België-Belgique P.B-P.P 3001 Leuven 1 BC 11344
Een uitgave van het Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
www.lvsvleuven.be In dit nummer: Het keynesiaanse beleid van Amerika De vooronderstelling van anarchie Privatisering van de visserij Een efficiënte overheid als motor voor welvaart en welzijn Thomas Jefferson: een portret De Verenigde Deelstaten van Amerika Het liberalisme en haar paradoxen Rug aan rug: de volksjury Recensies: ‘In defence of global capitalism’ en ‘Amazing Grace’ Interview met Alexander De Croo
Jaargang 38, 2010-2011, Nummer 1 Uitgave datum: November 2010 Verantwoordelijke uitgever: Nick Roskams P.209234 Boomgaardstraat 25, 3012 Leuven Afgiftekantoor Leuven 1
Inhoudsopgave: _______________________________________________________________________________________
Voorwoord van de Voorzitter
4
Editoriaal
5
Actua
6
Opinie Open brief aan Dirk Verhofstadt
9
De Verenigde Deelstaten van Amerika (V. De Roeck)
12
Het keynesiaanse beleid van Amerika (N. Leemput)
16
Thomas Jefferson: een portret (J. Reyntjens)
20
De vooronderstelling van anarchie (L. Cossaer)
24
Privatisering van de visserij (Th. Marckx)
27
Het liberalisme en haar paradoxen (L. Moureau)
30
Een efficiënte overheid als motor voor welvaart en welzijn (K. Willekens)
31
Ik ben geen hond en hoef dus geen chip (K. Van Geit)
35
Rug aan rug: De volksjury (K. Wielockx en G. Verstraeten)
36
Recensies Boek: In defence of global capitalism
39
Film: Amazing Grace
42
Verslagen / Foto’s
44
Interview: Alexander De Croo
49
Uit de pers: Capitalism saved the miners
51
LVSV Informatie
54
Galerij der Ereleden
58
Sponsors en disclaimer
60
Zogezegd...
61
Kalender
62
Voorwoord van de Voorzitter _________________________________________________________________________________________
Beste leden, ereleden en sympathisanten, Het LVSV Leuven is met goede moed begonnen aan haar 38ste werkingsjaar en we mogen alvast van een kleinschalig succes spreken. Ons Openingsdebat kon rekenen op meer dan 500 toeschouwers en ook onze andere activiteiten vallen in de smaak. Het bestuur staat voor de uitdaging om dit elan verder te zetten en heeft er alvast zin in. We presenteren onze sympathisanten dan ook graag deze eerste editie van ons ledenblad. Eerst en vooral zou ik iedereen willen bedanken die het LVSV Leuven ondersteunt. Zonder de hulp van onze sponsors en ereleden zouden we niet kunnen slagen in ons doel: de verspreiding van het liberale gedachtegoed onder de Leuvense studenten. Onze vereniging draait op de gulheid van onze sympathisanten en de inzet van de huidige generatie die verderbouwt op het werk van onze voorgangers. Deze combinatie geeft ons de mogelijkheid om het liberalisme consequent uit te dragen: kritisch, onbevooroordeeld en – het mag gezegd worden – ongesubsidieerd. Want Vlaanderen, België en de wereld hebben vandaag een duidelijke liberale stem nodig. Terwijl onze buurlanden inspanningen doen om hun tekorten en schulden weg te werken, heerst bij ons de immobiliteit. Men kan zich afvragen of de huidige communautaire crisis een belemmering is voor de noodzakelijke hervormingen of dat het kenmerkend is voor een land waar de meerderheid van het establishment geen verandering wil. Men palavert liever over procenten van personenbelasting zonder zich te bekommeren over de personen die belasting betalen. Het LVSV kijkt dan ook uit naar de pogingen van de nieuwe koninklijk bemiddelaar om het land uit zijn institutionele sclerose te halen. Als hij zijn opdracht even creatief aanpakt als zijn begrotingen in het verleden, dan gaan we nog versteld staan. Waarschijnlijk zal Vlaanderen geen extra be-
4
voegdheden krijgen maar ze wel tijdelijk huren van de federale overheid. Het geld voor Wallonië zal dan wel gevonden worden door bepaalde delen van de Ardennen te verkopen aan Luxemburg. In elk geval legt de huidige toestand een hypotheek op de toekomst van de jonge generaties. Zij zullen geconfronteerd worden met de rekening van besluiteloosheid en onwil. Apathie van onze eigen generatie is hierbij onze grootste vijand. Socialisme, corporatisme en andere waanbeelden zijn namelijk niets vergeleken met de onwil om nog maar een poging te doen om een mening te vormen. Dat is de uitdaging waar wij als geengageerde jongeren vandaag voor staan. Want om gehoord te worden, moet men eerst spreken. Het LVSV heeft op dat vlak alvast geen boter op het hoofd. Met verenigde krachten uit Antwerpen, Brussel, Gent, Hasselt en Leuven trachten wij de Vlaamse studenten warm te maken voor een ideologie die de nadruk legt op vrijheid én verantwoordelijkheid. Los van de verwijten en misverstanden waarmee men ons tracht zwart te maken, blijven wij het geweten van de liberale beweging. Met onze activiteiten trachten wij onszelf en onze medestudenten bloot te stellen aan geestelijke verruiming en discussie. Als studenten sluiten we ze overigens meestal af tussen pot en pint, men kan niet altijd verantwoordelijk zijn. De eerste resultaten van onze ideologische werking (en nog veel meer) vindt u alvast in deze Blauwdruk. Veel leesplezier! Nick Roskams Voorzitter LVSV Leuven 2010 - 2011
[email protected]
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
Editoriaal _________________________________________________________________________________________
Beste lezer, Le nouveau Blauwdruk est arrivé! Zoals u, waarde lezer, wel kan zien is de lay-out van ons liberale ledenblad aangepast. Wij hopen dat deze aanpassing u bevalt waardoor het lezen van Blauwdruk voor nog meer leesgenot zorgt, als dit nog mogelijk is. Wat ons liberalen daarentegen niet zal bevallen, zijn de huidige trends en gebeurtenissen die de vrijheid van elk individu inperken. Het is blijkbaar onnodig om iemands schuld te bewijzen tegenwoordig, de volksjury beslist op basis van vermoedens dat iemand “naar alle waarschijnlijkheid” schuldig is. In de Rug-aan-rug rubriek geven bestuursleden Gilles Verstraeten en Kevin Wielockx hun tegengestelde mening hierover. De beperking van de individuele vrijheid en de drang naar controle door onze overheid worden toegelicht door bestuurslid Kwinten Van Geit, aan de hand van zijn eigen ervaringen. Vele overheden kunnen het ook in deze financieel moeilijke tijden niet laten om hun uitgaven verder te doen stijgen, zelfs in zogenaamde liberale landen zoals de Verenigde Staten. Over het keynesiaanse beleid van de VS heb ikzelf een tekst geschreven. Desalniettemin blijven de Verenigde Staten een grote bron van interesse en inspiratie voor liberalen. Bestuurslid Jan Reyntjens heeft een tekst over het leven van Thomas Jefferson geschreven. Een tweede tekst over de VS komt van erelid Vincent de Roeck, die handelt over het federale systeem. Deze uitgebreide aanwezigheid van teksten over de Verenigde Staten geven wat extra informatie bij de recente Amerikaanse verkiezingen. Ook in ons eigen land loopt het overheidsbeleid stroef, erelid Kristof Willekens laat hierover zijn licht schijnen in zijn tekst die een oproep is naar meer efficiëntie bij de overheid.
te blijven. Zo hebben een aantal LVSV’ers een open brief aan Dirk Verhofstadt geschreven waarin ze zijn mening over de verschillende liberale strekkingen op de korrel nemen. Strekkingen die hij bestempelt als ‘neoliberaal’ zijn volgens hem immoreel. Een LVSV-antwoord kon dus niet uitblijven. Er is uiteraard ook gezorgd voor ideologische teksten. Lode Cossaer neemt de lezer mee in een boeiend gedachte-experiment over anarchie. Het voor liberalen belangrijke begrip van eigendom en eigendomsrecht komt aan bod in de tekst van politiek secretaris Thomas Marckx over het probleem van overbevissing. Open Vld-voorzitter en erelid Alexander De Croo geeft in een interview zijn idee over enkele fundamentele vragen van het liberalisme en de richting die hij met zijn partij uit wil gaan. Daarnaast bieden wij u ook nog twee recensies aan: van het boek “In defence of global capitalism” door Johan Norberg en van de film “Amazing Grace”. Hopelijk kunnen we u overtuigen om deze media zelf te gaan opzoeken, ze zijn de moeite waard! Ten slotte hebben we voor u een opiniestuk opgenomen uit de zakenkrant “The Wall Street Journall”, waarin de auteur het opneemt voor het kapitalisme dat een sleutelrol heeft gespeeld bij de recente redding van de Chileense mijnwerkers. Bij deze wens ik u veel leesgenot bij deze eerste Blauwdruk van het nieuwe academiejaar! Niels Leemput Hoofdredacteur ‘Blauwdruk’
[email protected]
Binnen het liberalisme zijn er eveneens grondige meningsverschillen, deze veelheid aan meningen en inzichten zijn een verrijking en een uitdaging om steeds aandachtig
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
5
Actua _________________________________________________________________________________________
24-urenstaking bij het spoor zo 17/10/2010 Om tien uur vanavond is de 24-urenstaking bij de spoorwegen begonnen. Wellicht zullen er morgen weinig of geen treinen rijden. Er wordt gestaakt door de socialistische vakbond en de onafhankelijke spoorbond OVS. De christelijke en de liberale bonden doen niet mee. De stakers zijn ontevreden over het contract dat het personeel na 2014 zal krijgen bij NMBS Logistics, het vroegere BCargo. Dat is het goederenfiliaal van de NMBS. Volgens Jos Digneffe van de socialistische bond is de staking nodig omdat de bonden anders toch geen gehoor krijgen voor hun klachten bij de regering. Betogers eisen verhoging laagste inkomens Ma 18/10/2010 In Brussel betogen zo'n 1.500 mensen tegen armoede op deze Werelddag tegen Armoede. Tal van organisaties die zich bekommeren om de armen, maar ook de armen zelf en de vakbonden willen op deze Werelddag hun stem laten horen. Welzijn is een recht en daarom moeten we opkomen tegen armoede, luidt het. De betogers vragen dat de laagste inkomens omhoog gaan. Merkel neemt multiculturele model op de korrel Di 19/10/2010
Volgens de Duitse bondskanselier Angela Merkel is de multiculturele samenleving mislukt. Dat heeft ze gezegd in een toespraak op een jongerenbijeenkomst van haar partij CDU. Daarmee mengt ze zich ook in het migratiedebat. "De huidige multiculturele aanpak is mislukt. We dachten dat we gewoon naast elkaar konden gaan wonen, maar dat blijkt niet zo", zei Merkel. "Toch kan onze economie niet zonder migranten. Elk jaar gaan er 200.000 mensen meer met pensioen dan dat er jongeren op de arbeidsmarkt komen." "We moeten hoger opgeleide migranten naar hier halen, maar niet vooraleer we er alles aan hebben gedaan om onze eigen mensen op te leiden. Duitsland moet gastvrij blijven en iedereen kansen geven."
6
Europa wil meer eigen belastingen heffen wo 20/10/2010 De Europese Commissie stelt voor dat Europa in de toekomst meer eigen belastinginkomsten zou krijgen. Nu wordt het Europese budget vooral gespijsd met bijdragen van de 27 lidstaten. De Commissie wil dat voor een deel vervangen door bijvoorbeeld een belasting op de banken, of op de luchtvaartmaatschappijen. Europa gaf in 2009 112 miljard euro uit: 40 miljard aan landbouwsubsidies, 44 miljard aan armere regio’s, onderzoek en ontwikkeling, opleiding van werknemers, Erasmus, en dergelijke. 10 miljard ging naar buitenlands beleid, ontwikkelingshulp en humanitaire bijstand. De adminstratiekosten (ambtenaren, vertaalkosten,...) van de EU bedroegen 7,4 miljard euro. Groot-Brittannië haalt de buikriem aan wo 20/10/2010 De Britse minister van Financiën heeft in het Lagerhuis een draconisch besparingsplan voorgesteld. Om haar begroting tegen 2015 weer op orde te krijgen voert de regering van conservatieven en liberaal-democraten de ingrijpendste bezuinigingen sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog door. Minister van Financiën George Osborne moet naar eigen zeggen 91, 34 miljard euro (80 miljard pond) besparen. Een van de opvallendste gevolgen is het schrappen van 490.000 banen in de openbare sector. Die maatregel komt bovenop het bevriezen van de lonen van de ambtenaren gedurende twee jaar, wat al in juni was aangekondigd. Meer dan kwart Franse tankstations staat droog do 21/10/2010 Meer dan een kwart van de tankstations in Frankrijk zit zonder brandstof en veel andere pompstations hebben niet alles in voorraad. Dat heeft de Franse minister van Binnenlandse Zaken Brice Hortefeux gezegd op radiozender Europe 1. Het grimmige protest tegen de verhoging van de pensioenleeftijd in Frankrijk houdt aan. De Senaat stemt vanmiddag (wellicht) over de verhoging van de pensioenhervorming. In afwachting daarvan
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
gaan de protestacties onverminderd door. Desondanks werd de pensioenwet goedgekeurd. Leterme vol vertrouwen over overheidsfinanciën do 21/10/2010 Ons land staat voor op andere Europese landen wat betreft het saneren van de overheidsfinanciën. Dat zegt ontslagnemend premier Yves Leterme (CD&V) in "Terzake". Er moet wel nog verder bespaard worden en de arbeidsmarkt moet dringend worden hervormd, aldus de premier. In een interview in "Terzake" is ontslagnemend premier Yves Leterme vol vertrouwen inzake de overheidsfinanciën. "Wij zijn onze buurlanden voor geweest. Ons overheidstekort in 2010 is maar half zo groot als dat van het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. Ook onze schuldopbouw is veel minder dan dat van die andere landen", aldus Leterme.
ACV schaart zich niet achter oproep ABVV za 23/10/2010 De christelijke vakbond ACV sluit zich niet aan bij de oproep van de socialistische collega's van het ABVV om een links front te vormen tegen de N-VA. Dat heeft voorzitter Luc Cortebeeck gezegd op een congres in Oostende. Het ABVV riep de linkse Vlaamse partijen SP.A en Groen! vorige week op om een progressief front te vormen met de Franstalige socialisten van de PS tegen de N-VA, veeleer dan een Vlaams front te vormen. IMF geeft meer invloed aan de groeilanden za 23/10/2010 Het Internationaal Muntfonds IMF geeft meer invloed aan de groeilanden. Europa doet afstand van wat macht. Dat is beslist door de ministers van Financiën van de G20 in ZuidKorea. De G20 zijn de twintig sterkste economieën ter wereld. Het IMF helpt economieen in nood met geld van de 187 lidstaten. Amerika, Japan en de Europese landen bepaalden de regels, maar China, India, Brazilië en Rusland verwierven met de jaren een groter deel van de wereldhandelskoek. Ze krijgen nu ook meer invloed, al behoudt Washington wel zijn vetorecht. Dat heeft de directeur van het IMF, Dominique StraussKahn bekendgemaakt na afloop van de vergadering
Proces tegen Wilders moet worden overgedaan vr 22/10/2010 In Nederland moet het proces tegen de islamofobe politicus Geert Wilders worden overgedaan. De speciale wrakingskamer van Amsterdam heeft een verzoek tot wraking van de rechters door zijn advocaat ingewilligd. Volgens de advocaat zou een van de getuigen op het proces een etentje hebben gehad met de raadsheer die destijds heeft beslist om Wilders te vervolgen. De advocaat wilde dat de rechters daarom worden ver- "Referendum over EU-lidmaatschap Turvangen. kije" zo 24/10/2010 De Europese extreemrechtse partijen vragen Verplichte isolatie bij huurwoning. Vr 22/10/2010 een referendum over de vraag of Turkije lid Minister Van Den Bossche kondigde vorige moet worden van de Europese Unie. Het week aan ze van isolatie bij huurwoningen Verdrag van Lissabon biedt die mogelijkheid, een verplichte basisnorm ging maken. Dit en daar wil extreemrechts gebruik van maomdat vooral arme mensen die een woning ken. In Wenen kwamen de partijen samen, huren vaak een hoge energierekening krij- ook Vlaams Belang was daarbij. Verscheidegen door slechte isolatie. ne extreemrechtse partijen waren in Wenen Dit zal er waarschijnlijk wel voor zorgen dat op uitnodiging van de Oostenrijkse vrijheidsminder mensen geneigd zullen zijn om hun partij, FPÖ. Ook onder meer Vlaams Belangeigendom te verhuren. Verder zullen ver- voorzitter Bruno Valkeniers en fractieleider huurders deze verplichte investeren aan de Filip Dewinter waren er bij. Ze willen een rehuurder aanrekenen door middel van een ferendum over de toetreding van Turkije tot hogere huur. Oordeel zelf maar of dit een Europa. Maar dat kan niet zómaar. "Voor sociale maatregel is. een referendum zijn 1 miljoen handtekeningen nodig uit 7 verschillende landen.
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
7
Opinie “There is no such thing as public opinion. There is only published opinion.” - Winston Churchill
8
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
Open brief aan Dirk Verhofstadt _________________________________________________________________________________________
“In zijn laatste opiniestuk haalde Dirk Verhofstadt zwaar uit naar “neoliberalen” zoals Milton Friedman, Friedrich Hayek en hun volgelingen. Enkele LVSV’ers konden dit niet onbeantwoord laten en dienden de heer Verhofstadt van antwoord in een open brief waarin ze de diversiteit binnen de liberale ideologie verdedigen.” Wij hebben met grote verbazing uw laatste liberalisme in zijn totaliteit verwerpen, zoals opiniestuk ‘Een absolute vrije markt is de antiglobalisten en neomarxisten. Het is reel’ gelezen. Uw tekst is een aanval op wat voor ons dan ook bevreemdend dat een meu omschrijft als 'marktfundamentalisme' en delid van de liberale beweging zoals u deze 'neoliberalisme'. Wij betreuren dat u in plaats dubieuze term hanteert. van argumenten de wapens van verdachtmakingen en onwaarheden hanteert. Het Belangrijker dan woorden zijn de beweringen LVSV is sinds jaar en dag een omgeving die u maakt. Zo zegt u dat we het einde zien waar studenten trachten de brede liberale van een 'neoliberaal tijdperk' van 'meer vrije ideologie te doorgronden. Wij begrijpen dan markt, lastenverlagingen, dereguleringen en ook uw vijandigheid niet ten opzichte van privatiseringen'. De geschiedenis getuigt van een stroming die onmiskenbaar deel uit- een complexere werkelijkheid. Sinds de jamaakt van de liberale traditie, een stroming ren ’70 hebben de ideeën van Friedman en die ook vertegenwoordigd Hayek inderdaad meer interm ' n e o - gang gevonden in politieke is binnen het LVSV. We “ D e zien het dan ook als onze liberalisme' wordt te- middens. De concrete verplicht om deze denkstrowezenlijkingen zijn niet algenwoordig gebruikt ming te verdedigen en tijd éénduidig positief, met deze brief willen we door mensen die het maar wij zijn geneigd om een bescheiden antwoord te zeggen dat de liberale bieden op uw aantijgin- liberalisme in zijn tota- hervormingen in de VS en gen. liteit verwerpen, zoals het Verenigd Koninkrijk heel wat positieve aspecDe inhoud van uw betoog de antiglobalisten en ten hebben gehad. Maar sloeg ons meermaals met neomarxisten. Het is zelfs het economisch palverstomming. Zo gebruikt van Thatcher en voor ons dan ook be- mares u steevast de term Reagan heeft niet voor een dat een totale omslag gezorgd: hun 'neoliberalen' als denigre- vreemdend rende verzamelnaam medelid van de liberale regeerperiodes hebben de voor de aanhangers van groei van de staat verMilton Friedman en Frie- beweging zoals u deze traagd, maar niet teruggedrich Hayek. Het is niet dubieuze term han- slagen. Het overheidsbeonze bedoeling om een slag en de reguleringsdrift semantische discussie te teert.” is blijven groeien. De voorvoeren, maar het lijkt ons bije jaren hebben westerse correcter om deze ideeën te omschrijven als overheden bovendien ongelooflijk veel geld klassiek-liberalisme, of libertarianism in de gespendeerd aan nooit geziene stimulusAngelsaksische wereld. 'Libertarisme' is dan maatregelen. Daarbij hebben ze hun schulook een louter anglicisme dat verwijst naar denberg tot in het oneindige laten toenemen. de klassiek-liberale denkschool in de VS, Wij denken dat deze ontwikkelingen niet geeen denkschool die van naam moest veran- tuigen van een 'neoliberaal tijdperk', wel intederen nadat hun label werd gekaapt door de gendeel. Het is de zoveelste crisis die de sociaal-democratische aanhangers van de staat misbruikt om haar macht uit te breiden. New Deal. De term 'neoliberalisme' wordt Vergeef ons als wij ons daartegen verzetten. tegenwoordig gebruikt door mensen die het
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
9
Een andere aantijging die u maakt is dat nen het klassiek-liberalisme. Maar hiervoor is Friedman en Hayek verantwoordelijk zouden Achterhuis zelf zeer selectief in zijn bronnen. zijn voor de wandaden van het Chileense In zijn boek ‘De utopie van de vrije markt’ regime onder Pinochet, of toch ten minste gaat hij te rade bij Ayn Rand, die hij vervoldeze wandaden hebben goedgekeurd. Dit is gens uitroept tot het toonbeeld van het een veelgehoorde kritiek die normaliter ge- 'neoliberalisme'. Maar iedereen die de klaspredikt wordt door linkse demagogen genre siek-liberale beweging in de VS kent, weet Naomi Klein. Het is correct dat Friedman en dat Rand geenszins als hun messias kan Hayek positief stonden ten opzichte van de gezien worden. Rand en haar volgelingen economische hervormingen die het collecti- zijn een buitenbeentje binnen de beweging vistisch systeem van Chili hebben ontman- omdat ze een ander filosofisch uitgangspunt teld. Op lange termijn heeft Chili er de vruch- hanteren: het objectivisme. Het zou ons te ten van geplukt. Nu is het namelijk één van ver leiden om dit uitgebreid te beschrijven, de welvarendste landen van Zuid-Amerika maar het blijft een feit dat Achterhuis geen en heeft het haar democratiseringsproces brede analyse maakt van wat hij het voltooid. Friedman schreef immers reeds ja- 'neoliberalisme' noemt. In plaats daarvan seren voordien dat politieke en economische lecteert hij losstaande feiten, teneinde ze vrijheid onlosmakelijk met aaneen te rijgen tot een elkaar verbonden zijn. Een halve complottheorie. Als toename van economische “Onze ervaring leert kers op de taart haalt hij vrijheid zou leiden tot een ons het volgende: in- Alan Greenspan, voormabetere levensstandaard, en lig gouverneur van de terne discussie zou Amerikaanse uiteindelijk tot een roep om centrale democratie. Wat Hayek be- een bron moeten zijn bank, aan als voorbeeld treft, vergeet u de gegeven van een 'neoliberaal' beverrijking, niet van quote te vervolledigen: leid. En dat terwijl de lage “Persoonlijk prefereer ik een van uitsluiting.” rentepolitiek van Greenliberale dictator boven een span door de libertarians democratische regering zonder liberalisme. veelvuldig op de korrel werd genomen. De Mijn persoonlijke indruk, en dit is van belang wereld op zijn kop. voor Zuid-Amerika, is dat we in Chili een overgang zullen zien van een dictatoriale Achterhuis vergist zich overigens nog op een overheid naar een liberale overheid.” Met aantal vlakken. Zo beweert hij dat de Scandiandere woorden: Hayek en Friedman heb- navische landen met hun hoog overheidsbeben de economische hervormingen steeds slag op de economie “tot de meest concurregesteund omdat ze wisten dat het de enige rende economieën ter wereld behoren”. Destabiele manier was om te komen tot meer ze analyse behoort al geruime tijd tot het verpolitieke vrijheid, niet omdat ze het regime leden. De concurrentiepositie van het Noorden de gruweldaden zouden hebben ge- se model verliest aan terrein, waardoor de steund. Dat onderscheid wenst u blijkbaar overheden maatregelen hebben moeten neniet te maken, maar het is nochtans essenti- men om de publieke sector efficiënter te maeel. Zo vinden wij bijvoorbeeld dat de ken, sommige publieke diensten te privatise“glasnost” en “perestroijka” van Gorbatsjov ren en hun arbeidsmarkt te dereguleren. Het positieve ontwikkelingen zijn geweest. Maakt zijn die maatregelen die verklaren waarom dat van ons aanhangers van het Sovjetregi- de Scandinavische landen vandaag nog me en haar repressie? steeds een goede positie genieten in de internationale rankings. Een ander voorbeeld U verwijt het 'neoliberalisme' ook van een is de analyse die Achterhuis maakt betreffenutopisch denken. U citeert daarvoor Hans de de landbouwsector. De voedselconglomeAchterhuis die stelt dat de vrije markt een raties, die de markt domineren, zouden het 'bijkans goddelijke en onaantastbare status' gevolg zijn van de 'neoliberale' politiek. Zoals geniet. Wij hadden hiervoor graag enig be- u zelf aanhaalt, worden deze conglomeraten wijs gezien dat aantoont dat de vrije markt- ondersteund door lobbygroepen bij de overwerking een opgelegd dogma zou zijn bin- heid. En dat, samen met de subsidiemachine
10
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
van het Europees landbouwbeleid, geeft hen een machtige positie om de markt te monopoliseren. Maar deze kritiek wordt al jaren geuit door de klassiek-liberale beweging, die terecht aanhaalt dat dit overheidsprivileges zijn die niets te maken hebben met vrije marktwerking. Opnieuw is het intellectueel oneerlijk om dat fenomeen uit te roepen tot een 'neoliberale' verwezenlijking. Een laatste, foute bewering is het aloude credo dat de economische groei is afgenomen en de ongelijkheid toegenomen ten gevolge van de globalisering. Opnieuw, zonder enig bewijs. Want wie naar de realiteit kijkt, weet dat de huidige wereldeconomie geen volledige vrije markt is, maar een complex kluwen van nationale en internationale regels en instellingen. Maar het lijkt wel een constante te zijn dat elke nationale economie die zichzelf openstelt voor vrije handel er voordeel bij doet. Landen als China, India en Brazilië hebben jaren geleden hun markten geliberaliseerd. Buitenlandse investeerders, technologie en producten vonden hun weg naar de nieuwe markten en daardoor zijn miljoenen mensen uit de armoede getild. Het is dus mogelijk dat door deze evolutie de ongelijkheid in deze landen is toegenomen. Maar was het dan beter geweest dat de ganse bevolking arm was gebleven, omwille van de heilige 'gelijkheid'? Achterhuis zou een overtuigende zaak kunnen bepleiten als hij de feiten zou nagaan en een correcte weergave van het klassiek-liberalisme zou hanteren. Spijtig genoeg beperkt hij er zich toe holle, antiglobalistische slogans te herhalen. Om tot de kern van ons antwoord te komen: wat ons het meeste verontrust is uw uitspraak dat 'neoliberalen' immorele mensen zouden zijn omdat ze 'absolute vrijheid' nastreven. Maar geen enkele liberaal kan beweren dat vrijheid absoluut is. Eenieders vrijheid is altijd beperkt door de vrijheid van anderen. Daar bevindt zich de keerzijde van de medaille: verantwoordelijkheid. Zelfs degenen die u omschrijft als 'neoliberaal' zullen dit erkennen. U heeft het verder over de kardinale deugden: wijsheid, moed, zelfbeheersing en rechtvaardigheid, en zegt: “Het zijn deugden die de neoliberalen niet kennen, en is dan ook dé reden waarom liberalen het neoliberalisme en het libertarisme met evenveel kracht moeten bestrijden als andere uto-
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
pieën van links of van rechts.” Wij begrijpen niet waar u de verantwoording haalt voor deze karaktermoord op iedereen die zichzelf klassiek-liberaal noemt. We beperken ons dan ook liever tot de rationele argumenten die in deze brief staan. En we hebben daarbij niet de minste neiging om liberalen met een andere mening af te schilderen voor iets dat ze niet zijn: immorele individuen. En al helemaal willen we geen interne conflicten binnen de liberale beweging die vandaag voor veel grotere uitdagingen staat. Onze ervaring leert ons het volgende: interne discussie zou een bron moeten zijn van verrijking, niet van uitsluiting. Het LVSV omarmt de verscheidenheid aan meningen die bestaat tussen haar leden. Binnen onze vereniging hebben we aanhangers van het linksliberalisme, het klassiek-liberalisme en zelfs het anarcho-kapitalisme. De ideologische verschillen zijn soms groot, maar dat is net onze sterkte. Door intern debat leren we van elkaars ideeën en verkrijgen we het inzicht dat de filosofische grondslagen van het liberalisme kunnen leiden tot uiteenlopende politieke, sociale en economische conclusies. U lijkt die verscheidenheid niet te aanvaarden. U probeert zelfs de school van het klassiek-liberalisme te criminaliseren en uit te stoten, in plaats van de discussie aan te gaan. Klassiek-liberalen geloven inderdaad in een gelimiteerde overheid en een grote sociale én economische vrijheid. Als u er een andere mening wilt op nahouden, dan is u dat van harte gegund, het is de kern van onze ideologie. En we hebben er geen enkel probleem mee dat u zich progressief-liberaal, sociaal-liberaal of desnoods links-liberaal wenst te noemen. Maar wat geeft u het recht om iemand de titel 'liberaal' te ontzeggen? Franc Bogovic Voorzitter LVSV Nationaal Bavo De Mol Voorzitter LVSV Antwerpen Laurent Maes Voorzitter LVSV Brussel Gilbert Nijs Voorzitter LVSV Hasselt Nick Roskams Voorzitter LVSV Leuven
11
De Verenigde Deelstaten van Amerika Barack Obama, de Tea Party-beweging en het confederaal réveil _________________________________________________________________________________________
“Nu de novemberverkiezingen in de VS achter de rug zijn, kan men beginnen met de analyse van de nieuwe politieke situatie. Erelid en oud-bestuurslid Vincent De Roeck zet echter een stap terug naar de oorsprong van deze uitslag en beschrijft de aard van het Amerikaans federalisme.” Het is donderdagochtend 9 april 2009. Rick Perry, de populaire Republikeinse gouverneur van Texas, verspreidt een persbericht waarin hij in niet mis te verstane bewoordingen een soevereiniteitswet in het deelstaatparlement ondersteunt. “De federale overheid is door haar grootte en bemoeizucht een onderdrukker geworden van de rechten van de deelstaten,” aldus Rick Perry. “Enkel een strikte interpretatie van de Amerikaanse Grondwet kan de deelstaten bevrijden van federale overregulering.”
milton werd de idee van een losse confederatie vervangen door dat van een sterkere federatie. Vooral de lokale besturen, en in mindere mate ook de deelstaten, moesten hun macht afstaan aan de federale overheid. Thomas Jefferson, Patrick Henry en George Mason, om maar enkele tegenstanders te noemen, kantten zich sterk tegen deze evolutie, maar moesten uiteindelijk in het stof bijten. Het moderne Amerika met alle structuren die we ook vandaag nog kennen, was geboren.
Met deze woorden ontketende Rick Perry een kettingreactie die in geen tijd naar alle Amerikaanse deelstaten zou overslagen en het thema van deelstaatrechten opnieuw hoog op de maatschappelijke agenda zou plaatsen. Gouverneur Perry zette de toon. Hij was eerder klankkast dan ingenieur, maar wist op meesterlijke wijze een buikgevoel in de Amerikaanse samenleving te capteren en lag zo aan de basis van een ware volksbeweging die later beter bekend zou worden als de Tea Party-beweging.
In 1791 kreeg de Amerikaanse Grondwet er een eerste serie van twaalf amendementen bij. Deze Bill of Rights was grotendeels ontsproten uit de ideeën van de antifederalisten. Toch werden deze twaalf amendementen door hen niet gesteund. Thomas Jefferson en de anderen waren immers van oordeel dat de opgesomde rechten en vrijheden niet door een federale overheid toegekend konden worden maar dat zij gewoon in de natuur bestonden en dat deze vrijheden minder waarde zouden hebben eens ze in een vergankelijk document neergeschreven zouden zijn. Jefferson kreeg uiteindelijk ook gelijk.
Verwekt in vrijheid De Verenigde Staten van Amerika werden gesticht in 1776 toen dertien Britse koloniën hun moederland vaarwel zeiden en na een lange onafhankelijkheidsstrijd hun secessie konden veiligstellen. De Founding Fathers wilden alles in het werk stellen om een tiranniek centraal bewind naar de toekomst toe te vermijden. In 1781 zag het allereerste Amerikaanse handvest, de zogenaamde Articles of Confederation, het licht, en in 1788 zou de definitieve Amerikaanse Grondwet in voege treden. Onder impuls van de Federalist Papers, een serie invloedrijke politieke pamfletten, van James Madison, John Jay en Alexander Ha-
12
Drang naar centralisering Onder impuls van de Federalist Party, een politieke partij die in de eerste helft van de 19de eeuw opkwam voor alsmaar verdere machtscentralisering, en machtshongerige presidenten zoals een John Adams, gleden de Verenigde Staten meer en meer af naar een gecentraliseerd staatsmodel. Eerst was er het Dual Federalism waarbij alle politieke niveaus macht moesten afstaan aan de deelstaten en de federale overheid. Nadien volgden het oorlogszuchtige terreurbewind van Abraham Lincoln en de socialistische New Deal-politiek van Franklin Delano
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
Roosevelt die de almacht van de federale overheid verder in de verf zetten en de macht van de deelstaten verder brak. Met Lincoln en Roosevelt - en later ook met John Fitzgerald Kennedy die als enige Amerikaanse president in de 20ste eeuw ooit het nationale leger geweld liet gebruiken tegen de eigen deelstaten - was het hek pas echt van de dam.
tische Oceaan te projecteren en er blindelings van uit te gaan dat het daar allemaal ook maar zo moet lopen. Natuurlijk is niets minder waar. De Verenigde Staten zijn immers geen federatie zoals België of Duitsland, en al helemaal geen unitaire staat zoals Frankrijk of Nederland. De Verenigde Staten lijken in vele opzichten meer op Zwitserland.
Uiteindelijk bleef het wachten tot 1981 alvo- Naast verregaanse autonomie inzake belasrens het debat weer in het voordeel van de tingen en regelgeving van de Amerikaanse deelstaten begon te kantelen. Ronald Wilson deelstaten is het volgens mij de quasiReagan introduceerde de term New Federa- unanimiteitsvereiste op vlak van grondwetslism en predikte de devolutie en decentrali- wijzigingen, internationale verdragen en omsatie van overheidsmacht. Reagan herstel- vangrijke overheidsprogramma’s die de instide, althans toch in woorden, de ware beteke- tutionele parallel tussen de VS en Zwitsernis van het Tiende Amendement van de land helemaal duidelijk maakt. De Verenigde Amerikaanse Grondwet. Dit artikel luidt als Staten zijn natuurlijk veel meer dan een kovolgt: “De bevoegdheden pie van Zwitserland, maar die door deze Grondwet “Vandaag zien we in er zijn meer gelijkenissen niet expliciet aan de fededan verschillen tussen de rale overheid toever- de Verenigde Staten Alpenrepubliek en het Land trouwd zijn en niet expli- echter opnieuw een of the Free. De VS zijn naar ciet verboden zijn aan de mijn weten trouwens ook de op- enige confederatie die net deelstaten, moeten door tegenbeweging de deelstaten of door het staan die de rechten gecreëerd werd uit wantrouVolk uitgeoefend worwen tegenover een federale van de deelstaten in overheid. Benjamin Franklin den.” wist dat trouwens mooi te ere wil herstellen.” Onder Ronald Reagan verwoorden toen hij gewerden de deelstaten opnieuw het centrum vraagd werd naar een juiste omschrijving van de politieke macht. Jammer genoeg zou van het Amerikaanse staatsmodel. “A Repuook dit deel van de Reaganrevolutie de tand blic, if you can keep it.” des tijds niet doorstaan. De grondstroom zou wel aanwezig blijven, maar een politieke ver- Burgers hebben er genoeg van taling van deze ideeën zou er niet komen. Net integendeel. Bill Clinton zou de VS on- Vandaag zien we in de Verenigde Staten derwerpen aan de grillen van de Verenigde echter opnieuw een tegenbeweging opstaan Naties en het internationalisme. George W. die de rechten van de deelstaten in ere wil Bush zou het leger onder centraal gezag herstellen. In Europa wordt over deze Tea brengen en de burgerrechten met de voeten Party-beweging doorgaans lacherig en gektreden. Barack Obama zou de deelstaten scherend gedaan, maar dat is eerder ingegeeen peperduur gezondheidsplan door de ven door onwetendheid en politieke partijdigstrot duwen. heid dan door feiten en achtergrondkennis. Sarah Palin, de flamboyante maar controversiële oud-gouverneur van Alaska, is immers Geen unitaire Leviathan helemaal niet de grondlegger van deze beWie vandaag vanuit Europa naar de Verenig- weging. Zij tracht de beweging inderdaad de Staten kijkt, mag dan misschien wel een voor haar partijpolitieke ambities te strikken, homogene unitaire moloch denken te zien, maar meer is dat ook weer niet. maar dat is een illusie. Europeanen maken de intellectuele fout om hun eigen staats- Dit jaar op CPAC, de grootste conservatieve structuren naar de andere kant van de Atlan- rally van het jaar, waren het immers niet Mitt
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
13
Romney of Sarah Palin die de show stalen, maar wel ene Ron Paul, een eigenzinnig libertarisch Congreslid uit Texas. Hij won er met vlag en wimpel de populariteitspeiling en hij was het die een half jaar geleden in een officiële Rasmussenpeiling op 41% steun onder de bevolking kon rekenen, amper 1 procentpunt (!) minder dan president Barack Obama. Dus als we dan toch iemand moeten aanduiden als bezieler van de Tea Partybeweging, dan is dat zeker Ron Paul en diens apolitiek Campaign for Liberty-netwerk. De Tea Party’ers worden ook vaak onterecht met de Republikeinse Partij in verband gebracht. Het gaat hier wel degelijk om een louter grassroots-initiatief. De Tea Party’ers zijn daarbij ook helemaal geen rechtsextremisten, racistische marginalen of clowneske Obamahaters. Het is een amalgaam van jonge en oude mensen, mannen en vrouwen, rijk en arm, blank en zwart. Je vindt ethisch conservatieven in hun rangen, en tegenstanders van ObamaCare en diens belastingsplannen, maar ook libertariërs die op de bres staan voor burgerrechten en zelfs ware verdedigers van de goudstandaard. Allemaal mensen die er stilaan genoeg van hebben en terugwillen naar de oude waarden van de Amerikaanse Republiek. De geelrode Gadsden-vlag met de ratelslang is hun symbool geworden. Regular Folks United hun losse koepelorganisatie. Fox News hun huiszender. Glenn Beck en Andrew Napolitano hun talkshowhelden. En “Reset America” hun wel zeer duidelijke strijdkreet. Het gaat hier om gewone burgers die opnieuw opstaan tegen hun overheid en minder belastingen eisen, minder regels, meer decentralisatie, meer devolutie en een striktere interpretatie van de Amerikaanse Grondwet. Kortom: meer vrijheid. Politici moeten volgen of verdwijnen Het kon natuurlijk ook niet lang duren voordat deze volksbeweging, die miljoenen Amerikanen verspreid over het ganse land weet te enthousiasmeren en te mobiliseren, haar stempel op de politiek zou beginnen drukken. Scott Brown won totaal onverwachts de Senaatsverkiezing in Massachussetts. Rand Paul won tegen het partijestablishment in de
14
GOP-voorverkiezing in Kentucky. Marco Rubio deed dat nog eens losjes over in Florida. En ook in andere staten zijn de Tea Party’ers aan de winnende hand. Maar meer nog dan personen zijn het vooral de Tea Party-ideeën die hun weg naar het politieke debat vinden. Binnen het Amerikaanse leger zien we zo bijvoorbeeld de opkomst van de Oath Keepers. Dit zijn soldaten die hun eed van trouw opnieuw afleggen en daarbij plechtig verklaren de Bill of Rights altijd en overal te zullen respecteren, nooit geweld te zullen gebruiken tegen onschuldige Amerikaanse burgers, en nooit te zullen ingrijpen tegen de wil van de deelstaten in. Verder klinken er ook alsmaar luidere geluiden om de toenemende éénwereldpolitiek te stoppen, de Amerikaanse soldaten in het buitenland terug naar huis te halen en de ronduit fascistoïde anti-terreurmaatregelen te herevalueren. Uw dienaar was erbij op de Resource Bankmeeting van 10 mei 2010 toen Ted Cruz, de gewezen advocaat-generaal van de staat Texas, het podium in Miami betrad en de zaal met honderden Heritage Foundationsympathisanten in vuur en vlam wist te zetten. Cruz had de federale overheid maar liefst zeven maal voor het Hooggerechtshof gedaagd voor inbreuken tegen het Tiende Amendement en die zeven zaken allemaal gewonnen. Met trots en vreugde kondigde Ted Cruz die avond ook aan dat Texas, toen als vijftiende (!) staat, de gezondheidszorgwet van Barack Obama zou aanvechten. Ondertussen hebben al zeven Amerikaanse deelstaten een soevereiniteitswet gestemd, hebben drie deelstaten het presidentiële gezag over de lokale reservisten herroepen en hebben vijf deelstaten de federale wapenreguleringen verworpen. En ook in andere staten staan zulke maatregelen nog op de legislatieve agenda. Nullificatie is het nieuwe toverwoord van de antifederalisten geworden. Als het Hooggerechtshof het nullificationconcept binnenkort ook aanvaardt, zou de machtsbalans definitief overslagen naar de deelstaten en zullen zij voortaan elke federale wet of regel kunnen herroepen.
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
Conclusies voor België en Europa De parallellen met België en Europa zijn natuurlijk moeilijk te trekken. Niet enkel ontberen wij een onafhankelijk gerechtshof dat de mogelijkheid heeft om de machtsverhouding tussen deelstaten en federale overheid te toetsen. Ook hebben wij geen Grondwet die onze klachten een juridische basis zou geven. Op Europees niveau is het geen haar beter. Daar zitten we, in afwezigheid van een volwaardige subsidiariteitsrechtbank zoals vroeger al voorgesteld door de Duitse oudpresident Roman Herzog, met een superbureaucratie in Luxemburg die er een eigen agenda op nahoudt. Het Europees Hof voor Justitie is door haar etatistische en dirigistische interpretatie van de Europese verdragen immers zelf de grote motor voor meer machtscentralisering en minder vrijheid voor deelstaten en burgers in Europa.
veau en de deelstaten te kunnen hebben en houden. Een assertieve deelstaatregering is zeker ook een must, Maddens-doctrine of niet, maar zonder mondige kritische burgers die waakzaam blijven, hun ideeën durven verkondigen en actief hun rechten en vrijheden blijven verdedigen, zal ook dat een lege doos blijven. Of om het met de woorden van oud-opperrechter Louis Brandeis te zeggen: “Het belangrijkste politieke ambt is dat van gewoon burger.” En dat geldt zowel in de VS als bij ons. Vincent De Roeck Erelid LVSV Leuven
Als we van de Verenigde Staten dan toch iets zouden kunnen leren, is het zeker de vaststelling dat degelijke staatsstructuren noodzakelijk zijn om een correcte en dynamische machtsverdeling tussen het federale ni-
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
15
Het keynesiaanse beleid van Amerika _________________________________________________________________________________________
“De Amerikaanse overheid is enorme hoeveelheden geld in de economie aan het pompen in een poging om de conjunctuur aan te zwengelen. Onze hoofdredacteur Niels Leemput is kritisch over dit beleid en wijst op de dreigende gevaren.” Het zal niemand ontgaan zijn dat de Amerikaanse overheid meer dan ooit de interventionistische toer is opgegaan. Met de gekende stimulusplannen heeft president Obama de intentie getoond om een enorme hoeveelheid aan overheidsmiddelen te gebruiken voor investeringen in openbare infrastructuur. Het idee, zoals geopperd door Keynes, is door overheidsinterventie de economische conjunctuur te beïnvloeden. Deze beïnvloeding zou efficiënter zijn dan de vrije markt zijn werk te laten doen. Het voorbeeld van slagen dat er dan wordt aangehaald, is de periode na de Grote Depressie van de jaren '30. Dit model wordt dan maar bovengehaald om de huidige crisis, die volgens de keynesiaanse aanhangers 'het falen van de vrije markt' illustreert, te bedwingen. Over de oorzaak van de huidige crisis ga ik het hier niet verder hebben, ik kan alleen maar aanraden om daarvoor eens op te zoeken hoe 'vrij' de Amerikaanse woningmarkt werkelijk was, met regulering en overheidsinterventie zoals via de Community Reinvestment Act bijvoorbeeld. Men zoekt heil in het model van de gemengde economie, met het idee om economische fluctuaties te elimineren alsof dit een doel op zich is om na te streven. Op zich is het keynesiaanse model al vrij lang populair bij overheden, zeker in West-Europa waar dit systeem van gemengde economie de leidraad was bij het idee van de 'sociale welvaartsstaat'. De VRT doet olijk mee met het verheerlijken van dit economische idee, waarbij hun “Amerikakenner” Björn Soenens komt verkondigen dat deze theorie gesteund werd door, ik citeer: “economen zoals Keynes en Hayek, de Oostenrijkse school dus”. Een misser van formaat om Keynes en zijn ideeën te koppelen aan de Oostenrijkse school, die een heel ander idee heeft over overheid en economie. Daarbij voegt hij er nog vlotjes aan toe dat dit allemaal de schuld is van het beleid van Reagan en zijn gebrek aan publieke inves-
16
teringen in openbare infrastructuur, en dat “het nu toch wel duidelijk is dat een overheid zeker niet te klein mag zijn”. Sta mij dus toe om bij deze verheerlijking van de rol van de overheid in de economie wat bedenkingen te plaatsen voor u het nog zou gaan geloven. Ten eerste wil ik even ingaan op de rechtvaardiging van het model, namelijk dat het al 'geholpen' heeft om uit vorige crisissen te raken op een efficiënte manier. Het grote gevolg van grote overheidsuitgaven in crisistijd (met een laag bbp en lage overheidsinkomsten) is dat er een groot overheidstekort gecreëerd wordt met een sterk toenemende staatsschuld tot gevolg. De reeds bestaande staatsschuld weegt al relatief zwaarder door in crisistijd omwille van het lagere bbp, en dan wordt er nog stevig wat schuld bijgedaan. Het hoeft geen betoog om in te zien dat je hiermee de financiële gezondheid van het land zeker niet helpt. De keynesianen zullen deze kritiek opvangen door te zeggen dat dit niet erg is, want door de overheidsinterventie zal de economie wel weer aantrekken, het bbp stijgen, en de schuld dus relatief dalen. Ook de schuldafbouw zal dan gebeuren in de periode met een betere economische conjunctuur, wanneer de overheidsinkomsten weer gestegen zijn. Deze theorie klopt alleen als de economie ook daadwerkelijk aantrekt na de gedane investeringen, wat niet gegarandeerd is. Een historisch voorbeeld hiervan is de crisis van de jaren ‘70 van de vorige eeuw, waar de situatie van stagflatie zich voordeed. Hierbij is er een combinatie van economische stagnering (of zelfs recessie) met inflatie. Deze situatie zorgt ervoor dat consumenten uitgaven blijven uitstellen en de economie niet aantrekt, ondanks enorme overheidsuitgaven. Het gevolg van het keynesiaanse denken in dergelijke situatie laat zich tot de dag van vandaag voelen: het is in die periode dat de enorme staatsschuld
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
van de West-Europese landen is gecreëerd. Vooral dramatisch is dat men dit laattijdig heeft ingezien, en nog meer overheidsmiddelen heeft gebruikt om de situatie te keren met nog grotere schulden tot gevolg. Het credo op dat moment was (volgens een socialistisch kopstuk uit die tijd): “het begrotingstekort is er vanzelf gekomen en zal vanzelf wel weer verdwijnen”. Voor België heeft dit geresulteerd in een staatsschuld van meer dan 130% van het bbp begin jaren ‘80.
de schulden, de totale rentelast zal stijgen bij toenemende overheidsschulden. Dit 'sneeuwbaleffect' is pas merkbaar lang nadat de oorspronkelijke schulden gecreëerd zijn, maar het heeft een enorme impact op lange termijn (op de toekomstige generaties). De prijs van het gebrek aan budgettaire discipline uit het verleden wordt in het heden betaald, een vorm van onverantwoord kortetermijndenken door de overheid. Het bijhorende argument dat er bij niet-Keynsiaans beleid te weinig in infrastructuur wordt geïnvesteerd is Een argument dat vaak wordt aangehaald is volgens mij fout. Hiermee bedoel ik dat het in dat de gemengde economie helpt om goed gemengde economieën even slecht gaat met recessies door te komen, wat prof. Paul De de openbare infrastructuur, het Belgische Grauwe bijvoorbeeld bepleit sinds de econo- wegennet is hiervan een tragisch voorbeeld. mische crisis. Hierbij De beste oplossing lijkt haalt men aan dat door “Je kan er nu eenmaal me dan ook om deze inde poging tot afvlakking frastructuur te privatisevan de economische niet omheen dat een ren, zoals bijvoorbeeld conjunctuur de welvaart systeem met een groot Frankrijk met de snelwebehouden blijft. De redegen heeft gedaan. nering is dat omdat de economisch machtsmogemengde systemen nopolie voor de overheid Het is dan ook ironisch geen armoede creëren, diezelfde overheid de mogelijkheden tot dat ze dus goede systemen de financiële markten zijn. Het argument 'het corruptie vergroot.” hekelt wegens hun gesysteem functioneert brek aan visie op lange toch, het is hier zo slecht nog niet' is eigenlijk termijn. De overheid zou net dankbaar moeeen non-argument: het kan gewoonweg ook ten zijn dat er een financiële markt bestaat, veel beter. Het keynesianisme is een poging die bereid is om de schulden te financieren. om de nationale economie af te schermen De rente van deze schuldfinanciering is een van de internationale markt, een vorm van indicator van het vertrouwen dat men heeft in protectionisme als het ware. Wat er gebeurt de mogelijkheden van de desbetreffende is niet dat je de laagconjunctuur afwendt, ze overheid. Dat een land dat reeds vele schulwordt gewoonweg afgekocht en de kost er- den heeft meer rente moet betalen is maar voor wordt doorgeschoven naar de toekom- logisch, het risico op een onmogelijkheid om stige generaties via de staatsschuld en het deze schulden ooit af te lossen wordt immers welvaartsverlies dat hieruit volgt. Het is vol- groter. Als een overheid die jarenlang knoeit gens mij dan ook niet echt een rechtvaardige met de begroting, zoals Griekenland, afgeof duurzame manier om aan beleid te doen, straft wordt op de financiële als dit bedrog als je de volgende generaties opzadelt met uitkomt, is dan ook geen verrassing. Het is schulden die een enorme last op de vrije volgens mij zeer pervers dat men dan begint economie leggen. De schulden resulteren te verkondigen dat de financiële markten het ook in te betalen rentelasten op de leningen probleem veroorzaakt hebben, en men de die de overheid aangaat op de financiële spelers op deze markten nog meer gaat remarkten. De rente die op deze leningen guleren en laten controleren door diezelfde wordt bepaald door het marktevenwicht tus- overheden. Dit is louter symptoombestrijding sen aanbod aan leningen en de vraag er- met een verderzetting van het beleid dat op naar. Landen met veel schulden zullen de termijn tot nog hogere schulden leidt en een rente op hun schulden zien stijgen, omdat ze nog hardere impact op de toekomst heeft. nu eenmaal een grote vraag naar financie- Als het beleid financieel onhoudbaar is, zal ring hebben. Het gevolg is dat bij de perio- het vroeg of laat misgaan, waarbij het des te dieke herfinanciering van de reeds bestaan- erger wordt naarmate men de moeilijke be-
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
17
slissingen uitstelt. Het is wel duidelijk dat in deze etatistische visie de overheid een inherente sleutelpositie heeft in de economie, en het disfunctioneren van de overheid een enorme impact heeft op de welvaart. Mijns inziens, en de geschiedenis steunt mij hierin, is de kans op disfunctioneren bij een grote overheid met een omvangrijke bureaucratie enorm groot. Het bewijs hiervan wordt geleverd door landen zoals het onze, waar de staatsschuld nooit is afgebouwd in absolute waarden. Meer nog, de staatsschuld blijft zelfs in absolute waarde stijgen sinds jaar en dag. Als het economisch hoogconjunctuur is, daalt de staatsschuld relatief gezien een beetje, maar de overheid blijft wel effectief tekorten creëren. Je kan er nu eenmaal niet omheen dat een systeem met een groot economisch machtsmonopolie voor de overheid de mogelijkheden tot corruptie vergroot. Daar ambtenaren ook maar mensen zijn, misschien wel mensen met een bepaalde persoonlijkheid die het hen mogelijk maakt om in een dergelijke bureaucratische omgeving jarenlang te 'functioneren', zijn zij even gevoelig voor corruptie als alle andere mensen. Onder dit misbruik valt ook het systematisch voortrekken van bevriende bedrijven in overheidsopdrachten, een corporatistisch systeem dat ik als liberaal absoluut verwerpelijk vind. Zelfs indien er geen misbruiken zijn, is de omvangrijke bureaucratie - inherent aan de gemengde economie - zeer nefast voor de welvaart. Het is economisch immers zeer ongunstig om de dynamiek van de economie te willen kanaliseren via complexe procedures en een veelheid aan regulering die ertoe leidt dat er heel wat potentiële ondernemers ontmoedigd worden, wat leidt tot minder ondernemers en op lange termijn dus minder jobs en welvaart. Voor de duidelijkheid, ik twijfel niet aan de goede bedoelingen van het keynesiaanse idee, maar met goede bedoelingen zonder resultaten wordt er geen welvaart gecreëerd. Dat het ook anders kan, is reeds aangetoond. Landen die een strikte budgettaire discipline aanhouden, ook in periodes van laagconjunctuur, zijn duidelijk beter af. Dit heeft Duitsland recent aangetoond, waar slechts een zeer strikt tekort tijdelijk getolereerd werd (een tekort dat in België zelfs in
18
hoogconjunctuur onhaalbaar is zonder eenmalige maatregelen). Het gevolg is dat de lakse landen hun concurrentiepositie zien afnemen ten koste van de 'goede leerlingen'. Dat Europa nu deze landen wil mee laten opdraaien voor het wanbeleid van de anderen, is voor mij dan ook onbegrijpelijk. Uiteindelijk betaalt heel Europa inherent al mee hiervoor, via de devaluatie van de Euro ten opzichte van andere munten. Deze vorm van herverdeling (zoals alle vormen van herverdeling) geeft een compleet fout signaal met betrekking tot financiële discipline en verantwoordelijkheid in de begrotingen. Economieën die zich het meest openstellen voor de vrije markt, dus ook voor de financiële vrije markt, voelen het dieptepunt van de piek volledig, maar de heropleving komt veel sneller. Er is immers geen extra schuld gecreëerd die zijn impact heeft op de economie, waardoor de economische groei zich veel efficiënter vertaalt in welvaartsgroei. Deze vrije economieen komen veel sterker uit elke economische dip en gaan veel sneller vooruit, terwijl de gemengde economieën de lasten van de enorme tekorten dragen. Een verschuiving van het economisch zwaartepunt naar de economisch meer vrije markt-gerichte landen is bijgevolg niet zo onverwacht, wat zeer duidelijk aan het gebeuren is vandaag de dag. Er is zelfs nog hoop voor landen die tot op heden een keynesiaans beleid hebben toegepast. Het Verenigd Koninkrijk had tot voor de doorkomst van Margareth Thatcher een zeer interventionistisch beleid. Grote delen van de economie, zoals de auto-industrie en de kolenmijnen, waren zelfs genationaliseerd. Het gevolg was een enorme inefficientie in deze sectoren, massale subsidies en producten die kwalitatief zeer slecht waren en daarenboven nog duurder dan de alternatieven uit de echt vrije markt. Over British Leyland, de Britse genationaliseerde autoindustrie, werd dan ook smalend gezegd dat er meer wagens niet geproduceerd zijn dan wel, omdat er zo vaak gestaakt werd. De genationaliseerde sectoren waren tevens overgesyndiceerd, zoals wel vaker bij overheidsdiensten. De macht van de vakbonden leidde tot nog meer inefficiëntie en massale stakingen bij elk geschil, met als hoogtepunt wekenlange stakingen die de ganse economie lam legden. Zonder overdrijven kan gezegd
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
worden dat het Verenigd Koninkrijk op dat moment aan de afgrond stond, met het vooruitzicht op nog grotere armoede. Thatcher heeft als antwoord op deze situatie het compleet tegenovergestelde gedaan van wat keynesianen aanraadden: zo snel mogelijk de overheidsuitgaven reduceren om de lasten op de vrije economie te minimaliseren. Tegenstanders van zulk strikt budgettair beleid schreeuwen dan moord en brand, en verkondigen sociale drama's zonder weerga. De realiteit is echter dat iedereen, maar dan ook iedereen, erop vooruit is gegaan! Parameters zoals het percentage van personen die een huis bezitten in plaats van het te huren, tonen de fenomenale toename van welvaart aan. De inflatie is er op korte termijn gedaald en door het kordate beleid daalde de rente op overheidsschuld ook snel, dit als indicator van het vertrouwen in het beleid.
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
Het land werd dus beloond voor zijn moedige aanpak van de problemen, die eerst wel veel tegenstand kenden van bepaalde belangenverenigingen zoals vakbonden. Er is dus nog wel hoop, zelfs voor onze “welvaartsstaat”. Niels Leemput Hoofdredacteur LVSV Leuven
19
Thomas Jefferson: een portret _________________________________________________________________________________________
“Historische figuren bieden vaak inspiratie voor de huidige tijd. Penningmeester en historicus Jan Reyntjens belicht de levensloop van de derde president van de VS.” De geboorte van de Verenigde Staten van Amerika wordt terecht beschouwt als één van de belangrijkste gebeurtenissen van de afgelopen driehonderd jaar, en er zijn weinig mensen die zoveel aanspraak kunnen maken op het beïnvloeden van dit historische feit dan Thomas Jefferson. Als auteur van de Declaration of Independence vond hij de juiste woorden om zijn landgenoten te overtuigen van de noodzaak om in opstand te komen tegen de onderdrukking van de Britten. Na de revolutie gaf hij als vooraanstaand politiek figuur en ideoloog gestalte aan de jonge Verenigde Staten en vormde haar mee tot een moderne natie die als lichtend baken voor de rest van de wereld kon dienen. Deze tekst zal trachten inzicht te geven in het leven en de ideologie van dit merkwaardig figuur. Levensloop Jefferson zag het levenslicht in 1743 als zoon van een vooraanstaande plantageeigenaar uit de Virginia-kolonie. Hij genoot een brede, klassieke opleiding en was reeds op jonge leeftijd ingewijd in verschillende talen en wetenschappen. Op zestienjarige leeftijd werd hij toegelaten aan het College of William & Mary en ving hij zijn studies filosofie en wiskunde aan. Gedurende deze periode aan de universiteit leerde Jefferson de werken van John Locke kennen, wiens theorie over de natuurrechten een beklijvende invloed zouden hebben op de latere ontwikkeling van Jeffersons republikeinse ideologie. Eveneens kenmerkend voor Thomas’ verblijf aan de universiteit was zijn uiterst brede interesse: hij speelde viool, oefende zich in het Frans en het Grieks, las graag klassieke en historische werken en was geboeid door allerlei takken van de natuurwetenschap. Deze tendens zette zich later in zijn leven voort, en Jefferson bleek een ware homo universalis te zijn die zich buiten het politieke leven nog verdienstelijk maakte als architect, tuinbouwer, muzikant, archeoloog,
20
paleontoloog, linguïst en uitvinder. Hij was bovendien een zeer toegewijde student en studeerde dan ook af met grootste onderscheiding. Na het behalen van zijn diploma studeerde hij rechten en kende na zijn toelating tot de balie een succesvolle carrière als advocaat. Daarnaast vertegenwoordigde hij ook zijn county in het toenmalige parlement van Virginia. Als man van stand bleef ook Jefferson niet blind voor de problemen die zijn geliefde Virginia in die tijd plaagden. Toen het Britse Parlement in 1774 de bekende Intolerable Acts uitvaardigde publiceerde Thomas zijn allereerste werk als reactie op de onrechtvaardigheid die de Amerikaanse kolonies was aangedaan. In dit traktaat , dat essentieel een pleidooi voor natuurrechten en zelfbestuur voor de kolonies was, kon men duidelijk Jeffersons Lockeaanse ideeën aflezen. Hoewel men zijn voorstellen aanvankelijk te radicaal vonden, werd Jefferson toch aangesteld om Virginia te vertegenwoordigen op het tweede continentaal congres, kort na het uitbreken van de revolutie. Zijn reputatie als uitstekend schrijver bezorgde Thomas de eer om de eerste draft van de onafhankelijkheidsverklaring te schrijven. Ondanks het feit dat het congres Jeffersons tekst aanzienlijk verkortte (onder meer een passage die kritisch was voor slavernij) bleef diens originele boodschap grotendeels bewaard, vooral de notie dat burgers het recht hebben in opstand te komen tegen een tirannieke overheid is daar een belangrijk aspect van. Zijn rol als auteur van dit invloedrijke historische document plaatste Thomas Jefferson dan ook meteen tussen de meest prominente figuren van zijn tijd en van de Amerikaanse geschiedenis. Gedurende het verdere verloop van de revolutie bekleedde Jefferson verschillende politieke ambten. In 1776 werd hij verkozen als volksvertegenwoordiger in het nieuwe Lager-
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
huis van Virginia, een positie die hij gebruikte om zijn thuisstaat grondig te moderniseren. In amper drie jaar tijd verzette Jefferson aanzienlijk veel wetgevend werk, waaronder een wet die godsdienstvrijheid instelde en een wet die de import van slaven verbood in Virginia. Zijn inspanning werden beloond toen hij in 1779 verkozen werd als Gouverneur van Virginia. Van zijn verkiezing maakte hij gebruik om het hoger onderwijs van zijn staat grondig te hervormen. Zijn populariteit onderging echter een flinke deuk toen Virginia onder zijn gouverneurschap tweemaal een invasie van Britse troepen moest incasseren. Het gevolg was dat hij na zijn twee jaar als gouverneur nooit meer een politiek ambt in Virginia zou bekleden. In 1783 werd hij echter wel verkozen als vertegenwoordiger voor Virginia in het confederatiecongres. Vanaf 1785 diende Jefferson zijn land als Minister voor Frankrijk, en verbleef tot 1789 in Parijs. Hierdoor kon hij niet aanwezig zijn op de Conventie van Philadelphia toen de Amerikaanse Grondwet werd goedgekeurd, hoewel zijn vriend James Madison hem wel op de hoogte hield van de gebeurtenissen aldaar. Tijdens zijn verblijf in Frankrijk was hij een graag geziene gast bij de Franse adel en hoge burgerij, wat hem echter niet belette om partij te kiezen voor de revolutionairen toen de onlusten in Frankrijk uitbraken. Bij zijn terugkeer naar de Verenigde Staten diende hij in het eerste kabinet van George Washington als Secretary of State. In de loop van het presidentschap van Washington werd de breuk tussen de verschillende Founding Fathers over de zogenaamde States’ rights steeds duidelijker. Jefferson en Madison kantten zich resoluut tegen het federalisme van Washington en diens medestander Alexander Hamilton en richtten om die reden de Democratic-Republican Party op als tegengewicht voor de Federalist Party. Hij bleef ook beducht voor Groot-Brittannië en verleende daarom opnieuw zijn steun aan het revolutionaire Frankrijk, een feit waarvoor hij steeds meer onder vuur kwam te liggen naarmate het conflict in Europa escaleerde. In 1796 werd Jefferson verkozen als VicePresident onder de Federalist John Adams en zette de strijd voor states’ rights in die positie voort. Hij toonde zichzelf een luis in de pels van Adams, die er in de ogen van Jef-
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
ferson op uit was de bevoegdheden van de overheid sterk uit te breiden. Het Amerikaanse volk dacht daar kennelijk ook zo over, want in 1800 wist Jefferson de presidentsverkiezingen te winnen. Dit echter nadat hij een gelijk aantal stemmen behaalde als zijn partijgenoot Aaron Burr, en uiteindelijk na een stemming in het Huis der Afgevaardigden tot president werd benoemd. Als president wist hij het grondgebied van de Verenigde Staten aanzienlijk uit te breiden door het Louisiana-gebied over te kopen van Frankrijk, een feit waar Jefferson eerst twijfels had over de grondwettigheid van zulke aankoop. Hij zond eveneens Lewis en Clark uit op expeditie om dit enorme nieuwe gebied te verkennen, een tocht die aan de basis zou liggen van de latere expansie naar het Westen. Jefferson slaagde er eveneens in om de invoer van slaven aan banden te leggen, ditmaal voor de hele Verenigde Staten. Na twee succesvolle termijnen als president begon Jefferson opnieuw te werken aan de hervorming van het hoger onderwijs, daar hij vond dat de toenmalige universiteiten te veel beïnvloed werden door de godsdienst. Zijn langgekoesterde droom kwam uiteindelijk in 1819 in vervulling toen hij de University of Virginia oprichtte. Het bleek een zeer innovatieve school die vele nieuwe vakken aanbood aan haar studenten en die op vele vlakken een uitzondering was onder de Amerikaanse universiteiten uit die periode. Jefferson ontwierp de prachtige campus eigenhandig in een bouwstijl die zwaar putte uit de architectuur van het oude Griekenland en Rome, als referentie naar de republieken uit de klassieke oudheid (waar Jefferson veel affiniteit voor had). Dat Jefferson veel liefde overhad voor “zijn” universiteit blijkt uit het feit dat hij tot aan zijn dood regelmatig studenten en professoren uitnodigde bij hem thuis, de nabijgelegen villa “Monticello”. Zijn dood kan opmerkelijk genoemd worden, in die zijn dat hij overleed op 4 Juli 1826, exact 50 jaar na de ondertekening van de onafhankelijkheidsverklaring, het historische feit waardoor hij vereeuwigd werd in de geschiedenisboeken. Wat het zo mogelijk nog opvallender maakt is feit dat John Adams, zijn eertijdse politieke tegenstander en latere vriend op dezelfde dag overleed.
21
Ideologie Jeffersons politieke filosofie blijft tot op de dag van vandaag relevant en is nog steeds een waardevolle bron voor het liberalisme. Zijn beroemde citaten bieden vaak grote wijsheid over een zeer gevarieerde thema’s. Zijn zogenaamde republicanisme plaatste de vrijheid centraal in een samenleving waar burgerdeugd als buffer diende tegen corruptie en waar een kleine, constitutioneel gebonden overheid inbreuken op de natuurrechten en meerderheidstirannie moest voorkomen. Zijn geloof en vertrouwen op de deugd van het volk stamde uit zijn overtuiging dat de mens moreel goed was en dat respect voor de rechten van een ander in ieder mens zat ingebakken. Verder geloofde hij dat vrijheid een natuurrecht was dat niet door een overheid kon worden gegeven, enkel geschonden. Om die reden was hij een voorstander van elke rebellie tegen een overheid die de rechten van haar burgers schond. Dit betekende uiteraard ook dat de burgers gewapend moesten zijn om hun rechten te kunnen verdedigen waar nodig. Zijn beeld van de ideale burger was dat van de “yeoman farmer”: een deugdelijke landbouwer die steeds klaar staat om zijn rechten en vrijheden te verdedigen van binnenen buitenlandse dreigingen. Hieruit ontstond de misvatting dat Jefferson een antimoderne, geïsoleerde landbouwsamenleving voorstond. Niets is echter minder waar, Jefferson was een groot voorstander van vrijhandel als middel om de welvaart te vergroten en de vrede tussen landen te bewerkstelligen. Hij zag landbouw echter als een sterke natuurlijke rijkdom van de Verenigde Staten die evenwaardig was aan de productie van andere goederen. Hij geloofde eveneens in de uitzonderlijkheid van Amerika als een land dat kon ontsnappen aan het onrecht dat heerste in Europa en als een “city upon the hill” een baken en voorbeeld kon zijn voor de rest van de wereld.
Het wordt Thomas Jefferson vaak verweten dan hij, als groot voorvechter van mensenrechten en individuele vrijheid, zelf een slavenhouder was. Het is inderdaad zo dat Jefferson moreel tegen slavernij was, maar gedurende zijn leven zeer weinig van zijn slaven effectief bevrijd heeft. In de eerste plaats was dit voor hem onmogelijk omdat hij zijn slaven pas kon bevrijden wanneer hij niet langer schulden had. Iets dat nooit gebeurd is, aangezien Jefferson bij zijn overlijden een enorme schuldenberg achterliet. Hij had dan ook regelmatig last van zijn geweten, omdat hij zijn fout besefte, maar er niets aan kon veranderen. Virginia, net zoals de rest van het Zuiden van de VS was in die tijd ook zo gewoon geraakt aan slavernij dat een onmiddellijke afschaffing tot een economische ramp zou leiden met alle gevolgen van dien. Jefferson vergeleek de situatie met een man die een wolf bij de oren houdt en het dier noch kan blijven vasthouden, noch veilig loslaten. Hoewel zijn status als slavenhouder altijd een smet op zijn blazoen zal zijn, mag men niet te haastig zijn met de hedendaagse opvattingen op Jeffersons tijd toe te passen en moet men deze kwestie steeds binnen de context van het 18de eeuwse Virginia plaatsen. Los van dit alles blijft Thomas Jefferson een bijzonder interessant historisch figuur, wiens ideologie tot op heden nog allerlei mensen weet te bekoren en begeesteren en wiens invloed doorheen de geschiedenis zal blijven bestaan zolang er nog mensen zijn die de vrijheid hoog in het vaandel blijven dragen. Jan Reyntjens Penningmeester LVSV Leuven
“I have no ambition to govern men; it is a painful and thankless office.” - Thomas Jefferson 22
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
23
De vooronderstelling van anarchie _________________________________________________________________________________________
“Het LVSV is nooit ontdaan van stevige ideologische discussie. Lode Cossaer, voormalige Nationaal politiek secretaris, nodigt de nieuwsgierigen uit voor een gedachte-experiment over anarchie als grondslag voor het liberale denken.” Zoals sommigen onder de lezers misschien evident. Liberalen – die geen anarchisten weten, is er binnen de grote groep van het zijn – behoren dan, naar mijn overtuiging, te liberalisme een welbepaalde stroming die beargumenteren dat het installeren van het ook al eens ‘anarcho-kapitalisme’ wordt ge- concept ‘de staat’ – na de feodaliteit – een noemd. Kort gezegd zegt deze tak van het goede zet was. De vraag is echter: waarom liberalisme dat de staat (1) zowel moreel niet zou dit zijn? Als je kijkt naar de rechtsgete rechtvaardigen valt en (2) dat deze instel- schiedenis van het Westen – zoals o.a. beling niet nodig is voor een functionerende sproken door Harold Berman in zijn boek samenleving, die welvaart, gemeenschap, ‘Law and Revolution’ (overigens uitgeroepen recht en solidariteit kan bereiken. Auteurs tot “Harvard Boek van het Jaar”) – dan zie je zoals Murray Rothbard in ‘For a New Libert- dat wat er voor heeft gezorgd dat het Wesy’, David Friedman in ‘The ten, relatief ten opzichte Machinery of Freedom’, Bruandere werelddelen, “De zogenaamde van ce Benson in ‘The Enterprise veel meer vrijheid en ecoof the Law’ en Edward String- ‘onderhandelingsnomische voorspoed had ham in het geëdit boek macht’ van werkgejuist door de quasi‘Anarchy and the Law’ hebvolledige afwezigheid van ben daar uitgebreid over ge- vers is eens zo een dominant monopolie schreven en ik kan de lezer, hard aanwezig bij op ‘de wet’. West-Europa indien geïnteresseerd, deze was in belangrijke mate overheid, die een competitieve polycenboeken alleen maar aanra- de den. Het doel van deze tekst mensen kan dwintrische juridische orde is echter om de nieuwsgierigwaar verschillende regelheid daarvoor op te wekken gen met het gesystemen naast elkaar door middel van wat ik noem weldsapparaat om overleefden. ‘een meta-argument’. Een beslissingen Een tweede uitdaging is meta-argument, zoals ik het haar hier behandel, is een argu- te aanvaarden.” het feit dat een hoop zogement dat niet direct tracht te naamde ‘marktfalingen’ bewijzen dat iets mogelijk is (of niet), maar evenzeer voor de overheid gelden – met dat waarmee getracht wordt om mensen uit te extra probleem dat de overheid het coercive dagen om de argumenten voor een bepaald monopolie op geweld is. Het probleem van iets nader te bekijken. In dit geval zal ik asymmetrische informatie geldt evenzeer trachten aan te tonen dat de anarchistische voor de relatie tussen kiezer en verkozene – uitdaging om historische en logische rede- zelfs meer; want je kan maar om de 4 jaar nen een uitdaging is die liberalen zouden kiezen en het is altijd een ‘package deal’. Het moeten aangaan. probleem van ‘monopolies’ is eens te meer geldig voor de overheid, die een monopolie Een eerste meta-argument is, natuurlijk, dat claimt op het beslissen van hoe mensen met de staat een historische oorsprong heeft. De elkaar mogen en moeten omgaan en wat ze vraag die we ons daarbij dan moeten stellen: wel en niet mogen met hun eigen middelen. was dit een wenselijke en goede historische Het probleem van externaliteiten is eens te evolutie of niet? We weten, natuurlijk, dat meer geldig voor overheidsbeleid dat altijd niet alles dat doorheen de geschiedenis ge- onbedoelde (en eenvoudig te missen) gevolbeurt wenselijk was en is. Voorbeelden zoals gen heeft voor onschuldige derde partijen. de beide wereldoorlogen zijn daarbij heel De zogenaamde ‘onderhandelingsmacht’
24
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
van werkgevers is eens zo hard aanwezig bij de overheid, die mensen kan dwingen met het geweldsapparaat om haar beslissingen te aanvaarden, ook al gaat dit tegen de inschattingen of morele overtuigingen van mensen in. In het licht van al deze problemen – die elke sociale organisatie heeft, maar de overheid is een enorm grote organisatie die het monopolie op geweld claimt én tegenwoordig claimt dat ze uitvoerig de samenleving mag beheren – is het maar de vraag of we een (beperkte) rol voor de overheid kunnen hebben. Een derde uitdaging is het feit dat een grote hoeveelheid van de zogenaamde ‘publieke goederen’ die de overheid zou moeten verzorgen – juridische functies, veiligheid, onderwijs, wegen, solidariteit, etc. – allemaal, zoals uitgebreid gedocumenteerd door een grote schare van onderzoekers, met een goede samenvatting in ‘The Voluntary City’ van David T. Beito, ‘privaat’ geregeld worden. Combineer dit met het werk van de Nobelprijswinnares Elinor Ostrom (in ‘Understanding Institutional Diversity’ en ‘Governing the Commons’), die heeft aangetoond dat commons – gemeenschappelijke voorraden - zichzelf kunnen reguleren. Het is niet omdat volgens bepaalde theoretische modellen ‘problemen’ zoals hoge transactiekosten, incentive issues en dergelijke niet opgelost kunnen worden, dat het daarom in de werkelijke wereld niet kan. De idee is dat uit het feit dat er governance behoort te zijn van bepaalde zaken, je niet noodzakelijk een government nodig hebt. Het is misschien waar dat bepaalde zaken moeten overzien worden, maar daaruit volgt niet dat je één institutie nodig hebt met het monopolie op geweld om aan beleid te doen en alles te overzien wat overzien zou moeten worden. Indien het mogelijk zou zijn om dit monopolie te ‘beperken’ tot wat ‘de liberalen’ graag zouden hebben, waarom zou het dan niet mogelijk zijn om een anarchistische samenleving ook stabiel te kunnen houden? Als mensen creatieve wezens zijn die oplossingen voor hun problemen vinden en manieren vinden om meer welvaart te creëren waarom zou dit dan ook niet mogelijk zijn op de institutionele omgeving van de samenleving?
constitutionele politieke economie. De idee van deze tak is om manieren te vinden om te zorgen dat de overheid tegelijkertijd de middelen krijgt om haar taken uit te voeren, zonder dat ze deze middelen gebruikt om haar bevoegdheden uit te breiden. We willen dus een sterke staat die zich echter maar beperkt tot de zaken waar ze – zogenaamd – een comparatief voordeel in heeft, zoals bijvoorbeeld het aanbieden van veiligheid en justitie. Vaak worden mechanismen zoals federalisme, een grondwet die de bevoegdheden limiteert, democratie, exit-opties en dergelijke genoemd om de overheid te beperken. Maar al deze zaken zijn mechanismen intern aan de overheid zelf; waardoor er uiteindelijk overheidsmechanismen zijn die over de interpretatie en toepassing daarvan beslissen. Het idee van het anarchisme is dat competitieve ondernemingen deze diensten aanbieden; waardoor je externe controle hebt op de bevoegdheden en kracht van de taken die deze ‘overheden’ uitvoeren. Indien we het concept van een ‘beperkte’ overheid serieus nemen, moeten we misschien eens kijken naar een werkelijk concept van competitieve overheden – in plaats van te verwachten dat een legitieme monopolist zichzelf gaat beperken. Tot slot komen we dus terug bij ons eerste punt. Het is nogal wiedes dat we anarchie – als we aan politieke analyse doen – moeten vooronderstellen. Vermits de staat een historisch contingent fenomeen is, was er daarvoor een situatie waarin er – weliswaar dwang en onderdrukking was – maar geen staat as such. De vraag is: was, alles bij elkaar, de wenselijke stap om uit die dominante situatie te stappen naar een ‘statelijke’ omgeving, of was die stap eerder te begrijpen uit – eens te meer – een elite groepje dat de macht greep om de samenleving te beheren?
Als conclusie zou ik dus het volgende zeggen. Sommige liberalen hebben heel mooie theorieën over hoe ze de staat beperkt gaan houden, maar het mag duidelijk zijn dat zonder een theorie om de overheid ook efficiënt in het uitvoeren en beperkt in het organiseren van haar taken houdt; deze mooie verhalen niet meer zijn dan utopieën. In de wereld Een vierde punt komt voort uit de idee van waarin we leven is de fundamentele kwestie:
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
25
ofwel steun je een staat met alle mogelijke doen waarom iemand in een staatsloze weinterne dynamieken tot gevolg ofwel onder- reld zou kunnen geloven. Aan de lezer de steun je een anarchistische situatie met alle keuze. mogelijke dynamieken daar. Ik heb hier niet alle argumenten uit de doeken gedaan over Lode Cossaer waarom een anarchistische situatie een wenVoormalig Politiek selijke omgeving kan creëren; het staat de Secretaris LVSV lezer vrij de literatuur daarover te raadplegen Nationaal en/of zelf eens het gedachte-experiment te
26
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
Privatisering van de visserij _________________________________________________________________________________________
“Het probleem van overbevissing is een klassiek voorbeeld van ‘tragedy of the commons’. De zee die ’van ons allemaal’ is, wordt leeggeroofd om te beletten dat de anderen met alles gaan lopen. Zoals zo vaak is dit een gebrek aan marktwerking en politiek secretaris Thomas Marckx biedt een liberaal antwoord hierop.” Enige tijd geleden wandelde ik over de Antwerpse Meir en terwijl ik goedgeluimd verder kuierde, zag ik in de verte een weelderig standje staan. Naarmate ik dichterbij kwam zag ik enkel mensen verkleed als vissen in een net op de grond liggen. Ik kwam dichter en kreeg een folder waarop stond “vis wijzer, vis niet”. Verwonderd over dit standpunt, begon ik hun flyer te lezen, hoewel hierin zeer veel informatie stond – die veelal op één hoopje werd gegooid en soms volledig onjuist is – leek het me interessant om hierover een liberale uiteenzetting neer te pennen. Lege zee? Er wordt veel gevist in de wereld, al sinds de oudheid zijn de zeeën een bron van voedsel. Maar wordt er ook te veel gevist? Zal de zee ooit volledig uitgeput zijn, zodanig dat er niets anders overblijft dan een lege plas water? Hoewel het moeilijk is om cijfers hierover te vinden, lijkt het dat de zee met 30 tot 80 percent wordt overbevist. Op de landkaart die op de folder staat blijkt het visbestand van de Atlantische Oceaan op een eeuw tijd volledig te zijn verdwenen - hoewel er geen bron bij dit kaartje stond kan je de geloofwaardigheid hiervan in vraag stellen. De oceanen zullen dan tegen 2050 volledig leeg zijn. Nu, ik wens niet verder in te gaan op de cijfers rond dit probleem. Ik wil het hebben over de oplossing die deze groene beweging voorstelt, en deze tart alle verbeelding. Volgens hen is het heel simpel: “eet geen vis meer”. Andere groene organisaties zoals het WWF en Greenpeace geven andere, meer voor de hand liggende oplossingen: quota’s. Deze gaan van meer liberale cap-and-trade quota’s tot simpelweg een verbod tijdens bepaalde maanden – dit gebeurt bijvoorbeeld in China.
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
Dit is niet liberaal! Nu hoef ik niet te vertellen dat het liberalisme tal van problemen heeft met deze oplossingen, als het überhaupt al oplossingen zijn. Ten eerste is er het vernietigen van economische activiteit en ten tweede is er het beknotten van de fundamentele vrijheid van het menselijk individu. Om dit toch even toe te lichten, deze overheidsingrepen zorgen ervoor dat de visserijsector volledig afhankelijk wordt van het goeddunken van enkel hoogwaardigheidsbekleders. Deze sector zal echter nog verder onder druk komen te staan, aangezien ze dezelfde omzet moet trachten te halen, hoewel de opgelegde maatregelen meer kosten met zich meebrengen. Daarbij zal de prijs van vis nog verder de hoogte in gaan, omdat het aanbod nog extra verlaagd wordt. Zo zal vis enkel nog voor de rijken beschikbaar zijn. Ik geef toe, dat dit misschien zonder maatregelen ook zou kunnen gebeuren, maar dan speelt nog steeds de marktwerking die creativiteit of oplossingen beloont in plaats van een autoritaire overheid. Naast dit alles is er natuurlijk ook de menselijke vrijheid, misschien een heel uitgemolken begrip die maar al te veel vlaggen dekt, maar ik zal me verduidelijken. Als individu heb je het recht om eender welke keuze te maken, zolang deze de keuzevrijheid van anderen niet schaadt. Daarnaast dien je ook verantwoordelijkheid te nemen voor deze keuze. Er zullen natuurlijk uitzonderingen bestaan – zoals ouderen, zieken en kinderen – maar in het algemeen ben je zelf verantwoordelijk voor je daden. Indien er nu een overheid gaat beslissen welke keuze je kan/mag maken – in dit geval of je vis mag eten – dan neemt de overheid impliciet ook de verantwoordelijkheid voor de gevolgen van deze keuze. Aangezien de staat maar een abstract synoniem is van de gehele samenle-
27
ving, zijn wij dus impliciet allemaal verantwoordelijk voor deze overheidskeuze. Het gevolg is dus dat niemand verantwoordelijk is voor de gevolgen.Dus zie je ook dat niemand zich verantwoordelijk gedraagt omtrent deze problematiek. De visserijbedrijven proberen binnen deze reglementering nog steeds zoveel mogelijk vis op een onduurzame manier boven te halen. Er wordt ook zeer veel illegaal gevist, omdat men geen voeling heeft met de regels waardoor het visbestand wereldwijd blijft krimpen.
ment, bepaalde dingen schaars worden. Dingen waarvan men vroeger zoveel kon nemen wat men kon, kan nu niet meer door bepaalde factoren. Iets dat eerst publiek was omdat er voldoende van beschikbaar was, zal nu verdwijnen als het publiek blijft. Een goed voorbeeld daarvan is het land. In het begin was er een overvloed aan land ten opzichte van het beperkte aantal mensen. Maar naargelang de mensheid groeide, werd het land schaarser en werden stukken land afgebakend om conflicten te voorkomen. Dit moeten we ook gaan doen met het visbestand.
Is er dan een oplossing? De zee privatiseren? Ik sprak hierboven even over de marktwerking. Misschien vinden sommigen het evi- We zullen aan bepaalde gebieden in de zee dent dat “de vrije markt” dit probleem zal op- eigendom moeten toekennen. Hoe dit moet lossen. Laat de marktgebeuren laat ik in het werking zijn werk doen. “Als een eigenaar een midden, want ik geef toe Als het aanbod daalt, zal dit een moeilijke – verkeerde beslissing dat de vraag hiertegenover maar niet onmogelijke – relatief stijgen of anders neemt, dan draagt hij klus is. Maar als men zo gezegd de winstmarges daar zelf de verantwoor- éénduidig kan bepalen zullen stijgen, wat weer wie eigenaar is van elk opportuniteiten biedt delijkheid voor. Indien stuk zee, dan kan men voor investeerders. Het de overheid een foute ook bepalen wie verantgevolg zal zijn dat creatiwoordelijk is voor deze viteit en risico er voor zal beslissing neemt draagt stukken. Het gevolg gaat zorgen dat de duur- de ganse samenleving zijn dat niet de overheid zaamheid van de visseof de samenleving verantverantwoordelijk- woordelijk is voor wat er rijen stijgt. Maar, ook in die dit scenario zal het vis- heid.” met de vissen binnen debestand blijven verdwijze eigendom gebeurt, nen. Omdat men een zeer belangrijk econo- maar de eigenaar ervan. misch begrip vergeet, namelijk schaarste. Nu hoor ik linkse kwatongen al zeggen: “dan Zonder hier diep op in te gaan, er is in de gaan ze allemaal hun eigen stukje zee vollenatuur altijd schaarste. Naast de communisti- dig leegvissen”. Ik vrees dat dit niet het geval sche aanpak van alles evenredig verdelen is, want dit zou hetzelfde zijn als een boer tot alles op is, is er ook de liberale oplossing. die op één dag al zijn kippen slacht, om Deze is ook door natuurlijke evolutie er auto- daarna zonder te zitten. De meeste eigematisch gekomen, namelijk de eigendoms- naars – in dit geval de visserijbedrijven – zulrechten. Zonder schaarste is er geen handel, len zeer duurzaam omspringen met hun eiwant iedereen kan kiezen om alles te heb- gendom en de vissen die erin leven. Ze zulben. Door de schaarste kunnen mensen kie- len ervoor zorgen dat er kweekprojecten zen welke preferentie ze aan bepaalde pro- worden opgezet en zullen niet langer probeducten geven, welke waarde ze aan welke ren zoveel mogelijk vis binnen te halen, maar goederen geven. Om producten met elkaar enkel zoveel als hun eigen visbestand aante verhandelen, moet men eerst kunnen be- kan. Verder hoeven ze ook niet langer te vrepalen wie de eigenaar van het product is, zen dat de concurrentie de vissen komt vanhence eigendomrechten. gen die zij lieten zwemmen. Want er is impliciet eigendom toegekend aan het visbeNu kan het zijn dat er op een gegeven mo- stand.
28
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
Kan de overheid dit niet beter? Neen! Of misschien is een beter antwoord: Indien de overheid zou weten hoeveel vis er maximum of minimum kan of moet gevangen worden, dan zou ze dit inderdaad beter kunnen. Maar het lijkt me zeer moeilijk en pretentieus om te denken dat een overheid – en zijn centrale planning – dit daadwerkelijk kan. Daarmee zeg ik niet dat de verschillende visserijbedrijven dit wel kunnen. Maar dankzij vrije marktwerking, zullen bepaalde bedrijven succesvol zijn en andere niet. Deze successen zullen door andere eigenaars overgenomen worden, totdat er een evenwicht ontstaat tussen kweek en vangst. Als
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
een eigenaar een verkeerde beslissing neemt, dan draagt hij daar zelf de verantwoordelijkheid voor. Indien de overheid een foute beslissing neemt draagt de ganse samenleving die verantwoordelijkheid. Dus niemand. Thomas Marckx Politiek Secretaris LVSV Leuven
29
Het liberalisme en haar paradoxen: vrijheid en burgerschap _________________________________________________________________________________________
“Ook onze leden zijn bezig met de filosofische grondslagen van het liberalisme. Loïc Moureau geeft zijn korte visie op de notie ‘burgerschap’.” Zoals elke politieke partij heeft ook het liberalisme te kampen met een aantal tegenstellingen, eigen aan haar ideologie. Vooropgesteld dat we het liberalisme in Vlaanderen niet mogen gelijkstellen aan een radicaal libertijnse denkstroming, kunnen we stellen dat liberalen ook sociale doelstellingen voor ogen hebben. Ook historisch gezien is het liberalisme in West-Europa immers een progressieve stroming, die in haar verleden, heden en toekomst ook het welzijn van de zwakkeren in onze samenleving, zoals ouderen of zieken, hoog in het vaandel draagt. Omdat de ‘sterken’ in de samenleving echter niet de lasten van iedereen kunnen dragen, werkt men als liberaal het liefst met de idee van ‘burgerschap’. Ik, als Belg, heb dezelfde rechten en plichten als alle Belgen. Indien het mij goed gaat, wil ik de lasten van mijn landgenoten die om diverse redenen mijn steun nodig hebben, op mij nemen. Omgekeerd kan ik, indien ik behoeftig ben, op de bijstand van mijn mede-burgers rekenen.
sterken en zwakken, verstandigen en roekelozen, ‘goeden’ en criminelen. Het is net omdat burgerschap blind is, dat men als liberaal de nadruk wil leggen op de kwaliteiten van het individu en niet de gemeenschap. Het individu kansen bieden, keuzemogelijkheden geven, beoordelen op de kansen en de talenten die hij/zij benut. Als liberaal wens je iemand te beoordelen op wat hij of zij waard is, en niet op basis van een paspoort.
Hoe los je het probleem op dat de zorg voor de zwakke stelt aan het vrije individu? De concreetheid van onze huidige Belgische context maakt het voor een liberaal niet gemakkelijk. Men kan enkel zo goed mogelijk proberen schipperen tussen de twee kampen, pogend zo goed mogelijk recht te doen aan eenieder. Zorgen voor hen die het nodig hebben enerzijds en vrijheid stimuleren voor hen die kunnen dragen anderzijds. De enige echte oplossing voor het probleem is wereldburgerschap, een gedachte die waarschijnlijk genoeg voer oplevert voor een volgend artiHet bovenstaande is een logisch, praktisch kelY en algemeen aanvaard systeem, dat aan de basis ligt van de vele reacties tegen allochtoLoïc Moureau nen (niet-burgers dus) die komen ‘profiteren’ Lid LVSV Leuven van de steun die de modale werkende Belg hem biedt indien deze persoon niet mee de lasten van de gemeenschap op zich neemt. En hiermee hebben we de kern van de liberale paradox geraakt. Want burgerschap is wezenlijk een redenloos en blind mechanisme. Elke natie geeft immers het leven aan
“Whatever crushes individuality is despotism, no matter what name it is called.” - John Stuart Mill
30
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
Een efficiënte overheid als motor voor welvaart en welzijn Belgische overheden wegen 10 tot 20 miljard euro te zwaar. “Minder is meer” en ook de enige wissel op de toekomst. _________________________________________________________________________________________
“Er is al veel geschreven over de noodzakelijke besparingen waar de Belgische overheid voor staat. Voormalig Leuvens politiek secretaris Kristof Willekens stelde een studie op over de grootte van de overheid waarin nog maar eens duidelijk wordt dat niet u maar de staat boven zijn stand leeft.” 20 tot 25 miljard euro. Dat is de omvang van de saneringsoperatie die het Belgische overheidsbudget tegen 2015 weer in evenwicht moet brengen. De derde grote besparingsoperatie in evenveel decennia. Tijdens de jaren ’80 sneuvelden vooral de investeringskredieten. Anno 2010 zijn de gevolgen niet meer te overzien: het wegennet is afgeleefd, net als heel wat openbare gebouwen en de NMBS botst voortdurend op de grenzen van de capaciteit van haar spoornet. De jaren ’90 lieten zich kenmerken door een “tax rage” waar toenmalig premier Dehaene zich een half decennium later in zijn eigen biografie voor zou verontschuldigen. En toch lijken belastingverhogingen - al dan niet verpakt als (groene) belastinghervormingen - opnieuw de leidraad te zijn voor nogal wat van de mogelijke leden van de toekomstige federale regering. En toch is er een alternatief. Namelijk werken aan een overheid die ver-
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
standig omgaat met het belastinggeld en die erover waakt altijd complementair te zijn aan de vrije markt, in plaats van de vrije markt te verdringen. Volgens vooraanstaande economen kan dit alternatief op zijn eentje 10 tot 20 miljard euro opleveren. Tijd om dit alternatief van naderbij te bekijken. Kan men de ideale omvang van een overheid bepalen? Economen die zich bezighouden met de studie van de omvang van de overheid, refereren graag naar de Armey Curve. Deze Curve is genoemd naar Dick Armey, een voormalig hoogleraar economie en oud-lid van het Amerikaanse Congres. De Armey Curve wordt steeds samen met de Laffercurve afgebeeld. Beiden delen immers dezelfde achterliggende gedachte: wanneer de belastingvoeten, respectievelijk de omvang van de
31
overheid een bepaald optimaal punt overschrijden, treden er perverse effecten op. Te hoge belastingvoeten leiden tot minderinkomsten als gevolg van belastingontwijking of belastingfraude. Een te hoog overheidsbeslag leidt tot de vernietiging van welvaart. De overheid is niet langer complementair aan de private economie, maar gaat die private economie integendeel versmachten. Met alle sociale gevolgen van dien.
overheid hebben verkleind. Maar in België was de daling veel kleiner dan in de andere landen. Een tweede vaststelling is dat in de meeste landen anno 2005 de overheid op of onder haar ideale gewicht zit. Zelfs in de Scandinavische landen. België hoort echter opnieuw tot de uitzonderingen op deze regel, samen met enkele andere usual suspects als Frankrijk en Italië.
Alle overheden even groot? Landen verHoeveel te groot is de overheid in België nu? schillen, overheden verschillen Wanneer men de ideale omvang afzet tegen Er zijn factoren die maken dat de omvang de collectieve lastendruk in enge zin (fiscale van de overheid kan verschillen van land tot en parafiscale lasten), is er sprake van een land. Zo is de overheid in de zuiderse landen excess burden van 2,7% van het BBP. Nedoorgaans kleiner omdat de sterke familie- men we de collectieve lastendruk in brede banden heel wat voorzieningen die in andere zin (fiscale en parafiscale lasten + andere landen wel bestaan, overbodig maken. Zo inkomsten van de overheid zoals dividenblijven ouderen veel vaker inwonen bij de den), is er sprake van 5,4%. Vertaald naar kinderen en is er dus een veel kleinere be- het verwachte BBP voor 2010 (360 miljard hoefte aan de rusthuizen die we in België en euro) betekent dit een excess burden van 10 Nederland bijvoorbeeld wel veelvuldig heb- tot 20 miljard euro. ben. Oorzaken van de Belgische bestuurlijke Een andere correctiefactor op de omvang obesitas van de overheid is de openheid van de economie van een land. Zo zijn België en Neder- De bestuurlijk obesitas heeft diverse oorzaland kleine landen met een sterk op de ex- ken, die nogal sterk verband houden met elport gerichte economie. Een terugval van de kaar. De veelheid aan bestuurslagen in Belwereldeconomie zal ons veel harder treffen gië vertaalt zich niet alleen in een recordaandan grote landen met een grote nationale tal parlementen en ministers, maar vooral in markt. En dus is er vanuit de werkende klas- een zeer groot aantal ambtenaren. Want elk se maar zeker ook vanuit de bedrijven vraag bestuursniveau wil toch zo graag zijn eigen naar een sociaal vangnet dat toelaat om in beleid ontwikkelen. crisistijden de koopkracht te handhaven. Dit kost natuurlijk wel geld en dat zal zich dus Het grote aantal ambtenaren is ook het gevolg van de lage uitbestedingsgraad bij de vertalen in een groter overheidsbeslag. Belgische overheden. In mensentaal beteIdeale omvang overheid in België: Wim kent dit dat onze overheden er liever voor kiezen om eigen personeel in dienst te neMoesen rekent het ons voor men om bepaalde taken uit te voeren, dan Wat betekent dit alles nu voor België? Wim goederen en diensten op de markt aan te Moesen, hoogleraar openbare financiën aan kopen. Zo geven onze overheden er de voorde Katholieke Universiteit Leuven en dé Bel- keur aan om eigen schoonmaakpersoneel in gische autoriteit inzake omvang en kwaliteit dienst te nemen, in plaats van een contract van de overheid, heeft het recent doorgere- af te sluiten met een schoonmaakbedrijf. kend. De onderstaande tabel toont de resultaten van zijn berekeningen. Twee zaken En tenslotte zijn onze overheden nog steeds geen voorlopers inzake e-government. Ook vallen op bij het bekijken van deze tabel. al is sinds enige tijd een inhaalbeweging inEen eerste vaststelling is dat alle landen in gezet. de periode 1988-2004 de omvang van hun
32
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
Gevolgen van de Belgische bestuurlijke Wie kan het hen trouwens kwalijk nemen? Een gevolg van dit alles is dat de werkgeleobesitas genheidsgraad in België een flink stuk onder De gevolgen van dit alles zijn niet meer of het Europese gemiddelde blijft (en zelfs draniet minder dan catastrofaal. We haalden al matisch laag is als we de publieke tewerkde uitgeleefde infrastructuur aan. Maar er is stelling buiten beschouwing laten). Waardoor meer. Recent onderzoek van het Centrum de sociale zekerheid verstoken blijft van de voor Sociaal Beleid Herman Deleeck van de sociale bijdragen die zo broodnodig zijn om UA tekent het beeld van een welvaartsstaat eenieder die op het systeem moet terugvalin verval. Daar waar België tot diep in de ja- len te voorzien in een uitkering die mensen ren ’90 een voorbeeld was van een rijk land wegleidt van de armoede in plaats van naar met een sterke herverdeling, zakken we he- de armoede. En omdat het staatsapparaat den ten dage steeds verder weg. zo verschrikkelijk duur is, kan ook de alternatieve financiering via BTW en algemene midDit hoeft niet te verbazen. De onverzadigba- delen niet langer soelaas biedenY re honger naar belastinggeld vertaalt zich natuurlijk in een onmenselijk hoge belasting- Een ander pervers gevolg van dit alles is dat druk. En omdat elke mens in wezen een eco- de relatie tussen arbeid en kapitaal verzuurd nomische agent is die reageert op prikkels, geraakt. Werknemers vragen terecht meer zien steeds meer mensen de meerwaarde koopkracht maar de werkgever kan die vervan werken of ondernemen niet langer in. wachting maar moeilijk inlossen omdat hij
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
33
door de hoge parafiscale lasten op het tandvlees zit. Maar voor de buitenwereld predikt het patronaat alleen uit eigenbelang en hebzucht de noodzaak tot loonmatiging. Werknemers en werkgevers zijn echter bondgenoten, in plaats van vijanden. Beiden worden ze immers een dikke pad in de korf gezet door een overheid die de marges voor loonsverhoging wegbelast en daar dan nog eens bedroevend weinig voor teruggeeft. Wat nu? Als België opnieuw wil plaatsnemen in de kop van het Europese peloton, dan zal dat alleen kunnen als we de overheid terugbrengen tot haar ideale gewicht. En voor alle duidelijkheid: dit staat niet gelijk aan een afbraak van de sociale voorzieningen. Integendeel. Het gaat over het vrijwaren van de concurrentiekracht van onze bedrijven, de bescherming van zij die het moeilijk hebben en het verzekeren van de toekomst van alle onderdanen door het stroomlijnen van het staatsapparaat. Het aantal bestuurslagen
moet worden verminderd en er moet een einde komen aan de praktijk waarbij verschillende overheden in eenzelfde domein ieder hun eigen beleid ontwikkelen. De juiste bevoegdheid op de juiste plaats! Less is more en small is beautiful! Deze tekst is een samenvatting van het UNIZO-dossier “Een efficiënte overheid als motor voor welvaart en welzijn”, UNIZO, 2010. http://www.unizo.be/viewobj.jsp?id=445561 Kristof Willekens Erelid LVSV Leuven
“Progress is precisely that which the rules and regulations did not foresee.” - Ludwig von Mises
34
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
“Ik ben geen hond en hoef dus geen chip” _________________________________________________________________________________________
“Insiders weten dat sommige LVSV’ers een haatverhouding hebben met hun identiteitskaart. Bestuurslid Kwinten Van Geit vertelt zijn verhaal.” Als student is het nog toegelaten om extreem te zijn. Vele van mijn medestudenten verstaan daaronder dat ze meerdere malen per week zichzelf in coma moeten zuipen. Alles met de gevolgen vandien: één derde van de mannelijke studentenpopulatie verlaat zijn studentenstad met een alcoholprobleem. Ikzelf besloot onlangs om ook eens extreem te doen.
moeten kopen vermits betaalkaarten niet aanvaard worden op de trein. Om mij te kunnen controleren of ik effectief zou gaan betalen in Aarschot had de treinbegeleider mijn identiteitskaart nodig. Eindelijk, dit was het moment waarop ik maandenlang gewacht had. Er was een confrontatie. Het was niet goed dat ik geen chip meer had! De kaartjesknipper was een relatief jonge man en stond wel open voor een gesprek over onze privacy. Het hele traject hebben we kunnen discussiëren over de zin en de onzin van rebels zijn. Onze privacy en de manier waarop onze overheid daarmee omspringt en mijn toekomst als brave burger stonden ook ter discussie. Alleen al voor dit gesprek zou ik alles gewoon nog eens overdoen.
Onder het, volgens sommigen, extreme motto: “ik ben geen hond en hoef dus geen chip”, verwijderde ik de chip uit mijn identiteitskaart. Uiteraard hou ik ervan om controverse uit te lokken, menig medemens heeft dan ook diep gezucht toen ik met trots mijn identiteitskaart zonder chip toonde. Het leuke hiervan was dat ik mijn ideeën over identiteitskaarten en hun vrijheidsberovende kon bediscussiëren. Omdat ik niet de rest van mijn leven met de trein wil reizen, leerde ik autorijden. Op mijn Lang heb ik rondgelopen, totdat ik met mijn rijexamen werd ik weggestuurd omdat ik actie daadwerkelijk geconfronteerd werd. De geen chip in mijn identiteitskaart had. De eninon-believers van mijn ideeën kregen bijna ge logica die ik hierachter kan bedenken is gelijk. Toch was ik het die uiteindelijk gelijk dat er iemand al onze gegevens centraal wil kreeg. beheren. Het is immers mogelijk om een database te maken waarin al onze gegevens Toen ik al enkele maanden zonder chip samen bewaard worden. Bankgegevens, rondliep moest ik ergens naartoe met de reisgegevens, aankoopgegevens (via elektrein. De trein nemen is altijd avontuurlijk; tronische maaltijd- en ecocheques), boetegehoewel de NMBS overgesubsidiëerd is en er gevens, etc.. Zou men bijvoorbeeld mensen een groot overschot aan personeel is, zitten die nooit naar het containerpark gaan, extra 95 procent van de reizigers op de 5 procent gaan belasten in de toekomst? Je kan het treinen die wel te laat komen. Doorgaans zijn zowaar niet gek genoeg bedenken, het is de treinen die ik neem overvol, te laat en on- mogelijk. Moest dit alles niet mogelijk zijn, voorspelbaar. Nu was het niet anders. voor dan was het ook niet nodig om je identiteitsmijn kort traject (Leuven - Aarschot) moest ik kaart overal mee te hebben. niet lang in de trein zitten, maar toch viel er heel wat te beleven. Zo waren de elektroni- Uiteindelijk heb ik mijn rijbewijs behaald. En sche loketten in het station van Leuven bui- de man in de trein? Die gebruikte gewoon ten gebruik en stonden er mensen tot op het mij sis-kaart, waar ook al mijn gegevens opperron aan te schuiven om een ticket te ko- staan. Wie is hier de extreme? pen. De treinbegeleider geloofde mijn verhaal en liet me dus opstappen zonder ticket, Kwinten Van Geit dat zou ik dan maar kopen in de trein. ToeBestuurslid LVSV Leuven vallig had ik net die dag geen cash geld op zak. Dit gaf het verhaal een extra dimensie, ik zou mijn ticket namelijk in een station
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
35
Rug aan rug: pro volksjury _________________________________________________________________________________________
Met het arrest Clottemans is het debat over de afschaffing van de juryrechtspraak weer opgelaaid. De kritiek op de jury komt vooral vanuit de Hoge Raad voor de Justitie, samengesteld uit de magistratuur en andere juridische beroepen. Het is pas door te beseffen waarom net uit die hoek wordt gepleit voor de afschaffing, dat we de argumenten hiervoor kunnen doorzien. Vanzelfsprekend kan geen ideaal systeem worden aangereikt om de meest zware misdaden te bestraffen. Toch zal getracht worden aan te tonen waarom de berechting door een jury te verkiezen is boven de berechting door beroepsmagistraten. De Hoge Raad voor de Justitie gaf in haar advies voor de Senaatscommissie Justitie een opsomming van de argumenten voor en tegen de afschaffing, waarna zij tot het oordeel is gekomen dat de argumenten voor de afschaffing zwaarder doorwegen. Haar standpunt bestaat erin dat de historische motieven die tot de oprichting van de juryrechtspraak hebben geleid, niet meer voorhanden zijn en dat vandaag de samenstelling van de beroepsmagistratuur is ‘gedemocratiseerd’ zodat eventueel wantrouwen niet meer gefundeerd is. Tot tien jaar terug werden rechters benoemd door de Koning op voordracht van de politieke partijen. Sinds de oprichting van de Hoge Raad voor de Justitie zijn het juristen en magistraten zelf die de kandidaatmagistraten voordragen. U vergist zich als u denkt dat ‘democratischer’ impliceert dat rechters verkozen worden door de burgers of door Kamer en Senaat. De leden van een volksjury zijn op juridisch vlak onwetend. De gemaskeerde inhoud van deze stelling is dat een volksjury de strafwet niet op dezelfde wijze interpreteert als de meerderheid der juristen dit doet. Het is een illusie te denken dat de taak van een jurist zich ertoe beperkt om het juiste wetsartikel op een concrete casus toe te passen. Het heeft een grote impact welke magistraat zich buigt over een casus. Anders zou men nooit nog naar de rechtbank moeten gaan omdat beide partijen al op voorhand weten wat de rechter zal beslissen. Dus zowel bij juryrecht-
36
spraak als bij een beroepsmagistraat heerst er een zekere rechtsonzekerheid. Het is niet zo dat een advocaat een rechter ‘overtuigt’ terwijl Mr Vermassen de jury ‘bespeelt’. In beide gevallen zal het recht in een concreet geval moeten worden toegepast en zullen er verschillende mogelijke uitkomsten zijn van een rechtszaak. De overheid kan nooit iemand langer van zijn vrijheid beroven dan voor 24 uur. Een rechter zou m.i. iemand niet langer dan 5 jaar van zijn vrijheid mogen beroven. Een vrijheidsberoving voor een langere periode zou enkel kunnen genomen worden door een jury. Daarenboven is voor de jury een belangrijke taak weggelegd bij persmisdrijven en politieke misdrijven. Om een politieke partij of een meningsuiting te verbieden of om te bepalen wat strijdig is met de goede zeden zou geen beroep moeten worden gedaan op beroepsmagistraten. De jury die hierover oordeelt zal mogelijks, zoals hierboven reeds gesteld, een andere invulling geven van het juridisch begrip ‘goede zeden’. Hier is de maatschappij zelf beter geplaatst om de begrippen in te vullen omdat deze rechtszaken, gepleegde misdrijven en juridische begrippen van fundamenteel belang zijn voor de maatschappelijke orde. In een groter aantal gevallen binnen het strafrecht is het aangewezen dat een jury over de schuld oordeelt. In alle andere zaken die minder de sociale onrust aantasten is de beroepsmagistratuur wel zeer goed geplaatst om aan conflictbeslechting te doen. Dit doel kan enkel worden gerealiseerd door de kostelijke en tijdrovende strafrechtelijke procedure uit het Napoleontisch Wetboek van Strafvordering in zijn geheel te hervormen en zich niet te beperken tot de procedure voor het Hof van Assisen. Kevin Wielockx Secretaris LVSV Leuven
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
Rug aan rug: contra volksjury _________________________________________________________________________________________
De Volksjury: achterhaald, 19de eeuws en disfunctioneel. Nergens ter wereld wordt er meer gepalaverd over de zin en onzin van de volksjury dan in België. Het proces Clottemans plaatste dit vraagstuk nogmaals op een pijnlijke manier in het centrum van de belangstelling. Veel mensen stellen zich gegronde vragen bij het soms onrustwekkende systeem. Nochtans schrijven velen maar al te graag mooie 19de eeuwse waarden en kwaliteiten aan de volksjury toe. En dat is, naar mijn bescheiden mening, klinkklare onzin. Laat ons twee populaire drogredeneringen even bekijken: “De volksjury is democratisch en representatief” De samenstelling van een volksjury is niet representatief. Sterker nog, bij de samenstelling heerst de totale willekeur. Er worden bij iedere zaak 90 mensen opgeroepen om te zetelen, maar bij de dagvaarding valt op dat zo goed als altijd de hoger opgeleide mensen afhaken, met allerlei gewettigde uitvluchten. De nobele overblijvers kunnen dan worden gewraakt. Gemotiveerd, denkt u? Niets van. Zowel advocaten als het parket kunnen ongemotiveerd wraken naar hartelust, om puur subjectieve redenen zoals sjofelheid, of in het voordeel van de cliënt. In zaken met allochtone beschuldigden wraakt het parket allochtone juryleden, in zaken met een vrouw die haar overspelige man om zeep hielp, worden dan zoveel mogelijk vrouwen die medelijden zouden voelen gewraakt etc. Het resultaat? Jean-Luc Cottyn, van de Hoge Raad voor Justitie drukt het treffend uit: “De assisenjury zit nu vol huisvrouwen, kuisvrouwen en gepensioneerden." Waarlijk de vox populi. “De volksjury versterkt de band tussen de burger en Justitie” Een fundamentele vraag rijst,.want wat is nu eigenlijk de functie van ons strafrecht? Is het strafrecht een soort volksrechtvaardigheid, waarbij de man in de straat mag beslissen om iemand 30 jaar de nor in te draaien ter bevrediging van zijn eigen rechtvaardigheids- en veiligheidsgevoel? Het individu, verdachte, beschuldigde en dader incluis, is
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
drager van fundamentele rechten en vrijheden. Waarheidsvinding en het recht op een eerlijke en objectieve beoordeling moeten centraal staan. Dit valt niet eenvoudig te verzekeren. Het strafrecht is dan ook juridisch een complexe aangelegenheid. Het schuldbegrip valt niet in twee zinnen samen te vatten. Advocaten blijken nochtans niet gemotiveerd om deze complexe rechtvaardigheid eer aan te doen. Briesende, gesticulerende heerschappen die te gepaste tijde ook al eens een traantje wegpinken, beuken om beurten om het hardst in op de emoties van de jury, eerder dan een aanspraak te maken op hun redelijkheid. Vervelend juridisch jargon? Maken we even abstractie van, er zit daar een monster op de beklaagdenbank. Bij een huismoeder pakt het misschien, bij een beroepsrechter met 40 jaar ervaring, en met de fundamentele principes van het strafrecht en de rechtstaat in de vingers, waarschijnlijk minder. In die landen zonder juryrechtspraak valt er dan ook een voor Belgen verbazingwekkend duidelijke scheidingslijn te trekken tussen een assisenproces en een opvoering van het Gezin van Paemel van lokaal amateurtheater ‘t Kelderken. In assisen gaat het per definitie om de zwaarste straffen die een staat aan haar burgers kan opleggen: vrijheidsberoving. Het leek democratisch om deze vraagstukken dan ook aan het volk zelf over te laten. In een moderne democratische rechtstaat echter, is het aangewezen om bij beslissingen met een dergelijke fundamentele impact op het individu en zijn rechten des te meer de grootste omzichtigheid en scrupule te verzekeren bij het besluitvormingsproces. Men is onschuldig tot het tegendeel wordt bewezen, en men moet het opsluiten van onschuldigen ten allen koste vermijden. Een beroepsrechter is voor de beoordeling daarvan eenvoudigweg beter uitgerust. Gilles Verstraeten Sponsoringverantwoordelijke LVSV Leuven
37
Recensies “De wereld is een boek, en zij die niet reizen, lezen slechts één bladzijde.” - St. Augustinus
38
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
Boekbespreking: In defense of global capitalism Johan Norberg Uitgeverij: CATO Institute ISBN 1-930865-47-3 _________________________________________________________________________________________
‘In defence of global capitalism geeft een heldere uiteenzetting over het kapitalisme, wat het heel geschikt maakt als een introductie tot het kapitalistische principe. Hierbij worden kritische thema's niet uit de weg gegaan: ongelijkheid, de inkomenskloof, kinderarbeid, ontwikkelingslanden... De boodschap die de auteur wil overbrengen is dat het kapitalisme net voor deze problemen de meest efficiënte oplossing biedt. De sterkte van dit boek is dat er veelvuldig gebruik gemaakt wordt van objectieve feiten, statistieken en onderzoeksrapporten. Dankzij deze objectieve benadering weerlegt de auteur veel van de commentaren die antiglobalisten hebben op het systeem.
kaanse continent wordt hierbij uitgevoerd, twee regio's die de laatste decennia een duidelijk verschillend pad hebben afgelegd.
Het eerste deel geeft een historisch overzicht van verschillende problemen, waarbij aangetoond wordt dat deze sterk gereduceerd werden/worden in een geliberaliseerde economie. De onderwerpen die aan bod komen zijn armoede, honger, onderwijs, democratisering, onderdrukking van vrouwen en globale ongelijkheid. De auteur is hierbij ook eerlijk en geeft toe dat er nog steeds problemen zijn, maar dat er een duidelijke trend naar verbetering is in de landen die zich openstellen voor de vrije markt.
Vervolgens is er een deel van het boek gewijd aan de ontwikkelingslanden. De huidige situatie met ontwikkelingshulp aan corrupte en niet democratische regeringen wordt aangekaart en bekritiseerd. Deze methode van “hulp” is niet alleen zeer inefficiënt, maar bovendien contraproductief. De problematiek van de kwijtschelding van schulden van ontwikkelingslanden wordt ook besproken, met de bijhorende risico's. De auteur komt tot de conclusie dat de beste ontwikkelingshulp gerealiseerd wordt door het vrijmaken van de economie, nadat de daartoe benodigde randvoorwaarden gerealiseerd zijn. Deze randvoorwaarden zijn ondermeer een goede bescherming van het eigendomsrecht en een vereenvoudigde overheidsadministratie die de kansen op corruptie reduceert.
Vervolgens legt de auteur uit dat deze verbeteringen niet toevallig gebeuren in de geglobaliseerde landen, maar dat de vrije markt er de oorzaak van is. Er worden verschillende landen vergeleken, waarbij het ene zich heeft geliberaliseerd en het andere niet. De analyse van Oost-Azië met het Afri-
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
Het derde deel neemt de vrije handel onder de loep. De vrije handel wordt door de auteur genoemd als een cruciale component in het kapitalistische systeem. De klassieke bezwaren hiertegen worden onder de loep genomen en weerlegd. Het huidige beleid van vele landen, waaronder ook het westen, met de importtarieven en subsidies wordt hierbij sterk bekritiseerd. De auteur legt uit dat de barrières schadelijk zijn voor de landen die aan de beide zijden zitten, en iedereen hierbij dus verliest.
Het vijfde deel geeft antwoord op enkele
39
van de kritische bemerkingen die vaak terugkomen in het debat over globalisering. Sociale dumping en het risico op een degeneratie van de sociale bescherming van werknemers. Deze zogenaamde “race to the bottom” op sociaal en ecologisch vlak worden vaak gebruikt als argument om geen vrije handel te drijven met landen die lagere standaarden hierbij aannemen dan de geïndustrialiseerde landen. De auteur wijst erop dat in de realiteit net het omgekeerde gebeurt: nog nooit is er zoveel aandacht naar sociale en ecologische bescherming gegaan in de geschiedenis als nu. Ook het doembeeld van enkele grote multinationals die de wereld domineren wordt weerlegd. Feit is dat het aandeel van de grootste bedrijven in de vrije markt gedaald is. Deze bedrijven zijn weliswaar groter dan ooit, maar hun groei is lager dan die van de economie. In een kapitalistische economie wordt het ondernemingsschap namelijk gestimuleerd en zullen innovatieve bedrijven ontstaan om de gevestigde bedrijven te beconcurreren. Het voorlaatste deel gaat over de financiële markten en hun belang in een geglobaliseerde economie. Via deze markten kunnen financiële middelen over de ganse wereld gebruikt worden, daar waar ze het meest efficient benut zullen worden. Deze markten maken het mogelijk om financiële middelen ter beschikking te stellen aan diegene met het beste idee, ongeacht persoonlijke afkomst en rijkdom. Op internationaal niveau houdt dit in dat ze een zeer belangrijke invloed hebben op regio's in ontwikkeling, die zelf weinig financiële middelen hebben. Indien deze markten belast worden via heffingen, gaan het vooral deze regio's zijn die het slachtoffer gaan worden. Ten slotte wordt het boek beëindigd met een kort deel waarbij enkele bedenkingen en toelichtingen worden meegegeven in verband met de vervaging van culturen en het toenemend aantal “vrije” landen. De auteur gaat in
40
het boek ook niet voorbij aan de problemen die er nog steeds zijn en dat geen enkel systeem perfect is. Het boek gaat dus over de verschillende deelaspecten die met het globaal kapitalisme te maken hebben. Vele klassieke antiglobalistische argumenten worden vakkundig ontkracht, door gebruik te maken van data en feiten in plaats van stellingen. Voor mij is dit de grote sterkte van het boek, de auteur heeft veel research gedaan om het globalistische idee te staven. In zijn uiteenzetting komen dan ook indirect verschillende sociale en economische thema's ter sprake zoals minimumlonen, milieubescherming en kinderarbeid. Een voorbeeld hiervan is de groeiende kloof in een kapitalistisch systeem, waarbij er geen herverdeling wordt toegepast. Voor socialisten is deze kloof een probleem, omdat zij vinden dat er maximale gelijkheid moet zijn. De auteur repliceert op deze kritiek door de inkomens uit te drukken in koopkracht, dus wat je in je land met je inkomen kan kopen. Op deze manier toont hij aan dat in meer kapitalistische landen de laagste inkomens een beduidend hogere koopkracht hebben dan in landen met grote herverdeling. Dat er dan mensen zijn met een enorm hoog inkomen is geen probleem, het is namelijk armoede die een probleem vormt en niet rijkdom. Dat in een meer ongelijke verdeling er meer mensen onder de armoedegrens leven is dan ook niet abnormaal, mits de armoedegrens gedefinieerd wordt als het aandeel van de mensen met een loon dat minder dan de helft van de mediaan bedraagt. Dit wil concreet zeggen dat je volgens die definitie “arm” kan zijn en toch nog een woning, auto, televisie en computer bezit, als je in een land leeft met een hoge inkomensgelijkheid. In een communistisch land met lage welvaart kan je eveneens boven de armoedegrens zitten en toch geen enkele eigendom bezitten of geen toegang
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
in die zin dan ook zeer verhelderend, en geeft vele argumenten die van belang zijn in Dergelijke argumenten maken dat dit boek de discussie met niet-liberalen. een heel goede inleiding is voor iedereen die meer te weten wenst te komen over het kapiNiels Leemput talistische systeem, en hierbij bedenkingen Hoofdredacteur heeft over de vaak gehoorde kritieken op het LVSV Leuven systeem. De auteur besluit dan ook dat het globaal kapitalisme evenmin perfect is, maar dat dit economisch systeem wel de beste mogelijkheid blijkt om de welvaart zo hoog mogelijk te maken. Dit boek was voor mijzelf tot voldoende voedsel hebben.
“The growth of world prosperity is not a ‘miracle’ or any of the other mystifying terms we customarily apply to countries that have succeeded economically and socially. Schools are not built, nor are incomes generated, by sheer luck, like a bolt from the blue. These things happen when people begin to think along new lines and work hard to bring their ideas to fruition. But people do that everywhere, and there is no reason why certain people in certain places during certain periods in history should be intrinsically smarter or more capable than others. What makes the difference is whether the environment permits and encourages ideas and work, or instead puts obstacles in their way. That depends on whether people are free to explore their way ahead, to own property, to invest for the long term, to conclude private agreements, and to trade with others. In short, it depends on whether or not the countries have capitalism.” - Johan Norberg
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
41
Filmrecensie: Amazing Grace _________________________________________________________________________________________
Van alle films die jaarlijks worden geproduceerd, zijn er slechts enkelen die men inspirerend kan noemen. ‘Amazing Grace’ past perfect in die beschrijving. De film vertelt het verhaal van William Wilberforce, een Brits politicus die aan het einde van de 18de eeuw de strijd leidde tegen de slavenhandel, een miljoenenindustrie waar weinigen openlijk durfden tegen ingaan. Wilberforce bestempelde de praktijk als “een handel die mensen verlaagt tot bruten”. Aan de hand van deze historische gebeurtenissen geeft de film het conflict weer tussen idealisme en politiek realisme, en dat maakt het verhaal nog steeds relevant voor onze tijd. Wiliam Wilberforce begon zijn politieke carrière als onafhankelijk parlementslid die zich later in zijn leven bekeerde tot evangelische christen. De film toont hem als een dromerig persoon tot hij in contact komt met Thomas Clarkson en een groep tegenstanders van de slavenhandel. Onder hun invloed besluit Wilberforce om de zaak van het abolitionisme te verdedigen in het Britse House of Commons. Elk jaar zette hij zijn wetsvoorstel om de slavenhandel af te schaffen op de agenda van het parlement maar het zou hem 26 jaar en zijn gezondheid kosten vooraleer het werd aangenomen. Negen jaar na de afschaffing van de handel werd het wetsvoorstel aangenomen waarmee de slavernij zelf werd opgehoffen. Wilberforce stierf drie dagen nadat hij zeker was dat ook dat voorstel goedgekeurd zou worden. De film gebruikt de historische setting om de persoonlijke ervaringen van Wilberforce weer te geven. Bij het begin van het verhaal keert hij ontgoocheld terug uit Londen na een zoveelste mislukte poging om zijn wets-
42
voorstel goedgekeurd te krijgen. Dat moment in zijn carrière omstreeks 1797 zou cruciaal worden. Aan het einde van zijn krachten twijfelt hij aan al zijn verloren inspanningen. Het is pas na zijn ontmoeting met de jonge Barbara Spooner dat hij de energie vindt om zijn strijd verder te zetten. En dat maakt de figuur van Wilberforce zo herkenbaar. Hij is geen grote held die ongehavend uit de strijd komt. De film portretteert vooral de problemen die hij ondervindt tijdens zijn strijd: gezondheidsproblemen, meningsverschillen binnen zijn beweging, politieke spelletjes, enz. Wilberforce poogt om met deze nederlagen om te gaan. Een drijvende kracht die hem overeind houdt, is zijn geloof en de steun die hij krijgt van een oude geestelijke, een voormalige kapitein van een slavenschip. Hiermee wordt het belang van religie in de toenmalige politiek op treffende wijze geïllustreerd. Het is die zorgvuldige omkadering die het geheel een overtuigend karakter geeft. ‘Amazing Grace’ blinkt daarbij uit in de weergave van persoonlijke relaties tussen de personages, temeer door de schitterende acteerprestaties en realistische weergave van de periode. Een belangrijk thema in het verhaal is dat van politiek realisme versus het idealisme van het hoofdpersonage. Maar zoals zo vaak valt dit te reduceren tot een conflict tussen stabiliteit en de roep om verandering. Deze tweestrijd komt tot uiting in de relatie tussen Wilberforce en zijn beste vriend, William Pitt. Beiden zijn jonge wolven in de politiek, gedreven door idealen en ambitie. Aanvankelijk zetten ze zich allebei in voor het abolitionisme maar als Pitt later premier wordt, groeit de ruzie tussen de twee vrienden. Pitt is nu gebonden door zijn ambt en
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
de komende oorlog met Frankrijk. De pogingen van Wilberforce om de slavenhandel af te schaffen worden al gauw bestempeld als verraad en samenheulen met de vijand, waarbij Pitt machteloos moet toekijken hoe zijn vriend iedereen tot vijand maakt. Wilberforce ondergaat dit alles, wetende dat hij de waarheid aan zijn kant heeft. Beide zijn de verpersoonlijking van hun standpunt: Pitt is als premier gebonden door de politieke haalbaarheid en de noodzaak aan stabiliteit, Wilberforce tracht de onrechtvaardigheid van de slavenhandel te bestrijden tegen die krachten in. De parallellen met onze tijd zijn snel te ontwaren. Al te vaak wordt een noodzakelijke hervorming opzij geschoven omwille van een gebrek aan haalbaarheid en politique politicienne. Voorstellen worden niet beoordeeld op hun waarde maar op hun wenselijkheid voor de eigen persoon. De naïviteit waarmee Wilberforce weigert zich hierbij neer te leggen, is bewonderenswaardig. In een cynische tijd is hij niet bevreesd om op
te komen voor zijn mening, een waarlijk liberale daad. ‘Amazing Grace’ is een filmervaring die je simpelweg niet mag missen. Het tragiheroïsche karakter is ontroerend en inspirerend. Als jonge liberaal overkomt het je wel eens dat je ontgoocheld bent in sommige ontwikkelingen en de apathie waarmee het begrip vrijheid vandaag wordt bejegend. ‘Amazing Grace’ is een schitterende remedie voor dergelijke momenten! Nick Roskams Voorzitter LVSV Leuven
“You may choose to look the other way but you can never again say you did not know.” - William Wilberforce
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
43
Verslagen/Foto’s “The best part of beauty is that which no picture can express.” - Francis Bacon
44
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
Verslag IES Seminarie – Europe & Liberty Gummersbach, Duitsland 11-17 Juli 2010 _________________________________________________________________________________________
Iedere zomer zendt het LVSV Leuven haar leden uit over de wereld om zich op allerlei seminaries verder te verdiepen in de verschillende facetten van de liberale ideologie en daarop was ook dit jaar geen uitzondering. Deze maal viel de keuze op het ‘Europe & Liberty’ Seminar, georganiseerd door het Institute for Economic Education (IES). Na ons vertrek in Leuven werden Thomas, Nick en ikzelf in Brussel vervoegd door een charmante Roemeense die in Brussel woonde en eveneens een gast was op het seminarie. Een halve dag reizen in bloedhete treinwagons later maakten we onze opwachting aan de Theodor Heuss Akademie, een liberaal kenniscentrum en vakantieverblijf in Gummerbach, nabij Keulen. Nadat we hadden ingecheckt was het tijd om kennis te maken met onze collegaseminaristen. Dit bleek een zeer kleurrijke bende afkomstig uit alle hoeken van de wereld, zo waren er onder meer Duitsers, Brazilianen, Israëli’s, Italianen, Russen, een Indiër en een dozijn Roemeense dames. Ook de professoren die zouden instaan voor de lezingen werden aan ons voorgesteld. Dr. Emmanuel Martin was de econoom/gitarist van dienst en tevens de seminariedirecteur. Daarnaast hadden we prof. Nigel Ashford, een sympathieke Britse expat die politieke wetenschappen voor zijn rekening nam. Een ander opgemerkt figuur was prof. Tibor Machan, wiens lezingen over filosofie op een nogal luidruchtige en ongewone wijze werden gegeven. Tenslotte was er dan nog mijn persoonlijke favoriet: prof. Randy Barnett, een Amerikaanse jurist die je aandacht van begin tot einde op meesterlijke wijze wist vast te houden. Gedurende een week lang deden zij ons nadenken over vragen zoals: “waarom is liberalisme nodig?” en “wat is de
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
rol van de overheid in de samenleving?”. De lezingen volgden het gebruikelijke patroon van een uur theorie, gevolgd door opdeling in kleine groepjes om de lezing te bespreken en vervolgens vragen te stellen aan de proffen. Dit alles gebeurde op zeer informele wijze die we op een universiteit jammer genoeg nooit zullen zien. In plaats van een strak maatpak geven de proffen overdag hun lezingen in hawaiihemd en shorts, en staan ze open voor alle vragen en ’s avonds zitten ze mee aan de toog bij een frisse pint grappen en verhalen te vertellen. Want er is natuurlijk veel ruimte voor ontspanning op een seminarie. Tijdens de lange middagpauzes was er tijd om te verbroederen met de andere deelnemers in de zetels van de lobby van de Akademie, een wandeling te maken in het nabijgelegen dorpje of gewoon wat te facebooken op één van de computers. Er was ook een vrije namiddag voorzien waarop we vrij door Keulen konden lopen om naar hartenlust te gaan drinken, shoppen of om wat dan ook te doen. Ook ‘s avonds waren er legio dingen te doen: genieten van allerlei drank op het terras of in de bar, het WK voetbal naspelen op de voetbaltafel in de ontspanningsruimte of een feestje houden met de collega’s. Aan sfeer ontbrak het zeker niet in Gummersbach, wat veel te maken had met het feit dat de hele bende enorm goed aan elkaar hing, en ik verbaasde me er dan ook over hoe snel je vrienden maakte in dit internationale gezelschap. Menige avond werd opgeluisterd door Emmanuel Martin, die iedereen met zijn gitaarkunsten wist te beroeren (en ontroeren). Ook de deelnemers zelf maakten zich verdienstelijk bij het creëren van de nodige ambiance. Zo konden we genieten van frisse caipirinha’s op de Brazillian party (courtesy van de twee
45
sympathieke Brazilianen), lekkere wijnen en lijke ervaring en een hele schare vrienden Italiaanse specialiteiten op de Italian party en rijker waren. Wodka, dansles en vrouwelijk schoon op de Romanian party. Het was dan ook met toeJan Reyntjens nemende weemoed dat we ons realiseerden Penningmeester dat mooie liedjes niet lang duren, iets wat LVSV Leuven pijnlijk duidelijk werd op de afscheidsbarbecue van de laatste avond. Zo namen we de volgende ochtend met pijn in het hart afscheid van elkaar, maar we vonden toch troost in het feit dat we weer een onvergete-
Foto’s
Gilles Verstraeten en Thomas Marckx tijdens de campagne voor het Openingsdebat.
46
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
Het Openingsdebat was een succes te noemen. Meer dan 500 toeschouwers kwamen opdagen om te genieten van het politiek debat en de gratis vaten Stella.
Dirk Verhofstadt trakteerde de aanwezigen op een uiteenzetting over de tegenstanders van het liberalisme. Na afloop werd er stevig gediscussieerd over de verschillende liberale stromingen. Het was een avond van inhoudelijke discussie in de beste traditie van het LVSV!
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
47
Professor Boudewijn Bouckaert tijdens zijn lezing over de inhoud van het liberalisme. Het debat nadien overschreed ruim de voorziene tijd en ging ook nadien nog door tussen pot en pint. Dat maakt men niet mee in een universiteitsaula...
Na de BM met Boudewijn Bouckaert. Vlnr: Nick Roskams, Maarten Safont, Laurent Demaere en Thomas Marckx.
48
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
Interview: Alexander De Croo _________________________________________________________________________________________
“De redactie heeft zich voorgenomen om in elke Blauwdruk een interview te publiceren. Alexander De Croo, erelid en Open Vld-voorzitter, bijt de spits af.” Hoe kwam u voor het eerst in aanraking ste over vrijheid, wij geloven dat als je mensen voldoende vrijheid geeft, dat dat de kern met de liberale ideologie? “Ik zou natuurlijk kunnen zeggen dat ik wei- is van geluk in hun leven. Ten tweede geloof nig keuze gehad heb. Ik ben - denk ik - intus- ik heel sterk in het element versterken van sen de zesde of de zevende generatie bin- mensen. Liberalisme is ook vooral een nen mijn familie die aan politiek doet. Ik heb emancipatorisch verhaal. Als we willen dat dus van jongs af aan met mijn ouders dis- mensen gebruik maken van hun vrijheid dan cussies gehad over politiek en over liberaal moet je ervoor zorgen dat zij sterk genoeg zijn en ik herinner mij dat mijn ouders heel zijn, moet je ervoor zorgen dat zij de juiste vaak zeiden dat ik veel liberaler was dan opleiding hebben, dan moet je ervoor zorgen hen. Het is vaak in een logische evolutie dat dat ze een vangnet hebben, dan moet je erje als jongere een voor zorgen dat ze beetje een utopische risico te ne“Wij zijn tegen big govern- durven visie op het liberalismen. Er is nog een me hebt met predo- ment. We zijn ook tegen big derde element en dat minantie van de per- church, we zijn ook tegen big is het element wat ik soonlijke vrijheid, zou noemen ‘geluk’. contact met de – va- corporates. We zijn tegen or- Uiteindelijk gaat een ger geworden – reali- ganisaties die te groot zijn, groot deel van politeit doen die ideeën tiek en vooral liberale vaak voor een deel die te betuttelend worden en politiek toch over de nuanceren. Ik kwam die ons beletten ons leven te pursuit of happiness verder in aanraking zoals men dat vaak met liberale politiek sturen in de richting van de- in de Verenigde Stabij LVSV op de VUB welke die we zelf willen.” ten durft te noemen. natuurlijk. Na de eerAls het doel is om ste jaren van mijn professionele carrière zoveel mogelijk mensen “gelukkig” te maken, bleef ik eerder de zaken wat van op afstand ben ik ervan overtuigd dat je nog zo vrij kan bekijken, maar ik ben daarna opnieuw actie- zijn als je wil, dat je nog zo sterk kan zijn als ver geworden nadat een aantal vrienden mij je wil, dat als je niet op één of andere manier in aanraking brachten met Liberales en Libe- verbonden bent met de samenleving rond u, rale denktank, waar jongeren die vaak ook dat happiness niet mogelijk is. Natuurlijk is nog professioneel actief zijn, na hun uren onze visie over verbonden zijn totaal verproberen het liberale denkwerk vooruit te schillend van die van andere partijen die helpen.” vaak een idee hebben van een opgelegde verbondenheid. Wij zien zoiets natuurlijk meer als gebouwd vanuit de basis.” Wat is voor u de kern van het liberalisme? “Voor mij is de kern dat wij geloven dat Men spreekt soms van een onderscheid iedereen die geboren is een onmiskenbaar tussen progressief liberalisme en klastalent heeft. En wij geloven dat als je de siek liberalisme. Gelooft u in die tegenmensen voldoende vrijheid geeft zodat ze stelling? hun eigen leven in de hand kunnen nemen, “Neen, ik geloof niet in die tegenstelling. Als dat zij altijd verder zullen geraken dan wan- liberaal zijn wij per definitie sociaal liberalen. neer iemand hun hand vasthoudt voor de Mocht dat niet zo zijn dan zouden we egoïsrest van het leven. Voor mij gaat het liberalis- ten zijn en er is geen enkele liberaal die egome over drie grote termen. Het gaat ten eer- ist is. Het begrip progressief liberaal is vol-
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
49
gens mij ook twee keer hetzelfde zeggen. Als liberalen geloven wij in vooruitgaan en de term progressief is voor mij in feite toch een synoniem voor vooruitgang. Als liberalen geloven wij dat verandering goed is. Dat verandering iets is dat je moet omarmen in tegenstelling tot de visie van conservatieve partijen die zich steeds verzetten tegen verandering.”
porates. We zijn tegen organisaties die te groot zijn, die te betuttelend worden en die ons beletten ons leven te sturen in de richting van dewelke die we zelf willen. In het licht van wat ik zelf voordien vertelde over maatschappelijke verbondenheid is ook John Locke belangrijk. Omdat hij de eerste was die het had over het soort sociaal contract dat mensen met elkaar sluiten en dat dit enkel effectief kan zijn als het op een vrijwillige basis gesloten wordt. Ook het concept van geboren te worden met wat hij noemt een ‘tabula rasa’, namelijk een onbeschreven blad, is – vind ik – een belangrijk element in het liberale verhaal.”
Het liberalisme legt de nadruk op vele essentiële voorwaarden voor een rechtvaardige samenleving: vrijheid, verantwoordelijkheid, de rechtstaat, eigendomsrechten, enz. Welke zijn volgens u vandaag prioritair? “Het is moeilijk daarin een keuze te maken Gaat uw partij zich de volgende maanomdat ze allemaal elementen zijn die je no- den herbronnen en op welke vlakken? dig hebt voor een recht“Het is duidelijk dat onze vaardig en succesvolle sapartij nood heeft aan een “Als ik het heb over inhoudelijke vernieuwing. menleving. Ik heb reeds in de vorige vraag de nadruk het element van soci- Voor een stuk borduren we gelegd op vrijheid en dat ale verder op de burgerverbondenheid nog hangt voor mij voor een manifesten en de evoluties groot stuk vast met verant- dan is het volgends daarvan en die hebben woordelijkheid. Een verant- mij iets dat wij als li- allemaal hun oorsprong in woordelijkheid waarvoor je de jaren ‘80. Ondertussen beralen te vaak onvolgens mij verder moet is de maatschappij grondig gaan dan die enkel vast te derschat hebben in verandert, is de wereld ook leggen via regels. Verantgrondig veranderd en hoevoorbije decen- wel ik ervan overtuigd ben woordelijkheid zou eigen- de lijk een soort ‘mind set’ nia.” dat er eerder een tekort is moeten zijn, zou eigenlijk aan liberalisme in Vlaandeiets moeten zijn dat wij als bevolking alle- ren in plaats van een teveel aan liberalisme maal in ons hebben. In feite zouden wij op en dat wij dus nog heel veel zaken die wij een bepaald moment bijvoorbeeld mensen jaren aan een stuk in onze programma’s niet moeten aanzetten om een job aan te geschreven hebben, moeten verwezenlijnemen. In feite zouden wij een soort menta- ken, is het voor ons ook belangrijk dat wij liteit moeten hebben waarin we weten dat als ideologie voor een stuk moeten opfrisals je gebruikt maakt van het solidariteits- sen, moeten actualiseren met de huidige systeem dat je er dan ook moet toe bijdra- staat van de maatschappij. Als ik het heb gen op een bepaald moment in uw leven. over het element van sociale verbondenheid Het is duidelijk dat we daar nog heel veel dan is het volgends mij iets dat wij als libewerk aan de winkel hebben.” ralen te vaak onderschat hebben in de voorbije decennia. We zijn nu bezig met een inWelke liberale denkers zijn van belang houdelijke vernieuwingsproject dat wij nu vorm geven door een aantal discussieavonvoor u? “Ik denk in eerste instantie toch vooral aan den met liberale en soms ook niet-liberale Karl Popper, die een sterk verdediger was sprekers in de komende maanden. De bevan de liberale democratie en een tegen- doeling zou zijn daar begin 2011 met een stander van autoritarisme. Ik denk dat dit aanzet van een nieuw liberaal verhaal te ook de essentie van het liberaal verhaal is. komen.” Wij zijn tegen big government. We zijn ook tegen big church, we zijn ook tegen big cor-
50
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
Uit de pers: Capitalism saved the miners Daniel Henninger The Wall Street Journal 14/10/2010 _________________________________________________________________________________________
“Dit artikel uit The Wall Street Journal geeft een boeiende nabeschouwing bij het recente mijnongeval in Chili. Dankzij de vrije markt en het mondiale kapitalisme zijn de modernste technieken gebruikt om de mijnwerkers te redden. De media is er altijd snel bij om de vrije markt te beschuldigen als er ergens een ramp gebeurt, zoals met het BP boorplatform. Daarom doet het deugd om ook eens het goede nieuws in de pers te vernemen.” It needs to be said. The rescue of the Chilean miners is a smashing victory for freemarket capitalism. Amid the boundless human joy of the miners' liberation, it may seem churlish to make such a claim. It is churlish. These are churlish times, and the stakes are high. In the United States, amid 9.6% unemployment, a notably angry electorate will go to the polls shortly and dump one political party in favor of the other, on which no love is lost. The president of the United States is campaigning across the country making this statement at nearly every stop: "The basic idea is that if we put our blind faith in the market and we let corporations do whatever they want and we leave everybody else to fend for themselves, then America somehow automatically is going to grow and prosper." Uh, yeah. That's a caricature of the basic idea, but basically that's right. Ask the miners. If those miners had been trapped a half-mile down like this 25 years ago anywhere on earth, they would be dead. What happened over the past 25 years that meant the difference between life and death for those men? Short answer: the Center Rock drillbit. This is the miracle bit that drilled down to the trapped miners. Center Rock Inc. is a private company in Berlin, Pennsylvania. has 74 employees. The drill's rig came from Schramm Inc. in West Chester, Pennsylvania. Seeing the dis aster, Center Rock's president, Brandon Fisher, called the Chileans to offer his drill. Chile accepted. The miners are alive. Longer answer: The Center Rock drill, here-
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
tofore not featured on Web sites like Engadget or Gizmodo, is in fact a piece of tough technology developed by a small company in it for the money, for profit. That's why they innovated down-the-hole hammer drilling. If they make money, they can do more innovation. This profit = innovation dynamic was everywhere at that Chilean mine. The highstrength cable winding around the big wheel atop that simple rig is from Germany. Japan supplied the super-flexible fiber-optic communications cable that linked the miners to the world above. A remarkable Sept. 30 story about all this by fue Journal's Matt Moffett wasa compendium of astonishing things that showed up in the Atacama Desert from the corners of capitalism. Samsung of South Korea supplied a cellphone that has its own projector. Jeffrey Gabbay, the founder of Cupron Inc. in Richmond, Virginia, supplied, get this: socks made with copper fiber that consumed foot bacteria and minimized odor and infection. Chile's health minister, Jaime Manalich, said, "I never realized that kind of thing actually existed." That's right. In an open economy, you will never know what all is out there on the leading developmental edge of this or that industry. But the dynamic behind the miracles is the same: Someone innovates something useful, makes money from it, and re-innovates, or someone else trumps their innovation. Most of the time, no one notices. All it does is create jobs, wealth and well-being. But without this system running in the background, without the year-over-
51
year progress embedded in these capitalist innovations, those trapped miners would be dead. Some will recoil at these triumphalist claims for free-market capitalism. Why make them now? Here's why. When a catastrophe like this occurs-others that come to mind are the BP well blowout, Hurricane Katrina, various disasters in China-a government has all its chips pushed to the center of the table. Chile succeeds (it rebuilt after the February earthquake with phenomenal speed). China flounders. Two American administrations left the public agog as they stumbled through the mess. . Still, what the political class understands is that all such disasters wash away eventually, and that life in a developed nation reverts to a tolerable norm. If the Obama administration refuses to complete free-trade agreements with Colombia, South Korea and Panama, no big deal. It's only politics. But that's not true. Getting a nation's economics right is more important than at any time since the end of World War II. Chile, Colombia, Peru and Brazil are pulling away from
52
the rest of their hapless South American neighbors. China, India and others are simply copying or buying the West's accomplishments. The U.S. has a government led by a mindset obsessed with 250K "millionaires" and given to mocking "blind faith in the market." In a fast-moving world filled with nations intent on catching up with or passing us, this policy path is a waste of time. The miners' rescue is a thrilling moment for Chile. But I’m thinking of that 74-person outfit in Berlin, Pennsylvania, whose high-tech drill bit opened the earth to free them. You know there are tens of thousands of stories like this in the United States, as big as Google and small as Center Rock. I’m glad one of them helped save the Chileans. What's needed now is a new American economic model that lets innovators save the rest of us. Write to
[email protected]
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
53
LVSV Informatie _________________________________________________________________________________________
Wenst u lid te worden van het LVSV Leuven? Iedere student die geïnteresseerd is in de ideologie van het liberalisme kan lid worden van het LVSV Leuven. Voor het symbolische bedrag van 5 euro geniet je als lid van LVSV Leuven van de talrijke voordelen die we je bieden. Zo krijg je onder meer een jaarabonnement op het ledenblad Blauwdruk, uitnodigingen voor al onze activiteiten (Blauwe Maandagen, debatten, discussieavonden, cantussen, bezoeken en uitstapjes), krijg je korting op de aankoop van liberale boeken en maak je automatisch deel uit van ons zeer uitgebreide netwerk van liberalen. Je kan je inschrijven als lid via de website van het LVSV Leuven, maar je kan uiteraard ook altijd één van onze bestuursleden aanspreken. Zoals het een liberale vereniging betaamt heeft het lidmaatschap of deelname aan onze activiteiten geen enkele verplichting als gevolg. Als je geïnteresseerd bent om actiever mee te werken dan is een bestuursfunctie iets voor jou. Spreek ons aan op onze activiteiten!
Abonnement Blauwdruk Heeft u interesse in het liberaal gedachtegoed en wenst u het magazine Blauwdruk op regelmatige basis persoonlijk te ontvangen? Dan is er goed nieuws. Het is mogelijk om u te abonneren op Blauwdruk, zonder lid of erelid te worden. Het magazine verschijnt drie maal per academiejaar. De prijs van dit jaarlijks abonnement bedraagt 25 euro. Voor meer informatie kunt u onze secretaris contacteren via
[email protected] of één van onze bestuursleden aanspreken. U kan ook gewoon 25 euro op onze rekening storten met vermelding "jaarabonnement blauwdruk". Ons rekeningnummer is 734-0096923-29. Leden en ereleden van LVSV Leuven ontvangen sowieso een gratis abonnement op Blauwdruk.
Sponsoring Bent u liberaal gezind en zou u graag willen bijdragen aan het voortbestaan van het LVSV, dan kan dat door een kleine bijdrage te storten. Bovendien is LVSV Leuven steeds op zoek naar bedrijven die geïnteresseerd zijn om actief de organisatie te steunen onder de vorm van sponsoring. LVSV Leuven biedt aantrekkelijke sponsor- en exposure-pakketten die op uw organisatie, budget en wensen afgestemd kunnen worden, hoe groot uw bijdrage ook is. LVSV Leuven stelt zich in zijn sponsorbeleid tot doel een zo goed mogelijke samenwerking te bekomen tussen uw bedrijf en onze vereniging, waarbij een maximale opbrengst van de samenwerking zowel voor uw bedrijf als LVSV Leuven steeds voorop staat. U kunt altijd met de afdeling sponsoring contact opnemen voor meer informatie over onze, voor u zeer interessante, promotiemogelijkheden. Adverteren in ons ledenblad Blauwdruk behoort ook tot de vele mogelijkheden. Dit ledenblad verschijnt drie maal per academiejaar in een grote oplage en wordt onder andere verdeeld onder de abonnees, leden en ereleden, nationale en regionale pers en media, verschillende politieke partijen en parlementen en verschillende universiteiten. Voor een eenmalig bedrag (afhankelijk van de advertentiegrootte) zetten wij uw logo/ advertentie een jaar lang in alle oplagen van ons ledenblad. Bovendien vermelden wij uw logo met link naar uw website op onze website indien u dat wenst.
[email protected]
54
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
55
Bestuursleden _________________________________________________________________________________________
Voorzitter: Nick ROSKAMS
[email protected]
Secretaris: Kevin WIELOCKX
[email protected]
Penningmeester: Jan REYNTJENS
[email protected]
Politiek Secretaris: Thomas MARCKX
[email protected]
PR & Communicatie: Dominique VANHERCK
[email protected]
Hoofdredacteur ‘Blauwdruk’: Niels LEEMPUT
[email protected]
Sponsoring: Gilles VERSTRAETEN
[email protected] Bestuursleden: Félix COCK
[email protected]
Guillaume VAN CAUWENBERGHE
[email protected]
Kwinten VAN GEIT
[email protected] Aspirant-bestuurleden: Diana KAMINSKAYA
[email protected]
Liza WOETS
[email protected]
POLITIEK SECRETARIAAT Thomas Marckx samen met Nick Roskams, Kevin Wielockx, Jan Reyntjes, Kwinten Van Geit, Niels Leemput, Gilles Verstraeten, Félix Cock, Liza Woets PR & COMMUNICATIE Dominique Vanherck samen met Niels Leemput, Nick Roskams, Félix Cock REDACTIE BLAUWDRUK Niels Leemput samen met Gilles Verstraeten, Nick Roskams ALLE LEDEN DIE GEÎNTERESSEERD ZIJN OM MEE TE WERKEN IN DE BESTUURSPLOEG MOGEN DIT STEEDS LATEN WETEN OP ONZE ACTIVITEITEN OF DOOR EEN MAILTJE TE STUREN NAAR
[email protected].
56
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
Contactgegevens Wenst u ons te contacteren dan kan u dit via e-mail, telefoon of brief: E-MAIL:
[email protected]
TELEFOON:
Voorzitter: Nick Roskams Secretaris: Kevin Wielockx
ADRES:
Boomgaardstraat 25 B-3012 Leuven
+32(0)479/26 82 74 +32(0)472/59 16 49
Aarzel niet! Wij staan volledig ter uwer beschikking!
Erelidmaatschap Het erelidmaatschap van het LVSV is de mogelijkheid die wij bieden aan niet-studenten om hun sympathie voor onze vereniging te uiten en om hen de kans te geven zich nauwer bij onze vereniging te betrekken. Deze leden verdienen ons respect vanwege hun steun aan het LVSV en worden ook dusdanig behandeld. Dit betekent dat alle ereleden steeds persoonlijk worden uitgenodigd voor al onze activiteiten (zowel de politieke als de studentikoze activiteiten). Zij ontvangen gratis alle exemplaren van ons ledenblad de Blauwdruk en zij worden (indien gewenst) opgenomen in de galerij der ereleden op onze website. Erelid wordt u door een bijdrage vanaf 35 Euro te storten op rekeningnummer: 734-0096923-29. Indien u meer informatie wenst omtrent het erelidmaatschap, contacteer onze secretaris Kevin Wielockx,
[email protected].
Uw tekst in Blauwdruk? Bent u gebeten door het liberalisme? Heeft u een tekst die u wil verspreiden onder de Leuvense studenten? Dan is dit uw kans! Het LVSV Leuven geeft al haar leden en ereleden de mogelijkheid om hun tekst te publiceren in Blauwdruk. U kunt al uw teksten en vragen omtrent Blauwdruk sturen naar:
[email protected]
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
57
Galerij der Ereleden _________________________________________________________________________________________
Het LVSV Leuven bedankt haar ereleden voor hun steun. Els Ampe Brussels Volksvertegenwoordier Open VLD
Karel De Gucht Europees Commissaris voor Handel
Frank Beckx Voorzitter Oudledenbond LVSV Leuven
Irina De Knop Vlaams Volksvertegenwoordiger Open VLD
Boudewijn Bouckaert Professor Rechten UGent
Lucas De Nolf Oud-bestuurslid LVSV Leuven
Sabine Bovend'aerde OCMW-raadslid Leuven Open VLD
Annick De Ridder Vlaams Volksvertegenwoordiger Open VLD
Hans Bracquené Gemeenteraadslid Leuven Open VLD
Vincent De Roeck Oud-bestuurslid LVSV Leuven
Luc Bungeneers Schepen Antwerpen Open VLD
Gunther Debois Oud-bestuurslid LVSV Leuven
Véronique Caerts Schepen Lommel
Julien Dekeyser Gedeputeerde Vlaams-Brabant Open VLD
Philippe Caeymaex Oud-Voorzitter LVSV Leuven
Nico Demeyere Oud-bestuurslid LVSV Leuven
Patricia Ceysens Vlaams Volksvertegenwoordiger Open VLD
Chris Demeyere Oud-bestuurslid LVSV Leuven
Pieter Cleppe Oud-Voorzitter LVSV Leuven
Christophe Depreter Voorzitter Sabam
Jetti Coppenolle Oud-bestuurslid LVSV Leuven
Patrick Dewael Federaal Volksvertegenwoordiger Open VLD
Willem Coppenolle Oud-bestuurslid LVSV Leuven
Chris Gaethofs Schepen Tessenderlo
Katrien De Bie Oud-bestuurslid LVSV Leuven
Sven Gatz Vlaams volksvertegenwoordier Open VLD
Alexander De Croo Voorzitter Open VLD
Joost Germis Manager Ondernemingsrelaties
Herman De Croo Minister van Staat
Evert Gruyaert Oud-Voorzitter LVSV Leuven
Jean-Jacques De Gucht Senator Open VLD
Johan Hanssens Kabinetchef partijvoorzitter Open VLD
58
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
Clemence Hayen Schepen Open VLD Nieuwerkerken
Sebastiaan Pot Oud-bestuurslid LVSV Leuven
Jan Hayen Oud-Voorzitter LVSV Leuven
Peter Reekmans Vlaams volksvertegenwoordier LDD
Tim Herzeel Notaris
Gwendolyn Rutten Federaal Volksvertegenwoordiger Open VLD
Marc Honorez Gemeenteraadslid Tienen Open VLD
Karel Servranckx Burgemeester Steenokkerzeel
Koenraad Keignaert Oud-Voorzitter LVSV Leuven
Achiel Six Bestuurder Open VLD Leuven
Christiane Kindekens Gemeenteraadslid en provincieraadslid Open VLD
Bart Somers Vlaams volksvertegenwoordier Open VLD
Georges Lenssen Burgemeester Maasmechelen Christian Leysen Ondernemer en voorzitter van Ahlers en Xylos. Jens Moens Oud-Voorzitter LVSV Leuven Brandaan Mombaers Oud-Voorzitter LVSV Leuven Annemie Neyts-Uyttebroeck Voorzitter ELDR Bart Paeleman Oud-bestuurslid LVSV Leuven Lorin Parys Voorzitter Flanders DC Lydia Peeters Vlaams volksvertegenwoordier Open VLD Jan Peumans Voorzitter Vlaams Parlement
Martine Taelman Senator Open VLD Denis Van den Weghe Oud-bestuurslid LVSV Leuven Freddy Van Gaever Gemeenteraadslid Wommelgem Vlaams Belang Simon Van Wambeke Oud-bestuurslid LVSV Leuven Guy Vanhengel Federaal Vice-Eerste Minister Carl Vereecke Burgemeester Kuurne Godelieve Versavel Bestuurder Open VLD Leuven Kristof Willekens Oud-bestuurslid LVSV Leuven Christophe Wuyts Zaakvoerder C&W Services
Luc Ponsaerts Gemeenteraadslid Leuven Open VLD
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
59
Sponsors _________________________________________________________________________________________
Naast onze ereleden worden wij ook gesponsord door onderstaande bedrijven, aan allen onze hartelijke dank! Hoofdsponsors: Café Den Boule Augustijnenstraat 2 3000 Leuven www.denboule.be
InBev Belgium NV Brouwerijplein 1 3000 Leuven www.stella-artois.be
Cellcom Communications Sint-Annastraat 19 3000 Leuven www.cellcom.be Sponsors: A.C.L.V.B. Zone Vlaams-Brabant Beauduinstraat 34 3300 Tienen www.aclvb.be
Procopia NV Ambachtenlaan 29 3001 Heverlee www.procopia.be
Van Eyck Tiensestraat 15 3000 Leuven www.van-eyck.be
Brasserie De Lange Trappen Mathieu de Layensplein 1 3000 Leuven www.resto.com/delangetrappen
Mont Café Alfons Smetsplein 1 3000 Leuven www.montcafe.be
Alle teksten in dit magazine vertolken uitsluitend de mening van hun respectievelijke auteurs en niet die van het LVSV Leuven tenzij anders vermeld.
60
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
Zogezegd… _____________________________________________________________________________________
Blauwdruk 2010 - 2011 nr. 1
61
Kalender _________________________________________________________________________________________
MA 8 november: Blauwe Maandag met Eva Brems (20u, De Lange Trappen) Eva Brems is hoofddocent Mensenrechten aan de UGent en voorzitster van Amnesty International in Vlaanderen. Ze komt een uiteenzetting geven over de grondslag en haalbaarheid van de mensenrechten, een thema dat zeker voor de nodige discussie zal zorgen.
WOE 10 november: Namiddagseminarie (14u, MTC 00.12) Dit semester draait ons namiddagseminarie rond de vraag: ‘werkt het herstelbeleid?’ Na een uiteenzetting over de inhoud van het beleid zullen prof. Paul De Grauwe (KULeuven) en dr. Johan Van Overtveldt (UA) in debat treden over de zin en onzin van de stimulusmaatregelen.
MA 15 november: Blauwe Maandag met Luc Van der Kelen (20u, De Lange Trappen) Luc Van der Kelen, hoofdredacteur van Het Laatste Nieuws, komt zijn licht laten schijnen over de persvrijheid in België.
VR 19 november: Banket Oudledenbond LVSV Leuven (20u, In den Boule) Het jaarlijkse banket van onze oudledenbond is steeds een gezellige avond waarop oudleden mekaar kunnen terugzien. Dit jaar verwelkomen we als gastspreker Vincent Van Quickenborne. Inschrijven kan via
[email protected].
MA 22 november: Blauwe Maandag met Gust De Meyer (20u, De Lange Trappen) Prof. Gust De Meyer doceert Populaire Cultuur aan de KULeuven. Hij komt zijn visie geven op cultuur en het cultuurbeleid van de Vlaamse regering.
MA 29 november: Blauwe Maandag met Raf Jespers (20u, De Lange Trappen) Raf Jespers is auteur van ‘Big Brother in Europa’. Hij zal een lezing geven over de stand van onze privacy en de gevaren van een Big Brother-overheid.
MA 6 december: Sinterklaasdiner (‘t Fonduehuisje) Zoals elk jaar gaat het LVSV Leuven dineren in ‘t Fonduehuisje. Wie weet komt de Goedheilige man ook langs!
62
Liberaal Vlaams StudentenVerbond Leuven
De zwaarste lasten op de jongste schouders? Teken onze petitie!
socialeonzekerheid.be