Vindingrijk
4
m aga z i n e
VAN
DE
N E D E R L A ND S E
O RD E
VAN
U I T V IND E R S
Rien van Brummelen
Een slimme combinatie
A U G U S T U S
1107491 Vindingrijk nr 04.indd 1
2011 29-08-2011 16:51:54
n
ovu
n
i
eu
w
s
AGENDA
NOVU en ProtoSpace in de schijnwerpers
6 september
Investor Board iDexpress Amsterdam
In de afgelopen jaren hebben zich inmiddels heel wat onderzoekers, journalisten en filmploegen gemeld op de NOVU kantoren in Loenen aan de Vecht, Weesp en Utrecht. En sinds het moment dat NOVU zich in Utrecht gevestigd heeft, met een FabLab (ProtoSpace) als buurman, is die belangstelling voor uitvindingen, uitvinders, prototyping en 3D printtechnieken alleen maar toegenomen. Hier volgen wat voorbeelden.
28-29 september
Uitvindersonderzoek EIM
Beurs Kunststoffen Veldhoven
Eind vorig jaar werd er door onderzoeker Je-
printtechniek, waar de Ultimaker een voor-
roen de Jong (EIM) een grootschalig onder-
beeld van is, toont aan dat desktop printing
Kick-off NOVU-HRO project Rotterdam
6 september
‘Alles is maakbaar’. De opkomst van de 3D
zoek uitgevoerd naar ‘uitvinders in Neder-
op consumentniveau binnen handbereik is.
30 september
land’. De achterliggende gedachte daarbij
Degenen die deze uitzending niet gezien
NOVU cursus ‘van idee tot markt’ Utrecht
was op basis van data te kunnen analyseren
hebben, kunnen via ‘Uitzending gemist’ als-
in hoeverre deze groep individuele uitvin-
nog de aflevering bekijken; er gaat een we-
ders een bijdrage levert aan de economie.
reld voor u open!
4 oktober
Nooit eerder was er op deze schaal on-
Investor Board iDexpress Amsterdam
derzoek gedaan naar de waarde van deze
DWDD
groep. Verderop in Vindingrijk gaat Jeroen
Ook de redactie van het tv-programma ‘De
de Jong op detailniveau in op de uitkomsten
wereld draait door’ meldde zich. Men had
7-14-21-28 oktober
van het onderzoek.
lucht gekregen van een nieuw fenomeen,
Masterclass Ultimaker Utrecht
Uitgeperst
met een zelf te bouwen 3D printer. Dat
Sinds 2003 verzorgt NOVU lid Douwe Bron-
moesten de mannen van Ultimaking (het
18 oktober
gers de rubriek ‘uitgeperst’ in Vindingrijk,
bedrijf achter het product Ultimaker) dan
Soep-stokbroodavond ‘canvas model’, Utrecht
een samenvatting van allerhande artikelen
maar op TV, in een live uitzending, demon-
in tijdschriften en kranten over vindingen,
streren. De wereld is er klaar voor om zelf
mét vermelding van de uitvinder. In Vin-
te gaan printen, want men staat in de rij
27-30 oktober
dingrijk 2 van dit jaar was het de 50e keer
om een Ultimaker te bouwen. Ofwel zelf,
Uitvindingenbeurs IENA Neuremberg (D)
dat die rubriek verscheen. En nog steeds is
ofwel via de masterclass Ultimaker van Pro-
het voor de columnist relatief eenvoudig zes
toSpace.
in een paar minuten een voorwerp printen
keer per jaar een pagina te vullen met inte-
28 oktober
ressante en grappige teksten.
NOVU cursus ‘van idee tot markt’ Utrecht
Het Beste Idee van NL
en om Nijverheidsweg 16b in Utrecht was
Het kijkcijfersucces van het tv-programma
de opname van een nieuw tv-programma
5 november
‘Het beste idee van Nederland’ geeft aan
van BNN genaamd ‘Topmanager gezocht’.
Startersdag Kamer van Koophandel, Den Haag
dat het kijken naar uitvinders en hun vindin-
De Nederlandse variant van het Amerikaan-
gen boeit. De vraag is alleen wel of het nu
se en Engelse programma ‘The Apprentice’.
daadwerklijk gaat om het beste idee of dat
Zo’n beetje alle ruimtes waren in gebruik
18 november
het vermakelijk is om naar uitvinders en hun
om de topmanagers in spé te filmen tijdens
Regioborrel ‘west’ Rotterdam
al dan niet goed ogende prototypes te kij-
het creatieve proces dat hier plaatsvond.
ken. Duidelijk is wel dat uitvinders ‘hot’ zijn.
Aan het eind van de dag lag het accent op
2 december
Alles is maakbaar
tijdens de pitch van het ontwikkelde pro-
NOVU cursus 'van idee tot markt' Utrecht
De activiteiten in het lab van ProtoSpace
duct (prototype) voor een drietal inkopers
hebben een grote aantrekkingskracht op tv-
van grote bedrijven. Op 6 oktober is het
programmamakers. Het programma Labyrint
resultaat van een dag filmen te zien in een
was het eerste tv-programma dat op uitge-
45 minuten durend programma.
Topmanager gezocht De meest recente grote media-activiteit in
de zakelijke kwaliteiten van de deelnemers
breide schaal aandacht besteed heeft aan het ‘nieuwe maken’. De titel was dan ook
2
V INDIN G RI J K
1107491 Vindingrijk nr 04.indd 2
A U G U S T U S
Desirée Gerritsen
2 0 1 1
29-08-2011 16:51:54
vindingrijk m aga z i n e V A N D E N E D E R L A ND S E O RD E V A N U I T V IND E R S augustus
2011
nummer
INHOUD
5
Uitvinding van …
4
Eén van de meest fascinerende speelgoedpuzzels van de afgelopen decennia is zonder twijfel de Rubik-kubus. Wat ging er vooraf aan die enorme rage in de jaren tachtig en hoe kwam Erno Rubik eigenlijk tot deze kleurrijke puzzel?
Of de “crowd” het maar even oplost Er gaat geen dag voorbij of er wordt wel een beroep
6
op u gedaan om even mee te denken of snel wat geld
Subsidies? Lust of last?
in een potje te stoppen om iets vaags mede mogelijk
Bij het ontwikkelen van een innovatief idee is het aanvragen van een subsidie een mogelijkheid om aan extra geld te komen. Daar zitten echter wel voorwaarden aan en het is goed om vooraf te kijken of het aanvragen niet meer kost dan het oplevert.
te maken. Crowdsourcing en crowdfunding noemen we dat in goed Engels. Crowdsourcing en open innovatie liggen dicht tegen elkaar aan. Beide zetten een breed publiek, de crowd, in als bron van kennis. Het kan gebruikt worden bij de ontwikkeling van een product of dienst en is volstrekt ondenkbaar zonder internet en sociale media zoals Facebook en Twitter. Hetzelfde geldt, zij het in mindere mate, voor crowdfunding, ook wel crowdfinancing genoemd. Dit betreft het ten behoeve van een bepaald project ophalen van geld bij een grote en diverse groep mensen, meestal via internet. Een goed voorbeeld, dat bovendien dicht bij ons uitvinders staat, is crowdaboutnow.nl. Toch staan uitvinders en investeerders niet te trappelen van ongeduld om in te haken. Uitvinders zijn benauwd voor voortijdige openbaarmaking van hun project en investeerders vinden het risico wel erg groot. Het is een fabel dat crowdsourcing geen interessant businessmodel op kan leveren. De mede binnen ons lab ProtoSpace ontwikkelde 3D printer voor zelfbouw is een
7
Column NL Octrooicentrum Bedrijven en particulieren hebben in sommige situaties met de overheid te maken, bijvoorbeeld bij de aanvraag van een bouwvergunning of een subsidie. Als de overheid iets besluit waar de betrokkene het niet mee eens is, kan bezwaar gemaakt worden. Soms moet de rechter eraan te pas komen.
8
uitstekend voorbeeld van het tegendeel. Zie hiervoor ook het mooie artikel van labmanager Siert Wijnia in Vindingrijk 3 van dit jaar. Uitvinders die meedoen aan een
Uitvindersonderzoek
professioneel opgezette brainstormsessie kunnen hiervoor een factuur sturen. De
In december 2010 deden ruim 500 NOVU-leden mee aan het onderzoek naar ‘Uitvinders in Nederland’. De resultaten daarvan zijn vastgelegd in een rapport. Recent zijn de data verder geanalyseerd op de verschillen tussen geslaagde en beginnende uitvinders.
winnaar van het crowdsourcing project van chipsfabrikant Lay’s leverde de winnaar zelfs 25k euro en 1% van de omzet op. Het probleem zit echter bij de bijna winnaars, die ontvangen niets of nagenoeg niets. Dat maakt narrig, wat we goed hebben kunnen zien bij het crowdsourcing project van Transavia voor een nieuwe slagzin. Dit project leverde het bedrijf veel ongewenste publiciteit op. In feite zijn beide mooie benamingen niet zo heel veel anders dan hetgeen al geruime tijd bekend is. Oude wijn in nieuwe kruiken. Maar door het massale gebruik van internet en de sociale media is het wel tijd voor het herschrijven van de spelregels. Omdat bij crowdsourcing veel mensen meedoen, is het honoreren van elke deelnemer, zoals gebruikelijk is bij een brainstormsessie, een kostbare zaak. Bij het eerder genoemde Transavia project waren er ruim 100.000 inzendingen. Men kiest dan maar voor het belonen van de top tien en een substantiële prijs voor de winnaar. Als nummer 11 zit je er dus naast. Je hoort niet eens dat je nummer 11 bent geworden. Juist die feedback kan leerzaam zijn. Met de oprichters van Crowdaboutnow gaan we binnenkort om de tafel zitten om te onderzoeken onder welke voorwaarden hun nieuwe dienst uitkomst kan bieden voor onze leden. Zelfs het cryptisch omschrijven van het kapitaalzoekende idee op hun site kan al ongewenst zijn. Deze vorm van ontwikkelingskapitaal is juist aan de orde in de eerste fase van het traject van idee tot markt. In deze fase is van adequate bescherming, bijvoorbeeld door een octrooi, nog geen sprake. Sterker zelfs: het geld kan juist daarvoor bedoeld zijn. Aangezien het woord “probleem” niet voorkomt in het woordenboek van de uitvinder gaan we hier zeker uitkomen.
10 14 Een vinding uitpuzzelen
Veel mensen zijn dol op spelletjes, in het bijzonder bordspellen. Rien van Brummelenis er één van. Hij stoorde zich echter aan de toevalsfactor bij een aantal spellen en besloot dat dat moest veranderen. Die gedachte was de aanleiding voor het inmiddels door hem ontworpen en ontwikkelde letterspel Jadmaxx.
Recht in de praktijk
Eén van de meest heikele onderwerpen in de praktijk van een in het Intellectueel Eigendomsrecht gespecialiseerde advocaat is de (on)mogelijkheid om ideeën juridisch te beschermen. Dat vraagt om een nadere toelichting.
Wouter Pijzel, directeur V INDIN G RI J K
1107491 Vindingrijk nr 04.indd 3
A U G U S T U S
2 0 1 1
3 29-08-2011 16:51:56
Uitgeperst
door Douwe Brongers
Een overzicht van een aantal artikelen in kranten, weekbladen of van internet, waar een uitvinder, soms NOVU lid, wordt genoemd. Of van artikelen die voor uitvinders in het algemeen van belang kunnen zijn. Toezending van dit soort artikelen, ook uit
nat zadel
streekbladen, wordt op prijs gesteld.
Wie kent het niet. Je fiets heeft een tijdje in de regen gestaan, je komt buiten en
met het oog op je ogen
wilt gaan fietsen. Kledderig toch, dat ge-
Veel brildragende vrouwen weten uit erva-
voel van een half-nat zitvlak? Daarom zie
ring dat het aanbrengen van mascara rond
je steeds vaker van die hoesjes die je over
koffie verkeerd
de ogen een probleem kan zijn. Doordat
je zadel kunt trekken als je je fiets buiten
Op het internet, bij de publicaties van het
je je bril afzet bij de schoonheidsopera-
stalt. Annemarieke Koremans legt in Inter-
Instituut van Briljante Mislukkingen, lees
tie, zie je niet zo scherp wat je doet, dus
mediair uit dat het ook anders kan. Je kunt
ik een bericht van Paul. Een barman in
prik je in je ogen of breng je de mascara
in een daartoe geschikte verpakking een
Griekenland, wilde koude chocolademelk
op verkeerde plekken aan. Daarvoor heeft
zeemlap meenemen. Die zeemlap zit dan
maken. Maar in plaats van cacaopoeder
volgens het AD Marie-Catrien van Deijck,
permanent in een tasje met klittenband
deed hij oploskoffie in de blender. Gevolg:
kennelijk onder het motto ‘irritatie leidt tot
rond de fietsstang opgeborgen en als het
hij kreeg een supersnelle koude koffie, een
inspiratie’ een oplossing gevonden. Deze
zadel nat is pak je de zeem en veegt het
variant die tot zijn vreugde zeer werd ge-
bestaat er uit dat er nu een bril is waar-
zadel droog. Ik vrees dat zo’n tasje met
waardeerd. En dat product gaat er nu ook
van je naar keuze het linker of rechter glas
zeem makkelijk gejat wordt. Dat wordt
bij de Italianen goed in, als euro’s bij de
kan wegdraaien (alsof het een raampje
geen zadel drogen, maar tranen drogen.
Grieken.
je schilderkunsten kijken. Wil je de andere
Stevelen
Ootje
kant besmeren dan klap je de andere bril-
Had u wel eens van dat woord gehoord?
Nee, dat is niet de naam van de volgen-
lens weg en inspecteer je met je andere
Grote kans dat u dan abonnee bent op
de uitvinder, het gaat hier om misleiding.
oog de vorderingen. En nou niet zeggen
de Quest, want daarin kwam ik een arti-
Laurence Rook, een Britse schooljongen
dat alle vrouwen met oogkleppen op lo-
kel tegen dat over ‘stevelen’ gaat. Ons lid
van 13 jaar (wat kun je op die leeftijd an-
pen!
Aad van den Ende uit Zuid-Holland deed
ders zijn dan schooljongen ???) bedacht
mee aan een prijsvraag. Met die prijsvraag
een nieuw soort deurbel. Je bent een tijdje
wilde de provincie ideeën vergaren in re-
niet thuis waardoor naar buiten de indruk
intiem
latie tot de bereikbaarheid. Aad kwam op
ontstaat dat het huis verlaten is. Je huis
Op steeds meer luchthavens moet je voor
het idee om een systeem te maken voor
lijkt dan een eldorado voor inbrekers. Im-
vertrek door een veiligheidscontrole. Lo-
het vervoer van containers over water. Hij
mers, als je aanbelt, komt er niemand aan
gisch. Om de controle te bespoedigen
bedacht een soort betonnen goot waar
de deur en als je dat een paar keer uittest,
worden apparaten ingezet. De passagier
een ponton precies in past. Door water
mag je aannemen dat je tijdens je illegale
moet dan voor een apparaat gaan staan en
in de goot te pompen bij het beginpunt,
praktijken niet gestoord wordt (alhoewel,
dan kan de controleur op een monitor zien
‘zakken’ de pontons door de stroming ge-
om inbreker te zijn, moet je volgens mij
of je iets van metaal bij je hebt (een kanon
woon naar het lager gelegen eindpunt. Je
al van te voren sociaal gestoord zijn). De
of zo). Probleem is dat de nieuwe appara-
hebt maar een paar centimeters verval per
bel van Laurence werkt als volgt: je belt
ten als het ware door je kleren heenkijken
kilometer nodig. Zo wordt het vervoer van
aan, je wordt dan doorverbonden met het
en daardoor kan de controleur ook huma-
containers opeens wel heel ludiek in ons
mobieltje van de bewoner (waar die ook
nitaire details zien, die de eigenaar graag
waterlandje. Probleem is natuurlijk de fi-
is) en de aanbeller kan dan praten met
privé had willen houden. Daar heeft Steve
nanciering, maar ook “wat te doen als het
de huiseigenaar. Door het toevoegen van
Bradshaw, volgens Google, iets op gevon-
vriest?”. En dan vraag ik me af: “wat te
wat achtergrondgeluid op de lijn denkt de
den. Hij ontwikkelde een soort onderbroek
doen bij opstekende tegenwind?” Gaan
aanbeller dat de bewoner vanuit zijn huis
waar de detectiestralen niet doorheen kun-
de containers dan weer ‘gratis’ terug naar
met hem staat te praten. Weg eldorado,
nen kijken. Voor dames komt er ook nog
af? Het ging om een idee over de bereik-
we gaan ergens anders inbreken. De jonge
een hemd waar je niet doorheen kunt kij-
baarheid, maar Van den Ende bereikte niet
uitvinder zag zijn idee op de markt komen
ken. Lijkt me handig voor bolletjesslikkers:
de hoofdprijs! Voor de oplettende lezer:
en verwacht binnenkort grote bedragen
ondergoed maatje XXL en geen scanner
‘stevelen’ staat niet in mijn woordenboek,
op zijn bankrekening. Laurence hoeft voor
die je bolletjes opmerkt!
dagdromen wel.
zijn inkomen dus niet in te breken!
is). Als je het linker glas wegdraait, kun je met je rechteroog door dat glas goed naar
4
V i n d i n G r i J k
1107491 Vindingrijk nr 04.indd 4
A U G U S T U S
2 0 1 1
29-08-2011 16:51:56
D
E
U
I
T
V
INDIN
G
V
A
N
.
.
.
de Rubik-kubus
Eén van de meest fascinerende speelgoedpuzzels van de voorbije decennia is zonder twijfel de Rubik-kubus. De puzzel van zesentwintig individuele kleine gekleurde blokjes, die gezamenlijk de kubus vormen, is na een flinke rage in de jaren tachtig tijdloos geworden.
beert de zes vlakken van de kubus zodanig
joen kubussen. Rubik zelf lijkt dit alles op
te draaien dat alle vlakken een gelijke kleur
een afstandje te volgen. Hij heeft in januari
krijgen. Na een maand heeft hij het wiskun-
1975 een octrooiaanvraag ingediend, maar
dige principe uitgewerkt. In de oplossing
alleen voor Hongarije. Er was nog enige be-
rangschikt hij eerst de hoeken op kleur. Er is
scherming mogelijk door de Rubikkubus als
slechts één juiste oplossing, en drie quintil-
handelsmerk te registeren.
joen keer wordt er fout gedraaid. De eerste productie begint op kleine schaal in Honga-
Wereldkampioenschappen
rije. Maar de centraal geplande economie is
Ondanks het ontbreken van een marke-
niet gewend om te gaan met marktvragen.
ting- en reclamestrategie ontploft de ver-
Als de Hongaar Erno Rubik (1944) in de
Tal van comités moeten goedkeuring geven
koop in het begin van de jaren tachtig. De
lente van 1974 een paar blokjes hout neemt
om een Hongaarse speelgoedcoöperatie een
magische kubus verkoopt zichzelf. Hij trekt
en ze met elastische veren aan elkaar zet
lening voor de productie te verstrekken.
de aandacht van wiskundigen en wordt
om ermee te draaien, heeft hij uiteraard nog
een competitief evenement als in 1982 de
geen idee wat hij werkelijk in handen heeft.
Handelsbeurs
eerste wereldkampioenschappen in het op-
Hij speelt vooral graag met geometrische
Als Tibor Laczi, een Hongaars emigrant, in
lossen van de puzzel worden gehouden. Er
kartonnen en houten figuren. Hij vraagt
november 1978 de kubus ziet, raakt hij er-
zouden er nog vele volgen. Rubik is daar
zich dan af of het mogelijk is om de blok-
van ondersteboven. Hij koopt hem voor
zelden bij aanwezig. Hoewel de rage maar
ken zelfstandig te verplaatsen, zonder uit
een dollar en vraagt Konsumex, de Hon-
een paar jaar duurt, heeft de puzzel tot vele
elkaar te vallen. Tijdens dit spelen wordt hij
gaarse staatshandelsfirma, of hij de kubus
imitaties en spin-offs geleid. Rubik werd de
geraakt door de veranderende relatie tussen
in het Westen te gelde kan maken. Er zou
eerste selfmade miljonair in het Oostblok en
de kubusjes onderling.
echter geen interesse op de handelsbeurzen
geldt nu als één van de rijkste ondernemers
zijn geweest. Later blijkt hij te zijn beetge-
in Hongarije. Hij runt momenteel de Rubik
Drie quintiljoen
nomen: de kubus was op de plank blijven
Studio waar meubels en speelgoed worden
Zodra hij besluit om op elk van de zes zijden
staan. Hij laat het er niet bij zitten en stapt
ontworpen. Uit zijn inkomsten schonk hij
verschillende kleuren papier aan te brengen
al draaiend met zijn kubus door een han-
200.000 dollar om veelbelovende uitvinders
en begint te draaien, raakt hij gefascineerd.
delsbeurs in Neurenberg. Tom Kremer, een
te ondersteunen en is erevoorzitter van de
Hij vindt het geweldig om te zien hoe, na
Brits speelgoedfabrikant, krijgt hem op die
Hongaarse equivalent van de NOVU.
een paar bochten, de kleuren op schijnbaar
manier in het oog en helpt hem aan een
willekeurige wijze worden gemengd. Hij pro-
order van Ideal Toy Company voor een mil-
René IJzermans
V INDIN G RI J K
1107491 Vindingrijk nr 04.indd 5
A U G U S T U S
2 0 1 1
5 29-08-2011 16:51:58
G
E
L
d
z
A
k
E
n door Bert Wolters
Subsidies? Lust of last? Als u geld nodig hebt voor een nieuwe ontwikkeling is het aanvragen van subsidie een mogelijkheid om aan extra geld te komen. Daar zitten echter wel voorwaarden aan en het is goed om vooraf te kijken of het aanvragen niet meer kost dan het oplevert. In dit artikel een aantal aspecten van subsidie. waarom subsidie?
zodat u bij meerdere subsidies dezelfde ge-
Dit artikel gaat over projectsubsidies, niet
gevens op verschillende manieren moet ad-
over subsidies voor aanschaf van een voor-
ministreren.
werp, waarbij de subsidie wordt uitgekeerd
Houd er rekening mee dat een adviseur niet
na overleggen van een betaalde factuur.
uw verhaal voor u schrijft: u vertelt zelf wat
Subsidies worden verstrekt om gewenst ge-
u wilt gaan doen en verstrekt de gegevens
drag te bevorderen. In uw aanvraag zult u
(salarisgegevens, urenaantallen, materialen,
dus ook duidelijk moeten maken dat u de
afschrijving, e.d.). De basisingrediënten voor
subsidie wilt gebruiken voor het gedrag dat
de aanvraag zult u dus zelf moeten aanleve-
wordt gestimuleerd. Hiervoor zult u in de
ren! De adviseur zet deze gegevens in het
aanvraag een aantal ‘toverwoorden’ moe-
juiste format voor de subsidieaanvraag.
ten gebruiken die de beoordelaar graag ziet.
Als u een subsidieadviseur een offerte voor
Krijgt u de subsidie voor wat uzelf wilt gaan
de subsidieaanvraag laat opstellen, kijk dan
doen, of moet u uw plan aanpassen om aan
goed naar wat u krijgt voor het gevraagde
de subsidievoorwaarden te voldoen? Hebt u
geld. Soms is een offerte gebaseerd op een
die aanpassingen over voor het geld dat u
percentage van de subsidie. Is dit een per-
wellicht krijgt?
centage van de gevraagde subsidie, dan loopt u het risico dat de adviseur het ge-
Veel of weinig?
vraagde subsidiebedrag kunstmatig opvoert.
Het hangt vaak van de organisatie waar u
Zorgt de adviseur er ook voor dat uw aan-
Het kan voorkomen dat de subsidie van
subsidie aanvraagt af hoeveel geld u kunt
vraag op tijd wordt ingediend of moet u hier
andere (afschrijf)termijnen uitgaat dan uw
krijgen. Over het algemeen kan worden
zelf voor zorgen?
eigen administratie. Dit moet dan worden
gesteld dat hoe groter de organisatie, hoe
herberekend. Als u tussentijds moet rappor-
meer geld, maar hoe complexer de aan-
wanneer kosten maken?
teren lijkt het wenselijker om één keer per
vraag en hoe langduriger het aanvraagtra-
Het is erg belangrijk om vooraf te weten
jaar dan één keer per kwartaal te hoeven
ject. Een subsidie van een gemeente is in
vanaf welk moment u kosten kunt opvoeren
rapporteren. Het risico is echter groot dat u
veel gevallen beperkt, maar kan eenvoudig
voor de subsidie. Soms kan dit direct, maar
het verzamelen van de gegevens pas korte
worden aangevraagd, terwijl een Europese
soms ook pas na de toekenning. In dat ge-
tijd voor de rapportagedatum start. Dan is
subsidie vaak groter is, maar ook een stuk
val is het goed om te bedenken of uw plan
het vaak veel moeilijker om de gegevens
complexer.
zo lang kan wachten.
van een jaar bij elkaar te krijgen dan van
zelf doen?
Aantoonbaar
en houd ook tussendoor de gegevens bij! U
Als u zelf de aanvraag opstelt, kunt u de
In veel gevallen zult u na afloop moeten
hoeft niet alle subsidiabele kostensoorten op
kosten van een subsidieadviseur uitspa-
aantonen dat u daadwerkelijk hebt gedaan
te voeren. Soms kost het meer dan het op-
ren. Houd er echter rekening mee dat het
waarvoor u subsidie hebt gevraagd en ont-
levert om aan te tonen dat bepaalde kosten
aanvragen van subsidie een aantal handig-
vangen. Het is daarom goed tijdens het
zijn gemaakt. Reken u daarom vooraf niet
heidjes kent die u zelf misschien niet weet,
project de administratie goed bij te houden.
te rijk door allerlei kleine kostenposten op te
waardoor goedkoop duurkoop kan worden.
Houd er ook rekening mee dat niet alle op-
voeren.
Een subsidieadviseur kan u verder adviseren
gevoerde kosten worden gesubsidieerd. Zo
over de handigste of meest lucratieve sub-
bestaan de loonkosten vaak uit meerdere
Tot slot
sidie voor uw situatie. In sommige gevallen
onderdelen (diverse toeslagen, evt. vergoe-
Subsidies lijken een eenvoudige manier om
kan een subsidie niet worden gecombineerd
ding woon-werkverkeer, vaste telefoonver-
extra geld te verwerven. Stel u zelf wel de
met een andere subsidie. Het is dan goed
goeding, e.d.), waarbij de subsidieverstrekker
vraag wat u ervoor over heeft om dit extra
om te weten welke subsidie voor u het in-
soms alleen de ‘kale’ loonkosten honoreert.
geld te verkrijgen. Denk er daarbij ook aan
teressantste is. Vaak verschillen de eisen of
Probeer daarom vooraf duidelijk te krijgen
dat u uw eigen idee weet te realiseren en
voorwaarden van verschillende subsidies,
welke kosten nu eigenlijk subsidiabel zijn.
niet het idee van de subsidieverstrekker.
een kwartaal. Houd hier dus rekening mee
6
V i n d i n G r i J k
1107491 Vindingrijk nr 04.indd 6
A U G U S T U S
2 0 1 1
29-08-2011 16:51:59
c
olu
m
n
o
c
t
r
oo
i
c
e
n
t
r
u
m
De overheid voor de rechter Als bedrijf of als burger heb je soms te maken met de overheid, bijvoorbeeld als je een bouwvergunning aanvraagt, of subsidie. Ook als je een octrooiaanvraag indient, heb je met de overheid van doen: NL Octrooicentrum is een onderdeel van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Als de overheid iets besluit waar je het niet mee eens bent, kun je bezwaar maken; als de overheid bij zijn standpunt blijft, kun je naar de rechter. Dat kost weinig geld, maar wel veel tijd.
ten voor XXL bij de Rechtbank bedroegen € 297 (€ 150 voor natuurlijke personen). Het beroepschrift van XXL werd naar NL Octrooicentrum gestuurd, dat daartegen een verweerschrift in mocht dienen. Daarna werden partijen gehoord door de Rechtbank. De uitspraak kwam in januari 2006: de rechtbank was het met NL Octrooicentrum eens: het rapport kwam niet van een
Het bedrijfje XXL Beheer B.V. heeft deze
onderzoek van het internationale type her-
Nederlandse overheidsinstantie en dus was
hele procedure doorlopen. We noemen dit
gebruiken. Hij hoeft dan niet opnieuw een
de weg van Awb niet mogelijk.
de Awb-procedure, naar de wet waarin het
onderzoek bij zijn Europese octrooiaanvraag
is geregeld: de Algemene wet bestuursrecht.
(€ 1.105) of zijn internationale aanvraag
Hoger Beroep
(€ 1.785) te laten uitvoeren. Een onderzoek
XXL was nog steeds overtuigd van haar
De octrooiaanvraag
van het nationale type kan niet worden her-
gelijk en zij tekende in maart 2006 hoger
Op 21 maart 2003 diende XXL bij NL Oc-
gebruikt.
beroep aan. Voor zaken tegen NL Octrooi-
trooicentrum een octrooiaanvraag in voor
centrum is de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State bevoegd. Dat kostte
ficiënt met zakken gevuld konden worden.
Het onderzoek naar de stand van de techniek
XXL vroeg tevens een onderzoek naar de
Eind 2003 stuurde NL Octrooicentrum aan
nen). Na het beroepschrift van XXL mocht
stand van de techniek aan, en wel van het
XXL het rapport van het onderzoek. Daarin
NL Octrooicentrum wederom een verweer-
internationale type. Zo’n onderzoek kost
stond dat er vijf uitvindingen in de octrooi-
schrift indienen en werd een hoorzitting
€ 794 en is aanzienlijk duurder dan dat van
aanvraag opgesomd werden. Dat is niet toe-
gehouden. De Afdeling was het uiteinde-
het nationale type (€ 100), maar voor een
gestaan. Een octrooiaanvraag mag slechts
lijk in november 2006 met NL Octrooicen-
uitvinder met ambities loont dit wel; als hij
één uitvinding bevatten; voor de overige
trum eens, maar om een andere reden dan
later zijn Nederlandse octrooiaanvraag als
uitvindingen zal het octrooi na verlening
de Rechtbank. Er mag alleen bezwaar en
voorrang wil gebruiken voor een Europese
niet geldig zijn. XXL was het niet met deze
beroep ingesteld worden tegen een besluit
octrooiaanvraag of een internationale oc-
constatering eens en vond dat er sprake was
van een Nederlandse overheidsinstantie en
trooiaanvraag (op grond van het zogenaam-
van slechts één uitvinding.
de Afdeling oordeelde dat er geen ‘besluit’
een apparaat waarmee vrachtwagens ef-
de PCT-verdrag), kan hij het rapport van het
XXL € 454 (€ 227 voor natuurlijke perso-
was. Een onderzoek naar de stand van de
Bezwaar
techniek is geen besluit, maar geeft alleen
Op 3 februari 2004 diende XXL een be-
aan wat er wel en niet al bestaat.
zwaarschrift in bij NL Octrooicentrum. Volgens de Awb mag je namelijk bezwaar ma-
Gevolgen
ken tegen een besluit van een Nederlandse
Tot teleurstelling van XXL is er dus nimmer
overheidsinstantie. Kosteloos. NL Octrooi-
inhoudelijk naar de zaak gekeken; het is al-
centrum vond dat de Awb niet toepasselijk
leen gegaan over de vraag of je als burger
was: het rapport dat XXL had ontvangen
iets kunt ondernemen als je het niet eens
was geen besluit van een Nederlandse over-
bent met de inhoud van rapport van het on-
heidsinstantie. Een onderzoek van het inter-
derzoek. Het antwoord daarop is nee.
nationale type wordt namelijk op basis van
Voor XXL is het uiteindelijk wel goed ge
internationale afspraken uitgevoerd door
komen. Zij heeft het octrooi gebruikt als
het EOB; NL Octrooicentrum is alleen door-
voorrang voor een Europees octrooi. De
geefluik. NL Octrooicentrum verklaarde het
tekst van het Europese octrooi is zo aan-
bezwaar in januari 2005 daarom niet ont-
gepast dat er nog maar één uitvinding in
vankelijk.
stond en daarvoor is octrooi verleend. Dat Europese octrooi is weer geldig geworden in
Beroep
Nederland, zodat haar uitvinding hier alsnog
XXL legde zich er niet bij neer en stapte
volledig is beschermd.
in februari 2005 naar de rechter. Ze vond dat ze wel bezwaar bij NL Octrooicentrum
Clea Witteman
tegen het rapport mocht maken. De kos-
NL Octrooicentrum
V INDIN G RI J K
1107491 Vindingrijk nr 04.indd 7
A U G U S T U S
2 0 1 1
7 29-08-2011 16:52:00
o
n
d
e
r
z
oe
k
Waarin wijken geslaagde uitvinders af? In december jl. deden ruim 500 NOVU-leden mee aan het onderzoek naar ‘Uitvinders in Nederland’. Hiervan is uitgebreid verslag gedaan in een rapport, dat werd gepresenteerd op de afgelopen algemene ledenvergadering bij EIM (te downloaden via www.ondernemerschap. nl). Recent zijn de data verder geanalyseerd op de verschillen tussen geslaagde en beginnende uitvinders.
nische realisatie om toch veel van de eigen doelstellingen te bevredigen. Bij geslaagde uitvinders valt op dat zij hun eerste vinding veel vaker meekregen uit hun toenmalige werksituatie. In veel gevallen hadden zij al een baan als ontwerper, ‘business developer’ of procesingenieur en kregen
Over de definitie van ‘geslaagd’ valt te
loondienst. Beginnende uitvinders werken va-
zij te maken met een idee of oplossing waar-
twisten. In de analyse werd een geslaagde
ker nog in loondienst en beschouwen uitvin-
voor bij de werkgever weinig gehoor werd
uitvinder beschouwd als iemand die ten-
den als nevenactiviteit. Ook zijn zij vaker stu-
gevonden. Of het ging om een terugkerend
minste twee maal in zijn leven een vinding
dent, gepensioneerde of zonder werk.
probleem bij klanten. In zulke situaties ligt
naar de markt heeft gebracht en daarmee
het meer voor de hand dat de uitvinder over
winst heeft gerealiseerd. Zogenaamde ‘een-
Ervaring
relevante kennis beschikt van het product,
dagsvliegen’ vallen derhalve buiten deze
Geslaagde uitvinders lopen al langer in het
de markt en de te verwachten obstakels.
afbakening; achterliggende gedachte is dat
wereldje mee. Zij hebben een langere staat
als iemand meerdere malen een vinding
van dienst als uitvinder en hebben meerde-
Intellectueel eigendom
winstgevend vermarkt, hij kennelijk over
re pogingen gedaan om vindingen te gelde
Sinds jaar en dag is bekend dat intellectuele
een zekere expertise beschikt waarvan an-
te maken. Het verschil weerspiegelt zich in
eigendomsrechten behulpzaam kunnen zijn
dere, beginnende uitvinders iets kunnen op-
een hogere gemiddelde leeftijd in vergelij-
bij het vermarkten van vindingen en soms
steken. Er is een vergelijking gemaakt met
king met beginnende uitvinders, toch is het
zelfs noodzakelijk. Geslaagde uitvinders blij-
zogenaamde beginnende uitvinders. Deze
verschil (57,1 versus 51,1 jaar) tussen de
ken daarvan inderdaad veel vaker gebruik
groep omvat alle deelnemers aan het onder-
groepen niet zo groot als men op voorhand
te maken. Daarbij moet worden opgemerkt
zoek die er nog nooit in slaagden om met
zou verwachten. Als het gaat om technische
dat de hogere percentages in de tabel vooral
een vinding omzet te realiseren, laat staan
bagage en opleiding vinden we geen ver-
weerspiegelen dat geslaagde uitvinders meer
winst. In de dataset beschikten we over 99
schillen. Geslaagde uitvinders zijn ook niet
vindingen op hun naam hebben staan en
geslaagde uitvinders en 280 zogenaamde
beter of langer opgeleid. Zij blijken zich juist
daarmee ook een grotere kans hebben om
beginners. De analyse was gericht op het
te onderscheiden op het vlak van manage-
minstens één octrooi, model of handels-
contrast tussen beide groepen en de overige
ment, ondernemerschap en verkoopervaring.
merk te hebben geregistreerd. Het meest
respondenten (zij die één keer met een vin-
Het verschil met beginnende uitvinders is op
noemenswaardig is het gebruik van buiten-
ding omzet en/of winst realiseerden) bleven
deze ervaringsindicatoren gemiddeld zeven
landse octrooien. Van alle beginnende uit-
buiten beschouwing.
tot negen jaar en groter dan we op basis van
vinders met een Nederlands octrooi, heeft
het verschil in leeftijd of algemene werker-
nog niet de helft ook een buitenlands (veelal
varing zouden mogen verwachten.
Europees) octrooi geregistreerd. Bij geslaag-
Naar schatting 20 procent van de uitvinders slaagde er in het verleden herhaaldelijk in
de uitvinders is deze verhouding bijna één
vindingen met winst naar de markt te bren-
Eerste vinding
op één. Zij lijken zich er veel beter van be-
gen. Ongeveer vijf procent deed dat zelfs
In de enquête werd ook gevraagd om te-
wust dat alleen Nederlands octrooien in de
vijf keer of vaker; binnen de NOVU zijn naar
rug te blikken op de eerste vinding die men
praktijk slechts een beperkte bescherming
schatting 40-50 van zulke leden actief. Te-
ooit naar de markt bracht (of probeerde te
geven. Geslaagde uitvinders zijn vrijwel al-
gelijk kan 55 procent van de uitvinders tot
brengen) en hier wordt een interessant ver-
lemaal ook geslaagde ondernemers, terwijl
de groep van ‘beginners’ worden gerekend.
schil gevonden. Beide groepen uitvinders
veel beginnende uitvinders de stap naar
Deze groep omvat ook veel nieuwe leden.
wilden en willen graag geld verdienen en
ondernemerschap nog moeten doorlopen.
De uitkomsten van de analyse zijn te vinden
doen daarin niet voor elkaar onder. Echter,
Eerstgenoemde groep opereert dan wel op
in onderstaande tabel, die alle significante
beginnende uitvinders worden vaker mede
een andere schaal; zij steken per saldo twee
verschillen tussen beide groepen samenvat.
gedreven door andere motieven. Voorbeel-
keer zoveel tijd aan het uitvinden en kunnen
den: plezier (de lol van het uitvinden), an-
zich (out-of-pocket) investeringen veroorlo-
Beroep of bedrijf
deren willen helpen (in directe omgeving),
ven die bijna tien keer zo hoog liggen. Voor
De analyse bevestigt de praktische waarne-
persoonlijke behoefte (men heeft de vinding
geslaagden is het uitvinden inmiddels een
ming dat een vinding technisch kunnen uit-
zelf nodig en bedenkt later dat anderen er
hoofdactiviteit geworden, voor beginners
werken niet volstaat, maar dat om geld te
wellicht ook bij gebaat zijn), of de behoefte
nog veel vaker een nevenactiviteit.
verdienen met vindingen ondernemerschap
om nieuwe vaardigheden op te doen. Der-
onontbeerlijk is. Van de geslaagde uitvinders
gelijke motieven zijn in relatie tot het ver-
Netwerken
is ruim 80% op zijn minst zelfstandig. De helft
markten van vindingen meer vrijblijvend; als
Vindingen naar de markt brengen doe je
heeft zelfs een eigen bedrijf met personeel in
zij meer een rol spelen, volstaat alleen tech-
niet alleen, dat is een belangrijk leermoment
8
V INDIN G RI J K
1107491 Vindingrijk nr 04.indd 8
A U G U S T U S
2 0 1 1
29-08-2011 16:52:00
o
n
d
e
r
z
oe
k
in de NOVU cursus ‘Van idee tot markt’. In
nieken en doen veel aan ‘trial and error’. Per
vinding kwam vaker voort uit hun toenma-
de aard van de partijen die worden geraad-
saldo lijken zij doelgerichter dan beginnende
lige werksituatie. Zij gebruiken vaker bui-
pleegd voor hulp, advies of concrete bijdra-
uitvinders en ook meer gericht op realisatie
tenlandse octrooien en opereren ook op een
gen, vinden we meer overeenkomsten dan
van korte doorlooptijden.
grotere schaal als het gaat om investeringen.
verschillen. Voor beide groepen zijn familie-
Zij treden zo snel en veel mogelijk in contact
leden en kennissen belangrijke steunpilaren,
Conclusie
met (potentiële) gebruikers en/of klanten,
net als commerciële leveranciers en octrooi-
Vindingen naar de markt brengen vraagt
hebben minder behoefte aan autonomie
gemachtigden. Belangrijk verschilpunt is dat
om ondernemerschap en uit de analyse
(zijn meer geneigd tot samenwerking) en lij-
geslaagde uitvinders nog meer dan begin-
kwam dit beeld inderdaad sterk naar voren.
ken meer doelgericht en zijn
ners in contact treden met (potentiële) ge-
Geslaagde uitvinders beschikken meer dan
uit op korte doorlooptijden.
bruikers en/of klanten, liefst in een zo vroeg
beginnende uitvinders over management-,
mogelijk stadium van het ontwikkelings-
ondernemerschaps- en verkoopervaring, ook
Jeroen de Jong
proces. Beginnende uitvinders leunen nog
als rekening wordt gehouden met hun leef-
EIM / Zoetermeer
iets vaker op overheidspartijen waaronder
tijd en algemene werkervaring. Hun eerste
Syntens en Agentschap.nl.
Persoonlijkheid Met behulp van stellingen is ook een beeld
Tabel: Verschillen tussen geslaagde en beginnende uitvinders Eenheid/score
Beginnend (n=280)
Geslaagd (n=99)
in loondienst
%
26%
11%
Zelfstandig
%
37%
32%
kwaliteiten, neiging tot risico’s nemen, en
directeur/eigenaar bedrijf
%
14%
49%
stijl van uitvinden. De behoefte om eigen
Anders (pensioen, student, werkloos) Ervaring Leeftijd
%
23%
8%
jaren
51,1
57,1
Management
jaren
8,9
16,7
Ondernemerschap
jaren
8,8
17,2
verkoop/marketing
jaren
5,9
13,1
dan bij geslaagde uitvinders. Waarschijnlijk
algemene werkervaring
jaren
23,5
26,9
heeft laatstgenoemde groep inmiddels aan
Motieven voor eerste vinding (meerdere antwoorden mogelijk) financieel/inkomen verwerven*
%
72%
68%
uitvinden voor de lol
%
68%
39%
anderen helpen
%
60%
37%
ginners zijn zij al directeur/eigenaar van een
persoonlijke behoefte
%
56%
33%
(klein) bedrijf met eigen personeel, wat in
leren/vaardigheden opdoen
%
49%
33%
veel gevallen ook een noodzakelijke voor-
werk gerelateerd
%
27%
55%
waarde is om een grotere markt te bedienen;
Intellectueel eigendom
verkregen van diverse persoonlijkheidskenmerken van uitvinders, zoals hun behoefte aan autonomie, zelfbeeld van ondernemers-
baas te zijn, is bij de Kamer van Koophandel een veelgehoord motief om tot inschrijving over te gaan. Onder beginnende uitvinders is behoefte aan autonomie significant hoger
den lijve ondervonden dat vindingen naar de markt brengen, vraagt om samenwerking, ofwel ‘alleen kom je er niet’. Vaker dan be-
Variabele Beroep of bedrijf
voor degenen met een grote behoefte aan
gebruikt enige vorm van intellectueel eigendom
%
59%
92%
autonomie is dit minder snel weggelegd.
heeft Nederlandse octrooien
%
37%
75%
heeft buitenlandse octrooien
%
17%
68%
Een voor de hand liggend verschil dat werd
gebruikt modellen
%
12%
24%
teruggevonden is dat geslaagde uitvinders
gebruikt handelsmerken
%
16%
40%
meer van hun eigen ondernemerskwaliteiten overtuigd zijn, in dat opzicht veel meer zelfvertrouwen hebben en ook minder geneigd
Investeringen afgelopen jaar Tijd
dagen
51
102
Geld
Euro
5300
49500
Netwerken
zijn om risico’s te vermijden. Daarbij werden
gebruikers/klanten zijn belangrijke partij
%
50%
69%
risico’s gedefinieerd als het aangaan van of
overheid is belangrijke partij
%
36%
26%
investeren in situaties die door onzekerheid
Persoonlijkheid
worden gekenmerkt. Tenslotte bleek dat ge-
behoefte aan autonomie
1 (min) – 7 (max)
3,2
2,7
zelfbeeld ondernemerskwaliteit
1 (min) – 7 (max)
3,5
4,6
neiging tot risico
1 (min) – 7 (max)
4,6
4,9
experimentele aanpak
1 (min) – 7 (max)
4,3
4,9
slaagde uitvinders een iets afwijkende stijl van uitvinden hanteren. In vergelijking met beginners kenmerkt hun stijl zich door een experimentele aanpak. Zij bouwen vaker
Opmerkingen: Alle gerapporteerde verschillen zijn significant op tenminste 5% niveau, met uitzon-
eerst ruwe, verre van perfecte prototypes om
dering van *. Persoonlijkheidskenmerken zijn per kenmerk gemeten met meerdere stellingen van 1
die snel te kunnen testen, houden rekening
(geheel niet van toepassing) tot 7 (in zeer hoge mate van toepassing). Deze zijn na een betrouw-
met een zo breed mogelijk palet aan tech-
baarheidsanalyse gemiddeld tot een overkoepelende score.
V INDIN G RI J K
1107491 Vindingrijk nr 04.indd 9
A U G U S T U S
2 0 1 1
9 29-08-2011 16:52:01
po
r
t
r
et
n
ovu
-
u
i
tv
i
n
d
e
r
Een vinding uitpuzzelen In het dagelijkse leven neem je risico’s bij alles wat je doet, maar nog grotere risico’s als je niets doet. Dit geldt met name ook voor een vinding. Eenmaal in het bezit van een ‘gouden idee’ perst het zich als de wortels van een boom door het dagelijks leven heen.
Tekst: René IJzermans Portretten: Jorrit 't Hoen Een idee komt voort uit een beweging: er
met letters kwam. ‘Mijn kinderen woonden
van zolder en het idee begon weer te leven.
gaat altijd iets aan vooraf en prikkelt tot een
nog thuis en we speelden vaak scrabble. Ik
Ik had ook wat meer tijd en besloot het op-
vervolg. Als je eenmaal een idee in handen
houd erg van bordspellen en dan het liefst
nieuw op te pakken.’ Zijn gedachten gingen
hebt, kan het nog alle kanten op. Het sterft
een spel waarbij de geluksfactor is uitgeslo-
uit naar een spel waarbij de geluksfactor af-
misschien in schoonheid doordat het in de
ten. Ik bepaal liever zelf, zoals bij dammen
wezig zou zijn. ‘Dan ga je zoeken en sluit je
lade blijft liggen, wordt misschien door een
en schaken. Als ik dan verlies is het mijn
alles uit wat niet goed is, wat er toch vooral
gebrek aan tijd geparkeerd naar later, of het
eigen schuld. Dan heb ik het gewoon fout
niet in moet. Dat was het vertrekpunt. Toen
zet tot onmiddellijke actie aan.
gedaan. Dat kan ik dan ook accepteren.’
kwam ik op het lumineuze idee om iedereen
Tijdens het scrabbelen ergerde hij zich aan
dezelfde letters te geven, zodat elke speler
Geluksfactor
het wachten op de ander en de pech van de
dezelfde start heeft.‘
‘Creativiteit vraagt tijd’, weet Rien van
verkeerde letters of juist het geluk van de ‘e’
Brummelen (1951), en dat had hij niet, tien
of de ‘n’ waardoor woord- of letterwaarden
Letterstenen
jaar terug toen hij op een nieuw bordspel
gaan tellen. ‘Die toevalsfactoren stoorden
Rien duikt zijn schuur in en maakt van het
me. Ik dacht, dat moet toch anders kun-
aanwezige grenenhout blokjes en schijf-
nen.’
jes. Hij vraagt vervolgens het Genootschap Onze Taal hoe vaak de verschillende letters
10 V INDIN G RI J K 1107491 Vindingrijk nr 04.indd 10
A U G U S T U S
Vertrekpunt
voorkomen en brengt die verhouding terug
‘Die gedachte liet hem niet meer los.’ Hij
in de 18 letterstenen die cruciaal zijn voor
vertelt dat hij de basis van de huidige uit-
zijn spel. ‘In deze letterstenen zit de truc.
werking toen al had zitten uitdokteren en
Door die te gooien bepaal je wat iedereen
begon ijverig lettersteentjes te maken, maar
aan letters voor zich gaat krijgen. Dus ieder-
het vervolg raakte door tijdgebrek in het
een pakt dezelfde letters. Daarna is het de
slop.
kunst om de letters zoveel mogelijk tot twee
‘Tot twee jaar geleden mijn zoon vroeg hoe
keer toe in woorden te gebruiken. Het was
het toch eigenlijk met het spel stond waar ik
toen nog de vraag welke waardering iedere
ooit aan was begonnen. Ik haalde de doos
letter krijgt en of er een bord nodig is.’ Rond
2 0 1 1
29-08-2011 16:52:05
po
r
t
r
et
n
ovu
-
die tijd gaat hij bij een bevriende vormgever
tie. ‘Ik zei altijd, als die ene grote bouw-
langs aan wie hij zijn spel voorlegt.
markt open gaat dan ga ik dicht. Daar valt
u
i
tv
i
n
d
e
r
niet tegenop te boksen en ik ga mijn eigen
Motor
kapitaal niet opeten.’ In die tijd wordt hij ge-
Ton Oosterbroek werkt als docent aan het
attendeerd op een baan in het onderwijs. ‘Is
Grafisch lyceum en is bij het vraaggesprek
dat niks voor jou?’ Hij solliciteert en wordt
aanwezig. Hij herinnert zich nog goed dat
aangenomen zonder enige bevoegdheid. In
Van Brummelen bij hem kwam. ‘”Ik heb een
de avonduren start hij meteen de opleiding
spel”, herhaalt hij zijn beginwoorden. “Ik
voor de tweedegraads acte. Rien geeft nu
lachen. Hij heeft weer eens wat. Ik kende
les in bouwtechniek op een VMBO-school
hem als iemand die graag een uitdaging
en zorgt voor de huisvesting.
aangaat. Altijd op zoek naar iets nieuws en wat aparts. Hij houdt van pionieren, van on-
Materiaalkeuze
dernemen”. Maar ik dacht: “Wie zit er op
In vergelijking met de periode dat hij zelf-
MTS nog zeggen: “Mijn idee ergens over is
een spel te wachten? Er zijn al zoveel spel-
standig ondernemer is, heeft Van Brum-
altijd het beste.” Dus ik zat hem aan te kij-
len”. Toen vertelde hij mij dat de motor van
melen nu zeeën van tijd. Hij kan eens goed
ken, zo van, wat krijgen we nou? Waarop
het bedenken van het spel het uitsluiten van
voor de verdere uitwerking van het spel
hij zegt: “Want als ik iemand tegenkom met
de geluksfactor was en dat hij daarin dacht
gaan zitten en komt via zijn lidmaatschap
een beter idee, dan neem ik dat over.” Was
te zijn geslaagd. Dat vond ik redelijk uniek.
van de NOVU in gesprek met technostarter-
voor mij een eyeopener. Dat is het, dacht ik,
Ik ken weinig spellen die dat hebben en
coach Bart Groot die hem doorverwijst naar
zo ga ik het ook doen.’
raakte geïnteresseerd.’
Sjaak Griffioen, een ervaren spelontwerper. ‘Sjaak dacht dat het wel wat zou kunnen
Marge
Uitdagingen
worden. “Maar hoe ga je het aanpakken?
Zijn vrouw is in het begin allesbehalve en-
Rien herkent grijnzend de woorden van Ton
Wil je het idee verkopen?” Nee, dat was
thousiast. ‘Zij heeft het faillissement aan
Oosterbroek. Op zijn 22e begint hij samen
Rien niet van plan. Sjaak Griffioen gaf het
den lijve meegemaakt en zag het nemen
met zijn broer een bouwbedrijf. Binnen drie
advies om alles eerst zelf te doen, dan kan
van financiële risico’s niet zitten. Zij heeft
jaar heeft hij dertig man personeel. Tot be-
het later altijd nog verder worden geprofes-
het me in het begin sterk afgeraden. Maar
gin jaren tachtig de rente naar een astro-
sionaliseerd. Gaande het realisatieproces be-
goed, dan komt toch die eigenwijsheid en
nomische hoogte van 18% stijgt. Ze had-
sloot ik dat de materiaalkeuze anders moest.
zin in ondernemen weer boven drijven.’
den juist fors geïnvesteerd om de sprong
Want ik had een versie op karton voor ogen,
Ton Oosterbroek: ‘De filosofie van het spel
te wagen. ‘Aan die rente gingen we kapot.
tot aan steentjes van bamboe toe. Plastic
is goed en uniek. Rien vroeg zich vooral af
We raakten allebei onze huizen kwijt om-
steentjes zouden te duur worden. Want in
hoe het op de markt te zetten en hoe het
dat we hoofdelijk aansprakelijk waren voor
mijn spel zitten 320 steentjes, tegen bijv.
te beschermen? Als je een stukje karton op
de schuld.’ Hij heeft ermee leren leven. ‘Je
102 in scrabble. Plus de letterstenen en nog
de markt zou brengen, is het per direct te
neemt een risico en dat gaat dan uiteinde-
wat andere onderdelen. Ik dacht, dat gaat
kopiëren en halen ze je links en rechts in.
lijk fout. Dat zijn dingen die kunnen gebeu-
me niet lukken.’
Ik vroeg Rien of hij er vrede mee kon heb-
ren. Ik kan dat heel goed loslaten. Dus niet
ben als hij door een luxe versie van het spel
blijven hangen maar opnieuw de uitdaging
Bijsturen
minder marge haalt waardoor het nabou-
zoeken in iets wat bevredigt.’ Om het gezin
Door zijn contact met Ton Oosterbroek
wen door anderen minder interessant zou
te onderhouden begint hij een doe-het-zelf-
kwam Rien erachter dat het roer om moest.
worden? Daar kon Rien mee leven.’ ‘Ook
winkel. ‘Vreselijk hard moeten werken. Dan
‘Hij vroeg me op dat moment, “Wat wil
omdat het niet octrooieerbaar bleek te zijn’,
valt de creativiteit weg, want daar moet je
je? Wil je een spel van karton, een soort
zegt Van Brummelen, ‘want alle onderdelen
tijd voor inruimen.’
van weggevertje bij de Albert Heijn, wat er
zijn bekend. Er zit niets nieuws in. We zijn
na een jaar niet meer uit ziet, of wil je een
er behoorlijk druk mee geweest. Het bleek
Onderwijs
goed product op de markt zetten, wat dan
alleen mogelijk om het spel in delen vast te
‘Aan de andere kant’, zegt hij, ‘ik was dan
wel meer kost?” Vervolgens hebben we, of
leggen. Maar we liepen dan tegen aanzien-
wel weer creatief op mijn vakgebied. Ik zie
eigenlijk ik, want ik moet betalen, gekozen
lijke kosten aan. Toen heb ik gezegd, ik doe
oplossingen waar anderen tegenaan lopen
voor een kwalitatief hoogstaand spel. Het
het helemaal niet.’
en kreeg dan ook veel klanten die me kwa-
moet perfect zijn en het mag dan ook wat
men vragen hoe ze iets moesten aanpakken.
meer kosten.’ Ton Oosterbroek zegt dat Van
Uitstraling
Dat bouw je op. Ik had dus niet alleen een
Brummelen flexibel kan zijn en gaandeweg
‘Met het vervaardigen van de doos en in-
doe-het-zelf zaak, loste ook tegen betaling
durft bij te sturen. Dat beaamt Rien: ‘Als
houd kom je op mijn werk uit’, zegt Ton
problemen op en maakte bijvoorbeeld hele
iemand of iets mij kan overtuigen dan kan
Oosterbroek, ’omdat we kozen voor een
speciale kasten, en ook tafels en stoelen.’
ik makkelijk van het oorspronkelijke idee
luxe uitvoering moest dit op de doos tot
Tot hij moest stoppen vanwege concurren-
afstappen. Ik hoor het mijn directeur op de
uiting komen. Maar een doos? Waar begin
V INDIN G RI J K
1107491 Vindingrijk nr 04.indd 11
A U G U S T U S
2 0 1 1
11 29-08-2011 16:52:06
po
r
t
r
et
n
ovu
-
u
i
tv
i
n
d
e
r
Je neemt een risico en dat gaat dan uiteindelijk fout. Dat zijn dingen die kunnen gebeuren. Ik kan dat heel goed loslaten. Dus niet blijven hangen maar opnieuw de uitdaging zoeken in iets wat bevredigt.
Ton Oosterbroek en Rien van Brummelen tijdens een spelletje Jadmaxx je? Gaandeweg kwamen we op een ont-
toegevoegd. Je zit dus niet aan een maxi-
zet je er toch een x achter, dan wordt het
werp met wolken, blokken en veel blauw en
mum aantal spelers vast.
nog krachtiger ook.’
op bestaande spelverpakkingen. Tot slot
Naamgeving
Website
hebben wij het laten drukken op zilverpa-
Tijd speelt een belangrijke rol. ‘De adrenali-
Rien heeft uit eigen middelen 2000 spellen
pier in plaats van wit papier. Dat geeft een
ne moet omhoog’, zegt Van Brummelen. ‘In
laten maken ‘Die liggen in het magazijn en
apart effect, schittert aan de ogen en valt
deze zelf in te stellen tijd probeer je zoveel
zijn sinds kort via een website te koop. Het is
op. Meestal maak je de verpakking om een
mogelijk kruiswoorden te maken. Het gaat
een bewuste keuze geweest om alles in eigen
al bestaand product en het straalt uit wat
om het zo goed mogelijk combineren van
hand te houden. Speelgoedwinkels willen
erin zit. Wij hebben het in dit geval omge-
korte woorden, horizontaal en verticaal. De-
bovenop mijn prijs van 59,95 euro nog eens
draaid: de doos heeft de inhoud bepaald, de
gene die dat het beste heeft gedaan door de
dertig euro leggen. Voor die prijs verkoopt
kleuren van de producten en degelijkheid
meeste puntenwaarderingen in letters bin-
het niet. Het is nu de tijd om de wereld te
van uitvoering.
nen de tijd te halen, is de winnaar. Zo sim-
laten weten dat dit spel bestaat en wat je er-
pel is het. Er kunnen tien ronden gespeeld
mee kunt. Ik oktober staan we ermee op een
Spelgemak
worden, maar ook vijf. Net wat je wilt.’ ‘Het
gezinsbeurs in Utrecht. Daarvoor heb ik twee
De toegankelijkheid is groot door de beperk-
grappige is dat, hoewel iedereen dezelfde
grote demonstratiespellen van hout gemaakt.
te spelregels die achterop de doos staan.
letters heeft, zelden dezelfde oplossing op
Op die manier kan het publiek kennis maken
Het moet goed voelen, waardoor je het spel
tafel komt’, vult Ton aan, ‘de kick zit erin
en daarnaast komt er een aantal tafels met
snel oppakt, opstart en ook kan afbreken. Ik
om alles dubbel weg te leggen. Dat komt
stoelen waar mensen een paar rondjes mee
denk dat dat is gelukt. Bij veel spellen ben je
voor, maar niet vaak.’ Dan nog de naam,
kunnen spelen.’ Hij verwacht daar veel van.
erg lang bezig met de voorbereiding voor-
Jadmaxx. Hoe komt Rien daar op? ‘Hoe
‘Een bepaald publiek blijft van bordspellen
dat je eindelijk kunt gaan spelen. Bovendien
precies weet ik niet meer. Maar ik dacht
houden. Er zijn twee dingen waar ik bang
weet je bij sommige spelen dat je gaat ver-
aan mijn twee kleinkinderen, Jade en Max.
voor ben. Dat is dat iemand het pikt en het
liezen, maar het kan nog ik weet niet hoe
Jadmax. Meer is het niet. Kan internationaal
tweede is dat de vraag zo groot wordt dat ik
lang duren.’ Naast dat de ‘vaart’ erin blijft,
ook. Naspeuring op het internet leerde dat
niet op tijd kan leveren. Eigenlijk ben ik meer
kent het spel een eenvoudige wijze van
de naam al bestond: een klein elektronica-
voor het laatste bang dan voor het eerste.
uitbreiden. Door middel van een Jadmaxx-
zaakje ergens onder in China met welgeteld
Maar we springen erin en komen er vanzelf
UNO kunnen er naar wens spelers worden
één pagina als website. Toen zei Ton: “Dan
wel achter.
zwart. Dit in tegenstelling tot veelal ‘rood’
12 V INDIN G RI J K 1107491 Vindingrijk nr 04.indd 12
A U G U S T U S
M
2 0 1 1
29-08-2011 16:52:09
KS2011_
X
X
X
Kunststoffen 2011 “Materiaal- en Product(ie) Innovatie” � � � �
Nieuwe materialen, duurzaamheid en innovatie Grensverleggende technieken Expositie van 200 specialistische bedrijven en kennisinstellingen Deelname congresprogramma inbegrepen
13e editie • Gratis Schrijf nu in voor
toegang
gratis toegang via
beurs.nl www.kunststoffen
Vakbeurs & Congres Woensdag 28 en donderdag 29 september 2011 NH Conference Centre Koningshof te Veldhoven
Met ondersteuning van:
V INDIN G RI J K
KS2011_A4_nl.indd 1 1107491 Vindingrijk nr 04.indd 13
A U G U S T U S
2 0 1 1
13 16-6-2011 16:17:10 29-08-2011 16:52:09
U
W
R
E
C
H
T
IN
D
E
P
R
A
K
T
I
J
K
© A.Bulsink
Bescherming mogelijk of onmogelijk? Eén van de meest heikele onderwerpen in de praktijk van een in het Intellectueel Eigendomsrecht gespecialiseerde advocaat is de (on)mogelijkheid om ideeën juridisch te beschermen.
Het komt regelmatig voor dat een cliënt
op de markt zetten mits het product er maar
zo frustrerend kan zijn een goed en origi-
een superleuk idee heeft voor een nieuw
anders uitziet.
neel idee te hebben dat dan door een ander
product, dat op de markt zet en vervolgens
wordt overgenomen. Zo lang de concurrent
moet toezien dat de concurrent ook met dit
Oftewel, hetgeen ons recht van uw idee
enkel het basis idee gebruikt en voor het
leuke idee aan de wandel gaat. Dat kan zeer
beschermt (behoudens in het geval van
overige voldoende afwijkt, staat u met lege
frustrerend zijn omdat ons recht niet voor-
een octrooi) is eigenlijk enkel en alleen de
handen. Het is natuurlijk een dooddoener
ziet in een daadwerkelijke bescherming van
concrete uitvoering van het product. Dat
maar zie het vooral als compliment wanneer
(basis)ideeën zelf.
kan teleurstellend zijn. De bescherming is
uw goede idee wordt nagevolgd. Blijf vooral
dan gebaseerd op het nieuwe uiterlijk van
altijd een voorsprong op de concurrentie
Concurrentie
het product waarbij de technisch bepaalde
houden met nieuwe ideeën!
Op zich best logisch, want een verbod op
elementen (of alle goede ideeën achter het
het overnemen van elkaars ideeën, zou be-
product) buiten de bescherming vallen. Hoe
tekenen dat men zich amper meer door
meer het product er “standaard” uitziet,
elkaar kan laten inspireren, waardoor tech-
des te kleiner is de kans op enige juridische
nische ontwikkelingen (en denk daarbij ook
bescherming. Maakt u bijvoorbeeld gebruik
aan de mode of stijlen ) mogelijk al snel tot
van een bijzonder design dat ongebruikelijk
stilstand zouden komen. Het is nu eenmaal
is voor het product zelf en neemt de con-
een geldende regel in Nederland dat men
current dat over, zult u dit al snel op grond
elkaar concurrentie mag aandoen mits de
van model- en auteursrechten kunnen ver-
grenzen – veelal bestaande uit rechten van
bieden.
Els Doornhein
intellectuele eigendom – niet worden overgeschreden.
De bescherming van basisideeën is dus vrijwel ondoenlijk. Zo mag iedereen drop in de
Het enkele idee om een led lampje te plaat-
vorm van auto’s of een taartplateau uitge-
sen op een pincet (over dit product is recent
voerd in vrolijk gekleurd foam op de markt
geprocedeerd) is door iedereen over te ne-
zetten, mits er maar sprake is van een uit-
men. Wanneer dit idee overigens helemaal
voering met een voldoende eigen en afwij-
is uitgewerkt en voldoet aan de strenge ei-
kend uiterlijk.
sen van inventiviteit en nieuwheid kan een dergelijk idee voor octrooirechtelijke be-
Misverstand
scherming in aanmerking komen. Die be-
Het is overigens een misverstand te denken
scherming dient dan wel te worden aange-
dat een los idee beschermbaar zou zijn door
vraagd.
middel van een registratie bij de belastingdienst of via een I-depot. Hierdoor heeft u
Uiterlijk
enkel een bewijsrechtelijk voordeel inhou-
Mocht het geen uitvinding betreffen, dan
dende dat u op dat moment het betreffende
Mr Els Doornhein is gespecialiseerd in
zou enkel het uiterlijk van het product zelf
idee (al) had.
juridisch begeleiding van uitvinders en innovatieve ondernemers. Zij is
nog voor bescherming in aanmerking kunnen komen. Let op! Het idee zelf uitdrukke-
Voorsprong
o.a. gespecialiseerd in het recht van
lijk niet. Niet alleen u, maar ieder ander ook,
Toch komt dit type zaken nog met enige
Intellectuele Eigendom.
mag zo’n product – gebaseerd op dit idee –
regelmaat in de rechtszaal voor omdat het
14 V INDIN G RI J K 1107491 Vindingrijk nr 04.indd 14
A U G U S T U S
2 0 1 1
29-08-2011 16:52:10
n
i
eu
w
s
u
i
t
het
vel
d
Toegang tot de kracht van Open Innovatie Crowdsourcing en sociale media, voorbeel-
De workshop ‘De kracht van Open Innova-
den van open innovatie, zijn relatief nieuwe
tie’ vindt plaats op onderstaande data van
begrippen. Steeds meer MKB-ondernemers
9.00-12.00 uur in het Dialogues House in
zetten dit in voor o.a. marktgroei, versnel-
Amsterdam Zuidoost.
len van innovatie, margegroei of voor het verlagen van kosten. Concrete vragen waar-
2 september
mee ondernemers zich kunnen melden bij
9 september
iDexpress zijn bijvoorbeeld: “Ik heb een
16 september
nieuw product ontwikkeld, hoe krijg ik dit
sen er voor een onderneming zijn door open
23 september
goed op de markt?” of “Hoe krijg ik mijn
innovatie toe te passen.
30 september
onderneming zo groen mogelijk?” iDexpress
7 oktober
is expert in hoe een onderneming gebruik
In de workshop worden drie inzichten ge
14 oktober
kan maken van de kracht van open innova-
boden:
21 oktober
tie. Zo kan iDexpress o.a. R&D-, innovatie-, business- en groeiuitdagingen voorleggen bij diverse communities om zo het vraagstuk van de betreffende MKB’er op te lossen. iDexpress wil graag door middel van de
28 oktober 1. U krijgt 25 praktijkvoorbeelden van open innovatie & crowdsourcing;
Deze workshop is vooral gericht op de
2. Een expert helpt u mee denken welke
innovatieve MKB-ondernemer. Bent u ge-
vraagstukken uw onderneming aan bui-
ïnteresseerd in deelname, meldt u zich dan
tenstaanders (de crowd) kan geven;
aan via de website van iDexpress, www.
(kosteloze) workshop ‘De kracht van Open
3. U krijgt een beeld hoe de communities
idexpress.nl/workshops. Heeft u nog vragen,
Innovatie‘ uitleggen hoe open innovatie
van iDexpress (o.a. de NOVU) een onder-
bel dan met iDexpress via telefoonnummer
werkt. Daarnaast wordt bekeken welke kan-
neming kunnen helpen.
020 - 430 1517.
Nieuwe domeinnaam extensie .xxx In maart van dit jaar ging het ICANN (Internet Corporation for A ssigned Names and Numbers) akkoord met het controversiële nieuwe toplevel domein .xxx. Dat is opvallend omdat .xxx primair bedoeld is voor adult entertainment. Een sector waarmee de meeste merkhouders niet graag geassocieerd willen worden. Merkhouders hebben tussen 7 september en 28 oktober 2011 de tijd om hun .xxx vast te leggen of preventief te blokkeren tijdens de zogenaamde Sunrise periode. De vraag is of u als merkhouder een .xxx
voor 10 februari 2010 actief waren in een
veiling worden uitgedeeld. De veiling vindt
domeinnaam moet vastleggen. Is het een
andere extensie (grand fathering).
plaats aan het einde van de Landrush peri-
reëel gevaar? Dat is feitelijk een lastige
ode. Vanaf 6 december 2011 begint de zo-
vraag. Het kan in elk geval raadzaam zijn
Sunrise B:
genaamde vrije registratieperiode. In deze
om preventief aanspraak te maken op de
Deze fase is voor merkhouders waarbij de
periode kan iedereen elke beschikbare .xxx
.xxx extensie.
gewenste .xxx domeinnaam wordt ge
domeinnaam registreren voor een adult
reserveerd en geblokkeerd. Hierdoor kan
website of het .xxx adres laten blokkeren.
Procesverloop
het webadres niet worden gebruikt als con-
Het “first come, first served” principe is van
In tegenstelling tot de reguliere 30 dagen
ventioneel webadres.
toepassing. De “Rapid Evaluation Service”
die meestal gelden in een zogenaamde sun-
en de “Uniform Domain Name Dispute Re-
rise periode, heeft u nu 52 dagen de tijd om
De Sunrise periode eindigt op 28 oktober
solution Policy (UDRP)” kunnen gebruikt
uw aanvraag in te dienen. Er is een onder-
2011. Na deze periode start van 8 tot 25
worden voor merkhouders om hun merk te
scheid gemaakt in twee fasen:
november 2011 de zogenaamd Landrush
beschermen.
periode. In de Landrush periode kunt u .xxx Sunrise A:
domeinnamen aanvragen. Het uitdelen van
Peter Drost
Deze fase is bedoeld voor merkhouders die
de Landrush domeinnamen vindt niet plaats
Novagraaf Nederland BV
actief zijn in de adult entertainment en voor
op basis van het “first come, first served”
eigenaren van erotische websites die reeds
principe, maar deze zullen via een besloten
V INDIN G RI J K
1107491 Vindingrijk nr 04.indd 15
A U G U S T U S
2 0 1 1
15 29-08-2011 16:52:10
A
d
V
E
r
T
E
n
T
i
E
S
GOED beschermd? X-tend is een ontwerpbureau gevestigd in Shanghai. Wij houden ons voornamelijk bezig met het ondersteunen van Nederlandse partijen in ontwerp, productwikkeling en productie van innovatieve producten in China.
Is de naam van uw product of onderneming wel goed beschermd? Conflicten kunnen beter worden voorkomen dan uitgevochten. Jurimark is specialist in het beschermen van merken, bedrijfsnamen en modellen. Uw naam is veilig bij ons.
Ons team bestaat uit lokale Chinezen geleid door twee Nederlanders met een chinees achtergrond. Door deze unieke combinatie kunnen wij als geen ander zeer helder communiceren. Hierdoor voorkomen wij een hoop problemen die kunnen ontstaan bij samenwerking met chinese producenten. Ook houden wij de kwaliteit goed in de gaten.
...voor veiligheid in het gebruik van namen! Tolhuis 20-12, 6537 LW Nijmegen, T (024) 373 94 70, F (024) 373 94 73, E
[email protected], I www.jurimark.nl 093129-3 Arnold+Siedsma ad Link:ad 225 x 145,5 mm
14-08-2009
16:48
Pagina 1
Een goed idee verdient bescherming Een goed idee is soms meer waard dan u denkt. Of het nu gaat om een nieuw product, een nieuwe methode, een merk of een model, u wilt uw intellectuele eigendom omzetten in een exclusief commercieel succes. Arnold + Siedsma verzorgt octrooibescherming en merk- en modelregistraties. Daarnaast voeren onze advocaten civielrechtelijke procedures bij inbreuk op uw rechten wanneer dat nodig mocht zijn.
Den Haag München Antwerpen Octrooien Merken en Modellen
Advocatuur
www.arnold-siedsma.nl
16 V i n d i n G r i J k 1107491 Vindingrijk nr 04.indd 16
A U G U S T U S
2 0 1 1
29-08-2011 16:52:11
n
i
eu
w
s
u
i
t
het
vel
d
Innovatieve kaasenvelop Westland Kaas, de producent van de be-
Ook het groengele design zorgt ervoor dat
kende Maaslander kaas, introduceert na
de nieuwe verpakking opvallend aanwezig
intensieve research een geheel nieuwe
is in het schap.
verpakking, speciaal ontwikkeld voor alle Maaslander kaassoorten: een envelop. Deze
De dunne folie, waarvan de dubbel ge-
nieuwe verpakking heeft als voordeel dat er
sealde envelop gemaakt is, zorgt ervoor dat
ruim 65% minder plastic in verwerkt is. Dit
de verpakking niet kan lekken of onver-
scheelt jaarlijks 141.000 kilo afval. Een be-
wacht openscheurt. De envelop kan telkens
langrijk aspect dat helemaal past bij het pu-
weer opnieuw gesloten worden met een
re karakter van Maaslander. Daarnaast is de
sluitzegel. “De sluitzegel is dermate vaak
verpakking makkelijk te openen en uitste-
hersluitbaar, dat deze nog functioneert
kend hersluitbaar, waardoor de kaas langer
als de kaas allang op is”,
zijn pure smaak behoudt. Deze elementen
Brandmanager Robin van de Bruinhorst van
noemen consumenten als cruciale aspecten
Maaslander.”
aldus Senior
van een goede kaasverpakking. In
consumentenonder-
Ook de retail kan blij worden: de flexibele
zoek dat Maaslander heeft verricht scoort
het
uitgebreide
verpakking is minder diep waardoor er
de nieuwe kaasenvelop aanmerkelijk beter
meer verpakkingen in het schap gaan. De
dan andere verpakkingen in het schap: ge-
verpakkingslijn is speciaal voor Maaslander
middeld op alle geteste aspecten blijkt de
ontwikkeld. De ontwikkeling van de nieuwe
consument een 18% hoger rapportcijfer te
verpakking heeft circa 2 jaar in beslag ge-
geven voor de speciale envelopverpakking
nomen, van 1e concept gedachte tot aan
dan de verpakking van andere kaasmerken.
introductie.
De tablettenstrijd gaat door Er is heel wat gaande op de smartphone-
het er heftig aan toe. Wie nu in gevecht
een enorme grote rol speelt. Niet echt een
markt, oftewel de wereld van de ‘nieuwe
is met wie is door Reuters bijzonder fraai
verrassing voor een Apple product, waar-
mobieltjes’. Vooral bij de octrooistrijd gaat
weergegeven in een infographic, die te zien
bij vormgeving altijd al een zeer belangrijk
g
is op smartphoneclub.nl
aspect heeft gevormd. Sinds 2003 is het
De meeste aandacht gaat nog
mogelijk in de Europese Unie uiterlijke ken-
steeds uit naar de strijd tus-
merken van bepaalde producten juridisch
sen de grote jongens Apple
te beschermen, om de concurrent ervan te
en Samsung. De vraag is wie
weerhouden het product 1 op 1 na te ma-
heeft de oudste rechten wat
ken. Bij een octrooi daarentegen gaat het
betreft gebruikte technologie
om de gebruikte technologie, die staat los
als het gaat om de nieuwe
van het uiterlijk van een product.
generatie tabletcomputers.
el-
jn.
Het belangrijkste wapen van
Bij het juridische gevecht dat zich in Duits-
Apple om de nieuwste Galaxy-
land afspeelt, heeft Apple zich met succes
tablet van Samsung van de
beroepen op zijn Europese model. Vervol-
markt te weren is volgens het
gens heeft de Duitse rechter bepaald dat
Amsterdamse merkenbureau
Samsung zijn Galaxy niet meer op de markt
Chiever de Europese modelre-
mag brengen in Europa. Nederland is daarbij
gistratie van de iPad uit 2004.
uitgezonderd, omdat daar nog een aparte
Het bureau heeft onderzoek
procedure loopt. Samsung gaat tegen deze
gedaan naar het aantal mo-
uitspraak in beroep. Merkenadviseur Bas
delregistraties van Apple. De
Kist van Chiever geeft aan dat deze uit-
conclusie is dat het bedrijf
spraak aantoont hoe krachtig een Europees
over 1.484 Europese model-
modelrecht kan zijn.
registraties beschikt, een teken dat het design bij dit product
Bron: NU.nl
V INDIN G RI J K
1107491 Vindingrijk nr 04.indd 17
A U G U S T U S
2 0 1 1
17 29-08-2011 16:52:11
N
O
V
U
NI
nieuwe L E D
N O V U
E
U
E N
Aanmeldingen in de periode
W
S
Bouw een Ultimaker in 4 vrijdagen
1 juni – 1 augustus 2011 De naam die tussen haakjes staat, is de
Op vrijdag 7 oktober start bij ProtoSpace een nieuwe masterclass van
contactpersoon bij de bedrijfsnaam die
de, inmiddels zeer populaire, zelfbouw 3D printer Ultimaker en omdat
erboven vermeld staat. Een lidmaatschap
het de 4e keer is dat deze masterclass plaatsvindt wordt deze uitvoe-
is immers altijd persoonsgebonden.
ring de Ultimaker IV genoemd. Het getal vier heeft sowieso een speciale betekenis want de Ultimaker IV wordt in een recordtijd van vier
K. Baidjnath Misier, Noord (Aruba)
dagen, verspreid over vier weken tot een werkende machine gebouwd. Alle vrijdagen in oktober zijn omgedoopt tot Ultimaker masterclassdag,
D. Bakal, Houten
dat zijn de data 7, 14, 21 en 28 oktober. Van 9.30 tot 16.30 uur hebben de deelnemers de gelegenheid in het lab en de lounge van ProtoSpace te werken aan hun eigen ma-
Edzo Design, Warmenhuizen
chine onder deskundige leiding van labmanager Siert Wijnia. De totale kosten voor de
(E. de Vries)
masterclass bedragen 1.400,- euro (incl. BTW is dat 1.666,- euro). Dat is inclusief alle onderdelen van de machine. Geïnteresseerden kunnen zich aanmelden voor deze bij-
Ellens & Van Essen, Wageningen
zondere masterclass door een mail te sturen aan
[email protected] onder vermelding
(A. Ellens)
van naam deelnemer, adres, woonplaats en telefoonnummer. Meer informatie is te vinden op: www.protospace.nl/masterclass-ultimaker-iv.
EP&C, Rijswijk (E.M. van Tol)
De wereld van kunststoffen
H. Hondeveld, Gelselaar
Op 28 en 29 september is het “D-day” in kunststofland, dan organiseert Mikrocentrum A.J.M. Houbraken, Luyksgestel
voor de 13e keer de (gratis toegankelijke) Kunststoffenbeurs in NH Conference Centre Koningshof in Veldhoven. NOVU is ook dit jaar weer met een stand aanwezig om de
Jokatec, Rhenen
bezoekers te informeren over het traject van idee tot markt en de voordelen van een
(M.J. Franken)
NOVU lidmaatschap. Voor de leden is het een interessante beurs om te bezoeken en om te zien wat er in de wereld van kunststoffen allemaal mogelijk is, wie de spelers
A.G.L. Koch, Haarlem
zijn en wat ze te bieden hebben. De standhouders bestaan uit ruim 200 specialistische bedrijven uit Nederland, België en Duitsland, zoals designbureaus, productontwikke-
M.J. Lawend, Tilburg
laars, grondstofleveranciers en vacuümvormers, teveel om hier op te sommen. Daarnaast heeft de organisatie gezorgd voor een gevarieerd lezingenprogramma waarbij on-
H.M.J. Opdam, Amstelveen
derwerpen als duurzaam prodcureren, innovatieve kunststoffen, spuitgietprocessen en ‘cradle to cradle’ aan bod komen. Om wachtrijen bij de registratiebalie te voorkomen
B. Posthuma, Utrecht
wordt bezoekers aangeraden zich vooraf aan te melden via www.kunststoffenbeurs.nl
L. Pullen, Sliedrecht (student)
Dutch Design Week
R.G. Rijkaard, Amsterdam
Van 22 t/m 30 oktober 2011 vindt de tiende editie van Dutch Design Week plaats in R. Rozenhoek, Rijswijk
Eindhoven. DDW presenteert ongeëvenaarde ideeën, eigenzinnige werken en inzichtelijke oplossingen van vernieuwende ontwerpers. Meer dan 1.500 ontwerpers tonen hun
J.J. Snijders, Baarle-Nassau
werk, variërend van industrieel ontwerp, ruimtelijk ontwerp, grafisch ontwerp, textiel, mode, architectuur, duurzaam ontwerp en designmanagement & trends. Design in al
Stichting Heartlive, Hilversum
haar disciplines en facetten komt aan bod. Deelnemers zijn zowel gevestigde bureaus,
(P.D. Roozemond)
high-profile ontwerpers, talentvolle nieuwkomers en net afgestudeerde designers. Tijdens Dutch Design Week wordt een duurzame verbinding gelegd tussen publiek, bedrij-
F.C. Verdegaal, Amersfoort
ven en ontwerpers door het uitwisselen van kennis en informatie. Op 65 verschillende
S. Westerman Holstijn, Amsterdam
workshops, modeshows en seminars. Tenzij anders vermeld zijn de tentoonstellingen
locaties zijn meer dan 300 events te bezoeken. Naast exposities zijn er talloze lezingen, gratis toegankelijk. Voor de meeste seminars, workshops en lezingen is vooraf aanmelA.C. Wijnschenk, Amstelveen
18 V INDIN G RI J K 1107491 Vindingrijk nr 04.indd 18
den noodzakelijk. Zie ook www.ddw.nl.
A U G U S T U S
2 0 1 1
29-08-2011 16:52:12
COLOFON
N
O
V
U
L
E
D
E
N
S
E
R
V
I
C
Vindingrijk® Magazine van de NOVU
NOVU leden ontvangen 6x per
belang kunnen zijn. Deze inleidingen
ISSN: 1568 - 3702
jaar zonder extra kosten het NOVU
worden aangekondigd op de NOVU
Oplage: 1350 exemplaren.
magazine ‘Vindingrijk’.
site, in het magazine ‘Vindingrijk’ en meestal ook via een mailing.
Frequentie: 6x per jaar. Jaargang 21, nummer 4, augustus 2011
E
Op dinsdag- en donderdagmiddag wordt op het NOVU kantoor te
Brainstormsessies voor en met NOVU
NOVU-kantoor en redactie-adres:
Utrecht een persoonlijk spreekuur
leden. Met strategische partners
Nijverheidsweg 16 b
op afspraak gehouden. De spreek-
in deze organiseren wij met enige
3534 AM Utrecht
uren op octrooigebied worden i.s.m.
regelmaat brainstormsessies.
Postbus 10152
NL Octrooicentrum gehouden. Deze
3505 AC Utrecht
vinden in de regel op donderdag plaats
Leden die het commercialiseringstra-
Tel. 030 - 246 77 07
(in Utrecht).
ject van hun vinding willen uitbesteden, kunnen terecht bij IDexpress. Deze orga-
Fax 030 - 244 02 61 Site: www.novu.nl
Leden kunnen in een vroeg stadium
nisatie brengt vindingen van uitvinders,
E-mail:
[email protected]
een vinding collegiaal laten toetsen
productontwikkelaars en onderzoekers
door één of meerdere erkende NOVU
naar de markt door deze partijen actief
leden.
in contact te brengen met investeerders
Redactie:
en bedrijven (matchmaking). NOVU is
Douwe Brongers, René IJzermans, Desirée Gerritsen, Bert Wolters
Maandelijks organiseert de NOVU, met
mede-initatiefnemer van IDexpress.
name voor nieuwe leden, de cursus Foto omslag:
‘Van idee tot markt’. Er kunnen per
Specialistische cursussen
Jorrit ’t Hoen
keer maximaal 12 deelnemers (ook
Naast de algemene cursus ‘Van idee tot
niet-leden) inschrijven. De cursus
markt’ organiseert de NOVU betaalba-
neemt één dag in beslag.
re specialistische workshops zoals ‘oc-
Vormgeving en realisatie:
trooizoeken in digitale octrooibronnen’
DeltaHage grafische dienstverlening
en ‘marketing voor uitvinders’.
Voor het laten vervaardigen van Advertentie acquisitie:
prototypes beschikt de NOVU, in een
Jetvertising, Rijswijk
samenwerkingsverband met 9 andere
Toegang tot het ledenbestand via een
Tel. 070 - 399 00 00
organisaties, over een laagdrempelig
besloten gedeelte op de NOVU site.
prototype laboratorium centraal in
Er kan onder meer op vakgebied en
Abonnementen:
Nederland in de stad Utrecht. Dit lab,
woonplaats worden geselecteerd.
Vindingrijk wordt kosteloos toegezonden
met de naam ProtoSpace, beschikt
aan NOVU leden en donateurs.
onder andere over een 3D kleuren
Beschikbaar stellen van vergader
Geïnteresseerden kunnen zich voor
replicator en een lasersnijder. Er zijn
accommodatie in het centraal in
40,– per jaar abonneren.
open dagdelen en gesloten dagdelen.
Nederland gelegen NOVU kantoor.
Twee kundige labmanagers staan voor Adreswijzigingen:
Toetsing van ideeën en vindingen via
ondersteuning ter beschikking.
www.novuster.nl. Aansluitend kunnen
Gaarne zo spoedig mogelijk (met het oude adreslabel bijgevoegd) sturen naar
Verstrekken van geheimhoudings-
vindingen door onafhankelijke deskun-
het NOVU kantoor.
verklaringen op maat, zodat de
digen worden beoordeeld, bijvoor-
betreffende NOVU leden toch
beeld bij het technostarterspreekuur.
Opzeggen lidmaatschap/abonnement:
adequate bescherming genieten tijdens
Het NOVU verenigingsjaar komt overeen met
en na het communiceren van een vin-
Speciaal ten behoeve van bedrijfsleden
een kalenderjaar. Indien men geen gebruik meer
ding aan een potentiële marktpartij of
is de in company training ‘Innovatie
anderszins ondersteunende partij.
binnen het MKB’ ontwikkeld.
van het lidmaatschap wil maken of het Vindingrijk abonnement wil beëindigen, dient men dit vóór 1 december schriftelijk aan het NOVU kantoor kenbaar te maken. Deze opzegging wordt
Regelmatig organiseert de NOVU
schriftelijk bevestigd.
inleidingen en lezingen over onderwerpen die voor de leden van
© Niets uit deze uitgave mag worden overge nomen en/of verveelvoudigd, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van bestuur of redactie.
ADVERTEERDERSINDEX
De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in
Pagina 13: Mikrocentrum,
te korten, te redigeren of niet te plaatsen.
Nadere informatie bij de NOVU office manager, Desirée Gerritsen Telefoon 030 – 246 7707
Pagina 16: Arnold & Siedsma, Jurimark, X-tend, Pagina 20: ProtoSpace
V INDIN G RI J K
1107491 Vindingrijk nr 04.indd 19
A U G U S T U S
2 0 1 1
19 29-08-2011 16:52:12
(advertentie)
ProtoSpace FabLab Utrecht Je eigen ideeën of concepten tastbaar maken Zelf werken met digitaal aangestuurde machines Diverse workshops, van rapid prototyping tot robots bouwen Voor iedereen toegankelijk
Het Lab
Maak prototypes van je ideeën en concepten Het Lab van ProtoSpace is een werkplaats waar startende ondernemers, kunstenaars, uitvinders en studenten zelf hun ideeën of concepten tastbaar kunnen maken. Onze moderne, digitaal aangestuurde machines vertalen een ontwerp van computerbestand naar een 2D- of 3Dmodel in één of meerdere kleuren. In ons Lab kun je terecht voor een snelle ‘uitdraai’ van je ontwerp, maar ook voor de ontwikkeling en verfijning van je prototype, zonodig in alle beslotenheid. Op onze website vind je meer informatie over alle mogelijkheden van Het Lab.
De Lounge
Ruimte voor innovatie en ideeënuitwisseling De Lounge van ProtoSpace biedt ruimte voor innovatieve processen en ideeënuitwisseling. Iedereen is hier welkom. In een open sfeer wordt hier over vernieuwende concepten van gedachten gewisseld en worden brainstormsessies gehouden. Er vinden regelmatig (gast)colleges en workshops plaats op het gebied van innovatie. Daarnaast kunnen ook maatwerkevenementen worden georganiseerd over innovatie en daaraan gerelateerde onderwerpen. De Lounge vormt zo een ‘hotspot’ voor creatieve ideeën. Kom langs en laat je inspireren. Kijk op de website voor onze lounge-activiteiten.
ProtoSpace beschikt o.a. over een lasersnijder, een CNC-frees en een 3D-kleurenprinter voor het vervaardigen van 3D-objecten in full colour.
Make your vision come to life www.protospace.nl ProtoSpace is een gezamenlijk initiatief van Provincie Utrecht, Gemeente Utrecht, Universiteit Utrecht, Hogeschool Utrecht, Nederlandse Orde van Uitvinders (NOVU), Technocentrum Utrecht (TCU), Syntens, Taskforce Innovatie Regio Utrecht, UtrechtInc. en Stichting FabLab.nl. Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling.
PTS_CorpAdvA4_2011_V1.indd 1107491 Vindingrijk nr 04.indd 201
02-02-11 11:28 29-08-2011 16:52:13
