Jaargang 3 nummer 5
EEN NIEUW GEZIN VZW
llllllll
NIEUWSBULLETIN 4.1
NIEUWSBULLETIN
Woord vooraf SCHOOL ouders
Kind kind
Gezin
onderwijs
Inhoud 1. Woord vooraf 1. 2013 2. Scheiden, geen schande 3 Emoties op school 4. Zwijgen is geen goud 5. Taakgericht ouderschap 5. Bemiddeling beter voor kinderen 6. Boeken, workshops e.a
www.eennieuwgezin.be contact
[email protected]
Het wordt beslist moeilijk om het in het komend jaar beter te doen dan in 2012. We slaagden erin, samen met onze vrienden uit Nederland, twee belangrijke boeken te realiseren. Daarnaast werden twee werkgroepen opgericht (justitie en onderwijs) die in de toekomst zeker nog van zich zullen doen spreken. Precies door hen hopen wij het in het komend jaar nog beter te doen. Om te beginnen wat het onderwijs betreft. Op dat terrein hebben wij maar één uitdaging, maar ze kan tellen: wij willen de negatieve studie-evolutie die kinderen van gescheiden ouders treft terugdringen. Wij zijn overtuigd dat dit kan.
2013 !
Maar geen van de drie betrokkenen kan er alleen toe komen. De inspanningen moeten van de drie kanten komen. In de eerste plaats denken we dan aan de ouders. Dat ze zelf een moeilijke fase in hun leven meemaken mag hun aandacht voor wat er met hun kind gebeurt niet doen verslappen. Gebeurt dit wel, dan is er de school om alarm te slaan. En tenslotte kunnen we de kinderen zelf ook stimuleren om vlotter over hun problemen te praten. In dit nummer trachten wij aan te geven hoe ieder van zijn kant om begrijpelijke redenen dikwijls vermijdt te spreken, daar waar een open gesprek heel veel kan oplossen. Laat ons voornemen dat te doen vanaf nu.
Scheiden is al lang geen schandePagina meer2! van 6 Titel nieuwsbrief
Bij een scheiding zouden de ouders er dubbel moeten zijn voor hun kinderen maar vaak zijn ze er maar half.
Een goede scheiding bestaat echt, het is een scheiding waar iedereen beter van wordt.
‘Dat weet toch iedereen’, ben je geneigd te denken. En dat is ook zo, al weet wellicht niet iedereen dat men op basis van de huidige evolutie van de statistieken ervan uitgaat dat wie sinds 2010 huwde zowat 6 op 10 kansen heeft de eindmeet niet te halen. Niet huwen en gewoon samenleven is ook al geen oplossing, want daarbij liggen de cijfers nog hoger. Jammer genoeg is er nog een wereld van verschil als men dit in de krant leest of als men het zelf beleeft. Op dat ogenblik zijn die cijfers ver weg en voelt men hetgeen wat gebeurt als de ondergang van ‘zijn’ wereld en verliest de rede het helemaal van het gevoel. Voor wie geen kinderen heeft is dat allemaal niet zo erg. Ook al valt het moeilijk, men moet tenslotte alleen maar voor zichzelf instaan. Als er kinderen zijn ligt dit anders. Daar waar de ouders er dan dubbel zouden moeten zijn voor hun kinderen zijn ze er maar half, of nog minder. De kans is klein dat in die
omstandigheden het veranderd gedrag van het kind veel aandacht krijgt, of dat men zich om de minder goede schoolcijfers bekommert. En nochtans zou het juist dát moeten zijn waar de ouders oog zouden moeten voor hebben. Ouders die de beslissing genomen hebben om te scheiden zouden dit zelf zo vlug mogelijk aan de school moeten melden en samen met de school bespreken hoe ze in de toekomst de handel en wandel van hun kind op school willen volgen. Wie nog beschaamd zou zijn moet die schaamte opzij zetten in het belang van zijn kind. Maar het is precies deze schaamte die velen ertoe doet besluiten hun scheiding zolang mogelijk voor de buitenwereld verborgen te houden. Dit is bijzonder jammer voor de kinderen want de kans is groot dat zij juist in deze fase de grootste schade oplopen. Onderzoek heeft immers
aangetoond dat niet de scheiding op zich de grote boosdoener is voor het kind, maar wel de niet aflatende ruzies tussen de ouders, de vele veranderingen in de leefwereld van het kind en het labiele evenwicht in het gezin. Dit zou de ouders ertoe moeten aanzetten nog eerder de school in te lichten. Er is wellicht moed voor nodig om te gaan vertellen dat het thuis niet echt botert. Dat er vaak ruzies zijn en dat je al gemerkt hebt dat je zoon of dochter daar agressief of neerslachtig op reageert. Maar die feiten negeren helpt niemand een stap vooruit, het kan alleen maar de toestand verergeren. Laten we dus elke struisvogelpolitiek varen, laten we bij schoolgesprekken durven de link te leggen naar de problemen thuis in plaats van de soms al te gemakkelijke conclusie: ‘hij moet maar beter zijn best doen’ of ‘ ze kan het wel maar ze wil het niet’.
Feiten & Tip. *Kinderen uit intacte gezinnen hebben 20 % een jaar leerachterstand; bij kinderen uit eenoudergezinnen is dit 27,5 % en bij kinderen uit nieuw samengestelde gezinnen 25 %. *Daarbij zakken 25 % leerlingen uit intacte gezinnen naar een lager niveau, tegenover 41,% bij een-
oudergezinnen en 42% bij kinderen uit nieuw samengestelde gezinnen. *Ook wat karakteriële eigenschappen betreft scoren kinderen van gescheiden ouders vaak minder goed. Dit zou heel erg zijn als je daar niets kon aan doen, maar dat kan je wél.
Het bewijs daarvoor leveren jaarlijks duizenden ouders die op een verantwoorde manier scheiden. Het welbevinden en de studieresultaten van kinderen wiens ouders respectvol uit elkaar gaan verschillen nauwelijks van kinderen uit intacte gezinnen.
Omgaan met emotionele problemen van de kinderen op school ? Pagina 3 van 6 Titel nieuwsbrief Dat kan! Gelezen in de standaard van 21 december 2012: ‘Leerkrachten vinden dat omgaan met sociaal-emotionele problemen van leerlingen erbij hoort. Maar ze volgen er amper vorming over. Pesten, zelfdoding, leer- en gedragsstoornissen, familiale problemen…, de leerkrachten van vandaag krijgen er allemaal mee te maken. Hoe gaan ze daarmee om, vroeg Karen Jacobs zich af in haar doctoraat. Zij ondervroeg meer dan 3.000 leerkrachten uit 198 scholen. Hoe zien ze hun eigen taak? Voelen ze zich gesteund op school bij de sociaal-emotionele begeleiding van de leerlingen? Het gros van de leerkrachten vindt dat de onderwijstaak verder gaat dan het pure lesgeven. Sociaal-emotionele begeleiding hoort er ook bij. Maar wanneer gevraagd wordt of ze dat ook als hun eigen taak zien, antwoordt toch een kwart dat ze het meer weggelegd zien voor derden. Te weinig bijscholing Doen ze zelf aan sociaal-emotionele begeleiding? De meerderheid zegt dat ze problemen detecteren en de leerlingen doorverwijzen. Maar slechts één op vier zegt zelf gesprekken te voeren en de problemen op te volgen. Wat de leerkrachten als het meest problematisch aangeven is het gebrek aan professionalisering. Op zoek gaan naar meer informatie, bijscholing volgen; heel wat leerkrachten doen het niet. De vakdidactische bijscholing is blijkbaar nog altijd prioritair. Het delen van ervaringen met collega’s scoort het hoogst, maar nog altijd niet bijster hoog. Een kwart van de ondervraagden zegt zich ondersteund te voelen door de directie in hun professionele ontwikkeling. Een kwart niet. Eindtermen Een deel van de respondenten geeft aan dat er in hun school geen duidelijke regels of stappenplan bij problemen voorhanden zijn. ’Ik pleit voor meer duidelijkheid op school over de specifieke taak voor de leerkracht’ besluit Jacobs. Zij vindt ook dat dit aspect meer opgenomen kan worden in de vakoverschrijdende eindtermen.
.Toegepast
op nieuwe gezinsvormen
Uit onze beperkte ervaring kunnen we vaststellen dat de door Jacobs gevonden vaststellingen zeker ook gelden voor de emotionele belevenissen van kinderen van gescheiden ouders. De overgrote meerderheid onder hen komt na de scheiding terecht in eenoudergezinnen, in nieuw samengestelde gezinnen, of in beide. Heel wat leerkrachten zijn onvoldoende vertrouwd met de invloeden die scheiding en wedersamenstelling kunnen hebben op het welbevinden van kinderen en jongeren en kunnen er dus ook moeilijk gepast op reageren. Daarom willen wij werk maken van de volgende doelstellingen: 1. De lerarenopleidingen aansporen om in hun leerprogramma’s de behandeling van deze nieuwe gezinsvormen intensiever en meer gestructureerd te voorzien 2. Van daaruit kunnen bijscholingscursussen opgebouwd
worden die huidige leraren beter in staat moeten stellen om vanaf nu beter in te spelen op de noden van een groter wordend gedeelte van hun leerlingen. 3. De scholen zelf zouden moeten aangespoord worden om duidelijke en eenduidige regels te hanteren zodat elke leraar of lerares weet wat er van hem of haar verwacht wordt. 4. Hierbij lijkt het ons niet de taak van de leraars om de problemen van de leerling op te lossen, maar zij bevinden zich wel in een bevoorrechte situatie om de onderliggende problemen van hun leerlingen te ontdekken. Van dan af kunnen zij de leerling doorverwijzen en zichzelf beperken tot het opvolgen van de evolutie. 5. De enorme toename van scheidingen en nieuwe gezinsvormen leidt ook wel tot de vraag of de problematiek niet in de context van relatievorming in de eindtermen beter aan bod zou moeten komen.
Voor zwijgen geen goud is Titel wie nieuwsbrief Pagina 4 van 6 Van kinderen kunnen we moeilijk verwachten dat zij het initiatief wel zullen nemen, van jongeren kunnen we dat wél. Maar toch doen zij het zelden, of niet. .
emotioneel bent. Daarom is het voor jou zo belangrijk dat je steun zoekt om sterker te staan. Binnen jouw familie is dat niet gemakkelijk want buiten broer en zus is iedereen alleen familie van jouw vader of moeder nooit van allebei. Dat nodigt je uit om partij te kiezen en dat kan je nu missen als kiespijn. Gelukkig is er jouw school, en die is meer jouw vriend dan je denkt.
Daarom dachten we dat het nuttig was de jongeren zelf wakker te schudden. ‘Thuis in twee gezinnen’ geeft aan hoe de jongere de scheiding van zijn ouders en zijn nieuw gezin kan verwerken en hoe hij dat best ook doet op Durven praten school. . Misschien zijn er vriendjes Wij geven hen onder meer waarmee je er kunt over de volgende raad: praten maar die ook zwijgen. Waarom zet jij “Bij de scheiding en soms niet de eerste stap? nog een hele tijd daarna Wel moet je er dan aan kunnen je ouders best de denken dat elke scheiding weg een beetje kwijt- anders is. De manier raken. Een droom valt waarop iemand het voor hen aan diggelen. beleeft is dat ook. Ook zij moeten daar nu Je kan leren zowel uit wat leren mee leven. ze goed deden als uit wat Jij voelt je misschien door er fout liep. hun beslissing in de steek Misschien is het nog beter gelaten. Begrijpelijk, maar als je er met je lera(a)r(es) misschien hopen zij erop durft over praten. dat jij ook wat begrip voor hen kunt opbrengen. De kracht van de leraar Maar net dat is voor jou nu een onmogelijke Er is meer dan één reden opdracht omdat je zo om naar de leraar te
De kracht van een goed gesprek is dat het bijna altijd het verschil maakt
THUIS IN TWEE GEZINNEN ‘De ideale opstap voor een gesprek met jongeren over hun gevoelens en vragen over leven in een nieuw gezin’
stappen. Als het met je studie misgaat, is hij toch de eerste wie het aangaat. Er is vast wel een leraar die je bijzonder vertrouwt. Wat houdt je dan tegen? De ruzies tussen je ouders beëindigt hij of zij niet, maar je ouders doen inzien hoe schadelijk die ruzies voor jou zijn, kunnen ze wel. Misschien kunnen je ouders dat uit zichzelf niet. Jouw voorbeeld kan hen dan misschien wel aanzetten tot het zoeken van hulp. Misschien kan die leraar of lerares er dan ook jouw ouders van overtuigen dat het beter is je open en eerlijk te vertellen hoe ze er aan toe zijn. Zo blijf je niet met vragen zitten waarover je je misschien nutteloos zorgen maakt. Misschien betrekken je ouders je dan in de toekomst wel meer bij alles wat jou aangaat. Hoe probleemlozer de scheiding van je ouders verloopt, hoe sneller je je zult aanpassen aan je nieuw leven. Zoals de meesten voel je je na verloop van tijd wellicht beter dan daarvoor.
THUIS IN TWEE GEZINNEN, Verdient zijn plaats in elke schoolbibliotheek omdat het jongeren (12-18) weerbaarder maakt.
(Hans van Crombrugge, professor gezinspedagogiek .aan het Hoger instituut voor Gezinswetenschappen)
De 16 stappen: 1. Je ouders zijn ook maar mensen 2. Eerst ruzies, nu ook nog de scheiding 3. Dat is niet eerlijk 4. Wat cijfers ons leren 5. En toen veranderde mijn wereld 6. Bij wie ga ik wonen 7. Mijn vader heeft een nieuwe vriendin 8. Die vriendin woont nu ook mijn hus. 9 Wat moet ik met die plusouder 10 Stiefbroers en zussen 11.Niewe regels, ook dat nog 12 Je eigen plek 12 Een baby erbij 14. Een nieuwe partner 15 Jouw school, jouw vriend 16. Bij de rechter.. “.”
Naar taakgericht co-ouderschap ? Pagina 5 van 6 Titel nieuwsbrief Gaat vader van jongsaf mee naar de voetbalmatch van zijn zoon op zaterdag? Wel, waarom zou hij dat na de scheiding niet blijven doen? Is het moeder die met de kinderen de kleren gaat kopen? Waarom moeten de kinderen daarvoor wachten tot het ‘haar week’ is? En als moeder goed in rekenen is, en vader goed in taal, mogen de kinderen aan de vooravond van zo’n toets of examen bij de ouder zijn die dat het beste kan? Aan het woord is Veerle Beel in ‘De Standaard’ van 14 december jongstleden. Het zijn beschouwingen die het resultaat zijn van de ideeën die opborrelden op de studiedag in Antwerpen diezelfde dag. En die was op haar beurt een gevolg van het onderzoeksproject SIV (Scheiden in Vlaanderen). Om maar te zeggen dat dit geen vrijblijvende gedach-
ten zijn, maar integendeel, het gevolg van onderzoek en reflectie. Een en ander heeft te maken met de invulling van het co-ouderschap. De basis hiervan is het onvervreemdbaar recht van elke ouder op zijn of haar ouderschap, gekoppeld aan de even onvervreemdbare plicht van elke ouder zijn ouderschap te blijven vervullen, ook na de scheiding. Partners kunnen wisselen, maar ouder blijft men. Terecht heeft de wetgever, door het co-ouderschap als uitgangspunt te stellen, voor een veel duidelijker bewustzijn hieromtrent gezorgd. Maar even terecht is er heel wat kritiek gekomen op de ondoordachte wijze waarop deze basisregel in veel gevallen wordt uitgelegd en toegepast. Vlug heeft men van iets
wat een kader moest zijn een recht gemaakt dat men (te) strikt voor zich wil opeisen. Om te beginnen met de tijdsverdeling. Waarom eenweek-een- week willen voor diegene die zich vóór de scheiding maar drie avonden kon vrijmaken om samen met de kinderen te zijn? En waarom inderdaad niet die taken aan de andere laten als die er veel beter voor geschikt is. Wat de wetgever ook mag bepalen, ideaal zal het nooit zijn. Het beste voor de kinderen is altijd dat beide ouders samen de wil en de moed hebben om in hun situatie naar een zo ideaal mogelijke oplossing te zoeken. Een goede scheiding en een goed nieuw gezin vormen is maatwerk en daar kunnen de ouders best voor zorgen. Respect voor elkaar en een dosis gezond verstand liggen daarbij aan de basis.
Het derde deel van
DE GOUDEN DRIEHOEK konden we in dit nummer niet opnemen wegens plaatsgebrek Deel III komt in het volgende nummer
Bemiddeling, (stief)kinderen worden er beter van ! Wie hoofdpijn heeft neemt een aspirine, wie echt ziek is gaat naar de dokter en als het heel erg is kan men bij een specialist terecht. Geen zinnig mens denkt eraan dit op zijn eentje op te lossen. Voor wie psychische problemen heeft, ligt het al een stuk moeilijker; velen negeren hun probleem of denken dat het zichzelf wel zal oplossen. Ten onrechte. Bij scheiding zijn heel wat mensen in een vicieuze cirkel van onbegrip en rancune beland die hen soms jaren nadien nog altijd parten blijft spelen. Heel dikwijls woedt de strijd om de kinderen verder. Ten koste van hen. Waarom zoekt men dan geen bemiddelaar op als blijkt dat men niet in staat is om problemen, los van emoties, op een verstandige en faire manier op te lossen? Een bemiddelaar kan helpen; voor, tijdens en na de scheiding. We wezen al eerder op de kracht van de bemiddeling (Nieuwsbulletin 3.4). Nu we ons gesteund weten door het Kinderrechtencommissariaat zullen we onze boodschap nog sterker verspreiden. Bij kinderrechtencommissaris Bruno Vanobbergen kwamen vorig jaar 1037 klachten binnen. Opvallend, geen enkele daarvan kwam van een scheiding waarbij er bemiddeling plaats vond.. Hij hoopt dan ook dat de toekomstige familierechtbanken bemiddeling zullen promoten. Ook zou het wenselijk zijn als advocaten hun cliënten voor uitzichtloze procedures behoeden en de moed zouden hebben om hen vlugger naar bemiddeling door te verwijzen.
EEN KWART van alle vragen en klachten bij de kinderrechtencommissaris gaat over kinderen in een VECHTSCHEIDING
Kinderen uit nieuwe gezinnen,
handboek voor school en begeleiding.,
Er zitten in elke klas gemiddeld 20 procent leerlingen uit nieuwe gezinnen. Deze kinderen komen uit eenoudergezinnen of nieuw samengestelde gezinnen en hebben onder andere te maken met het wonen in twee huizen en loyauteitsconflicten. Dit heeft invloed op de schoolresultaten en het welzijn van het kind. Dit handboek toont nieuwe cijfers uit onderzoek, geeft praktische tips en handvatten, en biedt een overzicht van interventiemogelijkheden. Een onmisbaar boek voor professionals in het onderwijs, de begeleiding , de hulpverlening en de overheid. www.lannoocampus.nl ISBN 9789077671818
Hoe maak je een succes van je nieuwe gezin? Men pleit ervoor een ouderschapsplan op te stellen waarin afspraken gemaakt worden voor de opvoeding en verzorging van de kinderen. Waarom zou je niet een soortgelijk plan opmaken als je een relatie begint met iemand die al kinderen heeft? Vaak zijn de relaties in nieuwe gezinnen immers ingewikkelder en worstelt iedereen nog met zijn verleden. Daarom ontwikkelden de schrijfstere van dit boek een ‘stiefplan’. Aan de hand van herkenbare voorbeeldsituaties krijg je in dit boek tips en adviezen voor een succesvol samengesteld gezin. Een aanrader.( www.uitgeverijpica.nl ISBN:9789077671818
Thuis in twee gezinnen,
hoe overleef ik de scheiding van mijn ouders en…..
THUIS IN TWEE GEZINNEN is geschreven voor jongeren tussen 12 en 18 jaar, wiens ouders verwikkeld zijn in een scheiding of die deel (gaan) uitmaken van een nieuw gezin. Het boek geeft antwoorden over de scheiding van hun ouders en hun nieuwe leefsituatie. Het wil de jongeren laten zien dat ze helemaal niet machteloos zijn bij wat ) hen overkomt. THUIS IN TWEE GEZINNEN is voor leerlingen van het secundair onderwijs wat KINDEREN UIT NIEUWE GEZINNEN is voor leerkrachten en opvoeders. Het verdient een plaats in elke schoolbibliotheek. www.lannoocampus.nl (ISBN 978-94-014-0183-8
Gezinsbond *Organiseert voor ouders met jonge kinderen op Z7.2, 6.3 en 13.3 ‘13 een themareeks: ‘graag zien en toch niet verwennen’ te SintNiklaas. Inschrijven : claudia.Cornelis @sintniklaas.be Tel. 03. 760 47 90 (telkens van 19.30 tot 21.30 uur) *Een zelfde themareeks, maar voor ouders en tieners op 26.2, 12.3 en 19.3 in Beveren (Gravenplein, zaal ‘togenblik). Inschrijven bij
[email protected] Tel. 03 750 16 78
De KU Leuven Organiseert een workshop : GEDEELD OUDERSCHAP NA SCHEIDING, waarbij inzichten uit het onderzoek ‘Scheiden in Vlaanderen)
en
beleidssuggesties
van
ervaringsdeskundigen
worden voorgesteld. Woensdag 20 maart van 16 tot 19 uur. Doel: Informatie / reactie op recente wetenschappelijke inzichten over gedeeld ouderschap na scheiding en beleidsaanbevelingen en suggesties.
debatteren over
Gratis ! inschrijving
verplicht:
[email protected] * En een vormingsreeks in Vormingplus te Gent, Reigerstraat, 8, op maandagavonden in maart (4 -11 en 25 maart), telkens van 20 tot 22 uur. Inschrijving Vormingplus: Tel. 09 224 22 65
In Het centrum Zon- Maan: Isa Deschuyteneer begeleidt vanuit eigen ouderschap, plusouderschap en professionele ervaring de groeigroep ‘Plusouders- Stiefouders. Op 15.1, 19.3, 21.5
Grootouders en kleinkinderen na scheiding ouders Uit onderzoek (SVR) blijkt dat een scheiding weinig verandert aan de opvang van kleinkinderen door de grootouders. De frequentie verschilt wel dikwijls maar de tussenkomst in opvang is zeer hoog. 93 % bij de gehuwde ouders tegen ± 90% bij gescheidenen met
* Bovendien start op 19 februari (20uur) een groeigroep voor ‘PAS’ ouders (ouders die zich verstoten voelen), in hetzelfde centrum info voor beide:
[email protected] Tel.0486 659 760
een nieuwe partner, en tegen 92 à 97 % bij gescheidenen zonder nieuwe partner. Het hoogst scoren vaders zonder partner!
