Een inspirerende prikkel vanuit het gedachtegoed van Haim Omer rond Nieuwe Autoriteit en Geweldloos Verzet

Een “inspirerende prikkel” vanuit het gedachtegoed van Haim Omer rond Nieuwe Autoriteit en Geweldloos Verzet Relinde van Lier www.nagvopschool.be Inspiratiedag Verhogen gekwalificeerde uitstroom 26/11/2015 Prov. Vormingscentrum Malle

“Ik ben tot de schrikwekkende conclusie gekomen dat ìk het doorslaggevend element ben in de klas. Het is mijn persoonlijke aanpak die het klimaat schept, het is mijn dagelijks humeur dat voor de sfeer zorgt. Als leerkracht bezit ik een enorme kracht om het leven van een kind prettig of miserabel te maken. Ik kan “a tool of torture or a tool of inspiration”. Ik kan beledigen of tegemoetkomen, kwetsen of verzorgen. In alle situaties is het mìjn reactie die beslist of een crisis gaat escaleren of de-escaleren, en dus of een kind “humanized or de-humanized” raakt. Haim Ginott, Between teacher and child, 1972

Empowerment van het schoolteam om dit droeve verloop te vermiiden ... september

juni 3

4

5

Waar ligt de grens? Wanneer is wat er gebeurt, niet meer OK ?

“ Wat hier gebeurt is schadelijk voor de ontwikkeling van het kind/de jongere” 6

Visie op aanpak gedragsproblemen • • • •

Versterken opvoeder = centrale doelstelling Werken in (school)team Het team bepaalt de grenzen MACHT TOEGEVEN Verzet tegen agressief gedrag

Autoritaire opvoeding Leraren zijn baas, hebben altijd gelijk en leiden met ijzeren hand. Leerlingen moeten uitvoeren en leraren hebben gelijk. In geval van conflict, ligt de fout bij de leerling. Leraren die hun klas niet onder controle krijgen, hebben geen gezag. Dat is hun eigen schuld. Hulp vragen is een teken van zwakte.

Anti- autoritaire opvoedingsstijl Het recht van ieder kind, met eigen mening en eigen keuzes. Rekening houden met leerlingen en luisteren naar hun noden. Uitleg geven, praten, onderhandelen,… Warme en liefhebbende volwassene, gelijkwaardig aan kind.

Autoritaire harde aanpak sommige kinderen gaan de machtsstrijd aan, kijken je diep in

Anti – autoritaire zachte aanpak

negeren je,

sommige kinderen gaan in discussie, proberen grenzen te verleggen, werken op je schuldgevoel,…

halen het bloed onder je nagels,…

Reactie leraar?

de ogen,

Reactie leraar?

Risico op TEGENAGRESSIE

Risico op ONMACHT

Escalatieprocessen Symmetrische escalatie = ‘harde aanpak’ = opvoeder en kind proberen te winnen. Complementaire escalatie = ‘zachte’ aanpak = opvoeders geven toe, eisen kind worden hoger. Beiden komen vaak afwisselend voor en leiden tot verergering van het probleem en het creëren van een onveilige omgeving

Escalaties voorkomen door effectieve communicatie cfr (oa) het model van Marshall Rosenberg: Geweldloze communicatie waarneming – gevoelens – behoeften – verzoek – mededogen Valkuilen die leiden tot escalatie: * je kalmte verliezen * je verontschuldigen, om nu geen stelling te hoeven nemen * smeekbeden * als-dan-redeneringen * beschuldigen * discussiëren en -blijven- uitleggen * preken en moraliseren

HET IJZER SMEDEN ALS HET KOUD IS “Ik kom hier later op terug” “We zijn nu allebei te boos om hier iets mee te doen...”

Back2move

Het escalatiemodel

14

VISIE Nieuwe Autoriteit & Geweldloos Verzet =

niet boven of naast het kind, maar vanuit een volhoudende aanwezigheid: “Ik geef niet op.” “Ik geef jou niet op.” = weerstaan aan de agressie = veiligheid creëren

= acties waarmee leerkracht escalatie vermijdt en in de eigen kracht gaat staan

Geweldloos Verzet = een houding = een vorm van vechten = zelf afzien van elke fysieke en verbale agressie = geen verbale overreding = vastberaden weerstaan en escalatie vermijdend

16

5 aspecten Nieuwe Autoriteit & Geweldloos Verzet 1. Zelfcontrole 2. Steunnetwerk 3. Waakzame zorg 4. Relatiegebaren 5. Eenzijdige verzetsacties

Geweldloos Verzet = escalaties vermijden! - Ik ben je leerkracht. Ik geef niet op en ik geef niet toe. - Ik bestrijd je gedrag, ik respecteer je persoon. - Ik houd mezelf onder controle. - Ik ben bereid steun te zoeken bij collega’s, ouders… - Ik ben en blijf je opvoeder, ik ben verantwoordelijk voor jou - Ik vermijd geweld, zowel fysiek als verbaal. - Ik reageer niet onbezonnen op provocaties, ik stel uit (smeed het ijzer als het koud is)

Opvoeder voelt zich gesterkt in zijn KRACHT Zorg voor jezelf !


Steunnetwerk Het is gemakkelijker om je innerlijk sterk te voelen en om rustig te blijven als je je gesteund weet door een breed netwerk (school, gezin, externen). Opvoeden kan ik niet alleen, ik hoef het niet alleen te kunnen! Gezag heb je “niet alleen” van je zelf, maar krijg je door de steun van het team

21


Waakzame zorg 1. = toezien op leerlingen vanuit betrokkenheid

en waakzame aanwezigheid 2. = rekening houden met de leerlingen en

genegenheid tonen 3. = geen “controle”, maar verantwoordelijkheid

nemen voor opvoeding (sociaal en kennis) 4. = belangstelling tonen 5. = transparantie over de inspanningen die je

doet om op de hoogte te blijven van wat er zich afspeelt in het schoolleven

Nieuwe autoriteit • Waakzame zorg (vigilant care): vanuit zorg zien we toe (≠ supervisie / monitoring) • • niveau 1: open dialoog, interesse in leefwereld kind • niveau 2: gerichte bevraging naar mogelijk problematische situaties • niveau 3: unilaterale acties om duidelijk te maken dat destructief gedrag niet kan

24

25


27

28


Eenzijdige verzetsacties altijd gedragen door de andere pijlers,anders al snel verzandend in oude autoriteit van dreigen en straffen

* 3 Manden als voorbereiding * Aankondiging * Kort oplossingsverzoek * Sit-in

Eenzijdige verzetsacties altijd gedragen door de andere pijlers,anders al snel verzandend in oude autoriteit van dreigen en straffen

* 3 Manden als voorbereiding * Aankondiging * Kort oplossingsverzoek * Sit-in

Implementatie het olievlek-principe “if only one mr presence...” kartrekkers doen inter- en supervisie

Denken

Doen Houding Communicatie Interventies

33

●

Literatuur –

Omer, H. (2007) Geweldloos verzet in gezinnen; Een nieuwe benadering vangewelddadig en zelfdestructief gedrag van kinderen en adolescenten. Bohn Stafleu Gewijzigde nieuwe druk 2015 !

–

Omer, H. (2011) Nieuwe autoriteit. Samenwerken aan een krachtige opvoedingsstijl thuis, op school en in de samenleving.Hogrefe

–

Omer, H. (2015) Waakzame zorg. Hoe je als ouders je kinderen houvast kunt bieden als dat nodig is. Hogrefe

–

Dolfeyn, H & Leonard H. (2015) Nieuwe autoriteit en geweldloos verzet. Een passende vorm van gezag voor de leerkracht en de school. In: Zorgbreed

–

Lier, R. van & Leonard H. (2013) Nieuwe autoriteit. De omgang met (gedragsproblemen van) jongeren op een nieuw spoor ? In: Welwijs-2013, jg 24, nr 4

–

Leonard H. en Dolfeyn H. (2015) Waakzame zorg. Een concrete uitwerking van nieuwe autoriteit op school.In: Welwijs-2015, jg 26, nr 3

–

Nus, W. van (2015) Het ijzer smeden als het koud is. Geweldloos verzet op school. 34 Abimo/Pica

Websites www.nagvopschool.be www.newauthority.net www.nvrschool.com www.uitgeverijpica.nl

35

Een inspirerende prikkel vanuit het gedachtegoed van Haim Omer rond Nieuwe Autoriteit en Geweldloos Verzet

Recommend Documents