Gemeente Den Haag
‘Een goede loodgieter, daar zit iedereen om te springen’ Den Haag werkt aan betere aansluiting onderwijs op arbeidsmarkt Bedrijfsleven, onderwijs en bestuurders in de regio Den Haag slaan de komende jaren de handen ineen om de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt te verbeteren. Dat is de belangrijkste uitkomst van de werkconferentie ‘Geslaagd in het vak’, die de gemeente Den Haag op 8 december organiseerde.
Een naadloze aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt wordt de komende decennia één van de grootste uitdagingen voor de Haagse regio. Zonder effectieve maatregelen dreigt binnen enkele jaren een structureel tekort aan goed geschoolde werknemers, een landelijke trend die zich ook in de Haagse regio voordoet. Nú effectief ingrijpen kan de trend keren, is de boodschap van de gemeente Den Haag.
‘Het aantal banen in Den Haag blijft achter. Er zijn te weinig mensen aan het werk’, zegt de Haagse wethouder Henk Kool (Sociale Zaken, Werkgelegen heid en Economie). ‘Sectoren als de techniek en de zorg hebben moeite om goed opgeleide werknemers te vinden. Als we niets doen, groeien vraag en aanbod verder uit elkaar. Er bestaan verschillende initiatieven om dit probleem aan te pakken, maar er is wél meer samenhang nodig.’
Actieplan De drukbezochte werkconferentie in de Haagse Oude Tramremise is een belangrijke eerste stap om de hele Haagse regio te betrekken bij het vinden van oplossingen. Overheden, onderwijsinstellingen, bedrijfsleven en branche verenigingen waren breed vertegenwoordigd. Over de noodzaak om de dreigende problemen aan te pakken, was iedereen het eens. Maar hoe zet je de eerste stap? In het voorjaar wil de gemeente het actieplan ‘Geslaagd in het vak’ presenteren. Daarin staan duidelijke afspraken tussen overheid, onderwijs en ondernemingen.
Tijdens de conferentie wees SER-voorzitter Alexander Rinnooy Kan op de toegenomen noodzaak om concurrerend te blijven in een snel veranderende wereld. ‘De huidige tijd eist van werknemers dat zij zich blijven ontwikkelen en flexibel opstellen. Alles wat je nu weet, is morgen anders en overmorgen achterhaald. Een baan voor het leven bestaat niet meer, maar werk voor het leven wel.’
“Een baan voor het leven bestaat niet meer, maar werk voor het leven wel”
Beroepstrots Voor de Haagse regio is een van de prangende vraagstukken de stelselmatig dalende populariteit van mbo- en hbo-opleidingen in de techniek en de zorg – een verschijnsel dat alle grote steden parten speelt. Zo zien de technische opleidingen in Den Haag zich geconfronteerd een dalende instroom, een neergaande trend waarvan het einde voorlopig niet in zicht lijkt.
‘Voor een belangrijk deel gaat het hier om een imagokwestie’, zegt de Haagse wethouder Van Engelshoven (Onderwijs en Dienstverlening). ‘Werken met je handen heeft tegenwoordig minder status. Ouders stimuleren hun kinderen om te kiezen voor een witte-boordenbaan. Terwijl je als vakkracht juist goed geld kan verdienen en je verzekerd bent van werk. Een goede loodgieter, daar zit iedereen om te springen.’
Een vertegenwoordiger van ondernemersorganisatie de Metaalunie is het hiermee eens. De beroepstrots moet terug in de techniek. ‘We moeten terug naar de basis. Leer de mensen op de werkvloer weer trots te zijn op wat ze maken. Kijk naar de populariteit van topkoks op tv. Die werken toch ook met hun handen? Het werk van een uitstekend technicus doet echt niet onder voor zo’n sterrenchef.’
Een deelnemer aan de workshop ‘Personeelstekorten in de zorg – aanpak 3.0’ ziet imago ook een belangrijk aandachtspunt. “Aan de zorg kleeft het beeld dat je tegen weinig salaris de hele dag bewoners van een verzorgingstehuis wast. Dat is niet terecht. Werken in de zorg is juist heel waardevol en menselijk. Wat jij doet voor mensen, heeft direct effect. Je doet betekenisvol werk. Vanwege de grote vraag en het kleine aanbod ben je bovendien vrijwel zeker van een baan.”
“Werken in de zorg is heel waardevol en menselijk”
“We moeten zorgen dat we van elkaar blijven leren”
Een ander aandachtspunt is het diffuse en onoverzichtelijke aanbod van het onderwijs. In heel Nederland zijn er alleen al vijfduizend richtingen binnen mbo-opleidingen. Van Engelshoven: ‘Je kunt je afvragen of veel van deze opleidingen niet te gespecialiseerd zijn. Is er wel behoefte aan? Daarom willen we ervoor zorgen dat onderwijs en bedrijfsleven elkaar beter vinden.’
Haagse topsectoren In haar actieplan heeft Den Haag zeven speerpunten geformuleerd om aansluiting tussen onderwijs- arbeidsmarkt te verbeteren. Samenwerking is het sleutelwoord. Zo wil de gemeente samen met onderwijs en bedrijfsleven brede techniekopleidingen ontwikkelen om de verwachte tekorten in de technieksectoren aan te pakken. Ook beginnen de gemeente en onderwijsinstellingen met een gerichte aanpak om het verwachte lerarentekort terug te dringen, door onder meer bijscholing van onbevoegde leraren.
‘Bij samenwerking kijken we over onze stadsgrenzen heen’, zegt de Haagse economiewethouder Kool. ‘We willen opereren in de metropoolregio Den Haag-Rotterdam. Delft met zijn technische universiteit wordt dus nadrukkelijk bij de aanpak betrokken. Welke instellingen heb je in je eigen gemeente en waar kun je elkaar aanvullen? Dat is onze insteek.’
Een teamleider uit het Vmbo is blij met de voortvarende aanpak vanuit het Haagse gemeentehuis. ‘Binnen het onderwijs is er veel betrokkenheid om mee te werken aan een oplossing. Het vergt van alle partijen samenwerking en coördinatie. We moeten zorgen dat we van elkaar blijven leren.’
Workshops Tijdens de conferentie zijn allerlei workshops gehouden. Deelnemers bogen zich over kwesties als het imago van techniek en zorg, het gebrek stages en leerbanen, en het stimuleren van ondernemerschap. Een aantal van deze workshops leidde direct tot concrete afspraken. Zo gaan deelnemers aan de workshop over stages en leerbanen stageplaatsen aanbieden op mbo-1 of -2-niveau. Marian Tkauz van Steinmetz | de Compaan zegde alvast een stageplaats toe.
Ook de workshop over het lerarentekort in het voortgezet onderwijs leverde een afspraak op: in januari gaan de Haagse Hogeschool, Hogeschool InHolland en de Hogeschool Rotterdam in overleg met de Rode Loper, het samenwerkingsverband voor voortgezet onderwijs in de regio Den Haag. Samen gaan ze hun plannen afstemmen over de vraag: hoe krijgen we bevoegde en bekwame docenten voor de klas?
In de veiligheidsbranche gaan docenten, studenten en bedrijven over en weer van elkaar leren: docenten doen een stage in het bedrijf, stagiairs geven een college op het bedrijf. Concrete afspraken zijn al gemaakt bij de bedrijven FOX IT en NFI, die ook deelnamen aan de workshop.
In een andere workshop maakte deelnemers kennis met JINC, een vereniging die schooluitval wil voorkomen door jongeren kennis te laten maken met het bedrijfsleven. Zo helpen zij jongeren bij het maken van de juiste studiekeuze, en dat moet leiden tot minder schooluitval en beter zicht op werk. JINC is actief in onder andere Amsterdam, Rotterdam en Utrecht. De deelnemers aan de workshop gaan onderzoeken of JINC kan worden toegepast in de Haagse regio.
Meer weten? Benieuwd naar de aanpak van de Haagse Regio? Kijk op www.denhaag.nl/ geslaagdinhetvak. Op deze pagina vindt u onder andere de speech van Alexander Rinnooy Kan, de verslagen van de workshops en de video van de conferentie.
Dit is een uitgave van de gemeente Den Haag. Teksten en vormgeving Tappan Communicatie Fotografie Peter van Oosterhout Januari 2012
