Een blik tijdelijk personeel trek je niet zomaar open. 10 gebundelde kracht is halve kracht 17 inkoop is topsport 20 val kabinet kost de zorg geld

2 mei 2010

Een blik tijdelijk personeel trek je niet zomaar open

10 gebundelde kracht is halve kracht 17 inkoop is topsport 20 val kabinet kost de zorg geld een uitgave van Axioma, Baarn ISSN 1572-1051

CONSULTANCY Daadkracht in Strategie

PROFESSIONALS Kwaliteit in Capaciteit

INTELLIGENCE Inzicht in Inkoopprestaties

SOLUTIONS Excellent in Ontzorgen

BUSINESS CLASS Talent in Ontwikkeling

Vijf keer beter in Procurement U bent bezig met inkoop en op zoek naar oplossingen. U bent op zoek naar een partij die de juiste focus heeft. Een partij die u kan ondersteunen bij uw inkoopvraagstukken. Gaat uw vraagstuk over ontwikkeling, verbetering of analyse, over capaciteit of misschien over uitbesteden? Benefit heeft er de passende oplossing voor. Professionals met focus, met passie voor het vakgebied en met een schat aan ervaring. U vindt ze bij Benefit.

Bel (020-311 64 99) of mail ([email protected]) vrijblijvend voor meer informatie.

inhoud

6

Complex maar lonend De krappe arbeidsmarkt zorgt voor een chronisch tekort aan medisch personeel. Het inlenen van extra mankracht lost dit tekort dan misschien wel op, maar zomaar een blik personeel opentrekken is niet de goedkoopste oplossing. Een gestructureerde benadering bespaart kosten.

En verder: 10 Actueel Een kleine greep uit de vele inkoopcombinaties in de zorg

20

Wachten kost geld Pas als er een nieuw kabinet is kan de zorgsector een antwoord verwachten op controversiële onderwerpen als financiering, marktwerking en organisatie van de zorg. Maar kan de zorg wel zo lang wachten?

14 achtergrond Regulatie is geboden bij invoering medische technologie 17 on the spot Inkoop is topsport én nog een beetje meer 18 lnag Succesvolle implementatie veilige intraveneuze naalden voor Diakonessenhuis

colofon Concept & realisatie: Axioma Communicatie & Relatiemedia Tel: (035) 548 81 40 In opdracht van NEVI ISSN 1572-1051 Redact ie: Colette van Bommel, Diederik Wieman, Merel Bevaart (Axioma) Vorm & illust rat ie: Richard Wouters (Axioma) Redact ieadres: Axioma, Communicatie & Relatiemedia Postbus 176, 3740 AD Baarn Tel: (035) 548 81 40 Fax: (035) 542 58 20 E-mail: [email protected]

Redact ieraad: Meindert Engwerda (Flevoziekenhuis) Guus van den Tweel (St Jansdal) Annemiek ten Brink (Tergooiziekenhuizen) Jan Bos (LNAG) Addie Bouwman (H2W Facility) Wiebeke Sittrop (NEVI) Colette van Bommel (Axioma) Adver tent ie - exploitat ie: Axioma, Communicatie & Relatiemedia, afdeling sales Tel: (035) 548 81 54 Adver teren in inSkoop: Sluitingsdata van nr. 3 - 2010 Reserveren: 10 mei 2010 Aanleveren materiaal: 27 mei 2010

Abonnementen: Springer Uitgeverij Postbus 246 3990 GA Houten Tel: (030) 638 37 36 Een jaarabonnement bedraagt € 57,50 exclusief BTW. Het abonnement wordt per kalenderjaar verlengd tenzij het twee maanden voor afloop van het kalenderjaar schriftelijk wordt opgezegd. Mutaties en/of opzeggingen van abonnementen van leden van de verenigingen, bij: NEVI : [email protected] VHIG : www.vhig.nl NVLO : www.nvlo.nl

3

nieuws

Kort… … UMC St Radboud opent in 

2013 een nieuw oncologisch centrum. Kankerpatiënten kunnen dan voor alle facetten van hun behandeling terecht op één plek.

… Het schoonste ziekenhuis van Nederland is de Sint Maartenskliniek. De schoonmaakdienst van het ziekenhuis ontving de Golden Service Award, een initiatief van Kimberly-Clark.

… Het Groene Hart Ziekenhuis

Ziekenhuizen ‘klussen’ steeds meer bij Uit de rapportage ‘Gezondheid en zorg in cijfers 2009’ van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat ziekenhuizen een groeiend deel van de omzet uit niet-zorgactiviteiten halen. Catering, winkelverkopen en parkeergelden zijn een ware ‘melkkoe’ voor zorginstellingen. Bij de UMC’s bestond in 2008 zestien procent van de opbrengsten uit dergelijke activiteiten, in algemene ziekenhuizen lag dit percentage op zes procent. Verder merkt het CBS op dat de financiering van de zorg steeds meer versnipperd raakt. Dit

hangt onder meer samen met een groeiend aantal zorgactiviteiten dat is overgeheveld naar andere financieringsbronnen dan de AWBZ en Zorgverzekeringswet. De rapportage gaat ook in op de financieel-economische positie van de Nederlandse ziekenhuizen. Het onderzoek toont aan dat tweederde van de ziekenhuizen een solvabiliteit heeft van minder dan vijftien procent. Ook de liquiditeitspositie van ziekenhuizen en ggzinstellingen staat door de invoering van prestatiebekostiging onder druk.

bouwt twee tijdelijke operatiekamers op palen. De operatiekamers blijven in gebruik tot de nieuwbouw van het ziekenhuis klaar is.

Nieuw congres: mis het niet!

… Het HagaZiekenhuis wint met het project ‘Hagatube’ informatieve filmpjes van, voor en over medewerkers de eerste Planetree Award voor zorgverleners. Het internationale concept Planetree wil de best mogelijke zorg voor patiënten en medewerkers verwezenlijken.

… Om te leren van incidenten uit het verleden, lanceerde het Nivel www.nivel.nl/liz. De site biedt verschillende tools om de zorgverlening zo te organiseren dat fouten worden teruggedrongen.

4

Duurzaam ondernemen en supply chain innovaties versterken de concurrentiepositie van bedrijven en zorgen daardoor voor krachtig economisch herstel. Met het oog hierop roepen NEVI, Alfa Delta Compendium, Akzonobel, Rabobank en IDH een nieuw kennis- en netwerkevenement in het leven. Het International Supply Management Congress is een platform om kennis te delen, roept (inter)actie rond duurzaam en innovatief inkopen op en stimuleert deelnemers tot verdere ontwikkeling op deze gebieden. Tijdens het congres, dat op 2 en 3 december wordt gehouden in de RAI Amsterdam, worden ook de CPO en Young Purchasing Talent van het jaar bekendgemaakt. www.supplymanagementcongress.nl

Negatief zorgnieuws scoor t Nog geen kwart van de digitale berichtgeving over ziekenhuizen is positief. Het zijn vooral de negatieve berichten die verschijnen op nieuws-, blog- en social media websites. Dit blijkt uit onderzoek van Clipit, specialist in online media monitoring. Met bijna 1800 berichten in drie maanden komt het UMC St Radboud het vaakst voor in de online berichtgeving.

inSkoop 2 . 1 0

Top 5 negatieve online berichtgeving 1 Sint Jans Gasthuis, Weert 2 Amphia Ziekenhuis, Breda 3 UMC St Radboud, Nijmegen 4 Academisch Ziekenhuis Maastricht 5 Wilhelmina Ziekenhuis, Assen

column De landelijke open dag voor ziekenhuizen trok ruim . Bijna zeventig algemene ziekenhuizen openden hun deuren voor het publiek. En niet zonder resultaat: veel bezoekers toonden interesse voor werk in de zorg.

200.000 bezoekers

Addie Bouwman werkt als projectmanager/ adviseur bij H2W Facility.

Weg met medicijn­

resten in afvalwater

Onder de naam SLIK (Sanitaire Lozing Isala klinieken) start het Waterschap Groot Salland samen met Isala klinieken dit jaar een proef om medicijnresten uit afvalwater te verwijderen. De geneesmiddelen worden aan de hand van oxidatie­tech­nieken uit het water gehaald. Voor de proef wordt bij de locatie Sophia een waterzuiveringsinstallatie gebouwd.

Agenda CPD Exclusief: ‘Leiderschap in beweging’ 25 mei Kosten: gratis (leden) / € 75,- (niet-leden) Locatie: Wagener Stadion Amstelveen Meer informatie: www.nevi.nl

Op pagina 17 leest u meer over het CPD.

PvE, wat nu! 1 en 2 juni Kosten: € 1275,- (leden) / € 1455 (niet-leden) Locatie: Arnhem Meer informatie: www.nevi-opleiding.nl

Symposium Modelovereenkomst Investeringsgoederen 2 juni Kosten: onbekend Locatie: FHI, Leusden Meer informatie: www.nevi.nl/zorg

NEVI Summerschool 9-11 juni Kosten: € 2295,- (leden) / € 2640,- (niet-leden) Locatie: Wijk aan Zee Meer informatie: www.nevi-opleidingen.nl

Nevi Inkoopdag 22 juni Kosten: € 465,- (leden) / € 495,- (niet-leden) Locatie: Nieuwegein Meer informatie: www.nevi-inkoopdag.nl

2 . 1 0 inSkoop

Aan /uit Automobilisten die midden op de snelweg omkeren, medepassagiers wanhopig turend op de kaart: finaal de weg kwijt. Falende GPS? Nee, zeker niet. Razendsnel worden in Nederland wegen aangelegd die nog niet zijn opgenomen in de GPS-software. Om gevaarlijke situaties te voorkomen, plaatst Rijkswaterstaat borden: GPS uit-GPS aan. GPS vormt een wezenlijk onderdeel van het totale navigatiesysteem: mens, weg en apparaat. Wijzigt hierin iets, dan faalt het systeem. Dit geldt ook in de medische technologie voor het samenspel van mens, apparaat en omgeving. De huidige medische apparatuur is hoogwaardig en ver doorontwikkeld. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de techniek nagenoeg nooit faalt. Als er iets misgaat, ligt de oorzaak bijna altijd bij de mens én de apparatuur in relatie met zijn omgeving: onvoldoende bekwaamheid van personeel door het gebrek aan scholing of het borgen van de scholing voor nieuwe medewerkers; gebruiksaanwijzingen die niet op het niveau van de gebruikers zijn geschreven; usability van apparatuur; afleesbaarheid van de displays in relatie tot de slechtere ogen van de medewerkers; (on)bereikbaarheid van apparatuur. En zo zijn er nog tal van voorbeelden. In het huidige zorg- en behandelproces speelt medische technologie een cruciale rol en daarom is de nieuwe Europese wetgeving MDD onlangs flink aangescherpt. Op straffe van het verliezen van hun CE moeten leveranciers hier rekening mee houden. Daarvoor hebben ze ook de zorginstellingen nodig. Risicoanalyse, ketenanalyse, Programma van Eisen, adequate scholing, klachtenbehandeling en vigilantie. Allemaal voorwaarden voor een veilige toepassing van medische technologie. De IGZ nota van 2008 over medische technologie, het Plan van Aanpak van VWS, de opdrachten aan het werkveld voor normontwikkelingen, het samenstellen van een NTA, een Expertgroep en de nieuwe MDD; allemaal geven ze de voorgeschreven richting aan voor de komende jaren. Inkopend Nederland heeft zeker iets om over na te denken. Zij die een IGZ-controle hebben gehad, weten inmiddels dat de consequenties net zo groot kunnen zijn als bij onverwachts keren op de snelweg.

5

coverstory

Chronisch tekort aan medisch personeel, en dan vooral IC-, OK- en SEHverpleegkundigen, scheept instellingen op met hoge kostenposten. Er moet continu personeel worden ingeleend om structurele tekorten of ziekte en verlof van medewerkers op te vangen. Bespaar kosten door het traject te structureren.

Blik op tijdelijke

R

egel het zelf maar. Dat is vaak het motto in ziekenhuizen als het aankomt op inhuren van tijdelijke krachten. De zorgmanager of het afdelingshoofd kent het telefoonnummer van het lokale uitzendbureau bij wijze van spreken uit zijn hoofd. Een belletje is voldoende om dezelfde uitzendkracht als de vorige keer in stelling te brengen. “Het gaat niet via HR, maar ook niet via de afdeling Inkoop. Deze manier van werken maakt het inlenen van extern personeel voor de ziekenhuis­ organisatie vaak ondoorzichtig, waardoor het ook moeilijk 6

beheersbaar is”, stelt Peter Oudijn, inkoper bij Intrakoop, een inkoopcoöperatie met circa vijfhonderd aangesloten zorginstellingen. Oudijn heeft met Intrakoop een traject van ruim negen maanden achter de rug, dat resulteerde in de aanbesteding van 10,5 miljoen euro (exclusief btw) aan personeelsdiensten over een periode van drie jaar. De aanbesteding werd verzorgd voor en in samenwerking met Intrakoop-leden Pluryn, Symfora Groep en het Diaconessenhuis in Leiden. Hoe onoverzichtelijk de situatie kan zijn, blijkt uit het feit dat de Stichting Pluryn inSkoop 2. 1 0

coverstory

kracht

ties, trof bij Tergooiziekenhuizen een vergelijkbare situatie aan. “Iedere afdeling werkte met twee of drie uitzendbureaus. Omdat men goede ervaringen had met die bureaus, was de noodzaak tot veranderen niet erg groot. Ze kregen snel goede mensen geleverd, de tarieven zijn dan minder belangrijk.” Maar er zijn enorme bedragen mee gemoeid, zo blijkt uit de woorden van Annemiek ten Brink, inkoopadviseur bij Tergooi­zieken­ huizen. De organisatie moet het mes flink in de kosten zetten en daarom is in samenwerking met Emeritor een groot besparingstraject in gang gezet. “Je gaat dan kijken waar de afdelingen het meeste geld aan uitgeven. Op alle afdelingen was het inhuren van personeel een van de grootste kostenposten.” Teamleiders betrekken

Omdat er op dat gebied te weinig structuur was, besloot Ten Brink om samen met Emeritor de gang van zaken rondom inlenen van personeel onder de loep te nemen. “Het contracteren van inhuur van tijdelijke arbeid hoort bij de afdeling Inkoop en het is fout wanneer het daar niet ligt”, stelt Ten Brink. De versnippering maakt het onoverzichtelijk en onnodig duur. “We hebben een intensief traject doorlopen, maar het ging redelijk snel. Er zijn profielen opgesteld voor medisch en niet-medisch personeel. Die passen telkens op een A4’tje. Je omschrijft wat je voor welke functie nodig hebt, stelt eisen aan de beschikbaarheid et cetera. Maar daarnaast heb je ook nog met een uitgebreid HR-traject te maken, met juridische- en arbeidsrechtelijke zaken, en het goed kunnen vergelijken van prijzen.” Met name voor die specifieke vakgebieden kon men terugvallen op de input van HR en de expertise van Emeritor. Van den Hout: “Ook brachten we in kaart welke afdelingen hoeveel geld uitgaven en aan welke bureaus. En we hebben de teamleiders gevraagd deel te nemen aan een projectteam.” De ‘grootverbruikers’ werden op deze manier betrokken bij het hele proces en kregen op ziekenhuisniveau inzicht in de structuur en de kosten. “Het is belangrijk dat iedereen achter de beslissingen en de veranderingen staat.” gebruikmaakte van zeker vijftien leveranciers van tijdelijke diensten. Oudijn: “Dat had vooral te maken met het feit dat de stichting is ontstaan uit een serie van fusies, waarbij leveranciers telkens met de fusiepartners meeverhuisden.” Enorme bedragen

Annemarie van den Hout, inkoopadviseur bij adviesbureau Emeritor, dat gespecialiseerd is in het structureel verbeteren van de inkoopfunctie van bedrijven en not-for-profitorganisa2 . 1 0 inSkoop

Tot 12 procent besparen

Alle inspanningen leidden uiteindelijk tot een offertetraject. “We sloten contracten af voor medisch personeel, voor nietmedisch personeel en voor werving en selectie”, vertelt Ten Brink. Voor medisch personeel werden uiteindelijk drie uitzenders gecontracteerd, die in een vaste volgorde op de personeelsvraag mogen reageren. “Er is dus geen sprake van onderlinge concurrentie. Dat is in onze optiek ook niet nodig,

> 7

coverstory

omdat we scherpe prijsafspraken hebben gemaakt en er een resultaatverplichting is afgesproken.” De nieuwe aanpak resulteerde meteen in een besparing van tien procent op de kosten voor inlenen van medisch personeel en twaalf procent op nietmedisch personeel. Van den Hout daarover: “De tien procent zijn de directe besparingen op uurtarieven en toeslagen, maar daarnaast heb je ook nog de indirecte besparingen doordat je efficiënter en gestructureerder werkt. Je hebt minder leveranciers, minder facturen en het inhuren van personeel gaat via het HR-loket, daar hoeven de afdelingshoofden zich niet meer druk mee te houden.” Toetsen

Voor Intrakoop was het de eerste keer dat zij een aanbesteding voor personeelsdiensten deed. En dat was niet eenvoudig, aldus Oudijn, die twee specifieke knelpunten signaleert: de objectomschrijving en het vaststellen en meten van kwaliteit. “Je praat over de inkoop van een dienst. En dat maakt het lastig, want hoe omschrijf je bijvoorbeeld de kwaliteit van het hetgeen je inkoopt? De objectomschrijving was daarom cruciaal.

methodiek en wil een stichting een uitzendkracht na bepaalde tijd een vast contract aanbieden. De termijn waarop je iemand kosteloos van het uitzendbureau kunt overnemen is ook onderhandelbaar. Dat geldt ook voor de termijn waarop je kosteloos van iemand afscheid kunt nemen die niet bevalt.” Strategisch instrument

Voor de deelnemende Intrakoop-leden is er een strategisch instrument ontwikkeld waarmee ze grip houden op alle inleen op hun locaties. “En dan gaat het niet alleen om de handen die je inhuurt, maar ook dat er op alle niveaus contact is, dat er goede rapportagefaciliteiten zijn, dat de afdracht van sociale lasten centraal gemonitord wordt, kortom dat je strategisch naar de inleen van personeel kunt kijken.” Op de aanbesteding tekenden vier grote uitzenders in waarvan er uiteindelijk twee werden geselecteerd. Oudijn: “Pluryn gaat dus van vijftien leveranciers naar twee wat het zowel beter beheersbaar als financieel aantrekkelijk maakt.” Als aanvulling op dat laatste zegt hij: “Iedere aanvraag voor personeel gaat naar beide uitzenders die vervolgens dezelfde tijd krijgen om op de aanvraag te reageren. Dat is onder

Eén belletje om dezelfde uitzendkracht als de vorige keer in stelling te brengen Als je pennen inkoopt is het makkelijker: ze moeten blauw schrijven of zwart en een bepaalde tijd meegaan. En bij pacemakers kun je vasthouden aan de technische specificaties en de normeringen. Voor personeelsdiensten gaat dat allemaal niet op.” Het tweede aspect is de kwaliteit en het toetsen daarvan. “We moesten op zoek naar de grootste gemene deler. Want de aanbesteding was voor drie verschillende sectoren (cure, GGZ en gehandicaptenzorg, red.). Je stelt een algemene kwaliteitseis met uiteenlopende prestatie-indicatoren, zoals opleidingsniveaus, maar ook de reactietermijn van de uitzender wanneer er een aanvraag binnenkomt. Voor al dat soort zaken hebben we modellen opgesteld.” Maar er speelden nog tal van andere gecompliceerde vraagstukken een rol. Het vergelijken van tarieven bijvoorbeeld. Iedere uitzender hanteert weer andere omrekenfactoren op de brutosalarissen, er moet rekening worden gehouden met cao’s, maar bijvoorbeeld ook met de overnametermijn van personeel. “Vaak wordt het inlenen van personeel ingezet als een soort van werving en selectie 2 . 1 0 inSkoop

meer om de marktwerking erin te houden en beide leveranciers scherp te houden.” Door de goede resultaten hoopt Oudijn dat er een nieuwe trend ontstaat. “Inleen en werving en selectie blijft een specialisme van HR, maar wij merken gelukkig wel dat Inkoop er steeds vaker bij betrokken wordt. Toch zal er ook altijd nog veel onderhands worden gedaan. Veel hangt daarbij af van hoeveel er op jaarbasis wordt ingeleend. Gaat het om een paar duizend euro om bijvoorbeeld ‘piek en ziek’ op te vangen, dan kun je natuurlijk prima ad hoc zaken blijven doen met het plaatselijke uitzend­bureau. Maar als je goed grip op je organisatie wilt houden, moet je het inhuren van personeel structureel aanpakken en inkoop betrekken bij het proces.” Ook Van den Hout is voorstander van structuur. “Alleen dan kun je prijs en kwaliteit in evenwicht krijgen. Bovendien kun je dan in- en extern duidelijkheid scheppen over wat er van iedereen verwacht wordt. De praktijk wijst uit dat mensen daar niet onwelwillend tegenoverstaan, maar vaak zijn die verwachtingen gewoon niet bekend.” 9

actueel Ziekenhuizen die samenwerkingsverbanden aangaan op inkoopgebied, het zijn er genoeg. Met flinke inkoopvoordelen als resultaat. Een overzicht van de opvallendste inkoopcombinaties en initiatieven om inkoop gemakkelijker te maken.

Gebundelde kracht is

10

Inkoopoverleg Friese Ziekenhuizen (IFZ)

InkoopAlliantie Ziekenhuizen (IAZ)

Zorgservice XL

Vrijwillig: Het IFZ is een vrijwillig samenwerkingsverband waar de inkoopafdelingen van vijf Friese ziekenhuizen al meer dan twintig jaar mee werken. Het inkoopoverleg resulteerde in ongeveer 120 concrete contracten met leveranciers en in tachtig procent van de gevallen gaat het om primaire zorgartikelen: van spuiten en verbandmiddelen tot implantaten en pacemakers. Facilitair: De ziekenhuizen kunnen ook gezamenlijke contracten afsluiten voor facilitaire zaken, zoals voeding, energie, afval en kantoormiddelen. Een aantal verpleeg- en verzorgingshuizen en andere regionale zorginstellingen is ook lid van het IFZ, zij participeren geregeld in de facilitaire contracten. Kennis en mandaat: De vijf ziekenhuizen vergaderen acht keer per jaar over welke producten gezamenlijk kunnen worden ingekocht. Per product wordt een ervaren projectleider met voldoende inkoopkennis en mandaat aangesteld die nagaat of andere orginstellingen willen mee­liften met een aanbesteding.

Kennisuitwisseling: De IAZ kwam bijna een jaar geleden voort uit de Vereniging van Samenwerkende Ziekenhuizen (VSZ). Hoewel het samenwerkingsverband synergie en kostenbesparing zoekt op het gebied van facilitaire diensten en goederen in ziekenhuizen, ligt ook kennisvergroting in het verschiet. Eigen gespecialiseerde inkopers werken samen met de ziekenhuisprofessionals voor gericht inkoopvoordeel. Eigen secretariaat: De hoofden inkoop en diverse leadbuyers voeren de dagelijkse activiteiten uit. Zij zitten in een werkgroep die elke maand bijeenkomt voor een bespreking van lopende projecten, kwaliteitsverbetering en de inkoopactieplannen voor de komende periode. De werkgroep krijgt ondersteuning van een secretariaat, die huist in het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Succesfactor: De inkopers hebben een essentiële rol in dit samenwerkingsverband. Dat is volgens een van de aangesloten ziekenhuizen een belangrijke succesfactor: de inkopers doen hun werk immers met elkaar én voor elkaar onder het motto ‘Concurreren doe je samen’. www.iaz.nl

Eigen magazijn: Zorgservice XL is feitelijk een magazijn van 3.000m2 met 800m2 kantoorruimte voor het HagaZiekenhuis in Den Haag, de Reinier de Graaf Groep in Delft en het Rotterdamse Sint Franciscus Gasthuis. Via Zorgservice XL bundelen zij hun inkoop en goederen­ logistiek en de daarmee samenhangende crediteurenadministratie. FTE neutraal: Alle inkoopmedewerkers uit de drie ziekenhuizen kregen een plek in Zorgservice XL. De exploitatiekosten liggen wel iets hoger vanwege de nieuwe locatie, maar dat wordt goedgemaakt door de inkoopbesparingen en toenemende efficiency die gerealiseerd kunnen worden. 10 miljoen: Door de centralisatie van professionaliteit en inkoopvolumes verwacht Zorgservice XL jaarlijks een besparing van 10 miljoen euro op te leveren. Door de geïntegreerde logistieke activiteiten verbetert ook de efficiency en dus de kwaliteit van dienstverlening. Alleen gebruiken de ziekenhuizen nu nog drie verschillende inkoopautomatiserings­ systemen. Zorgservice XL wil dit jaar één nieuw systeem uitrollen over alle locaties.

inSkoop 2. 1 0

actueel

halve kracht

Uiteraard zijn er meer samenwerkingsverbanden in de zorg. Nog een kleine greep uit het aanbod: Prospitalia B.V. is een jonge inkoopcombinatie, gestart op 1 oktober 2009, die zich richt op ge- en verbruiksgoederen in de gezondheids-

Intrakoop

NVZ-inkopers

zorg. Momenteel zijn drie

Ervaring: Intrakoop is veruit het oudste en grootste samenwerkingsverband in Nederland. De organisatie bestaat ruim vijftig jaar en ondersteunt zo’n 500 zorg­ instellingen met ongeveer 5.100 locaties bij strategische, tactische en operationele inkoop- en logistieke processen. Intrakoop doet dat door collectieve raamovereenkomsten af te sluiten en op diverse gebieden inkoopadviesdiensten aan te bieden. Energie: Een van de grootste contracten die Intrakoop afsloot, betreft energie. De leden nemen jaarlijks gemiddeld 800 miljoen kW elektriciteit en 250 miljoen kubieke meter gas af. Bij een verbruik van een miljoen kubieke meter gas per jaar besparen de leden ongeveer 20.000 euro. Miljard euro: Bijna alle Nederlandse zorg­ -instellingen zijn lid van Intrakoop, maar slechts een deel van de leden profiteert van de kortingen die het bedrijf biedt. Dat komt deels doordat niet alle zorgbestuurders schijnen te weten dat ze lid zijn. Volgens bestuurder Frank Kaptein zou de zorg een miljard euro goedkoper kunnen zijn als alle leden meededen. www.intrakoop.nl

Samen delen: Op elke inkoopafdeling is veel kennis aanwezig. Aangezien twee meer weten dan één, is het wel zo efficiënt en transparant om inkoopkennis tussen ziekenhuizen te delen. Daarom startten de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen en softwareleverancier Negometrix in 2003 het online inkoopplatform NVZ-inkopers. Digitaal: Meer dan vijftig ziekenhuizen delen via het platform hun inkoopkennis: ze hebben hun Programma’s van Eisen (PvE) digitaal beschikbaar gemaakt voor leden van NVZ-inkopers. Zij krijgen ondersteuning op het gebied van tactisch inkopen en kunnen het PvE als basis gebruiken voor een inkooptraject. Veiling: De keus voor een leverancier wordt vaak bepaald via een elektronische veiling. Naar eigen zeggen boekte NVZ-inkopers hiermee spectaculaire resultaten die flinke besparingen opleverden. In de zeven jaar dat het digitale platform nu bestaat, zijn honderden veilingen uitgevoerd en is de veiling ingebed in het gehele inkooptraject. www.nvz-inkopers.nl

ziekenhuizen bij Prospitalia aange-

2 . 1 0 inSkoop

sloten: Maasstad Rotterdam, Flevo Almere en Kennemer Gasthuis Haarlem. www.prospitalia.nl Inkoopconsortium.nl startte in 2008 een samenwerking met vijf ziekenhuizen. Met de Duitse partner EKK onderzoekt Inkoopconsortium.nl samenwerkingsmogelijkheden met inkoopcombinaties in landen als Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland en Italië. www.inkoopconsortium.nl De Vereniging Samenwerkende Ziekenhuizen (VSZ) gaat sinds eind maart verder onder de nieuwe naam Santeon. Hierbij zijn zes topklinische ziekenhuizen aangesloten die samen ongeveer tien procent van de ziekenhuismarkt vormen. Het belangrijkste doel is de hoogste mogelijke zorgstandaard aanbieden en daarnaast profiteren van de schaalgrootte op onder andere inkoop en ICT. www.santeon.nl

11

Grat boek is je

Disposable Verres Needle

Voor een

Voor eenvoudig, éénmalig, veilig en efficiënt gebruik.

moeder

Het scherpe schuine uiteinde zorgt voor snel, gemakkelijk, veilig en gecontroleerd insteken van de naald. Het vlot intrekken van de naald minimaliseert

zoals jij...

het risico van aangrenzende orgaanschade. Visuele en hoorbare indicatoren geven de chirurg zekerheid

Een bijzonder boekje met verhalen van moeders uit Nederland,Tanzania en Indonesië over de bijzondere band met hun kind.

tijdens insteken. Verkrijgbaar in de maten 120 mm en 150 mm. Neem voor meer informatie vrijblijvend contact met ons op.

Vraag nu gratis aan op 0800 1700 of worldvision.nl

Dispo Medical BV Vijzelpad 81b

T +31 (0) 38 - 444 64 14

8051 KM Hattem

F +31 (0) 38 - 444 73 95

The Netherlands

[email protected]

www.dispomedical.nl

972.013-07 85x127_Magazine.indd 1 Dispo Medical advertentie 87,5 x 136.indd 2

02-03-2010 12:16:26

22-3-2010 16:31:37

;]
i[^
_WWd
l[\`
VS`
S^^WW`
bSf[‚`f

;]
`WW_
\W
_WW
ab
bSV

9WlaUZf,

?SSf\We
_!h 6[S`S,
Ã:S`e
dSS]fW
Vaad
l[\`
l[W]fW
[`
WW`

[ea^W_W`f
@g
YSS`
iW
Wd
eS_W`
ab
g[f
7`
S^e
Z[\
l[UZ
iSf
_[`VWd
haW^f
VS`
VaW`
iW
fZg[e
[Wfe
^Wg] Ä
6[S`S
[e
?SSf\W
Aa]
g
]g`f
?SSf\W
l[\`

T[\haadTWW^V
haad
WW`

f[W`Wd_aWVWd
WW`
h^gUZfW^[`Y
aX
[W_S`V
_Wf
WW`

TWbWd][`Y
9Wiaa`
a_


V[WYW`W

f[\VW^[\]
WW`
efWg`f\W
[`
VW
dgY
fW
YWhW`
3^e
_W` fad
S^e
UaSUZ
S^e
?SSf\W
A`fVW]
`Wf
S^e
6[S`S
VSf
V[f
haad
S^^WTW[
ZW^W
^Wg]W
_a_W`fW`
ab^WhWdf LaW]
iSSd
g
`aV[Y
TW`f,
iii []iadV_SSf\W `^

Nicole Poldervaart:

“De inkoopfunctie moet in volwassenheid groeien” De maatschappelijke missie en de vele ontwikkelingen binnen de zorg trokken haar over de streep om hoofd Inkoop bij Gelre ziekenhuizen te worden. Nicole Poldervaart is vastberaden om de inkoop­ functie naar een hoger plan te tillen.

Fotografie: De Beeldredaktie - Marco Vellinga

spraakmaker

Heeft u een doel voor ogen voor de inkoopfunctie? “Jazeker. De inkoopvolwassenheid van de organisatie moet groeien. Op dit moment bevinden we ons in fase 2 – net als veel andere ziekenhuizen overigens – maar over een jaar hoop ik één of twee plekken in het volwassenheidsmodel te zijn gestegen.”

Twee plekken stijgen is een mooi streven. Hoe denkt u dat voor elkaar te krijgen? “Met een multidisciplinaire aanpak. We moeten in een vroeg stadium met interne stakeholders om tafel komen, want alleen dan kunnen we onze toe­ gevoegde waarde laten zien om vervolgens resultaten inzichtelijk te maken. Het is onze taak om te ontrafelen waaraan behoefte is, hoe de keten in elkaar zit en om in kaart te brengen wat er op de leveranciersmarkt te koop is.”

Welke visie ligt hieraan ten grondslag? “Ik ben pas drie maanden geleden begonnen, dus voor een concrete visie en daarbij behorende doelstellingen is het nog te vroeg. Eerst wil ik met alle interne stakeholders gesproken hebben om duidelijk te krijgen wat er speelt binnen de organisatie en welke plannen er zijn. Uit deze gesprekken vloeit een inkoop­ actieplan voort. Dergelijke plannen hebben alleen een kans van slagen als ze

de toekomst.”

Op het Noord Nederlands Inkoop­ congres sprak u over duurzaamheid. Hoe staat u hier zelf tegenover?

Wat is de grootste uitdaging in uw nieuwe functie?

“Persoonlijk kan ik ‘duurzaamheid’ nog zo belangrijk vin-

breed gedragen worden. Daar­naast ben ik benieuwd wat inkoopsamenwerking met andere ziekenhuizen ons kan bieden, ik zie hier zeker mogelijkheden voor

den, maar als de organisatie de meerwaarde er niet van “Een bijdrage leveren aan het beheersen van de patiëntgebonden kosten.

inziet of er nog niet klaar voor is dan houdt alles op. Je

Om dit te bereiken heb je interne stakeholders nodig. De bewustwording is

kunt duurzaam inkopen, maar als het niet breed gedra-

er, want het management van Gelre ziekenhuizen realiseert zich dat Inkoop

gen wordt sta je alsnog met lege handen.”

toegevoegde waarde heeft voor de organisatie. Resultaten boeken op het gebied van inkoop bereik je alleen door met verschillende disciplines samen

Is de zorg klaar voor duurzaamheid?

te werken. Het is soms de arrogantie van Inkoop om te zeggen dat zij kosten­ besparend werken, maar structureel kosten besparen bereik je alleen door

“Niet echt, als je het mij vraagt. Betaalbaarheid blijft

intern samen te werken.”

voorlopig nog belangrijker.”

2 . 1 0 inSkoop

13

achtergrond

De toepassing van medische technologie brengt risico’s met zich mee, dus regulatie is noodzakelijk. Toch voelen inkopers zich niet geroepen om de rol van poortwachter op zich te nemen, zo bleek uit de coverstory in de vorige inSkoop. Drie personen geven hierover hun mening.

Ot Reichenfeld assortimentscoördinator in het Antoniusziekenhuis in Sneek

“Alleen met elkaar kom je tot een plan dat werkt”

Paul van der Knaap hoofd Inkoop Rijnland Zorggroep

“De inkoper is niet degene die met de politiepet moet zwaaien”

Philip de Vries ziekenhuisapotheker en Deskundige Steriele Medische Hulpmiddelen in UMC Utrecht

“De inkoper moet wel kunnen optreden als partijen toch besluiten buiten hem om te gaan” 14

Het reguleringsvraagstuk moet goed gestuurd worden, dat besef is niet overal even groot. Mijn functie valt onder Inkoop en ik heb als assortimentscoördinator een soort trechterfunctie. Ik ben tien jaar geleden begonnen om de aankoop van medische technologie te structureren. Specialisten of afdelingshoofden plaatsen nu dan ook niet meer zelf orders, maar we merken wel eens dat er al vergaande gesprekken met een leverancier worden gevoerd. Omdat de initiatiefase het meest bepalend is voor de richting die je uitgaat, moeten wij daarbij wel betrokken worden om mee te kunnen praten.

Het gaat uiteindelijk om kwaliteitsborging, dat is wat je wilt. Het is belangrijk om de procedure vast te leggen en ik vind dat inkopers verantwoordelijk zijn voor dat proces. Er liggen kansen om de workflow van het inkoopproces zó in te richten dat bij bestellingen van apparatuur en hulpmiddelen niemand om de afdeling Inkoop heen kan. Voordat een order de deur uit gaat, moeten verschillende mensen uit het ziekenhuis daar hun goedkeuring over geven. Als er bijvoorbeeld een scopenreiniger wordt ingekocht, moeten diverse deskundigen aangeven of het product aan hun eisen

Door de snelle technologische ontwikkelingen van medische hulpmiddelen is het kennisgat groter geworden. Degenen die ermee werken, moeten daarover wel kennis en kunde in huis hebben. Dat 86 procent van de inkopers zichzelf niet ziet als poortwachter bij de inbedding van medische technologie, vind ik een gemiste kans. De laatste jaren is de afdeling al veel professioneler gaan werken, maar in mijn optiek is een inkoper meer dan alleen de uitvoerder van een bestelling. Als tijdens de aanschafprocedure van nieuwe apparatuur blijkt dat er een opleidingstraject nodig is, dan

inSkoop 2. 1 0

achtergrond

Kracht van het collectief Want er zijn verschillende afdelingen, met elk hun eigen belang. Spoedeisende hulp stelt bijvoorbeeld andere eisen aan bewakingsapparatuur dan de OK. Als iedereen zijn eigen versie inkoopt, heb je te maken met allerlei verschillende versies, merken en leveranciers waarvan de apparatuur niet op elkaar aansluit. Dat moet voorkomen worden en daarin zijn wij samen met de Medisch Technische Dienst heel sturend. Ik heb niet de illusie dat ik alles weet, maar ik weet wel de juiste mensen op de goede plek te vinden om ze bij het proces te betrekken. Dat gaat ver, van gebruikers en leveranciers tot mede­werkers van de tech-

nische dienst en hygiënisten. Alleen met elkaar kom je tot een plan dat werkt. Mijn collega’s van Inkoop vinden dat de assortimentscoördinator veel kan betekenen om de veiligheid te verhogen. Maar niet elk ziekenhuis heeft een assortiments­coördinator in dienst. Het lastige is dat sommige inkopers die functie als bedreigend ervaren, terwijl mijn ervaring is dat we juist heel goed naast elkaar kunnen werken en elkaar aanvullen. Mijn advies: informeer bij organisaties die met een assortiments­coördinator werken, hoe dat gaat. Zo zie je vanzelf dat het niet bedreigend is.

voldoet en of het anderszins past binnen de organisatie. Van hoofd financiën en hoofd technische zaken tot de deskundige steriele medische hulpmiddelen. Daarnaast moet ook ICT er een klap op geven; er is zo veel apparatuur die betrekking heeft op software en met andere systemen gekoppeld moet worden. Meerdere managers moeten dus hun handtekening zetten. Doen ze dat niet, dan gaat de order niet door. De inhoudsdeskundigen moeten hun rol pakken, maar de inkoper is een belangrijke factor om in deze procedure te faciliteren. Als vervolgens iemand zich niet aan deze procedure houdt, gaat

het erom: bij wie ligt de verantwoordelijkheid? Ik vind niet dat Inkoop daar dan iets aan moet doen. Inkopers hebben geen zeggenschap over de budgethouders of over specialisten, de Raad van Bestuur is eindverantwoordelijk. Ik vind ook niet dat inkopers in het vervolgtraject aangesproken kunnen worden. Als bijvoorbeeld is bepaald dat er een opleiding moet worden gevolgd om een specifiek apparaat te hanteren en in de praktijk gebeurt dit niet, dan moet dit ergens gemeld kunnen worden. Maar de inkoper is niet degene die met de politiepet moet zwaaien.

moet dit in de opdracht worden opgenomen. De rol van het bewaken van afspraken hoort ook thuis bij Inkoop. Daarnaast is het van belang dat de bestelprocedure helder en gekanaliseerd is. De aanvrager moet niet om de afdeling Inkoop heen kunnen. Er hoeft wat mij betreft niet één geïsoleerde functie te komen die alles in de gaten houdt en in goede banen leidt. Het moet ingebed worden binnen de ziekenhuisorganisatie. Er worden jaarlijks duizenden bestellingen gedaan en je kunt niet iets inkopen zonder iets van de toepassing af te weten, maar je kunt niet op elk gebied specialist zijn. In ziekenhuizen zijn meer-

dere functionarissen bezig met patiëntveiligheid, van hygiëne tot milieuveiligheid. Breng deze verschillende functies bij elkaar voor overleg, en leg binnen deze groep verantwoordelijkheden vast en bevoegdheden. Dat is de ‘bottle neck’. Je kunt wel ergens verantwoordelijk voor zijn, maar je moet wel kunnen optreden als partijen toch besluiten buiten je om te gaan. De inkoper moet dit regelen, zijn afdeling is immers de centrale plek.

2 . 1 0 inSkoop

15

medical

kijk op: ziekenhuisstoelen.nl

Heijneman Medical BV Allen Heijneman

Martin Merivaara Modul Technik

Provita

Reison Medical ScoreMedi Stille Trulife

Beensteunen voor Gynaecologie/ Urologie Positioneringsmateriaal voor Orthopedie Specialistische operatietafel accessoires (Elektrische) instrumententafels Custom-made producten Onderhoud, installatie en service Advies

Wij hebben een stoel voor elke werkplek . . . . . . en anders maken we hem speciaal voor u!

Operatielampen Operatietafels (OK en polikliniek) en toebehoren Patiëntentrolleys (div. Uitvoeringen) Voorzieningenbrug voor de OK Plafondpendels Medische Technische Voorzieningen Bedwandgoten Onderzoekslampen Infuushouders Plafond-/ wandrail systemen Verrijdbaar Hygienecenter Operatietafel accessoires Krukken en stoelen Specialistische behandelbanken LED hoofdlamp Positioneringsmateriaal Anti-decubitus pads

Postbus 408 3400 AK IJSSELSTEIN www.heijnemanmedical.nl

Vraag gratis de catalogus aan via [email protected]

kijk op: ziekenhuisstoelen.nl

Endo-Retrieval Pouches Endo-Retrieval Pouches voor het snel, veilig en eenvoudig verwijderen van uitgesneden weefsel. Deze sterke en scheurbestendige zak minimaliseert plaatsbesmetting. De zelf openende/sluitende zak verzekert een snelle, eenvoudige manier voor het

Dispo Medical BV

opvangen van weefsel. In meerdere uitvoeringen

Vijzelpad 81b

verkrijgbaar.

8051 KM Hattem The Netherlands

Dispo Medical levert en produceert al ruim 20 jaar medische verbruiksartikelen voor ziekenhuizen en

T +31 (0) 38 - 444 64 14

instellingen. Bij ons staat u als klant centraal, wij

F +31 (0) 38 - 444 73 95

denken met u mee. Neem voor meer informatie

[email protected]

vrijblijvend contact met ons op.

Dispo Medical advertentie 210 x 146.indd 2

www.dispomedical.nl

22-3-2010 16:21:50

on the spot NAAM Ton Sol | FUNCTIE senior inkoper | ZIEKENHUIS Meander Medisch Centrum in Amersfoort | CPD SINDS 2008 | BIJZONDER verzorgt naast reguliere werk inkoop en sales trainingen, geeft inkoopadvies, is docent bij NEVI en corrigeert NEVI-examens

Inkoop is topsport

“Inzet, samenwerken en het beste uit jezelf en anderen halen, dat is topsport én inkopen.” De drang om zichzelf continu te verbeteren was voor Ton Sol aanleiding om lid te worden van NEVI Continuing Purchasing Development (CPD). “Doe je na je NEVI 2 examen niets meer aan cursussen of opleiding, dan zul je na verloop van tijd zien dat je opgedane inkoopkennis langzaam wegebt. Dat moet je voorkomen en NEVI CPD helpt daarbij. Het is een platform dat onder meer met interessante bijeenkomsten inkopers prikkelt om het eigen handelen onder de loep te nemen. Ik herinner me een bijeenkomst over contractmanagement. Terug op kantoor heb ik mezelf een spiegel voorgehouden en kwam tot de conclusie dat ook in mijn proces her en der nog wel wat verbetering mogelijk was. Ook als mens groei je dankzij CPD. Een goed voorbeeld hiervan is de presentatie over ‘binding maken’ waar ik onlangs bij ben geweest. Vaak blijft een conversatie met een collega oppervlakkig, maar met behulp van eenvoudige handvatten weet je binnen tien minuten verder te komen dan het zakelijke. Van dergelijke middagen krijg ik energie! Momenteel loopt er een aantal projecten die mijn volledige aandacht vragen, maar als ik die heb afgerond start ik met mijn eigen Persoonlijk Ontwikkelings Plan, een handige nieuwe tool van CPD. Alles draait om focus, ook daarin lijkt een inkoper op een topsporter.”

Waarom CPD? Inkoper vs. topsporter? “Een topsporter richt zijn hele leven in op één doel: de top bereiken. Een inkoper heeft meer doelen en verschillende aandachtsgebieden.” 2 . 1 0 inSkoop

“Wil je professional blijven, dan moet je je kennis en kunde op peil houden. CPD is daar een uitstekend platform voor.”

17

LNAG

Landelijk Netwerk Assortimentscoördinatoren in de Gezondheidszorg

Succesvolle implementatie Diakonessenhuis

Veiligheid voorop De Needlestick safety and prevention Act in de Verenigde Staten schrijft voor dat zorginstellingen met veilige naalden moeten werken. Bij ons bestaat een dergelijke wet (nog) niet, maar om prikincidenten te voorkomen werkt het Diakonessenhuis Utrecht, Zeist en Doorn sinds kort met veiligheidsnaalden.

“De veiligheid voor patiënt en verzorgend personeel moet voorop staan en vanuit die optiek kon het niet anders dan dat het Diakonessenhuis met veilige naalden ging werken. Bovendien moest het aantal prikincidenten naar beneden. Ieder incident is er in principe een te veel”, steekt Marian Kooijman, assortimentscoördinator van het Diakonessenhuis Utrecht, Zeist en Doorn van wal. “Een prikincident brengt veel angst met zich mee bij betrokkenen. Angst die in sommige gevallen tot psychische klachten of zelfs tot werkuitval kunnen leiden. Ondanks dat we dit niet met harde cijfers kunnen staven, kosten prikincidenten het ziekenhuis veel geld.” Kooijman bedoelt hiermee dat het niet alleen gaat om de kosten van vaccinaties, maar ook van ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid en invaliditeit. Groen licht

Op verzoek van de Materialenadviescommissie startte in 2008 een speciaal in het leven geroepen werkgroep met een inventarisatie naar veilige intraveneuze naalden. Vertegenwoordigers van de afdeling ICU, Oncologie, Anesthesie, Gezondheids­ manage­ment, Ziekenhuishygiëne en Inkoop begonnen met een marktoriëntatie om vervolgens tot een Programma van Eisen te komen. Met een dichtgetimmerd eisenpakket op zak benaderde de werkgroep vier leveranciers. Een kritische beoordeling leerde echter dat slechts het assortiment van twee firma’s vol18

deed aan de wensen van het Diakonessenhuis. “Met de twee overgebleven leveranciers zijn we aan de slag gegaan. Het testen kon beginnen”, legt Kooijman het vervolg van het project uit. Dat het traject uiteindelijk anders zou lopen dan gepland, kon de werkgroep op dat moment nog niet overzien. Hoezo twee keer testen?

De eerste geluiden van de werkvloer tijdens het testen waren slechts gematigd positief. Voor Kooijman was dit echter geen grote verrassing. “Als je iets al jaren op een bepaalde manier doet en het moet vervolgens anders, dan is het niet raar dat dit moet wennen. Dat is heel menselijk. Maar door open te staan voor de problemen waarmee het personeel kampte, hebben we samen met de leverancier uiteindelijk het tij kunnen keren.” Aan het einde van de zes weken durende testperiode waren de gebruikers dan ook overtuigd. Het gaat tenslotte om hun eigen veiligheid. Een tweede test met een andere leverancier was wat hen betreft niet meer nodig. “Ze vonden het een hoop ‘gedoe’. Een tweede leverancier betekende opnieuw testen, nog meer gebruiksaanwijzingen en meer verloren tijd. Als werkgroep hebben we daarom uiteindelijk na enig wikken en wegen dit advies overgenomen.” Ook de Materialenadviescommissie en de Raad van Bestuur waren overtuigd en dus kon de implementatie beginnen. inSkoop 2. 1 0

LNAG

Gedegen voorbereiding

In drie dagen werden de locaties van het Diakonessenhuis in Utrecht, Zeist en Doorn klaargemaakt om te gaan werken met veilige naalden. B.Braun Medical verzorgde voor iedere afdeling een demonstratie. Gebruikers konden onder begeleiding op een rubberen hand oefenen met de veilige intraveneuze naalden. Om alles nog eens rustig na te lezen, bracht B.Braun Medical folders en een usb-stick met de nodige informatie mee.

ben, dat heb ik wel geleerd. Achteraf had ik misschien zaken anders moeten doen, maar door de bank genomen ben ik tevreden.” Een van de leerpunt is volgens de assortimentscoördinator dat de werkgroep te beperkt was. “We hebben ervoor gekozen om alleen de grootverbruikers bij het project te betrekken, maar we hadden er verstandig aan gedaan om ook een specialistische afdeling te laten participeren, zoals de kinderafdeling. De gebruikers op deze afdeling stellen zeer speci-

“Een implementatie­traject moet je tot in details helder voor ogen hebben” Na de implementatiefase kwam de leverancier nog twee keer terug op de afdelingen om gebruikers desgewenst te helpen. “Een nieuwe werkwijze moet je niet overhaasten, een gedegen uitleg vergroot de kans van een succesvolle implementatie. Daar pluk je achteraf de vruchten van”, licht de assortiments­ coördinator toe. Leerschool

fieke eisen aan naalden. Het gevolg is dan ook dat de veilige intraveneuze naalden waar we nu mee werken niet toereikend zijn voor de kinderafdeling. Het prikken van een neonaat of een kind is nu eenmaal een andere techniek dan het prikken van een volwassene. We hadden dus bij meerdere specialisaties moeten testen om een beter overall beeld te krijgen. Ik zie het als een goede leerschool voor een volgend groot project”, besluit Marian Kooijman.

Kooijman kijkt positief terug op haar eerste grote implementatie. “Dat traject moet je tot in de details helder voor ogen heb2 . 1 0 inSkoop

19

achtergrond

Val kabinet stelt geduld zorgsector langer op de proef

Wachten kost geld Zorginstellingen wachten al lange tijd op besluitvorming over markt­ werking en financiering van de zorg, wat direct effect heeft op de bedrijfsvoering en de financiële gezondheid. Na de val van het kabinet past demissionair minister Ab Klink voorlopig op de winkel, maar hij wil toch een aantal zaken afhandelen. “Nietsdoen in de zorg kost te veel.”

H

et ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is goed vertegenwoordigd op de lijst van ‘controversiële onderwerpen’ die niet meer door de Tweede Kamer behandeld worden. Althans, niet zolang er een demissionair kabinet is. VWS is goed voor 75 van de 300 onderwerpen die door de kamer controversieel zijn verklaard. Ze variëren van het hoger beroep van café De Kachel inzake overtreding van de tabakswet, tot verlenging van het convenant heroïnebehandeling op medisch voorschrift. De grote pijnpunten voor de sector liggen echter vooral op het terrein van financiering, marktwerking en organisatie van de zorg. Zo zijn de uitbreiding van de vrije prijzen in de cure, de uitvoering van de AWBZ door zorgverzekeraars, het elektronisch patiëntendossier, de nieuwe Cliëntenwet en wijzigingen in de indicatiestelling AWBZ als controversieel bestempeld. Ook het kapitaallastendossier (zie kader) kan nog altijd niet gesloten worden. Over al deze zaken kan op zijn vroegst een beslissing worden genomen wanneer een nieuw kabinet is aangetreden. Die zal zich echter gaan buigen over deze gecompliceerde 20

vraagstukken en het is zeer goed mogelijk dat dit tot nieuwe inzichten leidt. Marktwerking

Neem de marktwerking in de zorg. Onder leiding van Klink wordt het huidige systeem van bekostiging (een vast budget voor iedere zorginstelling) stapsgewijs vervangen door een stelsel waarin per behandeling wordt betaald. De cure-sector werkt nu al voor een deel (het zogeheten B-segment) op basis van Diagnose Behandel Combinatie’s (DBC’s) en de care-sector met Zorgzwaarte Programma’s (ZZP’s). Dit alles moet tot meer markt­werking en vooral betere kwaliteit leiden. Of uitbreiding van het B-segment doorgaat is nu uiterst onzeker geworden, zeker omdat de politiek verdeeld is over marktwerking in de zorg. Kim Putters, Eerste Kamerlid voor de PvdA: “Het kabinet is nu gevallen over Uruzgan, maar als dat niet was gebeurd, zou marktwerking het volgende struikelblok zijn geweest.” Ook Wouter Bos verklaarde dat de PvdA zich keert tegen meer marktwerking in de zorg. Klink focust zich echter niet op markt- > inSkoop 2. 1 0

achtergrond

“Met name rond prestatiebekostiging en kapitaallasten is uitstel van besluitvorming voor de gezondheidszorg van Nederland onverantwoord”

2 . 1 0 inSkoop

21

achtergrond werking, maar op de vraag wie de prijzen bepaalt: de overheid of de ziekenhuizen en de verzekeraars zelf? Klink is – evenals de sector – voorstander van dat laatste en stelt dat de PvdA wil vasthouden aan een gedateerd systeem, waardoor je mijlenver achter de werkelijkheid aanloopt en de winst in de zakken van specialisten verdwijnt. “In mijn voorstel onderhandelt een ziekenhuis met de verzekeraar: beiden hebben baat bij lagere prijzen.”

Stemwijzer voor de zorg SP www.sp.nl • Stop marktwerking in de zorg • Vrije prijsvorming vervangen door financiering op basis van het aantal patiënten en de intensiteit van de benodigde zorg

Duidelijkheid

Klinks plan om het vrije prijssegment komend jaar uit te breiden naar vijftig procent, schuift hij vanwege de weerstand voor zich uit. In een brief aan de Tweede Kamer zegt hij die beslissing over te willen laten aan het nieuwe kabinet. Dit tot teleurstelling van de sector zelf, die graag zo snel mogelijk wil uitbreiden. Wel wil hij nog in deze kabinetsperiode duidelijkheid geven over de kapitaallasten, zo blijkt uit de brief die hij stuurde aan de Tweede Kamer. Klink wil voorkomen dat de bouw in de GGZ volledig tot stilstand komt als gevolg van aanhoudende onduidelijkheid over de vergoeding van de kapitaallasten. “Juist in een tijd dat instellingen goede deals zouden kunnen sluiten met aannemers en bouwers. Omdat ook daar de gevolgen van de kredietcrisis nog goed merkbaar zijn, is het lastig te beredeneren waarom op dit moment pas op de plaats moeten worden gemaakt met de voortgang op deze dossiers”, aldus Klink. Hij stelt een generieke regeling voor waarbij instellingen die het meest worden geraakt door de afschaffing van het bouwregime, de meeste compensatie krijgen.

CDA www.cda.nl • Herijking van de AWBZ • Conditionele investering in toenemend gebruik domotica PvdA www.pvda.nl • Grenzen stellen aan marktwerking in de zorg • Geen winstmotief bij zorginstellingen D66 www.d66.nl • Concurrentie in de zorg moet ruimte bieden aan initiatief, innovatie en keuzevrijheid • Nieuwe vormen van zorginstellingen tussen 1e en 2e lijn in Groenlinks www.groenlinks.nl • Zorg op maat: kleinschaliger werken • Zorg inkomensafhankelijk financieren

Onverantwoord

VVD www.vvd.nl

Dat de sector zit te wachten op uitsluitsel blijkt ook uit het blog van Roelf de Boer, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ). “Met name rond prestatiebekostiging en kapitaallasten is uitstel van besluitvorming voor onze leden – en voor de gezondheidszorg van Nederland – onverantwoord. Deze twee onderwerpen zijn inmiddels als twee oude bomen met elkaar vergroeid. Dat vraagt zorgvuldigheid, maar beslist ook daadkracht van onze bewindslieden. Anders is de kans groot dat een aantal ziekenhuizen binnenkort in ernstige financiële problemen komt. Zonder zicht op een overgangs­ regeling of duidelijk toekomstperspectief is het moeizaam om langetermijnverplichtingen aan te gaan. Ook ziekenhuizen kunnen helaas failliet, dat is inmiddels wel gebleken.”

• Zorgverzekeraars moeten concurrerend en risicodragend zijn • Ruimte voor zorgondernemers

Kapitaallastendossier De invoering van DBC’s en ZZP’s betekent ook dat ziekenhuizen en instellingen verantwoordelijk zijn voor hun investeringen in vastgoed en daarover ook het risico lopen. In het verleden waren de kapitaallasten voor rekening van de overheid, maar in de nieuwe situatie zijn in de DBC’s en ZZP’s alle kosten inbegrepen, dus ook de huisvesting, voeding, vastgoed- en financieringskosten. De kapitaallasten bedragen circa zes tot acht procent van de omzet van ziekenhuizen. Die kosten moeten dus terugverdiend gaan worden via de DBC’s en ZZP’s. Dat hoeft geen probleem te zijn, maar de zorgsector zit met een erfenis uit het verleden. In het oude bouwregime hanteerde de overheid een afschrijvingstermijn van vijftig jaar. In de praktijk waren de gebouwen vaak veel eerder ‘op’, waardoor ze voor te veel geld in de boeken staan. Bij de overgang naar het nieuwe stelsel moet die overwaarde worden afgeboekt en dat kan de balans van veel instellingen niet dragen. Het antwoord op de vraag wie die rekening gaat betalen, wordt nu wederom vooruitgeschoven. Instellingen met een boekwaardeprobleem hebben door de voortdurende onzekerheid veel moeite om bijvoorbeeld nieuwbouw, verbouwingen of andere grote investeringen, zoals een MRI, gefinancierd te krijgen.

22

inSkoop 2. 1 0

latera

Werk ergonomisch verantwoord www.wi-bo.com

Pssst…. Tintelingen heeft voortaan werkelijk álles in huis! Eigen keuze pakket | Duurzaam pakket | Traditioneel pakket | Wijnpakket | Combipakket

www.tintelingen.nl