Een bijzondere schouw in de Mariakapel in Etten (21)

JAARGANG 5 NUMMER 6 OKTOBER - NOVEMBER 2014

Een bijzondere schouw in de Mariakapel in Etten (21)

EDEIEN RHC E D N O PARO H BIJZD IN E

PCI nu ook op diaconale markt

15

Nieuw onderkomen secretariaat

23

Rinie 25 jaar vrijwilliger

24

Zuster M. Ketelaar overleden

12

Familievieringen in Wijnbergen

26

LR &PG samen op de foto

29

Belangrijk om te weten Weekwachtnummer

Adressen en bankgegevens van de locaties

Tel. 0314 - 39 18 07

H. Augustinus / H. Martinus Gaanderen

(uitsluitend voor aanvragen ziekenzalving, ziekenzegen en

Kerkstraat 72, 7011 CP Gaanderen. Tel. 0315 - 32 32 23.

melding van overlijden).

E-mail: [email protected]

Pastoraal team

Inhoud Pastor Zemann overleden

4

Reisgroep Doetinchem naar Portugal-Algarve

5

Interview met Harry Reusen door Gerard Bomers

6

Pastorale column door Berrie Daalhuizen

9

Rekeningnummer H. Martinus:

Antisemitisme en Jodenhaat

10

NL76 RABO 0115 3918 27 (rek. courant)

Van de bestuurstafel

11

Zuster Martina Ketelaar overleden

12

PCI ook op de diaconale markt

13

De Saint Nicolasschool in Congo is klaar!

14

NL17 RABO 0115 3013 21 (kerkbalans) Drs. P. B. Ambting, pr.

Rekeningnummer H. Augustinus:

Dr. Ariënsstraat 3, 7071 AH Ulft. Tel. 0315 - 68 12 19.



Secretariaat: dinsdag 09.30 - 10.30 uur, donderdag 14.00 - 15.00 uur.

10 Antisemitisme en Jodenhaat

Nieuws vanuit de werkgroep MOV

15

Drs. L. Daalhuizen

H. Georgius Terborg

Overzicht weekendvieringen en dooprooster

Zwanenveld 37-26, 6538 XX Nijmegen. Tel. 024 - 34 30 389.

Hoofdstraat 75, 7061 CH Terborg. Tel. 0315 - 32 30 60.

Impulz: nieuws voor jongeren en kinderen

18



Gezocht: broedermeester Kevelaer Terborg

19

NL19 ABNA 0470 4689 39 (kerkbalans)

Wist u dat...

21

M. Tankink


Nyssinckkampstraat 14, 7256 AL Keijenborg. M. 06-12387527

Secretariaat: woensdag 09.00 - 11.00 uur en volgens afspraak.

Opening werkjaar 2014/2015

22

Ontmoetingsmiddag voor Terborgse senioren

23

Rinie 25 jaar vrijwilliger De Zonnebloem

24

Harrie en Femi; al 40 jaar een gelukkig paar

25

Inzegening strooiveld door pastoor Ambting

26

Oecumenische vieringen in De Wingerd 2014/2015

27

Afscheid vrijwilligers H. -Geestlocatie

28

Mogen we u voorstellen; Locatieraad en Pastoraatgroep

29

Torentje, torentje bussekruit: het nieuwe Onze Vader

30

[email protected] H. Martinus Etten

Diakens

Dorpsstraat 19, 7075 AC Etten. Tel. 0315 - 34 24 98. E-mail: [email protected]

J. J. M. Brugman


Vormerijstraat 48, 7011 VE Gaanderen. Tel. 0315 - 32 73 81.

NL82 RABO 0317 8018 13 (kerkbalans)


Secretariaat: woensdag 10.00 - 11.00 uur en na vieringen.

J. B. H. M. Visser

H. Martinus Wijnbergen / De Huet Doetinchem

Rondweg 2, 7075 EM Etten. Tel. 0315 - 32 98 13.

Doetinchemseweg 11, 7007 CA Doetinchem. Tel. 0314 - 32 37 37.



14 De school in Congo is klaar

16 en 17

ING NL45 INGB 0000 8332 16 (rek. courant)

Internet

NL16 ABNA 0231 9526 86 NL20 RABO 0384 3480 33 (rek. courant Wijnbergen)

HH Maria en Laurentiusparochie ook op internet.

NL36 RABO 0314 3167 52 (rek. courant/kerkbalans De Huet)

Kijk op www.maria-laurentiusparochie.nl met o.a. veel

Secretariaat: woensdag en vrijdag van 09.30 - 11.30 uur.

informatie over de parochie, de vier locaties en kerkelijk nieuws.

28 Afscheid van vrijwilligers

Colofon

OLV. Tenhemelopneming / H. Geest Doetinchem Pr. Hendrikstraat 36, 7001 GL Doetinchem. Tel. 0314 - 39 10 91.

Centraal secretariaat parochie HH Maria en Laurentius Postbusnummer 664, 7000 AR Doetinchem Kantoor: Prins Hendrikstraat 36, 7001 GL Doetinchem Dinsdag- en vrijdagochtend van 09.00 - 12.30 uur en verder volgens afspraak. Email: [email protected] Tel. 0314 - 39 18 79 / Mobiel: 06 10430165. NL40 ABNA 0414 1676 27

E-mail: [email protected] Rekeningnummer OLV. Tenhemelopneming: NL 95 ABNA 0533 0352 87 (kerkbalans) NL81 ABNA 0447 5381 87 (betalingen, vieringen, intenties) Rekeningnummer H. Geest: NL88 INGB 0001 0210 10 NL37 ABNA 0533 0377 86 NL82 RABO 0384 3514 76 Secretariaat: maandag, woensdag en vrijdag van 09.30 - 12.00 uur.

2

BETHLEHEMBODE OKTOBER-NOVEMBER 2014

Hebt u kopij voor het eerstvolgende nummer van de Bethlehembode, dan kunt u dit voor 16 NOVEMBER a.s. per e-mail zenden naar een van de locatiecorrespondenten (zie pagina 30). Het eerstvolgende nummer is bestemd voor de periode van 12 DECEMBER t/m 22 JANUARI 2015. Foto’s dienen in een hoge resolutie en in het originele formaat als aparte bijlage (JPG) bij uw tekst te worden meegestuurd.

Hoofdredacteur Redacteur Eindredactie Eindcontrole Advertenties Vormgeving Druk Oplage Verspreiding

: : : : : : : : :

pastoor P. Ambting diaken J. Visser J. Hillebrand B. Kothuis G. Bomers ([email protected]) John Spekschoor, Creatief in Vormgeving - Terborg Senefelder/Misset - Doetinchem 8000 exemplaren 7 x per jaar. Een exemplaar per ingeschreven adres in parochie-administratie, locale gemeenschappelijke openbare plaatsen (bibliotheek, Trefkuul, etc.). BETHLEHEMBODE OKTOBER-NOVEMBER 2014

3

Pastor Zemann overleden

Opnieuw geboren worden?

In de nacht van 29 op 30 september is pastor Vic Zemann thuis overleden. Hij is 80 jaar geworden. Pastor Zemann was emeritus-pastoor van de parochie Onze Lieve Vrouw Tenhemelopneming in Doetinchem. Hij ging 1 januari 1999 met emeritaat. Vic Zemann was ruim 50 jaar priester van het Aartsbisdom Utrecht. Hij was een bescheiden priester die leefde en werkte vanuit een diep geloof. Hoewel hij met emeritaat was, was pastor Zemann nog steeds actief als voorganger. Hij ging niet alleen voor in de parochie van de HH Maria en Laurentius, maar ook in verschillende andere parochies in de Achterhoek was hij een gewaardeerd voorganger. In het komende nummer van de Bethlehembode zal uitgebreid stil worden gestaan bij het overlijden en het afscheid van pastor Vic Zemann.

Met twee parochies samen op bedevaart naar Lourdes in 2015 Met Maria in geloof onderweg

Van 2 t/m 9 mei 2015 gaat het Aartsbisdom Utrecht opnieuw op bedevaart naar Lourdes. De samenwerkende HH Maria en Laurentiusparochie en De Verrijzenis Parochie sluiten zich hierbij aan. Parochianen van de HH Maria en Laurentiusparochie en De Verrijzenisparochie zijn van harte uitgenodigd om deel te nemen aan deze bedevaart.

Informatieavond

De werkgroep parochiereizen organiseert een informatieavond over deze bisdombedevaart. De avond zal in het teken staan van algemene informatie over de manier van reizen, het verblijf in Lourdes, de dagprogramma’s, mogelijkheden van begeleiding en de kosten. Graag nodigen we parochianen van beide parochies uit aanwezig te zijn bij deze informatieavond op 20 november 2014 van 19.30 tot 21.00 uur in de parochiezaal in de voormalige kleuterschool aan de Hoofdstraat in Terborg (naast de RK Kerk, Hoofdstraat 71, Terborg).

Dag van de rouwenden

Als je een groot verdriet te verwerken krijgt, afscheid moet nemen van een dierbare, verlies van je gezondheid, veel verdrietige situaties het hoofd moet bieden, dan zijn er vaak in het begin veel mensen om je heen. Maar na verloop van tijd moet ‘het beter gaan’, ‘over zijn’. Verdriet is echter niet zo maar weg, het gemis van de ander blijft. Als u dat ook zo voelt, dan bent u van harte welkom op onze “Dag van de rouw”. Op 12 november bent u van harte welkom. Vanaf 9.30 uur staat de koffie klaar. De dag wordt gehouden in de Asman-zaal van de Mauritiuskerk in Silvolde, Prins Bernhardstraat 4, 7064GG Silvolde. Voor alle parochianen van de Maria-Laurentius-parochie en voor de 4


Jongeren

Net als drie jaar geleden zijn ook nu jongeren weer uitgenodigd om deel te nemen aan de bedevaart naar Lourdes. Voor hen organiseert jongerengroep Impulz een informatieavond op 7 november om 19.00 uur in de Sint Martinusschool, Hoofdstraat 115 in Gaanderen. Op deze avond kunnen vragen over deze reis beantwoord worden. Ook vertellen jongeren over hun ervaring in Lourdes. Beide informatieavonden zijn geheel vrijblijvend en verplichten niet tot deelname.

Marialof

Voorafgaand aan de informatieavonden zal er in oktober 2014 in beide parochies een Marialof zijn ter voorbereiding op de bedevaart naar Maria in Lourdes. Graag nodigen we u ook uit om hierbij aanwezig te zijn. - zondag 12 oktober a.s. om 16.00 uur in de kerk van OLV Tenhemelopneming in Doetinchem - zondag 26 oktober a.s. om 16.00 uur in kerk van de H. Antonius van Padua in Ulft.

Twee bezinningsavonden in de advent Op weg naar Kerstmis, het feest van de geboorte van Jezus van Nazareth, bereiden we ons in de adventstijd verwachtingsvol voor op dit nieuwe leven. Kunnen ook wij opnieuw geboren worden? In de Schrift, bij mystici, in liederen, wordt telkens opnieuw deze nieuwe geboorte, de geboorte van God in ons, omspeeld. We overwegen liederen en teksten, opdat we verwachtingsvol worden en uitzien naar nieuw leven in ons. U bent van harte uitgenodigd om u samen met anderen voor te bereiden op het komende kerstfeest. De avonden worden gehouden op maandag 8 en 15 december van 19.30 – 21.00 uur in het parochiecentrum O.L.Vrouw. Aanmelding U kunt zich aanmelden voor de avonden via het Parochiesecretariaat van de O.L.Vrouw, telefoon 0314-391091 (maandag-, woensdag- en vrijdagmorgen van 9.30 - 12.00 uur) of per e-mail t.a.v. pastor Daalhuizen naar: [email protected]. Pastor Berrie Daalhuizen

Reisgroep Doetinchem naar PortugalAlgarve

Parochie HH Maria en Laurentius Inleiding professor Kennedy Donderdag: Onderwerp: Spreker: Plaats: Aanvang:

13 november 2014 De veranderende rol van religie in de samenleving Prof. dr. James C. Kennedy Kerkelijk Centrum ‘De Wingerd”, De Bongerd 4 20.00 uur

Evenals in Amerika, thuisland van historicus James Kennedy, speelt religie in Nederland een rol in de vormgeving van maatschappelijke instellingen en ideeën. Wat is de rol van de kerken in het publieke domein? Door wetswijzigingen en kerkverlating hebben de kerken de afgelopen anderhalve eeuw afstand moeten nemen van hun dominante positie in de samenleving. Kerken vormen hun leden en laten zien hoe men zich buiten de muren van de kerk in het publieke domein kan opstellen. De kerken kiezen daarin hun eigen wegen. Wat is de positie van de kerk in de moderne, seculiere, democratische samenlevingen? Zijn de kerken verenigingen en behoren ze zich als zodanig te gedragen? Of hebben ze hogere doelstellingen en moeten ze zich als goddelijke instellingen presenteren. Prof. Kennedy voert een pleidooi voor de kerk als contrasterende gemeenschap, die zowel onderdeel is van de seculiere samenleving als daar, net als een kerktoren, boven uitstijgt ... Prof. dr. James C. Kennedy (1936) is Amerikaans historicus en is vanaf 2003 werkzaam in Nederland. Vanaf 2003 was hij hoogleraar Contemporaine Geschiedenis aan de Vrije Universiteit en sinds 2007 is hij hoogleraar Nederlandse Geschiedenis vanaf de Middeleeuwen aan de Universiteit van Amsterdam. Vic Zemann

parochianen van de Verrijzenisparochie is dit een dag, waarop we samen in gesprek kunnen gaan, op verhaal kunnen komen en, aan de hand van de inleiding, misschien een stapje kunnen zetten in uw rouwproces. In verband met de organisatie willen wij wel graag dat u zich even opgeeft. Opgave kan tot 5 november. Voor de Verrijzenisparochie vindt u de gegevens in de Verbinding. Voor de Maria-Laurentius-parochie kunt u zich opgeven bij het centrale secretariaat: 0314-391879 of 06-10430165, of bij pastor Tankink 06-12387527 Namens de werkgroep, Pastor Mia Tankink

De Interkerkelijke Reisgroep Doetinchem organiseert in 2015 een 12-daagse reis naar Portugal. De reis staat gepland voor 1 t.e.m. 12 juni 2015. Lange, brede zandstranden, duinlandschappen, bizarre rotsformaties, gebergtes met prachtige panorama’s en een variatie aan flora en fauna kenmerken dit gebied, waar de Portugese prins Hendrik de Zeevaarder zijn inspiratie haalde voor zijn reizen. De Algarve biedt u ook een rijk historisch cultureel erfgoed met fascinerende kerken, imposante burchten en oude steden. Een

tweedaagse tocht naar de wereldstad Lissabon, een historisch boeiende stad, maakt de reis compleet. Wij hebben deze reis al twee keer gemaakt en wij kunnen hem van harte aanbevelen. Op dit moment is de prijs nog niet bekend, maar dat zal ongeveer € 1.395,- zijn, afhankelijk van het aantal deelnemers dat minimaal 25 en maximaal 30 bedraagt. De reis is inclusief busvervoer vanaf Doetinchem naar Schiphol en verder is alles bij de prijs inbegrepen, behalve drankjes en persoonlijke inkopen. Inlichtingen en opgave via e-mail: [email protected] of bellen naar de reisleider, Leo van Gog, telefoon 0314-335947. BETHLEHEMBODE OKTOBER-NOVEMBER 2014

5

Harry Reusen, 43 jaar Congo Interview door Gerard Bomers

en hoe Harry Reusen (Breedenbroek, 1940) D atpriester en missionaris werd, is uiteraard een

persoonlijke geschiedenis. Maar dat hij ervoor koos missionaris van Mill Hill te worden, kon nauwelijks een verrassing zijn met een oudere broer die al Mill Hiller was, toen Harry aan zijn studie begon, en met anderen van die orde in zijn omgeving met familienamen als Keurentjes (Gaanderen) en Hartering, Hendriks en Driever (Ulft) en Gerard Heuthorst uit de Slangenburg, die later zijn professor Bijbel werd in Londen. Van 1967 tot 2010 werkte pater Reusen in Congo, dat vooral in zijn eerste jaren een zeer roerige geschiedenis doormaakte. Sinds 2011 woont hij met eveneens oudere leden van zijn orde en andere missionarissen in Oosterbeek. Niet uitgeblust, integendeel, gezond en wel en inzetbaar voor diverse taken. Zondag 14 september ging hij voor in de Paskerk in Doetinchem. De geschiedenis van Harry’s keuze voor het priesterschap en van zijn opleiding relativeert in niet geringe mate het clichébeeld van de met eer en egards omgeven priesterstudent op weg naar zijn wijding en de vervulling van zijn eeuwige roeping. “Ga eerst maar eens naar de LTS in Ulft om timmerman te worden.” Dat leek overeen te komen met zijn vage wens om broedermissionaris met een praktische taak te worden. Al na een jaar koos hij voor de priesteropleiding aan het seminarie in Tilburg van de missionarissen van Mill Hill, de enige Engelse missieorde, hoofdvestiging Londen. De studie verliep voortreffelijk; na zes jaar behaalde hij in 1960 het gymnasiumdiploma. In de lange zomervakanties werkte hij op het kleine boerenbedrijf van zijn vader – die werkte daarnaast om zijn grote gezin te onderhouden op de zuivelfabriek in Aalten – maar vooral op de grote boerderij van zijn opa. Er volgde twee jaar filosofie in Roosendaal, voertaal Engels, en vanaf 1962 vier jaar theologie in Londen. “In 1962 begon ook het door paus Johannes XXIII bijeengeroepen Tweede Vaticaanse Concilie. Onze opleiding was doordrenkt van de ingezette vernieuwing met haar nadruk op de lokale kerk, wat voor ons, toekomstige missionarissen, van grote betekenis was. Wij lazen in dit verband o.m. publicaties van kardinaal Alfrink. Ik herinner me levendig de eerste constitutie van het Concilie, het eerste boek, dat over de vernieuwing van de liturgie ging: de invoering van de volkstaal, de priester tijdens de eucharistie naar de mensen gekeerd als uitdrukking van het samen vieren. Het was ook de tijd dat het verplichte celibaat ter discussie kwam te staan. Dit gebeurde ook in het Pastoraal Concilie van de Nederlandse Kerkprovincie in Noordwijkerhout, dat in 1966 begon, het jaar waarin ik priester werd gewijd, waarna ik in 1967 naar Congo vertrok. Daardoor had ik geen directe weet meer van Noordwijkerhout.” 6


De priesterwijding ontving Harry Reusen van kardinaal Alfrink, want hij en zijn confraters werden als missionarissen uitgezonden door de Nederlandse kerk. Het ging om een opdracht vanuit het geboorteland. “Mijn aanvankelijke plan om in Brits Borneo te werken ging niet door. Het werd Congo. Ik moest dus mijn voorbereiding meteen daarop richten, wat o.m. een half jaar Parijs betekende, om de Franse taal te leren,.”

‘Meteen gedoopt’

Op mijn opmerking dat hij als jongeman van 26 met zijn voortreffelijke opleiding, zijn priesterwijding en zijn idealen goed voorbereid was, reageert Harry: “Er bleek een enorme kloof tussen ideaal en werkelijkheid. Het avontuurlijke aspect van mijn roeping en toekomstige werk, dat mij als jongen uiteraard ook had aangesproken, bleek anders en sterker dan verwacht. Na de afscheiding van België in 1960 en omvorming tot Democratische Republiek zat Congo middenin een zeer roerige periode van opstanden. Namen als Lumumba, Kasavubu en Mobutu en de afscheiding van het (koper) rijke Katanga, zul je je nog wel herinneren. Wij kwamen in ’67 aan in de haven en gingen per trein in een lange reis op weg naar Kinshasa.

“Gelukkig heb ik me nooit vervreemd gevoeld van de Nederlandse kerk.” Onderweg werden we ‘meteen gedoopt’. Ergens in het niets stopte de trein, soldaten drongen binnen. We waren met drieën en trokken gauw onze witte toog aan. De soldaten lieten ons gaan. Een week later, na een vliegreis van vier uur in een oude DC-3, kwamen we op onze post in de grote Evenaarsprovincie, overwegend moerasgebied en broedplaats van vele ziekten.” Het bisdom Basankusu, driemaal de grootte van Nederland, werd 43 jaar lang Harry’s werkgebied.

Missionary companion

Een beetje provocerend om de in onze tijd vaak geuite twijfel aan de intenties van missionering naar voren te brengen, vroeg ik of ‘het zieltjes winnen’ toen kon beginnen. Harry toont zich niet verrast door deze vraag. “De mens met zijn ontwikkeling, zijn veelal moeilijke situatie, zijn godsbegrip staat voorop. Een menswaardig bestaan, daar gaat het om, daar hoort het geloof bij. De missionering vanuit Mill Hill bestond ter plaatse al sinds begin vorige eeuw, de Nederlandse inbreng sinds de jaren twintig. De structuur was gevestigd en geworteld. Wij wilden daarin een rol spelen als missionary companion, waarmee ik bedoel dat we dicht bij de mensen stonden, hun metgezel waren, hun vragen

Parochie HH Maria en Laurentius en grote problemen deelden, m.a.w. één met hen wilden zijn. Wij sloten aan bij hun godsbegrip, dat in wezen altijd geloof in één god betekende, en gaven het, werkend vanuit onze christelijke principes, een naam en een inhoud, die zij veelal deelden. Er werd godsdienstles gegeven, het bijwonen daarvan was niet verplicht, je mocht tijdens die lessen ander onderwijs volgen. De spanning tussen ideaal en werkelijkheid en het uitgangspunt om als metgezel één met de mensen te zijn, het zijn thema’s die in ons gesprek telkens terug komen. Een moderne opleiding, gevolgd door zijn door jarenlange ervaring gerijpte inzicht en houding, Harry Reusen weet waarover hij het heeft. Hij heeft zich met zijn mensen en hun lot vereenzelvigd, hij toont zich onder de indruk van hun vaak totale overgave aan hun geloof en de spontane en uitbundige uiting van hun liefde voor Christus. Ook het thema van de plaatselijke kerk, al tijdens zijn opleiding onder zijn aandacht gebracht, benadrukt hij. “Het metgezel zijn betekent ook dat je, met als uitgangspunt eenheid van leer en opvatting, uitgaat van het plaatselijke karakter met zijn eigen inhoud en vooral belevingswijze van het geloof. Het heeft mij geholpen om allerlei plaatselijke accenten en uitingen volledig te accepteren en te waarderen.”

de vier hoofdtalen te hanteren, wat bovendien het voordeel had dat in die taal al bestaande liturgische teksten, gebeden en dergelijke voorhanden waren.” In 1995 vertrok Harry Reusen, inmiddels overste van de Mill Hillers aldaar, naar de centrale missiepost in Basankusu. Hij werd vrijgesteld om hoofdzakelijk leiding te geven aan de opleiding van inlandse missionarissen van Mill Hill, al bleef hij ook daar het gewone werk doen. “In 1966 waren er 45 buitenlandse missionarissen

Drie werkperioden

Veertien jaar werkte Harry bij een van de drie stammen - ja, ook hun taal geleerd - van het bisdom Basankusu in een parochie ter grootte van Gelderland. Hij had als kapelaan en later pastoor veel te maken met het onderwijs in een structuur die nog bestond vanuit het Belgische bestuur. “Ik had toezicht op de opleiding, ook van de catechisten, en zorgde voor de uitbetaling van de salarissen, waarvoor het geld door de regering werd vrijgemaakt. De medische zorg en het onderwijs van meisjes was veelal nog in handen van zusters. Maar er volgde al gauw nationalisatie en volkomen scheiding van kerk en staat. Op zich een goede zaak, maar onder Mobutu, die van 1965 tot 1998 de absolute macht in handen had, vond de overgang op brute wijze plaats. Tegenover de kerk stond hij zeer vijandig. Ik heb bewondering voor mgr. Matondo, de eerste inlandse bisschop van Basankusu, die ondanks veel tegenwerking door velerlei initiatieven erin slaagde de geloofsgemeenschap levend en levendig te houden. Hij zette o.m. een eigen jeugdbeweging op. Uit die tijd dateert ook de Zaïrese mis, officieel door Rome erkend.” In 1981 verhuisde pater Reusen naar de andere kant van het bisdom Basankusu, 800 kilometer ver: vijf grote missieposten, inmiddels parochies genoemd. Hij werd daar pastoor-deken en besteedde als zodanig meer tijd aan overleg en toezicht, maar bleef ook ‘het gewone werk’ doen. “De taal van die stam hoefde ik niet meer te leren, want er was inmiddels besloten om één van

Foto: Ton Harbers

in het bisdom Basankusu tegenover vier Congolese diocesane priesters. In 2010 was die getalsverhouding omgekeerd.” Hij zegt het niet met zoveel woorden, maar ik denk dat hij zeggen wilde: kijk, plaatselijke kerk. Wat hij wel met zoveel woorden zegt: “Voor een groot aantal inlandse priesters is het moeilijk om celibatair te leven. Gezien hun afkomst en cultuur is het verplichte celibaat misschien teveel gevraagd; in hun cultuur moeten de stam en de naam voortleven. Het celibaat, heb ik altijd gevonden, zou facultatief moeten zijn.”

2010, de grootste stap

In 2010, 70 jaar oud, nam pater Reusen het besluit te stoppen. Zijn hoofd was daar misschien snel mee klaar - hij had een goede opvolger gevonden - zijn hart had grote moeite: loslaten waar je een leven lang één mee bent geweest. Terug naar Nederland. “Gelukkig heb ik me nooit vervreemd gevoeld van de Nederlandse kerk.” Gerard Bomers BETHLEHEMBODE OKTOBER-NOVEMBER 2014

7

Pastorale column door Berrie Daalhuizen Op 1 en 2 november vieren we Allerheiligen en Allerzielen in onze Kerk. Altijd weer twee bijzondere dagen van het liturgisch jaar. Met Allerheiligen staan we stil bij al degenen die in de loop van de geschiedenis heilig verklaard zijn door de Kerk. Met Allerzielen gedenken we alle overleden gelovigen en met name onze dierbaren die in het afgelopen jaar gestorven zijn.

Wij zijn er voor u. Wij nemen graag uw zorgen rondom het regelen van de uitvaart uit handen.

Monuta Achterhoek. We zijn 24 uur per dag bereikbaar op 0314-32 59 17. Ook als u niet bij ons verzekerd bent. U kunt ons op afspraak bezoeken op de Keppelseweg 40 te Doetinchem. Kijk ook op www.monuta.nl.

De steun bij iedere uitvaart.

Heilige voorgangers Dit jaar werden op 27 april Paus Johannes XXIII en Paus Paulus VI op dezelfde dag heilig verklaard. Je wordt natuurlijk niet zomaar heilig verklaard in onze Kerk. Er gaat een lange weg aan vooraf en er worden strenge criteria gehanteerd om tot een heiligverklaring te komen. Maar belangrijker is wellicht wat deze heiligen teweegbrengen, de inspiratie die zij ons vandaag geven. Paus Johannes heeft mij altijd aangesproken. Hij had een warme uitstraling en zijn betekenis voor onze kerk is groot geweest. Hij zette de ramen van de Kerk wijd open door het gedurfde initiatief om het Tweede Vaticaans Concilie bijeen te roepen. Ook zijn openheid naar andere kerken en gelovigen is van groot belang geweest voor onze Kerk en inspireert ook vandaag nog velen tot gesprek en ontmoeting met andersgelovigen. Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat het eenvoudige en spontane optreden van Paus Franciscus velen doet denken aan Paus Johannes. Beiden roepen een kerk op, die naar buiten gericht is; open voor de zwakken in onze samenleving en mensen met een ander geloof of levensbeschouwing. Paus Franciscus brengt op zijn beurt de Heilige Franciscus van Assisi opnieuw tot leven. Dit blijkt niet alleen uit zijn naamkeuze, maar ook uit zijn soberheid, zijn eenvoud, zijn bekommernis met vluchtelingen, daklozen en zwakken. Veel mensen vinden vandaag opnieuw inspiratie in de persoon van de Heilige Franciscus van Assisi en de Franciscaanse spiritualiteit, die staat voor eenvoud, dankbaarheid en broeder- en zusterschap met elkaar en de natuur. Dierbare doden Met Allerzielen staan we in het liturgisch jaar uitdrukkelijk stil bij onze dierbare doden. We zien ook steeds meer dat daarnaast buiten de Kerk ook wordt stilgestaan bij de overledenen. In ziekenhuizen en rouwcentra zijn er bijeenkomsten voor familieleden die een dierbare hebben verloren en ook de KRO eert de doden in een speciaal programma. Het blijkt een breed gedragen verlangen om onze dierbare doden te herinneren en hen zo met ons mee te dragen in ons leven. Dit jaar zal ik Allerzielen vieren in Vleuten omdat mijn moeder, die het afgelopen jaar overleden is, daar begraven ligt en in de viering van Allerzielen haar naam genoemd zal worden. Mijn moeder heeft haar hele leven veel steun gehad aan Maria. De Heilige Maria hielp haar door veel moeilijke momenten heen. Het is goed om ieder jaar weer Allerheiligen en Allerzielen te vieren. We mogen dankbaar zijn voor de Heiligen uit het verleden, die ons inspireren en bezielen op onze gelovige weg. We mogen dankbaar zijn voor onze lieve doden, die ons voorgingen en tegelijkertijd met ons meegaan op onze levensweg in dierbare herinnering. Pastor Berrie Daalhuizen

Parochie HH Maria en Laurentius Hoorzitting onttrekking aan de eredienst H. Augustinuskerk Het parochiebestuur van de HH. Maria en Laurentiusparochie heeft het voornemen om de RK Kerk van de H. Augustinus te Gaanderen te sluiten voor katholieke erediensten. Hieraan voorafgaand zal de bisschop toestemming moeten geven om de kerk aan de eredienst te onttrekken. Met betrekking tot de onttrekking aan de eredienst moet het parochiebestuur een kerkrechtelijke procedure doorlopen. Onderdeel daarvan is, dat de parochianen de gelegenheid krijgen om in een hoorzitting hun eventuele bezwaren tegen de sluiting van hun kerk kenbaar te maken. Tijdens deze hoorzitting zal het parochiebestuur het voorgenomen besluit tot sluiting van deze kerk nader toelichten en vervolgens de parochianen van de H. Augustinusgemeenschap de gelegenheid geven hun eventuele bezwaren kenbaar te maken. Een hoorzitting is géén discussie- of inspraakavond, maar heeft de bedoeling om de eventuele bezwaren die er leven, te inventariseren en zorgvuldig vast te leggen. Die bezwaren worden dan, samen met het verzoek van het parochiebestuur om de H. Augustinuskerk aan de eredienst te onttrekken, naar de bisschop gestuurd. Op deze wijze kan de bisschop zich een goed beeld vormen en een gewogen besluit nemen. Hierbij nodigt het parochiebestuur de leden van de voormalige geloofsgemeenschap H. Augustinus Gaanderen, parochianen van de geloofsgemeenschap H. Augustinus / H. Martinus Gaanderen en alle andere betrokkenen uit voor de hoorzitting op: Donderdag 13 november 2014, aanvang 20.00 uur Parochiecentrum H. Augustinuskerk. BETHLEHEMBODE OKTOBER-NOVEMBER 2014

9

Antisemitisme en Jodenhaat

Symfonisch Blaasorkest Gaanderen

Het is een eeuwenoude kwaal: dat telkens weer opkomend venijn van Jodenhaat. Schokkend en beangstigend voor wie slachtoffer zijn. Terecht worden we allen opgeroepen om ons daartegen te verzetten. Maar dat het zich weer aandient - het in elkaar slaan van Joden, winkels plunderen en brandstichten - toont dat het antisemitisme latent aanwezig is gebleven en als een virus op elk moment weer kan uitbreken. ‘Onze kinderen kunnen niet meer buiten spelen waar ze gepest worden, omdat ze Joods zijn’. Jodenhaat is nu vaak gekoppeld aan het conflict tussen Hamas en Israël, maar dat is één kant van het probleem.

Muziekspektakel ‘Feel the Rhythm’ in Gaanderen

Steeds weer

Al bijna drieduizend jaar leidt het Joodse volk een moeilijk bestaan. Hun omgeving was Joden vaak vijandig gezind en meermalen werden zij verdreven uit de landen waar ze woonden. Waarom? Mede vanwege hun leefwijze en hun geloofsvisie, hun ‘andere’ manier van geloven die van hen vroeg dat ze de Ene God en Zijn geboden zouden gehoorzamen. Joden hebben zich zo onderscheiden van hun heidense omgeving. Ze zijn aangespoord zich te onthouden van afgodendienst. Die Joodse houding leidde tot onderdrukking, verdrijving uit de landen waar zij woonden en ballingschap. Daardoor verspreidde het Joodse volk zich over vele landen en continenten. In zo’n ander land werden ze al of niet gedoogd. Er waren dan wetten, bepalingen die inhielden dat Joden geen land mochten bezitten, dat ze uitgesloten waren van bepaalde ambachten, dat ze extra zware belastingen moesten betalen. Desondanks wisten zij zich er te handhaven o.a. door markthandel en internationale handelsbetrekkingen. Totdat de vraag opdoemde: kunnen Joden wel goede burgers van ‘ons land’ zijn? Hun eigenheid, hun religieuze traditie en hun eigen taal maakten hen verdacht. Er ontstonden door onbekendheid met hun leven merkwaardige verhalen over geheimzinnige rituelen, kindermoord, complotten tegen regeringen van landen waar ze woonden. Vervolging, gedwongen bekering, verbanning en aanslagen waren dan het antwoord. Dat gebeurde in christelijke landen en in islamitische landen. De Joden werden eeuwenlang gedwongen tot een opgejaagd en onzeker leven, maar ze wisten zich staande te houden. Hun eigenheid, hun geloof in de Ene, het onderhouden van de sabbat en andere gebruiken én vooral het ‘leren’, kennis vergaren over hun traditie, de wetenschap en muziek, was en is hun sterk geestelijk, spiritueel fundament. Dat werd letterlijk meegedragen in de Thora (de boekrollen en ook andere geschriften). Bij een aanval op hun woonplek, verbranding van hun dorp, plundering en moordaanslagen waren vluchten en elders je heil zoeken vaak de enige tijdelijke oplossing. Deze situatie van de Joden 10


woekerde voort in alle naties, landen en woonplekken en liep uiteindelijk uit op het drama van de Sjoa, de Vernietiging.

Keerpunt

Door die eeuwenlange onzekerheid ontstond eind 19e eeuw de mening: we hebben een eigen plek nodig, waar wij in veiligheid Jood kunnen zijn. We kennen dit als het zionisme, dat met name door Theodoor Herzl werd uitgedragen. Die visie werd steeds sterker en velen gingen zich weer vestigen in het Land. De aloude bede van het Pesachfeest: ‘volgend jaar in Jeruzalem’ is door de eeuwen heen blijven klinken. Anderen wilden blijven in de landen waar ze al van generatie op generatie als burgers woonden (de vrijheid van godsdienst kwam na de Franse Revolutie), maar de onzekerheid bleef. In mei 1948 werd de Staat Israël opgericht. Daarmee was echter een nieuw probleem ontstaan, het probleem van de verhouding tot de Arabische buurlanden en - binnen Israël zelf - het samenleven met de Palestijnse bevolking, die daar ook al generaties woont en bestaat uit zowel christenen als moslims. Deze spanning is de afgelopen decennia helaas verder opgelopen en steeds pijnlijker voelbaar geworden.

Op 29 november a.s. wordt sport- en cultureel centrum De Pol in Gaanderen wederom volledig omgetoverd tot een prachtige en bovenal sfeervolle concertzaal. Ditmaal in Midden- en Zuid-Amerikaanse sferen voor het muziekspektakel ‘Feel the Rhythm’, dat dan plaatsvindt. De rode draad tijdens dit concert wordt gevormd door het Symfonisch Blaasorkest Gaanderen, omringd door tal van gasten, zoals zangeres Karine Philipsen, Aventus Dans uit Zutphen en de steelband van het Nederlands Politieorkest. De voorverkoop start op 1 november a.s. en kaarten kosten dan € 15,00 per persoon. Aan de kassa betaalt u € 17,50.

Schitterend programma

Op het programma staat onder meer de Cuban Overture van Gershwin. Een klassieke maar tegelijkertijd swingende rumba. Heel ontroerend is Adíos Nonino van Piazzolla, waarmee Karel Kraayenhof in 2002 de hele wereld bereikte, toen hij met het Concertgebouw Kamerorkest optrad tijdens de huwelijksvoltrekking van ons huidige koningspaar Willem-Alexander en Maxima. Van Jobim hoort u Wave en het overbekende Girl form Ipanema. Verder zijn er diverse medleys met daarin o.a. Quantanamera en Quando, Quando, Quando.

De toekomst

Naast de inzet voor dialooggesprekken overal in Israël en ook elders tussen met name de jongeren van Israëlische en Palestijnse origine, zijn er verschillende initiatieven voor een betere verstandhouding. De communicatie is echter moeilijk door de pijnlijke ervaringen in het verleden, de huidige blokkades, de kwetsbare onderlinge verhoudingen in Israël zelf, op de West Bank met de nederzettingen en de confrontatie met Hamas in Gaza. Over en weer mag en moet er plaats zijn voor kritiek tussen deze verschillende bevolkingsgroepen. Openheid voor het zelf-verstaan van de ander (hoe iemand denkt, voelt en gelooft, negatieve en positieve ervaringen verwerkt en een eigen cultuur en verleden beleeft) vereist juist dialoog en respect met het oog op een gezamenlijke toekomst. Vertrouwen herwinnen is een zware opgave. In deze complexe situatie mag echter nooit Jodenhaat – noch hier in ons land, noch daar of elders – het antwoord zijn op het conflict. Haat is een gruwelijke onmenselijke uitwas en moet worden weersproken. Frans Zwarts pr., lid KRI, Kath. Raad voor Kerk en Jodendom

Bestel tijdig uw toegangskaarten!

Gelet op de grote belangstelling die er nu al is, zal het concert naar verwachting snel zijn uitverkocht. Wacht daarom niet te lang met het reserveren van uw toegangskaarten. Dat kan vanaf 1 november via www. sbo-gaanderen.nl. Ook bij Koenders ’t Ware Huis in Gaanderen zijn vanaf dan kaarten verkrijgbaar. Wilt u meer weten? Kijk dan op www.sbo-gaanderen. nl. U vindt Symfonisch Blaasorkest Gaanderen ook op Twitter en Facebook.

Verlangen naar de enorme eindeloze zee Van de bestuurstafel

HH Maria en Laurentius

“Als je een schip wilt bouwen, roep dan geen mannen bij elkaar om hout te verzamelen, het werk te verdelen en orders te geven. In plaats daarvan, leer ze verlangen naar de enorme eindeloze zee.” Dit wijze citaat van de Franse aristocraat Antoine de Saint-Exupéry komt soms in mij op, als ik nadenk over de toekomst van de kerk en de parochie. Om de kerk en de parochie vorm te geven is voor alles een verlangen naar God noodzakelijk. Veel te vaak gaat het in onze kerk, bij gelovigen en ook bij pastores en bestuurders, om structuren waaraan we zo gehecht zijn of die we zo graag wensen. Daarentegen zou het allereerst over God moeten gaan, over het verlangen naar Hem en de structuren die volgen dan wel. Verschillende theologen in onze traditie wijzen erop dat er in de mens een natuurlijk verlangen naar God bestaat. In deze rij schaart zich ook de bekende auteur en Benedictijner monnik Anselm Grün. Volgens hem is al ons zoeken naar geluk uiteindelijk gericht op God , in Hem vinden wij het volmaakte geluk. Veel mensen zijn zich helemaal niet bewust van het feit dat zij gelukszoekers zijn. Hoe zouden zij dan die zoektocht in verband moeten brengen met God, in wie wij het volmaakte geluk vinden? Maar het gebeurt ook dat gelovige mensen die God wel zoeken op hun levenslange zoektocht slechts genoegen moeten nemen met afgeleid kortstondig geluk. Om God te ervaren op onze zoektocht is het volgens Grün noodzakelijk dat we contact hebben met de eigen ziel. Of je nu als niet-gelovige een sprong wilt wagen en God wel wilt zoeken of dat je als gelovige God dieper wilt ervaren, het is noodzakelijk om contact te maken met de eigen ziel, want daar ervaren we God. Daarvoor is een bewust leven nodig waarbij je contact maakt met de eigen agressie, seksualiteit, met je eigen verlangen, zoeken en falen. Als de mens niet in contact is met bepaalde aspecten van zichzelf, kunnen deze het contact met God verduisteren. Kortom een zoektocht naar God begint bij jezelf, in het contact met je eigen leven, met je eigen ziel. De parochie is een instrument dat ons helpt om ons geloof te beleven, opdat wij als geloofgemeenschap samen kunnen komen om de sacramenten te vieren. Maar hoe de parochie er uitziet hangt vooral af van de mate dat wij naar God verlangen. Het is een taak van ons allen om dit verlangen in onszelf en in anderen te blijven cultiveren. Pastoor Peter Ambting BETHLEHEMBODE OKTOBER-NOVEMBER 2014

11


PCI ook op de diaconale markt

Onlangs overleed in Utrecht Zr. Martina Ketelaar. Ze was afkomstig uit onze parochie. Hieronder haar gedachtenisprentje:

Zaterdag 8 november van 14.00 tot 16.30 uur

Presentatie vormelingen

Vieringen thuis meeluisteren

In de viering van 18 oktober 2014 zullen de Doetinchemse jongeren zich voorstellen tijdens de viering. Waar sta jij voor? Waar kies jij voor? Dat zijn de vragen waar we ons mee bezighouden. En..., als je ergens voor kiest, durf je er dan ook voor te gaan? Deze viering is een familieviering, waarbij het koor The Singing Kids zal zingen. Wij nodigen daarom ook alle ouders met kinderen uit om deze viering bij te wonen. In de viering van zaterdag 15 november zullen alle jongeren van onze parochie (Doetinchem, Gaanderen Etten en Terborg) in de St. Martinuskerk in Etten het sacrament van het Heilig Vormsel ontvangen van hulpbisschop Hoogenboom. Wij wensen Wouter, Aileen, Joris, Linda , Alischa en Elmira een hele fijne voorbereidingstijd en een fijne dag toe.

Sinds enige tijd kunt u de vieringen in de kerken van Etten, Gaanderen en OLV in Doetinchem meeluisteren of terugluisteren via internet. Door op de website www.kerkomroep.nl de plaatsnaam van de betreffende kerk in te toetsen, verschijnt er een rijtje met kerken in die plaats. Door vervolgens op de betreffende kerk te klikken, kunt u in de rij met datums de viering aanklikken die u wilt horen. U kunt op het moment van uitzending direct meeluisteren of de viering later oproepen. Ouderen die niet handig zijn met internet, kunnen een webradio aanschaffen en via de webradio de vieringen volgen. Voor meer informatie over de webradio kunt u contact opnemen met het secretariaat. Het parochiebestuur hoopt met deze eigentijdse mogelijkheid een goede keuze te hebben gemaakt en zo het parochieleven nog toegankelijker te maken.

Werkgroep Vormsel Doetinchem

BIJDRAGE BETHLEHEMBODE 2014

Bij deze uitgave van de Bethlehembode hebben wij een acceptgiro bijgevoegd voor een vrijwillige bijdrage in de kosten van ons parochieblad over 2014. Wij stellen ook dit jaar uw bijdrage weer bijzonder op prijs. Daarmee kunnen wij voor elkaar een goed en informatief parochieblad blijven verzorgen. Over 2013 mochten wij € 14.545,- van u ontvangen. Tezamen met de advertentieopbrengsten van €. 4.830,- zijn daarmee de kosten van de Bethlehembode bijna geheel gedekt. Met behulp van deze acceptgiro kunt u uw bijdrage of gift overmaken op rekeningnummer IBAN: NL57 RABO 0129 0876 96 t.n.v. Parochie HH. Maria en Laurentius, o.v.v. Bethlehembode 2014. U kunt uw bijdrage vanzelfsprekend ook overmaken via telebankieren. Bij voorbaat namens het parochiebestuur onze oprechte dank. Theo Tomesen, penningmeester 12


Pastor Mia Tankink heeft in de vorige Bethlehembode uitvoerig beschreven, waarom de parochiële Beleidsadviesgroep Diaconie een diaconale markt gaat houden in de kerk van OLV Tenhemelopneming (Paskerk) in Doetinchem. Zij geeft daarin onder meer aan het heel jammer te vinden dat veel mensen deze vorm van kerk-zijn nog niet zo goed kennen. Daarom: ook in onze parochie! In iedere Bethlehembode staat het kader Hulp nodig? Misschien via de PCI met daarin een aantal namen, adressen, telefoonnummers en zelfs de e-mailadressen van personen uit de verschillende locaties van onze parochie, die kunnen worden benaderd. Toch is er (te) weinig rechtstreekse respons van degenen, die feitelijk in vooral materiële nood zitten. Wel komen geregeld aanvragen binnen via kanalen die zich beroepshalve of ideëel bezighouden met hulpverlening. Mensen die echt hulp nodig hebben, voelen zich vaak belemmerd om dit kenbaar te maken, hetgeen begrijpelijk is. Echter alle parochianen kunnen de ogen en oren zijn bij het signaleren van dit soort problemen van hun medemens. Men kan een situatie melden bij onze PCI; dat kan ook anoniem. Er wordt dan in ieder geval actie ondernomen vanuit de PCI. Voorbeelden van via onze PCI verleende hulp: - Kinderen die toch mee konden op een kamp; de PCI betaalde de deelnamekosten. - Een moeder die dolgraag met de kinderen tijdens de schoolvakantie een dagje uit wilde, maar hier absoluut geen geld voor had; de PCI maakte het mogelijk dat het gezin een dagje naar de dierentuin kon. - Een man met een kapotte bril had echter geen geld om een eenvoudige nieuwe bril aan te schaffen; de PCI betaalde de nota bij de opticien. - Iemand die een woning kreeg toegewezen, had onvoldoende middelen om noodzakelijke spullen te kopen; de PCI betaalde laminaat voor in de kamer en gang, alsmede wat verf. - Een mevrouw had haar koelkast met vriezertje kapot, kon geen nieuwe kopen; de PCI zorgde dat er een eenvoudige nieuwe kwam. - Een mevrouw had aantoonbaar behoefte aan een fiets; de PCI maakte mogelijk dat zij een goede gebruikte fiets kreeg.

Parochie HH Maria en Laurentius

Het gaat dus veelal om hulp die niet structureel is. Indien een hulpvraag een structureel karakter heeft, dan helpt de PCI bij het doorverwijzen naar de instanties voor betreffende voorzieningen. Tijdens de diaconale markt op 8 november heeft onze PCI ook een stand in de kerk. Onze werkwijze, die in de meeste gevallen tot een heel snelle behandeling leidt, kan dan verder worden toegelicht en er kan dan van gedachten worden gewisseld over dit soort aangelegenheden. Wij hopen u te kunnen begroeten tijdens deze diaconale markt. Martin Liefrink, secretaris PCI HH Maria en Laurentiusparochie

Israel rustig aan… Reis naar het H. Land van 19-28 februari 2015 Van 19 tot 28 februari 2015 begeleiden pastoor Jurgen Jansen van de H. Gabriëlparochie als reispastor en pastoor Peter Ambting als gids een reis van VNB naar Israël. Deze reis brengt u bij de heilige plaatsen van ons geloof, maar biedt u ook een kennismaking met het jodendom en het hedendaagse Israël. De reis is speciaal samengesteld voor mensen die een wat rustiger programma willen of niet meer heel vlot ter been zijn. Door het aanbod van deze ‘reis op maat’ is voor die mensen toch een bezoek aan het Heilige Land mogelijk. Wel is het noodzakelijk dat u zelf uit de voeten kunt in het hotel en in de straten van de binnensteden. Het komt voor dat u zelf enkele kilometers te voet dient af te leggen, want de bus brengt ons wel zo dicht mogelijk bij de te bezoeken plekken, maar soms kan de bus niet helemaal ter plaatse komen. Uiteraard mogen ook andere, meer mobiele, mensen aan de reis deelnemen. De extra vrije tijd in deze reis kunnen zij invullen ter vrije besteding. Op 28 november om 19.30 uur is er een informatiebijeenkomst in de Mariazaal van de kerk van OLV ten Hemelopneming aan de Prins Hendrikstraat 36 in Doetinchem. Pastoor Jansen en pastoor Ambting nodigen u graag uit voor deze informatieavond. Ook kunt u informatie vinden in de folders die de komende tijd achter in de kerken komen. BETHLEHEMBODE OKTOBER-NOVEMBER 2014

13

De Saint Nicolasschool in Congo is klaar! Op 15 september werd de nieuwe Saint Nicolasschool in het Congolese Kenge officieel in gebruik genomen. De parochies van Arnhem en Doetinchem hebben tijdens de vastenactie van 2013 € 33.000,- voor de bouw van deze basisschool bijeen gebracht. De opbrengst van de collecte bij het zestigjarig priesterfeest van père Nicolas Berends bedroeg € 20.000,-. Het grootste deel daarvan was afkomstig van de Sint Jansgemeenschap en daardoor kon ook het schoolmeubilair worden gefinancierd. De parochiële MOV-groepen hebben veel organisatorisch werk verzet voor dit project, dat ook de aandacht van kardinaal Eijk trok, die € 10.000,- beschikbaar stelde. De parochianen van Kenge namen 10% van de bouwkosten voor hun rekening, terwijl vrijwilligers het zware werk deden, zoals het bouwrijp maken van het terrein en het aandragen van water. Jonge, werkloze vakmensen vervaardigden het schoolmeubilair. De bouw van de zesklassige school was dringend nodig. Er meldden zich zoveel leerlingen aan voor de Saint Kizitoschool van Kenge, dat de eerste klas ruim honderd leerlingen telde. Ook de andere klassen raakten overbevolkt. Père Nicolas Berends (87) pakte het probleem op en zette zich in voor de financiering van een nieuwe school.

PCI ook op diaconale markt

Hij is geboren en getogen in Arnhem en werkte 53 jaar als missionaris in Kenge, waar hij onder meer twee scholen bouwde. Inmiddels woont hij alweer zeven jaar in Arnhem. Vanuit Nederland heeft hij nu de bouw van zijn derde school voor elkaar gekregen. Afgelopen zomer reisde hij naar Kenge om de inwijding van de school bij te wonen en het is eervol voor hem dat deze naar Saint Nicolas vernoemd is. ‘Gezien mijn leeftijd was het de laatste keer dat ik naar Congo kon reizen’, zegt hij met een glimlach. ‘Toch blijft er een herinnering aan mij bestaan. Hartelijk dank aan onze parochianen, die dit ideaal hielpen verwezenlijken!’ Piet van der Schoof

Komende vieringen…. In de komende Adventsperiode zullen er op zondagavond weer oecumenische adventsvieringen worden gehouden. Om beurten gaat een pastor of dominee voor. Dit jaar zijn wij als Maria-Laurentiusparochie weer de gastheer. Wij hopen dat velen de weg zullen vinden naar de mooie vespervieringen in voorbereiding op Kerstmis. Voor de kinderen, hun ouders en grootouders en iedereen die wil komen. Op zaterdag 25 oktober is er weer een heel bijzondere viering voor kinderen, hun ouders en grootouders. Wij gaan dan samenkomen rond Maria, de moeder van Jezus. De afgelopen keer hebben wij nagedacht over nare mensen, groot en klein. Wat we daar tegen kunnen doen. Hoe wij kunnen praten en doen als mensen je pijn doen. Als andere kinderen je slaan of schelden. De engel Michael loste het op met een zwaard, maar dat was niet zo goed. Joris deed het met durf en moed. En voordat hij begon te vechten ging hij eerst bidden. Net zoals wij dat samen hebben gedaan. En tenslotte aten wij het drakenbrood. Als je ook een keer een heel bijzondere viering speciaal 14


voor kinderen wilt meevieren, kom dan op 25 oktober. Aan het einde van iedere viering vertellen wij dan, wanneer de volgende viering is. Kijk voor een uitgebreid verhaal maar eens op de bladzijde van de locaties Heilige Geest en Onze Lieve Vrouw. Speciaal voor de ouders en grootouders: In deze viering wordt geen Communie uitgereikt. In ons liturgisch centrum is iedere zondag al een eucharistieviering. Er is dus gelegenheid om te communie te gaan. Een Woorden communieviering vindt plaats, omdat de mensen anders op een locatie niet te communie kunnen gaan. Daarom is de regel dat naast een eucharistieviering in het weekend de andere viering in diezelfde kerk in het weekend een viering is van Woord en Gebed. Pastor Mia Tankink

Aan alle parochianen van alle locaties in onze Maria - en Laurentiusparochie Op zaterdag 8 november houden wij een grote diaconale markt in de kerk van OLV Tenhemelopneming in Doetinchem. Als Beleidsadviesgroep rond de diaconie willen wij graag aan iedereen laten zien, wat er allemaal gebeurt op het gebied van de diaconie. Dat wij als kerken vieren, dat weet iedereen. Samenkomen in gebed en zang om de Heer te bedanken, te leren, troost te zoeken, dat zijn bekende activiteiten. Maar de kerk anno 2014 is niet alleen een vierende en lerende kerk. Zij is ook een dienende kerk. In het woord dienen zit ook het woord dienstbaar. Eenvoudig gezegd: “Er zijn voor de ander en dat in naam van Hem”. Ook in onze parochie zijn heel veel vrijwilligers werkzaam in de diaconie. Heel vaak weten mensen niets van het werk, dat gedaan wordt. Als de namen PCI en MOV vallen, trekken veel mensen de wenkbrauwen op. Wat doen die vrijwilligers? Waar staan ze voor? Bezoekers, mensen die de Communie rondbrengen, acties, Voedselbank en kerk, kledingbank en kerk, rouwverwerking, samenwerken met andere organisaties, financiële hulpverlening? Ja, dat is er allemaal, ook in onze gemeenschappen in onze parochie. Wilt u dit alles eens met eigen ogen zien? Kom dan naar de markt op 8 november. Vanaf 14.00 uur kunt u kijken, in gesprek komen en zien hoe dienstbaarheid gestalte krijgt. Wij hopen op een grote belangstelling van u allemaal, laat onze vrijwilligers die zoveel werk verzetten, niet alleen staan, maar toon uw belangstelling door te komen. Bij het ter perse gaan van dit artikel weten wij dat in ieder geval het kerkkoor uit Etten ook zijn medewerking gaat verlenen om de markt muzikaal op te luisteren. Er zijn tot nu toe al 16 kraampjes die beheerd zullen worden door heel verschillende enthousiaste mensen. Graag tot ziens

Caritas

Ouderenmiddagen en omgekeerd bezoekwerk

Er is veel te doen voor iedereen die op de hoogte wil blijven van het nieuws in de eigen locatie en van de ontwikkelingen in onze Maria- en Laurentiusparochie. Op zaterdag 4 oktober is er een ontmoetingsdag voor senioren van de locatie H. Geest/OLV in de Wingerd op de Huet. Tijdens de plechtige eucharistieviering is ook de mogelijkheid om de Sacramenten der Zieken te ontvangen. Op diezelfde dag is er in Gaanderen in de sporthal een ontmoetingsdag voor zieken en ouderen. Om 14.00 uur beginnen wij ons samenzijn met een oecumenische viering. Op donderdag 16 oktober is de jaarlijkse ontmoetingsdag voor senioren van Wijnbergen/de Huet in de Wingerd. Het thema van de dag is: ‘Er zij licht’. Ook deze dag beginnen wij met een plechtige eucharistieviering. Op vrijdag 7 november bent u vanaf 13.30 uur welkom in Terborg. Het programma bestaat uit informatie van de locatie, de nieuwste ontwikkelingen in onze parochie en – op wens van de mensen die de vorige keer de middag bezochten – wij hebben een spreekster uitgenodigd. U kunt voor een brede uitnodiging verder lezen op de pagina van de H. Georgius Terborg

Namen de groep, pastor Mia Tankink

Nieuws vanuit de werkgroep MOV Het is nog lang geen Advent, maar wij zijn als werkgroep al druk bezig met onze Adventsactie. Na de succesvolle acties in het afgelopen jaar, willen wij dit jaar weer proberen om ver van ons vandaan mensen te helpen en kinderen een betere toekomst te bieden. Dit jaar gaan wij voor de Zandmannetjes in Burkina Faso. Een West-Afrikaans land straatarm en kansarm voor kinderen. In dat land heerst goudkoorts. In 600 goudmijnen werken mensen onder levensgevaarlijke omstandigheden. Onder hen zijn naar schatting 20.000 kinderen. ‘De Zandmannetjes’ worden zij genoemd. Deze kinderen worden in heel nauwe gaten die soms

40 meter diep kunnen zijn, naar beneden gelaten via touwen. Daar hakken zij de hele dag grond en klei, die via emmers naar boven wordt gehaald. De kinderen zien geen daglicht, het is er stoffig en benauwd. Hun levensverwachting is gering. Wij willen door onze bijdrage meehelpen aan het verder uitbouwen van een school in het dorpje Namsigu. Het is gebleken dat, wanneer er plaats is voor kinderen om naar school te gaan, de ouders kiezen om hun kinderen die kans te gunnen. Is er geen school of geen plaats voor een kind, dan is het werk in de mijnen het enige alternatief. In de Advent hoort u van ons nog meer over het project en wij vragen uw bijdrage voor deze kinderen. Namens de MOV, pastor Mia Tankink BETHLEHEMBODE OKTOBER-NOVEMBER 2014

15

Weekeindvieringen van 18 oktober t.e.m. 14 december 2014

Doordeweekse vieringen van 17 oktober t.e.m. 13 december 2014

Weekeinde

OLV. Tenhemelopneming / H. Geest Doetinchem

H. Martinus Wijnbergen De Huet Doetinchem

H. Augustinus / H. Martinus Gaanderen

H. Martinus Etten

Zaterdag 18 oktober Zondag 19 oktober 29e zondag door het jaar (A)

Zondag 19 oktober 10.30 uur Eucharistieviering P. Ambting Herenkoor Jacobus Winterswijk

Zaterdag 18 oktober 19.00 uur Eucharistiev./pres. Vormelingen P. Ambting Kk.” The Singing Kids”

Zondag 19 oktober 10.30 uur Communieviering M. Tankink Gemengd koor

Zondag 19 oktober 09.00 uur Eucharistieviering P. Ambting Kerkkoor

Zaterdag 25 oktober Hoogfeest Kerkwijding

Zaterdag 25 oktober 18.30 uur Gebeds-/Familie-/Mariaviering M. Tankink Kk. ‘The Singing Kids’

Zondag 26 oktober 30e zondag door het jaar (A)

Zondag 26 oktober 10.30 uur Eucharistieviering A. Morsink Dameskoor Martinus Wijnbergen

Zaterdag 1 november Allerheiligen

Zaterdag 1 november 19.00 uur Eucharistieviering P. Ambting Herenkoor Wijnbergen

Geen viering

Zaterdag 25 oktober 19.00 uur Eucharistieviering M. Smits Cantor met samenzang Zondag 26 oktober 10.30 uur Communieviering J. Visser Kerkkoor

- zondag 23 november

13.00 uur T. ten Bruin

- zondag 16 november

13.30 uur T. ten Bruin

- zondag 14 december H. Martinus Etten - zondag 30 november

13.00 uur P. Ambting

H. Martinus Wijnbergen

Zondag 2 november 10.30 uur Communie-/Allerzielenviering J. Brugman/ parochianen Gemengd koor

Zondag 2 november 10.30 uur Communie-/Allerzielenviering M. Tankink (tocht naar kerkhof ) Kerkkoor

Zaterdag 8 november Zondag 9 november H. Willibrord

Zondag 9 november 10.30 uur Eucharistieviering P. Ambting / J. Visser Martinuskoor Etten

Zaterdag 8 november 19.00 uur Communieviering/Martinusfeest M. Tankink Alle koren

Zondag 9 november 09.00 uur Eucharistieviering P. Ambting Liberate

Zondag 9 november 10.30 uur Communie-/St. Maartenviering M. Tankink Jeugdkoor Eigenwijz Beek

Zaterdag 15 november Zondag 16 november 33e zondag door het jaar (A)

Zondag 16 november 10.30 uur Eucharistieviering P. Ambting Koor Monte Vino Wijnbergen

Zaterdag 15 november 19.00 uur Eucharistieviering P. Ambting Dameskoor

Zondag 16 november 10.30 uur Communieviering M. Tankink Gemengd koor / Caeciliafeest

Zaterdag 15 november 19.00 uur VORMSELVIERING Mgr. T. Hoogenboom / J. Visser Kerkkoor

Zaterdag 22 november

Zaterdag 22 november 18.30 uur Gebeds-/ Familiev./Voorber.Advent M. Tankink Kk. ‘The Singing Kids’

Geen viering

Zaterdag 22 november 19.00 uur Eucharistieviering M. Smits Kinderkoor Keitof

Zondag 23 november Christus Koning

Zondag 23 november 10.30 uur Eucharistieviering/Caecliliafeest H. Reusen Herenkoor OLV In Laudem Dei

Zaterdag 29 november Zondag 30 november 1e zondag van de Advent (jaar B)

Zondag 30 november 10.30 uur Eucharistiev./kindernevendienst P. Ambting / J. Visser Herenkoor Wijnbergen

Zaterdag 29 november 19.00 uur Communieviering Parochianen Koor Monte Vino

Zaterdag 29 november 19.00 uur Eucharistieviering P. Ambting / J. Visser Gemengd koor

Geen viering

Zaterdag 6 december Zondag 7 december 2e zondag van de Advent (jaar B)

Zondag 7 december 10.30 uur Eucharistiev./kindernevendienst H. van Merm Herenkoor OLV In Laudem Dei

Zaterdag 6 december 19.00 uur Communieviering J. Brugman Herenkoor

Zondag 7 december 10.30 uur Communieviering J. Brugman Gemengd koor

Zaterdag 6 december 19.00 uur Eucharistieviering P. Ambting Kerkkoor

Zaterdag 13 december Zondag 14 december 3e zondag van de Advent (Jaar B)

Zondag 14 december 10.30 uur Eucharistiev.-/familieviering P. Ambting Kk. ‘The Singing Kids’

Zaterdag 13 december 19.00 uur Communieviering M. Tankink Kk. The Singing Kids

Zondag 14 december 09.00 uur Eucharistieviering P. Ambting Cantor met samenzang

Zondag 14 december 10.30 uur Communieviering M. Tankink Kerkkoor


- elke woensdag 19.00 uur Eucharistieviering P. Ambting - woensdag 22 oktober 19.00 uur Eucharistieviering A. Morsink - elke vrijdag 10.00 uur Eucharistieviering P. Ambting - vrijdag 24 oktober Geen viering Hoogfeest H. Willibrord - vrijdag 7 november 10.00 uur Eucharistieviering P. Ambting Hoogfeest Maria Onbevlekt Ontvangen - maandag 8 december 19.00 uur Eucharistieviering P. Ambting H. Martinus Etten - elke dinsdag 19.00 uur Eucharistieviering P. Ambting - dinsdag 21 oktober 19.00 uur Communieviering J. Visser - dinsdag 4 november 19.00 uur Communieviering J. Visser

OLV. Tenhemelopneming/H.Geest Doetinchem Zondag 2 november 19.00 uur Communie-/Allerzielenviering Parochianen (tocht naar kerkhof ) Dameskoor

16

OLV. Tenhemelopneming Doetinchem

DOOPROOSTERS 2E HALFJAAR 2014

Zondag 2 november 10.30 uur Eucharistie-/Allerzielenviering A. Morsink Herenkoor OLV In Laudem Dei

Zondag 2 november Allerzielen

DOORDEWEEKSE VIERING IN KERKLOCATIES

Zondag 23 november 10.30 uur Communieviering J. Visser Kerkkoor

H. Martinus/H. Augustinus Gaanderen

11.00 uur J. Brugman

DOORDEWEEKSE VIERING IN ZORGCENTRA

Croonemate Doetinchem - vrijdag 17 oktober 19.00 uur Communieviering J. Brugman - vrijdag 21 november 19.00 uur Communieviering M. Tankink Het Weerdje - woensdag 5 november 18.45 uur Oecumen./Herdenkingsdienst M. Storteler / A. v.d. Heiden - woensdag 3 december 18.45 uur Communieviering J. Brugman Schavenweide - donderdag 13 november 15.00 uur Communieviering J. Visser Den Ooiman (verpleeghuis) - zondag 19 oktober 10.00 uur Communieviering J. Geurts - dinsdag 28 oktober, zondag 4 en 11 november 10.45 uur Communieviering J. Geurts - zondag 16 november 10.00 uur Communieviering J. Geurts - dinsdag 25 november en 2 en 9 december 10.45 uur Communieviering J. Geurts Verzorgingshuis ‘Pelgrim’ Gaanderen - zaterdag 8 november 15.00 uur Communieviering J. Brugman - zaterdag 13 december 15.00 uur Communieviering J. Brugman

Deze overzichten kunt u ook vinden op www.maria-laurentiusparochie.nl onder VIERINGEN


17

Nieuws voor jongeren en kinderen

Impulz Kosten

Contactpersoon [email protected]

Lourdesreis voor jongeren

Van 2 t/m 9 mei 2015 (meivakantie) In de meivakantie van 2015 (2 t/m 9 mei) gaan we met de parochie naar Lourdes. Jongerengroep IMPULZ wil zich met 40 jongeren aansluiten bij de bedevaart waar totaal ongeveer 1200 mensen in meegaan. Voor de jongeren is er een speciaal programma waar ongeveer 150 jongeren aan deelnemen.

Afwisselend programma

Na het succes van 2012, toen 25 jongeren deelnamen aan de bedevaart, willen we nu met nog meer jongeren deelnemen. Het belooft een mooie reis te worden, waarin serieuze zaken worden afgewisseld met leuke activiteiten. Naast de kerkelijke plechtigheden is er volop gelegenheid om elkaar te ontmoeten tijdens wandelingen en tijdens ontspanningmomenten op een terras of in de mooie natuur van de Pyreneeën. De reis naar Lourdes biedt ook de gelegenheid om een maatschappelijke stage te vervullen. Je wordt dan ingezet voor kleine klusjes, zoals koffie rondbrengen in de trein of na een viering in Lourdes. Verder zullen we jongeren vragen om ouderen te helpen door bijvoorbeeld een rolstoel te duwen. Als je ouder bent dan 14 jaar, ben je uitgenodigd om mee te gaan in de jongerengroep. Ben je jonger dan 14 jaar, dan kun je mee onder begeleiding van een familielid. Albert Gilsing en Chantal van der Sanden zullen meegaan als begeleiders van de jongerengroep.

De reis kost normaal € 599,- maar dankzij subsidies kunnen wij deze bijzondere reis aanbieden voor de helft van het geld: € 299,50. In de reis zit alles inbegrepen! Je hebt alleen wat zakgeld nodig voor eventuele consumpties en wat souvenirs.

Informatieavond

Om te kijken of deze reis iets voor je is, ben je welkom op vrijdagavond 7 november om 19.00 uur in de Sint Martinusschool, Hoofdstraat 115 in Gaanderen. Op deze avond vertellen jongeren over hun ervaring in Lourdes. Ook kun je al je vragen kwijt over deze reis. Aan het eind van de avond is er gelegenheid om je in te schrijven. Voor meer informatie kun je terecht bij pastoor Ambting ([email protected]) KIEK-INFO (Kind en Kerk) Contactpersoon: [email protected]

OLV Tenhemelopneming/H. Geest Doetinchem - Zaterdag 25 oktober, 18.30 uur kindergebedsviering - Zaterdag 22 november, 18.30 uur kindergebedsviering - Zondag 30 november, 10.30 uur kindernevendienst (tijdens de eucharistieviering) - Zondag 7 december, 10.30 uur familieviering m.m.v. The Singing Kids - Zondag 14 december, 10.30 uur kindernevendienst (tijdens de eucharistieviering)

Hulp nodig? Misschien via de PCI

Caritas

De PCI (Parochiële Caritas Instelling) van de parochie kan mogelijk bijspringen, hulp bieden, als andere instanties daar geen mogelijkheden meer voor hebben. Voor diaconale (materiële) noden kunt u contact opnemen met: Forty Elbers - Doetinchem (Loc. OLV / H. Geest) Telefoon : 0314 - 33 55 94 Email : [email protected]

Gerard Branderhorst - Gaanderen (Loc. H. Aug. / H. Mart.) Telefoon : 06 - 13 844863 Email : [email protected]

Martin Liefrink - Doetinchem (Loc. OLV / H. Geest) Telefoon : 0314 - 32 36 29 Email : [email protected]

Wilma Elfrink - Terborg (Loc. H. Georgius) Telefoon : 0315 - 32 98 04 Email : [email protected]

Wim Loeven - Wijnbergen (Loc. H. Martinus / De Huet) Telefoon : 0314 - 34 13 82 Email : [email protected]

Ben Preijer - Etten (Loc. H. Martinus) Telefoon : 0315 - 32 78 86 Email : [email protected]

18


Bijzondere schouw Deze keer vindt u op de voorpagina gebakken tegels die deel uitmaken van een bijzondere oude schouw. De schouw bestaat uit twee panelen die zijn te vinden in de Mariakapel van de H. Martinuskerk in Etten. Het eerste paneel bevat 50 tegeltjes met daarop taferelen uit het Oude Testament. Het tweede paneel bevat hetzelfde aantal tegeltjes met taferelen uit het Nieuwe Testament.

Hoeve Wisch

De schouw is afkomstig van de boerderij Hoeve Wisch. De boerderij stond in het buurtschap De Heuven op de plek waar nu de waterzuivering is gevestigd tussen Etten en Doetinchem. De schuren en de schaapskooi van de boerderij zijn nog in goede staat en zijn vanaf de provinciale weg zichtbaar. De familie Borkus woonde vanaf 1738 op Hoeve Wisch en heeft in 1987 bij de sloop van de boerderij de schouw aan de H. Martinuskerk geschonken. De familie Borkus had de schouw in de keuken boven het fornuis hangen. Vermoedelijk stamt de schouw uit het begin van de 18-de eeuw.

Bijzonderheden in de parochie (Middeleeuws burchttype) Wisch werd rond het jaar 1100 op De Heuven gebouwd en vermoedelijk in 1538 verwoest. Joaghim van Wisch was waarschijnlijk de laatste bewoner van het mottekasteel.

Het Vaticaan op Stelten

Eén van de tegels van de schouw is inspiratiebron geweest voor het openluchtspel ‘Het Vaticaan op Stelten’ uit 2010. Op deze geheimzinnige tegel is te zien hoe een overledene – van wie het gezicht niet zichtbaar is – naar binnen wordt gedragen (zie voorpagina). Leonardo Da Vinci zou deze tegel in 1498 geschilderd hebben. Naar verluidt zou Joagchim van Wisch in 1523 geschriften over apostel Johannes uit Het Vaticaan hebben gestolen en deze achter de bewuste tegel hebben verborgen. Openbaarmaking van de inhoud van de geschriften zou het Vaticaan op stelten hebben gezet, maar dat wordt voorkomen….

Kasteel Wisch

Hoeve Wisch was een boerenhoeve gelegen naast het voormalige kasteel Wisch (niet te verwarren met het kasteel Wisch aan de Laan van Wisch in Terborg). Het kasteel was gelegen op De Heuven aan de westkant van de Oude IJssel. Het voormalige mottekasteel

EN RHED DER HIE ONP A OC BIJZD E IN

H. Georgius - Terborg

Broedermeester Kevelaer Terborg Op de eerste zondag van september vindt ieder jaar de bedevaart naar Kevelaer plaats voor de Oude IJsselstreek. Het is gebruikelijk dat iedere locatie daarvoor een eigen broedermeester (man of vrouw) heeft. In Terborg heeft Theo Keurentjes dat vele jaren met veel inzet en groot enthousiasme gedaan, totdat ziekte hem dat onmogelijk maakte. Nu zoekt de geloofsgemeenschap Terborg iemand die deze taak wil vervullen. Wat houdt dit in? In het voorjaar belegt de bedevaart-leiding een vergadering samen met alle broedermeesters. Hier wordt het wel en wee van de afgelopen bedevaart besproken en hoe we het de komende keer zullen gaan doen. Een kleine groep bedevaartgangers gaat lopend vanuit Gendringen en een grotere groep gaat per fiets. Zij organiseren zich onderling. De groep die met de bus gaat, kan zich aanmelden bij het secretariaat

in het Jorishuis (vroegere kleuterschool!) naast de H. Georgiuskerk in de Hoofdstraat van Terborg of bij de broedermeester. En dan is er nog de grote groep die met eigen vervoer naar Kevelaer gaat en die we daar aantreffen. Van de broedermeester wordt verwacht dat deze contactpersoon en aanspreekpunt is voor de deelnemers uit de eigen gemeenschap en degene bij wie de deelnemers hun bijdrage voor bus en deelname kunnen inleveren. Ieder jaar opnieuw is het een mooie en bijzondere ervaring om aan de bedevaart deelgenomen te hebben. Wie wil deze taak van broedermeester (man of vrouw) op zich nemen? U kunt zich aanmelden bij het secretariaat van de locatie Terborg, Jorishuis, Hoofdstraat 75, 7061 CH Terborg, telefoon 0315-323060. Namens de bedevaart-leiding, A. Morsink, em. pastoor


19

Wij verkopen uitsluitend Scharrelvlees

VOOR PUUR EN (H)EERLIJK VLEES

Wilhelminastraat 22, 7001 GW Doetinchem. Tel. 0314 324 212 www.slagerijviets.nl [email protected]

Wist u dat… Dat ons kerkhof er altijd zo mooi bij ligt, is te danken aan een grote groep van 15 vrijwilligers, die elke eerste maandag van de maand geheel vrijblijvend de schoffel pakken om het kerkhof weer helemaal onkruidvrij te maken. De werkzaamheden beginnen om 9.00 uur. Om 10.00 uur staat de koffie klaar en rond 12.00 uur worden de werkzaamheden afgerond. Ook het Monicakerkhof voor urnen van Augustinus wordt door (een deel van) deze groep onderhouden. Wij mogen ons gelukkig prijzen, dat wij deze vrijwilligers in ons midden hebben. Een woord van dank is dan ook geheel op zijn plaats.

Gildemis

H. Augustinus / H. Martinus

Op zondag 14 september 2014 werd om 10.00 uur in de St. Martinuskerk de Gaanderense kermis traditiegetrouw geopend met een plechtige eucharistieviering, ook wel de Gildemis genoemd. De voorgangers waren vicaris Ronald Cornelissen, pastoor Peter Ambting, emeritus pastor Anton Morsink en diaken Jos Brugman. De eucharistieviering werd muzikaal ondersteund door de muziekband van het Schuttersgilde en het zangkoor Liberate. Het was een mooie feestelijke viering in de goed gevulde kerk. In zijn preek benadrukte pastoor Peter Ambting het belang van het samen vieren en samen drinken met de kermis. Voor vicaris Ronald Cornelissen waren deze woorden aanleiding om na de viering te proosten op de Gaanderense kermis, waarna hij alle parochianen hele fijne kermisdagen toewenste. Na de viering werd in de pastorietuin een vendelhulde gebracht aan de heren geestelijken en de Gaanderense bevolking, waarna het gezelschap vertrok naar de feesttent waar de koffie klaar stond.


dragen uit liefde

Verdieping

Dag en nacht bereikbaar, zeven dagen per week, uit liefde. Bel 0314-324667 of kijk op agelinkuitvaart.nl

Jansen Terborg Aannemingsbedrijf B.V. Ettensestraat 1, 7061 AA Terborg Tel. 0315-323107 E-mail: [email protected]

Voor al uw verbouw, aanbouw, nieuwbouw, renovatie en onderhoud

Achter in de kerk vindt u het nieuwe Jaarprogramma 2014-2015 over de Geloofsverdieping. Indien u hierin geïnteresseerd bent, kunt u een exemplaar meenemen. U bent van harte welkom bij de aangeboden activiteiten om samen met andere parochianen uw geloof te delen en te verdiepen.

Dopen Op zondag 12 oktober 2014 zijn om 11.00 uur door het doopsel in onze geloofsgemeenschap opgenomen: Daphne Wilhelmina Christina, dochter van Rick Peters en Elvira Hogenkamp; Sophie Jasmijn, dochter van Sebastiaan Gerritsen en Richelle Cornelissen; Hidde Ferry Theo, zoon van Marcel Stoltenborg en Rianne van Gessel. Doopheer was diaken Jos Brugman. Daphne, Sophie en Hidde, van harte welkom in onze geloofsgemeenschap. Ouders die hun kind willen laten dopen, kunnen dit telefonisch melden bij het secretariaat, op dinsdag van 9.30 tot 10.30 uur en op donderdag van 14.00 tot 15.00 uur via telefoon 0315-323223. Ook is het mogelijk rechtstreeks contact op te nemen met mevrouw Riek Wolsink, telefoon 0315-324849.

Zuster Martina Ketelaar “Marie van De Hulle”, 29 november 1914 – 8 september 2014 Op de St. Martinusschool in Gaanderen was zij onderwijzeres van 1933 tot 1943. In 1944 deed zij haar intrede bij de congregatie van de Zusters Augustinessen van Sint Monica. Tot 1960 gaf zij les aan de Antoniusschool in Amsterdam. Daarna deed zij parochiewerk in Utrecht en was zij de steun en toeverlaat voor velen. Op 12 september was de Uitvaartdienst in Utrecht en daarna is zij begraven op het kloosterkerkhof in Hilversum. Dat zij moge rusten in vrede (zie ook pagina 12).

Overleden

Op dinsdag 26 augustus 2014 is overleden Gerardus Wilhelmus Keurentjes (Gerard), echtgenoot van mevrouw H. Keurentjes-Heebing. Hij werd 71 jaar en woonde aan de Pastoor Rölingstraat 43 te Gaanderen. Op dinsdag 2 september vond voor hem de uitvaartdienst plaats in het crematorium van de Slangenburg. Heer, geef hem de eeuwige rust. Op maandag 1 september 2014 is overleden Hermina Maria Röttger-Papenborg (Hermien), echtgenote van Henk Röttger. Zij werd 82 jaar en woonde aan de Hoofdstraat 1-017 te Gaanderen. Op zaterdag 6 september vond voor haar de uitvaartdienst plaats in het crematorium van de Slangenburg. Moge zij rusten in de vrede van de verrezen Heer.


21

Opening Werkjaar 2014 / 2015 Op woensdag 24 september was in Terborg de Opening van het nieuwe Werkjaar. Een traditie van al bijna 20 jaar die we nog steeds graag in ere houden. Ooit ontstaan als bedankje voor al onze vrijwilligers, kozen we er dit jaar voor om iedereen uit te nodigen die op wat voor wijze dan ook betrokken is bij de geloofsgemeenschap in Terborg. De avond werd gestart met een Ontmoetingsbijeenkomst in onze kerk, die nog steeds ter beschikking staat voor uitvaarten, huwelijksviering en onze eigen Ontmoetingsbijeenkomsten. Ook dit keer mochten we ruim 50 parochianen verwelkomen en zo werd het een inspirerende viering met als thema “Waar zoek je naar?”. Het antwoord op die vraag was eigenlijk simpel: elkaar! Je zoekt elkaar op in het geloof. Je zoekt elkaar op in hetgeen je bindt. Het ‘elkaar opzoeken’ kreeg zijn vervolg in de aansluitende bijeenkomst in ons Jorishuis. Vrijwilligers die zijn gestopt, worden hartelijk bedankt en ontvangen een Laurentiuspenning. Jubilerende vrijwilligers worden in het zonnetje gezet en ontvangen een kaars met opdruk. Aansluitend geven de leden van de werkgroep Nieuw Begin uitleg over de activiteiten die plaatsvinden binnen onze geloofsgemeenschap. Naast voornoemde Ontmoetingsbijeenkomsten gebeurt veel op het gebied van het Bezoekwerk, Diaconie en de actieve groep met Wijkcontactpersonen. Voor Dopen, Heilige Communie en Vormsel is er al jarenlang actieve samenwerking met de andere geloofsgemeenschappen binnen onze parochie. Recent is er weer hernieuwd contact met de scholen in Terborg en Etten. Kortom: een veelheid van activiteiten binnen onze gemeenschap. Na het formele deel was het tijd voor gezelligheid met een hapje en een drankje. Iedereen was vol lof en heeft zich uitstekend vermaakt. Wij kijken terug op een bijzonder geslaagde avond!

Ook dit jaar houden wij een ontmoetingsmiddag voor leden van de Terborgse geloofsgemeenschap van 70 jaar en ouder. Datum: vrijdag 7 november 2014 Plaats: het Jorishuis, Hoofdstraat 75, naast het kerkgebouw.

Ontmoetingsbijeenkomst in de Georgiuskerk

Mevr. Alie Peters krijgt als scheidend vrijwilliger de Laurentius-penning

Namens de werkgroep Nieuw Begin Jos Kunze

Ontmoetingsmiddag voor Terborgse senioren

“Nazit” informele deel opening werkjaar

Ontmoetingsbijeenkomsten in oktober, november en december Met de bijeenkomst ‘Waar zoek je naar’ van 24 september nog vers in ons geheugen (zie een verslag hierboven), kijken we alweer vooruit naar de volgende. Dat is een bijeenzijn rondom het Magnificat van Maria. In woord en gezang staan we stil bij wat het Magnificat en Maria ons te zeggen hebben. Zondag 19 oktober om 10.30 uur bent u weer van harte welkom in onze kerk. Twee weken later, zondag 2 november, is er om 19.00 uur een ontmoetingsbijeenkomst rond Allerzielen. Hier staan we stil bij al degenen die ons in het nabije en verdere verleden ontvallen zijn. Ook deze bijeenkomst is in onze kerk. Tot slot houden we op zondag 21 december om 10.30 uur een Advents-/Kerstbijeenkomst in onze kerk. Schroom niet om te komen. We laten ons graag verrassen, wanneer blijkt dat we stoelen bij moeten slepen.

Het programma ziet er als volgt uit: Van 13.30-14.00 uur: Ontvangst met koffie/thee. 14.00 uur: Opening met welkom en gebed 14.10 uur: Inleiding door mevr. dr. Carla Schölzel-Dorenbos, klinisch geriater. Zij vertelt iets over ouder worden en de gevolgen daarvan. Als iemand ouder wordt, neemt de kans op kwetsbaar worden toe en kan ook het geheugen achteruitgaan. Deels is dit iets dat bij normale veroudering past, maar er kan bijvoorbeeld ook sprake zijn van dementie. U hoort iets over het verschil tussen wat normaal is voor de leeftijd en wat niet. En over gezonde leefstijl voor lichaam en hersenen. Aansluitend is er uitgebreid gelegenheid voor vragen en discussie. 15.10 uur: Pauze, met gelegenheid voor een hapje en een drankje. 15.40 uur: Pastor Mia Tankink vertelt wat over ‘moderne diaconie’. 16.15 uur: We sluiten af met een korte viering. 16.45 uur: Einde van deze ontmoetingsmiddag. U kunt, als u wilt, aan het eind van de bijeenkomst een bijdrage geven voor de kosten die voor deze middag gemaakt zijn. Dit bericht geldt als een uitnodiging voor u. Er volgt dus geen persoonlijke uitnodiging meer zoals vorig jaar! Opgeven kan tot uiterlijk vrijdag 31 oktober. Dat kan telefonisch bij: - Doré Pierik, Industrieweg 74, 7061 AT Terborg, telefoon: 0315-325519. - Riet Salemink, Silvoldseweg 33, 7061 DL Terborg, telefoon: 0315-323455. - Henny van Woerkom, Van Wischstraat 12, 7061 ZZ Terborg, telefoon: 0315-324601. Wij hopen velen van u te mogen begroeten. Pastor Mia Tankink, Riet Salemink, Doré Pierik en Henny van Woerkom

Nieuw

H. Georgius - Terborg

onderkomen secretariaat In een voorgaande Bethlehembode hebben wij u geïnformeerd over de verhuizing van ons secretariaat plus vergaderruimte van de pastorie naar het Jorishuis. Inmiddels zijn wij enkele maanden verder en zijn we zeer tevreden over het nieuwe onderkomen. Wat heet! …we zijn superblij! Een mooie ruimte staat tot onze beschikking. Met veel vrijwillige handen is het voorste deel prachtig opgeknapt en uiteindelijk hebben we nu meer ruimte dan op het oude stekkie. De ruimtes worden gebruikt voor vergaderingen en bijeenkomsten. Op woensdagochtend is het secretariaat geopend en kunt u er terecht met vragen of als u informatie nodig hebt. Maar: ook als u gewoon even langs wilt komen voor de gezelligheid, dan bent u van harte welkom. De koffie staat klaar! Enkele praktische zaken. Voor velen is het ‘Jorishuis’ een vanzelfsprekende locatie, maar wij merken dat niet iedereen weet waar dit is. Staande voor de kerk in de Hoofdstraat, ziet u ter linker zijde de pastorie en rechts naast de kerk het Jorishuis. De ingang zijn de glas-inlood-deuren onder het Mariabeeld. Rechts naast de deur is een nieuw informatiebord opgehangen. Daarop kunt u o.a. lezen, wanneer de Ontmoetingsbijeenkomsten zijn. Ook rechts naast deze deuren is de bel, die u kunt gebruiken. Hoewel het secretariaat op woensdag open is, valt de deur automatisch in het slot. U zult dus even aan moeten bellen. Nogmaals: van harte welkom voor een kopje koffie. Namens het secretariaat en de werkgroep Nieuw Begin, Jos Kunze

Verjaardagen:

De heer F. Groothuis Mevrouw M. Jansen-Delleman De heer W. Delleman Mevrouw M. v. Haaren-van Rienen De heer A. v. Reuteren Mevrouw J. Kanters-Kaak Mevrouw H. Wentink Mevrouw M. ten Braak-Wools Mevrouw Ch. Vos Mevrouw B. Berendsen Mevrouw Th. Dieker-Elshoff

86 jaar 87 jaar 88 jaar 88 jaar 90 jaar 91 jaar 91 jaar 93 jaar 87 jaar 91 jaar 94 jaar

Overleden: Mevrouw B. Witjes-Aalbers

89 jaar

Namens werkgroep Nieuw Begin, Annet Heijnst, Antoon Morsink en Steven van Woerkom

22



23

Rinie 25 jaar vrijwilliger De Zonnebloem Rinie Ketelaar-Ticheloven is maar liefst 25 jaar vrijwilliger voor De Zonnebloem. Jaarlijks houdt De Zonnebloem -afdeling Etten- met Nationale Ziekendag een viering in onze kerk met aansluitend een gezellige middag bij Köster. Graag neemt Rinie ons mee terug in de tijd over hoe het allemaal begon. „‘In 1989 werd ik door het Nationaal Bureau van De Zonnebloem gebeld met de vraag of ik iets voor hen wilde betekenen. Aangezien ik zelf in 1980 door een zware operatie afhankelijk werd van anderen was mijn antwoord snel gegeven. In de beginjaren vormde Etten samen met Ulft en Varsselder een afdeling. Drie jaar lang was ik daar voorzitter van, totdat Etten in 1996 zelfstandig werd. In het jaar dat ik begon, waren Doortje Dieker, Dora Pruys en Paula Buiting al actief voor de mensen in Etten. Zij organiseerden de actie ‘De zon in de schoorsteen’, de boottocht en deden het bezoekwerk. In de loop der jaren kwamen er diversie acties en vakantieweken bij voor mensen met beperkingen in alle leeftijden. Nu, na 25 jaar, gaat er wat veranderen. De theatertournee in Aalten en de winkelochtend in Arnhem verdwijnen helaas vanwege de teruglopende belangstelling. Uiteraard blijven het bezoekwerk, de lotenverkoop en de boottochten. Ook blijven we onze eigen activiteiten – de ziekendagviering of een middagje zaal Köster – met veel plezier organiseren. Op 5 februari jl. werd ik door wethouder Finkenflügel gehuldigd als vrijwilligster van het jaar van onze gemeente. Tijdens de viering van Ziekendag op 7

september jl. werd ik door Jan Löverink (regiosecretaris) en Casper Joosten (provinciale voorzitter) gehuldigd voor mijn 25-jarig lidmaatschap. Met drie prachtige boeketten keerde ik huiswaarts. Vrijwilliger ben je echter niet alleen. Je moet het samen doen. Gelukkig zijn er dan ook meer vrijwilligers die met ‘het zonnebloemvirus’ zijn besmet. Bovendien krijg je heel veel liefde terug van je gasten. Dat is in al die 25 jaar niet veranderd. Volgend jaar ga ik voor de 25ste – en laatste – keer mee met de vakantieweek. Ook trek ik mij terug uit alle besturen. Mijn gezondheid gaat nu even voor en ik geef het stokje graag over. Via deze weg wil ik iedereen bedanken voor alle steun en financiële bijdragen, waardoor wij onze activiteiten kunnen organiseren. Ook wil ik alle vrijwilligers bedanken voor het vertrouwen in mij. Overigens zijn we nog op zoek naar een secretaris en – na mijn vertrek – een voorzitter. Mocht dit niet lukken, dan gaan we samenwerken met de afdeling Terborg. Een lieve zonnebloem-groet voor u allen, Rinie Ketelaar-Ticheloven

Sint-Maartenviering

Allerzielenviering

Op zondag 9 november om 10.30 uur is de Sint-Maartenviering in onze kerk. Jeugdkoor Eigenwijz uit Beek komt dan naar Etten om deze viering muzikaal op te luisteren. Het is een woorden communieviering waarin wordt voorgegaan door pastor Mia Tankink. Iedereen, zowel jong als oud, wordt van harte uitgenodigd in deze viering. Na de viering is er koffie/thee/ limonade drinken achter in de kerk. We hopen veel Werkgroep gezinsvieringen mensen te mogen begroeten.

Op zondag 2 november om 10.30 uur worden onze overledenen herdacht tijdens de Allerzielenviering in onze kerk. Het kerkkoor zorgt voor de muzikale ondersteuning. Het wordt een bijzondere viering. Voorganger is pastor Mia Tankink, samen met de leden van de Avondwakegroep. Tijdens de viering wordt met lezingen, zang en lichtjes stilgestaan bij het overlijden van onze dierbaren, in het bijzonder de overledenen van het afgelopen jaar. Het is een laagdrempelige viering waarbij herdenking, troost en dankbaarheid centraal staan. Na de viering zullen de graven op het kerkhof besprenkeld worden met wijwater.

Vormselviering Op zaterdag 15 november om 19.00 uur zullen de vormelingen uit Doetinchem, Gaanderen, Etten en Terborg het sacrament van het vormsel ontvangen in onze kerk. De vormheer is hulpbisschop mgr. T. Hoogenboom. Hij wordt in de viering geassisteerd door diaken Johan Visser. 24


Harrie en Femi al 40 jaar een gelukkig paar Op 6 september 2014 vierden Harrie en Femi JanssenWentink hun 40-jarig huwelijksfeest. Harrie is al vele jaren bestuurslid van onze geloofsgemeenschap. Hoog tijd voor een interview met het robijnen echtpaar.

H. Martinus - Etten

Femi zet zich in voor de jaarlijkse vastenactie van de kerk, is vrijwilligster in het seniorenrestaurant en is actief bij het inlegteam voor het dorpsblad ‘De Treffer’.

Harrie werd 67 jaar geleden geboren in Baak in een boerengezin van acht kinderen. Femi werd 64 jaar geleden geboren op boerderij de Akkerman in Gaanderen (parochie Terborg). Daar groeide zij op in een gezin met maar liefst 11 kinderen. Het stel leerde elkaar kennen tijdens een stapavond begin jaren zeventig bij De Pauw in Groenlo. „Na onze verkeringstijd zijn we in 1974 getrouwd en in een nieuwe woning gaan wonen aan de Emmastraat in Etten. Daar wonen we nog altijd met veel plezier”, vertelt Femi. Het echtpaar heeft inmiddels drie kinderen en vijf kleinkinderen.

Functies

Tijdens zijn werkzame leven was Harrie bouwkundig technisch manager voor verschillende pensioenfondsen. Bijna drie jaar geleden is Harrie gepensioneerd. Femi heeft altijd zorg gedragen voor het huishouden en de kinderen. Harrie heeft in de loop der jaren verschillende functies vervuld. Zo zat hij een paar jaar in het schoolbestuur en was hij gemeenteraadslid. De langste periode was hij echter bestuurslid van voetbalvereniging Etten. Bij die club speelde Harrie ook enkele jaren in het derde elftal. „In dat elftal speelden veel broers van de familie Helmes, die herkenbaar waren aan hun gezang onder de douche”, lacht Harrie. Hij was maar liefst 17 jaar bestuurslid van de voetbalvereniging, achtereenvolgens als jeugdsecretaris, secretaris en voorzitter. In 2002 nam hij afscheid, maar Harrie en Femi zijn nog steeds trouwe supporters van v.v. Etten en zijn geregeld langs de lijn te vinden..

Kerkbestuur

In 2003 is Harrie gevraagd voor het kerkbestuur, waar hij Jan Holtus opvolgde als voorzitter. „Jan is altijd een drijvende kracht geweest voor onze gemeenschap”, spreekt Harrie waarderend uit. Na de fusie werd Harrie voorzitter van de locatieraad. Een functie die hij nog steeds vervult. Daarnaast houdt hij zich bezig met het gebouwenbeheer van de St. Martinuskerk. Op de vraag wat in zijn bestuursperiode zijn hoogtepunt is geweest, antwoordt Harrie stellig: „De renovatie van het dak van onze kerk. Door inwoners en sponsoren is ontzettend veel geld bij elkaar gebracht. In vier jaar tijd hebben de Ettenaren € 95.000 bijeengebracht. Een geweldige prestatie en het geeft weer aan dat veel dorpsgenoten zich met onze kerk verbonden voelen”, zegt Harrie trots. „Ook het oude kerkbestuur – Ben ter Horst, Ans Jansen en Peter Ketelaar – hebben zich hard gemaakt voor de inkomstenwerving.”. Harrie hoopt dat ook de glas-inloodramen gerenoveerd kunnen worden.

Volop genieten

Harrie en Femi fietsen verder graag samen rond en genieten volop van hun kleinkinderen. Harries wens voor de toekomst van onze kerk is: „Ik hoop dat de kerkgang nog weer eens aantrekt, zodat de kerk voor Etten blijft bestaan.” Femi vult aan: „Het aantal kerkgangers loopt dan wel terug, maar het is geweldig dat er nog zoveel actieve vrijwilligers zijn. Uiteindelijk moeten we het samen doen.” Harrie en Femi; nog heel veel gelukkige en gezonde jaren samen gewenst en dank voor jullie inzet voor onze Sjoerd Jansen gemeenschap! VERJAARDAGSKALENDER: Tot en met 28 september vierden de volgende 80-plussers van onze gemeenschap hun verjaardag: - Mevr. M.G.J. Vink: 21 augustus, 92 jaar; - Mevr. E.G. Berendsen-Helmink: 24 aug. 92 jaar; - Mevr. G.A.Th. Hendriksen-Franken: 26 aug. 83 jaar; - Mevr. M.A. Harmsen-Kock: 27 aug. 90 jaar; - Mevr. W.B. ten Have-Lukassen: 28 aug. 85 jaar; - De heer F.A.C. van Loon: 28 augustus 80 jaar; - De heer A.H. Raben: 29 augustus 85 jaar; - De heer G.B. van Aken: 3 september 88 jaar; - De heer G.A. Arnoldussen: 4 september 86 jaar; - Mevr. J.A.Th. Raben-Thuis: 5 september 87 jaar; - Mevr. Th.P. Dieker-Elshoff: 11 september 94 jaar; - De heer L.J.M. Wolsink: 11 september 82 jaar; - Mevr. Th.J. Winters-Wellink: 14 september 82 jaar; - Mevr. A.H.J. ten Have-Derksen: 15 sept. 87 jaar; - Mevr. H.A. Thuis-Hendriksen: 17 sept. 80 jaar; - Mevr. B.M. Braam-Berendsen: 18 sept. 91 jaar; - De heer J.R.J. Theunissen: 19 september, 84 jaar; - De heer J.A.A. Mullink: 23 september 89 jaar; - De heer Th.W. Schuurman: 28 september 82 jaar. Allen van harte gefeliciteerd en nog vele jaren! BETHLEHEMBODE OKTOBER-NOVEMBER 2014

25

Inzegening strooiveld

Oecumenische vieringen De Wingerd 2014/2015

Na een lange voorbereidingstijd werd op 20 september ons nieuwe strooiveld officieel ingezegend door pastoor Ambting.

Op zaterdag 11 oktober om half 7 is de eerste oecumenische viering (met maaltijd) van dit seizoen in De Wingerd. De zaterdagavondvieringen in De Wingerd zullen dit seizoen in het teken staan van de Tien Woorden. Ze staan opgetekend in hoofdstuk 20 van het Bijbelboek Exodus. God stelt het volk eisen, overwegend in negatieve vorm (‘jij zult niet’), zonder sancties bij overtreding. Het lijkt hier te gaan om fundamentele beginselen van samenleven.

Na afloop van de eucharistieviering waren veel aanwezigen getuige van de inzegeningsplechtigheid. In zijn toespraak benadrukte pastoor Ambting het belang dat iedere nabestaande zijn of haar dierbare in alle rust moet kunnen gedenken. Dat is nu mogelijk, omdat op één begraafplaats gekozen kan worden voor begraven in een traditioneel graf, voor bijzetting in de urnenmuur of een urnengraf en verstrooiing op het strooiveld. Hij bedankte de vrijwilligers die er, mede door hun inzet, voor hadden gezorgd dat dit strooiveld gerealiseerd is.

Goed is dat je niet doet wat slecht is niet achter oplichters aanloopt niet met Ploert en Schender heult niet je schouders ophaalt ‘ploert en schender, ach zo is de wereld’.

Na gebed werd het strooiveld gezegend. Hierna werden veertien schaaltjes met grond afkomstig van het oude strooiveld verstrooid door nabestaanden en leden van locatieraad en pastoraatgroep. Hiermee kregen ook deze overledenen, eerder verstrooid op het oude strooiveld, symbolisch een plek op het nieuwe strooiveld. Helaas werd de inzegening door pastoor Ambting versterkt door overvloedige zegening van boven, maar dit kon geen afbreuk doen aan de plechtigheid.

Familievieringen in de St. Martinuskerk In het weekend van 18 oktober is er een familieviering in de St. Martinuskerk in Wijnbergen. Waar sta je voor? Wat geven we aan de keizer en wat aan God. Tijdens deze familieviering zullen ook de vormelingen van Doetinchem zich presenteren. Het kinderkoor The Singing Kids zal tijdens deze viering zingen. De volgende familieviering in de Martinuskerk zal zijn op 13 december. Ook dan zijn we blij dat The Singing Kids onze viering muzikaal zullen opluisteren. Noteert u deze datum alvast? Op kerstavond is er een familieviering waarbij Monte Vino de dienst met zijn zang zal verzorgen. Dan zijn als vanouds ook kinderen die nog geen eerste communie hebben gedaan, na het kerstspel van harte welkom in het zaaltje. We zoeken weer kinderen die mee willen doen aan het kerstspel, dat we tijdens de viering willen opvoeren. Denk je er alvast over na of je hieraan mee wilt doen? Je kunt je melden bij Marloes de Haan ([email protected]) of Ada Loeven ([email protected]). Familievieringen St. Martinus/De Huet

26


H. Martinus - De Huet

Goed is dat je goede woorden overweegt en wilt: Heb je naaste lief die is als jij de vluchteling, de arme, doe hen recht. Prent ze in het hart van je verstand, die woorden zeg ze voor je uit

Allerzielen 2014 Ook dit jaar vieren we als geloofsgemeenschap Allerzielen en wel op zondag 2 november om 19.00 uur. In deze viering worden de namen genoemd van de overledenen die voor u een bijzondere plaats innemen en voortleven in uw herinnering. Tot en met zaterdag 26 oktober zullen achter in de kerk lijsten klaar liggen, waarop u hun naam (of namen) kunt noteren. Ook kunt u de naam (of namen) doorgeven aan het secretariaat. Bijzondere aandacht gaat uit naar die parochianen, die sinds Allerzielen 2013 zijn overleden. Zij zullen kort herdacht worden en er wordt een kaars voor hen ontstoken, die na afloop kan worden meegenomen. Na de viering gaan we, wanneer de weersomstandigheden dat toelaten, in processie naar het verlichte kerkhof. Na een kort meditatief moment zullen de graven, de urnen en het strooiveld worden gezegend.

gezegend ben je een boom aan stromen levend water vruchten zul je dragen blad dat niet vergeelt het zal je goed gaan. Oplichter ongezegend zal je zijn. Een storm steekt op je waait de leegte in. Psalm 1. Vrije vertaling Huub Oosterhuis De oecumenische vieringen worden elke tweede zaterdagavond gehouden in de Wingerd om 18.30 uur. Eenmaal in de twee maanden is de viering inclusief een eenvoudige maaltijd. De vieringen worden voorbereid door de werkgroep Oecumene van de Wingerd. U bent van harte welkom.

In het verleden was 11 november, de verjaardag van onze patroonheilige, dé gelegenheid om onze vrijwilligers te bedanken voor hun inzet. Enkele jaren geleden is gekozen voor een andere opzet, die zeer wordt gewaardeerd, zoals blijkt uit de reacties die ons bereikten. Daarom hanteren we ook dit jaar globaal hetzelfde programma en wel op zaterdag 8 november. We beginnen om 19.00 uur met een bijzondere viering met zang verzorgd door al onze koren, maar waarin ook dit keer weer de diaconale kant van de H. Martinus wordt belicht. Daarom zal de collecte in het teken staan van ‘diaconie’. Hierna verzamelen we ons in de pastorie – ook nu weer zorgt een feesttent voor extra ruimte – voor een kopje koffie/thee met een lekker stuk krentenwegge. Daarna is er gelegenheid om onder het genot van een drankje elkaar te ontmoeten en bij te praten. Onze vrijwilligers ontvangen hiervoor een persoonlijke uitnodiging, maar ook anderen zullen naar goed christelijk gebruik een gastvrij onthaal vinden.

GETROUWD: - Janny Riethorst en Piet van den Akker - Karlijn Krake en Logan Brohm

Werkgroep oecumene Sake Moesker

Werkgroep avondwake

Martinusdag

GEDOOPT: - Luciano Walraad - Wesley Harmsen BETHLEHEMBODE OKTOBER-NOVEMBER 2014

27

Afscheid vrijwilligers H.-Geestlocatie

Locatieraad en Pastoraatgroep

Het was enkele keren afgekondigd, het stond in de Bethlehembode en er waren uitnodigingen gestuurd.

Misschien is het goed dat we ons als leden van de Lr & Pg voorstellen, nu, enkele maanden na het samengaan van de HG- en OLV-locatie.

Zaterdagavond 20 september was het zover: ongeveer 130 vrijwilligers van allerlei pluimage van de H.-Geestlocatie stroomden samen in het Willibrordgebouw van het Ludgercollege. Eind maart, toen de afsluitingsviering in de H.-Geestkerk plaatsvond, was het tot een echt afscheid niet gekomen. Er moest ontruimd worden en schoongemaakt, spullen naar elders gebracht, de overdracht gevierd samen met de NGK. Maar hoe doe je dat, afscheid nemen na enkele maanden? Er was gekozen voor een simpele opzet: de mensen bíj elkaar, praten mét elkaar. Vrijwilligers kennen elkaar goed, werken en zorgen doen ze altijd al. Het werd een heel sfeervolle avond. Frank van den Bosch, conciërge van het Willibrordgebouw, en zijn vrouw Sandra ontvingen het gezelschap hartelijk met koffie en thee en waren de hele avond in de weer, Leny Stronks had voor (veel) lekker krentenbrood gezorgd, Alouis Teunissen voor de drank en honderden zelfgemaakte hapjes. Gerard de Haan, die een jaar of vijftien pastor van de H.-Geestparochie was, sprak hartelijke woorden, waarin hij herinneringen opriep en bij de mensen levende gevoelens onder woorden bracht, maar hen ook vroeg en inspireerde deel te blijven uitmaken van de geloofsgemeenschap, nu de OLV/ HG-gemeenschap. Voor een aantal mensen betekende het einde van de H.-Geestlocatie ook het einde van hun vrijwilligerswerk. Zoals elders in onze parochie kregen ze de Laurentiuspenning met oorkonde. Niet iedereen die in aanmerking kwam, was aanwezig, maar aan zestien personen werd onder applaus de onderscheiding uitgereikt. De andere penningen zullen de komende tijd aan de betrokkenen worden aangeboden. Pastoor Peter sprak hartelijke woorden: dank aan iedereen en de

Op bijgaande foto v.l.n.r.:

Alouis Teunissen rondgaand: de sfeer van de avond in beeld

uitnodiging zich te nestelen in de nieuwe gemeenschap van de HG en OLV in en rond de Paskerk. De voormalige Lr & Pg van de H.-Geestlocatie waardeerde het dat er veel begrip ondervonden is voor haar besluit loyaal mee te werken aan de sluiting van de H.-Geestkerk en de overdracht aan de NGK. Begrip maakt het moeilijke

De zestien ontvangers van de Laurentiuspenning

draaglijk. Misschien was het wel daarom, dat de sfeer in weerwil van het pijnlijke afscheid licht te noemen was. Locatieraad en Pastoraatgroep

Kerkbalans 2014, een oproep De Kerkbalans wordt dit jaar administratief nog uitgevoerd, zoals in voorgaande jaren: H. Geest en OLV apart. Maar het resultaat gaat samen. Langs beide kanten worden ijverig bedragen overgemaakt. Hartelijk dank aan de trouwe schenkers. Gezien de vergrijzing van onze locatie houden we rekening met enige teruggang, maar een blik op de stand per eind september laat zien dat er dit jaar reden is voor enige zorg. De opbrengst lijkt achter te blijven. Maar het is nog geen 31 december. We zouden graag willen rekenen op een inhaalrace, te weten van de mensen die nog vergeten hebben hun toegezegde bijdrage over te maken én van degenen die hun besluit om mee te doen nog moeten nemen of willen herzien. Je bent nooit te jong om mee te doen! Het gaat de kerk van Nederland de laatste jaren niet voor de wind. Velen vervult dat met zorg. De handen ineen, het helpt niet alleen, het stimuleert, het geeft hoop. Dank! 28


OLV Tenhemelopneming

Miguel Mendes de León, - voorzitter Truus Waarbroek, - gemeenschapsopbouw Leny Stronks, - secretariaat Marijke Holtzer, - diaconie Thea Pelgrom, - budgethouder Chantal van der Sanden, - catechese Gerard Bomers, - vicevoorzitter Mariëtte van Bruggen, - secretaris.

Kindergebedsviering

Begraafplaats Vredehof Emmastraat

Hallo jongens en meisjes. Op 20 september was er weer een kindergebedsviering. Deze keer ging het over een engel die slecht was en dus niet in de hemel kon blijven wonen. Hij kwam naar de aarde om ‘de draak uit te hangen’. Maar je moet niet meteen ruzie gaan maken (of je zwaard trekken, zoals de ridder deed die de draak wilde verslaan). Volgens pastor Mia Tankink is het veel beter om je hart (=liefde) te gebruiken en te praten. Aan het eind van de viering kregen we allemaal een stukje drakenbrood, zodat iedereen ‘sterk en vol kracht’ naar huis kon gaan. Zaterdag 25 oktober is er om 17.30 uur weer een kindergebedsviering. Het gaat dan over Maria, de moeder van Jezus. De kindergebedsvieringen zijn bedoeld voor de allerkleinsten. Je hoeft niet stil te zitten, je mag meedoen, meepraten en meezingen (en dansen). Zaterdag 22 november is er een kindergebedsviering over wat Advent nu precies is. In de eucharistievieringen op 30 november en 7 december is er een kindernevendienst. Terwijl papa en mama luisteren naar het grote Evangelie, bereiden de kinderen zich op hun manier voor op Kerstmis. Om te laten zien waar we mee bezig zijn, is er zondag 14 december om 10.30 uur een echte familie-eucharistieviering. De kinderen lezen dan voor en ‘The Singing Kids’ zingen de liedjes. Wil jij ook voorlezen, mail even naar [email protected]. Chantal van der Sanden Tot ziens in de kerk.

Jan de Vries heeft in verband met zijn gezondheid zijn werk als beheerder van de begraafplaats Vredehof helaas moeten beëindigen; hij is opgevolgd door Mariette van Bruggen. Gelukkig zijn de medewerkers voor het onderhoud, Jan Bosma, Hennie Kock en Rudy Buyting, gebleven. Zij harken de paden, wieden het onkruid en knippen de heggen. Lange tijd waren alleen bijzettingen in bestaande graven toegestaan, nu kunnen weer nieuwe graven / urnengraven worden uitgegeven. Het onderhoud van de graven zelf is de zorg van de familie. Veel graven worden prima onderhouden, helaas niet alle. Voor het aanzien van Vredehof is dat jammer. Gaat de rechthebbende van een graf verhuizen, dan is opgave van de adreswijziging aan het secretariaat van de OLV-kerk wenselijk en noodzakelijk. Ook wanneer u afstand wilt doen van een graf, wordt u verzocht dit aan het secretariaat door te geven. Per 1 juli 2014 is er een nieuw reglement met nieuwe tarieven van kracht. Dit reglement ligt ter inzage op het secretariaat van de OLV: Prins Hendrikstraat 36, 7002 GL Doetinchem, telefoon 0314–391091, [email protected] BETHLEHEMBODE OKTOBER-NOVEMBER 2014

29

Torentje, torentje bussekruit Het nieuwe Onze Vader è hè, het is er door; de nieuwe versie van het Onze mijn herinnering aan de jaren vijftig) H Vader. Ik wilde u dit belangrijke nieuws niet onthouden. bestond een flink deel van je godsdienZat u er ook zo op te wachten? Het schijnt dat tientallen jaren lang de fine fleur van godsdienstwetenschappers zich heeft gebogen over dit belangwekkende onderwerp. Namelijk: te komen tot één tekst voor het O.V. (vergeef me de oneerbiedige afkorting) in het Nederlandse taalgebied, lees: Nederland en Vlaanderen. Het resultaat is dat er op drie plaatsen aanpassingen zijn gedaan. Ik laat nu de tekst van ons vertrouwde O.V. volgen en zal in de tekst in het rood en tussen haakjes de goedgekeurde veranderingen er bij plaatsen: …Onze Vader die in de hemel zijt, uw naam worde geheiligd, uw rijk kome, uw wil geschiede, op aarde zoals in de hemel. Geef ons heden ons dagelijks brood en vergeef ons onze schuld (schulden), zoals ook wij aan anderen hun schuld vergeven (zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren) en leid ons niet in bekoring (beproeving), maar verlos ons van het kwade... Wanneer je nu de Vlaamse versie van het O.V. er naast legt, kun je niet anders dan concluderen dat er naarstig gezocht is naar een compromis tussen beide oorspronkelijke (Nederlandse en Vlaamse) versies van het O.V. Afgezien daarvan kun je aardig van mening verschillen of je het eens moet zijn over de gebruikte motivatie voor die veranderingen. Beste theologen en andere kerkgeleerden: ik zou zeggen: richt je inspanningen op zaken die er echt toe doen. Ik kan u één ding wel vertellen: het zal me niet meer lukken om zonder spiektekst het nieuwe O.V. spontaan hardop te bidden. Wanneer je een mensenleven lang het ‘oude’ O.V. gebeden hebt, dan krijg je dat niet meer van je harde schijf af. In het vorige ‘Torentje’ citeerde ik Herman Finkers over het bidden van het rozenhoedje. Eigenlijk is het bidden van de rozenkrans een vorm van een mantragebed, zoals we dat bij andere religies ook tegenkomen. ‘Vroeger’ (ik put nu uit

stige vorming uit het leren van de catechismus. Ik was erg slecht in het ‘uut de kop’ leren. Daar heb ik nu, als lid van het Gaanderens Mannenkoor, nog steeds grote problemen mee. Maar goed, naast die catechismus werd je op een gegeven moment ook geacht de twaalf artikelen van het geloof, de tien geboden, de vijf geboden van de heilige kerk, het angelus en de oefeningen van geloof, hoop, liefde en berouw te kennen. Dat kreeg ik alleen onder de knie door al die gebeden met grote regelmaat ‘op te zeggen’. Dus er een soort mantra van te maken. Let wel, zoals al eerder gezegd, ik ben en was geen heilig boontje, maar dat hoorde er vroeger gewoon bij. Uiteindelijk lukte je dat dan ook min of meer. Kreeg je dan bij de godsdienstles op de middelbare school een ‘overhoring’, waarbij je die gebeden en oefeningen op moest schrijven, dan had ik altijd tijdnood. Ik kon dat nl. alleen maar door steeds opnieuw in mezelf die oefeningen en gebeden af te raffelen tot aan de zin waar ik bij was blijven steken. Dus u begrijpt: een hoog punt voor godsdienst zat er voor mij nooit in. Wat me wel lukt, en dat zal bij u ook wel het geval zijn: wanneer het gaat om gezangen, in het Latijn of gewoon Nederlands, dat doet er niet zo toe, die heb ik meestal nog wel paraat. Melodieën zijn vaak een goed hulpmiddel om teksten te onthouden. Dus wanneer we bij de ontmoetingsbijeenkomst, op zondag 19 oktober om 10.30 uur in onze kerk in Terborg, Maria met een aantal liederen toezingen, zal ik dat waarschijnlijk nog grotendeels uit m’n hoofd kunnen doen. Hopelijk mogen we, in voorkomende gevallen, nog steeds gebruik maken van het ons zo vertrouwde Onze Vader. Hij zal het ons niet kwalijk nemen. Steven van Woerkom (U mag best reageren op m’n ‘Torentjes’ hoor: [email protected])

Een bijzond de Mariaka ere schouw in pel in Etten (21)

GANG

5 NU M

MER

6 OK TO

BER NOVE

MBER

2014

Locatiecorrespondenten Bethlehembode

JAAR

BIJZONDERHEDEN IN DE PAROCHIE

PCI nu ook Nieuw ond Rinie 25 jaa Zuster M.

op diacon

ale markt erkomen secretariaat

r vrijwillig

Ketelaar ove

er

rleden Familievie ringen in Wijnberg en LR &PG sam en op de foto

30

15 23 24

12 26 29

Diaconie : H. Augustinus, Gaanderen : H. Georgius, Terborg : H. Martinus, Etten : H. Martinus, Gaanderen : H. Martinus, Wijnbergen/ de Huet Doetinchem : OLV Tenhemelopneming en H. Geest Doetinchem :

M. Tankink M. Robben E. Bakker S. Jansen G. Vollenberg

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

J. Caerteling

[email protected]

G. Bomers

[email protected]

Hebt u kopij voor het eerstvolgende nummer van de Bethlehembode (zie pagina 3), dan kunt u dit per e-mail zenden naar een van de hierboven genoemde locatie correspondenten. Foto’s moeten in Hoge Resolutie (JPEG) als aparte bijlage bij uw kopij te worden meegestuurd.


Korte Heezenstraat 14, 7001 BN Doetinchem. Tel./Fax (0314) 34 45 51.

Het juiste adres voor de modebewuste vrouw die kiest voor kwaliteit, persoonlijk advies, uitstekende service en betaalbare prijzen.

voel je goed bij herman... bel 0315 330 596

Zorg voor een uitvaart die precies bij u past, die een blijvende en persoonlijke herinnering achterlaat bij uw geliefden. Welke overtuiging of levensstijl u ook hebt, Herman Tomesen Uitvaartverzorging regelt uw uitvaart naar wens. www.hermantomesen.nl

Herman regelt en verzorgt via uitvaartcentra in de regio.

Een bijzondere schouw in de Mariakapel in Etten (21)

Recommend Documents