Een aanzet voor cultuurbeleid, inventarisatie cultuuraanbod Schagen

Bijlage 2

Een aanzet voor cultuurbeleid, inventarisatie cultuuraanbod Schagen

Vastgesteld door de raad in zijn vergadering van 26 juni 2012

1

Inhoud 1.0

Verantwoording

3

2.0

Het lokale cultuuraanbod

5

2.1 Media en letteren

5

2.2 Cultureel Erfgoed

7

2.3 Beeldende kunst en bouwkunst

9

2.4 Amateurkunst en cultuureducatie

13

2.5 Podiumkunsten

19

2.6 Film

22

2.7 Adviescommissies, platforms, etc.

23

2.8 Accommodaties

24

2.9 Overig gemeentelijk beleid

24

3.0

Eerste conclusies

25

3.1 Cultuuraanbod

25

3.2 Cultuurbeleid

26

3.3 Raakvlakken cultuur met overige gemeentelijke beleidsterreinen

27

3.4 Doorkijk naar nieuw cultuurbeleid

28

3.5 Opmerkingen en aanbevelingen

29

3.6 Specifiek signaal: verwachtingen t.a.v. het Cultuurhuis

30

Bijlage 1: Overzicht gelden programma 5: Kunst, Cultuur en Cultuurhistorische waarden


31

2

1.0

Verantwoording

De ontwikkeling van de nota cultuurbeleid voor de gemeente Schagen is opgebouwd uit twee fases: - de inventarisatiefase; - de beleidsbepalende fase. In deze notitie staan de resultaten van de eerst genoemde fase centraal. De inventarisatie heeft tot doel accenten voor het te ontwikkelen beleid te verzamelen. De inventarisatie is als volgt opgebouwd: - schriftelijke inventarisatie aan de hand van de jaarverslagen 2010, begrotingen 2011 en 2012, beleidsplannen; - verkennende interviews; - desk-research; - rapportage. De basisgegevens uit de inventarisatie zijn ontleend aan de begrotingen, jaarverslagen en beleidsnotities van het gehele culturele veld. In het kader van de inventarisatie is een aantal gesprekken met sleutelfiguren van primair de grotere culturele organisaties gevoerd. De uitkomsten van deze gesprekken zullen ook bruikbaar zijn in de beleidsbepalende fase. Daarnaast zijn relevante (gemeentelijke) beleidsstukken geraadpleegd. De gegevens uit de inventarisatie worden gepresenteerd per sector en opgedeeld in drie schaalniveaus. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een algemeen geaccepteerd theoretisch kader (het zogenaamde Ringenmodel uit „Gemeentelijk Cultuurbeleid‟, C. Wijn) om begripsverwarring rondom cultuur als beleidsveld te voorkomen en om gegevens gemakkelijker te kunnen analyseren en interpreteren. Het culturele veld is hierbij opgedeeld in 6 sectoren: - Media en letteren; - Cultureel erfgoed; - Beeldende kunst en bouwkunst; - Amateurkunst en cultuureducatie; - Podiumkunsten; - Film.


3

Activiteiten, organisaties, accommodaties en beleid binnen deze sectoren vormen de gemeentelijke culturele infrastructuur. De omvang van de gemeente, de behoefte van de bevolking en de ambitie van het lokale bestuur bepalen op welk niveau de infrastructuur zich ontwikkelt: op kernniveau; op uitgebreid niveau; op alomvattend niveau. Bij minder dan 30.000 inwoners spelen de activiteiten zich doorgaans af op kernniveau, bij 30.000 tot 90.000 eerder op uitgebreid niveau.

Ringenmodel C. Wijn


4

2.0

Het lokale cultuuraanbod

2.1

Media en letteren

Bibliotheek (kern niveau)

Sector

Bibliotheek (Schagen)

Letteren

Bibliotheek (uitgebreid niveau) KopGroep Bibliotheken (Den Helder)

Letteren

Schagen kent een Bibliotheek. De Bibliotheek Schagen maakt onderdeel uit van de KopGroep Bibliotheken. Hier maken ook de bibliotheken van de gemeenten Hollands Kroon (Anna Paulowna, Niedorp, Wieringen en Wieringermeer), HSZ (Harenkarspel, Schagen en Zijpe), evenals Den Helder en Texel, deel van uit. De Bibliotheek Schagen is gevestigd in het Regiocentrum en zal naar verwachting gaan verhuizen naar de Markt/Torenstraat als gevolg van de deelname aan het te vormen Cultuurhuis. Circa 32 % van de Schager bevolking (ca. 19.000 inwoners) is lid van de bibliotheek. Hiervan is alleen de jeugd tot 18 jaar „gratis” lid van de bibliotheek. Per 1 juli 2011 zijn dat er 1905. In tegenstelling tot een aantal andere vestigingen heeft Schagen een 4You Plein (jongerenplein). De KopGroep bibliotheek heeft bij de start van de basisbibliotheek voor een aantal “informatiepunten/pleinen” extra subsidie ontvangen van o.a. de provincie. Afhankelijk van het werkgebied zijn die zo goed als mogelijk verspreid over de verschillende gemeenten/vestigingen. De collectie bevat schriftelijke, audiovisuele en digitale materialen. De missie van de KopgroepBibliotheken luidt als volgt: „Leesbevordering, analfabetisme, interculturaliteit en educatie nemen een belangrijke plaats in op de maatschappelijke agenda. KopGroep Bibliotheken wenst een initiatiefrijke, ondernemende en marktbewuste bibliotheek te zijn. Naast de huidige dienstverlening zijn wij voortdurend op zoek naar nieuwe activiteiten die het publieksbereik, het draagvlak en de maatschappelijke betekenis van KopGroep Bibliotheken vergroten. Onze missie luidt dan ook: KopGroep Bibliotheken is een maatschappelijk centrum voor persoonlijke ontwikkeling. Wij laten mensen lezen, leren en beleven.‟ De Bibliotheek wordt gefinancierd door de gemeente Schagen en ontvangt in


5

2011 € 391.188,-- (inclusief € 28.276,-- als bijdrage huur) subsidie. De OB Schagen vervult een bredere culturele functie. Lokale omroep/nieuwe media/krant (uitgebreid niveau) SchagenFM / RTV De Noordkop

Radio/beeldkrant/televisie

Schager Courant

Krant

Schager Weekblad

Krant

Schagen op Zondag

Krant

Zondagochtendblad

Krant

www.afrit71.nl

Digitale krant

(voorheen: schagenvandaag.nl) SchagenFM (Stichting Stad Schagen Radio) is de regionale radio-omroep. De radio programmeert 24 uur per dag, 7 dagen per week en onderhoudt een eigen website en een kabelkrant. Het voornemen bestaat op deze zender ook een lokaal t.v.- nieuwsverslag te gaan verzorgen. De aspirant-omroepen RTV Noordkop en RTV Hollands Kroon gaan met elkaar om tafel om over de toekomst van de lokale omroepen te praten. RTV Hollands Kroon bestaat uit Tsarina (Anna Paulowna) en Radio Wieringermeer. Deze omroep wil gaan uitzenden in de gemeente Hollands Kroon. In RTV Noordkop zitten de lokale omroepen RTV Zuiderzee (Wieringen), Schagen FM (Schagen, Zijpe, Niedorp en Harenkarspel) en aspirant-omroep APLokaal. RTV Noordkop wil gaan uitzenden in Hollands Kroon en in de nieuwe gemeente die gaat ontstaan na een fusie van Schagen, Zijpe en Harenkarspel. Literaire activiteiten (uitgebreid niveau) Schrijverspodium

letteren

Schagen heeft een eigen Schrijverspodium, georganiseerd door De Luxe Boekencafé, de Openbare Bibliotheek en Boekhandel Plukker. Deze instellingen organiseren regelmatig literaire avonden met medewerking van lokaal- en nationaal bekende schrijvers en dichters in Café Het Oude Slot, de Bibibliotheek en boekhandel Plukker. Analyse De Bibliotheek is qua subsidietoekenning de grootste culturele organisatie binnen de gemeente. Bezuiningsplannen voor de komende jaren zijn door de


6

gemeente bevroren in afwachting van de ontwikkelingen rondom het Cultuurhuis. Naast de gemeentelijke subsidie ad € 391.188,-- genereert de Bibliotheek een kleine € 107.000,-- aan inkomsten uit o.a. contributie- , leen- , bespreekgelden en boetes. De ambitie als spil binnen het lokale informatieve, literaire en culturele leven te fungeren krijgt een impuls vanuit de regiobibliotheek door het creëren van een 4You plein. Gemeentelijk beleid Onlangs subsidieerde de gemeente incidenteel een project in het kader van achterstandsbeleid (GOA). Het betreft hier: het inzetten van voorleesteams op peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en de Buiten Schoolse Opvang. De Bibliotheek volgt de landelijke ontwikkelingen op het gebied van bibliotheekvernieuwing. De gemeente stelt als subsidiënt voorwaarden (naast de kerntaken) die voornamelijk betrekking hebben op het ondersteunen van het gemeentelijke welzijnsbeleid (inburgering, laaggeletterdheid etc.). Stichting Stad Schagen Radio (SchagenFM)) ontvangt in 2011 een bedrag van € 11.243,-- (8.648 woonruimtes à € 1,30). Daarnaast is voor de omroep een incidentele subsidie van € 31.827,-- vrij gemaakt om de organisatie de ruimte te geven om zich professionaliseren. De subsidievoorwaarden zijn: het voldoen aan eisen van de Mediawet, de toekenning van zendtijd door het Commissariaat van de Media en het ontbreken van rijksfinanciering. De omroep heeft een onafhankelijke „programmaraad‟. 2.2 Cultureel Erfgoed Monumenten en cultureel landschap (kernniveau) Stichting Archeologische Werkgroep

Cultuurhistorie

Kop van Noord-Holland Historische Vereniging Schagen

Cultuurhistorie

Stichting Erfgoed Schagen

Cultuurhistorie

Stichting Bevordering Westfriese

Cultuurhistorie

Folklore Schagen Monumenten en cultureel landschap (uitgebreid niveau) Werkgroep Open Monumentendag

Monumenten


7

De Stichting Archeologische Werkgroep Kop van Noord-Holland richt zich op het cultuurhistorische landschap en de monumenten daarin, vooral rondom Schagen. De Stichting Erfgoed Schagen stelt zich ten doel de geschiedenis van Schagen levend te helpen houden. De Stichting Erfgoed Schagen wil initiatieven stimuleren die gericht zijn op het behoud en onder de aandacht brengen van de Schager cultuur en geschiedenis. De Werkgroep Open Monumentendag organiseert op verzoek van de gemeente het jaarlijkse publieksprogramma en een bijbehorend scholenprogramma. Hiermee worden jaarlijks circa 1000-2000 bezoekers bereikt. De Werkgroep wordt door de gemeentelijke monumentenambtenaar ondersteund. De Stichting ter bevordering van de Westfriese folklore in Schagen (hierna te noemen SWF) stelt zich ten doel om de „Westfriese folklore in de ruimste zin des woords‟ uit te dragen en daarmee een onderdeel van het lokale culturele erfgoed levend te houden. SWF doet dit door gedurende tien zomerse donderdagen een Westfriese optocht te organiseren die dwars door de stad trekt. Aan deze optocht wordt gemiddeld door 300 à 400 vrijwilligers deelgenomen. Deze vrijwilligers (mannen, vrouwen, kinderen, kinderen in antieke kinderwagens, koetsiers) zijn allen gekleed in verantwoorde Westfriese streekdracht uit de periode eind 19e eeuw (ca. 1860-1900). Voorts rijden 20 tot 25 „aanspanningen‟ (= paarden en wagens) in deze optocht mee. Vóór en na de optocht zijn de rijtuigen voor het publiek te bezichtigen in het „Boerderij- en rijtuigmuseum Vreeburg‟ in Schagen. De Westfriese donderdagen trekken 5.000 tot 10.000 bezoekers per keer. Voor het evenement worden geen entreegelden gevraagd. Archieven (kernniveau) Historische Vereniging Schagen

cultuurhistorie

Archieven (uitgebreid niveau) Gemeentelijk oud-archief

cultuurhistorie


8

Historische Vereniging Schagen (506 leden) heeft als doelstelling: het wekken van belangstelling en het doen van historisch onderzoek naar de gemeente Schagen en omstreken, o.a. door middel van de organisatie van vergaderingen, lezingen en excursies en uitgave van het tijdschrift Kakelepost. De vereniging beheert een beeldcollectie. Het gemeentelijk oud-archief maakt deel uit van het Streekarchief en is sinds enige jaren onder gebracht in een nieuw archiefgebouw in Alkmaar. Analyse Bij de inwoners van Schagen leeft een warme aandacht voor cultuurhistorie. De historische verenigingen zijn zeer actief. Het aanbod van lezingen, excursies en exposities is groot. In de toegankelijkheid van de locaties en de staat van archivering (condities, bewaaromstandigheden etc.) bestaat op dit moment niet veel inzicht. Gemeentelijk beleid De gemeente onderscheidt helder de sectoren Cultuur en Monumenten. Monumenten zelf vallen onder de afdeling samenleving, publieksactiviteiten rondom monumenten en archieven worden incidenteel vanuit een ander programma gesubsidieerd. Het Comité Open Monumentendag ontvangt jaarlijks een bedrag van € 1.393,--. 2.3 Beeldende kunst en bouwkunst Tentoonstellingsruimte (uitgebreid niveau) Gemeentehuis, Laan 19

Expositieruimte

Gezondheidscentrum Praktijk Hoep Zuid, Kaagweg 2a

Expositieruimte

Ridderzaal Slot Schagen, Slotplein 4

Expositieruimte

Expositieruimte “Effe boven kijken”, Herenstraat 1

Expositieruimte

Tuin en woning van Joop van den Berg, Loet 30

Expositieruimte

In huisartsenpraktijk De Nes, Lijsterbesstraat 14

Expositieruimte

Voormalig Gemeentehuis/Cultuurhuis, Markt 18

Expositieruimte

ScagonTheater, Buiskoolstraat 29

Expositieruimte

Best Western Slothotel Igesz, Markt 22

Expositieruimte

Grote Kerk, Markt 23a

Expositieruimte

Openbare Bibliotheek, Regioplein

Expositieruimte

Nieuwe Nes, Schoenmakerspad 1

Expositieruimte

'De Etalage', Westersingel 3

Expositieruimte

Verpleeghuis Magnushof , Jacob Ruysdaellaan 30

Expositieruimte


9

Christoforuskerk, Molenstraat 2

Expositieruimte

Verheul, Baré & Partners, Witte Paal 320a

Expositieruimte

Boerderij- en rijtuigmuseum Vreeburg, Loet 14

Tentoonstelling

Regionaal Museum 1940-1945 Schagen en omstreken,

Tentoonstelling

Slotplein 3 Museum Slag aan de Somme 1914-1918, Slotplein 4

Tentoonstelling

Massy Harris Ferguson, Kant- en Tractorenmuseum, Witte

Tentoonstelling

Paal 143 Automuseum, Lagedijk 1a

Tentoonstelling

Miep van Riessen, De Tuinen 16

Kunstuitleen

Galerie 28 aan de Nes 28

Galerie

Arche Gallery, Tjallewallerweg 11-13

Galerie

Stichting Kunstplein Schagen

Kunstmarkt

In de hal van het gemeentehuis organiseert de gemeente elke maand een kunstexpositie. In het Gezondheidscentrum Praktijk Hoep Zuid wordt door uiteenlopende kunstenaars geëxposeerd. De Stichting Wat Bezielt Schagen biedt iedere 4e zondag van de maand (beeldend) kunstenaars in de Ridderzaal van Slot Schagen een podium om hun werk te tonen. Daarnaast worden er ook door particulieren tentoonstellingen georganiseerd over o.a. Cornelis Bok. In “Effe boven kijken” vinden zes keer per jaar wisselende tentoonstellingen plaats. Joop van den Berg stelt in zijn fraai gerestaureerde tuin en woning aan de Loet 30 ter beschikking van gedurende de tien opeenvolgende Westfriese Marktdonderdagen open om zijn schilderijen en werk van andere kunstenaars mij te bezichtigen. In de huisartsenpraktijk De Nes exposeren lokale en regionale fotografen en kunstenaars hun werk. Het voormalige gemeentehuis c.q. het in aanbouw zijnde Cultuurhuis stelt kunstenaars in de gelegenheid hun kunst tentoon te stellen. Het ScagonTheater fungeert tevens als expositieruimte voor kunstenaars.


10

Best Western Slothotel Igesz toont kunst van de lokale en regionale bodem. Tijdens de Open Monument Dag en andere gelegenheden vinden er in de Grote Kerk exposities plaats. De Bibliotheek aan het regioplein biedt lokale organisaties en kunstenaars de mogelijkheid tot exposeren. In de Nieuwe Nes vinden regelmatig exposities plaats. In 'De Etalage‟ worden kunstenaars in de gelegenheid gesteld hun werk te tonen. Met vaste regelmaat worden in Verpleeghuis Magnushof exposities georganiseerd voor de eigen bewoners en hun bezoekers. In de Christoforuskerk huist het Pastoraal Museum. Het kantoor van Verheul, Baré & Partners fungeert tevens als expositieruimte voor kunstenaars. De in de lokale musea Boerderij- en rijtuigmuseum Vreeburg, Regionaal Museum 1940-1945, Museum Slag aan de Somme 1914-1918, Massy Harris Ferguson Kant- /Tractorenmuseum en het Automuseum worden jaarlijks wisselende tentoonstellingen gehouden. Miep van Riesen heeft een eigen kunstuitleen aan huis. Galerie 28 is galerie voor hedendaagse kunst met een ruime, steeds wisselende collectie van beelden en objecten van steen, brons, glas en keramiek, leerkunst en schilderijen. Arche Gallery stelt versteend hout tentoon. Stichting Kunstplein Schagen organiseert jaarlijks een kunstmarkt op en rond het Slotplein. In 2012 is deze verplaatst naar de Muziektuin en de Blokhut. OpenAteliers/Kunstenaarsverenigingen (uitgebreid niveau) DePARTment

Vereniging

Stichting Kunst In Schagen (KIS)

Stichting


11

Kunst en Vormgeving Noord-Holland

Stichting

en Kunstenaar & Co DePARTment is gericht op het creëren van ontmoetingen tussen kunstenaars onderling (netwerk) en tussen kunstenaars en lokaal publiek. Een aantal enthousiaste kunstenaars uit Schagen heeft in 2007 de Stichting KIS (Kunst In Schagen) opgericht. KIS wil de hedendaagse kunst in en om Schagen promoten en deze toegankelijk maken voor een breed publiek KIS organiseert jaarlijks een grote kunstmanifestatie onder de naam van „Ateliers Schagen‟ in Schagen en omstreken. Zij betrekken daar steeds op enigerlei wijze de stad bij, soms in de vorm van mooie, bijzondere locaties, de ateliers van de kunstenaars en het afgelopen jaar bijvoorbeeld bedrijven. Verder wordt sinds een aantal jaren invulling gegeven aan het kunstproject “Allerzielen Allom” bij het Crematorium Schagerkogge. Voor dit project is een samenwerkingsverband aangegaan met Kunst en Vormgeving Noord Holland en Kunstenaar & Co. Verder zijn het bedrijfsleven en sponsors nauw betrokken bij dit project. Analyse Het overzicht van lokale tentoonstellingsruimtes en ateliers is niet geheel compleet. Het beeldende kunstaanbod is versnipperd en veel particuliere initiatieven zijn moeilijk in beeld te krijgen. Anderzijds streven initiatieven als DePARTment en KIS juist naar een hechtere samenwerking tussen lokale kunstenaars. De jaarlijkse kunstmarkt, de galerie-beeldentuin van Irene van der Veur en de tentoonstellingen in de Musea worden goed bezocht. Voorheen zou aan deze opsomming Kunst in bedrijf worden toegevoegd, georganiseerd door KIS en buitengewoon succesvol. Omdat er in de Schagerregio in de zomermaanden al heel veel soortgelijke activiteiten zijn is hiervan in 2011 afgezien. Het afgelopen (na)jaar is er (uiteraard) een mooi evenement van de Stichting KIS, te weten “MEET & GREET” ontmoeting tussen kunst en kijker geweest met als thema HOREN, ZIEN & ZWIJGEN…… Gemeentelijk beleid De gemeente draagt incidenteel bij aan activiteiten op het gebied van beeldende kunst. Voor de verwerving van kunstwerken is de percentageregeling beeldende kunst van toepassing. Financiering (0,87%) is daarbij gekoppeld aan uitbreidingsplannen en grootschalige wegconstructies en infrastructurele


12

werken. Verder worden Incidenteel werken geplaatst bij speciale gelegenheden of na schenking (door kunstenaars, bedrijven of instellingen). Voor kunstmanifestaties in Schagen stellen de gemeente en bedrijven ruimte beschikbaar. 2.4 Amateurkunst en cultuureducatie Amateurkunstverenigingen (kernniveau/uitgebreid niveau Gemengd Koor Accoord

Zang

Close-harmonykoor Bright Voices

Zang

Cantabilé

Zang

Kinderkoor Juniorpops

Zang

Oratoriumkoor Schagen

Zang

Schager Shantykoor „t Scheepstuygh

Zang

Schager Zeemanskoor Onder Zeil

Zang

Gospel- en Musicalkoor Singing

Zang

Surrender Koor Con Amore

Zang

R.K. Gemengdkoor St. Gregorius

Zang

Gregoriaans Koor

Zang

Ritmisch Koor Schagen

Zang

R.K. Kinderkoor

Zang

Vrouwenkoor Sweet Kate

Zang

De Rooie Toon

Zang

Vocale Ensemble Nuance

Zang

Kinderkoor KIDS

Zang

Stichting Theaterkring Schagen

Theater

Toneelvereniging OZOS

Toneel

Amateur Fotografen Vereniging

Foto

Schagen – AFV Fotoclub Foto Morgana

Foto

Videoclub Schagen

Video

Country line dance groep Stichting

Dans

The Dancing Boots Country en Linedansvereniging Till

Dans

Midnight Dancers


13

Stichting Volksdansgroep Kaval

Dans

Vereniging Westfriese Dansgroep

Dans

Schagens Harmonie

Muziek

Stichting Schager Drumband

Muziek

Kinderkoor KIDS

Zang

Kinderkoor KIDS

Zang

Filmhuis De Luxe

Film

De gemeente Schagen kent veel koren, twee toneelverenigingen, drie foto/video-clubs, twee (tekenen) schilderverenigingen, een hobbyvereniging, vijf (ballet- , country- en volksdans)verenigingen, een harmonie en een drumband. Gemengd Koor Accoord telt 24 leden. Accoord zingt voornamelijk vierstemmige liederen uit de gehele wereld, meestal a capella, een enkel lied met begeleiding. Close-harmonykoor Bright Voices studeert bijzondere muziek in en voert deze muziek uit tijdens een concertserie om deze zo onder de aandacht van het publiek te brengen. Vrouwenkoor Sweet Kate verleent meerdere keren per jaar medewerking aan concerten en evenementen op cultureel of sociaal gebied. Juniorpops heeft al acte de precence gegeven bij diverse verpleeghuizen en manifestaties. Ook bij het 25-jarig jubileum van "De Zonnebloem" mochten zij de boel opluisteren. Ook ontbraken ze niet op het "Popweekend" in Schagen. Het Oratoriumkoor Schagen telt circa 115 leden en verzorgt jaarlijks oratoriumuitvoeringen in de Groeneweghal. Cantabilé, Schager Shantykoor „t Scheepstuygh en Schager Zeemanskoor Onder Zeil treden onder andere op in de verzorgingshuis De Bron en verpleeghuis Magnushof. Het r.k.Gemengdkoor St. Gregorius, het St. Gregorius Koor, Ritmisch Koor en Kinderkoor treden op tijdens katholieke kerkdiensten en vieringen. Maatschappij Kritisch Koor Rooie Toon zingt liederen over vrede, vrijheid, veiligheid en solidariteit. Het repertoire van het Vocaal ensemble Nuance bestaat uit klassieke muziek. Koor Con Amore is een onderdeel van het Vrouwencollectief Schagen en brengt een gevarieerd programma met liedjes uit vroegere tijden en uit operettes en musicals.


14

Jeugdtheaterschool Schagen biedt theaterlessen in doorlopende lijn aan 9 tot 20-jarigen en geeft theatereducatie binnen het onderwijs. Dit particuliere initiatief is intussen uitgegroeid naar een jeugdtheaterschool met 61 leerlingen, een serie voorstellingen, een uitgebreid cursusaanbod en veel contacten met andere culturele organisaties in de regio. Ca. 636 bezoekers per jaar bezoeken de voorstellingen. De lessen van Stichting Theaterkring Schagen worden gegeven in het Scagon Theater. Toneelvereniging OZOS is een toneelvereniging die met repertoirekeuze en kwaliteitspel probeert tot ver in de regio aandacht te trekken met haar voorstellingen en op die manier bij te dragen aan het regionaal cultureel aanbod. Alle activiteiten van repetities tot en met opvoeringen vinden plaats in het Scagon Theater, tot eind 2012 aan de Buiskoolstraat te Schagen en ingaande 2013 aan Markt 18. De producties worden jaarlijks in maart opgevoerd. Het realiseren en uitvoeren van techniek en decorbouw voor de gehele productie vindt geheel in eigen beheer plaats Naast deze avondvullende producties maakt de vereniging uitstapjes naar eenakterfestivals en straattheater. De toneelvereniging verleent ook haar medewerking aan de jaarlijkse dodenherdenking in Schagen. De vereniging telt 15 – 20 leden. Amateur Fotografen Vereniging Schagen en Foto Morgana organiseren o.a. exposities in het Makado en de Huisartsenpraktijk de Nes. Videoclub Schagen komt wekelijks bijeen in het Soosgebouw Onder de Olmen om elkaars werk te becommentariëren. Verder hebben clubleden een film gemaakt over de totstandkoming van het Slot en de promotie van Schagen. The Dancing Boots en Till Midnight Dancers Schagen beoefenen country- en line dance in Schagen. Kaval is als volksdansgroep actief in het Scoutinggebouw in Schagen De Westfriese Dansgroep bestaat uit 50 leden en demonstreert boeren- en klassieke dansen (in kleding die tussen 1880 en 1900 werd gedragen). Dit gebeurt tijdens de Westfriese Marktdagen en diverse optredens in binnen- en buitenland. Schagens Harmonie bestaat uit zo‟n 60 enthousiaste leden presteert op hoog niveau. De vereniging kent een (opleidings-) en groot orkest. Het orkest


15

heeft het hele jaar door een breed scala aan activiteiten. Het repertoire omvat vele muziekgenres. Stichting Schager Drumband telt 15 leden en is actief in Verenigingsgebouw De Blokhut aan de Loet in Schagen.

Instituut Kunsteducatie (uitgebreid niveau) Muziekschool Da Capo

muziekeducatie

Stichting Balletschool Schagen

danseducatie

Triade – Stichting Centrum voor

cultuureducatie

kunsteducatie Den Helder De Muziekschool Da Capo wordt bestuurd door de Vereniging van Muziek Docenten Schagen (Vemudos). Da Capo zet zich in voor kunsteducatie en kunstparticipatie. De muziekschool wil midden in de samenleving staan, laagdrempelig, met een professionele identiteit en een brede doelstelling. De School richt zich op de brede laag van de bevolking, van jong tot oud. De vereniging bereikte in 2010 357 leerlingen, waarvan 107 Algemene Muzikale Vorming en 250 Instrumentaal. In leeftijdscategorieën ingedeeld is: 30% jonger dan 12 jaar, 45% tussen 12 t/m 18 jaar en 25% ouder dan 18 jaar. De leerlingen komen voor het overgrote deel (>75%) uit Schagen. De deelnemers aan het muziekwerktheater waren allen jonger dan 18 jaar. Daarnaast verleent Da Capo regelmatig haar bijdrage aan culturele activiteiten in Schagen. Iedere twee jaar geeft Balletschool Schagen een grote leerlingenuitvoering in de Kampanje in Den Helder. In de jaren dat er geen leerlingenuitvoeringen plaatsvinden, is er de openbare les die in Igesz wordt gegeven. Daarnaast worden Workshops georganiseerd zowel klassiek- als jazzballet en jazz/streetdance. Verder verzorgt Pardans voorstellingen in de Groeneweghal en in het Scagon. Triade - Stichting Centrum voor kunsteducatie Den Helder verzorgt voor alle basisscholen en de scholen voor voortgezet onderwijs in Schagen de kunsteducatieve activiteiten Rondom Kunst (Primair Onderwijs) en Rondje Cultuur (Voortgezet Onderwijs). Aan de reizende tentoonstelling “de Ruziestoel” op de 11 basisscholen in Schagen hebben 2160 leerlingen deelgenomen. Van de geraamde 875 leerlingen hebben er werkelijk 737 leerlingen meegedaan aan Rondje Cultuur Schagen 2010.


16

Pluriform cursus-/workshopaanbod (kern en uitgebreid niveau) Kern8 jeugd- en jongerenwerk

Cultuureducatie

Muziekcentrum Schagen

Cultuureducatie

Teken en schildersgroep Henny

Tekenen en schilderen

Schutte Schager Kunstkring

Schilderen

Atelier Da‟Lin

Schilderen

Kern8 wil graag i.s.m. de Kunstbende activiteiten kunst- en cultuur activiteiten opzetten en ondersteunen. Tevens zoeken zij aansluiting bij het al bestaande Rondje Cultuur, dat op de middelbare scholen in Schagen wordt gehouden. In Muziekcentrum Schagen worden zang- , gitaar- , drum- , piano- , keyboard- , basgitaar- en saxofoonles onderwezen. Verder bevinden zich onder hetzelfde dak les-, repetitie- en oefenruimtes, een opname studio en een muziekwinkel. Bij de muziekschool bestaat de mogelijkheid tot het volgen van privéles, duoles of groepsles. Verder hebben bands de mogelijkheid om te repeteren in één van onze ruime en volledig ingerichte oefenstudio‟s. Henny Schutte en Atelier Da‟Lin verzorgen tekenen en schilderen in groepsverband in respectievelijk De Nieuwe Nes en op de Witte Paal 50-i. De Schager Kunst Kring is een vereniging van kunstenaars uit Schagen en omgeving. Wekelijks komen de leden bij elkaar, in atelier 't Vierkant in de Nieuwe Nes, om te tekenen en te schilderen. Elk lid werkt zelfstandig.Gezamenlijk wordt er geëxposeerd, buiten geschilderd, musea bezocht en lezingen bijgewoond. Enkele leden geven cursussen; schilderen met acryl, aquarel, gemengde technieken, en een workshop met diverse technieken. Analyse Binnen de amateurkunst ligt het accent overduidelijk op muziek, vooral op koren. Met het Oratoriumkoor, toneelvereniging OZOS en de Schagens Harmonie e.a. beschikt de gemeente over een aantal verenigingen met een onmiskenbaar hoog ambitieniveau. Voor grote evenementen bestaat binnen de gemeente geen geschikte locatie; veelal wordt uitgeweken naar buitenterreinen. Financiering van deze evenementen vindt grotendeels plaats door fondsenwerving en sponsoring.


17

Amateurkunst is zeer afhankelijk van de inzet van vrijwilligers. Veel organisaties geven aan te kampen met het probleem van vergrijzing en teruglopende beschikbaarheid van vrijwilligers. Het werven van nieuwe (jonge) leden vormt voor velen dan ook een speerpunt. Het muziekonderwijs is grotendeels (naast fanfare en harmonie en particulier onderwijs) georganiseerd binnen Muziekschool Da Capo. De organisatie biedt tal van activiteiten en werkt samen met verschillende lokale cultuuraanbieders. De komende tijd legt de organisatie zich o.a. toe op de ontwikkeling van een lange termijnvisie. Stichting Theaterkring Schagen is in korte tijd uitgegroeid tot een organisatie van omvang. Knelpunten liggen, naast die op financieel gebied, vooral ook op het ontbreken van een goed geoutilleerde oefenruimte. De jeugdtheaterschool Schagen is een eigen organisatie met een onderscheidende methodiek, visie en beleid. Sinds 2007 ontvangt zij jaarlijks een gemeentelijk subsidie van € 2.269, --. Draagt de gemeente nu nog structureel en substantieel bij aan de ontwikkeling van kunsteducatieprojecten binnen het basisonderwijs, per 1 januari 2013 is de structurele ondersteuning hiervan teruggelopen tot nihil. Daarna is het indienen van nieuwe aanvragen voor subsidiëring een zaak van de nieuw te vormen gemeente. Ook jongerenwerkorganisatie Kern8 is actief op het gebied van kunst en cultuur. Zij ontwikkelt een gevarieerd aanbod aan cursussen, concerten, voor namelijk gericht op (en vaak georganiseerd door!) jeugd en jongeren. De doelstellingen van dit aanbod zijn meer nadrukkelijk gericht op sociale cohesie en op, bijvoorbeeld, jongerenparticipatie. Gemeentelijk beleid Binnen de amateurkunst ontvangen verenigingen subsidie, over het algemeen voor een bedrag van enkele honderden tot enkele duizenden euro‟s. Schagens Harmonie ontvangt jaarlijks een bijdrage van circa € 11.000,-- en wordt hierbij verplicht tot regelmatig openbaar optreden. Muziekschool Da Capo ontvangt in 2011 een bedrag van € 8.622,-- aan subsidie, daarnaast vormt het lesgeld een inkomstenbron.


18

Is cultuureducatie onderdeel van het curriculum van het primair onderwijs? Deze vraag speelt in een aantal gemeenten in verband met mogelijke bezuinigingen. Het schooljaar 2010 ontvangen basisscholen nog € 10,90 per leerling voor cultuureducatie in het kader van de Regeling versterking cultuureducatie in het primair onderwijs. Het is nog onzeker of de regeling na 2012 wordt verlengd, het kabinet heeft tot nu toe nog niet besloten de regeling te stoppen zoals bij de cultuurkaart voor het voortgezet onderwijs. 2.5 Podiumkunsten Kamermuziek (uitgebreid niveau) Muziekpodium Slot Schagen

Muziek

Muziekschool concerten

Muziek

Muziektuin

Muziek

Muziektheater La Scala Nobile

muziek

Scagon Theater

muziek

Zoals velen van al weten is Wat Bezielt Schagen, WBS, initiator van verscheidene activiteiten in Schagen. Zij organiseren concerten en zijn podium voor jong talent. Tevens organiseren zij maandelijkse kunst exposities en brengen lezingen op verscheidene gebieden van menselijke bezieling. Ook Rondje Piano is een specifiek item onder WBS. Ten slotte is WBS drukdoende The International Holland Music Sessions te introduceren om Schagen op de kaart te zetten. Daarnaast wordt er jaarlijks het Slotgrachtconcert gehouden door de Rotary/Meesterlijk Schagen. De muziekschool biedt een podium voor de leerlingenuitvoeringen en concerten. De Stichting Muziektuin Schagen organiseert niet zelf, maar faciliteert, zodat de uitvoerende musici gedurende de zomermaanden elke zondag tussen 12.00-14.00 uur optredens kunnen verzorgen, zonder zich zorgen hoeven te maken voor vergunningen, etc. Schagens Harmonie geeft jaarlijks veel concerten, zoals het Nieuwjaarsconcert, het Voorjaarsconcert en diverse schoolconcerten. Ook doen zij mee met diverse festivals in de regio.


19

Het Scagontheater biedt ongeveer 150 voorstellingen per jaar waaronder de reeks zondagmiddagconcerten onder de noemer 'Aan de vooravond'. Muziektheater La Scala Nobile aan de Loet 30 is podium voor diverse concerten. In 2011 is in de Muziektuin gestart met een tweedaags entertainment „Secret Garden‟. 'Dit is een nieuw evenement met entertainment op alle vlakken voor zowel jong en oud in een sprookjesachtige wereld. Oefenruimte (kernniveau) Oefenruimte Muziekcentrum Schagen

Muziek

Oefenruimte Regiuscollege

Muziek

Verenigingsgebouw De Blokhut

Muziek

Multifunctionele accommodatie CineMagnus

Podium

Wijkgebouw De Groen Schakel

Podium

Alomvattend: muziekensembles,Theatergezelschappen, kleine zaal, theaterwerkplaats, concertzaal, kernpodium pop of jazz, danstheater (kern of lokaal) Scagon Theater

podium, muziek, theater

Muziekcentrum Schagen beschikt over 4 compleet ingerichte oefenstudio‟s én een grote zaal waarin bands en artiesten muziek kunnen maken. Dit kan al tegen een tarief van € 3,-- per persoon per uur. Het Scagontheater is een plaats van culturele verkenningen en een huis voor professionele ontwikkeling en ontvangt zo‟n 15.000 bezoekers/deelnemers per jaar. Scagon biedt circa 150 voorstellingen per jaar waaronder: - amateurtoneel gespeeld door OZOS en door andere toneelverenigingen; - beroepstoneel- en theater; - cabaret; - concerten; - jeugdvoorstellingen en - films geprogrammeerd door de Jeugdtheatergroep; - filmvoorstellingen door filmhuis De Luxe (elke donderdag en vrijdag).


20

Het Scagontheater kent een theateropstelling (tribune) met 97 stoelen en is (beperkt) rolstoel toegankelijk. Er is een ringleiding aanwezig. In verenigingsgebouw 'De Blokhut' aan de Loet in Schagen wordt muziek beoefend door de Stichting Schager Drumband. Analyse Het podiumaanbod in Schagen is relatief klein; niet verwonderlijk met grootaanbieders als Den Helder, Heerhugowaard, Almaar en Hoorn. Toch wordt het ontbreken van een goede podiumaccommodatie voor zo‟n 250 à 300 bezoekers node gemist. Een wat actiever podium-aanbod binnen de eigen gemeente draagt immers bij aan een levendiger cultureel leven. Het aanbod voor jeugd en jongeren in Schagen is klein. Om toch al jong kennis te kunnen maken met verschillende cultuuruitingen is een goed kunsteducatief schoolprogramma belangrijk, en het cultuuraanbod van wijkcentra. Via het vak Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV) kan de band tussen het voortgezet onderwijs en het lokale cultuuraanbod worden versterkt. Verder is het aanbod in om de hoek, in Alkmaar, Den Helder, Heerhugowaard en Hoorn. De meeste verenigingen huren vaak per dagdeel een oefenruimte, vaak in schoolgebouwen. Regelmatig wordt aangegeven dat deze voorzieningen niet altijd ideaal zijn. Vooral geluidsisolatie en opslagruimte zijn vaak onvoldoende. Overigens bieden particuliere instellingen ook oefenruimte aan; een goed overzicht hiervan ontbreekt momenteel. Het Scagon Theater richt zich van alle Schager cultuuraanbieders het meest actief op een lokaal (zelfs bovenregionaal) publiek en heeft een provinciale bekendheid. Dit instituut kan op het gebied van culturele profilering van Schagen een belangrijke trekkersrol vervullen. Aandacht verdienen in dit opzicht ook de activiteiten van het Muziekcentrum Schagen en de Stichting Muziektuin Schagen. Zij bieden artiesten een podium in de gelijknamige tuin en in de horecazaken op en rond de Markt in Schagen. Gemeentelijk beleid Muziekpodium Slot Schagen ontvangt geen structurele subsidie. De organisatie is actief op het gebied van fondsenwerving en sponsoring. Het Scagon Theater ontvangt een bescheiden structurele subsidie van


21

€ 1.816. Projecten zoals die van de Stichting Muziektuin Schagen in de gelijknamige tuin kloppen bij de gemeente aan voor een (bescheiden) startsubsidie van € 1.500, --. Inmiddels is dit voor 22 geplande activiteiten in het seizoen 2012 opgetrokken tot € 6.836,--. 2.6 Film Filmvertoning (kern en uitgebreid niveau) Wijkcentrum De Groen Schakel

Film

CineMagnus

Film

Filmclub De Luxe

Film

In De Groene Schakel vertoont de wijkvereniging regelmatig films voor de jeugd. CineMagnus telt een vijftal zalen waar commerciële films worden vertoond. Filmhuis De Luxe is een non-profit organisatie, opgericht in 1978 onder de naam “Het Beleefcafé”. Er werken circa 25 vrijwilligers bij het filmhuis die gezamenlijk zorgen voor de programmering, de kaartverkoop, bezetting van de bar, de administratie, de promotie, enz. Het filmhuis vertoont nietcommerciële films, gekozen uit het recente aanbod van zogeheten filmhuisfilms. Elke donderdagen vrijdagavond draait er een film, met uitzondering van de maanden juli en augustus. Daarnaast voert het filmhuis geregeld educatieve projecten uit met het onderwijs. Tevens levert De Luxe ook een bijdrage aan de Internationale Vrouwendag, de Landelijke dag van de psychische gezondheid en activiteiten van Ogay Schagen. Voorts organiseert De Luxe jaarlijks in samenwerking met de Werkgroep Amnesty Inernational Schagen en Grenzeloos Schagen een film- en debatavond. Een andere uitdaging voor De Luxe is de vervanging van apparatuur om klaar te zijn voor het moment (binnen korte tijd) dat films alleen nog digitaal aan de filmtheaters worden aangeboden. De Stichting Digitalisering Nederlandse Cinema heeft een landelijk plan opgesteld om filmtheaters bij deze transitie te ondersteunen. De benodigde investering is gemiddeld € 55.000 per bioscoopdoek. Het plan gaat uit van een gezamenlijke financiering door de filmdistributeurs, het rijk, de gemeenten en de filmtheaters zelf.


22

Gemeentelijk beleid De bezuinigingen bij Filmhuis De Luxe als gevolg van het vervallen van de provinciale subsidie zijn gecompenseerd, mede in relatie tot de nieuwe positie van deze instelling in het (nieuwe) Cultuurhuis Markt 18. In 2010 heeft het Film Instituut Nederland in samenwerking met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten een handreiking opgesteld waarin een norm voor de subsidiering van filmtheaters wordt gesteld. Bij gemeenten tussen 30.000 tot 90.000 inwoners is de norm € 1,00 per inwoner. Om enerzijds recht te doen aan het behoud van het waardevolle aanbod van De luxe en anderzijds aan het beperkte budget en de mogelijkheid om ook andere kunstdisciplines te ondersteunen, conformeren wij ons aan de landelijke norm voor gemeenten tot 30.000 inwoners: € 0,50 per inwoner wat leidt tot een subsidie van ruim € 9.000,-- per jaar. De Luxe zijn echter geen toezeggingen gedaan over de inzet van de subsidieverhoging voor de benodigde investering in digitale apparatuur. 2.7 Adviescommissies, platforms, etc. Adviescommissie beeldende kunst

Beeldende kunst

Monumentencommissie

Monumenten

Werkgroep Open Monumentendag

Monumenten

De commissie adviseert het college van burgemeester en wethouders over het uitvoeren van de percentageregeling beeldende kunst. De monumentencommissie heeft als taak het college op verzoek of uit eigen beweging te adviseren over de toepassing van de Monumentenwet 1988, de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, de verordening en het Monumentenbeleid. De Werkgroep organiseert/coördineert de jaarlijkse Open Monumentendag in Schagen op de 2e zaterdag in september. Gemeentelijk beleid De Adviescommissie voor de beeldende kunst, in de jaren negentig geïnitieerd door de gemeente, werkt o.a. met kunstbudgetten, die op grond van de Percentageregeling beschikbaar komen. Op de gemeentebegroting staat jaarlijks een bedrag van € 23.143,-- voor het onderhoud aan en de restauratie van gemeentelijke monumenten. Tevens


23

is er een bedrag ad € 10.000,-- opgenomen voor de uitvoering van de archeologie. Voor de Werkgroep Open Monumentendag is eveneens een werkbudget beschikbaar. Hiervoor wordt jaarlijks een programma georganiseerd op Open Monumentendag. Daarnaast wordt er door de VVV een Evenementenkalender uitgebracht.

2.8 Accommodaties Accommodatie Scagon Theater (ca. 97 plaatsen) Oefenruimtes in Muziekcentrum Schagen Zijperweg 18: 160 plaatsen Oefenruimte Regiuscollege (podium) CineMagnus, zaal 1+2: 147 plaatsen; zaal 3 en 4: 97 plaatsen en zaal 5: 72 plaatsen. Grote zaal Igesz (140-280 personen) Markt 15 (totaal: 363 plaatsen, zalen A: 80, B: 43, C: 200, D: 40) Spartahal: 725 plaatsen Groeneweghal: 630 plaatsen Kdanz (1.800 plaatsen over 3 zalen)

2.9 Overig gemeentelijk beleid Naast de subsidiëring van bovengenoemde, specifiek culturele activiteiten, subsidieert de gemeente binnen het kunstprogramma tevens „Volksfeesten‟: Comité herdenking ‟40 – ‟45 voor een bedrag van € 4.583,-Voor incidentele bijdragen (garantiesubsidies) aan maatschappelijke initiatieven is een bedrag van jaarlijks € 30.000, -beschikbaar, van waaruit incidenteel ook aan kunst- en cultuurprojecten kan worden bijgedragen. Verder kan worden vastgesteld dat multiculturele activiteiten en organisaties binnen het cultuurbeleid tot nu toe nauwelijks zijn belicht.


24

3.0 Eerste conclusies 3.1 Cultuuraanbod. Schaalniveau De inventarisatie is gedaan op basis van een algemeen geaccepteerde indeling die geldt voor cultuurbeleid. Drie hoofdrolspelers domineren binnen het culturele veld: de bibliotheek, de muziekschool, het Scagon Theater en CineMagnus. Het niveau van het aanbod is over het algemeen redelijk in relatie tot de omvang van de gemeentelijke schaal. Het aanbod is (enkele uitzonderingen daargelaten) over het algemeen gericht op de eigen bevolking. Sectoren Afgaande op de inventarisatie kan gesteld worden dat het lokale cultuurbeleid zich voornamelijk beweegt rondom de gebieden Media en Letteren en Amateurkunst en Cultuureducatie. De mogelijkheden voor podiumkunsten vertonen een opgaande lijn, activiteiten op het gebied van film zijn in ruime mate aanwezig. Het beeldende kunstaanbod is goed, wat mede lijkt te worden veroorzaakt door het ruime aanbod aan goede expositieruimten. Groeimogelijkheden Evenementen die het lokale bereik overstijgen zijn momenteel niet erg talrijk. Toch bestaan er binnen de gemeente initiatieven en organisaties die (bewezen) grensoverstijgende potentie hebben, zoals het Scagon Theater, activiteiten georganiseerd door de Stichting Muziektuin Schagen, de Stichting Evenementen Schagen, CineMagnus en de koren etc. Deze initiatieven zouden een trekkersrol kunnen vervullen in het onderstrepen van het bovenlokale karakter van cultureel Schagen. Knelpunten Door de bezuinigingen bij de grote kunsteducatie-instellingen en op het gebied van kunsteducatieprogramma‟s binnen het onderwijs staat kunsteducatie, vooral voor jeugd en jongeren, onder druk. Het gebrek aan een goed geoutilleerde podiumruimte maakt uitbreiding van het podiumaanbod lastig. Het culturele aanbod binnen Schagen is versnipperd. Sommige organisaties kennen elkaar niet, bij de ontwikkeling van aanbod wordt nauwelijks


25

onderling afgestemd en het overzicht is weinig samenhangend en overzichtelijk gepresenteerd. 3.2 Cultuurbeleid Beleidsontwikkeling en financiële systematiek Het cultuurbudget wordt, zoals in veel gemeenten, voor een belangrijk deel besteed aan de Bibliotheek, direct gevolgd door de Stichting Stad Schagen Radio/SchagenFM, de Stichting Kunst en Cultuur – Karavaan, de Stichting Centrum voor Kunsteducatie “Triade”, Schagens Harmoniekapel en de Muziekschool Da Capo. Het overige budget wordt verdeeld in relatief kleine bedragen en vooral besteed binnen de sector amateurkunst. Voor incidentele culturele activiteiten is er subsidie. De gemeente legt met de grootste instelling gedetailleerde afspraken over de budgetsubsidie vast in uitvoeringsovereenkomsten. Sturing in relatie tot subsidietoekenning vindt bij de overige aanbieders vooral plaats op het gebied van de organisatie van een (afgesproken) aantal culturele activiteiten. De bezuinigingen van de laatste jaren maken duidelijk dat cultuur in Schagen een helder beleidskader nodig heeft, dat duidelijk laat zien waarom cultuur niet zonder financiële lokale overheidssteun kan. Daarnaast is het na alle hectiek rondom bezuinigingen belangrijk voor het culturele veld te weten wat van de gemeente in dit opzicht te verwachten valt, zodat, zoals door enkelen geformuleerd, de nadruk weer op de inhoud kan gaan liggen. Zoals sommigen stellen: het is goed als de gemeente uitstraalt dat ze trots is op de lokale cultuur. Bij bevraging over financiële systematiek kunnen de reacties als volgt worden samengevat: • Er is de suggestie van dynamisering van het subsidiebeleid. Laat subsidie een prikkel zijn voor culturele innovatie,samenwerking en netwerkvorming. Daarnaast is er behoefte aan stabiliteit en zekerheid op lange termijn. Dit impliceert dat binnen het cultuurbeleid gekozen kan worden tussen of juist een combinatie ontwikkeld kan worden van zekerheid en nieuwe dynamiek. • Er is behoefte aan meer inzicht in de indirecte subsidiemogelijkheden van cultuur via andere beleidsterreinen, zoals onderwijs (educatie?), monumenten en economie (toerisme?). • Er is behoefte aan duidelijke opdracht- en resultaatomschrijving bij verstrekking van subsidie.


26

• Er wordt opgemerkt dat bij de meeste cultuurfondsen de financiële ondersteuning vanuit de gemeentelijke overheid zwaar meeweegt in de besluitvorming rondom het toekennen van projectbijdragen. • In het te formuleren beleid verdient het thema van het culturele ondernemerschap aandacht. Een centrale vraag is: Hoe kan met subsidie ondernemerschap gestimuleerd worden. En wat is voor Schagen de meerwaarde om dit type ondernemerschap te stimuleren? • Last but not least dient te worden opgemerkt dat binnen het gemeentelijke beleid weliswaar ruimte is voor incidentele subsidies, maar dat de ruimte voor nieuw beleid, spontane initiatieven en nieuwe aanbieders beperkt is. Rol- en taakverdeling tussen gemeente en culturele veld De relatie tussen het culturele veld en de gemeente vraagt om aandacht. De verhouding tussen overheid en veld wordt momenteel als open noch transparant beschouwd. Het is van belang het veld en de overheid te definiëren als partners in de cultuur. Belangrijke spelers in het veld voelen zich geen partner en missen de mogelijkheid van een constructieve dialoog. In het antwoord op de vraag naar de rol van de gemeente in relatie tot het culturele veld ligt de nadruk op faciliteren, subsidiëren, stimuleren en netwerkbevordering. Er is behoefte aan een duidelijk loket: waar/bij wie moet je zijn. Directe contacten met de Schager cultuurambtenaren worden gewaardeerd. Dit wordt ook als een logisch gevolg van de schaal van de gemeente gezien. Voor de gedachte van het instellen van een programmacommissie om gezamenlijke projecten te organiseren, zo netwerkvorming te stimuleren, vanuit een heldere gemeentelijke visie, doelstelling en resultaatverwachting bestaat draagvlak. 3.3 Raakvlakken cultuur met overige gemeentelijke beleidsterreinen Welzijn Culturele activiteiten hebben een sociaal maatschappelijk effect. Door het verenigingsleven ontstaat een basis voor een goede samenleving: cultuur verstevigt de sociale cohesie. Veel culturele verenigingen fungeren als een hecht sociaal netwerk waar jong en oud met elkaar optrekken. Er zijn de presentaties aan familie en vrienden waar cursisten en leerlingen (jong en volwassen) leren optreden en zichzelf leren presenteren, als persoon ontwikkelen. Hierbij raakt cultuurbeleid aan welzijnsbeleid. Kan deze beweging door beleid versterkt worden? Onder welke titel en hoe?


27

Monumenten Bij uitstek binnen het project Open Monumentendag vindt samenwerking plaats tussen de beleidsterreinen cultuur en monumenten. De afbakening tussen beide beleidsterreinen is strikt en helder: alleen daar waar het projecten betreft die monumenten in aanraking brengen met publiek, draagt cultuur op incidentele basis bij. Op het gebied van een betere ontsluiting van de lokale archieven ligt in de toekomst nauwere samenwerking tussen beide sectoren wellicht voor de hand. Datzelfde geldt voor culturele projecten in en rondom cultureel erfgoed en voor projecten rondom de doorontwikkeling van monumenten tot culturele accommodaties, bijvoorbeeld de culturele bestemming van het voormalige gemeentehuis in Schagen. Onderwijs De gemeente heeft geen inhoudelijk onderwijsbeleid, met uitzondering van de zogenaamde GOA –regeling voor uitbreiding van voor- en vroegschoolse educatie. Toch zijn ontwikkelingen op het gebied van de Brede School, de ontwikkeling van het Cultuurhuis en educatieve schoolprojecten wellicht aanleiding om hiervoor in de nabije toekomst meer aansluiting over en weer te zoeken. Het provinciale steunpunt Kunsteducatie ondersteunt het onderwijs overigens bij het maken van schoolwerkplannen cultuur. 3.4 Doorkijk naar nieuw cultuurbeleid Vanuit de gedachte aan continuïteit zou het nieuwe cultuurbeleid zich op versterking van de bestaande subsidieverdeling binnen de sectoren kunnen richten. Vanuit de gedachte aan vernieuwing kan de vraag gesteld worden of er niet (tevens) op andere terreinen intensiever beleid kan of moet worden gevoerd. Een aantal richtingen voor nieuw beleid dienen zich vanuit de inventarisatie aan: • Stimulering van vernieuwende activiteiten in het kader van bovenlokale profilering (Schagen als kunstenaars- of muziekstad, festivalachtige evenementen, etc.) • Het aandeel Podiumkunsten is aanwezig maar is niet sterk ontwikkeld, met een goede uitzondering voor het Scagontheater. Het ontbreekt Schagen (nog) aan een schouwburg of een kleine zaal. De behoefte aan een nieuw podium is overigens wel sterk aanwezig. Met het nieuw te formeren Cultuurhuis


28

wordt in belangrijke mate in deze behoefte voorzien. Gevoegd bij de behoefte aan een lokale culturele ontmoetingsplaats (de term „cultureel café‟ wordt regelmatig genoemd) kan worden geconcludeerd dat „Cultureel Schagen‟ behoefte heeft aan een plek waarlangs bestaande en nieuwe initiatieven kunnen passeren, gecommuniceerd en gevierd kunnen worden. Een plek waar kunstenaars en burgers elkaar kunnen ontmoeten. Aan een plek waar de onderlinge netwerken versterkt kunnen worden en waar de eigen kunst getoond kan worden. Met het CultuurCafé van Boekhandel Plukker en het Literaircafé van Cultuurhuis Markt 18 wordt hierin voorzien. • Uitbreiding van oefenplekken, ateliers en expositieruimte. Het betreft hier specifiek de behoefte aan muziekoefenruimtes van/voor jongeren, ateliers en expositieruimte voor (semi-) professionele kunstenaars. • Meer aandacht voor cultureel erfgoed. Onder meer vanuit de nota cultuurhistorie blijkt de behoefte geuit aan een beleidsimpuls betreffende de cultuurhistorie van Schagen. 3.5 Opmerkingen en aanbevelingen Naast concrete uitkomsten levert een inventarisatie ook vaak uitkomsten in indirecte zin op. Hieronder geven we een aantal indirecte uitkomsten weer. • Cultuurbeleid gaat over bereik, vanzelfsprekend afhankelijk van de gestelde beleidsdoelen. Op basis van de gehouden inventarisatie kan geconcludeerd worden dat afgaande op de subsidiestroom, het gemeentelijke cultuurbeleid, zes hoofdverbruikers kent: de bibliotheek, direct gevolgd door de Stichting Stad Schagen Radio/ SchagenFM, de Stichting Kunst en Cultuur – Karavaan, de Stichting Centrum voor Kunsteducatie “Triade”, Schagens Harmoniekapel en de Muziekschool Da Capo, en met een aanzienlijk publieksbereik. Er zijn daarnaast tientallen culturele verenigingen en initiatieven actief. De meeste van hen zijn zgn. „self supporting‟ en draaien van inkomsten en bijdragen leden. Het cultuurbeleid van nu is voor deze groepen van minder betekenis dan voor de zes hoofdgebruikers. Hun gezamenlijke bereik is echter ook groot. • Het zelfbeeld van het culturele veld is dat er beter samengewerkt kan worden en dat men onvoldoende van elkaar weet wat er speelt. Toch zijn er verschillende formele en informele samenwerkingsverbanden te noemen die goed functioneren en bijdragen aan een goede basis van een levendig lokaal cultuurnetwerk.


29

Genoemd werden bijvoorbeeld: • Muziekpodium: samenwerkingsverband Stichting Muziektuin Schagen en tal van instellingen. Hetzelfde geldt voor Muziekcentrum Schagen; • De Historische Vereniging Schagen werkt met samen met de Monumentencommissie en de Werkgroep Open Monumendag; • Wel kan worden vastgesteld dat verbetering kan worden aangebracht in gezamenlijke agendering van culturele activiteiten. 3.6 Specifiek signaal: verwachtingen ten aanzien van het Cultuurhuis De lancering van het Cultuurhuis viel samen met de aankondiging van een mogelijke ingrijpende bezuinigingsronde, nu een jaar geleden. Het Cultuurhuis is zo in de beeldvorming voor velen synoniem geworden aan een bezuinigingsingreep. De daadwerkelijke vorming van het Cultuurhuis is een gevolg van het besluit daartoe door de Schager gemeenteraad op 16 december 2008 om een krediet van € 7.576.000,-- *) beschikbaar stellen. Aan dit huis doen naast de Bibliotheek, de Muziekschool, het Jeugd- en jongerenwerk Kern8, het Loket Wonen-Welzijn-Zorg, de Ouderensoos, Filmhuis De Luxe en het Scagon Theater mee. Alle betrokkenen hebben aangegeven dat in de discussie over het Cultuurhuis de nadruk zowel ligt op het programma van eisen (oppervlakte, indeling, exploitatie) als op visie op synergie en samenwerkingsmogelijkheden, plek en positie, bereik en bereikbaarheid. Tegelijkertijd wordt de realisatie van het Cultuurhuis door velen gezien als een kans om het Schager culturele netwerk te verstevigen: het zou een goede ontmoetingsplaats kunnen worden voor cultuurdeelnemers onderling en voor cultuuraanbieders met publiek. Daarnaast wordt het Cultuurhuis vaak genoemd als realisatieplek van een middelgrote podiumzaal en expositieruimte en als plaats voor de totstandkoming van „cross-overs‟. Er zijn 104 vaste stoelen gepland. De capaciteit kan door losse stoelen bij te plaatsen worden vergroot tot 150 *) specificatie: -

Nieuw- en verbouwkosten

€ 5.465.000,--

-

Bijkomende kosten

€ 1.451.000,--

-

Tijdelijke huisvesting (Groene Schakel)

€

-

Inrichting openbare ruimte

€

250.000,--

-

Onvoorzien

€

350.000,--

-

Totale lasten

€ 7.576.000,--

60.000,--


30

Bijlage 1 bij Inventarisatie cultuuraanbod Schagen

Cultuurkosten 2009 t/m 2012 600.000

Subsidie Schagen FM

500.000

400.000

9.600 33.476 19.742 55.491 17.744

42.532

43.072

43.072

40.290 19.742 60.126 17.744

40.692 19.742

40.894 19.742

64.887

64.735

17.921

18.010

Oudheidkunde waarderingsubsidie Kunstzinnige vorming basisscholen Kunst waarderingsubsidie Vormingwerk waarderingsubsidie

300.000

Bibliotheek budgetsubsidie

200.000 328.654

360.689

363.825

369.283

2010

2011

2012

100.000

0 2009

Toelichting op overzicht cultuurkosten 2009 t/m 2012 In het overzicht is geen rekening gehouden met de investeringskosten van Cultuurhuis Markt 18 ter grootte van € 7.576.000,--. Het overzicht is eveneens exclusief de kosten „incidentele subsidies‟ (circa € 30.000,-- per jaar). Hetzelfde geldt ten aanzien van „beeldende kunst‟. Deze uitgaven variëren jaarlijks sterk, omdat deze afhankelijk zijn van de toepassing van de „percentageregeling beeldende kunst‟.


31

De financiering Eén van de (meetbare) manieren om inzicht te krijgen in de uitvoering van beleid zijn de toegekende subsidies. Welke initiatieven worden gesteund, ofwel welke cultuuruitingen krijgen prioriteit? Gedurende de voorliggende beleidsperiode financiert de gemeente cultuuruitingen op twee manieren: structureel en incidenteel. Op de vorige pagina is door middel van een staafdiagram weergegeven naar welke disciplines de gelden van de gemeente jaarlijks zijn gegaan. Opvallend is dat een groot deel van de subsidiegelden vastligt. Zo ontvangt de bibliotheek bijna € 370.000. Er blijft vervolgens een relatief klein bedrag over voor de andere instellingen. • De verdeling naar discipline laat zien dat, wanneer de bibliotheek niet wordt meegenomen, totaal ongeveer 22% van de structurele subsidie naar oudheidkunde gaat en 35% naar de podiumkunsten. • Er is de laatste jaren een vast bedrag ad € 30.000 beschikbaar geweest voor incidentele financiering, maar nooit meer dan 5% van de totale cultuurbegroting. • Wanneer je op basis van de huidige verdeling vooruitkijkt, ontstaat vanaf 2012 – vanaf de opening van Cultuurhuis Markt 18 – een versterkt beeld. Jaarlijks zullen de culturele gebruikers ongeveer € 400.000 ontvangen. De bibliotheek en de overige gebruikers van het Cultuurhuis nemen gezamenlijk ruim 70% in beslag van het totale structurele cultuurbudget. Relatief weinig geld voor podiumkunsten Binnen de gemeente Schagen is tot nu toe relatief weinig subsidie verstrekt aan de podiumkunsten, enerzijds door de grote omvang van andere disciplines (vooral de bibliotheek) en anderzijds door de keuze om geen professioneel theater te realiseren in Schagen en ook voor popmuziek door te verwijzen naar voorzieningen in buurgemeenten. Met de realisatie van Cultuurhuis Markt 18 (met podium) en incidentele subsidies komt er wel meer ruimte voor podiumkunsten. Vergelijking met andere gemeenten Een beknopte benchmark met andere, qua omvang en bevolkingssamenstelling vergelijkbare gemeenten, laat zien dat de andere gemeenten (Ommen, Enkhuizen en Groesbeek) een aanzienlijk hoger totaalbedrag per inwoner uitgeven aan kunst en cultuur (benchmark gemiddeld € 48 en Schagen ruim € 36 per inwoner). Harenkarspel, Schagen en Zijpe zitten daarentegen wel op één lijn qua uitgaven, gemiddeld € 35 per inwoner.


32

Gemeenten

Aantal

Open-

Vormings-

inwoners

baar biblio-

Kunst

Oudheid

Totaal

en ontwik-

kunde/

budget

kelingswerk

musea

per

theek

inwoner

werk Ommen

17.329

20,63

8,45

10,69

5,11

44,88

Enkhuizen

18.173

18,12

20,33

9,31

11,84

59,60

Groesbeek

18.870

21,09

8,40

3,22

5,34

38,05

Schagen

18.671

21,94

1,33

5,98

6,40

35,65

Harenkarspel 16179

22,81

0,12

6,96

4,91

34,80

Zijpe

20,45

0,00

5,52

9,06

35,03

11577

De bibliotheek is, zoals ook landelijk het geval is, bij de benchmark een grote kostenpost. Op een aantal andere punten wijkt de verdeling van de gelden per gemeente sterk af van de benchmark. De gegevens betreffen het jaar 2011.


33

Een aanzet voor cultuurbeleid, inventarisatie cultuuraanbod Schagen

Recommend Documents