Ecologische isolatiematerialen Woensdag 14 mei 2014

Ecologische isolatiematerialen Woensdag 14 mei 2014

Wie is Wat doet VZW deZonneWinDT VZW ZonneWinDT? ZonneWinDT vzw sensibiliseert rond energie en duurzaam bouwen Voordrachten en workshops Bouw en energieadvies Steunpunt duurzaam bouwen

Isoleren, de theorie...

Hoe isoleren? De ideale opbouw ●

Definitie: isolatie = Droge Stilstaande lucht

●

Beschermen tegen zomer Wind, Vocht en dieren door Diffusierichting - winter ●

●

Winddichting aan buitenzijde (vb onderdak, buitenspouwblad,...) Luchtdichting met dampremmende kenmerken aan binnenzijde (vb luchtdichtingsfolie, pleisterwerk,..)


Waarom luchtdichtingsfolie met dampremmende eigenschappen aan de binnenzijde bevestigen?

-> damptransport! ≠ watertransport


Ideale situatie om damptransport onder controle te houden:

Hoe isoleren? De ideale opbouw Verschil damprem – dampscherm - Dampscherm is volledig dicht. (= aluminium of plastic folie)

Vocht stapelt zich op in de constructie

Hoe isoleren? De ideale opbouw Verschil damprem – dampscherm - Een damprem laat meer vocht door in de winter in vgl met een dampscherm, maar geeft ook de kans om uit te drogen in de zomer

- Gewone damprem: constante waarde. VB: vaporflex (knauf), majpell (siga) - Intelligente of vochtgestuurde damprem: verschil winter – zomer Vb intello of DB+ van proclima, vario KM van isover

Isolatiematerialen, een overzicht...

Isolatiematerialen, een overzicht... •Anorganische of minerale isolatiematerialen • Op basis van delfstoffen • 'Oneindig' beschikbaar • Gedeeltelijk recycleerbaar • Petrochemisch of kunstmatige isolatiematerialen • Op basis van aardolie • Eindig beschikbaar • Moeilijker recycleerbaar

• Natuurlijke of nagroeibare isolatiematerialen • Op basis van natuurlijke gewassen • 'Oneindig' beschikbaar • Volledige recycleerbaar

Isolatiematerialen, een overzicht... Natuurlijke materialen Cellulose, vlas, hennep, houtvezel, kurk, schelpen, stro

Eigenschappen : • Goede isolerende waarde (lambda 0.038-0.050 W/mK) • Groot zomercomfort door grote warmteopslagcapaciteit (ci 1600 tot 2200 J/KgK) • Ademend en vochtregulerend • Geluidsdempend • Geen Irritatie van de huid en luchtwegen bij de plaatsing

Isolatiematerialen, een overzicht... Minerale materialen Glaswol, rotswol, vermiculiet, perliet, cellenglas

Eigenschappen : • Goede isolerende waarde (lambda 0.032-0.040 W/mK) • Gering zomercomfort door de lage warmteopslagcapaciteit (ci 900 J/kgK) • Ademend door migratie tussen vezels (behalve cellenglas) • Niet vochtregulerend • Irritatie van de huid en luchtwegen bij de plaatsing (bij minerale wol)

Isolatiematerialen, een overzicht... Kunstmatige materialen Pur, Xps, Eps, resolschuim

Eigenschappen : • Uitstekende isolerende waarde (lambda 0.023-0.035 W/mK) -> minder materiaal nodig • Matig zomercomfort door matige warmteopslagcapaciteit (ci 1500 J/kgK) • Niet ademend en niet vochtregulerend • Akoestisch zwak

Intermezzo: enkele termen en cijfers op een rij

• Lambda-waarde = warmtegeleidingscoëfficiënt materiaal hoe lager, hoe beter de isolerend kwaliteit van het materiaal λ < 0,070 = isolatiemateriaal ●

●

• U-waarde = warmtedoorgangscoëfficiënt bouwdeel Hoe lager, hoe beter de isolerende waarde van het bouwdeel U = λ / dikte ● ●

• R-waarde = warmteweerstand bouwdeel • Hoe hoger, hoe beter de isolerende kwaliteit van het bouwdeel • R= dikte / λ = 1/U • Warmteopslagcapaciteit C = mogelijkheid tot vasthouden warmte Hoe hoger, hoe beter de warmte kan vastgehouden worden ●

Overzicht isolatiematerialen 1) Anorganische materialen: glaswol Grondstoffen

glas

Vorm

dekens of matten of bulk

Lambda-waarde λ

0,032 tot 0,040 W/mK

Warmteopslagcapaciteit C

800 tot 1000 J/kgK

Volumieke massa

18 kg/m²

Diffusieweerstandsgetal

1 (dampopen)

Brandklasse

Onbrandbaar

Merken

knauf, isover

Toepassing

tussen houten roostering (muur, vloer dak), spouwmuur

Voordelen

Makkelijk te vinden in de doehet-zelfzaak

nadelen

Irritatie bij plaatsing

Overzicht isolatiematerialen 1) Anorganische materialen: steenwol Grondstoffen

diabaas

Vorm

dekens of matten of bulk

Lambda-waarde λ

0,032 tot 0,040 W/mK


800 tot 1000 J/kgK

Volumieke massa

80 -120 kg/m²


1 (dampopen)

Brandklasse

Onbrandbaar (Euroklasse A1)

Merken

Rockwool

Toepassing

tussen houten roostering (muur, vloer dak), spouwmuur

Voordelen

Makkelijk te vinden in de doehet-zelfzaak

nadelen

Irritatie bij plaatsing

Overzicht isolatiematerialen 1) Anorganische materialen: cellenglas Grondstoffen

Op basis van oud glas of glasgrondstoffen (kwartszand)

Vorm

Stijve platen – blok

Lambda-waarde λ

0,040 tot 0,050 W/mK


840 J/kgK

Volumieke massa

165 kg/m²


oneindig

Brandklasse

Onbrandbaar

Merken

foamglas

Toepassing

koudebrug vloer – muur, kelder, platte daken, vloer

Voordelen

drukvast

nadelen

duur

Overzicht isolatiematerialen 1) Anorganische materialen Grondstoffen

Gerecycleerd glas

Vorm

korrels

Lambda-waarde λ

0,035 W/mK


900 J/kgK

Volumieke massa

25 kg/m3


Dampopen (3)

Brandklasse

Onbrandbaar

Merken

SLS

Toepassing

spouw

Voordelen

–

nadelen

Fijn stof

Overzicht isolatiematerialen 1) Anorganische materialen: Perliet/ vermiculiet Grondstoffen

Perliet – vermiculiet

Vorm

Korrels – platen

Lambda-waarde λ

0,050 – 0,07 W/mK


900 J/kgK

Volumieke massa

150 kg/m3


Dampopen (5)

Brandklasse

onbrandbaar

Merken en toepassing

Perlietkorrels: vloerisolatie (SIBLI) vermiculietkorrels: vloerisolatie (in chape) of zoldervloer of spouwmuur (vermex of vermiculite) Perlietplaten: platte daken (fesco)

Overzicht isolatiematerialen 2) kunstmatige materialen: PUR/ PIR Grondstoffen

isocyanaten (met blaasmiddel pentaan)

Vorm

Vaste platen

Lambda-waarde λ

0,023 – 0,028 W/mK


1200 J/kgK

Volumieke massa

30 kg/m3


Dampdicht (50 -100)

Brandklasse

Brandbaar (F)

Merken

Kingspan, Recticel, unilin, enertherm, extratherm

Toepassing

Muur – sarkin en plat dak – vloer

Overzicht isolatiematerialen 2) kunstmatige materialen: gespoten PUR Grondstoffen

isocyanaten (met blaasmiddel HCFK)

Vorm

Ter plaatse gespoten

Lambda-waarde λ

0,028 W/mK


1200 J/kgK

Volumieke massa

40kg/m3


Dampdicht (>50)

Brandklasse

Brandbaar

Merken

-

Toepassing

Naïsolatie spouwmuur – vloeren – dak

Opmerkingen

– Isolatiekwaliteit daalt na verloop van tijd – Giftig bij plaatsing

Overzicht isolatiematerialen 2) kunstmatige materialen: Resol Grondstoffen

Bakeliet of resolhars

Vorm

Platen

Lambda-waarde λ

0,021 W/mK


800 J/kgK

Volumieke massa

35 kg/m3


Dampdicht (35)

Brandklasse

Brandbaar

Merken

Kingspan

Toepassing

Spouwmuur – buitengevel vloeren – dak

Opmerkingen

Vochtgevoelig en broos

Overzicht isolatiematerialen 2) kunstmatige materialen: icynene Grondstoffen

99% lucht / 1% Isocyanaat MDI + polyicynene (zonder cfk's)

Vorm

schuim

Lambda-waarde λ

0,038 W/mK


- J/kgK

Volumieke massa

8 kg/m3


Dampopen

Brandklasse

Brandbaar vanaf 200°C druppelvorming – geen giftige uitstoot

Merken

icynene

Toepassing

Tussen houten roostering – vloerisolatie – kelderplafond

Opmerkingen

Luchtdicht – beperkte transportkost

Overzicht isolatiematerialen 3) Natuurlijke isolatiematerialen: Vlas Grondstoffen

Vlasvezels (80%) + maïszetmeel versterkingsvezels (10%) + boorzouten of ammoniumfosfaten (10%)

Vorm

Platen

Lambda-waarde λ

0,038 W/mK

Warmteopslagcapaciteit C 1550 J/kgK Volumieke massa

25-35 kg/m3


Dampopen (6)

Brandklasse

Euroklasse c – lage ontvlambaarheid

Merken

isovlas, isolina

Toepassing

platen in roostering (wand, vloer en dak)

Opmerkingen

Vochtregulerend tot 30% en geluidsdempend, moeilijk te verwerken (broodmes – slijpschijf)

Overzicht isolatiematerialen 3) Natuurlijke isolatiematerialen: Houtwol Grondstoffen

Houtwol (80%) + polyolefine bindmiddel (10%) + ammoniumfosfaten (10%)

Vorm

Halfstijve platen of vlokken

Lambda-waarde λ

0,038 -0,045 W/mK


50 kg/m3


Dampopen

Brandklasse

Euroklasse E – normaal ontvlambaar

Merken

steico, pavatex, gutex, Homatherm

Toepassing

Platen of bulk in roostering (wand, vloer en dak)

Opmerkingen

Vochtregulerend tot 30% en geluidsdempend, verwerken met houtzaag

Overzicht isolatiematerialen 3) Natuurlijke isolatiematerialen: Houtvezelisolatieplaten Grondstoffen

Naaldhoutvezels + bitumenemulsie

Vorm

stijve platen

Lambda-waarde λ

0,048 W/mK


270 kg/m3


Dampopen (5)

Brandklasse


Merken

Celit, gutex

Toepassing

Onderdakplaten of gevelbezetting

Opmerkingen

Wind- en waterdicht dr tandgroef

Overzicht isolatiematerialen 3) Natuurlijke isolatiematerialen: Katoen Grondstoffen

Gerecycleerd textiel + polyester + insectenwerend product

Vorm

Flexibele dekens – bulk

Lambda-waarde λ

0,038 W/mK


18 kg/m3


Dampopen

Brandklasse


Merken

Metisse

Toepassing

Tussen roostering dak, vloer, muur

Opmerkingen

Sterk akoestisch

Overzicht isolatiematerialen 3) Natuurlijke isolatiematerialen: Kurk Grondstoffen

Schors van de kurkeik (vaste platen) Gerecycleerde kurken (bulk)

Vorm

Platen of bulk

Lambda-waarde λ

0,040 -0,045 W/mK


110 – 190 kg/m3


Dampopen (5 -30)

Brandklasse


Merken

vanaevermaet, wurth, le pétit liege, T&G

Toepassing

korrels tussen vloerroostering platen als vloerisolatie, keldervloer, dak

Opmerkingen

Hoge kostprijs voor platen

Overzicht isolatiematerialen 4) Andere ●

Vacuum isolatie –

Op basis van stilstaande lucht = vacuum

–

Lambda : 0,006 W/mK

–

Nadelen

–

Niet voor doe-het-zelvers Op maat gemaakt -> duur Blijft dit vacuum ? Geen dikte -> zomercomfort?? Merken: Microtherm , Ozet ●

●

●

●

Overzicht isolatiematerialen 4) Andere ●

Thermokussens –

Op basis van straling en afgesloten luchtzones

–

Combinatie van bodemfolie en thermoskussen (zie foto onder)

–

Nadelen:

–

Lambda : ? W/mK voordeel

–

Beperkt materiaalgebruik Merken: Tonzon

●

●

Specifieke kenmerken natuurlijke isolatiematerialen

Brandweerstand Filmpje: verschil in brandweerstand tussen Cellulose, EPS en steenwol.

Warmteopslagcapaciteit Overzicht warmtecapaciteit: - minerale materialen: circa 800 à 900 J/kgK - kunststofmateriaal: circa 1200 à 1500 J/kgK - natuurlijke materiaal: circa 1600 à 2300 J/kgK

Minerale wol Lambda = 0,035 W/mK Warmtecapaciteit: 1030 J/kgK Volumieke massa: 25 kg/m³

Cellulose Lambda = 0,039 W/mK Warmtecapaciteit: 2150 J/kgK Volumieke massa: 55 kg/m³

dikte

R-waarde

doorslagtijd

20 cm

5,5

6 uur

10 cm

2,7

2 uur

dikte

R-waarde

doorslagtijd

20 cm

5

29,6 uur

Is ecologisch altijd ecologisch?

Wat is er nu ecologisch?

OF

Opgepast met duurzaam/ eco in reclame!

Greenwashing

Levenscyclusanalyse (LCA) Rekenmethode om de milieubelasting te bepalen van een product gedurende de hele levenscyclus.

In elk stadium wordt er een inventaris gemaakt van het energie- en materiaalverbruik en wat de emissies en hinder zijn naar de omgeving.

Levenscyclusanalyse (LCA) Op niveau van een bouwmateriaal, een bouwelement of gebouw. Hoe ver gaat de LCA? • Van wieg tot fabriekspoort of van wieg tot graf? • Transport : Hoe? → aannames • Sociale aspecten zoals werkgelegenheid, arbeids-omstandigheden, akoestisch of hygrothermisch comfort, …

Levenscyclusanalyse (LCA) Aandachtspunten bij LCA's: • Functionele eenheid? Vb isolatiemateriaal: kg → thermische weerstand VB draagstructuur in hout, beton of staal: kg → belasting • Materialen vergelijking binnen hun toepassing Vb isolatie tussen de roostering ↔ isolatie op de roostering • Allocatieproblematiek (co-producten) Vb schapenwol als afvalproduct van vleesproductie of gelijkwaardig (= milieu impact op kweek schaap en productie wol)

Levenscyclusanalyse (LCA) Voorbeelden LCA-rekenmethodes: • Materialen • Type III milieuverklaringen of Environmental Product Declarations (EPD). Vb INIES (FR), MRPI (NL), Bre (GB), EPD (S/I), IBU Umwelt-Deklarationen (D) → onderling vergelijken heel moeilijk. • Ökobilanz – écobilans databank (CH) • NIBE (NL) • Capem (VL): enkel bio-ecologische bouwmaterialen • Gebouwelementen • Bre (GB) • Gebouwen • CSTB (FR) gebaseerd op INIES

Levenscyclusanalyse (LCA): NIBE

Ecologische isolatiematerialen?

Opmerking: icynene vs Gespoten PUR





OF


OF

Besluit Ook minerale of kunststof isolatiematerialen kunnen het label 'ecologisch' krijgen. Voorkeur gaat echter voor bio-ecologische materialen! • brandvertragend • Volledig recycleerbaar • Weinig impact op de omgeving • Vochtregulerend • geluidsdempend Maar: natuurlijke materialen scoren niet altijd even goed: vb: schapenwol uit Nieuw Zeeland of hout (niet FSC) uit tropische wouden. Vergelijk daarom materialen via de Levenscyclusanalyse.

Kantoor ZonneWinDT vzw Pannestraat 142 8630 Veurne

Contact : [email protected] www.zonnewindt.be 058/779013

Ecologische isolatiematerialen Woensdag 14 mei 2014

Recommend Documents