De hondenpoepproblematiek in Vlaanderen EC Dier-en-zorg Lies Depuydt
Korte inhoudstafel • • • • •
Overzicht initiatieven in Vlaanderen Wetgeving Besluit Overzicht resultaten enquête Bijtpreventie van honden bij jonge kinderen
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• Sensibilisatie- en informatiemateriaal – burger op verantwoordelijkheid wijzen → folders – probleem regelmatig onder aandacht brengen, sensibiliseren → artikels in plaatselijke infokranten en magazines, banners
→ aandachtspunten
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• Dispensers met gratis poepzakjes – op strategische plaatsen – veel misbruik → afgeschaft → ook baasjes die verantwoordelijkheid opnemen worden gestraft → alternatief
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• Hondentoilet – bodem: dolomiet, rijnzand – aangepaste beplanting/omheining – geplaatst op basis van # klachten/behoefte/ beschikbare plaats → “NIMBY” – sluikstorten, onhygiënisch
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• Hondenpoepbuis – metalen buis met hangslot
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
Voordelen • ↓ plaats nodig • hond kan zelf plaats kiezen om behoefte te doen • ↓ geurhinder • ↓ arbeidsintensief • = type → herkenbaarheid • verstoort uitzicht ↓/niet • bijna niet vandalismegevoelig
Nadelen • hondenpoep komt eerst op de stoep terecht • indien ander afval: ledigen ↑ werk • zakje nodig
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• Kliklijn – telefoonlijn of website – beschrijving hond & baasje, locatie – opgevolgd door milieudienst & GAS-ambtenaren – resultaat gecommuniceerd naar beller – ↓ aangewezen
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• Hondenpoepmotor – motor met zuigsysteem – nadeel: • instabiliteit soms probleem wanneer vol geladen → vervangen door quad • vriesweer • motorrijbewijs vereist! • verkeerde boodschap
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• Honden(losloop)weide – in stedelijke, dicht bewoonde zones – geen aanlijnplicht – opruimplicht! – volledig afgesloten, soms speeltoestellen
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• Hondenpoepafvalbakken – uitsluitend voor hondenpoep – op strategische plaatsen – nadeel: • soms sluikstorten • geen uniformiteit!
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• Hondenpoepmascotte – tijdens grote campagnes, op borden – voordeel: hondenpoepproblematiek krijgt gezicht → herkenbaarder voor grote publiek – nadeel: geen uniformiteit!
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• Netheidscharter – samenwerking stadsbestuur – bepaalde wijk – actieplan voor min. 6 m: o.a. schoonmaakacties – stadsbestuur voorziet materiaal – na positieve afloop: → beloning tot € 1 800 – primaire behandeling aanvraag hondentoilet
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• Centraal punt voor hondenpoepklachten – balie stadhuis, milieudienst, … – groendienst – bewoners/toeristen – ↑ zomerperiode – ↑ winterperiode
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• Borden – aanlijnplicht – opruimplicht – aanduiden voorzieningen –… – nadeel: • geen uniformiteit • grote aantal → onduidelijkheid!
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• Sensibilisatiecampagnes – leuze op vuilniswagens – mobiele sensibilisatieborden → nadeel – hondenpoepvlagjes → schokeffect!
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie 1) Hoort hondenpoep bij het restafval? • Europees niveau: GEEN specifieke wetgeving omtrent hondenpoep als afval • Vlaams niveau: – VLAREM: • Vlaams Reglement betreffende Milieuvergunning • GEEN wetgeving omtrent hondenpoep
– VLAREA: • Vlaams Reglement voor Afvalvoorkoming en –beheer • hondenpoep = afvalstof (huishoudelijk afval) → Afvalstoffendecreet ↕ hondenpoep ≠ groenafval (GFT) → NIET op composthoop!
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• Rendac: – verwerking dierlijk restmateriaal • categorie 1: kadavers • categorie 2: o.a. “andere dierlijke bijproducten” → hondenpoep • categorie 3: slachtbijproducten
Besluit: hondenpoep = organisch – biologische afvalstof categorie 2 → verbrand
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
2) GAS - ambtenaren • vroeger: kleine inbreuken vastgesteld door politie → parketten • GAS: Gemeentelijke Administratieve Sanctie • = gemeenschapswachten met GASbevoegdheid
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
Gemeenschapswachten • sensibiliseren en informeren: veiligheid, criminaliteitspreventie, fout parkeren • helpen straat oversteken • toezicht op evenementen georganiseerd door overheidsdienst ↓ verbaliseren of dwang uitoefenen
GAS-ambtenaren • vaststellen inbreuken overlast, kleine criminaliteit ↓ mag paspoort vragen ↓ stelt verslag op ↓ beoordeelt < 6 m
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie Voordeel
Nadeel
• kleine overtredingen vlugger afgehandeld • aanpak kleine overlastfenomenen afstemmen op eigen behoeften
• wetgevende bevoegdheid op gemeentelijk niveau → elke gemeente: eigen regels → verschillen! → uniforme categorisering overlastfenomenen → politiereglement? ↓ Nood aan uniforme aanpak inzake sanctionering, mogelijkheid tot uitbreidingen naargelang eigen behoeften.
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
3) Gemeentelijke regelgeving • verordeningen in politiereglement: – sancties voor niet opruimen hondenpoep • GAS tot € 250 • belasting tot € 250
– kwaadaardige hond → muilband – bijhebben van hondenpoepzakje – verbod voor houden van bep. hondenrassen –…
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
4) Hondenbelasting • reeds 10 jaar afgeschaft • enkel wie meldde → betaalde • elek. identificatie & registratie door BVIRH (1998): – registratie & opvolging door individuele gemeenten op achtergrond – info niet openbaar
• opnieuw invoeren als overlasttaks: – voordeel – nadeel
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
1) Steden & gemeenten – tot op zekere hoogte uitgewerkte aanpak m.b.t. de hondenpoepproblematiek – interesse in info m.b.t. hondenpoepproblematiek → nog geen instantie → waar terecht met vragen?
– beleid is sterk verschillend → verwarring burgers ↓ Nood aan eenduidig beleid!
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
2) Vlaams Gewest – sensibilisatiecampagnes – ev. subsidies voor uniforme faciliteiten in ≠ gemeenten – richtlijnen sanctioneringbeleid → Impact op volksgezondheid onderschat!
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
3) Verwerkingsmethoden • restafval • toilet/riool • pet waste disposal system • composthoop • biogas
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• Doel: – omvang hondenpoepproblematiek Vlaanderen in kaart brengen – identificeren eventuele problemen – wetgeving gekend? – gevaren gekend? – hoe wordt hondenpoep verwijderd?
• Doelgroep: honden- & niet-hondeneigenaren
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• Methodiek: – internet – schriftelijk – mondelinge bevragingen
• 1 026 • 5 delen: – – – – –
hinder wetgeving gevaren waar hondenpoep terecht gebruik hondentoiletten & - weides
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie Hinder van hondenpoep • 70%: weinig tot matig • 17%: veel
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
Hinder - hond • verschil eigenaar – niet-eigenaar: – – – –
veel: 6,3% - 10,6% matig: 16,1% - 20,2% weinig: 15,4% - 18,4% geen: 6,1% - 6,8%
→ verschil in beleving van hondenpoepoverlast?
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
Wetgeving • slechts 32% op de hoogte! • 27,8%: op de composthoop → uitwerpselen van carnivoren NIET op composthoop → wetgeving onvoldoende gekend
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
Risico’s hanteren hondenpoep
Verontreiniging leefmilieu
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie Risico’s voor kinderen • +/- 50%: matige risico’s en verontreiniging • 1/3: geen tot beperkte risico’s → kinderen spelen vaak op plaatsen waar honden komen (zoönosen) → sensibilisatie aangewezen!
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
Maatregelen • slechts 14,6%: geen • 85,4%: handen wassen na het spelen → handen wassen verkleint risico op besmetting → ondanks onderschatting van risico’s, toch preventie
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
Hondenpoep thuis • slechts 39,7%: restafval → wettelijk enige correcte optie • 28,2%: composthoop → NIET wettelijk: zoönosen • 22,6%: laten liggen in tuin → ↑ risico op besmettingen → informeren aangewezen!
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
Ontworming • 90% ontwormt regelmatig → bemoedigend cijfer → ontwormen ↓ risico op besmetting → richtlijn: min. 2x/jaar ontwormen (pups↑)
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
Hygiëne hondentoiletten • 73,6%: onhygiënisch → ondanks grote inspanningen van stadsbesturen → belangrijkste nadeel van hondentoiletten
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• Besluit: – 50%: wetgeving NIET of verkeerdelijk gekend → gezien zoönotisch aspect → informeren aangewezen! ↓ brochures gemeenten: te weinig info over zoönotisch aspect → sensibilisatie! → Waarom belangrijk om drollen op te ruimen? → Welke kanalen het meest geschikt?
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie – 30-40%: geen/ beperkte risico’s → risico’s voor volksgezondheid onderschat → sensibilisatie! – 28% gooit hondenpoep op composthoop → wettelijk! → ten zeerste afgeraden (zoönotisch aspect) → informeren! – 23%: in tuin → onzichtbare besmetting → alternatief: Pet Waste Disposal System
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
– 74%: hondentoilet = hygiënisch → ondanks grote inspanningen gemeenten → relatief grote kosten → niet gewenste resultaat Verder onderzoek omtrent opruim- en uitlaatgedrag hondeneigenaars aangewezen
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• Het probleem – jaarlijks 100 000 Belgen gebeten (+/- 1%) → werkelijke aantal nog veel hoger – kinderen dubbel zo vaak slachtoffer → beet in het gezicht, hals en/of bovenlichaam
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• De omstandigheden – 86%: • • • •
kind <8 jaar thuis bekende hond beet verband met actie van kind naar hond
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• Waarom honden bijten – agressie: laatste redmiddel (agressieladder) → gevaar!
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie bijten happen grommen | blaffen stokstijf staan |staren
→ “Laat mij onmiddellijk gerust!”
op hun rug liggen| buik laten zien wegduiken | staart tussen de poten oren platleggen weglopen lijf wegdraaien zitten | pootje geven weg kijken
geeuwen neus likken knipperen met de ogen
→ “Ik voel mij niet op mijn gemak.”
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• Mythes ontkrachten – ‘vechtrassen’ (Pittbull terriër): ↑ bijtincidenten → FOUT: ↑ variatie tussen individuen - rassen – grote rassen: ↑ bijtincidenten → FOUT: = kleine honden, meer schade – populaire rassen: ↑ bijtincidenten → JUIST: veel meer honden – bijten door dominantie → FOUT: agressie = laatste redmiddel
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
– hond = wolf → roedel → FOUT: lineaire hiërarchie met alfa → ≈ gezin: ouders – kinderen → weinig conflicten: 2 j. weg ↓ Misvatting door onderzoek in gevangenschap
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• Maatregelen NIET effectief – wetten i.v.m. verbod op bep. rassen – hond domineren en plaats wijzen
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• Maatregelen WEL effectief – educatie • lich.taal hond leren interpreteren → onvoldoende → leren hoe zich te gedragen • inschatten “gevaarlijke situaties” → moeilijk!
– consequent gedrag • “Zeg wat je doet en doe wat je zegt.” • constante leefregels
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
– voor iets hoort iets principe – omgangsregels kind – hond • • • • • • • •
hond naar kind kind = leuk (hond) hond uitdagen/commanderen hond aanstaren hond eet/slaapt → met rust laten niet op/onder hond liggen hond omhelzen niet lopen
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
• Preventiecampagne De Blauwe Hond – interactieve CD-ROM – doel: • ouders: standpunt/perspectief hond leren kennen • kinderen: hoe met honden omgaan → risico uitlokken hondenbeten ↓
– 3-6 jaar
Initiatieven – wetgeving – besluit – enquête – bijtpreventie
– Max = Blauwe Hond, Simon & Sara, kat en ouders → dagelijkse gebeurtenissen: hond – kind, mogelijk risico • blauwe kleur
→ symbool voor alle honden • grote tanden → alle honden kunnen bijten
Bedankt voor uw aandacht!
