DWS GIDS. voor SCHOLEN en OUDERS

DWS GIDS voor SCHOLEN en OUDERS

Februari 2015

Inhoudsopgave Ter inleiding

4

Deelnemende partijen

Doelstellingen Day a Week School

5

Inleiding Drie domeinen Leren denken Leren leren Leren (voor het) leven Beschrijving van handelen van de DWS leerkrachten

Identificatieprocedure

9

De identificatie Welke kinderen zoeken wij? Onderpresteerders

Betrokkenheid bij DWS

11

Ouderavonden Communicatie met ouders en thuisschool Inloopmiddagen DWS academie Verwachting van deelnemende scholen Stichting ‘Vrienden van DWS’

DWS leerkrachten

13

Onze DWS leerkrachten in 2015 Invalkrachten

Verzekering, toezicht en verantwoordelijkheid

14

Algemene richtlijn Aanvullende richtlijn voor gastscholen Procedure calamiteiten Uitjes DWS

Ziekte en verlof

16

Ziekte leerling Ziekte DWS leerkracht Jaarplanning Vakantieplanning Studiedagen op de thuisschool Speciale gebeurtenissen op de thuisschool Schooltuinen

2

Procedures

18 Tussentijds stoppen met DWS Op aanvraag van kind/ouders Op aanvraag van DWS Doorstroom naar volgende leerjaren Certificering Overblijf

Contactinformatie

19

Bijlage 1 – TASC-wiel Bijlage 2 - Huidige locaties van DWS Bijlage 3 – Beschrijving van het handelen van DWS leerkrachten

20 21 23

3

Ter inleiding Dit document bevat de nieuwste versie van alle relevante informatie rondom Day a Week School Amsterdam. Ieder jaar verschijnt er een nieuwe versie van deze gids met daarin de laatste ontwikkelingen. In het document vindt u de beschrijving van een aantal praktische zaken. Tevens vindt u hierin ook ons beleid ten aanzien van onderwerpen als de identificatieprocedure, onze doelstellingen en informatie over tussentijds stoppen, doorstroom naar het volgende jaar, onze leerkrachten, etc. Indien u na het lezen van dit document nog vragen heeft, kunt u ons bereiken via telefoon of e-mail zoals weergegeven onder contactinformatie (p. 19). Wij wensen u en uw leerling(en) of kind(eren) veel plezier met het onderwijs van Day a Week School, Namens alle leden van het projectteam Day a Week School, Jaap Verouden Kwaliteitsmanager Annerose Groot Projectleider

Deelnemende partijen 2015:

4

Doelstellingen Day a Week School Inleiding

Day a Week School (DWS) heeft als hoofddoelstelling een zo breed mogelijke basis te leggen voor cognitieve talentontwikkeling. Daarnaast is een belangrijke doelstelling het leerplezier te behouden en te vergroten en het voorkomen van demotivatie. Wij zijn van mening dat het belangrijk is dat kinderen op hun eigen niveau worden aangesproken. In een gemiddelde klas is het voor de leerkracht een hele opgave om alle kinderen een onderwijsaanbod te verzorgen op hun eigen niveau. Bovendien missen (hoog-)begaafde kinderen in hun eigen klas soms leeftijdgenoten met een vergelijkbaar ontwikkelingsniveau. Binnen Day a Week School zijn deze er wel en zijn de deskundigheid van de leerkrachten en de omgevingsfactoren zodanig dat alle kinderen op hun eigen cognitieve niveau worden aangesproken en uitgedaagd. Het niveau van de opdrachten die onze leerlingen krijgen, sluit goed aan bij hun cognitieve mogelijkheden. De overige vier dagen werken de kinderen in hun thuisklas aan hun reguliere schoolwerk (in compacte vorm) en krijgen ze in veel gevallen aanvullend verrijkingsmateriaal aangeboden. Dit zorgt er voor dat de leerlingen zich minder snel kunnen gaan vervelen. Ook kan het de kans verminderen dat leerlingen slecht in hun vel gaan zitten en eventuele sociaal- emotionele problemen ontwikkelen. Naast deze algemene doelstellingen van ons onderwijs staat hieronder een overzicht van meer concrete doelstellingen en vaardigheden waar wij binnen Day a Week School aan werken.

Drie domeinen

De doelstellingen van Day a Week School zijn geordend in drie domeinen: 1. leren leren, 2. leren denken en 3. leren (voor het) leven. Het werken aan doelen op deze domeinen waarborgt een breed onderwijsaanbod waarmee recht wordt gedaan aan de specifieke leerbehoeften van (hoog) begaafde leerlingen. De onderverdeling in deze drie domeinen en onze bijbehorende doelstellingen en vaardigheden zijn deels gebaseerd op de door de SLO opgestelde doelstellingen en vaardigheden lijst (DVL, versie 2010).

Leren denken Hierbij gaat het om de ontwikkeling van en reflectie op hogere denkvaardigheden. Een van de denkvaardigheden waaraan gewerkt wordt is het analytisch denken. Concrete doelstellingen en vaardigheden die onder het analytisch denken vallen zijn:  Herkennen van verschillen en overeenkomsten tussen dingen.  Verbanden kunnen zien tussen oorzaak en gevolg.  De relatie kunnen zien tussen verschillende onderdelen binnen het grotere geheel.  Ingewikkelde problemen gemakkelijker maken door ze op te delen in kleinere problemen. Een andere denkvaardigheid is het creatief denken. Concrete doelstellingen en vaardigheden die hieronder vallen zijn:  Ontdekken van nieuwe vragen of problemen.  Meerdere oplossingen bedenken voor vragen of problemen.  Originele oplossingen bedenken voor vragen of problemen.  Bedenken hoe een bestaand idee in een nieuwe situatie kan worden toegepast.  Ideeën omzetten in praktische oplossingen. 5

Een laatste denkvaardigheid is het kritisch denken. Hierbij gaat het onder andere om het controleren van veronderstellingen en informatie, om het vormen van een mening, het kunnen onderbouwen van die mening met argumenten en om het kiezen van een meest geschikte oplossing. Concrete doelstellingen en vaardigheden die wij bij Day a Week School nastreven zijn:  Nagaan of een veronderstelling klopt.  Controleren of nieuwe informatie klopt en overeenkomt met al bekende informatie.  Het kunnen onderscheiden van feiten en meningen en van betrouwbaren en niet betrouwbare bronnen.  Het meenemen van verschillende perspectieven bij het vormen van een mening.  Het gebruik maken van criteria bij het vormen van een mening.  Doorvragen totdat iets echt wordt begrepen en het kiezen uit verschillende oplossingen naar de meest geschikte versie. Hoe wordt daar binnen DWS aan deze doelstellingen gewerkt? Het leren denken wordt voornamelijk geoefend en gestimuleerd tijdens de expliciete denktijd opdrachten. Zo wordt het kritisch denken bijvoorbeeld vooral geoefend tijdens debatten en filosofische gesprekken. Het creatief denken wordt grotendeels gestimuleerd tijdens denkopdrachten waarbij er gebruik wordt gemaakt van o.a. denkhoeden en/of denksleutels. Voorbeelden van opdrachten zijn: ‘Bedenk 3 vragen waarop je alleen maar het antwoord ‘leven’ kunt geven’. Of ‘Noem zoveel mogelijk overeenkomsten tussen shampoo en een lucifer’. Het analytisch denken komt terug in bijna alle onderdelen van het lesprogramma. Binnen Day a Week School wordt veel gebruik gemaakt van de taxonomie van Bloom. Deze taxonomie helpt kinderen inzicht te verschaffen in de verschillende denkniveaus die je kunt hanteren bij de omgang met nieuwe informatie. Als het onderwerp bijvoorbeeld ‘sprookjes’ is, kun je een opdracht geven vanuit een laag denkniveau, zoals: ‘Som alle sprookjes op die je kent’. Een opdracht uit de hogere denkcategorie zou kunnen zijn: ‘Analyseer Roodkapje’. Een opdracht vanuit het hoogste denkniveau kan dan zijn: ‘creëer je eigen sprookje’.

Leren leren Omdat veel kinderen, die het leren (te) gemakkelijk afgaat, “alles komt aanwaaien”, niet leren hoe zij nieuwe informatie moeten verwerken en/of opslaan als de stof moeilijk wordt, vinden wij het belangrijk dat onze leerlingen leren leren. Bij het leren leren gaat het om het ontwikkelen van inzichten en vaardigheden die wezenlijk zijn voor het verwerven en toepassen van kennis. Hierbij is een goede werkhouding van belang. Concrete doelstellingen en vaardigheden waaraan wij werken op het gebied van de werkhouding zijn:  Inzetten voor taken die uitgevoerd moeten worden.  Doorzetten wanneer iets niet direct lukt.  Zelfstandig werken waar dat nodig is en het leerproces waarderen, ook wanneer het resultaat tegenvalt.  Omgaan met tegenslagen en je er echt voor inzetten. Bij het leren leren is het tevens van belang dat de leerling leert om te werken volgens een plan. Hierbinnen werken wij aan de volgende concrete doelstellingen en vaardigheden:  Het formuleren van leerdoelen.  Verkennen van een onderwerp voordat ermee aan de slag wordt gegaan.  Weten welke stappen er gezet moeten worden en hoe deze moeten worden uitgevoerd, en het achteraf evalueren van de planning. Als laatst vinden wij het belangrijk dat onze leerlingen leren om verschillende leerstrategieën te kunnen toepassen. De concrete doelstellingen en vaardigheden die vallen binnen het onderwerp ‘manier van leren’, zijn: 6

  

Het kunnen uitvoeren van een onderzoek. Weten welke stappen er gezet worden bij het onderzoekend leren. Het verzamelen van verschillende informatie op verschillende manieren. Het controleren van de leervraag om te kijken of deze voldoende is beantwoord.

Hoe wordt daar binnen DWS aan deze doelstellingen gewerkt? De doelstellingen en vaardigheden binnen het leren leren worden grotendeels geoefend tijdens de hoofdactiviteiten en de zelfstandige studieopdrachten. De leerlingen maken hierbij gebruik van het TASC-wiel, voor meer informatie, zie bijlage 1. Dit geeft hen houvast en inzicht in hun leerproces. Het TASC-wiel geeft in acht stappen het werkproces van de leerlingen aan. Hierdoor kan worden gereflecteerd op het eigen handelen. De leerlingen wordt gevraagd een persoonlijke opdracht te maken over een onderwerp naar keuze (al of niet binnen een overkoepelend onderwerp). Het project wordt verspreid over een aantal weken. Ter afronding van het project presenteert de leerling het gemaakt product. Ook worden er in de groepen veel proefjes gedaan en wordt er een beroep gedaan op het onderzoekend leren door de kinderen te laten werken met vraagstellingen, hypothesen, onderzoeksmiddelen, resultaten en conclusies. Onderwerpen van de proefjes variëren van luchtdruk tot de eigenschappen van custard.

Leren (voor het) leven

Hierbij gaat het om het ontwikkelen van kennis, houding en vaardigheden op het intra persoonlijke gebied. Een belangrijk aspect daarvan is inzicht in jezelf verkrijgen. Concrete doelstellingen en vaardigheden die wij daarbij hanteren zijn:  Weten waar je goed en minder goed in bent.  Gebruik kunnen maken van je sterke kanten en ook blijven werken aan je minder sterke kanten.  Om kunnen gaan met de situatie waarin je niet direct weet hoe het moet of als iets niet meteen lukt.  Goed kunnen omgaan met kritiek, flexibel met tegenslagen en begrijpen dat er iets uit te leren valt. Al deze doelstellingen en vaardigheden dragen bij aan de mogelijkheid om jezelf in de tijd te kunnen blijven ontwikkelen. Goed kunnen omgaan met anderen betekent niet alleen dat je kunt leren van en met anderen, maar ook dat je beseft welke rol je daar zelf in vervult en op welke manier het mogelijk is jezelf te blijven en dat te doen wat bij je past. Concrete doelstellingen en vaardigheden die hieraan bijdragen zijn:  Het kind moet binnen de groep zichzelf kunnen zijn.  Samen kunnen werken met anderen als je samen meer kunt bereiken dan alleen.  De taken met anderen kunnen verdelen waardoor iedereen goed werkt.  Goed zien en begrijpen hoe anderen ergens tegenaan kijken vanuit hun beleving.  Goed kunnen luisteren naar ideeën van anderen, maar ook eigen ideeën kunnen verdedigen.  Kritiek kunnen geven op een manier zodat de ander er iets aan heeft en de resultaten van je werk aan anderen kunnen presenteren op een manier die past bij jezelf en bij het doel van dat moment.

7

Hoe wordt daar binnen DWS aan deze doelstellingen gewerkt? Door de uitdagende opdrachten binnen DWS zoeken wij bij en samen met de leerlingen de grenzen van hun kunnen op. Hierdoor leren zij dat juist als iets je niet gemakkelijk af gaat je moet doorzetten om tot het gewenste resultaat te komen. Het samenwerken wordt vooral geoefend tijdens de teamuitdagingen. Er wordt goed gekeken naar het proces en er wordt geëvalueerd hoe de samenwerking verliep, wie welke rol kreeg toebedeeld en welke positie de leerlingen hebben ingenomen. De teamuitdagingen variëren van het ontwerpen en bouwen van een knikkerbaan tot de organisatie van een modeshow met alleen kranten. Inzicht in jezelf en anderen wordt onder andere getraind in de kringgesprekken die worden gevoerd. Daarin wordt er geoefend in het goed en kritisch luisteren naar klasgenoten en in het geven van opbouwende kritiek. In de kringgesprekken worden onderwerpen behandeld die aansluiten bij belevingswereld van de leerlingen. Dit kan gaan over hun begaafdheid, maar ook over onderwerpen zoals pesten, de thuissituatie of hobby’s en passies.

Beschrijving van het handelen van de DWS leerkrachten Hieronder beschrijven wij een aantal handvatten waarmee de DWS leerkrachten werken. Deels zijn het werkwijzen, deels komt het uit de persoon van de DWS leerkracht zelf. De combinatie van factoren maakt een lesactiviteit tot een boeiende belevenis. De manieren van werken zijn ondersteunend aan het bereiken van de DWS hoofddoelstellingen. Onze visie en werkwijzen kunnen als volgt worden omschreven: “De DWS leerkracht heeft vertrouwen en durft het initiatief vanuit de leerlingen te laten komen. De DWS leerkracht treedt op als procesbewaker. Dat houdt in dat de DWS leerkracht richting geeft en bijstuurt op proces en gedrag. Een DWS leerkracht is een goede gespreksleider. Dit komt in allerlei activiteiten, zoals groepsgesprekken tot uiting, maar is zeker belangrijk bij de evaluatie van activiteiten. Leerlingen worden expliciet uitgenodigd om te reflecteren. De DWS leerkracht ziet talenten en inbreng van leerlingen, weet deze op waarde te schatten en te benutten. Door de manier van werken, is de DWS leerkracht in staat om de betrokkenheid van leerlingen te vergroten. Leerlingen zitten hierdoor ‘op het puntje van hun stoel’ en ‘vonkjes worden vlammen’ in de ogen. Belangrijk is om als DWS leerkracht eigen levenservaring en eigenheid in te kunnen zetten. Een voorwaarde om op deze manier te kunnen werken is het vertrouwen dat de DWS organisatie heeft in de kwaliteiten van de DWS leerkrachten.” In bijlage 3 (p. 22) worden bovenstaande punten verder toegelicht.

8

Identificatieprocedure De identificatie

De identificatie van de leerlingen wordt gedaan met behulp van opdrachten en activiteiten (door ons de ‘hersenkrakers’ genoemd), waarbij de leerlingen extra worden uitgedaagd. Hierbij maken wij bewust geen gebruik van een IQ-test. Met deze methode proberen wij ook onderpresterende leerlingen te ontdekken. De gedachte hierachter is dat onderpresteerders pas laten zien wat ze kunnen als ze werkelijk worden uitgedaagd en stof krijgen aangeboden die niet lijkt op de dagelijkse leerstof op school. Hierdoor raken zij eerder gemotiveerd om hun ware capaciteiten volledig in te zetten. De identificatie vindt plaats op de school van het kind (thuisschool) en wordt uitgevoerd door de eigen leerkracht (thuisleerkracht) en de Intern Begeleiders (IB-ers) of de HBcoördinator. Deze IB-ers/HB-coördinatoren zijn getraind door specialisten van het ABC hoe de identificatie te laten plaatsvinden. Op sommige scholen zullen specialisten van het ABC de school ondersteunen in de uitvoering van de identificatie. Een belangrijk principe van de DWS-identificatie is dat alle leerlingen uit de betreffende groep deelnemen. Tijdens de afname van deze taak observeren de leerkracht en de coördinator en hierbij maken zij gebruik van de door DWS aangeleverde observatiecriteria. Gelet wordt onder andere op creatief denkvermogen, logisch redeneren, taakgerichtheid, doorzettingsvermogen en motivatie. De IB-er of HB-coördinator fungeert als coördinator van de identificatie en als aanspreekpunt voor Day a Week School. Na de beoordeling van het werk worden de, creatiefst denkende en meest logisch redenerende leerlingen gekozen. Samen met de beschikbare informatie over de leerlingen worden de resultaten van de hersenkrakers meegenomen in de afweging welke kinderen de uitdaging van het DWS onderwijs het meest nodig lijken te hebben. In overleg met HB specialisten van het ABC wordt/worden de beste kandida(a)t(en) geselecteerd. Dit gebeurt in het nagesprek. Hiervoor wordt een identificatieformulier gebruikt. De ouders van de geïdentificeerde kinderen krijgen vervolgens een uitnodiging voor een informatiebijeenkomst. Bij toestemming van de ouders zullen de leerlingen gaan deelnemen in het nieuwe DWS-jaar.

Welke kinderen zoeken wij? Day a Week School is op zoek naar leerlingen die uitblinken qua leerprestaties en denkstrategieën. Dit betekent niet dat we alleen zoeken naar kinderen die A+ scoren op de Cito-toetsen, maar dat we ook op zoek zijn naar kinderen waarbij er op school niet volledig uitkomt wat er in zit, de zogenaamde ‘onderpresteerders’. In het Handboek Hoogbegaafdheid (van Gerven, 2009) wordt een aantal gedragingen en leereigenschappen opgesteld dat bij ten minste drie wetenschappelijke auteurs genoemd wordt als kenmerkend voor begaafde kinderen. Tijdens de identificatie van de leerlingen voor Day a Week School kunnen we de volgende kenmerken observeren:       

Is snel van begrip Kan grote denk- en leerstappen maken Beschikt over een groot probleemoplossend vermogen Beschikt over een groot analyserend vermogen Toont een brede algemene kennis Is een doorvrager en een scherp waarnemer Is verbaal vaardiger dan veel leeftijdgenoten 9

     

Valt op door een gevoel voor humor Toont creatief denkvermogen Denkt buiten de reguliere kaders Zoekt uitdagingen Zoekt de vraag achter de vraag Heeft een sterk rechtvaardigheidsgevoel.

Onderpresteerders

De Stichting Leerplan Ontwikkeling (www.slo.nl) geeft de volgende omschrijving over onderpresteerders:

(Hoog)begaafde leerlingen beschikken over de potentie om hoge prestaties te leveren. Toch komt dit niet altijd tot uiting. Kennis van mogelijke kenmerken van (hoog)begaafde onderpresteerders is daarom van belang ten behoeve van de signalering van deze leerlingen. Wetende dat (hoog)begaafde leerlingen goed en snel kunnen leren, verwacht je eigenlijk dat er op school weinig tot geen problemen zullen optreden. Dat geldt echter niet voor alle (hoog-)begaafde leerlingen. Omdat zij in het huidige onderwijs vaak niet op niveau worden aangesproken, lopen ze een groot risico om gedemotiveerd te raken, met gedragsproblemen en onderpresteren als gevolg (Doornekamp, Drent en Bronkhorst, 1999). Ook de aangepaste of onderduikende leerling kan een onderpresteerder zijn. Het is dan ook belangrijk deze leerlingen zo snel mogelijk te signaleren, zodat deze problemen zoveel mogelijk voorkomen en opgelost kunnen worden.

10

Betrokkenheid bij DWS Wij vinden het erg belangrijk dat de thuisschool, de thuisleerkrachten, de ouders en anderen betrokken zijn bij Day a Week School. Wij zetten ons in om hen over het project te blijven informeren en bij het project te betrekken. Hiervoor organiseren wij de volgende zaken:

Ouderavonden Eenmaal per jaar wordt door de DWS leerkrachten een ouderavond georganiseerd. Hier kunnen ouders kennismaken met de DWS leerkracht, met andere ouders en ze kunnen een kijkje nemen in de DWS klas van hun kind. De DWS leerkracht verzorgt de ouderavond en zal ook gastvrouw/-heer zijn.

Communicatie met ouders en thuisschool

De ouders en de thuisschool worden door Day a Week School op de hoogte gebracht door middel van het “thuisvel”. Hierin staat kernachtig beschreven welke zaken er de afgelopen dag aan bod zijn gekomen in de DWS-groep. Het thuisvel wordt iedere week geüpload op Maxclass en is bedoeld voor zowel de ouders als voor de thuisleerkracht(en) van het kind. Maxclass is een online communicatieplatform speciaal voor scholen. Binnen DWS is elke klas aangemaakt zodat de DWS leerkracht via een directe manier kan communiceren met de ouders en de thuisleerkrachten en IB-er van de thuisscholen van de leerlingen in die bepaalde klas. Aan het eind van ieder jaar ontvangt de leerling een leerlingevaluatie (rapport), waarin de leerling zichzelf scoort op een aantal doelstellingen en vaardigheden. Ook de DWS leerkracht scoort de leerling op deze punten. Alvorens het verslag naar de ouders en thuisschool meegaat, wordt dit met de leerling doorgenomen.

Inloopmiddagen

In het DWS concept is de overdracht van DWS naar de thuisklas van groot belang. Daarom hechten wij veel waarde aan de contacten met de thuisleerkrachten. Wij organiseren tweemaal per jaar een inloopmiddag voor hen. Hier kunnen zij een deel van de DWSactiviteit(en) observeren en aan deelnemen. Daarnaast wordt er ruimte geboden om met de betreffende DWS leerkracht in gesprek te gaan. De thuisleerkrachten worden per e-mail persoonlijk voor deze inloopmiddagen uitgenodigd.

DWS academie

Enkele keren per jaar organiseren wij de DWS academie voor alle thuisleerkrachten en intern begeleiders. Aan de hand van een thema zal een gastspreker de middag/avond vullen. Hiernaast is er ruimte voor de thuisleerkrachten en IB-ers om contact te maken en in gesprek te gaan met (één van) onze DWS leerkrachten.

Verwachting van deelnemende scholen

Wij vinden het van groot belang dat de deelnemende scholen een eigen voorziening hebben voor hun begaafde leerlingen. Deze voorziening of manier van werken is belangrijk voor zowel de DWS leerlingen die de vijf dagen op de thuisschool gecompact in vier dagen aangeboden krijgen, maar ook voor de begaafde leerlingen die niet naar Day a Week School gaan maar wel meer uitdaging nodig hebben dan dat het reguliere programma hen doorgaans biedt. Bij een passend onderwijsaanbod voor begaafde kinderen bepleiten wij de volgende indeling:

11

1. Als eerst probeert de school de leerling zoveel mogelijk binnen de eigen klas een passend aanbod te verzorgen. Dat betekent dat de reguliere lesstof wordt ingedikt waar dat mogelijk is. In de tijd die daardoor vrijkomt kan de leerling verrijkende opdrachten maken. 2. Als bovenstaande niet voldoende is, is er op sommige scholen de mogelijkheid van een plusklas. Hier kan de leerling samenwerken met ontwikkelingsgelijken. 3. Als bovenstaande niet voldoende is, of de school beschikt niet over de mogelijkheden van een plusklas, is Day a Week School een geschikte interventie om aan de onderwijsbehoeften van de leerling te voldoen. Deze indeling is gebaseerd op de indeling zoals deze ook wordt gehanteerd in het ‘actieplan beter presteren PO’ van het Ministerie van OCW (23 mei 2011). Als Day a Week School bieden wij onderwijs via een bovenschoolse voorziening, zoals beschreven in niveau 3. Door onze kennis over te dragen aan de deelnemende thuisscholen, dragen wij tevens bij aan het versterken van niveau 1 en 2.

Stichting ‘Vrienden van DWS’

In november 2011 is de Stichting ‘Vrienden van DWS’ in het leven geroepen. De stichting wordt geleid door een groep enthousiaste ouders en heeft de volgende doelstellingen: 1. Ondersteunen van het DWS-project. De ondersteuning vanuit de stichting gaat om zaken die niet binnen de reguliere begroting vallen, maar wel zeer wenselijk zijn, zoals specifieke trainingen voor de DWS leerkrachten of de aanschaf van kostbaar maar goed ontwikkelingsmateriaal. 2. Invloed uitoefenen op politiek en publieke opinie. DWS is een initiatief dat het verdient om een structurele voorziening te worden in het onderwijsaanbod. De ouders, vertegenwoordigd in de Vriendenstichting, kunnen als geen ander laten weten hoe belangrijk DWS voor kinderen is die anders te weinig uitdaging krijgen. 3. Een basis leggen voor toekomstige sponsoring. De stichting wil sponsors vinden die het interessant vinden om een bijdrage te leveren aan talentontwikkeling. Voor externe financiers is het belangrijk aan te kunnen geven dat de ouders al actief betrokken zijn. 4. Onderling contact tussen ouders, kinderen en DWS leerkrachten op de DWS vergroten. Dit gebeurt bijvoorbeeld door nieuwsbrieven en informatie via de DWS website. De vriendenstichting wil ook graag de informele contacten bevorderen. Aan het eind van ieder schooljaar wordt er bijvoorbeeld een groot eindejaarsfeest georganiseerd, waarbij alle DWS leerlingen, samen met hun ouders, worden uitgenodigd.

12

DWS leerkrachten Onze DWS leerkrachten in 2015 Naam DWS-locatie E-mail

: Marsha Tap : de Poolster (di.) en de Saffier (do.) : [email protected]

Naam DWS-locatie E-mail

: Fransca Hoetink : Theo Thijssenschool (di. en do.) : [email protected]

Naam DWS-locatie E-mail

: Clemeyns van Foreest : Mgr. Bekkersschool (do.) : [email protected]

Naam DWS-locatie E-mail

: Paulien Zuiderhoek : de Stern (di. en do.) : [email protected]

Naam DWS-locatie E-mail

: Noortje de Gier : de Poolschool (di.) : [email protected]

Naam DWS-locatie E-mail

: Floor de Jonge : 3e Daltonschool (di.) : [email protected]

Naam DWS-locatie E-mail

: Kim Aalsma en Debbie Dussel (vervanging) : Bijlmerhorst (di.) : [email protected]

Naam DWS-locatie E-mail

: Dylan Hyman : P.J. Troelstraschool (di.) en de Punt (do.) : [email protected]

Naam DWS-locatie E-mail

: Sarah de Wolff : de Kleine Nicolaas (do.) : [email protected]

Naam DWS-locatie E-mail

: Ursula Louwe : de Poolschool (do.) : [email protected]

NB: De laatste stand van zaken wat betreft onze DWS leerkrachten vindt u op onze website.

Invalkrachten

Waar mogelijk wordt voor het invalwerk gebruik gemaakt van onze DWS leerkrachten. Als vervanging niet mogelijk blijkt, zult u geïnformeerd worden en gaan de kinderen die dag naar hun thuisschool. 13

Verzekering, toezicht en verantwoordelijkheid Algemene richtlijn

Day a Week School is een voorziening die door een zevental schoolbesturen en het ABC wordt georganiseerd. Een aantal leerlingen per school (thuisschool), gaat op een vaste dag in de week naar een Day a Week School locatie (gastschool) in de buurt. Een klein aantal leerlingen gaat naar de locatie op de eigen school. Gedurende deze dag krijgen deze kinderen een aangepast aanbod. Scholen/besturen zijn wettelijk verplicht zich tegen aansprakelijkheid te verzekeren. Zo’n verzekering dekt de aansprakelijkheid van het personeel (leerkrachten en ander personeel) hulpouders, vrijwilligers etc. Meestal ook kort voor en na schooltijd en tijdens excursies. Daarnaast is vrijwel altijd een ongevallenverzekering afgesloten. Day a Week School wordt door de verzekeraar (VGA Amsterdam) gezien als een onderwijsaanbod dat (mede) door de eigen school wordt georganiseerd. Kinderen zijn derhalve voor deze ene dag in de week, waarin zij op een gastschool verblijven, verzekerd via de thuisschool.

Aanvullende richtlijn voor gastscholen

Indien een DWS leerkracht niet in staat is toezicht te houden op de DWS leerlingen tijdens een pauze, kan het toezicht op de DWS leerlingen overgenomen worden door de leerkrachten van de gastschool. De gastschool is dan verplicht te zorgen voor voldoende en goed toezicht. In bovenstaand geval, wanneer de DWS leerkracht geen toezicht kan houden, betekent dit dat de DWS-leerlingen van de andere scholen vallen onder de verantwoordelijkheid van de gastschool. Deze gastschool zal het toezicht op deze kinderen dienen te regelen. Indien het toezicht goed geregeld is, maar er onverhoopt toch iets gebeurt, wordt dit gedekt door de verzekering van de thuisschool van de DWS-leerling.

Procedure bij calamiteiten Protocol in geval van een calamiteit bij een DWS leerkrachten:  De DWS leerkrachten meldt de calamiteit bij de directie van de gastschool  De directie van de gastschool neemt contact op met DWS organisatie:  Jaap Verouden: 06 31631626  Annerose Groot: 06 15129396  Het ABC: 020 7990010  De gastschool neemt tijdelijk het toezicht op de klas over  De DWS organisatie neemt contact op met alle ouders van de DWS-leerlingen en vraagt of de ouders de leerlingen naar de eigen school kunnen brengen  De DWS organisatie neemt contact op met de thuisscholen:  Om hen te informeren dat de leerlingen naar de eigen school komen  Om hen te vragen of het mogelijk is een leerling op te halen, die niet door de eigen ouder naar school gebracht kan worden

14





Wanneer het niet mogelijk is dat alle leerlingen naar de thuisscholen kunnen worden gebracht, zullen de DWS-leerlingen worden verdeeld over de klassen binnen de gastscholen. De gastschool zal een indeling maken hoe de leerlingen het beste verdeeld kunnen worden over de klassen binnen de gastschool.

Bij bovenstaand protocol wordt in ogenschouw genomen of de calamiteit gebeurt in de ochtend of in de middag. In de middag wordt bekeken wat de beste manier van handelen is. Het protocol in gang laten treden, of de leerlingen onder toezicht van de gastschool in het DWS lokaal laten tot de ouders hen op de reguliere tijd komen ophalen.

Uitjes DWS

Er is budget voor één uitje per groep per (kalender)jaar, waarbij wij rekening houden met een bijdrage per leerling onder de 10 euro. Wij vragen aan de ouders om de reiskosten te betalen. Voordat een uitje plaatsvindt, is het belangrijk om het volgende te regelen:  Schriftelijke toestemming van de ouders voor deelname aan het uitje.  Ouders moeten ook toestemming geven voor meerijden in auto’s met andere ouders (mocht dit aan de orde zijn). Hierbij is een inzittende verzekering verplicht.  Voldoende begeleiding tijdens de dag (DWS leerkrachten en ouders)  De directies van de thuisscholen worden op de hoogte gesteld wanneer het uitje plaatsvindt en waar het plaatsvindt.  Het gaat om een activiteit die gerelateerd is aan het DWS curriculum.

15

Ziekte en verlof Ziekte leerling

Een zieke leerling wordt ziek gemeld bij de betreffende DWS leerkrachten op het moment dat dit een of meerdere dagen van tevoren bekend is. Bij ziekte op de lesdag zelf wordt de leerling ziek gemeld bij de betreffende gastschool en bij de eigen school (thuisschool). Voor de zekerheid kan de ziekmelding via de e-mail bij de betreffende DWS leerkracht worden gedaan.

Ziekte DWS leerkracht In geval van een zieke DWS leerkracht zorgen wij in eerste instantie voor vervanging. Indien dit niet mogelijk blijkt, worden de ouders tijdig door ons gebeld en gemaild en kan het kind naar de thuisschool worden gebracht. Als de DWS leerkracht zich op de lesdag zelf ziek meldt en er geen vervanging geregeld kan worden, wordt er contact opgenomen met de gastschool zodat de DWS-kinderen kunnen worden opgevangen met de mededeling dat zij alsnog naar hun thuisschool gebracht dienen te worden. Voor de kinderen die niet direct naar hun thuisschool gebracht kunnen worden, wordt door de gastschool contact opgenomen met de betreffende thuisschool om ervoor te zorgen dat de kinderen, via de ouders, toch naar de thuisschool kunnen worden gebracht. Een overzicht met gegevens van de gastscholen vindt u in bijlage 2.

Jaarplanning Het DWS onderwijs vindt 30 weken per jaar plaats. De reden hiervoor is dat wij vinden dat het in bepaalde perioden belangrijk is dat de kinderen aanwezig kunnen zijn op hun thuisschool. Te denken valt dan onder andere aan de Sinterklaas- en Kerstperiode, maar ook aan momenten net voor of net na vakanties. De precieze data van de DWS-lesdagen worden ieder nieuw schooljaar via de e-mail verstuurd en in een document op de website gezet.

Vakantieplanning Onze vakanties lopen synchroon met de vakanties in de regio Noord Holland, waar Amsterdam onder valt. Let op: De vakantieregeling kan tussen schoolbesturen onderling enigszins verschillen!

Studiedagen op de thuisschool Wanneer er op de thuisschool een studiedag is en de kinderen eigenlijk vrij zijn, maar er wel een DWS lesdag gepland staat, worden de kinderen gewoon verwacht op de DWS locatie . Kijk hiervoor altijd op ons document met lesdata.

Speciale gebeurtenissen op de thuisschool Wij gaan er in principe vanuit dat het kind alle DWS dagen aanwezig zal zijn; immers de kinderen die deelnemen, doen dit in het kader van een commitment van alle betrokkenen. Het kan voorkomen dat er op de thuisschool iets gebeurt, waar uw kind/leerling graag bij aanwezig wil of moet zijn. In deze speciale gevallen kunnen wij een uitzondering maken. De volgende mensen hebben een betrokkenheid bij de kinderen van DWS: 1) De ouders 2) De thuisleerkracht 16

3) De directeur van de thuisschool 4) De DWS leerkracht 5) De projectleiding van DWS. Uiteraard is het ondoenlijk iedereen actief te betrekken bij een verzoek om te mogen verzuimen van bezoek aan DWS. De functionarissen die de formele verantwoordelijkheid hebben voor de leerlingen zijn de directeuren van de thuisscholen, de leerkrachten en de ouders. Zij moeten dan ook samen beslissen over verzuim van Day a Week School. Hieruit volgt de volgende richtlijn: Er kan een situatie ontstaan waarbij de directeur en de leerkracht van de thuisschool vinden dat er een goede reden is dat een leerling een dag verzuimt van DWS en in plaats daarvan op de thuisschool is. In zo’n geval zijn zij degenen die daarover de beslissing nemen. De formele beslissingsbevoegdheid ligt derhalve bij de directeur. Daarbij het volgende in acht nemend: 1) Minimaal een week van tevoren communiceren met de DWS leerkracht van Day a Week School 2) Minimaal een week van tevoren communiceren met de ouders en de projectleiding van DWS (via [email protected]) 3) Het gaat altijd om incidentele gevallen.

Schooltuinen

Voor veel leerlingen zijn de schooltuinen een belangrijk en speciaal onderdeel van hun leerjaar in groep 6. Hiervan zijn wij ons terdege bewust. Aan het begin van het schooljaar maken wij een planning voor het DWS onderwijs. Hierin wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de schooltuinen. Dit is echter niet altijd mogelijk. Wij gaan ervan uit dat wanneer u kiest voor DWS, u zich realiseert dat het betekent dat er ook daadwerkelijk een keuze moet worden gemaakt. Ook vragen wij de ouder om met de scholen zelf te overleggen of er wellicht andere mogelijkheden zijn voor de dagen waarop de schooltuinen plaatsvinden. Wij verlenen geen dispensatie voor de periode waarin de schooltuinen plaatsvinden.

17

Procedures Tussentijds stoppen met DWS

Op aanvraag van de leerling/ouders a. Wanneer een kind tussentijds wil stoppen met Day a Week School nemen diens ouders als eerst contact op met de betreffende DWS leerkracht. Hierna wordt er door de DWS leerkracht contact opgenomen met de projectleiding van DWS. De DWS leerkracht geeft daarbij extra informatie over de leerling. b. De projectleiding bespreekt de situatie met de verantwoordelijken op de thuisschool en met de ouders. Hierna wordt het gesprek teruggekoppeld aan de DWS leerkracht. c. De uiteindelijke beslissing wordt verwerkt en gemeld aan het kerngroeplid van het desbetreffende schoolbestuur. d. De ouders worden door de projectleiding gebeld voor een exit-gesprek. De thuisschool van de leerling wordt geïnformeerd. Op aanvraag van Day a Week School a. De DWS leerkracht meldt de kwaliteitsmanager dat het kind volgens haar/zijn visie niet goed op zijn/haar plek zit en motiveert dit. b. Vervolgens neemt de DWS leerkracht contact op met de thuisschool van het kind voor overleg (met leerkracht, IB-er en/of directielid). c. Hierna wordt contact opgenomen met de ouders van het kind en wordt de situatie besproken. Bij b en c kan de projectleiding desgewenst worden ingeschakeld voor ondersteuning. Uit het daaruit volgend overleg wordt een beslissing genomen. d. De uiteindelijke beslissing wordt verwerkt en gemeld aan het kerngroeplid van het desbetreffende schoolbestuur. De ouders worden door de projectleiding gebeld voor een exit-gesprek. De thuisschool van de leerling wordt geïnformeerd en de leerlingen wordt uit het DWS-bestand gehaald. NB: Ons streven is om bovenstaande procedures in zo goed mogelijk overleg met alle betrokken partijen ten uitvoer te brengen.

Doorstroom naar volgende leerjaren

Deelname aan DWS loopt in principe tot aan de kerstvakantie van het achtste leerjaar (groep 8). Alleen in de hierboven genoemde situaties kan volgens de genoemde procedure worden besloten tot stoppen van deelname. Aan het eind van ieder jaar ontvangt de leerling een leerlingevaluatie (rapport), waarin de leerling zichzelf scoort op een aantal doelstellingen en vaardigheden. Ook de DWS leerkracht scoort de leerling op deze punten. Alvorens het verslag naar de ouders en thuisschool meegaat, wordt dit met de leerling doorgenomen.

Certificering

Leerlingen die Day a Week School hebben afgemaakt krijgen een certificaat. Leerlingen die vroegtijdig zijn gestopt, maar minimaal een jaar hebben deelgenomen aan Day a Week School, krijgen een bewijs van deelname. Het certificaat en het bewijs van deelname wordt door de DWS leerkracht met de leerling meegegeven en een kopie wordt door de kwaliteitsmanager aan de thuisschool van de leerling gestuurd.

Overblijf In principe blijven alle kinderen tijdens een DWS lesdag over op de gastschool. Ouders dienen op de gastschool het dagtarief en de wijze van betalen op te vragen. Het totaalbedrag (30 x dagtarief) wordt door de ouders direct en vooruit betaald aan de TSOorganisatie van de gastschool. 18

Contactinformatie Organisatorische informatie DWS projectleider Annerose Groot

[email protected] / 06-15129396 Inhoudelijke informatie DWS kwaliteitsmanager Jaap Verouden [email protected] / 06-31631626 Projectleiding: [email protected]

Relevante websites www.dayaweekschool.nl www.hetabc.nl www.askoscholen.nl www.openbaaronderwijsaandeamstel.nl www.openbaaronderwijsnoord.nl www.stichting-sirius.nl www.stwt.nl www.absascholengroep.nl www.samentussenamstelenij.nl www.vriendendws.nl www.uva.nl www.twitter.com/dayaweekschool

Kerngroepleden Voorzitter:

Maarten Teunissen (OOADA) Lizette Ploeg (ABC onderwijsadviseurs) Mirjam Leinders (ASKO) Greetje van Drooge (Openbaar Onderwijs Noord) Hubert de Waard (Sirius) Jennifer Jernberg (STWT) Rob Geul (ABSA) Mirjam Hoedemaker (STAIJ)

NB: De kwaliteitsmanager en de projectleider nemen ook deel aan de kerngroep

19

Bijlage 1 Het TASC Wiel (Belle Wallace)

20

Bijlage 2 Huidige locaties van Day a Week School 2015 Poolschool (dinsdag en donderdag) DWS leerkracht: Noortje de Gier en Ursula Louwe Directeur: Sandra van Vliet Telefoon: 020- 6224584 Theo Thijssenschool (dinsdag en donderdag) DWS leerkracht: Fransca Hoetink Directeur: Erik Molenveld Telefoon: 020-6266674 Poolster (dinsdag) DWS leerkracht: Marsha Tap Directeur: Connie van Coesant Telefoon: 020-6315870 12e Montessorischool de Stern (dinsdag en donderdag) DWS leerkrachten: Paulien Zuiderhoek Directeur: Therèse Heine Telefoon: 020-6442076 Het Wespennest (donderdag) DWS leerkracht: Clemeyns van Foreest Directeur: Marijke Blijleven Telefoon: 020-6370555 3e Daltonschool (dinsdag) DWS leerkracht: Floor de Jonge Directeur: Mario Wormhout Telefoon: 020-6624480 Saffier (donderdag) DWS leerkracht: Marsha Tap Directeur: Saskia van Caem Telefoon: 020- 6182180 Bijlmerhorst (dinsdag) DWS leerkracht: Kim Aalsma en Debbie Dussel Directeur: Bart Vervoort Telefoon: 020-6908186 P.J. Troelstraschool (donderdag) DWS leerkracht: Dylan Hyman Directeur: Linda Meijer Telefoon: 020-6135296 Punt (donderdag) DWS leerkracht: Dylan Hyman Directeur: Jacqueline Rozema Telefoon: 020-6199743 21

De Kleine Nicolaas (donderdag) DWS leerkracht: Sarah de Wolff Locatieleider: Yepuh Schoones Telefoon: 020-8201124

Vanaf april 2015 De Dapper Directeur: Klaas de Roij Telefoon: 020-6939100

De Archipel

Adjunct-directeur: Bas Meijer Telefoon: 020-3140280

22

Bijlage 3 “Aanstekelijk enthousiasme als stimulans en nieuwsgierigheid als drijfveer” Beschrijving van het handelen van de DWS leerkrachten van DWS Hieronder beschrijven wij een aantal handvatten waarmee de DWS leerkrachten van DWS werken. Deels zijn het werkwijzen, deels komt het uit de persoon van de DWS leerkracht zelf. De combinatie van factoren maakt een lesactiviteit tot een boeiende belevenis. De manieren van werken zijn ondersteunend aan het bereiken van de DWS hoofddoelstellingen:   

leren leren leren denken leren (voor het) leven.

Randvoorwaarden voor een goede les zijn:     

Vrijheid in gebondenheid faciliteren, structuur bieden Voorbereide omgeving faciliteren De DWS leerkracht hanteert een goede tijdsplanning met voldoende vrijheid en flexibiliteit Groepjes homogeen vormen, keuze van groepjes met randvoorwaarden Letten op haalbaarheid

De DWS leerkracht heeft vertrouwen; durft het initiatief vanuit de leerlingen te laten komen Hiermee wordt bedoeld dat de DWS leerkracht een vrije opdracht kan geven. Binnen deze opdracht is er gelegenheid tot uitproberen en experimenteren. De sturing vanuit de DWS leerkracht is marginaal. Een goede les spreekt het eigen inlevingsvermogen en de nieuwsgierigheid van leerlingen aan. DWS leerkrachten letten op eigen initiatief van leerlingen. Binnen een DWS klas is het belangrijk dat er acceptatie is van de leerlingen, dat er ruimte is voor eigenheid. “Je mag er zijn”. Maar ook acceptatie van eigenheid in de uitvoering. Dit heeft ook te maken met verantwoordelijkheid nemen in de vrijheid die je krijgt als leerling. Vanuit de DWS leerkracht gezien betekent dit dat je ook doelen moet kunnen loslaten en vertrouwen geven aan het proces. Hier is moed voor nodig om dingen te laten gebeuren. Een voorwaarde is om vrijheid in het lesprogramma te hebben. Mooie resultaten vanuit de DWS leerkrachten gezien zijn: verbazing over de les. Chaos mag, mits het een georganiseerd chaos is én iedereen goed bezig is binnen de chaos. De DWS leerkracht is een procesbewaker; geeft richting en stuurt bij op proces en gedrag De verantwoordelijkheid over een DWS dag is een gedeelde verantwoordelijkheid. Zowel van de DWS leerkrachten als van de leerlingen. Er wordt hoofdzakelijk procesgericht gewerkt. Een belangrijke rol van de DWS leerkracht is het scheppen van de randvoorwaarden voor een veilig sociaal klimaat. Een procesgerichte werkwijze betekent veel aandacht voor het groepsproces, voor samenwerken en coachen. Er wordt gereflecteerd op de samenwerking en deze wordt beoordeeld. Er wordt bijvoorbeeld een gemeenschappelijk doel gesteld voor de teamopdracht. Er ontstaat een natuurlijke differentiatie in het lesprogramma door het type les dat wordt gegeven en de aanpak daarbij. Aan het eind van de lesdag ontvangt de leerling het thuisvel, vaak inclusief een evaluatie. 23

De DWS leerkracht is een goede gespreksleider Dit vergt van de DWS leerkracht dat deze kan doorvragen en vragen om verduidelijking. Maar ook kan een DWS leerkracht ruimte scheppen voor discussie. In het programma zal ruimte zijn om in te gaan op vragen en de verwondering van de leerlingen. De DWS leerkracht ziet talenten en inbreng en kan deze op waarde schatten en benutten De DWS leerkracht is in staat om verschillende leerstijlen bij leerlingen te zien. De DWS leerkracht beschikt over analytische en praktische kwaliteiten. Leerlingen worden positief benaderd en gecomplimenteerd voor hun inzet. De DWS leerkracht is in staat de betrokkenheid van de leerlingen te vergroten: ‘puntje van de stoel’, ‘vonkjes worden vlammen’ Leerlingen prikkelen door materiaal, het activeren van betrokkenheid door het aankondigen van beeldmateriaal en het inzetten van activerende werkvormen. Betrokkenheid krijg je ook door aan te sluiten op wat er in de groep leeft. Eigenheid geeft betrokkenheid. De DWS leerkracht wekt nieuwsgierigheid op en is voorbereid op hetgeen de nieuwsgierigheid opwekt en kan daarop inspelen. Een voorbeeld om dit te krijgen is door het vertellen van verhalen in plaats van het voorlezen daarvan. Tools om op deze manier te werken:      

Mooi goede/nieuw ideeënbord Gebruik van denksleutels Inspiratie vanuit het Vooruitwerklab (Nijmegen) Kennisdeling en kennisoverdracht bij DWS leerkrachten onderling Kennis geeft betrokkenheid Eigen kennis vergroten, boven de stof komen te staan.

De DWS leerkracht weet eigenheid en eigen levenservaring effectief in te zetten Hierbij overheerst het gevoel van ‘ik kan het, ik heb voldoende ervaring en moed’. De DWS leerkracht kan coachen. Er wordt gepassioneerd gewerkt, vanuit eigen ervaring als leerling: “inspiratie uit eigen ervaringen putten”. Ook de eigen creativiteit wordt ingezet als materiaal voor de leerlingen. Aanstekelijk enthousiasme als stimulans en nieuwsgierigheid als drijfveer. Er is vertrouwen vanuit de DWS organisatie De organisatie rondom Day a Week School fungeert als facilitator en ondersteunt het primaire proces. DWS leerkrachten ervaren een gevoel van onafhankelijkheid en hebben vrijheid bij het indelen van een DWS-dag Van belang is een goede uitwisseling en communicatie met ouders. De kinderen worden uitgenodigd om te reflecteren Onderdelen bij de reflectie zijn:     

Nadenken over jezelf Bewust maken van ‘eigen’ kennis Vragen stellen over het leven Intrinsiek willen doorwerken Evalueren van les/activiteit 24

Copyright Day a Week School, Amsterdam, 2015. 25