56
Muziek downloaden BZL .
Werk je alleen of in groep? Individuele opdracht.
aantal leerlingen
Deel 1 Links leggen
Hoelang kun je aan de opdrachten werken? Houd de klok in de gaten! Twee à drie lesuren.
Wat heb je nodig tijdens deze les? Leg je materiaal klaar, zet de pc aan. • schrijfgerei • werkboek hoofdstuk 6 • bronnenboek hoofdstuk 6 • woordenboek en het Groene Boekje of woordenlijst.org • focus.deboeck.com
Schrijven Lees de teksten over de wetten die het illegaal downloaden aan banden willen leggen. Zet de argumenten op een rijtje. Formuleer je mening aan de hand van argumenten uit die teksten. Maak een samenhangend tekstje. Zoek de betekenis van enkele letterwoorden. Oefen de nieuwe woorden uit de teksten in.
Informatie zoeken Bestudeer het downloadgedrag van jongeren aan de hand van verschillende bronnen (een kijkfragment en een leesfragment). Vergelijk die bronnen met elkaar.
Wat is je opdracht? Wat wordt er van jou verwacht? Lees aandachtig.
timing
materiaal
opdracht
LEERWIJZER
Je leest grafieken en leidt daaruit informatie af. Je spelt de werkwoorden correct. Je formuleert je eigen mening aan de hand van argumenten en je schrijft deze in een korte samenhangende tekst. Je kiest een passende kijk- en luisterstrategie. Je beantwoordt vragen over een tekst correct. Je gebruikt synoniemen om herhalingen te vermijden. Je zoekt van nieuwe woorden synoniemen en afleidingen zoals werkwoorden en bijvoeglijke naamwoorden. Je herkent en benoemt het zelfstandig naamwoord als woordsoort. Je plaatst het juiste lidwoord bij een zelfstandig naamwoord.
6 Wat zal de leerkracht beoordelen? • je schrijfopdracht • de evaluatiefiche van de schrijfopdracht p. 67 • de ingevulde evaluatiefiche BZL p. 68
Wat lever je in als de opdrachten afgewerkt zijn? Opdracht 12: het schrijfkader met de argumentatietekst en de evaluatiefiche
Wie controleert het werk? Neem een correctiesleutel om je taak te corrigeren.
Wie is de zender?
Wat is het onderwerp?
voorbereiden
Wat is het luisterdoel?
Wie is het luisterpubliek?
Wat moet je straks uitvoeren?
Heb je de vragen correct beantwoord?
Beantwoord na de tweede kijkbeurt vragen over woordenschat en inhoud.
6 Muziek downloaden
Hoe verliep het luisteren? Waarom wel/niet?
reflecteren
NA het kijken en luisteren
Luister en kijk geconcentreerd tijdens de eerste kijkbeurt.
uitvoeren
oriënteren Wat beluister en bekijk je?
TIJDENS het kijken en luisteren
VOOR het kijken en luisteren
Bekijk het fragment Jongeren downloaden massaal illegaal.
Opdracht 2
Persoonlijk antwoord.
• Had je dat verwacht? Waarom wel of niet?
De vertolkers (= de artiesten).
• Wie krijgt het minste geld?
Promotie.
• Waar gaat het meeste geld naartoe?
17,25 euro.
• De prijs van een cd kan variëren: sommige cd’s zijn duurder, andere goedkoper. Hoeveel kost een cd volgens de grafiek?
De gegevens tonen naar wie of waarnaar het geld gaat dat jij voor je cd betaalde.
• Welke gegevens worden in die grafiek voorgesteld?
Bekijk de grafiek in je bronnenboek.
Opdracht 1
controle
1
dvd
6
1
57
58
56
Onbetrouwbaar, met slechte bedoelingen.
Vervalsing van administratie of ontduiking van voorschriften, bedrog.
In strijd met de wet, onwettig.
fraude
illegaal
�ilteren
proactief handelen
internetprovider
sector
mala�ide
server
downloaden
Deel 1 Links leggen
Karel de Grote-Hogeschool.
• Wie heeft het onderzoek gevoerd?
9/10
• Geef met een breukgetal aan hoeveel studenten zowel illegaal als legaal downloaden van het net.
9
8
7 Zeven aan de hand van een filter. (In deze context: de netwerken die illegale muziek aanbieden onderscheiden van deze die legale muziek aanbieden.)
6 Vanuit een bepaalde verwachting handelen. (De verwachting in deze tekst is illegaal downloaden; de handelingen zijn de mogelijke oplossingen die voorgesteld worden.)
5 Een provider is een leverancier. Het is een bedrijf dat tegen betaling een internetabonnement levert of aanbiedt.
4 Een afdeling van het maatschappelijke of economische leven. (In dit fragment is dat de muziek~.)
3
2 Een computer die informatie (games, muziek, software, films …) en diensten (schijfruimte, programma’s) aan andere computers aanbiedt.
1 Muziek, films, games, software of andere data van een zich elders bevindend computersysteem naar je eigen computer halen.
verklaring
sector – internetprovider – downloaden – proactief handelen – filteren – illegaal – fraude – malafide – server
• Zet deze woorden uit het fragment op de juiste plaats. Raadpleeg bij twijfel www.vandale.nl of een gewoon woordenboek.
Derde onderdeel: voorstel om illegaal downloaden tegen te gaan.
Tweede onderdeel: gevaar voor mala�ide servers.
Eerste onderdeel: negen op de tien studenten downloadt illegaal.
• Achterhaal tijdens de tweede kijkbeurt de drie grote inhoudelijke onderdelen van het nieuwsitem.
Deel 1 Links leggen
games
65% 60%
software
60% 33%
films
80%
* bij benadering: zo dicht mogelijk in de buurt van het correcte getal
o illegaal downloaden onmogelijk maken door proactief netwerken te filteren
o waarschuwingen versturen aan internetaanbieders
o waarschuwingen versturen aan mensen die illegaal downloaden
o internetproviders illegale websites laten blokkeren
6 Muziek downloaden
o een boete geven aan Telenet en Belgacom omdat ze de illegale websites niet blokkeren
o boetes geven aan bv. Telenet en Belgacom omdat ze hun klanten toelaten illegaal te downloaden
• Wat stelt Christophe van Mechelen als oplossing voor? Vink de juiste antwoorden aan.
o Nieuwe artiesten hebben het moeilijk.
o Je moet oppassen voor bankkaartenfraude.
o Het uploadvolume van je internetabonnement bereikt heel vlug zijn limiet.
o Er is een risico op virussen.
o De server van de netwerkprovider kan tilt slaan.
muziek
33% 65%
Illegaal downloaden
• Wat zijn de gevolgen van illegaal ophalen van het internet volgens Johan Verminnen? Duid de correcte antwoorden aan.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
• Deze grafiek drukt in percentages uit hoeveel de studenten illegaal van het internet halen. Klopt de grafiek met de cijfers die in het journaal werden vermeld? Zo niet, pas de grafiek aan door de correcte gegevens (bij benadering*) op de balken aan te duiden.
6 Muziek downloaden
59
57
60
6
1
1
van de Belgische
24 april 2009
BSA
Sabam
voorstellen om illegaal downloaden aan te pakken
de info over het gevaar van mala�ide servers
bona�ide
de internetaanbieder
de fraude
Deel 1 Links leggen
De afkortingen die je als woord kunt lezen, worden letterwoorden (acroniemen) genoemd. Meer uitleg (bronnenboek) en oefeningen (werkboek) vind je bij 9.3 Letterwoorden.
de sector (muzieksector) De primaire sector levert grondstoffen en voedsel.
FIFA, NAVO, buso …
6 Muziek downloaden
De server van de school crashte, waardoor de leerlingen niet aan hun bestanden konden.
De politie voert een onderzoek naar grootschalige fraude met illegale downloads.
Noteer nog andere voorbeelden van afkortingen die je als woord kunt lezen.
de fraude
• Formuleer een goedgebouwde zin waarin deze woorden staan.
de provider
de zwendel
binnenhalen downloaden
• Geef een synoniem voor:
downloaden uploaden
malafide
• Geef het antoniem van:
Je leerde vroeger al over antoniemen (tegengestelde woorden) en synoniemen (verschillende woorden die hetzelfde betekenen). Gebruik een synoniemenwoordenboek of ga naar focus.deboeck.com en volg de link naar websites over synoniemen en antoniemen.
Opdracht 6
Het journaal. Op twee onderwerpen wordt grondiger ingegaan.
• Welke bron geeft de meeste informatie? Leg uit.
De cijfers zijn nauwkeuriger.
• Wat biedt De Standaard meer dan het nieuws op Eén?
o
o
• Wat biedt het journaal meer dan het krantenartikel aan informatie?
de vermelding dat sommige betalende sites toch illegaal zijn.
de categorieën binnen het illegaal downloaden (muziek - �ilm - software - games)
o
o
het onderwerp: illegaal downloaden
o
de server
Je leest die als één woord.
Wat verkrijg je als de twee andere woorden hardop leest?
BSA.
BAF
Lees de afkortingen hardop. Welke is de vreemde eend in de bijt?
Opdracht 4
kld (auteur), De Standaard, vrijdag
Onwetend eer ze dat jongeren vaak niet weten wann Uit het onderzoek blijkt bovendien op een ze eer wann dat t denk nten stude illegaal downloaden. Zes op de tien om een te downloaden, het sowieso wel bepaalde site moeten betalen om legale website gaat.
de nten gedownload, 77 procent van Muziek wordt het vaakst door stude van derde twee bijna In et. intern het s van ondervraagden haalt wel eens liedje nt). proce (64 al illega dat urt de gevallen gebe n van het internet ook voor het binnenhale Drie op de tien studenten gebruikt verkregen al illega en stand lmbe fi de nt proce films en software. In totaal zegt 79 om 35 procent illegale versies. te hebben, voor software gaat het gedownload. van de ondervraagde studenten Games worden door 12 procent (62 nden besta le illega om keer drie Ook hier gaat het bijna twee op de procent).
Muziek
kopie. Zaza, www.zaza.be voerd door Dat blijkt uit een onderzoek uitge an Belgi de van cht opdra in ool de Karel de Grote-Hogesch ) en Sabam Business Software Alliance (BSA Anti-piracy Federation (BAF), de . vers) Uitge en urs, Componisten (de Belgische Vereniging van Aute
downloadt. De meeste studenten films, games en muziek internet gehaald. Bij het van al illega bestanden werden keer om een illegale films gaat het zelfs vier op de vijf
Uit een studie blijkt dat 90 procent
Studenten downloaden massaal illegaal
Bekijk de grafiek in je bronnenboek die de correcte cijfers toont uit het journaal dat je net hebt bekeken. Vergelijk de gegevens uit het journaal met die uit de krant De Standaard. Toon de verschillen.
Lees de tekst. Raadpleeg de leesstrategie in het algemene OVUR-kader. • Welke gelijkenissen zijn er tussen het journaal en het krantenartikel? Verklaar je antwoord.
Opdracht 5
Opdracht 3 1
ICT
6
2
61
62
60
frauduleus
ik heb ge�ilterd
ik �ilterde
ik �ilter
�ilteren
ik heb gefraudeerd
ik fraudeerde
ik fraudeer
frauderen
ik heb gedownload
ik downloadde
ik download
downloaden
bv. opmerken: ik merk op (ott) ik merkte op (ovt) ik heb opgemerkt (vtt)
werkwoord + hoofdtijden
de provider
het bedrog
onbetrouwbaar
binnenhalen
onwettig
synoniem
haalt
(halen) zijn favoriete mu-
Deel 1 Links leggen
We hebben gezien uit de resultaten dat 90 procent van de bevraagde studenten films, muziek, games en software downloadt. Wat betreft het illegale percentage daarvan: bij muziek is dat 65 procent, bij films zelfs 80, een derde voor software en ook nog eens 60 procent voor videogames.
Negen op de tien van hen (1) ziek, film of game van het internet.
Bijna acht op de tien films die studenten van het internet halen, worden illegaal gedownload. Ook ruim zes op de tien muziekbestanden en spelletjes zijn illegaal verkregen, al hebben de studenten zelf dat vaak niet eens in de gaten. Dat blijkt uit een onderzoek van de Karel de Grote-Hogeschool. Het is niet te verwonderen. Studenten downloaden massaal.
Jongeren downloaden massaal illegaal
Vul de ontbrekende werkwoorden in de tekst van het kijkfragment in.
Opdracht 8
de filter
de internetaanbieder
de fraude
mala�ide
illegaal
de illegaal
de download
bv. opmerkelijk
bijvoeglijk naamwoord
bv. de opmerking
zelfstandig naamwoord
Vul het schema aan met woorden uit de tekst. Raadpleeg woordenlijst.org of het Groene Boekje.
Opdracht 7
Deel 1 Links leggen
wordt
de
download.
de
internetaanbieders zoals Belgacom en Telenet.
probleem aan te pakken is volgens
bak.’ sector
de
hulp nodig
sector ook minder inkomsten en raken nieuwe artiesten almaar
risico op virussen en bankkaartenfraude ook groter. Door niet
indruk dat je legaal downloadt, maar blijkbaar is dat niet altijd zo.
een
6 Muziek downloaden
Meer kenmerken en een verdere uitwerking van het zelfstandig naamwoord komen aan bod in 9.4 Het zelfstandig naamwoord.
Lidwoorden.
Op de stippellijntjes zijn korte woordjes verdwenen. Vul ze aan. Tot welke woordsoort behoren ze?
Markeer ook in de laatste zin die woordsoort.
Zelfstandige naamwoorden.
In de aangehaalde zinnen van Johan Verminnen staan woorden vetgedrukt. Benoem die woordsoort.
de
het
de
het te betalen heeft moeilijker aan
In zo’n geval is
de
‘Er zijn dus malafide servers op de markt die geld vragen voor Daardoor heb je
vindt Het Journaal, Eén, 24 april 2009
Lees de tekst in het kader hieronder en maak de opdrachten.
van
(beseffen)
(worden) om nog illegale bestanden aan te bieden.
Op de site van de Belgian Anti-piracy Federation (5) (vinden) u alvast een lijst met betrouwbare downloadsites.
(4)
Opdracht 9
Om
beseft
Johan Verminnen: ‘Er zijn dus malafide servers op de markt die geld vragen voor een download. Daardoor heb je de indruk dat je legaal downloadt, maar blijkbaar is dat niet altijd zo. In zoÕ n geval is het risico op virussen en bankkaartenfraude ook groter. Door niet te betalen heeft de sector ook minder inkomsten en raken nieuwe artiesten almaar moeilijker aan de bak.Õ Om het probleem aan te pakken is volgens de sector de hulp nodig van de internetaanbieders zoals Belgacom en Telenet. Christophe van Mechelen (Belgian Antipiracy Federation): Ô Ik denk daarbij aan voorbeelden uit andere landen zoals het blokkeren van illegale websites voor de abonnees vanuit dat land, het versturen van waarschuwingen aan mensen die op grote schaal illegale bestanden aanbieden of het proactief gaan filteren van de netwerken zodat het onmogelijk
Wie toch (2) betaalt (betalen), (3) vaak niet dat ook dat illegaal kan zijn.
Zomaar alles gratis en illegaal van het internet plukken is verleidelijk. Zo is twee op de drie studenten niet bereid om te betalen.
6 Muziek downloaden
63
61
64
ICT
ICT
ICT
dvd
Deel 1 Links leggen
het internet beschermen.
• Wat is het doel van de wet? De rechten van auteurs, artiesten en hun partners op
• Omschrijf de wet met één woord uit de tekst. Controversieel.
procedure: werkwijze, methode
controversieel: in strijd met
innovatief: verniewend
• Zoek de betekenis van deze woorden op aan de hand van www.vandale.nl of gebruik een woordenboek.
Internetpiraten voor de rechter na derde overtreding
Ga naar focus.deboeck.com en volg de link naar het artikel over de downloadwet in Frankrijk.
Frankrijk gaat een stap verder in het straffen van illegaal downloaden. Sabam hoopt in België zo vlug mogelijk een gelijkaardige wet te hebben.
Opdracht 11
Straf:
Overtreding 2:
Straf:
Antwoord a�hankelijk van de gekozen maand.
Overtreding 1:
• Volg de link naar de website met voorbeelden van effectieve straffen. Omschrijf twee voorbeelden van overtredingen en de straffen die daarop staan. Doe dat in keurig gebouwde zinnen.
inbeslagneming, gevangenisstraf.
Boetes van 500 tot 500 000 euro,
• Stel dat je schuldig bent. Welke straf hangt er dan boven je hoofd? Zoek het op door in het menu van de website te klikken op de wet.
Persoonlijk antwoord.
• Misschien ben jij ook wel schuldig aan illegaal downloaden. Ga naar focus.deboeck.com en zoek het uit op de website over piraterij. Voel jij je schuldig? Waarom? Noteer kort waarom je van jezelf vindt dat je terecht of onterecht schuldig bent.
Aantonen dat illegaal downloaden stelen is.
• Bekijk het fragment over illegaal downloaden. Wat is het doel van de spot?
Opdracht 10
* efficiënt: doeltreffend
Ik vind ook dat
Je kunt ook zeggen dat
Een eerste positief punt is
positieve punten
van mening dat
Aangezien
Bovendien is het zo
ben ik ook
6 Muziek downloaden
negatieve punten Daartegenover staat dat
De downloadwet van Frankrijk
Wat vind jij van die wet? Vul het schema aan met je persoonlijke mening, gebaseerd op de informatie die je al kreeg over de wet in Frankrijk en Zweden.
Persoonlijk antwoord.
Wat is volgens jou het meest opvallende resultaat?
In Zweden bestaat al één jaar een gelijkaardige wet. Ga naar focus.deboeck.com en volg de link naar een overzicht van de resultaten van die wet.
Nee. Er zijn nu al alternatieven om de wet te omzeilen.
• Is het een efficiënte* wet? Verklaar je antwoord.
Waarschuwende e-mail, waarschuwende brief, voor de rechter verschijnen.
• Welk stappenplan wordt gevolgd als je de wet niet naleeft?
ICT
65
