Duurzame landbouw – Gezond voedsel - Vitaal platteland
Studiedag NVTL Weidegang Frits van der Schans 11 maart 2014
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag Uitnodiging - Wat is weidegang precies ? - Hoe belangrijk is het en hoe belangrijk vinden wij het? - Op welke manier draagt weidegang bij aan de gezondheid van mens, dier en milieu? Frits van der Schans geeft daarop zijn visie ……
Weidegang – NVTL-studiedag Definities Weidegang • periode dat het vee buiten loopt (meinovember) Weiden • laten grazen, het vee hoeden Grazen • gras eten
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag Mijn beeld van weidegang • • • •
Buiten verblijven, vreten en rusten Geen beperkingen qua vreten en drinken Gedurende een substantieel deel van het jaar Wenselijk: – Vrije keuze binnen – buiten – Schuilmogelijkheden, tegen zon en regen
Weidegang – NVTL-studiedag Beweidingsduur • SKAL – De dieren moeten altijd naar buiten kunnen, tenzij dit niet kan door weers-, en bodem omstandigheden. Overbegrazing en verdrassing van de weidegronden moet u voorkomen.
• Zuivel – Minimaal 120 dagen – 6 uur per dag – “Deeltijdweiden”
Weidegang – NVTL-studiedag Hoe vrij is vrije keuze? • “Vrije-keuze-stallen”: dieren kunnen gedurende (deel van) de dag zelfstandig naar binnen/buiten • Waar krijgen de koeien te vreten en drinken? • Is er buiten weide (met gras) of slechts uitloop? • Welke schuilmogelijkheden zijn er buiten? • Wat is de motivatie voor een “vrije-keuze-stal”?
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag Belang van weidegang • Dierenwelzijn (vertonen natuurlijk gedrag) • Diergezondheid (infectiedruk en klauwen/benen) • Ammoniak (minder emissie door scheiding mest/urine)
• Stikstof – fosfaat – broeikasgassen (ja-ja/nee-nee) • Landschap (verrijking en verlevendiging) • Natuur (weidevogels, slootkanten, diversiteit weiden) • Imago
(License to Produce en maatschappelijke ruimte)
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag License to Produce Relatief zéér soepel beleid mbt • Ammoniak (weidegang ipv emissiearme stallen) • Mest (derogatie; 50% meer mestruimte) • Geur (geen normen) • Ruimte (veel mogelijkheden in bestemmingsplan) • GLB (inkomensondersteuning)
Weidegang – NVTL-studiedag
Regio– Nederland Duitsland Wisconsin Weidegang NVTL-studiedag 2
Texas
Nieuw Zeeland
Duurzaamheidsonderwerp Extern sociaal -Voedselkwaliteit
0
0
0
0
0
-Dierenwelzijn
0
-
0
0
---
0
-Diergezondheid
-
-Gebruik van GMO
0
0
0
0
-Industrialisatiegraad
0
0
-Arbeidsomstandigheden
0
--
+ 0
-
0
+ 0
Ecologie
+ +
0
0
+ + +
0
-Ecotoxiciteit
0
0
0
-
-Energie gebruik/klimaat
0
0
0
-Bodemerosie
0
-
-Ontbossing
0
0
+
+
-Eutrofiëring
0
-Grondwaterkwaliteit
0
-Ammoniak emissie
1
0
+ + + + 0
++
++ betekent dat het betreffende land beduidend beter scoort op het onderwerp voor duurzaamheid in vergelijking met Nederland; + betekent beter; 0 betekent vergelijkbaar; - bete
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag Waarom weidegang belangrijk? Burgers en consumenten willen het … • Ca. 2/3 van NL-ers vindt weidelandschap mooi; het is kenmerkend voor NL en moet blijven • Consumenten zijn bereid een meerprijs te betalen voor weidezuivel • Internationaal wordt weidegang steeds meer gebruikt in de promotie van NL-se zuivel • Weidegang is een trigger voor nevenactiviteiten op melkveebedrijven
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag Bijdrage weidegang aan … Mens • Door weidegang bevat melk meer CLA’s (geconjugeerd linolzuur) en is daardoor gezonder • Landschap is rijker en levendiger • Meer transparantie • Betere diergezondheid minder antibiotica • Aantrekkelijke mogelijkheden bij verbreding • Minder overlast door geur
Weidegang – NVTL-studiedag Bijdrage weidegang aan … Dier • Gezondheid (uiers en benen), maar ook verbetering van de natuurlijke weerstand van dieren • Welzijn, door mogelijkheden van natuurlijk gedragen zoals (gezamenlijk) gras vreten, liggen en ‘stoeien’
Weidegang – NVTL-studiedag Bijdrage weidegang aan … Milieu • Ammoniak: max. weidegang is meest gunstig voor emissie • Biodiversiteit: weidevogels, kleine natuur, bodemleven, etc • Energie: lager gebruik voor voederwinning, vervoederen, mest aanwenden, etc • Gezonde leefomgeving: geur, fijn stof en resistente bacteriën • Risico vrijloopstallen: fijn stof, ‘spore vormers’
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag Trends in weidegang • Minder bedrijven weiden koeien; op weidende bedrijven komen koeien minder lang buiten • Positieve relatie met opstallen (oorzaak – gevolg?) – – – –
Bedrijfsomvang Melkproductie per koe Melkrobot Mestverwerking
• In Zuid is trend gestopt, niet in Noord en West • Meeste boeren willen koeien weiden!
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag Waarom teruggang? • • • •
Schaalvergroting Mechanisering Automatisering Robotisering
Stelling: “Opstallen is het verdienmodel van de periferie”
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag Nieuw verdienmodel periferie • Mechanisering, automatisering, robotisering gericht op bedrijfssystemen met weidegang – Selectiepoorten stal - weide – GPS volgsystemen – Gerobotiseerd koeien ophalen, gras maaien, inspectie van koeien, koeien melken, etc – Bedrijfsvoering op meerdere locaties – Loopbanden voor melkkoeien “Mind Your Step”
• Ga iets doen buiten de melkveehouderij ;-)
Duurzame landbouw – Gezond voedsel - Vitaal platteland
Zonder weidegang geen duurzame melkveehouderij in Nederland
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
