Arteveldehogeschool Campus Kantienberg Voetweg 66 9000 Gent
D UURZAME EVENEMENTEN : EEN TRENDANALYSE
Eindproject voorgedragen door Michiel D’harte tot het behalen van het diploma Bachelor in het communicatiemanagement Begeleid door Mevrouw Liliane Vandenheede Academiejaar 2009-2010
INHOUDSOPGAVE I N L E I D I N G .................................................................................................................................1 1
Toelichting ................................................................................................................................3
1.1
Afbakening werkterrein ............................................................................................................3
1.2
Toelichting sleutelbegrippen .....................................................................................................3
1.3
Waarom zoveel duurzaamheid? ................................................................................................4
2
Uitwerking - deel 1 ....................................................................................................................6
2.1
Eventmanagers .........................................................................................................................6
2.1.1 Interview met UC Belgium.........................................................................................................6 2.1.2 Interview met 24Seven .............................................................................................................7 2.2 Festivalorganisatoren................................................................................................................8 2.2.1 Interview met Mano Mundo .....................................................................................................8 2.2.2 Interview met Onder de Draak vzw - Gentse Feesten ................................................................9 2.2.3 Interview met Dranouter ........................................................................................................ 10 3
Uitwerking - deel 2 .................................................................................................................. 11
4
De zijsprong ........................................................................................................................... 20
B E S L U I T ..................................................................................................................................... 23 B I J L A G E N ................................................................................................................................. 24 I
Vragenlijst duurzaamheid - niet opgenomen resultaten .......................................................... 24
II
Volledige antwoorden - verkiezingen 2010 .............................................................................. 24
III
Lijst respondenten .................................................................................................................. 29
IV
Mail naar evenementenbureaus ............................................................................................. 30
V
Mail naar festivals ................................................................................................................... 30
VI
Vragenlijst evenementenbureaus............................................................................................ 31
VII
Vragenlijst festivals ................................................................................................................. 31
VIII IX
Interview met “UC-Belgium” ................................................................................................... 32 Interview met “24Seven” ........................................................................................................ 33
X
Interview met “Mano Mundo” ................................................................................................ 34
XI
Interview met “Onder de Draak” ............................................................................................. 36
B R O N N E N L I J S T ..................................................................................................................... 39
De afbeelding 1 op de voorpagina komt van Green-events, Internet, 2010 (zie bronnenlijst)
INLEIDING De aanleiding van dit eindproject vindt zijn oorsprong op het BEA-congres 2010 in Genval. BEA staat voor “Benelux Event Awards” en is een prestigieuze prijs die elk jaar wordt uitgereikt aan het beste evenement. De tweede dag volgde ik de sessies rond “duurzame evenementen”. Ik stelde vast dat het onderwerp duurzaamheid echt een hot issue is in de evenementenwereld. Ik merkte ook dat de evenementenbureaus veel verschillende meningen hebben op vlak van duurzaamheid. De ene vond dat evenementen en duurzaamheid recht tegenover elkaar staan: “Evenementen zijn altijd tijdelijk en dus onmogelijk duurzaam”. De andere organiseerde een festival en ondervond geen problemen om veel aspecten ervan ecologisch te maken. Hierdoor rezen er bij mij een aantal vragen: In hoeverre is duurzaamheid al doorgedrongen in deze sector? Wat is eigenlijk duurzaamheid? Kan een duurzaam evenement wel bestaan? Waarom is de ene voor en de andere tegen? Zijn er eigenlijk al voldoende materialen uitgevonden die duurzaam zijn? Zijn die wel te betalen? Steunt de overheid al duurzame evenementen? Het onderwerp van mijn eindproject was geboren: ik zou een stand van zaken maken over duurzaamheid in evenementen. Zijn er al zo’n evenementen georganiseerd? Vind men voldoende middelen? Wat vinden die projectmanagers daar eigenlijk van? Wat is hun mening? Ik ben begonnen met het definiëren van verschillende begrippen. Wat is duurzaamheid en is dat hetzelfde als ecologisch? En wat wil “groen” dan zeggen? Bovendien vroeg ik mij af waarom men eigenlijk zoveel over duurzaamheid bezig is? Hoe komt het dat ecologie en de natuur opeens zoveel aandacht krijgen? Ik heb dan besloten om een aantal verantwoordelijken in de sector te bevragen: eventmanagers en festivalorganisatoren. Die zitten het dichtst bij de organisatie van evenementen. Eenvoudiger gezegd dan gedaan, zo bleek. Weinig van die mensen heb ik bereid gevonden om tijd vrij te maken voor een interview. “Het is zo’n drukke sector meneer!” Uiteindelijk heb er toch vijf kunnen contacteren om een telefonisch interview af te nemen. Ik merkte dat deze informatie niet al mijn vragen beantwoordde, maar in de voorbereiding van het BEA-congres hadden de organisatoren een duurzaamheidenquête gehouden. Een vragenlijst van 22 vragen over diverse maatregelen werd voorgelegd aan mensen uit de evenementsector. De resultaten daarvan werden op het congres voorgesteld. Ik heb dus besloten om deze resultaten ook op te nemen in mijn eindproject, waardoor ik meer informatie kreeg over in welke mate organistoren bepaalde maatregelen toepassen. Ondertussen viel het mij ook op dat er in de media ook veel aandacht wordt besteed aan duurzaamheid. De top van Kopenhagen, het autosalon met elektrische wagens, smog-alarm,
°
1
windmolenparken, en sinds kort -door de nakende verkiezingen- de programma’s van de politieke partijen. Opvallend is dat ecologie en de opwarming van de aarde vaak opduiken in de debatten. Het is een onderwerp dat dus ook in de politiek leeft! Als dat zo is, dan is de kans groot dat de regering straks ook wetten en/of subsidies zal voorzien i.v.m. ecologie. Dan is het ook mogelijk dat die van toepassing zullen zijn op evenementen. Misschien zal er wel financiële ondersteuning voorzien worden voor wie ecologisch onderneemt? Om dit kort aandacht te geven neem ik een kleine zijsprong naar de politieke agenda. Heeft door de vele aandacht voor duurzaamheid ook de politiek zich hierop geconcentreerd? Ik bespreek daarom enkele belangrijke ecologische standpunten van elke partij. Ik sluit dit werk af met mijn besluit dat gevolgd wordt door de bijlagen. Veel leesplezier! Michiel
°
2
1
Toelichting
1.1 Afbakening werkterrein Bij mijn keuze om een aantal verantwoordelijken in de sector te bevragen baken ik mijn werkterrein af. Ik richt mij enkel tot organisaties en evenementen die zich in België en vooral Vlaanderen lokaliseren. Ook in tijd ben ik beperkt. Mijn interviews gaan enkel door in mei 2010, waardoor ik een duidelijke momentopname kan maken. Als extra invalshoek heb ik gekozen voor de actualiteit en meer bepaald rond de nakende verkiezingen.
1.2 Toelichting sleutelbegrippen Niet iedereen is vertrouwd met de evenementenwereld. Ikzelf was niet vertrouwd met begrippen zoals duurzaamheid en ecologie. Om misverstanden te vermijden verklaar ik hieronder enkele bijzonder cruciale sleutelbegrippen. Deze hebben mij geholpen om de materie correct te verstaan en zijn nu nodig om dit eindproject in de juiste context te kunnen begrijpen. Evenement “Een belangrijke, tijdelijke gebeurtenis. Meestal georganiseerd door een evenementmanager of evenementbureau”. (Prisma Nederlands, 2008) Een evenement kan alle soorten en vormen aannemen. Er zijn publiek- en privéevenementen, van een uur tot verschillende dagen, groot en klein, etc. Ook bijvoorbeeld festivals, bedrijfsfeesten, trouwfeest, openingen of inhuldigingen zijn evenementen. Duurzaamheid “Langdurig, blijvend, weinig aan bederf of slijtage onderhevig”. (Prisma Nederlands, 2008) “Duurzaam” is de aanduiding voor tijdsduur die meer is dan men onder gewone omstandigheden verwacht. Goederen kunnen duurzaam gemaakt worden door betere grondstoffen, onderdelen of materialen te gebruiken en/of door er nadien betere zorg aan te besteden. (Wikipedia, Internet, 2010) Duurzame ontwikkeling “Duurzame ontwikkeling is ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen, aldus de definitie van de VN-commissie Brundtland uit 1987. Bij duurzame ontwikkeling is dus sprake van een ideaal evenwicht tussen ecologische, economische en sociale belangen”. (Wikipedia, Internet, 2010) “Alle ontwikkelingen die op technologisch, economisch, ecologisch, politiek of sociaal vlak bijdragen aan een gezonde aarde met welvarende bewoners en goed functionerende ecosystemen zijn duurzaam”. (Wikipedia, Internet, 2010)
°
3
Ecologisch “Op een natuurvriendelijke manier vervaardigd”. (Prisma Nederlands, 2008) “Groen” “Milieuvriendelijk, idem ecologisch”. (Prisma Nederlands, 2008) Trend “Algemeen verloop, tendens, ontwikkelingslijn, richting”. (Prisma Nederlands, 2008) “Richting, ontwikkeling op lange of middellange termijn”. (Encarta – Encyclopedie, 1993-2002) Een trend hoeft niet tijdelijk te zijn. Ik spreek in dit eindproject over de trend van duurzaamheid, wat dus ook kan aantonen dat het een blijvend gegeven zal zijn. Zoals het woordenboek het zegt is het ook een ontwikkeling of evolutie. Afval Aangezien ik door mijn onderzoek vastgesteld heb dat afval niet enkel wordt beschouwd als datgene dat vernietigd wordt, geef ik ook hiervoor de definitie van het woordenboek. “Het afgevallene, wat na bewerking resteert”. (Prisma Nederlands, 2008) “Afvalstoffen, stoffen die geen functie of gebruikswaarde (meer) hebben en waarvan de enkeling of de gemeenschap zich heeft ontdaan of zal ontdoen”. (Encarta – Encyclopedie, 1993-2002) Afval gaat dus over stoffen die niet meer nuttig zijn. In de context van mijn eindproject heb ik het met “afval” vast en zeker ook over materiaal dat nog steeds nuttig kan zijn: herbruikbaar afval (in bestaande of verwerkte vorm) en biologisch afbreekbaar afval (die op een ecologische manier wordt afgebroken).
1.3 Waarom zoveel duurzaamheid? Wat duurzaamheid betekent hebt u al kunnen lezen. Maar waarom is nog niet duidelijk. Nadat ik het een weekend heb laten bezinken kwam ik tot de volgende verklaring. Ecologie is “de leer van de betrekkingen tussen levende wezens onderling en met de levenloze omgeving”. (Prisma Nederlands, 2008) Dàt wij vandaag deze term uitgelegd vinden in het woordenboek betekent dat er zich een wetenschap heeft ontwikkeld die de verhouding tussen de mensen, de dieren en de natuur bestudeert. Vroeger was deze wetenschap niet nodig. De meeste mensen volgden het woord van de Kerk en dat was voor hun het enige juiste. De mens heeft dit woord ook gevolgt: dieren werden gedomesticeerd, gekweekt en geconsumeerd. De -toen als oneindig beschouwde natuurbronnen- olie, gas, kolen, ertsen en de vissen in de oceaan, werden ongehinderd en op massale wijze aangeboord en gebruikt voor voeding en industrie.
°
4
Vandaag zien we echter dat er een grotere aandacht begint te ontstaan voor de productie- en consumptiemethoden en de schade die ze aan het ecosysteem aanbrengen. Door de evoluties in de wetenschap en de alomtegenwoordige mediatisering van het wereldgebeuren is de wereld, bij wijze van spreken, veel kleiner geworden. Er kan zich op deze aardbol en erboven niets meer afspelen zonder dat er camera’s, webcams of gsm’s op gericht zijn. Door deze toegenomen informatiestroom is de ‘awareness’ over wat er allemaal gebeurt ook erg vergroot. We zien hoe enorme stukken van het regenwoud zijn gekapt, we zien de kolossale oceaanvissers tonnen vis boven halen, we zien de olie de Golf van Mexico vervuilen, we tellen de overgebleven dieren van bepaalde rassen en stellen vast dat er bijna geen meer zijn, we kijken met z’n allen naar The Unconvenient Thruth van Al Gore, we meten angstvallig de temperatuurswijzigingen, enzovoort. De “mens” wordt dus ongerust. Er is blijkbaar iets mis met de wijze waarop hij met de natuur omgaat. We moeten iets doen… maar wat? Als het op “acties” aankomt zijn er altijd verschillende niveaus van verantwoordelijkheden. We kijken graag eerst naar overheden: de regering, Europa, de stad, de provincie,… zij hebben immers het bestuur - en het geld - in handen, zij bepalen de regels en kunnen wetten en verordeningen maken zodat de “burgers” (bedrijven, verenigingen, privé…) zich op een andere, meer verantwoorde manier zouden gedragen. De CO2 emissies van bedrijven wordt gemeten en er worden normen opgelegd. Vissers krijgen visquota en afgrenzing van visgebieden, landen met een groot wildbestand worden op de vingers getikt als ze al te vriendelijk zijn voor stropers, windmolenparken ontstaan, etc. Bovendien moeten “burgers” zich niet al te lui in hun stoel zetten en wachten tot bepaalde wetten op hen afkomen. Zij worden via allerlei incentives aangemoedigd om zelf ook milieuvriendelijker te leven. Isolatiepremies, roetfilters, dubbele beglazing, wordt een Low Impact Man. Het zijn maar enkele voorbeelden van een algemene duurzaamheidstrend die zich voltrekt. Deze algemene “milieu bewustwording” is ook niet meer uit de media weg te branden. Het is een dagelijks thema op de nieuwsuitzendingen, politieke partijen hebben allemaal een luik ‘milieu’ in hun programma en van alle grote gebeurtenissen worden de milieueffecten (ecologische voetafdruk) opgemeten. Redenen te over dus om er ook in de evenementensector aandacht aan te geven.
°
5
2
Uitwerking - deel 1
Voor de uitwerking van mijn onderzoek heb ik als eerste deel interviews afgenomen bij evenementenbureaus en festivalorganisatoren. Deze laatste groep had gelukkig meer tijd dan de eerste waardoor ik mij toch een beeld kon vormen van hun standpunten. Dit bleek echter niet voldoende om al mijn vragen te beantwoorden. Om een duidelijker beeld te krijgen op de zaak heb ik tevens de duurzaamheidsenquête van het BEA-congres ook onder de loep genomen. Die vindt u verder in deel twee van de uitwerking. Eerst de professionals aan het woord. U kan de volledige lijst van gecontacteerde respondenten terugvinden in bijlage III. Aangezien mijn onderzoek bestond uit semigestructureerde diepte-interviews zal u merken dat niet altijd alle vragen beantwoord zijn. Soms was een vraag niet van toepassing of niet relevant voor de respondent.
2.1 Eventmanagers 2.1.1
Interview met UC Belgium 1-2
“Duurzaamheid en evenementen zijn zeker verzoenbaar. Vroeger kreeg ecologie geen of weinig aandacht. Dit is vooral omwille van budgettaire redenen. Ecologische oplossingen zijn nog steeds niet goedkoper dan de traditionele materialen.” (Peter Veekmans, UCB) Uit mijn interview blijkt dat UC Belgium al verschillende keren ecologische evenementen georganiseerd heeft. Op het eind van het gesprek was het duidelijk dat men zich in dit agentschap actief bezig houdt met duurzaamheid. UC Belgium heeft bijvoorbeeld zelf een gerecycleerde statafel ontworpen op basis van karton. Deze is even stevig al gewone statafels en is (1) gemaakt van gerecycleerde materialen en kan (2) nadat het zijn nut bewezen heeft volledig opnieuw gebruikt worden om andere voorwerpen te maken. UC Belgium gebruikt ook LED verlichting en bio schuimwijn. De gewone wijn die men aankoopt wordt op een natuurvriendelijke wijze gemaakt. UC Belgium krijgt meer vragen naar ecologische evenementen dan vroeger. Er zijn verschillende klanten die duurzaamheid reeds in hun beleid hebben opgenomen en dit willen doortrekken naar hun evenementen. Toen ik vroeg of ze zelf ook soms ecologische concepten voorstellen, was een heel twijfelende “ja” het antwoord. Een teken aan de wand dat ze zelf nog niet helemaal overtuigd zijn van het ecologisch ideeëngoed? UCB: “De klant is en blijft koning. Als die klant een bepaald budget opstelt en geen speciale wensen heeft qua duurzaamheid, dan wordt daar geen aandacht aan besteed”. 1 2
Online op www.uc-belgium.be Volledig interview zie: bijlage VIII
°
6
2.1.2
Interview met 24Seven 3-4
In dit agentschap houdt men er een eigen kijk op na. “Duurzaamheid kan gevoelsmatig wel aanwezig zijn, maar echt ecologisch zijn de huidige groene evenementen nooit”. (Bruno Schaubroeck, 24Seven) Veel draait om geloven in ecologie en veel wordt bepaald door de economie. Men kan een evenement duurzaam maken door herbruikbare materialen te gebruiken, maar die zullen dan waarschijnlijk
wel
gebracht
worden
met
een
vrachtwagen
die
CO2
uitstoot.
Het is de economie vs. de uitvindingen. Er bestaan elektrische wagens, die bestaan zelfs al geruime tijd. Alleen zijn de massale voorzieningen er nog niet. Niet te verwonderen, want er zal niet één producent van brandstof zijn die het erg vindt dat die stroompunten nog een paar jaar op zich laten wachten. Het zijn natuurlijk hun inkomsten die straks verschuiven naar de stroomleveranciers. Zonnepanelen worden vandaag massaal geplaatst en gepromoot. Jammer, want eigenlijk is de lichtsterkte in België niet voldoende om de volledige capaciteit van die panelen te benutten. Bovendien lijkt deze techniek een oplossing, maar het is echter enkel uistel van executie want er is nog geen goede manier gevonden om die zonnepanelen te vernietigen of recycleren… Zorgen voor later? Een beter idee is om (heel) oude technieken of uitvindingen opnieuw boven te halen en die te moderniseren. Dat is duurzaamheid! Er bestaat een TESLA- pomp die geheel autonoom werkt, zonder enige toevoeging van energie. Door de wrijving in die pomp zodanig te reduceren, kan deze eenmaal gestart, blijven draaien, als het ware voor eeuwig.5 Zo bestaan er ook reeds auto’s die volledig op water rijden, bougies die starten met enkel water en heftrucks die helemaal geen CO2 uitstoten. Mocht dit laatste doorgevoerd worden en alle heftrucks ter wereld vervangen worden door CO2 loze heftrucks, dan boekt men meer vooruitgang dan een heleboel maatregelen samen. Alleen is de wereld nog niet klaar voor deze nieuwe evolutie. De oude technieken en winstzekerheden blijven de bovenhand halen. Het is de waarheid van de evolutie tegenover de realiteit. Gelukkig verandert de norm in de maatschappij. Nu zijn alle normen nog gebaseerd op oude of recente technieken. De norm zal hopelijk zich hopelijk aanpassen aan de toekomst. Straatverlichting bijvoorbeeld: Vandaag is er een norm die zegt dat er ’s nachts op straat een bepaalde hoeveelheid licht moet zijn. Als men met het menselijk oog waarneemt, dan stelt men vast dat die norm eigenlijk te laag ligt, want het is ’s nachts vrij donker. Echter, om die norm te halen moeten er in de straatverlichting wel speciale lampen zitten die die norm halen. Deze lampen zijn echt energieverslindend. Een nieuwe LED lamp verbruikt daarentegen veel minder energie en geeft bijzonder veel meer licht dan nu. De kans is dus groot dat de norm zich zal aanpassen aan de evolutie en dat zou een goede zaak zijn.
3
Online op www.24Seven.be Volledig interview zie: bijlage IX 5 Zie ook wikipedia online: http://nl.wikipedia.org/wiki/Nikola_Tesla 4
°
7
2.2 Festivalorganisatoren Dit is een andere sector met een verdere ontwikkeling van duurzaamheid. Ik beschouw het al het toekomstbeeld van de evenementsector. Interessant toch om te weten wat er kan komen? 2.2.1
Interview met Mano Mundo 6-7
Mano Mundo heeft 19 000 bezoekers elk jaar. Het is een duurzaam evenement al 8 jaar lang. Het heeft als een van de doelstellingen: “interculturaliteit aandacht geven”. Er is een nauwe samenwerking met NGO’s in het zuiden. De bekers worden gerecycleerd, meestal zijn het kinderen die als spelletje bekers verzamelen in de festivalzone. Zij krijgen dan Fair Trade chips in de plaats. Men maakt al lang afvaleilandjes, voor gescheiden afval. Dit evenement is een van de weinigen die een subsidie ontvangen van de overheid 8. Helaas was er dit jaar in de begroting geen budget voor subsidies waardoor de organisatoren het zelf moesten redden. Dit was gelukkig geen probleem, door extra middelen van o.a. sponsoring hebben ze een leuke editie 2010 kunnen brengen. Dit festival is “die hard” in ecologie en duurzaamheid. Ze hebben het onderdeeltje Eco Mundo waarin alles wordt bekeken en gemeten qua belasting voor de natuur. De ecologische voetafdruk, waarin ze elk jaar slagen om hem te verkleinen, is een mooi instrument hiervoor. Mano Mundo is dit jaar door zijn bezoekers uitgeroepen als properste festival van het jaar. Een bewijs van de succesvolle sensibilisering van de bezoekers. Mano Mundo doet dan ook veel. Het selectief inzamelen is al lang een feit, waardoor ze recycleerbare materialen kunnen scheiden van andere. De Ovam GROENEVENTSCAN laten ze ook elk jaar doorvoeren. Bovendien hebben de organisatoren ook een “Klimaatcoalitie” waarin voor alle transport van artiesten, er een co2 compensatie is. Er wordt bij deze respondent veel gedaan voor het milieu en dit staat bovendien centraal tijdens het festival. De organisatoren staan zeer positief tegenover de trend van duurzaamheid en kijken uit naar de verder evolutie hiervan. Dit festival heeft ook de Ovam-award voor groenste evenenement ontvangen. Wat minder positief is, is de groeiende druk vanuit de wetgever i.v.m. regels en decreten. De festivalorganisatoren zijn volgens deze respondent werkelijk “regelmoe”. Er zijn een heleboel regels waar zo’n festival moet aan voldoen: Vlam-normen, tabak en alcohol wetgeving, geluids- en burenoverlast, vrijwilligerswetgeving etc. Het wordt problematisch, want de focus is reeds verschoven naar het onderzoeken van de wetgeving i.v.m. wat wel mag en wat niet i.p.v. het zoeken naar leuke artiesten en groepen en de nodige partners. Op de vraag of er nog meer zaken zijn die men in de toekomst nog zou willen realiseren was dit het antwoord. “Niet echt, de hamburgers van Bevers misschien nog vervangen door iets Fair Trade, dat 6
Online op www.manomundo.be Volledig interview zie: bijlage X 8 Kabinet van de minister van klimaat en energie 7
°
8
zou leuk zijn. Ook Coca Cola verkopen we nog, maar na een jaar getest te hebben zonder Cola. Dit was geen succes dus doen we dat niet opnieuw. Het publiek blijft weg of ze kopen niet meer, gevolg zou zijn dat er het jaar daarop geen festival zou zijn. Als de klant iets vraagt dan verkopen we het.” 2.2.2
Interview met Onder de Draak vzw - Gentse Feesten 9-10
Deze respondent had het bij mijn vragen vooral over de maatschappij en de bezoekers van festivals. Dit geeft mij de indruk dat ecologie nog niet compleet is uitgewerkt op dat evenement. “De optredens gaan door in het hartje van Gent, waar wel degelijk mensen wonen en waar er een druk dagelijks leven is. Hierdoor moeten wij meer aandacht besteden aan die bewoners en de omgeving.” Wat de maatschappij betrof ging het vooral over de overdreven vele regels en normen die een organisator moet nakomen. “De maatschappij moet meer ruimte laten voor spontane, leuke en creatieve zaken. Dit wordt automatisch beknopt door de vele regeltjes. “ Alle afvalverwerking wordt geregeld via de intercommunale van Gent. Per plein zijn er subsidies voorzien en een afvalteam. Dit doet Onder de Draak ondermeer: ° Ontvangt financiële ondersteuning voor de afvalverzameling in aparte containers (pleinsubsidies) ° Meet en past het geluid continu aan ° Gaat voor dit jaar een samenwerking aan om elektriciteit via zonnepanelen te verwerven. ° Herbruikbare bekers zijn getest op de Gentse Feesten, maar zijn niet het grote probleem. De mensen van de IVAGO 11 hebben meer last met glazen en gebroken flesjes die op straat liggen. De herbruikbare bekers moet trouwens allemaal gereinigd worden en dit leidt ook soms tot hygiënische problemen. De bezoekers zijn wel warm te krijgen voor de maatregelen, sensibiliseren lukt gemakkelijk. Langs de andere kant heeft de maatschappij, hier de bezoekers, een vreemde visie op gratis festivals. Het is de laatste jaren blijkbaar de gewoonte dat de mensen zelf hun alcohol meebrengen van thuis of van de winkel. Een economische oplossing denk ik dan, en u misschien ook. Maar voor de organisatoren een ramp, want het enige waar men wel winst kan maken op een gratis festival, is op catering. En daar horen de dranktenten ook bij. Daarvoor zal Stad Gent dit jaar extra regels opleggen aan nachtwinkels. Die zullen ’s nachts geen alcohol meer mogen verkopen. Dit moet de verkoop bij de organisatoren natuurlijk verhogen. Stad Gent pakt dit sinds vorig jaar ook positief aan. Met een campagne ‘houd de feesten gratis’ werden de bezoekers in 2009 al aangemaand geen eigen drinken mee te brengen.
9
Online op www.onderdedraak.be Volledig interview zie: bijlage XI 11 Intercommunale Gent www.ivago.be 10
°
9
“Door de economie is er eerder een beetje bespaard op marketing en sponsoring, dan op ecologische maatregelen. De economische situatie heeft eigenlijk weinig invloed op de sector. Dit komt waarschijnlijk vooral doordat deze sector geen dingen produceert maar enkel dienstverlenend werkt.“ “Ik ben als trouwe Gentenaar dan ook meteen fan geworden van de facebookpagina van deze campagne.” 2.2.3
Interview met Dranouter 12-13
In de sector is er zeker al “awareness” i.v.m. duurzaamheid aanwezig. Bijna iedereen doet mee aan ecologisch organiseren. Het ecologisch organiseren is nochtans duurder dan de traditionele manier. Bovendien is het ook moeilijk om de juiste leveranciers te vinden. Niet alle leveranciers hebben reeds het ecologisch gedachtegoed overgenomen. Vooral in de afvalsector is het soms moeilijk om partners te vinden. Een evenement heeft geen wettelijk kader, het is niet duidelijk omschreven welke regels er wanneer van toepassing zijn. Meestal hangt het af van de locatie van het evenement: landelijk, stedelijk, … Dranouter is landelijk dus zij proberen te voldoen aan de Vlarem wetgeving i.v.m. leefmilieu. Ook hier is de vele wetgeving te veel aan het worden. Het is niet meer aangenaam. Nieuw dit jaar zijn de voedselverpakkingen. Deze zijn vanaf dit jaar verplicht milieuvriendelijk: “Van frietvork tot soepbeker. Deze verpakkingen worden ingezameld in afzonderlijke vuilnisbakken, en alle selectief ingezamelde verpakking wordt na het festival tot compost verwerkt. “ “Nog een primeur is de afvalwaterzuivering. Alle afvalwater wordt dit jaar getransporteerd naar het dichtstbijzijnde zuiveringsstation. Dankzij deze samenwerking hoeft al dat water de plaatselijke riolering niet meer in.” De organisator ondervindt echter toch een paar moeilijkheden. Voor elektriciteit is het nog niet optimaal werken. “Door een structureel probleem kan Dranouter niet tot aan het netwerk van de stad geraken. Stroomgeneratoren zijn voorlopig de enige oplossing.” “De kampeerders van dit festival moeten ook nog hun steentje bijdragen. Jaar na jaar blijft de camping achter als een rampgebied. De afvaloplossingen zijn er, maar de bezoeker wil maar niet meewerken.” Dranouter is wel heel blij met de vele media-aandacht die duurzaamheid krijgt. Hierdoor zal de awareness alleen nog maar groter worden en dat is uiteraard een goede zaak. De economische situatie heeft -gelukkig- geen invloed op het Dranouter festival.
12 13
Online op www.folkdranouter.be Volledig interview zie: bijlage XII
°
10
3
Uitwerking - deel 2
Zoals ik reeds aangaf kon ik niet alle vragen beantwoorden met de informatie uit de interviews. Daarvoor heb ik besloten om de duurzaamheidenquête14-15 van het BEA-congres onder de loep te nemen om aanvullende informatie te verkrijgen. De informatie die ik hiermee krijg gaat in het merendeel over afvalreductie, no-show en energiebesparing. Men heeft het niet over een nieuwe toaal-aanpak of het inschakelen van hernieuwbare energiebronnen. Ik vul de vragen soms aan met extra informatie of quotes uit de gesprekken die tijdens de sessie rond deze enquête gevoerd zijn.
1.
Heeft uw bedrijf een sustainability (duurzame of groene) policy ? Ja
64% - Nee
36%
Meer dan de helft van de respondenten is reeds bezig met duurzaamheid. Ik vind dit een mooie start van de vragenlijst, vaststellende dat het onderwerp meer leeft dan verwacht. 2.
Onderneemt u initiatieven om de duurzaamheid van uw evenementen te verbeteren? Ja
73% - Nee
27%
Ook hier een verrassend hoog cijfer. 73% probeert nu al de duurzaamheid te verbeteren. 3.
Heeft uw bedrijf een no show policy voor events ? Ja 75% - Nee 25% Deze maatregel is de belangrijkste in zijn soort, ook hier is al bijna elke organisator (75%) mee gestapt in het verhaal. No show is de naam voor het aantal bezoekers van een evenement die wel bevestigd hebben, maar niet komen opdagen. De evenementsector probeert hier al hard tegen op te treden met de “no show policy”. Deze policy houdt in dat de organisator van het evenement de belofte maakt om zo weinig mogelijk “no show” te hebben. Dit kan hij bijvoorbeeld doen door het bijhouden van een blacklist. Een lijst waar alle mensen opstaan die regelmatig afwezig blijven en bijgevolg niet meer uitgenodigd worden op volgende evenementen. Een andere maatregel is het sturen van communicatie naar afwezige deelnemers. Dat heeft een confronterend effect waardoor die personen de volgende keer hopelijk wel komen opdagen of tijdig afzeggen. Het grote probleem is natuurlijk dat er heel veel verloren gaat bij een hoge no-show. Niet alleen eten, maar ook mensen en geld worden onnodig ingezet om de afwezigen te verwennen. Als 400 mensen van de 1000 genodigden niet komen opdagen wordt dit tegenwoordig als normaal beschouwd. Dit is natuurlijk helemaal niet normaal want die 400 mensen hadden wel de uitnodiging bevestigd. Hierdoor staat er niet alleen een hostess aan
14 15
Volledige vragenlijst met resultaten te verkrijgen bij de organisatie. Afbeelding2 BEA-Congres 2010, Internet, 2010 + zie bronnenlijst
°
11
het onthaal teveel, ook aan de vestiaire en aan de bar staat er iemand teveel. Een kok in de keuken of een danseres in de zaal: verloren geld, want de mensen waarvoor ze moeten zorgen zijn er niet. Volgend tekstje gaat over de organisatie die achter dit initiatief zit.
16
The Promise vzw is een gezamenlijk initiatief van ACEA, EMA Society, MPI
Belgium en SITE om no shows en verspilling in de eventsector tot een minimum te herleiden. The Promise vzw wil de ganse sector mobiliseren om samen de “Spoilman” te introduceren als icoon tegen verspilling. Elke bedrijf dat gebruik maakt van het “Spoilman”-logo op zijn uitnodiging geeft te kennen dat ze het no show probleem ter harte nemen en willen oplossen. Genodigden moeten attent gemaakt worden op het engagement dat ze aangaan wanneer ze zich inschrijven en men moet hen aanzetten om effectief aanwezig te zijn op het event. Daarom ontwierp Duval Guillaume een reclamespot waarin je ziet welke acties in gang schieten als je een uitnodiging aanvaardt en wat er gebeurt
als
je
niet
komt
opdagen.
U
kan
de
spot
bekijken
op
www.dontspoiltheparty.org. (zie ook vraag 4 hieronder) (BEA-congres, internet, 2010) 4.
Deelnemers sensibiliseren met communicatiecampagnes zoals “Don't Spoil the Party” Doen we reeds
35%
Goed idee, zullen we opnemen
29%
Goed idee
29%
Geen interesse
7%
Nutteloos
0%
35% van de respondenten doen dit reeds. Als de andere 60% die positief antwoordde, dat ook doet wordt dit een succesvol initiatief.
16
Abeelding3 Don’t spoil the party, Internet, 2010 + zie bronnenlijst
°
12
5.
Remgeld vragen dat terugbetaald wordt bij aanwezigheid Doen we reeds
25%
Goed idee, zullen we opnemen
0%
Goed idee
23%
Geen interesse
36%
Nutteloos
16%
Dit is duidelijk een delicate zaak. Een vierde doet het reeds, een vierde vindt het een goed idee en de andere helft vindt het maar niets. Met remgeld wordt hier een vergoeding bedoeld die de gasten op voorhand moeten betalen als ze zicht registeren. Dit gaat meestal om een bedrag tussen de 20 en 50 euro. Als de mensen komen krijgen ze het geld terug. Het delicate is, en dat zal in andere vragen nog terugkomen, dat een evenement altijd in opdracht is van een klant. Alles wat er op dat evenement gebeurt moet uiteraard met de toestemming zijn van die klant. “Remgeld is een vrij aanvallende maatregel die voor sommige klanten ongetwijfeld onbespreekbaar is”. Dit moet natuurlijk allemaal in zijn context en evenement per evenement beslist worden. 6.
Communicatie uitsturen naar afwezige deelnemers (opgelet: het gaat bij deze maatregelen altijd over deelnemers die hun aanwezigheid hadden bevestigd!)
Doen we reeds
27%
Goed idee, zullen we opnemen
36%
Goed idee
19%
Geen interesse
9%
Nutteloos
9%
De ruime meerderheid staat achter deze maatregel. Na een afwezigheid op een evenement een briefje sturen met uw “ongenoegen” als organisator lijkt een haalbare kaart. Als aanwezige krijg je in bijna alle gevallen achteraf een bedankje omdat je aanwezig was, vaak ook nog met de link erbij naar de online foto’s van het evenement en eventueel al een savethe-date voor de volgende editie. Het lijkt dan ook logisch dat als men niet aanwezig was, maar toch al ingeschreven, men ook een briefje krijgt. Een ander briefje weliswaar, een berichtje met de boodschap dat dat jammer is, dat men veel gemist heeft en dat er helaas energie en middelen nutteloos zijn ingezet. Wat blijkbaar17 goed werkt is een foto (zie afbeelding18) met daarin een witte persoon met een vraagteken in. Hier is de boodschap dan: “Dit had jij kunnen zijn”.
17 18
Volgens de aanwezigen op het debat rond duurzaamheid op het BEA-congres 2010 in Genval. Afbeelding4 Wijkblog, Internet, 2010 + zie bronnenlijst
°
13
7.
Persoonlijke verantwoording afleggen bij directie bij afwezigheid (interne events) Doen we reeds
24%
Goed idee, zullen we opnemen
7%
Goed idee
36%
Geen interesse
24%
Nutteloos
9%
Hierbij moet de klant natuurlijk de beslissing nemen. Als dit een bedrijfsfeestje is en zo’n maatregel past binnen de strategie van het bedrijf dan kan dit een succesvolle maatregel zijn. 8.
Voedseloverschotten bezorgen bij hulporganisatie Doen we reeds
10%
Goed idee, zullen we opnemen
10%
Goed idee
56%
Geen interesse
14%
Nutteloos
10%
Dit is een interessante vraag, 10% doet dit reeds en de meerderheid vindt het een goed idee. Tijdens mijn aanwezigheid op het BEA-congres ging het regelmatig over voedseloverschotten. Niet te verwonderen, want dat is waarschijnlijk de meest zichtbare “zonde” als men eten moet weggooien. De aanwezige professionals zeiden dat de wetgever zodanig streng is, dat het eigenlijk niet mogelijk is om voedsel weg te geven. Als eerste is er de “koudeketen” die niet mag verbroken worden. Deze regel zegt dat alle voedsel steeds onder een bepaalde temperatuur moet bewaard zijn alvorens bereid te worden. (FAVV, Internet, 2010) Ten tweede zegt de wetgever ook dat de donor altijd de verantwoordelijkheid blijft dragen van hetgeen
hij
geeft.
Dit
impliceert
dat
het
evenementbureau
of
de
cateraar
eindverantwoordelijke blijft, ook als er bijvoorbeeld een dag later iemand ziek wordt van het eten dat weggegeven is. Deze verantwoordelijkheid en de koudeketen-regel is onhaalbaar voor de eventsector. Vreemd genoeg zegt wel 10% van de respondenten dit reeds te doen. 56% vind het een goed idee, 10% van de aanwezigen op het congres vinden het een slecht idee. Ze vinden het echter wel jammer dat de regels zo streng zijn, want ook zij zouden liever geen eten moeten weggooien. Helaas laten de regels dit niet toe. 9.
Biologisch afbreekbare badges / lanyards Doen we reeds
18%
Goed idee, zullen we opnemen
29%
Goed idee
42%
Geen interesse
9%
Nutteloos
2%
Innovatie is vaak een oplossing voor problemen, hier neemt met dit nogal letterlijk: biologisch afbreekbaar (oplosbaar dus) materiaal. Meer dan de helft van de respondenten vindt dit een goed idee en reeds 20% gebruikt het. Als er van de kwaliteit van de badges of andere voorwerpen niet wordt afgedaan dan is dit een prima oplossing. De functionaliteit en kwaliteit moet natuurlijk behouden blijven, dit merken we ook in de volgende drie vragen.
°
14
10. Digitale programmaboekjes (via PDA of smartphone) 19 Doen we reeds
42%
Goed idee, zullen we opnemen
14%
Goed idee
30%
Geen interesse
12%
Nutteloos
2%
42% van de respondenten doen dit reeds. Het is een waar succes. Enkele aanwezigen wijzen echter toch op de soms onpraktische kant van de zaak. Te kleine schermen, geen verbinding of een niet compatibel document zorgen vaak voor moeilijkheden bij deze innovatie. Het is waarschijnlijk nog in ontwikkeling en men hoopt dat het nog verbetert. 11. Conference bags en gifts in biologische materialen Doen we reeds
42%
Goed idee, zullen we opnemen
13%
Goed idee
30%
Geen interesse Nutteloos
15% 0%
42% van de organisatoren doet dit reeds, ik heb nog niet het geluk gehad om zoiets te ontvangen maar het schijnt wel leuk.20 Dat plastic zakjes biologisch afbreekbaar zijn, dat zijn we al gewoon van in de supermarkten, maar geschenken die gemaakt zijn uit biologisch materialen, dat is nog iets nieuws. Er bestaan al een paar varianten, meestal gemaakt uit gerecycleerde materialen of materie die nog volledig kan opnieuw gebruikt worden. 12. Minimaliseren van water en energieverbruik Doen we reeds
57%
Goed idee, zullen we opnemen
0%
Goed idee
0%
Geen interesse
0%
Nutteloos
43%
Dit is een leuk resultaat. De ene helft zegt dat ze al zo zuinig mogelijk werken, de andere helft zegt dat het nutteloos is. Wat het water betreft, kan ik uit ervaring uit mijn stage vertellen, is het echt bijna onmogelijk om te besparen op een evenement. In de keuken kan met niet met minder water afwassen of de pasta koken. De toiletten moeten doorgespoeld worden en de handen gewassen. Voor water is het echt vooral de huishoudens die meer inspanningen kunnen leveren, daar gaat het dan om douchetijd en auto’s wassen. Qua energie (elektriciteit) is dat hetzelfde verhaal op een evenement. De lichten in de zaal moeten branden, het zouden LED lichten kunnen zijn, maar op vlak van “special effects” staan die nog niet op punt. Stel dat 19 20
Afbeelding5 Macstuff, Internet, 2010 + zie bronnenlijst Volgens de aanwezigen op het debat rond duurzaamheid op het BEA-congres 2010 in Genval.
°
15
het dan toch LED lichtjes zijn, maar de organisator moet beroep doen op een stroomgenerator, dan is die besparing zo weer de lucht in. Letterlijk alweer! Want die stroomgenerator draait namelijk op diesel en op een bepaald niveau, en het verschil tussen gewone lampen of LED lampen geven geen vermindering van brandstofverbruik. Er zijn inspanningen die nuttig zijn, maar alles moet bekeken worden naargelang de locatie. Vandaar de duidelijke verdeling van de meningen op deze vraag. 13. CO2 compensatie voor uw event Doen we reeds
22%
Goed idee, zullen we opnemen
11%
Goed idee
36%
Geen interesse
29%
Nutteloos
2%
Na enig zoekwerk ben ik tot de uitleg van CO2 compensatie gekomen. Het gaat erover dat men hier in Europa geld geeft aan een ontwikkelingsfonds. Als men de “kost” van de CO2 van een evenement betaalt aan ontwikkeling die ergens anders de CO2 doet dalen, dan heet dat CO2 compensatie. Aangezien CO2 in de lucht wordt geblazen, is het geen lokaal maar een globaal probleem, waardoor men het dus ook op een anderen plaats kan oplossen. (CO2logic, Internet, 2010) 14. Geen conference Gifts Doen we reeds
22%
Goed idee, zullen we opnemen
11%
Goed idee
33%
Geen interesse
24%
Nutteloos
10%
De meerderheid van de respondenten vindt dit een goed idee. Enkele aanwezigen waren toch van mening dat deze maatregel wel gevolgen kan hebben voor het doel van een evenement. Bij een evenement probeert men de bezoeker altijd te verwennen: soms gewoon omdat het feest is, vaak omdat het evenement “sales driven” is en de bezoekers klant zijn of klant kunnen worden. (relatie)Geschenken maken deel uit van het evenement en het zou jammer zijn mocht dit niet meer kunnen omwille van ecologische redenen. Die geschenken hoeven trouwens helemaal niet milieuonvriendelijk te zijn. Zoals u hierboven kan lezen bestaan er reeds geschenken, gemaakt uit biologische materialen of die volledig herbruikbaar zijn. “Natuurlijk kan men ook altijd nuttige geschenken geven, dan moeten die helemaal niet weggegooid worden.”
°
16
15. Minimaliseren van afval Doen we reeds
55%
Goed idee, zullen we opnemen
35%
Goed idee
7%
Geen interesse
0%
Nutteloos
3%
Deze resultaten zijn een beetje verbazend, 55% probeert reeds zijn afval te beperken, maar 35% vind het een goed idee en zal het opnemen… is het niet al jaren zo dat iedereen zijn afval probeert te beperken? Afval kost geld en meestal niet weinig ook, dus hoopte men toch om bij het “doen we reeds” antwoord 90% of dergelijke te kunnen lezen. Sinds mijn stage moet ik nu wel vaststellen dat er in de evenementenwereld heel veel “single use only” wordt toegepast. Het grootste aandeel hierin gaan naar tapijt. Honderden strekkende meters tapijt worden elke keer opnieuw in de container gegooid na afloop van een evenement. Toen ik het voor de eerste keer zag dacht ik echt “moet dit nu?” Helaas zijn er voorlopig (!) nog niet veel alternatieven beschikbaar voor tapijten. Op het BEA congres was er één producent aanwezig die duurzaam tapijt produceert. Hieronder kan u het persbericht lezen van deze producent, toen hij de top van Kopenhagen mocht voorzien van zijn groen tapijt.
Belgische “groene loper” voor Klimaatconferentie Kopenhagen 21 Op de Klimaatconferentie van Kopenhagen lopen de 75 wereldleiders over een speciaal ecologisch tapijt van de Belgische textielgroep De Saedeleir Textile Platform uit Dendermonde stappen. Sommer Needlepunch, een onderdeel van de De Saedeleir-groep, levert het congrestapijt, zo meldt het bedrijf. DS Textile Platform heeft zich opgewerkt tot marktleider in het segment van recycleerbaar beurstapijt. Het is gemaakt op basis van plantaardige vezels in plaats van petroleum. In het productieproces worden suikers en zetmeel van planten omgezet in natuurlijke polymeren.
21
Afbeelding6 Ecopunch, Internet, 2010 + zie bronnenlijst
°
17
DS Textile Platform mag via haar Franse tak Sommer Needlepunch in totaal meer dan 20.000 m² van het ecologisch tapijt 'Eco2punch' leveren, waarop de Amerikaanse president Obama en andere wereldleiders zullen paraderen. Het tapijt kan na gebruik volledig worden gerecycleerd tot natuurvezels, die dan weerom gebruikt kunnen worden voor nieuw tapijt. De groep De Sadeleir stelt 230 mensen tewerk en realiseert een omzet van 70 miljoen euro. (HBVL, internet, 2010) Een gewoon tapijt hergebruiken zit er na een evenement helaas niet meer in. Ten eerste wil elke klant een specifieke kleur en soort tapijt dat al dan niet bij de locatie of het concept past. Ten tweede kan ik bevestigen dat zo’n tapijt vuil, gescheurd en platgelopen is na slechts één dag evenement. Bovendien ruikt zo’n tapijt ook zelden fris, laat staan dat het dan nog eens hergebruikt is. 16. Bewuste selectie van transportdiensten met minimale uitstoot Doen we reeds 20% Goed idee, zullen we opnemen
17%
Goed idee
45%
Geen interesse
15%
Nutteloos
3%
45% vindt een bewuste selectie een goed idee, slechts 20% doet het reeds. Ook hier was de toon op het congres negatief. De voornaamste reden om voor een bepaalde transportfirma te kiezen is de prijs. Zo eenvoudig is de economie nu eenmaal. Alle leveranciers kunnen maar zo snel rijden als toegelaten en ze kunnen maar de wegen gebruiken die er zijn. Op het aspect tijd kunnen ze dus al moeilijk concurreren. Een ander aspect is ecologie. Men kan als leverancier kiezen voor de nieuwste vrachtwagens, met de beste roetfilters en het minst verbruik. Dit is een serieuze investering, gevolg daarvan is de minimum klantenprijs die net zoals bij alle concurrenten wordt berekend op basis van de kosten. Gevolg: voor een evenementbureau de keuze van transporteur puur economisch. Hij komt toch even snel leveren als een andere, misschien “groenere”, leverancier. Er zijn natuurlijk ook nog treinen, boten en vliegtuigen. Die hebben elk hun voordelen en nadelen, die meestal ook met tijd te maken hebben. Maar uiteindelijk belandt in de evenementenwereld alles op vrachtwagens, dus dat is de meeste belangrijke partner.
°
18
17. Communicatie van genomen maatregelen naar uw deelnemers Doen we reeds
30%
Goed idee, zullen we opnemen
14%
Goed idee
49%
Geen interesse
4%
Nutteloos
3%
De helft zegt “goed idee” de andere helft staat al iets verder en doet dit al of zal het opnemen. Hier gaat de klant natuurlijk weer meespelen. Als de opdrachtgever zelf een duurzaam beleid voert in zijn organisatie is de kans groot dat die alle getroffen maatregelen van op het evenement ook wil bekendmaken aan de bezoekers. Is het echter een klant die zelf niets speciaal ecologisch gevraagd had en het evenementbureau heeft zelf een aantal duurzame aspecten ingevoerd, dan is het nog de vraag of die klant daar extra ruimte wil voor maken. Alle aandacht naar iets anders gaat, gaat niet naar de klant zelf natuurlijk… 18. Sensibiliseren van uw deelnemers omtrent de maatregelen Doen we reeds Goed idee, zullen we opnemen
38% 11%
Goed idee
51%
Geen interesse Nutteloos
0% 0%
Bij deze vraag is het verhaal een beetje hetzelfde als de vraag hierboven. 51% vind het goed idee, maar het blijft de klant die bepaalt wat er mag en niet mag. In het beste geval mag er tijdens het evenement iemand van de organisatie even op het podium komen om enkele maatregelen toe te lichten en de bezoekers te sensibiliseren.
°
19
4
De zijsprong 22
Ik had het al aangekondigd, ik maak een -deels verplichte- zijsprong naar de actualiteit. Duurzaamheid en alles wat daar rond hangt, krijgt meer en meer aandacht. In de pers, op televisie, op de radio, op het wereld wijde web etc. Door de recente gebeurtenissen zijn het heel binnenkort verkiezingen, op 13 juni 2010. Alle partijen komen naar buiten met hun programma’s, die bevatten heel wat ecologische punten en die krijgen de volle aandacht van de pers. Ik baseer mij op een objectieve bron, namelijk deredactie.be. Die legde aan elke partij drie belangrijke ecologische punten op tafel. Ik laat de vraag over kernenergie voor wat ze is, deze heeft weinig met evenementen te maken. De andere twee stellingen, over duurzame energie en groene fiscaliteit, komen wel dichter in de buurt van de evenementensector. Stel u eens voor dat men binnenkort wordt beloond als men energiezuiniger te werk gaat. Of de andere zijde, waar men wordt gestraft als er nog oude vervuilende technieken worden gebruikt. Hieronder kan u de overeenkomsten en verschillen in de antwoorden van de acht Vlaamse partijen lezen. De volledige antwoorden vindt u terug in bijlage II. (De redactie, Internet, 2010) Stelling 1: Er moet meer worden geïnvesteerd in energiebesparing en duurzame energie (o.m. zonne-energie of windenergie) om de opwarming van onze planeet tegen te houden. Stelling 2: In plaats van belastingen op arbeid moet er een groene fiscaliteit komen. CD&V De CD&V zegt dat investeringen voor duurzame energie een zaak is voor de gewesten. Men wil niet alleen de taak aan die gewesten geven, maar ook het budget daarvoor laten verschuiven van federaal naar gewestelijk. Een slimme combinatie natuurlijk, want de CD&V wil hoe dan ook meer bevoegdheden geven aan de gewesten. Met de stelling van de groene fiscaliteit is men het alvast eens.
22
Afbeelding7 De redactie, Internet, 2010 + zie bronnenlijst
°
20
Open VLD Wat de duurzame energie betreft trekt Open VLD -uiteraard- de liberale kaart. Een heleboel energieleveranciers moeten in de markt stappen en zo een diversiteit van groene stroom aanbieden. Deze leveranciers moeten dan ook nog samenwerken om overschotten en tekorten uit te wisselen. De groene fiscaliteit is een handige uitweg om de arbeidsbelasting te verschuiven. Misschien wel een goede zaak voor het milieu. Vlaams Belang Deze partij staat wantrouwig tegenover de maatregelen om de klimaatopwarming tegen te houden. Men vraagt zich af of het wel allemaal klopt… Dit doet gelukkig niet af aan het feit dat ook Vlaams Belang duurzaamheid en zuinigheid een grote uitdaging vinden. Bij de stelling rond groene fiscaliteit gaat Vlaams Belang niet echt in op de essentie. Men heeft het vooral over de Vlaamse fiscale autonomie. Een verlaging van de lasten op arbeid moet er zeker komen, in combinatie met bovenstaande autonomie. SP.A Wat de opwarming van de aarde betreft, trekt SP.A voluit en overtuigd de groene kaart. Voorlopig de eerste partij die volmondig “ja” zegt (Open vld zegt “ja, maar”) De CO 2 neutrale energievoorziening moet er komen want de wetenschap heeft duidelijk bewezen dat het noodzakelijk is. Bovendien kunnen hierdoor ook de prijzen dalen want we zijn dan niet meer afhankelijk van import en fossiele brandstoffen. De groene fiscaliteit moet er komen, maar staat los van de lasten op arbeid. Die laatste wil men hier verlagen met 1% van het bbp. Voor de groene fiscaliteit is SP.A alweer de eerste partij die concrete maatregelen opsomt. N-VA In het thema van de opwarming van de aarde is N-VA volledig akkoord. De overheid moet bovendien eerst zelf het goede voorbeeld geven in haar gebouwen en eigendommen. Ook de groene fiscaliteit is een goede zaak volgens deze partij. Men moet wat goed is minder belasten en wat slecht is meer belasten. Groen! Groen! is nu de eerste die het over jobs heeft. De hernieuwbare bronnen zorgen volgens Groen! voor tienduizenden jobs en voor een grotere economische onafhankelijkheid. Deze onafhankelijkheid kan onder meer ontstaan door het in België houden van de kernenergie winsten. Bij de stelling rond groene fiscaliteit komen de jobs terug in het verhaal. Het verschuiven van de lasten op arbeid naar lasten op vervuilende zaken zou zorgen voor 50 000 nieuwe jobs. Deze partij baseert zich hiervoor op gegevens van het federaal Planbureau.
°
21
LDD Voor de duurzame energie is alleen een kerncentrale de oplossing. Deze is veel goedkoper dan zonnepanelen of windmolens. Om de energie betaalbaar te houden is een nieuwe kerncentrale blijkbaar de enige oplossing. De groene fiscaliteit is dan wel een goede oplossing, want het is vervuiler die moet betalen. PVDA+ De opwarming van de aarde moet zeker bestreden worden. Daarvoor moet er een groen overheidsbedrijf komen dat samenwerkt met de buurlanden. Op de stelling van groene fiscaliteit volgt wel een uitleg, maar geen antwoord. Men heeft het enkel over een lening die burgers zouden moeten kunnen aangaan zonder intrest. Met deze lening zou men dan wel kunnen investeren in energiebesparende maatregelen.
Een flink “kleurenpalet” van opvattingen dus, maar wel opvattingen die duidelijk worden gearticuleerd !
°
22
BESLUIT Duurzaamheid in evenementen: we zijn er bijna, maar nog niet helemaal De festivals zijn zeker en vast koploper in dit verhaal. Zij hebben al de meeste inspanningen geleverd op vlak van milieuontlasting. De evenementenbureaus zijn hier en daar al op goede weg, maar de grote doorbraak moet zeker nog komen. Uit de interviews kan u merken dat de awareness en goodwill reeds aanwezig zijn, maar dat de concrete tools zoals 100% groene stroom of voldoende aanbod van herbruikbare materialen, vaak nog ontbreken. Niettegenstaande de hoge kost die ecologische toepassingen vandaag nog met zich meebrengen, laten de managers weten dat ook hun klanten stilaan meer ecologische vragen stellen en hun wensen naar een duurzaam evenement groter worden. Reductie van afval, een eerste stap Uit de enquête van het BEA-congres leren we vooral dat heel wat organisatoren veel -kleineinspanningen doen om duurzaamheid te laten primeren. Duurzaamheid wordt in deze sector vooral toegepast in zaken zoals afvalreductie: door het afval selectief in de zamelen en te laten recycleren, door enkel biologisch afbreekbaar afval over te houden, of door afval te vermijden met herbruikbare materialen. Dit laatste is men zelfs bereid te realiseren door bijvoorbeeld geen “conference gifts” meer uit te delen. Daarnaast neemt men ook maatregelen om de CO2 uitstoot te verlagen: efficiënte transportplanning en CO2 compensatie zijn daar een voorbeeld van. Men stopt niet bij de eigen organisatie. Initiatieven zoals “Don’t spoil the party” en de concrete maatregelen tegen no-show zijn grote voorbeelden die erop wijzen men ook de bezoekers wil sensibiliseren. Op de politieke agenda Ook in de actualiteit zijn ecologie en duurzaamheid niet meer weg te slaan. Het is duidelijk dat ook duurzaamheid is doorgedrongen in de politiek, elke partij komt er mee naar buiten. Dit kan -hopelijk positieve- gevolgen hebben voor de evenementensector. Door ecologische projecten te subsidiëren kan de overheid de evolutie een handje helpen. Door vervuilende activiteiten zwaarder te belasten, de zogenaamde groene fiscaliteit, wordt iedereen verplicht om na te denken over betere oplossingen. Dit kan de awareness enkel te goede komen. Samen sterk Het is nu aan de producenten en aan de overheden om vooruit te gaan met de ontwikkeling van ecologische stoffen, materialen en energievoorzieningen, die allemaal samen zouden kunnen meehelpen aan de verdere ontwikkeling van het “zo duurzaam mogelijk” evenement. De rol van de overheid zou ondersteunend moeten zijn. Ondersteunend voor alle partijen. Producenten hebben middelen en kansen nodig om nieuwe innovaties te ontwikkelen. De bedrijfswereld moet aangezet worden om zo veel mogelijk duurzaam te werken en dit ook door te trekken in hun evenementen. De evenementorganisatoren ten slotte brengen die resultaten van innovatie en gemotiveerde klanten samen tot een fantastisch evenement. Een evenement waar iedereen oprecht kan van genieten, ook de natuur. Duurzame evenementen: ASAP ASAP! AS SOON AS POSSIBLE, AS SUSTAINABLE AS POSSIBLE!
°
23
BIJLAGEN I 1.
VRAGENLIJST
DUURZAAMHEID
-
NIET OPGENOMEN RESULTATEN
No shows niet meer uitnodigen Doen we reeds
23%
Goed idee, zullen we opnemen 9%
2.
Goed idee
19%
Geen interesse
27%
Nutteloos
22%
Bijhouden van een blacklist Doen we reeds
14%
Goed idee, zullen we opnemen 12%
3.
Goed idee
34%
Geen interesse
26%
Nutteloos
14%
Papierloze uitnodiging en bevestigingen Doen we reeds 38% Goed idee, zullen we opnemen 33%
4.
Goed idee
29%
Geen interesse
0%
Nutteloos
0%
Gebruik van Chloorvrij papier Doen we reeds
41%
Goed idee, zullen we opnemen 16%
II
Goed idee
36%
Geen interesse
7%
Nutteloos
0%
VOLLEDIGE
ANTWOORDEN
-
VERKIEZINGEN
2010
CD&V De kerncentrales moeten langer openblijven om elektriciteit betaalbaar te houden. Ja, zolang er geen garantie is op voldoende, betaalbare en betrouwbare alternatieve energie, is een sluiting van de kerncentrales geen optie. Zeker niet in het licht van de strijd tegen de klimaatverandering. Er moet meer worden geïnvesteerd in energiebesparing en duurzame energie (o.m. zonne-energie of windenergie) om de opwarming van onze planeet tegen te houden. Ja, maar dat is vooral bevoegdheid van de gewesten, die daar trouwens concreet werk van maken. We willen dat gewestelijk beleid nog versterken door overdracht van de fiscale stimuli inzake energiebesparende investeringen.
°
24
In plaats van belastingen op arbeid moet er een groene fiscaliteit komen. Ja. De lasten op arbeid moeten verder zakken. Een verschuiven naar het belasten van milieubelastende productie/consumptie is een mogelijkheid. Open VLD De kerncentrales moeten langer openblijven om elektriciteit betaalbaar te houden. Op termijn moet kernenergie plaats maken voor enkel nog hernieuwbare energievormen. Kernenergie is dat niet. Ook het uranium – de brandstof voor de kerncentrales – is een eindige brandstof die op geraakt. Bovendien zit je met het hoog radioactieve afval van kerncentrales. Toch moet de overstap geleidelijk gebeuren. De energiebevoorrading mag nooit in het gedrang komen. Bovendien helpt kernenergie in de vermindering van de CO2-uitstoot. Daarom moet de kernuitstap langer in de tijd worden gespreid. We moeten ook volop investeren in de kerncentrales van de vierde generatie. Die wekken energie met minder uranium en produceren ook minder radioactief afval. Er moet meer worden geïnvesteerd in energiebesparing en duurzame energie (o.m. zonne-energie of windenergie) om de opwarming van onze planeet tegen te houden. Ja. In de strijd tegen de opwarming van de aarde is het cruciaal dat we onze bedrijven; maar zeker ook onze gezinnen, aanzetten tot minder energieverbruik. Dat kan bijvoorbeeld door mensen aan te zetten hun dak te isoleren. Daarnaast moeten we mensen ook aanmoedigen om gebruik te maken van groene energie. Zelf (via zonnepanelen bijvoorbeeld) of bij hun stroomleverancier. Op termijn moet onze energie-infrastructuur evolueren naar een soort “internetstructuur” waarbij een veelheid en diversiteit van producenten via een slim netwerk verbonden worden. Deze talloze energieproducenten produceren zelf hun stroom en wisselen overschotten en tekorten uit. In plaats van belastingen op arbeid moet er een groene fiscaliteit komen. Ja. Arbeid is te duur. Daardoor verhuizen bedrijven naar het buitenland waar jobs goedkoper zijn. De productiviteit van onze mensen weegt niet meer op tegen de hoge kost. Daarom moeten we de lasten op arbeid verlagen. Dat doen we door ze te verschuiven naar milieuvervuilende producten en activiteiten. Vlaams Belang De kerncentrales moeten langer openblijven om elektriciteit betaalbaar te houden. Ja, maar dit mag niet een versterking betekenen van het quasimonopolie van Electrabel dat volledig de Franse belangen dient. Het energiebeleid moet volledig in Vlaamse handen komen. Een Vlaams energiebedrijf, zoals door de Vlaamse overheid gepland, moet naast hernieuwbare energie ook kunnen instaan voor het opwekken van elektriciteit door kerncentrales. Vlaanderen moet ook de ontwikkeling van kerncentrales van de vierde generatie ondersteunen. Er moet meer worden geïnvesteerd in energiebesparing en duurzame energie (o.m. zonne-energie of windenergie) om de opwarming van onze planeet tegen te houden. Het Vlaams Belang is eerder kritisch over doemscenario’s. Wij stellen ons vragen bij de algemeen heersende opvatting dat de reductie van de CO2-uitstoot klimaatopwarming kan tegenhouden. Toch is een duurzaam energiebeleid en het veiligstellen van onze energievoorziening een van de grootste maatschappelijke uitdagingen van deze eeuw.
°
25
In plaats van belastingen op arbeid moet er een groene fiscaliteit komen. Het Vlaams Belang ijvert voor volledige fiscale autonomie van Vlaanderen. Hierdoor kan er een rechtvaardiger belastingssysteem worden uitgewerkt met een lineaire verlaging van de lasten op arbeid. Een zogenaamde groene fiscaliteit kan voor ons een onderdeel vormen van een Vlaams fiscaal stelsel. SP.A De kerncentrales moeten langer openblijven om elektriciteit betaalbaar te houden. Niet akkoord. De kerncentrales produceren goedkoop omdat de consument ze in het verleden via veel te hoge facturen heeft afbetaald, maar onze elektriciteit is duur gebleven. De winst, anderhalf miljard euro per jaar, vloeit integraal naar Suez. Als we die afromen, kunnen we investeren in hernieuwbare energie en de factuur voor gezinnen en bedrijven goedkoper maken. De kerncentrales hoeven daarvoor niet langer open te blijven. Ook volgens de wet op de kernuitstap blijven ze draaien tot 2015, de laatste zelfs tot 2025. Er moet meer worden geïnvesteerd in energiebesparing en duurzame energie (o.m. zonne-energie of windenergie) om de opwarming van onze planeet tegen te houden. Akkoord. De opwarming van de aarde is dé uitdaging van de 21ste eeuw. Het wetenschappelijke bewijs is overweldigend. De enige manier om onze planeet leefbaar te houden is de omschakeling naar een CO2-neutrale energievoorziening. Duurzame energie en energiebesparing staan daarin centraal. Dat is tegelijk de enige manier om onze energie betaalbaar te houden. Want alleen zo worden we onafhankelijk van import uit het buitenland en van steeds schaarser en duurder wordende fossiele brandstoffen. In plaats van belastingen op arbeid moet er een groene fiscaliteit komen. We zijn voor lagere lasten op arbeid én voor een groene fiscaliteit, maar de twee staan los van elkaar. De lasten op arbeid willen we verlagen met een bedrag dat neerkomt op 1 procent van het bruto binnenlands product (bbp), ondermeer via een verlaging van de werkgeversbijdrage en de verhoging van de belastingvrije som. Inzake groene fiscaliteit zijn we voor een kilometerheffing voor vrachtwagens en voor het Europese systeem van CO2-emissiehandel, die een heffing instelt op CO2. Ten slotte willen we klimaatonvriendelijke belastingsaftrek en subsidies afbouwen. N-VA De kerncentrales moeten langer openblijven om elektriciteit betaalbaar te houden. Akkoord. De N-VA wil het debat over kernenergie voeren los van alle dogma’s. Aangezien we geconfronteerd worden met schaarse fossiele brandstoffen, een dreigende klimaatopwarming en een gebrekkige concurrentie op de energiemarkten, kunnen we geen enkele optie uitsluiten in onze energiemix, ook kernenergie niet. Dit ontslaat ons wel niet van de plicht om prioritair werk te maken van een grotere energie-efficiëntie en het mag ook geen vrijgeleide zijn om niet te investeren in hernieuwbare energie.
°
26
Er moet meer worden geïnvesteerd in energiebesparing en duurzame energie (o.m. zonne-energie of windenergie) om de opwarming van onze planeet tegen te houden. Akkoord. Voor de N-VA moeten we prioritair investeren in energie-efficiëntie en rationeel energiegebruik aan de ene kant en de productie van hernieuwbare energie aan de andere kant. We moeten met andere woorden minder energie verbruiken en de productie ervan moet zo groen mogelijk zijn. Om dat doel te bereiken is een geleidelijke transitie naar een groene economie onontbeerlijk. Een sterke overheid begeleidt die overgang en geeft zelf het goede voorbeeld in haar eigen overheidsgebouwen. In plaats van belastingen op arbeid moet er een groene fiscaliteit komen. Akkoord. Arbeid wordt in dit land kapot belast. Zelfs onze buurlanden hebben een veel lagere loonkost dan België. We moeten daarom geleidelijk overstappen van een belasting op wat goed is (arbeid) naar een belasting op wat slecht is (o.a. milieuvervuiling). Een groene fiscaliteit mag wel niet dienen om als een verkapte belastingverhoging de staatsfinanciën aan te zuiveren. Ze moet dienen om de groene economie, efficiënte energiezuinige installaties en de productie van hernieuwbare energie te ondersteunen en aan te moedigen. Groen! De kerncentrales moeten langer openblijven om elektriciteit betaalbaar te houden. De wet op de kernuitstap onverkort uitvoeren is nog steeds perfect mogelijk. Om de oudste en gevaarlijkste centrales te sluiten in 2015 is er zeker voldoende bevoorrading. Het argument dat kerncentrales de kostprijs drukken is vals. De Belgische stroom is tot 43% duurder dan in onze buurlanden. Het is economisch verstandiger te investeren in hernieuwbare energieproductie en het doorbreken van de (quasi-)monopoliepositie van Electrabel. Bovendien is de volledige kost van kernenergie (berging afval, ongevalsrisico, ontmanteling,…) onbetaalbaar. Er moet meer worden geïnvesteerd in energiebesparing en duurzame energie (o.m. zonne-energie of windenergie) om de opwarming van onze planeet tegen te houden. Tegen 2050 kan alle stroom opgewekt worden op basis van hernieuwbare bronnen. Maar dan moeten we wel vandaag hierin beginnen investeren. Dit levert ons driedubbele winst op: het is beter voor het klimaat, creëert tegelijk tienduizenden jobs en zorgt voor een grotere economische onafhankelijkheid t.o.v. de internationale olieprijzen. Investeringen in productie en in aanpassing van het net moeten via algemene middelen en het afromen van de woekerwinsten uit kernenergie worden gefinancierd. In plaats van belastingen op arbeid moet er een groene fiscaliteit komen. Groene fiscaliteit is niet enkel heel wat rechtvaardiger dan ons huidige belastingssysteem, het zorgt er ook voor dat maatschappelijk waardevolle keuzes financieel beloond worden en minder goede worden afgeremd. Dit systeem gaat gepaard met een sterke verlaging van lasten op arbeid, die momenteel te hoog zijn. Deze verschuiving van lasten kan leiden tot 50.000 nieuwe jobs volgens het federaal Planbureau.
°
27
LDD De kerncentrales moeten langer openblijven om elektriciteit betaalbaar te houden. Akkoord. Kernenergie levert de goedkoopste elektriciteit om onze milieudoelstellingen te halen. Ze wekt geen CO2 op, en is zes keer goedkoper dan stroom uit gasturbines. Bovendien kunnen onze nucleaire energiebronnen noch op korte, noch op middellange termijn worden vervangen door hernieuwbare energie. Daarom moeten de kerncentrales voor LDD open blijven en worden gemoderniseerd. De winst van de afgeschreven kerncentrales komt de consumenten toe, zowel de burgers als de bedrijven. Er moet meer worden geïnvesteerd in energiebesparing en duurzame energie (o.m. zonne-energie of windenergie) om de opwarming van onze planeet tegen te houden. Niet akkoord. Elektriciteit opgewekt door zonnepanelen kost negen tot tien keer meer dan met een klassieke centrale. Het is voor LDD onaanvaardbaar dat de belastingbetaler voor deze hype van zeer dure energietechnologie opdraait. De groene economie bestaat enkel bij gratie van subsidies. Daarom ook moet er in dit land dringend worden geïnvesteerd in kernenergie, die bovendien nog schoner is dan energie van zonnepanelen of windmolens. Als we onze energie betaalbaar willen houden, zal dat alleen met een nieuwe kerncentrale zijn. In plaats van belastingen op arbeid moet er een groene fiscaliteit komen. Akkoord. Om ons leefmilieu maximaal te vrijwaren geldt het basisprincipe dat de vervuiler betaalt. Indirecte belastingen op het verbruik zijn zowel economisch als ecologisch meer verantwoord dan overmatige directe belastingen op productieve arbeid en inkomen. PVDA+ De kerncentrales moeten langer openblijven om elektriciteit betaalbaar te houden. Neen. Studies tonen aan dat er geen verschil bestaat tussen de elektriciteitsprijs in landen met veel of weinig kernenergie. De energieproducenten leggen overal de prijs kunstmatig hoog om zoveel mogelijk winst te maken. Kerncentrales produceren goedkope elektriciteit. Maar daar profiteert de consument niet van. De PVDA+ wil maximumprijzen voor elektriciteit en een verlaging van de btw op energie van 21 % naar 6 %, op kosten van Electrabel. Er moet meer worden geïnvesteerd in energiebesparing en duurzame energie (o.m. zonne-energie of windenergie) om de opwarming van onze planeet tegen te houden. Ja. In deze sectoren moet flink geïnvesteerd worden via een heffing op de superwinsten van de olieen gasmaatschappijen. België is met amper 2 % groene energie de rode lantaarn in Europa. Maar dat kan niet overgelaten worden aan de vrije markt. Wij zijn voor een groen overheidsbedrijf dat, in samenwerking met de buurlanden, investeert in grootschalige groene energieprojecten. In plaats van belastingen op arbeid moet er een groene fiscaliteit komen. De meeste mensen zouden met plezier investeren in energiebesparende maatregelen, maar hebben daar niet de middelen voor. Wij vinden dat ze moeten kunnen lenen zonder interest, met het zogenaamde derdebetalersysteem. De terugbetaling van die lening gebeurt op basis van de effectief gerealiseerde energiebesparing. Doordat een gezin energie bespaart, daalt de energiefactuur. Met die besparing kan de lening terugbetaald worden.
°
28
III
LIJST
RESPONDENTEN
Enkel de in vet gedrukte namen zijn ingegaan op mijn vraag.
Evenementenbureaus
Guava
Valerie De Coster
[email protected]
Tom Bellens
[email protected]
DM&S
Christopher Van Hemelryck-Bray
[email protected]
Eventmasters
Reinhilde Degros
[email protected]
Danny Stevens
[email protected]
Isabelle de schrijver
[email protected]
Wouter Boits
[email protected]
Twins Compane
[email protected]
Act!Events FFWE Evident events
[email protected] Pascal Cauwelier
[email protected]
Mathias
0486/43.12.91
Luc Trommelmans
[email protected]
Finale
[email protected]
UCB
Peter
0475/30.77.77
Bevas
Joris Tanghe
0479/42.01.50
24Seven
Bruno Schaubroeck
[email protected]
Mano Mundo
Frank Cuypers
[email protected]
Couleur cafe
Laurence Matthys
[email protected]
Dranouter
Bavo Vanden Broeck
[email protected]
Festivals
Pukkelpop
[email protected]
Lokerse feesten
Luc de Roovere
[email protected]
Gentse feesten
Yvan Saerens
0477/77.52.94
°
29
IV
MAIL
NAAR EVENEMENTENBUREAUS
Beste Mijn naam is Michiel D'harte. Ik ben laatstejaarsstudent communicatiemanagement aan de Arteveldehogeschool te Gent. Op dit moment loop ik stage bij 24Seven, een evenementenbureau in Destelbergen onder leiding van Bruno Schaubroeck. Gedurende drie maanden draai ik daar mee in de evenementenwereld met als doel er ook mijn beroep van te maken. Tijdens deze drie maanden werk ik ook aan een eindproject. In het kader van dat eindproject zou ik u graag telefonisch enkele vragen stellen. De titel van mijn eindproject luidt: "Duurzame evenementen: een trendanalyse" Aan de hand van een onderzoek wil ik een beeld krijgen op de trend van duurzaamheid in de evenementensector. In hoeverre is deze trend al doorgedrongen? Zijn er al voldoende tools voorhanden? Hierbij vraag ik u of u een klein halfuur van uw tijd kan vrijmaken om mij een antwoord te helpen zoeken op mijn vraag. Graag contacteer ik u persoonlijk, op een voor u geschikt moment. U zou mij een grote dienst bewijzen om mij te helpen met mijn onderzoek. Hopelijk krijg ik spoedig een antwoord van u. Voor verdere informatie of vragen kan u mij altijd bellen of mailen. Met vriendelijke groeten Michiel D’harte
[email protected] 0494 / 222 727
V
MAIL
NAAR FESTIVALS
Beste Mijn naam is Michiel D'harte. Ik ben laatstejaarsstudent communicatiemanagement aan de Arteveldehogeschool te Gent. Op dit moment loop ik stage bij 24Seven, een evenementenbureau in Destelbergen onder leiding van Bruno Schaubroeck. Gedurende drie maanden draai ik daar mee in de evenementenwereld met als doel er ook mijn beroep van te maken. Tijdens deze drie maanden werk ik ook aan een eindproject. In het kader van dat eindproject zou ik u graag telefonisch enkele vragen stellen. De titel van mijn eindproject luidt: "Duurzame festivals: een trendanalyse" Aan de hand van een onderzoek wil ik een beeld krijgen op de trend van duurzaamheid in de festivalsector. In hoeverre is deze trend al doorgedrongen? Zijn er al voldoende tools voorhanden? Hierbij vraag ik u of u een klein halfuur van uw tijd kan vrijmaken om mij een antwoord te helpen zoeken op mijn vraag. Graag contacteer ik u persoonlijk, op een voor u geschikt moment. U zou mij een grote dienst bewijzen om mij te helpen met mijn onderzoek. Hopelijk krijg ik spoedig een antwoord van u. Voor verdere informatie of vragen kan u mij altijd bellen of mailen. Met vriendelijke groeten Michiel D’harte
[email protected] 0494 / 222 727
°
30
VI
VRAGENLIJST 1.
EVENEMENTENBUREAUS
“Duurzaamheid in evenementen” zie ik als: proberen om zoveel mogelijk factoren ecologisch of herbruikbaar uit te werken. Hoe staat u tegenover duurzaamheid?
2.
Hoe ziet u duurzaamheid toegepast in evenementen en waarom? (hoe zou u dat aanpakken?)
3.
Leeft dit onderwerp bij uw klanten, is hier vraag naar? Of stelt u het zelf voor aan de klant (info: een soort van statement dat zoveel mogelijk evenementen duurzaam worden aangepakt?)
4.
Bent u bereid dergelijke evenementen te organiseren? 4.1
4.2 5.
Indien ja, vindt u hiervoor de nodige leveranciers/producten? En welke? 4.1.a
Wat denkt u over de prijs van deze leveranciers/producten?
4.1.b
Zijn uw klanten bereid om dit te betalen?
Zo nee, waarom niet?
Kan men hier van een trend (nieuwe ontwikkeling) spreken? 5.1
Zo ja, wat merkt u bij de andere evenementenbureaus i.v.m. deze trend? 5.1.a
5.2
Hoe ziet u deze trend verder ontwikkelen? en bij uw onderneming?
Zo nee, hoe denkt u dat dit zich verder zal ontwikkelen?
6.
Heeft de economie invloed op dit onderwerp?
7.
Dat was alles, wil u zelf nog iets toevoegen?
VII 1.
VRAGENLIJST
FESTIVALS
“Duurzaamheid in festivals” zie ik als: proberen om zoveel mogelijk factoren ecologisch of herbruikbaar uit te werken. Hoe staat u tegenover duurzaamheid?
2.
Hoe ziet u duurzaamheid toegepast in festival X ? En waarom? (hoe zou u dat aanpakken?) (info: i.v.m. wetgeving e.d.)
3.
4.
Vindt u hiervoor de nodige leveranciers/producten? En welke? 3.1
Zo ja, wat denkt u over de prijs van deze leveranciers/producten?
3.2
Zo nee, hoe pakt u dan aan?
Kan men hier van een trend (nieuwe ontwikkeling) spreken? 4.1
Zo ja, wat merkt u bij de andere festivals i.v.m. deze trend? 4.1.a
4.2
Hoe ziet u deze trend verder ontwikkelen? en bij uw onderneming?
Zo nee, hoe denkt u dat dit zich verder zal ontwikkelen?
5.
Heeft de economie invloed op dit onderwerp?
6.
Dat was alles, wil u zelf nog iets toevoegen?
°
31
VIII INTERVIEW
MET
“UC-BELGIUM”
Naam agentschap: U.C. Belgium Naam van de respondent: Peter Veekmans Functie: Bestuurder Vragen telefonisch beantwoord op 20 mei 2010 1.
“Duurzaamheid in evenementen” zie ik als: proberen om zoveel mogelijk factoren ecologisch of herbruikbaar uit te werken. Hoe staat u tegenover duurzaamheid?
- Duurzaamheid en evenementen zijn zeker verzoenbaar. Vroeger kreeg ecologie geen of weinig aandacht. Dit is vooral door budgettaire redenen. Ecologische oplossingen zijn nog steeds niet goedkoper dan de traditionele materialen. 2.
Hoe ziet u duurzaamheid toegepast in evenementen en waarom? (hoe zou u dat aanpakken?)
- Verder gebruikt UCB ook LED verlichting. Deze verlichting is duur in aankoop maar is wel heel krachtig. Men kan er meer lichtkracht uithalen dan uit gewone verlichting. - In de catering wordt er geopteerd voor bio schuimwijn en voor wijn die op een natuurvriendelijke wijze is gemaakt. 3.
Leeft dit onderwerp bij uw klanten, is hier vraag naar? Of stelt u het zelf voor aan de klant?
- Er is sinds kort wel veel meer vraag naar ecologische evenementen. Meer en meer opdrachtgevers hebben duurzaamheid in hun beleid opgenomen, hierdoor willen ze dit zover mogelijk doortrekken, dus ook in hun evenementen. UCB heeft dit zelf nog niet gedaan, maar stelt heel af en toe wel eens voor om een aantal groenere producten te gebruiken. Zo heeft UCB zelf een duurzame statafel ontworpen uit gerecycleerd karton. Deze proberen ze op evenementen natuurlijk zo veel mogelijk te gebruiken. 4.
Bent u bereid dergelijke evenementen te organiseren?
4.1 Indien ja, vindt u hiervoor de nodige leveranciers/producten? En welke? - Het vinden van leveranciers die duurzame producten aanbieden in zelden een probleem. 4.1.b
Zijn uw klanten bereid om dit te betalen?
- Als de klant een groen evenement vraagt, dan is het budget meestal geen probleem. Men wil meer betalen, meestal enkel als men er echt in gelooft. De klant is en blijft koning. Als die klant een bepaald budget opstelt en geen speciale wensen heeft qua duurzaamheid, dan wordt daar geen aandacht aan besteed. Veel hangt dus af van de klant zelf. 5.1.a
Hoe ziet u deze trend verder ontwikkelen? en bij uw onderneming?
°
32
- De technologie zal in de toekomst zeker blijven evolueren, deze keer naar zuinigere versies van alles dat energie verbruikt.
IX
INTERVIEW
MET
“24SEVEN”
Naam agentschap: 24Seven Naam van de respondent: Bruno Schaubroeck Functie: Bestuurder Vragen face to face beantwoord op 20 mei 2010 1.
“Duurzaamheid in evenementen” zie ik als: proberen om zoveel mogelijk factoren ecologisch of herbruikbaar uit te werken. Hoe staat u tegenover duurzaamheid?
In de perceptie van ecologie kan duurzaamheid en evenementen verzoend worden. Gevoelsmatig kan een evenement dus ecologisch zijn, maar in de realiteit is dat onmogelijk. Veel draait om geloven in ecologie en veel wordt bepaald door de economie. Men kan een evenement duurzaam maken door herbruikbare materialen te gebruiken, maar die zullen dan waarschijnlijk
wel
gebracht
worden
met
een
vrachtwagen
die
CO2
uitstoot.
De economie vs. de uitvindingen. Er bestaan elektrische wagens, die bestaan zelfs al geruime tijd. Alleen zijn de massale voorzieningen er nog niet. Niet te verwonderen, want er zal niet één producent van brandstof zijn die het erg vindt dat die stroompunten nog een paar jaar op zicht laten wachten. Het zijn natuurlijk hun inkomsten die straks verschuiven naar de stroomleveranciers. Zonnepanelen worden vandaag massaal geplaatst en gepromoot. Jammer, want eigenlijk is de lichtsterkte in België niet voldoende om de volledige capaciteit van die panelen te benutten. Bovendien lijkt deze techniek een oplossing, maar het is echter enkel uistel van executie want er is nog geen goede manier gevonden om die zonnepanelen te vernietigen of recycleren… Zorgen voor later? Een beter idee is om (heel) oude technieken of uitvindingen opnieuw boven te halen en die te moderniseren. Dat is duurzaamheid! Er bestaat een TESLA- pomp die geheel autonoom werkt, zonder enige toevoeging van energie. Door de wrijving in die pomp zodanig te reduceren, kan deze eenmaal gestart, blijven draaien, als het ware voor eeuwig.23 Zo bestaan er ook reeds auto’s die volledig op water rijden, bougies die starten met enkel water en heftrucks die helemaal geen CO2 uitstoten. Mocht dit laatste doorgevoerd worden en alle heftrucks ter wereld vervangen worden door CO2 loze heftrucks, dan boekt men meer vooruitgang dan een heleboel maatregelen samen. Alleen is de wereld nog niet klaar voor deze nieuwe evolutie. De oude technieken en winstzekerheden blijven de bovenhand halen. Het is de waarheid van de evolutie tegenover de realiteit.
23
Zie ook wikipedia online: http://nl.wikipedia.org/wiki/Nikola_Tesla
°
33
Gelukkig verandert de norm in de maatschappij. Nu zijn alle normen nog gebaseerd op oude of recente technieken. De norm zal hopelijk zich hopelijk aanpassen aan de toekomst. Straatverlichting bijvoorbeeld: Vandaag is er een norm die zegt dat er ’s nachts op straat een bepaalde hoeveelheid licht moet zijn. Als men met het menselijk oog waarneemt, dan stelt men vast dat die norm eigenlijk te laag ligt, want het is ’s nachts vrij donker. Echter, om die norm te halen moeten er in de straatverlichting wel speciale lampen zitten die die norm halen. Deze lampen zijn echt energieverslindend. Een nieuwe LED lamp verbruikt daarentegen veel minder energie en geeft bijzonder veel meer licht dan nu. De kans is dus groot dat de norm zich zal aanpassen aan de evolutie en dat zou een goede zaak zijn. 5.1.a
Hoe ziet u deze trend verder ontwikkelen? en bij uw onderneming?
De opdrachtgevers van de evenementsector zullen waarschijnlijk meer en meer duurzame evenementen vragen. Het is natuurlijk af te wachten wat die mensen onder duurzaam verstaan: enkel de perceptie ervan? Of echt een overtuigde poging om in alle factoren de duurzame kaart te trekken.
X
INTERVIEW
MET
“MANO MUNDO”
Naam festival: Mano Mundo Naam van de respondent: Frank Cuypers Functie: Artistiek Coördinator Vragen telefonisch beantwoord op 18 mei 2010 1.
“Duurzaamheid in festivals” zie ik als: proberen om zoveel mogelijk factoren ecologisch of herbruikbaar uit te werken. Hoe staat u tegenover duurzaamheid?
2.
Hoe ziet u duurzaamheid toegepast in festival X ? En waarom? (hoe zou u dat aanpakken?)
Mano Mundo heeft 19 000 bezoekers elk jaar. Het is een duurzaam evenement al 8 jaar lang. Het festival is met oog op interculturaliteit. Er is een nauwe samenwerking met NGO’s in het zuiden. Mano Mundo ontvangt overheidssubsidies van de regering
24
. De bekers worden gerecycleerd,
meestal zijn het kinderen die als spelletje bekers verzamelen in de festivalzone. Zij krijgen dan Fair Trade chips in de plaats. Men maakt al lang afvaleilandjes, voor gescheiden afval. Dit festival heeft ook de OVAM-award voor groenste evenenement ontvangen. Er is ook een audit van OVAM, een klimaat coalitie, die zorgt voor CO2 compensatie voor het transport van de artiesten. De ecologische voetafdruk was dit jaar 52 hectare, wat heel weinig is voor zo’n festival, maar ze proberen nog elk jaar te verminderen. Voor de catering worden locale producten gebruikt. Bovendien heeft Mano Mundo de publieksprijs gekregen voor properste festival.
24
Kabinet van de minister van klimaat en energie
°
34
4.
Kan men hier van een trend (nieuwe ontwikkeling) spreken?
4.1 Zo ja, wat merkt u bij de andere festivals i.v.m. deze trend? Gemengd gevoel, de sector voelt zich een beetje geviseerd door de decreten en regels, het rookverbod wordt streng gecontroleerd, alsook de verkoop van alcohol aan minderjarigen, voor dit alles zijn er controles van de overheid. VLAM normen en andere verleggen de focus naar wetgeving i.p.v. muziek. Dit is jammer. Als organisator moet je meer de regels lezen en verstaan dan een festival organiseren. Geen stewards meer toegelaten? Geen vrijwilligers? Dan worden het voetbal toestanden... wat niet goed is. De festivals voelen wel een maatschappelijk druk door het publiek en daardoor doen er heel veel mee met het verhaal. Artiesten vraag zelf naar ecologische behandeling, grote artiesten willen enkel met trein komen en naar evenementen die ecologisch zijn. Voor kleine artiesten is dit niet echt van toepassing. 3.
Vindt u hiervoor de nodige leveranciers/producten? En welke?
Geen probleem. Er is een samenwerking met Ecover, Van Gansenwinkel voor afval en Fair Trade voor de catering. Ook de bezoekers doen mee, ze zijn eenvoudig te sensibiliseren. Het festival gebruikt zelfs groene stroom! De locatie is provinciaal domein Schorre, de provincie doet dus ook mee in het verhaal, alle stroom daar is met groene stroom gecompenseerd. 5.
Heeft de economie invloed op dit onderwerp?
Op economisch vlak niet zoveel aan de hand, enkel geen subsidies door Magnette dit jaar door crisis. Dit hebben ze zelf ingevuld uit hun budget. Misschien vinden grote festivals wel minder sponsors dan anders. Zijn er nog meer zaken die u zou willen realiseren in de toekomst? Niet echt, de hamburgers van Bevers misschien nog vervangen door iets Fair Trade, dat zou leuk zijn. Ook Coca Cola verkopen we nog, na een jaar getest te hebben zonder Cola. Dit was geen succes dus doen we dat niet opnieuw. Het publiek blijft weg of ze kopen niet meer, gevolg zou zijn dat er het jaar daarop geen festival zou zijn. Als de klant iets vraagt dan verkopen we het.
°
35
XI
INTERVIEW
MET
“ONDER
DE
DRAAK”
Naam festival: Gentse Feesten – Sint-Baafsplein – vzw “Onder de Draak” Naam van de respondent: Yvan Saerens Functie: Bestuurder Vragen telefonisch beantwoord op 19 mei 2010 1.
“Duurzaamheid in festivals” zie ik als: proberen om zoveel mogelijk factoren ecologisch of herbruikbaar uit te werken. Hoe staat u tegenover duurzaamheid?
- Festivals roepen op om de wetgeving niet verder op te drijven, het is nu al een heuse taak om erdoor te geraken. Zie: open brief aan de regering 25. - De comités (meestal in de directe omgeving van festivals) krijgen meer en meer aandacht, ook in de media. Zij klagen meestal over geluidsoverlast, zwerfafval en hinder voor het normale leven. - De maatschappij heeft nood aan minder regels, niet alleen voor festivals, maar ook in het algemeen. Alles wordt teveel gereglementeerd en gecontroleerd, hierdoor verminderd het spontane en creatief denken. 2.
Hoe ziet u duurzaamheid toegepast in festival X ? En waarom? (hoe zou u dat aanpakken?)
- Alle afvalverwerking wordt geregeld via de intercommunale van Gent. Per plein zijn er subsidies voorzien en een afvalteam. - Onder de Draak: - Ontvangt financiële ondersteuning voor de afvalverzameling in aparte containers (pleinsubsidies) - Meet en past het geluid continu aan - Gaat voor dit jaar een samenwerking aan om elektriciteit via zonnepanelen te verwerven. - Herbruikbare bekers zijn getest op de Gentse Feesten, maar zijn niet het grote probleem. De mensen van de IVAGO 26 hebben meer last met glazen en gebroken flesjes die op straat liggen. De herbruikbare bekers moet trouwens allemaal gereinigd worden en dit leidt ook soms tot hygiënische problemen. - Het publiek is wel warm te krijgen voor de maatregelen, sensibiliseren lukt gemakkelijk. - Dit jaar wel een nieuwe campagne rond drank: de bezoekers gaan er nu van uit dat men op een gratis festival gerust eigen drank mag meebrengen. Op dure festivals doen ze dit veel minder of eigenlijk niet. Dit is een rare trend, want de gratis festivals kunnen net gratis blijven door onder andere de opbrengsten van de cateringverkoop. Dit jaar zal men op de Gentse Feesten de nachtwinkel verbeiden alcohol te verkopen tussen 1u ’s nachts en 9u ’s morgens. Dit zou een oplossing moeten stellen aan het probleem. 25 26
Online op: http://www.gladiolen.be/openbriefFMiV.pdf Intercommunale Gent www.ivago.be
°
36
5.
Heeft de economie invloed op dit onderwerp?
Door de economie is er eerder een beetje bespaard op marketing en sponsoring, dan op ecologische maatregelen. De economische situatie heeft eigenlijk weinig invloed op de sector. Dit komt waarschijnlijk vooral doordat deze sector geen dingen produceert maar enkel dienstverlenend werkt.
XII
INTERVIEW
MET
“DRANOUTER”
Naam festival: Dranouter Naam van de respondent: Bavo Vanden Broeck Functie: Bestuurder Vragen telefonisch beantwoord op 17 mei 2010 1.
“Duurzaamheid in festivals” zie ik als: proberen om zoveel mogelijk factoren ecologisch of herbruikbaar uit te werken. Hoe staat u tegenover duurzaamheid?
In de sector is er zeker al “awareness” i.v.m. duurzaamheid aanwezig. Bijna iedereen doet mee aan ecologisch organiseren. Het ecologisch organiseren is nochtans duurder dan de traditionele manier. Bovendien is het ook moeilijk om de juiste leveranciers te vinden. Niet alle leveranciers hebben reeds het ecologisch gedachtegoed overgenomen. Vooral in de afvalsector is het soms moeilijk om partners te vinden. Een evenement heeft geen wettelijk kader, het is niet duidelijk omschreven welke regels er wanneer van toepassing zijn. Meestal hangt het af van de locatie van het evenement: landelijk, stedelijk, … Dranouter is landelijk dus zij proberen te voldoen aan de Vlarem wetgeving i.v.m. leefmilieu. Ook hier is de vele wetgeving te veel aan het worden. Het is niet meer aangenaam. Dranouter was een pionier, een ecologische voortrekker in de sector. Ze zijn dan ook tevreden dat ecologie vandaag maatschappelijk relevant is. 2.
Hoe ziet u duurzaamheid toegepast in festival X ? En waarom? (hoe zou u dat aanpakken?)
De maatregelen: - Alle afvalwater van het festival wordt verzameld en naar een waterzuiveringstation getransporteerd. Dit is een nieuwe maatregel sinds dit jaar, bij de vorige edities kon men niet anders dan dat afvalwater te lozen in de omgeving. - Alle afval wordt in selectieve afvalstromen gebracht. De nieuwe soorten zijn vergifbaar afval en composteerbaar afval. Bij deze laatste categorie horen nu ook biologische verpakkingen. Het publiek op het festival is eenvoudig mee te krijgen voor bijvoorbeeld selectief afval. De weide ligt er bijna altijd netjes bij. Helaas is dit op de camping niet het geval. Hoewel de bezoekers daar extra middelen voorhanden krijgen, is het resultaat er niet. Een hoop afval, met een heleboel
°
37
festivalvreemde voorwerpen, blijft elk jaar achter. De organisatie probeert ook dit jaar weer met een sensibiliseringscampagne het tij te keren. Zijn er nog meer zaken die u zou willen realiseren in de toekomst? De toekomst brengt hopelijk kleine alternatieve energiebronnen. Momenteel is er geen aansluiting op het stedelijk elektriciteitnetwerk mogelijk, wegens de locatie. Men doet dus nog steeds beroep op dieselgeneratoren die natuurlijk niet zo ecologisch zijn. Een noodzakelijke evolutie zou zijn dat men zelf energie kan opwekken. Er zijn reeds windmolens, zonnecellen etc. beschikbaar, maar die zijn helaas niet toepasbaar op de noden van Dranouter. 5.
Heeft de economie invloed op dit onderwerp?
De economische situatie heeft -gelukkig- geen invloed op het Dranouter festival.
°
38
BRONNENLIJST TIJDSCHRIFTEN
EN KRANTENARTIKELS
DE RIDDER (E.), Ecologisch verantwoorde events organiseren. In: Experience magazine, nr 68 (april 2010) pp. 36-39
CURSUSSEN
EN EINDWERKEN
CIETERS (A.), Methodeleer, Gent, Academia Press, 2006, 187p. DAMIAENS (E.), Evenementen organiseren, Antwerpen, Garant, 2007, 159p.
INTERVIEWS CUYPERS (F.), Artistiek Coördinator, Mano Mundo, telefonisch geïnterviewd, 18/05/2010 SAERENS (Y.), Bestuurde,r vzw Onder de draak, telefonisch geïnterviewd, 19/05/2010 SCHAUBROECK (B.), Bestuurder, 24Seven, face-to-face geïnterviewd, 20/05/2010 VANDEN BROECK (B.), Bestuurder, Dranouter, telefonisch geïnterviewd, 17/05/2010 VEEKMANS (P.), Bestuurder, U.C.-Belgium, telefonisch geïnterviewd, 20/05/2010
MULTIMEDIA ENCARTA , encyclopedie Winkler prins, Cd-rom, Kramers - Het Spectrum, 2002 Drs. FICQ-WEIJNEN (A.P.G.M.A.) en Prof. Dr. WEIJNEN (A.A.), Prisma Nederlands, Cd-rom, Utrecht, Spectrum B.V., 2005
CONGRESSEN BEA-congres “Headz up for event: quality and innovation”, Genval, 22-23/02/2010, ook online op: http://go.eventdrive.be/headzup
INTERNETBRONNEN CO2LOGIC, online op: http://www.co2logic.com/home.aspx/nl/co2+compensatie (20/05/2010) EXPERIENCE magazine, online op: http://www.eventnews.be (10/04/2010) HBVL, online op: http://www.texstream.be/nl/belgische-groene-loper-voor-klimaatconferentiekopenhagen-497.htm (20/05/2010) THE PROMISE, online op: http://www.dontspoiltheparty.org (18/05/2010) Wikipedia, online op: http://nl.wikipedia.org/wiki/Duurzame_ontwikkeling (09/04/2010) Wikipedia, online op: http://nl.wikipedia.org/wiki/Duurzaam (09/04/2010)
AFBEELDINGEN 1 - Green-Events, online op: http://www.green-events.nl/opsmuk/milieuvriendelijk_evenement.jpg (01/06/2010) 2 - Bea-Congres 2010, online op: http://go.eventdrive.be/headzup (01/06/2010) 3 - Don’t spoil the party, online op: http://www.dontspoiltheparty.org/ (01/06/2010) 4 - Wijkblog, online op: http://skoatterwald.files.wordpress.com/2009/02/vacature.jpg (01/06/2010) 5 - Macstuff, online op: http://www.macstuff.nl/index.php?cPath=2762 (01/06/2010) 6 - Ecopunch, online op: http://www.ecopunch.eu/ (01/06/2010) 7 - De redactie, online op: http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/verkiezingen2010 (01/06/2010)
°
39