Platform Zorg, Welzijn en Onderwijs Digitaal verbonden
‘Dromen met realiteitszin’ Een gedeelde kijk op de toekomst van professioneel leren
Actueel Open
Gezamenlijk
(In)formeel
Leren en ontwikkelen
(Les) material delen
Kostenreductie
Overal toegankelijk
Toekomstige leeromgeving Het leerplatform ziet een toekomstige situatie voor zich waarin het leren als volgt plaatsvindt; a. op de werkplek b. gepersonaliseerd is (just-for-me, just-in-time en just-enough) c. sociaal georganiseerd is (je kunt altijd met anderen communiceren over wat je leert, je inzichten en ervaringen delen) d. het grootste deel van het leren digitaal plaatsvindt, met af en toe fysieke bijeenkomsten die een duidelijke meerwaarde hebben. Het leerplatform wil een lans breken voor het principe van samen delen en samenwerken!. Zorg staat enorm onder druk. Juist samenwerken en samen delen in plaats van elkaar beconcurreren is essentieel. Het leerplatform is er van overtuigd dat we het beschikbare budget het beste kunnen inzetten in flexibele vormen van leren die voornamelijk digitaal zullen zijn. De redenen voor deze keuze hangt samen met de grote veranderingen die het leerplatform verwacht in de zorg en welzijn in de komende 5 jaar. De grote verandering die wij in de zorg en welzijn verwachten en van invloed zullen zijn op het leren: 1. Zorg 3.0 is: van verticaal naar horizontaal, van centraal naar decentraal en van top down naar bottom-up . 2. Zorg draait om samen met elkaar (met andere disciplines/ netwerk om klant heen) 3. Nieuwe beroepen ontstaan (wijkverpleegkundigen 2.0/ ervaringsdeskundigen/ levensstijladviseurs). 4. Leren is niet langer instellingsgericht maar vanuit de klant. 5. Leren is gericht op multidisciplinaire samenwerking, vervaging cure en care, ingebed in woon-leefsituatie.
1/6
Platform Zorg, Welzijn en Onderwijs Digitaal verbonden
Deze veranderingen hebben niet alleen invloed op de manier waarop zorginstellingen zullen zijn georganiseerd (flexibel en ‘agile’), ze zullen ook een grote invloed hebben op de manier waarop we zullen leren en waarop professionalisering kwalitatief op hoog niveau en tegen lagere kosten kan plaatsvinden. De veranderingen in professionalisering van het leren die wij in de zorg en welzijn verwachten zijn: Ten aanzien van het organiseren van het leren: 1. Open Education: open stellen en/of gezamenlijk delen van onderwijsmateriaal (Creative Commons licentie, zie creativecommons.nl ) 2. Blended Learning: een combinatie van digitaal en face-tot-face leeractiviteiten 3. Just in time (op het moment dat het nodig is), just in place (daar waar nodig) 4. Binnen de context van het werk: informeel en formeel leren Ten aanzien van het leerproces zelf: 1. Contextueel leren (levensechte situatie) 2. Leren is een sociaal proces: kennis delen en construeren (leernetwerken, communiceren over wat je leert en leren met en van elkaar) 3. Betekenisvol en actief leren 4. Eigenaarschap over eigen leerproces Visie op kenmerken van digitaal leren over enkele jaren o o o o o
o o
Alle content is gratis te verkrijgen (beschermd via bijv. creative commons (licentie)). Alles wordt open gedeeld, (brengen en halen). Open marktplaats waar instellingen elkaar kunnen vinden. Alles is met elkaar te verbinden of toegankelijk via een platform zoals b.v. Wikiwijs. Nieuw te ontwikkelen modules worden in gezamenlijkheid ontwikkeld door belanghebbenden en daarna gratis gedeeld (Eventueel na een eerste korte termijn van eigen gebruik). Techniek faciliteert en is niet bepalend. Naast inhoud die online gedeeld wordt communiceren participanten via een platform met elkaar over het gebruik van specifieke inhoud. Deze communicatie wordt niet gemodereerd. Het doel is dit te organiseren op een al bestaand en gratis toegankelijk platform zoals b.v. Wikiwijs.
Het platform heeft in 2013 middels overleggen, kennisuitwisseling en een event, waarbij ook leveranciers, young professionals en kritische denkers hebben deelgenomen, het ‘speelveld’ besproken vanuit vier invalshoeken. Voorafgaand is de huidige situatie in kaart gebracht. Na de bijeenkomst is op basis van de presentaties en discussies een schets gemaakt voor de toekomst.
2/6
Platform Zorg, Welzijn en Onderwijs Digitaal verbonden
De vier invalshoeken
Content
Variaties Leervormen
Openheid systemen / Techniek(en)
Co-creatie
Elke invalshoek bevat een tweetal elementen. Deze elementen zijn;
de huidige kennis en principes die wij die momenteel waarnemen en hoe er op dit moment mee omgegaan wordt zowel binnen het werkveld als binnen het onderwijs. Hoe ontwikkelt ons inziens deze ‘invalshoek’ zich in de toekomst en de aanbevelingen m.b.t. de ontwikkelingen.
Content Huidige kennis, principes
(platte) Content is er breed voor handen. Er wordt continu veel nieuwe content gemaakt. Er wordt nog te weinig samengewerkt m.b.t. het ontwikkelen van content – veel organisaties weten van elkaar niet wat ze maken. Wat er nog niet is kan relatief goedkoop gemaakt worden en kan vrijelijk gedeeld worden onder de gebruikers. Veel leerproducten worden aangeboden binnen een vaste vorm / context. Zijn niet adaptief op het niveau of stijl van leren.
De toekomst
Content is overal vrij verkrijgbaar en kan makkelijk aangepast worden door de gebruiker om op maat toegepast te worden. De student/cursist kiest de content over een thema dat het beste bij hem past. De student/cursist beoordeelt de content op verschillende aspecten waardoor toekomstige gebruikers beter kunnen beoordelen of de content aansluit bij zijn/haar vraag. Serious gaming, simulatieprogramma’s en augmented reality toepassingen zijn regulier en ingebed in de leerarrangementen. Om de content goed toe te kunnen passen binnen het leren, dienen de partners in leren (opleiders – werkveld) elkaar goed te informeren over de digitale middelen die gebruikt kunnen worden/ontwikkeld zijn. Het gebrek zit niet in de content/technologie zelf maar eerder in de voorlichting en instructie van hoe gebruik te maken van deze technologie. Technologie verandert de rol voor de docenten/trainers, managers, verpleegkundigen, service personeel etc. Van inhoudelijke experts naar meer begeleiders en adviseurs van het leertraject. Juist bij de docenten zelf moet deze mindshift teweeg worden gebracht. Gebruikers meer bekend en vertrouwd te maken met de technologieën gaat eraan bijdragen dat de technologie daadwerkelijk gebruikt gaat worden.
3/6
Platform Zorg, Welzijn en Onderwijs Digitaal verbonden
Er is een goede samenwerking nodig tussen het onderwijs en de verschillende zorginstellingen. De toegepaste leervormen dienen op elkaar afgestemd te worden. Er valt veel efficiency te halen wanneer beide partijen een intensievere samenwerking opzetten en gebruik maken van elkaars expertise op het gebied van online en face-to-face leren. De rol van de toezichthouder gaat veranderen. Zij dragen bij aan het vormen van feedback richting de zorginstellingen en kunnen vanuit die rol meer en meer bijdragen aan de training en ontwikkeling die een organisatie zou moeten doormaken. Door de reflecterende rol zijn zij onderdeel van het leerproces. De content zal zich gaan aanpassen aan het leerniveau en de leerstijl van de student.
Variaties leervormen Huidige kennis, principes
interactieve leervormen Digitale toetsingsmogelijkheden Blackboard toepassingen Weblectures en vodcasts E-learning klassikaal blended learning praktijkomgevingen werkplekleren videopresentaties beroepspraktijk vorming peer review / feedback fora 360 garden feedback coaching simulaties games
internet Apps fouten oefenen… kennis reflecteren speed-daten spelvormen sport / fysieke oefeningen mind-mappen flip the classroom casus competitie quiz demonstratie vraag gestuurd leren exploratief leren
De toekomst
We gaan af van het idee dat het leren vooral zo leuk mogelijk moet zijn. Net als bepaalde aspecten van je werk is het onzinnig en onrealistisch om te denken dat leren altijd maar leuk moet zijn. Leren vraagt ook om inspanning, iets oncomfortabels en iets vermoeiends. Leren hoeft zeker niet saai te zijn. Leren hoort inderdaad spannend te zijn. Uitdagend. Maar kan niet en hoort ook niet ten alle tijden leuk te zijn. We gaan naar een evenwichtiger onderwijs toe. Waarin weer evenwicht gevonden gaat worden in de kennis, vaardigheden en houding. De focus ligt vandaag de dag te veel op het vaardigheid. Het aanleren van een vaardigheid staat voorop en de bijbehorende kennis en houding staat nu te veel op de achtergrond. Ook de daadwerkelijke werkpraktijk komt in de huidige onderwijssetting te weinig concreet voor de leerlingen terug. Jongeren en volwassenen brengen hun eigen digitale devices met zich mee. Er zal optimaal gebruik gemaakt gaan worden van deze devices waardoor de leereffectiviteit toeneemt en mensen gebruik kunnen maken van de digitale tools waar ze vertrouwd en bekend mee zijn. Focus hierbij is…. niet ontmoedigen… juist stimuleren maar dan wel op efficiënte en effectieve wijze inzetten.
4/6
Platform Zorg Welzijn en Onderwijs Digitaal verbonden
Het organiseren van leeractiviteiten wordt rondom mensen en hun werk gedaan, en niet andersom. Naast het formele leren, dat al vastgelegd wordt in systemen, wordt ook het informele leren vertaald in opgedane kennis/competenties en toegevoegd aan een modulair systeem. Naast de bij huidige kennis en principes genoemde leer- en werkvormen kan hierbij gedacht worden aan via het web gevolgde colleges of user generated content. Er vindt hiermee een integratie van formeel, informeel en social learning plaats.
Openheid systemen, Technieken Huidige kennis, principes
Openheid binnen systemen is voorhanden, binnen de kaders van 1 leverancier. Er zijn verschillende platformen die nog beperkt met elkaar communiceren/uitwisselbaar zijn. Er wordt veel op mobile devices gewerkt. Werken vanuit ‘de Cloud’ is aardig gemeengoed geworden.
De toekomst
Content kan opgeknipt worden in stukjes, zodat het gebruikt kan worden in meerdere omgevingen. De manier waarop content wordt gebruikt wordt inzichtelijk gemaakt op een open manier (TIN Can API). Studenten/cursisten hoeven maar op 1 plek op 1 manier in te loggen om materiaal vanuit verschillende bronnen te benaderen en te gebruiken. De resultaten worden vervolgens automatisch vastgelegd binnen de aan de persoon gekoppelde registratiesystemen. Content aanbieden op een marktplaats-achtige omgeving geeft de mogelijkheid om een sociaal (professioneel) netwerk te laten ontstaan rond de content. Content als katalysator voor de discussie en dan binnen een community of practice. Een systeem dat je in staat stelt content of modules te delen, her te gebruiken, en samen te creëren (co-creatie). Doorontwikkeling van open online cursussen (zoals MOOCs). Er komt veel meer verantwoordelijkheid voor het leren te liggen bij de cursist/student. Deze zal hierop toegerust moeten worden.
Uiteindelijk is openheid alleen mogelijk als partijen zichzelf kunnen organiseren op een manier dat er voor allen wat uit te halen is. Daarom zullen er business-modellen ontstaan voor open content en open onderwijs, maar er is veel meer mogelijk, en op veel efficiëntere en effectievere manieren dan tot nu toe gebeurt. Zo kunnen open onderwijsmodules die betrekking hebben op basiskennis door (grote) organisaties (i.s.m. universiteiten/hogescholen) gratis aangeboden worden waardoor naamsbekendheid ontstaat voor de aanbiedende instelling. Hierom heen zal zich dan een netwerk vormen, waar aanbieders 'vervolg-trajecten' kunnen aanbieden. Als dat op een open manier gebeurt, dan kunnen vervolgtrajecten, advies, en andere value-added services aan worden geboden, ook via 'nieuwere' financieringsmodellen (Groupon of Kickstarter). Openheid gebeurt alleen als veel partijen met elkaar samen moeten werken: dan moet men zich gaan conformeren aan open standaarden en open technologie. En ook open leerprocessen. De koppelbaarheid tussen de resultaten van zowel formeel, informeel alsook sociaal leren zal groot zijn en doorgevoerd kunnen worden naar registratiesystemen zoals personeelsmanagement systemen, leer management systemen, rapportage-tools en persoonlijke leer- en ontwikkelprofielen.
5/6
Platform Zorg Welzijn en Onderwijs Digitaal verbonden Co-creatie Huidige kennis, principes
Er wordt samengewerkt binnen afgeschermde groepen. Veelal in opdrachtgever–opdrachtnemer-verband (gesloten systeem).
De toekomst Het proces van content-creatie zal waarschijnlijk gaan verschuiven naar eindgebruikers/instellingen. Professionele content-makers kunnen daarin een faciliterende rol spelen. Er zal een grote markt in het aanbieden van open onderwijs zijn, met name in het gratis aanbieden van basiskennis, en daarnaast voor specifiek advies en (kleinschalige) cursussen en certificering een (financieel) transactiemodel. Het delen van kennis en het samen creëren van nieuwe kennis in open omgevingen. Moeilijke vraagstukken zullen met elkaar besproken worden. Dit wordt gedaan omdat het leuk is, informatief, maar ook vooral omdat de bedrijven reputatie opbouwen die relevant is in hun veld: hun reputatie betekent dan echt wat in het veld. Er kan per onderwerp een reputatie opgebouwd worden, dit biedt dit enorme mogelijkheden. Dergelijke systemen zie je nu al opkomen, en de verwachting is dat dit principe een belangrijke bouwsteen is voor het duurzaam kunnen organiseren van co-creatie en open onderwijs. Daarnaast kan, door steeds betere technologie, de content steeds dichter op de werkvloer gemaakt worden. Providers kunnen dit faciliteren, maar zullen het wel moeilijker krijgen.
6/6
