Drijvende Hangplekken
Regioproject Midden-Holland, aanvulling Basislespakket
Introductie Laat maar hangen is een kunsteducatief project over hangplekken in Zuid-Holland. Het project nodigt leerlingen in het voortgezet onderwijs uit op een kunstzinnige manier na te denken over de plek in Zuid-Holland die het dichtst bij hen staat: de plek waar ze zich het liefst ophouden, alleen of met vrienden, en waar ouders, leraren en andere volwassenen, ongewenst zijn. Een plek waar ze nadenken over de wereld, over zichzelf, of juist samen met leeftijdgenoten kunnen sparren over het leven en de rest.
Doel regioproject Het project Laat maar hangen gaat uit van een positieve invulling van het begrip ‘hangplek’. Het uitgangspunt is dat alle jongeren hangen: of ze dat nu doen met een groep gelijkgestemden of helemaal alleen, voor iedereen zichtbaar in de openbare ruimte of in de rust en afzondering van de eigen (slaap)kamer. Knetterende scooters en een voetbal of met een paar meiden op de manege. Hangen is leuk en hangen is noodzakelijk als je jong bent. Als aanvulling bij het basislespakket dat te downloaden is op de website www.hangplekken.net zijn er regio-opdrachten ontwikkeld in samenwerking met de cultuurnetwerkers van de provincie Zuid-Holland. In deze lesbrief staat de regio Midden-Holland centraal. Op deze manier worden de leerlingen meer betrokken bij hu eigen omgeving en worden zij bewust van hun regionale identiteit.
Dit icoontje is een directe link naar de website van het project Laat maar hangen: www.hanplekken.net. Klik op het icoontje en de website opent automatisch.
kunsteducatief project over hangplekken
2
Cultuurnetwerkers Zuid-Holland Per 1 januari 2010 zijn de Platforms Cultuureducatie van de provincie Zuid-Holland overgegaan in de RASsen (Regionale Agenda Samenleving). In elke RAS-regio van Zuid-Holland is een cultuurnetwerker actief. De regionale cultuurnetwerker heeft als taak om actieve kunst- en cultuurparticipatie van inwoners van de regio te stimuleren. Dit doet de netwerker door als ‘spin in het web’ te fungeren en de samenwerking tussen culturele instellingen, gemeenten, primair en voortgezet onderwijs te vergroten.
Informatie en contact Kunstgebouw: Broekmolenweg 16 2289 BE Rijswijk www.kunstgebouw.nl 015 215 45 15 Informatie over het project Laat maar hangen:
[email protected] / 015 215 45 37
[email protected] / 015 215 45 32 Informatie over het inzetten van workshopdocenten:
[email protected] 015 215 45 32 / 015 215 45 06 Cultuurnetwerkers Zuid-Holland: Alblasserwaard-Vijfheerenlanden: Bert Woudenberg,
[email protected] Capelle aan den IJssel: Eveline Baud,
[email protected] Drechtsteden: Jolinda van Dijk,
[email protected] Goeree Overflakkee: Jan Trompper,
[email protected] Haaglanden: Liza Gerritse,
[email protected] Hoeksche Waard: Julia Vonno,
[email protected] Holland Rijnland: Fredt Moers,
[email protected] Midden - Holland: Isabella Dijkgraaf,
[email protected] Rijnstreek: Marscha Niamat,
[email protected]
Introductie regioproject Midden-Holland De Midden-Hollandse plassen nodigen uit om te fantaseren over hangplekken op het water door de specifieke landschapskenmerken ervan. De kans is groot dat leerlingen water fotograferen als ze op zoek gaan naar leuke locaties voor hangplekken. Zelfs in een Midden-Hollandse stad ben je nooit ver van water. Daardoor kan het kunsteducatieve project over hangplekken in Midden-Holland een bijzondere gestalte krijgen. Hangplekken op het water zijn wellicht een goede voorbode op wonen op water. Steeds meer initiatieven betreffen gebouwen op het water, al is dat nog geen gemeengoed. Leuk voor leerlingen om over na te denken.
Aantal lesuren en lesweken Basislespakket: Twee tot vier dubbeluren van vijfenveertig minuten, waarschijnlijk corresponderend met twee tot vier lesweken. Regio-opdracht: Dit regioproject heeft als onderwerp ‘drijvende hangplekken’. Zie voor het babislespakket of andere lesbrieven de website www.hangplekken.net onder ‘lesmateriaal’.
Drijvende vlonders van nieuw west express kunsteducatief project over hangplekken
4
Hangen in de Midden-Hollandse natuur Het Groene Hart van de Randstad is een relatief dunbevolkt gebied. Een veenweidegebied met moerassen en rivieren. Het Groene Hart beslaat gedeelten van Noord-, Midden- en Zuid-Holland. In het Zuid-Hollandse deel van het Groene Hart liggen de steden Rotterdam, Den Haag en Zoetermeer. De plaatsen Alphen aan den Rijn, Gouda, Woerden, Schoonhoven, Benthuizen, Oudewater, Nieuwkoop, Boskoop, Waddinxveen en Bodegraven liggen in Midden-Holland. Het gebied kent ook kleinere steden en dorpen. Het Groene Hart kent dus grootsteedse gebieden, met drukte van inwoners van vele nationaliteiten en aan de andere kant prachtige oude boerderijen, weilanden, molens en plassen. Rivieren in verschillende afmetingen stromen door het landschap: de Hollandse IJssel, Oude Rijn en Lek. Ook kleine veenrivieren doorstromen het gebied: de Vlist, Loet, Rotte, Gouwe en Meije. Heeft Midden-Holland alle kenmerken voor een perfecte drijvende hangplek? In de opdrachten gaan de leerlingen met de eigenschappen van de regio aan de slag.
kunsteducatief project over hangplekken
5
Een hangplek in de natuur Een hangplek in de natuur mag de rust niet verstoren. Áls je stil bent; hoor je het mooie geluid van ‘t ruisende riet. Het plassengebied is in de zomer óók druk. Bootjes met veel mensen zoeken de natuur op. Families, vrienden en bekenden. Gelukkig hoef je om op het water te hangen geen boot te hebben. Want een vlot kun je zelf maken. Leuker kan het niet.
Gouda Gouda is een stad ontstaan bij de samenvloeiing van de rivieren de Gouwe en Hollandse IJssel. In 1272 kreeg de stad rechten. Dit betekent dat de stad een eigen rechtspraak had en de bewoners waren niet meer onderworpen aan de wetten van een leenheer. De binnenvaart op de rivieren, maakte Gouda in rond 1400 welvarend. Hierdoor zijn er nog bijzondere historische gebouwen van Gouda aan het water te zien. Elk jaar staat het laatste weekend van juni Gouda in het teken van de bijzondere watergeschiedenis van deze stad. In de binnenstad en bij het Museum Haven zijn er activiteiten die passen bij de historie van de stad. Het Stadhuis en de Sint-Janskerk zijn waarschijnlijk de bekendste gebouwen van Gouda. Wereldwijd kent men de Goudse kaarsen, pijpen, kaas en natuurlijk stroopwafels. Stroopwafels en Goudse kaas koop je nu ook aan de andere kant van de wereld. Hangen kan ook in de stad. Misschien is Gouda wel de perfecte stad om te hangen op het water. Wellicht wordt het tijd om zo’n plek te ontwerpen!
kunsteducatief project over hangplekken
6
Opdracht 1 (1 uur) Kijk naar: http://www.rdmcampus.nl/nieuws/2009/12/08/werken-aan-drijvende-duurzaamheid. Het plaatje met de drie bollen zijn in het echt uitgevoerd. Op: http://waterarchitect.nl/paviljoen.htm lees je informatie over het ontwerp. A. Wat was de inspiratiebron voor de architect? B. Welke materialen gebruikte de architect en wat kan je van zijn materiaal gebruik leren bij het ontwerpen van een hangplek op of aan het water? C. Waarom is het nodig om met water rekening te houden? D. Hoe kun je drijven met je hangplek? E. Hieronder zie een afbeelding van een ruimte onder een dak. Waar zou dit kunnen zijn? F. Hoe maak je een hangplek veilig?
Waar zou dit kunnen zijn?
kunsteducatief project over hangplekken
7
Opdracht 2 (1 uur) Maak een eigen hangplek Hoe te beginnen? Maak een lijstje waar je ontwerp van een drijvende hangplek aan moet voldoen. Voorbeeld: - Het moet op een zonnige plek drijven - Is het op de gracht? - Wil je in de stad drijven? - Je moet er lekker kunnen zitten met je vrienden - Je kunt er ………… Zo’n lijstje heet een programma van eisen. Als je zelf heel duidelijk weet waar je hangplek aan moet voldoen om gezellig te zijn, bedenk je hoe je de punten van je lijstje kunt organiseren. Voorbeeld: Je moet er lekker kunnen zitten met je vrienden. - Hoeveel vrienden? - Welke kleuren zie je om je heen? - Zit je hoog of laag? - In de bomen, op het water? - Met geluid van muziek of van de natuur? - Wil je soms even alleen kunnen zitten met een vriend of vriendinnetje, terwijl de anderen er nog wel zijn? - Wil je er bakken, braden, picknicken? Het kan zelfs zo zijn dat je verschillende soorten vrienden hebt, waar je mee kan hangen. Vrienden waar je muziek mee maakt, of vrienden waar je juist rustig mee wil praten. Vergeet niet te bedenken hoe je de hangplek schoonmaakt en vandalisme kunt voorkomen. Denken over al deze punten brengt je een heel eind op weg. En als je dit in je eentje ingewikkeld vindt bespreek dan de mogelijkheden met je vrienden. Samen kom je een heel eind.
kunsteducatief project over hangplekken
8
Opdracht 3 (1 à 2 uur) Teken een ontwerp voor een drijvende hangplek die in jouw regio past. Niet alleen een hangplek voor jou én je vrienden. Maar een hangplek die past in de omgeving. Want wat heb je er aan als alleen jíj gelukkig wordt van je ontwerp, maar je omgeving niet? Anderen spelen dus een belangrijke rol in plezier maken. Rekening houden met je vrienden ligt voor de hand, want je vrienden ken je, en dus weet je wat zij leuk zouden vinden aan een hangplek. Maar de ‘anderen’ die je níet kent ……? Bijvoorbeeld jongere kinderen uit de wijk? Kunnen die ook op de plek hangen die jij ontwerpt? Of leeftijdgenoten uit een ander deel van de wijk? Kijk voor aansluitende lesopdrachten op www.naturallycool.nl
Opdracht 4 (2 à 4 uur) Klaar met tekenen? Maak een maquette. Denk daarbij aan de grootte op schaal. En waar ga je de maquette van maken? Denk aan materialen zoals steen, hout, metaal en plastic. Hoe groot de maquette mag worden en welke materialen je hiervoor kunt gebruiken, moet je wel eerst met je docent bespreken. Natuurlijk kun je ook in karton werken en dit de uitdrukking geven van het materiaal dat jij zou willen gebruiken als je het ontwerp zou mogen bouwen.
Als een echte architect ontwerp je ook voor later ……. Opdracht 5 Waar zou jij willen hangen? - In de stad - In de natuur Maak een betoog van minimaal 150 en maximaal 180 woorden!
SUGESTIE EXTRA WORKSHOP Poster/affiche maken (2 extra lesuren) Met behulp van een workshopdocent gaan de leerlingen aan de slag met het maken van een poster of affiche. Leerlingen proberen de sfeer van hun hangplek over te brengen in beeld en medeleerlingen te overtuigen.
kunsteducatief project over hangplekken
9
COLOFON Opdrachtgever
Provincie Zuid-Holland
Uitvoering project Kunstgebouw Projectleiding Kunstgebouw Hester van der Hoeven Projectassistent Kunstgebouw Suzanne Klüver Supervisie Kunstgebouw Daphna Plaschkes Eindredactie en PR Marjolijn Lampe Handleiding Tekst handleiding Inhoud lessen
Miriam Piña Miriam Piña
Website en grafisch ontwerp Mangoa Ontwerp Angela van der Knaap Fotografie Achilles [Brandiacs] Gilles van Winsen
Uitvoering regio-opdrachten Cultuurnetwerkers Zuid-Holland Alblasserwaard-Vijfheerenlanden: Bert Woudenberg Drechtsteden: Jolinda van Dijk Goeree-Overflakkee: Jan Trompper Midden – Holland: Isabella Dijkgraaf
Provinciebreed project 2011 Laat maar hangen is het Provinciebrede Project 2011. Principe van het Provinciebrede Project is dat Kunst gebouw basislesmateriaal voor een kunsteducatieproject over Zuid-Holland ontwikkelt. De cultuurnetwerkers in de RAS-regio’s van Zuid-Holland vullen dit aan met lesmateriaal over hun regio. Via het Provinciebrede Project kunnen de cultuurnetwerkers lesmateriaal met elkaar delen. Want elke Zuid-Hollandse regio is uniek, maar er zijn ook overeenkomsten. Kunstgebouw ontwikkelde hiervoor al twee Provinciebrede Projecten: M.O.V.E. en Zuid-Holland Waterland. Het provinciebrede project Laat maar hangen wordt financieel mogelijk gemaakt door de provincie Zuid-Holland. Kunstgebouw is de provinciale organisatie voor kunst en cultuur in Zuid-Holland. www.kunstgebouw.nl www.hangplekken.net