Downloaded from UvA-DARE, the Institutional Repository of the University of Amsterdam (UvA) http://dare.uva.nl/document/106097
Description File ID Filename
Thesis 106097 thesis.pdf
SOURCE, OR PART OF THE FOLLOWING SOURCE: Type Dissertation Title The role of mannose-binding lectin in vitro and in vivo Author N. Brouwer Faculty Faculty of Medicine Year 2008 Pages 192
FULL BIBLIOGRAPHIC DETAILS: http://dare.uva.nl/record/273114
Copyrights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the copyright holder (usually the author), other then for strictly personal, individual use.
UvA-DARE is a service provided by the Library of the University of Amsterdam (http://dare.uva.nl)
The Role of Mannose-Binding Lectin in Vitro and in Vivo
Nannette Brouwer
The research described in this thesis was performed at the Department of Blood Cell Research, Sanquin Research, Amsterdam, the Netherlands and Landsteiner Laboratory, Academic Medical Centre, University of Amsterdam, the Netherlands The research project was supported by a grant of the Landsteiner Foundation of Blood Transfusion Research (LSBR no. 0207).
The role of mannose-binding lectin in vitro and in vivo. ISBN : Author: Cover: Layout: Print:
978-90-9023095-5 Nannette Brouwer Wim Brouwer & Mark Glas “MBL exists in oligomers that form tulip-like structures” Nannette Brouwer PrintPartners Ipskamp, Enschede, the Netherlands
© 2008, Nannette Brouwer. All rights reserved. No part of this thesis may be reproduced or transmitted in any form or by any means without permission of the author.
The role of Mannose-Binding Lectin in Vitro and in Vivo
ACADEMISCH PROEFSCHRIFT
ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit van Amsterdam op gezag van de Rector Magnificus Prof. dr. D.C. van den Boom ten overstaan van een door het college voor promoties ingestelde commissie, in het openbaar te verdedigen in de Agnietenkapel op donderdag 26 juni 2008, te 10.00 uur
door
Nannette Brouwer geboren te Amsterdam
Promotiecommissie Promotores:
Prof. dr. T.W. Kuijpers Prof. dr. D. Roos
Co-promotor:
Dr. K.M. Dolman
Overige Leden: Prof. dr. L.A. Aarden Prof. dr. T. van der Poll Prof. dr. M.R. Daha Prof. dr. J.C. Jensenius Prof. dr. N.J. Klein Dr. D. Hamann
Faculteit der Geneeskunde
For the publication of this thesis, financial support is greatly acknowledged from: Academic Medical Centre, University of Amsterdam Stichting Sanquin Research J.E. Juriaanse Stichting Statens Serum Institute, Copenhagen, Denmark Stichting Afweerstoornissen Hycult biotechnology BV Glas-Klooster BV Vlug&Zoon transport BV Ten Dam Zonwering BV Sanyo E&E Europe BV Sanquin Reagents
Het werk loopt niet weg als je je kind de regenboog laat zien, Maar de regenboog wacht niet tot jij klaar bent met je werk.
Voor Hugo
Lieve Rinske, het begon in Purmerend en Hobrede, in onze studententijd was het Delft, Den Haag en Amsterdam, en dan nu Wognum en Middenbeemster. Wat heerlijk dat we weer wat dichter bij elkaar wonen. Ik heb altijd genoten van jouw vriendschap, vooral ook in Vietnam en Peru. Nu zijn we in een volgende fase van ons leven, met kinderen en een baan, onze vriendschap is naadloos meegegroeid met deze stap in ons leven en ik hoop dat ie dat altijd zal blijven doen. Vrienden, familie & schoonfamilie, de uitjes, feestjes en partijen waren goed om niet te vervreemden van het sociale leven. Ik heb de afgelopen jaren geprobeerd om in “jip en janneke taal” uit te leggen waarom ik het toch zo druk heb, en waarmee dan wel. Vanmorgen volgt nog een ultieme poging (het “lekenpraatje”) tijdens mijn verdediging, voor ik me op iets nieuws ga storten (wat ik jullie dan weer ga proberen uit te leggen…). Beste Beemsterlingen, wie had ooit kunnen bedenken dat ik me zo snel thuis zou voelen in dat dorp… Ik vind het er eigenlijk wel heel gezellig, even op het fietsje bij elkaar langs, bijkletsen onder het genot van een kopje thee, en natuurlijk ook alle feestjes, hier is er weer één! Dear Rabi, even though you are at the other side of the world, I appreciate your friendship a lot. I cherish my time in Ghana as one of the most precious times in my life and that is also because of your friendship there. I hope to visit you in Canada soon, and want to whish you all the luck and love of the world. Ik mis je! Lieve broer, als water en vuur zo verschillen we van elkaar, maar door het vuur gaan we zeker ook voor elkaar. Ik ben blij met je! En hoop dat we nog heel veel gezellige uitjes met jou en Sem gaan ondernemen! Lieve paps en mams, lieve W2, wat had ik gemoeten zonder jullie onvermoeide steun en hulp. Ik ben erg blij dat ik altijd op jullie kan terugvallen, en om wijze raad kan aankloppen. Dank voor de vele vele uurtjes die Hugo bij jullie heeft mogen doorbrengen (al vermoed ik dat die niet echt een straf waren voor jullie). Pipa, heel veel dank ook voor je ondersteuning bij het lay-outen! Lieve HUGO, zodra ik mijn motorpak aantrok wist je het al, mama gaat naar het werk toe. Ik ben blij dat je het zo ontzettend naar je zin hebt bij Ootje Tontel, zodat ik met een gerust hart aan het werk kon. De dinsdag was van ons tweetjes, spelletjes, boekjes lezen, kleien, fietsen, speeltuin en natuurlijk altijd even boodschappen doen samen. Ik heb intens genoten van die momenten, die mij verplichtte om niet te verdrinken in het werk! Lieve Mark, de combinatie eigen zaak, promotie onderzoek en gezin is af en toe wel pittig geweest, maar we hebben het toch maar geflikt. Ik hou van je, voor je vertrouwen in mij, je steun en liefde, voor het bijspringen als het nodig was. Ik hoop dat we nog heel lang samen een goed geolied team zullen vormen. Ik zie erg uit naar onze vakantie naar Gambia, hopelijk zullen er nog vele reizen volgen.
186
Curriculum Vitae List of Publications
Curriculum Vitae Curriculum Vitae Nannette Brouwer werd op 24 maart 1976 geboren in Amsterdam. Na het behalen van haar VWO diploma aan het Da Vinci college in Purmerend, startte zij in september 1995 aan de studie Medische Biologie aan de Universiteit van Amsterdam. Tijdens die studie deed zij onderzoek op de afdeling humane genetica in het Academisch Medisch Centrum (AMC) te Amsterdam, onder begeleiding van prof. dr. A. Westerveld en op de afdeling moleculaire biologie bij Pharming B.V. te Leiden, onder begeleiding van dr. J. Heus. Na het behalen van haar diploma in januari 2000 werkte zij eerst een jaar bij Pharming B.V. voordat zij een half jaar vrijwilligers werk in het noorden van Ghana heeft gedaan. Na een korte periode bij Ford Dodge Animal Health, te Weesp, werkzaam te zijn geweest, kwam zij in contact met dr. K.M. Dolman. In de zomer van 2002 begon zij als research analist op de afdeling Immunohematologie Experimenteel, bij Sanquin Research. In 2003 is zij binnen dezelfde afdeling begonnen aan haar promotie onderzoek op het MBL-project onder leiding van prof. dr. T.W. Kuijpers, prof. dr. D. Roos en dr. K.M. Dolman, waarvan dit proefschrift het resultaat is. Op 1 april 2008 is zij op de afdeling Klinisch Immunologie en Reumatologie van het AMC, onder de verantwoordelijkheid van prof. dr. P.P. Tak, begonnen als teamleider van het immunohistochemisch laboratorium .
189
List of publications List of Publications 1.
F.N.J. Frakking, N. Brouwer, M. van Houdt, J. Israels, A. Nagelkerke, G. Brinkhorst, E. Duiveman, J. Kraan, K.M. Dolman, E.J.M. Weersink, W.M.C. van Aalderen and T.W. Kuijpers. No association between mannose-binding lectin (MBL) deficiency and lung transplantation in cystic fibrosis patients. (manuscript in preparation).
2.
F.N.J. Frakking*, N. Brouwer*, K.M. Dolman, H.N. Caron, T.W. Kuijpers and M.D. van de Wetering. Mannose-binding lectin as prognostic factor in pediatric oncology patients. (manuscript in preparation).
3.
N. Brouwer, F.N.J. Frakking, M.D. van der Wetering, M. van Houdt, M. Hart, I. Kleine Budde, P.F. Strengers, G. Houen, I. Laursen, J.C. Jensenius, H.N. Caron, K.M. Dolman, T.W. Kuijpers. Mannose-binding lectin (MBL) substitution trial: recovery of opsonic function lags behind MBL serum levels. (manuscript in preparation).
4.
F.N.J. Frakking , N. Brouwer, M.D. van er Wetering, I. Kleine Budde, P.F. Strengers, A.D.R. Huitema, I. Laursen, G. Houen, H.N. Caron, K.M. Dolman, T.W. Kuijpers. Safety and pharmacokinetica of plasma-derived MBL substitution in children with chemotherapyinduced neutropenia. (submitted).
5.
K.M. Dolman, N. Brouwer, F.N.J. Frakking, B. Flatø MD, P.P. Tak, T.W. Kuijpers, Ø. Førre, and A. Smerdel-Ramoya. Mannose-binding lectin (MBL) deficiency is associated with early onset of polyarticular juvenile idiopathic arthritis (JIA): a cohort study. Arthritis Research & Therapy 2008 Mar; 10 (2):R32.
6.
N. Brouwer, K.M. Dolman, M. van Houdt, M. Sta, D. Roos, and T.W. Kuijpers. MannoseBinding Lectin (MBL) Facilitates Opsonophagocytosis of Yeasts but Not of Bacteria, despite MBL Binding. Journal of Immunology 2008; March 180 (6) 4124-4133.
7.
F.N.J. Frakking, N. Brouwer, N.K.A. van Eijkelenburg, M.P. Merkus, T.W. Kuijpers, M. Offringa, K.M. Dolman. Mannose-binding lectin (MBL) deficiency in neonates with pneumonia and sepsis. Clinical and Experimental Immunology 2007 Nov;150(2):255-62.
8.
I. Laursen, G. Houen, P. Højrup, N. Brouwer, L.B. Krogsøe, L Blou & R.R. Hansen. Second-generation nanofiltered plasma-derived Mannan-binding lectin product: process and characteristics. Vox Sanguinis 2007 May;92(4):338-50.
9.
F.N.J. Frakking, N. Brouwer, D. Zweers, M.P. Merkus, T.W. Kuijpers, M. Offringa, K.M. Dolman. High prevalence of mannose-binding lectin deficiency in premature neonates. Clinical and Experimental Immunology 2006 Jul;145(1):5-12.
10.
F.N.J. Frakking *, M.D. van de Wetering*, N. Brouwer, K.M. Dolman, J. Geissler, B. Lemkes, H.N. Caron, T.W. Kuijpers. The role of mannose-binding lectin (MBL) in
191
List of publications paediatric oncology patients with febrile neutropenia. European Journal of Cancer 2006 May; 42(7):909-16. 11.
N. Brouwer, K.M. Dolman, R. van Zwieten, E. Nieuwenhuys, M.H. Hart, L.A. Aarden, D. Roos, T.W. Kuijpers. Mannan-binding lectin (MBL)-mediated opsonization is enhanced by the alternative pathway amplification loop. Molecular Immunology 2006 May;43 (13):2051-60.
12.
G. Maffei, N. Brouwer, K.M. Dolman, U. van der Velden, D. Roos, B.G. Loos. Plasma levels of mannan-binding lectin in relation to periodontitis and smoking. Journal of Periodontology 2005 Nov;76(11):1881-9.
13.
T. Bernig , W.B. Breunis , N. Brouwer, A. Hutchinson, R. Welch, D. Roos, T.W. Kuijpers, S. Chanock. An analysis of genetic variation across the MBL2 locus in Dutch Caucasians indicates that 3' haplotypes could modify circulating levels of mannose-binding lectin. Human Genetics 2005 Dec;118(3-4):404-15.
14.
K.M. Dolman, N. Brouwer, T.W. Kuijpers. Mannose-Bindend Lectine: nodig of overbodig onderdeel van de aangeboren afweer? Nederlands Tijdschrift voor Allergie 2004 Oct; 5:180-186.
*
Authors contributed equally.
192
