WJD2011
Geworteld en opgebouwd in Jezus Christus, standvastig in het geloof
Een handleiding voor begeleiders van thema-avonden als voorbereiding op de Wereld Jongeren Dagen.
Hans Bosma, Catechetisch medewerker Mirjam Borst, Jongerenpastoraat Bisdom Haarlem Amsterdam September 2010
Inleiding Met de volgende tekst worden jongeren in het Bisdom Haarlem-Amsterdam opgeroepen om mee te doen aan de Wereld Jongeren Dagen 2011 in Madrid. Waar ben jij in de zomer van 2011??? Jongeren uit heel de wereld komen naar Madrid in Spanje! Beleef het grootste internationale jongerenevenement ter wereld! Samen met anderen in geloof. Eén groot feest van ontmoeting, groot en klein. In 1984 nodigde paus Johannes Paulus II de jongeren van de hele wereld uit naar Rome te komen om het internationale jubileum van de jeugd te vieren. Vanaf dat moment keren de Wereldjongerendagen telkens terug, elke keer in een ander gastland. Na Rome, Buenos Aires, Santiago de Compostela, Czestochowa, Denver, Manilla, Parijs, weer Rome, Toronto, Keulen en Sydney is nu het Spaanse Madrid aan de beurt. Oorverdovend plezier maken. Maar ook: stil zijn, klein worden. Onvergetelijk en waardevol. Een enorm avontuur! Jij kunt erbij zijn! Get up! Pak je rugzak! Om jongeren hierop goed voor te bereiden is in het Bisdom Haarlem-Amsterdam dit catecheseprogramma ontwikkeld. Dit programma kan gegeven worden aan jongeren die gaan deelnemen aan de Wereldjongerendagen 2011 in Madrid, Spanje of jongeren die belangstelling hiervoor hebben. Daartoe is voor de begeleiding van deze jongeren deze handleiding geschreven om de avonden voor te bereiden en uit te voeren. Het bevat een introductieavond waarop de jongeren kennis met elkaar maken en een drietal themaprogramma’s. De themaprogramma’s hebben een duidelijke relatie met de activiteiten die uitgevoerd worden in Madrid en met het thema van de Wereldjongerendagen. De doelstelling van de themaprogramma’s is: -
informatie over de WJD zelf (kort, aan de hand van vragen, kwis) jongeren maken op een ontspannen wijze kennis met het thema van de WJD gebruik van verschillende werkvormen om hoofd, hart, hand aan te spreken groepsvorming: jongeren binnen een regio kennen elkaar misschien nog niet, het programma dient ook om de groepsvorming in de regio te stimuleren
Uitgangspunten Bij het schrijven van de themaprogramma’s zijn de volgende uitgangspunten aangehouden: -
een vrijwilliger met ervaring in het begeleiden van een jongerengroep of pastor moet het programma eenvoudig kunnen gebruiken, zonder al te veel voorbereiding Jongeren in de leeftijd van 16 tot 30 jaar kunnen de avonden volgen waarbij de werkvormen aansluiten bij hun belevingswereld.
Opzet De programma’s zijn in ieder geval voorzien van de volgende onderdelen. • • • •
•
•
•
• • • •
•
Doel van de avond Kort beschreven welk doel beoogd wordt met de avond Tijdschema Een uitgeschreven inhoud van de avond met tijdsindicatie Opening Een opening van de avond Relatie tot de Wereldjongerendagen In dit onderdeel wordt informatie gegeven over de Wereldjongerendagen gerelateerd aan het gekozen thema Relatie tot het thema van de Wereldjongerendagen In dit onderdeel wordt de relatie gegeven tot het thema van de Wereldjongerendagen nl. ‘Geworteld en opgebouwd in Jezus Christus, standvastig in geloof’ Relatie met een heilige Aan de WJD worden een aantal heiligen gekoppeld die een nauwe relatie hebben met het land en het thema. De heiligen vertegenwoordigen de geschiedenis van de Kerk in Spanje. Al deze heiligen zijn van Spaanse oorsprong, zodat de Wereld Jongerendagen kunnen wortelen in het gastland. Bij iedere thema wordt informatie gegeven over een specifieke heilige. Achtergrond naar het thema Er wordt een relatie gelegd tussen het WJD-thema, de pijler binnen de kerk en het thema van de avond Starter Een werkvorm waarin de jongeren even ‘los’ komen. Kern De behandeling van het thema aan de hand van vragen Creatief Creatieve werkvormen in relatie tot het thema Een lied Vanuit de liederen en gebedenboek uit Taizé is een eenvoudig lied gekozen dat gezongen kan worden. Afsluiting Afsluiting van de avond
Thema WJD Het kernthema van de Wereldjongerendagen is: "Geworteld en opgebouwd in Jezus Christus, standvastig in het geloof" (Kolossenzen 2,87) Op basis van de woorden geworteld, opgebouwd en standvastig is gekeken hoe jongeren hier binnen de gemeenschap invulling aan (kunnen) geven. Daarbij is een relatie gezocht met de pijlers die in de kerk gebruikt worden nl vieren, leren en dienen. Op basis van deze relatie is er een onderwerp gezocht dat een verbinding vormt tussen deze elementen. Zo zijn de volgende themaprogramma’s ontstaan: Thema WJD Geworteld Opgebouwd Standvastig
Pijler Vierend Lerend Dienend
Themaprogramma Bidden Sacramenten Christen zijn
Bij het verdere voorbereiden van de thema’s hebben we dit gerelateerd aan de woorden en het beeld uit Psalm 1: Hij zal zijn als een boom, geplant aan stromend water Op tijd draagt hij vrucht, Zijn bladeren verdorren niet, Alles wat hij doet komt tot bloei Samen zijn we als wortels aan een boom. We geven elkaar stevigheid. In het dagelijks leven geven we dat vorm door bij elkaar te komen en te vieren. Op basis van een stevig wortelgestel is de boom opgebouwd. Dat is niet zomaar gegaan, steeds in fases is de boom gegroeid tot wat hij nu is. Door de initiatiecatechese, lerend, en het ontvangen van de Sacramenten zijn wij ook gegroeid. Omdat de boom een stevig wortelgestel heeft en steeds groter en sterke is geworden is hij tot bloei gekomen en kan vrucht dragen. Met het stevige fundament dat we hebben opgebouwd door leren en vieren, kunnen we ons geloof uitdragen en dienstbaar zijn aan de gemeenschap om ons heen. Zo kunnen we ook invulling geven aan het thema dat tijdens de Wereldjongerendagen centraal zal staan. Het thema van de WJD is voor de reis van het bisdom Haarlem-Amsterdam vertaald naar de naam MeetMe@Madrid Dit om aan te geven, dat je wortelt, opgebouwd wordt, en standvastig blijft, in de ontmoeting met elkaar, met jongeren over de hele wereld (wereldkerk) en met God, Christus Zelf. Je bouwt niet op iemand en vertrouwt niet iemand, als je deze persoon niet hebt ontmoet. Tijdens de WJD is er dan ook voldoende mogelijkheid elkaar, andere jongeren en God beter te leren kennen. Zo hopen we dat de WJD een bijdrage kan leveren aan een sterk fundament in jouw leven.
Tips Bij de diverse themaprogramma’s zijn tips opgenomen die betrekking hebben op de uitvoering van het themaprogramma. Tip: Probeer de resultaten van de creatieve onderdelen te verwerken in een collage die in de parochie een centrale plaats kan krijgen. Daarnaast kunnen bv gemaakte gebeden gebruikt worden in de vieringen van het weekend waarbij de jongeren de gelegenheid krijgen om iets over hun voorbereiding van de WJD te vertellen en zo ook de parochie enthousiast te maken. Het helpt als er bv. activiteiten worden georganiseerd in het kader van sponsoring. Ten slotte We hebben getracht om in relatie tot de WJD een programma samen te stellen dat zoveel mogelijk recht doet aan de brede groep jongeren die mee kan doen aan het programma. We weten echter ook dat jij degene bent die het beste kan beoordelen wat je groep aankan. Gebruik deze kennis en pas zo nodig de themaprogramma’s aan. Als je leuke ideeën hebt voor andere werkvormen wees dan zo vrij deze in te passen in de programma’s. Daarnaast bieden we deze thema’s aan om eventueel te gebruiken binnen andere groepen van de parochie. Grote delen van deze programma’s zijn gebruikt bij de Vormselvoorbereiding en een Bezinningsdag in Almere-Stad. Op de introductieavond is een quiz gepland. Je kan er voor kiezen om de jongeren bij de uitnodiging de quiz te sturen en te vragen om deze ingevuld mee te nemen naar de eerste avond. Wij wensen je veel succes en horen graag de reacties. Hans Bosma Catechetisch medewerker Bisdom Haarlem-Amsterdam Hans is verbonden aan de St. Martinusparochie in Almere en heeft zich een aantal jaren bezig gehouden met de voorbereiding van jongeren op het Vormsel in een driejarig traject. Na de opleiding tot catechetisch medewerker heeft hij de afgelopen jaren de volwassenencatechese binnen de parochie vorm gegeven door het leiden van Geloven Nu groepen en het voorbereiden van volwassenen op de Doop, Vormsel en Eerste Communie middels het project Opnieuw Beginnen. Daarnaast is hij lid van het parochiebestuur met de portefeuille Catechese en zingt hij in het projectkoor. In het dagelijks leven is Hans procesmanager op een computercentrum en houdt zich bezig met het opzetten van een kwaliteitssysteem. Mirjam Borst Medewerkerster Jongerenpastoraat van het bisdom Mirjam is sinds 2002 werkzaam voor het Jongerenpastoraat van het bisdom Haarlem-Amsterdam. Ze studeerde economie en theologie. Het Jongerenpastoraat organiseert en ondersteunt activiteiten voor tieners (12-15 jaar) en jongeren (16-30 jaar), ondersteunt begeleiders van tiener- en jongerengroepen en promoot de landelijke activiteiten als de katholieke Jongerendag, DiaconAction, de Jongerencollecte en de Wereldjongerendagen in het bisdom. In 2010/2011 werkt zij o.a. mee aan de organisatie van een eigen reis van het bisdom Haarlem-Amsterdam naar de Wereldjongerendagen. Met dank aan Marcel Elsenaar (districtscatecheet) voor zijn opbouwend commentaar.
Verdere informatie over de WJD
Het bisdom Haarlem-Amsterdam organiseert van 10 t/m 23 augustus 2011 een reis naar de Wereldjongerendagen 2011 in Madrid. Onderweg worden tussenstops gemaakt in het Franse dorpje Taizé en in de Pyreneeën. Daarna volgt de deelname aan de eigenlijke WJD in Madrid (16 t/m 21 augustus 2011). Alle jongeren van 16-30 jaar uit het bisdom Haarlem-Amsterdam zijn van harte uitgenodigd om met deze reis mee te gaan! Voor meer informatie: http://www.jongbisdomhaarlem.nl/wjd Voor vragen over de WJD kun je contact opnemen met Beate Gloudemans, projectleidster WJD Madrid 2011:
[email protected] of telefonisch (023)511 26 37.
Bronnen
Gezangen Taize vanuit de bundel Taize, liederen- en gebedenboek en gekopieerd vanaf de website www.taize.fr. Eventueel kunnen de youtube filmpjes middels het programma ‘Atube’ (http://atubecatcher.nl.malavida.com/d4300-gratis-downloaden-windows omgezet worden in een mp3 en op een cd worden gezet. Let wel op dat de liederen dan volledig worden overgenomen. De werkvorm levensweg / geloofsweg is deels overgenomen uit het boek ‘Werken met spiritualiteit’ van Kitty Bouwman en Kick Bras Voor de inleiding is gebruik gemaakt van het project ‘Bidden kun je zien, horen en voelen’ zoals dit beschikbaar is op de website Steen in de vijver. De beschrijvingen van de sacramenten zijn deels overgenomen uit het blad ‘Katholieken wat ze geloven’. Bij het thema ‘Christen zijn’ is een aantal zinsnedes en vragen gebruikt uit het spel ‘Open kaart’. Dit spel, dat ook gebruikt wordt bij het tv-programma ‘de Wandeling’ kan volledig besteld worden in de webwinkel van de KRO.
Introductieavond Doel Iedereen die deel gaat nemen of verbonden zijn aan de WJD, met elkaar kennis laten maken in een ongedwongen omgeving en informatie verstrekken over de WJD.
Inhoud Duur van het programma 120 minuten Opening en introductie Opener (hart) Kern 1 (hoofd / hart / handen) Pauze Kern 2 (hart / hoofd / handen) Uitwisseling Pauze WJD Quiz Een lied Afsluiting
5 minuten 15 minuten 15 minuten 10 minuten 15 minuten 20 minuten 5 minuten 20 minuten 10 minuten 5 minuten
Opening Welkom aan de jongeren. Ze hebben allemaal wat te drinken en misschien is er wel een lekkere koek bij. Vertel even wat algemene zaken die van belang zijn zoals de huisregels. Geef bv. aan hoe je wil dat er met mobiele telefoons wordt omgegaan. Vertel de jongeren iets over de ruimte waar ze zijn zodat ze niet de hele avond gaan zitten rondkijken. Vertel ze aan de hand van de bovenstaande inhoud even hoe de avonden eruit zullen zien zodat ze niet schrikken als er een bepaald onderdeel aan bod komt. Het verdere voorstellen gebeurt in de ‘opener’. Vanuit de relatie met de WJD, het thema van de WJD en de relatie met de heilige zoals hieronder beschreven vertel je in je eigen woorden iets over de WJD.
Relatie met de Wereldjongerendagen Zoals we hier bij elkaar zijn, jongeren en begeleiders, hebben we elkaar misschien wel eens ontmoet op straat, in de kerk of op school. Maar dan hoef je elkaar nog niet goed te kennen, daar is meer voor nodig. We weten allemaal dat het soms moeilijk het is om in onze maatschappij voor je geloof uit te komen en om er over te vertellen. Op deze avonden ontmoet je een aantal jongeren die ook geloven en het leuk vinden om daar over te praten. Zo voel je verbondenheid met elkaar. Tijdens de WJD ontmoet je nog veel meer jongeren. In de nacht op het veld wellicht zo’n 2 miljoen. Het is dan fijn om te weten dat al deze jongeren net als jij leerling willen zijn van Jezus en graag over het geloof spreken. Zo wordt jouw geloofswereld opeens veel groter en ruimer. Om alvast te oefenen om met elkaar in gesprek te gaan over het geloof worden we op deze avond uitgedaagd daar aan de ander iets over te vertellen.
Wees open en eerlijk in je antwoorden. Daar is soms moed voor nodig. Maar je zult zien dat je openheid een positief effect heeft op de medemens. Je mag er op vertrouwen dat alles wat je tijdens deze bijeenkomsten zegt binnen de muren van de ruimte blijft. Geef elkaar de ruimte, zorg ervoor dat iedereen evenveel aan bod komt. Luister eerst zonder onderbreking naar het antwoord van de ander. Daarna is het jou beurt om te vertellen, ook zonder onderbreking. Pas daarna ga je met elkaar in gesprek: begrijp je iets niet in het verhaal van de ander, wat valt je erin op, wat herken je erin. Probeer actief te luisteren. Dat wil zeggen: laat het verhaal van de ander goed tot je doordringen en stel daarna vragen die het de ander mogelijk maken er dieper op in te gaan: ‘Hoe bedoel je dat?’, ‘Wat betekent dat voor je?’, of andere vragen. Laat het af en toe ook eens stil zijn. Deze elementen kan je ook toepassen op de catechese tijdens de Wereldjongerendagen.
Relatie met het thema van de Wereldjongerendagen Het thema van de Wereldjongerendagen zal de komende avonden per onderdeel aan bod komen, maar door te vertellen over het geloof en het zo uit te dragen naar anderen krijgt het thema ‘Geworteld en opgebouwd in Jezus Christus, standvastig in het geloof’ een extra dimensie.
Starter Zoek op internet allerlei plaatjes die een relatie hebben met de WJD. Denk daarbij aan een vlag, paus, eten, rugzak, bus, gastgezin, bijbel, rozenkrans, muziekinstrumenten, wandelschoenen, zonnebrand, zonnebril, sombrero, paella, stier, Spanje, Taizé, espresso en zo kan je er zelf wellicht ook nog een aantal bedenken. Print deze uit op kleine kaartjes en doe er een speld doorheen. Bij de start krijgt iedere jongere van de begeleiding een kaartje op de rug gespeld zonder dat ze het plaatje zien. Als iedereen een kaartje heeft (de begeleiding doet natuurlijk ook mee) loopt iedereen door de ruimte en mag aan elk ander één vraag stellen die met ja of nee beantwoord kan worden en kan leiden tot het raden van het voorwerp of gebeurtenis dat op het kaartje staat. Wanneer het antwoord op de vraag gegeven is mag er éénmaal gegokt worden wat er op het kaartje staat. Indien dit juist is nemen de jongeren even de tijd om zich aan elkaar voor te stellen en in één zin te vertellen waarom ze enthousiast zijn voor de WJD. Dit spel kan in een aantal ronden worden gespeeld.
Kern 1 De jongeren krijgen allemaal een reep stevig papier (+- 15 x 60cm). Op tafel liggen tekenmaterialen (kleurpotloden / stiften / kleurkrijt / pennen / liniaal). Iedereen neemt plaats aan de tafel en verzameld zijn materiaal. Nodig de jongeren uit om in het midden van de reep papier een rechte lijn te tekenen waarmee de ‘levenslijn’ wordt aangeduid. Deze lijn kan afhankelijk van de leeftijd van de jongeren in een aantal delen worden verdeeld (bv per 2 jaar).
Deel daarna mee dat er in stilte wordt gewerkt en lees de volgende inleiding. ‘Als we stilstaan bij onze levens- en geloofservaringen kunnen we tot de ontdekking komen dat er bepaalde ontmoetingen en ervaringen zijn geweest, die ons leven in een andere, nieuwe richting hebben gezet. Achteraf blijkt dan dat deze van grote betekenis voor ons zijn geweest. We zullen belangrijke gebeurtenissen en ervaringen in kaart brengen door deze op de levenslijn te zetten. Op de levensweg kan je bv geboorte, jeugd, eerste communie, volwassenheid, vormsel en levenswendingen als bv het overlijden van een belangrijk persoon tekenen. Probeer weer te geven ‘Wat was/is belangrijk voor mij in mijn leven?’. Welke belangrijke gebeurtenissen hebben er in mijn leven plaats gevonden? Er zijn ongeveer 15 minuten beschikbaar om dit op te schrijven of te tekenen.’ Het is niet de bedoeling dat je als begeleider zelf werkt aan een levenslijn maar je openstelt voor de jongeren. Van vraagt van jou een bepaalde ‘aanwezigheid’ en aandacht zodat er een klimaat van vertrouwdheid en veiligheid wordt gecreëerd. Neem na dit onderdeel pauze en vraag de jongeren om niet te praten over hetgeen ze net hebben gedaan.
Pauze Kern 2 Ieder gaat weer achter zijn levenslijn zitten en de begeleider geeft de volgende opdracht: ‘Hoe is het gegaan met mijn geloof, mijn relatie met God, in mijn leven en hoe “werkt” het nu? Kun je achteraf zien hoe het geloof een rol heeft gespeeld in je leven? Welke personen hebben hierin een rol gespeeld? Teken je geloofsweg in de levenslijn en gebruik hier andere kleuren voor. Er zijn ongeveer 15 minuten beschikbaar om dit op te schrijven of te tekenen.’
Uitwisseling Afhankelijk van de grootte van de groep kan de uitwisseling plenair of bv in twee of drietallen plaats vinden. Bij de uitwisseling vertellen de jongeren hoe het geloof gewerkt heeft in hun leven.
WJD Quiz In bijlage 1 staan quiz vragen. In de uitwerking is bij alle vragen een beschrijving gegeven over de WJD. Stuur de jongeren bij de uitnodiging de quiz en vraag ze deze ingevuld mee te nemen naar de eerste avond. Je kan dan meteen starten met de antwoorden en wat uitleg. Je kan dit in een spelvorm doen door op vier vellen de letters A, B, C en D te schrijven en deze over de grond te verspreiden. Alle jongeren gaan op het antwoord staan wat ze hebben bedacht. Je kan de uitleg ook meegeven aan het eind van de avond zodat ze deze door kunnen lezen.
Een lied Omdat tijdens de reis naar de WJD een stop gemaakt wordt in Taizé is dit lied van deze gemeenschap gekozen omdat hierin het thema goed weergegeven wordt. Op het internet kan middels deze link, http://www.youtube.com/watch?v=BHHk3PZiiP4 , een filmpje worden bekeken waarin het lied wordt gezongen. De onderstaande tekst is ook op het internet te vinden middels de link http://www.taize.fr/spip.php?page=chant&song=264&lang=en . Tip: Wellicht is er een muzikaal iemand uit de parochie bereid om dit onderdeel te begeleiden.
Nederlandse tekst :
Licht van de wereld, wie U volgt op uw weg, die heeft het licht van leven, levenslicht
Afsluiting Bedank de jongeren voor hun aanwezigheid en sluit af met een mooi gedicht, Bijbeltekst of gedachte die je zelf opgezocht hebt.
Vierend - Bidden Doel van de avond De jongeren voorbereiden op het vieren tijdens de WJD waarbij dit gekoppeld wordt aan het themawoord geworteld zijn uit het thema van de WJD en helder krijgen dat je de relatie met God kan onderhouden met bidden.
Tijdschema Duur van het programma 120 minuten Opening en introductie Opener (hart) Kern (hoofd) Pauze Creatief (hart / hoofd / handen) Een lied Afsluiting
30 minuten 10 minuten / 15 minuten 20 minuten 15 minuten 30 minuten 10 minuten 5 minuten
Opening Welkom aan de jongeren. Ze hebben allemaal wat te drinken en misschien is er wel een lekkere koek bij. Inventariseer even hoe de jongeren hier zitten. Wellicht is er in de afgelopen tijd iets in hun leefwereld gebeurd dat even de aandacht vraagt. Vanuit de relatie met de WJD, het thema van de WJD en de relatie met de heilige zoals hieronder beschreven vertel je in je eigen woorden iets over de WJD.
Relatie met de Wereldjongerendagen Tijdens de reis naar de Wereldjongerendagen en op de Wereldjongerendagen zelf zal het samen vieren regelmatig terugkomen. Zo zullen we in Taizé kennismaken met een oecumenische gemeenschap van broeders, die op eenvoudige en krachtige wijze samen bidt en waar je heel gemakkelijk bij kunt aansluiten. Hopelijk zal dit je helpen om zelf ook te gaan bidden of om gemakkelijker zelf te gaan bidden! Bidden is immers de relatie met God onderhouden, net zoals je doet met een goede vriend of vriendin. Dat betekent met elkaar spreken, naar elkaar luisteren of af en toe ook samen stil zijn. De paus heeft hier de vorige WJD het volgende over gezegd: ‘Bidden is belangrijk: dagelijks gebed, persoonlijk gebed in de stilte van ons hart en voor het Allerheiligst Sacrament, en het liturgische gebed in het hart van de kerk. Bidden is zuivere ontvankelijkheid voor Gods genade, liefde in actie, gemeenschap met zijn Geest die in ons woont, ons leidt, door Jezus, in de kerk, naar onze hemelse Vader’.
Daarnaast zullen we regelmatig met elkaar een eucharistieviering houden (hopelijk ondersteund door een speciaal swingend WJD-koor!) en zal er 's avonds voor wie wil een moment zijn om samen de dag af te sluiten in een eenvoudig avondgebed. Daarnaast zijn er natuurlijk de grotere vieringen, met alle Nederlanders en met alle deelnemers aan de WJD (de avondwake en de sloteucharistieviering met de paus).
Relatie met het thema van de Wereldjongerendagen Vanuit het thema met de Wereldjongerendagen koppelen we dit aan geworteld zijn. In het evangelie van Johannes hoofdstuk 15 lezen we over de wijnstok. ‘Ik ben de ware wijnstok en mijn Vader is de wijnbouwer. Iedere rank aan mij die geen vrucht draagt snijdt hij weg, en iedere rank die wel vrucht draagt snoeit hij bij, opdat hij meer vruchten draagt. Jullie zijn al rein door alles wat ik tegen jullie gezegd heb. Blijf in mij, dan blijf ik in jullie. Een rank die niet aan de wijnstok blijft, kan uit zichzelf geen vrucht dragen. Zo kunnen jullie geen vrucht dragen als jullie niet in mij blijven. Ik ben de wijnstok en jullie zijn de ranken. Als iemand in mij blijft en ik in hem, zal hij veel vrucht dragen. Maar zonder mij kun je niets doen. Wie niet in mij blijft wordt weggegooid als een wijnrank en verdort; hij wordt met andere ranken verzameld, in het vuur gegooid en verbrand. Als jullie in mij blijven en mijn woorden in jullie, kun je vragen wat je wilt en het zal gebeuren. De grootheid van mijn Vader zal zichtbaar worden wanneer jullie veel vrucht dragen en mijn leerlingen zijn. Om vrucht te kunnen dragen en leerling te zijn, en zo geworteld te zijn in Jezus, zijn bidden en vieren onderdelen van ons geloof die erg belangrijk zijn.
Relatie met een heilige H. Isidorus de Landbouwer of Isidorus de Boer is ook bekend als Isidorus van Madrid en leefde van 1070 tot 1130. Hij is patroonheilige van Madrid en La Ceiba (Honduras), boeren en tuinders en wordt aangeroepen voor een goede oogst en tegen droogte. Hij was een boerenknecht, leefde eenvoudig en gaf alles wat hij had aan de armen; zelfs het graan gaf hij aan de vogels. Zijn baas meende dat hij zijn werk verwaarloosde omdat Isidorus veel ging bidden tijdens zijn werk. Als hij ging bidden in een kapel, werd de arbeid echter gedaan door engelen. Ook zou hij de gestorven dochter van de landeigenaar tot leven hebben gewekt. Hij werd heilig verklaard in 1622. Zijn vrouw H. Maria Torribia de la Cabeza wordt op dezelfde dag vereerd met haar man, op 15 mei, en heeft een eigen feestdag op 8 september. Isidorus de Landbouwer ligt begraven in de San Andreakerk in Madrid. Vooral sinds de genezing van koning Filip III op zijn voorspraak, kwam de verering goed op gang. Zijn gedachtenis is op 15 mei.
Achtergrond naar het thema Bidden is een ritueel met een diepreligieuze laag. Het bidden geeft uitdrukking aan de verbondenheid met dat wat de mens overstijgt. In de christelijke traditie is het gebed een bijzondere manier waarop de mens zich richt tot God. In dankbaarheid, in angst, in zwakte, vertrouwen, woede of vreugde. Het bidden kent ook een sociale laag. De rituelen, de liturgie en de traditie rond het bidden zorgen voor binding en gemeenschapsbesef. Bidden is heel concreet: je kunt het zien, horen en voelen. Mensen verrichten rituele handelingen, nemen gebedshoudingen aan en spreken teksten uit. Ze komen samen in gebouwen en op specifieke plaatsen. Dat maakt het mogelijk om te praten over bidden. Maar behalve een verschijnsel is bidden vooral een ervaring. Bidden is iets dat je zelf onderneemt en tegelijkertijd ook ondergaat.
Starter Tip: Om tot bezinning te komen is het handig om een sfeer te creëren waar jongeren zich “veilig” voelen. Dit kan door weinig licht in de ruimte en eventueel door achtergrondmuziek. Spreek zelf ook op gedempte toon, waardoor de jongeren zich geroepen voelen, ook in hun eigen gedrag rustig te zijn. Doe dit al op het moment dat zij binnen komen. Starter 1 Tip: Wanneer je deze starter gebruikt kies dan in de kern ook werkvorm 1. Om bidden te ervaren bidden we met elkaar het Onze Vader en Wees Gegroet. Eventueel kan je hier een eigen gebed aan toevoegen dat je tussen deze gebeden opneemt. Starter 2 Tip: Wanneer je het aandurft kun je onderstaande meditatie gebruiken. Wanneer je deze starter gebruikt kies dan in de kern ook werkvorm 2 ivm de relatie met deze meditatie. De jongeren verspreiden zich zodanig over de ruimte dat ze elkaar niet aan kunnen raken of af kunnen leiden. Geef ze pen en papier mee. Lees daarna de volgende meditatietekst heel rustig voor. Neem ook pauzes / rust waar nodig. Meditatietekst Wij gaan nu samen proberen of wij door middel van meditatie kunnen komen tot bidden. Ga rustig zitten of liggen. Zorg ervoor dat je anderen niet aan kunt raken. Sluit je ogen en concentreer je op jezelf. Sluit je af voor de geluiden om je heen. Hoor alleen je eigen ademhaling. Adem in , voel de lucht in je longen stromen, en adem uit , adem in en uit (3 x) Je denkt aan een mooi goudkleurig licht, je concentreert je op deze gedachte. Langzaam zie je nu het licht. Het licht wordt steeds sterker. Je voelt het licht over je heen stromen, eerst over je hoofd, dan over je romp en dan over je armen en benen. Het voelt veilig en warm. Je voelt nu ook het licht en de warmte naar binnen schijnen. Het licht geeft je energie en kracht. Geniet van het gevoel van warmte en kracht.
In gedachte ga je nu op reis in dit licht. Je laat alles achter wat zwaar en moeilijk is. Je loopt door de duinen en ziet in de verte de zee liggen. Het is stralend weer en je loopt nu door het warme zand naar de rand van de zee. Het water staat laag. Af en toe zet je een stapje in het verfrissende water. Op een afstand zie je iemand aankomen. Het gezicht kun je nog niet zien, maar de ander reikt jou de hand. Het is een oude bekende. Hij kent jou en jij kent Hem. Je hebt Hem in tijden niet gezien. Hij loopt met je op . Het is best fijn om zo samen te lopen. Eerst in stilte , maar al gauw komen er verhalen over wat je zoal meemaakt. Eerst nog wat onzeker, maar voor je er erg in hebt vertel je Hem je diepste geheimen. Het voelt allemaal zo vertrouwd, dat je niet bang bent voor negatieve reacties. (neem hier minimaal 3 minuten stilte) Samen met deze vriend loop je terug naar de plek waar je het strand bent opgewandeld en neem je afscheid van deze vriend. Deze ontmoeting heeft je goed gedaan. Je komt nu weer terug in de kamer. Open rustig je ogen maar blijf in gedachte bij het verhaal wat je die vriend heb verteld. Neem nu in stilte pen en papier en schrijf deze gedachte op. Het is van jezelf, je hoeft dit niet te delen met anderen. Daarvoor was deze ontmoeting te speciaal.
Kern Werkvorm 1 De volgende vragen kunnen gesteld worden aan de jongeren. Let wel op de tijd. Het aanbod van vragen is waarschijnlijk te groot om in het tijdsbestek te behandelen. Kies de vragen die het beste bij de groep passen. Bidt je wel eens en waar? Tip: Laat henzelf bedenken wat bidden voor hun is. In gesprek gaan met God is ook bidden. Veelal denken zij daarbij aan het bidden zoals wij dat in de kerk doen. Waarom is bidden belangrijk voor jou? Welke handelingen en eventueel voorwerpen horen er bij bidden voor jou. Herken je bepaalde handelingen die bij bidden horen ook in andere culturen? Zoek je wel eens de stilte om voor jezelf stil te staan bij het leven? Tip: Je kan nu andere reacties verwachten. Veelal denken we dat we God moeten aanroepen om ons te helpen op onze levensweg. (Hoe vaak doen wij niet een schietgebedje, als je b.v. een moeilijke opdracht krijgt van school of een zware repetitie. We moeten niet vergeten dat God altijd bij ons is. Hoe maak je het stil om zijn “stem“ te horen?
Werkvorm 2 Tip: Deze werkvorm kan je gebruiken als je de meditatie hebt gedaan. De volgende vragen kunnen dan aan de jongeren worden gesteld. Indien er tijd over is, kan je de vragen van werkvorm 1 hierbij betrekken. Hoe heb je de meditatie ervaren. Vond je prettig of juist niet. Was de persoon die je tegenkwam God of was het iemand anders? Zou jij de gedachte die je met die vriend deelde ook kunnen delen met God? Vind je het moeilijker of juist makkelijker om middels meditatie tot gebed te komen?
Creatief Om het thema verder te verwerken kan je één van de onderstaande werkvormen kiezen of een combinatie selecteren waaruit de jongeren kunnen kiezen. Dit laatste vraagt wel meer begeleiding. Tip: Hierbij kan je kijken of de resultaten van deze werkvormen in de viering van het weekend door de jongeren getoond kunnen worden in de kerk waarbij ze ook gelegenheid krijgen iets over hun voorbereiding op de WJD te vertellen. Zo wordt de gemeenschap op de hoogte gehouden en is wellicht meer bereid om de jongeren te ondersteunen om naar Madrid te gaan. Werkvorm 1 Laat de jongeren een gebed maken waarmee ze iets over zichzelf zeggen in relatie tot het thema ‘Geworteld zijn in Jezus Christus’. Werkvorm 2 Maak met de jongeren een schilderij waarbij het thema ‘Geworteld zijn in Jezus Christus’, vieren en bidden uitgebeeld wordt. Tip: Veelal zitten er in grote steden winkels waar voor een paar euro iets te koop is. Veelal hebben deze ook goedkoop schildersdoek en verf. Anders is dit ook te krijgen bij V&D of Blokker. Werkvorm 3 Voor deze werkvorm kan je een keuze maken als je de meditatie hebt gebruikt. Zorg dat iedereen pen en papier bij de hand heeft. Leg een klein kruisje in het midden van de groep, en lees de volgende zinnen rustig voor. Sluit nog eenmaal je ogen en probeer de “vriend“ terug te halen. Deze vriend zegt jou; Stel dat je mijn hulp zou mogen inhuren voor iemand, wat zou je dan aan mij vragen ? Wat houdt je op dit moment bezig, wat zit je dwars? Waar zou je hulp bij kunnen vragen? Ik zou je hulp willen vragen voor……………….. , omdat……………………………. en ik hoop dat ……………….. Vul deze zin maar aan met je eigen gedachte. (neem nu minimaal 2 minuten rust)
Ieder schrijft nu in stilte zijn gebed op. Daarna laat je iedereen kaarsje aansteken, maak het sfeervol en weer stil (ruim een minuut) en nodig dan iedereen uit zijn/haar gebed voor te lezen. Neem tussen de gebeden stilte in acht en sluit af met Onze Vader en Wees Gegroet. Tip: Laat iedereen die niet aan de beurt is, wel stil zijn. Je kan aan het eind wijzen op de mogelijkheden die er bij jou in de kerk zijn om een voorbede door de geven. Als je de voorbedes laat opschrijven kunnen deze in de viering in het weekend verder verwerkt worden. Werkvorm 4 Tip: Kralen en touw zijn te krijgen in de hobbywinkel. Maak met de jongeren een bidring. Deze kan je maken door 10 kleine kraaltjes en een grote te rijgen. De bidring kan je gebruiken als kleine rozenkrans. Figuur 1 Voorbeeld van een zelfgemaakte bidring
Een lied Omdat tijdens de reis naar de WJD een stop gemaakt wordt in Taizé is dit lied van deze gemeenschap gekozen omdat hierin het thema goed weergegeven wordt. Op het internet kan middels deze link, http://www.youtube.com/watch?v=N2_u3i4cwUk , een filmpje worden bekeken waarin het lied wordt gezongen. De onderstaande tekst is ook op het internet te vinden middels de link http://www.taize.fr/spip.php?page=chant&song=247&lang=en . Tip: Wellicht is er een muzikaal iemand uit de parochie bereid om dit onderdeel te begeleiden.
Nederlandse tekst :
Gezegend is de Heer, want Hij hoort naar mijn gebed. Ja, de Heer is mijn sterkte, vertrouw Hem met heel je hart
Afsluiting Bedank de jongeren voor hun aanwezigheid en sluit af met een mooi gedicht, Bijbeltekst of gedachte die je zelf opgezocht hebt.
Lerend –Sacramenten Doel van de avond De jongeren voorbereiden om het leren tijdens de WJD vorm te geven waarbij dit gekoppeld wordt aan het themawoord opgebouwd zijn uit het thema van de WJD en helder krijgen dat ze door sacramenten een relatie met God zijn aangegaan waarbij Hij hun vraagt leerling te zijn.
Tijdschema Duur van het programma 120 minuten Opening en introductie Opener (hart) Kern (hoofd) Pauze Creatief (hart / hoofd / handen) Een lied Afsluiting
20 minuten 10 minuten 30 minuten 15 minuten 30 minuten 10 minuten 5 minuten
Opening Welkom aan de jongeren. Ze hebben allemaal wat te drinken en misschien is er wel een lekkere koek bij. Inventariseer even hoe de jongeren hier zitten. Wellicht is er in de afgelopen tijd iets in hun leefwereld gebeurd dat even de aandacht vraagt. Vanuit de relatie met de WJD, het thema van de WJD en de relatie met de heilige zoals hieronder beschreven vertel je in je eigen woorden iets over de WJD.
Relatie met de Wereldjongerendagen Tijdens de reis naar de Wereldjongerendagen en de Wereldjongerendagen zelf zullen ook de sacramenten naar voren komen. Allereerst als we samen de eucharistie vieren: hier staat centraal dat we onze verbondenheid vieren met God en met elkaar. En we danken Jezus, dat Hij zijn leven voor ons heeft gegeven. In de viering en het ontvangen van de hostie (de eucharistie) vinden we hopelijk kracht om hetzelfde te doen met ons leven. Daarnaast heeft ook het sacrament van boete en verzoening (ook wel de biecht genoemd) een plaats op de Wereldjongerendagen. Voor veel jongeren is het een bevrijding om via een gesprek met een priesters "schoon schip" te maken in hun leven en te weten dat alle dingen die fout zijn gegaan, vergeven zijn door God. Op de WJD zul je dan ook honderden priesters zien, vaak onder witte, open tenten, die in gesprek zijn met jongeren. Fascinerend om te zien! De overige sacramenten ontvang je maar één keer: het sacrament van de wijding of het huwelijk, het doopsel en het vormsel. Meestal worden tijdens de avondwake enkele jongeren door de paus gedoopt of gevormd. Dan is er nog de ziekenzalving: een sacrament dat je ontvangt als versterking als je zwaar ziek of stervend bent. Dit sacrament wordt hopelijk op de WJD niet toegediend.
Relatie met het thema van de Wereldjongerendagen Vanuit het thema van de Wereldjongerendagen koppelen we dit aan opgebouwd in Jezus Christus. Middels de sacramenten zijn we steeds meer toegetreden tot het geloof (initiatie) en zijn en blijven leerling van Jezus. De sacramenten zijn niet als zodanig in de Bijbel beschreven maar in het evangelie ligt er wel een relatie zoals hier beschreven in de Handelingen van de apostelen hoofdstuk 8. Toen de apostelen in Jeruzalem hoorden dat de inwoners van Samaria het woord van God hadden aanvaard, stuurden ze Petrus en Johannes naar hen toe. Nadat ze waren aangekomen, baden ze dat ook de Samaritanen de heilige Geest mochten ontvangen, want deze was nog op niemand van hen neergedaald; ze waren alleen gedoopt in de naam van de Heer Jezus. Na het gebed legden Petrus en Johannes hun de handen op, en zo ontvingen ze de heilige Geest. Toen Simon zag dat de mensen door de handoplegging van de apostelen vervuld raakten van de Geest, bood hij Petrus en Johannes geld aan en zei: ‘Geef ook mij deze macht, zodat iedereen wie ik de handen opleg de heilige Geest ontvangt.’
Relatie met een heilige Rafael Arnáiz Barón leefde van 1911 tot 1938 en kwam uit een adellijke Spaanse familie. In 1930 begon hij aan een studie architectuur. In datzelfde jaar bezocht hij voor het eerst het trappistenklooster San Isidro de Dueñas in Palencia, waar hij na zijn militaire dienst in 1934 intrad. Nadat bij hem diabetes was vastgesteld moest hij het klooster verlaten. In 1936 keerde hij er als oblaat terug. Door zijn gezondheidstoestand mocht hij geen eeuwige geloften afleggen. Hij kon maar enkele maanden in het klooster blijven omdat hij werd opgeroepen om te vechten in de Spaanse Burgeroorlog. Na een paar maanden keerde hij, wegens ongeschiktheid voor het leger, voor de derde keer terug in het klooster. Zijn diabetes zorgde ervoor dat hij in 1937 opnieuw het klooster moest verlaten. In december van dat jaar keerde hij er definitief terug en belandde op ziekenafdeling van het klooster. De maanden daarna verslechterde zijn gezondheidstoestand. De abt gaf hem in 1938 als ereteken het habijt van een geprofeste monnik. Hij overleed in april van dat jaar. Zijn nagelaten brieven, notities en dagboekaantekeningen spreken van een eenvoudige en belangeloze liefde voor God en van een beslistheid om Christus tot op het kruis na te volgen. In 1989 noemde paus Johannes Paulus II hem op de Wereldjongerendag in Santiago de Compostela een voorbeeld in de navolging van Christus. In 1992 werd hij zalig en op 11 oktober 2009 heilig verklaard. Zijn gedachtenis is op 26 april.
Achtergrond naar het thema De bron en het hart van ons geloof vormen de Heilige Schrift, het Boek (Bijbel), bestaande uit het eerste (oude) en het tweede (nieuwe) testament. In elke viering lezen we daaruit twee of drie teksten. De Bijbel is de weerslag van de wijze waarop God en mensen met elkaar omgaan. Zij is ons eigen levensverhaal, een geschiedenis van onvrijheid en verslaving, maar ook van uittocht, bevrijding en het verlangen naar een land waar recht en vrede heersen. De Heilige Schrift leert ons dat God ook met ons bezig is, dat wij geliefd en gewild zijn en dat ons leven een zinvolle en unieke betekenis heeft. God leidt en begeleidt ons leven. De katholieke kerk kent zeven bevoorrechte tekenen: de sacramenten. Daarin ervaren wij dat Jezus Christus, de Zoon van God ons bij de hand neemt en ons bestaan met zorg omgeeft. • • • • • • •
Het doopsel De Eucharistie Het vormsel Het sacrament van de verzoening De ziekenzalving Het huwelijk Het sacrament van de wijding
Starter Laat de jongeren met elkaar uitwisselen wat ze zich herinneren van hun Doopsel, Eerste Communie en Vormsel of laat ze hier een tekening over maken. De tekeningen kan je ophangen in de ruimte en wellicht constateren dat er steeds een zelfde ervaring gedeeld wordt. Tip: Constateer alleen feiten zoals bv zalf, Heilige Geest, water, Eucharistie etc. In de kern kan je dan verder naar de beleving van de jongeren toewerken.
Kern Gods nabijheid wordt op een bijzondere manier uitgedrukt en gevierd in de sacramenten. Ze drukken in woorden, tekens en gebaren de aanwezigheid en werkzaamheid uit van God in het leven van de mens. Op die manier zijn het ontmoetingsmomenten met Jezus Christus. In de katholieke kerk zijn er zeven sacramenten. Op de bijgevoegde kaarten (in de bijlage 2) vind je de beschrijving van de sacramenten. Ga aan de hand van de volgende vragen met elkaar in gesprek. •
Welk sacrament heeft voor jou de meeste betekenis en waarom?
•
Welke plaats nemen sacramenten van de kerk in je leven in?
•
Wat hebben we aan sacramenten en maakt het uit of we wel of geen sacramenten zouden hebben?
Sacrament, geloof en levende stenen “Zoals Jezus...inderdaad, zoals Jezus heeft geleefd, zo hebben ook zijn eerste leerlingen geleefd en zo worden ook wij opgeroepen te leven. Zoals Jezus de nieuwe tempel is geworden waarin God in geest en waarheid wordt aanbeden, zo worden ook wij opgeroepen om als concrete mensen levende stenen van die tempel te worden, levende stenen van het nieuwe lichaam van Christus, levende stenen van het mystieke lichaam van Christus, zoals de Kerk genoemd wordt. Zoals de apostelen worden ook wij opgeroepen om met onze liefde, dat wil zeggen met hart en ziel, de geestelijke gemeenschap van volgelingen van Christus op te bouwen” (A. Verest, pr.) •
Welke verbinding leg je?
Creatief Tip: Bij het tuincentrum zijn mooie stenen te koop die je kunt gebruiken voor deze werkvorm. Zorg daarnaast voor dikke stiften (permanente markers) in een aantal kleuren. Zet ook een mooie schaal en kaars klaar. Vraag de jongeren om het sacrament waar ze het meeste gevoel bij hebben op dit moment een vorm te geven op de steen. Dit kan zijn door een kleine tekening, een persoonlijke tekst of iets dat hun blijft herinneren aan Gods nabijheid. Leg de stenen als ze klaar zijn op de mooie schaal. Steek bij de schaal een kaars aan en laat de jongeren vertellen wat ze op de steen gezet hebben en waarom ze dit hebben gedaan. De stenen gaan aan het eind mee naar huis. Vraag de jongeren de steen de komende tijd op een plaats te leggen waar ze hem iedere dag kunnen tegenkomen. Zo kunnen ze Gods nabijheid iedere dag ervaren.
Een lied Omdat tijdens de reis naar de WJD een stop gemaakt wordt in Taizé is dit lied van deze gemeenschap gekozen omdat hierin het thema goed weergegeven wordt. Op het internet kan middels deze link, http://www.youtube.com/watch?v=LkrKjnQHub0 , een filmpje worden bekeken waarin het lied wordt gezongen. De onderstaande tekst en muziekvoorbeelden is ook op het internet te vinden middels de link http://www.taize.fr/spip.php?page=chant&song=8187&lang=en Tip: Wellicht is er een muzikaal iemand uit de parochie bereid om dit onderdeel te begeleiden.
Afsluiting Bedank de jongeren voor hun aanwezigheid en sluit af met een mooi gedicht, Bijbeltekst of gedachte die je zelf opgezocht hebt.
Dienend – Christen zijn Doel van de avond De jongeren voorbereiden om het dienen tijdens de WJD vorm te geven waarbij dit gekoppeld wordt aan het themawoord standvastig zijn uit het thema van de WJD. Daarbij helder krijgen dat je door in liefde met een ander om te gaan door bijvoorbeeld vrijwilligerswerk te doen, maar ook om Gods woord in het dagelijks leven uit te dragen, christen te zijn. Belangrijk is daarbij dat jongeren zien dat ze in relatie met mensen leven.
Tijdschema Duur van het programma 120 minuten Opening en introductie Opener (hart) Kern 1 (hoofd / hart) Creatief 1 (handen) Pauze Kern (hoofd) Creatief (hart / hoofd / handen) Een lied Afsluiting
20 minuten 10 minuten 20 minuten 10 minuten 15 minuten 20 minuten 10 minuten 10 minuten 5 minuten
Opening Welkom aan de jongeren. Ze hebben allemaal wat te drinken en misschien is er wel een lekkere koek bij. Inventariseer even hoe de jongeren hier zitten. Wellicht is er in de afgelopen tijd iets in hun leefwereld gebeurd dat even de aandacht vraagt. Vanuit de relatie met de WJD, het thema van de WJD en de relatie met de heilige zoals hieronder beschreven vertel je in je eigen woorden iets over de WJD.
Relatie met de Wereldjongerendagen Nog even terugkomend op het beeld van de boom. Een boom kan tot bloei komen en vrucht dragen als hij stevig geworteld is. Door het "vieren" en het "leren" wordt onze boom opgebouwd en blijven we stevig geworteld. Maar dan. Zoals een boom ook vrucht draagt ten dienste van mensen en dieren, is het ook de bedoeling dat ons leven vrucht draagt ten dienste van anderen. Hoe geef jij door aan anderen van wat je zelf ontvangen hebt? Of anders gezegd: hoe krijgt het geloof een vertaalslag naar je dagelijkse leven? Hoe ben jij christen? Je ontvangt het geloof, opdat je er iets mee kunt doen voor andere mensen, in de omgeving waar jij leeft. Dienen heeft veel te maken met delend in het leven staan (eucharistisch leven), en met ontmoeting zoals Jezus dat deed. Mensen hebben de neiging om de kring te sluiten en mensen buiten te sluiten. Met het dienen ( delen, ontmoeten) maak je het weer open, herstel je de relatie, waardoor mensen die eerder, door welke reden ook uitgesloten waren, weer toekomst gaan zien, terug tot leven komen.
Daarom hebben geloofsgemeenschappen altijd zorg gedragen voor zieken, gevangenen, hongerigen en dorstigen, drugsverslaafden, uitgeprocedeerde vluchtelingen, ouderen en kansarme jongeren. In de ontmoeting met de arme ontmoeten wij christus. Of in de woorden van het evangelie: 'al wat u aan de minste hebt gedaan, hebt u aan mij gedaan'. Omdat je hierbij altijd buiten je eigen comfort-zone moet treden, vraagt het ook om standvastigheid. het is veel gemakkelijker om de kring te sluiten, om met je vrienden je tijd door te brengen. Maar een grotere vreugde zul je vinden als je vriendschap durft te sluiten met de armen. Juist over deze zaken willen we spreken tijdens de WJD. Je zult worden ingedeeld in een groepje samen met 9 andere jongeren. In dat groepje is er ruimte om te praten over fundamentele zaken in het leven: waarom ben je hier? Wat heeft het leven voor zin? Bestaat God en zo ja, hoe bouw je dan een relatie met Hem op? Wat wil ik met mijn leven? enz. Veel jongeren ervaren deze groepsgesprekken met andere jongeren als één van de meest waardevolle onderdelen van de WJD.
Relatie met het thema van de Wereldjongerendagen Vanuit het thema met de Wereldjongerendagen koppelen we dit aan standvastig zijn. Juist het (be) leven van je geloof in de dagelijkse dingen van het leven, maakt je geloof standvastig. In de Handelingen van de apostelen in hoofdstuk 6 kunnen we lezen dat ook wij geroepen zijn om taken in de kerk en de samenleving te vervullen. Toen het aantal leerlingen toenam, ontstond er op een gegeven moment ontevredenheid bij de Griekstaligen, die de Arameessprekenden verweten dat de weduwen uit hun groep bij de dagelijkse ondersteuning werden achtergesteld. Daarop riepen de twaalf apostelen de voltallige gemeenschap van leerlingen bijeen en zeiden: ‘Het is niet goed dat wij de zorg dragen voor de gemeenschappelijke maaltijden, want daardoor verwaarlozen we de verkondiging van Gods woord. Kies daarom, broeders en zusters, uit uw midden zeven wijze mannen die goed bekendstaan en vervuld zijn van de heilige Geest. Aan hen zullen we deze taak opdragen, terwijl wij ons zullen wijden aan het gebed en aan de verkondiging van het woord van God.’ Alle leerlingen stemden met dit voorstel in. Ze kozen Stefanus, een diepgelovig man, die vervuld was van de heilige Geest, en verder ook Filippus, Prochorus, Nikanor, Timon, Parmenas en Nikolaüs, een proseliet uit Antiochië. Ze lieten deze mannen plaatsnemen voor de apostelen, die een gebed uitspraken en hun daarna de handen oplegden.
Relatie met een heilige Jan of Johannes van het Kruis leefde in Spanje van 1542-1591 en zorgde al op jonge leeftijd voor zieken, melaatsen en verstotenen. Hij treedt in in het klooster van de karmelieten en wordt door Teresa van Avila geroepen om ook zijn kloosterorde te hervormen. Zijn medebroeders voelen zich bedreigd en Johannes wordt in een kloostercel gestopt, waar hij wordt mishandeld. Daar beleeft hij zijn Donkere nachten, waar hij mystieke gedichten over schrijft. Hij heeft niets anders dan zijn geloof. Maria verschijnt aan hem en wijst hem hoe hij kan ontsnappen. Zijn aantekeningen uit zijn gevangenschap werkt hij uit en worden
erkend als grote mystieke geschriften en gedichten. Hij is verheven tot kerkleraar. Zijn gedachtenis is op 14 december.
Achtergrond naar het thema Het is belangrijk dat jongeren kijken naar de relaties die ze hebben. Dit zijn niet alleen relaties via de sociale netwerken als hyves en facebook maar in het dagelijks leven hebben ze meer relaties als ze zouden vermoeden. Denk daarbij aan leerkrachten, buren, personeel van de winkel waar we komen maar natuurlijk ook familie, vrienden en vijanden, en de gemeenschap binnen de kerk. Door zich bewust te zijn van deze relaties zijn de jongeren ook in staat om te kijken wat ze voor een ander kunnen betekenen. Daarnaast kijken we wat de jongeren vanuit hun eigen geloof door kunnen geven aan hun relaties, durven ze dat en hoe doen ze dit dan.
Starter Benodigdheden : blinddoeken, stoelen en tafels en tape Het doel is dat de jongeren proberen om hun geblinddoekte teamleden veilig naar de overkant te brengen. Als je goed wilt omgaan met mensen om je heen is communiceren en vertrouwen belangrijk. Hiervoor zet je allerlei hindernissen van (omgevallen) stoelen en tafels in de ruimte en maakt een start en finishlijn met tape. Probeer bij de wissels de hindernissen te veranderen. Afhankelijk van de grootte van de groep kan je tweetallen of meertallen maken. Speel altijd zoveel ronden dat iedereen een keer geblinddoekt is geweest. De teamgenoten moeten middels praten het geblinddoekte teamlid naar de overkant. Ze mogen daarbij tegen zo min mogelijk dingen aanbotsen. Hiervoor is goede communicatie en vertrouwen nodig. Er zijn afspraken nodig om te weten wat je moet doen als een ander zich heeft bezeerd. Op zo’n moment is het extra belangrijk om goed met elkaar om te gaan.
Kern 1 Benodigd: Post-it blaadjes en pennen. De jongeren gaan aan de hand van de volgende vragen in gesprek waarbij ze eerst even zelf nadenken en op een Post-it hun eerste reactie opschrijven. • • • •
Met welke mensen kun je goed opschieten en met wie minder goed? Hoe komt dat? Hoe ga jij met anderen om? Noem positieve (hele leuke) en negatieve (heel vervelende) voorbeelden en situaties. Doe je wel eens iets belangeloos voor een ander en waarom doe je dat dan? Hoe is je relatie met God en de gemeenschap van de kerk?
Op de tafel liggen nu blind een aantal kaarten (zie bijlage 3) met vragen over relaties die je kunt hebben. Maak kleine groepjes (2-3), laat het groepje een kaart nemen van tafel en met elkaar de vragen die op de kaart staan bespreken. Geef aan dat een antwoord nooit fout is, het is het gevoel of mening van degene die hierover spreekt.
Creatief 1 Maak tweetallen en laat ze middels het schrijven van een sollicitatie reageren op een van de twee advertenties (zie bijlage 4). De volgende vragen kunnen daarbij een leidraad vormen. Geef deze op een blaadje aan de jongeren mee. -
waarom zou je dit werk graag doen? wat heeft het met je geloof te maken wat lijkt je er moeilijk aan? waarom denk jij dat je geschikt bent? ( welke talenten neem je mee) wat heb jij nodig om het te kunnen doen ( betaling uitgesloten)
Stel aan het eind van deze opdracht de vraag of ze in hun eigen omgeving ook een activiteit zien en hoe ze deze activiteit met elkaar in zouden kunnen vullen, dus zelf aan de slag gaan. Probeer dit dan uit te voeren in de voorbereidingstijd van de WJD. Tip: Wellicht weet je binnen de parochie wel een klus te vinden die ze met elkaar zouden kunnen oppakken. Hou deze achter de hand om eventueel te gebruiken.
Kern 2 Om het geloof verder te kunnen vertellen is het wel handig als jongeren een aantal verhalen kennen en aan kunnen geven wat de relatie is met hun eigen geloof.
Schrijf op een aantal stroken papier de volgende zinnen: • • • • • •
De Ark van Noach Zacheus de tollenaar De vijf broden en twee vissen Mozes en het rieten mandje De goede herder en het verloren schaap Jezus en de vissers op het meer
Vraag de jongeren een strook te pakken (blind op tafel leggen) en met elkaar het verhaal kort te verzamelen (de kern). Ieder geeft daarna aan wat de relatie tussen het verhaal en zijn/haar geloof is.
Creatief 2 Kies van de stroken uit kern2 degene die iedereen het meeste aanspreekt en maak hier met elkaar een tekening van.
Een lied Omdat tijdens de reis naar de WJD een stop gemaakt wordt in Taizé is dit lied van deze gemeenschap gekozen omdat hierin het thema goed weergegeven wordt. Op het internet kan middels deze link, http://www.youtube.com/watch?v=L1NZjM5TTEQ , een filmpje worden bekeken waarin het lied wordt gezongen. De onderstaande tekst is ook op het internet te vinden middels de link http://www.taize.fr/spip.php?page=chant&song=483&lang=en . Tip: Wellicht is er een muzikaal iemand uit de parochie bereid om dit onderdeel te begeleiden.
Nederlandse tekst: Niets zal je deren, niets je benauwen. Als je God zoekt zal niets ontbreken Niets zal je deren, niets je benauwen. God vervult alles.
Afsluiting Bedank de jongeren voor hun aanwezigheid en sluit af met een mooi gedicht of gedachte die je zelf opgezocht hebt.
Bijlage 1 Behorend bij de introductieavond
WJD quiz De Wereldjongerendagen (WJD)! Deze grootschalige ontmoeting van de katholieke Kerk vindt steeds in een ander gastland plaats en waar mogelijk roulerend per continent. Zo werden de WJD eerder gehouden in Rome, Buenos Aires, Santiago de Compostela, Czestochowa, Denver, Manilla, Parijs, Rome,Toronto, Keulen en Sydney. En in augustus 2011 in Madrid. We hopen dat jij er bij kan zijn! Hieronder volgen een paar vragen om te weten, wat jij/ jullie al weten over de WJD... Vraag 1 Welke paus heeft WJD bedacht en geïnitieerd? A B C
Paus Benedictus XVI Paus Johannes Paulus II Paus Johannes XXIII
Vraag 2 In welk jaar werd een begin gemaakt met de WJD? A B C
1984 1985 1986
Vraag 3 De jaarlijkse WereldjongerenDAG daarentegen wordt elk jaar gevierd in alle bisdommen ter wereld, ook in Nederland, ook in het bisdom Haarlem-Amsterdam. Het is zeg maar dé Jongerendag van het bisdom, waarbij de bisschop of hulpbisschop ook altijd aanwezig is. De WereldjongerenDAG vindt altijd op een vast moment in het liturgische jaar plaats. Wanneer? A B C
Op Palmzondag Op Tweede Paasdag Op Tweede Pinksterdag
Een bonuspunt voor diegene, die weet waar de WereldjongerenDAG in 2010 plaatsvond.
Vraag 4 Zoals hiervoor vermeld, werden de WJD eerder gehouden in Rome, Buenos Aires, Santiago de Compostela, Czestochowa, Denver, Manilla, Parijs, Rome,Toronto, Keulen en Sydney. En in augustus 2011 natuurlijk in Madrid. Bij welke Wereldjongerendagen waren de meeste deelnemers? A B C
Manila, Filippijnen, in het 1995 Czestochowa, Polen, in het jaar 1991 Rome, Italië in het jaar 2000
Vraag 5 Bij welke WJD waren de meeste Nederlandse deelnemers? A B C
Rome, in het jaar 2000 Keulen, in het jaar 2005 Sydney, in het jaar 2008
Vraag 6 De WJD bestaan altijd uit twee delen: een voorprogramma en de eigenlijk Wereldjongerendagen in het betreffende gastland, in dit geval in Madrid. De reis van het bisdom Haarlem-Amsterdam is van 10 t/m 23 augustus 2011. Als voorprogramma bezoekt de reis van het bisdom Haarlem Taizé en Andorra (hierover later meer). Vanaf maandag 15 augustus t/m 21 augustus 2011 nemen we deel aan de eigenlijke Wereldjongerendagen plaats in Madrid, Spanje. Wat van de hieronder genoemde zaken is typisch WJD? A B C
Je verveelt je enorm. Veel luxe en veel slapen. In groepjes van 6 personen samen je eten halen.
Vraag 7 Voorafgaand aan de WJD bezoekt de reis van het bisdom Haarlem-Amsterdam in tijdens het voorprogramma twee plaatsen in Frankrijk. Dat zal zijn Taizé in Frankrijk en Andorra, in de Pyreneeën, in Frankrijk. Zo leer je andere jongeren kennen en word je voldoende voorbereid op wat je in Madrid te wachten staat. Wat is Taizé? A Een beroemde wijnstad en wijnproefoord in Frankrijk. B Een exotische badplaats aan de Franse kust. C Een oecumenische gemeenschap van broeders, die woont in het plaatsje Taizé en bijna elke week van het jaar duizenden jongeren ontvangt.
Vraag 8 De tweede stop op weg naar Madrid zal zijn in Andorra, in de Pyreneeën. Tijd voor actie: wandelen, fietsen of kanoën en bezoek aan bezienswaardigheden in de buurt van onze verblijfplaats. We zullen overnachten in een jeugdherberg of hotel. De bedoeling is elkaar goed te leren kennen en nog even van wat luxe genieten voordat we op de Wereldjongerendagen in Madrid aankomen! Andorra is een vorstendom, ingesloten in de oostelijke Pyreneeën en begrensd door Frankrijk en Spanje. Het geïsoleerde land is tegenwoordig vooral afhankelijk van toerisme. De voertaal van de Andorrezen is Catalaans. Andorra is niet zo groot. Hoe groot? A B C
1,2 keer zo groot als Amsterdam 2,5 keer zo groot als Amsterdam 3 keer zo groot als Amsterdam
Vraag 9 Tijdens de WJD ben je in Spanje en zal het eten wellicht iets anders zijn als je in Nederland gewend bent. Welk gerecht is nu typisch spaans? A B C D
Tapas Paella Gazpacho Tortilla
Vraag 10 Nog even iets meer over het programma van de eigenlijke Wereldjongerendagen in Madrid. Welk onderdeel is niet officieel in het programma van de WJD opgenomen? A B C D
vrije tijd 3 ochtenden programma met alle Nederlanders een ontmoeting van Nederlanders en Belgen de avondwake en sloteucharistieviering met de Paus
Meer weten? Hopelijk heb je al iets meer zin gekregen om mee te gaan naar de WJD in Madrid. Kijk op www.jongbisdomhaarlem.nl/wjd voor meer informatie over de reis en hoe je je kunt aanmelden.
Uitwerking WJD Quiz Vraag 1 Welke paus heeft WJD bedacht en geïnitieerd? B
Paus Johannes Paulus II
Toelichting: De vorige paus Johannes Paulus II heeft de aanzet gegeven voor de WJD. Hij wilde graag de katholieke jongeren wereldwijd verzamelen om ze een hart onder de riem te steken. Om samen het geloof te ontdekken, te vieren, te beleven en te verdiepen. Alle jongeren van 16-30 jaar katholiek of niet - zijn van harte welkom op de WJD! De WJD zijn inmiddels uitgegroeid tot de grootste internationale jongerenontmoeting ter wereld. Vraag 2 In welk jaar werd een begin gemaakt met de WJD? A
1984
Toelichting: In het ‘Heilig Jaar van de Verlossing’ in 1984 nodigde de paus Johannes Paulus II de jongeren van de wereld uit om samen met hem Palmzondag (de zondag voor Pasen) te vieren in Rome. Ruim 300.000 jongeren gaven gehoor aan deze oproep. Toen één jaar later de Verenigde Naties het jaar 1985 uitriepen tot ‘Internationaal Jaar van de Jeugd’, werd de uitnodiging herhaald. Opnieuw lieten de jongeren zich niet onbetuigd en kwamen massaal naar Rome. Het succes van deze twee ontmoetingen leidde tot de instelling van de officiële Wereldjongerendagen. Deze werden in 1986 voor de eerste keer op een kleinschalig en lokaal niveau georganiseerd. Vanaf die tijd worden de Wereldjongerendagen internationaal georganiseerd om de drie jaar (soms om de twee jaar) in een grote stad ter wereld. De ene keer in een stad in Europa, de andere keer in een stad op een ander continent. Vraag 3 De jaarlijkse WereldjongerenDAG daarentegen wordt elk jaar gevierd in alle bisdommen ter wereld, ook in Nederland, ook in het bisdom Haarlem-Amsterdam. Het is zeg maar dé Jongerendag van het bisdom, waarbij de bisschop of hulpbisschop ook altijd aanwezig is. De WereldjongerenDAG vindt altijd op een vast moment in het liturgische jaar plaats. Wanneer? A
Op Palmzondag
Een bonuspunt voor diegene, die weet waar de WereldjongerenDAG in 2010 plaatsvond (Almere). Vraag 4 Zoals hiervoor vermeld, werden de WJD eerder gehouden in Rome, Buenos Aires, Santiago de Compostela, Czestochowa, Denver, Manilla, Parijs, Rome,Toronto, Keulen en Sydney. En in augustus 2011 natuurlijk in Madrid.
Bij welke Wereldjongerendagen waren de meeste deelnemers?
A
Manila, Filippijnen, in het 1995
Toelichting: A Manila, 4 miljoen mensen B Czestochowa, 1,2 miljoen mensen C Rome, 2 miljoen mensen Vraag 5 Bij welke WJD waren de meeste Nederlandse deelnemers? B
Keulen, in het jaar 2005
Toelichting: A Rome: 1200 deelnemers B Keulen: 3000 deelnemers C Sydney: 700 deelnemers Vraag 6 De WJD bestaan altijd uit twee delen: een voorprogramma en de eigenlijk Wereldjongerendagen in het betreffende gastland, in dit geval in Madrid. De reis van het bisdom Haarlem-Amsterdam is van 10 t/m 23 augustus 2011. Als voorprogramma bezoekt de reis van het bisdom Haarlem Taizé en Andorra (hierover later meer). Vanaf maandag 15 augustus t/m 21 augustus 2011 nemen we deel aan de eigenlijke Wereldjongerendagen plaats in Madrid, Spanje. Wat van de hieronder genoemde zaken is typisch WJD? C
In groepjes van 6 personen samen je eten halen.
Toelichting: Eén van de belangrijke onderdelen van de WJD is de ontmoeting met je mede reisgenoten en andere (buitenlandse) jongeren die je ontmoet. Uit praktische overwegingen haal je in groepjes van 6 personen eten. Zo eet je telkens weer met andere mensen en leer je snel andere mensen kennen! De WJD bevatten een vol programma: je vervelen zit er dus niet in. Vijf dagen lang vindt er een grootschalig programma plaats waarin ontmoeting, geloof en ontspanning centraal staan. Zo is er gelegenheid voor persoonlijke bezinning, deelname aan sociale projecten, geloofsvorming en vieringen. De WJD zijn ook dagen van ontspanning, met tijd voor het bezoeken van culturele festivals, muziekconcerten en theatervoorstellingen. Voor diegenen die zijn of haar nachtrust nodig heeft, houden we een tijd aan dat het rustig moet zijn op de slaapplaatsen. De WJD zijn ook een pelgrimstocht: afzien qua eten en slaapcomfort. De ervaring is echter, dat dit de beleving van de WJD en de zorg voor elkaar bevordert.
Vraag 7 Voorafgaand aan de WJD bezoekt de reis van het bisdom Haarlem-Amsterdam in tijdens het voorprogramma twee plaatsen in Frankrijk. Dat zal zijn Taizé in Frankrijk en Andorra, in de Pyreneeën, in Frankrijk. Zo leer je andere jongeren kennen en word je voldoende voorbereid op wat je in Madrid te wachten staat. Wat is Taizé? C Een oecumenische gemeenschap van broeders, die woont in het plaatsje Taizé en bijna elke week van het jaar duizenden jongeren ontvangt. Toelichting: misschien is het er wel lekker weer, helaas is Taizé geen exotische badplaats, en geen beroemde wijnstad. Wel hebben ze er hopelijk goede Franse wijn. Taizé is een klein dorpje in Bourgogne, Frankrijk. Hier heeft broeder Roger na de Tweede Wereldoorlog een oecumenische gemeenschap gevestigd. De broeders leven er in eenvoud en jaarlijks trekken week in week uit duizenden jongeren naar Taizé om met hen mee te leven. Dat wordt het duidelijkste zichtbaar in de gebedstijden die de jongeren met de broeders meevieren. Met name de liederen vanuit Taizé (simpel, in allerlei talen en gemakkelijk mee te zingen) zijn wereldwijd bekend. Veel jongeren die Taizé bezocht hebben zijn onder de indruk van het eenvoudige leven daar en de rust die ze daar ervaren hebben. Op de reis naar Madrid zullen wij een dag deze bijzondere sfeer van Taizé proeven! Vraag 8 De tweede stop op weg naar Madrid zal zijn in Andorra, in de Pyreneeën. Tijd voor actie: wandelen, fietsen of kanoën en bezoek aan bezienswaardigheden in de buurt van onze verblijfplaats. We zullen overnachten in een jeugdherberg of hotel. De bedoeling is elkaar goed te leren kennen en nog even van wat luxe genieten voordat we op de Wereldjongerendagen in Madrid aankomen! Andorra is een vorstendom, ingesloten in de oostelijke Pyreneeën en begrensd door Frankrijk en Spanje. Het geïsoleerde land is tegenwoordig vooral afhankelijk van toerisme. De voertaal van de Andorrezen is Catalaans. Andorra is niet zo groot. Hoe groot? A
1,2 keer zo groot als Amsterdam
Verdere informatie: Slechts 33% van de inwoners is in het bezit van de Andorrese nationaliteit. De grootste groep buitenlandse ingezetenen zijn de Spanjaarden (43%), die samen met de Portugese (11%) en de Franse (7%) ingezetenen de grootste ‘buitenlandse’ groepen vertegenwoordigen. De resterende 6% behoren tot verscheidene andere nationaliteiten. Daarom worden naast het Catalaans ook het Spaans, Frans, Portugees en Engels veel gesproken. De overheersende godsdienst is het rooms-katholieke geloof. Vraag 9 Tijdens de WJD ben je in Spanje en zal het eten wellicht iets anders zijn als je in Nederland gewend bent. Welk gerecht is nu typisch spaans? (alle gegeven antwoorden zijn goed!) A B C D
Tapas Paella Gazpacho Tortilla
Een tapa is de aanduiding voor een Spaans aperitiefhapje. Traditioneel is een tapa een eetlustopwekkend hapje dat in Spaanse cafés bij een alcoholhoudend drankje (bier, wijn, sherry) wordt genuttigd. Paella is een oorspronkelijk Valenciaans en tegenwoordig typisch Spaans gerecht en bevat, afhankelijk van de regio, als hoofdingrediënten: rijst, zeevruchten als vis en schaaldieren, stukjes kip, konijn, tomatenbasis (tomato frito), garrafo (speciaal soort witte bonen uit Valencia), snijbonen en saffraan. Belangrijk onderdeel van de bereiding is dat de rijst gekookt wordt in de bouillon van de visen schaaldieren of kip en konijn, het liefst buiten op een houtskool verhitte paella-pan (paellera). Gazpacho is een Spaans (voor)gerecht. Het is een koude soep van groenten en kruiden, meestal met tomaat, maar in de originele versie beslist zonder vlees of bouillon. Deze soep wordt niet verwarmd maar behoort ijskoud gegeten te worden. De tortilla de patatas of Spaanse tortilla is één van de beroemdste gerechten uit de Spaanse keuken, en vindt haar oorsprong in het binnenland van Spanje. Het gaat om een dikke omelet van ei, aardappels en olijfolie. Regelmatig wordt ui en knoflook toegevoegd. De tortilla kan zowel koud als warm worden gegeten, als voorgerecht, als toevoeging aan een salade, op een baguette met tomaat, of in blokjes als tapa. Vraag 10 Nog even iets meer over het programma van de eigenlijke Wereldjongerendagen in Madrid. Welk onderdeel is niet officieel in het programma van de WJD opgenomen? C
een ontmoeting van Nederlanders en Belgen
Toelichting: Programma WJD: een week van de Wereldjongerendagen ziet er altijd zo uit: Maandag: aankomst in de gaststad Dinsdag: openingseucharistieviering en concert Woensdag: in de ochtend een programma met Nederlandse bisschoppen en alle jongeren uit Nederland, in de middag vrije tijd (in Madrid worden zeker 2500 jongeren bij deze NL bijeenkomsten verwacht!). In de avonden zijn er overal bijeenkomsten en concerten. Donderdag: in de ochtend een programma met Nederlandse bisschoppen en alle jongeren uit Nederland. In de middag wordt paus Benedictus XVI officieel door alle jongeren ontvangen. Vrijdag: in de ochtend een programma met Nederlandse bisschoppen en allen jongeren uit Nederland. In de middag en avond staan we stil bij de laatste uren van Jezus: de Kruisweg. Zaterdag: pelgrimstocht door de stad naar de plaats van de avondwake. In de avond is er een gebedsviering met paus Benedictus. Daarna waken 2 miljoen jongeren de gehele nacht. Waardevolle gesprekken, kaarsjes, bidden, slapen, muziek en de meest onvergetelijke nacht van je leven! Zondag: afsluitende eucharistieviering met de paus. Op maandag rijden we terug naar huis, we hopen op dinsdag 23 augustus rond het middaguur weer in Haarlem aan te komen. Als het goed is, een onvergetelijke ervaring rijker... Meer weten? Hopelijk heb je al iets meer zin gekregen om mee te gaan naar de WJD in Madrid. Kijk op www.jongbisdomhaarlem.nl/wjd voor meer informatie over de reis en hoe je je kunt aanmelden.
Bijlage 2 behorend bij het thema Lerend – Sacramenten HET DOOPSEL
HET VORMSEL
Het doopsel is voor de christenen het sacrament van de “intrede” in het geloof. Intreden betekent hier: binnengaan in die ontmoeting met Jezus Christus die voor de gelovige de “eigen” ontmoeting wordt met Jezus, de eigen geschiedenis met God. De hele symboliek van de doop, met het water, de zalf, het licht wijst erop: als je gedoopt wordt, ga je van de duisternis naar het licht, door de wateren van de dood naar het land van het leven. Op die manier word je dus opgenomen in het mysterie van het goddelijke leven. Je krijgt een naam, een plaats in de geschiedenis.
Het vormsel bevestigt de doop. Oorspronkelijk was het vormsel een onderdeel van de doop. Ook nui wordt bij een volwassenendoop het vormsel onmiddellijk na het doopsel toegediend. In het vormsel wordt uitgedrukt en verwerkelijkt dat de Geest van Jezus Christus geschonken wordt als een steun in je eigen menswording. De olie waarmee de vormeling gezalfd wordt schenkt de kracht van Gods geest, zoals zij de spieren van de atleet soepel maakt. De gelovige wordt met deze Geest toegerust voor de verkondiging van het Evangelie. Deze Geest geeft je liefde, vreugde, vrede, geduld, vriendelijkheid, zachtmoedigheid, trouw en zelfbeheersing.
DE EUCHARISTIE
HET HUWELIJK
De Eucharistie (dankzegging) is hoogtepunt en bron van het katholieke geloof. Zij “voedt” de gelovige met de aanwezigheid van Christus. Op het laatste avondmaal sprak Hij de woorden die nog steeds de kern van de Eucharistie zijn: “Neemt en eet, dit is mijn Lichaam….Neemt en drinkt, dit is mijn Bloed…..doe dit tot mijn gedachtenis”.
Wanneer men aan Jezus vroeg of de man zijn vrouw mocht verstoten, antwoordde Hij met een verwijzing naar het scheppingsverhaal: “Maar vanaf het begin van de schepping heeft Hij hen mannelijk en vrouwelijk gemaakt. Daarom zal een mens zijn vader en moeder verlaten en zich hechten aan zijn vrouw, en die twee zullen één zijn . Ze zijn dus niet meer twee, maar één.
De manier waarop Jezus met deze woorden betekenis gaf aan zuijn lijden en dood heeft de eerste christenen aangegrepen. Vanaf het begin kwamen ze samen voor “het breken van het Brood” Wie er aan deelneemt ontmoet de Verrezen Christus zelf. Het is het sacrament van de Christus-ontmoeting.
De “symbolen” van het sacrament zijn in de eerste plaats man en vrouw zelf. Zij voltrekken het sacrament aan elkaar, de priester of de diaken is daar slechts getuige van.
HET SACRAMENT VAN DE VERZOENING
DE ZIEKENZALVING
Het sacrament van de verzoening, vroeger biecht genoemd, kan je het sacrament van de bevrijding noemen. Het bevrijdt je van schuld en kwaad. Mensen doen dingen die verkeerd zijn. Dat erkennen is enerzijds niet gemakkelijk, zeker niet in deze tijd waarin een beeld heerst van de perfecte mens. Deze erkenning kan anderzijds genezend zijn, zeker als men weet dat Iemand onze beperkingen en fouten erkent, maar ook kan uitvegen.
In het Evangelie zien we hoe Jezus ontroerd werd door het lijden en het verdriet van de mensen. Zelf heeft Hij het lijden en de angst gekend. Daarom is het sacrament van de ziekenzalving het sacrament van Jezus’ nabijheid in jouw lijden, jouw verdriet en jouw angst. In de zalving met olie wordt zijn kracht en liefde in dit lijden binnen gebracht en dit lijden wordt in het perspectief van zijn overwinning op lijden en dood geplaatst.
God vergeeft het kwaad dat de berouwvolle mens heeft aangericht en richt hem weer op. De vergeving die God schenkt voegt iets toe aan de mens.
HET SACRAMENT VAN DE WIJDING
Reeds in de eerste kerkgemeenschap stelde men de vraag naar de leiding. Jezus zelf wees elke aardse macht af. De apostelen, die de eerste getuigen van het gebeuren in Jezus Christus waren, zagen hun leiderschap dan ook in de eerste plaats als een dienst aan de gemeenschap. Ook zijn de ambten in de kerk een concretisering van het dienstwerk van Christus. Ze moeten er voor zorgen dat de kerkgemeenschap haar vierende, lerende, en dienende rol opneemt. In de katholieke kerk zijn er drie graden in de wijding: het bisschopsambt, het priesterschap en het diaconaat.
Bijlage 3 behorend bij het thema Dienend – Christen zijn
Het touw Het kan jouw redding zijn, of jij kunt er anderen mee redden . Jij zorgt dan ook dat je het altijd bij je hebt op je weg. Een eenvoudig stuk touw.
Vragen: Wie heb jij wel eens een reddingstouw toegeworpen? Hoe was het om iemand te helpen? Kun je zelf om hulp vragen? Met welke eigenschappen, vaardigheden,talenten kun je anderen van dienst zijn?
De reisgenoot Na een poosje ben je gewend om alleen te lopen. Het doet je goed. Als iemand even met je meeloopt en vraagt of hij/zij je reisgenoot mag zijn, aarzel je.
Vragen: - Wat verwacht je van een reisgenoot? - Wat heb jij je reisgenoot te bieden? - Wat zou je met je reisgenoot willen delen? - Moet je reisgenoot hetzelfde doel hebben? - Wat is je definitie van vriendschap? - Voldoe jij voor je vrienden aan die definitie?
De ridder Een ridder die net de bewoners van een dorp heeft gered, struikrovers heeft verjaagd en een jonkvrouw heeft bevrijd, vraagt wat jij vandaag gedaan hebt.
Vragen: Ben jij een schild voor anderen? Wat is het strijden en verdedigen waard? Wie heb je onlangs nog een dienst bewezen? Kun jij je opofferen voor een ander? Durf jij voor iemand op te komen die, op welke manier dan ook, aangevallen wordt? Hoeveel moed heb je nodig om op te komen voor een ander?
De nar Tijdens een feestavond brengt de nar iedereen aan het lachen, alleen maar door volstrekt zichzelf te zijn en de waarheid te vertellen. Je wordt uitgenodigd om de rol van nar op je te nemen.
Vragen: Durf jij jezelf bloot te geven ? Wanneer draag je (bewust) een masker en vind je het nodig om een masker te dragen? Wat is je masker en wat is je ware ik? Wat is er voor nodig om al je maskers af te leggen? Als je je ware ik toont, hoe reageert de omgeving dan?
De staf Hoe kan het ook anders? Na kilometers lopen krijg je blaren. Je zoekt langs de kant van de weg een stevige stok om op te leunen.
Vragen Wat zijn tot nu toe jouw steunpunten geweest? Krijg je steun van andere mensen? Durf je zelf om steun te vragen? Vraag je wel een vergeefs om steun van anderen? Mogen anderen een beroep op je doen? Je hebt onderweg de tijd om met je zakmes een levensmotto in je staf te kerven. Welk motto geeft jouw steun?
De ontmoeting Je levensreis is nog maar net begonnen. Plotseling kom je jezelf tegen, alleen tien jaar ouder.
Vragen: Welke tips heeft je oudere ik voor je? Hoe ben je in de tien jaar veranderd? Wat zou je nog veranderd willen hebben? Welke vraag zou je aan je oudere ik willen stellen? Heb je wel eens mensen ontmoet die van levensbetekenis voor je waren? Op welke manier hebben die mensen wat voor je kunnen betekenen?
De roeping Midden in het bos hoor je plotseling een stem, die jou laat kiezen tussen drie grote levensopdrachten; 1. Zorg voor wereldvrede 2. Vind iets uit dat de wereld werkelijk verbetert 3. Verzin een ideaal dat jezelf overstijgt en maak dat in de rest van je leven waar. Vragen: Welke opdracht kies je en hoe denk je het aan te pakken? Wat zijn jouw idealen? Word je wel eens teleurgesteld in de idealen die je nastreeft? Hoever mag je gaan om een ideaal te bereiken? Is de wereld al een beetje beter geworden dankzij jou?
De onenigheid Je hebt een groot meningsverschil met goede bekenden. Het loopt uit de hand
Vragen: Hoe ga je om met ruzie? Wanneer heb je voor het laatst ruzie gehad? Is het zinvol om ruzie te maken? Hoe belangrijk is het voor jou om gelijk te krijgen
De vrolijke herberg Op sommige plaatsen voel je je thuis en op je gemak zodra je er komt. De herberg waar je nu binnenstapt is er zo een. De sfeer is er direct goed.
Vragen: Wat maakt de sfeer goed voor jou goed? Kun je zelf bijdragen aan het gevoel om je thuis te voelen? Wat zijn de overeenkomsten tussen mensen bij wie jij je welkom voelt? Wat is “thuis”voor jou? Hoe zorg jij ervoor dat mensen zich bij jou thuis voelen? Wat heb je nodig om een eigen omgeving te creeren?
Bijlage 4 behorend bij het thema Dienend – Christen zijn
Vrijwilliger voor de bezoekservice De Bezoekservice is op zoek naar nieuwsgierige, sociale mensen circa 2 tot 3 uur per week Je horizon verbreden? Ga op ontdekkingsreis bij ouderen ! Als vrijwilliger van de Bezoekservice ben je het lichtpuntje van de week. Je gaat regelmatig op bezoek bij thuiswonende ouderen in de gemeente Welzorg. Voor een kopje koffie, een wandelingetje, een babbeltje of een goed gesprek over dagelijkse dingen. Door jouw inzet kan de mantelzorger – die gewoonlijk zorgt voor de oudere – even op adem komen. Je bezoek doet ertoe! Wat moet u kunnen Je vindt het leuk om met ouderen om te gaan en je kunt goed luisteren.
Activiteitenbegeleider Thuisloze jongeren Korte taakomschrijving: Je helpt mee met de organisatie en uitvoering van een activiteit voor dak- en thuisloze jongeren in Welzorg. Deze groepsactiviteit wordt één keer per maand georganiseerd. Denk bijvoorbeeld aan activiteiten als: poolen, lasergamen, schaatsen of een BBQ in het park op een zomerse middag. Eisen: Je bent tussen de 16 en 30 jaar oud, sociaal betrokken en gemotiveerd om je in te zetten voor leeftijdsgenoten in een achterstandspositie. Wat heeft de organisatie te bieden: Wij bieden jou een leuke werkomgeving, veel ruimte voor eigen inbreng, een training van vier dagdelen ter voorbereiding op het vrijwilligerswerk, begeleiding en ondersteuning vanuit de organisatie, bijeenkomsten met andere vrijwilligers. Wat maakt het werk de moeite waard: Je krijgt inzicht in de leefwereld van dak- en thuisloze jongeren. Verrijk het leven van een ander en dat van jezelf. Het werk draait om het versterken van ‘de leefgebieden’ sociaal netwerk en vrijetijdsbesteding van jongeren in kwetsbare posities in de samenleving. De nadruk ligt daarom op positieve ervaringen met leeftijdgenoten, plezier en ontspanning.