Buurtclub Brede School Stedenwijk
[Wat is de Buurtclub?
Aanleiding In Stedenwijk is Echnaton, samen met haar partners, gestart met het concept Buurtclub als antwoord op de vraag “hoe krijgen we Stedenwijk actief, veilig en gezond”? De evaluaties tot nu toe laten concrete resultaten zien en de verdere ontwikkeling ervan is veelbelovend voor de toekomst.
Is de centrale plek in de wijk waar activiteiten van verschillende organisaties samenkomen en zichtbaar worden op het gebied van gezonde leefstijl, cultuur, sport en diensten.
Stedenwijk is een aandachtswijk in het hart van Almere. Er wonen 10.000 mensen, veel eenoudergezinnen, waarvan 25% behoort tot de minima. 68% van de mensen is van allochtone afkomst. De verenigingsdeelname blijft achter bij het landelijk gemiddelde, namelijk 8% van de inwoners is lid van een sportvereniging.
De activiteiten zijn zowel aanbodgericht (basis) als vraaggericht (uitbreiding).
Uit de wijkpeiling van 2010 van de gemeente Almere blijkt dat de participatie van bewoners in Stedenwijk laag is. Veel senioren/volwassenen zijn niet betrokken bij de wijk. Ook de gezondheid van de bewoners is zorgwekkend, 27% heeft overgewicht. Een flink aantal jongeren verlaat de school zonder diploma. In Almere gaat het om 16% van de jongeren. In Stedenwijk is dit percentage hoger. Kortom de participatie van inwoners van Stedenwijk is laag en de verschillende groepen leven langs elkaar en niet met elkaar. De partners in de wijk zijn erg actief. Vanuit de Brede School Stedenwijk steekt men in gezamenlijkheid in op de thema’s veiligheid, gezondheid, groen, actieve leefstijl en thuisvoelen in de wijk. Vanuit deze basis kunnen wij het concept buurtclub inzetten voor de versteviging en verduurzaming van die samenwerking, teneinde binnen de bovengenoemde thema’s goede resultaten te behalen.
De leerafdeling is de motor van de buurtclub. Met jonge mensen extra handen in de wijk bieden, en ontmoeting en verbinding tussen de bewoners en organisaties realiseren. De buurtclub is het antwoord op het vergroten van empowerment in de wijk. Bewoners en organisatie zijn het fundament van de Buurtclub. De buurtclub vergroot de leefbaarheid in de wijk. Het gaat aan de slag met belangrijke thema’s waarvan is onderzocht dat ze leven onder de bewoners en organisaties in de Stedenwijk.
]
Samenvattend constateren wij dat er in deze wijk behoefte is aan een aanpak die op bovenstaande thema’s een antwoord geeft en wij zien in de Buurtclub een middel om dat te bereiken. Onze missie is “Stedenwijk; Gezond, Veilig en Actief!”
Doelstelling Onze doelstellingen vertalen we vanuit onze droom over hoe de wijk er in 2016 uit moet zien. In die droom is Stedenwijk dé voorbeeldwijk van Almere. Een wijk waar de betrokkenheid en participatie groot zijn, de verschillende bevolkingsgroepen duurzaam met elkaar zijn verbonden en waar sport, gezondheid en participatie hoog in het vaandel staan. De buurtclub speelt hierin een cruciale rol. Deze wordt aangestuurd door Bredeschool Stedenwijk. In de Bredeschool zijn Echnaton, Talent In Opleiding (TiO), welzijnsorganisatie De Schoor en basisschool Het Samenspel actief. Met het ontwikkelen van de Buurtclub, met activiteiten op het gebied van sport, leefstijl, cultuur en diensten, willen we samen met de partners in de wijk de buurtparticipatie verhogen. Door mensen bij elkaar te brengen en zelf mee te laten bedenken en organiseren (empowerment), de gezondheid van de inwoners bevorderen, bewoners zich prettig laten voelen in hun eigen wijk waar voor iedereen wat te doen is en waar de bewoners trots vertellen dat ze in de Stedenwijk wonen. Dit doen we door het inzetten van leerlingen uit het VMBO en MBO binnen het concept leerafdeling. Nevendoelstellingen: • Veilige wijk; waaronder veilige sport- en speelplaats bieden • Activering van en vrijwillige inzet van buurtbewoners.
• • • • •
Ontmoeting en Sociale cohesie Leerafdeling Echnaton (i.c.m. ROC, Windesheim) binnen curriculum/buitendag Maatschappelijke stageplaats Handjes in de wijk aanbieden Versterking van de samenwerking met vele organisaties in de wijk
En verder: Onderzoek naar mogelijkheden mbt: • Buurtloket in het takenpakket van leerafdeling van de Buurtclub • Uitbreiden van de locatie naar (meer) multifunctionele sportlocatie; speeltuin • Uitbreiding met activiteiten op het gebied van groen & gezond doordat er (op termijn) een natuurlijke strook ontstaat tussen het leef- en beweegplein bij Echnaton, de playground, de natuurlijk speeltuin op de heuvel bij de playground, de kinderboerderij en de Stadsakker.
Ambitie Door een breder en vraaggericht aanbod wordt er beter aangesloten bij interesses van bewoners. Er ontstaat een levendige gemeenschap, er vindt ontmoeting plaats, er worden andere doelgroepen bereikt, er ontstaat binding met de wijk en met de locatie, de club en de bewoners. Het zorgt er ook voor dat meer doelgroepen bereikt worden en het helpt op die manier de buurtclub te verduurzamen. Het betrekken van bewoners wordt makkelijker en participerende organisaties maken elkaar sterker. Het fundament voor de buurtclub wordt gevormd door de bewoners en organisaties in de wijk. Zij vormen de sleutel om te komen tot een vraaggericht aanbod en dat aanbod ook mét bewoners te organiseren in plaats van vóór. De bewoners en organisaties in de wijk dragen de buurtclub en de activiteiten. De leerafdeling is de motor voor participatie en het middel voor verduurzaming. Na een ontwikkelperiode is de buurtclub duurzaam verankerd in de wijk. Er zijn blijvende samenwerkingsverbanden tussen professionals en buurtbewoners ontstaan die de buurtclub samen dragen. De buurtclub levert een aantoonbare bijdrage aan de verbetering van de leefbaarheid van de Stedenwijk. De buurt wordt als socialer, veiliger en gezelliger ervaren.
De leerafdeling als onmisbare motor van de Buurtclub De leerafdeling, is de motor van de buurtclub, waardoor bestaande buurtinitiatieven zichtbaar worden, nieuwe initiatieven ontstaan en bewonersparticipatie bevorderd wordt. De samenwerkende partijen zien de leerafdeling als het middel om de Buurtclub de verduurzamen en de activiteiten te borgen. De partners van de Brede School hebben allemaal ruime ervaring opgedaan met het werken met leerlingen en studenten. Echnaton, Talent in opleiding, De Schoor en ROC Flevoland zijn specialisten door hun betrokkenheid bij initiatieven in heel Almere. De leerafdeling Buurtclub is wezenlijk anders dan de “gebruikelijke” één op één stages. In die stages hebben studenten namelijk te maken met één werkbegeleider, terwijl in een leerafdeling de studenten in groepsverband leren en werken en daarbij te maken hebben met verschillende werkbegeleiders (afhankelijk van taak of activiteit). In de Buurtclub krijgen leerlingen en studenten meer verantwoordelijkheid en wordt er meer aanspraak gedaan op zelfstandigheid en in teamverband werken. Het is een positief denkbeeld over jongeren, er wordt namelijk uitgegaan van wat ze al kunnen in plaats van wat ze nog niet kunnen. De Buurtclub is een leerwerkbedrijf met een leerafdeling….een BuurtLeerWerkBedrijf! Door MBO en HBO studenten in te zetten bij de begeleiding van de VMBO leerlingen wordt bovendien een doorlopende leerlijn uitgezet.
Het studententeam wordt gestimuleerd om voor en vooral mét de wijk activiteiten op te zetten op het gebied van Gezondheid, Sport, Diensten (klussen voor de buurt) en Cultuur. Belangrijke thema’s waarop ingespeeld wordt zijn “je thuis voelen in de wijk” , “gezondheid” en “ontmoeting”. Zij moeten inspelen op de behoefte vanuit te wijk en initiatieven die vanuit de wijk en haar bewoners ontstaan. Belangrijk hierin is dat zij vervolgens met de bewoners van de wijk aan de slag gaan. Hierdoor wordt het empowerment van de wijk en haar bewoners vergroot. Met de inzet van de leerafdeling kan het activiteitenaanbod in Stedenwijk worden doorontwikkeld. Het team kan extra activiteiten die er al zijn zichtbaar maken en ondersteunen. Of activiteiten initiëren en afstemmen met partners. Juist doordat het team uit ROC studenten en leerlingen bestaat, peergroep benadering, zijn zij in staat jongeren te bereiken en samen met hen activiteiten te organiseren (jongerenparticipatie) en bekendheid te geven aan de buurtclub. Het resultaat is dat het aanbod in de wijk bekend, verbreed en uitgebreid wordt. De lijn die we volgen gaat van aanbodgericht naar meer vraaggericht en van sportaanbod, sport- én Cultuur én Dienstenaanbod. De leerafdeling van de buurtclub Stedenpunt draait dit schooljaar op 2 dagen namelijk de donderdag en de vrijdag. Op deze dagen zijn wekelijks 22 leerlingen vmbo actief onder begeleiding van 4 mbo-studenten en 3 professionals van De Schoor, Echnaton en Talent in Opleiding. De leerafdeling op vrijdag werkt tot en met januari aan de klussen in de wijk. Daarna richten de vierde klassers zich op hun examen.
De leerafdeling heeft de werkzaamheden verdeeld in 5 gebieden: Team 1: Team 2: BSO Dagarrangementen
Team3: Schatkist
Team 4: Playground
Team 5: PR en administratie
11.00u – 11.15u
Start met vergadering (absenten, activiteiten, taakverdeling)
Start met vergadering (absenten, activiteiten, taakverdeling)
Start met vergadering (absenten, activiteiten, taakverdeling)
Start met vergadering (absenten, activiteiten, taakverdeling)
Start met vergadering (absenten, activiteiten, taakverdeling)
11.15u – 12.15u
Activiteit volgende week voorbereiden/
Activiteit volgende week voorbereiden/
Activiteit volgende week voorbereiden/
Activiteit volgende week voorbereiden/
Weggeefwinkel
Klussen in de wijk
Klussen in de wijk
Klussen in de wijk
Klussen in de wijk
13.00u – 15.30u
Voorbereiden middagactiviteit
Voorbereiden middagactiviteit
Voorbereiden middagactiviteit
Voorbereiden middagactiviteit
Opdracht wensboom, app
15.30u – 18.00u
Activiteit knutselen overblijf samenspel
Activiteit kookclub en musicalclub
Activiteit Schatkist
Activiteit Kleutergym en begeleiding op de playground
Activiteit Icook4you (planning fietsroute en bezorgen)
18.00u
Evaluatie van de dag
Evaluatie van de dag
Evaluatie van de dag
Evaluatie van de dag
Evaluatie van de dag
D ebuu r t c lub l a a tz i ch inond e r s t a andmod e ls am en v a t t en : L e e r a fd e l in g
Mod e l
E chn a ton Ro cF l e vo l and Winde she im
D em e e rwa a rd evoo rh e tond e rw i j s : D es tud en t enon tw i k k e l enz i chopeenze l f s t and i g em an i e rto tp ro f e s s ion a l .Jon g e ren l e r engo edt e lu i s t e renenn i e tv anu i thun ‘ a ann am e s ’t ew e r k en . Z el e r en i e t st edo envoo rd es am en l e v in gen l e v e ren e enb i jd r a g ea and e l ee fb a a rh e id ind ew i j k .D e l e e r a fd e l in gb i ed te enb e t e k en i s vo l l e l e e rom g e v in g - VO l ee r l in g eno r i ën te r enz i chope enmo g e l i j kto e kom s t i gw e r k-en l e e r ve ldenm a k enk enn i s me t ‘w e r k en ’a l sa s s i s ten t env ane enp ro f e s s ion a l . - E rwo rd teendoo r lop end e l ee r l i jng e c r e ë e rddoo rd e in z e tv anVO MBOHBO l e e r l in g en / s tud en ten - MBOenHBOs tud en tenon tw i k k e l enhuncomp e t en t i e seng e ven l e id in g( = k e rn t a a k ) - V e rn i euwend em an i e rv ans t a g e lop en–and e r sd anr e gu l i e r e ‘me e loop s t a g e s ’ - Le e r l in g enens tud en t end r a g enhuns t e en t j eb i ja and em a a t s ch app i j(bu r g e r s ch ap ) - Po s i t i e f im a gov andes choo l - Deom g e v in gv and es cho l enwo rd tb e t ro k k en - V e r g ro t env and eJon g e r enp a r t i c ip a t i e - Oud e r enp a r t i c ip a t i e M e e rwa a rd ev oo rS ch oo r / a c t i v i t e i t en c en t rumS t ed enpun t I sb i ju i t s t e ke enw e r kw i j z eb inn en W e l z i jnN i euw eS t i j l –g eb a s e e rdope i g enk r a ch tv and ebu r g e r , in t e g r a a lw e r ken ,v r a a g g e r i ch twe r k en ,n a a rd ebu r g e rto e .D ebuu r t c lubp a s tb inn end em i s s i een v i s i ev and eS choo rend r a a g tb i ja anh e tr e a l i s e r env and edoe l s t e l l in g env anh e tg eb i ed s g e r i ch t w e r k en .H e tve r g roo tm a a t s ch app e l i j k ep a r t i c ip a t i eenz e l f r ed z a amh e idv and eb ewon e r su i td e S t ed enw i j kenh e td r a a g tb i ja anso c i a l es am enh an g .D eBuu r t c lub i sve rn i euw endeng e r i ch tope en ve i l i g e , l eu k e ,g e zond eena c t i e v ebuu r t .Debuu r t c lubb i ed tond e rand e r e :
• Extra handjes bij bestaande activiteiten • Nieuwe activiteiten/projecten opzetten ism leerafdeling – zij werken uit en voeren deel uit • De jongeren binnen de leerafdeling vormen een doelgroep voor Stedenpunt – rolmodel, doorstroom, etc. Stedenpunt draagt bij aan de ontwikkeling van de jongeren van de leerafdeling • Partner binnen een breed samenwerkingsverband – biedt nieuwe mogelijkheden, kansen en nieuwe partners. • Door mogelijk het bieden van huisvesting aan de Buurtclub/de leerafdeling is Stedenpunt nog meer het centrum van de wijk • Positief imago richting gebiedsmanager (ziet de werkers van de Schoor als belangrijk participanten binnen de Buurtclub, leveren van bijdrage aan het verbeteren van de buurt). Meerwaarde woningcorporaties Het concept buurtclub Stedenwijk kan alleen van de grond komen als dit gedragen wordt door de partners. Wij hebben de corporaties om steun gevraagd voor het idee buurtclub Stedenwijk en om met ons daarin te investeren. Wij geloven dat de buurtclub de bewoners van de Stedenwijk, en daarmee de partners die hun energie en inzet in de steken, veel op zal leveren. Met onderstaande opsomming hebben we geprobeerd deze partijen te inspireren om mee te doen. • • • • • •
Betere waardering van een wijk door bestaande bewoners. Tevreden huurders, minder klachten Aantrekkelijk voor vestigen van nieuwe bewoners Sociaal krachtiger: gezonde mensen staan beter in de maatschappij Toename van de sociale cohesie versterkt het gevoel van veiligheid in en rond de huizen Het imago van een gezonde wijk draagt bij aan stijging van de vastgoedwaarden Kwaliteit van samenleven en voorzieningen in de buurt worden positief weerspiegeld in de vastgoedwaarden • Kwaliteit van de huisvesting: gezonde en betrokken mensen zorgen beter voor hun huis en de leefomgeving • Een beter imago van de wijk trekt andere investeerders aan • Ervaringen en inzichten worden nog meer dan nu het geval is gedeeld en leiden tot passendere activiteiten en oplossingen.
Stand van zaken maart 2014 Belangrijkste spelers bij de ontwikkeling en uitvoering van de buurtclub in de Stedenwijk zijn op dit moment Echnaton, TiO, en Schoor. resultaten • De leerafdeling draait met (minimaal) 20 vmbo-leerlingen, 3 mbo-studenten en 1 hbo-student onder begeleiding van Geertje van Riesen, docent van Echnaton. Zij wordt ondersteund door Michael ter Riet (combinatiefunctionaris Talent in Opleiding) en Josephine Kuiper (coördinator De Schoor/Stedenpunt). Doelstelling is behaald. • Er zijn drie voorbeelden te noemen van empowerment in Stedenwijk. -> De weggeefwinkel, het tuintjesproject, Icook4You, het wijkfeest op 14 juli 2012, de spiegelbijeenkomst met bewoners. • Er zijn twee bijeenkomsten van de Buurtinitiatieven onder leiding van Michael, Josephine en Rachid. Deze doelstelling is niet behaald. Er is één bijeenkomst geweest o.l.v. Kaveh (Pharos) die niet helemaal goed verliep door onduidelijke communicatie, verkeerde verwachtingen en geringe opkomst bewoners. • Michael, Josephine en Geertje volgen de workshops bij Pharos (empowerment).
• Er is een database opgezet van alle leden van deze buurtclub (voornaam, achternaam, geboortedatum, e-mailadres). Namen zijn bekend bij Michael en Josephine. • Er is een bijeenkomst geweest waarin het plan de gezonde school in de gezonde wijk is uitgelegd en gekeken is naar de concrete uitwerking voor de buurtclub en de samenvoeging van bestaande activiteiten. Deze doelstelling is gedeeltelijk uitgevoerd en met de Stadsakker wordt geëxperimenteerd. Duidelijkheid over verantwoordelijkheid, taken en klussen. • Er zijn activiteiten ontwikkeld en getest rondom de gezonde school in de gezonde wijk. -> Stadsakker, kookcursus Stedenpunt. In de Wijkhoek en Ons Pandje wordt er gekookt met en voor met bewoners
Terugkijkend: • De leerafdeling is uitgebreid naar twee dagen (donderdag en vrijdag). Hierdoor worden meer activiteiten ondersteund door de leerlingen, is de buurtclub meer zichtbaar en kunnen nieuwe activiteiten ontwikkeld worden. • De buurtclub richt zijn activiteiten op het sociaal-cultureel werk. Hierdoor verhuizen de activiteiten als het tuintjesproject en de klussen bij mensen thuis naar de leerafdeling Techniek & Onderhoud van Echnaton. De verbinding blijft bestaan bij extra en/of gezamenlijke activiteiten. • De activiteiten rondom de Stadsakker zijn overgenomen door leerlingen van Echnaton die zich richten op dit werk en affiniteit hebben met groen & gezond. Stichting Stad & Natuur ondersteunt deze leerlingen waardoor we een nieuwe partner in de buurtclub verwelkomen. • De activiteiten van de buurtclub breiden zich uit naar buurthuis De Inloop. Hierdoor wordt de reikwijdte van de buurtclub groter. • Op meerdere pleinen in de wijk worden lunchsportactiviteiten aangeboden (spelen met de kinderen).
Enkele actiepunten: Gezondheid: Vanuit de buurtclub gaan we de lunchsport verder uitrollen. Hiervoor is wel uitbreiding van de leerafdeling nodig. Hiervoor mogelijkheid met nieuwe buurtsportcoach. Werkwijze en uitvoering Hiervoor hebben wij een projectorganisatie neer gezet. Daarvoor is een stuurgroep en een projectgroep in het leven geroepen. De taakverdeling van deze groepen ziet er als volgt uit: De stuurgroep heeft de hoogste leiding over het project, terwijl de stuurgroepleden zich niet met de dagelijkse werkzaamheden voor het project bezig houden. Zij komen maximaal 3 tot 4 keer per jaar bijeen. De stuurgroep is verantwoordelijk voor de uitvoering van het projectplan. De stuurgroep stelt de werkdoelen en resultaten vast. Aan de stuurgroep wordt gerapporteerd over de voortgang van het project terwijl de stuurgroep de voorwaarden schept in tijd en geld om deze voortgang te realiseren. Dit gebeurt na goedkeuring van aan de stuurgroep voorgelegde rapporten waarin de projectgroep de beslissingen heeft voorbereid. De stuurgroep is als volgt samengesteld: En daarmee meteen verankerd in de organisaties • • • •
Sybille Püttmann, directeur Talent In Opleiding (TiO) Els Spraakman, teamleider van De Schoor Paul Dufouny, directeur PO Samenspel René Maertens, projectleider Echnaton
De projectgroep vormt de dagelijkse leiding over het project en komt regelmatig, minimaal eens per 2/3 weken, bijeen. De voorzitter van de projectgroep is meestal de projectleider. De andere projectgroepleden zijn verantwoordelijk voor de producten die het project moet opleveren of voor de controle op de inhoud van die producten. De projectgroep bestaat uit de volgende personen/functies (namen zijn onder voorbehoud) * Projectleider (voorzitter): René Maertens * Buurtsportcoach Stedenwijk: Michael ter Riet * docent/begeleider (Echnaton): Geertje van Riesen / Rachid Madani * Josephine Kuiper (de Schoor) * HBO student/ Onderwijsassistent
Voorwaarden Elke ontwikkelfase begint met activiteiten die een rapport opleveren genaamd “Uitgangspunten/Plan van aanpak”. In dit rapport beschrijft de projectleider van die fase hoe hij de komende fase denkt te realiseren. •
• • • • •
Per fase worden een planning en een begroting gemaakt zodat de stuurgroep de voortgang en de kosten van de fase kan bewaken. Hiervoor bepaalt de projectleider met welke producten deze fase moet opleveren, welke middelen hij daarvoor nodig heeft en welke functionarissen hij daarvoor wil inzetten. Als dit bekend is kan de organisatie per fase worden vastgesteld. De docenten hebben voor deze taak ieder, nader te bepalen aantal klokuren op jaarbasis De projectgroep voert de opdrachten/activiteiten ( behorende bij de werkdoelen) van de stuurgroep uit. Bij het starten van de activiteit van het desbetreffende werkdoel wordt door de taakgroep een checklist gemaakt, met een duidelijke taakverdeling onder de taakgroepleden en wordt een tijdpad aangegeven. Eén keer per 6 weken komt de projectgroep bijeen op donderdag van 11.30u – 12.30u. Een stuurgroeplid zal hierbij aanwezig zijn. Tijdens de bijeenkomst staat de voortgang centraal. De vaste agendapunten van deze bijeenkomsten zijn: Verslag / besluitenlijst (cc. naar de Stuurgroep), Planning en controle, Tijdsplanning,Taken, Resultaten.
Opdracht voor de Projectgroep. De projectgroep gaat aan de slag met een aantal werkdoelen die zijn opgesteld door de stuurgroep. De werkdoelen die worden uitgewerkt maken dat de aansluiting volledig wordt gerealiseerd. We denken aan de volgende opzet die nader uitgewerkt dient te worden: Werkdoel 1: Maken van een gezamenlijke werkplanning. Daarin opgenomen: - bijeenkomsten (startbijeenkomst, bespreking instroom, tussentijdse evaluatie, etc) - vergaderplanning project- en stuurgroep - e.a ….. Werkdoel 2: Promotie Buurtclub -
Social Media Brede School
Activiteit: nader uit te werken Gewenste resultaten: nader uit te werken
Werkdoel 3 Participatie Bewoners Activiteit: nader uit te werken Jongerenparticpatie Ouderenparticipatie Gewenste resultaten: nader uit te werken Werkdoel 5 tm 8 Nader vast te stellen door de stuurgroep