De Onderneming Special Batibouw MAANDBLAD VOOR SANITAIR, VERWARMING EN AIRCONDITIONING BIJLAGE BIJ DE ONDERNEMING 885 FEBRUARI 2012
Verwarming & sanitair >> D E N I E U W I G H E D E N
2012
www.begetube.com
VLOERVERWARMING HOOG COMFORT OP LAGE TEMPERATUUR
BEGETUBE N.V.
member of
Kontichsesteenweg 53 - 55 B-2630 Aartselaar t + 32 3 870 71 40 f + 32 3 877 55 75
[email protected]
INFO 8
> HEDENDAAGSE BADKAMERTRENDS > WELLNESS ENQUÊTE > DE DIGITALE BADKAMER > GECOMBINEERDE VERWARMING > AANDACHTSPUNTEN BIJ VENTILATIE
S P E C I A L
B A T I B O U W
BIJLAGE BIJ DE ONDERNEMING 885 - FEBRUARI 2012
I N H O U D
> Groen bouwen schept kansen Energie-efficiëntie en duurzaamheid zijn meer dan ooit de sleutelwoorden voor de bouwsector. Om de Europese 20-20-20 doelstellingen te halen, zal de manier van bouwen en renoveren drastisch moeten worden omgegooid. Dat is meteen ook een belangrijk thema op Batibouw. Meer op pagina 2.
> Plattegronden en exposantenlijsten U kan uw bezoek efficiënt plannen aan de hand van de plattegronden van paleizen 7, 9, 10 en 12 op pagina 8.
>
BLADZIJDE
2
7200 DISTRIGRAPH
>
BLADZIJDE
8
> De badkamer van morgen Onze Special Batibouw is traditioneel de gelegenheid om een overzicht te geven van de grote trends op de badkamermarkt vandaag. Ook dit jaar beschrijven wat de toekomst brengt in badkamerinrichting op pagina 18.
>
BLADZIJDE
18
>
BLADZIJDE
22
>
BLADZIJDE
28
>
BLADZIJDE
36
>
BLADZIJDE
92
> Stijgend belang van wellness Kraanwerkfabrikant Grohe organiseerde een enquête met als centrale vraag: wat betekent wellness voor de Belgen? Een antwoord op pagina 22.
> De digitale badkamer Als we de productnieuwigheden mogen geloven, lijkt onze badkamer over enkele jaren op de stuurcabine van een ruimteschip: vol lichtjes, bedieningsknoppen en ingebouwde intelligentie. U leest het op pagina 28.
> Nieuwigheden 2012 Uit het brede aanbod op Batibouw stellen we een honderdtal producten in sanitair en verwarming aan u voor, vanaf pagina 36.
> De winnende combinatie In de bestaande bouw kan men een groot deel van de energiekost door alternatieve energie dekken. Hoe dat er concreet uitziet, leest u op pagina 92.
> Waarop letten bij ventilatiesystemen? De hogere eisen voor isolatie betekenen ook dat er meer aandacht moet besteed worden aan ventilatie. De hoofdlijnen van een goede woningventilatie vindt u op pagina 102. >
De Onderneming is een uitgave van Distrigraph b.v.b.a., Alexander Bertrandlaan 50 - 1190 Brussel. Redactie: Alex Baumans en Michel Hanoulle – Lay-out : Westinser sprl, Brussel – Drukkerij : Druco, Halle – www.distrigraph.com – Administratie, redactie, publiciteit: Alexander Bertrandlaan 50 1190 Brussel - Tel: 02/340 76 90 - Fax: 02/344 33 69. Directeur, verantwoordelijke uitgever: John Lams, zelfde adres. © Reproductierechten voorbehouden. Prijs: 5,00 €
BLADZIJDE
102
1
S P E C I A L
B A T I B O U W
Informatie
De 20-20-20 doelstellingen halen Groen bouwen schept kansen Van donderdag 1 tot en met zondag 11 maart ligt het zwaartepunt van de Belgische bouwsector weer op de Heizel. Dan vindt daar namelijk de 53ste editie van Batibouw plaats. Energie-efficiëntie en duurzaamheid zijn meer dan ooit de sleutelwoorden voor de bouwsector. Om de Europese 20-20-20 doelstellingen te halen, zal de manier van bouwen en renoveren drastisch moeten worden omgegooid. Deze problematiek zal uiteraard uitgebreid aan bod komen op de beurs.
Groen bouwen Een van de thema’s van deze editie van Batibouw is dan ook groen bouwen. De ambitieuze doelstellingen om duurzaam te bouwen zijn een sterke aanzet tot vernieuwing. Nieuwe technieken worden ontwikkeld, en men vindt creatieve manieren om traditionele materialen toe te passen. Dat leidt
2
tot de creatie van nieuwe, groene jobs. De huidige investeringen leveren zo langdurige economische voordelen. Gezien de centrale rol van de Europese 20-20-20 doelstellingen, is Batibouw trots dat Europees Commissaris voor Klimaat Connie Hedegaard op donderdag 1 maart de Europese beleidsvisie zal komen toelichten.
Koken blijft populair Kookboeken van TV-koks voeren de bestsellerlijsten aan, en op alle ogenblikken van de dag kan men kookprogramma’s bekijken. Koken is meer dan ooit in. De consument heeft ook meer over voor een perfect uitgeruste keuken. In Paleis 11 krijgt men uitgebreid te zien wat deze markt te bieden heeft.
Back to basics Het derde grote thema van Batibouw is Back tot basics. Consumenten grijpen terug naar natuurlijke materialen: hout, natuursteen, klei. Dat hangt samen met een nieuw esthetisch aanvoelen. Men wil weg van de klinische rechtlijnigheid van het minimalisme. Special Batibouw 2012 - de onderneming 885
I N F O R M AT I E
De charme van ruwe en golvende vormen krijgt de voorkeur.
Evenementen en speciale beurzen De Build-IT deelbeurs in de Astridhal is zo stilaan een traditie geworden. Tijdens de eerste twee dagen zullen aanbieders van informatica en IT-diensten hun oplossingen aan de vakpubliek voorstellen. Computertechnologie is immers niet meer weg te denken uit de moderne bouwpraktijk. Ter gelegenheid van Batibouw organiseert Schüco, specialist in ramen en zonnepanelen, een congres over duurzaam bouwen in de praktijk. Er wordt ingegaan op energie- en milieuaspecten, met name van de bouwschil. Er zal vooral aandacht besteed worden aan concrete projecten en realisaties. (1 maart van 13.30 tot 17.00, zaal Cinedoc) Naar goede gewoonte reikt Bouwunie op Batibouw ook de Bouwschoolaward uit. Dat is een aanmoedigingsprijs voor scholen die het bouwonderwijs promoten. Een jury van vertegenwoordigers van de aannemers, architecten, fabrikanten en de vakpers kiest telkens een laureaat uit de categorieën Bouw, Schrijnwerkerij en interieurbouw, InstallaSpecial Batibouw 2012 - de onderneming 885
tietechnieken en sanitair, en Afwerking. De uitreiking vindt plaats tijdens een spectaculaire show, met onder meer een optreden van Brahim. (7 maart van 14.00 tot 17.00, Auditorium 500).
Awards en parcours Communicatie is de essentie van een geslaagd beursoptreden. Batibouw waardeert dan ook de exposanten die extra moeite doen om pers en publiek te bereiken. Er worden prijzen toegekend voor de beste productpresentatie en meest efficiënte beurscommu-
nicatie, telkens in twee categorieën: stands van minder dan 70 m2 en stands van meer dan 70 m2. Om de bezoekers een houvast te bieden in de veelheid van stands en producten, heeft Batibouw een aantal thematische parcours uitgewerkt. Het gaat om een design parcours, een eco parcours en een innovatie parcours. De producten op het parcours werden telkens geselecteerd door een gespecialiseerde vakjury. Zo kunnen de bezoekers er zeker van zijn dat ze geen belangrijke nieuwigheden over het hoofd zullen zien.
3
S P E C I A L
B A T I B O U W
Informatie
B AT I B O U W P R A K T I S C H TOEGANG
BATIBOUW 2012 van 1 tot en met 11 maart 2012
Openbaar vervoer Kom naar Batibouw met het openbaar vervoer en vermijd files. Combitickets zijn beschikbaar met de NMBS (B-Dagtrip). Per trein: Station Brussel Centraal, vervolgens metro lijn 1 richting “West Station” halte “Beekkant”. In het station “Beekkant” neemt u metro lijn 6 richting “Koning Boudewijn”, halte “Heizel”. Station Brussel Zuid, vervolgens metro lijn 6 richting “Koning Boudewijn” tot het station “Heizel”. Met de B-Dagtrip kan je vanuit eender welk Belgisch treinstation naar de beurs. (Ticket omvat: trein + het eventuele eindvervoer per bus, tram of metro + inkomticket). MIVB: Metro : Lijn 6, Halte Heizel – Paleis 1 Tram : Lijnen 23 en 51, Halte Heizel – Paleis 1 Lijn 3, Halte Esplanade Lijn 94, Halte Stadium Bus : Lijnen 84 en 88, Halte Heizel – Paleis 1 De Lijn Bus: Lijnen 233, 235, 240, 241, 242, 243, 246, 250, 251, 260, 820 Halte Brussels Expo
Met de auto Directe verbinding met de autosnelwegen in alle richtingen (ring uitrit 7bis of 8). De beurs staat vanaf iedere uitrit met bordjes aangegeven. Parking: Brussels Expo beschikt over een parkeerruimte voor meer dan 12.000 wagens. Parking C is onmiddellijk bereikbaar vanaf uitrit 7bis. Voor een duidelijk overzicht van de parkings kan u terecht op de website van Batibouw.
4
53ste Internationale beurs van de Bouw, Renovatie en Inrichting
➜ Plaats : Brussels Expo – Belgiëplein 1 – 1020 Brussel ➜ Openingsuren en –dagen : > Professionele dagen : – Donderdag 1 maart 2012 van 10u00 tot 18u30 – Vrijdag 2 maart 2012 van 10u00 tot 21u00 (nocturne) > Groot Publiek : – van zaterdag 3 maart tot en met zondag 11 maart 2012 van 10u00 tot 18u30 – Donderdag 8 maart van 10u00 tot 23u00 (nocturne)
➜ Paleizen : Astrid Hall, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, Adviespaleis.
➜ Inkomprijs : Groot Publiek : 12 €/dag, gratis voor kinderen jonger dan 12 Online tickets : 10 €/dag, te bestellen via www.batibouw.com Vaklui : 40 €. De vaklui krijgen een badge die hen toegang verschaft op donderdag 1 maart én vrijdag 2 maart of, indien de badge niet tijdens de professionele dagen wordt gebruikt, één groot publieksdag naar keuze. Combitickets verkrijgbaar met NMBS (B-Dagtrip).
➜ Website : www.batibouw.com ➜ Catalogus : 2,50 € ➜ Algemeen Secretariaat : Vooraan Paleis 5 ➜ Persdienst : Vooraan Paleis 5 ➜ Organisatie : FISA nv Lenniksebaan 451 – 1070 Brussel Tel. : +32 (0)2 663 14 00 Fax.: +32 (0)2 660 47 13 e-mail :
[email protected]
➜ Kinderopvang : Kinderen vanaf 4 jaar zijn welkom in de kinderopvang die gratis ter beschikking wordt gesteld tijdens de weekends (3 & 4 maart, 10 & 11 maart) van 10u00 tot 18u00 en op woensdagnamiddag 7 maart van 12u00 tot 18u00. De opvang bevindt zich in de Astridhal (links naast de vestiaire).
Special Batibouw 2012 - de onderneming 885
[ Lucht ]
Warmtepompen Logatherm
[ Water ] [ Aarde ] [ Buderus ]
Bent u het ook beu om maand na maand buitensporig hoge verwarmingskosten te betalen ? Warmtepompen van Buderus : een investering die zich snel terugbetaalt !
Warmte is ons element
INFO 219
Buderus, Ambachtenlaan 42a, 3001 Heverlee, www.buderus.be
S P E C I A L
B A T I B O U W
Informatie
B AT I B O U W O M VAT O N D E R M E E R
:
ASTRID HALL : Onthaal & Mediapartners Kinderopvang – Geldautomaat – Mediapartners Build-IT: 01 & 02 maart in de Astridhal. Het IT-gebeuren voor de bouw, tijdens Batibouw PATIO : Adviespaleis Gewesten – Federale overheden – Bouwfederaties – Architectenfederaties – Huisvesting – Premies – Duurzaam bouwen
1 : Buitenafwerking Garagepoorten – Veranda’s – Opritten – Carports – Afsluitingen – Terrassen – Bestratingmateriaal – Tuinverlichting – Zwembaden – Buitenspa’s – Tuinmeubilair – Buitenzonwering – Vijvers – Openluchtmateriaal – Automatisatie – Pergola’s – Brievenbussen
PALEIS
PALEIS
2 : Meubelen
3 : Binneninrichting Binnenschrijnwerk – Trappen – Dressings – Inbouwkasten – Binnendeuren – Beslag – Gepantserde deuren – Veiligheid – Plafonds – Verf en behang – Lambrisering
PALEIS
4 : Ruwbouwmaterialen II Buitenschrijnwerk: Ramen – Glas – Raamprofielen – Buitendeuren – Dakramen Isolatie & Ventilatie Gereedschap : Stellingen – Bouwchemie – Beroepskledij – Gereedschap – Machines
PALEIS
5 : Ruwbouwmaterialen I Dak- en gevelmateriaal – Binnenmuurmateriaal – Beton – Dakpannen – Bakstenen – Afdichting – VIP Room – Pers – Secretariaat
PALEIS
9 : Domotica
Verlichting – Audio/video – Elektriciteit – Centrale Stofzuigsystemen – Telecommunicatie – Alarmsystemen Verlichting Sanitair : Badkamermeubilair – Kranen – Douches – Keramische toebehoren – Sauna’s – Bubbelbaden – Waterbehandeling PALEIS 10 : Hernieuwbare energie Fotovoltaïsche zonnepanelen Windenergie PALEIS 11 : Keukens Keukenmeubels en toebehoren – Elektrische huishoudtoestellen
PALEIS
12 : Verwarming, Airconditioning en ventilatie Verwarmingsketels – Warmtepompen – Thermische Zonnepanelen – Airconditioning – Energiediensten – Mechanische ventilatie – Radiatoren
PALEIS
6 : Vloerbekleding : Tegels – Parket – Laminaat – Kurk – Natuursteen – Linoleum Open Haarden : Sierschouwen – Open Haarden – Inzethaarden – Kachels
PALEIS
7 : Sanitair Badkamermeubilair – Kranen – Douches – Keramisch toebehoren – Sauna’s – Bubbelbaden – Waterbehandeling
PALEIS
8 : Woningbouw Nieuwbouw – Renovaties – Projectontwikkelaars – Aannemers Banken & Kredietinstellingen
PALEIS
6
Special Batibouw 2012 - de onderneming 885
Ontdek met Remeha hoe in noverend verwarmen kan zijn Batibouw - paleis 12 - stand 106
Remeha
Calora Tower
Remeha
ZentaSOL Het zonneboilersysteem van het “leegloop” principe op basis van een unieke uiterst lichte zonneboiler van 110 L.
Het innovatief modulair systeem op basis van een nieuwe condenserende gas vloerketel met de gekende Calenta technologie aan boord, eenvoudig te combineren met een bijhorende sanitair warmwater- of zonneboiler.
NEW
Remeha eVita
De Micro-WKK condenserende gaswandketel, die dankzij de ingebouwde sterling motor naast warmte ook elektriciteit opwekt.
NEW
NEW
Wij brengen u de vertrouwde én nieuwe verwarmingsoplossingen van Oertli en Remeha. Oertli is meester in stookolie met ketels van 16 tot 1450 kW, branders, sanitair warmwaterboilers en zonnesystemen. Remeha zet de toon als producent van condenserende gastoepassingen en nieuwe technieken, met een stevig gamma gaswandketels van 15 tot 114 kW en oplossingen voor hoge vermogens tot maar liefst 1146 kW.
Remeha Mampaey nv Koralenhoeve 10 (KMO-zone Kapelleveld) B-2160 Wommelgem T 03 230 71 06 - F 03 230 11 53 E-mail
[email protected] - www.remeha.be - www.oertli.be INFO 319
S P E C I A L
B A T I B O U W
Informatie
P L A N PA L E I S
7 •
P A L E I S VA N H E T S A N I TA I R
Het vakblad DE ONDERNEMING en boekhandel DISTRIGRAPH bvba verwachten u op Batibouw, Hal 7, stand 7200
8
7200 DISTRIGRAPH
Special Batibouw 2012 - de onderneming 885
I N F O R M AT I E PA L E I S
7 •
EXPOSANTEN
A - SAUNA HOUSE..........7-110
GERVI N.V. ...........................7-103
ALKE Bath furniture .........7-213
GESSI - GEMIX SPRL Groupe Verheyen ..............7-111
ALLIBERT BENELUX S.A. - N.V. .............................7-305
GROHE nv - sa ...................7-211
ANTONIO LUPI DISTRIBUTION S.A.........7-115
GROUP NATEC BELGIUM BVBA .......................................7-503
AQUA & WELLNESS BY STUBBE ...........................7-407
GRUNDFOS BELLUX N.V. ........................7-207
AQUA LINEO .....................7-509
GRUPPO CORRAZZIN........................7-206
AQUA PRESTIGE SA-NV .....................................7-112 AQUA SERVICE SYSTEMS BVBA ..................7-515 AQUACARE N.V. ..............7-507 AQUAMASS S.A. ...............7-411 ARAK WELLNESS HEALTHMATE - HM ........7-523 BADREPAR SPRL - B in B bath in bath system..........7-501 BAYARD EUROPE .............7-521
HALUTEC ..............................7-116 HANOLUX BVBA .............7-201 HANSGROHE S.A. N.V. ................................7-413 HERITAGE BATHROOMS BVBA het Badkamerhuys ............7-108 HYDROSTOP ......................7-421 JERED DESIGN B.V. .........7-406
BUBBLES & CO..................7-505
JUDO WATERBEHANDELING ..7-117
BULEX - SAUNIER DUVAL ...................................7-405
JUNKERS ...............................7-309
BV DE SPHINX MAASTRICHT .....................7-401
LIGNE PIERRE .....................7-519 LOVAN SPRL .......................7-114
CLIMATRIX...........................7-402
NOBBEL TRADE ................7-513
CULLIGAN NV - SA ........7-106
OLYMPIA MARBLE S.A. ..7-105
DE THERMEN SAUNABOUW - DIMENSION ONE SPAS NV.....................7-517
RIFRA MOBILI SRL ..........7-415
DEDECKER salles de bains .....................7-417 DELMI N.V. ..........................7-217 DETREMMERIE N.V. ........7-313 DEVINORM SPRL .............7-301 DISTRIGRAPH SPRL/BVBA DE ONDERNEMING L'ENTREPRISE .....................7-200 DUSCHOLUX BELGIUM NV / SA ...........7-109 E-PIPE BENELUX................7-404 ECOWATER SYSTEMS EUROPE N.V. ......................7-104 ERASMUS - EUROSET NV DECORS ................................7-400 FACQ S.A. / N.V. ...............7-311 FLOOR AND FURNITURE N.V. - F and F ......................7-419 GAETAN FERRARA SPRL EVISTONE .............................7-315 GEBERIT N.V. ......................7-107 Special Batibouw 2012 - de onderneming 885
ALPHA2 Klaar voor 2013…
RVB SA/NV ..........................7-113 SANSWISS S.A.S. Ronal Group ........................7-317 SARAH MO furniture store .....................7-511 STEAM DREAMS LUXJUR ..................................7-303 SUNSHOWER B.V. ...........7-204 TAPS & BATHS RETROBADEN ....................7-203 THE WATERHOUSE SUNLIGHTEN EUROPE .................................7-205
In 2013 zal de EuP richtlijn de markt van circulatiepompen in Europa voorgoed veranderen. De 7 van de 10 installateurs die nog niet voor energiezuinige circulatiepompen kiezen hebben geen keuze meer. Het heeft voornamelijk invloed op pompfabrikanten – maar niet op Grundfos, want wat het EuP betreft: wij zijn niet gewoon voorbereid… maar lopen ver vooruit
THERMALUX .......................7-102 TIGER ......................................7-307 TYLO WELLNESS ABISCO ..................................7-215
http://moderncomfort.grundfos.com
VAN MARCKE .....................7-209 WILO sa/nv..........................7-409 X²O sanitair..........................7-101 ZWEMBAD COMPANY ...........................7-100
INFO 110
9
S P E C I A L
B A T I B O U W
Informatie
PA L E I S
9
ABB n.v. ......................................9-208/7
HAVELLS - SYLVANIA ..................9-206
ABITANA .......................................9-203
HET BUITENHUIS MARQUIS SPAS ............................9-327
Adhoco Benelux ...........................9-310 Aiphone Belgium (CCI N.V.) .......9-200 ALL WELLNESS BVBA ..................9-121 ALL-VAC Technology nv Allvac..............................................9-102
HOME & CO .................................9-313 HOMELIGHTS BENELUX ............9-214 ILLUXTRON ................................9-310B
APart Audio - NuVo Technologies - Audioprof NV .....9-117
JUNG - Stagobel Electro ..........9-207D
AQUA-CLARO N.V./S.A. SYSTEMS ........................................9-321
LAMPIRIS .......................................9-317
AQUA-CLEAN BVBA ...................9-323 AQUACONCEPT BVBA...............9-333 ART SOUND HOUSE OF MUSIC ......................9-119 ATEM N.V. WIELAND ELECTRIC - KNX .....9-207B BANDIT .........................................9-106 BEG - LUXOMAT .......................9-207C BELGACOM S.A. ..........................9-221 BENELUX FLOOD DEFENCE SYSTEMS - BFOS ........9-319 BITS & BYTES N.V. .......................9-215
KNX BELGIUM ...........................9-207A LEGRAND - BTICINO..................9-204 Lingg - Janke Belux KNX Belgium member ................9-207LM GROUP CORPORATE ...........9-118 LOEWE OPTA BENELUX N.V. ..............................9-224 LUXOR N.V. - Spa's BUBBELBADEN ............................9-318 MAISON BOGAERT BOGAERT ALOIS .........................9-312 MATRIX .......................................9-316B MEUBILI bvba ...............................9-213 MOBISTAR ....................................9-325
BOSE N.V. ......................................9-222
NEW INVOR N.V. ........................9-116
BOUWEN VERBOUWEN MARKETING PRESS .....................9-331
Niko nv ...........................................9-205
BRAINBOX do-it-yourself doe-het-zelf ...................................9-305
PSM LIGHTING BVBA ................9-315
NU FLOW BELGIUM N.V. ..........9-134
BWT Belgium NV/SA ...................9-136
PUGH & Co International sa/nv .......................9-132
C & CURE SPRL - BVBA ...............9-114
QBUS DOMOTICA N.V. .............9-217
CAL SPAS BENELUX nv/sa ..........9-230
RTBF RADIO VIVACITE...............9-316
CASA GRANDE BVBA .................9-308
Ruban Zelfbouw ...........................9-311
CHACON S.A. ...............................9-120
SANIJURA BENELUX S.A. ...........9-229
CYCLOVAC Belgium Entreprises K.Wilski......................9-112 D'HAENENS VERLICHTING - DHAENENS .................................9-103
Schneider Electric ......................9-207F SECURE ELECTRONICS Bosch Easy Series Partner ...........9-212
DISAN BENELUX ..........................9-124
SECURITAS DIRECT VERISURE ......................................9-216
DOMINTELL - Trump SA .............9-300
SIEDLE Belux NV ..........................9-201
DUOTECNO BVBA ......................9-301
SIEMENS .....................................9-207G
DURLEM S.A. ................................9-225
Smart-house Carlo Gavazzi NV ........................9-218
ECOLEDDLIGHT DESIGN-DIFFUSION...................9-202
STAGOBEL ELECTRO BVBA .......9-314
ELEK TRENDS Productions nv ..............................9-309
STALIFT SPRL _ Bureau TUBIZE...........................9-221B
EUREKA-CONCEPT WC air9 ..........................................9-226
ThyssenKrupp Encasa ...................9-223
TECHNOGUARD BVBA ..............9-113
EURO FIRE GROUP .....................9-111
URMET BELGIUM SPRL ..............9-100
EXOTIC LUMINAIRES ...............9-114B
VANO SECURITY sa .....................9-115
FASTTEL SMART DOORPHONES ..............9-302
VDGE BVBA BEAM ALU LIGHTING ................9-108
G4S SECURITY SYSTEMS ............9-210
VECOLUX - BERKER .................9-207H
GALAXIE Europe...........................9-128
Velbus - Velleman nv ....................9-211
GERVI N.V. ....................................9-228
VT4 - SBS .....................................9-222B
GH SYSTEMS .................................9-130
WAGO KONTAKTTECHNIK.......9-126
Gira Giersiepen GmbH & Co. KG ...........................9-219
Watch-on-Line ..............................9-307
GLAZZ .........................................9-333B
10
HEWI H. WILKE GmbH ..............9-227
WellnessStore - New Technology Building - NTB .........9-138 Special Batibouw 2012 - de onderneming 885
.-,+. .-,+.
-*)('&%.'$#"! -*)('&%.'$#"! - '"%.# '$ - '"%.# '$ "
-*)(' "$$" * ' -*)(' "$$" * ' *''$- $"!)( $"$$# $# *''$- $"!)( $"$$# $#
) . .-$ ) . .-$ % .# '$ %.# '$ % !!$-..#" % !!$-..#"
"
" "
"
* $ * $
) " "
!/6'6!/37! &)( 57/
1 -2%7 57/
1 -2%7 57/
1
1 6371! 1!4!6!2
6371! 1!4!6!2
1
1 ,/71 1!36/1! 1341!73/ ,/71 1!36/1! 1341!73/
11
11
11
11
11
11
11
03143/- !- 1! 1/4!'573/ 03143/- !- 1! 1/4!'573/ 4'/7/1/2%4!6!.3/ 4'/7/1/2%4!6!.3/
3/,/41/./634.
3/,/41/./634. 55.1./6-343'/5 55.1./6-343'/58547-34.1'5411'/ 5,34.34./4 8547-34.1'5411'/ 5,34.34. //'/7///12!5356/1 5,7/ 3/655 //'/7///12!5356/1 5,7/ 3 1'!!./!.5,,///12!4 3.-573/ 1'!!./!.5,,///12!4 3.-573/
8765473210/6.3-,1+*)*1(15'/4-/1&%$7/5-1"52! 8765473210/6.3-,1+*)*1(15'/4-/1&%$7/5-1"52! 11 1(1 1 57/6!!1 1(1 1 57/6!!1 /61 **1(151 * *1 /61 **1(151 * *1 INFO 331 57654732/6.3-,.!-/(57654732*2!, 57654732/6.3-,.!-/ (57654732*2!,
S P E C I A L
B A T I B O U W
Informatie
PA L E I S
10
ALTER ENERGY S.A. .........................................................10-022
IZEN energy systems ........................................................10-013
ALTERELECTRA N.V. .........................................................10-024
MOCA BELGIE ......................................................................10-017
BELPOWER INTERNATIONAL SA-NV-AG ....10-005
Planet-eco NV........................................................................10-016
CARBOMAT GROUP .......................................................10-009 DAUVISTER SPRL ...............................................................10-004
RENOVE-ELECTRIC S.A. VOLTARDENNES.................................................................10-014
ECOVISIE BELGIUM BVBA ........................................10-015
SOLTIS..........................................................................................10-002
ELSINGOR S.A. .....................................................................10-021
SONNEN-SYSTEME BENELUX FRANCE ......10-007D
ENERGIEBAU SOLAR POWER Benelux B.V. .......10-020
Sun4Life S.A. - EKOWATT ........................................10-007B
GREEN ENERGY 4 SEASONS ....................................10-026
SUNSWITCH ..........................................................................10-006
GREENSUN SA / NV ........................................................10-000
UP2YOO - Home Energy Solutions .....................10-018
GuidER - HEBgids - GF 4 ..............................................10-001
Wagner & Co Solartechnik GmbH .......................10-010
HIGH TECH ENERGY .....................................................10-003
WT SOLAR N.V. ...................................................................10-023
ID4GREEN ................................................................................10-007
ZEN@ RENEWABLES ........................................................10-025
ID4GREEN BELGIUM SPRL ....................................10-007C IKAROS SOLAR N.V./S.A. ............................................10-019
12
Special Batibouw 2012 - de onderneming 885
UW SPECIALIST IN ROOKGASAFVOER
Rookgasafvoersystemen: • Rolux: gesloten en condenserende verwarmingstoestellen • CLV: gemeenschappelijke rookgasafvoer en luchttoevoer voor meerdere toestellen
Rol u
nolux Re
x
HR+
• Kombitube: combinatie ventilatie / rookafvoer (maatwerk) • Ubigas: atmosferische verbranding gas
t Rolux HR
Ko mbitube
Ubbink nv Jan Samijnstraat 9, 9050 Gentbrugge | Tel: 09 237 11 00 | www.ubbink.be
Ub ith erm INFO 174
LDL.BE
op
• Ubitherm: atmosferische verbranding vaste brandstoffen
S P E C I A L
B A T I B O U W
Informatie
P L A N PA L E I S
14
12 •
P A L E I S VA N D E V E R W A R M I N G
Special Batibouw 2012 - de onderneming 885
I N F O R M AT I E
12 •
EXPOSANTEN
ACIT S.A. - ACEC ...........12-509 ACV BELGIUM N.V. .....12-203 AIR TRADE CENTRE BELGIUM ...........................12-406 AIRLIFE ECO AIR BVBA ...............12-515 ARISTON ............................12-115 ATAG VERWARMING BELGIE BVBA ...................12-409 ATLANTIC BELGIUM S.A. .................12-301 BEGETUBE N.V. ..............12-205 BELAIRCO N.V. - Samsung Warmtepompen ..............12-410 BEPA S.A. ............................12-403 BOSCH Thermotechnology n.v./s.a. - BUDERUS .....12-313 BRIOTHERM NV ............12-311 Chappée (BAXI Begium) .................12-108 CLIMABOX CL.E. nv.....12-107 CODUME S.A. .................12-306 COMAP ...............................12-305 DAIKIN AIRCONDITIONING BELGIUM N.V. / DAIKIBEL ...........................12-105 DL WOONHUISVENTILATIE - LA CASA ..........................12-529 DUCO VENTILATION & SUN CONTROL .........................12-510 EANDIS ...............................12-319 EF SOLAR sprl..................12-513 ELCO Belgium n.v./s.a. ................................12-117 ELECTRABEL .....................12-213 ELECTROTECH ................12-503 ENGELS D. BVBA THERMO COMFORT ...12-217 EQQO ..................................12-517 EUREKA CONFORT BELGIUM ...........................12-507 FLANDERS AIR TECHNIC N.V.........12-102 GENERAL (invoerder Thercon)......12-206 GEOTHERMA ...................12-501 GIACOMINI BENELUX sa/nv ...............12-417 HENCO INDUSTRIES N.V. ..........12-101 HENRAD N.V. ..................12-408 HONEYWELL N.V. .........12-113 INFORMAZOUT ASBL VZW CEDICOL ASBL VZW ...12-211 ITHO - DAALDEROP BELGIUM BVBA .............12-100 IZEN energy systems ....12-309 KEERMAN W. BVBA .....12-521 KLIMACOMFORT ..........12-104 Special Batibouw 2012 - de onderneming 885
KVBG - Koninklijke Vereniging van Belgische Gasvaklieden ....................12-109
KWB Belgium - Ökotech BeLux otech ......................12-303
LHZ Benelux .....................12-215 LINDAB N.V. ....................12-315 MARK BELGIUM BVBA ....................................12-116 MASSER S.A. - N.V. .......12-111 Mitsubishi Electric Europe BV Belgium .......12-411 NATHAN IMPORT/EXPORT N.V.- S.A. ............................12-404 ÖkoFEN Belgium bvba - ofen ........................12-505 RADSON N.V. .................12-103 Remeha Mampaey nv ..12-106 RIELLO NV ........................12-401 ROTHENBERGER BENELUX ............................12-402 SACK Zelfbouw BVBA ..............12-310 SAINT ROCH ENERTECH GROUP ...............................12-405 SB THERMIQUE BELGIUM S.A. Solaire et Biomasse .......12-317 SELFMATIC ........................12-502 STELRAD BV ..................12-408B STIEBEL ELTRON AEG Haustechnik ...........12-219 SUPERIA RADIATOREN ...............12-112C TESTO N.V. .......................12-525 THERMADBRINK BVBA ....................12-523 THERMELEC BVBA ........12-527 THERMIC.........................12-112B TIB BVBA - ECO-W .......12-511 VAILLANT n.v. - s.a. .....12-201 VASCO BVBA ...................12-112 Ventilair Group ...............12-413 VENTILINE NV ................12-209 VENTOMATIC NV .........12-519 VIESSMANN BELGIUM BVBA .............12-407
PA L E I S
VSH FLOW CONTROL N.V. ....................................12-101B WAVIN BELGIUM N.V. .......................................12-512 WEISHAUPT N.V./S.A. .............................12-307 Zehnder Group Belgium nv/sa ..................12-221
INFO 152
15
S P E C I A L
B A T I B O U W
Sanitair
De badkamer van morgen Overzicht van de grote trends in de badkamerindustrie
Onze Special Batibouw is traditioneel de gelegenheid om een overzicht te geven van de grote trends op de badkamermarkt vandaag, die de inrichting van de toekomst zullen bepalen. Ook dit jaar zullen we kort samengevat trachten te beschrijven wat de toekomst brengt in badkamerinrichting. We onderscheiden vier grote thema’s.
Open ruimte In het streven naar wooncomfort wordt de badkamer opengebroken tot een verblijfsruimte, die naadloos overgaat de rest van de woning en met de slaapkamers in het bijzonder. Het is niet langer een apart vensterloos hok. Deze opening vertaalt zich eveneens in een stijlwis-
18
sel. De functionele stijl van sanitaire ruimtes maakt plaats voor een decoratie die aansluit bij de woonruimtes. Dat kan zowel klassiek zijn als modern, of zelfs een persoonlijke mengeling van beide. In hun catalogi gaan de grote sanitairfabrikanten nog een stap verder, met ruime badkamers en grote glas-
De grenzen tussen buiten en binnen vallen weg, met grote glaspartijen voor zicht op een terras of op de natuur (doc. Axor-Hansgrohe)
partijen. De sanitaire ruimte vormt een geheel met de rest van de woning, en is bovendien verbonden met de natuur en de directe omgeving. In de catalogi zijn dat dikwijls voorbeelden van onbereikbare luxe: badkamers die uitgeven op een meer, of met zicht op zee of berglandschappen. In de praktijk kan dat echter op een meer beSpecial Batibouw 2012 - de onderneming 885
S A N I TA I R
scheiden schaal gerealiseerd worden. Badkamers kunnen bijvoorbeeld uitgeven op een tuin, een patio of een plekje groen. Dat brengt licht in de badkamer en creëert een gevoel van vrijheid en verbondenheid met de natuur. De grens tussen buiten en binnen wordt opgeheven. Op de Ideo Bain beurs in Parijs tastte architect Patrick Nadeau de grenzen af van het concept van contact met de natuur, met het Green Waters project. Water en planten staan centraal in dit experiment van eco-ontwerp van badkamers: waterbesparing, hergebruik en filtering van afvalwater. Het regenwater wordt opgevangen, het afvalwater wordt behandeld met plantenzuivering voor recyclage, via een uitgekiend hydraulisch parcours.
Een mooi voorbeeld van hedendaagse luxe, volgens de catalogi van de fabrikanten: design badkamers met zicht op zee. (doc. Zierath, Steinberg, Treos, Villeroy & Boch). Special Batibouw 2012 - de onderneming 885
19
S P E C I A L
B A T I B O U W
Sanitair
Stijgend belang van wellness Resultaten van de wellness enquête van kraanwerkfabrikant Grohe Enquête gevoerd door Advanced Fair voor Grohe, met de medewerking van Herman Konings en Virginie Jacobs.
De centrale vraag voor Grohe en de overige medewerkers aan de enquête was: wat betekent wellness voor de Belgen? De term is een modewoord geworden, waaraan verschillende sociale groepen een andere invulling geven, naargelang hun levensomstandigheden, leeftijd of taalgemeenschap. De enquête moest beter in kaart brengen wat het concept precies inhield voor verschillende bevolkingscategorieën, en wat de voornaamste trends daarin waren.
Principes van het onderzoek Het initiatief kwam van kraanwerkfabrikant Grohe, en het onderzoek werd uitgevoerd door Advanced Fair, in nauwe samenwerking met trendwatchers Herman Konings (psycholoog) en Virginie Jacobs (architecte). Het ging om een internet, dat twee maanden duurde (van 1 september tot
22
31 oktober 2011). Er waren meer dan 5.000 deelnemers, onder wie een kleine meerderheid van vrouwen (60%). De leeftijd lag overwegend tussen 18 en 65 jaar (94%), en de taalverhoudingen waren representatief voor België. De antwoorden werden ingedeeld in de volgende categorieën: • alle deelnemers • mannen en vrouwen
De wellness enquête peilde naar de mening van de Belgen over wellness. (doc. Grohe)
• Franstaligen en Nederlandstaligen • jonger dan 50 jaar en ouder dan 50 jaar • jonger dan 40 jaar, tussen 40 en 60 jaar, ouder dan 60 jaar • per provincie
Waar wordt wellness mee geassocieerd? Een eerste vraag was natuurlijk waar de Belgen wellness mee associëren. Met afstand de meest gegeven antwoorden waren: «een ontspannende massage» en «zich ontspannen in een bubbelbad,» gevolgd door «een sauna nemen», «een schoonheidsbehandeling krijgen» en «tijd doorbrengen Special Batibouw 2012 - de onderneming 885
S A N I TA I R
geuren van essentiële oliën en een zacht lijnenspel als contrast van hoekige contouren, die eerder een agressieve sfeer oproepen.
Verschillen per streek
Zachte ronde vormen worden meer met wellness geassocieerd dan agressieve hoeken (doc. Antonio Lupi)
in de badkamer». Op de vraag welk zintuig men met wellness associeert, was het antwoord eveneens duidelijk: voelen en ruiken. Wat kleuren en vormen betreft, is er een afgetekende voorkeur voor natuurtinten en wit, en voor ronde of ovale vormen.
Dit deel van het onderzoek gaat over wellness in het algemeen, en heeft het nog niet specifiek over sanitair. We krijgen al wel een idee hoe een moderne wellnessbadkamer eruit moet zien: ontspannende massages, een bubbelbad, natuurlijke materialen,
Oppervlaktetemperatuurregeling met Fonterra Reno: perfect voor elke renovatie.
In dit eerste deel van het onderzoek waren er al verschillen zichtbaar tussen Nederlandstaligen en Franstaligen. Zo kiezen Nederlandstaligen meer voor natuurlijke tinten (42% tegenover 16% Franstaligen), terwijl men omgekeerd in Wallonië meer voor wit kiest (39% tegenover 20% Nederlandstaligen) Uit het onderzoek blijkt tevens dat Nederlandstaligen meer dan Franstaligen gebruik maken van wellnessmogelijkheden op hotel. Overigens worden de Ardennen het meest met wellness geassocieerd (46%). Enerzijds staat deze streek voor rust en natuur, anderzijds maakt
De nieuwe gietvloer maakt het snelle plaatsen van alle vloerbedekkingen mogelijk.
SC-Contur biedt veiligheid doordat hij niet-geperste verbindingen bij de druktest zichtbaar maakt.
De Viega polybuteenbuis is extreem flexibel en daardoor montagevriendelijk.
De extreem lage opbouwhoogte (18 mm gipsvezelplaat) is het ideale uitgangspunt voor renovatie en sanering.
De nieuwe constructie (klemnokken) en de innovatieve gietmassa verkorten de montagetijd.
INFO 37
Viega. Altijd beter! De nieuwe systemen voor oppervlakteverwarming en -koeling. Meer informatie: Viega Belgium bvba · Tel.: 02-551 55 10 Fax: 02-503 14 33 ·
[email protected] · www.viega.be
S P E C I A L
B A T I B O U W
Sanitair
De digitale badkamer De opkomst van elektronica
Als we de productnieuwigheden op de laatste ISH beurs mogen geloven, lijkt onze badkamer over enkele jaren op de stuurcabine van een ruimteschip: vol lichtjes, bedieningsknoppen en ingebouwde intelligentie. Het doel van al die elektronica is samen te vatten als drie thema’s: gepersonaliseerd comfort, betere hygiëne en een multimediabeleving.
Bedieningsgemak en personalisatie Een van de grote voordelen van digitale sturing is de grotere nauwkeurigheid. Zowel het debiet als de temperatuur kunnen op de graad of centiliter na worden afgesteld, en, belangrijker nog, constant gehouden. Geen gehannes meer met knoppen tot men de juiste stand en temperatuur vindt. Een eenvoudige druk op de knop volstaat. Bovendien kan men meestal
28
ook zien hoe warm het water is: de armaturen zijn uitgerust met een heldere display waarop de temperatuur precies staat aangegeven. Iets minder precies, maar zoveel stijlvoller is de aanduiding met gekleurde waterstralen. Hierbij is de uitloop voorzien van LEDs die van kleur van rood naar blauw wisselen naargelang de temperatuur. Een volgende stap zijn armaturen met ingebouwde intelligentie, waarbij
Water aan de gewenste temperatuur en debiet met een druk op de knop (doc. Dornbracht)
men bijvoorbeeld gebruikersprofielen kan instellen. Dat is vooral handig voor douche of bad. Een druk op de knop, en het bad wordt tot op een zekere hoogte gevuld aan de gewenste temperatuur, of de douche stroomt voor de ingestelde tijd aan het ingestelde debiet en temperatuur. Naarmate er meer wellness mogelijkheden zijn (chromotherapie, straalsoorten, massagefuncties....) kunnen die profielen uitgroeien tot echte wellness programma’s. Ook het visuele aspect mag niet vergeten worden. Elektronische bedieSpecial Batibouw 2012 - de onderneming 885
S A N I TA I R
Nieuwe bedieningsmogelijkheden maken een nauwkeurige instelling van temperatuur mogelijk. (doc. Viega)
Aanrakingsvrije kranen zorgen voor een betere hygiëne en besparen water. (doc. Schell)
Elektronisch kraanwerk wordt meer en meer gemeengoed in badkamers. (doc. Franke)
ningen openen mogelijkheden voor strak design. Bovendien hoeft de bedieneenheid niet noodzakelijk meer een onderdeel van het armatuur te vormen. De nieuwste generatie elektronisch designkraanwerk bestaat uit twee delen: een hydraulisch gedeelte, meestal in de vorm van een inbouwkast die verder onzichtbaar blijft, en een elegante bedieningsplaat of -knoppen, die in de badrand, muur of wastafelmeubel kunnen worden geïntegreerd. Dat biedt ontwerpers veel meer vrijheid in de vormgeving. Bediening op afstand met op smartSpecial Batibouw 2012 - de onderneming 885
Bij douches biedt een elektronische bediening tal van extra mogelijkheden (doc. Grohe)
Ook toiletspoelingen bestaan nu in elektronische uitvoering. (doc. TECE)
phones geïnspireerde toestellen behoort eveneens tot de mogelijkheden.
grepen allerhande. Aanrakingsvrije systemen zijn dan een duidelijke stap vooruit. Voor kranen zijn ze al ingeburgerd, maar ze komen ook hoe langer hoe meer op voor toiletspoelingen. Ook hier gaan hygiëne en design hand in hand: de bedieningspanelen zien er meestal discreet en elegant uit, met subtiele lichtaccenten. Uit Japan komt een andere innovatie: de washlet. Dat is de combinatie van een gewoon toilet met ingebouwde bidetfunctie. In onze streken is dat
Betere hygiëne Elektronica is echter meer dan een technologisch snufje voor luxesanitair. Het draagt ook bij tot de hoofdfunctie van de badkamer, namelijk hygiëne. In tegenstelling tot wat vele mensen denken, zitten de meeste bacteriën in een sanitaire ruimte niet op het toilet of de WC-bril, maar op bedienings-
29
S P E C I A L
B A T I B O U W
DE NIEUWIGHEDEN
2012 De grote innovatie schuilt erin dat de kachel zelf van de ene op de andere brandstof overschakelt. De Induo herkent welke brandstof er wordt toegevoerd, en de Rikatronic regeling past de luchttoevoer aan. Een andere troef van de kachel is
e spoelbakken van Blanco bieden tal van inrichtingsmogelijkheden. Het topgamma BlancoAndano heeft zeven modellen met verschillende bakgrootte en keuze uit enkele of dubbele bakken. Zo kan men het werkblad naar wens inrichten. De functionele designspoelbakken zijn vervaardigd in roestvaststaal. Ze hebben een handige diepte van 190 mm en door de kleine hoekradius is er extra ruimte in de bak. Alle uitvoeringen zijn uitgerust met de onderhoudsvriendelijke verdekte C-Overflow overloop en een modern korfventiel. Het BlancoAndano gamma wordt aangevuld met diverse accessoires: multifunctioneel inzetbakje, elegante snijplank in glas, afneembaar druiprek enzovoort. In totaal zijn er veertien varianten. Alle modellen kunnen langs onder worden ingebouwd of gemonteerd met de vlakke IF rand voor vlakbouw of klas-
D
36
het gebruiksvriendelijke touchscreen met groot bedieningspaneel. Met dit elegante paneel kan men eenvoudig de gewenste verwarmingsmodus instellen. Het grote deurglas biedt mooi uitzicht op het vlammenspel. Met een ver-
sieke inbouw met vlakbouwuitzicht.
R
ika Induo is een volautomatische kachel op hout en pellets.
e 800 K Care van Hewi is een serie badkameraccessoires bestemd voor kinderdagverblijven, zorginstellingen en bejaardentehuizen. Het is een breed en modulair gamma. Hiermee kan men niet alleen een badkamer voorzien van de klassieke accessoires, maar ook met speciale comfortproducten, zonder de specieke medische toepassingen te vergeten. Eigen aan de 800 K is het kleurenpalet en de glansafwerking. Kleuren zoals appelgroen en oranje brengen een vrolijke noot in de badkamer. De kleurencodering in functionele zones ver-
D
groot de gebruiksvriendelijkheid van de accessoires. Dankzij de verwisselbare in-
serts met kleuraccenten kan men de sfeer van de badkamer snel veranderen.
Special Batibouw 2012 - de onderneming 885
mogen van 3 tot 10 kW is de Induo geschikt voor ruimtes tot 260 m3.
nformazout verdedigt de condensatieketel op stookolie met Optimaz elite label als de beste technogische keuze in verwarming. De gecombineerde voordelen van een lagetemperatuurverwarming en
I
eberit gelooft vast in de toekomst van de washlet, een toilet met ingebouwde douchefunctie. Het Aquaclean gamma biedt een oplossing voor elke situatie. Het instapmodel is de Aquaclean 4000, een aparte zitting die op een bestaande toiletpot gemonteerd kan worden. Dit is ook een aantrekkelijke oplossing voor huurwoningen. Het gebruiksvriendelijke bedieningspaneel is gemakkelijk bereikbaar. De AquaClean 5000 is bestemd voor wie meer comfort wil, met een rote-
G
Special Batibouw 2012 - de onderneming 885
een condensatieketel is een goede oplossing voor renovatie en nieuwbouw. In vergelijking met een ketel van meer dan 20 jaar oud, kan een Optimaz-elite condensatieketel tot 40% energie besparen. Er zijn nu 25 merken op de markt met meer dan 50 modellen voor vermogens van 7 tot 70 kW. Een op de drie verkochte stookolieketels is nu een
rende straal voor een efficiënte reiniging. Bovendien worden eventuele geurtjes weggezogen en geëlimineerd door een actievekoolfilter zodra de gebruiker gaat zitten. De AquaClean 5000plus biedt nog extra mogelijkheden, zoals een regelbare jethoogte, een pulserende massagejet en een functie voor dameshygiëne. Topmodel is de AquaClean 8000, die design combineert met spitstechnologie. Deze versie is onder meer uitgerust met een regelfunctie van het debiet.
De Oplossing is noodzakelijk…
r e d n i M ! e i t u l pol t m o k r Voo sn e d n o c ! g n i m vor t r a a p s Be d n a r b de ! n e f f sto
39, rue Trixhay - 4020 WANDRE 5FMt'BY INFO www.cotherm.be 449
37
S P E C I A L
B A T I B O U W
Ve r w a r m i n g
De winnende combinatie Gecombineerde systemen in bestaande bouw
Passiefbouw, nulenergiegebouwen, plusenergiegebouwen, er zijn tal van mogelijkheden om energiezuinig te bouwen. Dergelijke oplossingen zijn echter doorgaans alleen maar geschikt voor nieuwbouw, waar het hele concept en uitvoering is
Er wordt hoe langer hoe meer gebruik gemaakt van vacuümbuiscollectoren, die een hogere opbrengst hebben dan vlakcollectoren. (doc. Elco)
afgestemd op energie-efficiëntie. Toch zijn er ook in renovatie heel wat mogelijkheden om het energieprestatiepeil van een woning op te krikken. Hoewel het moeilijk is om het helemaal zonder fossiele brandstof te doen, kan men toch een groot deel van de energiekost door alternatieve energie dekken.
Een klassieker : thermische zonnepanelen Het gebruik van thermische zonnepanelen voor sanitair warm water gaat al tientallen jaren terug en is ondertussen een vertrouwde techniek. De jongste jaren zijn thermische panelen in de verdrukking geraakt door de op-
92
komst van de -ruim gesubsidieerdefotovoltaïsche panelen voor elektriciteitsproductie. Nu de steunmaatregelen zijn teruggeschroefd, is de situatie evenwichtiger geworden. Zonnepanelen kunnen gedurende een groot deel van het jaar de behoefte aan SWW dekken, en tijdens de rest leveren ze een interessante bijdrage. Ondertussen staat de techniek
niet stil. Waar men vroeger hoofdzakelijk met vlakpanelen werkte, komen er nu meer en meer vacuümbuiscollectoren op. Dit constructietype heeft een groter rendement, onder meer bij diffuus licht.
Warmtepompen en ketels Warmtepompen worden algemeen gezien als de meest veelbelovende verwarmingstechniek voor de nabije toekomst. Er zijn twee hoofdtypes: geothermische warmtepompen, waarbij de warmte uit de bodem wordt gehaald, meestal door middel van boringen, en aerothermische, waarbij de lucht als warmtebron wordt gebruikt. In renovatie komen hoofdzakelijk Special Batibouw 2012 - de onderneming 885
V E R WA R M I N G
Een eerste stap naar een energiezuinige renovatie is de ketel te vervangen door een condensatieketel van de nieuwste generatie (doc. Buderus)
Voor oliestook zijn er ook zuinige oplossingen (doc. Viessmann)
aerothermische warmtepompen in aanmerking. Hoewel geothermie in de bestaande bouw technisch perfect uitvoerbaar is, is het zelden economisch verantwoord om boringen of graafwerken uit te voeren in het kader van een renovatieproject. Luchtgebonden warmtepompen, daarentegen, kan men gewoon buiten plaatsen, of in een split opstelling monteren, vergelijkbaar met een airconditioner. Er zijn ook modellen voor binnenopstelling, die dan moeten verbonden worden met luchtkanalen. Aerothermische warmtepompen hebben echter een groot nadeel: het rendement en het afgegeven vermogen dalen naargelang de lucht kouder wordt. In de koudste periode van het jaar hebben ze dus het laagste vermogen met het slechtste rendement. Bij energiezuinige woningen is het verbruik zo laag, dat het kan opgevangen worden door elektrische bijSpecial Batibouw 2012 - de onderneming 885
Zonnepanelen kunnen een groot deel van de energie voor warmwaterproductie leveren (doc. Junkers)
verwarming. Oudere woningen hebben echter een grotere warmtebehoefte, zodat de extra kosten kunnen oplopen.
Het hangt er overigens ook van af of men de werking van warmtepomp ecologisch dan wel economisch bekijkt. Een warmtepomp werkt door-
93
S P E C I A L
B A T I B O U W
Ve n t i l a t i e
Waarop letten bij ventilatiesystemen? De visie van een expert De hogere eisen voor isolatie betekenen ook dat er meer aandacht moet besteed worden aan ventilatie. Naarmate het E-peil daalt, wordt een goede luchtdichtheid van de bouwschil belangrijker. Om nog een goede binnenluchtkwaliteit te garanderen, zijn ventilatievoorzieningen noodzakelijk. De Onderneming sprak met architect Luc Dedeyne, die al een ruime ervaring in ventilatie heeft opgebouwd. Hij had het over de hoofdlijnen van een goede woningventilatie.
Ventilatie is noodzakelijk voor de gezondheid Ventilatiesystemen zijn al in het nieuws gekomen omdat ze gezondheidsproblemen zouden veroorzaken. Dat slechte imago is echter onterecht, want problemen met vocht of ademhalingstoringen ontstaan juist door een gebrek aan ventilatie. Als een systeem slecht werkt,
102
of verkeerd gebruikt wordt, komt er te weinig verse lucht binnen met alle nadelige gevolgen vandien. Een juiste ventilatie is eerder een garantie van een goede binnenluchtkwaliteit dan een bedreiging ervoor.
Mechanisch of natuurlijk? Bij ventilatiesystemen denkt men in de eerste plaats aan ventilatoraange-
De hogere eisen voor energieprestatie leiden tot doorgedreven isolatie bij nieuwbouw (doc. Saint Gobain)
dreven installaties, zoals systeem C (alleen mechanische afvoer) of systeem D (mechanische toevoer en afvoer). Luc Dedeyne breekt echter een lans voor systeem A: een volledig natuurlijke ventilatie voor afvoer en toevoer. De afvoer gebeurt via schoorstenen met natuurlijke trek, en de toevoer via al dan niet regelbare roosters. Met dit systeem is het mogelijk om een perfecte luchtkwaliteit te garanderen, zonder kanalen of ventilatoren. Dat scheelt aanzienlijk in de kosten voor materiaal en plaatsing. Er zijn ook oplossingen voor koeling door intensieve nachtventilatie, bijvoorbeeld door luikjes die automatisch openklappen als het temperatuursverschil tussen buiten en binnen groot genoeg is. Op die manier kan men de warmte die zich Special Batibouw 2012 - de onderneming 885
V E N T I L AT I E
Naarmate woningen energiezuiniger worden, is een ventilatiesysteem absoluut noodzakelijk (doc. Viessmann)
Ventilatiesystemen zijn al lang ingeburgerd in commerciële gebouwen. Door de invoering van de EPB eisen is er nu ook een markt voor woningventilatie ontstaan (doc. Daikin)
Vraaggestuurde type C ventilatie is een performante manier om een goede binnenluchtkwaliteit te verzekeren (doc. Renson)
overdag in de woning heeft geaccumuleerd, ‘s nachts weer afvoeren. De koelprestaties van een dergelijk systeem zijn natuurlijk beperkt, maar men heeft het voordeel dat er geen koelmachines of ventilatoren aan te pas komen.
Nadelen van natuurlijke ventilatie zijn dat men minder controle heeft over de debieten, en dat de warmteverliezen hoger zijn. Die energieverliezen worden wel enigszins gecompenseerd doordat er geen elektriciteitsverbruik van ventilatoren is,
maar ze zullen toch altijd groter zijn dan bij een mechanisch gestuurd systeem. Ten slotte is de akoestische isolatie tussen buiten en binnen altijd minder goed dan bij een mechanisch systeem. Het is dus minder aangewezen in lawaaierige buurten.
A: natuurlijke afvoer en natuurlijke toevoer B: natuurlijke afvoer en mechanische toevoer C: mechanische afvoer en natuurlijke toevoer D: mechanische afvoer en mechanische toevoer.
In de praktijk zijn systeem D systemen doorgaans installaties voor balansventilatie met warmteterugwinning.
Wat is voorgeschreven? Het basisdocument voor woningventilatie volgens de EPB regels is de Belgische norm NBN D 50-001, evenwel met enkele kleine technische aanpassingen. Hierin worden vier basisprincipes gedefinieerd Functie
Ruimte
Nominaal debiet
De bijbehorende tabel vat de ventilatie-eisen voor woongebouwen samen (bron: VEA) Debiet mag beperkt worden tot
Algemene regel
Minimum 75 m3/h 25 m3/h
Toevoer
Woonkamer Slaapkamer, studeerkamer, speelkamer
3,6 m /h.m
Doorstroom (als afvoer)
Woonkamer slaapkamer, studeerkamer, speelkamer
25 m3/h
Minimale spleet onder de deur: 70 cm2
Doorstroom (als toevoer)
Keuken
50 m3/h
Badkamer, wasplaats, toilet
25 m3/h
Minimale spleet onder de deur: 140 cm2 Minimale spleet onder de deur: 70 cm2
Keuken, badkamer, wasplaats Open keuken Toilet
3,6 m3/h m2
Afvoer
Special Batibouw 2012 - de onderneming 885
3
2
50 m3/h
150 m3/h 75 m3/h
75 m3/h
75 m3/h 25 m /h 3
103
