UNIEK TRAJECT VOOR LEIDERSCHAP
Veerkrachtig sturen, productief samenwerken
Voor managementteams en leidinggevenden van het middenkader
Leiderschapsontwikkeling als hefboom Sterk leiderschap in lokale besturen is cruciaal in tijden van grote veranderingen. Lokale besturen willen beter presteren en hun dienstverlening optimaliseren. De beperkte middelen maken deze uitdagingen des te groter. De nieuwe sleutelwoorden zijn: resultaatgericht werken, efficiëntie en effectiviteit. Innovatieve besturen houden continu een vinger aan de pols bij wat leeft in de lokale samenleving. En door middel van een flexibel lokale overheidsorganisatie kunnen zij de uitdagingen die zich stellen op een flexibele manier aanpakken. Hoe je het ook draait of keert, het succes van zulk een cultuuromslag staat of valt met de kwaliteit van leiderschap en het draagvlak dat hiervoor te vinden is bij het college en het managementteam. Want modern leiderschap is gedeeld leiderschap. De VVSG wil met dit nieuwe aanbod het leiderschap in lokale besturen op een nog hoger niveau brengen en focust hierbij op de voortrekkersrol van de managementteams die modern leiderschap vormgeven. In een collectief proces wordt richting gegeven aan vragen als: hoe kunnen we veranderingsprocessen sturen en begeleiden; hoe de organisatiecultuur en het organisatieklimaat beïnvloeden gericht op continue verbetering; hoe resultaatgericht werken rekening houdend met de ambities in het meerjarenplan; kunnen we efficiënter en effectiever samenwerken, ook over de schotten van de diensten heen; hoe houden we medewerkers betrokken en groeit er eigenaar- en ondernemerschap; wat is verbindend leiderschap en welke visie en competenties zijn hiervoor nodig? Hebt u interesse voor dit nieuwe VVSG-aanbod in samenwerking met ECG en VVOS of wilt u bijkomende informatie, aarzel niet om contact op te nemen met Theo Wijnen, stafmedewerker organisatieontwikkeling,
[email protected] – 0478 99 99 95
Leiderschapsontwikkeling: een aanbod met twee sporen Tweedaagse werkconferentie voor het managementteam Tijdens een tweedaagse werkconferentie onderzoeken en bepalen de leden van het managementteam hoe ze de komende jaren met elkaar productief willen en kunnen samenwerken. De deelnemers zoeken samen uit hoe ze de ontwikkelingen en veranderingen op het gebied van managen, leiderschap, doelen resultaatgericht werken willen vormgeven en dit op korte en middellange termijn. Onder deskundige begeleiding van een procesbegeleider en met een creatieve, gefaseerde aanpak, komt het managementteam tot duidelijkheid en commitment over de organisatie- en leidinggevende structuur en hoe ze deze willen concretiseren in hun bestuur. De specifieke thema’s zijn afhankelijk van de lokale situatie: •• uitgangspunten, visie en kaders voor de werking van het managementteam •• kwaliteit van overleg en communicatie in de organisatie •• samenwerken met het college en /of de raad •• de doelstellingen van het meerjarenplan resultaatgericht aanpakken en opvolgen •• een gemeenschappelijk managementteam van gemeente en OCMW vorm geven •• sturen en begeleiden van veranderingsprocessen •• de organisatiecultuur en organisatieklimaat beïnvloeden •• werken aan verbindend leiderschap •• kunnen en durven reflecteren op het eigen professioneel handelen: individueel en collectief. Het tastbare resultaat van deze werkconferentie is een gedeelde en gedragen koersbepaling voor het managementteam, die zijn neerslag kan krijgen in bijvoorbeeld een actualisering van een afsprakennota tussen het college/raad en het managementteam, of in een visietekst op leidinggeven, of een plan van aanpak voor de opvolging van het meerjarenplan, ...
“De tweedaagse werkconferentie leverde een geëngageerde start. Nu is het een kwestie om als managementteam deze eerste ontwikkeling stapsgewijs verder uit te bouwen en te realiseren. Het programma van de werkconferentie was divers van insteek. De werking van het managementteam en de relatie met leidinggeven in de gehele organisatie, was de rode draad tijdens de tweedaagse. Het evenwicht tussen praktijk, theorie en reflectie werd goed bewaakt.” Ingrid Sillis, departemensthoofd stad Lier
“Het traject was baanbrekend voor ons OCMW en het managementteam. Het heeft onze ogen geopend voor de mogelijkheden die er zijn voor onze organisatie indien we het functioneren van ons managementteam effectiever kunnen maken”. Patrick Bosmans, secretaris OCMW Sint-Pieters-Leeuw
Ontwikkelingstraject voor het managementteam en leidinggevenden van het middenkader Kiest u voor een ontwikkelingstraject, dan kiest u voor een begeleiding van het managementteam op langere termijn. Onder leiding van een procesbegeleider werkt het managementteam een plan van aanpak uit waarmee het de gezamenlijke doelen rond leidinggeven, samenwerken en organiseren in de praktijk neerzet. Het managementteam vertrekt hierbij van de koersbepaling uit de werkconferentie of van een (eigen) interne analyse. We bevelen aan om in dit traject ook de leidinggevenden van het middenkader actief te betrekken. De procesbegeleider kiest voor een variatie van werk- en leervormen die aangepast zijn aan het gekozen ontwikkelingstraject en die de vertaalslag naar de dagelijkse praktijk ondersteunen: •• ervaringen en concrete cases uit de praktijk van het managementteam uitwisselen en bespreken •• concreet uitwerken van vraagstukken op vlak van organisatieontwikkeling, resultaatgericht werken en kwaliteits- en verbetermanagement: bijvoorbeeld doelstellingen omzetten in een overzichtelijk jaarplan (volgens de A3-methode), aandacht voor de ontwikkeling en toepassing van elementen van de beleids- en de beheerscyclus, toewerken naar geïntegreerd management •• een mix van korte (theoretische) inleidingen en praktische oefeningen, simulaties, intervisiegesprekken waarbij de procesbegeleider/trainer gebruik maakt van de ideeën en opvattingen van de deelnemers over managen en leiding geven. Hierdoor leren de deelnemers niet alleen theoretisch wat leiding geven is, maar kunnen tevens de vertaalslag maken naar de dagelijkse praktijk.
“Het actualiseren van de ‘afsprakennota’ en de ‘visietekst leidinggeven’ was een belangrijk resultaat dat het managementteam heeft gerealiseerd. Hiermee konden we ons als team profileren en aan de organisatie laten zien dat we in staat waren inhoudelijke resultaten neer te zetten. Dat we de kans kregen om los van de dagdagelijkse werking na te denken over de werking, de samenstelling van het team en andere bespreekpunten werkte positief. De intermenselijke contacten onder begeleiding van een extern begeleider had heilzame invloed op de werkzaamheden. Zonder de inbreng van de begeleider hadden we het geheel minder snel tot een goed einde gebracht. Zonder deze begeleiding stonden we na twee jaar nooit zo ver als we nu staan, ondanks het feit dat er nog heel wat werk aan de winkel is.” Guido Vrijens, secretaris gemeente Riemst “Tijdens de sessies zijn zaken bespreekbaar gemaakt die op geen enkele andere manier bespreekbaar zouden zijn. In mijn ogen leidde dit ertoe dat we onze verwachtingen tegenover het managementteam en tegenover elkaar hebben verduidelijkt. Daarnaast maakten we een aantal concrete werkafspraken. De sessies geven me zo een voldoende kader om te werken: wat moet er op een mat komen, wat mogen we van elkaar verwachten. Ik merk de effecten van de sessies tijdens de vergaderingen van het managementteam: de agendavorming is verbeterd, bepaalde punten worden van de agenda geweerd, de besprekingen zijn soms scherper als het op het nemen van je verantwoordelijkheid aankomt.” Gert Buys, financieel beheerder OCMW Mortsel
begeleiding Leen Van Lindt werkt als zelfstandig coach en trainer voor overheden en nonprofit organisaties. Bij de VVSG en de stad Antwerpen deed ze ervaring op met lokale overheden. Als coach begeleidt ze colleges, managementteams, leidinggevenden en medewerkers in hun functioneren en ontwikkeling. Leen focust op wervende en gedragen toekomstverkenningen, productief samenwerken, verbindende communicatie en waarderend leiderschap. Als procesbegeleider voor Levuur cvba ondersteunt Leen overheden bij het vormgeven en begeleiden van vernieuwende en inspirerende participatieprocessen. Chris Aertsen werkt als zelfstandig coach. Zij studeerde communicatiewetenschappen en bedrijfskunde. Als directeur van het magazine MO* en het communicatiebureau Change Designers ontwikkelde zij haar eigen leiderschap. Die ervaring en bijkomende opleidingen in bemiddeling en oplossingsgericht coachen maken van haar een groot pleitbezorger van co-creatief leiderschap. Met een open vizier en een sterke betrokkenheid begeleidt zij leidinggevenden in veranderingsprocessen en de ontwikkeling van hun leidinggevende rol. Annick Vanhove werkt als zelfstandig coach en consultant rond organisatieontwikkeling en communicatiebeleid bij overheden en non-profitorganisaties. Door zelf medewerker, coördinator en bestuurder te zijn bij diverse organisaties, leerde Annick welk leiderschap én volgerschap gezonde organisaties nodig hebben en hoe ze dat kunnen realiseren. Wanneer zij leidinggevende teams begeleidt in veranderings- en verbeteringsprocessen staan autonomie, verbinding, open communicatie en kwetsbaar leiderschap centraal . Theo Wijnen werkt als stafmedewerker organisatieontwikkeling binnen de directie beweging van de VVSG. Hij houdt zich vooral bezig met de aandachtsgebieden kwaliteitszorg, management- en leiderschapsontwikkeling en de raakvlakken met verandermanagement. Gedurende meerdere jaren treedt hij op als procesbegeleider en trainer voor managementteams en leidinggevenden op het middenkaderniveau binnen lokale besturen. Verder ligt zijn passie bij het begeleiden van leernetwerken, o.a. de Regionale Ondersteuningspunten voor Kwaliteitszorg. Ook is hij redactiecoördinator en auteur van de losbladige werken Praktijkboek Kwaliteitszorg in Welzijnsvoorzieningen en Professionele vaardigheden: handboek voor leidinggevenden. (reeks pockets). Theo draagt de verantwoordelijkheid voor de supervisie van dit nieuwe VVSGprogramma voor management- en leiderschapsontwikkeling.
praktisch Voor beide programma’s vindt een voorbereidend gesprek plaats om de begeleiding fijn af te stemmen op de verwachtingen van het managementteam. Voor bijkomende informatie en inschrijving neemt u contact op met Theo Wijnen, 0478 99 99 95,
[email protected]. De VVSG heeft ook een specifiek aanbod in verband met leiderschap voor burgemeesters, schepenen en OCMW-voorzitters. Meer informatie op www.vvsg.be/opleiding/politieke academie.
ondersteunend werkmateriaal Bij de uitvoering van de programma’s wordt gebruik gemaakt van het werk- en leermateriaal binnen de reeks Professionele Vaardigheden en Verbeteren door Zelfevaluatie.
Toonaangevende opleidingen en begeleidingen voor managers en leidinggevenden van het middenkader Als lid van het managementteam of leidinggevende van het middenkader kunt u bij de VVSG ook terecht voor opleidingen en trainingen rond leidinggeven en organisatieontwikkeling. Toonaangevend omdat ze belangrijke expertise en innovatie op vlak van leidinggeven en organisatieontwikkeling vertalen naar de concrete praktijk van het lokaal bestuur. Volgende opleidingen vindt u in het open aanbod en kunnen tevens aan huis georganiseerd worden: •• projectmatig werken •• werken met het jaarplan A3-methode •• werken met de beleids- en beheerscyclus •• managen en begeleiding van verandering •• nieuwe werken-nieuwe leren: duurzaam inzetten van medewerkers •• coaching programma voor secretarissen en diensthoofden.
