V.A.T.
NIEUWS 32e jaargang • nummer 5 • december 2012
n e g a d t s r e k e g i t t n e e e Pr r a en a j w u e i n g i k k u l e g
Tuinpark V.A.T. www.vat-sloten.nl
V.A.T. NIEUWS
Tuinpark V.A.T. werd op 1 september 1919 in Amsterdam opgericht en op 10 juli 1920 bij Koninklijk Besluit Nr. 64 goedgekeurd. Ingeschreven bij Kamer van Koophandel onder V 532853
Inhoud 3 Woord vooraf 4 Mededelingen van het bestuur 5 Wat zijn de paden op ons park mooi geworden! 7 Augustus in de wintermaanden 11 Uit het nieuws, in het nieuws 13 Lief en leed 15 Tekening door Monique Wijnschenk (tuin 127) 17 Gespot op de tuin 19 Een bloeiende tuin in de winter 20 VAT-ladder 21 Kerstdecorraties maken 22 Tuintips - Winter
Bestuur: Jac. Plooy mw. I. Zelhorst A.H.M. Minis D. Nieberg Redactie: I. ten Napel, tuin 139 L. Kooistra, tuin 13 R. van Kampen, tuin 128 M. Hendriks, tuin 128 M. Barkey, tuin 108 E.H.B.O: S. in de Haak, tuin 33 S. Kuiperij, tuin 113 W. Akster tuin 95 F. van Andel, tuin 73
26 Gedichten 27 Pastinaak 28 Kookrubriek 31 Vetbollen maken 32 Puzzel- kinderpagina
VAN DE REDACTIECOMMISSIE
2 V.A.T.nieuws
De redactiecommissie heeft het recht artikelen in te korten of te wijzigen. Ook plaatsen wij geen anonieme brieven tenzij de naam van de afzender bekend is.
WOORD VOORAF Woord vooraf Zodra de kerst voorbij is, kijk ik hoopvol naar het nieuwe jaar. De dagen gaan lengen, de lente komt in zicht. Misschien is dat wat te optimistisch, maar ik vind het heerlijk om dan al plannen te maken voor de tuin. Ik neem me voor de dingen te doen, waarvan ik vorig jaar spijt had ze niet te hebben gedaan: nog een fruitboom planten, bedenken welke groenten ik zal voorzaaien, (erwten, tuinbonen?), eindelijk de schuur opruimen, kortom ik hoef me niet te vervelen. Dat het werk op de volkstuin buiten het tuinseizoen altijd maar doorgaat, kunt u lezen in het verslag over het opknappen van onze paden, een karwei dat het afgelopen najaar is opgeknapt. In dit winternummer van het VAT-nieuws vindt u recepten met de pastinaak die zijn geheimen prijsgeeft. Hij is nu nog te oogsten (als u op tijd gezaaid had), maar hij is ook goed in de winkel te vinden. Er zijn een paar prachtige gedichten te lezen, wat tuintips, uiteraard berichten van de bestuurstafel, een uitstapje naar Villa Augustus in Dordrecht, de kinderpagina en vele andere lezenswaardigheden. De redactie wenst u veel plezier met dit blad en natuurlijk prettige feestdagen en een gelukkig nieuwjaar!
De redactie
V.A.T.nieuws 3
Mededelingen van het bestuur Paden Het bestuur verzoekt u tijdens de wintermaanden wanneer er vorst aan de grond is, niet op de paden te fietsen en/of met karren te rijden, in verband met beschadiging van de paden. Nieuwjaarsreceptie De nieuwjaarsreceptie zal gehouden worden op zondag 13 januari 2013 van 14.00 uur tot 17.00 uur in de Schakel. Jaarlijkse Snoeidag Openbaar Groen De snoeidag zal gehouden worden op zaterdag 16 februari 2013. Het bestuur roept vrijwilligers op hieraan deel te nemen. U wordt verzocht om 9.45 uur op het tuinpark aanwezig te zijn. De koffie staat klaar. Om 10.00 uur gaat ‘het snoeien’ beginnen. Tuinenverhuur/verkoop In 2013 zal de verkoop/verhuur van tuinen plaatsvinden op een zaterdag in april, juni en september. Via het mededelingenbord en in het VAT-Nieuws van maart 2013 zullen de data worden bekend gemaakt. Mocht u uw tuin willen opzeggen, dan ontvangen wij graag tijdig uw opzegging. Dit in verband met het taxeren van uw tuin en tuinhuis door de TACC en de BACC. Huren van vuil- en groencontainers Heeft u in de wintermaanden veel groenafval? Dan kunt u een groencontainer huren bij het bestuur voor het afvoeren hiervan. De kosten die hieraan verbonden zijn bedragen ongeveer € 25,00.
HET BESTUUR WENST U ALLEN PRETTIGE KERSTDAGEN EN EEN GELUKKIG NIEUWJAAR EN TOT ZIENS OP DE NIEUWJAARSRECEPTIE!
4 V.A.T.nieuws
Wat zijn de paden op ons park mooi geworden! Augustus - In augustus had het eerste overleg plaats over het opknappen van de paden met diverse commissieleden. Ja, de paden moesten van een nieuwe toplaag voorzien worden. Hoeveel hebben we nodig? Wat kost het? Wie gaat het organiseren? Hoe pakken we dit aan? Wat voor materiaal hebben we nodig? Is dat te huur? Welke week plannen we dit? Maar de paden moeten eerst schoon gemaakt worden.... Op heel veel plaatsen moet de oude, harde (mos)plekken verwijderd worden. Krijgen we wel vrijwilligers genoeg om mee te helpen, enz. enz. September: We hebben in de eerste week van september een oproep gedaan aan de tuinders om te helpen als vrijwilliger voor de uitvoering van het werk in de tweede week van oktober. Het schoonmaken van de paden viel tegen, het was heel veel werk en er moest veel verwijderd, afgevoerd en geëgaliseerd worden, maar er was geen tijd te verliezen, want we hadden maar 3,5 week. Het was erg slecht weer met veel regen, er waren weinig mensen om dit te doen, maar we kwamen net op tijd klaar. Oktober: het was prachtig weer toen op 8 oktober de eerste vracht split kwam: schots graniet 2/8. Dat viel tegen: is deze hoop grind 18 ton, dan hebben we tekort aan wat de firma Verheul had opgegeven. Deze leverancier had berekend dat we ca. 30 ton nodig hadden. Dat was gelijk paniek, want toen we gingen bellen bleek er geen transport en materiaal genoeg om meer split te leveren. Maar het kwam goed: 200 ton is er geleverd, benodigd voor de toplaag van krap 4 kilometer tuinpad. Na een dag zat de vaart er goed in. Op het park rijdend materiaal; alles was er en ook in voldoende mate aanwezig. Ook de vrijwilligers waren er elke dag voldoende. Na 5 dagen was het karwei geklaard, van ‘s morgens 07.00 uur tot ‘s middags rond 16.00 uur is er gebuffeld. Het bestuur wil alle vrijwilligers die hebben meegewerkt met alle voorkomende werkzaamheden nogmaals heel veel dank zeggen. In totaal hebben er 40 tuinders meegewerkt. DAT WAS GEWELDIG! Het grind is hier en daar misschien iets te dik aangebracht. Beste tuinders, wees u zo vriendelijk, hark er iets af, schep het in de kruiwagen en breng het naar voren bij de vuilcontainers. Nog een verzoek van het bestuur: blijf de bladeren in de winter van de paden harken, anders gaat dat composteren en krijgt het onkruid een kans. Nogmaals dank aan alle tuinders voor uw inzet, want het was een hele zware klus. Namens bestuur en commissies Jac. Plooij V.A.T.nieuws 5
6 V.A.T.nieuws
AUGUSTUS IN DE WINTERMAANDEN Voor wie een bijzonder verrassingsuitstapje zoekt voor een dierbare óf voor wie er zélf op uit wil. Maar ook voor hen die last hebben van vallende blaadjes, voor zomermensen die niet verwachten dat er in de donkere maanden buiten de deur iets opwindends te beleven valt. Voor wie zich simpelweg verveelt en denkt alles al gezien te hebben. Óp naar Villa Augustus, in Dordrecht! VILLA AUGUSTUS: DE TUIN Op de plek waar ooit de waterbekkens van de “Dortse” watertoren lagen zijn tuinen gecreëerd. Tuinen waaruit je kunt eten, een tuin die mooi is en die je dicht bij de seizoenen brengt. Er is een entreetuin, een moestuin met productietuinen, een bessentuin en bloementuin. Er is een druivenserre en een groentekas. Maar ook de Giardino Secret [de geheime tuin] waarin je kunt verdwijnen, een bosje om te wandelen en natuurlijk de Italiaanse tuin, met uitzicht op het Wantij, de Merwede en de Oude Maas. Alles omgeven door een muur die gebouwd is van de brokken steen, gevonden bij de sloop van de waterbekkens op het waterleidingterrein. Dit is natuurlijk nog láng niet alles, maar om dat te zien moet u zelf gaan kijken. De tuin is in álle seizoenen prachtig! ’s Winters als de bedden liggen te wachten op het voorjaar. En wanneer het heeft gesneeuwd is de tuin oogverblindend! VILLA AUGUSTUS: MARKTCAFÉ Via de hoofdingang aan de Oranjelaan stapt u meteen ’t Marktcafé binnen. Daar in het pand bevindt zich ook de bakkerij waar dagelijks vers zuurdesembrood, koekjes en taarten worden gebakken. Tegenover de bakker, ook inpandig, de groentenstal. In het marktcafé wordt veel van wat Villa Augustus gebruikt ook verkocht aan bezoekers: vers gebakken brood, taarten, confituren, groenten (ook uit eigen tuin), bloemen, wijn, olijfolie, zelfgemaakte pasta, serviesgoed en….heel veel boeken. VILLA AUGUSTUS: HET RESTAURANT Het restaurant is op alle feestdagen die in aantocht zijn, geopend; Op 1ste en 2de kerstdag Kerstbrunch, lunchbuffet, afternoon tea of diner. Op oudejaarsavond kunt u zélf een Sylverstermenu samenstellen en om 24:00uur zwaaien alle V.A.T.nieuws 7
gasten - bij de vijver & steiger aan het Wantij, met vuurpotten, Proseco & fluitende boten - het oude jaar uit en wordt 2013 verwelkomd. Een van de vele redenen om ook te blijven slapen die avond! Op Nieuwjaarsdag is Villa Augustus gewoon open maar dan met een Nieuwjaarsontbijtbuffet. VILLA AUGUSTUS: HET HOTEL Kijkend uit de ramen van de kamers op het noordwesten met uitzicht op het Wantij kun je een deel van de rivieren volgen. De zonsondergang is spectaculair te noemen. De kamers aan de zuidoost kant van het hotel hebben uitzicht op de moestuin met op de achtergrond het restaurant in het pompgebouw. Er zijn kamers in de bijgebouwen en kamers in de tuin: je stapt zo vanuit je hotelkamer de tuin in. Dan zijn er nog twee bijzondere kamers: De Giardino Secret; een geheime tuin, met een tuinhuisje. De kamer met het panorama uitzicht op het dak van de toren, overziet Dordrecht in een wijds uitzicht. Bij helder weer is de Euromast in Rotterdam te zien. De kamers zijn licht en hebben een bijzonder uitzicht. De prijzen van de kamers zijn, afhankelijk van grootte en ligging, €125,-, €145,- of €165,- per nacht. Alle kamers zijn voor twee personen. VILLA AUGUSTUS: DE BOEKEN! Voor iedere tuinder ligt er wel een interessant boek, wat er zoal te koop is… • Erwten, bonen en maïs – Peter Bauwens Erwten, bonen & maïs is niet alleen een praktisch boek, maar geeft ook historische en andere interessante informatie. Wist je bijvoorbeeld dat de indianen klimbonen aan de voet van de maïs plantten om ze zo langs de maïs omhoog te laten groeien? Erwten, bonen & maïs is overzichtelijk ingedeeld. Elk van de drie vruchten wordt afzonderlijk besproken, telkens volgens eenzelfde stramien: (historische) achtergrondinformatie gevolgd door de belangrijkste planteigenschappen, tal van variëteiten en tot slot een paar eenvoudige, lekkere recepten. Daarna volgt er nuttige informatie die voor alle drie de vruchten geldt, zoals een praktische jaarkalender met daarin van maand tot maand alle activiteiten op het gebied van zaaien en oogsten. Tot slot is de informatie over alle cultivars overzichtelijk in lijstjes samengevat, wat helpt bij het kiezen van de erwten-, bonen- of maïsplant die het best bij jouw smaak of tuin past.
8 V.A.T.nieuws
• Paul Casteleijn, Hovenier- Regisseur van de tuinaanleg Voor veel mensen is een hovenier iemand die namens een opdrachtgever (m/v) plantgoed koopt en dat in de tuin zet, en die een tuin zo het gewenste karakter geeft en eventueel het onderhoud blijft doen. Eenvoudig werk. Wat een misvatting. Wie zich verdiept in het werk van een hovenier weet wel beter. Het is de man die de ideeën van tuinbezitters of de door hen ingeschakelde tuinarchitecten tot werkelijkheid maakt. Hij is degene die met zijn naderhand vaak onzichtbare arbeid een tuin omtovert tot siertuin en lusthof. Paul Castelijn is 30 jaar hovenier en won vele nationale prijzen. Hij werkt met bekende Nederlanders tuinarchitecten samen zoals Lodewijk Baljon, Mooie Nel, Roukens en van Gils, Donders! & van der heiden, Piet Oudolf en de Belgische bloemsierkunstenaar Daniel Ost. Waar zij tuinen ontwerpen, wordt Paul Castelijn ingeschakeld voor de daadwerkelijke uitvoering. In dit boek laat hij aan de hand van tal van foto’s en teksten zien wat het hoveniersvak inhoudt en geeft hij tussen de regels door vele waardevolle tuinideeën! Met een voorwoord van de internationale bekende tuinontwerper Piet Oudolf. • Tuinier je fit - Bert Ydema De oude dag komt met gebreken, maar met nietsdoen worden deze gebreken alleen maar erger. Tuinieren is bewegen; het houdt je uit je stoel en geeft een andere inhoud aan het leven. Want zeg nu zelf, wat is er nu leuker dan in het voorjaar met je (klein)kinderen of vrienden te gaan zaaien, oppotten en opkweken, en wat geeft er nu meer voldoening dan in het najaar samen de oogst binnen te halen en in de keuken de lekkerste gerechten te bereiden? Dus kom achter die geraniums vandaan, stroop de mouwen op en kweek groene vingers! De schrijver is zelf gepensioneerd en beleeft veel plezier aan zijn tuin in Almere. Op eenvoudige wijze en op het niveau van beginners beschrijft hij allerlei aspecten van het tuinwerk, zoals het zaaien en vermeerderen van planten, de favorieten van de schrijver w.o. de geranium, oleander en agapanthus, werkverlichting door goed gereedschap en zo min mogelijk onderhoud, met de kleinkinderen de tuin in, groente uit eigen tuin en tuinieren binnenshuis. Hier en daar worden ook planten besproken en dit alles wordt afgewisseld met tips, kookrecepten en - soms voor de hand liggende - citaten in de vorm van tegeltjeswijsheden als ‘voor een beetje pijn in de rug krijg je veel terug’. Het boek is vooral bedoeld als oppepper en geschikt voor de koffietafel. Aantrekkelijk en ruim geïllustreerd met kleurenfoto’s. Met register. • Grond - Jan Hendrik Bakker Niets is zo abstract en concreet tegelijk als grond. Onze samenleving is erop gebouwd; we moeten ervan eten en onze geschiedenis rust erin. Grond is ook de aanduiding voor de rede, en hij speelt een rol in vele religies. In de stedelijke samenleving verdwijnt de grond onder het V.A.T.nieuws 9
asfalt en wordt ze alleen nog maar als bron van inkomsten opgevat. Jan-Hendrik Bakker onderzoekt de emoties rond dit thema in reportages, interviews en filosofische essays. Zo voegen Marx, Spinoza, Heidegger en Locke zich in het gezelschap van volkstuinders, archeologen, boeren en grafdelvers. • Zelf geoogst. Supersimpel moestuinieren en superlekker koken - Marian Flint Ook zonder tuin en groene vingers kun je met de revolutionaire moestuinkistjes-methode je eigen groente kweken. Een paar kistjes, potgrond en zaden is alles wat je nodig hebt. Wat je vervolgens in de keuken doet met die giga-oogst, ook daar geeft dit boek antwoord op met kleurrijke, simpele en superlekkere recepten. Dus, handen uit de mouwen: telen, oogsten en elke dag lekker iets uit eigen kistjes eten. Met de revolutionaire moestuinkistjes methode kan iedereen - écht iedereen - moestuinieren. • Moestuin in Pot - Peter Bauwens Iedereen wil een moestuin, maar niet iedereen heeft de ruimte of een tuin om eetbare planten te kweken. Geen probleem. Maak een moestuin in pot! Het begint bij potgrond, water en plantenvoeding. Maar het heeft vooral te maken met planten op maat voor een succesvolle oogst. Laat je verrassen door een pot vol sla, een eigen oogst van kerstomaatjes of kruiden en bessen, allemaal geselecteerd voor een verrassende moestuin in pot.
De tuin is toegankelijk voor bezoekers tijdens openingsuren van Villa Augustus: Maandag t/m donderdag van 07.00 tot 24.00 uur Vrijdag van 07.00 tot 01:00 uur Zaterdag van 08.00 tot 01.00 uur zondag van 08.00 tot 24.00 uur. Kijk voor meer informatie op: www.villa-augustus.nl of neem contact op met de receptie: 078 - 63 93 111. Veel plezier!
10 V.A.T.nieuws
Uit het nieuws, in het nieuws Merelsterfte door virus In Duitsland zijn de afgelopen maanden honderdduizenden merels gestorven door het usutu-virus uit Afrika. In totaal is 30 procent van de merels in Duitsland door het virus gedood. Op sommige plekken is zelfs zo’n 70 procent van de merels weg. Het usutu-virus wordt overgebracht door muggen en waart al sinds 2001 rond door Europa. De merel is het grootste, maar niet het enige slachtoffer. Er zijn zo’n 50 vogelsoorten gevonden die besmet zijn, zoals mussen en zwartkoppen. Inmiddels is het virus opgedoken in de deelstaat Noordrijn-Westfalen, grenzend aan Nederland. Mensen kunnen besmet raken, maar het virus is in principe niet gevaarlijk. Symptomen zijn koorts, hoofdpijn en huiduitslag. Er kan niet tegen het virus worden gevaccineerd. Na een besmetting is de vogel meestal binnen een paar dagen dood. Een besmette vogel oogt apathisch en verzwakt. Ook ziet het verenkleed er slecht uit. Soms hebben zieke vogels een evenwichtsstoornis en kunnen ze niet meer vliegen. De Vogelbescherming verwacht dat merels uiteindelijk een resistentie tegen het virus zullen ontwikkelen. De Vogelbescherming roept mensen op een vondst van een dode merel zo snel mogelijk te melden. Dat kan via de website www.sovon.nl Bron: Volkskrant 9 oktober 2012
Essenziekte Als de bladeren en de schors van de es verkleuren, weet je dat de boom ziek is. Een schimmel, de Chalara fraxinea , die in 2009 nog onbekend was in Nederland en België, tast de essen aan. De essenziekte is in heel Europa aan een opmars bezig: in Denemarken is al negentig procent van de es uitgeroeid. Maar ook met de Poolse, Noorse, Duitse en Britse essen gaat het niet goed. Sinds kort verbiedt de Britse overheid zelfs de import van essen. Een boomkwekerij daagt de Britse overheid nu voor de rechter omdat het importverbod er niet eerder is gekomen. De es is, naast de eik en de beuk, de belangrijkste boom in bossen en in de steden. Zo’n tien tot vijftien procent van de Europse bomen zijn essen. En op die bomen leven allerlei insecten die afhankelijk zijn van de es. Het gaat dus om meer dan alleen de bomen. De essenziekte kan grote gevolgen hebben voor de houtindustrie. Essenhout wordt gebruikt voor uiteenlopende voorwerpen: hamers, wandelstokken, gitaren, biljartkeus. Ook het landschap kan ingrijpend veranderen. Omdat ze veel zonlicht doorlaten, zijn essen ideaal voor lenteklokjes en wilde hyacinten. Bossen met veel essen vormen
V.A.T.nieuws 11
bovendien een prima leefgebied voor kerkuilen, dassen, spechten, vleermuizen, vossen en vliegende herten. Bron: Volkskrant, 1 november 2012
Plant roept om hulp als een aanval wordt verwacht Als een plaaginsect eieren legt op een plant, maakt de plant geuren aan die andere insecten aantrekken of afstoten. Dit mechanisme zet de plant in om zich te ontdoen van de plaag voordat die schadelijk wordt. Dat melden onderzoekers van Wageningen University.De onderzoekers van het Laboratorium voor Entomologie hebben getest hoe sluipwespen en ei-leggende koolwitjevrouwtjes reageren op geuren. Sluipwespen zijn de natuurlijke vijanden van het grote koolwitje (een plaag in kool). Zwarte mosterdplanten, lid van de koolfamilie, stoten deze geuren uit wanneer de eitjes op de plant worden gelegd tijdens de eerste fase van een aanval van planteneters. Het universiteitsteam toonde aan dat de plant zeer specifieke chemische en structurele veranderingen ondergaat, zodra een koolwitje haar eitjes legt. Deze veranderingen kunnen de ei-leggende koolwitjes afstoten en tegelijk sluipwespen, die op vlindereitje of vlinderrupsen parasiteren, aantrekken. Echter, eitjes van een minder veelvoorkomend plaaginsect, de koolmot, brengen dergelijke veranderingen in de plant niet teweeg. Bron: Persbericht Wageningen University, 6 september 2012
Weinig eikeltjes en beukennootjes op de Veluwe Op de Veluwe is dit jaar sprake van een ‘dun mastjaar’. Dat betekent dat er niet veel eikeltjes en beukennootjes zijn deze herfst. Dit is een natuurlijk proces dat hoort bij de cyclus van een beuk of eik. Het ene jaar is er meer ‘mast’ dan het andere jaar. De inlandse eiken en de beuken zitten met name dun in de vruchten. De Amerikaanse eiken hebben wel flink wat eikeltjes. Ook het weer is van invloed op de hoeveelheid mast. Eikels en beukennootjes zijn onderdeel van het menu van vele dieren die in het bos leven, zoals wilde zwijnen, herten en reeën. De dieren kunnen ook ander voer vinden in het bos, maar vooral de wilde zwijnen krijgen waarschijnlijk minder jongen volgend jaar. Dit geldt ook voor kleinere dieren zoals boommarters, muizen en eekhoorns. Een dun mastjaar hoort bij de dynamiek in de natuur. Op dezelfde manier zijn er na een jaar met veel mast weer meer jonge dieren in het voorjaar te verwachten. Bron: Staatsbosbeheer, 19 oktober 2012
12 V.A.T.nieuws
Lief e n l eed Bedankt voor de bloemen Ik wil graag het bestuur bedanken voor de mooie bos bloemen die ik ontving na een ongeluk op de tuin met een cirkelzaag. Gelukkig zitten al mijn vingers er nog aan en geneest het voorspoedig. Dick Nieberg, tuin 47 Gezellige bruilof Juul & Gees 22 September zijn we verrast, vooral Gees, door familie en vrienden en iedereen die deze avond naar ons feest in de Schakel zijn gekomen. Het was een hele speciale avond, die we mede dankzij de vele foto’s, nooit zullen vergeten. Bedankt iedereen, zeker de bediening, de fotograaf en de muziek. En bedankt voor de vele giften en cadeaus, het gaat jullie allemaal goed! PS ook de accordeonmiddag waar we plots bloemen overhandigd kregen en even in het middelpunt stonden was voor ons een heel fijn moment. Juul en Gees Maarleveld, tuin 46 Bedankt voor het gras Ik wil iedereen bedanken die na het maaien van hun gras zo vriendelijk was om voor mij het gras te bewaren, zodat ik dat mee kon nemen voor mijn paard. Mijn paard Christien wordt in februari 34 jaar, en kan geen hooi meer vermalen doordat haar maalkiezen zijn afgesleten. Ze ziet er nu weer florissant uit zoals jullie kunnen zien op bijgaande foto! Frieda Tolk, tuin 144
V.A.T.nieuws 13
14 V.A.T.nieuws
V.A.T.nieuws 15
* bij inlevering van deze bon
10% KORTING in onze Doe-het-zelf winkel DAKBEDEKKING GEISERS SANITAIR PVC LOODGIETERSBENODIGDHEDEN KRANEN TOILETTEN BOILERS FITTINGEN CV-KETELS
AFSLUITMATERIAAL
Kijk voor ons uitgebreide aanbod ook eens op: www.plooyinstallaties.nl
RADIATOREN
PLOOY. Altijd het beste advies!
LOODGIETERS | INSTALLATEURS | DAKDEKKERS
Over de brug rechts in de Badhoevelaan 13, Badhoevedorp
Winkel 020 358 1382 | Kantoor 020 659 3480 16 V.A.T.nieuws
Gespot op de tuin Dit najaar zag ik een groot soort muis die in de uitgebloeide paarsblauwe lobelia (Lobelia x gerardii) klom, al cirkelend naar boven, gauw toch wel 80 centimeter omhoog, her en der steun zoekend met zijn lange staart, tot aan de sappige zaaddozen die in de bladoksels staken. Hij pakte met zijn voorpootjes, het leken net handjes, een zaaddoos vast en begon heerlijk te smikkelen. Zo heeft hij er verschillende soldaat gemaakt. Hij nam ook nog wat zaaddozen mee naar beneden. Het was een leuk gezicht, het leek wel een klein aapje, zoals hij met 4 handjes en zijn staart steun zocht bij de plant. Na wat googlen op internet concludeer ik dat ik bezoek heb van de rosse woelmuis. Hij (en zijn familieleden) maken waarschijnlijk ook de gangen vlak onder de grasmat. Ik hoef niet meer te verticuleren ! Ze heten schadelijk te zijn, maar ze zijn zelf weer voedsel voor de uilen en de buizerds en wellicht voor een verdwaalde kat. Liesbeth Kooistra, tuin 13
V.A.T.nieuws 17
Alle comfort van gas zonder aansluiting op het aardgasnetwerk Onze jarenlange ervaring en kennis zorgen ervoor dat Antargaz de ideale partner is voor uw propaangas in flessen, bovengrondse- en ondergrondse tanks. Betrouwbaarheid, veiligheid, kwaliteit en deskundigheid: dat is wat u van ons mag verwachten! Kiezen voor Antargaz betekent: De garantie voor een uitstekende service van de beste partner voor tuinders. Neem vandaag nog contact met ons op: Antargaz Nederland B.V. Postbus 76, 5430 AB Cuijk Gratis tel. nr: 0800 2855427 Website: www.antargaz.nl Mail:
[email protected]
18 V.A.T.nieuws
Een bloeiende tuin in de winter Uw tuin hoeft het geen dag van het jaar zonder bloemen te doen. Want er zijn heesters en planten die hartje winter bloeien en zelfs heerlijk geuren om de schaarse insecten te lokken. Met deze tips creëert u eilandjes van kleur voor de somberste winterdagen. Standplaats Net zoals de zomerbloeiers stellen ook winterbloeiende planten hun persoonlijke eisen aan standplaats, zon en schaduw. Een tip: zet ze als het even kan zó dat u er vanuit uw huiskamer van kunt genieten. Winterjasmijn De winterjasmijn (Jasminum nudiflórum) is een heester die tot 2 meter hoog kan worden. Deze sterke gevelbedekker stelt weinig eisen aan de standplaats, al kunt u hem beter niet tegen een noordmuur zetten. Regelmatig opbinden en hij verrast u van december tot maart met goudgele bloemen, die mooi afsteken tegen de kale, lichtgroene takken. Tip: snij takken die nog in de knop zitten af en zet ze in een vaas op water. Ze komen binnen tot bloei en blijven vrij lang goed. Sneeuwbal De Viburnum bodnatense is een winterbloeiende sneeuwbalsoort. Deze bladverliezende heester krijgt in de winter opvallende trosjes roze bloemen die een heerlijke geur verspreiden. Het is een gemakkelijke struik die in elke goed bemeste tuingrond groeit en zowel in de zon als in de halfschaduw kan staan. Kerstroos De kerstroos (Helleborus niger) bloeit rond Kerstmis met witte bloemen. Net zoals de andere Helleborus-soorten is het een gemakkelijke vaste plant die graag in de halfschaduw staat. Een bijzonder familielid is de Helleborus foetidus, in de spreektaal bekend als stinkend nieskruid. Hij bloeit vanaf december met sierlijke groene bloemen. Sierkers Ook in de uitgebreide prunusfamilie is er een soort die ‘s winters bloeit: de Prunus subhirtella ‘Autumnalis’. Deze sierkers draagt in zachte winters, van november tot de lente, kleine roze bloemetjes. Bij uw tuincentrum vindt u hem zowel als heester als in boomvorm. In het laatste geval kan hij uitgroeien tot een boom van wel 6 meter hoog. De sierkers houdt van een plaats in de volle zon. Bron: tuincentrumdebiezen.nl
V.A.T.nieuws 19
De ladder 2012 Wanneer Vanaf 14 oktober
Wat Winterklaverjassen vanaf 14 oktober 2012 om de week
Hoe laat
Wie/waar
13.00
De Schakel
DECEMBER 16 dec.
Kerstdecoraties maken. U kunt zich aanmelden bij Jenny of Frank voor 10 december 2012 via tel. 020-6106628
13.00
De Schakel
16 dec.
Het Hermitagekoor zal liederen zingen uit de Russisch-orthodoxe kersttraditie. De dirigent van dit koor uit Zaandam is de uit Rusland afkomstige Sergé Latychev Entree bedraagt € 8,00
15.00
Sloterkerk, Osdorperweg 28
26 dec.
2e Kerstdag, organiseert het IVN Zuid-Kennemerland de jaarlijkse kerstwandeling door de Amsterdamse Waterleidingduinen in een hopelijk winters landschap. Even een frisse neus halen tijdens de feestdagen op een sfeervolle wandeling terwijl natuurgidsen van het IVN u meenemen op een boeiende reis door de natuur. Een kerstwandeling voor het hele gezin en neem de verrekijker mee! Deelname is gratis. Toegangskaart en tevens aanmelden verplicht. Na de 24e december kunt u zich niet meer aanmelden. Aanmelden is mogelijk via
[email protected] of telefonisch 06-31305324
Vertrek om 13.00 uur
Bij de ingang Oase aan de Vogelenzangseweg
JANUARI 13 jan.
Nieuwjaarsreceptie VAT
14.00-17.00
De Schakel
13 jan.
Een optreden van de violiste Susanne Jaspers en van de cellist Christian Hacker beiden verbonden aan het Koninklijk Concertgebouworkest. Medewerking verleent David Schlaffke op de klavecimbel. David Schlaffke is tevens de vaste organist van Sloterkerk. Van hem verscheen een zeer positief ontvangen CD die hij samen met Susanne Jaspers heeft gerealiseerd. Entree bedraagt € 8,00
15.00
Sloterkerk, Osdorperweg 28
20 jan.
Speuren naar sporen: Een winterse wandeling door de Oeverlanden. Rein Cremer en Richard Mulder nemen u mee op speurtocht. Dieren laten allerlei sporen achter als zij eten en lopen, maar vaak zijn de sporen moeilijk waar te nemen. Met wat geluk ligt er sneeuw en dan is het niet moeilijk meer te achterhalen van welk dier de sporen zijn. Voor leden en kinderen is de deelname gratis, niet-leden betalen € 1,50 per persoon. Tevoren opgeven is niet nodig.
11.00-12.30
Vertrek vanaf het NME-centrum ‘De Waterkant’. Anton Schleperspad 1, Amsterdam, 020-6171915. www.oeverlanden.nl
20 V.A.T.nieuws
Activiteiten VAT - vet vermeld - let ook op het mededelingenbord! Wanneer
Wat
Hoe laat
Wie/waar
JANUARI 26 jan.
Themarondleiding: Bomen en boomknoppen. Deelname € 3,50 Euro (excl. entree tot de Hortus).
14.00
Hortus Botanicus Amsterdam Plantage Middenlaan 2A, Amsterdam, 020-6259021.
FEBRUARI 16 feb.
VAT Jaarlijkse Snoeidag Openbaar Groen
09.45
Verzamelen in De Schakel, de koffie staat klaar
16 feb.
Themarondleiding: De bomen bloeien al. Deelname € 3,50 Euro (excl. entree tot de Hortus).
14.00
Hortus Botanicus Amsterdam Plantage Middenlaan 2A, Amsterdam, 020-6259021. www. dehortus.nl
17 feb.
Een optreden van het AIOLOS KWARTET. Dit fluitkwartet bestaat al 30 jaar in dezelfde samenstelling en dat is terug te horen in hun samenspel en muzikaliteit. Zij geven regelmatig concerten en hebben verschillende radio- en televisieopnames gemaakt. Zie www. aioloskwartet.n
15.00
Sloterkerk, Osdorperweg 28
Alle data onder voorbehoud. Zie ook de (ladder)activiteiten op onze website www.vat-sloten.nl
Kerstdecorraties maken Zondag 16 december 2012 om 13.00 uur in de Schakel Voor we het weten staan de kerstdagen weer voor de (tuin-)deur, dus… Kerstdecoraties maken Wij verwachten u om 13.00 uur in de Schakel en stellen het op prijs dat u tot 16.00 uur blijft, zodat wij elkaars werk ook nog kunnen beoordelen. Zoals bekend staat de koffie klaar en zijn de basismaterialen (oasis, binddraad e.d.) tegen betaling aanwezig. U dient zelf zorg te dragen voor gereedschap (kniptang, mesje), alsmede groenmateriaal en decoraties voor het maken van de stukjes. U kunt zich aanmelden voor 10 december 2012 via tel. 020-6106628 GRAAG TOT 16 DECEMBER! Jenny en Frank V.A.T.nieuws 21
Tuintips - Winter Het is opruimen geblazen. De winter komt er langzaam aan en de tuin moet worden schoongeveegd en onkruid dient te worden verwijderd. Groenblijvers zoals de buxus en hedera kunnen prima overwinteren in wintervaste potten en geven de tuin toch nog een groen aanzicht en in uw border mogen bladeren gerust blijven liggen. Veel resten verteren en dat komt op den duur het bodemleven ten goede. Het snoeiafval van de planten mag u ook laten liggen (in kleine stukjes). Mooie uitgebloeide planten en siergrassen kunnen de hele winter blijven staan. Ze hebben een mooi silhouet wat een mooi effect geeft als het sneeuwt of als er rijp ligt. Pas in het voorjaar kunnen deze planten worden teruggeknipt. Bewaar een mand met blad op een droge plek. Als het gaat vriezen dan zijn deze bladeren ideaal om rond vorstgevoelige planten te leggen. Snoeien in de winter Zolang het niet vriest kun je snoeien. Met name heesters die op eenjarig hout bloeien (bv. vlinderstruik, pluimhortensia, caryopteris) en (fruit)bomen kun je nu snoeien. Maar pas na half januari op met het snoeien van walnoot, berk, kastanje, haagbeuk, druif en esdoorn. Bij deze bomen komt de sapstroom al vroeg op gang. Wie zijn boom na half januari snoeit, loopt zelfs de kans dat de boom de snoeibeurt niet overleeft. Doordat de sapstroom zijn weg naar boven al is begonnen kan de boom uit de snoeiwond gaan bloeden en verliest zo veel kracht. Dit proces kan heel heftig zijn en de boom kan als het ware ‘dood bloeden’. In de zomer, wanneer de boom volop in blad staat, vind de sapstroom zijn weg naar de bladeren en zal na het snoeien niet bloeden. Een aantal handige tips voor deze periode: • Sommige planten kunnen slecht tegen vorst, denk bijvoorbeeld aan Camelia of Olijf. Voorkom bevriezing van deze planten door ze op tijd te beschermen. • Mooie kerstversiering kunt u ook in de tuin vinden! Denk aan hulst, klimop, conifeer of rozenbottel. Wilt u graag besdragende takken gebruiken? Haal dan de mooiste takken naar binnen, voordat vogels zich aan de bessen te goed doen. 22 V.A.T.nieuws
• Heeft u een vijver? Dan is het verstandig deze gedeeltelijk ijsvrij te houden. • Niet vergeten: sluit de buitenkraan af en maak de dakgoten schoon. • Zet kuipplanten in een vorstvrije ruimte. Controleer ze af en toe op uitdroging en geef met mate water. • Loop niet over bevroren gras, hiermee voorkomt u bruine plekken in uw gazon. • Maak alvast een plan voor het nieuwe tuinseizoen, in de winter heeft u alle tijd om u goed voor te bereiden. • December is de laatste kans om voorjaarsbloeiende bloembollen te planten. Vogels in de winter Voederplanken kunnen het best worden overdekt zodat het voer droog blijft, de bodem voorzien van een opstaande rand, zodat het voer er niet af kan waaien met gaten op de hoeken, zodat eventueel regenwater weg kan stromen. Voer met mate en borstel regelmatig de voederplank met heet water schoon. Ook ‘s winters hebben vogels vocht nodig. Ververs het water in de vogeldrinkbak dagelijks. Geef de vogels ten tijde van droge vorst (zonder sneeuw) geen lauw water, maar fijn vergruisd ijs. Afgevallen blad In de herfst vallen de blaadjes van de bomen. De tuin kan er zelfs mee bedekt worden. Wat doen we met het blad? Haal alle blad weg dat op uw wintergroene planten ligt en verwijder ook alle blad van het gazon. Laat het blad onder stuiken of bomen gerust liggen. U kunt het zachte blad zoals van de Hippocastanum (kastanje) en blad van heesters het beste direct in de composthoop verwerken. Het harde stugge blad zoals van de Quercus (eik) of van de Fagus (beuk) kunt u gebruiken om vaste planten die vorstgevoelig zijn mee af te dekken. Een handige methode om wegwaaien te voorkomen is het plaatsen van een gazen cylinder en dit met blad te vullen. U kunt ook het blad over de plant leggen en een stukje gaas of kunstgaas er over leggen en dit met een paar stokken vastzetten.
V.A.T.nieuws 23
De kerstboom Gooi de kerstboom niet weg na gebruik, plant ‘m ook niet in de tuin, maar snij er takken vanaf en gebruik deze om vorstgevoelige planten mee te beschermen. Steek hiertoe de takken als een wigwam om de planten. Ook planten in potten kunnen op deze manier worden beschermd. Over kerstbomen gesproken. Wanneer je een kerstboom zonder kluit wilt behoeden voor voortijdige naalduitval meng je op iedere twee delen (giet)water een deel glycerine (verkrijgbaar bij de drogist). U kunt de takken van de kerstboom of gesnoeide takken van den of spar gebruiken om planten mee af te dekken die niet helemaal winterhard zijn. Tuintip algemeen Zet de buitenkranen open en laat leidingen leeglopen, nadat u de afsluiter in huis heeft dichtgedraaid. Laat ook ondergrondse sproeisystemen leeglopen en controleer het systeem op schade. Laat tuinslangen eveneens leeglopen, maak ze schoon en berg ze op, een droge donkere vorstvrije plaats is het beste. Tuinornamenten zoals pergola’s kunt u ook schoonmaken en eventueel op een droge dag met een beschermingsmiddel behandelen. Zorg er wel voor dat klimplanten niet worden mee behandeld. Geef al het gereedschap dat u niet meer nodig heeft een goede schoonmaakbeurt, controleer het, slijp het eventueel en vet het in. Compost Tuintips op internet worden soms klakkeloos gekopieerd, zo ook bijvoorbeeld dat het goed zou zijn om bij vorst de composthoop om te zetten. Doe dat niet, maar wacht totdat de temperatuur niet meer onder de 5 graden Celsius komt. Het is de bedoeling dat het bacterieleven in de composthoop zijn werk doet. Dit zal enkel gaan bij hoge temperaturen. Normaal gesproken is het binnen in een composthoop lekker warm (broei). Ga je nu met het koude weer de composthoop omzetten, dan zal de temperatuur snel omlaag gaan waardoor bij vorst zelfs een deel van het bacterieleven dood kan gaan. Tips voor januari • Snoei fruitbomen, bladverliezende heesters, knotwilgen en leibomen nu. Januari is bij uitstek geschikt om dit soort bomen te snoeien en de leibomen netjes aan te binden. 24 V.A.T.nieuws
• Vergeet niet de druif te snoeien en als u toch lekker bezig bent is dit het ideale moment om van het snoeiafval de druif te stekken. • Januari is nl. een prima maand om bladverliezende heesters te stekken middels winterstek of houtstek. • Tuinbonen, sla, zomerkolen en spinazie bijvoorbeeld, kun je in potten of trays zaaien in een warme kas. Tips voor februari • Gedurende de maand februari is er weinig voedsel voor de vogels. Als je wilt dat ze van je knoppen en bloembollen afblijven, kun je ze best voorzien van eten. Naast het geven van eten kun je nestkastjes ophangen voor de vogels. • Als je bestrijdingsmiddelen gebruikt in de tuin is het nu de goede periode om jouw voorraad na te kijken, want vervallen producten of restanten kunnen het beste weggegooid worden. • Laat ergens in een vergeten hoekje in de tuin een bos brandnetels staan. Hier komen veel vlinderrupsen op af, zodat je deze zomer veel vlinders in je tuin hebt. • Tijdens droge dagen is het een prima tijd om houten schuttingen, hekwerken en pergola’s te reparen. Ook kun je alvast beginnen met het aanleggen van de paden en het goedleggen van losliggende tegels. Tips voor als het vriest • Natuurlijk is het water al afgesloten. • Voorkom het belopen van het gazon. Doordat de grassprieten bevroren zijn zal er bij betreding ernstige schade aan het gazon ontstaan. Veel mensen hebben dit niet in de gaten daar het schadebeeld pas na de vorstperiode zichtbaar wordt. • Hou een deel van de vijver ijsvrij. De beste methode om een wak te maken is door een pannetje water te koken en deze op het ijs te zetten. Bron: dutchflowerlink.nl
V.A.T.nieuws 25
Gedichten Winter is het, Kerstmis spoedig, Onder het poetsen wordt geoefend In het zingen door mijn moeder. Donker is het dagelijks vroeger, Koper blinkt, de kachel brandt.
Verlegenheid heeft appelrode wangen, Je kunt ze proeven, kunt ze vangen, Kunt ze tussen het sparregroen hangen, Blozende als zonsondergangen Zijn ze, gave, glanzende vrucht.
In de koude hak ik hout. Sterren schieten uit de schoorsteen, Regenen wensen naar beneden Waar standvastig en aanbeden Venus op de dakpunt staat.
Winter is het, Kerstmis nadert, Het huis in rust en het ademt Uit zijn schoorsteen witte rook. De hemel is bestrooid met sterren, Een pruik van sneeuw ligt op de dennen, Men is thuis, er wordt gestookt.
Binnen ruikt het naar gebak Dat de oven heeft verlaten En naar vlees dat wordt gebraden. Voeten rennen door de kamers, Stemmen wisselen kreten uit. Onbeschaamd als blauwe luchten Waar een sneeuwbui zich in uitschudt, Vliegensvlug in achterhalen Van wie vluchtend en toch dralend Zo mijn kussen niet ontloopt Fantoom van licht, waar heb je je Verstopt? Lig je, slaap je, heb Je je sterren van ogen dicht? Ruwe nimf ben je, vlinderlicht Je lieftallige hielen gelicht.
Elly de Waard uit: Strofen, De Harmonie, Amsterdam 1983
De sterren wintertintelen en de maan doorschijnt de melkwegnacht. Het kraakt van sneeuw op de aarde waar ik ga, een nieteling, een adem wit, een ademdamp van liefde en poezie. Ida Gerhardt, uit: De Hovenier Van Gorcum, Assen 1961
26 V.A.T.nieuws
Pastinaak De Pastinaak (Pastinaca sativa subsp. sativa), pinksternakel of witte wortel is een plant uit de schermbloemenfamilie (Apiaceae). Het is een circa 20 cm lang wortelgewas met een zoete anijsachtige smaak en een crèmewitte kleur. Door de lengte van de penwortel is de groente niet geschikt voor teelt op kleigronden. De pastinaak wordt doorgaans in de tweede helft van april gezaaid. Bij vroeger zaaien gaat de plant al in het eerste jaar bloeien. Hoewel de pastinaak al in de zomer kan worden geoogst wordt hij meestal gezien als wintergroente. Vaak wacht men met rooien tot er een koude periode is geweest, dit zou de smaak ten goede komen. Als de planten goed opkomen dun je ze uit totdat er op elke rij op iedere 15 centimeter een pastinaak groeit. Zaai op tijd want pastinaken moeten minimaal 5 maanden groeien voordat ze klaar zijn om te oogsten. Tussen de bedden met pastinaken kun je in de tussentijd gemakkelijk iets zaaien wat sneller groeit zoals radijs of sla. Oogsten is de hele winter door mogelijk omdat de wortel in de grond niet dood vriest. De pastinaak komt oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied. De plant was al bekend bij de Oude Grieken en de Romeinen. De plant was oorspronkelijk zo groot als een gewone wortel (peen). Bij hun trek naar het noorden namen de Romeinse soldaten de pastinaak mee. Daar bleek dat de pastinaak in koudere gebieden veel groter werd. De pastinaak kwam in de Middeleeuwen naar West-Europa en was vóór de introductie van de aardappel een belangrijk volksvoedsel. In Groot-Brittannië en Ierland is de “witte wortel” populair gebleven. In de Verenigde Staten aten de immigranten aanvankelijk ook pastinaak, meegebracht door de Engelsen. Net als elders is ook daar de pastinaak vervangen door de aardappel. Amerikanen zien de pastinaak hoofdzakelijk als hardnekkig onkruid. Net als de winterwortel kan pastinaak zowel rauw als gekookt of gestoofd worden gegeten. De pastinaak kan ook gebakken worden of tot stamppot verwerkt. Gefrituurde pastinaak lijkt op aardappelchips. De pastinaak wordt onder andere gebruikt als ingrediënt van hutspot en maakte deel uit van de hutspot zoals die bij het Leidens ontzet van 1574 werd gegeten. De pastinaak wordt ook vaak als smaakverfijner gebruikt in soepen. Bij het klaarmaken wordt ook best de harde kern verwijderd. Om ze te bewaren kun je ze ook opkuilen. Je graaft de pastinaak dan uit als ze volgroeid zijn. De pastinaken bedek je met een laag vochtig, maar niet nat zand. Zo zijn ze enkele maanden te bewaren. Handig want als de grond bevroren is krijg je de pastinaak de grond niet meer uit. De pastinaak komt ook in het wild voor en bloeit als tweejarige plant van juli tot september met een 60-90 cm lange stengel in een geelachtig scherm. De wilde pastinaak komt in België en Nederland voor in bermen, uiterwaarden, op dijken en ook op open plekken in de duinen. Hij kan gevonden worden op plekken waar brandnetels groeien. Bron: Wikipedia
V.A.T.nieuws 27
KOOKRUBRIEK Pastinaak uit de oven met honing mosterd dressing Door pastinaak krokant te bakken in de oven komt de mooie zoete anijsachtige smaak nog beter tot zijn recht. Na het bakken bestrijk je hem met de dressing en dan heb je heerlijke stukken pastinaak voor op een salade of als bijgerecht bij een lekker stuk gebraden vlees. Ingrediënten 500 gram pastinaak olijfolie zout en peper 1 eetlepel vloeibare honing 1 eetlepel mosterd Bereiding Verwarm de oven voor op 200 graden. Schil de pastinaak en snijd ze in stukken van ongeveer gelijke grootte en dikte. Zo zorg je dat alle stukken tegelijk mooi bruin gebakken zijn. Bekleed een bakblik met bakpapier. Leg de stukken pastinaak erop en giet wat druppels olijfolie op ieder stuk pastinaak. Bestrooi met peper en zout. Schuif het bakblik nu 25-30 minuten in de oven. Hou het goed in de gaten dat het niet aanbrand. Meng olijfolie, honing en mosterd tot een mooie dressing. Haal het bakblik uit de oven en bestrijk de stukken pastinaak met dit mengsel en laat het nog even bakken in de oven. Na maximaal 10 minuten heb je nu heerlijk krokant gebakken pastinaak. Eet smakelijk!
28 V.A.T.nieuws
KOOKRUBRIEK Hartige pancakes met pastinaak Pancakes zijn meestal zoete gerechten overgoten met stroop, honing of een vruchtensaus. Maar hartig zijn pancakes ook heerlijk. Bijvoorbeeld als een lunchgerecht. In dit recept combineer je de warme pancakes met rauwe pastinaak in mascarpone. Ingrediënten: 60 gram boter 2 eieren 250 ml karnemelk 125 gram zelfrijzend bakmeel zout en peper 1 pastinaak crème fraîche of mascarpone Bereiding Smelt de helft van de boter, splits de eieren. Klop in een kom de dooiers los met karnemelk, voeg al kloppend het zelfrijzend bakmeel, snufje zout en gesmolten boter toe. Klop de eiwit stijf en voeg dit luchtig toe aan beslag. Verhit de boter in de pan, doe er een juslepel beslag in en bak deze tot de bovenkant bubbelt en de onderkant bruin is. Omdraaien en bak deze kant ook bruin. Doe dit tot het beslag op is en houdt ondertussen de rest warm tussen 2 borden in. Schil en rasp ondertussen de pastinaak en meng het met crème fraîche of mascarpone. Breng het mengsel op smaak met peper en zout. Verdeel de pancakes over 2 borden en schep het pastinaak mengsel erboven op. Eet smakelijk! Bron: pastinaak.nl
V.A.T.nieuws 29
Een heldere kijk op zekerheid Zicht, risico- en verzekeringsadviseurs biedt particulieren en ondernemers inzicht in hun financiële situatie en adviseert hen over het voorkomen, opvangen en verzekeren van financiële risico’s. Met als resultaat gemak, tijd- en kostenbesparing en de zekerheid, dat het goed geregeld is én blijft.
www.zichtadviseurs.nl
30 V.A.T.nieuws
Vetbollen maken Vogels zijn verstandige eters. Van nature gaan ze op zoek naar een gevarieerd menu. Ze zullen nooit alleen maar leven van het voer dat u ze aanbiedt. Wilt u ze toch wat meer variatie bieden? Vetbollen zijn vooral geschikt als het wat kouder is, anders bederft het vet. Vetbollen leveren veel energie, en bestaan uit een zadenmengsel, gegoten in een harde soort vet. Wanneer het vriest kunnen sommige vetbollen erg hard worden. U kunt ze dan in stukjes snijden en op een voederplank leggen. Op deze manier kunnen ook vogels die normaal gesproken niet op een vetbol zitten ervan eten. Zelf vetbollen maken is niet moeilijk. Recept voor vetbollen Gebruik ongeveer één deel frituurvet op één deel zadenmengsel. Dit is geen precisiewerk, de bol moet gewoon lekker gevuld zijn. Gebruik geen kippenvoer, deze zaden zijn te groot en te hard. Het frituurvet moet ongebruikt en ongezouten zijn. • Smelt frituurvet in een pan. Wacht tot het warm is, maar niet heet. • Voeg daar al roerend het zadenmengsel aan toe en laat dit mengsel een beetje afkoelen. • Giet de warme brij in een vorm, bijvoorbeeld een blikje, een melkkarton, een theeglas, of een halve kokosnoot. • Leg daarin, voordat de brij stolt, een stevige katoenen draad die ruim uitsteekt. • Zodra de massa hard is geworden, kunnen de bollen buiten aan de draad worden opgehangen. Soms is de vetbol moeilijk uit de vorm los te krijgen. Een melkkarton kan rondom worden afgescheurd. Houdt een theeglas of blik even in heet water; de vetbol komt dan gemakkelijk los. De kokosnoot hoeft u niet te verwijderen, hang hem zo op. U kunt het afgekoelde vet (met zaden) ook in stukjes snijden en op een voederplank leggen. Variatietip: doe naast het zadenmengsel, rozijnen of meelwormen in de vetbol. Gezond vet? Vogels hebben relatief meer behoefte aan verzadigd vet dan wij. Daarom is dit soort vet voor vogels prima. Vloeibare olie (zoals olijfolie) is voor vogels niet geschikt. Als dit op hun veren komt, wordt de conditie van het verenkleed aangetast. Daarnaast heeft het mogelijk een laxerend effect. Dat doet meer kwaad dan goed in een strenge winter. Bron: vogelbescherming.nl
V.A.T.nieuws 31
PUZZELPAGINA
32 V.A.T.nieuws
KINDERPAGINA
V.A.T.nieuws 33
34 V.A.T.nieuws
! Van de redactiecommissie Kopij inleveren in de redactiebrievenbus of per email naar
[email protected] op onderstaande data: • • • • •
8 februari 2013 12 april 14 juni 13 september 15 november
V.A.T.nieuws 35
Afzender: Tuinpark V.A.T. Lies Bakhuyzenlaan 17 1066 CJ Amsterdam
