Vaccinatie hepatitis B Geneeskundestudenten
| Vaccinatie hepatitis B De Nederlandse Arbo-wetgeving eist dat zieken huizen en andere instellingen verantwoorde zorg aan hun patiënten bieden. Patiënten mogen niet blootgesteld worden aan het risico van besmet ting met bijvoorbeeld hepatitis B, o.a. door mede werkers in de gezondheidszorg. Medewerkers in functies met risico op besmetting, bijvoorbeeld artsen, verpleegkundigen en co-assistenten moeten dus, ook voor hun eigen veiligheid,
Als je effectief gevaccineerd bent, ben je beschermd tegen dit virus en kun je anderen niet besmetten
gevaccineerd zijn. VUmc raadt je sterk aan om je te laten vaccineren. Je maakt dan zelf antistoffen
Dragerschap betekent ook dat je een potentieel
tegen het hepatitis B-virus aan. Als je effectief
gevaar bent voor anderen. Dragers en acuut
gevaccineerd bent, ben je beschermd tegen dit
zieken kunnen anderen besmetten.
virus en kun je anderen niet besmetten. Indien jij je niet laat vaccineren ben je verplicht je periodiek
Risico tijdens de studie
te laten screenen op dragerschap, dat is de
Bij het uitvoeren van een aantal vaardigheden
aanwezigheid van hepatitis B-virus in je
tijdens practica, stages en co-assistentschappen
bloed.
kun je in aanraking komen met bloed van mede studenten en patiënten. Je hebt dan kans op het
Hepatitis B
oplopen van hepatitis B (vooral door incidenten
Hepatitis B is een leverziekte die wordt veroor
met door bloed besmette instrumenten, zoals
zaakt door besmetting met het hepatitis B-virus.
naalden, scalpels en glaswerk). Omgekeerd ben
Deze besmetting kun je o.a. oplopen door bloed-
je als drager een risico voor medestudenten en
bloed contact of bloed-slijmvlies contact met een
patiënten bij bloed-bloed contact en bloed-
persoon die drager is van dit virus. Tijdens je
slijmvlies contact.
studie en later in je beroep als arts krijg je te maken met medische handelingen (bloedprikken,
Preventie
hechten, etc.), waarbij de kans op besmetting
Preventie is het belangrijkste middel bij de
aanwezig is. In de meeste gevallen verloopt de
bestrijding van dit risico voor jezelf,
besmetting onopgemerkt, maar je kunt ook
medestudenten en patiënten. VUmc heeft
direct na besmetting een acute ziekte met
richtlijnen voor preventie vastgesteld, die voor
verschijnselen van leverontsteking (geelzucht en
iedere student geneeskunde verplicht zijn te
extreme vermoeidheid) krijgen. Meestal treedt
volgen.
volledige genezing op. In een deel van de
Omdat het vaccinatieprogramma zeven
gevallen wordt de ziekte chronisch of verloopt
maanden in beslag neemt en het mogelijk is dat
de ziekte zelfs dodelijk. Bij een besmetting is er
je niet reageert op de vaccinatie, is het belangrijk
een kleine kans dat het virus aanwezig blijft in
dat je op tijd deelneemt aan het vaccinatie
het bloed (hepatitis B-dragerschap). Dragers
programma. Aan het einde van het eerste
kunnen op langere termijn leververlittekening
studiejaar heb je een zorgstage. Voor aanvang
(cirrose) en levercelkanker ontwikkelen.
van deze stage moet je vaccinatieschema
| Vaccinatieschema afgerond en je hepatitis B-vaccinatiestatus
Bij de dienst Arbo en Milieu kun je je laten
bekend zijn. De eerste vaccinatieronde van
vaccineren. Het vaccinatieschema ziet er als
het vaccinatieprogramma staat gepland voor
volgt uit:
week 37 2013 (zie verder).
1e vaccinatie: Weiger je de hepatitis B vaccinatie, dan moet je
week 37: 9 september t/m 13 september 2013
in week 37 een screening laten uitvoeren op de aanwezigheid van het hepatitis B-virus (dragerschap). Daarnaast wordt van je verwacht
2e vaccinatie: week 41: 7 oktober t/m 11 oktober 2013
dat je bij het uitvoeren van risicovormende handelingen je houdt aan de daartoe gestelde richtlijnen. Risicovormende handelingen zijn
3e vaccinatie: week 11: 10 maart t/m 14 maart 2014
handelingen waarbij door verwonding van de student gedurende de handeling een patiënt of medestudent kans loopt op besmetting met het
Bloedonderzoek zal plaatsvinden vanaf week 16. Hiervoor krijg je een persoonlijke afspraak
hepatitis B-virus. Wellicht ten overvloede: je loopt zelf het risico besmet te raken met het hepatitis
Met dit schema kun je er zeker van zijn dat je op
B-virus bij risicolopende handelingen als je niet
tijd klaar bent voor de zorgstage aan het einde
gevaccineerd bent. Een risicolopende handeling
van het eerste studiejaar. Meer informatie vind je
is een handeling waarbij een student die niet
op www.med.vu.nl.studenten/infectiepreventie.
gevaccineerd is (of die geen antistoffen heeft aangemaakt, zie onder “Consequenties hoogte antistoffen”) tijdens de handeling risico loopt op besmetting met hepatitis B door een patiënt of medestudent. Voor uitgebreide informatie zie document “Hepatitis B-beleid” op www.med.vu.nl/infectiepreventie.
Vaccinatie tegen hepatitis B Het vaccin (Engerix-B®) is veilig en effectief. Er worden door het kunstmatig bereide vaccin geen andere infecties overgebracht en de kans op bijwerkingen is miniem. Het vaccin wordt toegediend door middel van drie injecties in de bovenarm. Bijna alle gevaccineerden ontwikkelen volledige, levenslange immuniteit.
Aan het einde van het eerste studiejaar loop je een zorgstage. Het is noodzakelijk dat je hepatitis B-vaccinatiestatus vóór deze stage bekend is.
Consequenties hoogte antistoffen
Praktische zaken
Vijf weken na vaccinatie 3 wordt er gecontroleerd
De eerste vaccinatie is in week 37 2013. Je dient
of er voldoende antistoffen in je bloed aanwezig
zelf contact op te nemen met de AMD om een
zijn. Als je na vaccinatie voldoende antistoffen
afspraak te maken voor je vaccinatieschema.
hebt aangemaakt, ben je beschermd tegen
Dit geldt ook voor studenten die op een ander
hepatitis B en kun je anderen niet besmetten. Je
moment dan bachelorjaar 1 instromen en die nog
kunt deelnemen aan al het onderwijs, inclusief
niet gevaccineerd zijn. Als je elders je vaccinaties
onderwijs waarbij risicovormende handelingen
haalt of als je al gevaccineerd bent is registratie
plaatsvinden. Als je na vaccinatie te lage
hiervan bij de AMD noodzakelijk, maak hiervoor
antistoffen hebt (hypo-responder), moet je
een afspraak in week 37. Het telefoonnummer
aantonen dat je geen hepatitis B-infectie hebt
van de AMD is (020) 598 9008.
(dragerschap). Is dragerschap uitgesloten, dan
Na afloop van de vaccinatiereeks krijg je een
kun je voor een periode van vijf jaar deelnemen
vaccinatiebewijs, waarin staat of je voldoende
aan al het onderwijs, inclusief onderwijs waarbij
antistoffen aangemaakt hebt, te lage antistoffen
risicovormende handelingen plaatsvinden.
hebt (hypo-responder), geen antistoffen aangemaakt hebt (non-responder) of virusdrager
Als je na vaccinatie geen antistoffen hebt aan
bent. Als je weigert je te laten vaccineren zijn de
gemaakt (non-responder) of als je vaccinatie
kosten van de verplichte driemaandelijkse
weigert, moet je aantonen dat je geen hepatitis
controle voor jezelf.
B-infectie hebt (dragerschap). Je mag alleen risico vormende handelingen verrichten als jij je elke
Bij toegang tot een practicum waar risico
drie maanden laat controleren op een eventuele
vormende handelingen plaatsvinden én
besmetting met hepatitis B. Een beroepskeuze
voor aanvang van elke stage (bachelor én
met risicovormende handelingen wordt je
master) ben je verplicht het vaccinatiebewijs
ontraden.
te overleggen.
Als je hepatitis B-virusdrager bent, moet je iedere
Als je het vaccinatiebewijs niet kunt laten zien,
zes maanden je bloed laten controleren op de
kun je niet starten met het practicum of de
viral load. Afhankelijk van de viral load mogen
betreffende stage. De vaccinatie beschermt alleen
wel of geen risicovormende handelingen verricht
tegen hepatitis B. Andere infectieziekten (zoals
worden. Een beroepskeuze met risicovormende
hepatitis C en HIV) die door bloed kunnen worden
handelingen wordt je ontraden.
overgebracht, worden daarmee niet voorkomen. Het is belangrijk dat je werkt volgens de richt
Hepatitis B-virusdragers, non-responders en
lijnen voor de omgang met bloed en ander
weigeraars kunnen niet onder verantwoordelijk
menselijk materiaal.
heid van VUmc co-assistentschappen of (weten schappelijke) stages met risicovormende hande lingen volgen in het buitenland.
Medewerkers in functies met risico op besmetting moeten gevaccineerd zijn
Vormgeving designyard | Druk DeltaHage
opleiding geneeskunde | Eindredactie Anke Millenaar |
Fotografie DigiDaan | Tekst Werkgroep infectiepreventie
Uitgave juli 2013
VUmc School of Medical Sciences
VUmc
Van der Boechorststraat 7
Postbus 7057
1081 BT Amsterdam
1007 MB Amsterdam
www.med.vu.nl Heb je nog vragen? Dienst Arbo en Milieu (AMD) telefoon (020) 598 9008
