Urban biking TOUR Amersfoort Fietsen langs moderne architectuur, bijzondere invullingen van de openbare ruimte en iconische transformaties
Project: EEMPLEIN Adres: Eemplein 71, 3812 EA, Functie: Cultuurplein Oplevering: 2012 Architect: Buro Sant en Co, Den Haag Het licht naar de Eem aflopende Eemplein doet denken aan Italiaanse pleinen zoals in Sienna of Luca. Het brengt, door zijn vorm, de rivier de Eem en de oude pakhuizen in directe relatie tot elkaar en smeedt ze tot een geheel. De zorgvuldige materialisatie en detaillering, alsmede de niveauverschillen maken het tot aantrekkelijke plek in de stad en dragen het gedachtengoed van stadshart op een goede manier uit.
Foto: Dirk Verwoerd
Project: EEMHUIS Architect: Neutelings Riedijk Architecten Functie: Bibliotheek, archief, kunsthal en school van de kunsten Oplevering: 2014 Adres: Eemplein 71, 3812 EA, Amersfoort Neutelings Riedijk Architecten hebben een spectaculair gebouw neergezet dat, met een publiek interieur, vanaf de ingebruikname enorm goed voldoet aan zijn functie als huiskamer van de stad. Er is een goede uitwerking in vorm en detaillering. Het gebouw heeft een hoge graad van kwaliteit, in esthetiek, in ontwerp, in beleving, in detaillering als een soort groot stadsplein. De architectuur van het Eemhuis heeft onmetelijke intrinsieke kwaliteiten. Het Eemhuis is van grote betekenis voor de stad Amersfoort. Door de functies horizontaal te mengen, een verdienste van Neutelings Riedijk Architecten onderstreept het belang van het gezamenlijk huisvesten van meerdere stedelijk-culturele functies onder één dak. Het is een gebouw met een grote uitstraling naar het gebied en drager en aanjager van kwaliteit.
Foto: Dirk Verwoerd
Project: ROHM and HAAS Adres: Kleine koppel 30 – 36, 3812 PH Amersfoort Functie: Werkruimte voor creatieve bedrijven, horeca, cultuur Oplevering: 2011 Architect: ZEEP architecten, Jan Poolen Een door ZEEP architecten getransformeerd gebouw ‘Rohm and Haas’. Van het historische gebouw – een voormalige zeepfabriek – is een groot deel in stand gelaten. Met kwalitatief hoogwaardige toevoegingen en aanpassingen is gezorgd voor een hedendaags duurzaam leven. Aan de achterzijde is de aanpassing aan het bestaande complex ingrijpender met het toevoegen van een moderne ‘doos’, het omarmen door de nieuwbouw van de beeldbepalende schoorsteen, die aanvankelijk buiten het complex was komen te staan en daarmee weer volwaardig onderdeel is geworden van het complex. In de architectuuropvatting is het industriële verleden uitgangspunt geweest en eigentijds vertaald. De transformatie van Rohm and Haas heeft impact gehad op de het hele gebied en fungeert tot op heden als aanjager van andere ontwikkelingen. Het getuigt van visie van ZEEP architecten om de potentie van deze plek te onderkennen en daar vervolgens zelf, met zorg, mee aan de slag te gaan. De transformatie is terughoudend gedaan en de inpassing van nieuwe elementen zorgvuldig, zowel wat betreft schaal als materialisering. Een schoolvoorbeeld voor transformatie van de brownfields. Bijzonderheid: vakjurywinnaar en publieksjurywinnaar 2014 Categorie B
Foto: Dirk Verwoerd
Project: KANTOOR EN BEDRIJFSRUIMTE VAN DE BURGT & STROOIJ Adres: Amsterdamseweg 155, 3812 RR Amersfoort Functie: kantoor en werkplaats Oplevering: 2011 Architect: Georges Popinceanu, Amersfoort Architect Georges Popinceanu heeft naar grote perfectie gestreefd bij het ontwerp van dit kantoorgebouw. Tot in detail is een op modernistische leest geschoeid en geïnspireerd gebouw gerealiseerd dat het reguliere kantoorgebouw op een aangename manier overstijgt. Juist op een prominente plek, op een kruispunt van wegen is dit een aanwinst voor de stad Amersfoort. Ook de opdrachtgever heeft het belang van een goed kantoorgebouw, gelegen in een groene context, ingezien. Het gebouw is gerealiseerd met zorg, iets wat zowel aan de eigenaar als aan opdrachtgever toe te rekenen is. Een absolute meerwaarde voor de context.
Foto: Dirk Verwoerd
Project: Meander Medisch Centrum Adres: Maatweg 3, 3813 TZ Amersfoort Architect: Atelier Pro, Den Haag Functie: Gezondheidzorg, onderwijs, laboratoria, kantoren, parkeren Oplevering: 2013 Licht lucht en ruimte en een sterke oriëntatie op het groen zijn de wezenskenmerken van het nieuwe Meander Medisch centrum. Architect atelier PRO heeft dit zeer consequent weten door te voeren. Een immense prestatie en een boeiende opgave voor dit immens grote complex van 90.000 m2, dat qua interieur her en der de uitstraling heeft van een theater en dat ondanks de enorme grootte zowel een plezierige, overzichtelijke atmosfeer als zeer functionele ambiance biedt. Landschapsarchitect Bruno Doedens, verantwoordelijk voor de groene ruimte, droeg er persoonlijk zorg voor dat de kap van bomen tot het minimum beperkt bleef.
Foto: Dirk Verwoerd
Project: RIETGEDEKTE BOERDERIJ Adres: Bunschoterstraatweg 19, Functie: woonhuis Architect: Rik Lagerwaard Architect BNA bv, Amersfoort Oplevering: onbekend De opgave was om een bestaande standaard cataloguswoning om te bouwen, uit te breiden en te verlossen het bestaande, wat onbestemde karakter. Door te kiezen voor een rieten kap, maar deze als het ware te ‘draperen’ over de woning, is het resultaat zowel passend in en refererend aan het omliggende landschap, als eigentijds en onderscheidende ten opzichte van de traditionele boerderijtypes. Het resultaat is een aaibare woning, die een lust is voor het oog. Ook functioneel zijn er goede overwegingen gemaakt. De woning opent zich naar het open landschap en sluit zich naar de geluidsbelaste weg. De woonfuncties bevinden zich aan de open zijde. De slaapfuncties aan de gesloten zijde. Bijzonderheid: Publieksprijswinnaar 2010
Foto: Mike Bink
Project: BOOGKERK Adres: Watersteeg 2, 3824 EM Amersfoort Functie: kerk Oplevering: 1999 Architect: Blokhuis en Braakman, Amersfoort De Boogkerk werd in 1999 opgeleverd en is een ontwerp van architectenbureau Blokhuis/Braakman. De Boogkerk is een eigenzinnig vormgegeven gebouw, dat, hoewel er geen stereotype toren aanwezig is, het begrip kerkgebouw bijna als icoon verbeeldt. De associatie met een tent, waarvan het tentdoek als het ware door betonnen scheerlijnen in vorm wordt gehouden, sluit aan bij Bijbelse voorbeelden. De spitsboog roept vage associaties op met gotische kerken. De transparante voorgevel en de situering aan het plein maken deze kerk tot een markant oriëntatiepunt in de wijk Nieuwland. De situering van de kerk maakt optimaal gebruik van de waterpartij die zich voor het plein waaraan het gebouw staat uitstrekt. Bijzonderheid: Publieksprijswinnaar 2001
Foto: Siebe Swart
Project: PRENATAL AMERSFOORT Architect: de Waal Architecten, Amsterdam Functie: Winkel, kantoor en parkeren Oplevering: 2011 Adres: Euroweg 100, 3825 HD Amersfoort Het gebouw van Prenatal is een eye catcher, vooral vanaf de snelweg vraagt het hybride complex om aandacht met de huisjes in combinatie met de kas. Als methode om ook geluidwallen praktisch in te zetten als te bebouwen grond, is het project geslaagd. De entreepartij aan de achterzijde is minder sterk en lijkt een stijlbreuk ten opzichte van de rest van het complex. Door het gebruik van folie, waarschijnlijk als isolatielaag tegen zonneschijn, wordt afbreuk gedaan aan de oorspronkelijk beoogde transparantie van de kas.
Foto: Dirk Verwoerd
Project: DE KAS AMERSFOORT Adres: Victoriameer 51, 3825 VR Amersfoort Functie: Restaurant met wijkfunctie Architect: Maurer United Architects, Maastricht Oplevering: 2012 De Kas in Vathorst kenmerkt zich door hergebruik van materialen, eenvoud van het ruimtelijk concept en het met minimale middelen creëren van een buurtplek. De directe omgeving is ingezet als moestuin die direct ten dienste staat aan de kas. De Kas gaat over meer dan architectuur. Het is niet alleen door het ontwerp, maar zeker ook door de uitbaatster dat er sprake is toevoeging van kwaliteit, niet alleen op wijkniveau maar ook wijk-overstijgend, waar gebruik en beleving op een hoger plan zijn komen te liggen. De kracht ligt daarmee mede in de programmering, een compliment voor zowel de gemeente om hiervoor ruimte te geven, als voor de gebruiker die verder gaat dan een horeca-concept. Educatie en urban farming dragen bij aan de hoge kwaliteit van het project.
Foto: Dirk Verwoerd
Project: HUIS VOLKER WESSELS Adres: Podium 9, 3826 PA Functie: Kantoorgebouw Oplevering: 2012 Architect: De Zwarte Hond, Groningen, Rotterdam en Keulen Het kantoorgebouw heeft grote kwaliteiten en is gebouwd in een bijna klassieke kathedraalvorm. Architectenbureau de Zwarte Hond ontwierp het kantoor ter huisvesting van het concernkantoor van Volker Wessels en maakte een onderscheidend ontwerp, dat doet denken aan een groot huis. Er is gekozen, in materiaal, in detaillering, in verbijzonderingen en in interieur voor aanhoudend hoge kwaliteit. Het gebouw functioneert daarmee optimaal, gerelateerd aan de functie die het heeft: hoofvestiging voor 150 verspreid liggende kantoren. De ligging aan de snelweg maakt dat het gebouw herkenbaar is en opvallend.
Foto: Dirk Verwoerd
Project: VERBUFA Architect: I’M architecten, Deventer Functie: Bedrijfsgebouw Oplevering: 2010 Adres: Hanzeboulevard 20, 3825 PH Amersfoort Dit kantoorgebouw voegt op alle niveaus kwaliteit toe aan het bedrijventerrein in Vathorst. Architect en opdrachtgever hebben in gezamenlijkheid gekozen voor vormgeving en industriële materiaalkeuze die minimalistisch is en die op een beeldbepalende manier aansluit bij de activiteiten en uitstraling van het bedrijf als gebruiker.
Foto: Dirk Verwoerd
Project: VERBOUWING KERK DE BRON Adres: Vogelplein 1, 3815GV Amersfoort Architect: Bureau MT, Marco Tavenier, Amersfoort Functie: Kerkgebouw Oplevering: 2012 Architect Marco Tavenier heeft de verbouwing van het oude kerkgebouw met eenvoudige middelen op een zeer krachtige manier ter hand genomen. Met de toevoeging van een licht-doorlatend dak en nieuwe gevels is het uiterlijk van het oorspronkelijk wat desolate gebouw open en transparant geworden. Een oud gebouw krijgt op een goede manier een tweede leven voor de gebruikers. In de uitvoering van de entreepartij is een zekere ambiguïteit te zien – de entree is niet helder en eenduidig. Door de transformatie heeft het gebouw een nieuw karakter gekregen. Bijzondere vermelding verdient de mooi uitgewerkte daglichttoetreding dankzij de verspringende daklijnen.
Foto: Dirk Verwoerd
Project: PARKWEELDE II Architect: RS | Roeleveld-Sikkes Architects, Den Haag Functie: Woongebouw 45 eengezinswoningen, 28 appartementen en. 7 maisonnettes Oplevering: 2012 Adres: Van Randwijcklaan 111, 3814 AG Amersfoort e.o. Architectenbureau Roeleveld Sikkes is er in geslaagd om met dit compacte blok een duurzame invulling van een stuk stad te geven, die garant staat voor hoogwaardig stedelijk leven en ook werken, door de toevoeging van praktijkwoningen. Een goed voorbeeld van de compacte-stad gedachte, met zorgvuldige compositie van ramen en zorgvuldige detaillering.
Foto: Dirk Verwoerd
Project: WIJKDEEL WILLEM BARENTSZSTRAAT e.o Adres: Planciusstraat 2 tm 18; 3814 TP – 3814 TP Amersfoort. Functie: wonen Oplevering: onbekend Architect: Steenhuis Bukman Architecten, Delft Stedenbouwkundig plan en groenplan: Atelier Quadrat, Rotterdam Knap stedenbouwkundig plan met sterke architectonische uitwerking. Dit project geeft antwoord op een belangrijke actuele opgave waarbij alle niveaus van ontwerp van belang zijn. De stedenbouwkundige inpassing laat een grote gevoeligheid zien voor de reeds aanwezige stedelijke structuur. Men is daar, met respect voor de de oorspronkelijke stedenbouw (van Zuiderhoek), met een heel aandachtig gedetailleerd openbaar gebied, in geslaagd. Lastige programmaonderdelen zijn als vanzelfsprekend vormgegeven. Het bewoningsconcept, waaronder toegangen, de stallingen van auto’s, afscherming privé-/ buitenruimten, is afgestemd op de eisen van de tijd, aansluitend op de ‘wederopbouwstedenbouw’ van Zuiderhoek en op een goede manier een parkrand is gecreëerd, zonder dat lastige overgangen zijn ontstaan. Verkaveling en bouwblokken passen qua positionering, maat en stijl goed in de structuur en de verschillende karakters van de aansluitende buurten. De openbare ruimte is verzorgd en gevarieerd, en sluit mooi aan op de plinten van de bouwblokken. De gevelbeelden zijn modern en bescheiden, maar met grote precisie en zorg voor details en aansluitingen ontworpen. De noordoostpunt van het complex geeft op een niet overdreven wijze identiteit aan het complex. Er is sprake van zorgvuldige en samenhangende detaillering, goede mix van traditioneel baksteengebruik en nieuwe materialen zoals het beeldbepalende gebruik van glas, dat het project ondanks de schaal ervan, een transparantie geeft. Door de gevarieerde invulling van het gebied heeft elk woonblokje een eigen identiteit, in samenhang met de rest. Het is architectuur zonder modieuze trekjes, robuust maar niet onderscheidend. Resultaat is een sociaal duurzaam stuk stad op een plek die voorheen problematisch was. Een project met grote maatschappelijke relevantie en een duidelijke voorbeeldfunctie voor andere revitaliseringprojecten. Bijzonderheid: Vakjuryprijs 2010
Foto: Mike Bink
Project: VILLA BACHWEG Functie: woonhuis en kantoor Adres: Bachweg 67, 3816 NC Amersfoort Oplevering: 2006 Architect: Rik Lagerwaard Architect BNA bv, Amersfoort Het gebouw gaat geen relatie aan met de omgeving. Door zijn uitzonderlijke architectuur is het een zeer autonoom en solitair gebouw. Het woonhuis is introvert en een unicum in de woonstraten met een tamelijk eenduidige jaren dertig eengezinswoningen. Het gebouw is niet als woning herkenbaar. Het woonhuis is met aandacht vormgegeven. Waterafvoeren zijn door middel van spuwers zorgvuldig ontworpen. Het materiaalgebruik is fraai, met koperen gevelbeplating en smalle spleten als panoramische vensters. Het gebouw heeft ondanks zijn gesloten, naar binnen gekeerde karakter een sympathieke uitstraling. Door vormgeving en in zijn materiaalgebruik is dit gebouw een bijzondere en originele toevoeging in het architectonisch beeld. Bijzonderheid: Publieksprijswinnaar 2007
Foto: Harry Cock
Project: RANDENBROEK ZUID Architect: Korth Tielens architecten, Amsterdam Oplevering: 2013 Functie: Woningbouw Adres: Ravelplantsoen/ Berliozpad 44, 3816 VK De kracht van project Randenbroek zuid ligt in de inpassing in de bestaande context. De transformatie heeft een grote impact op de wijk. Door stijlelementen uit de omgeving in een nieuwe vorm terug te laten komen in de architectuur, wordt die aansluiting op een creatieve en kwalitatief hoogwaardige manier gevonden. De diversiteit in woningtypologieën is goed geslaagd.
Foto: Dirk Verwoerd
Project: CREMATORIUM RUSTHOF Adres: Dodeweg 31, 3832 RE Leusden Functie: Crematorium Oplevering: 2002 Architect: EGM architecten, Rotterdam Aan de situering van het nieuwe crematorium ligt een zorgvuldige ruimtelijke studie ten grondslag. Hierbij is een duidelijke relatie gezocht tussen het bestaande aulagebouw, een jong monument ontworpen door stadsarchitect ir. C.B. van der Tak uit 1929 en de Russische begraafplaats, een ontwerp van stadsarchitect D. Zuiderhoek. Het nieuwe crematorium sluit hierop aan door gebruik te maken van details die ook in het bestaande complex voorkomen De architect van het nieuwe crematorium is erin geslaagd om een harmonieuze eenheid te smeden tussen hoofdgebouw en de nieuwe uitbreiding. Het crematorium maakt daarbij optimaal gebruik van bestaande elementen in de omgeving. Een grote vliegden vormt nu de focus van de binnentuin waarop de grote aula door middel van een glazen wand vrij uitzicht biedt. In de binnentuin is het samenspel van de bestaande aula met het Griekse kruis als hoofdvorm en de nieuwe aula met de cirkel als hoofdvolume goed waarneembaar. In het interieur speelt het daglicht een belangrijke rol als dramatisch element. De indeling van het gebouw is zodanig ontworpen dat de begrippen tijd en afstand een belangrijke rol spelen binnen de looproutes van het gebouw; een gegeven dat ook in het bestaande aulacomplex als uitgangspunt was gekozen. Op deze wijze is een gebouw van een bijzondere hoge architectonische kwaliteit gerealiseerd. Bijzonderheid: Publieksprijswinnaar 2003
Foto: Jannes Linders
Project: ONTVANGSTGEBOUW GEDENKPLAATS KAMP AMERSFOORT Adres: Loes van Overeemlaan 19, 3832 RZ Leusden Functie: Ontvangstgebouw herdenkingsplaats Oplevering: 2004 Architect: INBO Woudenberg Landschapsbureau: Haver Droeze Landschapsarchitectuur, Amersfoort Het gebouw is zeer sober en terughoudend vormgegeven, geïnspireerd op de symbolische, emotionele zeggingskracht van de plek. Boeiende samenspraak tussen de beladen, historische plek en de moderne architectuur. Er is sprake van zeer duurzaam materiaalgebruik met een grote soberheid die niet afleidt. De geroeste ‘huid’ van het gebruikte cortenstaal draagt daartoe bij. Fraai in ontwerp opgenomen, zware toegangsdeur. Het gebouw is als het ware verscholen in het bos. Doordat het oploopt in hoogte, door zijn vorm (driehoekig), in combinatie met het begroeide dak wordt het moeiteloos opgenomen in het landschap. Bijzonderheid: Publieksprijswinnaar 2005
Foto: Jeroen Musch
Project: DUURZAME RENOVATIE HOOFDKANTOOR ROYAL HASKONINGDHV Adres: Laan 1914 35, 3818 EX Functie: Kantoorgebouw Oplevering: 2011 Architect: Royal Haskoning DHV, Amersfoort De eigenaar, opdrachtgever en architect verdient lof voor het feit dat het huidige gebouw op subtiele wijze is getransformeerd. De fijn uitgewerkte, ge-engineerde nieuwe gevel geeft het gebouw nieuwe allure en optimaliseert de relatie tussen binnen en buiten. Wanneer men naar binnenloopt kan men zich afvragen waarom alleen de gevel is aangepakt. Tot het moment dat je je realiseert dat het gebouw reeds een diamant herbergde: het interieur. Het getuigt van intelligentie om alleen daar een ingreep te doen waar dat echt noodzakelijk is. Vooral het feit dat voor deze strategie is gekozen, verdient waardering. Het staat voor de actuele opgave waarin transformatie de voorkeur verdient boven sloop gevolgd door nieuwbouw. Het project van Haskoning vormt, door de integrale benadering van de opgave, door het zien en opnieuw inzetten van bestaande kwaliteiten en door gepaste aandacht voor het gebruik van de binnen -en buitenruimte, een actueel antwoord op de vragen de huidige tijd. Bijzonderheid: vakjurywinnaar 2014 Categorie C
Foto: Dirk Verwoerd
Project: HOOFDKANTOOR FRIESLAND CAMPINA AMERSFOORT Naam: Hoofdkantoor FrieslandCampina Amersfoort Adres: Stationsplein 4, 3818 LE Amersfoort Architect: OeverZaaijer, Amsterdam Functie: Kantoorgebouw Oplevering: 2011 Een transformatie in de vorm van een make-over. De architect is ver gegaan in de transformatie van het gebouw. Er is feitelijk een nieuwbouwcomplex ontstaan van allure dat van een eventuele bestaande gevel weinig heeft overgelaten. Van hoge uitvoeringskwaliteit, maar tegelijkertijd in sfeer afstandelijk en met geringe mate van human factor. De vraag is of deze esthetiek duurzaam is.
Foto: Dirk Verwoerd
Project: SP HOOFDKANTOOR DE MOED Adres : Snouckaertlaan 70, 3811 MB Amersfoort Functie: Kantoorgebouw Oplevering: 2011 Architect: De Twee Snoeken, 's-Hertogenbosch Het nieuwe hoofdkantoor van de SP in Amersfoort geeft op een eigentijdse manier invulling aan de maatschappelijke en culturele betekenis van architectuur. Het bestaande gebouw – een onaanzienlijk verouderd bankgebouw uit de jaren 70 – heeft een reshape ondergaan die maakt dat er sprake is van een aangename toevoeging is aan het stadsbeeld. De duurzaamheidsgedachte is tot alle schaalniveaus doorgezet – zowel in energiezuinige oplossingen, onderhoudsarme materialen en hergebruik van oud meubilair. Het resultaat is modernistisch, wellicht iets te steriel en weinig aaibaar.
Foto: Dirk Verwoerd
Project: 't ZAND 44 Adres: ’t Zand 44, 3811 GC Amersfoort Functie: kantoorgebouw Oplevering: 2010 Architect: OOKarchitecten, Amersfoort Architectenbureau OOK is op een vernieuwende manier omgegaan met de opgave om op een gevoelige plek, zichtbaar in een historische wand, een eigentijdse toevoeging te doen die enerzijds verrassing oproept en tegelijkertijd de indruk wekt er altijd al te zijn geweest. In maatvoering en materialisering is de inpassing in de historische binnenstad van uitzonderlijke kwaliteit. Door de materialisering ontstaat er een abstrahering van het volume en maakt het gebouw zich ondergeschikt aan de aanliggende bebouwing. De oversized gevelopening refereert in maat aan de dubbele deuren van de rechtsliggende bebouwing en de helling van het dakvlak aan de linksliggende bebouwing. Daarmee sluit het aan bij de ritmiek van de context. Bijzonderheid: vakjurywinnaar en publieksjurywinnaar 2014 Categorie A
Foto: Dirk Verwoerd
Gegevens ontleend aan FASadE www.fasade.nl Architectuurprijs Amersfoort 2001-1015 Tekst: Johanna van der Werff
[email protected] Versie 2 april 2015
