01.2015
UITZONDERLIJKE ARCHITECTUUR ARCHITECTURE D'EXCEPTION
VELUX Modular Skylights Designed in cooperation with Foster + Partners
“
This modular concept delivers amazing results. What’s more, it optimises the indoor climate thanks to an automatic ventilation system, which is essential for children.
“
Birgit Rasmussen Owner, Architect CASA Architects By choosing VELUX Modular Skylights to renovate Drømmebakken primary school, Birgit Rasmussen resolutely opted for the advantages of natural light and ventilation. The 49 VELUX modules improve the indoor climate and the well-being of the 150 pupils aged between 3 and 6 who attend the school. Learn more at velux.be/verrieresmodulaires velux.be/modulairelichtstraten
© 2015 VELUX GROUP ® VELUX, THE VELUX LOGO, CABRIO, INTEGRA, io-homecontrol AND Pick&Click! ARE REGISTERED TRADEMARKS USED UNDER LICENCE BY THE VELUX GROUP. PHOTOS: STAMERS KONTOR.
ARCHITECTURE D’EXCEPTION UITZONDERLIJKE ARCHITECTUUR
O
p basis van projecten gepubliceerd in ‘Architectenkrant’ en in het wekelijks ‘news’, brengt ABSTRACT een overzicht van internationale architectuurprojecten deel uitmakend van ons cultureel goed.
akbepaalde vorm van incoherentie, een COLOPHON ak ac ad Een architecten krant
archicards
archidays
ABSTRACT
est une réalisation du Journal de l’Architecte / is een realisatie van Architectenkrant
logos2012.indd 1
newsletter
neiging tot formalisme, blootstelling aan technologische vereisten, het zijn de herkenningstekens van een robotfoto.
jda jda ak ac adDe vergelijking ak met deze publicatie laat zich journal de l’architecte
newsletter
S
ur base de tous les projets publiés dans ‘Le Journal de l’Architecte’ et dans les ‘news’ hebdomadaires qui l’accompagnent, cette synthèse de l’actualité architecturale internationale est d’ors et déjà un état des lieux significatif de notre apanage culturel. Une certaine incohérence, une évidente propension au formalisme, une exposition aux impératifs technologiques, sont très vite les repères du portrait robot.
1/02/12 15:57
architecten krant
archicards
archidays
jda jda
Hoofdredacteur / Rédacteur en chef : journal de Arch. Charles Cordemans l’architecte
[email protected] logos2012.indd 1
Redactie / Rédaction : Arch. Nicolas Houyoux
[email protected] Opmaak / Mise en page Jo Van den Borre
[email protected] Publicité / Publiciteit : Bea Buyse
[email protected] Service Généraux/Secretariaat : Pascale Cloots
[email protected] Cover - foto / photo : Marc Fornes / THEVERYMANY Verkoopprijs / Prix de vente un numéro : België / Belgique : 25 € Andere landen / Autre pays : 30 € Verzendingskosten inbegrepen / Port inclus Bestellingen bij / Commande à adresser à :
[email protected] Verantwoordelijke uitgever / Editeur responsable: Philippe C. Maters 842 Chaussée d’Alsemberg BE-1180 Brussels, Belgium
newsletter
newsletter
raden. Door het filteren van de redactionele keuze ontstaat er onvermijdelijk een karikaturaal beeld. In wezen is dit een afspiegeling van de wijze waarop wij architectuur voortbrengen, de keuze legt getuigenis af van gedurfde trends, van verspreide ervaringen maar evenzeer van oorspronkelijkheid. Wij zijn ons ervan bewust dat tonen niet loven is en durven niet staat voor opleggen. 1/02/12 15:57
Gekenmerkt door een diversiteit aan artikels gaande van gewaagd tot provocerend, van redelijk tot pretentieus en van lokaal tot internationaal, nodigt dit nummer van ABSTRACT de lezer uit tot een zeker engagement. En dit altijd met respect voor de waarden van de architecturale taal. Op universeel niveau bestaat er immers geen waarheid, we moeten ons tevreden stellen met meer genuanceerde criteria, zoals authenticiteit, oprechtheid, alsook met de overtuiging dat het ego van de architect wordt ontzien.
Le filtre du choix rédactionnel conditionne évidemment le cliché, au point d’en composer l’inévitable effigie caricaturale. C’est notre manière de faire de l’architecture. Témoigner de l’audace des tendances, révéler les expériences, divulguer les originalités. Conscient que montrer n’est pas prôner, et oser n’est pas imposer. L’humeur de ce numéro d’ABSTRACT est finalement engageante, avec ses reliefs allant de l’audace au défi, du raisonnable au prétentieux, du local à l’international. Mais toujours dans le respect des valeurs du langage architectural. La vérité n’existant pas à l’échelon universel, force est de se contenter de critères plus nuancés, comme l’authenticité, la sincérité ou encore la conviction qui ménage à elle seule l’égo des architectes. Bonne lecture !
Veel leesplezier! Charly Cordemans Hoofdredacteur
[email protected]
Charly Cordemans Rédacteur en Chef
[email protected]
Copyright 2015 New Aton Publishing Alle rechten voorbehouden/ Tous droits réservés.
PS: Zoals tegenwoordig gebruikelijk is, is deze editie integraal online beschikbaar op: www.architectenkrant.be/abstract
PS : Comme usuel de nos jours, l’intégralité de cette édition est disponible en ligne sur : www.lejournaldelarchitecte.be/abstract 1
INHOUD - SOMMAIRE
2
7
Archeologiearchitecten - Architectes-archéologues
11
Algoritmische ontwikkeling - Développement algorithmique
15
Een skipiste op verbrandingsoven - Un incinérateur skiable
19
OLS House - OLS House
23
Het ‘anti-museum’ Soumaya - L’anti-musée Soumaya
27
Een vleugje rog - Un air de raie
31
Museum te Dakhla - Musée de Dakhla
35
Buitenkamer - Chambre extérieure
39
Villa Kogelhof in Kamperland - La villa Kogelhof de Kamperland
43
Een reflectie op de geschiedenis - Catalyseur minimaliste
47
Een verbrandingsoven als een kathedraal - Un incinérateur comme une cathédrale
53
Kunst ontvangen - Recevoir l’art
59
Kantoren die zich vertakken - Bureaux ramifiés
63
Cas’Art - Cas’Art
67
Putwoning - Maison toit
71
FRAC Centre - FRAC Centre
77
EYE Filminstituut - EYE Film Institute
83
Uitbreiding van het Stedelijk Museum - Extension du Stedelijk Museum
89
Bibliotheek Helmond - Bibliothèque Helmond
93
Fondation Jérôme Seydoux-Pathé - Fondation Jérôme Seydoux-Pathé
Plasters follows vision
Geef gestalte aan uw creatieve ideeën! Inderdaad, de plasticiteit van gips leent zich perfect tot een grote ontwerpflexibiliteit en werkt grensverleggend. Rechtlijnige, gebogen of complexe volumes krijgen de afwerking die hun architecturale uitstraling nog sterker tot uiting laat komen. Ook de nieuwe hand- en spuitgips ECOfin zal hier toe bijdragen. Geproduceerd volgens de principes van het ECOgypsum INSIDE-charter zal het pleister gladweg het verschil maken. Niet alleen licht en eenvoudig om aan te brengen, maar ook nog eens met uitzonderlijk glad eindresultaat. Perfectie in één vloeiende beweging, dus. Knauf - Rue du parc industriel, 1 - B-4480 Engis - Tel: 04-273 83 11 - www.knauf.be
GROHE F-DIGITAL DELUXE STIMULEER JE ZINTUIGEN
KNAUF QUIX XL PLINTAANSLUITING
WIENERBERGER CASSIA: GEVELSTEEN MET TWEE GEZICHTEN
RENSON® - DE GEZONDE EN COMFORTABELE WONING
De vrijheid van een architect om een unieke douche-ervaring te ontwerpen: GROHE introduceert de F-digital Deluxe. Een uniek concept waarmee je je douche verandert in een persoonlijke spa. F-Digital Deluxe zorgt voor sfeerverlichting, ontspannende muziek en zachte stoom dankzij GROHE licht-, geluids- en stoommodules. Je kan kiezen voor je eigen combinatie van licht, geluid en stoom - drie essentiële elementen die een positief effect hebben op ons fysieke, emotionele en spirituele welzijn. De visie van GROHE over de transformatie van de badkamer naar een inspirerende thuis-spa is nu werkelijkheid geworden.
Bij gevelisolatiesystemen kan het metaal pleisterprofiel ter hoogte van de plintaansluiting een koudebrug vormen. De Quix XL-elementen bestaan uit langwerpige blokken van geëxpandeerd polystyreen die aan de onderzijde afgewerkt zijn met een harde plaat. De gleuf op de rugzijde past precies in de montagehaken die voor plaatsing van de Quix-elementen met smeltlijm op de muur bevestigd worden. De isolatie-elementen worden met de gleuven in de montagehaken geschoven en worden met kleef- en wapeningsmortel Knauf SM 700 aan de muur verankerd.
De Cassia is een buitenbeentje waarmee gevels een hyperindividuele identiteit aangemeten krijgen. De gevelsteen meet 495 x 95 x 48 mm en is dus bijna een halve meter lang. Een tweede exclusief kenmerk is de afwerking van de zijden. Waar de ene zijde ruw geschaafd is, heeft de andere een gebroken structuur. Door de twee zichtzijden te combineren in het gevelvlak, bekom je een gevel die elke monotonie schuwt. De reliëfverschillen gaan hand in hand met een boeiende, voortdurend wisselende dans van licht en schaduw. De Cassia is verkrijgbaar in vier tinten: Rood, Bruin, Shadow en Gesmoord.
RENSON ® ontwikkelt innovatieve producten en systemen, en biedt met zijn Healthy Residential Concept totaaloplossingen aan, die van elke woning een gezonde en comfortabele thuis kunnen maken. RENSON® denkt daarnaast ook aan de esthetische waarde van het gebouw. Zo kunnen de ventilatie- en zonweringsystemen quasi onzichtbaar geïntegreerd worden. De terrasoverkappingen en de aluminium lamellen voor gevelbekleding zorgen voor duidelijke accenten, terwijl de firma ook zorgt voor de onzichtbare integratie van binnendeuren zonder storende omlijstingen of zichtbare scharnieren.
WIENERBERGER CASSIA : UNE BRIQUE DEUX VISAGES
RENSON® L’HABITATION CONFORTABLE ET SAINE
Cassia permet de conférer une identité hyper individuelle aux façades. Cette brique de parement mesure 495 x95 x 48 mm, soit pratiquement un demi-mètre de longueur. Sa seconde caractéristique exclusive concerne la finition de ses faces apparentes. Alors que la première arbore un aspect raboté, la seconde présente un aspect brisé. En combinant ces deux faces dans le plan de façade, on obtient une façade qui rompt avec la monotonie. Les différences de relief créent un jeu de lumière et d’ombres passionnant, sans cesse différent. Cassia est disponible en quatre teintes: Rouge, Brun, Shadow et Étouffé.
RENSON® développe des produits et des systèmes innovants et propose grâce à son ‘Healthy Residential Concept’ des solutions globales qui font de chaque habitation un cadre de vie sain et confortable. RENSON® veille aussi à l’aspect esthétique du bâtiment. Ses systèmes de ventilation et de protection solaire sont intégrés de manière quasi invisible. Les toitures de terrasse et l’habillage de façade, constitué de lames en aluminium, accentuent agréablement la ligne du bâtiment tandis que la firme veille à une intégration discrète des portes intérieures sans encadrement gênant ou charnières visibles.
GROHE F-DIGITAL DELUXE STIMULEZ VOS SENS L’innovation GROHE F-digital Deluxe transforme votre salle de bains en un spa à domicile personnalisable à tous niveaux - une expérience de douche qui exalte tous vos sens, vous inspire et vous fascine. GROHE propose maintenant des modules qui agrémentent votre espace douche de touches lumineuses colorées, d’une enveloppante vapeur et du son de votre musique préférée. Ainsi, à chaque instant de la journée vous pouvez penser à votre oasis de détente et de bien-être qui vous attend chez vous. Avec GROHE F-digital Deluxe vivez pleinement le luxe du bien-être. 4
KNAUF QUIX XL, LE RACCORD DE SOUBASSEMENT Dans les systèmes de façades isolantes, le profilé de soubassement en métal peut créer, au niveau du raccord, un pont thermique. Les éléments Quix XL sont des blocs allongés en polystyrène expansé renforcés sur la base par une plaque dure. Au dos, les éléments sont pourvus d’une rainure qui correspond aux équerres de montage fixées au mur à l’aide d’une colle fusible. Les éléments Quix XL sont glissés dans les équerres et fixés avec le mortier de collage et d’armature Knauf SM 700. L’élément de soubassement Quix XL de 510 x 1000 mm est disponible en différentes épaisseurs allant de 60 à 200 mm.
ILUZO La maçonnerie traditionnelle avec le look du collé. Le choix du connaisseur.
La maçonnerie à joints fins n’a jamais été aussi facile et avantageuse. Maçonner à joints fins n’est pas une sinécure. L’homme de métier le sait parfaitement. C’est pourquoi Wienerberger a créé une brique de parement associant les avantages de la maçonnerie avec un mortier traditionnel et l’esthétique homogène d’une maçonnerie collée.
Venez découvrir la brique Iluzo dans les showrooms Wienerberger de Londerzeel et Courtrai, ou demandez votre brochure gratuite par e-mail adressé à
[email protected]
www.wienerberger.be Wienerberger sa Kapel ter Bede 121, 8500 Kortrijk T 056 24 96 16 –
[email protected]
6
ARCHEOLOGIEARCHITECTEN
ARCHITECTES-ARCHÉOLOGUES
SERPENTINE GALLERY, KENSINGTON GARDENS LONDEN, VERENIGD KONINKRIJK HERZOG & DE MEURON
SERPENTINE GALLERY, KENSINGTON GARDENS LONDRES, ROYAUME-UNI HERZOG & DE MEURON
E
C
Voor de realisatie van dit twaalfde tijdelijke architectuurproject heeft het trio voor een bijzondere aanpak gekozen. ‘De resten bestaan uit een wirwar van complexe lijnen zoals in een naaipatroon. Tijdens het graven in de grond kwamen wij diverse
Pour réaliser cette douzième architecture éphémère, le trio adopte une démarche atypique. ‘Les vestiges forment un enchevêtrement de lignes complexes, comme un patron de couture. En creusant dans le sol, nous rencontrons plusieurs éléments comme des câbles téléphoniques et des vestiges des construc-
lk jaar nodigt de Serpentine Gallery een architect uit, die nooit eerder in Engeland heeft mogen bouwen, voor het ontwerpen van een zomerpaviljoen. Het is een unieke manier om het publiek vertrouwd te maken met architectuur dankzij een van de belangrijkste culturele seizoensevenementen in de Britse hoofdstad. De Chinese kunstenaar Ai Weiwei en de Zwitserse architecten Herzog & de Meuron bedachten de reconstructie van een opgraving in kurk, als eerbewijs aan de voorafgaande tijdelijke paviljoenen die op de Serpentine gepresenteerd zijn. Gebouwd op 12 pijlers waarop, voor het opvangen van het regenwater op 1,40 m boven de grond, een zwevend dak is geplaatst.
haque année, la Serpentine Gallery invite un architecte qui n’a jamais bâti en Angleterre à concevoir un pavillon d’été. Une façon unique de familiariser le public avec l’architecture, grâce à ce qui est devenu l’un des événements culturels les plus importants de la saison dans la capitale britannique. L’artiste chinois Ai Weiwei avec les architectes suisses Herzog & de Meuron ont imaginé la reconstitution d’un chantier de fouilles en liège, rendant hommage aux anciens pavillons éphémères présentés à la Serpentine. Il est constitué de 12 piliers sur lesquels est posé un toit flottant élevé à 1,40 m du sol et permettant de recueillir l’eau de pluie.
7
elementen tegen, zoals telefoonkabels en resten van eerdere constructies. Als een archeologisch team groeven wij in de bodem tot een diepte van 1,50 m, waarna wij op de overblijfselen bouwden van de fundamenten van de elf paviljoenen die tussen 2000 en 2011 zijn gebouwd’. Verder verklaarden de ontwerpers: ‘vanaf deze sporen van overblijfselen ontwierpen wij een nieuwe structuur bestaande uit elf kolommen met de kenmerken van elk voormalig paviljoen, plus een twaalfde dat wij volgens eigen ontwerp bouwden. Deze kolommen dragen op 1,40 m boven de grond een cirkelvormig platform, waarvan het oppervlak de veranderingen van de lucht in Londen weerspiegelt’. Beschut tegen zon en regen kan het publiek onder dit dak op meubilair zitten van ‘gecompliceerde lijnen’ dat het samenstel van ontwerpen van de voorgaande paviljoenen voorstelt. Het meubilair is van gefineerd kurkmateriaal dat een visueel, voel- en geuraspect opwekt, en dat volgens de architecten 8
tions précédentes. Telle une équipe d’archéologues, nous avons creusé le sol sur une hauteur de 1,50 m, puis identifié les vestiges des fondations des onze pavillons construits entre 2000 et 2011. A partir de ces traces résiduelles, expliquent les concepteurs, nous extrudons une nouvelle structure composée de onze colonnes caractérisant chaque pavillon passé, plus une douzième que nous plaçons selon notre volonté. Ces colonnes portent, à 1,40 m au-dessus du sol, une plateforme circulaire dont la surface doit refléter les variations du ciel londonien.’ Sous ce toit, à l’abri du soleil et de la pluie, le public peut s’asseoir sur un mobilier aux ‘lignes alambiquées’ qui matérialise l’enchevêtrement des plans des pavillons antérieurs. Ce mobilier est plaqué de liège, matière dont l’aspect visuel, le toucher et l’odeur évoquent, aux dires des architectes, les caractéristiques de la terre excavée. Les visiteurs devront donc se baisser pour passer sous un disque d’à peine plus de 1,50 m de haut, recueillant la pluie et reflétant le ciel au dessus. L’eau du toit pourra être vidée pour transformer
de uitgegraven bodem moet verbeelden. De bezoekers zullen moeten bukken om onder een schijf van nauwelijks 1,50 hoogte door te gaan, die het regenwater opvangt en de lucht erboven weerspiegelt. Bij speciale gelegenheden kan het water op het dak worden afgevoerd, waarna het bij bijzondere aangelegenheden als dansvloer of platform boven het park kan dienen. Ai Weiwei wilde zich kort voor de Spelen in Beijing publiekelijk distantiëren van zijn ‘Bird’s Nest’ (het stadion), door de situatie van de mensenrechten in China aan de kaak te stellen. Deze positie heeft, zo lijkt het, het begin van een reeks gebeurtenissen gemarkeerd die geleid hebben tot zijn hechtenis gedurende twee maanden voor ‘belastingontduiking’, waardoor hij een symbool van de strijd werd voor de vrijheid van meningsuiting en het aanzetten van verscheidene protesten vanuit de kunstwereld. Om in dit project met Herzog & de Meuron samen te werken, heeft Ai Weiwei, die China niet meer mag verlaten, via internet moeten communiceren. n
celui-ci en piste de danse ou en plate-forme suspendue au-dessus du parc pour des événements spéciaux. Ai Weiwei avait tenu à se dissocier publiquement du ‘nid d’oiseau’ peu avant les jeux de Pékin, en dénonçant la situation des droits de l’Homme en Chine. Cette prise de position a, semble-t-il, marqué le début d’une série d’évènements qui auraient aboutis à sa détention de deux mois pour ‘évasion fiscale’, faisant de lui un symbole du combat pour la liberté d’expression et motivant diverses protestations parmi le monde de l’art. Ai Weiwei, qui n’est plus autorisé à quitter la Chine, a dû travailler sur ce projet avec Herzog & de Meuron en communiquant uniquement par internet. n
9
10
ALGORITMISCHE ONTWIKKELING
DÉVELOPPEMENT ALGORITHMIQUE
STOREFRONT FOR ART AND ARCHITECTURE NEW YORK, VERENIGDE STATEN MARC FORNES / THEVERYMANY
STOREFRONT FOR ART AND ARCHITECTURE NEW YORK, ETATS-UNIS MARC FORNES / THEVERYMANY
M
F
arc Fornes staat model voor de jonge generatie architecten die experimenteren met het potentieel van de digitale tool. Hij werkt met een technische en epistemologische mutatie ontstaan door het gebruik van computergesteunde ontwerp- en fabricatietechnologie tools (CADCAM). In zijn laboratorium THEVERYMANY™ gebruikt hij het algoritmeschrift voor de ontwikkeling van ‘expliciete en gecodeerde protocollen’ die op informatica gebaseerde opvallende architectuurvormen genereren. Fornes verdedigt een rigoureuze en ‘pragmatische’ benadering van architectorale experimenten door prototypes - die digitaal op schaal 1:1 zijn ontworpen en vervaardigd - te vergroten. Elk project is voor hem een nieuwe werkfase, een kans om de grenzen van de digitale productie en de resistentie van materialen - die plotseling spectaculaire vormen laten ontstaan op een complexe geometrie - steeds verder te verleggen; een non-conforme architectuur die hij ‘in de werkelijke wereld’ wenst te introduceren. Marc Fornes heeft onder andere voor Zaha Hadid Architects gewerkt aan het project voor een mediatheek in Pau, ook werkte hij nauw samen met François Roche.
igure de la jeune génération d’architectes qui expérimentent le potentiel de l’outil numérique, Marc Fornes acte une mutation technique et épistémologique engendrée par l’utilisation des outils de conception et de fabrication assistées par ordinateur (CFAO). Au sein de son laboratoire THEVERYMANY™, il fait appel à l’écriture algorithmique afin de mettre au point des ‘protocoles explicites et encodés’ qui généreront informatiquement des architectures aux formes singulières. Fornes défend une approche rigoureuse et ‘pragmatique’ de l’expérimentation architecturale, multipliant les prototypes à échelle 1:1 conçus et fabriqués numériquement. Chaque projet constitue pour lui une nouvelle étape de travail, l’occasion de repousser toujours plus loin les limites de la production numérique et la résistance des matériaux d’où jailliront des formes spectaculaires aux géométries complexes, architectures ‘non standard’ qu’il entend ‘inscrire dans le monde réel’. Marc Fornes a notamment travaillé pour Zaha Hadid Architects sur le projet d’une médiathèque à Pau et collabore de près avec François Roche.
11
Marc Fornes overbrugt de grenzen tussen design, moderne kunst en architectuur in zijn Factory van een nieuw genre. In de Verenigde Staten hebben of zullen verschillende van zijn projecten de staat van virtueel prototype of model verlaten om te worden uitgevoerd: Plasti(k) Pavilion van de universiteit van Washington in St. Louis, Gate Wave in Redondo Beach en Tree House in Miami. Hij wordt niet ingedeeld in het vakje van duurzame architectuur, maar is zijn tijd vooruit door de ene keer met nanotechnologische onderzoekers, dan weer met visionaire kunstenaars te werken. Ze bouwen nauwelijks, maar denken veel na, ze bedenken hybridenwoningen die rekening houden met onze complexe nomadische levensstijl, tussen zowel het privé- als gemeenschappelijke leven, de intieme en sociale sfeer: membranen, architecturale schillen die de affecten van hun bewoners reflecteren, enz. De concepten die Marc Fornes ontwikkelt zijn eveneens een extensie van de verbeelding. De veelheid van mogelijke fysiekmorfologische indelingen op basis van wiskundige formuleringen biedt een variatie aan woonindelingen, zoals individuele transfers die de relatie die iemand met zichzelf heeft verwoorden naar de andere. Er zijn geen hoeken in deze megastructuren van wit aluminium, ontworpen en vervaardigd
12
Marc Fornes court-circuite les frontières entre le design, l’art contemporain et l’architecture dans sa Factory d’un genre nouveau. Aux États-Unis, plusieurs de ses projets ont ou vont quitter l’état de prototype virtuel ou de maquette pour être construits: le Plasti(k) Pavilion de la Washington University de Saint-Louis, la Gate Wave de Redondo Beach, la Tree House de Miami. Il échappe aux étiquettes pour approcher l’architecture durable. Avec un temps d’avance, il travaille ici avec des chercheurs en nanotechnologies, là avec des artistes visionnaires ; ils construisent peu mais réfléchissent beaucoup, imaginent des habitats hybrides qui tiennent compte de nos modes de vie nomades et eux aussi complexes, entre vie privée et vie publique, sphère intime et sphère sociale. Membranes, peaux architecturales qui reprendraient les affects de leurs habitants,… Les concepts développés par Marc Fornes sont autant d’extensions de l’imaginaire. La multiplicité des possibles agencements physio-morphologiques, basés sur des formulations mathématiques, offre une variabilité de schémas habitables, de transferts individuels qui articulent la relation de soi à l’autre, aux autres. Il n’y a pas d’angle dans ces mégastructures en aluminium blanc, conçues et fabriquées à partir de logiciels de modélisation 3D
uit 3D modeling software in zijn studio in Brooklyn. Zonder begin of einde lijken ze op koraalriffen waarbinnen men kan bewegen en waarvan de tientallen zuignappoten zoeken naar steun op de grond, tegen de muur, aan het plafond.
dans son atelier de Brooklyn. Sans début ni fin, elles ressemblent à des madrépores (coraux) à l’intérieur desquels on peut circuler et dont les dizaines de pieds-ventouses chercheraient un appui au sol, au mur, au plafond.
Het doel van zijn onderzoeken? Ontsnappen aan de rechte en tweedimensionale lijnen die, volgens hem, nog steeds de hedendaagse architectuur beheersen. Hoe dan? Door het ontwerpen van modellen van morfologische veranderingen die hun eigen potentieel van nieuwe combinaties integreren, door het presenteren van ‘een esthetica voor een onwaarschijnlijke toekomst’. n
Le but de ses recherches? Échapper à la linéarité et au bidimensionnel qui, selon lui, régissent toujours l’architecture contemporaine. Comment ? En concevant des modèles morphologiques de changement qui intègrent leurs propres possibilités de recombinaison, en proposant ‘une esthétique pour des futurs improbables’. n 13
14
EEN SKIPISTE OP VERBRANDINGSOVEN
UN INCINÉRATEUR SKIABLE
SKIPISTE / VERBRANDINGSOVEN KOPENHAGEN, DENEMARKEN BIG
PISTE DE SKI / INCINÉRATEUR COPENHAGUE, DANEMARK BIG
D
S
Volgens de architecten van dit project (BIG & Realities United) zal de installatie ook gericht zijn om naast recreatie en energieopwekking op een andere wijze contact met het publiek te creëren. Ten eerste door het te betrekken in de activiteiten van de fabriek, via de enscenering van een schoorsteen langs de lift die als skilift dienst zal doen en ten tweede door het te betrekken in de milieuactiviteiten dankzij een zeer eenvoudig hulpmiddel waarmee men op een ludieke wijze ‘een ton CO2’ kan zien. Elke ton CO2 zal vrijkomen in de vorm van een rookcirkel met een diameter van 30 m. Om de inrichting nog meer te perfectioneren zal
Pour BIG et Realities United, les architectes du projet, l’installation aura également vocation à communiquer auprès de la population, au-delà des loisirs et de la production électrique. Sur les activités de l’usine tout d’abord, en mettant en scène la cheminée le long de l’ascenseur qui fera office de remonte-pente. Sur l’environnement ensuite, grâce à un dispositif très simple qui permet de visualiser ce que peut être une ‘tonne de CO2’ de façon ludique. Ainsi, chaque tonne de CO2 sera relâchée sous la forme d’un rond de fumée de 30 m de diamètre. Afin de parfaire encore le dispositif, un système d’éclairage nocturne guidé par
e transformatie van de afvalverbrandingsoven, gelegen op de grens van een industriegebied en woonwijken in Kopenhagen, heeft steeds meer kans realiteit te worden. Het zal in de geest van de ontwerpers mogelijk zijn om deze twee stedelijke realiteiten te verbinden en daarmee het nuttige met het aangename te verenigen. Met 1.500 m pistes op een gerecycleerde kunstmatige coating, zal de installatie haar productieve dimensie behouden en tegelijkertijd een unieke recreatievoorziening zijn.
itué à la frontière entre une zone industrielle et des quartiers d’habitations de Copenhague, la transformation de l’incinérateur de déchets a de plus en plus de chance de devenir une réalité. Il doit permettre, dans l’esprit de ses concepteurs, de relier ces deux réalités urbaines et de joindre l’utile à l’agréable. Proposant 1.500 m de pistes sur un revêtement artificiel recyclé, l’installation conservera sa dimension productive tout en créant une offre de loisirs unique.
15
16
een systeem voor de nachtverlichting geleid op warmte, rechtstreeks het CO2-percentage aangeven in de rookcirkel met een geïntegreerde grafiek.
la chaleur indiquera le pourcentage de CO2 contenu dans le rond de fumée sous la forme d’un graphique directement intégré à ce dernier.
Om tenslotte het beeld van een berg na te bootsen, worden de zijkanten van de installatie gedeeltelijk voorzien door vegetatie en een met sneeuw bedekte berg. BIG presenteert zijn project als een compleet sportrecreatiegebied met tevens een rodelbaan, installaties voor fietsen en ’s winters een schaatsbaan. Het gebied wordt omgeven door ruimtes om doorheen te wandelen. Het beeld van de industriële site is daarmee doorbroken om plaats te maken voor een attractiecentrum voor de plaatselijke bewoners.
Enfin, pour compléter l’image de la montagne, les flans de l’installation seront partiellement recouverts par de la végétation. L’idée étant de reproduire symboliquement une montagne au sommet enneigé. BIG présente ainsi son projet comme un parc d’activités sportives complet, avec également une piste de luge, des installations pour les vélos, les patins à glace en hiver, entouré d’espaces permettant de flâner. Tout pour casser l’image industrielle du lieu et créer un centre attractif pour les riverains.
Als het winnende project van het architectenbureau BIG & Realities United uitgevoerd wordt, dan zal het de grootste ski-installatie van Denemarken zijn. De industriewijk Amager beschikt al over diverse recreatieve voorzieningen: een waterskilift, een go-kart circuit en een jachthaven. De verbrandingsinstallatie is van plan de minder fraaie buitenkant te verdoezelen, waarom dan niet voor iets anders kiezen dan alleen maar decoratieve elementen? Op 5 km van het stadscentrum kan deze fabriek met skipiste uitgroeien als het symbool van de Deense pionier in afval. n
Si le projet lauréat des agences d’architecture BIG et Realities United se concrétise, ce sera la plus grande installation de ski alpin du pays. Amager, quartier industriel, possède déjà plusieurs activités de loisirs: un téléski nautique, un circuit de kart et un port de plaisance. L’usine d’incinération devant se doter d’un habillage, pourquoi ne pas en faire autre chose qu’un simple élément décoratif ? A 5 km du centre-ville, cette usine skiable pourrait bien devenir le symbole d’un Danemark pionnier en matière de traitement des déchets. n
VOLA Round Series hand shower Uniquely refreshing. Visibly VOLA.
VOLA Studio Tour & Taxis Havenlaan 86C 1000-Bruxelles Tel.: 02 465 96 00
[email protected] www.vola.be
18
OLS HOUSE
OLS HOUSE
WONING STUTTGART, DUITSLAND JURGEN MAYER H.
MAISON D’HABITATION STUTTGART, ALLEMAGNE JURGEN MAYER H.
O
O
Het is een eengezinswoning ontworpen voor vier personen met op de begane grond een imposante inkomhal, een bijkeuken en een spa-ruimte. De benedenverdieping omvat woonruimtes, een eetkamer en keuken met vrij uitzicht op de omliggende heuvels en een terras met uitzicht op de tuin. Op de bovenverdiepingen bevinden zich de private ruimtes: slaapkamer, badkamer, kleedruimte. Het centrale element van het huis is een sculpturale trap die de drie verdiepingen met elkaar verbindt.
C’est une maison familiale conçue pour 4 personnes, avec un rez-de-chaussée comprenant un imposant hall d’entrée, une buanderie et un spa. Le rez-de-jardin regroupe les espaces de vie, la salle à manger et la cuisine, avec une vue dégagée sur les collines environnantes et une terrasse donnant sur le jardin. Les étages accueillent les espaces privés: chambres à coucher, salles de bains, dressing. L’élément central de la maison est un escalier sculptural qui relie les trois niveaux.
LS House is een door het Duitse architectenbureau Jürgen Mayer H. Architects ontworpen villa die vooral wordt gekenmerkt door het overwicht aan krommingen en het gebruik van witte kleuren in een organische stijl. Het huis is gebouwd van gewapend beton en bestaat uit drie verdiepingen. Het staat op een hellend terrein met een royaal uitzicht over de vallei in een woonwijk van Baden-Württemberg, vlakbij Stuttgart.
LS House est une villa conçue par le studio allemand Jurgen Mayer H., qui marque une prédominance pour les courbes et l’usage du blanc dans un style organique. La maison a été construite en béton armé et comprend trois étages. Elle se dresse sur un terrain en pente avec une vue généreuse sur la vallée, dans un quartier résidentiel non loin de Stuttgart, dans le Bade-Wurtemberg.
19
Aan de buitenkant heeft het huis twee kleuren die steeds terugkeren waarmee de ronde vormen van de muren en het dak extra worden benadrukt. Een onopvallende ingang aan een van de zijkanten leidt direct naar het centrale deel van het huis. Elke ruimte is afgebakend door gebogen wanden en het meubilair is opgenomen in de muren om functionele opslagruimtes voor de bewoners te creëren. De middelste verdieping komt uit op een balkon dat zowel langs de voorzijde als langs de achterzijde van het pand loopt en op de tweede verdieping is er een klein overdekt balkon. Het nieuwe huis ligt op een heuvel in de buurt van Stuttgart, in een woonwijk waar de meeste huizen dateren uit de jaren ’60. De voorgevel heeft een warmte-isolatiesysteem en een coating van aluminium en glas. De anti-verblindingslatten en -schermen zorgen voor een geïntegreerde zonwering en bescherming tegen de hitte. Alle lichte scheidingswanden aan de binnenkant zijn gemaakt van gipsplaten. Het dak van het huis is gemaakt van vooraf gepatineerde zinkplaten en is uitgerust met zonnepanelen. n 20
La maison est recouverte de deux teintes de rendu différentes pour souligner les formes arrondies des murs et du toit. Une entrée discrète est positionnée sur un des côté et mène directement au centre de la maison. Chaque chambre est délimitée par des cloisons incurvées et le mobilier est compris dans les murs, créant des zones de stockage fonctionnels pour les résidents. L’étage du milieu s’ouvre sur un balcon à la fois le long de la façade du bâtiment et sur l’arrière, tandis que le deuxième étage dispose également d’un petit balcon couvert. La nouvelle maison prend place sur une colline près de Stuttgart. Elle se situe dans un quartier résidentiel dont la plupart des maisons datent des années 1960. La façade se compose d’un système composé d’une isolation thermique et d’un revêtement en aluminium et en verre. Des lattes et des bâches anti-éblouissement offrent une protection solaire intégrée, ainsi qu’une protection contre la chaleur. Toutes les cloisons légères à l’intérieur sont faites de plaques de plâtre. Le toit de la maison est composé de plaques de zinc prépatinées et est équipé de panneaux solaires. n
Met doorstrijkmortel zet u er vaart achter ! Maçonnez à toute allure avec les mortiers à plein-bain !
Met doorstrijkmortel gebeurt het metselen en het voegen van de gevel
Avec les mortiers à plein bain, on maçonne et on rejointoie la façade en même
tegelijkertijd, wat voor een korter bouwproces zorgt en een hogere duurzaamheid
temps. Dès lors, cela réduit le processus de construction et procure une durabilité
teweegbrengt.
plus élevée.
De architecturale mogelijkheden zijn legio. Er kan geopteerd worden voor een
Les possibilités architecturales sont énormes. On peut opter pour une façade
gevel met een traditioneel uitzicht, maar door te spelen met een verschil in
d’aspect traditionnel ou jouer avec des variations dans les joints horizontaux et
kop- en stootvoegen, diep terugliggende voegen of extreem brede voegen, kan
verticaux, des joints fortement en retrait ou encore extrêmement larges. Vous
eveneens een prachtig lijnenspel gecreëerd worden. Bovendien zorgt het groot
procurez ainsi à la façade une ligne sans pareil ! De plus, le grand pouvoir liant
kalkbindend vermogen voor minder kans op uitbloeiingen.
de la chaux apporte moins de risques d’efflorescences.
U vindt de technische gegevens op onze website www.weber-belgium.be,
Vous trouverez les données techniques sur notre site internet
die eenvoudig gekopieerd kunnen worden in uw lastenboeken.
www.weber-belgium.be, données facilement copiables dans vos cahiers des charges.
www.weber-belgium.be
Volg ons op : Suivez-nous sur :
22
HET ‘ANTI-MUSEUM’ SOUMAYA
L’ANTI-MUSÉE SOUMAYA
MUSEUM MEXICO CITY, MEXICO DAVID CHIPPERFIELD
MUSÉE MEXICO CITY, MEXIQUE DAVID CHIPPERFIELD
H
L
et onlangs geopende Jumex Museum in Mexico is een sober, door de Britse architect David Chipperfield ontworpen gebouw dat niets opzichtig heeft. Het omvat enkel en alleen maar de collectie van Eugenio Lopez, erfgenaam van de Jumex-groep, een bedrijf voor de productie en verpakking van vruchtensap. Deze Lopez koopt sinds 1995 moderne kunst in onder de bezielende invloed van zijn consulente Patricia Marshall. Momenteel bezit hij circa 2.700 Latijns-Amerikaanse en internationale werken met een nogal conceptuele visie. De drie openingstentoonstellingen die op het parkeerterrein op de bovenste verdieping van het gebouw zijn gehouden, en in het bijzonder het schitterende eerbetoon aan de Amerikaanse conceptuele kunstenaar James Lee Byars getuigen van een echte intellectuele ambitie. ‘Dit is een enorme sprong voorwaarts voor Mexico dat al over een dynamisch podium voor de moderne kunst beschikt’, zegt Hans Ulrich Obrist, mededirecteur van de Serpentine Gallery in Londen,… ‘Er zal een Jumex-effect ontstaan zoals er ook een Beaubourg-effect bestaat’.
e Musée Jumex à Mexico, sobre édifice conçu par l’architecte britannique David Chipperfield, n’a rien d’ostentatoire, pas plus que la collection d’Eugenio Lopez, héritier du groupe Jumex de production et conditionnement de jus de fruits. Cet homme achète de l’art contemporain depuis 1995, sous l’impulsion de la conseillère Patricia Marshall. Il possède aujourd’hui quelque 2.700 œuvres latino-américaines et internationales d’inspiration plutôt conceptuelle. Les trois expositions inaugurales, mises en scène du parking au dernier étage du bâtiment, notamment le magnifique hommage à l’artiste conceptuel américain James Lee Byars, témoignent d’une réelle ambition intellectuelle. ‘C’est un saut quantique pour le Mexique, qui possède déjà une scène dynamique, estime Hans Ulrich Obrist, codirecteur de la Serpentine Gallery à Londres. Il y aura un effet Jumex comme il y a eu un effet Beaubourg.’
23
Net als Beaubourg, een Parijs instituut onder de signatuur van Richard Rogers en Renzo Piano, heeft David Chipperfield een piazza (open plein) naar de stad ontworpen, die via een grote glazen deur in het gebouw uitkomt. ‘Dit is een museum voor alle mensen’, zegt de architect. Voor de burger kost een entreekaartje slechts 2 dollar (1,50 euro) dat goedkoper is dan dat van MuAC (Universiteitsmuseum voor moderne kunst) en het Antropologisch Museum in Mexico. Maar de prijs blijft hoog in een land waar 45,5% van de bevolking in armoede leeft. ‘Als mensen niets hoeven te betalen dan zijn ze minder betrokken en is het slechts een afleiding voor hen’, redeneert Patrick Charpenel, directeur van het Jumex Museum. ‘De helft van ons programma heeft een sociale dimensie, waaronder het verlenen van studiebeurzen. Ook is een project met het kunstenaarscollectief Superflex opgezet voor de levering van elektriciteit in gebieden waar dit ontbreekt.’ Voor de kunstenaar Gabriel Orozco zal deze humane ader andere particuliere initiatieven stimuleren. ‘Vanaf het begin beoogt deze collectie niet het verzamelen van objecten vanwege hun waarde, maar om ze te delen met toekomstige generaties’, valt zijn collega Abraham Cruzvillegas hem bij. ‘Er wordt vaak ge zegd dat Mexico gewelddadig is. We geven hiermee het bewijs dat het land ook cultuur voortbrengt. Eugenio Lopez laat vooral zien dat we een instelling met smaak en onderscheidingsvermogen kunnen bouwen zonder overdadige kosten (de officieuze kosten bedragen circa 50 miljoen dollar).’ n 24
A l’instar de Beaubourg, institution parisienne griffée par Richard Rogers et Renzo Piano, David Chipperfield a imaginé une piazza ouverte sur la ville, qui s’invite dans l’édifice par une large porte vitrée. ‘C’est un musée civique’, insiste l’architecte. Civique, mais dont le billet d’entrée est à 2 dollars (1,50 euro), moins cher que le Muac (musée universitaire d’art contemporain) et le musée anthropologique de Mexico. Mais ce coût reste substantiel dans un pays où 45,5 % de la population vit dans la pauvreté. ‘Si les gens ne payent pas, ils ne s’engagent pas, ça ne devient qu’une simple distraction, argumente Patrick Charpenel, directeur du Musée Jumex. La moitié de notre programme a une portée sociale, avec des bourses d’études. On a aussi mis en place un projet avec le collectif d’artistes Superflex pour amener de l’électricité dans les régions qui n’en ont pas.’ Pour l’artiste Gabriel Orozco, cette veine citoyenne stimulera d’autres initiatives privées. ‘Depuis le début, cette collection n’amasse pas des objets pour leur valeur mais pour les partager avec les générations futures, ajoute son confrère Abraham Cruzvillegas. On dit souvent que le Mexique produit de la violence. On donne ici la preuve qu’il peut également produire de la culture.’ Eugenio Lopez démontre surtout qu’on peut bâtir une institution sans débauche de moyens (coût officieux d’environ 50 millions de dollars), avec goût et discernement. n
Fall in love with Daikin Emura.*
* Laissez-vous séduire par le Daikin Emura. Verliefd op Daikin Emura. Daikin Emura est l’alliance parfaite entre raffinement et ingéniosité. Ses fonctions innovantes et intelligentes réduisent de façon optimale sa consommation énergétique. Daikin Emura is geraffineerd aan de buitenkant en intelligent aan de binnenkant. Geïntegreerde intelligentie en innovatieve eigenschappen staan garant voor een laag energieverbruik.
Scan & Discover the new Daikin 3D App!
Info? www.daikin.be
26
EEN VLEUGJE ROG
UN AIR DE RAIE
INTERNATIONALE LUCHTHAVEN SHENZHEN, CHINA MASSIMILIANO EN DORIANA FUKSAS
AÉROPORT INTERNATIONAL SHENZHEN, CHINE MASSIMILIANO ET DORIANA FUKSAS
S
L
henzhen luchthaven is één van de vijf drukste luchthavens in China. In 2008 won het architectenbureau Studio Fuksas de internationale ontwerpwedstrijd voor de uitbreiding van de luchthaven met een bijzonder ontwerp van Terminal 3. De nieuwe terminal met een oppervlakte van zo’n 500.000 m2 en een totale lengte van 1,5 km betekent meer dan een verdubbeling van de capaciteit voor de luchthaven en telt 63 gates. De nieuwe luchthaven omvat een hoofdgebouw en twee gangen van 1.050 m lang en 650 m breed in kruisvorm. Met een overspanning van 80 m lijkt de organische dakvorm geboetseerd door de wind. Het ontwerp doet het beeld oproepen
e nouveau terminal de l’aéroport international chinois Bao’an de Shenzhen est le premier aéroport réalisé par les architectes Massimiliano et Doriana Fuksas. Il est en passe de devenir un monument moteur du développement économique de Shenzhen, l’une des villes déjà les plus dynamiques du monde. Ce terminal, avec 63 portes d’embarquement et 15 à distance, est à ce jour le plus grand bâtiment public construit à Shenzhen. Il permettra d’augmenter la capacité de l’aéroport existant de 58% en accueillant jusqu’à 45 millions de passagers par an. En amont de la conception, Studio Fuksas a examiné les formes de diverses créatures vivantes. ‘Le concept
27
28
van een rog, een vis die tijdens het zwemmen van vorm verandert. Natuurlijk licht dringt door tot in de kern van het ontwerp via duizenden hexagonale dakramen. Doorheen het honingraat motief van de buiten- en de binnenschil wordt het licht gefilterd in verschillende richtingen en creëert binnen dynamische effecten en patronen. De schil is opgebouwd uit bolvormige metalen panelen en glazen panelen die gedeeltelijk kunnen geopend worden. De ingang bevindt zich onder een ‘staartvormige’ structuur die leidt naar een hoofdterminal. Het interieur wordt gedomineerd door witte kegelvormige kolommen die de hexagonale dakstructuur overspannen en tegelijkertijd dienst doen als ventilatieopeningen. Het interieur is sober ingericht met een roestvrij stalen afwerking en een gepolijste tegelvloer dat het honingraat patroon weerspiegelt en vermenigvuldigt. Het ruimtelijk concept brengt het idee van beweging (reizen) en pauzeren (wachten) samen. Het middelpunt van het interieur is de hal gelegen aan de kruising van het gebouw. Hier komen drie functies bijeen: vertrek, aankomst en diensten. Vides die over de volledig hoogte lopen verbinden deze functies met elkaar en trekken licht van de bovenste verdieping tot helemaal beneden. Twee andere fases zijn gepland voor de verdere uitbreiding van de luchthaven. n
du Terminal 3 de l’aéroport international de Shenzhen Bao’an évoque l’image d’une raie manta, un poisson qui respire et modifie sa propre forme, subit des variations, [et] se transforme en oiseau pour célébrer l’émotion et la fantaisie d’un vol’, ont déclaré les architectes. La structure de 500.000 m2, 1,5 km de long avec des portées de 80 m, développe une double peau interne et externe. Le toit incurvé construit en verre et en acier s’enroule autour du terminal. Des lucarnes hexagonales perforent la surface du toit, permettant à la lumière naturelle de filtrer à travers tout le terminal. Ce modèle, que les architectes décrivent comme un nid d’abeilles, se reflète dans le carrelage poli, ainsi que sur l’acier inoxydable des comptoirs d’enregistrement et des portes spécialement conçues par les architectes pour l’aéroport. Tous les intérieurs ont un profil sobre et une finition en acier inoxydable qui reflète et multiplie le motif en nid d’abeille de la peau interne. Les panneaux d’information et les unités de climatisation sont forgées tels des arbres, tandis que les colonnes de support donnent l’impression de celles implantées dans les cathédrales, pour citer un point de comparaison vanté par les concepteurs. Ces derniers travaillent actuellement sur deux autres extensions de l’aéroport, qui verront le jour à l’horizon 2025 et 2035. n
29
30
MUSEUM TE DAKHLA
MUSÉE DE DAKHLA
MUSEUM DAKHLA, MAROKKO OMAR KOBBITÉ
MUSÉE DAKHLA, MAROC OMAR KOBBITÉ
A
L
Vanaf het begin was het doel van de hoofdontwikkelaar Agentschap Zuid duidelijk geweest: bestaande modellen van musea mochten niet gedupliceerd worden. De deelnemende ontwerpers moesten een cultureel centrum van de volgende generatie bedenken en een plek die rekening houdt met de realiteit van het gebied door alle aanwezige culturele aspecten samen te smelten. Het nieuwe gebouw wil de cultuur van het nomadisme in de Sahara van Marokko in de kijker zetten weliswaar in een modern jasje.
Selon l’Agence du Sud, il ne s’agit pas de dupliquer des modèles existants mais plutôt d’une innovation pour la création d’une institution culturelle de nouvelle génération qui prend en compte les réalités du territoire, tout en étant prospectif et inventif dans ses rapports aux contenus et aux publics. Un musée qui constituerait un pôle à dimension culturelle, touristique, sociétale, économique mettant en valeur les collections du Royaume.
ls onderdeel van de ontwikkeling van een cultureel centrum voor Dakhla lanceerde het Agentschap Zuid een internationale architectuurwedstrijd. De Marokkaanse architect Omar Kobbité behaalde de eerste prijs in deze wedstrijd, in samenwerking met Franse architect Erik Giudice, voor het ontwerpen van een museum dat vermoedelijk in 2016 zijn deuren zal openen. De ontwerpers gebruikten het lokale karakter van Marokko als inspiratie voor het concept.
Het uitzicht van het museum doet denken aan opgezette bedoeïenen tenten. De hele constructie oogt luchtig. Schuine wanddelen geven de illusie van beweging. Opgelicht langs buiten geeft dit ’s avonds een dynamisch beeld.
’appel à projets lancé par l’Agence du Sud pour la construction d’un musée à Dakhla a été remporté par l’architecte marocain Omar Kobbité qui, pour ce concours international d’architecture, s’est associé avec le Français Eric Gaudie. Les lauréats auront à réaliser, à Dakhla, une institution dédiée à la valorisation de l’histoire et du patrimoine matériel et immatériel des provinces du Sud. Les nouveaux partenaires seront chargés de la conception architecturale et du suivi de la réalisation de cette institution.
Ce musée futuriste de Dakhla sera, également, un moyen de favoriser la naissance d’un espace identitaire, mais aussi un lieu de pratique urbaine et d’ouverture sur le monde. Il repose sur des axes structurants et totalement articulés: des axes de diffusion et médiation, de conservation et d’enrichissement des
31
32
Gebouwd op ongeveer 4.500 m2, zal het museum tijdelijke tentoonstellingen, meditatieruimten, educatieve workshops en ruimte voor onderzoek en werk onderbrengen. Omwille van zijn rol als cultureel centrum heeft het museum ook de bedoeling om kunst die specifiek is voor de regio en erfgoedcollecties in de kijker te zetten. Het museum drukt haar identiteit uit door middel van architectuur die zowel eenvoudig is in zijn uitvoering als uniek in zijn vormgeving.
fonds et de préservation permettant, à terme, de faire de cet établissement un centre de référence pour la culture Beidane et du nomadisme dans le Maroc saharien. Il sera aussi un axe de recherche et de partage de connaissances et de savoirs. Le musée futuriste de Dakhla constituera, également un enjeu culturel et identitaire, à travers la reconnaissance et la valorisation des caractéristiques et spécificités de la population Beidane du Royaume.
De structuur van het museum binnen bestaat grotendeels uit repetitieve vierkante volumes die aan elkaar zijn geschakeld. Elk volume is afgebakend door schuine muren die per vierkant van richting verschillen. Daar waar hellende muren aansluiten, ontstaan ofwel open ruimtes ofwel meer intieme ruimtes.
D’une superficie d’environ 4.000 m² couverts, le projet intégrera les fonctions d’accueil, de convivialité, de présentation, d’expositions temporaires, des espaces de médiation, des ateliers éducatifs, des espaces de recherche et de travail, en plus d’un aménagement paysager des espaces extérieurs.
De structuur binnen is net zo dynamisch als het beeld buiten en laat een grote flexibiliteit toe in de organisatie en de tentoonstellingen. Doorheen de uitgesneden gevelopeningen krijgt de bezoeker vanuit het museum een gevarieerd uitzicht op de omgeving afhankelijk van de gekozen route. Het interieur vormt samen met het rotsachtige woestijndecor een geheel. Het beton in zanderige tinten ondersteunt mede het monolithische concept waarbij het gebouw in harmonie is met de baai van Dakhla. n
Au-delà de l’enjeu architectural et fonctionnel, ce projet intègrera des dimensions de scénographie muséale et d’aménagement paysager et devra accorder, dès ses premières phases de conception, une attention particulière aux problématiques environnementales et de développement durable. Rappelant le déploiement de tentes bédouines, l’ossature du bâtiment prend place dans une légèreté mesurée en harmonie avec le paysage minéral de la région. Appelé par ses concepteurs ‘La grande escale’, le projet propose un voyage dans un bâtiment qui prend ses marques à travers un programme varié, ponctué par différents degrés de transparences et de porosités, des vues sur les patios et les extérieurs ainsi qu’une relation avec le ciel grâce à ses multiples ouvertures zénithales qui accrochent la lumière. n 33
34
BUITENKAMER
CHAMBRE EXTÉRIEURE
UNIVERSITAIRE CAMPUS LOS ANGELES, VERENIGDE STATEN MORPHOSIS ARCHITECTS
INSTALLATION UNIVERSITAIRE ET RÉSIDENTIELLE LOS ANGELES, ETATS-UNIS MORPHOSIS ARCHITECTS
I
L
n het hart van Hollywood op de Sunset Boulevard ligt het Emerson College Los Angeles (ELA), een ontwerp van Morphosis architecten. De nieuwe universiteit heeft begin dit jaar haar deuren geopend amper twee jaar na de start van de bouw. De nieuwe faculteit wordt de permanente basis voor studenten van de beroemde Kunst en Communicatie school die gevestigd is in Boston. De universiteit biedt naast doctoraats-, certificaat en professionele opleidingen ook plaats aan workshops, lezingen en andere evenementen bedoeld voor de gemeenschap van LA. ‘Het gebouw is zo ontworpen om in onderwijs de interactieve en sociale aspecten meer aan bod te laten komen. We hebben ontworpen met aandacht voor de gemeenschap zowel in termen van openbare ruimte als duurzaam ontwerp’, verduidelijkt Thom Mayne van Morphosis architecten. Vanwege de iconische locatie ontstaat dialoog tussen de educatieve achtergrond van de studenten en hun mogelijke toekomst in de film- en theaterindustrie. De student identificeert zich met zijn Hollywood omgeving. ELA universiteit brengt verschillende programma’s van een school zoals studentenhuisvesting, educatieve faciliteiten en administratieve kantoren samen op één stedelijke locatie. De schoolinrichting beschikt over tal van technologische en
’agence Morphosis Architects, basée à Los Angeles a livré le ‘Emerson College of Los Angeles (ELA)’, une nouvelle installation universitaire et résidentielle pour étudiants en télévision, cinéma, production et écriture de scénarios. Basée à Boston, Massachusetts, Emerson est une société qui s’oriente vers les technologies de la communication et des arts. L’architecte Thom Mayne a dessiné cette création singulière au cœur de la ville qui s’élève sur 10 étages sur une portion de Sunset Boulevard. Le but pour l’architecte était de créer un véritable lieu de créativité pour les étudiants, d’où sa structure audacieuse. Le bâtiment accueille plusieurs studios d’enregistrement, des salles de répétition, un cinéma… Cette volonté de créativité qui se transpose dans l’architecture du lieu est l’objet même des enseignements proposés aux étudiants. Situé au cœur de Hollywood, la nouvelle université définit une nouvelle identité dans la deuxième plus grande ville des ÉtatsUnis. Le bâtiment a été conçu pour conjuguer les aspects interactifs et sociaux de l’éducation, par une création impliquant une communauté plus large – avec une réflexion élargie, à la fois en termes d’espace public et de conception durable. Le nouveau campus permet le logement de 217 étudiants, et délimite des zones formant un noyau dynamique dédié à la créativité, à l’apprentissage et à l’interaction sociale. Compo-
35
innovatieve voorzieningen, ontworpen om studenten de mogelijkheid te bieden om hun creativiteit te botvieren: een buitenruimte voor live vertoningen en optredens, een surround audio postproductie ruimte, een hoogkwalitatieve vertoningzaal voor films, computerlabo’s, mengkamers… . Twee slanke torens van tien verdiepingen hoog zijn verbonden door een langgerekt platform waarin multifunctionele ruimtes zitten. Deze omkaderende torenvolumes zijn bedoeld voor de huisvestiging van zo’n 217 studenten, terwijl ze een groep van kronkelende volumes omringen. Dit is het kloppend hart van de school bedoeld om creativiteit, het leren en sociale interactie te stimuleren. In deze kern bevinden zich de klaslokalen en kantoren voor administratie te midden van terrassen, open ruimtes en verbindingsbruggen die zich tussen de ruimtes hebben gevormd op verschillende verdiepingen. Informele sociale interactie tussen studenten en medewerkers maar ook creatieve kruisbestuiving wordt bevorderd. De buitengalerijen, die de studentenkamers en gemeenschappelijke ruimtes met elkaar verbinden, kijken uit op deze buitenruimtes. Deze galerijen zijn omhuld met een golvend, geweven metalen vlies dat doorloopt over de volledige hoogte aan de binnenkant van de torens. n 36
sée de deux tours résidentielles reliées entre elles, la base carrée se développe sur 10 étages et renferme un volume central ouvert pour créer une ‘chambre extérieure’. La forme sculptée des logements et des bureaux administratifs se tisse à travers le vide. Les terrasses à plusieurs niveaux et les espaces interstitiels favorisent l’activité sociale et créative informelle. Un amphithéâtre en plein air déploie une vue sur l’enseigne ‘Hollywood’. ‘L’ensemble du bâtiment devient une scène pour la projection de films d’étudiants ou pour des événements de l’industrie du cinéma’, explique l’architecte. ‘La nouvelle installation sert également à l’organisation d’ateliers, de conférences et d’événements à l’adresse des anciens élèves et de la communauté de Los Angeles. Avec ses écrans, ses relais médias, le son et l’éclairage incorporés dans la charpente métallique de la façade, le bâtiment sert de toile de fond visuelle et dynamique à des spectacles en plein air.’ C’est l’ensemble du bâtiment qui constitue une mise en scène. Donnant sur la terrasse à plusieurs niveaux, des couloirs extérieurs et des salles communes sont ombragés par une texture en canevas de métal couvrant toute la hauteur de la face intérieure des tours. De vastes volumes en plein air, un espace pédagogique et la circulation extérieure dans l’atrium ouvert permettent de profiter du climat tempéré de la région. n
37
38
VILLA KOGELHOF IN KAMPERLAND
LA VILLA KOGELHOF DE KAMPERLAND
WONING NOORD-BEVELAND, NEDERLAND PAUL DE RUITER
MAISON D’HABITATION NOORD-BEVELAND, PAYS-BAS PAUL DE RUITER
D
L
De opdrachtgever wilde een eenvoudig maar visueel opvallend en ongewoon huis. Het was duidelijk dat het landschap zoveel mogelijk behouden zou blijven. Voor het ontwerp van het huis werd de architect geïnspireerd door de typische kenmerken van de regio: de talloze eilanden en schiereilanden gescheiden door kanalen en met elkaar verbonden door bruggen en dammen. Het eerste ondergrondse niveau biedt toegang tot het huis en de hoofdruimte ligt in een vierkant vlak van glas en een stalen sokkel in V-vorm. Het terrein, afgelegen in een beschermd natuurgebied op een locatie die vroeger voor landbouwgrond was bestemd, werd zeven jaar geleden door de huidige eigenaar verworven. Als onderdeel van het door de provincie Zeeland in 2006 ingevoerd beleid om natuurgebieden in de regio met elkaar te verbinden voor de bescherming van de flora en fauna, werd toestemming verleend om het huis op dit terrein te bouwen op voorwaarde dat er een deel aan de natuur zou worden teruggegeven.
Le maître d’ouvrage souhaitait une maison simple, mais remarquable et inhabituelle sur le plan visuel. Il était clair que le paysage devait rester aussi préservé que possible. Pour la conception de la maison, l’architecte s’est inspiré des caractéristiques typiques de la région : les nombreuses îles et presqu’îles sont séparées par des canaux et reliées par des digues et des ponts. Le premier niveau souterrain permet d’accéder à la maison et l’espace principal est posé en surface sur un carré de verre et un pied d’acier en forme de V. Situé à l’écart dans une zone naturelle préservée, le site, d’anciennes terres agricoles, a été acquis par le propriétaire actuel il y a sept ans. Dans le cadre de la politique visant à interconnecter les espaces écologiques de la région pour la défense de la faune et la flore menée par la province de Zélande depuis 2006, le terrain a été rendu constructible à la seule condition qu’il soit à nouveau en partie rendu à la nature.
e Nederlandse architect Paul de Ruiter ontwierp het zelfvoorzienende huis ‘Villa Kogelhof’. Deze ruwe en minimalistische constructie bestaat uit twee afzonderlijke delen, een ingegraven en een verhoogd deel met een panoramisch uitzicht van 360°. Het huis dat in Noord-Beveland (Nederland) ligt, wordt omringd door circa 71.000 bomen in een park van 25 hectare.
’architecte néerlandais Paul de Ruiter a imaginé la villa Kogelhof, une maison autonome en énergie. Cette construction brute et minimaliste se compose de deux volumes distincts, l’un enterré et l’autre surélevé avec une vision panoramique à 360°. La maison située à Noord-Beveland aux Pays-Bas est entourée de quelques 71.000 arbres dans un parc de 25 hectares.
39
Hierdoor werd op het terrein een bos van 71.000 bomen aangeplant en een zeer grote rechthoekige vijver gegraven waarvoor 70.000 m3 aarde moest worden verwijderd. Het volume van het ondergrondse huis omvat de ingang, garage, kelder en een kleine werkplaats met uitzicht over de waterspiegel van de vijver. Het gehele woongedeelte bevindt zich in een ‘zwevend’ glazen volume. Het niveau is volledig open naar buiten en is onderverdeeld in verschillende leefruimtes, een eetkamer, keuken, slaapvertrekken, badkamers en een patio. De bovenste verdieping hangt op 3,5 m boven de grond en heeft een grote glazen gevel. Er is een vloeiende scheiding tussen binnen en buiten waardoor een tastbaar contact met de natuur is ontstaan. 40
Ainsi, une forêt de 71.000 arbres a été plantée et un gigantesque étang rectangulaire creusé nécessitant l’extraction de 70.000 m3 de terre. Le volume souterrain de la maison accueille l’entrée, le garage, la cave et un petit atelier et s’ouvre sur l’étang. Tout l’espace de vie est quant à lui situé dans un volume ‘flottant’ de verre suspendu. Totalement ouvert sur l’extérieur, le niveau se divise en différentes pièces à vivre, salle de séjour, cuisine, chambres à coucher, salle de bains et patio. L’étage supérieur est suspendu à 3,5 m au-dessus du sol et bénéficie d’une vaste façade vitrée. La séparation entre intérieur et extérieur est fluide, et le contact avec la nature tangible.
De gevel is aan alle kanten van dubbele beglazing voorzien en biedt niet alleen een spectaculair uitzicht op het omliggende landschap, maar maakt het ook mogelijk dat het pand zijn eigen energie opwekt door middel van een binnenlaag van zonwerend doek. Als het doek wordt neergelaten, vormt er zich een luchtspouw waardoor de warme lucht uit het huis wordt afgezogen door een centraal geregeld ventilatiesysteem dat zorgt voor de verwarming van het gebouw. Het warme water wordt zelf geproduceerd door een pelletkachel en met het hout dat uit het eigen bos wordt gewonnen. Het gebouw biedt ook verwerking en recycling van afval, terwijl de elektriciteit wordt opgewekt door zonnepanelen op het dak, binnenkort aangevuld met een windmolen. n
La façade entièrement en double vitrage offre non seulement une vue spectaculaire sur le paysage environnant, mais permet aussi à l’édifice de générer sa propre énergie, grâce à une couche intérieure en tissu solaire-réfléchissant. Quand le tissu est baissé, une cavité aérienne se forme permettant à l’air de la villa d’être extrait par un système de ventilation central et d’assurer le chauffage du bâtiment. L’eau chaude est quant à elle produite par un poêle à granulés de biomasse en bois extrait de la forêt privée. Le bâtiment assure également le traitement et le recyclage de ses déchets, tandis que l’électricité est produite par les panneaux solaires du toit, bientôt supplées par une éolienne. n 41
42
EEN REFLECTIE OP DE GESCHIEDENIS
CATALYSEUR MINIMALISTE
‘4 WORLD TRADE CENTER’ NEW YORK, ETATS-UNIS FUMIHIKO MAKI
‘4 WORLD TRADE CENTER’ NEW YORK, ETATS-UNIS FUMIHIKO MAKI
D
P
e eerste van de nieuwe WTC torens ‘4 World Trade Center’ is sinds november 2013 geopend. Het ontwerp van de Japanse architect Fumihiko Maki behoort tot een collectieve groep van gebouwen die gebaseerd zijn op het masterplan van Studio Daniel Libeskind ‘Memory Foundations’ voor de herontwikkeling van de WTC site. Het gebouw is ontworpen om een sterk sculpturaal effect te hebben, maar is tegelijkertijd bescheiden aanwezigheid langs de skyline van New York City. Vanop afstand kan het gezien worden als een minimalistisch sculptuur maar naarmate je dichterbij komt, ervaart de bezoeker het gebouw als een architecturaal object door zijn kleur, materiaalkeuze en detailleringen. De toren, gaande van een parallellogram tot een trapeziumvormige top, is bekleed met lichtreflecterende beglazing dat dynamisch van uiterlijk verandert afhankelijk van het tijdstip van de dag, het weer en het licht. Het reflecteert zijn omgeving en wordt er in opgenomen. Het gebouw cijfert zichzelf weg. De vorm van de toren wordt gedefinieerd door twee glazen stompe randen op het zuidwesten en noordoosten, die binnenspringen waardoor de hoeken slank en scherp tonen.
lus de 12 ans après les attentats meurtriers du 11 septembre 2001 à New York, c’est la plus petite des quatre nouvelles tours en construction qui a ouvert ses portes à Manhattan. Baptisée ‘4 World Trade Center’, ce bâtiment gainé de verre de 298 m de haut, est une version courte de ‘One World Trade Center’, la tour de la Liberté qui ne sera pas terminée avant le début 2014. Elle a été dessinée par Fumihiko Maki. ‘Ce site devient une fois de plus une partie de la croissance continue de New York, il a renoué avec la ville qui l’entoure et les personnes qui vivent et travaillent dans ce quartier. Il a fallu des années de travail acharné et de coopération pour que tout cela soit possible. Ce remarquable édifice crédite avec réalité tous ces efforts’, explique le maire de New York, Michael Bloomberg. Cette tour de bureaux de 72 étages a coûté deux milliards de dollars. Non loin d’elle, un musée du 11 septembre 2001 devrait par ailleurs ouvrir ses portes sur le site de Ground Zero l’an prochain. Une vue imprenable sur l’Empire State Building et sur ‘la ville qui ne dort jamais’. Le bâtiment est construit sur une base carrée jusqu’au 56e étage, à partir duquel un plateau laisse la tour prendre une forme trapézoïdale.
43
72 verdiepingen telt de toren en bereikt uiteindelijk een hoogte van 298 m en bevat 213.700 m2 kantoor- en winkelruimte. De gevelhoeken op de eerste verdiepingen van 4 WTC zijn kolomvrij en liggen in de straat op verschillende hoogtes. Opdat het gebouw zonder al te veel problemen kan worden benaderd, hellen de ingangen aan alle straatzijdes naar het gebouw toe, waardoor een ruimtelijke relatie ontstaat met de omgeving. Vanwege de ligging recht tegenover het WTC Memorial Park zijn toegankelijkheid en voetgangersverkeer belangrijke aspecten in het concept. Het ‘podium’ (de verdiepingen 1 tot 3) springt terug in de hoeken waardoor een grotere openbare ruimte beschikbaar wordt langs de stoep in de vorm van een pleintje. In het interieur is voor de achterwand van de lobby ook reflecterend materiaal toegepast, die zo’n 15 m hoog is. De zwarte granieten wand met een hoogglanzend oppervlakte laat een spiegelbeeld zien van een 11 september monument. In de buitengewoon geproportioneerde lobby zweeft een kunstwerk van Kozo Nishino ‘Sky Memory’. In de rest van het interieur zijn serene materialen en kleuren gekozen. In de torens binnen zijn open en kolomvrije kantoren met overspanningen tot 25 m waardoor huurders gemakkelijk zelf de ideale werksituatie kunnen bepalen. Glas dat loopt van vloer tot plafond laat toe dat een grote hoeveelheid natuurlijk licht binnenvalt en geeft bovendien een ononderbroken uitzicht op de stad vanuit elk raam. n 44
‘L’architecture du Four World Trade Center comporte deux éléments fondamentaux : une tour minimaliste incarnant le calme et la dignité, et un plateau qui sert de catalyseur au paysage urbain environnant, dans le cadre d’une revitalisation du bas de Manhattan’, a expliqué l’architecte. Néanmoins, effet de la crise économique ou superstition liée à un lieu chargé d’émotion et d’histoire, la tour peine à trouver preneur. Seules les administrations de New York, l’autorité portuaire et le département des ressources humaines de la ville, ont prévu de s’y installer, occupant ainsi 60 % de l’espace disponible. Les étages inférieurs de l’édifice sont dédiés à des commerces, et donnent également accès à un ‘hall commerces et transports’ souterrain, en lien avec le terminal des Autorités Portuaires Trans-Hudson sur site. En 2014, la tour Nord, dénommée la One World Trade Center, viendra rejoindre le nouvel édifice, en devenant la plus haute tour des Etats-Unis (541,30 m). Le record a été validé par les architectes du Conseil de l’habitat urbain et des bâtiments élevés(CTBUH). Le nouveau site World Trade Center sera constitué à terme de cinq tours. Il accueillera aussi le mémorial et le musée du 11 Septembre, un centre de transport public, quelque 550.000 m2 de commerces et un centre de production artistique. n
Institut Sainte-Marie • Les Bons Villers Fixscreen® 100 EVO
Private Residence • Knokke L-door ® with Linius® L.033
Find more inspiration for your projects in our reference book !
Private Residence • Waregem Camargue®
www.renson.be
Site Alsberghe & Van Oost • Gent Loggiawood®
46
EEN VERBRANDINGSOVEN ALS EEN KATHEDRAAL
UN INCINÉRATEUR COMME UNE CATHÉDRALE
VERBRANDINGSOVEN ROSKILDE, DENEMARKEN ERICK VAN EGERAAT
INCINÉRATEUR ROSKILDE, DANEMARK ERICK VAN EGERAAT
D
L
Deze nieuwe installatie die door KARA/NOVEREN is gebouwd, verwerkt het afval van negen omliggende gemeenten en zal elektriciteit en thermische energie voor de hele regio van Roskilde produceren. Een toren, waarin zich de schoorsteen van de verbrandingsoven bevindt, stijgt tot 97 m erboven uit en hiermee is een eigentijdse tegenhanger van de gotische torenspitsen van de bakstenen kathedraal in de stad gecreëerd. De gevel van het gebouw bestaat uit twee lagen: een binnenste schil die functioneert als een klimatologische barrière en een buitenste schil die met veel vrijheid is ontworpen. Deze laatste is gemaakt van een ruwe aluminiumplaat in terracottakleur met een patroon van circulaire gaten gerealiseerd door middel van lasersnijden. ’s Nachts geeft de verlichting die tussen de twee gevels is aangebracht, het gebouw een metaforische betekenis die verder reikt dan die van enkel en alleen een industriële verbrandingsoven. Erick van Egeraat
La nouvelle installation traitera les ordures provenant de neuf communes limitrophes et produira électricité et énergie thermique pour la région entière de Roskilde. Une tour, intégrant la cheminée de l’incinérateur, monte à 97 m au-dessus en créant un contrepoint contemporain aux flèches de la cathédrale gothique en briques de la ville. La façade du bâtiment est constituée de deux couches : une peau intérieure, qui fonctionne comme une barrière climatique, et une extérieure, traitée avec une grande liberté. Cette dernière est conçue en tôle brute d’aluminium couleur de terre cuite, avec un motif de trous circulaires réalisés par découpe au laser. La nuit, l’éclairage, implanté entre les deux façades, donne au bâtiment une valeur métaphorique au-delà d’un simple incinérateur industriel. Erick van Egeraat affirme que la façade perforée et rétro illuminée transforme l’incinérateur en un phare incandescent – un symbole pour la production d’énergie de l’installation.
e nieuwe, door de architect Erick van Egeraat ontworpen verbrandingsoven voor het afvalverwerkingsbedrijf KARA/ NOVEREN is in Roskilde (Denemarken) officieel geopend. De architectuur wordt gekenmerkt door de verwijzingen naar de kathedraal van Roskilde vanwege de herinterpretatie van diens bouwsteen en toren.
e nouvel incinérateur conçu par l’architecte Erick van Egeraat pour l’entreprise KARA/NOVEREN a été inauguré à Roskilde, au Danemark. Son architecture est marquée par ses références à la Cathédrale de Roskilde en réinterprétant son matériau et sa tour.
47
bevestigt dat de geperforeerde façade met retroverlichting de verbrandingsoven tot een gloeiend baken transformeert - als symbool voor de elektriciteitsproductie van deze installatie. Meerdere keren per uur zal een vonk uitgroeien tot een brandende vlam die geleidelijk het hele gebouw oplicht en uiteindelijk dooft, waardoor de indruk van gloeiende sintels wordt gewekt. Deze lichteffecten zijn ontworpen om het industriële karakter van het gebouw te benadrukken en om er vooral ’s nachts de poëtische betekenis en uiting aan te geven. 48
Plusieurs fois par heure, une étincelle de lumière grandira jusqu’à devenir une flamme ardente qui éclairera graduellement le bâtiment dans sa totalité pour finir par disparaître laissant l’impression d’une braise rougeoyante. L’éclairage a été conçu pour conférer un sens poétique à la vision nocturne de cet équipement industriel. ‘J’ai voulu, avec ‘Incineration Line 6’ créer un dialogue entre l’héritage historique de cette région et ce qui s’y passe maintenant. Au sol, le bâtiment reprend la forme des usines qui l’entoure.’ expli-
‘Met ‘Incineration Line 6’ wilde ik een dialoog scheppen tussen het historische erfgoed van deze streek en de werkelijke activiteiten. Op de grond neemt het gebouw de vorm aan van de fabrieken er omheen.’, verklaarde Van Egeraat toen hij de internationale wedstrijd in 2008 won waarvoor dit project werd geselecteerd. ‘Vanaf de basis stijgt de schoorsteen tot een hoogte van 100 m. Hij is ook zo bedacht als verwijzing naar de imposante structuren die zich in het omringende landschap bevinden. Maar hij bevat ook een aantal kenmerken van de kathedraal van Roskilde, met name de kleur die lijkt op die van de (bak)stenen.’
quait Van Egeraat à la suite de sa victoire au concours international de 2008 qui servit de sélection pour ce projet. ‘Passé la base, la cheminée monte à 100 m de haut. Elle est pensée, elle aussi, pour être un rappel des imposantes structures qui peuplaient les paysages avoisinant, mais aussi reprend quelques traits de la cathédrale de Roskilde, notamment avec sa couleur qui se rapproche de la palette de briques et de pierres.’ C’est sans aucun doute une impressionnante réalisation architecturale qui découpe, à sa façon, la skyline d’une région 49
Stellig is dit een indrukwekkende architectonische prestatie die op deze wijze de skyline van een vlak gebied doorklieft. Maar de echte innovatie heeft te maken met efficiency, omdat aan de binnenkant de werking van ‘Incineration Line 6’ is bedacht voor een uiterste optimalisatie van energieterugwinning. Op het gebied van het lichtontwerp heeft Van Egeraat samengewerkt met Martin Professional, een grote naam in verlichting. Op de constructie zijn circa 2.000 LED-lampjes en andere spots van het type Sharpie geïnstalleerd. Hierdoor kan men het gebouw op kilometers afstand zien. ’s Nachts transformeert het licht de fabriek in een gigantische open haard, een symbool voor wat er in werkelijkheid aan de binnenkant gebeurt.’ n 50
sans relief. Mais la réelle innovation c’est l’efficacité, puisque le fonctionnement interne de ‘Incineration Line 6’ est pensé pour optimiser à l’extrême la récupération d’énergie. Coté lumière, Van Egeraat a travaillé avec Martin Professional, une marque de luminaire. On retrouve installé sur la structure quelques 2000 LEDs et autres projecteurs de type Sharpie. De quoi être vu à des kilomètres. ‘La nuit, la lumière transforme l’usine en un foyer gigantesque, symbole de ce qui se passe réellement à l’intérieur.’ n
F-DIGITAL DELUXE HOME IS WHERE MY GROHE SPA IS
De ruimte van de badkamer wordt steeds groter en het gebruik van verschillende ´zones´ is hard op weg de norm te worden. Ruimte voor voorbereiding, verjonging, recreatie en ontspanning spelen in de spa-badkamer allemaal een eigen rol. Een nieuwe badkamer is een investering in je gezondheid en welzijn. Laat de GROHE SPA® collectie je dagelijkse rituelen transformeren tot sensationele ervaringen.
GROHE.BE
52
KUNST ONTVANGEN
RECEVOIR L’ART
MUSEUM NEW YORK, VERENIGDE STATEN RENZO PIANO
MUSÉE NEW YORK, ETATS-UNIS RENZO PIANO
H
L
et Whitney Museum of American Art dat door de Amerikanen eenvoudigweg ‘The Whitney’ wordt genoemd, is van oorsprong een museum voor hedendaagse kunst en vertoont hoofdzakelijk werken van Amerikaanse kunstenaars uit de 20e en 21e eeuw. Het museum is vooral bekend om zijn prestigieuze collecties, die dikwijls meer up-to-date zijn dan die van het Museum of Modern Art. De permanente collectie van het Whitney Museum bevat meer dan 18.000 werken van vele bekende kunstenaars, zoals Josef Albers, Donald Baechler, Thomas Hart Benton, Louise Bourgeois, Charles Burchfield, Jackson Pollock, Jasper Johns en Andy Warhol. Edward Hopper heeft een groot deel van zijn werk aan het museum geschonken. De traditionele tweejaarlijkse tentoonstelling promoot de werken van veel opkomende Amerikaanse kunstenaars en is een waar artistiek evenement. Naast de reguliere collectie, heeft het Whitney Museum in New York ook de website Artport ontwikkeld die elke maand diverse uiteenlopende werken toont.
e Whitney Museum of American Art, appelé simplement ‘The Whitney’ par les américains, est à l’origine un musée d’art contemporain qui expose principalement des œuvres d’artistes américains des 20eme et 21eme siècles. Le musée est particulièrement réputé pour ses collections prestigieuses, souvent plus à jour que celles du Museum of Modern Art. La collection permanente du Whitney Museum contient plus de 18.000 œuvres de nombreux artistes de renom, comme Josef Albers, Donald Baechler, Thomas Hart Benton, Louise Bourgeois, Charles Burchfield, Jackson Pollock, Jasper Johns. Andy Warhol, etc. Le peintre Edward Hopper y a notamment légué une grande partie de ses œuvres. Sa traditionnelle exposition biennale permet de faire connaître au plus grand nombre les artistes américains émergents et constitue un véritable événement artistique. En plus de ses collections habituelles, le Whitney Museum de New York a aussi développé un site web, ‘Artport’, qui propose des œuvres différentes chaque mois.
53
54
Het museum werd in 1931 gesticht door Gertrude Vanderbilt Whitney die zelf beeldhouwer en kunstverzamelaar was. Zij heeft ook de ‘Whitney Studio Club’ bedacht, een in 1918 opgezette tentoonstelling om het werk van onbekende Amerikaanse avant-garde kunstenaars te promoten. Het eerste gebouw van het museum, dat in 1966 onder de signatuur van Marcel Breuer en Hamilton Smith werd gebouwd, heeft een betonnen structuur met een bekleding van gepolijst graniet. Gelegen in het New Yorkse Upper East, onderscheidt het zich door zijn omgekeerde piramidevorm en zijn spaarzame ‘binnenstebuiten’ vensters. In tegenstelling tot die van het huidige museum zullen de tentoonstellingszalen van het nieuwe museum over de volledige lengte en hoogte worden gebouwd, vanwege de zeer beperkte bouwruimte in de wijk. Het bijzondere is dat men een zaal van 1.672 m² kan doorlopen zonder een enkele pilaar of andere visuele onderbreking, de enige in zijn soort in New York. Het project heeft veel kritiek te weeg gebracht, waarbij het nieuwe gebouw als saai en eentonig is omschreven. Carter Foster, de
Le musée a été créé par Gertrude Vanderbilt Whitney. Elle était elle-même sculptrice et collectionneuse d’art. Gertrude Vanderbilt a également imaginé le ‘Whitney Studio Club’, une exposition conçue en 1918 pour promouvoir le travail d’artistes américains avant-gardistes méconnus. La première construction du musée est signée par Marcel Breuer et Hamilton Smith en 1966, il s’agit d’une structure en béton couverte de parements en granit poli, situé dans l’Upper East de la ville, qui se caractérise par sa forme de pyramide inversée et ses rares fenêtres ‘en relief’. Les salles d’expositions du nouveau musée seront tout en longueur, contrairement à celles du musée actuel, et érigées en hauteur pour cause de quartier très dense. On y parcourra notamment une salle sans aucune colonne ou autre interruption visuelle de 1.672 m2, la seule du genre à New York. Le projet a provoqué nombreuses critiques, décrivant le nouvel édifice comme ennuyeux et fade. Le conservateur en section dessin du Whitney Museum, Carter Foster, décrit la structure comme ‘un type de bâtiment qui est plus attirant de l’intérieur que de l’extérieur’. L’intérieur proposera en effet des outils de diffusion et de recherche, une galerie du film et de la vidéo domi55
conservator van de tekenafdeling van het Whitney Museum, beschrijft de structuur als ‘een type gebouw dat aan de binnenkant aantrekkelijker is dan aan de buitenkant’. Het museum beschikt immers over middelen voor verspreiding en onderzoek, een galerij gewijd aan film en video (met uitzicht op de Hudsonrivier) en een centrum voor werk op papier, dat een groot deel van de collectie van het museum zal vertegenwoordigen. Daarnaast heeft het museum een nieuwe visuele identiteit gepland met het aannemen van een logo-type dat zich aanpast aan de omgeving. De beginletter van het museum verandert, wordt groter, buigt en strekt zich al naar gelang de achtergrond waarop het is aangebracht. Dit logo-type dat in constante beweging is, wil de staat van de geest van het museum en zijn zoektocht naar vernieuwing overbrengen. n 56
nant l’Hudson River, et un centre consacré aux œuvres sur papier qui présentera une grande partie de la collection du musée. Parallèlement, le musée a projeté une nouvelle identité visuelle, en adoptant un logotype qui s’adapte à son décor. L’initiale du musée se transforme, s’étend, se plie et s’étire suivant les fonds sur laquelle elle est apposée. Ce logotype en évolution cherche à traduire l’état d’esprit du musée et sa quête de nouveauté. n
Nous donnons vie à vos idées
© 2015 VELUX GROUP ® VELUX, VELUX LOGO, CABRIO, INTEGRA, io-homecontrol ET Pick&Click! SONT DES MARQUES DÉPOSÉES ET UTILISÉES SOUS LICENCE PAR LE GROUPE VELUX.
Verrières modulaires par Foster & Partners et VELUX
VELUX innove et ouvre de nouvelles perspectives à vos projets commerciaux et institutionnels. VELUX BIM Objects Rapide, facile & précis
DESIGN FIABILITÉ SERVICE
Téléchargez-les maintenant sur velux.be/verrieresmodulaires
58
KANTOREN DIE ZICH VERTAKKEN
BUREAUX RAMIFIÉS
KANTOREN EPÔNE, FRANKRIJK PROJECTILES
BUREAUX EPÔNE, FRANCE PROJECTILES
I
A
‘De door ons voorgestelde uitbreiding bevindt zich tussen de twee bestaande ruimtes in op de grens van de voorgeschreven vorm. Ze staan met de twee magazijnen in verbinding en vertakken zich naar het achterste deel van het perceel. De verschillende ruimtes die op 4 m hoogte liggen, op sokkels die bijna vierkant zijn, zijn vrij geplaatst binnen de toegestane grens. Aan de binnenkant zijn ze door loopbruggen met elkaar verbonden. Het complex, inclusief het geraamte, is geheel van hout. De meubelzaak beschikt over een raam met een unieke afmeting, en die zowel open als dicht kan. Het complex is ingebed in een arboretum bestaande uit twintig bomen van twaalf verschillende
‘L’extension que nous avons proposée s’implante entre les deux volumes existants dans la limite gabaritaire autorisée, se connecte aux deux entrepôts et se ramifie vers le fond de la parcelle. Les différents volumes perchés à 4 m sur des troncs à peine équarris, sont disposés librement dans la limite autorisée. Ils sont connectés les uns aux autres par des passerelles intérieures. L’ensemble est entièrement construit en bois y compris l’ossature.
n het industriegebied van Epône in Yvelines (Frankrijk) hebben de architecten Reza Azard, Hervé Bouttet en Daniel Mészáros van het architectenbureau Projectiles voor een meubelmaker, die tevens kunstverzamelaar en liefhebber van zeilboten is, een kantorencomplex gerealiseerd. Als uitbreiding van het bestaande atelier dat twee magazijnen omvatte van elk 1.500 m2 met 20 m ruimte ertussen, betrof de interventie deze tussenliggende ruimte, zich uitstrekkend tot het achterste deel van het perceel.
Epône dans les Yvelines en France, dans une zone industrielle, les architectes Reza Azard, Hervé Bouttet et Daniel Mészáros de l’agence Projectiles ont réalisé pour un menuisier collectionneur d’art et passionné de bateaux à voile cet ensemble de bureaux. En extension de l’atelier existant qui occupait deux entrepôts de 1.500 m2 espacés de 20 m l’un de l’autre, l’intervention se glisse dans l’entre-deux et s’étend dans le fond de la parcelle.
La menuiserie est constitué d’une unique dimension de fenêtre, tantôt fixe tantôt ouvrant. L’ensemble est noyé dans un
59
soorten die het hele jaar door bloei genereren. Deze architectuur die in het hart van een gewoon industriegebied ligt, vormt een waar heterotroof organisme’, verklaart Projectiles. Projectiles is een jong architectenbureau dat bestaat uit twee architecten en een decorontwerper. Alle drie geven ze de voorkeur aan projecten die grenzen aan kunst en architectuur. Het bureau beschouwt kunst als een alternatieve vaardigheid, een aanvulling op het onderwerp en rechtstreeks gelieerd aan het project. Het is dit spel van co-existentie van de beide disciplines, die hen op verschillende wijze in staat stelt de voorschriften die het vak beheersen af te tasten, maar ook een manier om het resultaat van hun werk nader te beschouwen. n 60
arboretum constitué de 20 arbres de 12 espèces différentes générant une floraison toute l’année. Cette architecture implantée en plein cour d’une zone industrielle usuelle, constitue une véritable hétérotopie’, explique Projectiles. Projectiles est une jeune agence d’architecture composée de deux architectes et d’un designer-scénographe. Tous trois privilégient des pratiques qui voisinent avec les champs de l’art et de l’architecture. L’agence envisage l’art comme une aptitude alternative, un complément d’objet direct au projet. C’est ce jeu de coexistence des champs disciplinaires qui va leur permettre d’interroger alternativement les codes qui régissent la profession, mais -également la façon d’envisager la finalité de leurs actions. n
argenta
®
opening doors
Invisible doors by argenta® opening a world of possibilities
nv Argent Alu sa | Bankstraat 2, 9770 Kruishoutem - Belgium T +32 (0)9 333 99 99 | F +32 (0)9 333 99 90 |
[email protected] | www.argentalu.com
62
CAS’ART
CAS’ART
THEATER CASABLANCA, MAROKKO CHRISTIAN DE PORTZAMPARC & RACHID ANDALOUSSI
THÉÂTRE CASABLANCA, MAROC CHRISTIAN DE PORTZAMPARC & RACHID ANDALOUSSI
D
it zeer ambitieuze project van groot formaat zal op het Mohammed V plein in het centrum van Casablanca worden gebouwd en is bestemd voor podiumkunsten. Gerenommeerde architecten zoals Frank Gehry, Rem Koolhaas en Zaha Hadid hebben deelgenomen aan de aanbesteding van de stad en de Fondation des Arts Vivants (Stichting Podiumkunsten). De jury was echter het meest onder de indruk van de esthetiek, functionaliteit en toegankelijkheid van het project van Portzamparc-Andaloussi. Het toekomstige Marokkaanse theater zal een oppervlakte van bijna 25.000 m² krijgen, bestaande uit: - een grote multifunctionele schouwburgzaal met 1.800 zitplaatsen - een theaterzaal met 600 zitplaatsen - winkels, recreatieruimtes, een bibliotheek - een tentoonstellingsruimte en kunstgalerieën - een aula met 1.800 zitplaatsen Het wordt bij uitstek een cultureel dorp dat het stadcentrum zal verlevendigen. Tijdens de internationale prijsvraag sprak dit project vooral aan vanwege zijn esthetiek en functionaliteit. De fragmentarische en elegante architectuur past goed bij de omgeving en de architecten hebben vooral ook rekening gehouden met de sterke identiteit van de stad door zich onder meer te richten op de afwisseling in hoogtes
C
e projet d’envergure fort ambitieux sera édifié au cœur de la ville de Casablanca, sur la place Mohammed V et sera dédié aux arts de la scène. Plusieurs architectes de renom tels que Franck Ghery, Rem Koolhaas ou encore Zaha Hadid ont participé à l’appel lancé par la ville et la Fondation des Arts Vivants mais le jury a été séduit par l’esthétique, la fonctionnalité et l’accessibilité du projet Portzamparc-Andaloussi. Le futur théâtre marocain s’étendra sur une superficie de près de 25.000 m² qui comprendra: - une grande salle de spectacles polyvalente de 1800 places - un théâtre de 600 places - des commerces, des espaces de convivialité, une librairie - une salle d’exposition et des galeries d’art - un auditorium de 1800 places Il s’agit d’un véritable village culturel qui permettra d’animer la vie du centre-ville. Lors du concours international, le projet a su séduire par son esthétique et par sa fonctionnalité. Son architecture fragmentaire et élégante s’intègre à l’environnement, en respectant l’identité forte de la cité, elle est basée entre autres sur l’alternance des hauteurs. La présence de Cas’Art sur le grand rectangle de la place apparaît constitué de pavillons animés au sol de cafés, de li-
63
Cas’Art komt op de grote rechthoek van het plein en zal bestaan uit paviljoenen met op de begane grond cafés, bibliotheken, enz. Een van de paviljoenen is een grote doorgang, die geopend en halfgeopend kan zijn. Deze doorgang heeft een poëtische betekenis doordat er de verwachting en nieuwsgierigheid mee wordt opgeroepen. Dit paviljoen is een openbare ruimte met veel schaduw waar men beschutting kan vinden, een uitzonderlijk toegangsgebied dat tevens een theaterpodium heeft. De deuren schuiven soms uiteen om de schaduw op het plein volledig op te heffen. Men kan er het schouwspel op het podium volgen en de helft van het plein biedt plaats aan het publiek in de openlucht Tegenover de rechtlijnige en eenvoudige ruimtes die op het eerste gezicht aan de buitenkant worden weergegeven, staat de in ontwikkeling zijnde rijkdom van de binnenkant, de koelte van de schaduw overdag, de zachtheid van het licht in de avond. Het thema van de strakke architectuur aan de buitenkant dat geleidelijk het mysterie van de rijkdom aan de binnenkant introduceert is een universele les uit de Marokkaanse architectuur. n 64
brairies…L’un des pavillons est une grande porte ouverte, entre ouverte. La porte est ici poétique de l’attente, l’attraction de la curiosité. Ce pavillon est un lieu de séjour public, une grande ombrière où l’on vient s’abriter, un lieu d’entrée exceptionnel mais c’est aussi une scène de théâtre. Les portes s’écartent parfois et libèrent la grande ombrière totalement sur la place. La scène de spectacle apparaît et la moitié de la place peut être investie pour les spectateurs en plein air. Aux volumes purs et simples qui paraissent de prime abord, au dehors, s’opposent la richesse de l’intériorité développante, la fraîcheur de l’ombre le jour, la douceur de la lumière le soir. Le thème de la simplicité extérieure de l’architecture qui introduit peu à peu le mystère de la richesse intérieure est une leçon universelle de l’architecture marocaine.’ n
ILUZO Traditioneel gemetseld met de look van gelijmd. De keuze van de kenner.
Metselen met dunne voeg was nog nooit zo gemakkelijk en voordelig. Metselen met dunne voeg is geen sinecure. De vakman weet er alles van. Daarom heeft Wienerberger een gevelsteen ontwikkeld die de voordelen van metselen met traditionele mortel combineert met de homogene look van gelijmd metselwerk.
Ontdek de Iluzo steen in de Wienerberger showrooms te Londerzeel en Kortrijk of vraag uw gratis brochure aan via
[email protected]
www.wienerberger.be Wienerberger nv Kapel ter Bede 121, 8500 Kortrijk T 056 24 96 16 –
[email protected]
66
PUTWONING
MAISON TOIT
WONING SAIJO, JAPAN MAKOTO TANIJIRI
MAISON D’HABITATION SAIJO, JAPON MAKOTO TANIJIRI
H
S
et huis, ontworpen door Makoto Tanijiri - oprichter van Suppose Design Office, is geïnspireerd op de oudste Japanse architectuur, de ‘putwoning’, ook wel de ‘tateane jukya’ genoemd. De Japanse putwoningen werden gebouwd tijdens de ‘Yayoi’-periode (200 jaar v.Chr tot 250 jaar n.Chr). Het principe van een putwoning is simpel. Je graaft een ronde put (of een rechthoekige put met ronde hoeken) van 50 tot 60 cm diep, met een diameter van 5 tot 7 m. Hierna bedek je de put met een dak van stro. Het gezin dat in dit woonhuis woont bestaat uit een jong echtpaar met drie kinderen. Ze wilden een uniek huis, maar vooral een huis waar de gemeenschappelijke delen ook recht hebben op intimiteit. De woning werd ingegraven tot een meter diep. De grond uit de put is gebruikt om een beschermende barrière te maken rond de woning. Het licht valt via het dak binnen op de tweede verdieping, maar dringt ook verder door in de woning, via de centrale opening van het trappenhuis.
eul un esprit libre peut créer un mode de vie atypique dans un pays où l’interpénétration entre espace extérieurs et intérieurs est un composant architectural.
Avec cette réalisation, Makoto Tanijiri, le fondateur de Suppose Design Office, puise dans la tradition pour signer une maison peu conventionnelle. Cette pyramide noire érigée à Saijo, Hiroshima, est une hutte qui revisite le concept des ‘tateana jukyo’, des habitations de l’ère Yayoi (entre 200 av. J.C. jusqu’à 250 ap. J.C.). Ces huttes étaient construites en creusant un puits d’une 50 cm de profondeur et de 5 à 7 m de diamètre, puis recouvertes d’un toit de chaume pentu. C’est un jeune couple et leurs trois enfants - qui souhaitaient une maison unique certes mais avant tout une maison où les espaces communs auraient droit à leur intimité - qui occupent les lieux. La maison est enfoncée à un mètre sous le niveau du sol. La terre obtenue lors de l’excavation a été réutilisée pour entourer la propriété jouant un rôle de frontière organique, physique et visuelle.
67
Een houten trap zonder reling leidt naar de eerste verdieping waar de grote slaapkamer en de badkamer zich bevinden. De grote slaapkamer heeft een terras, aan de voorzijde van de woning, uit de piramidevorm gesneden. Hierdoor komt dus ook op deze verdieping voldoende daglicht binnen. Maar het is de kinderkamer in de top van de woning die het meest verrast. De muren vallen naar boven toe dicht, om te eindigen in een ‘lichtopening naar de hemel’ Vier V-vormige zwarte stalen poten zijn geplaatst op iedere hoek van het gelijkvloers. Deze stalen elementen vormen de belangrijkste constructieve delen van de woning, die het gelijkvloers en de andere twee niveaus van de ‘putwoning’ dragen. n
Les murs, de cet étrange monolithe, composés de béton cernent un plan ouvert accueillant le salon, la cuisine et la salle à manger. Même s’il est enfoncé dans le sol, ce niveau reçoit énormément la lumière grâce au ‘ruban de fenêtre’ disposé le long des quatre façades. Les poteaux, en forme de V, en acier noir placés à chaque angle de cet atypique rez-de-chaussée forment la structure porteuse de la maison qui s’élève sur deux autres niveaux. Des marches en bois privées de garde-corps mènent au premier étage qui abrite la salle de bain et la chambre à coucher des parents qui bénéficie d’une terrasse creusée dans le volume de la pyramide afin de laisser la lumière pénétrer. Permettant d’accéder au deuxième étage, qui est dédié à la chambre des enfants, un escalier en acier aux lignes épurées offre un ‘moment’ de transition et d’anticipation avant l’entrée à proprement parler de la partie conique de la construction. C’est au sommet que se déploie la pièce la plus étonnante de la maison. Dans la chambre des enfants, les murs s’élèvent pour converger en une ouverture sur le ciel. La lumière inonde le volume de cette chambre mais également le reste de la maison par la cage d’escalier. n
68
69
70
FRAC CENTRE
FRAC CENTRE
CENTRE CULTUREL ORLÉANS, FRANCE JAKOB + MACFARLANE
CENTRE CULTUREL ORLÉANS, FRANCE JAKOB + MACFARLANE
D
C
Deze dynamische en rijzige uitbreiding is voor een deel bedekt met een interactieve ‘sluier van licht’ uitgevoerd door de geassocieerde kunstenaars Electronic Shadow, die in real-time op het gebouw geprojecteerd kan worden. Met een oppervlakte van circa 3.000 m2 omvat het FRAC Centre een permanente tentoonstelling voor de presentatie van de topwerken uit zijn collectie, ruimtes voor tijdelijke tentoonstellingen, een educatieve workshop, een documentatiecentrum en een tuin die door het bureau Ruedurepos is ontworpen.
Dynamique et élancée, cette extension est en partie recouverte d’une ‘peau de lumière’ interactive, réalisée par les artistes associés Electronic Shadow, qui pourront influer en temps réel sur le bâtiment. Offrant une surface de près de 3.000 m2, la FRAC centre accueille une galerie permanente pour présenter les oeuvres phares de sa collection, des salles d’expositions temporaires, un atelier pédagogique, un centre de documentation, un jardin réalisé par l’agence ‘ruedurepos’.
it voormalige militaire gebouw in Orléans is door de architecten Jakob + MacFarlane gerenoveerd onder de projectnaam ‘Turbulences’. Deze nieuwe buisvormige, geprefabriceerde structuur, die met een geanodiseerde aluminium behuizing bekleed is, benadrukt de ambitie van het centrum om de integratie van kunst en architectuur zo veel mogelijk te verspreiden.
De nieuwe ruimte ‘Turbulences’ zelf zal beschikken over een receptie, een cafetaria, een boekwinkel en een filmzaal. Met dit project hebben de architecten een vernieuwende en gedurfde visie gepresenteerd om ruimte te scheppen voor nieuwe functies.
et ancien bâtiment militaire a été réhabilité par les architectes Jakob + MacFarlane dans un projet baptisé ‘Les Turbulences’. Cette nouvelle structure tubulaire préfabriquée, recouverte d’une enveloppe d’aluminium anodisé souligne l’ambition du lieu, diffuser l’art et l’architecture au plus grand nombre.
Le nouvel espace ‘Les Turbulences’ disposera lui d’une zone d’accueil du public, avec une cafétéria, un espace librairie et une salle de projection. Dans ce projet, les architectes ont proposé une vision innovante et audacieuse qui offre au lieu de nouvelles fonctionnalités.
71
De uitbreiding van het gebouw is een volledige afspiegeling in de avant-gardistische en experimentele geest van het engagement van FRAC. De naam ‘Turbulences’ slaat op het buisvormige ontwerp van het gebouw dat bekleed is met een structuur van geanodiseerd aluminium, waarin de kunstenaars van Electronic Shadow, Naziha Mestaoui en Yacine Aït Kaci een interactieve lichtsluier creëerden. Door middel van digitale technologie hebben Jakob + MacFarlane met Turbulences een nieuwe dynamische architectuur gevestigd, die is gebaseerd op de parametrische extrusie van de rasters die door de gebouwen lopen. Als sterk architecturaal signaal in interactie met zijn omgeving zet deze vloeiende en hybride structuur zich voort in de vorm van drie 72
L’extension du bâtiment fait entièrement écho à l’esprit d’avantgarde et d’expérimentation de l’engagement du FRAC. Le nom Turbulences vient de la conception tubulaire du bâtiment, recouvert d’une structure en aluminium anodisé dans laquelle les artistes d’Electronic Shadow, Naziha Mestaoui et Yacine Aït Kaci ont créé un voile interactif de lumière. Jakob + MacFarlane ont mis en évidence une nouvelle architecture dynamique, issue des technologies numériques, dont les Turbulences en sont l’extrusion paramétrique, distorsion en volume de la trame qui parcourt les bâtiments. Signal architectural fort en interaction avec son contexte, cette structure fluide et hybride se déploie en trois excroissances de verre et de métal dans la cour intérieure, au cœur des Subsistances. Les volumes créés par
73
glazen en metalen uitgroeisels op de binnenplaats, het hart van Subsistances. De ruimtes, die door de verbinding van deze geometrieën gecreëerd worden, zijn ontworpen om eenvoudig te zijn. Elk van de gevormde facetten bevat een element van het programma. Het gebouw is bekleed met in facetten geslepen panelen, die bestaan uit een aluminium schil, glas en LEDverlichting en die voortdurend veranderende informatiestromen verspreiden. Het verlichte oppervlak van het gebouw is zowel een architecturale en artistieke ingreep, een symbool van de stad als identificatie van de activiteit van het gebouw. Het doel was om een middel aan FRAC te geven dat overeenkomt met zijn openbare betekenis, zichtbaar en open naar de stad. n 74
la rencontre de ces géométries sont conçus pour être simples et facettés dans leurs formes et contiennent chacun un élément du programme. Les panneaux facettés qui habillent le bâtiment constituent une peau en aluminium, verre et LED qui diffuse des flux d’informations en perpétuel changement. La surface lumineuse du bâtiment est à la fois une intervention architecturale et artistique, un signe urbain, une signalétique de l’activité du bâtiment. L’objectif était de donner un outil au FRAC qui corresponde à sa dimension publique, visible et ouverte sur la ville. n
Plasters follows vision
Donnez forme à vos idées les plus créatives! En effet, la plasticité du plâtre se prête à une grande flexibilité de conception et permet de déplacer en continu les limites. Qu’il soit rectangulaire, courbe ou complexe, cette finition permettra de mettre en exergue la puissance architecturale d’un volume. Le nouveau plâtre ECOfin manuel et à projeter y contribuera également. Développé selon les principes de la charte ECOgypsum INSIDE, cet enduit fera simplement la différence. Outre la facilité d’application, cet enduit offre en plus une finition très lisse. Bref, la perfection en un seul mouvement fluide. Knauf - Rue du parc industriel, 1 - B-4480 Engis - Tél: 04-273 83 11 - www.knauf.be
76
EYE FILMINSTITUUT
EYE FILM INSTITUTE
CULTUREEL CENTRUM AMSTERDAM, NEDERLAND DELUGAN MEISSL ARCHITECTS
CENTRE CULTUREL AMSTERDAM, PAYS-BAS DELUGAN MEISSL ARCHITECTS
H
L
et EYE Filminstituut is het resultaat van een fusie tussen het Nederlands Filmmuseum en een aantal kleinere stichtingen. Tot voor kort bezette het Filmmuseum een oud gebouw in het Vondelpark dat al lang veel te krap was. Daarom werd er in 2005 door Mels Crouwel, de rijksbouwmeester, een internationale prijsvraag uitgeschreven voor het ontwerp van een nieuw gebouw, die door het Oostenrijkse bureau Delugan Meissl is gewonnen. Op 5 april 2012 werd het nieuwe gebouw ingehuldigd. Het Eye Filminstituut is tegenwoordig het visuele baken van het nieuwe Amsterdam Noord. Het ligt tegenover het Centraal Station Amsterdam, waarvan het wordt gescheiden door het IJ. Een prachtige locatie die de mogelijkheid aan Delugan Meissl gaf dit gebouw in dialoog te brengen met de natuurlijke omgeving en met de stad. Het Eye Filminstituut benadrukt vanwege zijn functie de culturele rol van de stad Amsterdam. Deze rol wordt ondersteund door haar imposante en onmiskenbare omvang te zien, zodra men in de stad aankomt. Door de strategische ligging kan men het nieuwe herkenningsteken van de stad bereiken via een fietspad
e EYE Film Institute est le résultat d'une fusion entre le Musée du Cinéma Néerlandais et de plusieurs fondations de moindre envergure. Jusqu'à récemment, le musée du film occupait un ancien immeuble près du Vondelpark. Il y était, depuis trop longtemps, à l’étroit. Par conséquent, un concours international pour la conception d’un nouveau bâtiment a été lancé en 2005 par Mels Crouwel, le Rijksbouwmeester (le gouvernement, ndlr.) et a été remporté par l’agence autrichienne Delugan Meissl. Le nouveau bâtiment a été inauguré le 5 avril 2012. Le Eye Film Institute est aujourd'hui le repère visuel du nouveau quartier Amsterdam Noord. Le Eye est face à la gare d'Amsterdam (Centraal Station) dont il est séparé par une rivière. Une belle implantation qui donne la possibilité à Delugan Meissl de traiter ce bâtiment dans un dialogue avec l’environnement naturel et la ville. Le Eye Film Institute, de part sa fonction, souligne le rôle culturel de la ville d'Amsterdam. Ce rôle est appuyé par son volume imposant en arrivant dans la ville. Sa situation stratégique en fait un repère urbain accessible via une piste cyclable, le ferry et la
77
78
79
80
en de pont of per auto via de snelweg. Het Eye Filminstituut is een enorm in het wit gevouwen werk waarvan de overhangende top de ligging parallel aan de rivier benadrukt, in dialoog met de moderne wijken aan de andere kant van het IJ.
voie automobile. Le Eye est tel un pliage blanc dont la pointe en porte-à-faux souligne son implantation parallèle à la rivière et son dialogue avec les quartiers contemporains de l'autre côté de la rive.
De bezoeker betreedt Eye via een geleidelijke en constante helling waarbij de verandering van uitzicht op het omliggende landschap het centrum van de aandacht wordt. Het interieur combineert de warmte van hout en de soberheid van het wit en leidt de bezoeker naar de verschillende functies en ruimtes van het instituut. De speelse hellingbanen leiden eveneens naar de tentoonstellingsruimtes en filmzalen. Een van de meest aantrekkelijke ruimte is zonder meer de multifunctionele zaal op de bovenste verdieping. Een ruimte met een onregelmatig aangezicht, waarvan de finesse van de witte muren fraai combineert met de houten vloer, dat uitnodigt om een blik naar buiten te werpen. Deze opening geeft de ruimte een unieke sfeer door het licht en het panoramische uitzicht over de stad Amsterdam. n
Le visiteur accède au Eye grâce à une pente douce et constante, les changements optiques sur le paysage environnant deviennent le centre d'attention. L’ intérieur allie la chaleur du bois et la sobriété du blanc et dirige le visiteur vers les différentes fonctions et espaces de l'institut. Des jeux de rampes mènent ainsi aux espaces d'exposition et vers les salles de projection. L'un des espaces le plus attractif est sans nul doute la salle polyvalente située au dernier niveau. Un volume à faces irrégulières dont la finesse des murs blancs complète un parquet en gradins conduisant vers une échappée visuelle vers l'extérieur. Cette ouverture offre à cet espace une ambiance lumineuse unique, et une vue panoramique sur la ville d'Amsterdam. n
weber.sys impact, meer impact, minder geluid !
weber.sys impact, plus d’impact, moins de bruit !
De eerste indruk van uw project wordt, net als bij een eerste ontmoeting, grotendeels bepaald door het esthetische. Het is echter de tweede indruk die bepalend is en het meest impact heeft : het wooncomfort van de mensen die erin leven. weber.sys impact, het systeem voor contactgeluidsisolatie onder tegels, zorgt voor een reductie van 20 dB (∆Lw*). Met dit dun systeem van 8 mm, geschikt voor zowel nieuwbouw als renovatie, kan iedereen gerust slapen.
www.weber-belgium.be
Comme lors d’une première rencontre, votre choix est souvent déterminé par l’esthétique. Cependant, il ne faudrait pas négliger l’impact d’un second facteur : le confort de vie des habitants ! weber.sys impact, le système d’isolation acoustique aux bruits d’impact sous carrelage, assure une réduction de 20 dB (∆Lw*). Ce système mince de 8 mm, préconisé aussi bien pour les nouvelles constructions qu’en rénovation, permettra à chacun de dormir en toute tranquillité !
* ∆Lw : verbetering van de isolatie tegen contactgeluiden * ∆Lw : amélioration de l’isolation aux bruits de choc
Volg ons op : Suivez-nous sur :
82
UITBREIDING VAN HET STEDELIJK MUSEUM
EXTENSION DU STEDELIJK MUSEUM
MUSEUM AMSTERDAM, NEDERLAND BENTHEM CROUWEL ARCHITEKTEN
MUSÉE AMSTERDAM, PAYS-BAS BENTHEM CROUWEL ARCHITEKTEN
H
L
Het oorspronkelijke gebouw van het Stedelijk Museum is evenzeer beroemd om zijn majestueuze trap, grote zalen en natuurlijke verlichting, troeven die Benthem Crouwel Architekten wist
Le bâtiment d’origine du musée Stedelijk est aussi célèbre pour son escalier majestueux, ses grandes salles et son éclairage naturel. Des atouts que Benthem Crouwel architectes ont retenus ainsi que le ‘blanc’, introduit dans tout le musée par l'ancien
et Stedelijk Museum is internationaal bekend en erkend vanwege zijn opmerkelijke collectie hedendaagse kunst. Het in 1895 door architect AW Weismann ontworpen gebouw voldeed echter niet meer aan de reglementaire vereisten, alsook niet aan de receptiefaciliteiten voor een museum van internationaal niveau. De ligging op het Museumplein in Amsterdam, in de buurt van het Rijksmuseum, het Van Gogh Museum en het Concertgebouw (met een van ‘s werelds beste zalen voor symfonische muziek) heeft duidelijk gepleit voor een renovatie en een uitbreiding om weer tot het topsegment van musea te behoren.
e Stedelijk Museum est mondialement connu et reconnu pour sa collection remarquable d'art contemporain. Cependant le bâtiment, créé en 1895 par l'architecte AW Weismann, ne répondait plus ni aux exigences réglementaires ni aux besoins d’accueil d’un musée de niveau international. Sa position sur la Museumplein (Place des musées) à Amsterdam, aux côtés du Rijksmuseum, du musée Van Gogh et du Concertgebouw (l’une des meilleures salles au monde pour la musique symphonique) militait à l’évidence en faveur d’une rénovation et d’un agrandissement pour un retour au sommet des musées.
83
84
85
te behouden alsook het ‘wit’ dat in het hele museum werd gebruikt door de voormalige museumdirecteur Willem Sandberg (1945-1962). De nieuwe uitbreiding betrof niet het reproduceren van hetzelfde maar voltooiing door toevoeging, om nieuwe mogelijkheden voor tentoonstellingen te creëren. Het contrast tussen de nieuwbouw en het oude gebouw is duidelijk aan de buitenkant te zien, terwijl binnenin nauwelijks verschil is. De oude hoofdingang van het gebouw, die geen plaats meer kon bieden aan alle nevenfuncties van een museum van de 21e eeuw, is verplaatst naar de uitbouw en is toegankelijk vanaf het Museumplein. Hier bevinden zich de loketten, een documentatiecentrum en een boetiek. Op dit niveau bevindt zich ook een restaurant in een grote open ruimte die naar buiten uitloopt. De uitbreiding, met zijn vrijdragend dak en gladde witte omvang, die ‘de badkuip’ wordt genoemd, laat geen twijfel over de locatie van de ingang. Bij binnenkomst kunnen de bezoekers zich vertrouwd maken met de verschillende mogelijke routes zonder de verplichting de programmering te volgen. De monumentale trap heeft een belangrijke rol in de circulatie weten te behouden. Een brede trap naar een ruime loft biedt uitzicht op het traject dat naar de lager gelegen tentoonstellingsruimtes leidt. Onder deze plaats heeft men een grote tentoonstellingshal van ± 1.100 m² gecreëerd. Vanuit dit laagste niveau in het gebouw is het mogelijk om via twee roltrappen naar een andere tentoonstellingsruimte te gaan, die gesitueerd is in een onbepaalde ruimte, een gesloten, gele ‘tube’. n 86
directeur du musée, Willem Sandberg (1945-1962). Avec la nouvelle extension, il ne s’agissait pas de reproduire la même chose mais de compléter par l’ajout de nouvelles opportunités d’expositions. Le contraste de la nouvelle construction par rapport à l'ancien bâtiment est évident de l'extérieur, tandis qu’à l'intérieur on distingue à peine la différence. L'ancienne entrée du bâtiment ne pouvant accueillir toutes les fonctions associées pour un musée du 21ème siècle, elle a été déplacée dans l’extension pour être ouverte sur la Museumplein. Elle accueille les guichets, un centre de documentation et une boutique. A ce niveau se trouve aussi un restaurant dans un grand espace ouvert qui s’étend à l’extérieur. L’extension, avec son toit en porte à faux et son volume lisse blanc, appelée ‘la baignoire’ ne laisse aucun doute sur la localisation de l’entrée. Dès l'entrée, les visiteurs peuvent se familiariser avec les différents parcours possibles sans obligation de suivre la programmation. Le monumental escalier conservé continue d'avoir un rôle important dans la circulation. Un large escalier dans un loft spacieux offre une vue de la direction qui mène aux salles d'exposition inférieures. Sous la place, un grand hall d'exposition de ± 1.100 m² a été créé. A partir de ce niveau le plus bas dans le bâtiment, il est possible de passer à une nouvelle salle d'exposition dans le volume flottant via deux escaliers mécaniques logés dans un ‘tube’ jaune. n
Design & Genius in
one
“Leading edge design in tune with time“
As an architect, I find that the fully flat cassette provides me with greater flexibility in terms of interior design and layout. The elegant white or silver and white finish means it will blend unobtrusively with any décor and this gives me additional options. Furthemore the cassette is designed to fit with the standard European ceiling panel and be flush with the ceiling line. www.daikin.be 0800 840 22
FFQ50C+RXS50K=A+/A+
88
BIBLIOTHEEK HELMOND
BIBLIOTHÈQUE HELMOND
GEMEENTELIJKE BIBLIOTHEEK HELMOND, NEDERLAND BOLLES + WILSON
BIBLIOTHÈQUE MUNICIPALE HELMOND, PAYS-BAS BOLLES + WILSON
D
C
e bibliotheek is gerealiseerd direct naast de kubuswoningen met theater het Speelhuis van architect Piet Blom uit eind jaren zeventig van de vorige eeuw. Het gebouw sluit aan een zijde aan op het Speelhuisplein. De gevel naar de straat is de representatieve gevel. Het gebouw heeft gevelbekleding met donkerbruine baksteen in het zeldzame Hilversum formaat (50 x 290 mm). BOLLES + WILSON koos er voor het metselwerk uit te voeren met open stootvoegen. Voor de plint is een platte beige baksteen gebruikt (in 3 verschillende hoogten - 50, 100, 140 mm). Het metselwerk is hier gelijmd. Op de begane grond bevindt zich een café en terras. De hoofd entree heeft een dubbel hoge ruimte. Het gebouw heeft ook een ingang aan het Speelhuis De opdracht van BOLLES + WILSON bestond ook uit de inrichting en verlichting van de bibliotheek.
omme la plupart des villes néerlandaises, Helmond est occupée à se réinventer. La nouvelle bibliothèque municipale est le premier élément d’une nouvelle zone commerçante au centre de la ville. La façade à rue est le véritable visage du bâtiment et marque l’entrée par un lettrage grand format. Une articulation de façade horizontale différencie la salle des périodiques au niveau rez du premier étage vitré et en recul (Bibliothèque des Enfants) et de la surface en briques du niveau supérieur des bureaux. Les espaces intérieurs de la bibliothèque sont développées dans le déroulement d’une séquence spatiale. Une grande partie du rez-de-chaussée est consacrée à la vente de livres et de magazines. L’entrée se fait par deux côtés - par un hall d’entrée à double hauteur côté rue et par le café plus intime côté ‘court’.
89
Het ontwerp van Bolles + Wilson verwijst door zijn afgeschuinde bouwvorm en uitkragen ‘oren’ naar de architectuur van de bekende kubuswoningen van Piet Blom. Door de toepassing van verschillende soorten baksteen van Hagemeister wordt onderscheid gemaakt in de verschillende functies van de bibliotheek. De bovenste verdiepingen zijn bekleed met de rauwe, donkerbruin antractietkleurige Hagemeister stenen Alt Berlin BU. De smalle modulemaat van de stenen, zonder stootvoeg gemetseld met beigekleurige lintvoegen, benadrukt de horizontaliteit van het langgerekte bouwlichaam en de gelaagdheid van het metselwerk. De plint van het gebouw is duidelijk afgezet met de beige Hagemeister Steen Bergheim FO, in verschillende formaten. De op elkaar afgestemde mix van stenen met drie verschillende hoogtes en voegwerk in een en dezelfde kleur, geven een indruk van stenen degelijkheid en homogeniteit. Pas van dichtbij toont de gevel zijn rijke detaillering en zijn structuur. De vormgeving aan de buitenzijde toont hoe het interieur is georganiseerd, op de begane grond de beigekleurige gemetselde winkelgevels, de verglaasde en terugspringende tussenverdieping van de kinderbibliotheek en de donkerbruin tot antractiegekleurde baksteenoppervlakken op de kantoorverdieping op de bovenste etage. n 90
La séquence montante est annoncée par un grand escalier, qui mène à un premier lieu d’exposition de la bibliothèque. Des bornes d’information, des étagères et des zones enfants / adolescents sont disposées autour d’un support central. Le cheminement continue vers le niveau supérieur plus lumineux avec les stations de travail intégrées. La commande de Bolles + Wilson comprenait également les meubles et les éléments d’éclairage, ainsi que la signalisation. Les lampadaires du hall d’accueil, les tables de lecture, les banquettes rembourrées du café avec éclairage adapté, les comptoirs d’information et l’aménagement de la salle d’étude font partie de la longue liste des détails projetés lors de l’étude du bâtiment. Bolles + Wilson a été fondé en 1980 à Londres par Peter Wilson et Prof. Julia Bolles-Wilson et a déménagé en 1989 à Münster. Le bureau est connu internationalement pour ses idées innovantes et a gagné de nombreux prix d’architecture à travers le monde pour divers projets culturels, résidentiels, commerciaux ou publics. Le bureau Bolles+Wilson est notamment réputé pour des projets tels que la Suzuki House de Tokyo, le théâtre Luxor de Rotterdam, la bibliothèque de Münster, les plans directeurs pour Hambourg, Tirana ou Monteluce. n
Wij brengen uw ideeën tot leven
© 2015 VELUX GROUP ® VELUX, HET VELUX LOGO, CABRIO, INTEGRA, io-homecontrol EN Pick&Click! ZIJN GEREGISTREERDE HANDELSMERKEN GEBRUIKT ONDER LICENTIE DOOR DE VELUX GROEP.
Modulaire lichtstraten door Foster & Partners en VELUX
VELUX innoveert en geeft nieuwe inzichten aan uw commerciële en institutionele projecten. VELUX BIM Objects Snel, eenvoudig & nauwkeurig
DESIGN BETROUWBAARHEID SERVICE
Download ze nu op velux.be/modulairelichtstraten
92
FONDATION JÉRÔME SEYDOUX-PATHÉ
FONDATION JÉRÔME SEYDOUX-PATHÉ
HOOFDZETEL PARIJS, FRANKRIJK RENZO PIANO
SIÈGE SOCIAL PARIS, FRANCE RENZO PIANO
H
D
‘Pathé et Gaumont’, de twee oudste productiemaatschappijen ter wereld en nog altijd actief. Er zijn zo’n 10.000 films vanaf 1896 tot heden, die Pathé produceerde zijn door de oorlog en de tand des tijds er slechts 400 gespaard gebleven en nu gerestaureerd, 4.500 affiches, andere reclame-uitingen, maquettes, tekeningen, filmattributen, 30.000 documenten van professionals etc. De bibliotheek en het onderzoekscentrum zijn alleen te bezichtigen en te gebruiken op verzoek, zowel voor pro’s, studenten als voor particuliere cinefielen.
Le Rodin est un lieu marquant de l’histoire de Paris. Ancien théâtre, puis cinéma, ce site voit son lieu préservé par sa reconversion en un lieu dédié à l’histoire du cinéma. Le nouvel ensemble est situé au 73 avenue des Gobelins dans le XIIIème arrondissement de Paris. Le bâtiment, d’une superficie d’environ 2.200 m², permet de regrouper les bureaux de la Fondation, les archives, un centre de documentation et de recherches, une DVDthèque, un espace dédié aux expositions et une salle de projection.
et was architect Renzo Piano die van de Franse filmmaatschappij Pathé opdracht kreeg een nieuw onderkomen te creëren voor de stichting, waarin zowel het archief als de hoofdzetel zich bevinden. Er is ook een DVD-theek, een documentatie- en opzoekingscentrum en een projectie- en expositieruimte voorzien.
errière la façade sculptée par Auguste Rodin vers 1869, Renzo Piano a édifié une coque de cinq étages recouverte de 5.000 volets protecteurs. Elevé au milieu d’un jardin, le bâtiment contemporain fait resplendir le luxe des matériaux. Outre sa verrière aux deux niveaux supérieurs, l’intérieur mêle un subtil mélange de bois et d’acier, qui offre à la Fondation Jérôme Seydoux - Pathé un caractère unique en son genre.
93
94
F-DIGITAL DELUXE HOME IS WHERE MY GROHE SPA IS
L’espace devient plus généreux et les zones mieux définies: celle de la préparation, celle des soins, celle de la détente…toutes ont un rôle à jouer dans la salle de bains spa. Une nouvelle salle de bains est maintenant un investissement pour votre santé et votre bienêtre; laissez les collections GROHE SPA® transformer vos rituels quotidiens en des expériences émotionnelles.
GROHE.BE
Het nieuwe sferische gebouw, dat zich situeert achter de historische, door Auguste Rodin gebeeldhouwde gevel, staat tussen klassieke Parijse panden en is te vinden op het nummer 73 van de Avenue des Gobelins in het oude Théâtre des Gobelins. Renzo creëerde een buisvormige glazen structuur die op zijn minst spraakmakend genoemd kan worden. De Fondation Jérôme Seydoux-Pathé is niet alleen een nieuwe, iets verborgen bezienswaardigheid in het exuberante Parijs, maar ook een sensibele bijdrage aan het werken in de Open Space. De in 2006 opgerichte stichting, die op dit adres ook fysiek manifest is en zich hier wijdt aan onderzoek en archivering, biedt plaats aan twee voor het publiek toegankelijke expositiezalen. Die zijn voorzien van door de firma zelf ontwikkelde grammofoons, camera’s en filmprojectoren uit de laatste honderd jaar, een bioscoopzaal voor historische stomme films met live begeleiding door een piano, diverse onderzoeks- en archiefruimten en misschien wel het meest adembenemende landschapskantoor aan deze en gene zijde van de Seine. n 96
La Fondation Jérôme Seydoux-Pathé est dotée d’un espace de consultation et de documentation accessible, sur rendez-vous, aux chercheurs ainsi qu’à l’ensemble des publics intéressés par l’histoire du cinéma. Plusieurs lieux d’exposition permettent de montrer et de mettre en valeur les collections de la Fondation. Ces expositions sont accompagnées de projections de films issus du catalogue Pathé. Enfin, des ateliers pédagogiques sont organisés en collaboration avec les professeurs de la ville de Paris. Quant à Renzo Piano, il avance deux maîtres mots pour expliquer son architecture : laisser entrer la ville dans un hall donnant sur un jardin et faire durer l’histoire du cinéma : ‘Il fallait d’abord que les trésors de Pathé soient gardés pour toujours. Alors, il y a un coffre-fort, une coque en béton, un petit peu comme une Arche de Noé dans lequel on abrite pour toujours ce trésor. Bien sûr, le rêve de l’éternité n’est pas possible, mais la durée c’est la chose la plus proche de l’éternité.’ n
VOLA Exclusive Colour Series
Exclusive colours for exclusive projects Introducing the VOLA Exclusive Colour Series No stylish kitchen or bathroom is complete without VOLA accessories. And none more so than the legendary VOLA tap designed by Arne Jacobsen. That’s why we have chosen our timeless mixer tap set – in seven special new colours – as an offer exclusively for our contract customers.
VOLA Studio Tour & Taxis Havenlaan 86C 1000-Brussels Tel.: 02 4659600
[email protected] www.vola.be
DESIGNING RESIDENTIAL COMFORT Ontdek hoe u uw ontwerp esthetisch en functioneel nog verder kan optimaliseren. Dankzij een intelligente combinatie van ventilatie, zonwering en outdoor solutions zorgt RENSON ® voor een gezonde en comfortabele leefomgeving. Bovendien wordt daarbij het energieverbruik tot een minimum beperkt. Découvrez comment optimiser encore davantage l’esthétique et la fonctionnalité de vos projets. Grâce à une combinaison intelligente de ventilation, protection solaire et solutions Outdoor, RENSON ® contribue à créer des espaces de vie sains et confortables, tout en réduisant au maximum la consommation énergétique.
Meer info? Plus d’info ? Download onze brochure op / Télécharge notre brochure sur :
www.renson.be DESIGNING L RESIDENTIA COMFORT