M u s e u m
K e n n e m e r l a n d
Historisch Genootschap
MiddenKennemerland
Activiteitenkalender: dinsdag april: Openbare Bibliotheek Heemskerk, : uur. Kastelen in Heemskerk. Lezing over de geschiedenis van de verschillende kastelen en buitenplaatsen door Jean Roefstra. Kosten € ,– (€ ,– met bibliotheekpas). Reserveren bij de balie van de bibliotheek (in diverse vestigingen) donderdag april: Algemene Ledenvergadering HGMK in Slot Assumburg te Heemskerk. Zie hiernaast dinsdag april: Openbare Bibliotheek Heemskerk, : uur. Landschappelijke veranderingen in het gebied van Crommenije tot St. Aagtendijk. Lezing door landschapsgeograaf Lia Vriend. Toegang € , (€ ,– met bibliotheekpas) Reserveren bij de balie van een van de vestigingen van de Openbare Bibliotheek IJmond-Noord maandag mei: Rondwandeling HGMK in de Kasteeltuin van Slot Assumburg te Heemskerk met toelichting door dhr. Nico Brantjes. Aanvang : uur (duur plm. kwartier) zaterdag juni: Fietsexcursie HGMK langs de St. Aagtendijk, met toelichting door de landschapsgeograaf Lia Vriend. Verzamelen bij parkeerterrein nabij Hoeve Adrichem aan de St. Aagtendijk om : uur. Kosten voor deelname € ,– Aanmeldingen voor activiteiten van het HGMK bij de secretaris, dhr. Jacob Brakenhoff, bij voorkeur via e-mail: jabrak@ ziggo.nl of Na de zomervakantie staan o.a. volgende activiteiten in de planning: • bezoek Beeckestijn in Velsen-Zuid • introductie in genealogie (opzet van een familiegeschiedenis) • voortgang van de regionale archeologie Wie meer weten wil kan altijd terecht op onze website: www.hgmk.nl
jaargang 20 nummer 55
issn: 1382-9351
maart 2012
Uitnodiging voor de Algemene Ledenvergadering op donderdag 12 april 2012 in in Stay Okay Hostel Huis Assumburg, Tolweg 9 te Heemskerk. Aanvang 20.00 uur (zaal open vanaf 19.30 uur)
Het Bestuur van het Historisch Genootschap Midden-Kennemerland te Beverwijk nodigt hierbij haar leden uit voor het bijwonen van de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering. Agenda . Opening, welkom en mededelingen. . Notulen van de ALV op woensdag april in de Jansheeren te Heemskerk . Jaarverslag over (inclusief verslagen van werkgroepen en activiteiten) . Financieel Jaaroverzicht over . Verslag van de Kascommissie (J.Rutte en G. Peters) • goedkeuring financieel jaarverslag over • benoeming van de commissie voor (G. Peters en C. Hilbers + nieuw reservelid) . Begroting en contributievaststelling . Bestuursverkiezing: • aftredend en niet herkiesbaar is Arie van Dongen • nieuwe kandidaat is Jeannette Duin . Huisvesting Historisch Informatie Centrum . Rondvraag en sluiting van het huishoudelijk gedeelte.
Na de pauze zal Jean Roefstra een korte inleiding houden over geschiedenis van het Huis Assumburg.
Terugblik op tabak Op oktober werd in Museum Kennemerland de tentoonstelling ‘Beverwijk Sigarenstad’ geopend. Gelijktijdig publiceerde het historisch genootschap het boek ‘De Beverwijkse Tabaksindustrie’, geschreven door Cor Castricum en Henk van Unen. Dankzij het boek en de tentoonstelling is deze – deels vergeten – periode uit de lokale geschiedenis onder de aandacht gebracht en vastgelegd voor het nageslacht. De uitgebreide collectie van de Beverwijkse verzamelaar Henk van Unen vormde de basis voor zowel het boek als de tentoonstelling. Van Unen, die al op zijn zevende begon met het verzamelen, liep al geruime tijd rond met het idee om de vergeten geschiedenis vast te leggen voor het nageslacht. Begin ging hij uiteindelijk de samenwerking aan met auteur Cor Castricum en dat resulteerde in in een prachtig boek en een tentoonstelling. Van Unen: “het was een hoop werk om alles te ordenen en vast te leggen, maar zeker de moeite waard. Met het boek en de tentoonstelling hebben we Beverwijk een stukje historie teruggeven dat in de vergetelheid was geraakt.”
Bloeiende industrie Het boek en de tentoonstelling geven een goed beeld van de omvang van de Beverwijkse sigaren- en sigarettenindustrie, die een enorme bloei doormaakte in het begin van de vorige eeuw. In de jaren voor de Tweede Wereldoorlog waren er meer dan kleine sigarenfabriekjes naast de grote sigarenfabriek van de gebroeders Majoor, Johan Majoor, nazaat van de bekende tabaksfabrikant, opende de tentoonstelling en kreeg het eerste exemplaar van ‘de Beverwijkse Tabaksindustrie’.
Sigarenmaker Jan van Gisbergen laat de bezoekers zien hoe men vroeger sigaren met de hand maakte. De demonstratie werd mede mogelijk gemaakt door HGMK. met hun hoofdkantoor aan de Breestraat en de fabriek aan de Koningstraat. Er waren honderden mensen werkzaam in de Beverwijkse tabaksindustrie.
Organisatie tevreden Het museum en het Historisch Genootschap trokken samen op in de publiciteit en kijken met tevredenheid terug op de gezamenlijke inspanning om de tabaksindustrie over het voetlicht te brengen. In de regionale en lokale media is veel aandacht aan het onderwerp besteed. Ruim mensen bezochten de tentoonstelling. Vooral de demonstratie sigaren maken op maart kreeg veel belangstelling. Vanuit museum Kennemerland reageert Jannie Polak: “Het is een mooi geheel geworden; de tentoonstelling, het boek en de demonstratie sigaren maken. Bovendien krijgt het museum als bonus er een prachtige verzameling bij. Een aanwinst voor de collectie regionale geschiedenis.” Van het boek zijn inmiddels ruim exemplaren verkocht. “We hadden niet de verwachting een bestseller te gaan maken, maar dit boek moest er uit historisch oogpunt gewoon komen. We zijn er best trots op dat we dit boek konden uitgeven”, aldus Arie van Dongen namens het HGMK.
verzameld is hij allerminst. “De mensen kunnen gerust zijn. Ik blijf gewoon doorzoeken naar objecten om de collectie van het museum aan te vullen. Dankzij de kiststempels die Johan Majoor als nazaat van de sigarenfabrikanten heeft uitgeleend aan het museum ben ik er bijvoorbeeld achter gekomen dat er nog veel meer soorten kistjes geweest zijn.” Zijn ‘heilige graal’ is een pakje Wijker Toren Tabak. “Ik zal niet rusten voor ik die heb gevonden”, aldus de verwoede verzamelaar. De tentoonstelling ‘Beverwijk Sigarenstad’ liep tot en met maart . Een deel van de voorwerpen van Henk van Unen krijgt een plek in de permanente tentoonstellingsruimte van Museum Kennemerland. Het bijna pagina’s tellende boek ‘De Beverwijkse Sigarenindustrie’ is nog steeds verkrijgbaar bij de boekhandel, het museum of via www.hgmk.nl en kost voor leden van het genootschap euro, in plaats van euro.
Zoektocht gaat door Van Unen heeft zijn collectie inmiddels overgedragen aan het museum, maar uit-
2
Museum Kennemerland
NIEUWSBRIEF 55 Historisch Genootschap Midden-Kennemerland
Historisch Informatiecentrum Het bestuur van het HGMK is op het moment van samenstellen van deze Nieuwsbrief in een beslissende fase van de opstart van het Historisch Informatiecentrum. Helaas kunnen we op dit moment nog geen concrete mededelingen doen, maar het streven is erop gericht om in de loop van april onze leden op een vaste avond iedere week te kunnen ontvangen. Allereerst bieden we onze leden hier de gelegenheid om met elkaar in contact te komen en in een ongedwongen sfeer van gedachten te wisselen over historische wetenswaardigheden. Daarnaast willen we onze werkgroepen een eigen werk- en vergaderruimte kunnen bieden. Het is de bedoeling dat we in de toekomst
de mogelijkheden van ons historisch informatie- en documentatiecentrum gaan uitbreiden. Zodra dat mogelijk is bij voorkeur in samenwerking met Museum Kennemerland, maar vooralsnog op onszelf. Nieuwe ideeën zijn nog altijd welkom, maar het bestuur denkt op dit moment aan: • een (ruil)markt voor boeken over de regionale geschiedenis • hulp en advies bij (on-line) archiefonderzoek • hulp en advies bij digitale fotobewerking • het opzetten en onderhouden van een digitale knipseldienst
Vanaf april kunnen de bezoekers op onze vaste inloopavond al gebruik maken van een van onze nieuwe computers voor archiefonderzoek, fotobewerking en stamboomonderzoek. Ook is er een ruim voorziene leestafel, waarop al onze (ruil) abonnementen ter inzage liggen. Regelmatig zullen er fotopresentaties te zien zijn en u kunt de redactie van onze Nieuwsbrief en het Ledenbulletin aan het werk zien. We hopen in de loop van de komende maand meer nieuws te kunnen brengen en rekenen erop velen van u straks op de vaste inloopavond te mogen begroeten.
Leden HGMK kregen rondleiding in nieuw stadhuis Een aantal leden van het Historisch Genootschap Midden-Kennemerland heeft een rondleiding gekregen in het nieuwe stadhuis van de gemeente Beverwijk op het Stationsplein. Het maximum aantal van leden maakte van de mogelijkheid gebruik om exclusief een kijkje te nemen in het nieuwe complex onder leiding van ambtenaar Geert Renirie, verantwoordelijk voor de inrichting van het stadhuis. Er werd ruim de tijd genomen voor de uitleg en het beantwoorden van vragen. Voor deze leden van het HGMK is geen ruimte in het stadhuis meer een geheim. Als dank voor hun medewerking ontvingen de heer Renirie en zijn collega-gids in de raadszaal uit handen van HGMK-secretaris Jacob Brakenhoff een exemplaar van
het boek ‘Scholtens en Midden-Kennemerland’, het complete (historische) werk
van mr. H.J.J.Scholtens, oud-burgemeester van Beverwijk. (Foto Joep Frerichs).
Historische Verkenningen is het radioprogramma over (regionale) archeologie en geschiedenis, gemaakt door Jan Camfferman en Daan de Vries jr.(Radio Beverwijk) en historisch archeoloog Jean Roefstra van de Stichting Historische Archeologie (S.H.A) De uitzendingen van deze e serie gaan over de geschiedenis van Beverwijk en Heemskerk, de vele (verdwenen) kastelen in onze regio, De Grote Kerk van Beverwijk, jaar historisch archeoloog Jean Roefstra, middeleeuwen, onderzoek, Prehistorie, mythen en legenden, kasteel Oud Haerlem toen en nu, de Oude Hof en Scupildhem, de slag bij Vronen , de Meer in Beverwijk, de kasteeltuin van Historisch Genootschap Midden-Kennemerland
Assumburg (update), Banjaert, de ruïne van Brederode, het Historische Genootschap Midden-Kennemerland, het leven van de gewone mens in de middeleeuwen, regionale (amateur) archeologie, de Abdij van Egmond toen en nu, de lunetten, Historische Kring Heemskerk, Tempeliers en de orde van Sint Jan in Heemskerk, archeologie van de eerste- en tweede wereldoorlog, kasteel Oosterwijk, stadsarcheologie in Beverwijk, De Heemshof te Heemskerk. Het Provinciaal Depot voor Bodemvondsten en nog veel meer. De uitzendingen zijn iedere maandagavond om . uur. Na de zomervakantie wordt de e serie in zijn geheel herhaald!
NIEUWSBRIEF 55
Museum Kennemerland
Foto Kees Zwaan
2e serie Historische verkenningen
Radio Beverwijk is te ontvangen op: Kabel: . FM, Ether: . FM. Online, zie http://www.radiobeverwijk.nl 3
Notulen Algemene Ledenvergadering Historisch Genootschap Midden-Kennemerland Notulen Algemene Ledenvergadering Historisch Genootschap Midden-Kennemerland op woensdag april Cultureel Centrum de Jansheeren, Maltezerplein , Heemskerk De presentielijst werd getekend door personen. .Welkom en opening. De voorzitter van het Historisch Genootschap, dhr. J. Frerichs, verwelkomt de aanwezigen en opent de bijeenkomst. Berichten van verhindering kwamen binnen van de heren J. Camfferman, W. Spruit, A. Gerritsen en mw. C. Bilars. Vervolgens wordt dhr. Van Herpen een hartelijk welkom geheten. Dhr. Van Herpen is een kenner van de geschiedenis van de Jansheeren en de relatie tot het eiland Malta en zal de lezing na de pauze verzorgen. Vervolgens doet de voorzitter een oproep aan de leden om toe te treden tot een brainstormgroep “Groei en Bloei” om het ledenbestand (nu op leden) weer tot wasdom te brengen. Daarna worden de bestuursleden van de bevriende verenigingen uit Velsen en Heemskerk welkom geheten. Namens de HKV zijn aanwezig de heren H. Graafsma en W. Sellen en namens de HKH N. Linger en L. de Pee. .Notulen ALV van april en de extra vergadering van november . N.a.v. die notulen stelt dhr Van Tongeren een vraag over het Boekenfonds. De penningmeester antwoordt dat dit fonds gevormd wordt door de opbrengst uit de verkoop van boeken en dat daaruit de uitgave van nieuwe boeken wordt betaald. (Dit is dan ook een correctie op de notulen van de ALV over ,waarin dit niet juist is geformuleerd). Verder worden beide notulen goedgekeurd. .Jaarverslagen over . Deze worden ter kennisgeving aangenomen onder dankzegging aan de secretaris voor het samenstellen en verzamelen van de stukken. .Financieel Jaarverslag . Dhr. J. de Boer geeft enige toelichting op de cijfers: • In 2010 is er 2x een ledenbulletin verschenen, terwijl er maar één begroot was. Het boekenfonds maakte verschijning van een 2e bulletin mogelijk. • Bedragen die binnenkomen boven de contributie worden ondergebracht bij het Ondersteuningsfonds. Van het museum kwamen er verzoeken binnen voor bijdragen voor aanschaf van een beamer en reparatie van een Kinheim tapijt. • In de balans staat nog “Postbank: vermeld. Bedoeld wordt ING bank. • Het Blomfonds betreft een legaat van Mw. Blom. Het vruchtgebruik van dit fonds gaat naar de algemene middelen.
• Het vastzetten van gelden op depositorekeningen is voor korte termijnen niet zinvol. .Verslag van de Kascommissie: • De heren H. van Bourgonje en J. Rutte hebben op 16 maart de boeken gecontroleerd en akkoord bevonden. Zij stellen de vergadering voor decharge te verlenen. • De Kascommissie voor 2011 zal bestaan uit de heren J. Rutte en G. Peters. Als reservelid meldt zich dhr. C. Hilbers. .Begroting en contributie vaststelling. De penningmeester vervolgt met toelichting: • Vanwege lage rentestand zijn de uitgaven iets aangepast • Er is een post begroot voor verkoop van boeken (het Sigarenboek en het boek over de industriële geschiedenis van de gemeente Velsen) • Voorgesteld wordt de contributie ongewijzigd te laten. (€ 13,-per lidmaatschap + € 4,-- portokosten voor leden buiten het IJmondgebied. .Bestuursverkiezing. Aftredend en herkiesbaar zijn de heren J. Frerichs, voorzitter en J. de Boer, penningmeester. Zij worden met acclamatie herkozen en voor een volgende periode benoemd. .Museum Kennemerland. Er kwam bericht binnen dat mevr. R. Conijn, voorzitter en dhr. B. Leusink, penningmeester m.i.v. uit het bestuur van het museum zijn getreden. Mw. M. de Wildt-van Overmeeren neemt als tijdelijk voorzitter de open plaats in. Naar een penningmeester wordt nog gezocht. Dhr. E. van Bolhuis neemt de werkzaamheden van secretaris en penningmeester op zich. Mw. M. Clous is aangezocht voor ondersteunde secretariaatswerkzaamheden. Als nieuwe bestuurskandidaat heeft zich dhr. C. Glazenburg gemeld. De bemiddeling in het overleg tussen museumbestuur en het bestuur van het genootschap wordt stopgezet totdat een volledig nieuw museumbestuur in actie gekomen zal zijn. Voor het museumbestuur blijft de kwestie van de huisvesting voornaamste prioriteit. Wat ook voor het genootschap als kernvraag geldt. Uit de zaal kwam de vraag of men door moet gaan met het denken in twee organisaties en twee besturen. Probleem daarbij is dat het museum een stichting is en het genootschap een vereniging. .Rondvraag. Dhr. F. Magdelijns:: Hoe staat het met de werkgroep Duinrust? Dhr. Frerichs antwoordt dat er contact met dhr. Thomas opgenomen gaat worden. Jacob Brakenhoff, secretaris
Nationaal Museumweekend: symbolische toegangsprijs €1,Zaterdag en zondag april doet het museum weer mee aan het nationaal museumweekend. Thema van dit jaar is Laat je verrijken door het museum. Onze werkgroep tentoonstellingen is dan onder leiding van Karin Rietbroek nog volop bezig met inrichting van de nieuwe tentoonstelling Arcadië aan het Wijkermeer, buitenplaatsen en hun bewoners. 4
In de vaste opstelling is hiervoor behoorlijk veel veranderd en onze nieuwste aanwinst, het Kinheimkleed van Dirk Verstraten hangt gerestaureerd en wel te wachten op veel nieuwsgierige bezoekers. Er zal op voorstel van de Ned. Museum Vereniging op deze dagen een symbolische bijdrage van één euro gevraagd worden aan alle bezoekers in de Nederlandse musea. Hiermee wordt de boodschap uitgedraMuseum Kennemerland
gen dat het museum elk bezoek meer dan waard is. Musea hoeven daarom niet gratis te zijn. Ook Museum Kennemerland heeft zich daarbij als geregistreerd museum aangesloten. Bij wijze van uitzondering geldt deze symbolische prijs op deze twee dagen voor al onze bezoekers, jong en oud, dus ook de leden van de Vereniging Rembrandt, de Vrienden van MK en de leden van HGMK.
NIEUWSBRIEF 55 Historisch Genootschap Midden-Kennemerland
Jaarverslag 2011 Historisch Genootschap Midden-Kennemerland Het bestuur van het Historisch Genootschap Midden-Kennemerland te Beverwijk was in als volgt samengesteld: dhr. J. Frerichs, voorzitter; dhr. J.J.M Brakenhoff, secretaris; dhr. J. de Boer, penningmeester bestuursleden: dhr. A. van Dongen en dhr. W. Spruit. Als kandidaat voor het bestuur heeft mw. J. Duin zich gemeld. De bestuursleden houden zich bezig met speciale taken: dhr. A. van Dongen: eindredactie Nieuwsbrief en Ledenbulletin en de coördinatie betreffende boekuitgaven; dhr. W. Spruit: website, publiciteit en PR; kandidaat-bestuurslid mw. J. Duin: algemene zaken en samenwerking met het museum inzake de coördinatie van uitgaven en tentoonstellingen; dhr. Frerichs: werkgroep Monumenten; dhr. Brakenhoff: Excursies en Activiteiten (hierin bijgestaan door dhr. Frerichs en mw. E. Toepoel-Kuijl, die verder geen deel van het bestuur uitmaakt) en dhr. de Boer samen met dhr. Frerichs: overleg huisvesting Historisch Informatie Centrum (HIC) Het ledental van de Vereniging bedroeg op december : betalende leden. Het bestuur kwam in negen keer bij elkaar voor een gewone bestuursvergadering en twee keer hield men een brainstorm om over huisvesting en beleid verder door te denken. Op april vond de Algemene Ledenvergadering in de Jansheeren te Heemskerk plaats. Verder traden delegaties van het bestuur enkele keren in overleg met vertegenwoordigingen van de twee overige historische verenigingen in de IJmond, te weten met de HKH uit Heemskerk en de HKV in Velsen om over onderlinge samenwerking en afstemming van het beleid inzake de contacten met Museum Kennemerland te spreken. Want het belang van het museum voor onze regio zien alle drie de verenigingen in. Als gevolg van dit overleg is besloten om een “denktank” te formeren die de verenigingsbesturen zal adviseren over mogelijkheden voor samenwerking (lezingen, excursies, cursussen). Op november is deze denktank ”Regio-overleg” geïnstalleerd. De vertegenwoordigers in deze groep zijn namens het HGMK de heren F. Schweitzer en J. de Wildt. Het bestuur is zeer benieuwd wat er uit deze groep voor adviezen zullen voortkomen. Inzake het directe overleg met het bestuur van Museum Kennemerland zijn we in afwachting van de nieuwe bestuurssamenstelling van het museum. In is het niet gelukt om gezamenlijk plannen voor het informatie- en documentatiecentrum van de grond te laten komen. Het bestuur van het genootschap nam daarom eind het initiatief om in Beverwijk naar een ruimte te zoeken om een voorlopig informatie- en documentatiecentrum te kunnen starten. Naar verwachting zal e.e.a begin gerealiseerd kunnen worden. Voor leden en belangstellenden (mogelijke nieuwe leden) werden weer verschillende activiteiten en excursies georganiseerd. Maandag februari bracht dhr C. Wagemakers een voordracht in buurthuis Wijk aan Duin over de Stelling van Amsterdam en werden de forten in de IJmond nader toegelicht. Donderdag mei bezochten een -tal bezoekers het oude Stadskantoor met het magnifieke uitzichtpunt op de e verdieping “de Kajuit”. Vrijdagmiddag september werd het Archeologisch Depot in Wormer bezocht, waarbij deskundige toelichting gegeven werd door dhr. J. Roefstra. En donderdagmiddag november stond een bezoek aan Paviljoen Welgelegen, het provinciehuis van Noord-Holland in Haarlem op het programma. Voor deze bezoeken bleek er een Historisch Genootschap Midden-Kennemerland
NIEUWSBRIEF 55
trouwe schare van belangstellenden te bestaan. Het bestuur is zeker van plan deze activiteiten voort te zetten. Werkgroep Paleografie In kwam de werkgroep in totaal keer bij elkaar. Een van deze bijeenkomsten, op februari , betrof een inloopavond, waarbij men kennis kon nemen van allerlei aspecten van de paleografie. Er lagen diverse oude akten ( op groot formaat), kaarten, woordenboeken en natuurlijk het gereedgekomen werk ( alle boeken) tentoongesteld en ter inzage. Ook kon men de werkgroep in actie zien, zoals zij gewoonlijk aan het transcriberen is, namelijk: kritisch, teken voor teken, letter voor letter. Jammer genoeg was er weinig belangstelling. De bestaande twee werkgroepen, Vroedschap en Weesboek, zijn eind van het jaar samengevoegd. De teksten van de Vroedschap bleken vanaf dermate eenvoudig te lezen te zijn, dat het voldoende lijkt als slechts één van onze leden de transcriptie ervan ter hand neemt en de hele werkgroep zich voorlopig aan de geschriften van het Weeskamerboek wijdt. Maar ook in dit boek bevinden we ons al in het begin van de e eeuw en dus wordt dat minder interessant uit het oogpunt van de paleograaf. We beraden ons hoe verder te gaan. (Mw. Elina Toepoel) Werkgroep Monumenten De werkgroep monumenten is dit jaar in een rustiger vaarwater terecht gekomen en is, in een constante bezetting van personen, keer in overleg geweest. Op maart heeft de werkgroep in het Museum Kennemerland een inloopavond verzorgd, waar o.a. de drie fotoboeken met de door ons voorgedragen monumenten in Beverwijk en Wijk aan Zee ter inzage lagen. Ook werd de werkwijze aan de totstandkoming er van uitgelegd. Verder werden vragen beantwoord. Met een redelijke belangstelling werd het een geslaagde avond. Op mei hebben wij, samen met het bestuur, een ontvangst en rondleiding gekregen in Beijerlust. Het is een prachtig gerestaureerd kantoorpand geworden. Er werd besloten dat we ons, naast de beoordeling van aangevraagde omgevings(bouw)vergunningen van monumenten, de komende tijd bezig gaan houden met de inventarisatie van “gevelsier” zoals naamgevingen en eerste stenen van panden. Voor Wijk aan Zee is dit intussen afgerond en gefotografeerd. Het waren er meer dan we ooit hadden kunnen denken! Beverwijk staat voor op ons programma. Naar aanleiding van overleg met de gemeentelijke monumentencommissie gaan wij ons verder bezig houden met “straatmeubilair”. Het wordt een inventarisatie van o.a. herdenkingsmonumenten, zitbanken, fonteinen en grenspalen. Met de gemeente Beverwijk is overleg geweest over de verdere uitbreiding van de gemeentelijke monumentenlijst (e tranche). Er is ingesproken op september in de raadscommissie over de bedreigde panden in de afschermende groenstrook van Tata Steel en aan het eind van het jaar is een brief gestuurd voor het aanvragen van een beschermd dorpsgezicht van Wijk aan Zee. Dus, ondanks het rustiger vaarwater, hebben wij in niet stil gezeten. Publicaties Drie Nieuwsbrieven en een Ledenbulletin verschenen er ook in . Daarnaast gaven we opnieuw medewerking aan het boekje voor de regionale Open Monumentendagen. In oktober verscheen ons boek over de Beverwijkse Tabaksindustrie. In maart werd onder leiding van Wim Spruit een nieuwe start gemaakt met de website www.hgmk.nl, waarvan de inhoud en functionaliteit voortdurend in ontwikkeling zijn.
Museum Kennemerland
5
Historisch Genootschap Midden-Kennemerland Financieel overzicht 2011 Baten en Lasten 2011 Baten Contributies Rente Donaties Verkoop boeken Meer ontvangen contributie Van Boekenfonds
2010
Begroot 2011
., ., ,
., ., ..
Werkelijk 2011 ., ., , ., .,
.,
Lasten
2010
Nieuwsbrieven Ledenbulletin Boeken inkoop Bijdrage aan Mus. Kennemerland Website Historische werkgroepen Administratiekosten Excursies / Lezingen Lidmaatschappen / Abonnementen Porti / bezorgkosten Bestuurs kosten Huur opslagruimte Algemene kosten Reservering infocentrum / Museum Bankkosten Representatiekosten Saldo in-verk. boeken/boekenfonds Meer ontvangst contr./onderst.fonds Saldo
., ., .,
Begroot 2011
., ., ., , , , , , , , , ., , ,
Werkelijk 2011
, , .. , , , , , , , , , ., ,
, ., ,
., ., ., ., , , , , , , , , , ., , , -., ., , .,
Balans per 31 december 2011 Debet
Credit 2010 , ., ., , , .,
2011 , ., ., ., , , ,
.,
.,
Kas ING bank ING bank Rentemeerrekening ING bank termijndeposito Debiteuren Waarborg opslagruimte Tegoeden korte termijn
Crediteuren Vooruit ontvangen contributie Ondersteuningsfonds Blomfonds Boekenfonds Reserve infocentrum Algemene reserve saldo
2010 ., ., ., ., ., ., ., , .,
2011 ., ., ., ., ., ., ., , .,
Begroting 2013 (de begroting werd vastgesteld in de jaarvergadering ; zie Nieuwsbrief ) Baten Contributies Rente Verkoop boeken Onttrekking reserve infocentrum Meer ontvangst contributie
2012 ., ., ..
., ., .. ., .,
€ ., 6
2013
.,
Lasten
2012
Nieuwsbrieven Ledenbulletins Boeken Bijdrage aan Museum Kennemerland Historische werkgroepen Administratiekosten Excursies / Lezingen Lidmaatschappen / Abonnementen Porti / bezorgkosten Bestuurs kosten / onvoorzien Huur opslagruimte Reservering / huur Infocentrum Representatie kosten Algemene kosten Website Naar ondersteuningsfonds
., ., .. ., , , , , , , , ., , ,
Museum Kennemerland
€ .,
2013 ., ., .. ., , , , , , , , ., , , , ., .,
NIEUWSBRIEF 55 Historisch Genootschap Midden-Kennemerland
Toelichting bij de financiën Ook in is het ledenaantal gedaald. We hebben nieuwe leden mogen begroeten en van leden is het lidmaatschap beëindigd. Het aantal leden per -- bedraagt . Boekenfonds
In is het boek “De Beverwijkse Tabaksindustrie” uitgegeven. Ongeveer de helft van de oplage van stuks is in verkocht. Hiermee zijn we nog niet uit de kosten van de uitgave. In het overzicht baten en lasten zijn nu ter verduidelijking de cijfers van boeken inen verkoop opgenomen. Het verschil, (dit jaar negatief ) wordt onttrokken of toegevoegd aan het boekenfonds. Post “Saldo in-verkoop boeken”. Ondersteuningsfonds
dat leden extra bovenop hun contributie betalen. Het saldo van dit bedrag wordt toegevoegd aan het ondersteuningsfonds. Website
In is de eigen website van het Historisch Genootschap gestart (www.hgmk.nl), de ontwikkeling en de onderhoudskosten bedragen € ,. Voor de volgende jaren worden de kosten lager verwacht omdat dan alleen onderhoudskosten worden betaald. Administratiekosten
De administratiekosten tonen per jaar een sterk verschillend beeld. Dit wordt veroorzaakt door het wel of niet bestellen van enveloppen voor de verzending van de nieuwsbrief en ledenbulletin.
Onder de post “Meer ontvangst contributie” is nu zichtbaar gemaakt het bedrag
Contributiebetaling Wie daarvoor nog geen gelegenheid heeft genomen wordt verzocht de contributie voor vóór april te voldoen.
Infocentrum
In verwachten we van start te gaan met het informatiecentrum. De daaraan verbonden kosten zijn nog niet geheel duidelijk. Het is wel duidelijk dat er onvoldoende financiële ruimte is om de kosten te voldoen uit de huidige inkomstenbronnen. Om toch een start te kunnen maken stellen we voor om de benodigde middelen uit de reservering infocentrum te onttrekken. Voorstel
Het bestuur stelt voor : • het voordelig saldo van het boekjaar 2011 toe te voegen aan het boekenfonds. • de contributie voor 2013 niet te verhogen. Jan de Boer, penningmeester
Historisch Genootschap
Vergeet svp niet om bij uw betaling het te vermelden als u geen gebruik maakt van de acceptgiro, die u bij de vorige Nieuwsbrief heeft ontvangen.
Midd Kenn
Bezoek aan het ENCI-museum Achtentwintig personen meldden zich zaterdagmorgen maart om : bij de slagboom van het ENCI-terrein in VelsenNoord om het museum van de fabriek te gaan bezoeken. Na ontvangst met koffie in de bedrijfskantine schetste dhr. Ad Tervoort de geschiedenis van de nu -jarige cementfabriek, waarin hij ons vertelde hoe de Hoogovens begonnen in met de productie van ruw ijzer en staal. Een kalkhoudende slakkenberg bleef daarbij als restproduct ongebruikt liggen en vanuit Maastricht ondernam de ENCI (Eerste Nederlandse Cement Inrichting) het initiatief om bij Hoogovens de Cementfabriek IJmuiden (CEMIJ) op te starten. In de oorlogsjaren kwam de productie uiteindelijk stil te liggen maar men kon in juli de fabriek weer op volle toeren
Historisch Genootschap Midden-Kennemerland
laten draaien. In de -jaren werkte men wel met man in dienst. In de jaren ’ en ’ werd er vergaande automatisering doorgevoerd, zodat men nu met man de fabriek draaiende kan houden. De cementfabriek is inmiddels onderdeel van de Heidelberggroep, de derde producent op dit gebied in de wereld. Voor de productie wordt hoogovenslak, klinker (op basis van mergel uit de St. Pietersberg in Limburg) en anhydriet (dehydride gips) gebruikt. Het museum is ontstaan vanuit de enthousiaste “verzamelwoede” van dhr. Tervoort en gevestigd in een voormalig bedrijfsgebouw. Het omvat twee schatkamers met herinneringen aan de hand van foto’s, bouwtekeningen en allerlei objec-
NIEUWSBRIEF 55
Museum Kennemerland
ten en voorwerpen met het bedrijfslogo (zoals bekers, aanstekers ed.) De ENCI heeft hiermee een prachtig voorbeeld van behoud van industrieel erfgoed neergezet. J. Br.
7
Verslag restauratie Kinheimtapijt Museum Kennemerland In de zomer van werd museum Kennemerland verblijd met de schenking van een Kinheim tapijt door oud conservator Fries Berkhout, die het tapijt, ontworpen door Dirk Verstraten, kocht bij veilinghuis de Eland in Amsterdam. De afmetingen van het tapijt zijn x . Van ontwerper Dirk Verstraten( -) zijn al meerdere ontwerpen in de collectie van museum Kennemerland: een tapijtje gemaakt ter gelegenheid van het -jarig regeringsjubileum van Koningin Wilhelmina en twee kussenontwerpen ter gelegenheid van de Olympiade in .
In is door Icat textielrestauratie in Cruquius een voorstel voor de restauratie van het tapijt gedaan en een tijdpad uitgezet. Vervolgens heeft het bestuur van museum Kennemerland in Icat opdracht gegeven tot restauratie over te gaan. Inmiddels is het project afgerond. Het tapijt is mechanisch gereinigd waarbij veel zand en hondenhaar uit het tapijt verwijderd is. Daarna is het kleed nat gereinigd, waarbij door middel van een sproeisysteem
zeep in het kleed werd gespoten en het water met het vuil werd weggezogen. Door deze behandeling is het kleed weer soepel geworden en zijn de kleuren opgefrist. Tenslotte zijn alle gebroken inslagdraden hersteld en is de losse franje vastgezet. Met deze aanwinst is de kerncollectie Kinheimtapijten van het museum aanzienlijk verrijkt. Binnenkort zal het tapijt in de vaste opstelling van het museum te bewonderen zijn.
Helaas was de nieuwe aanwinst in slechte conditie en was restauratie noodzakelijk. Het tapijt was erg vervuild en de inslag was op veel plaatsen gebroken waardoor grote gleeën waren ontstaan. Een van de voorwaarden van de schenker was dan ook dat het tapijt na schenking gerestaureerd zou worden. Gezien het belang van het tapijt voor de collectie van museum Kennemerland heeft het bestuur de schenking aanvaard en zich sterk gemaakt om fondsen te werven voor de restauratie. Uiteindelijk is het bedrag met behulp van bijdragen van het Prins Bernhard Cultuurfonds, Fries Berkhout, het Historisch Genootschap Midden-Kennemerland en een eigen bijdrage van Museum Kennemerland bijeen gebracht.
Lezing kastelen in Heemskerk In de late Middeleeuwen hebben er diverse kastelen, landhuizen en ‘buitens’ van adellijke families in en om Heemskerk gestaan. Op oude kaarten van Heemskerk worden bijvoorbeeld genoemd: het huis Oud-Haerlem, kasteel Marquette, het huis Assumburg, het huis Poelenburg, het huis Rietwijck of Reewijk, het huis Meeresteijn en huize de Vlotter. Kasteel Assumburg en kasteel Marquette zijn de enige kastelen of adellijke huizen die nog bewaard zijn gebleven.
Dinsdag april , : uur - : uur Plaats: Bibliotheek IJmond Noord, Vestiging Heemskerk Maerten van Heemskerckplein , EZ Heemskerk, tel: - Toegang: € ,- (met pas € ,-) Reserveren bij de klantenservice van een van de bibliotheekvestigingen.
Van kasteel Oud-Haerlem zijn alleen de grondslagen nog als reliëf in het landschap te zien. Dit weiland aan de Hoflaan is archeologisch monument en niet toegankelijk voor publiek. Jean Roefstra (Stichting Historische Archeologie) weet bijna alles van de (verdwenen) kastelen en zal deze kennis aan de hand van mooi beeldmateriaal in een boeiende lezing met de bezoekers delen.
8
Museum Kennemerland
NIEUWSBRIEF 55 Historisch Genootschap Midden-Kennemerland
20-jarig jubileum Historische Kring Velsen
Boekje Assumburg
Dit jaar viert de Historische Kring Velsen zijn jarig bestaan. Hoogtepunt in deze viering zal zijn, een feestelijke bijeenkomst op mei a.s. in de historische Engelmunduskerk te Oud-Velsen. Bij deze gelegenheid wordt een jubileumnummer van het jaarboek VELISENA (Velsen in historisch perspectief ) ten doop gehouden. Het wordt een fotoboek met daarin foto’s van de gemeente Velsen, beschikbaar gesteld door het Noord-Hollands Archief, waar het voormalig gemeentearchief Velsen is ondergebracht.
Vanwege de enorme belangstelling wordt er een tweede druk uitgebracht van het eerste deel, over Kasteel Assumburg, uit de reeks; kastelen in Beverwijk en Heemskerk
Van dezelfde locaties die op de oude foto’s staan, zijn in de afgelopen tijd moderne foto’s gemaakt, die samen in het boek worden gepubliceerd. Begeleidende artikelen belichten de herkomst van de oude foto’s en de makers ervan. Het boek wordt zo een waardevol historisch document: een momentopname van Velsen vroeger en Velsen anno . Op juni zal in de Centrale Bibliotheek Velsen (Dudokplein, IJmuiden) een tentoonstelling geopend worden met foto’s uit het jubileumboek op expositiepanelen. De overige foto’s zullen met een beamer geprojecteerd worden. In oktober (maand van de geschiedenis) wordt de tentoonstelling herhaald. De speciale jubileumuitgave zal m.i.v. juni o.a. te koop zijn bij de Beverwijkse Boekhandel (Breestraat, Beverwijk) en bij Totaal Gemak Winkel (postagentschap Wijkerstraatweg Velsen-Noord).
DVD: "Grondleggers van de Ruïne van Brederode" Op deze unieke DVD een aantal Brederode journaals, waarin nieuwe feiten aan het licht komen en onbekende beelden te zien zijn. Zo zijn er exclusieve opnames van de skeletten van Willem van Brederode en Hildegonde van Voorne, opgenomen in het Archeologisch Depot Noord-Holland en de afdruk van de grafzerk van de Brederodes in de Engelmunduskerk te Velsen. Ook is er fotomateriaal van de oorspronkelijke plaats waar het echtpaar Brederode is opgegraven en van de gezichtsreconstructies die van hen zijn gemaakt. Om een beeld te krijgen van de politiek in de e eeuw is er een interview met historisch archeoloog Jean Roefstra. Hij vertelt over de Graven van Holland, de opkomst van het geslacht Brederode en een aantal onopgeloste raadsels uit die tijd (er is o.a. een skelet van een onbekend kindje in het graf van Willem van Brederode gevonden). Een beeldverslag van een rondleiding op de ruïne van Brederode laat zien, dat er vandaag de dag nog steeds overblijfselen te vinden zijn van het roemrijke verleden van het kasteel. Kortom: een boeiend tijdsdocument!
Inhoud van de DVD: - Rondleiding Ruïne van Brederode, - journaalafleveringen - interview met Jean Roefstra Totale tijdsduur: uur Zie ook http://www.its-dutch.com
Het boekje is geschreven door Michel Tuin en telt zesendertig fullcolor pagina's met ruim tachtig afbeeldingen. In zes hoofdstukken passeren de bouw- en bewoningsgeschiedenis van het kasteel door de eeuwen heen. Ook de archeologische onderzoeken bij het kasteel en de geschiedenis van de kasteeltuin worden behandeld. S.H.A. Publicaties Kastelen in Beverwijk en Heemskerk Deel - Kasteel Assumburg ISBN: ---- Zie ook: http://www.s-h-a.nl/kastelen. htm Het boekje is ook verkrijgbaar bij kasteel Assumburg en de plaatselijke boekhandel. Deel II, over Oosterwijk, is in de maak.
De DVD is te verkrijgen door € , (dit is inclusief € ,– verzendkosten) over te maken naar rekening nummer: ..., ten name van BDS, onder vermelding van: "Brederode DVD" en uw adres gegevens. Zodra het bedrag en uw adresgegevens ontvangen zijn, zal de DVD binnen vijf werkdagen aan u worden toegezonden.
Gezocht
KORTING voor HGMK-leden Leden van het HGMK kunnen, op vertoon van deze bon, de DVD "Grondleggers van de Ruïne van Brederode" aanschaffen voor slechts € 9,95. Deze aktie is geldig tot en met zondag 22 april 2012 en alleen indien de DVD persoonlijk wordt afgehaald bij de Ruïne van Brederode.
Historisch Genootschap Midden-Kennemerland
De Stichting Historische Archeologie is onder de titel "Kastelen in Beverwijk en Heemskerk" een reeks publieksboekjes gestart. Deel in deze serie gaat over Kasteel Assumburg in Heemskerk.
NIEUWSBRIEF 55
Museum Kennemerland
Voor het bezorgen van de Nieuwsbrief en het Ledenbulletin wordt nog een bezorger gezocht in Heemskerk. Het gaat om een wijk in de omgeving Jan Ligthartstraat, Waterakkers. De wijk bevat circa adressen. U kunt zich aanmelden bij onze peningmeester: Jan de Boer Verlengde Voorstraat A CN Wijk aan Zee telefoon: e-mail:
[email protected] 9
Nieuwe fietspadnamen in Beverwijk Had u al gehoord van het Jacob Knegjespad in Beverwijk? Of van het Weduwe van Lidtpad? En het Pieter Steltpad? Ook in Beverwijk! De Binnenduinrandweg dan? De kans is groot dat u de vragen met “nee” zult beantwoorden. Maar toch bestaan ze, in de zogenoemde Lunettenzone. Ze zijn tot stand gekomen als bijkomend effect van de aanleg van de veelbesproken randweg (de N). Een deel van die omleidingsweg wordt met Binnenduinrandweg aangeduid. En tussen Beverwijk en Heemskerk zijn ook nog naamloze wandelpaadjes aangelegd, die tot nu toe schijnbaar alleen bekend zijn bij hondenliefhebbers, die er hun huisdier uitlaten. En een beperkt aantal fietsers die ze gebruiken om bepaalde routes af te snijden. Ze hebben allemaal te maken met het “Groen en Waterplan” van de Provincie Noord-Holland en de gemeenten Beverwijk, Heemskerk en Velsen. Voor de aanleg van de N was het noodzakelijk om de waterhuishouding geheel te herzien. Anders zou de natuurlijke stroming van het grondwater van west naar oost, van de hoge duinen via het Heemskerkerduin en het tuinbouwgebied van Westelijk Beverwijk verstoord worden. Nog steeds wordt dat geleid via duinrellen en beken. Tegelijkertijd is geprobeerd langs de lunetten, waarvan er in Beverwijk en Heemskerk nog zijn overgebleven, een wandelpad aan te leggen. Dat is grotendeels gelukt. Zo ligt er nu een naamloos wandelpad tussen de Rijksstraatweg (bij de rotonde van de Randweg) langs lunet nummer , naar lunet nummer . Voorlangs lunet nummer loopt nu ook een wandelpad naar de rotonde waar de Plesmanweg aansluit op de Randweg. Wanneer men daar in noordelijke richting oversteekt, staat men võõr het hek van lunet nummer . Men staat dan vlakbij de “keel” van de lunet en kan zo in de oorspronkelijke schootsrichting kijken. Deze lunet mag beslist niet betreden worden; het is niet alleen een historisch monument maar ook een beschermd stuk flora wegens de bijzonder moerasgroei. Gaat u naar het einde van de Creutzberglaan. Vroeger kon men van daaraf de Plesmanweg oversteken. Nu gaat dat niet meer rechtstreeks, maar moet men omrijden langs de eerder genoemde rotonde bij lunet . Wie vanaf het einde van de Creutzberglaan (bij De Nollen) even rechts-links naar het zuiden gaat, en op de oude Tulpenlaan komt heeft Lunet nummer aan zijn linkerhand. Het lichaam ervan is ongeveer meter hoog en goed zichtbaar. Waar het lichaam van de lunet ophoudt, kan men linksaf een nieuw aangelegd wandelpad op. Daar kunt u de achterzijde van deze lunet van heel dichtbij aanschouwen. Dat was tot voor kort niet mogelijk. Als men verderop de lichte bocht naar rechts volgt wandelt u in oostelijk richting tussen de tuindersgronden door. Na enkele honderden meters komt men op het U-vormige weggetje uit dat de ”De Lunetten “ heet. Loopt men daar in oostelijke richting dan komt men op het 10
Jacob Knegjespad, naar het bruggetje in de nu doodlopende fietsroute van de Gladiolenlaan naar de Kleine Houtweg. In het jaar is de naam van dit pad gekozen uit een aantal suggesties en voorstellen. Uitgangspunt was, dat de naam voor dit pad iets te maken zou moeten hebben met de (aanleg) van de Lunetten. Jacob Knegjes was een welbekend Beverwijks burger. Bekend is dat hij Diaken van de Hervormde Kerk was. Hij speelde o.a. een rol in de Diaconie en bij het weeshuis. Hij is een van de in juli schadeloosgestelden voor de onteigening voor Lunet . In het voorstel aan de Gemeente Beverwijk werden de volgende argumenten gebruikt. Van Jacob Knegjes werden roeden onteigend, met een schadebedrag van fl.: st. Van Albert van Meurs roeden met een schadebedrag van fl.: st. van Harmen Schoon roeden met een schadebedrag van fl. : st. en van Pieter Stelt roeden met een schadebedrag van fl.: st. Het land van Albert van Meurs was in februari – het daadwerkelijke moment van de onteigening – nog eigendom van Jan Karshoff, Schout van Wijk aan Duin. Maar die heeft al een straat naar zich vernoemd gekregen in Heemskerk. En Pieter Stelt mocht in zijn naam geven aan ander nieuw-aangelegd pad, dat van De Nollen naar de Binnenduinweg loopt.
Met de benaming van het Pieter Steltpad werd een man geëerd die later Burgemeester van Beverwijk zou worden. Met de naamgeving van het Jacob Knegjespad werd een duidelijk slachtoffer van de onteigeningen benoemd. Naast de directe onteigening voor de aanleg van de lunetten moest hij ook nog veel land afstaan voor afgezoode landen en voor aan te leggen Notwegen. Hij leed alleen schade als eigenaar van de gronden, niet als bruiker (= gebruiker in e eeuws Nederlands). Andere mogelijkheden die voorgesteld werden waren buiten de hiervoor al genoemden: Valkskroftpad, Wildelantspad, (oude perceelnamen) en Arent Vroegoppad. (ook alleen bruiker, geen eigenaar.). In moest de Straatnamencommissie wederom een advies geven voor de benaming van een nieuw (fiets)pad naar en langs de nieuwe Randweg. Het voorstel was toen om dit stuk nieuwe weg te vernoemen naar de Weduwe L. van Lidt. Ook zij heeft grote schade opgelopen bij de onteigeningen voor de lunetten , , en (onder Wijk aan Duin roeden; onder Heemskerk roeden; roeden voor de Notweg bij Lunet ; voor lunet onder Wijk aan Duin roeden en onder Heemskerk roeden; voor lunet een klein stukje van roeden, maar wel nog roeden voor de Notweg; voor lunet en wegens afgezoode landen roeden en bij lunet en nog eens roeden afgezoode landen. Het totaal van haar afgezoode en onteigende landen bedroeg , roeden. Sinds het najaar zijn de straatnaambordjes met “Weduwe Van Lidtpad” en “Pieter Steltpad” in de buurt van De Nollen aangebracht. Probeer ze al wandelend eens te vinden, die nieuwe paden en weggetjes. Kijk ook eens naar die gedeeltelijk gerenoveerde lunetten en realiseert u zich dat u door een uniek stukje historie loopt. Aad Kok
Vermist Op zondag december heeft Aad Kok in Museum Kennemerland, twee van zijn drie mappen met documentatie over de Lunettenzone uitgeleend. Hij kan zich nu helaas echter niet meer herinneren aan wie! Een groot deel van Aad zijn kennis, waaronder veel foto’s van al wat oudere datum, is vastgelegd in deze rode plastic insteekmappen met op het etiket: De Linie van Beverwijk. Het gemis is voor hem een regelrechte ramp. Met de plaatsing van deze oproep rekent hij er op ze snel weer terug te krijgen. Heeft u ze? Bel - en hij zal ze zonder rancune komen ophalen. Museum Kennemerland
NIEUWSBRIEF 55 Historisch Genootschap Midden-Kennemerland
Nabestaanden van Georgiërs opgespoord Massamoord aan de St. Aagtendijk Thans kunnen wij eenige bijzonderheden publiceeren over de afschuwelijke moord die op het fort St. Aagtendijk te Beverwijk gepleegd werd op eenige Russen. Eenige tijd geleden werd hier een massagraf ontdekt, dat de lijken bevatte van Russen. Deze zaak heeft zich als volgt toegedragen. In het fort St. Aagtendijk verbleven gedurende de laatste maanden der bezetting twee Feldwebels met vijftien Russen, die deel uitmaakten van de Munitionsverteilungsstelle Monika. Twee dezer Russen hadden contact gekregen met iemand van de B.S. Zij bleken bereid om de B.S. wapens en vooral ook munitie te verstrekken. Een en ander bleef goed gaan, totdat op April jl. vier andere Russen door den Feldwebel Dietrich betrapt werden De Georgiërs uit het bovenstaande artikel werden na de oorlog herbegraven op het Russisch Ereveld bij Leusden. Onderzoeker en journalist Remco Reiding is er, jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog, als eerste in geslaagd nabestaanden op te sporen van de op het Russisch Ereveld bij Leusden begraven soldaten. Inmiddels heeft hij, met hulp van zijn vrouw Irina, in de hele voormalige Sovjetunie meer dan families kunnen verwittigen. In januari richtte hij de Stichting Russisch Ereveld op om de nagedachtenis aan de in Leusden begraven Sovjetsoldaten levend te houden. De Stichting Russisch Ereveld heeft ook grafadoptie geïntroduceerd. Inmiddels hebben meer dan mensen zich daarvoor aangemeld. De jaarlijkse bijdrage van euro per graf gebruikt de stichting om de reis van nabestaanden mogelijk te maken. Maar de tijd dringt, aangezien de kinderen van soldaten inmiddels ver in de zeventig jaar zijn. Dankzij aanvullende gegevens is Remco Reiding erin geslaagd ook de families van drie in Beverwijk vermoorde Georgiërs op te sporen: een dochter van Arsen Asanisjvili, een neef van Gabro Nanobasjvili en een
bij het stelen van handgranaten, welke zij gebruikten om te visschen, Hiervoor werden zij in arrest gesteld. Eén der Russen dreigde echter den Feldwebel, dat hij, indien zij niet losgelaten zouden worden, een rapport over hem aan den Commandant zou uitbrengen. D. had namelijk bij een der boeren in de omtrek een kalf gestolen en zou zoodoende zelf achter de tralies komen. De Feldwebel werd nu bang en trachtte nog dezelfde avond van den betrokken B.S.’er, die quasi vriendschap met hem had gesloten, een toezegging te verkrijgen, dat hij eventueel tegen deze vier Russen zou getuigen. Deze toezegging werd natuurlijk gegeven. D. was hierdoor blijkbaar nog niet gerustgesteld en belde de Feldgendarmerie te Beverwijk en de Groene Politie te Zaandam op. Deze was spoedig ter plaatse en schoot terstond alle aanwezige Russen neer, veertien in getal,
daar de vijftiende was ondergedoken bij de Gemeentewoningen aan deWijkermeerweg. Deze werd door den Feldwebel persoonlijk doodgeschoten. Helaas kon de Feldwebel D. niet onmiddellijk na de aankomst der geallieerden legers gearresteerd worden, daar voornoemde B.S.’er juist wacht moest loopen op de dag van de bevrijding. Daar naam, rang en onderdeel bij het Hoofdkwartier van het Eerste Canadeesche leger van den dader echter bekend zijn, zal het niet veel moelijkheden opleveren om dezen oorlogsmisdadiger in handen te krijgen, zoodat hij kan boeten voor de massamoord, die hij op zijn geweten heeft. Uit: Vrij Nederland, Nieuwsblad voor Kennemerland, te vinden op http://kranten.kb.nl
broer van Pido Tsjoliasjvili. De nabestaanden zijn begrijpelijkerwijs bijzonder emotioneel en dankbaar dat zij eindelijk weten waar hun vader, broer, oom of grootvader begraven ligt. De namen van de op april op het fort aan de Sint-Aagtendijk in Beverwijk vermoorde Georgiërs zijn (vertaald naar het Nederlands): Asanisjvili, Arsen Beroeasjvili, Ilja Gogia, Georgi Gognadze, Sjalva Gviniasjvili, Anton Kankia, Severian Mekoedisjvili Nanobasjvili, Gabro Oeroesjadze, Valerian Schirtladze, Konstantin Schirtladze Sioekaev, Platon Tsjoemboeridze, Michail Tsjoliasjvili, Pido Vanisjvili, Semjon
Meer informatie is te vinden op de website: www.russisch-ereveld.nl. met dank aan Cor Bart
➩
Voor kinderen en broers/zussen van soldaten probeert de Stichting Russisch Ereveld grafbezoek mogelijk te maken. Op de wachtlijst staan nog vijftien van deze nabestaanden, die over onvoldoende middelen beschikken om de reis naar Nederland op eigen kosten te maken. Tot hen behoort ook de dochter van Asanisjvili. Op april zal zij 's morgens aankomen op Schiphol en vervolgens in Beverwijk het Fort Sint Aagtendijk bezoeken. Het verdere programma voor die dag was op het moment van het samenstellen van deze Nieuwsbrief nog niet bekend.
Op april verschijnt het boek van Remco Reiding over zijn zoektocht naar nazaten van Sovjetsoldaten: Kind van het Ereveld. Daaraan is ook een aparte website gewijd: www.kindvanhetereveld.nl,waar het boek voor € , (inclusief bezorgkosten) besteld kan worden.
Links en rechts de plaats waar de Georgiërs op het fort St. Aagtendijk begraven werden. Historisch Genootschap Midden-Kennemerland
NIEUWSBRIEF 55
Museum Kennemerland
11
De Geallieerde oorlogsgraven op Duinrust Tijdens de dodenherdenking op vier mei trekken jaarlijks velen langs de graven van hen die door oorlogsgeweld omgekomen zijn. Overal in ons land en dus ook in Beverwijk brengen nabestaanden en belangstellenden een eerbetoon aan deze overledenen. Nabij de graven van de omgekomen inwoners bevinden zich ook een aantal graven van geallieerde militairen. Acht op de begraafplaats Duinrust en één te Wijk aan Zee, in de schaduw van de toren van de oude dorpskerk. Dit laatste graf is uitvoerig beschreven in Nieuwsbrief van het Historisch Genootschap Midden-Kennemerland, september . Maar over de graven op Duinrust was weinig bekend. Via Henk van Unen kwam ik contact met een nicht van één van de omgekomen geallieerden. Haar bezoek aan Beverwijk, samen met haar vader, was voor mij de aanleiding om onderstaand artikel op papier te zetten. Haar grootmoeder had na de bevrijding het graf van haar zoon een aantal malen bezocht. De familie had altijd begrepen dat haar oom, William Edward Cunliffe, nadat het vliegtuig brandend was neergestort, nog een week had geleefd. In die week zou hij opgenomen zijn geweest in het huis van de burgemeester. Volgens de nicht had de burgemeester ook de nodige medische verzorging gegeven. Het opvangen en verzorgen door burgemeester Van Grunsven was voor mij echter té ongeloofwaardig. Al vrij snel kon ik haar de ware toedracht e-mailen, aangezien ik het rapport van de berging in mijn bezit heb. Later bleek dat haar grootmoeder deze informatie indertijd had gekregen van de opzichter van Duinrust, de heer Berghuis. Vermoedelijk zijn taalproblemen de oorzaak voor misverstanden geweest. Als deel van een aantal grote luchtoffensieven, dat door Engeland van het voorjaar van tot aan de herfst van dat jaar werden uitgevoerd, vond in de nacht van op juni een aanval plaats op een aantal Duitse steden waaronder Dortmund, Dusseldorf en Münster. Aan deze raid namen niet minder dan vliegtuigen deel, waarvan er die nacht verloren gingen. Een van de niet teruggekeerde toestellen was de Lancaster BIII met registratienummer -.
De AVRO Lancaster was één van de meest succesvolle bommenwerpers tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het Engelse vliegtuig werd aangedreven door vier Rolls Royce Merlin motoren en bij een bommenlast van kg hadden zij een actieradius van km. De bemanning bestond uit zeven man. De Lancasters voerden altijd ’s nacht hun bombardementen uit. Dit in tegenstelling tot de Amerikaanse forten die op klaarlichte dag over ons land vlogen. De - maakte deel uit van het e squadron, dat juni ’s avonds was opgestegen van de vliegbasis Wickenby in Lincolnshire. De bemanning bestond uit sergeant-vlieger Weston Robert Berry; sergeant William Edward Cunliffe, navigator, sergeant-vlieger Keith Benedict Davidson, boordschutter; sergeant Alan Arthur Gill, bommenwerper; sergeant Frederick Norman Pink, boordwerktuigkundige; sergeant-vlieger Horace Shepherd, piloot; sergeant Leslie Stephenson, radiotelegrafist-boordschutter. Berry behoorde tot de Royal Australian Air Force en Davidson tot de Royal Canadian Air Force, de andere vijf tot de Royal Air Force. Dat een Australiër en een Canadees deel uitmaakten van de crew van een Brits toestel was geen uitzondering. Hoewel de diverse nationaliteiten ook hun eigen squadrons hadden zoals de Canadezen, Australiërs, Polen en Tsjechen.
De bemanning van die vlucht. William Edward Cuncliffe is de man op de achterste rij, e van links. De andere personen zijn tot op heden nog onbekend.
12
Museum Kennemerland
Nadat de opdracht was uitgevoerd keerde de Lancaster terug. Echter het toestel werd geraakt door het Duitse afweergeschut dat achter het spoorwegstation van Beverwijk stond opgesteld. Daarbij vielen twee van de vier motoren uit waardoor het toestel hoogte en snelheid verloor. Hoewel het vliegtuig maar op twee motoren vloog, gelukte het piloot Sheperd om het toestel in de lucht te houden. Laag vloog het toestel over Beverwijk, richting de Noordzee. Maar door de zoeklichten van het Duitse afweergeschut op het forteiland bij IJmuiden werd het toestel opgepikt. Juist hier hadden de Duitsers, ter bescherming van de Hoogovens en de duikbootbunker, veel afweergeschut opgesteld. Met slechts twee werkende motoren was het toestel een niet te missen prooi voor de Duitse granaten en het werd opnieuw aanschoten. Brandend stortte het neer in de duinen nabij Wijk aan Zee. Dit was om vijf minuten over drie in de vroege morgen van de e juni. Een kwartier eerder had hetzelfde afweergeschut al een andere Lancaster neergehaald. Deze Lancaster was brandend nabij de pieren in zee gestort. Daarbij zijn zes van de zeven inzittenden om het leven gekomen. Drie daarvan werden als vermist geboekt. Twee werden begraven in Amsterdam en één in Bergen. Alleen sergeant Donald Lloyd Templeman overleefde de ramp, hij werd krijgsgevangene gemaakt en overleefde de oorlog. Lancaster - was neergestort in de duinen, net achter het Paasduin, in het zogenaamde Hazenvlak. Eigenlijk lag deze locatie binnen de gemeentegrenzen van Velsen, maar de Duitsers gaven aan de gemeente Beverwijk de opdracht om de stoffelijke resten te bergen en te begraven. Nog diezelfde avond, de e juni, gaf de heer de Bie, directeur van Openbare Werken Beverwijk, de opdracht om de stoffelijke resten te bergen aan de Eerste Beverwijkse Begrafenis Onderneming. Bakker en Smaal, medewerkers van deze firma, moesten naar de gemeentelijke opslag om de lijkkisten op te halen. Toen de kisten op een vrachtauto waren geladen, vertrok het gezelschap naar Wijk aan Zee. Inmiddels had ook burgemeester Van Grunsven zich bij hen gevoegd, samen met de heer Koeten, gemeente ambtenaar. In Wijk aan Zee aangekomen, stelde de burgemeester zich in verbinding met het Bureau der Duitse Bezetting. Na enige tijd wachten -het was intussen half elf geworden- verscheen er een aantal Duitse militairen. Gezamenlijk begaf men zich naar de plaats des onheils. Gelukkig was het lichte maan, en bij een paar zaklantaarns kon het
NIEUWSBRIEF 55 Historisch Genootschap Midden-Kennemerland
Links de graven van de omgekomen bemanning van het Engelse vliegtuig wat vlakbij het Paasduin is neergestort. De foto is in gemaakt. De houten kruizen staan nog op de graven. Rechts de graven op Duinrust, tijdens de dodenherdenking in
lugubere werk gedaan worden. Met behulp van enige Duitse wachtposten werden de stoffelijke resten uit de verbrande Lancaster gehaald. Ieder stoffelijk overschot werd afzonderlijk in een eenvoudige kist gelegd. Geen eenvoudige klus aangezien enkele slachtoffers nog door middel van een draad of riem aan het toestel waren bevestigd. Er werd gezocht naar identiteitsbewijzen, die slechts bij één werd aangetroffen. Toen allen gekist waren vertrok de droeve stoet naar Duinrust, waar zij om ongeveer uur aankwam. Berghuis, de opzichter van Duinrust, kreeg de opdracht om er voor te zorgen dat de volgende morgen om ongeveer half negen, er zeven graven gereed zouden zijn. In de regel werd een omgekomen vliegtuigbemanning op verschillende plaatsen begraven, zonder er veel ruchtbaarheid aan te geven. Daarmee trachtten de Duitsers anti-Duitse uitingen van de bevolking te voorkomen. De zeven omgekomenen van de werden echter bij elkaar begraven op Duinrust. Dit was tamelijk uitzonderlijk. In de morgen van zondag de e juni, vond om ongeveer half negen de begrafenis plaats. Naast burgemeester Van Grunsven, waren hier ook onderofficier Erich Ritter met nog drie Duitse militairen bij aanwezig. Iedere kist werd afzonderlijk in de groeve neergelaten. Bij iedere bijzetting werd door de Duitse militairen een saluut gebracht. Toen de laatste kist in de groeve was neergelaten trad burgmeester Van Grunsven naar voren en bad het Onze Vader, waarmee de plechtigheid werd besloten. Direct werden de graven door het personeel van Duinrust gesloten. Enige dagen later waren de graven met bloemen beplant en werd er op ieder graf een eenvoudig houten kruis geplaatst. Alleen van sergeant -vlieger Berry was de identiteit vastgesteld. De andere zes werden in het begraafregister geboekt als “onbekend gesneuveld, vermoedelijk Engels luchtwapen’’. Eerst na de oorlog, op juni , kon het Nederlandse Rode Kruis aan de burgemeester hun namen melden. In dat schrijven werd tevens verzocht op de houten grafkruizen hun namen aan te brengen met het opschrift ,,Buried near this spot’’ (begraven nabij deze plaats). Dit omdat men de verbrande lichamen nooit heeft kunnen identificeren, en het dus Historisch Genootschap Midden-Kennemerland
onzeker is dat de later geplaatste grafstenen op de juiste plaats staan - op die van Berry na. In datzelfde jaar kreeg men van het “Engels Militair Gezag’’ de opdracht om de stoffelijke resten uit de graven en te verwisselen. Nu rust het stoffelijk overschot van sergeant Berry in graf nummer . Oorspronkelijk lag hij in het midden, met aan weerszijden van hem de graven van drie onbekenden. Pas jaren na de bevrijding werden de houten kruizen vervangen door een voorgeschreven grafsteen. Deze vertonen het embleem van het wapen waaronder men diende, dan volgde legernummer, rang, naam, functie, sterfdatum en leeftijd van de betrokkene, eventueel een kruis en in veel gevallen een korte tekst in het Engels. Nadere bijzonderheden van de bemanning van Lancaster W PH-W zijn: • Sergeant William Edward Cunliffe, Navigator, die 28 jaar oud werd, had zich vrijwillig als militair gemeld. Hij was getrouwd en woonde in Hythe gelegen in Kent. Op zijn steen staat: “De vrucht van dapperheid, vergaard in de oogst van eeuwige vrede”. • Sergeant Alan Arthur Gill, Air bomber, was met zijn 20 jaar het jongste lid van de bemanning. Ook hij was oorlogsvrijwilliger, en afkomstig uit Sherburg-inElment, een kleine plaats in Yorkshire. Het opschrift op zijn steen luidt; “Gedachten vandaag – herinneringen altijd aan een dierbare zoon en broer.” • Sergeant Frederick Norman Pink, Flight Engineer, Ook hij had zich vrijwillig gemeld in de strijd tegen de nazi’s. Hij kwam uit Peckham, een deelgemeente William Edward Cuncliffe.
NIEUWSBRIEF 55
van London. Hij was 26 jaar oud bij hem luiden de woorden: “Tot nu tot wat slapen – wat sluimeren, wat handen vouwen om te slapen. • Flight Sergeant Horace Shepherd, Pilot, was 29 jaar bij zijn dood. Deze vrijwilliger was ongehuwd en woonde in Rhyl in Flintshire. Op zijn steen leest men: “Zonder afscheid viel hij in slaap – slechts herinneringen blijven bewaard. • Flight Sergeant Weston Robert Berry, was afkomstig Dungog gelegen in Nieuw Zuid Wales. Hij was 29 jaar en op zijn steen staat de tekst: “Hij stierf opdat wij zouden leven.” • Flight Sergeant Keith Benedict Davidson, Air gunner, Zijn grafsteen vermeldt geen verdere bijzonderheden en geen tekst. • Sergeant Leslie Stephenson, Air Gunner, Ook zijn grafsteen vermeldt geen verdere informatie en geen tekst. Achter de grafsteen van sergeant Stephenson ligt de Canadees Howard Cedric Treherne, officier vlieger van de Royal Canadian Air Force begraven. Zijn lichaam werd op augustus op het strand te Wijk aan Zee bij paal , gevonden en op augustus ’s avonds op Duinrust begraven. Op last van de Duitsers werd een kruis op het graf geplaatst met de tekst: “Hier ruht ein kanadischer Flieger Pilot Offz. Howard Cedric Treherne - die See gab ihn frei am . . ”. Ook dit houten kruis werd na de bevrijding vervangen door een grafsteen. De Lancaster van Treherne, die navigator was, stortte op juni neer in zee nabij Den Helder, waarbij alle zeven bemanningsleden omkwamen. De piloot ligt begraven op de Oorlogsbegraafplaats in Bergen op Zoom, twee anderen in Castricum en drie mannen werden vermist. Treherne was afkomstig uit de Canadese havenplaats Truro in Nova Scotia. Hij was getrouwd en was jaar oud. Laat ons deze mannen niet vergeten, die met ontelbare anderen voor onze vrijheid het grootste offer gebracht hebben dat zij konden geven. Want vrijheid is het grootste goed dat een mens kan bezitten. Jan van der Linden
Museum Kennemerland
13
Jaarverslag 2011 Archeologische Werkgroep Beverwijk-Heemskerk Graven en waarnemen
In Heemskerk verleende de werkgroep assistentie bij een opgraving door het RAAP Archeologisch Adviesbureau. Gegraven werd op het terrein van aan te leggen waterpartijen tussen de M. van Heemskerckstraat en de J. Poststraat. Onze werkzaamheden bestonden uit het couperen van paalgaten. De paalsporen vertoonden geen structuren. Wel werd duidelijk dat we in of bij een IJzertijdnederzetting zaten, met omliggende akkers. Verder is de vijver achter het nieuwe gemeentehuis nagezocht en de beek naar de sloot bij de kruising van de Zaalberglaan. De uitbreiding van de begraafplaats Eikenhof, aan de zuidzijde van de Marquettelaan, werd bekeken. Er kwamen oude tuinpercelen tevoorschijn en wat eigentijdse vondsten. Door het RAAP was hier een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd. Aan het RAAP gaven we informatie over het gebruik van de gronden en de tuinbouw in het algemeen in dit gebied . Bij het bedrijventerrein aan de Westelijke Randweg, tussen de Rijksstraatweg en de Kleine Houtweg, zijn aan de zuidkant twee waterbergingen aangelegd. Zichtbaar waren humusbandjes en veenlaagjes; verder geen vondsten. In Beverwijk inspecteerden wij in de Graaf Janstraat een kabelgoot. We vonden er een bodem van een steengoed kannetje en scherven van rood aardewerk.
Aan het Meerplein, tussen de Wijckermolen en de spoorlijn, werd een riool aangelegd voor een nieuw parkeerterrein. In het vlak zagen we de resten van een beschoeiing en een puinverharding met stenen van de formaten xx cm en xx cm (kloostermop). Er is hier nooit een kade geweest maar enkel een talud met een beschoeiing. Uit een grondboring bleek dat er nog aanslibsel van het Wijkermeer aanwezig is. Daarboven ligt een pakket zwarte klei, vol humus, van cm dik. De beschoeiing is over meter waargenomen ter hoogte van de Bootmanszij . De hoogte van de beschoeiing is cm, met aan de achterzijde palen. De afstand tot de betonnen rand van het viaduct is , meter. Elders op dit terrein is door Hollandia Archeologie B.V. een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd. Aan de Breestraat volgden wij de verbouwingen of aanbouwen van de panden nr. , en -. Opvallend zijn altijd de oude funderingen waarop de muren van de huidige panden zijn gebouwd. Soms zijn daar ook nog hele of halve kloostermoppen (middeleeuwse bakstenen) in verwerkt. Op het parkeerterrein aan de Dellaertlaan, achter het voormalige Stadskantoor is een put van circa meter diep gegraven. In de wanden waren humeuze laagjes en overstuivingen te zien. Uit een eerder uitgevoerd booronderzoek was gebleken dat
Resten van beschoeiing langs Wijckermolen, Meerplein.
14
verder archeologisch onderzoek niet nodig was. Educatie
Op januari werd in Museum Kennemerland (met welke instelling wij als werkgroep nauw samenwerken) voor de leerlingen van groep en van de Basisschool De Lunetten een archeologische dag georganiseerd. Als eerste kregen de leerlingen een powerpoint presentatie over archeologie, vervolgens gingen ze op speurtocht door het museum met een vragen/opdrachtenlijst en als laatste kregen ze instructie een workshop potten plakken op een locatie buiten het museum. Marcia de Bruin, een stagiaire van het museum, was de initiatiefneemster van de dag. De werkgroep heeft Marcia geholpen met het maken van de power point presentatie en verleende op de dag zelf de nodige hulp. Op de OBS De Karibou heeft de werkgroep op en januari voor de groepen en verteld over de ondergang van kasteel Oud Haerlem. Het spannende verhaal over het beleg en de afbraak van het kasteel zorgde voor een ademloos publiek. Na afloop mochten de kinderen ook archeologische vondsten bekijken en aanraken. Vooral botten en kogels trekken hierbij de aandacht. De groepen en kregen hetzelfde verhaal voorgeschoteld maar in een wat volwassener versie en met een powerpoint presentatie over archeologie. Ook hier trokken de voorwerpen veel aandacht maar er werden ook heel veel vragen gesteld. Een teken dat de kinderen het een interessant onderwerp vonden. Groep van de OBS De Karibou kreeg een powerpoint presentatie over archeologie in het algemeen en over Heemskerk in het bijzonder. De drie archeologische monumenten kwamen hierbij uitgebreid aan bod plus het feit dat er zoveel kastelen in Heemskerk hebben gestaan. Ook hier waren de vondsten die ze mochten vasthouden erg in trek. Aansluitend werd een bezoek gebracht aan het Historisch Huis van de Historische Kring Heemskerk waar de geschiedenis van Heemskerk uitgebreid bekeken en besproken werd. Voor de groepen , , en van de OBS Het Rinket gaven we op maart powerpoint presentaties. Het spannendste voor de kinderen was toch wel het feit dat hun school gebouwd is op een voormalige buurtschap het ‘Hoge Werfje’. Ook dat er in Heemskerk meerdere kastelen hebben gestaan is voor de meeste kinderen nieuw. De drie archeologische monumenten in Heemskerk waren dermate interessant dat de kinderen aan hun ouders gingen vragen om er een keer een bezoek te brengen.
Museum Kennemerland
NIEUWSBRIEF 55 Historisch Genootschap Midden-Kennemerland
Fotoserie Herdenkingsfeesten 1927 Eén van onze leden is op zoek naar foto's die zijn gemaakt van de herdenkingsfeesten " jaar marktrechten" in . De bekendste van deze foto's werden gemaakt
door de bekende fotograaf P. Jonker uit Heiloo, die een serie van verschillende foto's heeft uitgegeven op ansichtkaart formaat. Een voorbeeld van een dergelijke
foto treft u hierbij aan. In verband met zijn specifieke interesse in het verzamelen van deze foto's en om een studie naar het betreffende onderwerp te kunnen doen, stellen wij hem hierbij in de gelegenheid een beroep op onze leden te doen. Heeft u één of meerdere foto's uit deze of andere series en u wilt deze ter beschikking stellen dan kunt u contact opnemen met P.H.J. Hilbers. Hij is te bereiken onder telefoonnummer -. Tijdens onze eerste inloopavonden in april zal ook een diapresentatie met beelden van deze herdenkingsfeesten worden vertoond.
Voor de opening van het nieuwe gemeentehuis van Heemskerk, in september, is door de Historische Kring Heemskerk een vitrine in de hal van het gemeentehuis ingericht. De vitrine is gevuld met allerlei aspecten van de geschiedenis van Heemskerk met als titel ‘Allemaal Heemskerk’. In de vitrine waren ook een aantal archeologische vondsten te zien die door de werkgroep via Museum Kennemerland in bruikleen zijn gegeven. Buitenschoolse opvang
Voor de Stichting Welschap Heemskerk heeft de werkgroep in de periode oktober t/m december bijeenkomsten gegeven voor in totaal kinderen. Het betrof hier de buitenschoolse opvang. De bijeenkomsten bestonden uit twee onderdelen. De kinderen boven de jaar deden mee aan het puzzelen en plakken
van scherven en de kinderen onder de jaar gingen ‘schatgraven’ in de zandbak. Het potten plakken met de kinderen van boven de jaar was een succes, vooral omdat de kinderen de zelfgeplakte ‘archeologische vondsten’ mochten behouden. Informatie
Aan het PWN gaven we informatie over de cultuurhistorische waarde van het voormalige huis De Vlotter in verband met plannen voor herinrichting van dit gebied. Een inwoner van Heemskerk vond op het strand een fragment van een schotel met afbeelding van een kat met een menselijk gelaat. Het is een zogenaamde parodieafbeelding uit rond , gemaakt in Friesland. RAAP Archeologisch Adviesbureau informeerden wij over onze waarnemin-
Scherven plakken bij de buitenschoolse opvang
gen op de Dorpsweide in Wijk aan Zee t.b.v. een voorgenomen archeologisch booronderzoek. Broekpolder
In het wijkcentrum Citadel werd de lezingencyclus over de opgravingen in de Broekpolder met lezingen in januari en februari voortgezet: dr. Marjolijn Kok over Offerplaatsen en het rituele landschap in de Broekpolder, drs. Silke Lange over De houtvondsten en het verhaal er achter en ing. Marieke Adrichem over Het ontstaan van het wijkpark De Vlaskamp op het archeologisch monument. De lezingen werden steeds door ongeveer belangstellenden bezocht. Er is nog een plan om een tentoonstelling met de vondsten in het wijkcentrum in te richten. Radio
Voor de microfoon van Radio Heemskerk traden we op zondag april op in het programma ‘de Historisch Kring’. In dit programma vertelden wij over onze archeologielessen op de basisscholen. In de serie ‘Historische Verkenningen’ op Radio Beverwijk gaven we op januari een uur durend interview over archeologie. Voor dezelfde omroep waren we aanwezig voor een programma vanuit de Grote kerk in Beverwijk op oktober. Roel van Gulik, met bijdragen van Jaap Hendrikse en Ria Vet
Historisch Genootschap Midden-Kennemerland
NIEUWSBRIEF 55
Museum Kennemerland
15
Binnenkort in Museum Kennemerland:
colofon De Nieuwsbrief is een uitgave van het Historisch Genootschap Midden-Kennemerland en Museum Kennemerland te Beverwijk en verschijnt x per jaar. Daarnaast verschijnt x per jaar het Ledenbulletin voor de leden van het Genootschap. Redactie: Arie van Dongen, Cor Castricum, Jean Roefstra, Wim Spruit. Redactieadres: Vondellaan , LK Beverwijk; email:
[email protected]
Arcadië aan het Wijkermeer Buitenplaatsen en hun bewoners
Op april zal de nieuwe expositie van Museum Kennemerland worden geopend door de heer René W.Chr. Dessing, voorzitter van de Stichting Themajaar Historische Buitenplaatsen. De oevers van het voormalige Wijkermeer waren voor vermogende Amsterdammers een geliefde locatie voor het bouwen van een zomerverblijf. In de loop der tijd zijn
meer dan twintig buitenplaatsen gesticht. Gelukkig is een aantal bewaard gebleven. De tentoonstelling biedt een overzicht van de periode van een ‘zegepralend Kennemerland’ en toont aspecten van het dagelijks leven op de buitenplaatsen. De tentoonstelling is te bezichtigen van april t/m september en wordt georganiseerd in het kader van het Jaar van de Buitenplaatsen .
K e n n e m e r l a n d
Westerhoutplein , Beverwijk 16
MiddenKennemerland
Bestuursleden:
Vacature doen we nu even roulerend dhr. L. van Dijk dhr. Mr. E.F. van Bolhuis mevr. M. de Wildt-van Overmeeren mevr. C.T.J. van Santen dhr. J.D. Glazenburg Vacature
Voorzitter Secretaris Penningmeester Lid Lid
J.G. Frerichs J.J.M. Brakenhoff J.W. de Boer A. van Dongen W.A. Spruit
Erelid:
ir. J. Camfferman
U ziet: wij zijn dringend op zoek naar een voorzitter! Mocht u iemand in de gelederen weten, of zelf interesse hebben, geeft u dit alstublieft aan ons door!
M u s e u m
Bezoek ook eens de websites: www.museumkennemerland.nl www.archeo-beverwijk-heemskerk.nl www.geschiedenisbank-nh.nl www.middenkennemerland.nl
Historisch Genootschap
Per / ziet het bestuur van Museum Kennemerland er als volgt uit: Voorzitter technisch voorzitterschap Penningmeester Juridische zaken Educatie Secretaris + coord. vrijwilligers Huisvesting en veiligheid Collectie-tentoonstellingen/conservator
Secretariaatsadres Historisch Genootschap Midden-Kennemerland: J.J.M. Brakenhoff, Anemonenlaan , BC Beverwijk, telefoon - email:
[email protected] Nieuwe leden van het Genootschap kunnen zich opgeven bij de ledensecretaris: Mw. P.M. Pennycook-Hilbers, Acacialaan , GR te Beverwijk, tel. - email:
[email protected] De contributie bedraagt minimaal € ,– per jaar (meer mag!) + voor leden buiten de IJmond € ,– bijdrage in de portokosten. Nieuwe leden kunnen zich ook opgeven door dit bedrag over te maken op postgirorekening nr. t.n.v. Historisch Genootschap MiddenKennemerland te Beverwijk, met de vermelding: ”nieuw lid”. U ontvangt dan p.o. het ledenbulletin + de reeds verschenen Nieuwsbrieven van dat jaar + een welkomstpremie.
Leden van Verdienste:
IJ. Luttik J.G. Berkhout
Vanaf woensdag april zijn de openingsdagen van Museum Kennemerland weer: woensdag- zaterdag- en zondagmiddag van – uur. Eerste Paasdag april is het museum gesloten. De toegangsprijzen zijn m.i.v. : Kinderen tot jaar gratis; - jaar € ,– ; + € ,– Leden van de Vereniging Rembrandt, Vrienden van het Museum en leden van HGMK hebben ook gratis toegang. Bij alle drie geldt dat de gratis toegang persoonsgebonden is en niet geldig voor meerdere gezinsleden. Museum Kennemerland
NIEUWSBRIEF 55 Historisch Genootschap Midden-Kennemerland
