Volwassen bijbellezen. Toen ik een nog een kind was, sprak ik als een kind, dacht ik als een kind , redeneerde ik als een kind. Nu ik volwassen ben heb ik het kinderlijke achter mij gelaten..zegt de apostel Paulus in het bekende hoofdstuk 1 Corinthe 13 (vs.11). Dat geldt nu met name ook voor het lezen van de bijbel. We horen de verhalen van de bijbel als kind, maar bij het volwassen worden komen allerlei nieuwe vragen bij ons op, die ons stimuleren de tekst van de bijbel met nieuwe ogen te lezen. Ineens komt een ander aspect van de bijbel naar voren: nooit stelt de bijbel teleur. Er zit een diepgang in de bijbel , voor een kind te begrijpen en voor de meest geleerde volwassenen nog te diep om te omvatten. Kritische vragen. Dat geldt met name voor de kritische vragen die bij ons opkomen over het begin van de bijbel. Hoe lezen we Genesis 1 tot 11 in het licht van de evolutie? Er staan veel ´wonder´verhalen in de bijbel, van de sprekende ezel van Bileam tot de genezing van verlamden en blinden in het N.T. Wat moeten we aan met de grote beloften op het gebed ? Als je bidt, geloof dat je het al ontvangen hebt en het zal je geworden Mk.4:24. Als er gesproken wordt over de hel, wordt daar dan mee bedoeld dat meer dan de helft van de mensheid dat als hun toekomst moeten zien? Grondregels In de bergrede en met name in Mattheus 5 vinden we zo’n voorbeeld van verdiepte en volwassen bijbeluitleg. Steeds zegt Jezus: u hebt gehoord dat deze interpretatie van de bijbel onder de vorige generaties circuleerde, maar ik zeg u.. en dan komt hij met verdiept inzicht. Het illustreert dat Hij niet gekomen is om het gezag van de bijbel te ondermijnen, maar juist in zijn diepste intentie recht te doen. Die lijn hebben wij ook gevolgd in de presentatie van de twijfelvragen die in een attachment is bijgesloten. Betrouwbaarheid van de bijbel. Zulke vragen doen twijfelen aan de houdbaarheid van de bijbel. Is ze niet achterhaald door de moderne wetenschap? Bovendien: die moderne (historische ) wetenschap heeft ook de bijbel onder het mes
genomen. De uitkomsten van dat onderzoek zijn vaak in tegenspraak met de gangbare inzichten over de ontstaansgeschiedenis. Mozes heeft de eerste vijf boeken niet geschreven en veel brieven van Paulus lijken wel door hem geschreven maar zijn niet van hem. Zo wordt gezegd. Jericho en Belsazar zijn niet terug te vinden in de geschiedenis en veel van de bijbel is pas achteraf geschreven al lijkt het een tijdgenoten verslag. Wie waren nu de eigenlijke auteurs? Zonder dit soort conclusies over te nemen, stelt het ons wel voor een uitdaging om hierop in te gaan. In de hiervolgende studie geef ik een voorbeeld van ‘nieuw’bijbellezen, waarin de winst van deze kritische bijbelwetenschap verwerkt is, maar zonder aan het gezag van de boodschap ook maar een moment tekort te doen. Twee geslachtsregisters. Genesis 4:17-22 geslachts-register van Adam naar Lamech Kaïn had gemeenschap met zijn vrouw, en zij werd zwanger en bracht Henoch ter wereld. Kaïn was toen een stad aan het bouwen en hij noemde die Henoch, naar zijn zoon. 18 Henoch kreeg een zoon, Irad. Irad was de vader van Mechujaël, Mechujaël was de vader van Metusaël en Metusaël was de vader van Lamech. 19 ¶ Lamech nam twee vrouwen; de ene heette Ada, de andere Silla. 20 Ada bracht Jabal ter wereld; hij werd de stamvader van hen die in tenten leven en vee houden. 21 Zijn broer heette Jubal; hij werd de stamvader van allen die op de lier of de fluit spelen. 22 Ook Silla bracht een zoon ter wereld, Tubal–Kaïn; hij was smid en werd de stamvader van allen die brons en ijzer bewerken. De zuster van Tubal–Kaïn heette Naäma. 23 ¶ Lamech zei tegen zijn vrouwen: ‘Ada en Silla, hoor wat ik zeg! Vrouwen van Lamech, luister naar mij! Wie mij verwondt, die sla ik dood, zelfs wie mij maar een striem toebrengt. 24 Kaïn wordt zevenmaal gewroken, Lamech zevenenzeventigmaal.’
De geslachtslijst van Adam naar Noach 4:25 – 5:32 via Set 25 ¶ Opnieuw had Adam gemeenschap met zijn vrouw, en zij bracht een zoon ter wereld. Ze noemde hem Set, ‘want, ‘zei ze, ‘God heeft mij in de plaats van Abel, die door Kaïn is gedood, een ander kind gegeven.’ 26 Ook Set kreeg een zoon, die hij Enos noemde. In die tijd begon men de naam van de HEER aan te roepen. 1 ¶ Dit is de lijst van Adams nakomelingen. Toen God Adam schiep, de mens, maakte hij hem zo dat hij leek op God. 2 Mannelijk en vrouwelijk schiep hij de mensen. Hij zegende hen en noemde hen mens toen zij werden geschapen. 3 Toen Adam 130 jaar was, verwekte hij een zoon die op hem leek, die zijn evenbeeld was. Hij noemde hem Set. 4 Na de geboorte van Set duurde Adams leven nog 800 jaar. Hij verwekte zonen en dochters. 5 In totaal leefde hij 930 jaar. Daarna stierf hij.
6 ¶ Toen Set 105 jaar was, verwekte hij Enos. 7 Na de geboorte van Enos leefde Set nog 807
jaar. Hij verwekte
zonen en dochters. 8 In totaal leefde hij 912 jaar. Daarna stierf hij. 9 Toen Enos 90 jaar was, verwekte hij Kenan. 10 Na de geboorte van Kenan leefde Enos nog 815 jaar. Hij verwekte zonen en dochters. 11 In totaal leefde hij 905 jaar. Daarna stierf hij. 12 Toen Kenan 70 jaar was, verwekte hij Mahalalel. 13 Na de geboorte van Mahalalel leefde Kenan nog 840 jaar. Hij verwekte zonen en dochters. 14 In totaal leefde hij 910 jaar. Daarna stierf hij. 15 Toen Mahalalel 65 jaar was, verwekte hij Jered. 16 Na de geboorte van Jered leefde Mahalalel nog 830 jaar. Hij verwekte zonen en dochters. 17 In totaal leefde hij 895 jaar. Daarna stierf hij. 18 Toen Jered 162 jaar was, verwekte hij Henoch. 19 Na de geboorte van Henoch leefde Jered nog 800 jaar. Hij verwekte zonen en dochters. 20 In totaal leefde hij 962 jaar. Daarna stierf hij. 21 ¶ Toen Henoch 65 jaar was, verwekte hij Metuselach. 22 Na de geboorte van Metuselach leefde Henoch nog 300 jaar, in nauwe verbondenheid met God. Hij verwekte zonen en dochters. 23 In totaal leefde hij 365 jaar. 24 Henoch leefde in nauwe verbondenheid met God; aan zijn leven kwam een einde doordat God hem wegnam. 25 ¶ Toen Metuselach 187 jaar was, verwekte hij Lamech. 26 Na de geboorte van Lamech leefde Metuselach nog 782 jaar. Hij verwekte zonen en dochters. 27 In totaal leefde hij 969 jaar. Daarna stierf hij. 28 ¶ Toen Lamech 182 jaar was, verwekte hij een zoon 29 die hij Noach noemde. ‘Deze zoon, ‘zei hij, ‘zal ons troost geven voor het werken en zwoegen dat ons deel is omdat de HEER het akkerland heeft vervloekt.’ 30 Na de geboorte van Noach leefde Lamech nog 595 jaar. Hij verwekte zonen en dochters. 31 In totaal leefde hij 777 jaar. Daarna stierf hij. 32 Toen Noach 500 jaar oud was, verwekte hij Sem, Cham en Jafet.
In de Jeruzalemkerk in Utrecht hebben wij in de tachtiger jaren in een serie middagdiensten de eerste elf hoofdstukken van Genesis besproken. De doorgaande lijn van uitleg was de historisch – symbolische. De uitdrukking heb ik van Dr. Rookmaaker geleerd. Ik vermoed dat ook hij al onder de invloed stond van ds. Henk de Jong in zijn manier van uitleg van de introductie van de heilsgeschiedenis in de eerste elf boeken van Genesis. In een lezing in Kampen voor de theologische studenten en in een aantal artikelen in Opbouw had de Jong aandacht gevraagd voor het bijzondere van de geschiedschrijving van de voortijd, een combinatie van poezie en proza, van profetie en historiografie, van geschiedenis en symboliek. De schrijver beschrijft reële gebeurtenissen ingekleed in een symbolisch gewaad. Adam, een echt mens, reëel uit de aarde genomen, maar toch ook weer niet met een naam als ‘Piet’. Het symbolische zit in de naam (Adam is ‘mens’, Adam dat ben ik..) of in een stijl (de beide geslachten verhouden zich tot elkaar als een chiasme) of in een leeftijd (Henoch werd 365 jaar) of puur in een getal (7 en 10). Het is niet toevallig dat het ene geslacht zeven vaderen telt , het andere tien. Toen wij in de serie middagdiensten toekwamen aan deze geslachtsregisters Van Genesis 4 en 5 (zie hierboven), heb ik bij de uitleg geprobeerd om de inzichten die mij dankzij de Jong hielpen om dit hoofdstuk te verstaan als een preek aan de gemeente door te geven. Of het lukte of niet laat ik aan de lezer over. Wel heb ik de unieke manier van uitleg van dit deel van de bijbel als een sleutel gezien die ‘uit de Schrift niet alleen oude maar ook nieuwe schatten te voorschijn bracht’.
Genesis 5. Gemeente van Christus, In Genesis 4 lazen wij de desastreuze gevolgen van de zondeval. Als de band met God verbreekt dan breekt ook
de band tussen de mensen. Kain doodt zijn broer Abel. Na Kaïns wandaad volgt een geslacht dat in zeven grote stappen eindigt bij Lamech, de geweldenaar. Toen kwam eruit wat erin zat. Zeven. Er komen wel drie cultuurdragers uit hem voort, maar de schrijver keert terug naar Lamech die die cultuur doortrekt met wraak en moordlust. Straks wordt ons verteld dat het de Schepper van hemel en aarde berouwde dat hij die mens geschapen had en dat hij ze wegvaagt van de aardbodem in het gericht van de zondvloed. Maar: voordat dat in hoofdstuk zes verteld wordt, krijgen we eerst een heel bijzonder intermezzo in hoofdstuk 5. Ik moet zeggen: het vraagt wel wat studie om tussen de regels door te begrijpen wat met dit hoofdstuk bedoeld is. Ik ben er pas in tweede instantie toe gekomen om dit hoofdstuk met zijn tien generaties eens te leggen naast het vorige met zijn zeven geslachten. Dat je ze naast elkaar moet houden ligt wel voor de hand, want het gaat hier niet om twee elkaar opvolgende generaties, maar om twee gelijktijdige geslachten. De ene gaat van Adam tot Lamech, de andere gaat van Adam tot Noach. Dit is op zich al iets dat aan het denken zet. Uit die ene Adam komen twee geslachten voort. Er zijn dus twee verhalen te vertellen. De geschiedenis is niet eenduidig. Als wij er aan vasthouden dat in Genesis in Adam toch ook ons verhaal verteld wordt, dan krijgen deze twee lijnen in de geslachten na Adam ook iets van een appél : zoals er twee bomen stonden in de Hof van Eden: ze stellen ons voor de keus. In welke geslachtslijn zou jij je naam het liefst zien staan? Het heeft iets van de keus van de twee wegen van Psalm 1. Welke weg sla jij in?
Maar laten we eerst die twee geslachten , zoals we ze hier voorgeschilderd krijgen eens nader bezien.. Ze hebben veel gemeen, ze zijn ook heel verschillend.. [if !supportLists]1. [endif]Dat monotone ritme. [if !supportLists]2. [endif]Eerst de primaire indruk. Niemand
die hoofdstuk 5 rustig aan een stuk doorleest ontkomt aan de monotone herhaling. In vast ritme lezen wij : hij verwekte , hij leefde en hij stierf. Genesis betekent ‘verwekking’. Het lijkt alsof dat het enige is waar deze mannen voor leefden. Toen hij zoveel jaar geleefd had verwekte hij zijn erfgenaam in het geslacht en hij leefde en stierf en die gezagsopvolger in de traditie verwekte op zijn beurt weer een troonopvolger en leefde en stierf. Dat gaat zo maar door, tot 10 keer. Dat is opvallend en moeten wij ook onthouden: 10 keer. Van Adam tot Noach zijn tien geslachten. De stijl waarmee deze successie beschreven wordt is de stijl van de grafsteen. Of de rouwkaart geboren – geleefd – gestorven geboren – geleefd - gestorven geboren – geleefd - gestorven Zelfs als je er ‘verwekking’nog tussen zet, blijft de vraag: is dat nu echt alles wat er van het mens-zijn te vertellen valt? Dit alles laat ons achter met een zwartgallig gevoel. Hoe lang we ook leven, straks komt ook voor mij zo’n grafsteen, met : geboren..getogen .. gestorven..Wat heeft het menszijn voor zin, als wij toch straks allen onder de zerken verdwijnen..? Maakt het wat uit hoe wij die paar jaartjes doorbrengen, als wij toch ieder voor zich de weg
gaan van alle vlees? Met Gerrit Achterberg gesproken: “houdt geen gelijkteken nog iets bijeen, dan wordt hij afgeschreven op een steen..” Maakt het dan nog wat uit wat voor soort mens ik ben? Als ik toch straks sterf.. Op dit punt geen verschil tussen de nakomelingen van Kain en van Seth. Als dit alles is wat er te zeggen valt, kom, laten wij dan liever eten en drinken.. want morgen sterven wij! Ik heb de indruk dat dat sombere gevoel nog versterkt wordt door de leeftijden: in ieder geval bij de eerste lezers. Wij –in de 20e eeuw- denken : sjonge wat lang, wat werden ze oud.. maar de schrijver heeft er juist het omgekeerde mee willen zeggen: al werden ze heel oud, dood gingen ze toch! Kenners van het oude Oosten hebben namelijk ontdekt dat ook de Babylonische geschriften melding maken van de lange leeftijden van de mensen uit de voortijd. Alleen : daar zijn het superfantastische getallen. Daar wordt gemeten in duizendtallen. (Zo werd bijv. koning Alalger 72.000 jaar oud) De bijbelse lijn zet zich hiertegen af. Polemiserend met Babylon zegt de Schrift: zij werden wel oud, ouder dan wij, maar duizendtallen, millenia , dat is een goddelijke maat. Nee, eeuw-ig, dat waren zij niet. Het waren en bleven menselijke mensen, sterker nog, zij kwamen en gingen de weg van alle stervelingen. Wel ouder dan wij. Waren er andere atmosferische omstandigheden voor de zondvloed? Of was het : hoe dichter bij de oorsprong van de schepping , hoe vitaler..? Werkte de vloek van Genesis 3 na de vloed pas goed door? Het zou alles best kunnen. Maar wat de bijbel eigenlijk wil
zeggen in Genesis 5 ligt in de monotonie en de getallen. Zoals gezegd: er zit in deze opsomming zoiets van : hoe lang ze ook leefden , dood gingen ze toch. De magische grens van 1000 heeft niemand doorbroken. . Metusalem ( Metuschelach)werd zelfs 969 jaar. Nog net geen 1000. Die magische grens wordt niet overschreden. Het duizendjarig rijk haalt geen mens naar zich toe. De Babyloniers telden de leeftijden van de mens uit de voortijd in duizendtallen, in Israël weet men beter: niemand bereikte het Millennium..goddelijk was en is er niet een! Als dit het enige was wat de bijbel bericht , dan kregen we hiermee geen antwoord op dat sombere, misschien zelfs wanhopig gevoel: waar leven wij voor? Het wordt met de getallen alleen maar onderstreept. Wat voor zin heeft het je in te spannen voor het goede als alles eindigt bij de dood.. Daarin zijn alle menselijke geslachten gelijk! Toch is er verschil.. Er zijn twee geslachtsregisters. Toch zijn er twee verhalen te vertellen. De waarde van ons leven ligt in het verschil. Dat wordt op een unieke manier duidelijk gemaakt, je mag zelfs zeggen : verkondigd, in de namen van de hoofdpersonen en in de getallen. Daar gaat het over in deze geslachtsregisters. Op typisch oosterse wijze wordt ons heel subtiel voorgehouden hoe het eigenlijk zit. Dat doet de schrijver door de nevenstelling van de twee geslachtsregisters, door de nevenstelling van de namen en de getallen. Wie profetisch terugkijkt in de geschiedenis ziet niet één geslacht maar twee. Ziet niet één verhaal maar twee verhalen. Er zijn twee soorten oud-vaders. Er is een Kaïnsgeslacht, maar er is ook een Set-geslacht. Als er maar één
geslacht was geweest, zoals de Babyloniers en Sumeriers hun verhaal vertellen (en de postmodernen van vandaag[1]), dan was er geen uitzicht. Maar er is een andere lijn: het geslacht van Set. De een komt uit Adam voort , gaat via Kain en eindigt bij Lamech. De ander komt ook uit Adam voort, het erft de zegen en loopt via Set naar Noach, die de wereld in de ark door dood en gericht heen draagt. Let eens op de verschillen: ja, bij de eerste lijn blijf je twijfels houden, maar de tweede lijn zegt: er is een toekomst waarvan ik een zinvol onderdeel mag zijn! De eerste lijst van Kain bevat 7 generaties. Dat is in de bijbel het getal van de volheid. Met de zevende komt eruit wat erin zit. Dan is het geslacht volgroeid. Het is Lamech de man van de overkill. De man die zichzelf wreekt 7 en 70 maal. Er komt wel cultuur, Jabal, Jubal en Tubal-kain, agricultuur , muziek en techniek, maar als een schaduw hangt de gestalte van de geweldenaar erover en straks worden ze in de zondvloed verzwolgen.. De tweede lijst van Set bestaat uit 10 generaties. De zevende in de rij hier is Henoch: hij wandelde met God .. dat is wel een heel ander verhaal dan van Lamech , de zevende uit Kaïns lijn.. en hij stierf niet. God nam hem op in zijn eeuwige woning. Ineens een kier in het monotone ritme. Tot volheid uitgegroeid (wat wordt aangegeven door een rond getal van 365, een compete omloop van de zon) is er hoop ..in Sets geslacht! Wandel met God en je zal niet sterven! Maar let eens op de 10. Tien is het getal van de compleetheid, goddelijke compleetheid,( denk aan de tien geboden). De tiende in de reeks van Gods complete lijn is Noach: deze zoon zal ons troosten, zegt die andere
Lamech, de vader van Noach.(5:28) Het eerste contrast zit tussen Lamech en Henoch, het tweede tussen Lamech van Kain de geweldenaar en de Lamech die de Trooster voortbrengt! De ene Lamech haalt de vloek over zich, de ander doorbreekt de vloek. Hij leeft 777 jaar een driedubbele volheid, tegenover de Lamech van Kain die zich 77 maal wreekt, terwijl Kain maar 7 maal gewroken moest worden. Ook 3 maal 7 maar wat een contrast! Wraak tegenover troost. Het geslacht van Set krijgt een tien! Een toekomst die niet eindigt. Wat een verschil met die wereld van wraak en geweld waar dat andere geslacht in uitloopt! Veel getallen geven ons hun geheim niet meer prijs, maar er blijft genoeg om het contrast tussen de twee geslachten tot in je nieren te voelen! Het wordt zelfs op een verfijnde wijze getoond door de invoering van een stijlfiguur, een chiasme, wat niet toevallig is. Schuiven we de twee geslachtsregisters iets anders naast elkaar door Kain en Kenan te laten sporen, dan toont zich de tegenstelling tussen de namen het sterkst!
Kies het leven! Dat leidt tot een verdere beschouwing. Eenmaal naast elkaar gelegd blijken de vonken eraf te springen: wat een contrast tussen die twee geslachten. Het is niet zo dat het niet uitmaakt wat je doet of waar je toe behoort.. het maakt alle verschil van de wereld of je tot het ene of tot het andere geslacht behoort. Zeker : in de wereldse geschiedschrijving is er maar één verhaal, één lijst, één opeenvolging van gebeurtenissen. De Babyloniers en de Sumeriers schreven maar één geslachtsregister. Zo draaien onze geschiedenisboeken tot vandaag toe meestal om de opeenvolging van machtshebbers en koningshuizen. Van Alexander de Grote over Keizer Augustus via Napoleon tot Mao Tse Tung. Dat
zijn zo onze ‘mannen van naam’. Maar als God gaat spreken, zoals hier in Genesis 4 en 5, dan horen wij : stop, er is ook een andere reeks, een ander geslacht, het begint bij Set. Zijn naam is Plaatsvervanger. Hij nam de plaats in van het slachtoffer, Abel. Uit hem kwamen voort een reeks van kwetsbare mensen die de naam van de Heer gingen aanroepen (=Enos). Geen product van tijd en toeval maar naar het beeld van God gemaakt en dragers van de zegen (zegt Genesis 5:2 en 3). Het lijkt alsof de namen van deze tien allen iets uitdrukken van karakter en stijl van dat andere geslacht. Tegenover Kain Kenan (klinkt in Kenan al niet de klank van het beloofde land Kanaan? ), en dan in een stijlfiguur die taalkundig chiasme heet kruiselings Mehalalel (= Godlover) tegenover Mehujael ( de opschepper(?)), Jered (de nederige) tegenover Irad (de trotse stadbewoner), tegenover de Henoch van Kain de autonoom staat de Henoch van Set die wandelt met God. Metusalem waarin de vrede (sjalom) meeklinkt tegenover Metu-sael, de Veeleiser (sjaal=eisen). Stel de ene Lamech tegenover de andere en zie hoe alles uitpiekt in Noach, die de mensheid door het gericht heen draagt en die vader is van drie hoofdstromen van de toekomstige nieuwe mensheid. Zij mogen doorgaan . De wereld heeft toekomst. Wat een contrast met de drie (ook drie) zonen van Lamech, die wel ieder een stukje cultuur vertegenwoordigen, maar die de zondvloed niet overleven..dood en leven, het is alsof wij ook hier al Mozes stem horen uit Deuteronomium: Zie ik hou u heden het leven en het goede voor, maar ook de dood en het kwade , kies dan het leven, voor uw eigen toekomst en die van uw nakomelingen, door de HERE uw God lief te hebben, Hem te gehoorzamen en hem toegedaan te blijven (Dt.30:15,19).
Zegen in de ene geslachtslijn, (zie vs. 2) en vloek op die andere weg.. Dat wordt nu aangescherpt door de getallen. Zeker : sommigen zijn geheimzinnig, of net zo grillig als de realiteit: 182 of 595, ik kan er niets meer in zien dan een tijdsaanduiding, maar andere spreken een taal: het is niet toevallig dat Henoch de perfecte baan van de zon (be)leeft in zijn 365 jarige levenswandel en het kan niemand ontgaan dat de ene Lamech bekend staat als iemand die zich drie keer zeven (7 en 77) wreekt, tot de dood erop volgt, maar dat de andere Lamech na een vervuld leven sterft op de leeftijd van 777 jaar. Op een subtiele manier laat de schrijver van deze hoofdstukken een boodschap schijnen in de stijl van de tekst, in namen en getallen. Veel ervan is door de eeuwen die erover gegaan zijn voor ons onleesbaar geworden, maar er is nog genoeg overgebleven om over één ding verwonderd te staan : hoe bijzonder dat een ten dode gedoemde wereld toekomst heeft gekregen. Hoe groot is God die bij het doorbreken van het zaad van de slang direct ook een begin maakte met het zaad van de vrouw (Genesis 3: 15). Hoe goed is God dat Hij zijn eigen reddingswerk al van voor de tijden heeft ingezet in dat tweede geslacht vanaf Set de plaatsvervanger! Zelfs waar wij maar gedeeltelijk deze geslachtsregisters kunnen lezen zoals de schrijver ze bedoeld heeft; hoe duidelijk wordt ons hier het contrast voor ogen gesteld tussen de twee wegen en hoe scherp stelt dat ons voor een keus! 3. Ik ga afronden met dit contrast en de keus. In een ten dode gedoemde wereld is er wel degelijk een verschil te maken: wij zagen: er zijn twee wegen 1. kwetsbaarheid tegenover geweld (Abel en Kain)
2. de gestalte van de nederige en afhankelijke tegenover de hoogmoedige en veeleisende (van Kenan tot Lamech) 4. wie wandelt met God ontkomt aan de dood (Henoch) 5. geweld roept om gericht (Lamech) 6. teruglezend : troost en vrede en zegen staan tegenover haat en wraak en dood (Noach tegenover de geweldenaar Lamech) 7. en in de getallen, zeker, niemand overschrijdt de magische grens van 1000,(zelfs Metusalem niet die er dicht bij komt..969) maar er is hoop op een vervuld leven (10, 365, 777) en toekomst door het gericht heen: drie zonen maken een nieuw begin . De boodschap is: het maakt alle verschil van de wereld tot welke van die twee geslachten je behoort! Er is niet maar één soort mens! Zoals de Babyloniers meenden met hun geslachtslijsten van de ‘mannen van naam’. Bij Set is een nieuw begin gemaakt. Zijn geslacht mondt uit in de Trooster. Een nieuwe wereld is op komst. Zorg dat je erbij bent! Alles in dit hoofdstuk ziet al vooruit op de komst van Jezus Christus. Hij was Set, de Plaatsvervanger, nam de plaats van Abel .., maar hij was ook Enos, fragiel en diep afhankelijk, Hij was de slaaf (Jered), maar ook Henoch (hij wandelde met God), hij was de gezondene (Metuselach) en Noach (de Trooster). Hij is het zaad van de vrouw en hij droeg ons door het gericht naar een nieuwe wereld. Kies dan heden wie je dienen wilt. Bij wie wil je horen: leven en dood stel ik u voor ogen! Is het de weg van eigen kracht, zelfhandhaving, wraak en geweld.. of is het de weg van het leven, hoop en toekomst?! Aan de aanvang zei ik : dit hoofdstuk typeert in een monotoon ritme het leven zoals wij het zien: opgaan ,
blinken en verzinken, - geboren , geleefd en gestorven. Zo ziet het er uit zelfs als wij zo oud zouden worden als de mensen uit de voortijd. Zelfs als we ‘namen ‘ zouden hebben die klinken als een klok! Maar er is een uitweg. Een alternatief tegenover de losgeslagen cultuur van de kinderen van Kain. Het is de weg van Set, van Henoch, van Noach! Wil je je leven behouden, zei Jezus, ‘verlies’het dan aan Mij en je zal leven! 4. Eens zal ook de geschiedenis van de 20e en 21e eeuw beschreven worden. Dan zullen er opnieuw twee verhalen verteld worden, en twee lijnen getrokken en twee geslachtsregisters opengebroken. De eerste lijn springt eruit: Van Lenin en Stalin, Van Hitler en Göring, Van Tsjiang Kai Tsjek en Mao Tse Tung, en op vele andere gebieden ook de grote namen van Einstein tot Niels Bohr, van Mondriaan tot Karel Appel, van de Beatles tot de Rolling Stones. Zal de geschiedschrijving van die lijn ons verder helpen bij de basisvraag? De vraag naar de zin? Zij hebben geleefd, hun opvolgers verwekt en zijn gestorven.. waar diende het voor. Men zal zeggen : kijk: dat was nu die grote 20e eeuw toen men in staat was een man op de maan te brengen en harten te transplanteren, ‘we can do it’. Toen de grote wereld bol veranderde in een dorp, waar in één seconde de hele wereld wist dat er twee vliegtuigen in een wolkenkrabber vlogen, een eeuw waarin er nooit zoveel mensen geboren werden en ook nog nooit zoveel door geweld zijn omgebracht..het is voluit de eeuw van de Kainskinderen, van het : Ben ik mijns broeders hoeder, van de overkill, de wraak en het bloed!
Echter : men zal zeggen : ook toen waren er twéé geslachten, twee soorten mensen: de kinderen van Kain en de kinderen van Set, de een bralde: ben ik mijns broeders hoeder, en eindigde in ‘overkill’, wraak en bloed, de andere lijn was de ongeschreven verborgen geschiedenis van de nederige en afhankelijke mens die wandelde met God, die niet heerste maar diende, die zich in plaats van zijn broeder stelde en overal troost verspreidde. Dat is het zaad van de vrouw. Nog gekker: soms zagen we beide lijnen nog in een en dezelfde mens verweven! Dezelfde Adam (=mens!) bracht beiden voort. De oude en de nieuwe mens.. Zeker van beide soorten mensen geldt: zij worden geboren, leven en sterven..Maar Henoch en Noach staan ervoor garant dat de tweede lijn toekomst heeft, in Jezus Christus, hun grote zoon,: opstanding uit de doden en leven door de Geest. Dat zijn de klanken die wij hier al horen. De vraag aan jullie is: Voor welk geslacht kies je! Keus is onvermijdelijk. Kies voor het Leven. Voor Hem die gezegd heeft: Ik ben het Leven, de Weg, de Waarheid en het Leven! Set, Enos, Kenan, Laat je niet inpalmen door Kain en Lamech, zelfs niet door Jabal, Jubal en Tubal kain! Iedere naam doet een appel op ons : staar je niet blind op dood en geweld, maar ga in het voetspoor van deze nederigen uit de voortijd. Zoals ze in Jezus allen samenkomen. Kies niet voor het geslacht van Kain. Hoeveel het ook belooft met zijn op zich prachtige techniek en hoge kunst en mooie vrouwen.. zolang en omdat het uitmondt in wraak en geweld. Kies voor Seth: het zaad van de vrouw, voor Hem die als Het Zaad van de vrouw de boze de kop vermorzelde. Dan komt in volle vervulling wat God in Adam al bedoelde en
wat ons bij de zevende in dat geslacht wordt voorgehouden als een belofte: eeuwigheidsleven. God neemt je op in zijn eeuwige tenten. God is de God van het leven. Dat is de troost die het geslacht van Set mag door geven in een troosteloze wereld. Al hun geslachten monden uiteindelijk toch uit in Noach door wie de Heer de volkeren troost. Die mens (en dier!..) door het gericht heensleept en zo pas goed de basis legt voor kunst en cultuur en een zinvolle ontplooiing van de geschiedenis!
