Toeristisch Beleid Vlieland V0.1.0 – 25 februari 2014
TOERISTISCH BELEID VLIELAND ........................................................................................................................ 1 1.
INLEIDING ....................................................................................................................................................... 3 1.1
2.
Leeswijzer ............................................................................................................................................... 4
DOELSTELLINGEN & RANDVOORWAARDEN ............................................................................................. 5 2.1 2.2 2.3
Primaire Doelen ...................................................................................................................................... 5 Secundaire doelen .................................................................................................................................. 5 Randvoorwaarden .................................................................................................................................. 6
3.
PROCES .......................................................................................................................................................... 7
4.
HUIDIGE SITUATIE ......................................................................................................................................... 8 4.1 Wat verkopen we .................................................................................................................................... 8 4.1.1 Aanbod.............................................................................................................................................. 8 4.1.2 Vermaak: activiteiten en evenementen ............................................................................................ 8 4.1.3 Verblijf ............................................................................................................................................... 8 4.2 Aan wie verkopen we.............................................................................................................................. 9 4.2.1 Gasten & doelgroepen ...................................................................................................................... 9 4.2.2 Regio en herkomst van de gasten................................................................................................... 10 4.3 Hoe verkopen we .................................................................................................................................. 10 4.3.1 Toeristische samenwerkingsverbanden .......................................................................................... 10 4.3.2 Marketing, PR en communicatie ..................................................................................................... 11 4.4 Trends .................................................................................................................................................. 12 4.4.1 Trends in: wat verkopen we ............................................................................................................ 12 4.4.2 Trends in: aan wie verkopen we ..................................................................................................... 13 4.4.3 Trends in: hoe verkopen we ............................................................................................................ 13 4.5 Analyse van de huidige situatie ............................................................................................................ 14 4.5.1 Analyse: Wat verkopen we .............................................................................................................. 14 4.5.2 Analyse: Aan wie verkopen we ....................................................................................................... 15 4.5.3 Analyse: Hoe verkopen we ............................................................................................................. 16
5.
GEWENSTE SITUATIE .................................................................................................................................. 17 5.1 Wat verkopen we .................................................................................................................................. 17 5.1.1 Aanbod............................................................................................................................................ 17 5.1.2 Vermaak.......................................................................................................................................... 17 5.1.3 Verblijf ............................................................................................................................................. 18 5.2 Aan wie verkopen we............................................................................................................................ 19 5.2.1 Gasten & doelgroepen .................................................................................................................... 19 5.2.2 Regio en herkomst van de gasten................................................................................................... 19 5.3 Hoe verkopen we .................................................................................................................................. 19 5.3.1 Organisatie...................................................................................................................................... 19 5.3.2 Marketing & PR ............................................................................................................................... 20 5.4 Trends .................................................................................................................................................. 20
6.
MAATREGELEN OM VAN HUIDIG NAAR GEWENST TE KOMEN ............................................................. 21 6.1 Wat verkopen we .................................................................................................................................. 21 6.1.1 Aanbod............................................................................................................................................ 21 6.1.2 Vermaak.......................................................................................................................................... 21 6.1.3 Verblijf ............................................................................................................................................. 22 6.2 Aan wie verkopen we............................................................................................................................ 23 6.2.1 Gasten & doelgroepen .................................................................................................................... 23 6.2.2 Regio en herkomst van de gasten................................................................................................... 24 6.3 Hoe verkopen we .................................................................................................................................. 25 6.3.1 Organisatie...................................................................................................................................... 25 6.3.2 Marketing & PR ............................................................................................................................... 25 6.4 Trends .................................................................................................................................................. 25
7.
PROJECTEN.................................................................................................................................................. 26 7.1
8.
ORGANISATIE ............................................................................................................................................... 27 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6
9.
Projectuitvoering ................................................................................................................................... 26
Klankbordgroep .................................................................................................................................... 27 Projectmanager Toerisme en Evenementen ........................................................................................ 27 Financiering .......................................................................................................................................... 27 Aansturing ............................................................................................................................................ 27 Expertiese opbouw ............................................................................................................................... 28 Gefaseerde start ................................................................................................................................... 28
BIJLAGEN ..................................................................................................................................................... 29
Toeristisch Beleid Vlieland V0. 1.0 - februari 2014
1.
Inleiding
Vlieland leeft bijna 100% van het toerisme. Als er geen toeristen naar Vlieland zouden komen zouden er geen faciliteiten zijn en zou hier niemand kunnen leven. Daarom is het van belang dat we het toerisme behouden en zo mogelijk uitbouwen. Daarnaast zou het goed zijn om andere bronnen van inkomsten aan te boren. Dat is echter niet zo gemakkelijk en valt buiten het bestek van dit beleidsplan. Dit document gaat over toerisme. Behoud van toerisme als inkomstenbron gaat niet vanzelf. De wereld verandert om ons heen en dat veroorzaakt andere wensen van de toerist, op Vlieland ook wel badgast genaamd. Om er voor te zorgen dat de badgasten naar Vlieland blijven komen moet Vlieland mee veranderen. Ook voor het uitbouwen van het toerisme moet Vlieland veranderen, we moeten iets extra bieden waardoor er meer gasten naar het eiland komen. Beide gaan niet zomaar, want welke veranderingen wil je wel en welke niet, welke kunnen we ons veroorloven en welke niet, wat is efficiënt. Er moet een balans gezocht worden tussen de wensen van de gast en de mogelijkheden op/van Vlieland en tussen kwaliteit en kwantiteit. De huidige situatie is ontstaan door een historisch gegroeid samenspel van het eiland, overheid, bewoners en ondernemers. Natuurlijk kunnen we de situatie op z’n beloop laten en hopen dat het mee evolueert met de omgeving, maar we kunnen ook gezamenlijk een visie neerzetten voor de toekomst. Als iedereen vervolgens een steentje bijdraagt in de goede richting komen we daar op een efficiëntere manier. Dit document “Toeristisch Beleid Vlieland” is dynamisch, net als de omgeving, maar stelt wel de kaders vast waarin we de komende periode gaan werken aan het toeristisch beleid. We hebben expliciet aansluiting gezocht bij omliggende beleidsstukken zoals het Toeristisch Programma Friese Wadden en de Streekagenda. Dit toeristisch beleidsdocument is tot stand gekomen door samenwerking van verschillende, aan toerisme gerelateerde, partijen op Vlieland en geeft een visie weer, maar ook en vooral een “toeristisch programma” van projecten. De samenwerkende partijen zijn vermeld in bijlage 14.
3 van 29
Toeristisch Beleid Vlieland
4 van 29
V0. 1.0 - februari 2014
1.1 Leeswijzer Doelen en randvoorwaarden In de volgende sectie werken we onze doelen verder uit en geven we ook aan welke randvoorwaarden moet worden voldaan om te slagen. Proces In de sectie daarna geven we aan welk proces we hebben doorlopen om tot onze voorstellen te komen. Omdat de wereld blijft veranderen zal dat proces steeds herhaald moeten worden. Bijvoorbeeld elke 2 tot 5 jaar. Deze sectie beschrijft de “huidige situatie (IST)”, een analyse, de door ons “gewenste situatie (SOLL)”, de maatregelen en de projecten om van de huidige situatie naar de wenssituatie te komen. Schematisch weergegeven (zoals dit document is ingedeeld): IST (H4)
SOLL (H5)
Maatregelen (H6)
Projecten (H7)
Wat verkopen we Aan wie verkopen we Hoe verkopen we Trends
(H8) Organisatie Sturing & bewaking
Project uitvoering Om van huidige naar gewenste situatie te komen zijn een aantal maatregelen nodig. Deze maatregelen leiden tot projecten die uitgevoerd moeten worden. Deze projecten moeten gezamenlijk worden uitgevoerd door overheid, bewoners en ondernemers. Wie welke bijdrage levert hangt van het project af. Ook het bovenstaande proces is een project dat (herhaald) moet worden uitgevoerd. Sturing & bewaking Om het toeristisch beleid te sturen en bewaken is een klankbordgroep opgezet waarin mensen uit alle geledingen van de Vlielandse (toeristische) samenleving zitting hebben. Deze klankbordgroep komt een aantal keren per jaar bijeen (zo vaak als nodig) om het proces in grote lijnen te besturen en te bewaken. Tussendoor wordt het proces (op details) bewaakt door een projectbureau dat onderdeel is van VVV Vlieland.
Toeristisch Beleid Vlieland V0. 1.0 - februari 2014
2.
Doelstellingen & randvoorwaarden
2.1
Primaire Doelen
Gezien de situatie op het eiland kan behoud en uitbouwen van het Toerisme op Vlieland in een aantal subdoelstellingen onderverdeel worden: Behoud huidige aantal overnachtingen hoogseizoen In het hoogseizoen is het eiland redelijk vol. Substantiële groei is gedurende deze periode niet mogelijk en ook niet wenselijk; SMART*-doel: Aantal overnachtingen van juli en augustus blijft gelijk (achteraf te meten via de overzettingen van Doeksen in combinatie met de verblijfsduur of via toeristenbelasting indien dit per maand wordt opgegeven). Uitbouwen overnachtingen in voorseizoen, naseizoen en winter In het voorseizoen (april - juni), het naseizoen (september - oktober) en in de winter is er voldoende ruimte in de bestaande vakantieverblijven voor groei in aantallen overnachtingen. De schoolvakanties in deze periode (meivakantie, herfstvakantie) zijn vaak redelijk bezet, maar daarbuiten is groei zeker nog mogelijk. Belangrijkste vraag is hoe we mensen gaan overhalen om in deze periode naar Vlieland te komen, en wat we ze dan kunnen bieden SMART*-doel: Aantal overnachtingen in voor en naseizoen neemt 10% toe in 5 jaar (achteraf te meten via de overzettingen van Doeksen in combinatie met de verblijfsduur of via toeristenbelasting indien dit per maand wordt opgegeven) Kwaliteitsverbetering De gast stelt steeds hogere eisen aan zijn omgeving. Thuis zijn we gewend aan meer luxe en we verwachten daarom in toenemende mate meer luxe tijdens onze vakanties. Deze kwaliteitsverbetering geldt niet alleen de vakantieverblijven maar het totale aanbod dat Vlieland biedt. SMART*-doel: Concreet benoemen van opknapprojecten en wanneer deze gerealiseerd moeten zijn. *) SMART betekent: Specifiek; Is de doelstelling eenduidig? Meetbaar; Onder welke (meetbare/observeerbare) voorwaarden of vorm is het doel bereikt? Acceptabel; Is deze acceptabel voor de doelgroep en/of management? Realistisch; Is het doel haalbaar? Tijdgebonden; Wanneer (in de tijd) moet het doel bereikt zijn?
2.2 Secundaire doelen Naast de primaire doelen zijn er ook een aantal secundaire doelen die belangrijk zijn om op de lange termijn te overleven Duurzaam & groen – geen roofbouw plegen op het eiland Vlieland moet ook aantrekkelijk blijven voor: bewoners (vakantie-)werkers die nodig zijn om ons in het seizoen te helpen de gasten te bedienen
5 van 29
Toeristisch Beleid Vlieland V0. 1.0 - februari 2014
2.3 Randvoorwaarden Natuurlijk kunnen we niet kritiekloos voor de bovenstaande doelen gaan. Er moet ook een leefbare situatie op het eiland blijven bestaan. Er wonen hier tenslotte ook nog mensen die het toerisme moeten dragen. -
-
-
-
Leefbaarheid van het eiland gelijk dan wel verbeteren o Huisvesting (vakantiewerkers, gezinnen, ouderen, school) o Overlast minimaliseren Behoud de kenmerken van Vlieland zoals: o Kleinschaligheid o Menselijke maat o Niet té perfect Behoud veerdienstregeling o Inkrimping buiten het hoogseizoen is in strijd met doel-2 Behoud aantal toeristische overnachtingplaatsen o Erfpachtsituatie moet opgelost worden zodat het aantal overnachtingenplaatsen die het gehele jaar beschikbaar zijn minimaal gelijk blijft o Uitbreiden goedkope overnachtingplaatsen (vaste bedden) die hele jaar beschikbaar zijn ten koste van luchtbedplaatsen o de gemeente moet bevorderen, stimuleren, faciliteren. Behoud primaire faciliteiten o Om het dorp jaar-rond leefbaar te houden zijn een aantal winkels noodzakelijk zoals supermarkt, bakker, slager, drogist, DHZ o Zwembad, sportfaciliteiten o Scholen Behoud van de Kernwaarden Vlieland o Veranderingen mogen niet ten koste gaan van de benoemde kernwaarden (zie bijlage 9) Behoud van werkgelegenheid o Veranderingen mogen niet ten koste gaan van anderen: de maatregelen die we benoemen mogen niet concurrerend zijn voor reeds gevestigde bedrijven of activiteiten die op Vlieland al succesvol worden uitgevoerd.
6 van 29
Toeristisch Beleid Vlieland V0. 1.0 - februari 2014
3.
Proces
Omdat de wereld blijft veranderen moeten we met enige regelmaat een analyseproces uitvoeren. Om deze reden beschrijven we het analyseproces hieronder wat uitgebreid. In grote lijnen komt het proces neer op de volgende stappen 1) beschrijving huidige situatie De huidige situatie moet het liefst zoveel mogelijk kwantitatief en kwalitatief worden beschreven. Met name harde detailcijfers over het toerisme op Vlieland zijn op dit moment niet bekend. Dat is onhandig want dan is het lastig meten of de doelstellingen van een maatregel worden bereikt. 2)
analyseproces, bijvoorbeeld m.b.v. SWOT analyses - Interne Analyse Sterke kanten van Vlieland Zwakke kanten van Vlieland - Externe Analyse Kansen voor Vlieland Bedreigingen voor Vlieland
3)
Beschrijving gewenste situatie De gewenste situatie moet het liefst zoveel mogelijk kwantitatief en kwalitatief worden beschreven. Hierbij is het met name van belang om de gewenste eindsituatie te beschrijven op de veranderde onderdelen.
4)
Lijst van maatregelen om van huidige naar gewenste situatie te komen Beschrijving van de maatregelen op hoofdlijnen die genomen moeten worden om Vlieland van de huidige situatie naar de gewenste situatie te brengen.
5)
Lijst van projecten om deze maatregelen te realiseren De maatregelen leiden tot projecten die gerealiseerd moeten worden om de maatregelen ten uitvoer te brengen. Ten tijde van het opstellen van de visie hoeven nog niet voor alle maatregelen projecten te zijn ingevuld. Dit kan ook in de loop van de tijd.
7 van 29
Toeristisch Beleid Vlieland V0. 1.0 - februari 2014
4.
Huidige situatie
Vlieland is een intiem eiland waar de gast graag komt om even te vluchten voor de hectiek van alledag op de wal. Op het eiland leef je dicht bij de natuur wat een periodiciteit oplevert (dag, nacht, eb, vloed) die helpt om het eigen ritme en maat weer terug te vinden. De huidige situatie wordt hieronder beschreven in de volgende termen Aanbod (wat verkopen we) Klanten (aan wie verkopen we) en Organisatie (hoe is het toerisme op Vlieland georganiseerd; hoe verkopen we) We hebben in een van de vergaderingen voor Vlieland een aantal kernwaarden opgesomd. Dit zijn waarden die het “nu” van Vlieland beschrijven. Waarden die we belangrijk vinden en die wat ons betreft niet hoeven te veranderen in de toekomst. Deze kernwaarden zijn te lezen in een bijlage 9.
4.1
Wat verkopen we
4.1.1
Aanbod
Grootste aantrekkingskracht van Vlieland is ongetwijfeld het eiland zelf: de natuur met als belangrijkste het strand en de Noordzee ten noorden en het Wad en de Waddenzee ten zuiden van het eiland. De duinen en het ontbreken van een groot poldergebied op het eiland completeren het plaatje en maken het eiland uniek. Alle faciliteiten worden geboden aan de oostkant van het eiland, in en rondom het enige dorp. Wat Vlieland uniek maakt ten opzichte van de andere eilanden is benoemd in bijlage 3.
4.1.2 Vermaak: activiteiten en evenementen Er zijn activiteiten om aanwezige gasten te onderhouden en evenementen om gasten te trekken. De meeste evenementen en activiteiten worden georganiseerd als het druk is en nog te weinig andersom: om gasten te trekken. Gedurende het jaar biedt het eiland zelf de gast tal van mogelijke activiteiten, die de gast veelal op eigen gelegenheid kan doen: wandelen, fietsen, zonnebaden, zwemmen in zee, bibliotheek, musea en infocentrum,... Daarnaast worden er een groot aantal activiteiten georganiseerd. Deze kunnen of door de gast worden afgenomen op het moment dat de gast dit wil (Vliehorsexpres, excursies, Midgetgolf) of worden als evenement georganiseerd waarop de gast kan intekenen (halve marathon, filmweekenden, muziekfestival Into The Great Wide Open). Een kalender met huidige activiteiten en evenementen is opgenomen in de bijlage 2 “Evenementen per maand”.
4.1.3
Verblijf
Op Vlieland vinden we een diversiteit aan vakantieverblijven: vakantiehuisjes en appartementen in de duinen, in het bos en in het dorp, hotels in de duinen en in het dorp, een pension, twee kampeerterreinen, Bed & Breakfast-locaties en groepsverblijven. In totaal heeft Vlieland ruim 7000 toeristische bedden, daarnaast zijn er in de jacht- en werkhaven een aantal 300+ ligplaatsen voor particuliere en bedrijfsmatige overnachtingen (bruine vloot), samen goed voor meer dan 1000 toeristische bedden. In 2012 zijn er 604.500 toeristische overnachtingen op Vlieland geweest (bron: toeristenbelasting gemeente Vlieland). Op basis van metingen en schattingen is te beredeneren dat deze overnachtingen als volgt verdeeld zijn over de verschillende accommodatietypes:
vakantiehuisjes + appartementen in de duinen 150.626 overnachtingen (25%) kampeerterrein Stortemelk 24% 147.159 overnachtingen (24%)
8 van 29
Toeristisch Beleid Vlieland
9 van 29
V0. 1.0 - februari 2014
hotels, pension, bed&breakfast 111.434 overnachtingen (18%) jachthaven+werkhaven 95.771 (16%) vakantiehuisje + appartementen in bos en dorp 64.554 (11%) kampeerterrein Lange Paal 25.000 (4%) groepsaccommodaties 9960 (2%)
Omdat het toerisme op Vlieland sterk seizoen gebonden is hebben we ook uitgezocht hoe de toeristische overnachtingen over het jaar verdeeld zijn: januari 14.338 (2.4%) februari 16.169 (2.7%) maart 21.498 (3.6%) april 33.426 (5.5%) mei 48.810 (8.1%) juni 50.781 (8.4%) juli 148.203 (24.5%) augustus 151.357 (25%) september 48.697 (8.1%) oktober 33.777 (5.6%) november 17.207 (2.9%) december 20.253 (3.4%) De seizoenspiek komt heel duidelijk naar voren in deze cijfers. De bezettingsgraad van de kampeerterreinen en de jachthaven is vrijwel alleen gedurende de zomer- en schoolvakanties hoog. In bijlage 4 vindt u de verdeling over het jaar ook nog uitgewerkt over de verschillende accommodatietypes. 78% van de vakantieverblijven en de jachthaven bevinden zich buiten het dorp en staan derhalve op erfpachtgrond van Staatsbosbeheer.
4.2
Aan wie verkopen we
4.2.1 Gasten & doelgroepen De diversiteit aan gasten is groot. In de schoolvakanties komen met name mensen met schoolgaande kinderen. In het voor en naseizoen vinden gezinnen met jonge kinderen en 55+ers het eiland om te genieten van de natuur. Daarbuiten zijn er het hele jaar gasten die met een heel specifiek doel naar het eiland komen (vogelaars, filmweekenden, rustzoekers).
Afb. Gezellig Lime Het aantal gasten dat naar Vlieland komt neemt nog steeds toe als we naar het aantal overzettingen kijken. Omdat de gast echter steeds korter op het eiland verblijft neemt het aantal overnachtingen toch iets af. Het percentage jongeren dat vakantie houdt op Vlieland is in de afgelopen jaar sterk afgenomen.
Toeristisch Beleid Vlieland V0. 1.0 - februari 2014
Camping Stortemelk ontving in de 90-er jaren nog 700 jongeren tegelijkertijd op de camping, dat zijn er op dit moment niet meer dan 150. De camping, die het meest interessant is voor de jeugd heeft nog 68 seizoensplaatsen gereserveerd voor de jeugd. Meer plaatsen heeft geen zin, omdat er geen vraag naar is. Op Vlieland is er, naast het nachtleven, weinig te beleven voor de jeugd. In de zomermaanden zijn alle beschikbare verblijven bezet. In de rest van het jaar zijn er altijd nog overnachtingplaatsen beschikbaar. Leefstijlen volgens Recron/Smartagent Naast de bovenstaande indeling van gasten in categorieën is het tegenwoordig gebruikelijk om gasten te categoriseren volgens de leefstijlen van het Recron/Smartagent systeem (gebruik bijlage 5 en 12 als leeshulp voor meer informatie over dit model). Vlieland wordt bezocht door diverse leefstijl-groepen, met name Rustig Groen, Uitbundig Geel, Gezellig Lime, en Ingetogen Aqua, en in mindere mate Stijlvol en Luxe Blauw. De leefstijlen Stijlvol en Luxe Blauw, Avontuurlijk Paars en Creatief & Inspirerend Rood tref je bijna niet aan.
Bijgaande kaart geeft deze leefstijlen en hun posities op het eiland weer
4.2.2 Regio en herkomst van de gasten De overgrote meerderheid van de gasten komt uit Noord en Midden Nederland. Buitenlanders vormen slechts enkele procenten van de gasten.
4.3
Hoe verkopen we
De organisatie rondom het toerisme kent een versnipperd beeld. Het toerisme op Vlieland wordt georganiseerd door een groot aantal relatief kleine ondernemers en organisaties. Veelal werken deze partijen zelfstandig aan hun producten/diensten, maar ook het vermarkten en leveren ervan gebeurt grotendeels onafhankelijk van elkaar. Voornaamste vormen van gezamenlijk optreden vinden plaats onder auspiciën van de VVV en de ondernemersvereniging (OVV). Daarnaast worden er incidenteel grote evenementen georganiseerd door het gelegenheidsplatform Gastvrij Vlieland. Een aantal grote evenementen, zoals muziekfestival Into The Great Wide Open hebben een eigen organisatie. 4.3.1 Toeristische samenwerkingsverbanden VVV Vlieland De VVV licht de toerist voor over wetenswaardigheden van het eiland. Dit doet zij face to face aan de balie, maar ook electronisch via haar site 'Vlieland.net' en op papier via 'de Vlieronde' en andere uitingen.Daarnaast bedrijft de VVV Marketing en PR, waarover in de volgende paragraaf meer. De VVV werkt samen met de VVV’s van de andere Waddeneilanden, omdat 'De Wadden' ook een sterk merk is en gasten niet altijd rechtstreeks voor Vlieland kiezen. De samenwerking was vroeger georganiseerd in een 'Federatie' maar liep stroef: Texel stapte er uit en later ook Ameland. Nu de federatie eigenlijk niet meer bestaat, gaat de samenwerking veel beter. Het principe 'samen zijn we sterk' is ook belangrijk voor het verkrijgen van subsidies, omdat overheden
10 van 29
Toeristisch Beleid Vlieland
11 van 29
V0. 1.0 - februari 2014
de eilanden als 'Waddeneilanden', dus als een geheel zien. Platform Gastvrij Vlieland In het verleden is het platform Gastvrij Vlieland actief geweest bij het organiseren van jaarevenementen rondom een thema. Thema's uit het verleden waren o.a. 100jr VVV en 100jr Staatsbosbeheer. Op dit moment zijn ze bezig om in 2016 een herdenkingsjaar voor de zeeslag bij Vlieland uit 1666 op te zetten. Horeca Vlieland Hotels vergaderen incidenteel met de VVV om gezamenlijke plannen te maken. Verenigingen De Geitenbreiers is een carnavalsvereniging die ook evenementen organiseert, zoals de braderieen, en daarvoor eigen middelen en opslag heeft. De Ondernemersvereniging (OVV) organiseert ook “Kerst op Vlieland” en heeft daartoe eigen middelen (lampjes, versiering, straatverlichting, etc) en tal van opslagplekjes waar de middelen zich bevinden. De Kerststal wordt georganiseerd door de schaatsvereniging, die eigen opslag heeft en eigen spulletjes. Tussen tal van belangrijke partijen, meestal (gemeentelijke) stichtingen (zoals zwembad, jachthaven, campings) is onderling weinig/geen overleg of afstemming van de plannen. Grote evenementen ITGWO is een muziek festival met een eigen organisatie, eigen middelen (podia, tent, afrasteringen) en een eigen opslag. Vlieland Groet is een Feelgood & muziek festival met een eigen organisatie, eigen middelen (tenten, afrasteringen) en een eigen opslag.
4.3.2 Marketing, PR en communicatie “Marketing” of “vermarkten” is alles wat een organisatie doet om de verkoop van producten of diensten te bevorderen. Op Vlieland wordt dit gedaan door de individuele ondernemers, natuurlijk in eerste instantie voor hun eigen aanbod, maar ook voor Vlieland als geheel. Daarnaast is VVV natuurlijk ook actief voor Vlieland als geheel. Veel marketing wordt min-of-meer ad hoc en individueel georganiseerd er is weinig onderlinge afstemming. Hiervoor wordt in toenemende mate gebruik gemaakt van het Internet. Op websites en in de social media wordt Vlieland gepresenteerd. VVV Vlieland Voor het product Vlieland als geheel is met name de VVV actief. Bij de VVV is een flink budget beschikbaar, vooral ook omdat de VVV naast lidmaatschapsgelden ook winsten behaalt door commissie op de verhuur van vakantiehuizen/appartementen die zij voor de eigenaren verhuurd. Deels wordt het budget besteed aan waddenbrede plannen (voor de Vlielander is dit niet direct inzichtelijk). Deels aan Vlieland, maar naar eigen VVV inzicht en soms wat ad-hoc, bijvoorbeeld: omdat een tijdschrift een artikel wijdt aan Vlieland vraagt men om een bijdrage. Deels besteed aan Vlieland in ‘harde’ producten zoals: Vraagbaak zijn voor de gast (een gast kan een levende persoon rechtstreeks vragen naar informatie) , De Vlieronde, de VVV Gids (die zichzelf terugbetaalt met winst),Vlieland promotie artikelen, etc. De opbrengsten van veel marketing inspanningen zijn echter niet of slecht meetbaar. De VVV doet de marketing van Vlieland naar eigen inzicht, omdat er geen achterban is die direct onderwerpen aandraagt en er geen “Visie” ligt die als leidraad kan dienen. De ledenvergadering zou zo’n platform kunnen zijn maar is dat in de praktijk niet. Er wordt nog weinig gedaan aan digitale nieuwsbrieven en/of verzamelen van emailadressen voor mail bestanden. Activiteiten agenda's Er zijn verschillende (digitale/site) agenda’s of evenementen kalenders: bijvoorbeeld die van de VVV en die van Vlie.nl. Zo zijn er ook diverse papieren uitingen, zoals de Vlieronde (met losse agenda) en de Uitkrant Vlieland.
Toeristisch Beleid Vlieland
12 van 29
V0. 1.0 - februari 2014
4.4 Trends Naast specifiek Vlielandse trends zijn er natuurlijk ook een aantal algemene trends die invloed hebben op Vlieland of op de gasten die naar Vlieland komen. Vlielandse trends Helaas hebben maar weinig harde informatie beschikbaar om trends aan te tonen. Wel weten we dat het verblijf op Vlieland voor grote groepen gasten steeds korter wordt en ze boeken steeds later. Aan de hand van de overzettingen van Rederij Doeksen kennen we de volgende reeks: Jaar 2008 2009 2010 2011 2012
Gemiddelde verblijfsduur 4.93 dag 4.66 dag 4.54 dag 4.62 dag 4.52 dag
We weten niet of de verkorting van de verblijfsduur seizoensafhankelijk is. Overzettingen verspreid over het jaar
Tabel: overzettingen van Toeristen 2008 tm 2013 Algemene trends Het document “Toeristisch Programma Friese Wadden” (24-4-13) noemt een aantal algemene trends waar mogelijk ook voor Vlieland rekening mee gehouden moet worden.
4.4.1
Trends in: wat verkopen we Gamification is sterk in opkomst, vooral bij jongeren maar ook veel ouderen vinden het leuk. Gamification is het toepassen van game-denken en gametechnieken in niet-game omgevingen. Bij gamification gebruik je spelelementen om gebruikers te motiveren en hun ervaring te verrijken. Duurzaamheid is de norm van de EU Bijna 80% van de buitenlandse toeristen verblijft in hotel/pension In het eigen land groeit de bungalow als logiesvorm, vooral ten koste van kamperen. Aantallen binnenlandse vakanties naar logiesvorm: hotel (20%), bungalow (39%), kamperen (28%), appartement (2%), overig (11%), maar uitgedrukt in aantallen overnachtingen is de positie van kamperen sterker: bungalow en kamperen (beide: 38%), hotel 10%, appartement 2%, overig 13%. Wensen consument voor 'innovatieve' horecaconcepten: het vastleggen van de tafel bij een reservering, digitale menukaart en het beschikken over een aparte speelruimte voor kinderen. Gebruik hotelaccommodaties zal verder toenemen. De gemiddelde bezettingsgraad is gestegen van 65,1 naar 67,2 in 2011. De hogere bezettingsgraden in 2011 zijn te danken aan een toename van het aantal toeristen (daarentegen zagen we een afname van het aandeel zakenreizigers). Bedandbreakfest.eu toont aan dat het succes van bed & breakfasts een internationale trend is. Groei aantal reserveringen in Nederland: 20%, aantal B&B's is gegroeid met 7,5%.
Toeristisch Beleid Vlieland
13 van 29
V0. 1.0 - februari 2014
4.4.2
Glamping (samenvoeging van glamorous en camping) is de trend, waarbij 'luxe' en 'kamperen' samen worden gevoegd. Het aantal groepsaccommodaties blijft in Nederland afnemen (daling van 7% in afgelopen vijf jaar, daling aantal slaapplaatsen 10%). Het aantal vakanties en overnachtingen in groepsaccommodaties is in 2011 flink gedaald (-16%) Dagtoeristische activiteiten in Fryslän zijn maar in beperkte mate aan veranderingen onderhevig. Wandelen en fietsen waren en blijven de voornaamste vrijetijdsactiviteiten in Nederland. Trends in: aan wie verkopen we Zorg voor elkaar gaat een belangrijke rol in de samenleving spelen. Kleinschalige, losse en informele verbanden worden steeds belangrijker. Groeiende aandacht voor gezondheid en welbevinden Segmentering 50-plus doelgroep, vijf segmenten: o behoudende zorgzamen o oudere afwachtenden o stoere prijsbewusten o jongere ruimdenkers en o vrijgevochten voorlopers Verbod op alcoholgebruik tot 18 jaar wordt ingevoerd. Bootvakanties in NL zijn in 10 jaar tijd bijna gehalveerd (van 920.000 naar 520.000) en de overnachtingen zelfs met 16% gedaald. In tegenspraak tot de landelijke trend van daling in de watersport zijn er nog groeiperspectieven voor waterrecreatie naar de Wadden. Dit vanwege toenemend belang van beleving en attractie in en rond havens bij waterrecreatie. De vergrijzende senior stapt over van zeil- naar motorboot en als ervaren watersporter durven ze daar verder en meer te varen. Het aantal vaarbewegingen neemt af daarentegen neemt de verblijfstijd in havens toe. Ingetogen Aqua en Uitbundig Geel zijn de belangrijkste groepen, gevolgd door Avontuurlijk Paars en Rustig Groen (in de kleurenterminologie van de SmartAgent Compagny). Oudere gasten, sterk gesegmenteerd: alleen, man/vrouwen in wisselende samenstellingen (vrienden, hobbyclubs, etc.) kunnen sterk groeien. Tweeverdieners zonder kinderen nemen toe. Gezinnen met kleine kinderen (tot 12 jaar) blijven komen. Alternatieve groepsvakanties met groeiperspectief zijn: familiereünies, 2-5 gezinnen gezamenlijk, hobbybijeenkomsten maar zijn relatief gering in aantal. De Duitse en Vlaamse markt bieden perspectief, sterk afhankelijk van promotiebeleid. Nichemarkten zijn natuurminnaars, congressen, cruisetoerisme en evenementenbezoekers (Oerol, Kunstmaand Ameland, sportactiviteiten, Filmfestival Vlieland, Sail 2014 enz.) en hebben groeipotenties. Vakantieduur zal nog wat verder dalen; korte vakanties redelijk stabiel (2 à 3 dagen) en langere vakanties worden nog korter. Voor Terschelling en Vlieland zal het aantal dagrecreanten min of meer gelijk blijven. Echte groeiperspectieven voor dit marktsegment voor het gehele gebied (ook de kustgemeenten) zijn er alleen wanneer de mogelijkheden voor Waddenbeleving (in de vorm van dagtochten, eilandhoppen, gevarieerde overtochten ed.) flink toenemen.
4.4.3 Trends in: hoe verkopen we Er wordt steeds meer informatie digitaal verstrekt via nieuwsbrieven en sociale media. Ook het boeken van accommodaties gaat steeds meer digitaal. Directe en goede informatie op het internet en onelinermarketing wordt steeds belangrijker. Er zijn overigens geen trends genoemd in het document: “Toeristisch Programma Friese Wadden” (244-13) die gaan over de wijze van organiseren of de manier van vermarkten (marketing & pr).
Toeristisch Beleid Vlieland
14 van 29
V0. 1.0 - februari 2014
4.5
Analyse van de huidige situatie
We hebben een tweetal SWOT analyses gedaan om de huidige situatie te analyseren en te kijken naar verbeterpunten. In de eerste analyse keken we met name naar het aanbod en de klanten, terwijl we in de tweede analyse focusten op de organisatie van het toerisme.
4.5.1
Analyse: Wat verkopen we
Het eiland Vlieland Een groot aantal van de sterke kanten van Vlieland zijn inherent aan het eiland en zijn omgeving. We denken dan aan de natuur, de rust, de stilte, het wad, het strand, zee, lucht, de afstand tot de wal, de overzichtelijkheid, en het feit dat er maar 1 dorp is. Deze zijn belangrijk om te behouden, maar veel zijn in principe niet te veranderen. Natuurlijk zijn er ook een aantal beïnvloedbare sterke kanten zoals de veiligheid, weinig auto's, gemoedelijke sfeer en de authentieke Dorpsstraat. Maar ook Vlieland heeft zijn zwakke kanten, deels impliciet omdat we een eiland zijn dat vrij ver van de wal afligt waardoor de bereikbaarheid van het eiland in frequentie beperkt is tot 3-4 afvaarten per dag. De grote afstand resulteert ook in vrij hoge kosten om op het eiland te komen. Combinatie van de 2 voorgaande zwaktes betekent dat Vlieland waarschijnlijk nooit een grote dagtoeristische bestemming zal worden. Andere aspecten kunnen we wel beïnvloeden, bijvoorbeeld het toch nog erg grote aantal autobewegingen op het eiland. Een nagenoeg autovrij eiland zou een kans voor Vlieland kunnen zijn. We moeten er echter voor waken dat Vlieland niet een soort openluchtpark wordt: er leven en werken ook nog een 1100-tal mensen en voor hun moet het leefbaar blijven. Een aantal omgevingsfactoren voor Vlieland zijn niet of lastig beïnvloedbaar maar we willen ze toch even noemen: het weer, klimaatverandering, natuur-, scheeps- of milieurampen en de algehele economische situatie. Vermaak op Vlieland Naast het eiland zelf komen mensen naar Vlieland om zich te ontspannen. Dat betekent niet dat ze niets doen, maar juist dat ze op een 'vakantie'-tempo bezig willen zijn. Veel goede mogelijkheden die Vlieland biedt zijn natuur-gerelateerd en individueel: buiten zijn, veel bewegen, wandelen, fietsen, hardlopen, zonnen, zwemmen. Maar ook meer culturele activiteiten worden geboden in de vorm van muziek, theater, film, musea en bezoekerscentrum. We bieden de gast veel vrijheid om zijn eigen keuzes te maken. Voor fietsers en wandelaars zijn er een beperkt aantal 'bestemmingen' zoals het Posthuys waar men naar toe kan gaan voor een dag(deel) programma. Het zou wenselijk zijn het aantal bestemmingen uit te breiden. Bovendien moeten attracties rondom de bestaande bestemmingen beter bekend gemaakt worden zodat ze het hele jaar door aantrekkelijk zijn. Attracties rondom het Posthuys zijn bijvoorbeeld: Kroon's Polders in voorjaar (broedseizoen) en zomer, vogelringstation in de herfst, schaatsen op de 1ste Kroon's Polder in de winter, strandwandeling, bomenland wandeling, vogelkijkhut, (met de Vliehorsexpres) naar de Vliehors. Omdat veel activiteiten op Vlieland buiten plaatsvinden zijn ze wel afhankelijk van het weer. Veel grootschalige slecht-weer voorzieningen heeft Vlieland niet. Ook is er een beperkt aanbod in groepsactiviteiten in de vorm van sport en spel. Omdat er alleen gedurende het seizoen voldoende mensen op het eiland zijn om dit soort activiteiten te organiseren zal het aanbod altijd relatief beperkt blijven. Vlieland kan/moet meer profiteren van haar prachtige natuur. De diversiteit aan natuurmogelijkheden is enorm en wordt door zowel de Vlielanders als door de badgast maar zeer beperk gezien en benut. Het ontwikkelen van natuurtoerisme is dus een duidelijke kans voor Vlieland, met name omdat er het hele jaar door verschillende mogelijkheden zijn, waardoor een spreiding over het jaar mogelijk is. Hiertoe moeten programma's voor zowel Vlielanders als badgasten worden opgezet. Een goed voorbeeld zijn de fanatieke vogelaars die af-en-toe het eiland overspoelen. Hierin wordt nauwelijks gestuurd door Vlieland, maar is vooral afhankelijk van mond-op-mond 'reclame' binnen de groep zelf. Wellicht is er echter een (veel grotere) groep mensen rondom deze fanatieke kern die best
Toeristisch Beleid Vlieland
15 van 29
V0. 1.0 - februari 2014
belangstelling hebben, maar niet ingevoerd zijn in de juiste kanalen en daardoor hun kans missen (en Vlieland dus ook). De recente hype rond de sneeuwuil die begin 2014 Vlieland aandeed is hiervan een goed voorbeeld. Verblijf Vlieland is een echt tentkampeer-eiland. Er zijn nog maar weinig kampeerterreinen waar alleen tenten zijn toegestaan. Aan de ene kant biedt dat een unieke mogelijkheid voor de liefhebber, maar aan de andere kant beperkt het ook de mogelijkheden van Vlieland. Het niet-toestaan van caravans en kampeer-auto's is grotendeels gerelateerd aan het autoluwe karakter van het eiland, maar beperkt daardoor ook bepaalde doelgroepen en diversiteit in het verblijfsaanbod. Qua huurprijs bevinden caravans zich tussen huurtenten en appartementen/vakantiehuisjes in en in die markt heeft Vlieland op dit moment geen aanbod. Omdat tentkamperen vooral beperkt is tot de zomermaanden én het aantal toeristische bedden in tenten (z.g.n. luchtbedden) groot is op Vlieland (meer dan 50% van het totaal) betekent dit dat met name buiten het hoogseizoen de diversiteit in aanbod van verblijfsaccommodaties enigszins beperkt is. Bovendien ontbreekt buiten het hoogseizoen met name het verblijfsaanbod aan de onderkant van de prijspiramide. In combinatie met de relatief hoge bootkosten maakt dit dat Vlieland buiten het seizoen relatief duur. Omdat bovendien deze (lucht)bedden erg afhankelijk zijn van het weer betekent dit dat de overall bezetting van Vlieland erg afhankelijk is van het weer. Een slechte zomer is (bijna) niet te compenseren met een hogere bezetting op andere momenten in het jaar. Op Vlieland zijn naast Rustig Groen met name veel Uitbundig Geel en Gezellig Lime accommodaties, overeenkomstig de grootste leefstijlgroepen onder Nederlandse vakantiegangers. De Ingetogen Aqua en Avontuurlijk Paarse bezoeker kan weinig accommodaties vinden op de Waddeneilanden terwijl de Ingetogen Aqua groep relatief groot is in het eilandenbezoek en ook nog groeipotentie heeft. Creatief Rood, Avontuurlijk Paars en Luxe en Stijlvol Blauw leefstijlen vinden nagenoeg geen accommodatie op Vlieland. Verschillende seizoenen lenen zich voor het aantrekken van verschillende doelgroepen.
4.5.2
Analyse: Aan wie verkopen we
Vlieland is, met name in het seizoen, populair bij een groeiende groep wat beter bedeelde gasten. Tentkamperen Vlieland heeft een leuk divers publiek. Dit komt deels door de diversiteit in verblijfsmogelijkheden. Tentkamperen in de zomermaanden levert een heel specifiek publiek op. Meer luxe Tegenover de tentkampeerders die er bewust voor kiezen om de luxe van hun huis achter zich te laten staat de ontwikkeling dat een groot aantal toeristen steeds veeleisender wordt. Met name hotels en vakantiehuisjes moeten daarom 'bij de tijd' blijven om te voorkomen dat het publiek afhaakt. Het is overigens wel zo dat deze groep vooral in het hoogseizoen naar het eiland komt. Vergrijzing en zorg Kansen zijn er natuurlijk ook. Door de vergrijzing van Nederland komen er steeds meer ouderen naar Vlieland. Omdat deze groep niet aan schoolvakantie gebonden is kunnen zij helpen om de bezetting in het voor- het naseizoen te verbeteren. Belangrijk is wel om on te realiseren dat deze groep ouderen op een gegeven moment meer zorg nodig hebben. Als Vlieland deze zorg kan leveren biedt dat een grote groep ouderen en andere mensen die zorg nodig hebben de mogelijkheid om naar Vlieland te komen voor een vakantie. Herhaalbezoek stimuleren Grootste kans voor Vlieland is om gebruik te maken van de grote groep steeds terugkerende gasten. Mensen komen vaak jaar na jaar naar het eiland. Vaak elk jaar in hetzelfde seizoen en naar hetzelfde verblijftype. Uitdaging is om deze 'Vlieland-minded' mensen te verleiden om het eiland eens in een ander seizoen te beleven en/of vanuit een ander verblijf. Bijvoorbeeld iemand die altijd alleen in de
Toeristisch Beleid Vlieland
16 van 29
V0. 1.0 - februari 2014
zomermaanden op Stortemelk kampeert eens in de wintermaanden Vlieland bij Sneeuw laten zien vanuit een huisje of hotel.
Binden van generaties & Jeugd Ook is het “binden van generaties” een aandachtspunt: grootouders, ouders, kinderen en kleinkinderen komen naar Vlieland! Daarnaast is het belangrijk om meer jeugd aan te trekken, maar dan wel van een bepaald “kaliber”. De natuur en de stilte zijn ook een kracht voor studenten en natuurliefhebbers. 4.5.3
Analyse: Hoe verkopen we
Tijdens een analyse in een klankbord vergadering zijn voorts de volgende sterke en zwakke punten benoemd omtrent de “organisatie van het toerisme op Vlieland”. Omdat de meeste Vlielander (toeristische)bedrijven vrij kleinschalig zijn is voor het organiseren van grotere evenementen al snel samenwerking nodig. Deze samenwerking is sterk afhankelijk van vrijwilligers en als er een duidelijk thema is lukt het heel goed om dat van de grond te tillen. Voorbeelden zijn 100jr VVV, 100jr Staatsbosbeheer en herdenking zeeslag 1666 in 2016 door Platform Gastvrij Vlieland, maar ook de Kerst op Vlieland evenementen van de Ondernemersvereniging. Dit komt onder andere omdat men elkaar kent, de lijnen kort zijn, alles overzichtelijk is met één dorp en een paar creatieve geesten de samenwerking voeden en warm houden. Dat Vlielanders niet in zichzelf gekeerd zijn blijkt uit het succes van het evenement Into The Great Wide Open, dat niet door Vlielanders georganiseerd wordt, maar wel op redelijk veel draagvlak kan rekenen. De kleinschaligheid van Vlieland is ook gelijk haar zwakte. Iedereen heeft ook zijn eigen werk/bedrijf te runnen en zeker in het seizoen vraagt dat alle aandacht. Alles wat georganiseerd moet worden is afhankelijk van een relatief beperkte groep initiatiefnemers en vrijwilligers en omdat die in steeds wisselende samenstellingen samenwerken wordt het 'wiel' door elke groep steeds een beetje opnieuw uitgevonden, hetgeen natuurlijk niet erg efficiënt is. De 'wielen' die steeds opnieuw moeten worden uitgevonden zijn: hoe komen we aan budget hoe brengen we het in de bekendheid (marketing/PR) o gasten die op het eiland zijn, hoe bereik je die o gasten die nog thuis zijn hoe haal je die over om te komen o loyalty management om herhaal bezoek uit te buiten wie heeft wat (tenten, marktkraam, kerstverlichting,...) wie gaat het bemensen o vrijwilligers en/of seizoenspersoneel van Vlieland (vergrijzing) van de wal (huisvesting) Naast de inefficiëntie van het steeds uitvinden van de wielen is er natuurlijk ook nog de samenhang van het beeld naar buiten, naar de gast. Eén verhaal als Vlieland is lastig met zo'n opzet. Dus als we dit probleem kunnen oplossen op Vlieland kunnen we een stap verder komen. Een meer structurele aanpak zou ook het verkrijgen van provinciale (en andere) fondsen moet vergemakkelijken. Deze vragen namelijk vaak de imbedding in een groter geheel. Belangrijk is echter wel dat we zelf de regie houden over de organisatie. Als dat lukt zijn er kansen voor Vlieland om mee te liften op de werelderfgoed status van de waddenzee, die steeds meer aandacht krijgt en steeds beter georganiseerd en gepromoot wordt. Mogelijk geldt dat ook voor de beweging die Leeuwarden culturele hoofdstad maakt in 2018. We kunnen dan mooie arrangementen maken om Leeuwarden te bezoeken en de cultuurhistorische waarden van Vlieland te bewonderen. Als we onszelf beter organiseren kunnen we wellicht beter gebruik maken van de populariteit van Vlieland bij zowel het publiek, de provinciale en landelijke politiek, maar ook van TV-series zoals Dokter Deen en Eilandgasten.
Toeristisch Beleid Vlieland V0. 1.0 - februari 2014
5.
Gewenste situatie
Hier herhalen we even een zinsnede uit hoofdstuk 4. “Vlieland is een intiem eiland waar de gast graag komt om even te vluchten voor de hectiek van alledag op de wal. Op het eiland leef je dicht bij de natuur dat een periodiciteit oplevert (dag, nacht, eb, vloed) die helpt om het eigen ritme en maat weer terug te vinden.” “Op Vlieland leef je dicht bij de natuur” kiezen we als hoofdthema voor de komende periode. De slogan “Natuurlijk Vlieland” geeft hier uitdrukking aan en kan mooi worden gecombineerd met bestaande succeskreten als: Eiland van rust en ruimte”. Seizoensverbreding zorgt voor minder extreme pieken en dalen in de bezetting van het eiland. Dit betekent dat er voor een groter deel van het jaar meer gasten op het eiland zijn, waardoor voorzieningen en bedrijven het hele jaar door actiever kunnen zijn. Dit betekent ook meer mogelijkheden voor vast personeel (Vlielanders) en minder afhankelijkheid van seizoenspersoneel en de daarbij behorende huisvestingsproblemen. Allerlei trends en ideeën passen hier bijna naadloos in. Onderstaande beschrijving is richtinggevend en niet beperkend bedoelt. 5.1
Wat verkopen we
5.1.1 Aanbod De totaal beleving van Vlieland is verbeterd in de gewenste situatie. Zo is het aanbod aan fietsroutes uitgebreid met “off-road” mogelijkheden voor mountainbikes. Zo is de infrastructuur bij aankomst/havenplein verbeterd en zijn er structureel aanpassingen gedaan voor mindervalide en zorgbehoeftige vakantiegangers. Zo is het industrieterrein niet alleen opgeruimd, maar ook opgevrolijkt door de gebouwen in pasteltinten (vergelijk de Caraïben) te schilderen, waardoor bij aankomst een heel andere, positievere aanblik ontstaat. Ons natuurlijke aanbod is meer uitgebuit door natuurtochten, wilde off-road wandelroutes en andere ideeën die aan moeten sluiten bij de wensen van de diverse benoemde doelgroepen. Het aantal gemotoriseerd bewegingen op het eiland moet op lange termijn geminimaliseerd worden. Slechts openbare/essentiële voorzieningen (artsen, zieken auto, brandweer, openbaar vervoer, toeleveringsbedrijven) maken gebruik van auto’s en dan nog waar mogelijk in een duurzame vorm (elektrisch o.i.d.). Hiermee versterken we een sterk punt van Vlieland uit de SWOT. Hieruit ontstaan ook financiële voordelen (minder wegenonderhoud). Daarentegen moet aan de wal een goede goedkope parkeervoorziening worden gerealiseerd voor de eilanders en vervoer van 'boodschappen' naar het eiland toe.
5.1.2
Vermaak
Bestemmingen Er zijn nieuwe “bestemmingen” geïmplementeerd met een hoge natuurwaarde. Dit zijn onderkomens of plaatsen waar men naar toe kan, bijvoorbeeld op de fiets of wandelend. Naast de bestaande bestemming Posthuys en Badhuys denken we dan bijvoorbeeld aan de volgende mogelijkheden: midden op het eiland bij de Oude Kooi of Lange Paal bijvoorbeeld: een Theehuis en kruidentuin (voor thee uit de natuur) in een Staatsbosbeheer pand. iets doen aan de westkant van het bos om het dorp bij het Kooispleklid Strandtent op het strand bij de Fortweg Een houten projectiehuis op het duin nabij het Fort, waar de 1666 brand digitaal wordt geprojecteerd op een glazen scherm tegen de achtergrond van de echte waddenzee plek; een permanente belevenis om te zien! Een graanmolen met daarin ook een expositie over duurzame energie Een gerestaureerde Stelling 12 H Een strandovergang waar ook mindervaliden gebruik van kunnen maken dat ook een uitkijk plek over zee voor hen kan bieden Een windorgel in de duinen, juist bij stormachtig weer een interessante bestemming
17 van 29
Toeristisch Beleid Vlieland
18 van 29
V0. 1.0 - februari 2014
Activiteiten In de toekomstige gewenste situatie organiseren we activiteiten buiten het hoogseizoen en trekken we daarmee nieuwe gasten naar Vlieland in rustige periodes . De activiteiten zijn toegesneden op de leefstijlen, zoals die in recreatieland steeds meer worden toegepast. De activiteiten zijn niet strijdig met de kernwaarden die we hebben benoemd en dragen bij aan minstens 2 criteria. Daarmee hebben we rekening gehouden met belangrijke trends (één van de criteria).
Activiteiten kunnen aan deze kernwaarden worden getoetst: “Voldoet de voorziene activiteit aan de kernwaarden?” Daarnaast hebben we criteria (voorwaarden) benoemd voor activiteiten/evenementen: - Leidt deze tot seizoensverlenging? - Leidt deze tot vernieuwing, verjonging? - Anticipeert deze op trends? - Levert deze euro’s/banen op? - Bevordert deze de leefbaarheid? Sterren kijken Voorbeeld van een te ontwikkelen activiteit zou kunnen zijn om sterren kijken als bijzondere vorm van natuurbeleving te ondersteunen. Op Vlieland is het namelijk erg donker en dat biedt de mogelijkheid om veel meer sterren te zien dan in de stad. Er zou dan mogelijk een soort volkssterrenwacht moeten komen met excursies en educatie eromheen. Veel mensen hebben wel interesse, maar weinig kennis van het heelal. Sterren kijken kan elk seizoen, maar voorwaarde is wel dat het helder is. Gedurende de zomer en de wintermaanden is dat vaak het geval. 5.1.3 Verblijf Er is meer diversiteit aan verblijfsaccommodaties gecreëerd, gericht op nieuw aan te trekken gasten uit de Avontuurlijk Paarse en Creatief en Inspirerend Rode belevingswereld, zorgtoeristen etc. “Wild” kamperen voor Avontuurlijk Paars Meer vaste, luchtbed vervangende logiesmogelijkheden, aansluitend bij de avontuurlijk paars, creatief inspirerend rood en uitbundig geel (en wel buiten het hoogseizoen); uiteraard zo duurzaam mogelijk en gericht op “natuurbeleving”. Winterkamperen Voor zorgtoeristen hebben we extra verblijfsmogelijkheden gecreëerd en/of hebben we de bestaande voorzieningen (zoals Uiterton) geoptimaliseerd We hebben ook de toegankelijkheid van winkels, restaurants, openbare gebouwen en zelfs het strand aangepakt (boulevard bij het Badhuys). B&B Mogelijkheden zijn in de huidige situatie al verbeterd (structuurvisie) en behoeven geen aanvulling in de “gewenste situatie”. Teruggang in de groepsmarkt is door individuele ondernemers opgevangen door alternatieve mogelijkheden in te zetten. Mogelijk is er nog wel een kans voor groepen tot 60 personen die iets meer luxe willen dan een slaapzaal. We denken dan bijvoorbeeld aan trainingsweekenden voor sportclub of koor. Er is een accommodatie verwezenlijkt waar vergaderingen, trainingsgroepen of sportgroepen terecht kunnen voor een acceptabele prijs (denk aan yoga, schilderclubs).
Toeristisch Beleid Vlieland V0. 1.0 - februari 2014
5.2
Aan wie verkopen we
5.2.1
Gasten & doelgroepen
Inspanningen om andere leefstijlgroepen naar Vlieland te trekken die er nu nog niet komen en om bestaande leefstijlgroepen in andere seizoenen op het eiland te trekken hebben succes. We proberen in zijn algemeenheid meer aan te trekken van de belevingswerelden die we nu deels missen: - Stijlvol en Luxe Blauw - Avontuurlijk Paars - Creatief Inspirerend Rood We proberen de belevingswerelden die nu voornamelijk in het hoogseizoen komen ook in de nevenseizoenen te trekken: - Uitbundig Geel - Gezellig Lime - Rustig Groen - Ingetogen Aqua Hiertoe proberen we evenementen en activiteiten in de nevenseizoenen te organiseren die deze groepen aanspreken. Naast bovenstaande groepen is Vlieland speciaal aantrekkelijk gemaakt voor 50+ gasten en mensen die meer zorg nodig hebben. Met name buiten het hoogseizoen vinden zij rust en ruimte op Vlieland terwijl er dan ook meer ruimte voor de Vlielanders is om hun extra aandacht te geven. Omdat iedereen steeds ouder wordt zullen deze groepen deels in elkaars verlengde liggen: hoe ouder hoe meer zorgbehoeftig. Loyaliteitsmanagement voor herhaalbezoekers Middels loyaliteitsmanagement weten we wie de herhaalbezoekers van Vlieland zijn en wat hun kenmerken zijn. Op basis daarvan kunnen we hun gericht benaderen om - én het Vlieland-gevoel bij hun warm te houden - én ze uit te nodigen voor een extra bezoek dat speciaal op hun is toegesneden Jeugd Om de jonge vakantieganger te vermaken moeten er ook in het seizoen (wanneer jongeren vakantie hebben) meer activiteiten worden georganiseerd. In overleg met Staatsbosbeheer kunnen jongeren actief bezig zijn in de natuur. We zijn omringt door zee, dus hier kunnen ook meer activiteiten worden georganiseerd. De natte horeca heeft de faciliteiten, maar kan ook de gezamenlijk kleinschalige evenementen of party’s voor de jeugd organiseren. We richten ons ook op enkele niche markten zoals: natuurminnaars, congressen, sportactiviteiten,festival evenementen, filmfestival Vlieland, zakelijke markt
5.2.2 Regio en herkomst van de gasten Noord en Midden Nederland is onze traditionele doelregio. Hieruit zijn nog groepen te selecteren die nu ons eiland slechts minimaal of sporadisch bezoeken. Midden en Zuid Nederland proberen te bewegen naar Vlieland te komen. Daarbij worden creatieve ideeën niet geschuwd, zoals kortingsacties: hoe verder weg, hoe meer korting. Indien dit aantoonbaar (meetbaar) succesvol blijkt te zijn schakelen we België/Duitsland bij.
5.3
Hoe verkopen we
5.3.1 Organisatie Het toerisme is efficiënt en eenduidig georganiseerd onder de vlag van VVV Vlieland: - één aanspreekpunt - één organisatie - geen versnippering van financiële middelen - onafhankelijk en belangeloos Vlieland dienend
19 van 29
Toeristisch Beleid Vlieland
20 van 29
V0. 1.0 - februari 2014
- met voldoende middelen om haar taak uit te voeren Kennisniveau van de organisatie is omhoog gegaan, of er is een koppeling gezocht met kennisinstituten en waar die er al waren wordt er meer gebruik van gemaakt. De klankbordgroep komt op gezette tijden bij elkaar. Deels gaan de vergaderingen over bewaking van de activiteiten, keuzes maken en prioriteitstelling. Deels worden de vergaderingen gebruikt voor uitwisseling van ideeën, presentaties, en intervisieachtige activiteiten om elkaar te helpen. 5.3.2
Marketing & PR
De marketing van Vlieland door de VVV is beter en efficiënter geworden door zich te richten op bepaalde doelgroepen, regio’s en activiteiten. Omdat er een Visie is geformuleerd, is het helder op welke doelgroep(en) en regio’s de VVV zich moet richten en over welke activiteiten het moet gaan. Daarnaast is er een platform (klankbordgroep) om extra wensen te formuleren: indien bijvoorbeeld het zwembad Flidunen een activiteit organiseert kan de VVV bijstaan in de promotie er van. Tenslotte is het effect of succes van de marketing meetbaar gemaakt: bij promotie van activiteiten kan bijvoorbeeld gemeten worden hoe de gast het bestaan van de activiteit aan de weet is gekomen. Daardoor kan de VVV zich als professionele organisatie beter profileren en kunnen medewerkers zich gerichter scholen.
5.4 Trends Vlieland heeft in de gewenste situatie meer inzicht in de trends die voor haar van belang zijn. We kunnen veel beter dan nu meten hoe groot het toerisme op Vlieland is, zodat we kunnen zien of onze inspanningen zinvol zijn geweest. Er is in de aanpak (hoofdstuk 6) rekening gehouden met trends zoals die in hoofdstuk 4.4 zijn benoemd.
Toeristisch Beleid Vlieland
21 van 29
V0. 1.0 - februari 2014
6.
Maatregelen om van huidig naar gewenst te komen
In dit hoofdstuk beschrijven we hoe we van de situatie in hoofdstuk 4 komen naar de situatie in hoofdstuk 5. Over het algemeen moet worden geconstateerd dat we vooral ook meer data nodig hebben om de huidige situatie en de veranderingen te kunnen meten. 6.1
Wat verkopen we
6.1.1
Aanbod
Analyse Visitors Journey We gaan de totaalbeleving van de gast op Vlieland verbeteren door aan de hand van een detailanalyse van de complete ‘visitors journey’ te kijken waar we kunnen optimaliseren. Onder een visitors journey wordt het volgende verstaan. Elke gast doorloopt de volgende stappen rondom zijn vakantie op Vlieland: Besluiten en plannen (kennismaking met de bestemming) Zoeken en boeken Reizen en aankomen Bezoeken en beleven Herinneren en vertellen Onderzoek herstructurering aankomst boot/havenplein Voor de verbetering van de aankomst/havenplein lopen al acties, maar die moeten meer in het kader van de visie en de klankbordgroep worden georganiseerd. Voorstel maken verbetering aanzicht industrie terrein Om tot verbetering van het industrieterrein te komen (aanblik bij aankomst) zullen we de OVV moeten betrekken. Implementatie van meer Natuurtochten en Natuurbeleving In samenwerking met Staatsbosbeheer de mogelijkheden onderzoeken om nieuwe uitdagende, eventueel “off-road”, wandeltochten uit te zetten en te promoten. Om ook tot “off-road” fietsroutes te komen moeten we in overleg met Staatsbosbeheer een gebied en een parcours overeenkomen. Dit moet ook bekend gemaakt worden. Onderzoek streek- of eilandproducten Naast het gebruik van eiland/streekproducten op het eiland, bijvoorbeeld in de restaurants, zou het goed zijn om mensen een stukje Vlieland-beleving meer naar huis te kunnen laten nemen in de vorm van eilandproduct. Naast de voor de handliggende cranberries zijn er natuurlijk meer mogelijk heden. Onderzoek moet aantonen welke dat zijn en hoe ze te realiseren en exploiteren. Discussie starten over auto-luw naar auto-arm of auto-loos Met bewoners, ondernemers en andere belanghebbenden de discussie starten over dit onderwerp, bedoeld om bewustwording te bewerkstelligen. Vooral niet verbieden met regels, eerder promoten en motiveren. Voorzien in mogelijkheden om inkopen van de wal op een handige manier goedkoop bij je deur afgeleverd te krijgen. Voorzien in goedkope goede parkeergelegenheid in Harlingen (liefst in samenwerking met de gemeente Harlingen). Verzinnen wat je kunt regelen voor leveranciers en werkers die van de wal komen en op het eiland moeten zijn met hun auto’s. Hoe kun je voorkomen dat al die auto’s in het weekend blijven staan? Kun je ook andere parkeergelegenheden implementeren waardoor e.e.a. minder zichtbaar is? Inventarisatie lopende projecten Misschien lopen er momenteel al projecten die te maken hebben met het Vlielands “Aanbod”. Deze projecten proberen we op te sporen en in te passen in onze aanpak. Voorbeeld hiervan is het project “Herstructurering Havenplein” dat al loopt en hierboven is aangehaald.
6.1.2
Vermaak
Bestemmingen Onderzoek verbetering attracties rondom bestaande bestemmingen
Toeristisch Beleid Vlieland
22 van 29
V0. 1.0 - februari 2014
Rondom de bestaande bestemmingen zijn een aantal attracties die niet of nauwelijks bekend zijn. Bijvoorbeeld het vogelringstation in de Kroon's Polders bij de bestemming 'Posthuys'. We gaan inventariseren welke attracties er zijn rondom de bestaande bestemmingen en hoe die geoptimaliseerd kunnen worden. Voor de bestemming 'dorp' is Museum Tromp's Huys bezig om bestaande tuinen in de Dorpsstraat toegankelijk te maken voor de gast. Onderzoek haalbaarheid nieuwe bestemmingen Bekijk welke nieuwe bestemmingen (op korte termijn) haalbaar zijn en hoe de beste manier is om dit op te pakken. Mogelijke voorbeelden zijn in hoofdstuk 5 benoemd: - Theehuis met kruidentuin - Strandtent bij Fortweg - Projectiehuis 1666 Activiteiten en evenementen Binnen de kaders van de randvoorwaarden en andere benoemde criteria benoemen we 5 projecten om mee te starten. Er is door de klankbordgroep een lijst gemaakt met daarop een hoeveelheid projecten (zie bijlage 1). Hier moeten de criteria op worden losgelaten en vervolgens keuzes worden gemaakt. Daarnaast benoemen we 2 quick wins (kleinere goed en relatief snel haalbare projecten), waarvan één quick win is reeds opgepakt door de VVV (Cranberry Oogstfeest).
6.1.3
Verblijf
Onderzoek kleinschalige tijdelijke natuuraccommodaties Om de natuurbeleving van Vlieland te versterken gaan we onderzoeken of er mogelijkheden zijn om aan de westkant van het eiland op beperkte schaal tijdelijk natuuraccommodaties te realiseren. We denken dan aan: wild kamperen en/of container/blokhutten die voor één seizoen op een bepaalde plaats in de duinen, in het bos, langs het Wad of op het strand geplaatst kunnen worden. De accommodaties zijn zo duurzaam mogelijk en gericht op “natuurbeleving”. Onderzoek haalbaarheid Boshuisjes/islandlodges bij Stortemelk en/of Lange Paal Al jaren zijn er plannen om islandlodges te plaatsen in het bos bij kampeerterrein Stortemelk. Recent bleek dat Staatsbosbeheer deze mogelijk ook zou willen in de buurt van kampeerterrein Lange Paal. Onderzoek moet aantonen of dit goede ideeën zijn en of deze financieel haalbaar zijn. Met name de kosten (erfpacht, infrastructuur, zakelijke lasten)) spelen daarbij een grote rol. Onderzoek naar het realiseren van mooring-boeien op het Wad Om buiten de jachthaven te kunnen overnachten op het Wad zijn er verschillende mogelijkheden: droogvallen en in de geul blijven liggen. Voor droogvallen is niet elk schip geschikt en in de geul blijven liggen durft niet iedereen om dat ze hun anker niet vertrouwen met de sterke stroming. Dit laatste kan worden opgevangen met zgn. mooring-boeien die goed verankerd in de geul liggen waaraan je je schip kan vastmaken. Implementatie van geschikte accommodaties voor zorgbehoeftigen We onderzoeken de toegankelijkheid van diverse voorzieningen (winkels, restaurants, musea, openbare gebouwen) op ons eiland en verbeteren deze waarnodig. Dat geldt ook voor bezoekmogelijkheden van het strand (overgangen). We zorgen voor geschikte slaapgelegenheid waar ook zorg kan worden geboden. Voor aandachtspunten en ideeën zie de bijlage 10 hierover. Onderzoek naar verblijfsmogelijkheden voor groepen tot 60 personen Voor groepen tot 60 personen die iets meer luxe willen dan een slaapzaal (we denken dan bijvoorbeeld aan trainingsgroepen van sportclub of koor) lijken er op dit moment op Vlieland niet veel verblijfsmogelijkheden. Implementatie van een geschikte locatie voor trainingen, sport, vergaderingen (denk aan Yoga, Schildercursussen). Door verdwijnen van goedkope zaaltjes (in de basisschool en VMBO) is er behoefte aan een betaalbaar alternatief. Dit zou kunnen in De Nieuwe School (DNS), maar ook elders. De behoefte kan gemakkelijk worden ingebracht in de projectbijeenkomsten van De Nieuwe School.
Toeristisch Beleid Vlieland V0. 1.0 - februari 2014
6.2
Aan wie verkopen we
6.2.1
Gasten & doelgroepen
De klankbordgroep heeft aangegeven dat we Vlieland zo breed mogelijk willen positioneren, dat wil zeggen: we bieden in de toekomst voor elk wat wils. Dat betekent dat ons nog wel wat te doen staat. Analyse van doelgroepen en activiteiten Analyseren van doelgroepen (kleuren) en huidige activiteiten om te bepalen wat we missen en in welke seizoenen. Het lijkt er op dat we de volgende groepen missen: - Stijlvol en Luxe Blauw - Avontuurlijk Paars - Creatief Inspirerend Rood We benoemen en voeren activiteiten uit die op deze groepen aansluiten. We proberen de belevingswerelden die nu in het hoogseizoen komen ook in de nevenseizoenen te trekken: - uitbundig geel - gezellig lime - rustig groen - ingetogen aqua We benoemen en voeren activiteiten uit die op deze groepen aansluiten. Opstellen plan nichemarkten hoe we de volgende nichemarkten kunnen aanboren: - natuurminnaars - zakelijke congressen - nieuwe sportieve evenementen - festival(s) Onderzoek uitbreiding 50+ Toeristen Dit is traditioneel al een goed bezoekende doelgroep, maar de groep verdient wel nader onderzoek om er nog beter op in te kunnen spelen. Hieronder is een onderverdeling aangegeven zoals die in Nederland geldt.
23 van 29
Toeristisch Beleid Vlieland
24 van 29
V0. 1.0 - februari 2014
Mogelijk zijn de na onderzoek gevonden interessegebieden van deze doelgroep overlappend met andere doelgroepen. Dit kan relevant zijn voor de wijze waarop de Marketing en PR gaat bedrijven. Onderzoek herhaalgasten/loyaliteitsmanagement Om middels loyaliteitsmanagement de vaste gast meer bij het eiland te betrekken (en er vaker naar toe te trekken) is het nodig om te weten: - wie de vaste gasten zijn - wat (per gast) de kenmerken (en liefst ook voorkeuren) zijn - hoe we deze gast het beste kunnen benaderen Bovenstaande dient vastgelegd te worden in een centrale database van waaruit deze gasten benaderd kunnen worden. Let op: privacy moet gewaarborgd zijn. Jeugd “Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst” is natuurlijk een veel gehoorde uitspraak. We hebben al aangegeven dat we dan wel een bepaald “kaliber” jeugd willen aantrekken: studenten, scholieren, die houden van natuur, outdoor, actief sporten. Door activiteiten te organiseren, maar ook door voorlichting (hoe mooi is Vlieland, hoe groot is het strand) willen we gericht deze doelgroep betrekken. dat kan bijvoorbeeld door sportverenigingen te benaderen. Daarbij is het belangrijk om goede en betaalbare verblijfsmogelijkheden te creëren. Camping Stortemelk investeert aankomend seizoen (2014) in tenten die ingericht zijn voor de doelgroep jongeren. Jongeren, die vakantie willen vieren, hoeven alleen nog als bagage kleding en een slaapzak mee te nemen. Gemak dient ook de jonge vakantieganger. Lab Vlieland biedt stages en educatieve voorzieningen aan jongeren voor onderzoek naar innovatieve oplossingen voor alledaagse problemen. 6.2.2
Regio en herkomst van de gasten
Om doelgroepen aan te trekken uit bepaalde regio’s zul je acties moeten uitvoeren in die regio’s of reclame moeten maken in die regio’s via advertenties, radio en/of TV. Soms gaat er nog wat vooraf aan het reclame maken: bijvoorbeeld eerst strandovergangen geschikt maken voor rolstoelgebruikers. Voor de Marketing en PR moet een plan worden opgesteld. Noord en Midden Nederland Onderzoeken: - 50+ en zorgtoerisme - andere leefstijlgroepen Zorgtoeristen of een specifieke 50+ doelgroep of een andere leefstijlgroep uit Noord en Midden Nederland naar Vlieland trekken, hoe doen we dat? Dit kan door gericht adverteren in specifieke bladen en daar de mogelijkheden van Vlieland aan te prijzen. Zuid Nederland Onderzoeken waarom Zuid Nederland niet/minder naar Vlieland komt Is he onbekendheid, is het te ver weg, hoe kan je ze toch bewegen om naar Vlieland te komen?
Toeristisch Beleid Vlieland V0. 1.0 - februari 2014
Dit kan misschien door slimme marketing, maar ook door nieuwe “vondsten”, bijvoorbeeld - een arrangement aanbieden in samenwerking met een overnachtinggelegenheid aan de wal, waardoor de afstand in relatie tot de boottijd minder een minder een rol speelt. - kostenreductie op reiskosten geven, waardoor deze minder een rol spelen België en Duitsland We richten ons op deze gebieden als de aanpak in Nederland succesvol blijkt te zijn.
6.3
Hoe verkopen we
6.3.1
Organisatie
Gezien de huidige situatie (versnippering, niet vraaggestuurd, niet één aanspreekpunt voor activiteiten en projecten) willen we toe naar één projectmanager (m/v) die activiteiten coördineert, gesitueerd bij de VVV die als organisatie onafhankelijk is en tevens de backoffice kan zijn. De dagelijkse aansturing gebeurt door het VVV bestuur en de fysieke werkplek is ook bij de VVV, maar het programma van activiteiten wordt bepaald door een klankbordgroep bestaande uit vertegenwoordigers uit alle partijen die in het toerisme op Vlieland een rol spelen. Daarom legt de projectmanager over het programma van projecten ook verantwoording af aan deze klankbordgroep. Een uitgebreidere beschrijving is opgenomen in hoofdstuk 8.
6.3.2 Marketing & PR Marketing richt zich op de benoemde doelgroepen in de benoemde regio’s Marketing richt zich ook op de activiteiten en evenementen zoals die in het programma terecht komen. De effecten van de marketing moeten meetbaar gemaakt worden. Opstellen marketing plan Bovenstaande moet in een marketing plan verder worden uitgewerkt door de VVV. Hiervoor zal zij zelf expertise inschalen, voorzover deze niet in huis is. Het marketingplan wordt ook in de klankbordgroep besproken. Marketing wordt vooralsnog gefinancierd door de VVV zoals dat al jaren het geval is. Nu echter mede gevoed van uit een gezamenlijke visie en een gezamenlijke planning.
6.4 Trends We houden rekening met- en spelen in op de trends door aandacht te geven aan:
Zorgtoerisme Gezondheid- en welbevinden Groei van aantal ouderen Segmentering van de 50-plusdoelgroep (vijf segmenten: behoudende zorgzamen, oudere afwachtenden, stoere prijsbewusten, jongere ruim denkers en vrijgevochten voorlopers). Technologische trends: Gamification is sterk in opkomst, iedereen wil online kunnen zijn Duurzaamheid Tweeverdieners zonder kinderen Gezinnen met kleine kinderen Watersporters: naar het gehele Waddengebied is lichte groei mogelijk. De Duitse en Vlaamse markt Nichemarkten Waddenbeleving Vakantieduur zal nog wat verder dalen Dagtoeristische activiteiten zijn maar in beperkte mate aan veranderingen onderhevig. Wandelen en fietsen blijven de voornaamste vrijetijdsactiviteiten in Nederland. Goed dekking van een 4G mobiel netwerk over het gehele eiland
25 van 29
Toeristisch Beleid Vlieland V0. 1.0 - februari 2014
7.
Projecten
Om van huidige naar gewenste situatie te komen zijn een aantal maatregelen nodig. Deze maatregelen staan beschreven in hoofdstuk 6 en in de bijlage 1 Activiteiten matrix. De maatregelen zijn eigenlijk projecten die uitgevoerd moeten worden: sommige zijn groot en andere wat kleiner. Meestal zijn de projecten multidisciplinair: ze vergen inzet van verschillende partijen en op kennisgebieden. Deze projecten moeten gezamenlijk worden uitgevoerd door overheid, bewoners en ondernemers. Wie welke bijdrage levert hangt van het project af. Bij elk project wordt dit beschreven. Om er voor te zorgen dat projecten efficiënt verlopen worden ze aangestuurd door een projectmanager en ondersteund vanuit de backoffice VVV.
7.1 Projectuitvoering Alle maatregelen worden eerst als “globaal project” beschreven in termen schattingen in tijd, geld, betrokken inzet van mensen. Dit doet de projectmanager. Alle globale projecten worden op een lijst gezet, zodat de klankbordgroep prioriteit kan aangeven. Wat moet gedaan worden in 2014, 2015 en 2016 en in welke volgorde. De klankbordgroep is ook een brainstorm platform voor het uitdiepen van ideeën. De projectmanager stelt de lijst op. De klankbordgroep maakt keuzes. De projecten voor 2014 worden verder uitgewerkt in echte gedetailleerde projectplannen. Hiervoor wordt een professioneel model projectplan beschikbaar gesteld, voorgeschreven en gehanteerd. De projectmanager presenteert de plannen vervolgens en vraagt een akkoord aan de klankbordgroep. Deze groep fungeert als “stuurgroep” door later ook de voortgang te bewaken.. Per project wordt financiering beschikbaar gesteld door de klankbordgroep en legt de projectmanager verantwoording af over tijd en geld.
26 van 29
Toeristisch Beleid Vlieland
27 van 29
V0. 1.0 - februari 2014
8.
Organisatie
8.1
Klankbordgroep
Doelstelling van de klankbordgroep is om gezamenlijk te bepalen hoe we het toerisme op Vlieland het beste kunnen behouden en uitbouwen. Alle partijen uit de Vlielandse (toeristische) samenleving zijn erin vertegenwoordigd. Hierdoor kunnen besluiten van de klankbordgroep rekenen op een zo groot mogelijk draagvlak. De projecten die door de klankbordgroep geïnitieerd worden, worden ook bemand vanuit de achterbannen die de klankbordgroepleden vertegenwoordigen. Eventueel kunnen (delen van) projecten uitbesteed worden aan derde partijen. Belangrijk is wel dat ‘Vlieland’ altijd de controle over de projecten behoud. De mensen die er op af komen zijn onze gasten en niet de gasten van de projectorganisator. De klankbordgroep vergadert vooralsnog in het implementatiejaar maandelijks, na een half jaar 2 maandelijks. In het tweede jaar wellicht met een lagere, nader vast te stellen, frequentie. In de vergaderingen doet de projectmanager verslag over de voortgang van de projecten. De klankbordgroep bestaat uit de deelnemers, zoals die in bijlage 14 “Opstellers van dit document, tevens deelnemende leden van de klankbordgroep” zijn opgenomen.
8.2 Projectcoördinator Toerisme en Evenementen De klankbordgroep kiest voor een professionele projectcoördinator die de projectplannen verder moet uitwerken en vervolgens projecten gaat aanvoeren die in het projectenprogramma zijn vastgesteld door de klankbordgroep. De projectcoördinator wordt ondersteund door de medewerkers van de VVV, de backoffice VVV. De projectcoördinator heeft een werkplek bij de VVV. Voor een functieprofiel van de projectcoördinator zie de bijlage 11. 8.3
Financiering
Er is voor de financiering een onafhankelijke rekening, budget en administratie beschikbaar zodat 1 transparant is wat erin komt en wat waaraan dit geld besteed wordt. Inkomsten komen van: Gemeente Vlieland Provincie Waddenfonds VVV WOZ toeslag gemeente alle ondernemers Stichtingen (SRV, SAV) Rederij Doeksen Staatsbosbeheer Subsidies Eigen genereerde inkomsten De lijst is zeker niet uitputtend want er kan ook gedacht worden aan Vakantiehuiseigenaren Vitens Nuon RWS Defensie Elk jaar opnieuw worden de financiële bijdragen opnieuw vastgesteld in de klankbordgroep. 8.4
Aansturing
De dagelijkse aansturing van de projectcoördinator is door de klankbordgroep gedelegeerd aan de VVV. De projectcoördinator legt echter verantwoording af aan de klankbordgroep over planning in tijd en in geld.
1
De gemeente heeft nog een stichting (Toeristisch Platform Vlieland) die hier voor gebruikt zou kunnen worden.
Toeristisch Beleid Vlieland
28 van 29
V0. 1.0 - februari 2014
De klankbordgroep is adviserend naar de VVV inzake de beoordeling van het functioneren van de projectcoördinator.
8.5
Expertise opbouw
Op te bouwen expertises: Communicatie o Project Marketing & Promotie Administratie Herhaalbare concepten o draaiboeken Vrijwilligers administratie o expertises Project planning Subsidies verkrijgen Sponsoring Commercieel denken o Hoe verdienen we geld met een project om volgende projecten te sponsoren Belangrijk is om alle ervaringen vast te leggen in hand- en draaiboeken, zodat de opgebouwde kennis niet met de opbouwer verdwijnt. 8.6
Gefaseerde start
“Om te kunnen vliegen moet je eerst een aanloopje nemen” Het is niet reëel om dit in één keer allemaal te willen. Daarom een gefaseerde start met een paar kleine projecten waarmee we ervaring kunnen opdoen met de manier van werken én kunnen laten zien dat het wat oplevert. De projectmanager en de backoffice VVV kan in deze fase door 1-2 stagiaires/afstudeerders geholpen worden met expertise en hulp in het opstellen van plannen en vastleggen in handboeken en draaiboeken. Als wij successen kunnen aantonen zal het geen probleem zijn om de organisatie in de toekomst zonodig verder uit te bouwen en te professionaliseren. De budgetten zullen dan wel hoger moeten worden, maar op succes is het goed bouwen.
Toeristisch Beleid Vlieland V0. 1.0 - februari 2014
9.
BIJLAGEN
De volgende bijlagen zijn separaat meegeleverd met dit document. Bijlage 1: Activiteitenmatrix Bijlage 2: Evenementen per maand Bijlage 3: Wat maakt Vlieland Uniek Bijlage 4: Matrix Verblijf Bijlage 5: Leefstijlen Bijlage 6: Visitors Journey Bijlage 7: Projectbeschrijving (Cranberry Oogstfeest) Bijlage 8: Invulmatrix leeg Bijlage 9: Kernwaarden Bijlage 10: Aandachtspunten en ideeën rond Zorgtoerisme Bijlage 11: Functieprofiel Projectmanager (m/v) Bijlage 12: Kleurenmodel Bijlage 13: SWOT van de Organisatie van het Toerisme op Vlieland Bijlage 14: Opstellers van dit document, tevens deelnemende leden van de klankbordgroep
29 van 29