Themalijst. Cuba. meer dan rum, sigaren en salsa

Themalijst

Cuba… meer dan rum, sigaren en salsa

Cuba Is niet echt gekend als vakantieland maar ten onrechte. Alleen de vakantieresorts als Varadero trekken massa’s toeristen. Maar dit geïsoleerde eiland heeft veel meer te bieden. Wereldbekend zijn de sigaren, de iconische figuren als Che Guevara en Fidel Castro. Maar de koloniale steden met en zonder vervallen gebouwen zijn de moeite net als de westelijke groene provincies. Net als de aanstekelijke muziek die je werkelijk overal aantreft met duizenden live-bandjes. In deze nieuwe themalijst van de Bib van Kortrijk vind je een groot aanbod aan films, cd’s, dvd’s en boeken. Ideaal om je basiskennis Spaans wat bij te spijkeren of te onderhouden. VOORAF De Kortrijkse bibliotheek bezit een schat aan muzikaal erfgoed. Je vindt er ongeveer 35 000 cd’s in de Beeld- en Geluidruimte. Ga je in de catalogus zoeken, dan ontdek je dat heel wat cd’s een plaatsje gevonden hebben in onze magazijnen. Dat zijn er nog eens zo een 27 000. In totaal kan de bibliotheek dus prat gaan op ongeveer 62 000 muziek-cd’s! We spreken hier dan nog niet van de ontelbare elpees (vinylplaten) waaronder de volledig overgenomen VRT-collectie. Een klein deel daarvan is al onder digitale versie als cd te ontlenen. Hieronder vind je bv. hoe een magazijn-cd in de catalogus aangeduid staat: Kortrijk (Hoofdbib: beeld en geluid) Magazijn CD : - 61 VRT 19611 Wens je er één te ontlenen, noteer dan het magazijnnummer en het personeel haalt de cd onmiddellijk voor je op. Stel: je vindt volgend plaatskenmerk:

Themalijst : Cuba, film en muziek, literatuur

Openbare bibliotheek Kortrijk

juni 2013 p.2

Taalcursussen Je gaat toch niet naar een Spaanstalig land zonder je een beetje voor te bereiden. Jouw bib biedt je, naast veel reisgidsen, ook de mogelijkheid om wat Spaans te leren: met cursussen, door naar Cubaanse films te kijken, door naar Cubaanse muziek te luisteren en door Cubaanse boeken te lezen SPAANS Basistaal Nederlands 15 minuten Spaans (ANWB) 1 boek + 2 cd’s voor beginners dagelijks leven, toerisme, …. Het nieuwe Spaans zonder moeite (Assimil) 1 boek + 4 cd’s voor beginners luisteren, herhalen, zinnen maken Spaans : geïllustreerde taalgids & audio-cd (ANWB taalkit) 1 cd + 1 boekje basistaal Nederlands zien, horen, zeggen Spaans in de praktijk (Assimil) 1 boek + 4 cd’s voor gevorderden economisch, politiek en toeristisch taalgebruik Spaans voor op vakantie (Albert Sickler) 1 cd + 1 boekje basistaal Nederlands woordenschat: winkelen, eten, vragen naar de weg Taalkit Spaans (Assimil) 1 boek + 1 cd basisgrammatica, woordenschat en uitdrukkingen Spaans voor dummies 1 boek + 1 cd voor beginners uitspraak, grammatica en conversatie Prisma taaltraining: Spaans voor zelfstudie 1 boek + 1 cd woordenschat, grammatica en uitdrukkingen



juni 2013 p.3

Vakantiecursus Spaans (Prisma) 1 cd woordenschat: bestellen, winkelen, de weg vragen cd-roms Leer Spaans (Talk Now !) vaste bijlage + 1 cd-rom raadpleegbaar in meer dan 60 talen essentiële woorden en zinnen voor volstrekte beginners Complete interactieve taalcursus 2 cd-rom deel 1 beginners + conversatiecursus deel 2 gevorderden + grammaticacursus Spreek snel Spaans : interactieve conversatiecursus Schrijf / Vertaal Spaans : complete Spaanse taalhulp AND Leer Spaans : verbeter uw luisteren spreekvaardigheid (Euro Talk World Talk Ook voor Macintosh Spaans op reis : snel en eenvoudig Spaans leren (beginners) Spaans op reis : snel en eenvoudig Spaans leren (gevorderden) Spaans : Talk to me – de conversatiecursus : beginners Om snel uw uitspraak te verbeteren - (met hoofdtelefoon indien gewenst) Ook op het Internet vind je een cursus http://www.hum.uu.nl/ucu-spaans/hometrainer/indexintercambio1-dutch.html



juni 2013 p.4

Misschien vind je het niet leuk in je eentje Spaans te leren? Informeer dan eens bij bijvoorbeeld

Spaans - praatgroep U hebt al een certificaat Spaans Richtgraad 2 op zak, maar u wilt uw kennis onderhouden en uw taalvaardigheid nog verbeteren? Ook wilt u nog meer te weten te komen over de cultuur in de Spaanstalige wereld. We vertellen elkaar het nieuws en de nieuwtjes op internationaal, nationaal en lokaal vlak. Er is ruimte voor discussie en we verfijnen onze taalvaardigheid. Uitspraak, woordenschat en grammatica worden ingeoefend aan de hand van communicatieve, taakgerichte activiteiten. Iedere week nemen we één bepaald thema onder de loep. We gaan van start met een korte tekst of reportage. Nadien is er een vragenronde. Tot slot kan er in kleine groepjes verder worden gediscussieerd over het thema van de week Spaans voor op reis Hebt u zopas een reis vastgelegd en bent al helemaal in de stemming voor een strandvakantie of een dosis cultuur? Dan is dit het ideale moment om op korte tijd een basiskennis van het Spaans op te bouwen.Tijdens deze cursus leert u zich met handige zinnetjes behelpen op reis. Info www.cvo3hofsteden.be / [email protected] 056/ 25 47 13



juni 2013 p.5

Cubaanse films OORSPRONG Na zijn uitvinding heeft de cinema, zoals in Mexico en heel Latijns-Amerika, ook spoedig Cuba bereikt. De gebroeders Lumière vertonen hun films in Cuba al begin 1897, dat is iets meer dan een jaar na hun eerste filmvertoning in Parijs. De Spaanse regering liet dat toe, op voorwaarde dat in het programma ook propagandakortfilms over het Spaanse moederland werden opgenomen! Een jaar later, in 1898 wanneer Spanje zijn laatste kolonies aan de Verenigde Staten verliest (behalve Cuba en Puerto Rico ook de Filippijnen), arriveert een vertegenwoordiger van de Amerikaan Thomas Edison om er zijn producten te slijten. Vanaf dan vechten een kwart eeuw lang Europese en Noord-Amerikaanse maatschappijen om de filmmarkt in Cuba. Tot dat gevecht in het voordeel van Hollywood wordt ICAIC In feite heeft Cuba, ook op filmgebied, een extreme neokoloniale afhankelijkheid van de USA gekend en de Cubaanse cineasten hebben gezegd dat er voor er van een revolutie in de cinema sprake kon zijn er eerst een revolutie in de maatschappij moest plaatshebben. Op 1 januari 1959 is die revolutie er. Tijdens de opstand beschikt het rebellenleger al over Cine Rebelde, maar einde maart wordt het ICAIC gesticht (Instituto Cubano del Arte e Industria Cinematográficos), amper 6 weken nadat Fidel Castro eerste minister is geworden. Maatschappelijke omwentelingen beïnvloeden altijd het culturele leven en in de geschiedenis zien we menige revolutie de cinema vooruitstuwen. Maar in het geval van Cuba is het toch wel opmerkelijk hoe vlug de revolutionaire leiders tewerkgaan. En nog meer welke belangrijke rol ze aan de film als cultureel opvoedingsmiddel geven. KUNST EN INDUSTRIE "De cinema is een instrument voor het vormen van het individuele en collectieve bewustzijn, dat de revolutionaire geest kan verdiepen en zijn creatief élan ondersteunen". Daarmee wordt duidelijk gesteld dat de revolutie weg wil van het platte geldgewin ("de film is een kunst") én weg van de culturele verdwazing. Maar nog niet waarom de film daarbij zo'n grote rol zou moeten krijgen. Het is geweten dat de Cubanen zich ook op andere artistieke terreinen grote inspanningen hebben getroost en bv. ook in de literatuur hebben zij voor een grote ontplooiing gezorgd, waar trouwens talloze schrijvers van Latijns-Amerika van hebben kunnen profiteren (doordat Cuba hun boeken uitgaf, enz.). "De cinema is het krachtigste en meest suggestieve artistieke uitdrukkingsmiddel en ook het meest directe en meest verspreide middel voor de opvoeding en het verspreiden van ideeën". Film mag dan een kunst zijn, voorts zijn de Cubanen geen ijle dromers en zij weten wel dat film ook een industrie is. En dus hebben ze in de stichtingswet van het ICAIC behalve artistieke en politieke, ook economische doeleinden op het oog: "Films leveren inkomsten op. Niet alleen door de vertoning en verkoop ervan, maar ook door ons land beter te leren kennen en bij te dragen tot het toerisme". Er werd dus toen al aan het promoveren van het toerisme gedacht!



juni 2013 p.6

CINE MOVIL Eenmaal het ICAIC gesticht begint het met volle moed aan zijn taak en het voornemen is tegen 1965 een 15-tal speelfilms te draaien. Zoals we hebben gezegd was Cuba een land met een groot filmpubliek, maar dat betekent niet dat alle Cubanen film zien. In feite waren de zalen haast allemaal geconcentreerd in de steden en daar wil het ICAIC ook iets aan doen. Met mobiele bioscopen, gebouwd op vrachtwagens, wordt vooral het platteland afgegaan en na een werkjaar al worden zo 2 miljoen mensen bereikt! In 1967 is er met "Por primera vez" (voor de eerste keer) zelfs een documentaire gemaakt van zo'n vertoning door de mobiele eenheden van het ICAIC. En wel voor boeren in de streek van Baracoa (het uiterste Oosten van het eiland), die in hun leven nog nooit een film hadden gezien. Ze kregen "Modern Times" van Chaplin te zien, en in de documentaire, slechts 10 minuten lang, beschrijven de ondervraagde boeren hun ervaring als iets zeer mooi, belangrijk en tegelijk "una fiesta". Het ICAIC stuurt zijn cineasten en cineasten in spe het platteland op niet alleen om de filmdistributie te verbreden. Maar ook om het nationale leven zelf te ontdekken en te filmen. En dat is een beleidskeuze, die veel gevolgen zal hebben voor de cineasten zelf. Want de Cubaanse cineasten komen traditioneel uit de steden en uit de welgestelde klassen en hun contact met de boeren zorgt bij hen voor een kennismaking met een realiteit, die zij zich nooit hadden kunnen inbeelden. Het resultaat is een belangrijke bewustwording bij de cineasten en op Cuba zou dat in geen enkele kunsttak van een dergelijke omvang zijn geweest als in de cinema. De eerste generatie van cineasten maakte aanvankelijk vooral documentaires, maar dezelfde geest om niet vanuit abstracte theorieën maar vanuit de praktijk te vertrekken is ook in de speelfilm doorgedrongen. En ik denk dat er vandaag genoeg voorbeelden van Cubaanse films zijn, die zowel volks als opvoedend zijn. "Lista de Espera" bv. (Juan Carlos Tabío, 2000). CHE EN FIDEL Een ander opvallend kenmerk, dat regelmatig in de Cubaanse film opduikt, is dat er niet geschroomd wordt te wijzen op wat verkeerd gaat in de Cubaanse maatschappij. Vaak op een ludieke, maar niet mis te begrijpen manier. Bepaalde films steken de draak met de schaduwzijden van het leven op Cuba, maar op de achtergrond speelt dan altijd wel ergens de wil om er discussie en een polemiek over uit te lokken. CUBAANSE VLUCHTELINGEN IN MADRID Met de huidige "periodo especial", die een situatie vol tegenstellingen is, is de Cubaanse film aan een nieuwe uitdaging toe. Net zoals er in het land 2 economieën zijn (de dollar en de peso) heerst in de cinema de coproductie! Een situatie die niet zonder gevaren is, vooral die van de afhankelijkheid van het buitenland, maar de Cubanen hebben al bewezen die situatie aan te kunnen. Hoewel het land momenteel niet in staat is meer dan enkele films per jaar te draaien komt toch regelmatig een belangwekkende film naar boven en dat is voor een klein land uit het Zuiden geen lichte verwezenlijking.



juni 2013 p.7

SPAANSE FILM EN LATIJNS-AMERIKA Een coproductie is een zaak van geven en nemen. Spanje is in Europa een opkomende economische mogendheid en op filmgebied voert het sedert begin jaren 90 een politiek van coproducties. Zo krijgt Spanje toegang tot een Latijns-Amerikaanse filmmarkt van 600 miljoen Spaanssprekende kijkers, terwijl voorts gebruik wordt gemaakt van Latinotalenten. En als een film de "Spaanse" nationaliteit krijgt - zelfs als de regisseur een Latino is - valt hij nog binnen de quota van nationale afscherming van de film in Spanje. In zo'n omstandigheden en alle daarmee gepaard gaande compromissen de ware kant laten zien van de Cubaanse diaspora, die echt niet schoon is, is dus geen evidente zaak. DE CUBAANSE FILM VANDAAG Qua internationale uitstraling van de Cubaanse film zijn er nog andere verwezenlijkingen. Behalve het ICAIC is er nabij Havana, om precies te zijn in San Antonio de los Baños, ook een Internationale Film, Televisie en Videoschool. Die filmschool wordt geleid door zowat de bekendste LatijnAmerikaanse schrijver Gabriel García Márquez. Filmstudenten uit vooral Latijns-Amerika, Azië en Afrika komen hier het vak leren; er zijn cursussen op basis-, gemiddeld en gevorderd niveau. De school heeft blijkbaar zo'n goede faam dat zelfs vanuit Spanje cineasten hier het vak komen leren. De film "Solas", die in 2000 de grote prijs op het Brussels Internationaal Filmfestival won, is van Benito Zambrano. Een Andalusiër die blijkbaar moeilijk aan de bak kwam in Spanje en eerst 3 jaar in de Cubaanse internationale filmschool script en regie heeft geleerd. Zijn film heeft voor de rest niets met Cuba te maken en ik laat in het midden of die prijs in Brussel wel verdiend was, maar het zegt allicht iets over het niveau van het Cubaanse filmonderwijs. Een langspeelfilm maken is in het huidige Cuba niet gemakkelijk en voorlopig zal dat wel zo blijven. Triomfalisme is hier misplaatst, maar het moet duidelijk zijn dat, ondanks alle problemen van de "speciale periode", Cuba ook op filmgebied niet uitgepraat is en helemaal niet de huidige neergang van de vroegere Sovjet-Unie en Oost-Europa kent. Uit Bruno Bové, 1/10/2001; spreekbeurt Solidariteitsfeest in Kermt (Hasselt) op 4/2/2001



juni 2013 p.8

Films in onze collectie Fresa y chocolate (1994, Tomas Gutiérrez Alea) Op het terras van een Cubaanse ijssalon valt Diego, kunstenaar en levensgenieter, als een blok voor de bloedmooie David, een op en top macho student. David is overtuigd communist, zit vol vooroordelen en moet helemaal niets hebben van lichamelijke toenadering. Wel raakt hij gefascineerd door Diego en diens voorkeur voor buitenlandse drank, Maria Callas en verboden literatuur... Fresa y Chcolate is een controversiële Cubaanse film die openlijk Castro's regering en haar intolerantie bekritiseert. Het was de eerste Cubaanse film die een commerciële release in de VS kreeg en werd genomineerd voor de Oscar Beste Buitenlandse Film. Habana blues (1995, Benito Zambrano) Twee jonge Cubaanse muzikanten, Ruy en Tito, delen dezelfde droom: doorbreken met de band en eindelijk Havana verlaten. Ruy woont samen met Caridad en hun twee kinderen. Alhoewel ze nog steeds van elkaar houden, loopt hun relatie ten einde. Terwijl ze repeteren voor hun eerste grote concert leren ze Marta en Lorenzo, twee Spaanse producenten kennen. Zij zijn in Cuba op zoek naar nieuw talent. Ruy en Tito staan voor de uitdaging van hun leven. Maar is hun vriendschap wel tegen deze grote druk bestand? Habana Blues wordt ondersteund door een ijzersterke soundtrack. Muziek die een nieuw Cubaans geluid presenteert. Er komt immers meer muziek uit Cuba dan de Buena Vista Social Club. Habana Blues is de tweede film van de Spaanse regisseur Benito Zambrano Who the hell is Juliette? (2000, Carlos Marcovich) In Who the hell is Juliette? worden twee jonge vrouwen gedurende een periode van drie jaar in een cruciale periode van hun leven gevolgd. Juliette is een levendige en mooie Cubaanse. Toen ze nog een baby was, vertrok haar vader naar de Verenigde Staten. In plaats van hem te volgen pleegde haar moeder zelfmoord en belandde Juliette in de toeristenprostitutie. De vrolijke en intelligente Juliette beweert haar vader niet te willen zien, maar het tegendeel is duidelijk het geval. Dan ontmoet Juliette Fabiola, een model dat in Havana in een videoclip komt spelen. Vanwege haar gelijkenis met Fabiola is Juliette eveneens voor de videoclip ingehuurd. Before night falls (2000, Julian Schnabel) film BEFO Before Night Falls is gebaseerd op de autobiografie van de Cubaanse schrijver/dichter Reinaldo Arenas (1943-1990). Met een opvallende dubbele bijrol van Johnny Depp. Reinaldo Arenas wordt geboren op het Cubaanse platteland. Op 20-jarige leeftijd bereikt hij nationale bekendheid met zijn eerste boek. Wanneer Castro en zijn guerilla's in opstand komen tegen het rechtse regime doet Arenas aanvankelijk vol idealisme mee. Al snel moet hij inzien dat hij onder de communisten alleen al wegens zijn vrije seksuele moraal en artistieke onafhankelijkheid achter de tralies zal verdwijnen.

Docu Comandante (2008, Oliver Stone) 337 coma Tijdens de dagen die Stone al filmend doorbracht op Cuba, heeft hij meer dan 30 uur aan interviews en gesprekken opgenomen, waaruit een treffend en direct portret tevoorschijn komt van de leider. Fidel Castro vertelt over zijn staatsgreep, de huidige situatie in Cuba, het



juni 2013 p.9

Amerikaanse handelsembargo, en de evenzo iconische Che Guevara, Charlie Chaplin, Birgitte Bardot en zijn zorgvuldig verborgen gehouden liefdesleven. Stone schuwt tijdens de interviews niet om samen met Castro in beeld te komen. Daardoor ontstaat er een openhartige sfeer, waarin de Cubaanse leider ingaat op vragen die in andere situaties onbeantwoord zouden zijn gebleven. Looking for Fidel (2009, Oliver Stone) 947.6 look Na de documentaire Comandante keert de vermaarde regisseur Oliver Stone (JFK, Platoon) in april 2003 terug naar de Cubaanse leider Fidel Castro. Nu stelt hij hem meer directe vragen over de labiele betrekkingen tussen Cuba en de USA, de talrijke scheeps- en vliegtuigkapingen, de executie van gevangenen, de opkomst van de dissidentenbeweging en hoe het met de mensenrechten is gesteld in Cuba. Ook komen dissidente Cubanen die in 2003 een vliegtuig kaapten om mee naar Amerika te vluchten, aan het woord... onder toeziend oog van Castro. Als daarnaast ook mensen worden geïnterviewd zonder de aanwezigheid van Castro, dan blijkt dat de bevolking nauwlettend in de gaten wordt gehouden en door de overheid getreiterd wanneer zij een dissident geluid laten Fidel Castro (2006) Jamaica en Cuba (2002)


945.6 fide 992 jama


juni 2013 p.10

Muziek en dans Meer nog dan met zijn sigaren heeft Cuba zijn stempel op de 20ste eeuw gedrukt met zijn uitzonderlijk mozaïek van muziek en dans : rumba, punto, tonado, danzon, son, batanga, mambo,chachacha, pachanga, songo en vooral salsa, dat een echte hype geworden is. Zij zijn het resultaat van de met een kruidig sausje overgoten tropische mix van Spaanse en Afrikaanse tradities. SPANJAARDEN EN SLAVEN Cuba is het geboorteland van een grote verscheidenheid aan ritmes en muzieksoorten. Vrij snel na de ontdekking van de “Nieuwe Wereld” door Columbus in de vijftiende eeuw, werd Cuba veroverd door de Spanjaarden. Vanaf de zestiende tot het einde van de negentiende eeuw was Cuba een Spaanse kolonie. Om de snel kleiner wordende groep oorspronkelijke arbeiders te vervangen, werden er slaven naar Cuba gebracht om op de suikerrietplantages te werken. Deze kwamen uit west en centraal Afrika, maar vooral uit Nigeria. AFRIKAANSE RITMES EN SPAANSE MELODIEËN De Spanjaarden die zelf al een sterke eigen muzikale traditie hadden brachten deze mee naar de “Nieuwe Wereld”. Centraal in de muziek van de Afrikaanse slaven stond de trom en ritme. De Spanjaarden brachten hun Europese instrumenten mee, zoals de gitaar, de piano en diverse blaasinstrumenten. Bovendien speelde in de Europese muziek melodie een centrale rol. Dit alles vormde een goede basis voor het ontstaan van verschillende plaatselijke muziekvormen in verschillende regio’s van het eiland. Nergens heeft de Afrikaanse muziek zoveel invloed gehad als in Cuba. Je vind het met name terug in het grote aantal pittige en vaak moeilijke ritmes die de Cubaanse muziek kent. Deze zijn samen gegaan met de melodiën en harmoniën uit de Spaanse muziek. Daarom spreken we nog steeds van de Afro-Cubaans muziek. AFRO-CUBAANSE MUZIEK De opzwepende Afro-Cubaanse ritmes als salsa, son en rumba hebben Afrikaanse wortels en worden gespeeld op congas, bongos, timbales, claves, guiros, cowbells,. Elk instrument heeft zijn eigen techniek, die wordt aangeleerd vanuit de muziek zelf. De ritmes lenen zich uitstekend voor samenspel tussen muzikanten van verschillend niveau en je kan ze gebruiken in uiteenlopende muziekgenres



juni 2013 p.11

DE BELANGRIJKSTE GENRES Er zijn vijf grote categoriën te onderscheiden in de Cubaanse muziek. Maar deze hebben wel grote overeenkomsten in stijl, en in gebruik van muziekinstrumenten. De Rumba is de Afro-Cubaanse muziek bij uitstek. Het is in de negentiende eeuw ontstaan onder de slaven op het platteland. Ook nadat deze muziek, met bijhorende dansstijl Havana verrijkte, bleef het de muziek van de arbeidersklasse. Het woord “Rumba” hield een festiviteit of feest in, zoals die gevierd werden in de achterbuurten. De Cancion, wat zoveel betekent als lied of gezang, omvat een groot aantal soorten verschillende zangvormen. De Danzon is aan het einde van de negentiende eeuw ontstaan toen door immigratie van Fransen en Haïtianen er Franse gewoonten meegebracht werden. Deze muziek ontstond in het westen van Cuba, waar de muzikanten in tegenstelling tot hun collega’s in het oosten regelmatig op vaste plekken konden optreden, en vaste inkomsten hadden. Zij hadden dan ook verfijndere en kostbaardere instrumenten dan de muzikanten in het oosten. De Danzon is veel meer Europees en staat ver van de Rumba af. Het is lange tijd gezien als de muziek van het establishment. Danzon steunt zwaar op Afrikaanse ritmes, maar de melodieën zijn Europees. De Guajira wordt ook wel de Cubaanse blues genoemd. Het vertoont ook overeenkomsten met de tragere structuur van de blues, maar met een Cubaans ritme. Het is vooral de muziek van en over de landarbeiders. Het wereldberoemde “Guantanamera” is een mengvorm van Guajira en Son. Bij de Guajira ligt de nadruk meer op zang dan op dansbaarheid. Son Naast bovengenoemde Cubaanse muziekgenres is het belangrijkste genre in de hedendaagse muziek de Son. Son is een van de eerste muziekstijlen, of genres die als oorspronkelijk Cubaans gezien moet worden. Het ontstond eind achttiende eeuw in de bergketen van de Sierra Maestra, in de Oriente van Cuba, met als hoofdstad Santiago de Cuba waar de Afrikaanse cultuur het nadrukkelijkst aanwezig was. De primitieve vorm van Son die hier ontstond heet Changui, en heeft een sterk ritmisch karakter. De muzikanten in het oosten trokken rond, van dorp naar dorp. Deze troubadours waren ook belangrijke overbrengers van nieuws en hielden de folklore in stand. Hun instrumenten waren eenvoudig en gemakkelijk mee te dragen. Ze bestonden uit de Tres, de Botija, Bongo’s, Clave en Guiro, later aangevuld met Maracas en Marimbula die later vaak vervangen werd door de contrabas. De melodie werd verzorgd door de zangers, terwijl de insrumenten alleen het ritme aangaven. Boegbeeld van de traditionele son en zijn meest illustere vertegenwoordiger was Compay Segundo die in 2003 overleed op 95-jarige leeftijd.



juni 2013 p.12

DE INSTRUMENTEN De tres Het kan beschouwd worden als het eerste echt Cubaanse instrument. Het is een aangepaste gitaar, waarbij de zes snaren in drie paren zijn gegroepeerd. De verandering van de gitaar had als doel het instrument te transformeren van een melodieus instrument in een ritmisch instrument, waardoor hij op een andere manier te bespelen was, meer als een soort slaginstrument. Daar waar de gitarist voor het onmisbare fundament zorgt, neemt de tresero (ook wel ‘tresista’ genoemd) de versiering voor z’n rekening. Tres en son zijn tegelijkertijd ontstaan, in hetzelfde gebied. De ontwikkeling van het instrument loopt parallel met de son en ze zijn onafscheidelijk. De botija De botija is oorspronkelijk een huishoudelijk artikel, een aardewerken pot bedoeld om water en olie in te vervoeren. Om er een muziekinstrument van te maken werd er een gat in de zijkant gemaakt. De bespeler produceerde een geluid door in dit gat te blazen. Hij kon het geluid veranderen door met de hand de opening van het vat te openen of te sluiten. De Botija werd tot het einde van de twintiger jaren van de vorige eeuw gebruikt. Haar functie was die van wat later de contrabas was.

De bongo’s Bongo’s zijn een membraaninstrument bestaande uit twee kleine trommeltjes, de tamborcitos. Oorspronkelijk waren het uitgeholde stukken boomstam. Het kleinste trommeltje heet het mannetje en de grotere het vrouwtje. De Bongo’s worden altijd tussen de knieën gehouden, en worden met de handen bespeeld. De oorsprong is Afrikaans, en werd aanvankelijk ook alleen in de Oriente door mannen van Afrikaanse oorsprong bespeeld. Later werd het in Cuba het instrument voor iedereen. In het begin van de twintigste eeuw was het instrument overal op het eiland te vinden. Bongo's hebben over het algemeen een felle klank. Dat komt enerzijds omdat de bongo's een kleine vel-diameter hebben waardoor de klank hoog is. Daarnaast zijn bongo's klein van stuk; de diepte van de trommels is niet groot. De claves De claves (uitspraak: klaves) is een muziekinstrument bestaande uit twee massieve harthouten stokjes die tegen elkaar worden geslagen. Het instrument produceert een korte droge tik, een hoog indringend geluid met een duidelijke toonhoogte die afhankelijk is van de grootte van de stokjes. Het slaginstrument is waarschijnlijk afkomstig uit Latijns-Amerika. Van oorsprong zijn het verbindingsbouten die door de scheepsbouwers werden gebruikt. De claves zijn het meest bekend doordat er in de Cubaanse muziek de ‘clave’ op wordt gespeeld. Op Cuba hebben de stokjes soms verschillende formaten (het liggende stokje, de hembra, is dan groter dan het slagstokje, de macho). Bij het bespelen dient het beslagen stokje op de vuist te liggen, zodat tussen het stokje en de handpalm zoveel ruimte is dat de klank optimaal kan resoneren. De güiro De güiro is niet meer dan een gedroogde leeggemaakte kalebas, waarop aan één zijde, in de lengte groeven zijn aangebracht. Het geluid wordt geproduceerd door met een stokje over de groeven te wrijven, met verschillende snelheid heen en weer te bewegen, te schrapen eigenlijk.



juni 2013 p.13

Het is een slagwerkinstrument met een raspend geluid. Dit instrument is erg populair op Cuba en wordt gebruikt in bijvoorbeeld de salsa en de son.

De maracas Maracas (in de volkstaal ook wel sambaballen genoemd). Dit zijn rammelaars die gemaakt zijn van uitgeholde kalebassen met een houten handgreep. Een maraca is gevuld met steentjes, gedroogde bonen of zaden. Het geluid komt van de steentjes die tegen de binnenkant van de maraca aankomen. Maracaspelers houden er gewoonlijk één in elke hand. Het instrument is echter van indiaanse oorsprong. Sommige zuid-amerikaanse indianen gebruiken een maraca voor rituele doeleinden. De moderne vormen worden van allerlei materialen gemaakt, waaronder plastiek. Als de maracas niet al te snel worden bewogen produceren ze een ruisend geluid. Bij snellere bewegingen vanuit de pols ontstaat een veel scherpere droge tik. De combinatie van beide geluiden maakt het instrument karakteristiek in veel Latijnse-Amerikaanse dansen zoals de rumba, en met name de Mexicaanse mariachi. De marimbula Marimbula- Is een Afrikaans trillingsinstrument. Het bestaat uit een houten doos met een gat aan één kant. Onder het gat is een aantal metalen plaatjes van verschillende afmetingen gemonteerd. De muzikant bespeelt dit instrument door met de hand de plaatjes te laten vibreren. Het aantal plaatjes kan varieren, maar is nooit minder dan drie. De doos werkt als een klankkast. De Marimbula had de rol van contrabas bij het ontstaan van de Son.



juni 2013 p.14

HET SUCCES VAN DE CUBAANSE MUZIEK De Son is de belangrijkste cultuuruiting geworden op Cuba en is enorm populair. In de tweede helft van de twintigste eeuw bleef de ontwikkeling van de Son doorgaan. In eerste instantie zat de ontwikkeling vooral in toevoegen van steeds meer instrumenten. Hierdoor groeiden de Sonorkesten steeds verder uit. Er werd echter ook naar nieuwe muzikale wegen gezocht. Dat ging onder andere door het gebruik van jazzelementen zoals dat bijvoorbeeld bij Irakere en Los Van Van te horen is. Door Amerikaanse invloeden komt er ook funk en zelfs rapmuziek in de Son terecht. Andere bekende groepen als Orquestra Revé en Sierra Maestra richten zich meer op de traditionele vorm van de Son. De son is zo’n beetje de landelijke voorouder van de salsa. Na de tweede wereldoorlog trokken er veel latino’s, zoals Cubanen, Puertoricanen, Colombianen en Venezolanen naar de Verenigde Staten, waar ze zich met name concentreerden in New York City. Zij brachten hun eigen muzikale bagage mee. Er kwamen zoveel nieuwe muzieknamen en termen bij dat voor deze Latijns Amerikaanse muziek een verzamelnaam bedacht werd : salsa. De salsa is groot geworden in de Cubaanse milieus van New York en is er halverwege de jaren 1970 tot bloei gekomen. DE SALSA In New York leden de muzikanten van de Latijnse diaspora een druk nachtleven. Tijdens descargas, de latino jamsessies, werden alle invloeden vermengd met Afro-Cubaanse varianten , waaronder de merengue van de Dominicanen en de cumbia van de Colombianen. Die descargas werden georganiseerd onder de naam Fania All Stars. Ze werden onsterfelijk dankzij hun platen en het witte doek en promootten zo de salsa. Namen als Celia Cruz en Rubén Blades werden legendarisch. De reclamecampagne had zoveel succes dat Cubaanse muziek voor veel mensen synomiem werd met salsa. Grote vergissing! Salsa is de muziek die populair gemaakt is door de Cubaans-Porto Ricaanse gemeenschap van New York. Colombia is de draaischijf van de salseros en Venezuela eist de titel op van tweede vaderland van de salsa, na Cuba. Op Cuba worden in de salsa tegenwoordig sociale problemen bezongen, maar natuurlijk ook liefde, seks en geld. Salsa is voor de jonge Cubanen wat de son of de danzon was voor de ouderen.



juni 2013 p.15

DE BELANGRIJKSTE NAMEN In de jaren ’90 van de vorige eeuw heeft zich een ware heropleving van de traditionele Son voltrokken. Dit doordat er sinds het verschijnen van een aantal cd’s van het door de Amerikaanse muzikant Ry Cooder bij elkaar gebrachte gezelschap Buena Vista Social Club, wereldwijde belangstelling is ontstaan voor Cubaanse muziek. Er is een enorme honger ontstaan naar Cubaanse muziek, en de vele (vaak oudere)Cubaanse muzikanten stonden te trappelen om deze wereldwijde honger te stillen. Buena Vista Social Club De groep is vernoemd naar een club met dezelfde naam die tot in de jaren veertig bestond in de Cubaanse hoofdstad Havana. Deze club was destijds een trefpunt voor muzikaal Havana. In 1996 werd de band opgericht onder leiding van de Amerikaans gitarist en producer Ry Cooder en de Cubaan Juan de Marcos González. Het bijzondere van deze band is dat alle leden mannen op leeftijd zijn. Een aantal van hen had destijds al in de betreffende club gespeeld en pakten hun muziekcarrière weer op. De allereerste opname was zo'n succes dat ze wereldberoemd werden, wat leidde tot optredens in onder meer Theater Carré in Amsterdam en Carnegie Hall in New York. Hun meest bekende nummer is Chan Chan uit 1997. Wim Wenders heeft in 1999 een documentaire over de band gemaakt met als naam Buena Vista Social Club. Deze film werd genomineerd voor een Academy Award voor Beste Documentaire. Een aantal leden is inmiddels overleden en vervangen door jongere muzikanten. Ook heeft een aantal leden naast hun optredens voor de groep een solocarrière gehad. Buena Vista Social Club

Manuel “El guajiro” Mirabal (2004) 86 cuba buena At Carnegie Hall (2008) 86 cuba buena st 21 Century : When life begins… 86 cuba buena Buena Vista Social Club (1997) 86 cuba buena

Compay Segundo Hij was nog zeer jong toen hij zich al ophield in het wereldje van de trovadores. In het begin van de jaren 40 werd hij aangenomen als klarinettist. Later ruilde hij zijn klarinet voor een gitaar. Hij vond zelfs een nieuwe gitaar met zeven snaren uit (de tres met een extra snaar). In 1997 werd deze kwieke, prachtige opa van bijna negentig jaar door de culturele overheid in Havana erkend als een figuur van nationaal belang. Na jaren van vergetelheid en van ‘salsacratie’ (overheersing van de salsa) werd hij ook herontdekt door de Cubaanse jeugd. Hij kreeg de steun van de amerikaanse gitarist Ry Cooder en maakte deel uit van de Buena Vista Social Club.



juni 2013 p.16

Compay Segundo

Musique tradiotionelle Cubaine (s.d.) Lo major de la vida (1998) Cien anos de son (1999)

86 cuba compa 86 cuba compa-86 VRT 8318 86 cuba compa

Ibrahim Ferrer Ferrer werd geboren in een nachtclub in het dorpje San Luis bij Santiago de Cuba. Hij begon zijn carrière op zijn 14e jaar. In de jaren vijftig zong hij voor Pacho Alonso's orkest in Havana. Hij bleef meer dan 20 jaar bij de groep. Ook trad Ferrer op als gastzanger voor Cubaanse legendes zoals Orquesta de Chepin en Beny Moré. Begin jaren negentig trok Ferrer zich terug uit de muziek; hij poetste schoenen en leefde van een klein maandelijks pensioen. In 1997 werd hij uit de vergetelheid gelokt om zijn opnamedebuut te maken voor de eerste CD van de Afro-Cuban All Stars, A Toda Cuba Le Gusta. In hetzelfde jaar werd hij bekend door de CD van Ry Cooders Buena Vista Social Club, waar hij met andere oudere musici, zoals Compay Segundo, Rubén González, Pío Leyva, Manuel "Puntillita" Licea en Eliades Ochoa een groep vormde en Son-muziek speelde. Op dit album staan ook duetten met Omara Portuondo. Van het album zijn in 2004 wereldwijd 8,7 miljoen exemplaren verkocht. In 1999 maakte Ferrer zijn solo-debuut met het album Buena Vista Social Club Presents Ibrahim Ferrer. Op dit album staan wederom duetten met Omara Portuondo. Tijdens de eerste jaarlijkse Latin Grammy Awards, in de herfst van 2000, won hij de Grammy voor Best New Artist. Ferrer stierf op 78-jarige leeftijd aan longemfyseem in een ziekenhuis in Havana. Zijn laatste optreden in Nederland was op het North Sea Jazz festival op vrijdag 8 juli 2005. La coleccion Cubana (2002) Buenos hermanos (2003) Mi sueno (2007) Ibrahim Ferrer (s.d.) Tierra caliente (1998)



86 cuba ferre 86 cuba ferre 86 cuba ferre 86 cuba ferre 86 cuba ferre

juni 2013 p.17

Ruben Gonzalez (26 mei 1919 – 8 december 2003) Hij leerde piano spelen op de muziek-middelbare school van Cienfuegos. Later begon hij aan een studie medicijnen, maar hij stopte hiermee vanwege financiële problemen. In 1943 bracht hij zijn eerste opname uit, die hem al snel bekend maakte in Cuba en de rest van Latijns-Amerika. Sinds de jaren zestig speelde hij 25 jaar te Havana in de band van Enrique Jorrin. Rubén González ging eind jaren '80 met pensioen, maar in 1996 kwam hij met een nieuw soloalbum Introducing...Rubén González. In 1997 speelde hij mee op een album van de Amerikaanse producent & gitarist Ry Cooder, Buena Vista Social Club. De regisseur Wim Wenders maakte onder dezelfde naam een biografische film over Rubén González en zijn collega's, waardoor hij in de rest van de wereld bekend werd. Rubén González trad voor het laatst op in Mexico en Cuba in 2002. Zijn gezondheid werd toen al slechter: hij leed aan artrose en had problemen met zijn longen en nieren. Hij stierf op 8 december 2003 na een lang ziekbed. Buena Vista Social Club presents (2000) Introducing… Rubén Gonzalez (s.d.) Chancullo (2000) The essential (2006) Indestructible (1997)

86 cuba gonza 86 cuba gonza 86 cuba gonza 86 cuba gonza 86 cuba gonza

Omara Portuondo Portuondo werd geboren in oktober 1930 in Havana. Ze begon haar carrière in 1945 als danseres in Havana's Tropicana Club. In 1952 vormden ze samen met twee vrienden de zanggroep Cuarteto las d'Aida. Ze waren redelijk succesvol en toerden door de Verenigde Staten, traden op met Nat King Cole in de Tropicana, en namen een album op voor RCA Victor. In 1959 nam Portuondo een soloalbum op waarin ze jazz met Cubaanse muziek combineerde. In 1967 begon ze voor zichzelf, en vertegenwoordigde Cuba in hetzelfde jaar op het Sopot Festival in Polen. Naast haar solowerk zong ze in de zeventiger jaren met charanga band Orquestra Aragon. In 1974 nam ze met gitarist Martin Rojas een van haar meest omstreden albums op; hierop brengt ze een ode aan Salvador Allende en het Chileense volk, een jaar na de staatsgreep van generaal Pinochet. Ze prijst onder andere het werk van Ernesto "Che" Guevara in "Hasta Siempre". In de jaren 1970 en 1980 was Portuondo nog redelijke succesvol binnen en buiten Cuba met tournees, albums, films en haar eigen televisie serie. Daarna ging het bergafwaarts met haar populariteit Portuondo zong duetten met Ibrahim Ferrer op het album Buena Vista Social Club in 1996 en verscheen in de gelijknamige film van Wim Wenders. Dit leidde niet alleen tot meer tournees



juni 2013 p.18

(waaronder een optreden in Carnegie Hall met de BVSC) maar ook tot twee nieuwe albums voor het World Circuit label: Buena Vista Social Club Presents Omara Portuondo (2000) en Flor de Amor (2004).. Palabras (1997) La coleccion Cubana (2000) Dos gardenias (2001) Veinte anos (2006) Gracias (2008) Flor de amor (2004) Omara & Chucho (2011)

86 CDM 24314 86 cuba portu 86 cuba portu 86 cuba portu 86 cuba portu 86 cuba portu 86 cuba portu

Celia Cruz Ze werd geboren in de Cubaanse hoofdstad Havana waar haar muzikale loopbaan begon in haar kinderjaren, toen zij zong op straathoeken. In 1950 verving Cruz de zangeres van de band La Sonora Matancera. Dit was haar grote doorbraak want ze werd een van Cuba's grootste sterren. Na de machtsovername door Fidel Castro in 1959 vertrok La Sonora Matancera voor een geplande tournee door Mexico. In plaats van terug te keren naar Cuba vluchtte de band echter naar de Verenigde Staten. Cruz kreeg het staatsburgerschap in 1961 en weigerde naar haar vaderland terug te keren zolang de communisten daar de macht hadden. De invloed van Cruz strekte zich ver uit buiten podium en opnamestudio. Door haar stijl en creativiteit gold ze met name in de Verenigde Staten als ambassadeur van de Latino-cultuur. In haar carrière van meer dan vijftig jaar, waarin ze meer dan 70 albums uitbracht en optrad in 10 films, verwierf ze de hoogste onderscheidingen, waaronder vijf Grammy Awards en twee Latin Grammy's. Ook werd ze geëerd met onderscheidingen buiten de muziekwereld waaronder verschillende eredoctoraten en een ster in de Hollywood Walk of Fame. Straten in New York, Mexico, Costa Rica and Miami, Florida zijn naar haar vernoemd. Op muzikaal gebied werkte ze veel samen met percussionist Tito Puente. Samen leverden ze een grote bijdrage aan het populariseren van Latin en Salsa in Amerika en Europa. Naast haar werk met Puente werkte ze samen met Johnny Pacheco, Willie Colón, Pete Conde, Ray Barretto, Sonora Poncena en Fania All Stars en maakte vele latin-klassiekers. Ze doorbrak culturele grenzen door samen te werken met populaire Amerikaanse artiesten als Patti Labelle, David Byrne en Dionne Warwick. Celia Cruz overleed in 2003 in New Jersey. Azucar negra (1993) Queen of salsa (s.d.) Ritmo en el Corazon (1991) Siempre viviré (2001)

86 CDM 20882 86 cuba cruz 86 cuba cruz 86 CDM 6818

Irakere



juni 2013 p.19

Irakere (Yoruba voor "vegetatie") is een Cubaanse band die in 1973 werd opgericht door Armando de Sequeira Romeu (muziekregiseur en componist) en pianist Chucho Valdés. Ze wonnen de Grammy Award voor de beste latinopname in 1979 met hun album Irakere.[1] Irakere maakt gebruikt van veel verschillende slaginstrumenten zoals de batá, abacuá en arará trommels en de chequerés, erikundis, maracas, claves, cencerros, bongo, congas en güiro. Cuba libre (2010) From Havana with love (1994) Bacalao con pan (2009)

86 cuba irake 86 cuba irake 86 cuba irake

Eliades Ochoa Eliades Ochoa is het laatst overgebleven lid van de officiële Buena Vista Social Club. Hij is de stem van de alom bekende hits ‘El Cuarto de Tula’ en ‘Chan Chan’. Eliades Ochoa - ook wel eens de Cubaanse Johnny Cash genoemd - startte zijn carrière in Santiago de Cuba, de bakermat van de Cubaanse son. Hij stichtte enkele groepen zoals Oriental Quintet en Septeto Típico en ging aan de slag met Compay Segundo. Samen namen ze in ‘86 'Chan Chan' op, voordat Eliades Ochoa zich in ‘97 definitief bij Buena Vista Social Club voegde en de wereld veroverde. Tegenwoordig wordt hij gezien als belangrijkste zanger van de traditionele Cubaanse muziek. In zijn begeleidingsband wordt Eliades Ochoa omringd door de allerbeste muzikanten van Cuba. Samen met zijn septet brengt hij het sfeervolle en geliefde repertoire van de Buena Vista Social Club tot leven. Sublime illusion (1999) Tributo al Cuarteto Patria (2000) Ezstoy como nunca (2002)

86 cuba ochoa 86 cuba ochoa 86 cuba ochoa

Los Van Van



juni 2013 p.20

Een van de bekendste Cubaanse bands komt naar Europa voor hun enige stop in de Benelux dit jaar naar aanleiding van hun "40th Anniversary Tour"! Ze zullen ook nog eens in hun volledige bezetting touren (dus inclusief Juan Formell en in totaal met 18 personen on stage !). Juan Formell wordt in Cuba en daarbuiten beschouwd als de belangrijkste Cubaanse artiest en songschrijver van de laatste 40 jaar. Hij schreef meerdere klassiekers en zorgde ervoor dat de Cubaanse muziek een totale nieuwe wending kreeg. Door bepaalde traditionele elementen uit de Cubaanse muziek (waaronder Son en Cubaanse rumba) te vermengen met funk, jazz en andere Caraibische genres ontstond eerst het genre "Songo" en later "Timba". Los Van Van is de enige Cubaanse band met een Amerikaanse Grammy Award op de schouw! Los Van Van beheerst het maken van salsamuziek tot in perfectie. Voor de ongelovigen is de opkomst van het Cubaanse instituut Juan Formell y Los Van Van, opgericht in 1969, altijd sensationeel. Het podium blijft maar vol stromen met zangers en muzikanten van de zeer uitgebreide blazers- en ritmesectie. Hier en daar vallen er in het publiek monden open over zoveel sprankelende aanwezigheid op de buhne. Typerend is de violist ; die kan vanaf het eerste nummer al niet meer stil blijven staan en swingt met zijn benen 'a mean ass rumba', terwijl hij maar door blijft gaan met het afvuren van opzwepende loopjes vanaf zijn schouder. Artistiek leider en bassist Juan Formell, die richting welverdiend pensioen gaat zal op zijn positie een jonger talent inzetten, te weten Samuel Formell, zoon van en drumtalent van ongekende klasse. 30 Aniversario (1999) Van Van is here (1999) Azucar (1994) La coleccion Cubana (1998) The best of (1999) Chapeando (2005) En vivo en el Norte (2010)

86 cuba van va 86 cuba van va 86 CDM 6209 86 CDM 24041 86 cuba van va 86 cuba van va 86 cuba salsa

Orishas



juni 2013 p.21

Orishas debuteerde in 1999 met het album ‘A Lo Cubano’ en zette daarmee in één klap de term ‘rap Cubano’ op muzikale wereldkaart. Dit is te beschouwen als de eerste stap naar internationale erkenning van de Spaanstalige ‘urban’ muziek. Het handelsmerk van de 3 mc’s is een swingende mix van Cubaanse ritmes en melodieën met een vette hiphopgroove en teksten die het leven in de ghetto’s van Havana verbeelden Bandlid Roldan: "Toen we begonnen met Orishas hebben we eerst wat geëxperimenteerd om te kijken wat wel en wat niet zou werken; traditionele Cubaanse ritmes mixen met rap was toen nog volledig nieuw en onbekend terrein. We hadden nog geen platenfirma, maar toch zijn we vol enthousiasme en met veel energie aan ons eerste album begonnen. Al heel snel hadden we in de gaten dat we echt wel vernieuwend bezig waren. Persoonlijk was ik in het begin niet helemaal overtuigd van het potentieel van een project als Orishas - zoals gezegd, ik kende niets van hiphop maar ik heb heel snel moeten inzien dat we wel degelijk met iets geweldigs bezig waren." Roldan: "In de Afro-Cubaanse religie (In de Spaanse koloniën was het de slaven verboden hun traditionele religie te behouden en de Spanjaarden dwongen de slaven om zich te bekeren tot het Rooms-Katholicisme. Om toch vast te kunnen houden aan hun eigen religie, begonnen de slaven hun belangrijkste god die zij als schepper beschouwden - Olorun of Olodumare - te identificeren met God, en geesten en andere bovennatuurlijke wezens - Orishas - te identificeren met engelen en katholieke heiligen. Deze religie die voornamelijk in Cuba, Colombia en Venezuela terug te vinden is, staat bekend als Santeria, red.) zijn Orishas halfgoden." Ruzzo: "We hebben die naam als groepsnaam gekozen omdat het een typisch Cubaans fenomeen is en tegelijk refereert naar de Afrikaanse wortels van de Cubaanse cultuur. Het leek ons bovendien wel grappig om onszelf te presenteren als muzikale halfgoden (lacht)." A lo Cubano (2000) Emigrante (2002) El kilo (2005) Cosita Buena (2008)



86 cuba orish 86 cuba orish 86 cuba orish 86 cuba orish

juni 2013 p.22

Andere Cubaanse muziek Verzamelcd’s Baila mi ritmo, vol. 5 (1995) Baila mi ritmo, vol. 6 (1995) Baila mi ritmo, vol. 7 (1995) The best of Latin America (1997) Chiki Chaka: the sons of Buena Vista (2009) Cien lindas Cubanas, vol. 2 (1995) La coleccion Cubana (1999) Cuba Caribe (1999) Cuba Cugat: un hommenaje (2010) Cuba Havana, vol. 1 (1999) Cuba Havana, vol. 2 (1999) Cuba now (1998) Cuban counterpoint (1994) Cubanisimo unblocked (1998) Les danses des Dieux (1994) Leap of faith (1999) Danza Latina (1997) Discover the rhythms of Cuban son (1997) El Che vive (1997) El ultimo paraiso – La Habana, Cuba (2001) Putumayo presents Afro-Latino (1998) Putumayo presents a Putumayo blend (1997) Putumayo presents Congo to Cuba (2002) Putumayo presents Cuba (1999) Raices (1998) Repentistas (2005) Rhytms del mundo (2006) Ritmo de Cuba (2004) The Rough Guide to Cuban son (2000) The Rough Guide to Latin Nuevo (2007) The Rough Guide to salsa (1997) Salsa, merengue, mambo (1995) Septetos Cubanos (1993) Septetos Cubanos (1990) Sextetos Cubanos vol. 1 1929/1930 (1992) The story of Cuba (2000) Tradicion de Cuba (1998)


86 cuba 86 CDM 6216 86 CDM 6820 86 ameri 86 cuba 86 CDM 6793 86 cuba 86 CDM 25598 86 cuba 86 cuba-86 CDM 24300 86 cuba 86 cuba 86 CDM 13710 86 cuba 86 CDM 13711 86 cuba 86 CDM 24804 86 cuba 86 CDM 24807 86 cuba 86 ameri 89 werel 89 werel 86 cuba 86 cuba 86 cuba 86 cuba 86 cuba 86 cuba 86 ameri 86 carai 86 CDM 16504 86 CDM 20893 86 CDM 6792 86 CDM 5271 86 cuba 86 cuba


juni 2013 p.23

Zangers en Groepen Aché Havana Afro Cuban All Stars Albita

Asere La Banda XXI Baloy, Felix Buika, Concha Cabo Cuba Jazz Cachaito Lopez, Orlando Cardona, Milton Cespedes, Bobi Cespedes, Conjunto Clave & Guaguanco Colon, Willie Cooder, Ry Cubanismo Creagh, Reinaldo Cuarteto Caney Cuarteto Patria D’Mercedes, Addys D’Rivera, Paquito Delgado, Isaac De Marcos, Juan Deep Rumba Diaz, Miguel Angel Estefan, Gloria Estrellas de Areito Familia Valera Miranda

Fania All Stars Formell, Juan-Carlos Gonzalez, Carmen Gonzalez, Celina Iluyenkori Lemvo, Ricardo Lopez, Leyanis

Dondé estas (2002) A toda Cuba le gusta (1997) Distinto, diferente (1999) No se parace a nada (1995) Dicen que… (1996) Son (1999) Hecho a mano (2003) Junio groove (2010) Destinos (2004) Purisima (s.d.) Un poquito de fé (2004) Baila mi son (2000) El ultimo trago (2009) Rikeza y valor (2011) Cachaito (2001) bembé (1994) Rezos (2003) Vivito y coleando (1995) Songs & dances (1995) Siembra (2006) Mambo sinuendo (2002) Cubanismo in New Orleans (2000) Malembe (1996) Voleros de toda una vida (1999) Cuarteto Caney: 1936-1939 (1996) A una coqueta (1993) Nomad (2003) Portraits of Cuba (2005) Prohibido (2005) Step forward (2005) This night becomes a rumba (1999) Echu mingua (2005) Alma caribena (2000) Cuban All Stars (1998) Music from Oriente de Cuba (1994) Cantos de ida y vuelta (2006) A cutino (2006) La Familia Valera Miranda (2001) La legende (1999) Son radical (2006) Caramba (2000) The Cuban legend (2000) Percussions cubaines (1992) Isabela (2007) Retrosqpectio (2009) Como la mariposa (1999)



86 cuba ache h 86 cuba afro c 86 cuba afro c 86 cuba albit 86 cuba albit 86 CDM 6891 86 cuba albit 86 cuba asere 86 cuba asere 86 cuba banda 86 cuba baloy 86 cuba baloy 86 cuba buika 89 cuba cabo c 86 cuba cacha 86 CDM 1619 86 CDM 6816 86 CDM 3032 86 cuba clave 86 cuba colon 86 cuba coode 86 cuba cuban 86 cuba cuban 86 CDM 14692 86 CDM 14691 86 CDM 16511 86 CDM 14693 86 cuba d’rive 86 cuba delga 86 cuba de mar 86 CDM 6834 86 cuba diaz 86 cuba estef 86 cuba ester 86 CDM 6838 86 cuba famil 86 cuba famil 86 cuba famil 86 cuba fania 86 cuba forme 86 cuba gonza 86 cuba gonza 86 CDM 13712 86 cuba lemvo 86 cuba lemvo 86 cuba lopez

juni 2013 p.24

Lourau, Julien Machito Madera Limpia Malecon Social Club Maraca Martinez, Hansel Mayelin Milanes, Pablo Moré, Beny Motimba Munequitos, Los Nemus del Pacifico, Los Orquesta Aragon Orquesta Revé Orquesta Termidor Osdalgia P18 Pacheco, Marialy Patato Paz, Raoul Peterson, Gilles Placeres, carlos Planas, Raul Portabales, Guillermo Prado, Perez

Puebla, Carlos Puntillita Licea, Manuel Ramirez, Marco Antonio Rodriguez, Alfredo Rodriguez, Arsenio Ros, Lazaro Septeto Habanero Septeto Nacional

Sergent Garcia

VS Rumbabierta (2007) And his salsa big band (1988) Relax & mambo (2007) La corona (2008) Una Aventura mas (2006) Como me gustas (2006) Tremenda rumba (2002) Soy yo (2005) Charanga con un toque de son (1995) Mayelin (1999) Antologia (s.d.) Mas alla de todo (2009) La coleccion Cubana (1998) Caricias Cubanas (1999) Monkey vibrations (2003) Cantar maravilloso (1990) Me gusta todo (1999) La charanga eternal (2001) En route (2001) La explosion del momento (1989) Un bolero para El Beny (s.d.) Suenan los cueros (2004) Urban Cuban (1999) Mi azul (s.d.) The legend of Cuban percussion (1995) En casa (2006) En vivo (2007) Havana cultura (2009) A los ancestros (2003) La vida es un sueno (2009) El carretero (1997) Latin dance party, vol. 04 (1989) King of mambo (1990) World’s mambo (1991) Guantanamera (2006) La bodeguita del medio (s.d.) Homenaje 1927-2000 (2001) Lo que trajo el barco (2010) Live: Oye alfra (2008) El rey del son muntono (2005) Olorun (1994) Celebrando sus 80 anos (2000) Original Egrem studio session (2002) & Quests Mas Cuba libres (1999) Poetas del son (2002) Sin rumba no hay son (2010) Mascaras (2006)



86 cuba loura 86 CDM 6244 86 cuba machi 86 cuba mader 86 cuba malec 86 cuba malec 86 cuba marac 86 cuba marac 86 CDM 24032 86 CDM 6242 86 CDM 14712 86 cuba milan 86 CDM 24031 86 cuba more 86 cuba motim 86 CDM 3043 86 CDM 6251 86 cuba orque 86 cuba orque 86 CDM 20662 86 cuba orque 86 cuba osdal 86 cuba P18 86 cuba pache 86 cuba patat 86 cuba paz 86 cuba paz 86 cuba peter 86 cuba place 86 cuba plana 86 CDM 24022 86 CDM 20707 86 CDM 20688 86 CDM 20641 86 cuba prado 86 cuba puebl 86 cuba punti 86 cuba ramir 86 cuba rodri 86 cuba rodri 86 CDM 1630 86 cuba septe 86 CDM 6232 86 cuba septe 86 cuba septe 86 cuba septe 86 cuba serge

juni 2013 p.25

Un poquito quema’o (1999) Sin fronteras (2001) La semilla escondida (2003) Sierra Maestra Rumbero soy (2002) Sonando ya (2010) Ska Cubano Mambo ska (2010) Traditionales, Los Boleros ineditos, vol. 2 (1996) Trio Matamoros 20 exitos del Trio Matamoros (1990) Trova santiaguera, Vieja Hotel Asturias (1997) Valdés, Bebo Lagrimas negras (2003) Suite Cubana (2005) Valdés, Carlos Patato: the legend of Cuban percussion (2000) Valdés, Chucho Yemaya (1999) Vieja Trova Santiaguera Vieja Trova Santiaguera (1997) Vocal sampling Cambio de tiempo (2001) Wemilere Santeria: sacred drums (2003) Yusa Breathe (2005)

86 cuba serge 86 cuba serge 86 cuba serge 86 cuba sierr 86 cuba sierr 86 cuba ska cu 86 CDM 3067 86 CDM 14612 86 CDM 6256 86 cuba valde 86 cuba valde 86 cuba patat 86 CDM 6898 86 CDM 23998 86 CDM 6261 86 CDM 6262 86 cuba yusa

Elpee Cult music of Cuba (s.d.)

86 VRT 41866

Enkele muziekdvd’s Wim Wenders Los Soneros/de la Troya Omara Portuondo Omara Portuondo Omara Portuondo

Buena Vista Social Club (1999) Afro-Cuban legends (2001) The music moods of Cuba (2008) Live in Montreal (2007) Ao vivo (2009) Fiesta Cubana (2010)



muzi 86 Compay Segundo muzi 86 afro c muzi 86 cuba cuba muzi 86 portu muzi 86 portu muzi 86 portu

juni 2013 p.26

Reisgidsen De Kortrijkse bib heeft een twintigtal reisgidsen van Cuba die helemaal achteraan in de zaal vindt. Enkele recente voorbeelden:

Geschiedenis De Kortrijkse bib bezit tientallen boeken over de geschiedenis van Cuba maar ook en natuurlijk over Che en Fidel. Enkele recente uitgaven:

Literatuur Heel veel is over Cuba geweten door twee Engelstalige topauteurs. Zowel Ernest Hemingway als Graham Greene brachten indrukwekkende portretten van het Cuba van een halve eeuw geleden. Over Cubaanse en Latijns-Amerikaanse auteurs Art van Iperen Leesgids Cuba St. van den Brempt Mijn verbeelding is jouw slaaf niet (1982) H. ter Nedden Uit de bek van de hel (1980) Robert Lemm Heimwee naar het heden (1985)


romans LEES Magazijn Non Fiction M 41110 Magazijn Non Fiction M 30325 Magazijn Non Fiction M 50907


juni 2013 p.27

Cubaanse auteurs, in het Spaans Cabrera Infante, Guillerma Vista del amanecer en el tropic

magazijn fiction RM 14401

Carpentier, Alejo Carpentier was de zoon van een Russische taallerares en een Franse architect. Op twaalfjarige leeftijd verhuisde hij met zijn familie naar Parijs, waar hij muziektheorie begon te studeren. Hij begon te werken als journalist en werkte mee met linkse bewegingen. Hiervoor werd hij een tijd gevangengezet en toen hij uit de gevangenis kwam, ging hij in ballingschap naar Frankrijk. Daar werd hij voorgesteld aan de surrealisten, zoals André Breton, Paul Eluard, Louis Aragon, Jacques Prévert en Antonin Artaud. Tijdens zijn verblijf in Frankrijk bezocht hij vele malen Spanje, waar hij de schoonheid van de barok ontdekte die hem vanaf dan zou fascineren. Hij keerde terug naar Cuba en ging opnieuw aan de slag als journalist. Dit gaf hem de gelegenheid om een voedoe ceremonie bij te wonen, wat zijn interesse voor de afrocubaanse cultuur opwekte Barokconcert (1978) Het koninktrijk van deze wereld: roman over Haïti (1997) Heimwee naar de jungle (1999) El siglo de las luces (1990) Cuentos completes (1985) De problematiek van de Latrijns-Amerikaanss roman: een essay (1978) magazijn fiction RM 22066 Arenas, Reinaldo Arenas werd geboren in een landelijke omgeving van de Cubaanse provincie Oriente. Hij verhuisde op jonge leeftijd naar Holguín en vervolgens naar Havana, waar hij zich inschreef aan de Faculteit der Letteren van de Universiteit van Havana. Hij studeerde aldaar filosofie en literatuur, maar zonder hierin een graad te verkrijgen. Na het afronden van zijn studie begon hij te werken aan de Biblioteca Nacional José Martí, waar zijn talent op begon te vallen. Hij kreeg verschillende prijzen van de Nationale unie van schrijvers en artiesten van Cuba (UNEAC). In 1967 kwam hij - vanwege zijn literaire werken en openlijke homofilie - in aanvaring met de communistische Cubaanse regering. Hij ging weg bij de Biblioteca Nacional en werkte tot 1968 voor het Cubaans Boek Instituut. Van 1968 tot 1974 was hij werkzaam als redacteur voor het literaire tijdschrift La Gaceta de Cuba. In 1973 belandde hij in de gevangenis, na te zijn veroordeeld wegens zijn "ideologische afwijkingen" en het zonder officiële toestemming publiceren in het buitenland. Hij slaagde erin te ontsnappen en probeerde Cuba te ontvluchten, maar dit mislukte; hij werd opnieuw gearresteerd in de buurt van het Lenin Park en opgesloten in het Castillo de los Tres Reyes Magos del Morro. Ook hier ging hij nog door met schrijven en hielp zijn medegevangenen met het schrijven van brieven. Toen hij zijn werk echter de gevangenis uit probeerde te smokkelen werd dit ontdekt, waarna hij zwaar werd gestraft, met de dood bedreigd en gedwongen zijn eigen werk in te trekken. In 1976 kwam hij uiteindelijk vrij. In 1980 vluchtte hij met de Mariël-exodus mee naar de Verenigde Staten.



juni 2013 p.28

In 1987 werd bij Arenas aids vastgesteld. Hij bleef nog enkele jaren doorgaan met het begeleiden van Cubaanse schrijvers in ballingschap, onder wie John O'Donnell-Rosales, totdat hij op 7 december 1990 zelfmoord pleegde door en overdosis drugs en alcohol in te nemen. In een afscheidsbrief verklaarde hij dat hij - vanwege zijn slechte gezondheidstoestand en een ernstige depressie - zich niet langer in kon zetten voor de Cubaanse vrijheid. Hallucinerende wereld (1971)


Gutiérrez, Pedro Juan Pedro Juan Gutiérrez (° 1950) is geboren en getogen op Cuba. Hij startte zijn arbeidzaam leven op elfjarige leeftijd. Hij werkte als ijsverkoper en krantenjongen. Daarna had hij beroepen als soldaat, zwem- en kajakinstructeur en boerenknecht. Naast schrijver is hij beeldhouwer en schilder. Hij woont in Havana. Het werk van Gutiérrez wordt gerekend tot het vuil realisme. Hij beschrijft het leven in de verborgen straten van Havana in een stijl zonder opsmuk. Zijn boeken beschrijven het hedendaagse Cuba zonder versieringen Drity Havana (2002)

GUTI

Naast deze literaire romans maken we nog plaats voor een Buitenbeentje Leonardo Padura Fuentes

Een Cubaanse inspecteur van politie moet de verdwijning van een hoge regeringsfunctionaris onderzoeken. Als dit een vroegere schoolgenoot van hem blijkt te zijn, komen de herinneringen aan het verleden weer naar boven en blijken zaken uit het verre verleden nog steeds hun invloed uit te oefenen. De verdwenen man blijkt bepaald niet de ideale modelcommunist te zijn die hij voorwendde en de inspecteur raakt steeds meer verstrikt in de machinaties van de hogere politiek in Cuba. Het boek is enerzijds een detective, anderzijds een gewone roman over het nogal troosteloze leven van een niet erg hooggeplaatste functionaris in een communistisch regime. Het verhaal speelt zich af in het heden maar bevat talrijke en zeer uitvoerige flashbacks over de vroegere schoolvrienden van wie sommigen het 'gemaakt' hebben, anderen gevlucht zijn naar de VS, weer anderen in een rolstoel zitten na in Afrika gevochten te hebben en nog anderen zich hebben neergelegd bij het onvermijdelijke verstrijken van de tijd. Smetteloos verleden (2004) PADU Chaos van gevoelens (2005) PADU Maskers (2005) PADU Andere hedendaagse Cubaanse auteurs Cabrera Infante, Guillerma

Drie trieste tijgers (1997)




juni 2013 p.29

Castro, Juanita Chaviano, Diana de la Caridad Doval, Teresa de la Guardia, Ileana Eire, Carlos Estevez, Abilio Garcia, Cristina Estevez, Abilio Guerra, Wendy Hijuelos, Oscar Jiménez, Georgina Lorenzo, Orestes Lucia Portela Samartin, Cecilia Valdés, Zoé

Het dansen van de cha-cha-cha (2001)magazijn fiction RM 44389 Fidel en Raul, mijn broers (2011) CAST Het eiland van de oneindige liefdes (2007) CHAV Dochter van de revolutie (2005) CARI De naam van mijn vader (2001) GUAR Sneeuw in Havana (2003) magazijn fiction RM 46387 Eiland van de eeuwigheid (1999) magazijn fiction RM 13355 De suikeroogst van La Amad (2003) GARC Cubaanse dromen (2003) magazijn fiction RM 45719 Eiland van de eeuwigheid (1999) magazijn fiction RM 13355 Todos se van (2006) (spaans GUER) Klanken van verlangen (2011) HIJU Zwart Havan (2009) JIME Vleugels van de dageraad (1993) magazijn fiction RM 39904 Honderd flessen op een muur (2005) LUCI Schaduwhart (2003) SAMA Het helse paradijs (1996) magazijn fiction RM 39447 Ik gaf je mijn hele leven (1999) VALD Legenden van Havan (2002) VALD

Buitenlanders Barnet, Miguel Bran, Zoë De Booij, Hans De Wispelaere, Paul Geeraerts, Jef Heeffer, Wil Koopman, Edwin Lamazares, Ivonne Monette, Paul Portocarero, Herman ten Houte de Lange, Fico van Damme, Jo Van Laerhoven, Bob van Rijn, Michel

Gallego: een Galiciër in Cuba (1985) magazijn fiction RM 51508 De straten van Havana (2002) BRAN De dromer van Santiago de Cuba (1999)magazijn fiction RM 23372 Cuba en andere reisverhalen (2002) WISP Reizen met Jef Geeraerts (1975) magazijn fiction RM 15515 Made in Havana (2011) HEEF De ristelaars van havan (2005) magazijn fiction RM 13675 Suiklereiland (2000) magazijn fiction RM 17427 Havana (1991) magazijn fiction RM 28436 Cubaanse nachtne (2000) PORT Tropische trajecten (2002) magazijn fiction RM 35607 Waar de rumba lokt (s.d.) magazijn fiction RM 45907 De baard van Fidel (1994) magazijn fiction 3503 Ver van huis (1995) magazijn fiction RM 45901 Cuba libre (2011) RIJN

Misdaad Blair, Peggy Cruz Smith, Martin De Villiers, Gerard Garcia-Aguilera, Carolina Latour, José

Schaduwzijde (2012) Havaan bay (1999) Visum voor Cuba (1991) Cuba libre (1997) Havana outcast (2000)


BLAI SMIT magazijn fiction RM 30155 magazijn fiction RM 29777 LATO


juni 2013 p.30

Poyer, david Stroud, Carsten

Het Cuba incident (1995) De Cuba-connectie (2003)


magazijn fiction RM 54044 STRO


juni 2013 p.31

Onze vorige keuzelijsten oktober 2009 november 2009 december 2009 januari 2010 februari 2010 maart 2010 april 2010 mei 2010 juni 2010 juli 2010 augustus 2010 september 2010 oktober 2010 november 2010 december 2010 januari 2011 maart 2011 april 2011 mei 2011 juni 2011 juli 2011 aug 2011 sep 2011 oktober 2011 november 2011 december 2011 januari 2012 februari 2012 maart 2012 april 2012 mei 2012 juni 2012 juli 2012 augustus 2012 september 2012 oktober 2012 november 2012 december 2012 januari 2013 februari 2013 maart 2013 mei 2013 juni 2013

Vlaamse films op DVD Halloween Accordeon, le piano des pauvres Belgische jazzpianisten Mandoline en banjo Taalcursussen Bedevaarten en religieuze muziek Het Songfestival en België Britse misdaadseries op DVD Vlaamse folk Joodse muziek Luisterboeken Filmmuziekcomponisten Verfilmde boeken Kongo en muziek DVD-series Cabaret en Stand-up Comedy Paasmuziek Belgische hedendaagse componisten, deel 1 Italiaanse films Oscar- en andere filmfestivalwinnaars Muziek uit de voormalige Portugese kolonies Belgische hedendaagse componisten, deel 2 Europalia 2011: Brazilië Dialectzangers Kerstmuziek Valentijn en muziek Girl Power: Vrouwen in niet-commerciële muziek Bollywood: India in films en muziek Belpop, de laatste 10 jaar Holebi’s in cd en film Eviva Espana, cd’s en films in het Spaans Historische films Balkanmuziek en –films Gedigitaliseerd vinyl Belgische componisten, deel 3 Kinderdvd’s per leeftijd De Vlaamse schlager Biografische films Carnaval Ierland, St. Patrick’s day Belgische componisten, deel 3 Vlaamse films op DVD



juni 2013 p.32

U vindt deze themalijsten samen met onze maandelijkse aanwinsten op http://www.kortrijk.be/bibliotheek/luistertips Of vraag een exemplaar aan het infopunt. Het wordt je per mail toegestuurd ofwel ligt er een geprinte versie klaar tegen je volgende bezoek.



juni 2013 p.33

Themalijst. Cuba. meer dan rum, sigaren en salsa

Recommend Documents