Opleiding Media, Informatie en Communicatie
Scriptie
“Social tv en Je idool op het spoor “
Aila de Haas Rv302
Eerste begeleider: Laura Thomassen Tweede begeleider: Jenny ter Horst Begeleider vanuit bedrijf: Sebastiaan Franke
In opdracht van: MasMedia
Profiel Redactie & Mediaproductie 04-06-2012
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
3
Voorwoord Voor u ligt mijn scriptie “Social tv en het programma Je idool op het spoor”. Dit rapport is een uitwerking van mijn afstudeeronderzoek naar het zo effectief mogelijk inzetten van social tv voor het programma Je idool op het spoor, met als doel de betrokkenheid van de doelgroep “kijkers van het programma Je idool op het spoor” bij het programma te verhogen om hiermee de kijkers aan zich te binden en zo winst te genereren door de nieuwe bron van reclame-inkomsten die social tv biedt. Deze scriptie is geschreven in het kader van mijn opleiding Media, Informatie en Communicatie – afstudeerprofiel Redactie & Mediaproductie aan de Hogeschool van Amsterdam. Ter afsluiting van deze opleiding moet een afstudeeronderzoek bij een bedrijf uitgevoerd worden. Ik heb onderzoek gedaan voor het bedrijf MasMedia, een televisieproductiebedrijf gevestigd in Hilversum. Mijn afstudeeronderzoek heb ik gedaan in de periode april tot juni 2012.
Graag wil ik van de gelegenheid gebruik maken om mijn eerste begeleider, Laura Thomassen, mijn tweede begeleider, Jenny ter Horst en mijn praktijkbegeleider, Sebastiaan Franke, te bedanken. Daarnaast gaat mijn dank uit naar iedereen die heeft meegewerkt aan de interviews, iedereen die heeft meegewerkt aan de panelgesprekken en de specialist die ik heb geïnterviewd.
Aila de Haas 3 juni 2012, Amsterdam
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
4
Managementsamenvatting In deze samenvatting wordt de inhoud van deze scriptie in het kort weergegeven. Het onderwerp en de probleemstelling worden toegelicht en de belangrijkste bevindingen, conclusies en het advies voor MasMedia worden genoemd.
Onderwerp en probleemstelling Social media, tegenwoordig kunnen wij niet meer zonder, steeds vaker ziet men ook dat deze trend zich voortzet in tv-programma‟s. Social media geven tv-kijken een nieuwe dimensie. Deze toepassing van social media bij tv-programma‟s wordt ook wel “social tv” genoemd. Door de komst van social tv zijn programma‟s niet meer eenzijdig. Er is mogelijkheid tot interactie, passief tv-kijken wordt actief tv-kijken. Hand in hand met het begrip social tv gaat het redelijk nieuwe begrip “second screen” oftewel tweede scherm, dit kan een laptop, tablet of smartphone zijn waarmee de kijker tijdens het tv-kijken bezig is. Tegenwoordig is het gebruik van een second screen niet meer weg te denken, tijdens het tv-kijken zit het grootste deel van de kijkers ondertussen ook op een tweede scherm. De opkomst van het second screen zorgt voor een verschuiving van de aandacht voor tv en daarmee reclames. Omdat deze aandacht vermindert, is het belangrijk op zoek te gaan naar een nieuwe bron van reclame-inkomsten.
Dit onderzoek is gedaan in opdracht van het productiebedrijf MasMedia, het bedrijf is hard bezig zichzelf te ontwikkelen en steeds groter te worden. Zo willen zij ook vooruitgang boeken op het gebied van social media. Bij MasMedia wordt er tot nu toe niet tot nauwelijks gebruik gemaakt van social tv. Tegenwoordig biedt social tv een bedrijf als MasMedia veel nieuwe kansen, bijvoorbeeld als nieuwe bron van reclame-inkomsten en door klantbinding door betrokkenheid bij het programma. Je idool op het spoor is daarbij het meest geschikte programma aangezien het zeer recent gestart is en er veel mogelijkheid is voor social media toepassingen. Je idool op het spoor is een nieuw programma van SBS6 en ondanks de goede mogelijkheid voor social tv is hier nog geen aandacht aan besteed. Ook waren de kijkcijfers onverwacht laag, wat onder andere aan het ontbreken van social media kan liggen. Het programma Je idool op het spoor is gericht op de doelgroep “families”, dit betreft een zeer uiteenlopende doelgroep zowel qua leeftijd als interesse. De probleemstelling van dit onderzoek luidt dan ook: “Hoe kan MasMedia social tv effectief inzetten rondom het programma Je idool op het spoor om zo de betrokkenheid van de doelgroep “kijkers van het programma Je idool op het spoor” bij het programma te verhogen om hiermee de kijkers aan zich te binden en zo winst te genereren door de nieuwe bron van reclame-inkomsten die social tv biedt.”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
5
Als de kijkers zich meer betrokken voelen bij het programma dan zijn zij meer geneigd om het programma trouw te blijven. Een gevolg van het toepassen van social tv zal zijn dat de kijkers zorgen voor mond-tot-mondreclame omdat zij hun enthousiasme willen delen. Daarmee kunnen ook de reclame-inkomsten via deze weg gespreid worden, er wordt zo op de toekomst ingespeeld. Social tv biedt reclamemakers de ruimte om via een tweede weg de kijkers te bereiken, op een doelgerichte en effectieve manier.
Er is voor dit afstudeeronderzoek uitgebreid literatuuronderzoek gedaan waarbij verschillende artikelen en boeken zijn gebruikt, deze zijn zowel Nederlands- als Engelstalig. Er is naast het literatuuronderzoek gekozen voor kwalitatief onderzoek, in de vorm van panelgesprekken en interviews. Dit omdat kwalitatief onderzoek gericht is op het verkrijgen van informatie over wat er leeft onder een bepaalde doelgroep en waaróm, en dit voor meer gerichte informatie zal zorgen bij het ondervragen van deze specifieke doelgroep “kijkers van het programma Je idool op het spoor”.
Belangrijkste conclusies en advies voor MasMedia Uit het onderzoek kan worden geconcludeerd dat MasMedia voor het programma Je idool op het spoor het beste meerdere sociale media in kan zetten: een combinatie. Uit zowel het desk- als fieldresearch blijkt dat er de wens is om zowel met anderen te communiceren over een programma als hieraan te kunnen participeren. Ook komt uit het deskresearch naar voren dat een combinatie van social media een geschikte manier is om social tv geslaagd toe te passen. Het blijkt dat social tv de betrokkenheid van de kijkers kan verhogen omdat zij kunnen meedoen en zelf de kans krijgen informatie te delen.
Ook biedt social tv een nieuwe bron van reclame-inkomsten, dit gaat vooral op voor apps omdat deze heel eenvoudig op de doelgroep gericht kunnen worden en er de mogelijkheid is om zogenoemde “pop-ups” met reclame in beeld te laten verschijnen. Dit biedt adverteerders een kans om de kijker opnieuw te benaderen via social tv.
Uit het onderzoek blijkt dat MasMedia voor het programma Je idool op het spoor het beste een customized app kan inzetten met daarin geïntegreerd Twitter en daarnaast is er gekozen voor een Facebookaccount. De kijkers van het programma Je idool op het spoor raken meer betrokken bij het programma omdat de app hun de kans biedt mee te doen door middel van een spel en te communiceren via Twitter met andere kijkers (participatie verhoogt de betrokkenheid). De Facebookpagina biedt achtergrondinformatie en prikkelt hen om te gaan kijken. Wanneer de kijker meer betrokken is, biedt dit vervolgens de reclamemakers weer de kans om de doelgroep opnieuw te bereiken via deze tweede bron van reclame-inkomsten. Een gevolg hiervan is uiteindelijk dat er winst zal worden gegenereerd.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
6
English Summary Subject and problem definition Social media, nowadays we cannot live without it, more often one sees this trend being used for television programs. Watching TV gets a new dimension thanks to social media. This use of social media in TV programs is also called “social TV”. Watching TV is no longer a matter of one-way communication. There is opportunity for interaction, passively watching TV now becomes actively watching TV. Together with social TV goes the rather new understanding of the so called "second screen", this means a laptop, tablet or smartphone which the viewer is using while watching TV. Nowadays, the use of a second screen is becoming more and more common. This trend causes a shift in the attention of the viewer, because they are now looking at their second screen during commercials. Because of this reduced attention, it is important to look for a new source of advertising revenue.
This study was done for the production company MasMedia, the company is working hard to develop itself and grow. MasMedia also wants to make progress in the field of social media. So far the company is hardly using social TV for their productions. Nowadays social TV offers companies like MasMedia many new opportunities, such as a new source of advertising revenue and customer loyalty through involvement in the program. Je idool op het spoor is the most suitable programme for this thesis since it started very recently and there are good possibilities for social media applications. Je idool op het spoor is a new program of SBS6 and despite the good possibility they have not applied social TV yet. Also the ratings were unexpectedly low, which, among other things, can be blamed to the lack of social media. The target audience of the TV program Je idool op het spoor are families (all ages), this is a very diverse group of people in terms of age and interest. The problem definition of this research is: "How can MasMedia effectively apply social TV to the program Je idool op het spoor so the involvement of the target audience "Viewers of the program Je idool op het spoor " can be increased in order to create viewer loyalty and thus generating profit by the new source of advertising revenue that social TV offers.”
If viewers feel more involved, they are more inclined to remain loyal to the program. A consequence of applying social TV will be that viewers provide word-of-mouth advertising because they want to share their enthusiasm. In this way the advertising revenue can be spread in new directions and therefore anticipate to the future. Social TV offers advertisers the opportunity to reach viewers through a second way in a targeted and effective manner. Extensive literature research has been done for this thesis involving several articles and books, both Dutch and English. In addition to the literature study there has been chosen for qualitative research, in the form of panel discussions and interviews. This is because qualitative research is aimed at obtaining information about what a certain target group‟s
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
7
needs and interests are, This more specific information will allow the questioning of this specific target group "Viewers of the program Je idool op het spoor” to be more effective.
Main conclusions and advice for MasMedia The research shows that the best way for MasMedia to use social media for the program Je idool op het spoor is a combination of social media. Both desk and field research show that the target group wants to communicate with others about a program and participate. The desk research shows that a combination of social media is an appropriate way to successfully apply social TV. It appears that social TV can increase the involvement of the viewers because they can participate and share information. Social TV also provides a new source of advertising revenue, especially apps because they can easily be targeted to the target group and there is the possibility of so-called "pop-ups" with advertising. This offers advertisers an opportunity to reach the viewers via social TV. The study shows that the best way for MasMedia to apply social media for the program Je idool op het spoor is to deploy a customized app integrated with Twitter and next to that also a Facebook Account. The viewers of the program Je idool op het spoor become more involved in the program since the app offers them the opportunity to participate through a game and communicate with other viewers via Twitter (participation enhances involvement). The Facebook page provides background information and stimulates the viewers to watch the program. When the viewers are more involved, this offers advertisers the opportunity to reach the target group in a new way through this second source of advertising revenue. Resulting in profit being generated.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
8
Inhoudsopgave
Voorwoord
3
Managementsamenvatting
4
English Summary
6
1
Inleiding
10
1.1
Aanleiding van het onderzoek
10
1.2
Doelstelling
12
1.3
Probleemstelling
12
1.4
Structuur rapport
12
2
Onderzoeksmethodiek
15
2.1
Literatuuronderzoek
15
2.2
Kwalitatief onderzoek
15
2.2.1 Panelgesprekken
16
2.2.2 Deelnemende respondenten panelgesprekken
16
2.2.3 Interviews
17
2.2.4 Deelnemende respondenten interviews
18
2.2.5 Interview met expert
18
3
Interne analyse
19
3.1
MasMedia
19
3.2
Je idool op het spoor
20
3.3
Conclusie
22
4
Doelgroepanalyse
23
4.1
Kenmerken doelgroep
23
4.2
Interesses en behoeftes doelgroep
24
4.3
Conclusie
24
5
Social tv
25
5.1
Begripsafbakening: wat is social tv?
25
5.2
Verschillene vormen van social tv
26
5.3
Social tv als tweede bron voor reclame-inkomsten
31
5.4
Conclusie
33
6
Concurrentieanalyse
34
6.1
Nederlandse programma‟s
34
6.2
Buitenlandse programma‟s
37
6.3
Conclusie
38
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
9
7
Resultaten kwalitatief onderzoek
39
7.1
Verloop van dataverzameling en respons
39
7.2
Resultaten panelgesprek 1
39
7.3
Resultaten interviews
43
7.4
Resultaten panelgesprek 2
45
7.5
Resultaten interview met expert
47
7.6
Conclusie resultaten kwalitatief onderzoek
49
7.7
Herhaling en beantwoording probleemstelling
50
7.8
Koppeling met het literatuuronderzoek
50
8
Winstgevendheid
51
8.1
Budget voor social media
51
8.2
Wanneer winstgevend
51
8.3
Conclusie
52
9
Conclusie en advies voor MasMedia
53
9.1
Conclusie en advies voor MasMedia: Hoe kan social tv het beste ingezet worden?
53
9.2
Concept social tv voor Je idool op het spoor
54
10
Onderzoeksevaluatie
56
10.1 Validiteit, generaliseerbaarheid en mogelijkheid tot vervolg- onderzoek
56
11
Bronnenlijst
57
12
Bijlagen
61
Bijlage I: Uitgeschreven panelgesprek 1
61
Bijlage II: Uitgeschreven interviews
69
Respondent 1
71
Respondent 2
74
Respondent 3
76
Respondent 4
78
Respondent 5
81
Respondent 6:
83
Respondent 7:
86
Bijlage III: Uitgeschreven panelgesprek 2
88
Bijlage IV: Uitgeschreven interview met expert
92
Bijlage V: Deelvragen
94
Bijlage VI: Minder belangrijke afbeeldingen/figuren
96
Figuur 3 Social Media in Nederland
96
Figuur 10: In-app advertising
98
Bijlage VII: Plan van aanpak
99
Email met bevestiging voldoende voor plan van aanpak:
99
Plan van aanpak
99
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
1
10
Inleiding
1.1 Aanleiding van het onderzoek In de laatste jaren zijn social media, zoals Twitter, Facebook, apps etc. steeds populairder geworden. Dit zet zich voort in tv-programma‟s, steeds vaker ziet men dat er tijdens tv-kijken de mogelijkheid is tot interactie. Televisiekijken is hierdoor in de afgelopen jaren sterk veranderd, de komst van uitzending gemist en digitale tv spelen hier in een grote rol. Social media heeft tv-kijken een nieuwe dimensie gegeven. Het toepassen van social media bij tvprogramma‟s wordt ook wel “social tv” genoemd. Door de komst van social tv zijn programma‟s niet meer eenzijdig. Er is nu mogelijkheid tot interactie, passief tv-kijken wordt actief tv-kijken. Mensen krijgen bijvoorbeeld de mogelijkheid om tijdens een tv-programma samen te discussiëren over gebeurtenissen tijdens het programma. Dit wordt ook wel “second screen” genoemd, dit is een nieuw begrip in de tv wereld maar gaat in de toekomst een steeds grotere rol spelen. Het zogenoemde “second screen” oftewel tweede scherm, is een laptop, tablet of smartphone waarmee de kijker tijdens het tvkijken bezig is. Het second screen is altijd binnen handbereik en verbonden met internet. “Uit onderzoek van Stroom mediacommunicatie (Stroomviainternet, 2012) blijkt dat 81% van de ondervraagde huishoudens (1000 respondenten) tijdens het tv-kijken altijd een laptop, smartphone of tablet binnen handbereik heeft. Een derde geeft zelfs aan bijna nooit meer tv te kijken zonder simultaan op andere schermen bezig te zijn”. (Adformatie.nl) Door het “second screen” is men tijdens het tv-kijken bezig met social media, maar minder aandacht voor de programma‟s betekent ook minder aandacht voor commercials. Hierdoor neemt de effectiviteit van commercials af en komen de reclame-inkomsten onder druk te staan. Door het toevoegen van social media aan een tv-programma blijft de kijker betrokken bij hetgeen hij op de televisie aan het kijken is, terwijl de reclamemaker middels een tweede weg de consument kan bereiken waardoor er winst gegenereerd wordt via een nieuwe bron van reclame-inkomsten. (De Volkskrant, 2011)
Social media niveaus Men kan volgens de mediasite Frankwatching.com spreken over 3 niveaus betreffende het gebruik van social media in een programma: Niveau 1: Discovery. Men praat online over het programma “ ik kijk nu the voice” waardoor vrienden en kennissen dit zien en het programma ook gaan kijken. Dit eerste niveau van social tv heeft eigenlijk alleen een share functie. Hiermee wordt bedoeld dat men anderen op de hoogte stelt van een programma, zo ontstaat er mond-tot-mondreclame.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
11
Niveau 2: Engagement. Op dit niveau wordt men meer actief rond het programma, er wordt bijvoorbeeld gezocht naar achtergrondinformatie of men wordt lid van een Facebook of Twitterpagina van het programma om op de hoogte te blijven en te discussiëren over het onderwerp. Niveau 3: Influence. Op dit niveau kan men zelfs invloed uitoefenen op het programma, dit is de meest vergevorderde vorm van social tv waarbij veel interactie en betrokkenheid plaatsvindt. Er kan bijvoorbeeld gestemd worden welke kandidaat in een programma moet blijven, er kan zelfs vaak een customized app van het programma geïnstalleerd worden. (Frankwatching, 2012)
Social tv en de voordelen voor Je idool op het spoor Omdat social tv steeds groter wordt, is het belangrijk om te weten of het nuttig is om deze trend voort te zetten in andere programma‟s waar social tv nog niet, of niet optimaal wordt gebruikt. Het is tijd voor productiebedrijven en programma‟s om hier op in te spelen en te kijken wat zij met social media in tv-programma‟s kunnen doen om op de interesses en behoeftes van de doelgroep in te kunnen spelen. Zo ook voor het productiebedrijf MasMedia dat televisieprogramma‟s produceert voor diverse zenders en omroepen. MasMedia heeft voor haar programma‟s nog maar weinig gebruik gemaakt van social tv. Dit geldt voor bijna alle programma‟s, er is een Facebookpagina, er is een Twitteraccount maar er wordt nog niet optimaal gebruik gemaakt van social media door bijvoorbeeld het inzetten van een customized app. Omdat Je idool op het spoor een nieuw programma van SBS6 is met een spelelement waar social tv nog niet voor wordt ingezet, is er binnen dit onderzoek voor dit programma gekozen. Het programma biedt veel mogelijkheden voor het inzetten van social media en omdat het nieuw is kan er meteen een goede start met social media gemaakt worden. “In het nieuwe programma Je idool op het spoor maken fans kans hun grootste droom uit te laten komen: een privéoptreden van hun grote idool. Wekelijks gaan twee koppels de strijd met elkaar aan. Tijdens een spannende speurtocht op en rond het spoor spelen zij spellen waarmee zij informatie moeten verzamelen over de geheime eindlocatie waar het optreden dezelfde dag nog plaatsvindt.” (SBS6, 2012) Zo zou er bijvoorbeeld via een app meegespeeld kunnen worden met de spellen en het raden van aanwijzingen en clous. Twitter zou geschikt zijn om tijdens het programma met elkaar te discussiëren over de spellen, de antwoorden en het programma zelf waardoor de betrokkenheid bij het programma verhoogd kan worden. Het programma Je idool op het spoor is alleen passief aanwezig op Twitter op niveau 1 Discovery, waarbij men alleen meepraat met het programma en dus niet de kans krijgt om echt actief deel te nemen. Het gaat hier om een share functie, waarbij alleen gebruik gemaakt wordt van hashtag. Ook op niveau 2 Engagement is er enige activiteit, maar zelfs deze is erg laag. Ook is er bijvoorbeeld nog geen Facebookpagina voor het programma en geen eigen Twitteraccount. Door het verhogen van de betrokkenheid en het verhogen naar
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
12
niveau 3 Influence, kunnen de kijkers echt meedoen en invloed uitoefenen op de manier waarop zij het programma beleven. Tegenwoordig ziet men in steeds meer tv-programma‟s dat er gebruik gemaakt wordt van social media ter ondersteuning van de naamsbekendheid en ter verhoging van de betrokkenheid bij het programma. De drie genoemde niveaus zijn er om aan te geven in welke mate men betrokken is bij een programma, elk van de niveaus kan een uitwerking hebben op het engagement. Het doel van dit onderzoek is door het inzetten van social tv de betrokkenheid van de kijkers van het programma Je idool op het spoor te verhogen. Als zij zich meer betrokken voelen bij het programma zijn zij meer geneigd om het programma trouw te blijven (klantbinding) en dus ook dit programma te blijven volgen. Een gevolg van het toepassen van social tv zal zijn dat de kijkers gaan zorgen voor mondtot-mondreclame. Er zal zowel offline als online over het programma gesproken worden. Doordat we de bestaande kijker aan ons binden, zal dit ervoor zorgen dat zij nieuwe kijkers aantrekken doordat zij mond-tot-mondreclame maken voor het programma en de toegepaste social media. (Zoekmachine marketing blog, 2011) Maar ook kunnen de reclame-inkomsten via deze weg gespreid worden, er wordt hiermee op de toekomst ingespeeld. Reclamemakers kunnen nu ook via de social media de doelgroep bereiken. (Volkskrant, 2012)
1.2 Doelstelling De doelstelling van dit onderzoek is door middel van een rapport inzicht geven aan de opdrachtgever MasMedia hoe zij met behulp van social tv de kijkers van het programma Je idool op het spoor actief mee kunnen laten doen om de betrokkenheid te verhogen waardoor er winst kan worden gegenereerd door deze nieuwe bron van reclame-inkomsten.
1.3 Probleemstelling Hoe kan MasMedia social tv effectief inzetten rondom het programma Je idool op het spoor om zo de betrokkenheid van de doelgroep “kijkers van het programma Je idool op het spoor” bij het programma te verhogen om hiermee de kijkers aan zich te binden en zo winst te genereren door de nieuwe bron van reclame-inkomsten die social tv biedt. Deze vraag zal aan het einde van het rapport beantwoord worden. Om antwoord op bovenstaande probleemstelling te krijgen, zijn een aantal deelvragen en subdeelvragen opgesteld, deze deelvragen zijn terug te vinden in bijlage V.
1.4 Structuur rapport In de eerste twee hoofdstukken wordt het onderzoek ingeleid, dit bestaat uit onder andere de doelstelling en probleemstelling en ook uit de onderzoeksmethodiek. In hoofdstuk 3 begint het werkelijke onderzoek. Hoofdstuk 3 is de interne analyse, hierin wordt het bedrijf
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
13
MasMedia beschreven en ook het programma Je idool op het spoor. In hoofdstuk 4 wordt de doelgroep van dit onderzoek geanalyseerd om zo een goed en duidelijk beeld te vormen van hun wensen en behoeften op het gebied van social tv. Dit hoofdstuk bestaat uit deskresearch. Hoofdstuk 5 gaat over social tv, hierin wordt uitgelegd wat dit begrip inhoudt, welke vormen er zijn en wat de voor- en nadelen zijn. In hoofdstuk 6 wordt de concurrentie geanalyseerd, zowel van binnen- als buitenlandse programma‟s worden succesvolle voorbeelden besproken. In hoofdstuk 7 worden de resultaten van het kwalitatieve onderzoek besproken. Het gaat hier om de interviews en panelgesprekken die zijn afgenomen en de hieruit verkregen resultaten. In hoofdstuk 8 draait het om de winstgevendheid, de financiële kant van social tv voor dit programma. In hoofdstuk 9 worden de conclusies getrokken en aanbevelingen gedaan en staat het uiteindelijke concept. In hoofdstuk 10 staat de evaluatie van het onderzoek, wat er wel en niet goed ging en hoe het hele proces is verlopen.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
14
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
2
15
Onderzoeksmethodiek
2.1 Literatuuronderzoek Er is voor dit afstudeeronderzoek uitgebreid literatuuronderzoek gedaan. In dit vooronderzoek zijn verschillende artikelen en boeken gebruikt. In de literatuurlijst zijn de bronnen opgenomen die gebruikt zijn, deze zijn zowel Nederlands- als Engelstalig. Ook zijn er verschillende websites bezocht die nuttig waren voor het beantwoorden van de deelvragen. De onderwerpen die met het literatuuronderzoek nog niet (of niet volledig) beantwoord konden worden, worden in het kwalitatieve onderzoek behandeld.
2.2 Kwalitatief onderzoek Er is naast het literatuuronderzoek gekozen voor kwalitatief onderzoek in de vorm van panelgesprekken en interviews. Dit omdat kwalitatief onderzoek gericht is op het verkrijgen van informatie over wat er leeft onder een bepaalde doelgroep en waaróm. Door het doen van kwalitatief onderzoek wordt er meer diepgaande informatie verkregen door in te gaan op de achterliggende wensen, behoeften, meningen en motivaties van de doelgroep. Deze vorm van onderzoek wordt vaak ingezet als men de doelgroep wil laten meedenken over bijvoorbeeld de invulling van productinnovaties. (Richt-marktonderzoek.nl) Kwalitatief onderzoek biedt vele voordelen zoals bijvoorbeeld de mogelijkheid om door te vragen en dieper in te gaan op bepaalde kwesties, de mogelijkheid om de methodiek en vraagstelling van het onderzoek bij te stellen aan de hand van reeds behaalde resultaten en de mogelijkheid om materiaal te testen. Het is aan de hand van al deze punten duidelijk dat om de vraag te beantwoorden hoe MasMedia social tv het beste toe kan passen bij het programma Je idool op het spoor er via deze methode de beste resultaten behaald kunnen worden. Kwalitatief fieldresearch wordt vaak uitgevoerd in de vorm van Interviews en panelgesprekken en daar is ook in dit onderzoek voor gekozen. Een nadeel van dit kwalitatieve onderzoek is dat resultaten niet volledig representatief kunnen zijn, omdat het gaat om een kleinere groep respondenten dan bij het afnemen van een enquête, het voordeel is echter dat deze resultaten een betere en meer gedetailleerde indicatie geven van wat er leeft onder de doelgroep. De resultaten van het gedane kwalitatieve onderzoek zijn terug te vinden in hoofdstuk 7 Resultaten kwalitatief onderzoek.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
16
2.2.1 Panelgesprekken Er is gekozen om allereerst een panelgesprek te houden met acht respondenten, omdat uit onderzoek blijkt dat men de beste resultaten uit een panelgesprek verkrijgt als er tussen de zes en tien respondenten aan deelnemen. Het panelgesprek zal worden gedaan aan de hand van een topiclijst om zo een open gesprek en eventuele discussie te creëren. In het eerste panelgesprek zal achterhaald worden wat de mening is van de doelgroep met betrekking tot social tv en hoe zij social tv toegepast willen zien worden bij het programma Je idool op het spoor. Als de resultaten van dit panelgesprek zijn verwerkt, zal deze informatie meegenomen worden om vervolgens de interviews af te nemen. Hieruit zal een concept voor de meest geschikte social tv toepassing gevormd worden en zal alle voorgaande informatie verwerkt worden waarna er nogmaals een panelgesprek zal worden gehouden met vijf respondenten om het concept voor te leggen en de laatste aanpassingen te doen en vervolgens een uiteindelijke conclusie te trekken. Hieruit komt een concept en een advies voor MasMedia.
De topics die gedurende deze panelgesprekken aan bod dienen te komen zijn:
Topiclijst panelgesprek 1: - social media - social media & tv - second screen - interesses social tv - behoeftes social tv - voorkeuren - Je idool op het spoor - wensen & behoeftes social tv Je idool op het spoor - voorkeuren - verhoging betrokkenheid Topiclijst panelgesprek 2: -
Je idool op het spoor
-
social media
-
het concept
-
bevindingen
-
aanpassingen en verbeteringen
2.2.2 Deelnemende respondenten panelgesprekken Zoals eerder aangegeven zijn er twee panelgesprekken gehouden. Er is geprobeerd een zo divers mogelijk gezelschap te creëren, maar het belangrijkste gegeven was dat de respondenten kijkers van het programma waren (de uitgebreide persoonsgegevens zijn terug te lezen in bijlage I en III).
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
17
Aan dit onderzoek hebben de volgend respondenten hun medewerking verleend: Panel 1:
Abel Leemans
Jim van Wieringen
Esther van Wieringen
Emilie Vreeburg
Anita Groen
Davy Oosterom
Don van Gelder
Florianne Dorenbos
(De uitgebreide persoonsgegevens zijn terug te vinden in bijlage I).
Panel 2: In het tweede panel zaten uiteindelijk vijf respondenten in plaats van acht, hier is bewust voor gekozen omdat er al veel informatie was verschaft die steeds dezelfde resultaten opleverde. De antwoorden kwamen vaak overeen, er werd geen nieuwe informatie meer gevonden. Doordat de meeste respondenten met dezelfde antwoorden kwamen was het niet meer noodzakelijk om acht mensen te ondervragen om feedback te krijgen op het concept. Er kon van tevoren al vastgesteld worden wat de respondenten een geschikte vorm van social media zouden vinden en hoe zij dit het liefste toegepast zien. Verwacht werd dat ook uit panelgesprek 2 de respondenten positief zouden reageren op de social media inzet en dit was ook het geval.
Sarah Wijnands
Richard Overburg
Kitty Bleij
Annefloor Jansen
Michiel van der Braak
(De uitgebreide persoonsgegevens zijn terug te vinden in bijlage III). 2.2.3 Interviews Er is gekozen voor zeven half-gestructureerde interviews, in een half-gestructureerd interview is er een vragenlijst en zijn er vastgestelde onderwerpen maar is er ook mogelijkheid tot eigen inbreng van de respondent. Zo wordt de respondent de mogelijkheid gegeven om uitgebreider zijn mening te geven en wordt er een open gesprek gecreëerd. Op deze manier wordt de eerste informatie verschaft en kunnen de antwoorden met elkaar vergeleken worden om hiermee vervolgens verder te kunnen werken in de panelgesprekken. Om latere uitspraken goed te kunnen onderbouwen is het belangrijk dat er genoeg diepgang in de interviews zit, zo kunnen de wensen en behoeftes van de doelgroep ontdekt worden.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
18
Het aantal interviews dat wordt gedaan is gebaseerd op verzadiging, volgens marktonderzoek gedaan door Geelen Consultancy (geelenconsultancy.nl) is het zo dat het aantal interviews rond de zeven respondenten ligt. Na het zevende interview kan er vervolgens een evaluatie worden gedaan om na te gaan of er meer interviews nodig zijn. Meestal bereikt men na zeven interviews het verzadigingspunt, dat betekent dat men geen nieuwe informatie meer verkrijgt. De interviews zullen eerst geanalyseerd worden door deze uit te schrijven waaruit vervolgens de conclusies getrokken zullen worden.
2.2.4 Deelnemende respondenten interviews Alle interviews zijn face-to-face of telefonisch gehouden aan de hand van een vragenlijst en een inleiding over het onderwerp (zie bijlage II). De vragen kunnen variëren per respondent afhankelijk van de antwoorden (sommige vragen zijn irrelevant of soms is er extra informatie nodig). Aan deze interviews hebben de volgende respondenten hun medewerking verleend:
Dibbes Verbeek
Marjolein de Bruin
Lucia Danser
Hans de Kam
Simone Kok
Linde Dorenbos
Lars de Leeuw
(De uitgebreide persoonsgegevens zijn terug te vinden in bijlage II). 2.2.5 Interview met expert Er is een interview gedaan met een expert op het gebied van social media en social tv, zijn naam is Michel Penterman. Hij is 42 jaar en woont in Amstelveen. Dit interview is wederom half gestructureerd en face-to-face afgenomen. De informatie die uit dit interview is verkregen dient als aanvulling op de verkregen informatie uit panelgesprekken en de interviews en ook als aanvulling op het deskresearch. Het uitgeschreven interview is terug te lezen in bijlage IV.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
3
19
Interne analyse
Er is voor dit onderzoek gekozen voor het productiebedrijf MasMedia, het bedrijf is hard bezig zichzelf te ontwikkelen en steeds groter te worden. Zo willen zij ook vooruitgang boeken op het gebied van social media. Bij MasMedia wordt er over het algemeen niet tot nauwelijks gebruik gemaakt van social tv, hier moet verandering in komen. Tegenwoordig biedt social tv een bedrijf als MasMedia veel nieuwe kansen, bijvoorbeeld door middel van een nieuwe bron van reclame-inkomsten en door klantbinding door betrokkenheid bij het programma. Daarom is er gekozen om dit onderzoek voor MasMedia te doen, Je idool op het spoor is daarnaast het meest geschikte programma aangezien het zeer recent gestart is en er veel mogelijkheid is voor social media toepassingen door het spelelement, waar in dit geval geen aandacht aan is besteed.
3.1 MasMedia Het bedrijf MasMedia staat voor enthousiasme, professionaliteit én ervaring. Dit jonge en dynamische bedrijf produceert televisieprogramma‟s voor diverse zenders en omroepen. Onder leiding van Marijke Schaaphok en Jenny Puzelik wordt hier met de nodige passie dag in dag uit gewerkt aan het maken van succesvolle programma‟s. Door de expertise van de beide dames, gecombineerd met oudgedienden uit het vak alsmede getalenteerde nieuwelingen, komt dit productiehuis tot vernieuwende formats en frisse programma‟s. MasMedia is een jong bedrijf, dat zich vier jaar geleden heeft gepositioneerd op de markt. Ondanks dat het bedrijf een aantal kijkcijfersuccessen op haar naam heeft staan, worden deze programma‟s (nog) niet geassocieerd met MasMedia. De naamsbekendheid in de tvwereld zelf wordt steeds groter, bij de kijkers blijft deze gering. De meeste kijkers kennen alleen productiemaatschappijen als Endemol, Blue Circle en Talpa Productions. Maar MasMedia wordt ook voor hen een steeds bekendere naam. MasMedia wint steeds meer aan terrein in mediawereld, doordat ze voor veel verschillende zenders omroepen en zenders programma‟s produceert. Zo produceert ze voor zenders als SBS6, RTL 4 en Disney Channel, en voor omroepen als de TROS, EO en de NCRV. Het productiehuis ontwikkelt niet alleen zelf vernieuwende formats, maar koopt ze ook op de internationale tv-beurzen en verkoopt het idee dan aan derden. Voorbeelden van programma‟s die MasMedia produceert: De TV-Kantine, Zie ze vliegen, Carlo & Irene: Life 4 You, Mijn vader is de beste, Wedden dat ik het kan en Lotto weekend miljonairs. Dit is slechts een kleine greep uit hun programma‟s. Sinds januari 2012 is MasMedia begonnen met de productie van het programma Je idool op het spoor waar in deze scriptie onderzoek voor wordt gedaan.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
20
3.2 Je idool op het spoor Zoals in de inleiding al naar voren kwam, is Je idool op het spoor een nieuw programma van SBS6. Het programma bevat een spelelement waardoor het uitermate geschikt is voor het toepassen van social tv, het biedt de kijker de mogelijkheid om bijvoorbeeld mee te spelen tijdens de uitzending, of achteraf. Er is echter voor dit programma geen aandacht besteed aan social media, wat een gemiste kans is geweest voor dit programma. De hoofdsponsor NS had er goed aan gedaan om hier wel op in te spelen om de betrokkenheid en aandacht van de kijkers vooraf en tijdens het programma te verhogen. Zoals op Figuur 1 te zien is, is er op de site van het programma geen social media toepassing of link. Op veel sites bestaat er de mogelijkheid om naar een Twitter- of Facebookpagina door te klikken. Op deze site is dit echter niet het geval.
Figuur 1: Voorbeeld van de site Je idool op het spoor
(Bron:SBS6.nl)
De kijkcijfers voor dit programma waren onverwacht laag, dit zou mede door de geringe inzet van social media kunnen komen. Daarnaast was ook de timing van de NS niet optimaal aangezien Nederland net een slechte winter met veel vertragingen en overlast achter de rug had en er op de dag van de tweede aflevering een ernstig treinongeluk plaatsvond, wat heeft geresulteerd in een slechtere reputatie. Dit heeft helaas niet bijgedragen aan een positieve start voor het programma en betrokkenheid van de kijkers.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
21
De acht afleveringen trokken achtereenvolgens slechts 163.000, 257.000, 157.000, 203.000, 226.000, 136.000, 174.000 en 107.000 kijkers. Dit terwijl de verwachtingen rond de 800.000 kijkers per aflevering lag.
Naast dat er überhaupt weinig aandacht in de media is geweest in de vorm van reclame, had de NS ook meer aan promotie kunnen doen door bijvoorbeeld hun klantenbestand op de hoogte te brengen. Helaas is er dus vrij weinig aan promotie gedaan op welk vlak dan ook en dit heeft zijn weerslag gehad op de kijkcijfers. Het produceren van dit programma heeft meer dan een miljoen euro gekost, er is echter nauwelijks geld besteed aan promotie en social media inzet. Er bestaat op de site van Je idool op het spoor wel een online game waaraan de kijker kan meedoen. Dit spel heeft echter weinig te maken met de uitzending zelf, het gaat hier om een spel dat alleen op de site kan meegespeeld worden na de uitzending. Er zijn met dit spel persoonlijke prijzen te winnen van de bekende Nederlanders die meedoen. Zoals op figuur 2 te zien is, is er wel een online game maar heeft deze verder geen sociale functie. Er kan individueel gespeeld worden. Wel kunnen er prijzen gewonnen worden wat voor de kijker een reden is om mee te spelen, dit zou kunnen terugkomen in de social media die wordt ingezet.
Figuur 2: Voorbeeld van de online game Je idool op het spoor
(Bron: SBS6.nl) In dit onderzoek wordt gekeken hoe dit programma social tv kan inzetten om hiermee de kijkers aan zich te binden en een nieuwe bron van reclame-inkomsten te genereren. Momenteel zijn de kijkcijfers van Je idool op het spoor dus niet erg hoog. Met dit onderzoek zal hopelijk de betrokkenheid van de kijker vergroot worden en zal hiermee de mond-totmondreclame toenemen waaroor uiteindelijk de kijkcijfers ook kunnen gaan stijgen (dit wordt echter niet in dit onderzoek nader behandeld).
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
22
Beschrijving van het programma Je idool op het spoor Om een duidelijk beeld te scheppen wat voor programma Je idool op het spoor is, volgt hier onder een korte beschrijving: “In het programma Je idool op het spoor maken fans kans hun grootste droom uit te laten komen: een privéoptreden van hun grote idool. Wekelijks gaan twee koppels de strijd met elkaar aan. Tijdens een spannende speurtocht op en rond het spoor spelen zij spellen waarmee zij informatie moeten verzamelen over de geheime eindlocatie waar het optreden dezelfde dag nog plaatsvindt. Onder anderen Nick & Simon, Gerard Joling, Gers Pardoel, LA The Voices en Jeroen van der Boom zijn in het programma te zien. De presentatie wordt gedaan door Tooske Ragas en Victor Brandt. .” (SBS6.nl/jeidool-op-het-spoor) Zoals op de site wordt beschreven is het programma dus een spannende gameshow, dit is een belangrijk gegeven voor de inzet van social tv. De kijker krijgt hierdoor namelijk de kans betrokken te raken bij het programma door mee te doen met het spel. Zo zou er door middel van een app meegespeeld kunnen worden met de spellen en het raden van aanwijzingen en clous tijdens het programma, men kan meestrijden met de kandidaten of juist proberen hen beter af te zijn. Twitter zou geschikt zijn om tijdens het programma met elkaar te discussiëren over de spellen, de antwoorden en het programma zelf. Facebook biedt een platform waarop extra informatie geplaatst kan worden en waar mensen het programa kunnen volgen door te liken. Hierdoor zal de betrokkenheid bij het programma verhoogd worden en kunnen de kijkers met elkaar in contact komen. Zo ontstaat ook mond-totmondreclame, bijvoorbeeld door het delen op Facebook of het tweeten met een hashtag. Zoals in de inleiding al gezegd is is het programma Je idool op het spoor alleen passief aanwezig op Twitter, op niveau 1 Discovery, waarbij men alleen meepraat met het programma en dus niet de kans krijgt om echt actief mee te doen. Het gaat hier om een share functie, waarbij alleen gebruik gemaakt wordt van hashtag. Ook op niveau 2 Engagement is er enige activiteit, maar zelfs deze is erg laag. Ook is er nog geen Facebookpagina voor het programma en geen eigen Twitteraccount. Er is geen app in welke vorm dan ook (de verschillende vormen social media die gebruikt worden bij social tv zullen in hoofdstuk 5 nader toegelicht worden). Door het verhogen van de betrokkenheid en daarmee het verhogen naar niveau 3 Influence, kunnen de kijkers echt meedoen en invloed uitoefenen op de manier waarop zij het programma beleven, daarnaast biedt social media een nieuw platform voor reclame-inkomsten.
3.3 Conclusie MasMedia en het programma Je idool op het spoor zouden beide baat hebben bij social tv. Zowel bij MasMedia zelf als bij Je idool op het spoor worden social media nog niet optimaal ingezet. Dit onderzoek biedt hen de kans om deze trend voort te zetten in andere programma‟s. Je idool op het spoor met zijn spelelement is geschikt voor een brede doelgroep en daarmee geschikt voor social media inzet. Ook waren de kijkcijfers nog niet optimaal en via social tv is de kans groot dat deze zullen stijgen als er een volgend seizoen komt.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
4
23
Doelgroepanalyse
In dit hoofdstuk zal de doelgroep “Kijkers van het programma Je idool op het spoor” geanalyseerd worden. In dit hoofdstuk word er gekeken wat hun kenmerken, interesses en behoeftes zijn op het gebied van social media en het programma Je idool op het spoor.
4.1 Kenmerken doelgroep Het programma Je idool op het spoor heeft zich in eerste instantie gericht op de doelgroep “families” en kan gecategoriseerd worden als familieprogramma (dus alle leeftijden). De kijkers zijn gezinnen met kinderen van alle leeftijden, die op de zaterdagavond als familiebezigheid gezellig samen op de bank naar het programma kijken. Daarom is er ook gekozen voor de uitzendtijd van zaterdagavond 19.00 uur zodat de hele familie gezamenlijk het programma kan zien. Hier is voor gekozen omdat de jongere kinderen om deze tijd ook nog wakker zijn. Toen na een aantal uitzendingen bleek dat de kijkcijfers niet erg hoog waren, is er gekozen om het programma na een aantal afleveringen naar 18.00 uur te verplaatsen, op dit tijdstip was voorheen “Funniest home videos” te zien dat erg goed bekeken wordt door deze doelgroep (families). Het verplaatsen van het timeslot heeft echter maar voor een kleine stijging in kijkcijfers gezorgd. Deze doelgroep bestaat uit zeer gemengde leeftijden, een familie bestaat vaak uit een of twee ouders en kinderen waardoor het programma op alle leeftijden gericht is. Omdat er via deskresearch moeilijk informatie gevonden kan worden voor deze specifieke doelgroep wordt er hieronder een voorbeeld geschetst aan de hand van de Nederlander in het algemeen. In mei 2012 heeft een bedrijf genaamd Yellow Lemon Tree, onderzoek gedaan naar het social media gebruik in Nederland. Dit betreft dus ook onze doelgroep aangezien het programma is gericht op Nederlanders van alle leeftijden. De uitkomsten van dit onderzoek zijn weergegeven in figuur 3 (Social Media in Nederland) die terug te vinden is in bijlage VI.
Deze figuur is een infographic van het social media gebruik in Nederland. Hieruit blijkt dat Nederlanders gemiddeld het meest op Facebook zitten en daarna Hyves (Hyves daalt echter als enige in leden terwijl de rest aanzienlijk stijgt), gevolgd door respectievelijk Twitter, Linkedin en Google+. Op Facebook is iets meer dan de helft van de leden vrouw (52%), op Twitter ook iets meer dan de helft (57%) en ook op Hyves zitten meer vrouwen dan mannen (56%). Daarentegen zijn de mannen meer vertegenwoordigd op de site Linkedin (70%) en Google+ (78%). Dat betekent dat op de meest populaire social media, Facebook en Hyves, vrouwen iets actiever zijn dan mannen. Daarnaast blijkt uit het onderzoek dat maar liefst 66% van de Facebook-leden dagelijks inlogt en 50% van de Twitteraars. Hyves en Linkedin scoren daarin lager met respectievelijk slechts 20% en 10%.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
24
De leeftijdsgroepen die het meest actief zijn op social media zijn de leeftijdsgroep 40 t/m 64 jaar, gevolgd door de groep 20 t/m 39 jaar. (Bron: Socialmediasocialmedia, 2012) Aangezien de doelgroep van Je idool op het spoor families betreft, is het volgens dit onderzoek zo dat de ouders het meest actief zijn op social media, gevolgd door de oudere kinderen. Jongere kinderen zijn zelf het minst actief, maar zullen toch door de oudere huisgenoten betrokken worden bij de social media.
4.2 Interesses en behoeftes doelgroep Doordat deze doelgroep qua leeftijd sterk uiteen loopt, zijn ook de interesses erg breed. De ouders kunnen in leeftijd variëren en ook de kinderen kunnen nog klein zijn of al in de twintig. Wat dat betreft heeft dit programma een zeer uitgebreide doelgroep. Wel is het zo dat de kijker van dit programma vaak affiniteit heeft met een of meerdere artiesten die in het programma voorkomen. Ook heeft deze doelgroep interesse in spelshows en programma‟s waarbij meegespeeld kan worden om zo saamhorigheid te creëren doordat men met het hele gezin kan meedoen. Aangezien er niet veel informatie via deskresearch te vinden is over de interesses van de doelgroep zullen de interesses en behoeftes van de doelgroep wat betreft social tv en Je idool op het spoor blijken uit de interviews en panelgesprekken.
4.3 Conclusie Er kan geconcludeerd worden dat het programma Je idool op het spoor gericht is op de doelgroep familie. Dit betekent dat de doelgroep in leeftijd en interesse sterk kan variëren. Door deze uiteenlopende leeftijden en interesses zet het programma wel in op een breed publiek. Uit een onderzoek blijkt dat mensen in Nederland (alle leeftijden en dus ook de doelgroep van Je idool op het spoor) het meest actief zijn op Facebook, gevolgd door Hyves en Twitter. Wel blijkt dat het aantal leden van Hyves als enige dalende is en de leden van de andere social media zoals Facebook juist stijgen. Vrouwen blijken iets meer actief te zijn op de meest populaire social media (Facebook, Hyves, Twitter) dan mannen. De sites waar dagelijks het meest op wordt ingelogd en die dus de hoogste activiteit hebben zijn Facebook en Twitter. Duidelijk komt dus naar voren dat onder de doelgroep de social media Facebook, Hyves en Twitter het meest populair zijn. Omdat Je idool op het spoor een familieprogramma is zal de doelgroep over het algemeen samen kijken. Ook heeft de doelgroep affiniteit met een of meerdere artiesten in het programma en houdt zij van spelprogramma‟s. Verder kan er geconcludeerd worden dat er voor de doelgroepanalyse via deskresearch niet veel informatie te verkrijgen is. De kenmerken, behoeftes en interesses van deze specifieke doelgroep komen beter naar voren aan de hand van het fieldresearch. Daar zullen dan ook verdere conclusies over de wens van de doelgroep getrokken worden. (zie hoofdstuk: 7)
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
5
25
Social tv
Social tv is een verzamelnaam voor social media die kunnen worden ingezet bij tvprogramma‟s, er bestaan hierbinnen verschillende categorieën. In dit hoofdstuk zal het begrip social tv nader toegelicht worden.
5.1 Begripsafbakening: wat is social tv? Social tv en web 2.0 Social tv kan gezien worden als een online uitbouw van activiteiten die de producent om een programma heen bouwt. Het begrip social tv betekent niet zozeer alleen het sociale aspect van televisie kijken, maar meer de manier waarop een programma of zender gebruik maakt van het web 2.0. Tim O‟Reilly bedacht de term web 2.0 in 2001, hij bedoelde hiermee de ontwikkeling van internet tot een interactief medium waarop de gebruikers internet niet meer gebruiken als eenrichtingsverkeer, bijvoorbeeld het opzoeken van iets op Google, maar zelf informatie uploaden (User generated content). De belangrijkste kenmerken van web. 2.0 zijn volgens hem de gebruikers die zelf waarde toevoegen aan een platform, een lage drempel voor participatie en de flexibiliteit van applicaties. Ook social media zijn een vorm van web 2.0 omdat ze een platform bieden waarop mensen met elkaar kunnen interacteren. Hierbij is er weinig tot geen tussenkomst van een redactie, waardoor men zelf gecreëerde content vrij kan publiceren. Tevens zorgt social media voor interactie en dialoog onderling wat in het geval van tv-programma‟s zoals Je idool op het spoor weer kan leiden tot mond-tot-mondreclame, waardoor kijkcijfers verhoogd worden en men meer betrokken raakt bij het programma. (Social tv watching apart together, 2011) Op deze manier zijn televisie en social media een nieuwe vorm van media geworden; social tv. Daarbij staat social tv voor de ontwikkeling waarbij steeds meer mensen online communiceren en praten over televisieprogramma‟s. Gebruikers discussiëren hierbij onderling over de inhoud van programma‟s en zij hebben de mogelijkheid om content en interesses wat betreft tv te delen, ook is er de mogelijkheid om bijvoorbeeld te stemmen op programma‟s en daarmee invloed uit te oefenen. Dit verhoogt het gevoel van betrokkenheid bij een programma. In dit opzicht slaat het begrip social tv op het socialer worden van de televisiekijkervaring.
Second screen biedt nieuwe kansen Hand in hand met het begrip social tv gaat het redelijk nieuwe begrip “second screen”, dit staat voor het tweede scherm wat de kijker tegenwoordig tijdens het tv-kijken gebruikt. Het second screen is altijd binnen handbereik en verbonden met internet. Uit onderzoek van Stroom mediacommunicatie (Stroomviainternet, 2012) blijkt dat 81% van de respondenten tijdens het tv-kijken altijd een laptop, smartphone of tablet binnen handbereik heeft. Een
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
26
derde geeft zelfs aan bijna nooit meer tv te kijken zonder simultaan op andere schermen bezig te zijn”. (Adformatie, 2011.) Door het “second screen” is men tijdens het tv-kijken bezig met social media, maar minder aandacht voor de programma‟s betekent ook minder aandacht voor commercials. Hierdoor neemt de effectiviteit van commercials af en komen de reclame-inkomsten onder druk te staan. Door het toevoegen van social media aan een tv-programma blijft de kijker betrokken bij hetgeen hij op de televisie aan het kijken is, terwijl de reclamemaker middels een tweede weg de consument kan bereiken waardoor er winst gegenereerd wordt via een nieuwe bron van reclame-inkomsten (De Volkskrant, 2012). Ondanks het feit dat er eventueel minder geconcentreerde interesse is voor een programma door het second screen, is het zo dat er wel minder vaak wordt weggezapt tijdens reclames. Vroeger was de reclame een moment van zappen naar andere kanalen, van iets te drinken pakken of naar de wc gaan. Met de opkomst van het second screen is de reclame juist een moment om even tussendoor iets op te zoeken op het second screen, waardoor de reclames aan blijven staan. Een positief effect hiervan is dat de reclames toch soms onbewust worden waargenomen. Ook is het mogelijk dat de consument tijdens het reclameblok informatie opzoekt over een product in een reclame. Dit biedt de adverteerders nieuwe kansen. Het gebruik van een second screen wordt daarom ook aangemoedigd door programmamakers, er is een grote stijging te zien in het aantal second screen applicaties dat programma‟s aanbieden. “De onderzoeksresultaten laten zien dat 1 op de 5 respondenten recent een website, social media pagina of app van een Tv-programma heeft bezocht. Bijna 13% heeft recent nog met iemand gesproken over een programma dat zij aan het kijken waren via social media, What‟s App of SMS.” (Adformatie, 2012) Dankzij de onderlinge communicatie op social media blijft de aandacht toch bij het programma. Vooral wanneer er aandacht wordt besteed aan de inhoud van een programma in een discussie of wanneer het een app betreft waarbij men kan meedoen.
5.2 Verschillene vormen van social tv Er zijn verschillende vormen van social tv, deze zijn voor verschillende soorten programma‟s toepasbaar. Ook is er een verschil in het soort programma of het wel of niet goed werkt met social media. Uit een online artikel van Letsgosocial.nl komt onderstaande grafiek, hierin is te zien welke soorten tv-programma‟s het meest geschikt zijn voor sociale interactie:
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
27
Figuur 4: User propensity for social interaction
(Bron: Letsgosocial, 2011)
Je idool op het spoor is een spelshow (in de grafiek categorie: reality/gameshows). Volgens deze grafiek is Je idool op het spoor een programma dat hoog scoort op de sociale schaal. Daarmee zou het zeer geschikt zijn voor de inzet van social tv. Daarnaast wordt social tv op verschillende manieren toegepast, deze vormen zijn onder te verdelen in de volgende categorieën: Programma specifieke apps: deze toepassing maakt het voor de kijker mogelijk om mee te stemmen of een oordeel te geven tijdens een liveshow. Bekende voorbeelden zijn “Tap to clap” app die hoort bij de X-Factor in Amerika en in Nederland de “Thuiscoach” van The Voice of Holland. Deze apps worden vaak in eigen beheer gemaakt en geëxploiteerd door de programmamaker en/of omroep. (Thaesis, 2012)
Sociale TV gidsen: dit wordt ook wel een online tv gids of EPG (electronische programma gids) genoemd. Met deze toepassing wordt de activiteit op sociale netwerken gebruikt om
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
28
aanbevelingen aan de kijker te doen voor programma‟s en wordt hen de weg gewezen. (Thaesis, 2012)
Check-in apps: deze toepassing geeft de kijker de mogelijkheid om in te checken bij een zender of programma dat zij aan het kijken zijn. Er bestaat de mogelijkheid om met vrienden te communiceren maar ook kan er extra informatie ingewonnen worden en zijn er bijvoorbeeld prijzen te winnen. Bekende voorbeelden zijn GetGlue en het door Yahoo! overgenomen IntoNow, zij maken inchecken mogelijk op basis van wat er op dat moment in beeld is te synchroniseren. (Thaesis, 2012)
Tweede scherm dashboards: deze vorm van social tv lijkt sterk op een check-in app maar hierbij draait het om een synchronisatie met wat er op televisie te zien is. Zo kan er extra informatie opgeroepen worden en is er de mogelijkheid om de televisie te bedienen als de tv verbinding via internet verloopt. Voorbeelden zijn het Engelse Zeebox, Miso uit de Verenigde Staten en het Nederlandse Remotely.tv. (Thaesis, 2012) Customized apps: met een dergelijke app kan de kijker daadwerkelijk meedoen met het programma, deze app is speciaal gemaakt voor een bepaald programma, als de kijker deze app aanschaft bestaat er de mogelijkheid om actief mee te doen met bijvoorbeeld een spel. Een goed voorbeeld hiervan is de recent uitgekomen app van “Tussen Kunst en Kitsch”, deze biedt de kijker de mogelijkheid om zelf voorwerpen te taxeren via een laptop, tablet of smartphone. De kijker bepaalt tijdens de uitzending zelf wat de prijs van het voorwerp is dat op dat moment te zien is. Er kan tegen andere kijkers gespeeld worden via een Facebook en Twitter connectie in de app. Ook is er de mogelijkheid om tegen andere kijkers te spelen met een Facebook- of Twitter-account. Ook wordt er een scorelijst gemaakt van de best taxerende kijkers en kunnen er prijzen gewonnen worden. (Thaesis, 2012) Twitter: Twitter geeft de kijker de mogelijkheid om lid te worden van het account van een programma om zo het nieuws en dergelijke rondom dit programma te volgen. Ook biedt Twitter de mogelijkheid om door middel van hashtags # over het programma te tweeten, commentaar van anderen over het programma te lezen en met elkaar te discussiëren. Ook wordt er bij sommige programma‟s gebruik gemaakt van een live Twitterfeed, dit betekent dat er tijdens het programma tweets te zien zijn in beeld. Voorbeelden van programma‟s die hiervan gebruik hebben gemaakt zijn “The voice of Holland” en “So you think you can dance”. (Frankwatching, 2012) Facebook: door middel van Facebook krijgen de kijkers de mogelijkheid om lid te worden van een programma of te liken en dit programma te volgen. Ook is er de mogelijkheid om bijvoorbeeld via dit platform te stemmen en er is een mogelijkheid tot samen tv-kijken door te delen met je vrienden waar je naar kijkt. (Frankwatching, 2012)
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
29
Hyves: Hyves heeft in principe dezelfde functie als Facebook, men kan lid worden van een programma en het programma volgen. Uit onderzoek van Newcom research blijkt echter dat Hyves steeds minder populair wordt en dus ook minder vaak ingezet wordt bij social tv.
Figuur 5: inventarisatie van initiatieven op het gebied van social tv
(Bron:Thaesis, 2012) ) Figuur 5 maakt inzichtelijk hoe deze programma‟s gepositioneerd kunnen worden ten opzichte van hun mate van betrokkenheid en mogelijkheid tot inbreng van eigen content. Sommige apps zoals de X-Factor app “Tap to clap” geven volledige controle over een programma en zijn een verrijking voor het programma. Een social network zoals Facebook is daarentegen meer een aanvulling op een programma en geeft verder geen volledige controle maar hangt wel op de rand van samenwerking doordat men kan delen en liken. Twitter heeft verder geen integratie met het programma, men kan geen invloed uitoefenen zoals bij een app (zoals die van TVOH of X-Factor). Ook is Twitter een verrijking voor het programma, het is niet zozeer een aanvulling zoals Facebook, omdat er bijvoorbeeld extra informatie te vinden is, maar er is wel mogelijkheid tot interactie met anderen.
Vormen van social tv die geschikt zijn voor Je idool op het spoor Voor het programma Je idool op het spoor zijn sommige vormen van social tv wel geschikt en andere niet. De vormen: programma-specifieke apps, digitale tv gidsen en tweede scherm dashboards zijn niet geschikt. Dit omdat programma-specifieke apps gericht zijn op
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
30
liveshows (denk aan de The voice of Holland app), digitale tv gidsen niet speciaal gericht zijn op een programma en dus niet specifiek voor dit programma ontwikkeld kunnen worden en tweede scherm dashboards ook niet programma-specifiek en dus ongeschikt zijn. Dan blijven er nog de andere vormen over die mogelijk toegepast zouden kunnen worden voor het programma Je idool op het spoor: check-in apps, customized apps, Twitter, Facebook & Hyves. Hieronder zal respectievelijk, per geschikte social tv vorm, worden beschreven waarom, en in welke mate deze geschikt zijn om in te zetten bij het programma Je idool op het spoor:
Check-in apps: dit soort apps zijn voor elk programma bruikbaar aangezien het heel toegankelijk is voor de kijker. Zij checken in bij een programma en laten daarmee meteen zien wat zij kijken. Ook voor Je idool op het spoor kan dit een geschikte app zijn. Het biedt echter niet veel andere opties dan alleen het inchecken en is wat dat betreft vrij saai voor de doelgroep.
Customized apps: dit soort applicatie is uitermate geschikt voor Je idool op het spoor. Zoals al eerder is behandeld, betreft het een spelprogramma, dit soort programma‟s zijn uitermate geschikt voor een customized app aangezien deze de mogelijkheid biedt om de kijker te laten meespelen en meedenken met het programma.
Twitter: Twitter is geschikt omdat men tijdens het programma over het programma kan discussiëren, ook voor Je idool op het spoor is dit interessant. Men kan zo over zijn idool praten, over de opdrachten en over de kandidaten. Dit creëert saamhorigheid en betrokkenheid.
Facebook: Facebook is een geschikt platform voor Je idool op het spoor omdat hier niet alleen makkelijk deel aan genomen kan worden door het programma te liken, maar ook omdat er op de Facebookpagina meer informatie en nieuwtjes kunnen staan. Ook is er de mogelijkheid om op Facebook te adverteren (tweede bron van reclame-inkomsten). Hyves: Hyves zou dezelfde functie kunnen vervullen als Facebook, er zou voor beide sites of een van de twee gekozen kunnen worden, maar uit onderzoek blijkt dat Hyves steeds minder populair wordt dan Facebook. In dit onderzoek zal niet nader gesproken worden over de andere, voor Je idool op het spoor ongeschikte, vormen van social tv. Dit omdat deze niet inzetbaar zijn voor dit programma. Deze zullen ook niet in het fieldresearch ter sprake komen.
Redenen om social tv toe te passen De belangrijkste redenen waarom social media worden ingezet bij tv-programma‟s staan in onderstaande figuur weergegeven:
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
31
Figuur 6: Redenen om social media te gebruiken
(Bron: Marketingfacts, 2012)
Bovenstaande figuur 6 maakt inzichtelijk dat het bij social tv vooral draait om de extra informatie die social media biedt en dat ook het meedoen aan een wedstrijd een belangrijke reden is om social media tijdens een programma te gebruiken. Voor het programma Je idool op het spoor is het belangrijk om te weten welke redenen er zijn voor het gebruik van social media. Zo kan er ingespeeld worden op de vorm van social tv die ingezet kan worden. Uit deze tabel blijkt dat er dus meer informatie over het programma gevonden moet kunnen worden en dat het wedstrijdelement belangrijk is. Ook staat interactie hoog op de lijst. Dit zou goed naar voren komen in een Facebookpagina (meer info, makkelijk toegang door liken) en het spelelement kan in een customized app worden verwerkt. De interactie kan plaatsvinden op zowel Facebook als de app en ook Twitter biedt veel mogelijkheid tot interactie. Op basis van deze gegevens zou een customized app het hoogst scoren.
5.3 Social tv als tweede bron voor reclame-inkomsten Het doel van dit onderzoek is door het inzetten van social tv de betrokkenheid van de kijkers van het programma Je idool op het spoor te verhogen. Als zij zich meer betrokken voelen bij het programma zijn zij meer geneigd om het programma trouw te blijven (klantbinding) en dus ook dit programma te blijven volgen.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
32
Een gevolg van het toepassen van social tv zal zijn dat de kijkers gaan zorgen voor mondtot-mondreclame. Er zal zowel offline als online op social media over het programma gesproken worden, wat aandacht genereert. Doordat zij de bestaande kijker hiermee aan zich binden, zal dit ervoor zorgen dat zij nieuwe kijkers aantrekken doordat zij mond-totmondreclame maken voor het programma en de toegepaste social media. Maar ook kunnen de reclame-inkomsten via deze weg gespreid worden, er wordt hiermee op de toekomst ingespeeld. Reclamemakers kunnen nu ook via de social media de doelgroep bereiken. Tegenwoordig is het probleem dat het second screen zo dichtbij is dat men totaal geen aandacht meer besteedt aan de reclames op televisie. “Doordat kijkers steeds meer tijd doorbrengen op hun smartphone en laptop tijdens het tvkijken, is het voor programmamakers noodzakelijk dat ze de aandacht terughalen. Als dat niet lukt, kunnen reclame-inkomsten onder druk komen te staan.” (Volkskrant, 2012) Veel adverteerders werken al aan communicatiestrategieën buiten de reclame op tv om. Heineken heeft bijvoorbeeld in samenwerking met de Champions League een second screen toepassing genaamd “Starplayer” waarbij kijkers tijdens een Champions League wedstrijd mee kunnen gokken over de afloop van een aanval en de wedstrijd. Men wordt daarbij beloond met punten als iets goed is voorspeld. Een voordeel hiervan is dat de kijker betrokken blijft bij hetgeen hij op televisie ziet, maar tegelijkertijd staan zij in contact met de adverteerder. Dit is een win-winsituatie aangezien het programma de interesse en betrokkenheid vasthoudt en zelfs verhoogt en men daarnaast ook de mogelijkheid heeft om reclame te maken met een social tv toepassing. Er is bijvoorbeeld ook de mogelijkheid om in een customized app reclame pop-ups toe te voegen of zoals in het voorbeeld een samenwerking met de hoofdsponsor te creëren. Zo komt de reclamemaker middels een tweede weg in contact met de kijker, wat resulteert in een nieuwe bron van reclame-inkomsten voor het programma. Op basis van een exploratieve analyse naar social tv ziet adviesbureau Thaesis de volgende mogelijkheden voor adverteerders bij het inzetten van social tv:
Verrijking van de beleving van een live-programma door middel van social tv Social tv wordt vaak gezien als “de redder van live televisie”, dit is daarmee de duidelijkste directe opbrengst. Door de toevoeging van social media aan een programma ontstaat er een meerwaarde. Bestaande kijkers zullen langer kijken en vaker kijken omdat zij zich meer betrokken voelen en zo zullen zij ook binnen hun eigen sociale netwerk meer kijkers naar het programma of de herhaling van het programma lokken. Nieuwe vormen van adverteren, marketing en social commerce Hierbij kan gedacht worden aan in-program advertising. Er ontstaat een verhoogde interesse en betrokkenheid doordat men bijvoorbeeld door in te checken bij een programma goodies kan krijgen en er soms zelfs muzieknummers of meubels uit een programma besteld kunnen worden. Soms kan de kijker door het meespelen met een app ook prijzen winnen. Deze vormen van social tv zorgen voor een nieuwe bron van reclame-inkomsten doordat adverteerders zich kunnen aanbieden via social media. “Deze en andere vormen
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
33
van social commerce zorgen voor hogere marges op basis van een onderscheidende propositie naar adverteerders en retailers die complementair is aan het huidige business model voor televisie.” (Thaesis,2012) Discovery Dit bestaat uit online sociale aanbevelingen naar andere programma‟s en videomateriaal. Deze aanbevelingen van anderen vindt de kijker vaak meer betrouwbaar omdat het van andere consumenten komt. Hierdoor ontstaat er meer bereik en een nieuwe inkomstenbron door de gedeeltelijke regie over het keuzeproces van de kijkers. (Thaesis, 2012)
Social Media metrics Op basis van de gegenereerde sociale data is er de mogelijkheid om getallen en gegevens op te vragen van de consument. Zo kan er inzicht gegeven worden in hoe televisie beleefd wordt. “Een onderzoek door o.a. Nielsen heeft een significante relatie gevonden tussen de „social buzz‟ voor een programma en een verhoging van de kijkcijfers, en dit getal meteen omgedoopt tot de „buzz –to-rating‟ ratio. Er zijn tal van potentiële opbrengsten te bedenken op dit gebied. Deze inzichten zijn de basis voor nieuwe manieren om bereik te genereren, adverteerders beter te bedienen en andere verdienmodellen werkend te krijgen.” (Thaesis, 2012)
Wat dat betreft lijkt het inzetten van social tv vooral voordelig voor het programma. Een voordeel van het inzetten van social media voor tv is het feit dat dit de kijker meer betrokken maakt door de lage drempel en eigen inbreng bij programma‟s. Ook geeft het de mogelijkheid tot een nieuwe bron van reclame-inkomsten. Verder zijn er geen grote nadelen wat betreft de inzet van social tv voor dit programma. Het is alleen zo dat er tijd en geld in gestoken moet worden om de sociale toepassingen op te zetten en draaiende te houden.
5.4 Conclusie Social tv kan gezien worden als een online uitbouw van activiteiten die de producent om een programma heen bouwt. Het begrip social tv betekent niet zozeer alleen het sociale aspect van televisie kijken, maar meer de manier waarop een programma of zender gebruik maakt van het web 2.0. Hand in hand met het begrip social tv gaat het redelijk nieuwe begrip “second screen”, dit staat voor het tweede scherm dat de kijker tegenwoordig tijdens het tvkijken gebruikt. Er zijn verschillende vormen van social tv, deze zijn voor verschillende soorten programma‟s toepasbaar. Enkele voorbeelden zijn customized apps, in-check apps en social media als Facebook en Twitter. Ook biedt social tv een tweede bron van reclameinkomsten, reclamemakers kunnen nu ook via de social media de doelgroep bereiken. Social tv geeft hen de mogelijkheid de doelgroep via een tweede weg te bereiken.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
6
34
Concurrentieanalyse
Tegenwoordig worden social media steeds vaker ingezet bij tv-programma‟s, zo zijn er al enkele zeer succesvolle programma‟s geweest die social tv hebben ingezet. In dit hoofdstuk zullen de successen van de concurrenten, zowel binnen- als buitenlandse programma‟s, besproken worden.
6.1 Nederlandse programma’s In Nederland is social tv steeds meer in opkomst, er zijn al enkele programma‟s die social tv met succes hebben ingezet. In deze paragraaf worden een aantal voorbeelden van de meest succesvolle programma‟s gegeven. So you think you can dance Met deze app heeft de kijker de mogelijkheid om tijdens het programma op zijn favoriet te stemmen. Zo raakt de kijker nog meer betrokken bij deze danswedstrijd. Naast het stemmen kunnen de kijkers ook het laatste videonieuws bekijken en is er de mogelijkheid om behind the scenes video‟s te kijken. Ook biedt de app de mogelijkheid om voor, tijdens de reclame onderbrekingen en na de show in realtime de live backstageshow te bekijken. Deze app is volledig geïntegreerd met social media (Facebook en Twitter), zo kan de kijker zijn mening geven over het programma en deze delen met anderen die het programma volgen. Vervolgens zijn deze Twitter comments weer live te zien op tv. Binnen de app kan de gebruiker zien wie er op dat moment ook gebruik maakt van de app en is er de mogelijkheid om met elkaar te chatten. (RTL, 2011)
Figuur 7: Voorbeeld So you think you can dance app.
(Bron: Letsgosocial, 2011)
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
35
X-Factor De succesvolle talentenjacht X-Factor heeft ook een social tv app genaamd “De Heartbeat of X-Factor”. De app is bedoeld om de belevenis van de kijker nog intenser te maken doordat de kijker live de hartslag van de kandidaten kan volgen. Dit is een zeer goed voorbeeld van hoe social media is ingezet om het tv-kijken te verrijken. Daarnaast biedt de app ook een integratie met Facebook en Twitter en kan er ook videomateriaal en andere info gevonden worden. Figuur 8: Voorbeeld van de X-Factor Heartbeat app
(Bron: Frankwatching, 2011)
Topchef De Topchef app biedt de kijkers de mogelijkheid om tijdens de uitzending live mee te praten via de app. Ook bestaat er de mogelijkheid om te chatten met de chefs die het programma presenteren via Twitter. Via de app kan de kijker ook iedere dag aangeven wie zij de beste chef vinden en kunnen zij gerechten beoordelen. Daarnaast is er ook weer een toegang tot exclusief beeldmateriaal van het programma. (RTL, 2011)
De Wereld Draait Door De Wereld Draait Door heeft social tv toegepast door de kijker een platform aan te bieden waar zij via internet de uitzending live kunnen volgen en tegelijkertijd kunnen praten over wat ze zien. Op dit platform zijn de kijkers ingelogd met hun Facebook account. Door middel van een live-chat mogelijkheid via Facebook kunnen zij reacties plaatsen die vervolgens op het DWDD account komen te staan. Zo ontstaan er realtime conversaties die weer leiden tot een verhoogde betrokkenheid en mond-tot-mondreclame. Daarnaast geeft het de kijker een soort macht en mening. (Frankwatching, 2011)
The Voice of Holland Een voorbeeld van deze ontwikkeling is het Live Rating-systeem dat is gebruikt bij de talentenjacht The Voice of Holland. Voor het eerst in de televisiegeschiedenis kunnen kijkers
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
36
hun mening laten horen over een optreden en/of artiest. Dit is mogelijk via internet, smartphones of andere mobile devices. De mening van de kijker wordt gemeten door een lijngrafiek en live getoond. Ook bij deze ontwikkeling levert de kijker een groot aandeel aan de content van een programma. Door al deze nieuwe mogelijkheden zou je denken dat we in Nederland voorop lopen op het gebied van interactieve tv, maar toch is dit niet zo. Volgens Jeroen Elffrich van Ex Machina zijn Amerika en vooral Engeland landen die nog ver op ons voorlopen. “Met The Voice of Holland hebben we een goede start gemaakt, maar de zenders in Nederland zijn nog erg terughoudend”, aldus Jeroen. (Frankwatching, 2012) Tussen Kunst & Kitsch Een goed voorbeeld van de inzet van social tv en de mogelijkheid tot meedoen is de recent uitgekomen app van Tussen Kunst & Kitsch. Deze biedt de kijker de mogelijkheid om zelf voorwerpen te taxeren via een laptop, tablet of smartphone. De kijker bepaalt tijdens de uitzending zelf wat de prijs van het voorwerp is dat op dat moment in de uitzending te zien is. Er kan tegen andere kijkers gespeeld worden via een Facebook- en Twitter-connectie in de app. Men kan tegen andere kijkers spelen met een Facebook- of Twitter-account. Ook wordt er een scorelijst gemaakt van de best taxerende kijkers en kunnen er prijzen gewonnen worden. De kijker is op deze manier echt betrokken bij het programma. (AVRO, 2012)
Wie is de Mol? De Wie is de Mol? app biedt de kijker de mogelijkheid om de uitzending live te bekijken op tablet en smartphone. De kijker kan wederom extra informatie opvragen over deelnemers en opdrachten. Daarnaast is er de mogelijkheid om via de website aan te geven wie volgens de kijker de mol is en wordt hiermee een overzicht gemaakt van de stemmen van heel Nederland. Ook maakt Wie is de Mol? veel gebruik van Facebook en Twitter om de kijker een plek te bieden om met elkaar te discussiëren over wie de mol is. In dit geval is dit erg bevorderlijk voor de betrokkenheid bij het programma omdat het vinden van de mol ook afgelopen seizoen weer een grote hype was op social networks. Wie is de mol? is net als Je idool op het spoor een programma met een spelelement waarbij de kijker kan meedoen en meedenken. Dit is daarom een goed voorbeeld van het succesvol inzetten van social tv voor een spelprogramma. (Letsgosocial, 2011)
Heineken Star Player Deze app biedt de kijker de mogelijkheid om realtime voorspellingen te doen over een Champions League wedstrijd die op dat moment gaande is. Deze app synchroniseert automatisch met de wedstrijd-tijd en daagt de kijker uit door hem steeds relevante voetbalvragen te laten beantwoorden. Ook kan er gewed worden op wanneer er gescoord wordt, als dit goed geraden is, verdien je punten. (Letsgosocial, 2011)
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
37
Figuur 9: Voorbeeld Heineken Starplayer app
(Bron: Letsgosocial, 2011) Naar aanleiding van de bovengenoemde voorbeelden kan er gesteld worden dat het bij succesvolle programma‟s vaak gaat om een combinatie van social media platformen zoals Facebook en Twitter die geïntegreerd worden in een customized app. In deze customized app kan de kijker daarnaast ook nog extra informatie en exclusief materiaal bekijken. Het is duidelijk dat een customized app over het algemeen het beste scoort als social tv toepassing in Nederland en dit soort app de betrokkenheid bij het programma ook het meeste verhoogt. Daarnaast is het wel zo dat er bij een succesvolle social tv toepassing altijd een Twitter en Facebook account van het programma is, ongeacht of dit nu wel of niet wordt geïntegreerd in een app. Essentieel voor een goede social tv toepassing voor een programma in Nederland is dus het bekend zijn met Facebook en Twitter, deze social media zijn laagdrempelig en kunnen daarnaast eenvoudig verwerkt worden in een customized app.
6.2 Buitenlandse programma’s Ook in het buitenland worden social media ruim ingezet bij televisieprogramma‟s. Enkele succesvolle voorbeelden van social tv in het buitenland zullen hieronder puntsgewijs besproken worden.
Free Speech: dit is een live programma van de BBC. In dit programma krijgen de kijkers de mogelijkheid om via een platform genaamd de “power bar” via Twitter hun mening te geven tijdens het programma. Zij hebben de mogelijkheid om onderwerpen wel of niet goed te keuren waardoor er daadwerkelijk invloed is op de inhoud van het programma. (Wikipedia,2012)
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
38
Up for Hire: ook een programma van de BBC. Dit programma integreert social media in de show door een gigantische display in de studio te plaatsen waar het commentaar van de kijker op te zien is via tweets. De kijkers geven hun commentaar op de inhoud en de presentatoren gebruiken deze content weer in het programma. (Wikipedia,2012) Rette die Million!: een programma van het Duitse ZDF. Zij geven de kijker de mogelijkheid om tijdens de show dezelfde vragen te beantwoorden die op dat moment ook aan de kandidaat op tv gesteld worden. Deze show duurt maar liefst twee uur en laat de kijker op deze manier echt actief meedoen. (Perzonalizemedia, 2012) Top gear: een bekend Engels programma over auto‟s. Dit programma heeft een Facebookpagina die geïntegreerd is in de website. Na elke uitzending posten zij videomateriaal op deze Facebookpagina. Fans van het programma liken deze pagina en worden hiermee op de hoogte gehouden. (Perzonalizemedia, 2012)
American idol: deze Amerikaanse talentenjacht geeft de kijker de mogelijkheid om via de Facebookpagina van het programma gratis te stemmen op hun favoriete kandidaat. Heit feit dat deze optie een gratis alternatief is voor het normaal betaalde sms‟en en bellen trekt veel mensen naar de Facebookpagina. (Perzonalizemedia, 2012)
The Voice: de Amerikaanse versie van het oorspronkelijk Nederlandse format. Deze show zet social media in door de jury tijdens de show tweets te laten posten op Twitter. Deze tweets waren op tv live te zien onderin het scherm. (Hollywoodreporter, 2012) Glee: een zeer populaire Amerikaanse dramaserie. Deze serie heeft een second screen e
platform gecreëerd voor hun 3 seizoen. (Hollywoodreporter, 2012) Ook in het buitenland is te zien dat veel programma‟s gebruik maken van social tv, zij zetten net als bij de Nederlandse programma‟s vaak een customized app in. Ook is er te zien dat Facebook en Twitter ruimschoots worden ingezet, vaak is er de mogelijkheid om te stemmen via deze sociale media of mee te doen met de spellen en het programma. Ook is er vaak tijdens het programma een social media toevoeging doordat bijvoorbeeld de tweets van de kijkers live op beeld te zien zijn.
6.3 Conclusie Zowel in binnen- als buitenlandse programma‟s is de inzet van social tv steeds vaker te zien. De programma‟s hebben allen op eigen wijze een social tv toepassing gecreëerd die geschikt is voor het programma. Duidelijk is dat de meeste programma‟s een customized app inzetten, vaak is er daarnaast nog een Twitter- en Facebook-account of er is een combinatie gemaakt van meerdere social media.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
7
39
Resultaten kwalitatief onderzoek
In dit hoofdstuk worden de resultaten van het kwalitatieve onderzoek besproken. De in dit hoofdstuk weergegeven quotes zijn letterlijk overgenomen uit de gesprekken met respondenten. De gesprekken met respondenten zijn uitgeschreven en zijn terug te vinden in de bijlagen.
7.1 Verloop van dataverzameling en respons Voor dit onderzoek is allereerst een panelgesprek gehouden, het doel van dit gesprek was erachter te komen wat de mening is van de doelgroep wat betreft social tv en hoe zij social tv toegepast willen zien worden bij het programma Je idool op het spoor. Daarna zijn er interviews gedaan met de doelgroep om hier dieper op in te gaan. Uit deze resultaten is een concept gekomen wat weer is voorgelegd in het tweede panelgesprek, waar de respondenten feedback konden geven op het concept. De respondenten voor dit onderzoek zijn gevonden aan de hand van Twitterberichten met de hashtag #jeidoolophetspoor. Deze respondenten zijn vervolgens benaderd om mee te doen aan dit onderzoek. Via deze respondenten zijn er door middel van snowballsampling weer respondenten verzameld (de respondent nodigt een kennis uit die ook binnen de doelgroep valt). Na het versturen van uitnodigingen was een aantal mensen bereid om mee te doen. Er was echter nog ruimte voor meer mensen en deze zijn gevonden via het databestand van MasMedia. Hierin staan e-mailadressen van mensen die bijvoorbeeld ooit in het publiek hebben gezeten bij een programma van MasMedia. In mijn uitnodiging vroeg ik allereerst of men Je idool op het spoor had gezien en vervolgens of zij wilden meedoen aan het onderzoek.
7.2 Resultaten panelgesprek 1 Het eerste panelgesprek is gehouden aan de hand van de onderstaande topiclijst.
Topiclijst panelgesprek 1: -
social media social media & tv second screen interesses social tv behoeftes social tv voorkeuren Je idool op het spoor wensen & behoeftes social tv Je idool op het spoor voorkeuren verhoging betrokkenheid
Het uitgeschreven panelgesprek 1 is te vinden in bijlage I. De resultaten uit het panelgesprek:
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
40
Uit het panelgesprek kwam naar voren dat alle respondenten actief waren op social media, opvallend was dat bijna alle respondenten ook Facebook gebruiken. Daarnaast gebruiken veel van hen ook andere social media zoals Twitter, Hyves en Linkedin. De social media die zij het meest gebruiken zijn vooral Facebook en in mindere mate Twitter en Linkedin. De reden dat zij op social networks zitten is voor de meeste respondenten omdat zij hier famillie en vrienden en relaties onderhouden. Zoals de respondenten dit zelf zeiden: Emilie: “Ik gebruik Twitter en Facebook. Twitter, omdat ik het heel interessant vind om de dagelijkse activiteiten van bekende mensen te volgen en om constant op de hoogte te blijven van wat er in de wereld gebeurt door de ogen van "gewone mensen". Facebook om op de hoogte te blijven van de bezigheden van mijn vrienden en om op de hoogte te blijven van de nieuwe updates van mijn favoriete merken en websites.” Davy: “Facebook, Instagram en Tumblr. Facebook zodat ik op de hoogte blijf wat mijn vrienden en familie doen en dat ik dingen met hun kan delen. Instagram en Tumblr zijn meer om mijn creativiteit te uiten.” Abel: “Facebook & LinkedIn. Facebook is belangrijk omdat ik op die manier veel met vrienden in contact blijf. LinkedIn is bij mij vooral voor zakelijk gebruik. Eventuele banen of carrière mogelijkheden.”
Daarnaast bleek uit het panelgesprek dat niemand bekend was met het begrip second screen, na een uitleg over het begrip gaven bijna alle respondenten aan dat zij inderdaad vaak gebruik maken van een second screen: Florianne: “Ik zit vaak om mijn mobiele telefoon tijdens het tv-kijken, soms mag ik wel eens op de tablet van mijn vader.” Anita: “Ja, ik gebruik een second screen als ik tv kijk. Bijvoorbeeld om een film te beoordelen via de app IMDB of om te kijken wat mensen vinden van een live televisieprogramma. Ik heb een programmagids op mijn televisie, maar het komt vaak genoeg voor dat ik tijdens het tv-kijken een speciale app open om te kijken wat er nog meer op televisie is of wat er nog komt met beschrijving van het programma.”
Het blijkt dus dat het second screen onder de doelgroep vaak gebruikt wordt, ook al kenden zij deze term niet waren zij hier onbewust wel mee bezig. Daarna ging het gesprek verder over social tv, hier kwam uit naar voren dat sommigen van hen hier wel eens gebruik van maken. Anderen gaven aan hier geen interesse in te hebben of er tot nu toe nog geen gebruik van te hebben gemaakt, maar het leek hen wel interessant. Anita: “Ik lees wel wat anderen vinden van bijvoorbeeld Hollands Got Talent, maar ik doe niet zelf mee aan het daadwerkelijk gericht twitteren tijdens een programma. Of met het doel om mijn tweet op televisie te krijgen. Ik zoek wel met hashtags op Twitter doelgericht naar
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
41
programma‟s. Dat doe ik dan bijvoorbeeld bij The Voice. Maar meer shows zoals deze volg ik niet.” Emilie: “Nee, het kost vaak geld en daarom is het voor mij onaantrekkelijk. Als het gratis is, heb ik niet echt de behoefte om mijn mening op tv te krijgen. Dit is echt iets voor fans en ik ben geen persoon die "fan" is.”
Het blijkt wel dat er interesse is voor social tv bij deze respondenten, maar niet alle respondenten maken er ook daadwerkelijk gebruik van. Degenen die wel eens gebruik maken van een social tv toepassing geven aan dit te doen omdat het leuk is mee te kunnen doen met een programma. Ook hier zien wij de neiging tot participatie weer terugkomen. Zoals respondent Florianne aangeeft: “Het is leuk omdat je tijdens het programma met zo‟n app een beetje mee kan doen zegmaar, dat maakt het programma wel leuker denk ik.” De respondenten gaven aan het moeilijk te vinden om te zeggen of zij zich per se meer betrokken zouden voelen bij een programma door de toevoeging van social tv. Wel zeiden veel van hen dat de toevoeging een programma leuker en interessanter maakt wat er op neer kan komen dat zij ook meer betrokken zouden zijn. Don: “Ja in principe wel aangezien je actief bezig bent met het programma en dus betrokken bent in een discussie op Twitter bijvoorbeeld. Zo ben je betrokken bij de inhoud van een programma.”
Alle respondenten hebben het programma Je idool op het spoor gezien. Dit lag zo rond de 4 keer. Sommigen hadden het programma slechts 1 keer gezien en anderen 5 keer. Zij gaven aan het programma leuk te vinden omdat er een spelelement in zit en omdat de idolen leuk zijn. Daarnaast willen zij graag zien wie er wint en is het voor hen een spannend programma: Anita: “Het wedstrijd element. De spanning die het spel met zich meebrengt. Ik was bij het kijken van Je idool op het spoor geboeid tot het einde. Het is even je verstand op nul en lachen bij dit programma.” Emilie: “Het spel is spannend en ook de uiteindelijke prijs is leuk! Het is een leuk nieuw idee die openbaar vervoer op een leuke manier aan het publiek laat zien. Normaal gesproken associëren we treinen met werk en stress, maar nu ook met spel.”
Op de vraag of zij bekend waren met de online game van Je idool op het spoor antwoordden zij allen met nee. Het was opvallend dat geen van de respondenten hier bekend mee is. Alle respondenten gaven aan dat zij het leuk zouden vinden als Je idool op het spoor ook gebruik zou gaan maken van social tv, of zij konden het nut hiervan inzien: Davy: “Goed, zorgt er misschien wel voor dat de kijker blijft hangen.” Don: “Ja dat lijkt me ook goed, het zorgt er voor dat de kijker meedoet.” Esther: “Leuk voor mensen die het gebruiken, ik zou het op zich meer zien als iets voor de jeugd.”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
42
De meningen over de soorten social tv die de respondenten graag zouden terugzien bij het programma Je idool op het spoor waren verdeeld, maar ook vaak hetzelfde. De meeste van hen gaven aan dat het in ieder geval een combinatie moet worden van meerdere. Daarbij kozen de meesten voor een app gecombineerd met Facebook en/of Twitter: Florianne: “ Ja ehh ik denk dus een app, dat je dan bijvoorbeeld ook met de spellen kan meedoen tijdens het programma enzo en dat je dan iets met de bekende Nederlanders kan doen zegmaar chatten ofzo. En ook een Facebook of Hyvespagina is altijd leuk.” Don: “Ik zou Twitter inzetten, dit is makkelijk en je kunt de mening van anderen lezen en zelf je mening geven over het programma. Dat vind ik persoonlijk meestal het leukst. Een app zou ook interessant kunnen zijn ja.” Emilie: “Een live Twitterstream lijkt me leuk! Dat je kunt reageren op kandidaten en/of dat je als fan iets kan twitteren naar het idool. Dan is de kans groter dat ze het lezen!” Abel: “Je zou eraan kunnen denken om bijvoorbeeld de kijkers via Twitter en Facebook een spel te laten bedenken. Wat de deelnemers moeten gaan uitvoeren.” Davy: “Je kan meestal je Hyves, Twitter en Facebook aan elkaar linken dus ik denk dan wel een combinatie. Ik zou het dan leuk vinden als je mee kon doen met de opdracht die de kandidaten doen op een app of zo.”
Op de vraag hoe zij de inzet van social media voor zich zagen, qua uiterlijk e.d., antwoordden de respondenten vaak dat de social media toepassing toegankelijk en voor alle leeftijden moet zijn en in de huisstijl van het programma. Het belang van een simpele toepassing geschikt voor jong en oud kwam hieruit naar voren. Emilie: “Eenvoudig, duidelijk, helemaal in de stijl van het programma en met dagelijkse updates.” Abel: “Ik zou aan een moderne maar wel snel en simpel uit te voeren toepassing denken.” Don: “Voor Twitter is er gewoon een standaardvorm, wel zou je een balk met tweets tijdens het programma kunnen laten lopen. De app moet inderdaad toegankelijk en in de huisstijl zijn.” Jim: “Dat je lid kan worden van de Facebook en Hyvespagina en dat daar dan nieuws op komt te staan over het programma, en dan inderdaad met dezelfde kleuren en zo”. Over de vraag of zij zich door de toepassing van social media meer betrokken zouden voelen waren de meningen verdeeld. Sommigen zeiden hier niet meer betrokken door te raken terwijl anderen juist wel. Een enkele gaf aan het moeilijk te vinden dit vooraf aan te geven en zou het eerst zelf willen ondervinden. Tot slot gaf de meerderheid van de respondenten aan dat als er social media aan het programma Je idool op het spoor toegevoegd zou worden, zij hun vrienden eerder zouden aanraden naar dit programma te gaan kijken en de social media te gebruiken.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
43
7.3 Resultaten interviews Er zijn zeven interviews afgenomen met respondenten uit de doelgroep, de respondenten zijn allen telefonisch of face-to-face geïnterviewd. De uitgeschreven gesprekken zijn terug te lezen in bijlage II.
Uit de interviews is gebleken dat alle respondenten op een of meerdere social media actief zijn. Opvallend is dat alle respondenten die hebben meegedaan aan de interviews een Facebook account hebben en alle respondenten hebben aangegeven ook het meeste gebruik te maken van Facebook. Zoals respondent Dibbes Verbeek in het interview aangeeft: “Zelf gebruik ik Facebook het meest. Twitter ben ik onlangs mee gestopt omdat er een soort van norm is dat je elk uur een tweet stuurt, dat vond ik wat overdreven. Hyves heb ik niet meer, daar ben ik 3 jaar geleden al mee gestopt. Dit omdat Hyves een imago probleem heeft, het lijkt dat het op jongeren tot en met 18 jaar is gericht. Linkedin begin ik steeds meer te gebruiken, dit omdat het je netwerk vergroot. Daarnaast heb ik een blauwe maandag Foursquare gebruikt maar dat vond ik totaal nutteloos.” Ook de andere respondenten geven hun voorkeur voor Facebook aan, ook Twitter en Hyves komen ter sprake: Linde Dorenbos: “ Ik gebruik Facebook, Twitter, Skype en MSN.” Hans de Kam: “Facebook en Hyves gebruik ik veel. Op Twitter zit ik nooit maar ik heb het wel en ik heb geen Linkedin account.” Simone Kok: “Ik gebruik voornamelijk Facebook, en ik heb ook Hyves maar dat gebruik ik niet meer. O ja en Instagram is dat ook social media? Nee hè? Ik heb ook een Twitteraccount maar daar zit ik niet meer vaak op.” Lucia Danser: “Facebook gebruik ik het meest, met een iPhone kun je de hele dag je Facebook even checken en dat doe ik ook regelmatig.” Naast Facebook maken ook veel respondenten gebruik van Twitter en een enkel geeft aan ook andere social media te gebruiken zoals MSN en Linkedin. Maar Facebook en Twitter komen toch als het populairst naar voren. Ook is er duidelijk te zien dat de jongere respondenten nog gebruik maken van Hyves, de oudere respondenten geven aan hier geen gebruik meer van te maken, Hyves verliest duidelijk aan populariteit ten opzichte van Facebook. De jongste respondent Lars de Leeuw van 13 jaar zegt dan ook: “Ik gebruik het meeste Hyves, maar nu steeds vaker Facebook, Twitter gebruik ik heel weinig. Hyves vind ik vooral leuk omdat hier al mijn vrienden ook op zitten, maar steeds meer gaan over naar Facebook.” Wat dat betreft is het voor Je idool op het spoor dus een verstandige keuze om ook een Facebookpagina aan te maken om de doelgroep gemakkelijk te bereiken, aangezien er op Facebook mensen van alle leeftijden zitten en de doelgroep zich hier dus bevindt. Ook is het een eenvoudige manier van communicatie volgens de respondenten. Daarnaast is ook Twitter een goede optie omdat ook een groot deel van de doelgroep zich hier bevindt. Als we vervolgens gaan kijken naar de ervaringen van de respondenten met social tv zien we dat sommige respondenten hier al mee bekend zijn en er ook al gebruik van hebben gemaakt. De meesten hebben wel eens een customized app of Twitter gebruikt.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
44
Lars de Leeuw: “Ja ik heb wel eens de ThuisCoach app van The Voice of Holland gebruikt, we keken dit altijd met mijn ouders samen en mijn vader had de app op zijn iPad gezet.” Dibbes Verbeek: “Ja, Twitter gebruik ik vaak tijdens tv-programma‟s, dit vind ik de beste vorm om kort een mening te geven over iets wat je ziet op tv.” Enkele respondenten geven aan hier nog nooit gebruik van te hebben gemaakt en er ook geen interesse in te hebben. Zoals Marjolein de Bruin: “Nee eigenlijk heb ik nog nooit social media gebruikt tijdens het tv-kijken, ik weet wel dat die dingen bestaan maar het was voor mij nooit aantrekkelijk genoeg.” En Lucia Danser: “Nee nog nooit, ik weet wel dat er zulke social media dingen voor tv bestaan.” Wel is het zo dat als de respondenten een social tv toepassing hebben gebruikt, zij dit vooral hebben gedaan omdat zij het leuk vinden om mee te doen met een programma en zo het gevoel hebben erbij betrokken te zijn. Maar ook omdat het hun de gelegenheid geeft hun mening te geven. Lars de Leeuw: “Ik vond het leuk om ook mee te kunnen coachen zeg maar, dat was echt grappig en je kon ook met de stoelen draaien en zo, dan voelt het een beetje of je mee doet.” Linde Dorenbos: “Omdat het leuk is dat je met Twitter je mening kan geven en de mening van anderen kan lezen. Dus vooral om met anderen te communiceren over het programma.” De toegevoegde waarde van social tv aan een programma vinden zij dan ook dat er de mogelijkheid is om je mening te geven en eigen inbreng te doen bij een programma. De functies die een social tv toepassing voor de respondenten interessant maken, zijn dan ook deze mogelijkheid tot meedoen en eigen inbreng in de vorm van het meepraten op Twitter of het meedoen met een app. Zoals respondent Dibbes Verbeek zegt: “Er is steeds meer concurrentie doordat er zoveel programma‟s zijn. Door gebruik te maken van social media, en dan met name Twitter, betrek je de kijker denk ik meer bij het programma.” De respondenten gaven aan het programma Je idool op het spoor vooral leuk te vinden door het spelelement en de idolen die in het programma komen. Ook vonden zij het leuk om de kandidaten te zien strijden voor de overwinning. Uit de interviews blijkt eveneens dat slechts twee van de zeven respondenten bekend waren met de online game van Je idool op het spoor, dit bevestigt dat deze game niet erg goed gepromoot was door het programma. Daarnaast gaven alle respondenten aan het erg leuk te vinden als Je idool op het spoor social tv zou toevoegen aan het programma, met name omdat dit het programma levendiger zou maken. Het kunnen meedoen met het programma verhoogt volgens de respondenten de betrokkenheid. De soorten social media die de respondenten graag zouden terugzien bij het programma zijn voornamelijk Facebook en een customized app. Ook zijn er respondenten die interesse hebben in de toevoeging van Twitter om zo in contact te staan met andere kijkers. e
Dibbes Verbeek: “Ik zou graag een 2 scherm met app daarin verwerkt zien.” Simone Kok: “Sowieso een Facebookpagina en dan denk ik dat een app ook leuk is, daar kun je bijvoorbeeld extra filmpjes op zetten. Het lijkt me ook leuk als je onder in beeld een balk hebt waarin de berichten van mensen langskomen die zij bijvoorbeeld via Facebook of Twitter hebben gestuurd.”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
45
Lucia Danser: “Ik zou Facebook gebruiken en hierop leuke weetjes zetten over de fans en de sterren. Ook zou ik er bloopers, never before scenes, teasers en een leuke prijsvraag over de sterren op zetten.” Hans de Kam: “Zoiets als het online spel van het programma maar dan als app op de smartphone.” Linde Dorenbos: “ Een Facebookpagina met informatie en regelmatige nieuwsupdates. En misschien met extra filmpjes of zo. En een Twitteraccount waardoor je met anderen kan communiceren en je mening kan geven. En ook voor extra informatie.” Het komt er op neer dat de respondenten het liefst een combinatie van social media zien. Aangezien alle ondervraagde respondenten hebben aangegeven dat zij op Facebook zitten, betekent dit dat de doelgroep hierop ruim vertegenwoordigd is. In dat opzicht is het in ieder geval belangrijk om een Facebookpagina te maken. Ook is er dus interesse voor een customized app. De functies die de meeste respondenten interessant vinden, zijn het zien van extra beeldmateriaal van de concerten en de mogelijkheid om met andere kijkers te communiceren. Er is niet een duidelijke voorkeur voor een soort social media uit de interviews gekomen. Wel is de mening over de functie van de social media dezelfde, de respondenten willen met anderen kunnen communiceren en de mogelijkheid krijgen om exclusief beeldmateriaal en extra info te zien.
7.4 Resultaten panelgesprek 2 Het tweede panelgesprek is gehouden aan de hand van de volgende topiclijst -
Je idool op het spoor
-
social media
-
het concept
-
bevindingen
-
aanpassingen en verbeteringen
(het uitgeschreven panelgesprek is terug te vinden in bijlage III) In het tweede panelgesprek is het concept voorgelegd aan de respondenten en zijn er enkele vragen gesteld over social tv en Je idool op het spoor. Uit het gesprek kwam vaan voren dat allereerst alle respondenten het programma gemiddeld rond de vier keer hadden gezien. Zij geven aan het programma leuk te vinden door het spelelement en de bekende Nederlanders. Ook geven zij aan het spannend en grappig te vinden. Op de vraag of zij wel eens een social tv toepassing gebruikten antwoordden zij: Richard: “Ja wel eens, ik vind het leuk om soms van die apps te instaleren van programma‟s.” Sarah: “Ja dat doe ik ook wel eens.” Annefloor: “Nee ik nog nooit eigenlijk, lijkt me wel leuk hoor.” Michiel: “Nee ik ook niet, ik weet wel dat veel programma‟s die dingen gebruiken.” Kitty: “Soms.”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
46
De meningen liggen enigszins verdeeld maar de meesten geven aan dit wel eens te gebruiken. Twee van de vijf gaven aan dit nog nooit gebruikt te hebben. Vervolgens is de respondenten gevraagd wat zij er van vinden als een programma kiest voor een combinatie van social media. Respondent Kitty zei hier op: “Ja dat lijkt mij ook het leukst hoor, als je meerdere soorten hebt kan je ook kiezen wat je het leukst vindt.” Ook zou volgens respondent Michiel meer mensen bereikt kunnen worden, Michiel: “Ik denk ook dat als je op meerdere social media bezig bent je meer mensen bereikt.” De rest van de respondenten was het hier mee eens. Daarna gingen we verder met het bespreken van het concept, uit het voorgaand onderzoek kwam naar voren dat de doelgroep van dit programma het liefst een combinatie van social media terugziet. Er is voor het voorlopige concept gekozen voor een customized app. Deze app biedt de mogelijkheid om tijdens of na het programma mee te spelen met soortgelijke spellen als die in het programma, zo kun je meeraden waar de sleutel ligt en de geheime locatie is. Hier kunnen uiteindelijk prijzen mee gewonnen worden voor degenen die het hoogste scoren. Het gaat hier om prijzen gerelateerd aan de betreffende artiest bijvoorbeeld een gesigneerd shirt. De meeste respondenten gaven aan dit een erg leuk idee te vinden omdat het inspeelt op het spelelement van het programma en de bekende Nederlanders. “Michiel: “Ehh ja dat lijkt me een hele goeie optie, vooral voor dit programma. Je kijkt natuurlijk naar een spel en dan is het leuk om mee te doen. Dan leef je je ook echt in.” Kitty: “Ik vind het een leuk idee dat je ook prijzen kan winnen, ik vraag me wel af of het spel op de app niet teveel afleidt van het programma? Maar goed dat is altijd zo met programma apps.” Richard: “Ja, daar dacht ik eerst ook aan, maar zolang de spellen de mogelijkheid geven om gewoon het programma nog goed te kunnen volgen is dit verder geen probleem, lijkt het me wel lachen.” Annefloor: “Ja klopt, ik weet zelf niet of ik me zou willen laten afleiden, maar als het ook daarna kan prima toch.” Een aantal respondenten vond het idee erg leuk maar twijfelde nog over het meespelen omdat zij bang waren dat er dan te veel afleiding was van het programma. Dit kon echter opgelost worden omdat er ook de mogelijkheid is een spel na het programma te spelen. Daarnaast biedt de app een optie om Twitterberichten van kijkers te lezen en zelf te reageren via Twitter binnen de app om interactie tussen de kijkers te bevorderen. De respondenten reageerden hier ook positief op. Zoals respondent Annefloor zei: “O, dat vind ik heel leuk ja, dan kun je meelezen wat de andere mensen zeggen dat is vaak grappig! Moet je daar dan zelf ook Twitter voor hebben? Ik zou er wel voor zorgen dat iedereen de berichten kan lezen ondanks of je Twitter hebt. En als je Twitter hebt kan je dan zeg maar zelf meepraten.” Respondent Sarah was het hier mee eens en zei: “Ik vind Twitter sowieso erg geschikt voor tv-programma‟s, en dan in een app verwerkt is wel heel handig en leuk, en ook nieuw.”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
47
Een suggestie kwam van respondent Annefloor die zei dat het leuk was om de Twitterberichten leesbaar te maken voor iedereen. Dit is een goede aanpassing die zal worden doorgevoerd in het uiteindelijke concept. Ook op de mogelijkheid om met de app extra beeldmateriaal van de optredens en ander exclusief materiaal te bekijken na de uitzending werd positief gereageerd: Michiel: “Ja, vooral van die optredens want die zijn vaak heel kort in het programma da‟s jammer.” Sarah: “Ja precies dat vond ik ook steeds. Het zou leuk zijn als je gewoon het hele concert kan terugzien. Maar dan zou ik die optie ook op de computer mogelijk maken dan kijk je met groot scherm.” Annefloor: “Ja maar op zich is juist een app weer handig, ik snap wel wat je bedoeld met groot scherm, maar de optie is inderdaad leuk, ook foto‟s en zo.” De respondenten gaven aan het ook leuk te vinden om deze extra beelden en materiaal op groot scherm terug te kunnen zien naast de app. Daarom zou het een goede optie zijn om dit bijvoorbeeld ook op Facebook te zetten zodat er ook op groot scherm naar de beelden gekeken kan worden. Dit was een goede suggestie voor het eindconcept. De respondenten gaven aan de app over het algemeen erg leuk te vinden, en de meesten van hen zouden deze app dan ook installeren. Verder ging het gesprek over het voorlopige concept voor de Facebookpagina. De meeste respondenten gaven aan dit een goede optie te vinden omdat zij zelf veel op Facebook zitten en volgens hen het populairst is. De pagina zou een “like” functie moeten hebben met daarnaast nieuws over de uitzendingen, de shows en de kandidaten. Tevens moet je een preview kunnen zien van de komende uitzending. Zoals respondent Sarah zei: “Ik vind Facebook altijd leuk, ik zit daar zelf ook heel veel op, dus voor mij ja dit is leuk.” En respondent Michiel: “Ik denk dat het leuk is dat er naast die app dan ook nog wat anders is en Facebook is heel populair. Het liken is volgens de respondenten ook een fijne en makkelijke manier. Annefloor: “Ja ik vind het leuk om dingen die ik leuk vind te volgen op Facebook, dus dan is dit inderdaad een goeie.” Tot slot gaven alle respondenten aan dat zij het voorlopige concept voor de toepassing van social tv voor Je idool op het spoor erg leuk vonden. Het merendeel gaf aan ook lid te worden van de Facebookpagina van Je idool op het spoor.
7.5 Resultaten interview met expert Het interview is gedaan met social media expert Michel Penterman, hij is expert op het gebied van de organisatie van social media. Hij heeft een eigen bedrijf Orangearia (orangearia.com) dat gespecialiseerd is in social media. Daarnaast is hij eigenaar van intienlessen.nl, een site waarop mensen via online video‟s en op hun pc of tablet in 10 lessen gitaar kunnen leren spelen. Hij heeft zelf het programma Je idool op het spoor één keer gezien. Volgens Michel is het belang van social media dat social media gelijkgestemden met elkaar in contact brengt. Het geeft hen de mogelijkheid om zelf informatie te verzamelen, te
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
48
bewerken en opnieuw te verspreiden. Volgens Michel leidt het gebruik van social media tot transparantie, openheid waarmee de macht van formele instituties voor een deel weer in handen van het volk komt. Michel: “Het geeft hen een platform om informatie en emoties te delen.” Het succes van social tv is volgens Michel: “Dat mensen op een simpele wijze binnen hun eigen netwerk en met gelijkgestemden onderling kunnen converseren over het programma. Dit brengt mensen bij elkaar en geeft hen het gevoel ergens bij te horen.” Volgens Michel is de reden dat tv-programma‟s en zenders gebruik maken van social media dat het de betrokkenheid bij het programma verhoogt. Zeker als het programma ook iets met de bijdragen van de kijkers doet, zal het toevoegen van social media aan een programma bijdragen aan een groep van ambassadeurs voor het programma. Michel: “Deze mensen zullen het programma niet alleen verder in hun eigen netwerk promoten, maar ook bereid zijn om op welke manier dan ook te participeren in het programma.” Het komt er op neer dat ook Michel zegt dat deze social media de mate van betrokkenheid van de kijker verhoogt en dus zorgt voor mond-tot-mond reclame onder de kijkers. De meerwaarde voor de kijker is volgens Michel dat de kijker via social media gelijkgestemden treft met dezelfde interesses, bijvoorbeeld voor hetzelfde programma dus. Michel: “Vroeger gaf je op de bank commentaar met elkaar, nu geef je vanaf je iPad of smartphone massaal commentaar.” Het belangrijkste aspect van social media is volgens hem dan ook de betrokkenheid en het gevoel van saamhorigheid voor de kijker. Michel geeft aan dat de drie belangrijke functies van het toevoegen van social media aan een tv-programma zijn: 1) Conversatie met andere kijkers 2) Contact met de makers van het programma 3) Contact met de deelnemers van het programma (presentatoren en andere actoren).
In tegenstelling tot de respondenten in de panels en interviews zegt Michel dat extra achtergrondinformatie social tv te ingewikkeld maakt. Het belangrijkste element van social tv voor de kijkers is volgens Michel de mogelijkheid om elkaars gezelschap op te zoeken. Voor het programma Je idool op het spoor geeft Michel het advies om als volgt social media in te zetten: “Aangezien het niet live is, zou ik kiezen voor het inzetten van een Twitter stream tijdens de uitzending en gedurende de productieperiode. Verder zou ik in de contracten met o.a. de presentatoren en de NS ambassadeurs Nick en Simon laten opnemen dat zij een keer aantal aanjagende tweets plaatsen over het programma waardoor men meer geneigd is mee te tweeten. Dit kan altijd in combinatie met bijvoorbeeld een Facebookpagina omdat deze makkelijk toegankelijk is. Ook zou je er parallel een online game of game app bij kunnen laten meelopen, waarbij gedurende 7 dagen iedere dag via Twitter/Facebook een opdracht wordt verspreid. Deelnemers kunnen dan een mooie prijs winnen of zich op die manier aanmelden voor participatie in het programma.”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
49
Michel geeft dus aan dat een online spel (wat dus al bestaat maar niet helemaal aanslaat) of een game app (dus customized app met spel) geschikt zullen zijn voor dit programma. Ook ziet hij een Twitter livestream en een Facebookpagina als zeer geschikte social tv toevoegingen. Michel concludeert vervolgens dat de toevoeging van social tv aan het programma Je idool op het spoor absoluut voor verhoging van de betrokkenheid van de kijker zal leiden, mits het goed en doordacht is georganiseerd en de kijker er een beloning voor terugkrijgt in de vorm van aandacht en participatie.
7.6 Conclusie resultaten kwalitatief onderzoek Het kwalitatieve onderzoek dat is gedaan, heeft voor veel bruikbare informatie gezorgd. Het was opvallend dat naarmate het onderzoek vorderde, bleek dat veel respondenten dezelfde mening hadden over bepaalde zaken. Zo kwam duidelijk naar voren dat de meest populaire social media Facebook en Twitter zijn onder de doelgroep. Ook gaven zij aan hier de meeste tijd aan te besteden. De respondenten gaven ook vaak aan dat zij het programma Je idool op het spoor leuk vonden door het spelelement en de bekende Nederlanders. Dit betekende veel voor het concept omdat dit spelelement weer verwerkt kon worden in het uiteindelijke concept voor social tv. Dat niet alleen, ook zei een groot deel van de respondenten dat het leuk zou zijn als er voor het programma Je idool op het spoor gebruik zou worden gemaakt van een customized app met daarin een spelelement verwerkt. Ook was er bij veel van hen de wens om extra beeldmateriaal en extra info van het programma te kunnen zien. Veel respondenten gaven aan graag naast een app ook andere social media terug te zien. Ook vinden veel van hen het leuk om met anderen te communiceren over een programma, dit verhoogt hun betrokkenheid en geeft hen het gevoel dat zij kunnen meedoen. Het kwam er op neer dat er niet één soort social media voor dit programma ingezet zou moeten worden, maar juist een combinatie van. Dit om aan de wensen en behoeftes van iedereen binnen deze brede doelgroep te voldoen. Het overgrote deel gaf aan dat de beste combinatie van social tv een app gecombineerd met Facebook en/of Twitter zou zijn. Uit het tweede panelgesprek waarin het voorlopige concept werd voorgelegd kwam duidelijk naar voren dat de eerder gedane conclusies over welke social tv het meest geschikt was goed aansloot bij de wensen en behoeften van de doelgroep. Er waren slechts enkele kleine aanpassingen nodig. Al deze informatie en conclusies over de meest geschikte vorm van social tv werden nogmaals bevestigd door Michel Penterman, de social media expert. Ook hij gaf aan dat een app zeer geschikt was voor dit programma en hij adviseerde ook om daarnaast nog een andere vorm van social media toe te voegen of deze te combineren.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
50
7.7 Herhaling en beantwoording probleemstelling De probleemstelling van dit onderzoek luidt: “Hoe kan MasMedia social tv effectief inzetten rondom het programma Je idool op het spoor om zo de betrokkenheid van de doelgroep “kijkers van het programma Je idool op het spoor” bij het programma te verhogen om hiermee de kijkers aan zich te binden en zo winst te genereren door de nieuwe bron van reclame-inkomsten die social tv biedt.” Deze vraag is beantwoord aan de hand van de uitkomsten van het gedane fieldresearch. Het bleek dat veel van de respondenten aangaven het moeilijk te vinden om direct te zeggen of zij zich meer betrokken voelden, wel gaven zij aan het programma wel leuker te vinden door social tv inzet waardoor zij vervolgens ook hun vrienden zouden aanraden te kijken. Dit resulteert vervolgens weer in mond-tot-mondreclame en dus meer betrokkenheid en klantbinding, omdat er over het programma gesproken wordt. Het genereren van winst door de nieuwe bron van reclame-inkomsten is daarmee mogelijk door de vorm van social media die de doelgroep over het algemeen prefereerde, zij wilden allen het liefst een app in combinatie met Facebook of Twitter zien. Deze social media, met name een app, lenen zich uistekend voor het toevoegen van reclame, denk aan in-app advertising.
7.8 Koppeling met het literatuuronderzoek Uit het literatuuronderzoek kwam naar voren dat de concurrentie ook vaak gebruik maakt van een combinatie van social media. Dit wordt namelijk vaak toegepast bij social tv, meestal wordt er gekozen voor een app die bijvoorbeeld geïntegreerd is met Facebook. Dit kwam dus ook naar voren uit het fieldresearch, het is natuurlijk niet voor niets dat andere programma‟s al voor deze vorm hebben gekozen. Apps zijn populair in Nederland en ook in het buitenland zet deze social tv trend zich voort. Volgens het literatuuronderzoek staan Facebook en Twitter bovenaan in de lijst met meest populaire social media. Dit kwam ook naar voren in het fieldresearch, bij de ondervraagde respondenten waren Facebook, Twitter en Linkedin het meest populair. En ook gaven zij aan het meest actief te zijn op Facebook. Uit het deskresearch bleek dat social tv een tweede bron van reclame-inkomsten biedt. Dit omdat de opkomst van social tv toepassingen en het second screen de reclamemaker de mogelijkheid geven om de doelgroep opnieuw te bereiken. De interesse voor reclames op tv verdwijnt maar de interesse voor apps stijgt. Ook uit het fieldresearch kwam dit naar voren omdat de doelgroep aangaf het liefste een app (gecombineerd met Twitter en Facebook) terug te zien in de toegepaste social tv voor dit programma. Een app is de beste manier om reclame te maken via social media omdat er ruimte is voor banners, ook kan er gericht op de doelgroep geadverteerd worden.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
8
51
Winstgevendheid
In dit hoofdstuk wordt aandacht besteed aan de winstgevendheid van de toepassing van social media voor het programma Je idool op het spoor. Bestaande uit het budget en een uitleg wanneer deze toepassing van social tv winstgevend wordt.
8.1 Budget voor social media Voor social media is er voor het programma Je idool op het spoor geen budget gesteld. Daarom kon er ook geen bestaand budget voor dit onderzoek gegeven worden, aangezien de opnames en dergelijke voor dit seizoen al gedaan zijn. Wel is er een schatting gedaan hoe het budget er voor een komend seizoen uit zou moeten zien. Uit een gesprek over het budget met Sebastiaan Franke, productieleider bij het programma, bleek dat het in eerste instantie verstandig was geweest om wel een budget voor social media te hebben. Dit was namelijk niet het geval. Het inzetten van social media zou in principe voor dit programma niet al te veel hoeven kosten, het programma heeft al bijna 1.000.000 euro gekost. Het was verstandig geweest voor het programma om uit dit ruime budget een deel aan social media te besteden. Het budget voor social media zou volgens de schatting kunnen bestaan uit: Intern 2.000 euro. Deze kosten bestaan vooral uit manuren die worden ingezet om de social media toepassingen zoals Facebook en Twitter op te zetten en bij te houden. Het gaat om kleine aanpassingen waar geen speciale scholing of specialisme voor nodig is. Wel had het inzetten van alleen deze social media al voor meer aandacht kunnen zorgen. Extern 10.000 euro. Deze kosten zijn hoger omdat een extern bureau de inzet van social media professioneel zou kunnen aanpakken. Denk hierbij aan het ontwerpen en maken van een customized app en het opstellen van een social media strategie. Door een extern bureau in te schakelen kan er ook gekozen worden om alle social media uit handen te geven. Als social tv eenmaal is opgezet, zullen de kosten miniem zijn omdat het onderhoud intern kan worden gedaan.
8.2 Wanneer winstgevend In principe is in dit geval de winstgevendheid van social media nog moeilijk te berekenen, er kan wel gesteld worden dat het in elk geval winstgevend zou worden omdat uit dit onderzoek en voorgaande onderzoeken blijkt dat door inzet van social media de betrokkenheid van de kijker en de mond-tot-mondreclame vergroot worden. Het voornamelijke doel van de toevoeging van social media aan dit programma is dan ook het verhogen van de betrokkenheid van de kijker, niet zozeer het creëren van directe winst. De winst komt eerder tot uiting door een verhoogde betrokkenheid van de kijker waardoor er meer interesse is voor het programma en het vaker wordt bekeken. De mond-tot-
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
52
mondreclame die de enthousiaste kijker verspreidt, zal daarna voor een stijging in het aantal kijkers kunnen zorgen, wat resulteert in hogere kijkcijfers. Daarnaast biedt social media wel een tweede bron van reclame-inkomsten. Als de kijker bijvoorbeeld een customized app van het programma installeert, biedt dit de mogelijkheid om adverteerders de ruimte te geven reclame te maken via deze app. Ook kunnen er inkomsten gegenereerd worden als er voor het downloaden van de app kosten gerekend worden. In Nederland wordt volop geëxperimenteerd met mobiel adverteren (in-app advertising) onder andere door grote merken als Sanoma, Ster en de Telegraaf. Het inkopen van dit soort reclameruimte geschiedt op basis van CPM (kosten per 1.000 vertoningen). Volgens onderzoek van WebAds zijn de grootste voordelen van mobiel adverteren: - 1-op-1 contact - Targetten op toestel, provider, tijdstip en dag - 100% aandacht - Altijd bereikbaar (letterlijk bijna 24 uur per dag binnen handbereik) - Crossmediale inzet (bron: Bijgespijkerd, 2012) Al deze voordelen maken het voor de adverteerder aantrekkelijk om in een app te adverteren. Daarnaast blijft het belangrijk om naar nieuwe bronnen van reclame-inkomsten te zoeken aangezien de aandacht voor reclames op tv steeds kleiner wordt. Een voorbeeld van de kosten voor adverteerders is dit kostenoverzicht van de site Autoscout-24. (zie figuur: 10: In-app advertising in bijlage VI) Er zijn meerdere banner-vormen waarmee men kan adverteren die uiteenlopen in prijs en ook zijn de kosten verschillend voor een iPhone of Android app en een iPad app. Aangezien deze vorm van adverteren redelijk nieuw is, is er nog niet veel over bekend. De kosten van een reclame add in een app voor Je idool op het spoor zouden ongeveer gelijk zijn aan die in het voorbeeld. Het berekenen van de directe winst hieruit is daarentegen zeer complex en kan op dit moment niet vastgesteld worden. Wel kan er worden geconcludeerd dat deze tweede bron van reclame-inkomsten zeker voor winst zal gaan zorgen omdat de kosten voor de inzet van social media zelf laag zijn.
8.3 Conclusie De winstgevendheid is voor dit onderzoek moeilijk te onderzoeken en aangezien er geen vast budget is gesteld, kan er enkel een schatting worden gedaan. Wel kan er geconcludeerd worden dat door de lage kosten van de inzet van social media en daarnaast de tweede bron van reclame-inkomsten die social media biedt er gegarandeerd opbrengsten gecreëerd kunnen worden. Maar voornamelijk zal de inzet van social media voor de verhoging van de betrokkenheid van de kijker zorgen waarmee in de toekomst gunstige resultaten worden behaald. Aangezien de winstgevendheid van social media nu nog moeilijk meetbaar is, is het nu nog niet mogelijk om voor MasMedia vast te stellen wat de winst zal zijn.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
9
53
Conclusie en advies voor MasMedia
In dit hoofdstuk zal ik allereerst mijn conclusies over het gedane onderzoek trekken en toelichten welke social media het beste ingezet kunnen worden voor het programma Je idool op het spoor. Dit is daarbij meteen het advies voor MasMedia. Daarnaast zal ik in paragraaf 9.1 een conceptversie van de uit het onderzoek gebleken meest geschikte social media laten zien.
9.1 Conclusie en advies voor MasMedia: Hoe kan social tv het beste ingezet worden? Naar aanleiding van het gedane onderzoek kan er geconcludeerd worden dat MasMedia voor het programma Je idool op het spoor het beste meerdere sociale media in kan zetten bestaande uit een combinatie van de meest geschikte en populairste onder de doelgroep. Uit zowel het desk- als fieldresearch blijkt namelijk dat er de wens is om zowel met anderen te communiceren over een programma als te kunnen participeren. En daarbij blijkt dat de inzet van meerdere social media gewenst is binnen de doelgroep. Ook komt uit het deskresearch naar voren dat juist een combinatie een geschikte manier is om social tv geslaagd toe te passen. Uit eerder gedaan onderzoek en de gevonden artikelen blijkt dat social media en tv een gunstige uitwerking op elkaar hebben. Het blijkt dat social tv de betrokkenheid van de kijkers kan verhogen omdat zij kunnen meedoen en zelf de kans krijgen informatie te delen. Als de kijkers zich meer betrokken voelen bij het programma zijn zij meer geneigd om het programma trouw te blijven (klantbinding) en dus ook dit programma te blijven volgen. Een gevolg van het toepassen van social tv zal zijn dat de kijkers vervolgens zorgen voor mondtot-mondreclame. Er zal zowel offline als online over het programma gesproken worden. Ook is er het feit dat social tv voor een nieuwe bron van reclame-inkomsten kan zorgen. Als dit bereikt wil worden, is het belangrijk dat er social media worden ingezet die deze reclames ruimte bieden. Dit gaat vooral op voor apps omdat deze heel eenvoudig op de doelgroep gericht kunnen worden en er de mogelijkheid is om zogenoemde “pop-ups” met reclame in beeld te laten verschijnen. Dit biedt adverteerders een kans om de kijker opnieuw te benaderen. Ook voor het verhogen van de reclame-inkomsten is het dus belangrijk om een app in te zetten bij dit programma. Uit de interviews en panelgesprekken kwam duidelijk naar voren dat de respondenten bijna allemaal een Facebook account hebben, veel maken ook gebruik van Twitter. Deze social media zouden geschikt zijn om de behoefte tot interactie met anderen te vervullen, denk aan een live Twitterstream waar de kijkers met elkaar kunnen discussiëren en meningen uitwisselen. Daarnaast biedt Facebook naast de “like” functie de functie om extra achtergrondinformatie over het programma te bieden. De respondenten gaven aan hier ook behoefte aan te hebben, zij zouden graag extra beeldmateriaal kunnen opvragen en
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
54
dergelijke. Omdat deze social media vaak samen kunnen komen in een customized app is dit een van de meest geschikte vormen van social tv voor Je idool op het spoor. Uit het deskresearch is gebleken dat de meeste programma‟s die met succes social tv hebben ingezet, zowel in binnen- als buitenland, gebruik maken van een combinatie van social media. Vaak wordt een app gecombineerd met Twitter en bijvoorbeeld een meespeelfunctie. Daarnaast biedt zo‟n app vaak de mogelijkheid om extra beeldmateriaal en dergelijke op te vragen. Daarmee kan ook de hoofdvraag van dit onderzoek beantwoord worden: “Hoe kan MasMedia social tv effectief inzetten rondom het programma Je idool op het spoor om zo de betrokkenheid van de doelgroep “kijkers van het programma Je idool op het spoor” bij het programma te verhogen om hiermee de kijkers aan zich te binden en zo winst te genereren door de nieuwe bron van reclame-inkomsten die social tv biedt?” namelijk: MasMedia kan voor het programma Je idool op het spoor het beste een customized app inzetten met daarin geïntegreerd Twitter. Daarnaast kunnen zij het beste ook voor een Facebookaccount voor Je idool op het spoor kiezen. De kijkers van het programma Je idool op het spoor raken meer betrokken bij het programma omdat de app hun de kans biedt mee te doen door middel van spel, en te communiceren via Twitter met andere kijkers. Participatie verhoogt de betrokkenheid. Door de extra info en nieuws die de Facebookpagina biedt, zijn zij op de hoogte en worden zij geprikkeld naar het programma te kijken. De respondenten uit dit onderzoek gaven daarnaast aan dat de toevoeging van social media bij Je idool op het spoor een positief effect heeft op hun betrokkenheid en dat zij daarmee ook hun vrienden en kennissen zullen aanraden om naar het programma te kijken en de app te spelen. Hierdoor ontstaat er mondtot-mondreclame wat weer leidt tot meer kijkers, hogere kijkcijfers en uiteindelijk meer inkomsten. Als de kijker meer betrokken is, de app heeft gedownload en het Facebookaccount volgt, biedt dit vervolgens de reclamemakers weer de kans om de doelgroep opnieuw te bereiken via deze tweede bron van reclame-inkomsten. Een gevolg hiervan is uiteindelijk dat er winst zal worden gegenereerd.
9.2 Concept social tv voor Je idool op het spoor Er is aan de hand van al het gedane onderzoek, zowel desk- als fieldresearch, een concept ontwikkeld voor de beste manier om social tv toe te passen bij het programma Je idool op het spoor. Uit alle resultaten zijn de uitkomsten met elkaar vergeleken om zo de meest geschikte vorm te vinden. Uit het voorgaand onderzoek kwam naar voren dat de doelgroep van dit programma, kijkers van het programma Je idool op het spoor, het liefst een combinatie van social media willen zien bij de toepassing van social tv voor het programma Je idool op het spoor.
Customized app met geïntegreerde live Twitterstream Als basis voor de inzet van social tv is er gekozen voor een customized app.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
55
Deze app is speciaal gericht op Je idool op het spoor en heeft dezelfde huisstijl als het programma. Namelijk blauw, wit, rood. De app is makkelijk te bedienen en voor jong en oud geschikt. Dit omdat de doelgroep qua leeftijd zeer gespreid is. De app biedt de mogelijkheid om tijdens of na het programma mee te spelen met het programma, zo zullen sommige spellen worden nagebootst in een game. Maar daarnaast is het belangrijkste dat de kijker kan meeraden waar de eindlocatie is en waar de plek is waar de sleutel ligt. Dit wordt in de vorm van een spel gedaan waardoor je door het verzamelen van clues net als in het programma mee kan raden en steeds dichterbij komt. Hier kunnen uiteindelijk prijzen mee gewonnen worden. De kijkers die het hoogst scoren en het eerste de eindlocatie en sleutel raden maken kans op een van de prijzen. De prijzen zullen gerelateerd zijn aan de betreffende artiest, bijvoorbeeld een gesigneerd shirt van Gerard Joling. Er is binnen de app een mogelijkheid extra beeldmateriaal van de concerten van de artiesten en ander exclusief materiaal te bekijken na de uitzending, de kijker/gebruiker kan dit beeldmateriaal bekijken in de app. Daarnaast biedt de app een optie om Twitterberichten van kijkers te lezen en zelf te reageren op het programma en andere kijkers. Deze live Twitterstream kan de gebruiker zien als hij de app opent, hier zal een lijst met recente tweets verschijnen. Ook als de gebruiker geen Twitter heeft, kan hij wel meekijken met wat anderen posten over het programma. Degenen die zelf over een Twitteraccount beschikken kunnen via de app op Twitter inloggen en mee twitteren. Zo is er ruimte voor interactie tussen de kijkers. Deze app zal beschikbaar zijn voor smartphone en tablet. Facebook Ook is er ook veel interesse voor een Facebookaccount. Dit omdat de doelgroep het hoogst vertegenwoordigd is op dit social network en ook omdat het de opties biedt die de doelgroep graag terugziet. Het Facebookaccount zal natuurlijk een “like” functie hebben, de kijker kan de Je idool op het spoor pagina liken, en volgt daarna deze pagina. Daarnaast zal er via deze Facebook pagina nieuws geplaatst worden over de uitzendingen, de shows en de kandidaten. Ook kan men een voorproefje zien op de komende uitzending. Dit komt op de tijdlijn te staan van de kijkers die de pagina geliked hebben, waardoor zij op de hoogte blijven van nieuws rondom het programma. Daarnaast bestaat er wederom de mogelijkheid om exclusief materiaal te bekijken. Wel is het zo dat de app meer en exclusiever materiaal bevat om zo de kijker aan te sporen de app te downloaden. Ook het Facebookaccount zal in de stijl van het programma zijn.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
56
10 Onderzoeksevaluatie In dit hoofdstuk zal het onderzoek geëvalueerd worden, er wordt besproken wat er wel en niet goed ging, hoe de validiteit en generaliseerbaarheid van het onderzoek is en er wordt gesproken over de mogelijkheden voor vervolgonderzoek.
10.1 Validiteit, generaliseerbaarheid en mogelijkheid tot vervolgonderzoek Het onderzoek naar social tv en Je idool op het spoor is goed verlopen. Het deskresearch was goed te vinden en ook de respondenten voor het kwalitatieve onderzoek zijn uiteindelijk gevonden. In eerste instantie was de bedoeling dat de respondenten via Twitter en via snowballsampling gezocht zouden worden. Een deel van de respondenten is daar inderdaad ook mee gevonden maar daarnaast is er ook gebruik gemaakt van het verspreiden van de uitnodiging via Facebook en email. Er is gebruik gemaakt van het publieks emailbestand van MasMedia, hier was toestemming voor gegeven. Het verzamelen van de respondenten is dus niet volledig verlopen zoals gepland, maar er zijn wel voldoende respondenten gevonden die allen nuttige informatie hebben gegeven. Wel kwamen er voor de panelgesprekken veel respondenten uit de buurt van Amsterdam dit omdat het voor respondenten die verder weg wonen te ver reizen was. Hierdoor is de validiteit van het onderzoek wat minder omdat het niet per se respondenten zijn die heel Nederland vertegenwoordigen. In vervolgonderzoek zou hier rekening mee kunnen worden gehouden, zo zou ik adviseren om toch ook enquêtes in te vullen omdat deze makkelijker door heel Nederland verspreid kunnen worden. Bij de interviews was dit echter geen probleem omdat een deel telefonisch afgenomen is waardoor er niet gereisd hoefde te worden. Er is mogelijkheid tot vervolgonderzoek, dit met name omdat de socal media toepassing ook bruikbaar is voor andere programma‟s. Daarnaast is het ook mogelijk om het fieldresearch uit te breiden met een kwantitatief onderzoek: enquêtes, om zo de doelgroep door heel Nederland beter te kunnen bereiken.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
57
11 Bronnenlijst Adformatie. (2012) Second screen gaat ten koste van aandacht voor tv. Geraadpleegd op 10 mei 2012 van: http://www.adformatie.nl/nieuws/bericht/secondscreen-gaat-ten-koste-van-aandacht-voor-tv Alles over marktonderzoek. (2010) Steekproef. Bezocht op 6 april 2012 van: http://www.allesovermarktonderzoek.nl/Steekproef-algemeen/steekproefcalculator Appontwikkelen. (2011) Wat is een app? Bezocht op 11 april 2012 van: http://appontwikkelen.nl/apps/wat-is-een-app Autoscout24. (2009) Special in-app advertising. Geraadpleegd op 20 mei 2012 van: http://www.media-autoscout24.nl/angebote/special-advertising/in-appadvertising.aspx Avro. (2012) Cultuurgids: zelf taxeren met tablet of smartphone. Geraadpleegd op 10 mei 2012, van: http://cultuurgids.avro.nl/front/detailtkk.html?item=8269488 Bijgespijkerd. (2011) Mobile advertising relevant voor elke adverteerder. Geraadpleegd op 20 mei 2012, van: http://www.bijgespijkerd.nl/mobiel/mobile-advertising-relevant-voor-elkeadverteerder Blokland, L.(2010) “Sociale media en de transformatie van televisie. Hoe Web 2.0 platformen tot nieuwe praktijken rondom televisie leiden”. MA thesis, Universiteit Utrecht. Blom, E. (2009) Handboek Communities. De kracht van sociale netwerken. Amsterdam, A.W. Bruna. Briansolis.(2010) Friends fans and followers. Bezocht op 11 april 2012 van: http://www.briansolis.com/2010/ CBS. (2011) Nederlandse jongeren zeer actief op sociale netwerken. Geraadpleegd op 11 april 2012 van: http://www.cbs.nl/nlNL/menu/themas/dossiers/jongeren/publicaties/artikelen/archief/2011/2011-3296wm.htm CBS Statline. (2012) Jeugdmonitor. Bezocht op: 6 april 2012 van: http://jeugdstatline.cbs.nl/JeugdMonitor/publication/default.aspx?DM=SLNL&PA=7 1009NED&D1=0&D2=0&D3=7%2c10&D4=0&D5=0&D6=0%2c511&HDR=T%2cG3%2cG4%2cG1%2cG2%2cG5&CHARTTYPE=1&VW=T CNN. (2012) Second screens. Geraadpleegd op 16 april 2012 van: http://money.cnn.com/2012/04/09/technology/second_screens/ Digital clarity. (2011) As social tv trend takes over. Geraadpleegd op 16 april 2012 van: http://www.digital-clarity.com/blog/press-releases/under-25s-swap-remote-controlsfor-iphones-as-social-tv-trend-takes-over Dina-Perla Maricano, (2011) Een terugblik op 2010: Televisie en Sociale media Geraadpleegd op: 8 februari 2012 van: http://www.frankwatching.com/archive/2010/12/21/een-terugblik-op-2010-televisieen-sociale-media/
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
58
Dutchcowboys.(2010) Internet belangrijk voor mond tot mond reclame. Bezocht op 12 april 2012 van: http://www.dutchcowboys.nl/online/19869 Edge of digital culture. (2011) Social engagement, the future king of tv. Geraadpleegd op 16 april 2012 van: http://www.edgeofdigitalculture.com/2011/12/07/social-engagement-the-future-kingof-tv/ Elies van Willenswaard. (juli 2011) Social tv: watching apart together over de impact van social media op televisie. Geraadpleegd op 9 februari 2012 van: http://igitur-archive.library.uu.nl/student-theses/2011-0819201020/MA%20thesis%20-%20Elies%20van%20Willenswaard%20-%2015-072011.pdf Emerce. (2011) verdienmodel social media tv. Geraadpleegd op 16 april 2012 van: http://www.emerce.nl/nieuws/verdienmodel-social-media-tv Ericsson (september 2011) TV & Video Consumer Trend Report 2011. Geraadpleegd op 9 februari 2012 van: http://www.ericsson.com/news/1543649 Frankwatching. (2011) televisie als social network. Geraadpleegd op 15 april 2012 van: http://www.frankwatching.com/archive/2011/02/22/televisie-als-social-network/ Frankwatching. (2011) X-factor heartbeat app. Geraadpleegd op 16 mei 2012, van: http://www.frankwatching.com/archive/2011/05/06/x-factor-heartbeat-webapp-livehartslag-van-kandidaten/ Frankwatching, (2012) Social tv. Geraadpleegd op 12 april 2012 van: http://www.frankwatching.com/archive/2012/03/12/social-tv-deletionism-responsivehtml-5-interfaces-the-payment-revolution-sxsw/ Geelen consultancy. (2011) werkwijze. Bezocht op 12 april 2012 van: http://www.geelen-consultancy.nl/main/werkwijze.html Hollywoodreporter. (2011) How the Voice uses Twitter to raise ratings. Geraadpleegd op 16 mei 2012, van: http://www.hollywoodreporter.com/news/how-voice-uses-twitter-raise-203243 Hospes, Cor. (2011) Geld verdienen met sociale media. Zaltbommel, Uitgeverij Haystack. How can I be social.tv. (2012) How can I be social? Geraadpleegd op 16 april 2012 van: http://how-can-i-be-social.com/tv/ Immovator. (2010) Social tv een inleiding. Geraadpleegd op 17 april 2012 van: http://www.immovator.nl/social-tv-een-inleiding Lostremote. (2012) The home of social tv. Geraadpleegd op 17 april 2012 van: http://www.lostremote.com/ Mandemakers, M. & U. Meier. (2007). Kwalitatief marktonderzoek. Groningen/Houten: Wolters-Noordhoff. Marketingfacts. (2012) Een op drie kijkers participeert in social media. Geraadpleegd op 14 mei 2012, van:
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
59
http://www.marketingfacts.nl/berichten/een-op-drie-kijkers-participeert-in-socialmedia Mashable. (2012) Topics social tv. Geraadpleegd op 16 april 2012 van: http://mashable.com/follow/topics/social-tv Masmedia. (2012) Over MasMedia. Geraadpleegd op 16 april 2012 van: http://www.masmedia.tv/ Mediapsychologie.nl, (augustus 2011) Is de toekomst van tv social? Geraadpleegd op 8 februari 2012 van: http://mediapsychologie.nl/2011/08/24/is-de-toekomst-vantv-social/ Networked blogs. (2010) The social in social media. Geraadpleegd op 15 april 2012 van: http://networkedblogs.com/aerNT Nicole Verkade, Social embassy. (december 2010) Social TV: Wat is het en wat moet je er over weten? Geraadpleegd op 9 februari 2012 van: http://www.socialembassy.nl/blog/social-tv-wat-is-het-en-wat-moet-je-er-overweten/ Now nederland. (2010) Online tijdsbesteding. Geraadpleegd op 22 maart 2012 van: http://www.nownederland.nl/facts/tijdsbesteding/online-tijdsbesteding/ Personalize media. (2009) Social tv reloaded. Geraadpleegd op 17 mei 2012, van: http://www.personalizemedia.com/social-tv-reloaded/ Read write web. (2011) Second screen apps top trends of 2011. Geraadpleegd op 17 mei 2012, van: http://www.readwriteweb.com/archives/second_screen_apps_top_trends_of_2011. php Right marktonderzoek. (2011) Methoden onderzoek. Geraadpleegd op 12 april 2012 van: http://www.right-marktonderzoek.nl/methoden-onderzoek/kwalitatief-onderzoek RTL Nederland. (2011) RTL lanceert SYTYCD app. Geraadpleegd op 17 mei 2012, van: http://www.rtl.nl/(/service/rtlnederland/pressroom/)/service/rtlnederland/components /pressroom/persberichten/2011/10_oktober/rtl_digital_lanceert_sytycd_app.xml RTL Nederland. (2011) RTL Nederland analyseert social media om haar productaanbod te optimaliseren. Geraadpleegd op 17 mei 2012, van: ftp://ftp.boulder.ibm.com/common/ssi/ecm/nl/ytc03259nlnl/YTC03259NLNL.PDF SBS6. (2012) Programma‟s Je idool op het spoor. Geraadpleegd op 12 mei 2012, van: http://www.sbs6.nl/programmas/je-idool-op-het-spoor Shepatin, Stacey. (2012) Social tv, how marketeers can reach and engage audiences. United states, Publisher Wiley. Socialmediasocialmedia, infographic cijfers van het sociale media gebruik in nederland. 2012. Geraadpleegd op 29 mei 2012, van: http://www.socialmediasocialmedia.nl/strategie/nieuws/tools/events/workshops/trai ning/hr/media/2012/05/28/infographic-cijfers-van-het-sociale-media-gebruik-innederlandmei-2012/ Social tv. (2012) What is social tv. Geraadpleegd op 17 april 2012 van: http://www.social-tv.net/
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
60
Spotlighteffect. (2012) Het nieuwe social media verdienmodel. Geraadpleegd op 20 mei 2012, van: http://www.spotlighteffect.nl/social-media/het-nieuwe-social-media-verdienmodeleen-foto-van-je-nieuwe-broek-met-een-link-naar-hm/ Stroom via internet. (2012) Tv verliest centrale rol in de woonkamer. Geraadpleegd op 10 mei 2012, van: http://www.stroomviainternet.nl/2012/04/26/tv-verliest-centrale-rol-in-dewoonkamer/#more-7337 Thaesis. (2011) Over social tv op punt van doorbraak. Geraadpleegd op 16 april 2012 van: http://www.thaesis.nl/nl/over-thaesis-2/nieuws/257-thaesis-over-social-tv-op-puntvan-doorbraak Twitterfeeds. (2011) Wat is Twitter? Geraadpleegd op 11 april 2012 van: http://www.twitterfeeds.nl/wat_is_twitter.php Venturebeat. (2012) Social tv. Geraadpleegd op 17 april 2012 van: http://venturebeat.com/tag/social-tv/ Verhoeven, N. (2007) Wat is onderzoek? Boom onderwijs. ISBN 9789047300014 Volkskrant. (2012) Ho kijker blijf bij ons! Second screen redder van tv model. geraadpleegd op 16 april 2012 van: http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2694/InternetMedia/article/detail/3224670/2012/03/13/Ho-kijker-blijf-bij-ons-second-screenredder-van-tv-model.dhtml Wel ingelichte kringen. (2012) Social tv het nieuwe televisiekijken. Geraadpleegd op 17 april 2012 van: http://www.welingelichtekringen.nl/20216-social-tv-het-nieuwe-televisiekijken.html Wikipedia. (2012) Social television. Geraadpleegd op 15 mei 2012, van: http://en.wikipedia.org/wiki/Social_television#cite_note-BT-7 Zoekmachinemarketing blog. (2011) Social media meer dan mond tot mond reclame. geraadpleegd op 16 april 2012 van:http://www.zoekmachine-marketingblog.com/9008/social-media-meer-dan-mond-tot-mondreclame.html Zus.je. (2011) De meerwaarde van social media op tv. Geraadpleegd op 12 mei 2012, van: http://www.zus.je/de-meerwaarde-van-social-media-op-tv/
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
61
12 Bijlagen
Bijlage I: Uitgeschreven panelgesprek 1 Topiclijst panelgesprek 1: -
social media social media & tv second screen interesses social tv behoeftes social tv voorkeuren Je idool op het spoor wensen & behoeftes social tv Je idool op het spoor voorkeuren verhoging betrokkenheid
Gegevens van de respondenten:
Abel Leemans 37 jaar, werkt bij een cateringbedrijf. Heeft geen vervolgopleiding gehad. En woont samen met zijn vriendin in Amsterdam.
Jim van Wieringen: 12 jaar, zit op de HAVO, woont thuis met zijn vader, moeder (Esther van Wieringen ook deelneemster aan dit gesprek) en zus in Aalsmeer.
Esther van Wieringen: 42 jaar, werkt bij een scholengemeenschap. Getrouwd, woont met haar man, dochter en zoon (Jim hierboven) in Aalsmeer.
Emilie Vreeburg: 23 jaar, student aan de HES. Woont alleen in Hoofddorp.
Anita Groen: 20 jaar, student aan de HVA. Woont in Uithoorn met haar vriend.
Davy Oosterom: 25 jaar, werkt in de horeca. Woont in Amsterdam met zijn vriendin en dochter.
Don van Gelder: 48 jaar, werkt bij Financial Systems ICT. Woont in Hoofddorp met vrouw en 2 kinderen.
Florianne Dorenbos: 15 jaar, zit op het VWO. Woont in Amstelveen.
Uitgeschreven panelgesprek 1: Aila: “Welkom allemaal, hartelijk bedankt dat jullie willen meewerken aan dit onderzoek. Zoals jullie wellicht wegens de uitnodiging al weten houd ik dit panelgesprek naar aanleiding van mijn afstudeerscriptie. Mijn onderzoek heet “Social tv en Je idool op het spoor”. Dit panelgesprek is bedoeld om er achter te komen wat voor social media jullie, de doelgroep van dit programma, graag willen zien ingezet bij dit programma. Het gesprek zal ongeveer drie kwartier à een uur duren, ik zal een aantal vragen stellen waar jullie op kunnen antwoorden, jullie mogen met elkaar discussiëren.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
62
Oké als eerste wil ik graag weten, welke social media gebruiken jullie? En waarom?” Abel: “Facebook & LinkedIn. Facebook is belangrijk omdat ik op die manier veel met vrienden in contact blijf. LinkedIn is bij mij vooral voor zakelijk gebruik. Eventuele banen of carrière mogelijkheden.” Jim: “Hyves.” Emilie: “Ik gebruik Twitter en Facebook. Twitter, omdat ik het heel interessant vind om de dagelijkse activiteiten van bekende mensen te volgen en om constant op de hoogte te blijven van wat er in de wereld gebeurt door de ogen van "gewone mensen". Facebook om op de hoogte te blijven van de bezigheden van mijn vrienden en om op de hoogte te blijven van de nieuwe updates van mijn favoriete merken en websites.” Anita: “Ik gebruik Instagram, LinkedIn, Youtube, Twitter, Foursquare, Facebook, Google+, Flickr, Tumblr, Blogger, Wordpress, Vimeo” Davy: “Facebook, Instagram en Tumblr. Facebook zodat ik op de hoogte blijf van wat mijn vrienden en familie doen en dat ik dingen met hun kan delen. Instagram en Tumblr is meer om mijn creativiteit te uiten.” Don: “Ik gebruik Facebook, LInkedin en Twitter.” Esther: “Ik gebruik zelf alleen Facebook en Linkedin en af en toe wat applicaties op mijn iphone.” Florianne: “Ik gebruik Hyves Facebook en MSN. Aila: “En welk van deze social media gebruiken jullie dan het meest?” Florianne: “De laatste tijd Facebook, eerst was het meer Hyves.” Jim: “Ik heb alleen nog maar Hyves” Don: “Twitter en Facebook.” Abel: “Facebook gebruik ik het meest.” Esther: “Linkedin en Facebook.” Anita: “Youtube, Twitter en Facebook” Emilie: “Twitter dat is makkelijker, meer vrijblijvend en meer internationaal.” Davy: “Vooral Facebook” Aila: “Zijn jullie bekend met het begrip second screen? Allen: “Nee” Aila: “Een second screen betekent dus dat je naast het tv-kijken bezig bent met een tweede beeldscherm, dit kan een laptop, tablet of smartphone zijn. Gebruiken jullie wel eens een second screen als jullie tv-kijken?” Florianne: “Ik zit vaak om mijn mobiele telefoon tijdens het tv-kijken, soms mag ik wel eens op de tablet van mijn vader” Abel: “Ja, soms op mijn ipad om bijvoorbeeld scores van andere voetbalwedstrijden te zien.” Emilie: “Ja, dit doe ik constant. Ik heb altijd een laptop of telefoon bij de hand als ik bijvoorbeeld televisie kijk. Zo kan ik bijvoorbeeld reacties van mensen op programma's zien terwijl ik kijk.”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
63
Jim: Uhh nee ik heb nog geen mobieltje waarmee ik kan internetten ofzo.” Esther: “Ik zit wel eens op mijn mobiele telefoon of laptop.” Davy: “Ja. Als afleiding als iets op tv me toch niet 100 % boeit.” Don: “Ja ik heb zelf een iPhone en een iPad en daar zit ik ook vaak tijdens het tv-kijken even op te surfen.” Anita: “Ja, ik gebruik een second screen als ik tv kijk. Bijvoorbeeld om een film te beoordelen via de app IMDB of om te kijken wat mensen vinden van een live televisieprogramma. Ik heb een programmagids op mijn televisie, maar het komt vaak genoeg dat ik tijdens het tv-kijken een speciale app open om te kijken wat er nog meer op televisie is of wat nog komt met beschrijving van het programma.” Aila: “Zijn jullie bekend met het begrip social tv? Social tv houdt in dat er social media wordt ingezet bij tv-programma’s. Denk aan een app op de smartphone of tablet, of het meetwitteren tijdens een show en maken jullie wel eens gebruik van een social tv toepassing? En ehh zo ja welke? Welk programma?” Davy: “Nee ik gebruik nooit dit soort social media” Jim: “Nee ik ook nooit, het lijkt me wel leuk om te doen” Esther: “Nee.” Anita: “Ik lees wel wat anderen vinden van een bijvoorbeeld Hollands Got Talent, maar ik doe niet zelf mee aan het daadwerkelijk gericht twitteren tijdens een programma. Of met doel om mijn tweet op televisie te krijgen. Ik zoek wel met hashtags op Twitter doelgericht naar programma‟s. Dat doe ik dan bijvoorbeeld bij The Voice. Maar meer shows zoals deze volg ik niet.” Abel: “Nee.” Don: “Ja inderdaad ik lees ook wel eens tweets bij een programma dat ik interessant vind, ik reageer zelf ook wel eens. Dit doe ik meestal bij nieuwsprogramma‟s zoals de wereld draait door.” Emilie: “Nee, het kost vaak geld en daarom is het voor mij onaantrekkelijk. Als het gratis is, heb ik niet echt de behoefte om mijn mening op tv te krijgen. Dit is echt iets voor fans en ik ben geen persoon die "fan" is.” Florianne: “ Ja ik wel, ik heb de app van the voice of Holland en X-Factor wel eens gebruikt omdat ik die programma‟s echt volgde! Dat was iets met de kandidaten” Aila: “Oké, voor degenen die dit wel eens hebben gebruikt. Wat vinden jullie hier leuk aan? Maakt die social tv toepassing het programma leuker?” Don: “Het kan soms interessant of amusant zijn om de mening van anderen te lezen over een programma.” Florianne: “Het is leuk omdat je tijdens het programma met zo‟n app een beetje mee kan doen zegmaar, dat maakt het programma wel leuker denk ik.” Anita: “Ik vind het leuk dat hiermee kijkers die thuis zitten betrokken worden bij het programma en dat je zo een beeld krijgt van wat het programma losmaakt bij mensen. Ik vind zeker niet dat het programma daardoor leuker wordt. Ik zie het meer als extra
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
64
onderdeel waarmee programma‟s hopen meer kijkers te trekken en engagement via social media te verhogen. Ook misschien wel in de hoop dat bepaalde momenten uit shows viraal worden.” Aila: “Oké, welke functies en opties maken een social media toepassing interessant?” Anita: “Programmamakers kunnen met social media toepassingen direct inspelen op de wensen van kijkers. Ze zien wanneer iets scoort op de televisie of juist op het internet. Ook ontvangen ze natuurlijk direct feedback, wat voor grote waarde is bij het maken van volgende programma‟s.” Emilie: “Ik gebruik het zelf niet dus maar ehh ik denk dat een goede toegankelijkheid, de constante updates van iedereen en het feit dat je heel bekende mensen (met name op Twitter) kunt volgen en daarmee een kijkje in hun leven krijgt vooral interessant is.” Don: “Het geven van een eigen inbreng aan iets is denk ik altijd interessant voor mensen, je wil toch je eigen stempel ergens op drukken.” Abel: “De snelle manier van onderling communiceren.” Florianne: “Ehh ik denk dat het vooral leuk is om dus mee te doen, en dat je extra informatie en filmpjes kunt zien” Aila: “Voelen jullie je door deze toepassingen meer betrokken bij het programma?” Anita: ” Persoonlijk niet, want ik ben niet gevoelig voor dit soort toepassingen. Wel kan ik me voorstellen dat het overgrote deel van Nederland, of in ieder geval een grote groep jonge mensen zich hierdoor meer betrokken voelen.” Abel: “Ja, echter vraag ik mij wel altijd af in hoeverre het helemaal eerlijk gaat met tussenen eindstanden. Dus of de betrokkenheid wel echt is, of je echt invloed uitoefent. Tellingen kunnen soms ook ineens zo raar uitpakken.” Florianne: “Nou ja niet altijd, maar als je kan mee doen met zo‟n app kan je het opzich wel zo zien ja.” Emilie: “Dat wel, ik vind het initiatief leuk, maar zou er zelf geen gebruik van maken.” Don: “Ja in principe wel omdat je actief bezig bent met het programma en dus betrokken bent in een discussie op Twitter bijvoorbeeld. Zo ben je betrokken bij de inhoud van een programma.” Aila: “Oké nu gaan we verder met de vragen over Je idool op het spoor. Hoe vaak hebben jullie Je idool op het spoor gezien?” Emilie: “Ik heb het vier keer gezien” Jim: “Vijf keer denk ik” Anita: “Twee keer” Esther: “Vijf keer dan ook denk ik net als mijn zoon, we keken het samen.” Florianne: “Ik heb het programma zes keer gezien” Davy: “Een keer” Abel: “Twee keer” Don: “Ik heb het programma twee keer gezien.”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
65
Aila: “Wat vinden jullie leuk aan Je idool op het spoor?” Florianne: “Alles! Haha, ik vind het gewoon leuk om de mensen te zien spelletjes doen en ik vind de bekende Nederlanders heel leuk.” Anita: “Het wedstrijd element. De spanning die het spel met zich meebrengt. Ik was bij het kijken van Je idool op het spoor geboeid tot het einde. Het is even je verstand op nul en lachen bij dit programma.” Abel: “Het wedstrijdelement inderdaad. En de leuke en verschillende spellen die erin voor kwamen.” Emilie: “Het spel is spannend en ook de uiteindelijke prijs is leuk! Het is een leuk nieuw idee die openbaar vervoer op een leuke manier aan het publiek laat zien. Normaal gesproken associëren we treinen met werk en stress, maar nu ook met spel.” Davy: “Dat ze door Nederland heer reizen en het spelelement is inderdaad leuk.” Jim: “Ik vind het ook wel spannend om te zien wie er nou gaat winnen.” Esther: “Leuk programma, spelletjes zijn grappig en het is geschikt voor jong en oud.” Don: “Ja ik ben het eigenlijk wel met iedereen eens, het programma is gewoon vermakelijk.” Aila: “Hebben jullie de online game van Je idool op het spoor wel eens gespeeld? Anita: “Nee, daar was ik niet van op de hoogte. Als dit misschien was aangegeven na het programma, dan had ik misschien nog wel naar de website gesurft.” Florianne: “Nee ik wist dat ook niet” Emilie: “Ik wist niet dat het bestond!” Davy: “Nee inderdaad ook nooit van gehoord.” Esther: “Nooit van gehoord.” Jim: “Ik heb er ook nooit van gehoord.” Abel: “Ik wist ook niet dat deze bestond.” Don: “Nee nog nooit inderdaad, ik denk dat ze hier iets hebben gemist qua het doen van goeie promotie, anders had iemand van ons het spel wel gekend denk ik?” Aila: “Ja dat klopt, het is wel opvallend dat niemand de game kent hè? Maar goed dat is misschien een mindere promotie geweest. Maar wat vinden jullie er van als Je idool op het spoor ook gebruik zou maken van social tv toepassingen?” Davy: “Goed, zorgt er misschien wel voor dat de kijker blijft hangen.” Don: “Ja dat lijkt me ook goed, het zorgt er voor dat de kijker participeert. ” Florianne: “ Heel leuk!” Esther: “Leuk voor mensen die het gebruiken, ik zou het op zich meer zien als iets voor de jeugd.” Abel: “Het zou leuk kunnen zijn alhoewel ik mij wel af vraag hoe je dat precies erin wil gaan verwerken.” Anita: “Zoals ik al eerder zei maakt het voor mij niet uit. Mensen zullen sowieso wel via social media hun mening geven over bepaalde programma‟s. Het feit dat het dan een
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
66
onderdeel van het programma wordt hoeft voor mij niet. Ik vind het alleen maar irritant als daardoor een programma wordt gepauzeerd” Jim: “Ik denk wel leuk, als ze op Hyves zouden zitten enzo.” Emilie: “Voor veel kijkers is dat denk ik een zeer positieve toevoeging. Ikzelf heb er geen behoefte aan net als Anita” Aila: “Welke van de volgende soorten social media lijkt jullie leuk bij dit programma en waarom wel of niet? Ik zal ze een voor een even toelichten.” Aila: “Een Customized app, zo‟n app geeft je bijvoorbeeld de mogelijkheid om mee te spelen of bijvoorbeeld te stemmen. Denk aan bijvoorbeeld de app van The Voice of Holland.” Aila: “Een incheck app. Dit geeft de mogelijkheid om in te checken bij een programma. Dan kan je zien of anderen dit ook kijken. En anderen zien wat jij kijkt.” Aila: “Dan heb je natuurlijk ook Facebook en Hyves, zo kun je lid worden van de Facebookpagina van het programma om zo het laatste nieuws en extra info en bijvoorbeeld exclusief beeldmateriaal te zien.” Aila: “Twitter, zo kun je door middel van hashtags zien wat anderen zeggen over het programma tijdens de show. Maar je kunt ook lid worden van het Twitteraccount om zo nieuwtjes omtrend het programma te volgen.” Aila: “Welke social media lijkt jullie het leukst bij dit programma?” Florianne: “ Ja ehh ik denk dus een app, dat je dan bijvoorbeeld ook met de spellen kan meedoen tijdens het programma enzo en dat je dan iets met de bekende Nederlanders kan doen zegmaar chatten ofzo. En ook een Facebook of Hyvespagina is altijd leuk.” Anita: “Ik denk dat Hyves hier goed op in kan spelen. Hyves heeft de bewuste keuze gemaakt om het social media netwerk te zijn dat zich volledig wil richten op Nederland. Omdat Je idool op het spoor een typisch Nederlands programma is, vind Hyves de meest logische keus. Ook gezien het niveau van het programma en de doelgroep die zij willen bereiken zou ik zeggen dat de focus moet liggen bij Hyves.” Jim: “Ja ik denk ook Hyves want dat heb ik alleen haha, dat is ook het leukst.” Don: “Ik zou Twitter inzetten, dit is makkelijk en je kunt de mening van anderen lezen en zelf je mening geven over het programma. Dat vind ik persoonlijk meestal het leukst. Een app zou ook interessant kunnen zijn ja.” Abel: “Ik denk persoonlijk dat Twitter en Facebook de 2 grootste en makkelijkste zullen zijn voor de gebruikers aangezien bijna iedereen dit al heeft.” Emilie: “Een live Twitterstream lijkt me leuk! Dat je kunt reageren op kandidaten en/of je als fan iets kan Twitteren naar het idool. Dan is de kans groter dat ze het lezen!” Davy: “Facebook hebben toch de meeste mensen denk ik, dus dan zeg ik Facebook.” Esther: “Ik heb daar niet zo veel verstand van, maar het lijkt mij allemaal wel leuk hoor.” Aila: “Hoe kan social media volgens jullie het beste worden toegepast bij Je idool op het spoor? Hoe zien jullie de inzet van deze social media voor je? Dit kan ook zegmaar een combinatie zijn van meerdere”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
67
Emilie: “Een combinatie tussen een Facebookpagina en de mogelijkheid om te reageren via Twitter.” Abel: “Je zou eraan kunnen denken om bijvoorbeeld de kijkers via Twitter en Facebook een spel te laten bedenken. Wat de deelnemers moeten gaan uitvoeren.” Anita: “Een combinatie van Hyves en Foursquare. Bijvoorbeeld dat je bij het inchecken met Foursquare op verschillende NS-stations een speciale Je idool op het spoor- badge kan verdienen of zo.” Jim: “Hyves en Facebook” Esther: “ Ik denk dan ook Hyves en Facebook, voor de mensen die dat hebben is het leuk.” Davy: “Je kan meestal je Hyves, Twitter en Facebook aan elkaar linken dus ik denk dat wel een combinatie. Ik zou het dan leuk vinden als je mee kon doen met de opdracht die de kandidaten doen op een app ofzo.” Florianne: “ Wat ik al zei, een app en Facebook.” Don: “Ik zei inderdaad ook al Twitter en een app dan gecombineerd.” Aila: “Hoe moet zo’n social media toepassing er uit zien volgens jullie?” Emilie: “Eenvoudig, duidelijk, helemaal in de stijl van het programma en met dagelijkse updates.” Esther: “Ja inderdaad, en gebruiksvriendelijk.” Abel: “Ik zou aan een moderne maar wel snel en simpel uit te voeren toepassing denken.” Don: “Voor Twitter is er gewoon een standaardvorm, wel zou je een balk met tweets tijdens het programma kunnen laten lopen. De app moet inderdaad toegankelijk en in de huisstijl zijn.” Florianne: “Ik denk met dezelfde kleuren blauw en zo, net als het programma ja.” Anita: “Ik heb er niet een heel duidelijk beeld bij, maar in ieder geval simpel. Voor jong en ouder te begrijpen.” Davy: “Ik denk dat het belangrijk is dat het gebruiksvriendelijk is en dan in de stijl van het bijbehorende programma.” Jim: “ Dat je lid kan worden van de Facebook en Hyvespagina en dat daar dan nieuws op komt te staan over het programma, en dan inderdaad met dezelfde kleuren en zo”. Aila: “Zouden jullie je meer betrokken voelen bij het programma door het toevoegen van deze social media? Wat is de toegevoegde waarde?” Davy: “Ja op zekere wijze wel ja, de toegevoegde waarde is dan denk ik ook dat je kan mee doen en je meer betrokken voelt.” Don: “ Inderdaad ik ben het met Davy eens.” Abel: “Het zou het makkelijker zijn om je betrokken te voelen en nog leuker denk ik ja. De toegevoegde waarde is dan dat programma makers direct zien wat de kijkers ervan vinden. En als de kijkers iets negatiefs aangeven dan kunnen de programmamakers het nog verbeteren.” Jim: “Weet ik niet.”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
68
Anita: “Zou kunnen…. Het is moeilijk om te zeggen, omdat ik het eerst zou moeten testen/ondervinden.” Florianne: “Ja dat weet ik ook niet echt, op zich als je kan mee doen ben je wel betrokken bij het programma toch?” Anita: “Ik denk trouwens dat de toegevoegde waarde van de social media meer kijkers genereren voor het programma is. Een positiever beeld creëren over de Nederlandse Spoorwegen, aangezien zij sponsor zijn van dit programma.” Esther: “Ik persoonlijk niet.” Aila: “Zouden jullie mensen in je omgeving na de toepassing van deze social media eerder aanraden om ook dit programma te gaan kijken als zij dat nog niet doen?” Anita: “Als ik het zelf leuk vind op zich wel.” Jim: “ ja.” Davy: “Ja hoor.” Esther: “Ik denk het niet.” Florianne: “Ja als het leuk is, want ik ken wel meer mensen die dat leuk vinden.” Don: “Nee dat zou ik niet doen naar aanleiding van de social media eigenlijk.” Emilie: “Ja, want dan ben je er ook buiten het programma met het programma bezig.” Abel: “ja.”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
69
Bijlage II: Uitgeschreven interviews De interviews zijn gehouden met 7 respondenten, hieronder is elk interview uitgeschreven terug te lezen.
Respondenten:
Dibbes Verbeek
Marjolein de Bruin
Lucia Danser
Hans de Kam
Simone Kok
Linde Dorenbos
Lars de Leeuw
Alle interviews zijn face-to-face of telefonisch gehouden aan de hand van de volgende vragenlijst en met de onderstaande inleiding. De vragen kunnen variëren per respondent aan de hand van de antwoorden (sommige vragen zijn irrelevant of soms is er extra informatie nodig).
Voorbeeld vragenlijst interview: Social tv en Je idool op het spoor Bedankt dat je wilt meewerken aan dit interview naar aanleiding van mijn afstudeerscriptie. Mijn onderzoek: “Social tv en Je idool op het spoor” richt zich op de toevoeging van social media aan het programma Je idool op het spoor. Het onderzoek is in opdracht van het productiebedrijf MasMedia en is gericht op de kijkers van dit programma. De vragenlijst bestaat uit 17 vragen over social media, social media en tv en het programma Je idool op het spoor, het interview zal ongeveer 15 minuten kosten. Graag de vragen zo uitgebreid mogelijk beantwoorden.
Uitleg onderzoek: Tegenwoordig maken steeds meer tv-programma‟s gebruik van social media, dit is vaak in de vorm van een app (voor de smartphone of tablet) en via social media als Facebook en Twitter. Dit wordt ook wel “social tv” genoemd, social tv kan gezien worden als een online uitbouw van activiteiten die de producent om een programma heen bouwt. Door de stijgende populariteit van dit medium en de vele opties die het biedt wil ook Masmedia hier op inspelen. Voor het programma Je idool op het spoor is er nog geen enkele vorm van social media toegepast. Vandaar dat in dit onderzoek onderzocht wordt hoe social media het beste toegepast kan worden voor dit programma. Het doel van dit interview is er achter komen wat de kijker zelf het liefst wil terugzien op social media gebied.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
70
Gegevens respondent: Naam: Leeftijd: Geslacht: Woonplaats: Gezinssituatie: Opleiding en/of werk:
Vragen over social media in het algemeen Vraag 1: Welke social media gebruik je (Facebook, Hyves, Twitter, Linkedin e.d.)? Vraag 2: Welke social media gebruik je het meest? Vraag 3: Waarom spreekt deze social media jou het meest aan?
Vragen over social media en tv Vraag 4: Heb je wel eens tijdens een tv-programma social media gebruikt gerelateerd aan een tv-programma? Vraag 5: Zo ja, waarom heb je deze social media toen gebruikt? (bijvoorbeeld voor extra info, om met anderen te communiceren over het programma, om met een programma mee te spelen etc. indien nee geantwoord ga door naar vraag 9) Vraag 6: Wat vond je hier leuk aan? Vraag 7: Wat is de toegevoegde waarde van social media bij een tv-programma? Vraag 8: Welke functies maken zo‟n social media toepassing voor jou interessant?
Vragen over Je idool op het spoor Vraag 9: Hoe vaak heb je het programma Je idool op het spoor gezien? Vraag 10: Wat vind je leuk aan dit programma? Vraag 11: Ben je bekend met de online game van Je idool op het spoor en heb je deze game wel eens gespeeld? (Waarom wel/niet) Zo ja, vond je de game leuk om te spelen? Vraag 12: Wat zou je er van vinden als Je idool op het spoor ook gebruik zou maken van social media? (denk aan een app, een Facebookpagina, Twitter etc.) Vraag 13: Welke van de volgende soorten social media lijken jou leuk bij dit programma en waarom? Geef graag per soort antwoord. - Een Customized app, (een app waarbij je kan meespelen met de spellen die de kandidaten doen op tv tijdens de uitzending) - Facebook (de mogelijkheid om lid te worden van de Facebookpagina voor nieuws en andere info omtrent het programma) - Twitter (om te communiceren met andere kijkers over het programma door middel van hashtags etc.) - Anders? Heb je zelf een ander idee welke social media leuk zou zijn? Vraag 14: Hoe zou jij deze social media toegepast willen zien bij dit programma? Welke social media precies en hoe zou dit er uit moeten zien? Wat zou jij willen doen met deze social media, communiceren met anderen of een spel meespelen etc. (Geef een voorbeeld)
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
71
Vraag 15: Zou dit één soort social media moeten zijn of een combinatie van meerdere? Welke combinatie zou dit dan zijn? (denk aan een app gecombineerd met Twitter of Facebook) Vraag 16: Zou de toevoeging van social media het programma voor jou leuker maken? Waarom? Vraag 17: Zou je als deze social media wordt toegepast, naar jou wens, aan anderen aanraden om deze social media ook te gebruiken?
Respondent 1 Naam: Dibbes Verbeek Leeftijd: 23 jaar oud Geslacht: Man Woonplaats: Zwolle Gezinssituatie: Samenwonend Opleiding en/of werk: Media en Entertainmentmanagement
Vragen over social media in het algemeen Vraag 1: Welke social media gebruik je (Facebook, Hyves, Twitter, Linkedin e.d.)? “Zelf gebruik ik Facebook het meest. Twitter ben ik onlangs mee gestopt omdat er een soort van norm is dat je elk uur een tweet stuurt, dat vond ik wat overdreven. Hyves heb ik niet meer, daar ben ik 3 jaar geleden al mee gestopt. Dit omdat Hyves een imago probleem heeft, het lijkt dat het op jongeren tot en met 18 jaar is gericht. Linkedin begin ik steeds meer te gebruiken, dit omdat het je netwerk, en zeker in de media branche, vergroot. Daarnaast heb ik een blauwe maandag Foursquare gebruikt maar dat vond ik totaal nutteloos.”
Vraag 2: Welke social media gebruik je het meest? “Facebook, omdat „het‟ hier gebeurt.”
Vraag 3: Waarom spreekt deze social media jou het meest aan? “Naast dat mijn hele vrienden en familiekring het gebruikt, vond ik het social media in zijn meest uitgebreide vorm. Je ziet foto‟s van collega‟s, filmpjes van vrienden, het leven van mensen die je uit het oog bent geraakt etc.”
Vragen over social media en tv Vraag 4: Heb je wel eens tijdens een tv-programma social media gebruikt gerelateerd aan een tv-programma? “Ja, Twitter gebruik ik vaak tijdens tv-programma‟s dit vind ik de beste vorm om kort een mening te geven over iets wat je ziet op tv.”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
72
Vraag 5: Zo ja, waarom heb je deze social media toen gebruikt? (bijvoorbeeld Voor extra info, om met anderen te communiceren over het programma, om met een programma mee te spelen etc. indien nee geantwoord ga door naar vraag 9) “Om positieve of negatieve kritiek te uiten over het programma. “ Vraag 6: Wat vond je hier leuk aan? “Het lijkt er tegenwoordig dat iedereen zijn/haar mening wil geven over alles wat er in de wereld gebeurt. Veilig van achter de computer of telefoon geeft iemand commentaar. Als ik terug kijk naar wat ik „leuk‟ vond aan het uiten van mijn mening kan ik zeggen dat ik het eigenlijk volslagen nutteloos vond en vind.”
Vraag 7: Wat is de toegevoegde waarde van social media bij een tv-programma? “Er is steeds meer concurrentie doordat er zoveel programma‟s zijn. Door gebruik te maken van social media, en dan met name Twitter, betrek je de kijker denk ik meer bij het programma.” Vraag 8: Welke functies maken zo‟n social media toepassing voor jou interessant? “Ik denk dat voor ons kijkers Twitter zeer interessant omdat daar direct de mening van de andere kijkers te lezen valt. Ook valt over een bepaald programma of onderdeel in een programma te zien of het „trending topic‟ is. Wat zoveel inhoud als dat er veel over gesproken wordt. Bijvoorbeeld bij the voice, er is een speciaal onderdeel in de show weggelegd voor social media. Hierdoor creëert het programma meer redenen om de kijker ook daadwerkelijk aan te zetten tot actie. En hoe verrassend is het dan nog dat 9 van de 10 trending topics over the voice gaan? Het programma creëert een hype.”
Vragen over Je idool op het spoor Vraag 9: Hoe vaak heb je het programma Je idool op het spoor gezien? “Ik heb 5 afleveringen van het programma gezien.”
Vraag 10: Wat vind je leuk aan dit programma? “Het is een combinatie van de programma‟s „fans‟ en „the phone‟ dit is een interessant gegeven maar zeker het sloeg duidelijk niet aan bij het grote publiek. Dit was volgens mij deels het gevolg van hoe het programma is gepromoot. Het was meer een „De NS wil het goed maken show‟ dan een race waarin hysterische fans door Nederland reisden.” Vraag 11: Ben je bekend met de online game van Je idool op het spoor en heb je deze game wel eens gespeeld? (Waarom wel/niet) Zo ja, vond je de game leuk om te spelen? “Nee, ik wist er niet vanaf of ben niet aangezet tot het spelen van de game door de manier waarop het zijn aandacht kreeg binnen het programma.”
Vraag 12: Wat zou je er van vinden als Je idool op het spoor ook gebruik zou maken van social media? (denk aan een app, een Facebookpagina, Twitter etc.)
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
73
“Bij het inzetten van social media moet er vooraf worden nagedacht of het werkelijk iets toevoegt aan het programma. Zou Twitter wat toevoegen aan Je idool op het spoor, het is tenslotte niet live. Daarnaast is het van te voren opgenomen dus doet de mening van de kijker er daadwerkelijk toe. Naar mijn mening heeft Twitter binnen Je idool op het spoor geen enkel nut. Een Facebookpagina betrekt de kijker meer bij het programma, dat is goed. Maar past een Facebookpagina bij de doelgroep van het programma? En zo ja, hoe wil je de doelgroep van het programma en de doelgroep van Facebook aanzetten tot het „lid‟ worden van de page? Leuk een Facebookpagina maar ik denk zelf dat het niet heel erg veel toevoegt. Een app lijkt mij erg leuk bij het programma. Wel moet de app een „live‟ element bieden waarin bijvoorbeeld de kijker mee kan raden naar de eindlocatie. Liveness creëren is een belangrijk aspect waar televisie zich nu en in de toekomst steeds meer op zal gaan richten.” Vraag 13: Welke van de volgende soorten social media lijken jou leuk bij dit programma en waarom? Geef graag per soort antwoord. - Een Customized app: “zeker alleen moet er „liveness‟ aanwezig zijn.” - Facebook: “ gekoppeld aan de app en de site van het programma.” - Twitter: “lijkt interessant maar voegt (naar mijn mening) niets toe aan het programma e
e
Een 2 scherm zou het leukst zijn voor dit programma. Op het 2 scherm kan de kijker meespelen en prijzen winnen. De kijker kan live de reactie van de artiest (waarover het gaat volgen) en de artiest geeft zijn mening LIVE wat er gebeurt.”
Vraag 14: Hoe zou jij deze social media toegepast willen zien bij dit programma? Welke social media precies en hoe zou dit er uit moeten zien? Wat zou jij willen doen met deze social media, communiceren met anderen of een spel meespelen etc. (Geef een voorbeeld) e
“Ik zou graag een 2 scherm met app daarin verwerkt zien.” Vraag 15: Zou dit één soort social media moeten zijn of een combinatie van meerdere? Welke combinatie zou dit dan zijn? (denk aan een app gecombineerd met Twitter of Facebook) e
“2 scherm waaraan de artiest via Twitter updates geeft en zijn mening. Binnen het 2
e
scherm is een app voor het spelen van het spel waarmee prijzen gewonnen kunnen worden.”
Vraag 16: Zou de toevoeging van social media het programma voor jou leuker maken? Waarom? e
“Als het 2 scherm onder social media valt ja, anders voegt het weinig toe.” Vraag 17: Zou je als deze social media wordt toegepast, naar jou wens, aan anderen aanraden om deze social media ook te gebruiken? e
“Een 2 scherm ja, Twitter Nee, Facebook Nee.”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
74
Respondent 2 Naam: Marjolein de Bruin Leeftijd: 59 Geslacht: Vrouw Woonplaats: Arnhem Gezinssituatie: gezin met man en 2 kinderen Opleiding en/of werk: huismoeder
Vragen over social media in het algemeen Vraag 1: Welke social media gebruik je (Facebook, Hyves, Twitter, Linkedin e.d.)? “Ik gebruik alleen Facebook, verder geen Twitter of Hyves enzo.” Vraag 2: Welke social media gebruik je het meest? “Nou Facebook dus, dat is de enige die ik gebruik.” Vraag 3: Waarom spreekt deze social media jou het meest aan? “Omdat het heel leuk is om te volgen wat vrienden zoal doen, foto‟s te bekijken en zien wat ze meegemaakt hebben. En ook om mensen terug te vinden die je van vroeger kende. Ik heb veel contact gemaakt met oude bekenden van school en zo dat vind ik erg leuk er aan.” Vragen over social media en tv Vraag 4: Heb je wel eens tijdens een tv-programma social media gebruikt gerelateerd aan een programma? Denk aan een app of twitteren over of tijdens een programma, lid worden van een Facebookpagina etc. “Nee eigelijk heb ik nog nooit social media gebruikt tijdens het tv-kijken, ik weet wel dat die dingen bestaan maar het was voor mij nooit aantrekkelijk genoeg.”
Vragen over Je idool op het spoor Vraag 9: Hoe vaak heb je het programma Je idool op het spoor gezien? “Vier keer.” Vraag 10: Wat vind je leuk aan dit programma? “Het is grappig om te zien hoe ver mensen willen gaan om dicht bij hun idool te komen. Ook de spelletjes zijn heel vrolijk en grappig om te zien.”
Vraag 11: Ben je bekend met de online game van Je idool op het spoor en heb je deze game wel eens gespeeld? (Waarom wel/niet) Zo ja, vond je de game leuk om te spelen? “Nou mijn man had het een keer op de laptop gespeeld en ik heb een keer meegekeken. Ik vond dat het eigenlijk niet zoveel om het lijf had, het was ook niet erg gebruiksvriendelijk moet ik zeggen.”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
75
Had je het leuker gevonden als de game ook tijdens het programma gespeeld kon worden? Bijvoorbeeld op een smartphone of tablet? “Ja dat had het wel interessanter gemaakt.”
Vraag 12: Wat zou je er van vinden als Je idool op het spoor ook gebruik zou maken van social media? (denk aan een app, een Facebookpagina, Twitter etc.) “Dat lijkt me wel leuk, ik zou dan wel lid willen worden van de Facebookpagina.”
Vraag 13: Welke van de volgende soorten social media lijken jou leuk bij dit programma en waarom? Geef graag per soort antwoord.
- Een Customized app, (een app waarbij je kan meespelen met de spellen die de kandidaten doen op tv tijdens de uitzending) “Dat lijkt me heel moeilijk, misschien zijn niet alle spelletjes hier geschikt voor?”
- Facebook (de mogelijkheid om lid te worden van de Facebookpagina voor nieuws en andere info omtrent het programma) “Dat lijkt me heel leuk, dan kun je alvast van te voren kijken welke idolen meedoen en of er misschien iemand bij zit die je zelf leuk vind.”
- Twitter (om te communiceren met andere kijkers over het programma door middel van hashtags etc.) “Ik kan me voorstellen dat hier wel hele grappige gesprekken uit voort komen, het lijkt me grappig om meningen uit te wisselen met mensen die je niet kent.”
- Anders? Heb je zelf een ander idee welke social media leuk zou zijn? “Als het idool zelf ook in zou gaan op de uitzending, bijvoorbeeld na de uitzening de mogelijkheid om vragen te stellen aan het idool.”
Vraag 14: Hoe zou jij deze social media toegepast willen zien bij dit programma? Welke social media precies en hoe zou dit er uit moeten zien? Wat zou jij willen doen met deze social media, communiceren met anderen of een spel meespelen etc. (Geef een voorbeeld) “Zelf zou ik niet een app willen meespelen, want ik hou niet zo van spelletjes doen. Wel lijkt het me erg leuk om te kunnen praten met anderen over het programma. Ik Twitter nu nog niet zelf maar in dit geval lijkt Twitter me wel een leuk medium.”
Vraag 15: Zou dit één soort social media moeten zijn of een combinatie van meerdere? Welke combinatie zou dit dan zijn? (denk aan een app gecombineerd met Twitter of Facebook) “Het lijkt met erg leuk als je in een app bijvoorbeeld meer van het concert terug zou kunnen zien, want in de show zie je hier maar erg weinig van. Het zou leuk zijn als je dat dan zou
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
kunnen terugkijken en daarnaast kan communiceren met anderen over het programma of dat je kan zien wat anderen erover zeggen.”
Vraag 16: Zou de toevoeging van social media het programma voor jou leuker maken? Waarom? “Jazeker, zeer veel leuker. Omdat je zo kan zien wat anderen er van vinden en je bijvoorbeeld meer over je idool of het programma makkelijk kan vinden. En zoals ik al zei, meer beelden van het concert zien zou echt wat toevoegen.”
Vraag 17: Zou je als deze social media wordt toegepast, naar jou wens, aan anderen aanraden om deze social media ook te gebruiken? “Ja zeker.”
Respondent 3 Naam: Lucia Danser Leeftijd: 31 Geslacht: Vrouw Woonplaats: Vlaardingen Gezinssituatie: Ik woon alleen Opleiding en/of werk: Werk hulpkracht schoenenwinkel
Vragen over social media in het algemeen Vraag 1: Welke social media gebruik je (Facebook, Hyves, Twitter, Linkedin e.d.)? “Ik heb Facebook en Linkedin.”
Vraag 2: Welke social media gebruik je het meest? “Facebook gebruik ik het meest, met een iphone kun je de hele dag je Facebook even checken en dat doe ik ook regelmatig.”
Vraag 3: Waarom spreekt deze social media jou het meest aan? “Het is makkelijk om in contact te zijn met je vrienden.”
Vragen over social media en tv Vraag 4: Heb je wel eens tijdens een tv-programma social media gebruikt gerelateerd aan een tv-programma? “Nee nog nooit, ik weet wel dat er zulke social media dingen voor tv bestaan.”
76
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
77
Vraag 5: Zo ja, waarom heb je deze social media toen gebruikt? (bijvoorbeeld Voor extra info, om met anderen te communiceren over het programma, om met een programma mee te spelen etc. indien nee geantwoord ga door naar vraag 9)
Vragen over Je idool op het spoor Vraag 9: Hoe vaak heb je het programma Je idool op het spoor gezien? “Drie keer”
Vraag 10: Wat vind je leuk aan dit programma? “Er zit humor in het programma verwerkt, ik kan er ontzettend om lachen hoe die mensen hun best doen voor zo‟n idool”
Vraag 11: Ben je bekend met de online game van Je idool op het spoor en heb je deze game wel eens gespeeld? (Waarom wel/niet) Zo ja, vond je de game leuk om te spelen? “Nee, ik hou niet zo van games” Vraag 12: Wat zou je er van vinden als Je idool op het spoor ook gebruik zou maken van social media? (denk aan een app, een Facebookpagina, Twitter etc.) “Dat lijkt mij een goed idee, ter promotie is het handig en dan weet je als volger wat voor kandidaten er in de volgende aflevering komen. Misschien met leuke scenes die niet op televisie te zien zijn.”
Vraag 13: Welke van de volgende soorten social media lijken jou leuk bij dit programma en waarom? Geef graag per soort antwoord.
- Een Customized app, (een app waarbij je kan meespelen met de spellen die de kandidaten doen op tv tijdens de uitzending) “Dit is niet iets voor mij, maar misschien zijn er wel genoeg andere die dit leuk vinden. Als ik televisie kijk dan hoef ik er niet een spel bij te spelen. Ik hou zelf niet zo van gamen, maar ik begrijp dat dit voor andere wel leuk is.” - Facebook (de mogelijkheid om lid te worden van de Facebookpagina voor nieuws en andere info omtrent het programma) “Hier kan ik mij het meest in vinden, ik maak zelf veel gebruik van Facebook. Als ik lid zou zijn van een Facebook van je Idool op het spoor, zou ik automatisch op mijn news feed de berichten van het programma zien. Als dit allemaal leuke berichten zijn, waarin ik „lekker word gemaakt‟‟ voor het programma zou ik zeker vaker kijken.” - Twitter (om te communiceren met andere kijkers over het programma door middel van hashtags etc.) “Dit is ook niks voor mij, ik zit eigenlijk nooit op Twitter en ik heb ook geen Twitter. Maar ik zou zeker een Twitter account nemen als ik een bedrijf zou hebben. En dit geld dan ook voor een programma, zo kan iedereen over je Twitteren en je kunt ook leuke tweets schrijven.”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
78
- Anders? Heb je zelf een ander idee welke social media leuk zou zijn? “Nee niet echt ik heb er niet zo veel verstand van”
Vraag 14: Hoe zou jij deze social media toegepast willen zien bij dit programma? Welke social media precies en hoe zou dit er uit moeten zien? Wat zou jij willen doen met deze social media, communiceren met anderen of een spel meespelen etc. (Geef een voorbeeld) “Ik zou Facebook gebruiken en hierop leuke weetjes zetten over de fans en de sterren. Ook zou ik bloopers, never before scenes, teasers en een leuke prijsvraag over de sterren op zetten. Misschien een kijkje in de slaapkamer van de fans, om te laten zien wat voor een grote fan ze zijn.”
Vraag 15: Zou dit één soort social media moeten zijn of een combinatie van meerdere? Welke combinatie zou dit dan zijn? (denk aan een app gecombineerd met Twitter of Facebook) “Ik zou zeker Facebook en Twitter gebruiken en een app is ook wel leuk, maar ikzelf zou er geen gebruik van maken.”
Vraag 16: Zou de toevoeging van social media het programma voor jou leuker maken? Waarom? “Voor mij persoonlijk zal het niet heel veel toevoegen. Omdat ik het programma al leuk vind, maar ik zou er wel gebruik van maken”
Vraag 17: Zou je als deze social media wordt toegepast, naar jou wens, aan anderen aanraden om deze social media ook te gebruiken? “Ja, dat zou ik zeker doen.”
Respondent 4 Naam: Hans de Kam Leeftijd: 62 Geslacht: Man Woonplaats: Amsterdam Gezinssituatie: Gezin met twee kinderen Opleiding en/of werk: ICT manager
Vragen over social media in het algemeen Vraag 1: Welke social media gebruik je (Facebook, Hyves, Twitter, Linkedin e.d.)? “Facebook en Hyves gebruik ik veel. Op Twitter zit ik nooit maar ik heb het wel en ik heb geen Linkedin account.”
Vraag 2: Welke social media gebruik je het meest?
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
79
“Ik zit dagelijks op Facebook om contact te hebben met familie en vrienden (ook in het buitenland). Ik zet er ook regelmatig foto‟s op.”
Vraag 3: Waarom spreekt deze social media jou het meest aan? “De meeste van mijn familie en vrienden zitten op Facebook en zij gebruiken dit medium zeer regelmatig. Het is voor mij de beste manier om contact te houden. Hyves is meer iets voor jonge kinderen geworden.”
Vragen over social media en tv Vraag 4: Heb je wel eens tijdens een tv-programma social media gebruikt gerelateerd aan dit programma? Denk aan een app of twitteren over of tijdens een programma, lid worden van een Facebookpagina etc. “ Ik heb een keer meegespeeld met Je idool op het spoor via het online spel op mijn laptop. Ik vond dit wel grappig. Ook heb ik wel eens meegedaan met de app van het programma „Tussen kunst en kitsch‟.” Vraag 5: Waarom heb je deze social media toen gebruikt? (bijvoorbeeld voor extra info, om met anderen te communiceren over het programma, om met een programma mee te spelen etc.) “De apps gebruik ik om mee te spelen met het programma op televisie, het meespelen maakt het leuk.”
Vraag 6: Zo ja, wat vind je hier leuk aan? (indien nee geantwoord ga door naar vraag 9) “Ik hou erg van spelletjes en vond dit een leuke nieuwe manier om dit te doen.”
Vraag 7: Wat is de toegevoegde waarde van social media bij een tv-programma? “Het is weer eens een nieuwe manier om actief mee te doen met programma‟s op televisie.” Vraag 8: Welke functies maken zo‟n social media toepassing voor jou interessant? “ Ik vind spelletjes erg leuk dus meespelen doe ik graag en eventueel iets kunnen winnen is natuurlijk mooi meegenomen.”
Vragen over Je idool op het spoor Vraag 9: Hoe vaak heb je het programma Je idool op het spoor gezien? “Twee keer.”
Vraag 10: Wat vind je leuk aan dit programma? “Ik vond het wel een aardig spelprogramma maar het mag van mij wel wat spectaculairder. De spelletjes zijn wat eenvoudig van opzet. Het is nu af en toe wat kinderachtig.”
Vraag 11: Ben je bekend met de online game van Je idool op het spoor en heb je deze game wel eens gespeeld? (Waarom wel/niet) zo ja, vond je de game leuk om te spelen?
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
80
“Ik heb maar een keer meegedaan met deze game via mijn laptop. De andere keren dacht ik er niet aan dat het programma er was waardoor ik niet vaker heb meegedaan.”
Vraag 12: Wat zou je er van vinden als Je idool op het spoor ook gebruik zou maken van social media? (denk aan een app, een Facebookpagina, Twitter etc.) “Het lijkt me leuk als de online game ook met mijn iPhone kan worden gespeeld. Ook lijkt het me handig als je een reminder krijgt wanneer het programma komt zodat je niet vergeet te kijken en mee te doen met het spel.”
Vraag 13: Welke van de volgende soorten social media lijken jou leuk bij dit programma en waarom?
- Een Customized app, (een app waarbij je kan meespelen met de spellen die de kandidaten doen op tv tijdens de uitzending) “Het lijkt me leuk om met mijn iPhone mee te spelen.”
- Facebook (de mogelijkheid om lid te worden van de Facebookpagina voor nieuws en andere info omtrent het programma) “Ik denk wel dat ik lid zou worden van zo‟n pagina.”
- Twitter (om te communiceren met andere kijkers over het programma door middel van hashtags etc.) “ Ik gebruik nooit Twitter. Ik geloof ook niet dat ik met andere kijkers zou gaan twitteren over het programma.”
-Anders? “Een of andere reminder als het programma uitgezonden gaat worden of zoiets?”
Vraag14: Hoe zou jij deze social media toegepast willen zien bij dit programma? Hoe zou dit er uit moeten zien? (Geef een voorbeeld) “Zoiets als het online spel van het programma maar dan als app op de smartphone.”
Vraag 15: Zou de toevoeging van social media het programma voor jou leuker maken? “Een app lijkt me wel leuk ja” Vraag 16: Zou je als deze social media wordt toegepast, aan je vrienden aanraden om deze social media ook te gebruiken? “Denk wel dat ik zo‟n app aan zou raden. Ik ken wel meer mensen die van spelletjes houden, die zullen er misschien ook in geïnteresseerd zijn.”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
81
Respondent 5 Naam: Simone Kok Leeftijd: 20 Woonplaats: IJmuiden Samenstelling huishouden: thuiswonend met ouders en 1 zus. Opleiding en/of werk: opleiding verpleegkunde
Vragen over social media in het algemeen Vraag 1: Welke social media gebruik je? “(Ik gebruik minder dan dat ik heb) Ik gebruik voornamelijk Facebook, en ik heb ook Hyves maar dat gebruik ik niet meer. O ja en Instagram is dat ook social media? Nee hè? Ik heb ook een Twitteraccount maar daar zit ik niet meer vaak op”
Vraag 2: Welke social media gebruik je het meest? “Facebook, hier zit ik echt heel veel op”
Vraag 3: Waarom spreekt deze social media jou het meest aan? “De meeste mensen zitten hier op en je kan makkelijk foto‟ s toevoegen en bekijken van anderen, kijken wat zij aan het doen zijn” Vragen over social media en tv Vraag 4: Heb je wel eens tijdens een tv-programma social media gebruikt gerelateerd aan dit programma? Denk aan een app of twitteren over of tijdens een programma, lid worden van een Facebookpagina etc. “Ik heb wel tijdens de uitzending op Twitter gekeken naar reacties van mensen over het programma Je idool op het spoor, dat was heel grappig”
Vraag 5: Waarom heb je deze social media toen gebruikt? (bijvoorbeeld voor extra info, om met anderen te communiceren over het programma, om met een programma mee te spelen etc.) “Mensen hun meningen over het programma en wat er in gebeurt te weten komen.”
Vraag 6: Zo ja, wat vind je hier leuk aan? (indien nee geantwoord ga door naar vraag 9) “Ik vind het leuk om in een „battle‟ te concurreren met mensen die tegen de andere partij zijn bijvoorbeeld en te weten komen wat hun voors- en tegens zijn, en gewoon omdat het vaak grappig is om te lezen.
Vraag 7: Wat is de toegevoegde waarde van social media bij een tv-programma? “ vooral de interactie met anderen en je mening kunnen geven” Vraag 8: Welke functies maken zo‟n social media toepassing voor jou interessant?
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
-
“meepraten
-
dat je bericht op tv te zien kan zijn
-
dat je iets kan winnen”
82
Vragen over Je idool op het spoor Vraag 9: Hoe vaak heb je het programma Je idool op het spoor gezien? “ Ehh twee keer tot nu toe.”
Vraag 10: Wat vind je leuk aan dit programma? “Leuke spellen en actie, vaak leuke bekende mensen”
Vraag 11: Ben je bekend met de online game van Je idool op het spoor en heb je deze game wel eens gespeeld? (Waarom wel/niet) “Nee, ik wist niet dat deze bestond. Had er anders misschien wel naar gekeken.”
Vraag 12: Wat zou je er van vinden als Je idool op het spoor ook gebruik zou maken van social media? (denk aan een app, een Facebookpagina, Twitter etc.) “Super leuk, zoals ik al zei vooral als er meer met Twitter wordt gedaan omdat dit supergrappig is om te lezen. Ook zou ik dat spel wat meer promoten, of zorgen dat je het op je telefoon ook kunt spelen.”
Vraag 13: Welke van de volgende soorten social media lijken jou leuk bij dit programma en waarom?
- Een Customized app, (een app waarbij je kan meespelen met de spellen die de kandidaten doen op tv tijdens de uitzending) “Ja leuk! Meespelen is altijd te gek”
- Facebook (de mogelijkheid om lid te worden van de Facebookpagina voor nieuws en andere info omtrent het programma) “Lijkt me erg leuk dan kun je dit ook liken!”
- Twitter (om te communiceren met andere kijkers over het programma door middel van hashtags etc.) “Leuk! Vooral als je dan ook reacties op tv hierover kan zien zoals ze in programma‟s als xfactor hebben.”
- Anders? “Misschien extra exclusieve foto‟s van de uitzending en van het concert zien in een app of op de Facebookpagina, of iets met de artiest, gewoon extra materiaal van het concert enzo.”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
83
Vraag14: Hoe zou jij deze social media toegepast willen zien bij dit programma? Hoe zou dit er uit moeten zien? (Geef een voorbeeld) “Sowieso een Facebookpagina, en dan denk ik dat een app ook leuk is, daar kun je bijvoorbeeld extra filmpjes op zetten. Het lijkt me ook leuk als je onder in beeld een balk hebt waarin de berichten van mensen langskomen die zij bijvoorbeeld via Facebook of Twitter hebben gestuurd.”
Vraag 15: Zou de toevoeging van social media het programma voor jou leuker maken? “Ja zeker. Interactiever denk ik ook.”
Vraag 16: Zou je als deze social media wordt toegepast, aan je vrienden aanraden om deze social media ook te gebruiken? “Dit zal ik zeker doen.”
Respondent 6: Naam: Linde Dorenbos Leeftijd: 16 Woonplaats: Amstelveen Gezinssituatie: Ik woon bij mijn ouders en zusje e
Opleiding en/of werk: 4 klas gymnasium
Vragen over social media in het algemeen Vraag 1: Welke social media gebruik je (Facebook, Hyves, Twitter, Linkedin e.d.)? “ Ik gebruik Facebook, Twitter, Skype en MSN”
Vraag 2: Welke social media gebruik je het meest? “Facebook en Skype”
Vraag 3: Waarom spreekt deze social media jou het meest aan? “Je kan makkelijk met andere mensen en vooral vrienden in contact komen. Facebook is persoonlijker dan Twitter voor mij. Ik heb op Facebook ook alleen mensen die ik echt ken, op Twitter bijvoorbeeld is dit niet het geval. Skype gebruik ik vaak omdat je kan bellen met anderen wat erg handig en leuk is. “ Vragen over social media en tv Vraag 4: Heb je wel eens tijdens een tv-programma social media gebruikt gerelateerd aan een dit programma? “Ja, bijvoorbeeld bij The Voice of Holland, om dan op Twitter te reageren op degene die op dat moment optreedt. Verder „like‟ ik op Facebook ook de pagina‟s van tv-programma‟s die ik leuk vind.”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
84
Vraag 5: Zo ja, waarom heb je deze social media toen gebruikt? (bijvoorbeeld Voor extra info, om met anderen te communiceren over het programma, om met een programma mee te spelen etc. indien nee geantwoord ga door naar vraag 9) “Omdat het leuk is dat je met Twitter je mening kan geven en de mening van anderen kan lezen. Dus vooral om met anderen te communiceren over het programma. Op Facebook vooral voor extra informatie.”
Vraag 6: Wat vond je hier leuk aan? “Dat je met anderen over het programma kan praten, en je mening kan geven, ook al ken je ze niet, of zijn ze niet bij jou in de woonkamer.”
Vraag 7: Wat is de toegevoegde waarde van social media bij een tv-programma? “Dat je met mensen die dat programma ook leuk vinden heel gemakkelijk in contact kan komen. En dat je dus erover kan praten zonder dat er per sé mensen bij jou moeten zijn.” Vraag 8: Welke functies maken zo‟n social media toepassing voor jou interessant? “Dat je met vrienden die niet in de buurt, of in een ander land wonen heel makkelijk in contact kan komen. Als ik geen Facebook had gehad, waren een heel aantal vriendschappen gewoon doodgelopen door de afstand.”
Vragen over Je idool op het spoor Vraag 9: Hoe vaak heb je het programma Je idool op het spoor gezien? “Ehh ik heb de eerste en de vijfde aflevering gezien, twee keer dus”
Vraag 10: Wat vind je leuk aan dit programma? “Dat fans hun idool ontmoeten d.m.v. leuke opdrachten. Het is erg leuk om de reacties van de fans te zien en de reactie(s) van de „idolen‟.”
Vraag 11: Ben je bekend met de online game van Je idool op het spoor en heb je deze game wel eens gespeeld? “Nee, ik weet/wist niet dat er een spel van het programma bestaat/bestond.”
Vraag 12: Wat zou je er van vinden als Je idool op het spoor ook gebruik zou maken van social media? (denk aan een app, een Facebookpagina, Twitter etc.) “Leuk, het programma zou levendiger worden voor de kijkers.”
Vraag 13: Welke van de volgende soorten social media lijken jou leuk bij dit programma en waarom? Geef graag per soort antwoord.
- Een Customized app, (een app waarbij je kan meespelen met de spellen die de kandidaten doen op tv tijdens de uitzending)
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
85
“Wel een grappig idee, maar niet echt heel erg nodig. Als ik naar de tv kijk hoef ik niet ondertussen ook nog een spel te spelen, want dan mis ik alles van het programma.”
- Facebook (de mogelijkheid om lid te worden van de Facebookpagina voor nieuws en andere info omtrent het programma) “Leuk, omdat je dan nieuws en info kan zien en ook met andere fans in contact kan komen, en je kan zien of iemand van jouw vrienden die pagina ook heeft „geliked‟ en zo weet je wie er ongeveer dezelfde interesses heeft als jij.”
- Twitter (om te communiceren met andere kijkers over het programma door middel van hashtags etc.) “Leuk, je kan dan je mening geven over het programma, de kandidaten etc en met anderen daarover praten.”
- Anders? Heb je zelf een ander idee welke social media leuk zou zijn? “Nee, niet echt eigenlijk.”
Vraag 14: Hoe zou jij deze social media toegepast willen zien bij dit programma? Welke social media precies en hoe zou dit er uit moeten zien? Wat zou jij willen doen met deze social media, communiceren met anderen of een spel meespelen etc. (Geef een voorbeeld) “ Een Facebookpagina met informatie en regelmatige nieuws updates. En misschien met extra filmpjes of zo. En een Twitteraccount waardoor je met anderen kan communiceren en je mening kan geven. En ook voor extra informatie.” Vraag 15: Zou dit één soort social media moeten zijn of een combinatie van meerdere? Welke combinatie zou dit dan zijn? (denk aan een app gecombineerd met Twitter of Facebook) “Gewoon Facebook en Twitter apart. Dan kan iedereen kiezen of hij iets via Facebook wil doen, via Twitter of gewoon helemaal niks. Als je een app zou hebben die het zou combineren zou je misschien mensen zonder Twitter of Facebook benadelen.”
Vraag 16: Zou de toevoeging van social media het programma voor jou leuker maken? Waarom? “Ik denk dat het gebruik van social media het programma wat levendiger zou maken voor de kijkers, omdat ze zelf ook wat kunnen doen.”
Vraag 17: Zou je als deze social media wordt toegepast, naar jou wens, aan anderen aanraden om deze social media ook te gebruiken? “Als het echt iets toevoegt en ik weet van vrienden of zo dat ze het programma ook leuk vinden zou ik het zeker aanraden!”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
86
Respondent 7: Gegevens respondent:
Naam: Lars de Leeuw Leeftijd: 13 Woonplaats: Helmond Gezinssituatie: woont thuis met ouders en 2 broers. e
Opleiding en/of werk: 1 klas havo
Vragen over social media in het algemeen Vraag 1: Welke social media gebruik je (Facebook, Hyves, Twitter, Linkedin e.d.)? “Facebook Hyves en Twitter.” Vraag 2: Welke social media gebruik je het meest? “Ik gebruik het meeste Hyves, maar nu steeds vaker Facebook, Twitter heel weinig.” Vraag 3: Waarom spreekt deze social media jou het meest aan? “Hyves vind ik vooral leuk omdat hier al mijn vrienden ook op zitten, maar steeds meer gaan over naar Facebook .”
Vragen over social media en tv Vraag 4: Heb je wel eens tijdens een tv-programma social media gebruikt gerelateerd aan een tv-programma? “Ja ik heb wel eens de ThuisCoach app van The Voice of Holland gebruikt, we keken dit altijd met mijn ouders samen en mijn vader had de app op zijn iPad gezet.”
Vraag 5: Zo ja, waarom heb je deze social media toen gebruikt? (bijvoorbeeld Voor extra info, om met anderen te communiceren over het programma, om met een programma mee te spelen etc. indien nee geantwoord ga door naar vraag 9) “Ik vond het leuk om ook mee te kunnen coachen zegmaar, dat was echt grappig en je kon ook met de stoelen draaien en zo, dan voelt het een beetje of je mee doet.”
Vraag 6: Wat vond je hier leuk aan? “Omdat je mee kon coachen en dat was leuk om te zien of zij ook zouden draaien als wij dat deden.” Vraag 7: Wat is de toegevoegde waarde van social media bij een tv-programma? “Je kan nu niet alleen tv-kijken maar ook meedoen, dan is het net of je er meer in zit zegmaar.” Vraag 8: Welke functies maken zo‟n social media toepassing voor jou interessant? “Als je iets kan meedoen met het programma, dan maakt het het kijken leuker en minder saai.”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
87
Vragen over Je idool op het spoor Vraag 9: Hoe vaak heb je het programma Je idool op het spoor gezien? “Ik heb het programma 5 keer gezien.”
Vraag 10: Wat vind je leuk aan dit programma? “Ik vond de spellen spannend en vaak ook grappig en sommige artietsen die er in voor kwamen waren heel leuk.‟”
Vraag 11: Ben je bekend met de online game van Je idool op het spoor en heb je deze game wel eens gespeeld? (Waarom wel/niet) Zo ja, vond je de game leuk om te spelen? “Nee daar heb ik nog nooit van gehoord.”
Vraag 12: Wat zou je er van vinden als Je idool op het spoor ook gebruik zou maken van social media? (denk aan een app, een Facebookpagina, Twitter etc.) “Ja dat zou ik heel leuk vinden, net als bij the voice en zo.” Vraag 13: Welke van de volgende soorten social media lijken jou leuk bij dit programma en waarom? Geef graag per soort antwoord.
- Een Customized app, (een app waarbij je kan meespelen met de spellen die de kandidaten doen op tv tijdens de uitzending) “Ja deze lijkt mee heel leuk omdat het een beetje lijkt op die van the Voice, en dan zou je kunnen meedoen met het programma en voel je alsof je ook aan het strijden bent.” - Facebook (de mogelijkheid om lid te worden van de Facebookpagina voor nieuws en andere info omtrent het programma) “ Dat zou ik opzich ook wel leuk vinden, om nieuws enzo te lezen van het programma maar niet echt geweldig.” - Twitter (om te communiceren met andere kijkers over het programma door middel van hashtags etc.) “Ik heb dus zelf wel Twitter maar gebruik het eigenlijk niet echt, dus ik denk niet dat ik dat heel leuk vind per se.” - Anders? Heb je zelf een ander idee welke social media leuk zou zijn? “Nee niet echt, ik vind de app gewoon het leukste idee.”
Vraag 14: Hoe zou jij deze social media toegepast willen zien bij dit programma? Welke social media precies en hoe zou dit er uit moeten zien? Wat zou jij willen doen met deze social media, communiceren met anderen of een spel meespelen etc. (Geef een voorbeeld) “Ik zou dus het liefst een app hebben waarmee je kan meespelen zegmaar met de spelletjes tijdens het programma. Dat de spellen ongeveer hetzelfde zijn enzo en dat je dan kan raden waar de locatie en de sleutel liggen bijvoorbeeld en dat je iets kan winnen.”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
88
Vraag 15: Zou dit één soort social media moeten zijn of een combinatie van meerdere? Welke combinatie zou dit dan zijn? (denk aan een app gecombineerd met Twitter of Facebook) “ Ik denk dat een app dus het leukst is maar daarnaast een Facebook of Hyves pagina is ook leuk.”
Vraag 16: Zou de toevoeging van social media het programma voor jou leuker maken? Waarom? “Ja dat maakt het programma voor mij wel leuker omdat je dan bijvoorbeeld op de ipad kan meedoen en dat vind ik altijd erg leuk. Dan zit je er echt helemaal in.”
Vraag 17: Zou je als deze social media wordt toegepast, naar jou wens, aan anderen aanraden om deze social media ook te gebruiken? “Ja ik zou het wel aanraden als de app vet is want mijn vrienden vinden dat altijd ook wel leuk om te doen.”
Bijlage III: Uitgeschreven panelgesprek 2 Topiclijst panelgesprek 2: -
Je idool op het spoor
-
social media
-
het concept
-
bevindingen
-
aanpassingen en verbeteringen
Gegevens respondenten:
Sarah Wijnands, 22 jaar woont samen met een vriendin (Kitty bleij ook aanwezig) in Uithoorn.
Richard Overburg, 30 jaar, woont in Amsterdam met zijn vriendin.
Kitty Bleij 26 jaar, woont samen met een vriendin (Sarah Wijnands) in Uithoorn.
Annefloor Jansen, 37 jaar, woont in Mijdrecht met haar vriend en zoontje.
Michiel van der Braak, 42 jaar, woont in Monnickendam met zijn vrouw en 2 kinderen.
Uitgeschreven panelgesprek 2: Aila: “Welkom allemaal, hartelijk bedankt dat jullie willen meewerken aan dit onderzoek. Zoals jullie wellicht wegens de uitnodiging al weten houd ik dit panelgesprek naar aanleiding van mijn afstudeerscriptie. Mijn onderzoek heet “social tv en Je idool op het spoor”. Dit panelgesprek is bedoeld om er achter te komen wat jullie vinden van mijn concept voor de toepassing vam social media bij dit
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
89
programma. Ik zal een voorbeeld schetsen van hoe ik deze social media wil gaan inzetten en hoe dit er uit komt te zien. Het gesprek zal ongeveer een half uur duren, ik wil graag jullie feedback en advies over dit concept, ookal is dit negatief, zodat ik mijn laatste aanpassingen kan doen. Jullie kennen als het goed is allemaal het programma Je idool op het spoor? Hoe vaak hebben jullie het gezien en waarom vinden jullie het leuk?” Michiel: “ik heb het twee keer gezien, ik vind het qua spel leuk.” Kitty: “Ik heb het porgramma vier keer gezien, ik vind het leuk omdat het spannend is en de kandidaten en de bekende Nederlanders heel leuk zijn.” Sarah: “Ja, ik ben het met Kitty eens, daarom is het inderdaad leuk, ik heb het trouwens ook vier keer gezien. “ Annefloor: “Ik heb het programma een keer gezien, ik vond het toen vooral wel grappig.” Richard: “Ik heb het programma elke keer gezien. Gewoon omdat het leuk is en mijn vrouw en kinderen het ook leuk vinden.” Aila: “Oké, zijn jullie verder bekend met het begrip social tv? Dit betekent dat er social media wordt ingezet bij tv-programma’s. Denk aan een customized app voor een programma zoals the Voice of Holland op de smartphone of tablet, of het meetwitteren tijdens een show. Gebruiken jullie wel eens een social tv toepassing van een programma?” Richard: “Ja wel eens, ik vind het leuk om soms van die apps te instaleren van programma‟s.” Sarah: “Ja dat doe ik ook wel eens.” Annefloor: “Nee ik nog nooit eigenlijk, lijkt me wel leuk hoor.” Michiel: “Nee ik ook niet, ik weet wel dat veel programma‟s die dingen gebruiken.” Kitty: “soms” Aila: “Zo’n social tv toepassing wil ik dus ook toevoegen aan het programma Je idool op het spoor. Oké uit mijn vooronderzoek is gebleken dat de meeste respondenten het leuk vinden als er voor dit programma een combinatie van social media wordt ingezet. Wat vinden jullie zelf van televisieprogramma’s die social media combineren? Denk bijvoorbeeld aan een customized app gecombineerd met Twitter.” Kitty: “Ja dat lijkt mij ook het leukst hoor, als je meerdere soorten heb kan je ook kiezen wat je het leukst vindt.” Sarah: “Inderdaad.” Richard: “Ja dat lijkt me wel, als je combineert bereik je meer mensen he.” Michiel: “Ik denk ook dat als je op meerdere social media bezig bent je meer mensen bereikt.” Annefloor: “Ja daar heb ik niet veel aan toe te voegen, ik denk dat ook.”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
90
Aila: “Oké, ik zal jullie nu mijn concept voorleggen. Uit het voorgaand onderzoek kwam naar voren dat de doelgroep van dit programma dus het liefst een combinatie van social media terugziet. Er is voor het voorlopige concept gekozen voor een customized app. Deze app biedt de mogelijkheid om tijdens of na het programma mee te spelen met soortgelijke spellen als die in het programma, zo kun je meeraden waar de sleutel ligt en de geheime locatie is. Hier kunnen uiteindelijk prijzen mee gewonnen worden voor degene die het hoogste scoren. Het gaat hier om prijzen gerelateerd aan de betreffende artiest bijvoorbeeld een gesigneerd shirt. Wat vinden jullie hier van?” “Michiel: “ehh ja dat lijkt me een hele goeie optie, vooral voor dit programma. Je kijkt natuurlijk naar een spel en dan is het leuk om mee te doen. Dan leef je je ook echt in.” Sarah: “Ja dat denk ik ook.” Kitty: “Ik vind het een leuk idee dat je ook prijzen kan winnen, ik vraag me wel af of het spel op de app niet teveel afleid van het programma? Maar goed dat is altijd zo met programma apps.” Richard: “Ja, daar dacht ik eerst ook aan, maar zolang de spellen de mogelijkheid geven om gewoon het programma nog goed te kunnen volgen is dit verder geen probleem, lijkt het me wel lachen.” Annefloor: “Ja klopt, ik weet zelf niet of ik me zou willen laten afleiden, maar als het ook daarna kan prima toch.” Aila: “Oké, daarnaast biedt de app een optie om Twitterberichten van kijkers te lezen en zelf te reageren via Twitter binnen de app. Zo ontstaat er interactie tussen de kijkers. Wat vinden jullie daar van?” Annefloor: O, dat vind ik heel leuk ja, dan kun je meelezen wat de andere mensen zeggen dat is vaak grappig! Moet je daar dan zelf ook Twitter voor hebben? Ik zou er wel voor zorgen dat eidereen de berichten kan lezen ondanks of je Twitter hebt. En als je Twitter hebt kan je dan zegmaar zelf meepraten.” Kitty: “Ja dat is wel een goeie inderdaad! Want het is altijd leuk om commentaar op een programma te lezen.” Michiel: “Ik vind het zelf niet heel boeiend die Twitterberichten, maargoed de rest lijkt het wel leuk te vinden haha.” Richard: “lijkt me wel wat ja.” Sarah: “Ik vind Twitter sowieso erg geschikt voor tv-programma‟s, en dan in een app verwerkt is wel heel handig en leuk, en ook nieuw.” Aila: “Oké ehh nou dan verder, ook is er de mogelijkheid om met deze app extra beeldmateriaal van de optredens en ander exclusief materiaal te bekijken na de uitzending. Vinden jullie dit leuk?” Michiel: “Ja, vooral van die optredens want die zijn vaak heel kort in het programma das jammer.”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
91
Sarah: “Ja precies dat vond ik ook steeds. Het zou leuk zijn als je gewoon het hele concert kan terugzien. Maar dan zou ik die optie ook op de computer mogelijk maken dan kijk je met groot scherm.” Annefloor: “Ja maar op zich is juist een app weer handig, ik snap wel wat je bedoeld met groot scherm, maar de optie is inderdaad leuk, ook foto‟s enzo.” Kitty: “Ja ik ben het wel met de rest eens eigenlijk.” Richard: “Ja, wel oké, ik hoef niet per se meer van het optreden te zien of extra‟s.” Aila: “Wat vinden jullie in zijn geheel van deze toepassing?” Allen: “Leuk.” Aila: “Zouden jullie deze app van Je idool op het spoor zelf ook installeren?” Annefloor: “Ja ik denk het wel.” Kitty: “Ja.” Richard: “Eehh misschien wel voor mijn kids.” Sarah: “Jahoor, als ie niet heel duur is of gratis haha.” Michiel: “Nee ik zelf niet.” Aila: “Daarnaast is er ook veel interesse voor een Facebookaccount, ook hier heb ik een concept voor. Het Facebookaccount zou natuurlijk een “like” functie hebben, daarnaast zal er via de Facebook pagina nieuws geplaatst worden over de uitzendingen, de shows en de kandidaten. En kun je een voorproefje zien op de komende uitzending. Zouden jullie dit ook leuk vinden?” Sarah: “Ik vind Facebook altijd leuk, ik zit daar zelf ook heel veel op, dus voor mij ja dit is leuk.” Michiel: “Ik denk dat het leuk is dat er naast die app dan ook nog wat anders is en Facebook is heel populair.” Annefloor: “Ja ik vind het leuk om dingen die ik leuk vind te volgen op Facebook, dus dan is dit inderdaad een goeie.” Richard: “Ik ben zelf niet heel fanatiek op Facebook, maar de optie om naast de app ook hiervoor te kunnen kiezen is goed hoor.” Kitty: “Ik zit heel veel op Facebook, en liken is altijd wel makkelijk en handig enzo.” Aila:”Zouden jullie er nog wat aan toevoegen of weglaten? En zouden jullie zelf lid worden van de Facebookpagina van Je idool op het spoor?” Annefloor: “Ik vind het zo prima, lijkt mij leuk ik zou wel lid worden ja.” Richard: “Ja hoor heel leuk, goed bedacht.” Michiel: “ Ik zou best lid willen worden, ik denk dat ik er verder niets aan toe te voegen heb.” Kitty: “Ja leuk, nee eigenlijk niet ehh, ja ik zou ook lid worden hoor.” Sarah: “Jep, leuk idee de app en Facebook allebei hoor, ik word lid haha.”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
92
Aila:” Oke nou dat was het panelgesprek ik wil jullie hartelijk bedanken voor jullie komst!” (gesprek wordt afgesloten)
Bijlage IV: Uitgeschreven interview met expert Interview Social media expert Michel Penterman, 42 jaar woont in Amstelveen. Aila: “Bedankt dat u wilt meewerken aan dit interview naar aanleiding van mijn afstudeerscriptie. Mijn onderzoek: “Social tv en Je idool op het spoor” richt zich op de toevoeging van social media aan het programma Je idool op het spoor. Het onderzoek is in opdracht van het productiebedrijf MasMedia en is gericht op de kijkers van dit programma. De vragenlijst bestaat uit 11 vragen, als het kan graag de vragen zo uitgebreid mogelijk beantwoorden.“ Michel: “Natuurlijk geen probleem.” Aila: “Ik zal voor de duidelijkheid mijn onderzoek nog even nader toelichten: Tegenwoordig maken steeds meer tv-programma’s gebruik van social media, dit is vaak in de vorm van een app (voor de smartphone of tablet) en via social media als Facebook en Twitter. Dit wordt ook wel “social tv” genoemd, social tv kan gezien worden als een online uitbouw van activiteiten die de producent om een programma heen bouwt. Door de stijgende populariteit van dit medium en de vele opties die het biedt wil ook Masmedia hier op inspelen. Voor het programma Je idool op het spoor is er nog geen enkele vorm van social media toegepast. Vandaar dat in dit onderzoek onderzocht wordt hoe social media het beste toegepast kan worden voor dit programma. Het doel van dit interview is er achter komen wat volgens een social media expert de beste manier is om social media toe te passen.” Aila: “Oké, dan gaan we nu verder met de vragen.” Aila: “Kunt u mij vertellen wie u bent (naam leeftijd woonplaats etc.) en wat u doet op het gebied van social media?” Michel: “Michel Penterman, ik ben 42 jaar en woon in Amstelveen. Ik ben expert op het gebied van de organisatie van Social Media. Ik heb een eigen bedrijf Orangearia (orangearia.com). En ik ben eigenaar van intienlessen.nl, een site waarop mensen via online video‟s en op hun pc of hun tablet in 10 lessen gitaar kunnen leren spelen.” Aila: “Wat is volgens u het belang van social media in het algemeen?” Michel: “Social Media brengt gelijkgestemden met elkaar in contact en laat hen informatie verzamelen, bewerken en opnieuw verspreiden. Het leidt tot transparantie, openheid en
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
93
daarmee komt de macht van formele instituties voor een deel weer in handen van het volk. Het geeft hen een platform om informatie en emoties te delen.” Aila: “Bent u bekend met het programma Je idool op het spoor? Heeft u het wel eens gezien en hoe vaak?” Michel: “Ik heb het programma één keer gezien.” Aila: “Oké dat is mooi, ehh nou het is zo, voor dit programma is er nog geen gebruik gemaakt van social media, oftewel social tv. Tegenwoordig gebruiken steeds meer tvprogramma’s social media. Wat is volgens u het succes van social tv?” Michel: “Volgens mij is het succes ervan dat mensen op een simpele wijze binnen hun eigen netwerk en met gelijkgestemden onderling kunnen converseren over het programma. Dit brengt mensen bij elkaar en geeft hen het gevoel ergens bij te horen.” Aila: “Oké, maar waarom zetten deze tv-programma’s (zenders) social media in dan in? Met welk doel?” Michel: “Het verhoogt de betrokkenheid bij een programma en zeker als het programma iets met de bijdragen van de kijkers doet, zal het bijdragen aan een groep van ambassadeurs voor het programma. Die zullen het programma niet alleen verder in hun eigen netwerk promoten, maar ook bereid zijn om op welke manier dan ook te participeren in het programma.” Aila: “En waarom is social media gerelateerd aan een programma dan interessant voor de kijkers zelf? (Wat is de meerwaarde voor de kijker)” Michel: “De meerwaarde voor de kijker is dat hij gelijkgestemden treft met dezelfde interesse voor het programma. Vroeger gaf je op de bank commentaar met elkaar, nu geef je vanaf je iPad of smartphone massaal commentaar.” Aila: “Oké dus het belangrijkste voor de kijker is betrokkenheid en saamhorigheid?” Michel: “Ja klopt.” Aila: “En ehh wat zijn dan de belangrijkste functies van social media bij een tvprogramma? Michel: “Ik denk drie zaken: 1) conversatie met andere kijkers, 2) contact met de makers van het programma, 3) contact met de deelnemers van het programma (presentatoren en andere actoren). Je zou ook nog kunnen nadenken over extra achtergrond informatie maar volgens mij maakt dat social tv te ingewikkeld.” Aila: “Is het gebruik van social tv dus eigenlijk een manier voor kijkers om elkaars “gezelschap” op te zoeken?” Michel: “Ja zeker, dat is het belangrijkste element denk ik.”
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
94
Aila: “Oké, en welke soorten social media zijn volgens u het meest geschikt voor een spelprogramma zoals Je idool op het spoor? Michel: “Aangezien het niet live is, zou ik kiezen voor het inzetten van een Twitter stream tijdens de uitzending en gedurende de productie periode. Verder zou ik in de contracten met o.a. de presentatoren en de NS ambassadeurs Nick en Simon laten opnemen dat zij een keer aantal aanjagende tweets plaatsen over het programma waardoor men meer geneigd is mee te tweeten. Dit kan altijd in combinatie met bijvoorbeeld een Facebookpagina omdat deze makkelijk toegankelijk is.” Ook zou je er parallel een online game of game app bij kunnen laten meelopen, waarbij gedurende 7 dagen iedere dag via Twitter/Facebook een opdracht wordt verspreid. Deelnemers kunnen dan een mooie prijs winnen of zich op die manier aanmelden voor participatie in het programma.” Aila: “Oké als laatste, zou de toevoeging van social media bij dit programma dus voor meer betrokkenheid van de kijker zorgen?” Michel: “Absoluut, mits het goed en doordacht is georganiseerd en de kijker er een beloning voor terugkrijgt in de vorm van aandacht en participatie.“ Aila: “Oké, hartelijk bedankt voor uw medewerking!” Michel: “Geen probleem, graag gedaan.”
(Gesprek wordt afgesloten)
Bijlage V: Deelvragen Deelvraag 1: Wat voor programma is Je idool op het spoor? Wie maakt het programma? Waar wordt het programma uitgezonden? Waarom is er voor dit programma gekozen?
Deelvraag 2: Wie is de doelgroep van Je idool op het spoor? Op welke doelgroep is het programma gericht? Wat zijn de kenmerken van de doelgroep? Wat zijn de interesses van de doelgroep op het gebied van social media?
Deelvraag 3: Wat is social tv? Wat betekent het begrip social tv? Welke vormen van social media worden ingezet bij social tv? Wat zijn de voor- en nadelen? Waarom is Je idool op het spoor geschikt voor het toepassen van social tv?
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
95
Deelvraag 4: Hoe zet de concurrentie social tv in bij hun programma’s? Welke vormen van social media passen andere Nederlandse programma‟s toe? Welke programma‟s hebben hiermee succes gehad? Hoe wordt social tv in het buitenland ingezet? Welke programma‟s waren hiermee in het buitenland succesvol? Heeft het toepassen van social media bij deze programma‟s voor meer betrokkenheid gezorgd? Heeft het toepassen van social media bij deze programma‟s voor meer inkomsten gezorgd? Hoe kan MasMedia hier een voorbeeld aan nemen voor Je idool op het spoor? Deelvraag 5: Hoe ziet de doelgroep “kijkers van het programma Je idool op het spoor” graag dat social media bij het programma wordt ingezet? Welke vormen van social media willen zij terugzien bij dit programma? Hoe moeten deze social media toegepast worden? Wat vinden zij belangrijk aan social tv? Geeft het toevoegen van social media voor hen een meerwaarde aan een programma? Voelen zij zich meer betrokken bij een programma als er mogelijkheid is om hier via social media over te communiceren? Welke vorm van social media vinden zij het meest geschikt bij dit programma?
Deelvraag 6: Hoe kan MasMedia social tv het beste toepassen bij het programma Je idool op het spoor? Welke vormen van social media kunnen het beste ingezet worden? Hoe kunnen deze social media toegepast worden? Hoe komt dit er uit te zien?
Deelvraag 7: Hoe wordt het toepassen van social tv bij het programma Je idool op het spoor winstgevend? Wat is het budget voor social tv bij dit programma? Hoeveel gaat dit toepassen van social tv kosten? Hoe wordt het inzetten van social tv winstgevend? Hoe kan het toepassen van social tv zorgen voor de verhoging van de reclame-inkomsten?
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
Bijlage VI: Minder belangrijke afbeeldingen/figuren Figuur 3 Social Media in Nederland
96
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
(Bron: Socialmediasocialmedia, 2012)
97
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
Figuur 10: In-app advertising
(Bron: Autoscout24)
98
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
99
Bijlage VII: Plan van aanpak
Email met bevestiging voldoende voor plan van aanpak:
Van: Verzonden: Aan: CC:
Y. Poot (
[email protected]) donderdag 26 april 2012 17:48:24 de Haas, Aila (
[email protected]) Thomassen, Laura (
[email protected])
Beste Aila, Vandaag is je Plan van Aanpak besproken in de afstudeercommissie. Het Plan is goedgekeurd. We hebben alleen een tip voor je: Ondervraag ook de experts op het gebied, daar kun je veel van leren! Volgens het schema op intranet mag je de afstudeeropdracht inleveren op: 5 juni 2012. Succes met de afronding van je afstudeeropdracht. Met vriendelijke groet, E.M. Brancart & Y. Poot Hogeschool van Amsterdam Postbus 1025 E.M. Brancart & Y. Poot Hogeschool van Amsterdam Postbus 1025
Plan van aanpak
Gegevens Student, begeleiders en opdrachtgever Naam student: Aila de Haas
Profiel: RMP
Studentnummer: 545968
Groep: R402b
E-mailadres:
[email protected] Telefoonnummer: 0622200953
Paraaf voor akkoord student:
Datum:
Naam eerste begeleider: L. Thomassen Naam tweede begeleider: J. Ter Horst Paraaf voor akkoord docent-begeleider en tweede docent:
Datum:
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
100
Paraaf voor akkoord afstudeercommissie:
Datum: 17 april
Gegevens opdrachtgever: Bedrijf: MasMedia Naam begeleider vanuit het bedrijf: Sebastiaan Franke Functie: Productieleider/producer
Probleemomschrijving Probleemsituatie In de laatste jaren zijn social media, zoals Twitter, Facebook, Apps etc. steeds populairder geworden. Dit zet zich voort in tv-programma‟s, steeds vaker ziet men dat er tijdens tv-kijken de mogelijkheid is tot interactie. Televisiekijken is hierdoor in de afgelopen jaren sterk veranderd, de komst van uitzending gemist en digitale tv spelen hier in een grote rol. Social media heeft tv-kijken een nieuwe dimensie gegeven. Het toepassen van social media bij tvprogramma‟s wordt ook wel “social tv” genoemd. Door de komst van social tv zijn programma‟s niet meer eenzijdig. Er is nu mogelijkheid tot interactie, passief tv-kijken wordt actief tv-kijken. Mensen krijgen bijvoorbeeld de mogelijkheid om tijdens een tv-programma samen te discussiëren over gebeurtenissen tijdens het programma. Dit wordt ook wel “second screen” genoemd, dit is een nieuw begrip in de tv wereld maar gaat in de toekomst een steeds grotere rol spelen. Het zogenoemde “second screen” oftewel tweede scherm, is een laptop, tablet of smartphone waarmee de kijker tijdens het tvkijken bezig is. Het second screen is altijd binnen handbereik en verbonden met internet. Uit Amerikaans onderzoek van kijk- en luisterbureau Nielsen blijkt zelfs dat 90% van de jongeren tijdens het tv-kijken bezig is met Twitter, Facebook en andere social media. Door het “second screen” is men tijdens het tv-kijken bezig met social media, maar minder aandacht voor de programma‟s betekent ook minder aandacht voor commercials. Hierdoor neemt de effectiviteit van commercials af en komen de reclame-inkomsten onder druk te staan. Door het toevoegen van social media aan een tv-programma blijft de kijker betrokken bij hetgeen hij op de televisie aan het kijken is, terwijl de reclamemaker middels een tweede weg de consument kan bereiken waardoor er winst gegenereerd wordt via een nieuwe bron van reclame-inkomsten. (De Volkskrant)
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
101
Je kunt volgens de mediasite Frankwatching.com spreken over 3 niveaus betreffende het gebruik van social media in een programma: Niveau 1: Discovery. Men praat online over het programma “ ik kijk nu the voice” waardoor vrienden en kennissen dit zien en het programma ook gaan kijken. Dit eerste niveau van social tv heeft eigenlijk alleen een share functie. Hiermee wordt bedoeld dat men anderen op de hoogte stelt van een programma, zo ontstaat er mond-tot-mondreclame. Niveau 2: Engagement. Op dit niveau wordt men meer actief rond het programma, er wordt bijvoorbeeld gezocht naar achtergrondinformatie of men wordt lid van een Facebook of Twitterpagina van het programma om op de hoogte te blijven en te discussiëren over het onderwerp. Niveau 3: Influence. Op dit niveau kan men zelfs invloed uitoefenen op het programma, dit is de meest vergevorderde vorm van social tv waarbij veel interactie en betrokkenheid plaatsvindt. Er kan bijvoorbeeld gestemd worden welke kandidaat in een programma moet blijven, er kan zelfs vaak een customized app van het programma geïnstalleerd worden. (frankwatching.com, maart 2012)
Omdat social tv steeds groter wordt, is het belangrijk om te weten of het nuttig is om deze trend voort te zetten in andere programma‟s waar social tv nog niet, of niet optimaal wordt gebruikt. Het is tijd voor productiebedrijven en programma‟s om hier op in te spelen en te kijken wat zij met social media in tv-programma‟s kunnen doen om op de interesses en behoeftes van de doelgroep in te kunnen spelen. Zo ook voor het productiebedrijf MasMedia, dat televisieprogramma‟s produceert voor diverse zenders en omroepen. MasMedia heeft voor haar programma‟s nog maar weinig gebruik gemaakt van social tv. Dit geldt voor bijna alle programma‟s, er is een Facebookpagina, er is een Twitteraccount maar er wordt nog niet optimaal gebruik gemaakt van social media door bijvoorbeeld het inzetten van een customized app. Omdat Je idool op het spooreen nieuw programma van SBS6 is met een spelelement waar social tv nog niet voor wordt ingezet, heb ik voor dit programma gekozen. Het programma biedt veel mogelijkheden voor het inzetten van social media en omdat het nieuw is kan er meteen een goede start met social media gemaakt worden. “In het nieuwe programma Je idool op het spoormaken fans kans hun grootste droom uit te laten komen: een privéoptreden van hun grote idool. Wekelijks gaan twee koppels de strijd met elkaar aan. Tijdens een spannende speurtocht op en rond het spoor spelen zij spellen waarmee zij informatie moeten verzamelen over de geheime eindlocatie waar het optreden dezelfde dag nog plaatsvindt.” (SBS6) Zo zou er bijvorbeeld via een app meegespeeld kunnen worden met de spellen en het raden van aanwijzingen en clous en zou Twitter geschikt zijn om tijdens het programma met elkaar te discussiëren over de spellen, de antwoorden en het programma zelf waardoor de betrokkenheid bij het programma verhoogd kan worden.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
102
Het programma Je idool op het spooris alleen passief aanwezig op Twitter, op niveau 1: Discovery waarbij men alleen meepraat met het programma en dus niet de kans krijgt om echt actief mee te doen. Het gaat hier om een share functie, waarbij alleen gebruik gemaakt wordt van hashtag. Ook op niveau 2: Engagement is er enige activiteit, maar zelfs deze is erg laag. Ook is er bijvoorbeeld nog geen Facebookpagina voor het programma en geen eigen Twitteraccount. Door het verhogen van de betrokkenheid en het verhogen naar niveau 3: Influence, kunnen de kijkers echt meedoen en invloed uitoefenen op de manier waarop zij het programma beleven. Tegenwoordig ziet men in steeds meer tv-programma‟s dat zij gebruik maken van social media ter ondersteuning van hun naamsbekendheid en ter verhoging van de betrokkenheid bij het programma. De drie genoemde niveaus zijn er om aan te geven in welke mate men betrokken is bij een programma, elk van de niveaus kan een uitwerking hebben op de engagement. Met dit onderzoek wil ik aan de hand van het inzetten van social tv de betrokkenheid van de kijkers van het programma Je idool op het spoorverhogen. Als zij zich meer betrokken voelen bij het programma zijn zij meer geneigd om het programma trouw te blijven (klantbinding) en dus ook dit programma te blijven volgen. Een gevolg van het toepassen van social tv zal zijn dat de kijkers gaan zorgen voor mondtot-mondreclame. Er zal zowel offline als online over het programma gesproken worden. Doordat we de bestaande kijker aan ons binden, zal dit ervoor zorgen dat zij nieuwe kijkers aantrekken doordat zij mond-tot-mondreclame maken voor het programma en de toegepaste social media. Maar ook kunnen de reclame-inkomsten via deze weg gespreid worden, er wordt hiermee op de toekomst ingespeeld. Reclamemakers kunnen nu via de social media de doelgroep bereiken.
Probleemstelling Hoe kan MasMedia social tv effectief inzetten rondom het programma Je idool op het spoor om zo de betrokkenheid van de doelgroep “kijkers van het programma Je idool op het spoor” bij het programma te vergroten om hiermee de kijkers aan zich te binden en zo winst te genereren door de nieuwe bron van reclame-inkomsten die social tv biedt.
Doelstelling Door middel van een rapport inzicht geven aan de opdrachtgever MasMedia hoe zij met behulp van social tv de kijkers van het programma Je idool op het spooractief mee kunnen laten doen om de betrokkenheid te verhogen waardoor er winst kan worden gegenereerd door deze nieuwe bron van reclame-inkomsten.
Deelvragen
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
103
Deelvraag 1: Wat voor programma is Je idool op het spoor? Wie maakt het programma? Waar wordt het programma uitgezonden? Wat is het doel van het programma? Waarom is er voor dit programma gekozen?
Deelvraag 2: Wie is de doelgroep van Je idool op het spoor? Op welke doelgroep is het programma gericht? Wat zijn de kenmerken van de doelgroep? Wat zijn de interesses van de doelgroep op het gebied van social media?
Deelvraag 3: Wat is social tv? Wat betekent het begrip social tv? Welke vormen van social media worden ingezet bij social tv? Wat zijn de voor- en nadelen? Waarom is Je idool op het spoorgeschikt voor het toepassen van social tv?
Deelvraag 4: Hoe zet de concurrentie social tv in bij hun programma’s? Welke vormen van social media passen andere Nederlandse programma‟s toe? Welke programma‟s hebben hiermee succes gehad? Hoe wordt social tv in het buitenland ingezet? Welke programma‟s waren hiermee in het buitenland succesvol? Heeft het toepassen van social media bij deze programma‟s voor meer betrokkenheid gezorgd? Heeft het toepassen van social media bij deze programma‟s voor meer inkomsten gezorgd? Hoe kan MasMedia hier een voorbeeld aan nemen voor Je idool op het spoor? Deelvraag 5: Hoe ziet de doelgroep “kijkers van het programma Je idool op het spoor” graag dat social media bij het programma wordt ingezet? Welke vormen van social media willen zij terugzien bij dit programma? Hoe moeten deze social media toegepast worden? Wat vinden zij belangrijk aan social tv? Geeft het toevoegen van social media voor hen een meerwaarde aan een programma? Voelen zij zich meer betrokken bij een programma als er mogelijkheid is om hier via social media over te communiceren? Welke vorm van social media vinden zij het meest geschikt bij dit programma?
Deelvraag 6: Hoe kan MasMedia social tv het beste toepassen bij het programma Je idool op het spoor? Welke vormen van social media kunnen het beste ingezet worden? Hoe kunnen deze social media toegepast worden? Hoe komt dit er uit te zien?
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
104
(hier komen de concepten in)
Deelvraag 7: Hoe wordt het toepassen van social tv bij het programma Je idool op het spoor winstgevend? Wat is het budget voor social tv bij dit programma? Hoeveel gaat dit toepassen van social tv kosten? Hoe wordt het inzetten van social tv winstgevend? Hoe kan het toepassen van social tv zorgen voor de verhoging van de reclame-inkomsten?
Matrix deelvragen Matrix deelvragen/methode van onderzoek Deskresearch Fieldresearch Kwantitatief onderzoek Deelvraag 1 Deelvraag 2 Deelvraag 3 Deelvraag 4 Deelvraag 5 Deelvraag 6 Deelvraag 7
Internationale component
Kwalitatief onderzoek
x x x x x x
x
x
x
X
Verantwoording methode van onderzoek De doelgroep die ik ga onderzoeken bestaat uit de kijkers van het programma Je idool op het spoor. De hoofdvraag ga ik beantwoorden aan de hand van een aantal deelvragen met behulp van desk- en fieldresearch. Ik heb gekozen voor een kwalitatieve aanpak omdat dit het beste aansluit bij de resultaten die ik wil verkrijgen.
Deskresearch De deelvragen 1, 2, 3, 4, 6 en 7 zal ik beantwoorden met behulp van deskresearch, dit omdat deze vragen het beste beantwoord kunnen worden aan de hand van boeken,
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
105
artikelen en voorgaande onderzoeken, aangezien de informatie vaak al eerder onderzocht is en dus met deskresearch te vinden. De antwoorden op de vragen zijn makkelijker te achterhalen en zijn minder specifiek dan de vragen die ik met fieldresearch zal beantwoorden. Mijn deskresearch zal ik uit internetartikelen, voorgaande onderzoeken over dit onderwerp, tijdschriften en boeken halen. Ik zal in mijn deskresearch uitgebreid de doelgroep analyseren om zo hun wensen en behoeftes op het gebied van social media te ontdekken. Op internet zal ik door middel van gericht zoeken en vervolgens hieruit filteren welke sites betrouwbaar en bruikbaar zijn, mijn informatie inwinnen. Verder gebruik ik artikelen en boeken die ik kan vinden over het onderwerp of die voor mij bruikbaar zijn bij het doen van onderzoek in het algemeen. Ik voer een analyse uit over de behoeftes en wensen van de doelgroep “kijkers van het programma Je idool op het spoor”, om zo een beeld te vormen van wat de doelgroep wil en ga hiermee verder in mijn fieldresearch. Enkele deelvragen zal ik zowel met desk- als fieldresearch behandelen om dieper op het onderwerp in te gaan. Ook zal ik de markt analyseren: welke programma‟s maken al gebruik van social media in binnen- en buitenland? En is dit succesvol of niet? Hiermee zal ik een beeld scheppen van de huidige markt om zo een beter advies te kunnen geven in mijn eindoordeel. Daarnaast zal ik interviews doen met twee deskundigen binnen het bedrijf om mijn deskresearch aan te vullen.
Fieldresearch Ik heb gekozen voor kwalitatief onderzoek en niet voor kwantitatief onderzoek (een enquête). Volgens de site Richt-marktonderzoek.nl is er het volgende te zeggen over het doen van kwalitatief onderzoek: “Kwalitatief onderzoek is gericht op het verkrijgen van informatie over wát er leeft onder een bepaalde doelgroep en waaróm. Deze vorm van onderzoek geeft diepgaande informatie door in te gaan op achterliggende motivaties, meningen, wensen en behoeften van de doelgroep. Ook kan kwalitatief onderzoek goed worden ingezet om de doelgroep zelf te laten meedenken over bijvoorbeeld de invulling van productinnovaties en toekomstig beleid. Kwalitatief onderzoek biedt de volgende voordelen:
de mogelijkheid om dóór te vragen;
de mogelijkheid om beeldmateriaal te testen;
de mogelijkheid om de vraagstelling en de methodiek tijdens de looptijd van het onderzoek bij te sturen aan de hand van reeds behaalde resultaten;
de mogelijkheid om gebruik te maken van projectieve technieken (vraagtechnieken die tot doel hebben om remmingen bij
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
106
respondenten weg te nemen, waardoor de respondenten eerder vrijuit over zichzelf gaan praten);
de mogelijkheid voor de opdrachtgever om mee te kijken en hierdoor snel een beeld te krijgen van wat er leeft onder de onderzoeksgroepen. (richt-marktonderzoek.nl)
Omdat ik al deze mogelijkheden die kwalitatief onderzoek biedt erg belangrijk en bruikbaar vind voor het soort onderzoek dat ik wil doen, heb ik hiervoor gekozen. Het is namelijk aan de hand van al deze punten duidelijk dat om de vraag te beantwoorden hoe MasMedia social tv het beste toe kan passen bij het programma Je idool op het spoor ik via deze methode de beste resultaten kan behalen. Kwalitatief fieldresearch wordt vaak uitgevoerd in de vorm van diepte-interviews en panelgesprekken. Een nadeel van dit kwalitatieve onderzoek kan wel zijn dat de resultaten niet volledig representatief zijn, omdat het gaat om een kleinere groep respondenten dan bij het afnemen van een enquête, maar het voordeel is dat deze resultaten een betere en meer gedetailleerde indicatie geven van wat er leeft onder de doelgroep. Daarom kies ik voor deze vorm van fieldresearch en dus het doen van diepte-interviews en panelgesprekken. Het is voor mijn onderzoek nuttiger om dieper in te kunnen gaan op bepaalde zaken om echt achter de mening van de respondenten te komen.
Panelgesprek Als eerste wil ik een panelgesprek houden met 8 respondenten, ik heb gekozen voor dit aantal respondenten omdat uit onderzoek blijkt dat men de beste resultaten uit een panelgesprek verkrijgt als er tussen de 6 en 10 respondenten aan deelnemen. In dit panelgesprek wil ik achterhalen wat de mening is van de doelgroep wat betreft social tv en hoe zij social tv toegepast willen zien worden bij het programma Je idool op het spoor. Ik zal in dit panelgesprek de meer algemene vragen stellen over wat de doelgroep interessant vindt, waar zij behoefte aan hebben en wat zij vinden dat interessant is. Als ik de resultaten van dit panelgesprek heb verwerkt zal ik deze informatie meenemen om vervolgens mijn diepte-interviews af te nemen. Met deze diepte-interviews wil ik minder oppervlakkig blijven maar dieper ingaan op de vraag hoe zij precies willen dat social tv wordt toegepast bij het programma. In dit geval ga ik dus ook in op de vormgeving en de manier waarop de social media precies wordt ingezet. Vervolgens zal ik alle verkregen informatie verwerken en mijn conclusies trekken, vanuit hier zal ik dan ook beslissen aan de hand van de verkregen resultaten hoe ik social tv het beste toe kan passen bij Je idool op het spoor. Met deze resultaten trek ik mijn conclusies en kan ik een concept maken met daarin de social media die ik voor dit programma adviseer en hoe dit er uit komt te zien. Vervolgens leg ik mijn resultaten en mijn concept nogmaals voor aan een panel van 8 mensen, hiermee wil ik hun mening over het concept verkrijgen en er achter komen of zij vinden dat er nog aanpassingen gedaan moeten worden. Met deze feedback zal ik mijn uiteindelijke conclusies trekken en mijn rapport afronden.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
107
Ik zal de respondenten voor mijn panelgesprek en interview in eerste instantie vinden via Twitter, ik kijk hier welke mensen #jeidoolophetspoor hebben gebruikt en dus het programma kijken en een reactie hebben gegeven. Zo wil ik via deze weg mijn doelgroep benaderen. Voor zowel de diepte-interviews als de panelgesprekken zullen de respondenten zo geselecteerd worden dat zij een juiste afspiegeling geven van de doelgroep door middel van spreiding van leeftijd, geslacht en opleiding. Ook wil ik gebruik maken van snowball-sampling, ik vraag de respondenten die al hebben deelgenomen of zij nog mensen kennen die binnen de doelgroep vallen en willen meedoen aan het onderzoek. Ook zal ik er voor zorgen dat alle respondenten (zowel van panel als interviews) een beloning krijgen, waardoor zij meer gemotiveerd zijn om mee te doen. De respondenten krijgen als dank voor hun medewerking een Free Record Shop Cadeaucard ter waarde van 5 euro waarmee zij muziek, films e.d. kunnen kopen in de winkel.
Voorbeeld topiclijst panelgesprek 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Algemene gegevens (leeftijd, geslacht, opleiding, woonplaats) Gebruik van social media (welke, hoe vaak, waar, wanneer) Interesses op het gebied van social media Welke tv-programma‟s worden bekeken (welke, hoe vaak, wanneer) Welke social media worden gebruikt in combinatie met tv-programma‟s Kijkervaringen met Je idool op het spoor Eventuele ervaringen met het on-line spel Gebruik van mobiel (welke, met of zonder internet, tijdens tv-kijken of niet) Gebruik van tablet (welke, hoe vaak, tijdens tv-kijken of niet) Etc.
Diepte-interviews Ik heb ervoor gekozen om geen enquêtes te doen omdat deze methode van onderzoek te beperkt is voor de specifieke doelgroep die ik onderzoek. Door het doen van diepteinterviews met mijn doelgroep kan ik echt de wensen en behoeftes van mijn doelgroep ontdekken en dieper ingaan op de vragen. Als ik bijvoorbeeld wil vragen hoe zij vinden dat social media er uit zou moeten zien, of wat zij ervan vinden als er een spelelement in wordt gedaan. Dit soort vragen is erg lastig te stellen via een enquête omdat het in een enquête vaak gaat om gesloten meerkeuzevragen. Door open vragen te stellen kom ik dichter bij wat de doelgroep werkelijk wil en kan ik mijn concept beter uitwerken. Het aantal diepte-interviews dat ik ga doen is gebaseerd op verzadiging, volgens marktonderzoek gedaan door Geelen Consultancy (geelenconsultancy.nl) is het zo dat het aantal diepte-interviews rond de zeven respondenten ligt. Na het zevende diepte-interview kan er vervolgens een evaluatie worden gedaan om na te gaan of er meer diepte-interviews gedaan moeten worden. Meestal bereikt men na zeven diepte-interviews het verzadigingspunt, dat betekent dat men geen nieuwe informatie meer verkrijgt uit de interviews. Daarom kies ik ervoor om zeven tot acht interviews te houden. Ik zal de diepte interviews analyseren door eerst het interview op te nemen en uit te schrijven. Daaruit komt een geschreven stuk met de beschrijving van de resultaten van de
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
108
interviews waarin ik ook letterlijke citaten uit de interviews zal opnemen. Hieruit zal ik vervolgens mijn conclusies trekken.
Voorbeeld vragenlijst voor diepte-interviews: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Hoe vaak heb je naar het programma Je idool op het spoorgekeken? Heb je ook met het on-line spel meegedaan? Hoe vaak heb je meegedaan? Vond je het een leuk spel? Wat zou je hieraan verbeterd willen hebben? Zou je het handig vinden als je een app voor je mobieltje of tablet zou hebben om aan dit programma mee te doen? 7. Zou je die gaan gebruiken i.p.v. het spel op de site? 8. Gebruik je Twitter? 9. Zou je het leuk vinden om met Twitter mee te doen met het programma? 10. Gebruik je Facebook? 11. Zou je het leuk vinden om een Facebookpagina van dit programma te volgen? 12. Etc.
Keuze voor desk- of fieldresearch per deelvraag Hieronder zal ik per deelvraag beschrijven welke vorm van research ik ga toepassen:
Deelvraag 1: Wat voor programma is Je idool op het spoor? Ik zal deze deelvraag beantwoorden aan de hand van deskresearch. Dit omdat deze informatie goed op internet te vinden is en deze gegevens al bekend zijn. Ook zal ik hiervoor mijn informatie bij MasMedia kunnen krijgen. Ik zal voor het beantwoorden van deze deelvraag dan ook geen fieldresearch nodig hebben.
Deelvraag 2: Wie is de doelgroep van Je idool op het spoor? Ook deze vraag zal ik alleen door middel van deskresearch gaan behandelen, maar omdat het om een specifieke doelgroep gaat zal ik eerst bij MasMedia de informatie opvragen over de doelgroep en de doelgroep waar het programma zich op richt en dit vervolgens aanvullen met literatuur en informatie van het internet.
Deelvraag 3: Wat is social tv? Deze informatie zal ik verkrijgen via deskresearch. Deze vraag kan ik beantwoorden omdat er al eerder onderzoeken zijn gedaan naar dergelijke onderwerpen en omdat social tv een begrip is waar goed informatie over te vinden is in artikelen etc.
Deelvraag 4: Hoe zet de concurrentie social tv in bij hun programma’s? Deze deelvraag ga ik beantwoorden aan de hand van deskresearch. Ik zal bij deze vraag informatie verzamelen over de markt en concurrentie. Deze informatie is via deskresearch te vinden.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
109
Deelvraag 5: Hoe ziet de doelgroep “kijkers van het programma Je idool op het spoor” graag dat social media bij het programma wordt ingezet? Deze deelvraag zal ik beantwoorden met behulp van fieldresearch, omdat het bij deze vraag om een specifiek antwoord gaat. Ik zal door middel van mijn panelgesprekken en interviews achter deze informatie komen.
Deelvraag 6: Hoe kan MasMedia social tv het beste toepassen bij het programma Je idool op het spoor? Door middel van mijn al gedane desk- en fieldresearch zal ik deze deelvraag beantwoorden. Uit de conclusies die voortkomen uit de voorgaande deelvragen kan ik uiteindelijk een eindconclusie trekken hoe social tv het beste toegepast kan worden.
Deelvraag 7: Hoe wordt het toepassen van social tv bij het programma Je idool op het spoor winstgevend? Voor deze vraag zal ik zowel desk- als fieldresearch nodig hebben. Ik zal mijn informatie die ik met deskresearch vind, aanvullen met fieldresearch in de vorm van interviews met deskundigen binnen het bedrijf die mij meer kunnen vertellen over budgetten etc.
Beschrijving van de data-analysemethode -Ik zal twee keer een panelgesprek gaan houden met 8 respondenten uit de doelgroep. Ik zal dit panelgesprek zelf afnemen in een lokaal in het Benno Premselahuis. Tijdens dit panelgesprek zal ik aan de hand van een topiclist mijn gesprek leiden en aantekeningen en een geluidsopname maken. Ik wil namelijk tijdens het gesprek ook gefocust zijn op de antwoorden die de respondenten geven en de loop van het gesprek in plaats van alleen op het maken van aantekeningen. Daarom kies ik ervoor om ook een geluidsopname te maken die ik thuis kan naluisteren. Bij het tweede panelgesprek maak ik gebruik van mijn vooraf verkregen informatie uit het eerdere panelgesprek en de interviews en zal ik de respondenten mijn concept voorleggen. Dit panelgesprek zal ik vervolgens uitschrijven in een conclusie. Ik zal de belangrijkste meningen en bevindingen uit het gesprek uitschrijven. Het tweede panelgesprek zal op vrijwel dezelfde manier verlopen. Ook dit gesprek zal op deze locatie plaatsvinden.
-De diepte-interviews zal ik houden met 7 à 8 respondenten. Het doel van deze interviews is dieper ingaan op de vragen en de mogelijkheid nemen om door te vragen. Zo kan ik er echt achter komen hoe zij vinden dat social tv bij dit programma moet worden toegepast en welke vorm van social tv zij het liefst terugzien bij het programma Je idool op het spoor. Dit is in een interview makkelijker dan in het panelgesprek omdat het hier een-op-een is. Ik wil deze interviews telefonisch of face-to-face houden (ligt eraan wat de respondent prettig vindt).
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
110
Gebruik van referenties en oude onderzoeken Ik zal binnen MasMedia medewerkers van de productie en redactie van Je idool op het spoorinterviewen: Sebastiaan Franke, Nicole Weiniger en Yara Graber. Ik ken deze mensen uit het bedrijfsleven en zij kunnen mij meer informatie geven over het nut van social media in hun programma en over andere dingen zoals de kijkcijfers. Ook is er al door anderen onderzoek gedaan naar dit onderwerp, social networks en tv. Ik kan deze onderzoeken gebruiken om mijn deskresearch aan te vullen.
Concept hoofdstukindeling Voorwoord Managementsamenvatting Inhoudsopgave Inleiding (Waar gaat het onderzoek over? Wie is MasMedia, Je idool op het spoor) Hoofdstuk 1. Interne analyse 1.1 MasMedia 1.2 Je idool op het spoor Hoofdstuk 2. Doelgroepanalyse 3.1 Kenmerken doelgroep 3.2 Interesses doelgroep 3.3 Behoeftes doelgroep 3.3 Conclusie Hoofdstuk 3. Social media analyse 3.1 Begripsafbakening 3.2 Vormen social media 3.3 Voor- en nadelen 3.3 Conclusie Hoofdstuk 4. Concurrentienalyse 4.1 Binnenland 4.2 Buitenland 4.3 Voor- en nadelen 4.4 Conclusie Hoofdstuk 5. Verkregen resultaten 5.1 Panelgesprek 5.2 Diepte interviews 5.3 Conclusie Hoofdstuk 6: Winstgevendheid 6.1 Budget 6.2 Wanneer winstgevend 6.3 Conclusie Hoofdstuk 7. Conclusie en advies voor MasMedia Hoofdstuk 8. Resultaten van de eigen onderzoeksmethoden 7.1 Verloop van dataverzameling en respons 7.2 Kwantitatieve en/of kwalitatieve resultaten 7.3 Conclusies van de resultaten 7.4 Herhaling en beantwoording probleemstelling 7.5 Koppeling met het literatuuronderzoek
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
111
Hoofdstuk 9. Evaluatie 8.1 Wat ging er niet goed tijdens het onderzoeksproces en waarom? 8.2 Validiteit en generaliseerbaarheid van het onderzoek 8.3 Mogelijkheden voor vervolgonderzoek Nawoord Bronnenlijst Bijlagen
Vorm beroepsproduct Mijn onderzoek zal de vorm krijgen van een rapport voor de opdrachtgever MasMedia over het inzetten van social tv bij het programma Je idool op het spoor. Wat uiteindelijk zal resulteren in een advies en een concept.
Tijdsplanning 16 maart:
eerste gesprek met eerste begeleider mevr. Thomassen over PVA.
22 maart:
inleveren concept PVA bij eerste begeleider.
23 maart:
inleveren concept PVA bij tweede begeleider.
6 april:
PVA inleveren bij eerste begeleider.
10 april:
PVA inleveren bij tweede begeleider.
17 april:
uiterste inleverdatum PVA.
20 april:
(na goedkeuring PVA) uitbreiden en verzamelen van deskresearch, doelgroep analyseren en concurrentieanalyse maken. Afspraken maken voor interviews met begeleider op stage en productieleiders van de 3 programma‟s.
21 april:
respondenten zoeken voor het panelgesprek.
25 april:
afnemen interviews met productieleiders van de 3 programma‟s.
2 mei:
panelgesprek afnemen.
3 mei:
gegevens verwerken. En voorbereiden tweede panelgesprek
15 mei:
tweede panelgesprek
16 mei:
gegevens verwerken panelgesprek en respondenten verzamelen diepteinterviews
20-25 mei: houden diepte-interviews 26 mei:
gegevens verwerken diepte-interviews
30 mei:
afronden onderzoek
5 juni:
inleveren onderzoek
Afspraken over de begeleiding Ik zal met mijn begeleider bij MasMedia steeds een afspraak maken wanneer wij elkaar weer zien of spreken. Ik zal een tot twee keer per maand begeleiding willen vanuit het bedrijf en mijn begeleider Sebastiaan Franke om de vorderingen van mijn afstuderen te bespreken
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
112
en om eventuele vragen te laten beantwoorden. Verdere vragen die snel te beantwoorden zijn zal ik via de mail stellen.
Bronnen Alles over marktonderzoek. (2010) Steekproef. Bezocht op 6 april 2012 van: http://www.allesovermarktonderzoek.nl/Steekproef-algemeen/steekproefcalculator Appontwikkelen. (2011) Wat is een app? Bezocht op 11 april 2012 van: http://appontwikkelen.nl/apps/wat-is-een-app Blokland, L.(2010) “Sociale media en de transformatie van televisie. Hoe Web 2.0 platformen tot nieuwe praktijken rondom televisie leiden”. MA thesis, Universiteit Utrecht. Blom, E. (2009) Handboek Communities. De kracht van sociale netwerken. Amsterdam, A.W. Bruna. Briansolis.(2010) Friends fans and followers. Bezocht op 11 april 2012 van: http://www.briansolis.com/2010/ CBS. (2011) Nederlandse jongeren zeer actief op sociale netwerken. Geraadpleegd op 11 april 2012 van: http://www.cbs.nl/nlNL/menu/themas/dossiers/jongeren/publicaties/artikelen/archief/2011/2011-3296wm.htm CBS Statline. (2012) Jeugdmonitor. Bezocht op: 6 april 2012 van: http://jeugdstatline.cbs.nl/JeugdMonitor/publication/default.aspx?DM=SLNL&PA=7 1009NED&D1=0&D2=0&D3=7%2c10&D4=0&D5=0&D6=0%2c511&HDR=T%2cG3%2cG4%2cG1%2cG2%2cG5&CHARTTYPE=1&VW=T CNN. (2012) Second screens. Geraadpleegd op 16 april 2012 van: http://money.cnn.com/2012/04/09/technology/second_screens/ Digital clarity. (2011) As social tv trend takes over. Geraadpleegd op 16 april 2012 van: http://www.digital-clarity.com/blog/press-releases/under-25s-swap-remote-controlsfor-iphones-as-social-tv-trend-takes-over Dina-Perla Maricano, (2011) Een terugblik op 2010: Televisie en Sociale media Geraadpleegd op: 8 februari 2012 van: http://www.frankwatching.com/archive/2010/12/21/een-terugblik-op-2010-televisieen-sociale-media/ Dutchcowboys.(2010) Internet belangrijk voor mond tot mond reclame. Bezocht op 12 april 2012 van: http://www.dutchcowboys.nl/online/19869 Edge of digital culture. (2011) Social engagement, the future king of tv. Geraadpleegd op 16 april 2012 van: http://www.edgeofdigitalculture.com/2011/12/07/social-engagement-the-future-kingof-tv/ Elies van Willenswaard. (juli 2011) Social tv: watching apart together over de impact van social media op televisie. Geraadpleegd op 9 februari 2012 van: http://igitur-archive.library.uu.nl/student-theses/2011-0819201020/MA%20thesis%20-%20Elies%20van%20Willenswaard%20-%2015-072011.pdf
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
113
Emerce. (2011) verdienmodel social media tv. Geraadpleegd op 16 april 2012 van: http://www.emerce.nl/nieuws/verdienmodel-social-media-tv Ericsson (september 2011) TV & Video Consumer Trend Report 2011. Geraadpleegd op 9 februari 2012 van: http://www.ericsson.com/news/1543649 Frankwatching. (2011) televisie als social network. Geraadpleegd op 15 april 2012 van: http://www.frankwatching.com/archive/2011/02/22/televisie-als-social-network/ Frankwatching, (2012) Social tv. Geraadpleegd op 12 april 2012 van: http://www.frankwatching.com/archive/2012/03/12/social-tv-deletionism-responsivehtml-5-interfaces-the-payment-revolution-sxsw/ Geelen consultancy. (2011) werkwijze. Bezocht op 12 april 2012 van: http://www.geelen-consultancy.nl/main/werkwijze.html Hospes, Cor. (2011) Geld verdienen met sociale media. Zaltbommel, Uitgeverij Haystack. How can I be social.tv. (2012) How can I be social? Geraadpleegd op 16 april 2012 van: http://how-can-i-be-social.com/tv/ Immovator. (2010) Social tv een inleiding. Geraadpleegd op 17 april 2012 van: http://www.immovator.nl/social-tv-een-inleiding Lostremote. (2012) The home of social tv. Geraadpleegd op 17 april 2012 van: http://www.lostremote.com/
Mashable. (2012) Topics social tv. Geraadpleegd op 16 april 2012 van: http://mashable.com/follow/topics/social-tv Masmedia. (2012) Over MasMedia. Geraadpleegd op 16 april 2012 van: http://www.masmedia.tv/ Mediapsychologie.nl, (augustus 2011) Is de toekomst van tv social? Geraadpleegd op 8 februari 2012 van: http://mediapsychologie.nl/2011/08/24/is-de-toekomst-vantv-social/ Networked blogs. (2010) The social in social media. Geraadpleegd op 15 april 2012 van: http://networkedblogs.com/aerNT Nicole Verkade, Social embassy. (december 2010) Social TV: Wat is het en wat moet je er over weten? Geraadpleegd op 9 februari 2012 van: http://www.socialembassy.nl/blog/social-tv-wat-is-het-en-wat-moet-je-er-overweten/ Now nederland. (2010) Online tijdsbesteding. Geraadpleegd op 22 maart 2012 van: http://www.nownederland.nl/facts/tijdsbesteding/online-tijdsbesteding/ Right marktonderzoek. (20111) Methoden onderzoek. Geraadpleegd op 12 april 2012 van: http://www.right-marktonderzoek.nl/methoden-onderzoek/kwalitatief-onderzoek Shepatin, Stacey. (2012) Social tv, how marketeers can reach and engage audiences. United states, Publisher Wiley.
Scriptie “Social tv en Je idool op het spoor” door Aila de Haas
114
Social tv. (2012) What is social tv. Geraadpleegd op 17 april 2012 van: http://www.social-tv.net/ Thaesis. (2011) Over social tv op punt van doorbraak. Geraadpleegd op 16 april 2012 van: http://www.thaesis.nl/nl/over-thaesis-2/nieuws/257-thaesis-over-social-tv-op-puntvan-doorbraak Twitterfeeds. (2011) Wat is Twitter? Geraadpleegd op 11 april 2012 van: http://www.twitterfeeds.nl/wat_is_twitter.php Venturebeat. (2012) Social tv. Geraadpleegd op 17 april 2012 van: http://venturebeat.com/tag/social-tv/ Verhoeven, N. (2007) Wat is onderzoek? Boom onderwijs. ISBN 9789047300014 Volkskrant. (2012) Ho kijker blijf bij ons! Second screen redder van tv model. geraadpleegd op 16 april 2012 van: http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2694/InternetMedia/article/detail/3224670/2012/03/13/Ho-kijker-blijf-bij-ons-second-screenredder-van-tv-model.dhtml Wel ingelichte kringen. (2012) Social tv het nieuwe televisiekijken. Geraadpleegd op 17 april 2012 van: http://www.welingelichtekringen.nl/20216-social-tv-het-nieuwe-televisiekijken.html
Zoekmachinemarketing blog. (2011) Social media meer dan mond tot mond reclame. geraadpleegd op 16 april 2012 van:http://www.zoekmachine-marketingblog.com/9008/social-media-meer-dan-mond-tot-mondreclame.html
Mandemakers, M. & U. Meier. (2007). Kwalitatief marktonderzoek. Groningen/Houten: Wolters-Noordhoff