september 2013

Nieuwsbrief augustus/september 2013 Het scholingsaanbod voor 2013 - 2014 Het Scholingsnetwerk Kunstencentra Limburg organiseert scholing, training en inspiratie voor alle medewerkers! Inleiding Het is geen gemakkelijke tijd voor Kunstencentra en hun medewerkers. Wat zeker leek is onzeker geworden. Zaken veranderen soms razendsnel. Ondanks dit alles ligt er een SKL programma voor je klaar: “Een programma met workshops die je kunnen inspireren, met cursussen die je wellicht helpen (anders) les te geven en met trainingen die je kunnen bijscholen”. Maak een keuze uit het aanbod en geniet ervan. Het aanbod is groot en verspreid te vinden over 2 nieuwsbrieven. De eerste nieuwsbrief is speciaal gericht op muziek. Een tweede nieuwsbrief is bestemd voor álle medewerkers. Op de volgende pagina, na de inleiding, kun je het totaaloverzicht vinden. In de verdere pagina’s wordt het aanbod uitgewerkt en vind je alle details. Het aanbod zal ook op de website van Kumulus geplaatst worden. Je krijgt per mail bericht over de details van de cursus waarvoor je je ingeschreven hebt. Aanmelden doe je via je leidinggevende (coördinator, hoofd of directie). De aanmeldingen worden centraal via de directie van je Kunstencentrum doorgestuurd naar de projectleider van het SKL, Maria Hermans. De kosten van de cursus of training worden betaald door het Kunstencentrum. De locatie wordt in principe zo centraal mogelijk gekozen (CK Roermond), maar kan worden aangepast n.a.v. de inschrijvingen. Neem vóór 23 september contact op met je leidinggevende als je een cursus of training wilt volgen, want op 30 september moeten alle inschrijvingen via de directies bij mij binnen zijn. Vrij spel, improviseren aan de piano start eerder, namelijk op 24 september. Er zijn nog 2 plaatsen vrij. Meld je hiervoor eerder aan. Informatie over de cursussen is binnenkort ook te vinden op www.kumulus.nl onder de kop SKL. Maria Hermans

1

Totaaloverzicht trainingen en cursussen 1 Groepsles in de Muziekschool: een gedegen cursus met intervisie voor docenten die in de muziekschool met groepen (gaan) werken. Sander Ruijters en Joep Sporck, Conservatorium. 2 Klassikaal les geven in en rond de Basisschool: een cursus over muziekles geven aan grotere groepen in en rond het basisonderwijs. Vivian Knols, Conservatorium. 3 Vrij spel, improviseren aan de piano: voor klassieke docenten die hun mogelijkheden willen uitbreiden met improvisatie. Robijn Tilanus, schrijver van KWINTessens 4 Digitale notatieprogramma’s als Sibelius (beginners en gevorderden) / Sibelius First, de light versie van Sibelius / Guitar Pro. Voor muziekdocenten. Frans Frijns. 5 Directie voor beginners: twee ochtenden over de basisbeginselen van het dirigeren van kleine groepen voor docenten die groepsles geven. 6 Werken met de iPad en de PC in de muziekles: vier bijeenkomsten rond de mogelijkheden van digitale programma’s voor muziekdocenten die bij willen blijven. Joep Sporck, Conservatorium 7 De didactiek van de groepsles: drie inspirerende bijeenkomsten over de didactiek van de groepsles muziek voor docenten die groepsles (gaan) geven. Heleen Gerretsen. 8 Aural Training: cursus van 5 bijeenkomsten voor docenten die in de lespraktijk meer willen werken vanuit het gehoor. Alejandro Serena. Wordt georganiseerd bij voldoende belangstelling. 9 Orthopedagogisch muziek docent: opleiding van 7 bijeenkomsten voor docenten die muziekles willen geven aan kinderen met een ander gedrag. O.a. Yolande Eymael. Wordt georganiseerd bij voldoende belangstelling. Alle docenten 10 Werken met jonge kinderen: een cursus van 7 bijeenkomsten voor docenten beeldend, muziek, dans en theater die met jonge kinderen willen (gaan) werken. Marijk Greweldinger. 11 Verschillen in leren, wat moet je ermee? Een ochtend voor docenten die willen profiteren van de nieuwe leertheorieën. Marleen van Daal. 12 Social Media als communicatiemiddel met cursisten: een ochtend voor docenten die gebruik willen maken van eigentijdse manieren om in contact te staan met de groep. Marjolein Peeters.

2

13 Schrijven voor het web: een ochtend voor iedereen die wel eens een tekst schrijft voor het web. Paula Vos. Coördinatoren, medewerkers, docenten 14 Werken in teams: twee ochtenden voor een groep mensen die als team goed samen wil werken. Marco Breedveld. 15 Collegiale consultatie: twee ochtenden rond deze methodiek voor centra die aan de slag willen met het onderling ondersteunen van docenten tijdens veranderingen. Marc Rutten. 16 Communiceren in het Engels: 10 korte bijeenkomsten voor balieen andere medewerkers waarin het gebruik van de Engelse taal getraind wordt. Het Taleninstituut. 17 Vakscholing dans met Joost Vrouweraeds: een dag voor dansers die opgefrist willen worden en nieuw repertoire willen leren. Joost Vrouweraeds. 18 Vakscholing beeldend en theater, werken met animatiefilm: twee ochtenden voor docenten die animatiefilms willen leren maken. Andrea Budé. 19 Vakscholing beeldend, schilderen en photoshop: een ochtend over het gebruik van photoshop in het schilderproces voor schilderdocenten. Marie van Vollenhove. 20 Vakscholing beeldend: de 3D-printer, 3D-printen: een ochtend voor docenten die geïnteresseerd zijn in nieuwe beeldende technieken. FabLab Maastricht. 21 Vakscholing beeldend: de 3D-printer, laseren: een ochtend voor docenten die geïnteresseerd zijn in nieuwe beeldende technieken. FabLab Maastricht.

3

Trainingen en cursussen uitgewerkt 1 Groepsles in de muziekschool 1 + 1 = 3 Voor wie: voor docenten instrumentaal en vocaal die groepsles (gaan) geven in de muziekschool. Wat: een cursus van10 bijeenkomsten en 3 intervisiebijeenkomsten. Deze training draait nu voor de 4e maal. Wanneer: vrijdag 10 en 24 januari, 14 en 28 februari, 14 en 28 maart, 11 en 25 april, 23 mei en 13 juni. Tijd: van 9 uur tot 12.30 uur. Waar: het Conservatorium Maastricht Aantal deelnemers: minimaal 7, maximaal 12 personen Toelichting: groepsles wordt steeds vaker aangeboden: het samenspelen en improviseren motiveert leerlingen. Ze leren van elkaar, genieten van het groepsgevoel en wennen sneller aan voorspelen. In samenwerking met het conservatorium is een cursus ontwikkeld die op deze aspecten ingaat. Je maakt kennis met instrumentaal groepsonderwijs en wordt getraind in coachingsvaardigheden en in leidinggeven aan ensembles met diverse niveaus. Ook leer je hoe je invulling kunt geven aan lessen door afwisseling in leeractiviteiten en werkvormen. Daarnaast verdiep je je in de docentenrol, in niveaudifferentiatie en in instructiewijze. Tijdens de intervisiebijeenkomsten bespreek je de situaties uit je praktijk. Docenten: Joep Sporck en Sander Ruijters (docenten Conservatorium). Joep Ruijters en Sander Ruijters geven beide les op het Conservatorium en op andere scholen. Beide hebben ervaring in groepsdidactiek, waarbij activerende werkvormen een grote rol spelen. Ze bieden deze cursus nu voor de 4e maal aan binnen het SKL. 2 Muziekles geven in en rond het basisonderwijs. Voor wie: voor docenten muziek die in en rond het basisonderwijs gaan werken en dus met grotere groepen aan de slag gaan. Wat: een cursus van 8 bijeenkomsten en 3 intervisiebijeenkomsten. Wanneer: vrijdag 17 en 31 januari, 21 februari, 21 maart, 4 en 25 april, 17 mei en 6 juni. Tijd: 1e twee keer van 10.30 uur tot 14.00 uur, daarna eventueel van 9.00 uur tot 12.30 uur. Waar: Conservatorium Maastricht. Aantal deelnemers: minimaal 7, maximaal 12 personen. Toelichting: de vraag naar mensen die vanuit de muziekschool voor meerdere taken kunnen worden ingezet, wordt groter. Deze cursus geeft je hiervoor de nodige bagage. Na afloop van de cursus heb je kennis, inzicht en vaardigheden verworven waarmee je adequaat muziekeducatie kan verzorgen aan (heterogene) groepen kinderen in en rond het basisonderwijs. Je kunt je doelen bepalen, de beginsituaties inschatten, observeren en inspelen op 4

kindgedrag. Ook kun je verschillende werkvormen hanteren (waaronder coöperatieve werkvormen) en kun je een leerplan opstellen. Tevens ben je in staat te werken vanuit een muziekmethode en zelf projecten te bedenken en uit te voeren die aansluiten bij de vraag vanuit het onderwijs. Naast de 8 bijeenkomsten waarin theorie wordt behandeld loop je stage en neem je deel aan intervisie. Docent: Vivian Knols. Vivian Knols is als opleider en muziekdocent verbonden aan de PABO en aan het Conservatorium. Als geen ander weet ze hoe je in de klas (of met een groep na schooltijd) je muzikale kwaliteiten en doelen kunt vertalen naar concreet, afwisselend onderwijs. 3 Vrij spel: improviseren aan de piano. Voor wie: voor docenten klassieke piano die willen leren hoe ze met hun leerlingen improvisatie kunnen inzetten in de les. Wat: een cursus in een kleine groep van 3 bijeenkomsten van 4 uur. Wanneer: dinsdag 24 september, 29 oktober, 26 november. Tijd: van 10.30 uur tot 14.30 uur. Waar: Kumulus, St Maartenspoort Maastricht. Aantal deelnemers: maximaal 6 personen. Toelichting: tijdens deze cursus leer je hoe je leerlingen (in de klassieke les) kunt laten ontdekken welke muzikale rijkdom en creativiteit er in hen leeft. Je leert hoe je al coachend, op diverse manieren, leerlingen kunt laten improviseren op de piano. Docent: Robijn Tilanus. Robijn Tilanus is improvisatiecoach te Amsterdam. Ze maakt muziek, begeleidt leerlingen, geeft workshops en schrijft boeken. Het boek KWINTessens is een groot succes (15.000 exemplaren verkocht). Hierin beschrijft Robijn een praktische benadering van de harmonieleer via improviseren aan de piano. Haar nieuwe boek is net uit: VRIJ SPEL. “De zeven facetten van improviseren – een gids voor iedereen die vrij wil leren musiceren. VRIJ SPEL is een boek om meteen mee aan de slag te gaan, boordevol praktische oefeningen, luistervoorbeelden (op bijgevoegde cd), verhelderende anekdotes en wetenswaardigheden. Met dit boek als leidraad kan iedereen leren improviseren! Of je nu een beginner bent of een gevorderde muzikant”. www.robijntilanus.nl 4 Digitale notatieprogramma’s. 4A: Sibelius (versie 6 of versie 7) voor beginners en gevorderden. 4B: Sibelius Fi. Voor wie: voor docenten die met een van deze muzieknotatieprogramma’s willen leren werken. Wat:bBijscholing in Sibelius, Sibelius First of Guitar Pro (voor gitaar en basgitaar). In totaal ongeveer 4 uur verdeeld over 2 tot 4 bijeenkomsten) Wanneer: de docent zoekt zelf contact en maakt afspraken in kleine groepen. 5

Waar: locatie wordt bepaald n.a.v. de inschrijvingen. Aantal deelnemers: minimaal 2, maximaal 4 personen. Toelichting: in deze cursus leer je werken met een van de digitale muzieknotatieprogramma Sibelius, Sibelius First of Guitar Pro. Je werkt in kleine groepen van 2 tot 4 personen. Je werkt op een laptop of computer waar het programma op staat. Om je het programma eigen te maken moet je het ter beschikking hebben. Als je je inschrijft voor deze cursus neemt de docent contact met je op om een afspraak te maken over de dag, tijd en locatie. Docent: Frans Frijns. Frans Frijns is docent gitaar, gitarist en auteur van een aantal muziekboeken waaronder een aantal uitgaven over de programma's Sibelius en Guitar Pro. Hij is verbonden aan de Stichting Muziekschool Kerkrade en aan Kumulus, Centrum voor de Kunsten te Maastricht. Binnen de SMK werkt hij met multimedia (video, audio, software). Hij verzorgt al een aantal jaren op diverse locaties de cursussen digitale notatie. 5 Directies voor beginners. Voor wie: voor docenten muziek die regelmatig (hun) leerlingen willen laten samenspelen. Wat: een korte cursus van 2 bijeenkomsten waarin je de basisvaardigheden leert. Wanneer: vrijdag 8 november en 29 november. Tijd: van 9.00 uur tot 12.00 uur. Waar: Conservatorium Maastricht ( of op verzoek op een andere locatie). Aantal deelnemers: minimaal 8, maximaal 16 personen. Toelichting: op steeds meer locaties wordt groepsles gegeven en wordt presenteren gezien als een motiverend moment waar naar toegewerkt kan worden. Meer dan vroeger worden de verschillende instrumenten gemixt met elkaar. Dit betekent dat de docent de groep tijdens repetities en presentaties goed en helder moet kunnen aansturen. Een cursus directies kan hierin een grote steun zijn. Tijdens deze twee ochtenden worden de basisprincipes behandeld en toegepast op de groep. Docent: Patrick Vaessens 6 Werken met de iPad en de PC in de muziekles. Voor wie: voor docenten muziek die meer willen weten over het gebruik van digitale programma’s in de muziekles. Wat: een cursus van 4 ochtenden waarin je programma’s en hun toepassing leert kennen. Wanneer: 1 en 15 en 29 november, 13 december. Tijd: Van 9.30 uur tot 12.00 uur. Locatie: Conservatorium Maastricht, of een noordelijke locatie als er veel vraag uit Noord Limburg komt. Toelichting: computers, tablets en smartphones zijn voor veel van onze cursisten vanzelfsprekende onderdelen van hun leefwijze. Ook als docent 6

kun je met deze apparaten je voordeel doen in de les. De docent kan de iPad of computer als hulpmiddel gebruiken en de leerlingen kunnen er individueel mee aan de slag. In deze cursus ga je kennismaken met een aantal mogelijkheden van de PC en de iPad. In samenwerking met de deelnemers zal een selectie programma’s en apps uitgewerkt worden. We gaan kijken naar de wijze waarop deze ingezet kunnen worden binnen en buiten de les. Denk hierbij bijvoorbeeld aan (grafisch) noteren, audio-opnames maken, muziek - en beeldmateriaal aanbieden, cursussen samenstellen en geven, sequenser gebruiken etc.…. Docent: Joep Sporck (Conservatorium Maastricht). Op zijn 22ste rondde Joep zijn studie BAT Music in Education af aan het Conservatorium in Maastricht. Na deze opleiding volgde hij op de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht een European Master Degree. Joep levert muziek bij films, ontwerpt geluid voor film- en mobiele apparatuur, arrangeert en componeert. Hij is werkzaam bij Sample Development bedrijf ProjectSAM. Daarnaast is Joep gastdocent op de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht en het Conservatorium Maastricht. 7 De didactiek van de groepsles. Voor wie: voor docenten die groepsles (gaan) geven Wat: een cursus van 3 bijeenkomsten waarin je basisvaardigheden leert. Wanneer: donderdag 14 en 28 november, 12 december. Tijd: van 10.00 uur tot 13.00 uur. Waar: ECI Cultuurfabriek Roermond (hangt af van inschrijvingen). Aantal deelnemers: minimaal 8, maximaal 15 personen. Toelichting: het lesgeven aan groepen vraagt op een aantal onderdelen een andere aanpak dan aan de individuele les. Hoe ga je om met niveauverschillen? Hoe bepaal je lesdoelen en hoe bereik je die? Op welke manier kun je gebruik maken van de meerwaarde van de groepsles en hoeveel “groepsmomenten” realiseer je in je lessen? Docent: Heleen Gerretsen. Heleen Gerretsen studeerde blokfluit aan het Utrechts Conservatorium. Zij werkte op muziekscholen in Lelystad, Bunnik, Hoofddorp en Diemen en is nu docent bij Triade in Den Helder. Op grond van haar ruime ervaring met groepslessen ontwikkelde ze cursussen didactiek voor muziekschooldocenten. Deze worden alom gewaardeerd. 8 Aural Training (start op bij voldoende belangstelling) De cursus Aural Training is ontwikkeld om studenten en docenten bewust te maken van een gestructureerd gehoor. Na deze cursus wordt het voor veel docenten duidelijk hoe het gehoor op verschillende manieren kan functioneren en ook op welke manieren dit gebruikt kan worden in de lespraktijk. De inhoud wordt lineair opgebouwd en wordt gepresenteerd in de vorm van een luistercursus waar ruimte is voor discussie en interactie. Docent: Alejandro Serena. 7

Mail bij belangstelling naar [email protected] 9 Orthopedagogisch muziekdocent (start op bij voldoende belangstelling) Veel muziekdocenten komen in hun instrumentale en vocale lessen in aanraking met leerlingen met leer- of gedragsproblemen. Deze nascholing gaat theoretisch in op de meest algemeen voorkomende problemen en geeft praktische handvatten om hier mee om te gaan. Docenten: drs. I. Klinkenberg, orthopedagoge, Y. Eymael, methodiek/didactiekdocente en muziektherapeute. Mail bij belangstelling naar [email protected] 10 Werken met jonge kinderen. Voor wie: voor docenten beeldend, muziek, dans, theater die ook met (groepen) jonge kinderen (van 2,5 tot 7 jaar) willen leren werken. Wat: een training van 6 ochtenden en een praktijkbezoek. Wanneer: donderdag 7 en 28 november, 12 en 16 januari, 30 januari, 13 februari. Tijd: van 9.00 uur tot 12.00 uur. Waar: Kunsteducatie Het Brede Spoor, Frankenstraat 192, 6224 GV Maastricht. Aantal deelnemers: minimaal 5, maximaal 10 personen. Toelichting: jonge kinderen leren door associërend, improviserend en ontdekkend te spelen. Ze maken daarbij gebruik van de talen van het woord, de muziek, de beweging en het beeld. In deze levensfase onderzoeken en ontdekken kinderen ook welke van de creatieve talen het beste bij hen past. Door breed te werken met jonge kinderen bied je een vorm van vooropleiding op instrumentaal, bewegings- of beeldend onderwijs in de kunstinstelling. In deze 6 bijeenkomsten zal Marijk Greweldinger uitleg geven op welke didactische manier de docent jonge- en zeer jonge kinderen kan benaderen. Hierbij worden verbindingen gelegd tussen taal, muziek, beweging en beeld. Daarnaast zal Marijk tijdens deze training heel praktisch te werk gaan. Er wordt veel materiaal op het gebied van taal, muziek, beweging en beeld ontwikkeld en verzameld. De cursist gaat niet met lege handen weg, maar met een denkbeeldige rugzak vol materiaal en met een eigen project dat zo uitgevoerd kan worden. Deze training is ook succesvol aangeboden in Rick Weert. Docent: Marijk Greweldinger. Marijk Greweldinger werkt al jarenlang met kunsteducatie voor jonge kinderen. Ze studeerde aan de Opleiding voor Kleuterleidsters en aan het Conservatorium te Maastricht (schoolmuziek). Zij verdiepte zich in de samenhang tussen de verschillende creatieve talen en richtte zich hierbij op (jonge) kinderen. Marijk heeft een eigen atelier voor Kunsteducatie: Het Brede Spoor, www.hetbredespoor.com en ze is ook medeinitiatiefnemer en inhoudelijk bedenker van het interdisciplinaire project “Get Lekkers”. 8

11 Verschillen in leren, wat moet je ermee? Voor wie: voor docenten die willen begrijpen hoe mensen het beste leren (waardoor ze nog beter en fijner les kunnen geven). Wat: een inspirerende ochtend over leren o.l.v. een ervaren docente. Wanneer: Vrijdag 22 november. Tijd: van 9.00 uur tot 12.30 uur. Waar: ECI Roermond. Aantal deelnemers: minimaal 8, maximaal 20 personen. Toelichting: ook wel eens verbaasd over het feit dat je lessen bij de ene persoon heel anders uitwerken dan bij de ander? Nieuwe inzichten kunnen je helpen in de organisatie van je lessen en bij de begeleiding van je cursisten. Zo weet men nu dat er verschillende manieren zijn waarop iemand goed informatie opneemt: mensen hebben een eigen voorkeur voor een bepaalde leerstijl. Ben je meer een doener of meer een denker (Kolb, Vermunt)? Ook heeft elk mens een eigen sterke soort intelligentie: ben je bijvoorbeeld meer taalslim of meer beeldslim (Garder)? En alle mensen scoren veel hoger bij betekenisvol leren in een sociale context (Vygotski). Tijdens deze ochtend maak je op een inspirerende, korte en krachtige manier kennis met een aantal nieuwe leertheorieën die je lespraktijk zeker zullen verrijken en vergemakkelijken. Docent: Marleen van Daal Marleen van Daal heeft al eerder succesvol groepen op weg geholpen in de workshop: “Wat moet ik hiermee”, over afwijkend gedrag bij kinderen. Cursisten vroegen nadrukkelijk om een vervolg. Marleen van Daal is verbonden als docent orthopedagogiek aan Fontys Hogeschool Sittard. 12 Sociaal Media als communicatiemiddel met cursisten. Voor wie: voor alle docenten die via Social Media contact met (de ouders) van een groep cursisten willen onderhouden en niet weten hoe dat moet. Je hoeft hiervoor niet zelf een Facebook-gebruiker te zijn. Wat: Een korte training van 2,5 uur waarin je heel praktisch leert een Facebook-community vorm te geven. Wanneer: donderdag 31 oktober. Tijd: van 9.30 uur tot 12.00 uur. Waar: ECI Cultuurfabriek of op een andere locatie (n.a.v. de inschrijvingen). Aantal deelnemers: minimaal 5, maximaal 10 personen. Toelichting: een steeds grotere groep mensen gebruikt Facebook als communicatiemiddel. Privé mailen raakt uit. Hoe moet dat nu als je contact wilt met je doelgroep? In Roermond is Facebook succesvol ingezet als communicatiemiddel tussen (de ouders van) een groep cursisten en de docent. Dit resulteerde in veel aanmeldingen voor een vervolg. Voor de betreffende cursus werd op Facebook een besloten groep opgericht. Daar werden mededelingen gedaan, lesmateriaal, linken en filmpjes geplaatst. 9

Dit leverde betrokken leerlingen en ouders op. In deze training ga je heel praktisch alle stappen zetten om zelf een Facebookpagina voor je cursus te maken waarin je een groep kunt vormen met een aantal cursisten en waarin je voor deze groep lesmateriaal en mededelingen kunt plaatsen. Ook dit pas je toe. Je hoeft zelf geen Facebook-gebruiker te zijn. Docent: Marjolein Peeters. Marjolein Peeters is van oorsprong Musicus en werkt nu als Combinatiefunctionaris Cultuur en Coördinator Schoolvoorstellingen Theater in ECI Roermond. Daarnaast doceert ze op basisscholen en middelbare scholen. Ook ontwikkelt ze mee aan een leerlijn muziek. Voor haar is de inzet van Social Media een vanzelfsprekendheid en heel functioneel. 13 Schrijven voor het web. Voor wie: voor iedereen die wel eens een tekst schrijft voor internet. Of het nu gaat om webteksten, nieuwsbrieven of de sociale media. Wat: een praktische workshop van 4 uur, waarin je webteksten beschouwt, analyseert en zelf schrijft. Wanneer: donderdag 12 december. Tijd: van 10.00 uur tot 14.30 uur. Waar: ECI Roermond of een andere locatie (hangt af van de inschrijvingen). Aantal deelnemers: minimaal 5, maximaal 10 personen. Toelichting: wat geldt voor goede teksten, geldt dubbel voor webteksten. Op internet is je lezer slechts een muisklik verwijderd van de volgende website. Je moet de aandacht vangen én vasthouden. Je wilt kort zijn, maar toch volledig. Hoe doe je dat? Dat leer je in deze praktische workshop. De eerste twee uur van de workshop besteden we aan de do’s en dont’s van webteksten. Naast de theorie komen er veel voorbeelden aan bod. We gaan in op de volgende punten: aandacht krijgen en vasthouden, kort en helder schrijven en effectief gebruik van opmaak en beeld. In de tweede helft van de workshop ga je zelf aan de slag. Je neemt daarvoor een webtekst mee waar je op dat moment mee bezig bent, of die je eerder geschreven hebt. Je (her)schrijft ter plekke je eigen tekst, waarna je feedback krijgt van de docent en van elkaar. Docent: Paula Vos. Paula Vos heeft al eerder voor het SKL succesvolle schrijfcursussen gegeven. Ze heeft een eigen praktijk als tekstschrijver en communicatieadviseur. Daarnaast verzorgt ze het projectmanagement van communicatiecampagnes en traint ze groepen in tekstschrijven. 14 Werken in teams. Voor wie: een team dat samen moet werken en resultaat moet behalen. Wat: een training van 2 dagdelen over optimale samenwerking in jullie team. Wanneer: maandag 11 en 25 november. Tijd: van 9.00 uur tot 12.30 uur. 10

Waar: op locatie in het Kunstencentrum. Aantal deelnemers: afhankelijk van de grootte van het team. Toelichting: de huidige tijd vraagt vaak om samenwerking van medewerkers in teams, soms per discipline, soms over afdelingsgrenzen heen. Dit heeft een aantal voordelen. Zo maak je veel meer gebruik van elkaars competenties, ben je vrijer in je communicatie en kom je sneller tot de juiste aanpak van projecten, omdat je voortbouwt op de aanwezige kennis en ervaring in het hele team. Om op deze manier goed te kunnen samenwerken is het wel belangrijk dat je weet wat daarvoor nodig is: is het doel van het team helder, zijn de rollen en taken goed verdeeld, hanteer je de groepsdynamiek op de juiste manier, kies je de beste manier om deelonderwerpen aan te pakken en bewaak je met elkaar ook de onderlinge communicatie en het samenwerkingsproces? Aan die onderwerpen besteden we aandacht in de workshop 'Samenwerken in teams'. Een goede en praktische stimulans voor het resultaat dat je met elkaar wilt en kunt boeken! Docent: Marco Breedveld. Marco Breedveld werkt sinds 2004 als zelfstandig trainer, coach en marketingadviseur. Momenteel werkt hij veel voor instellingen die zich bewegen op het vlak van kunst en cultuur. Hij kent de kunsteducatiewereld vanuit zijn functies als projectleider en hoofd marketing voor de Centra voor de Kunsten Nijmegen en Eindhoven. Hij verzorgt veel trainingen voor de Kunstconnectie o.a. voor het project duurzaam innoveren. 15 Training collegiale consultatie (bij veranderingen). Voor wie: voor leidinggevenden (en docenten) die een vorm zoeken waarbij ze docenten van elkaar kunnen laten leren in veranderende lespraktijk, bijvoorbeeld bij het invoeren van groepsles. Wat: een training van 2 of 3 dagdelen, waarin je basisprincipes leert over de organisatie en de kenmerken van collegiale consultatie. Wanneer: op afspraak met het management. Tijd: van 9.00 uur tot 12.30 uur. Waar: op locatie n.a.v. inschrijvingen. Aantal deelnemers: mimimaal 4, maximaal 8 personen. Toelichting: in deze training leer je een methodiek begeleiden waarbij groepen docenten bij elkaar observeren en feedback geven op elkaars werk. Dit gebeurt op basis van gelijkwaardigheid. 16 Communiceren in het Engels. Voor wie: voor centra die hun personeel willen laten bijscholen in het gebruik van de Engelse taal. Wat: een serie lessen ( 8 tot 10) van 1,5 of 2 uur) Wanneer: op afspraak Waar: op locatie Aantal deelnemers: minimaal 6, maximaal 12 personen. Toelichting: na een intakegesprek wordt de groep getraind in het adequaat gebruik van de Engelse taal aan de telefoon, de balie en in 11

eenvoudige mails. Deze training start begin september in Kumulus Maastricht. Mail bij belangstelling naar [email protected] 17 Vakscholing dans met Joost Vrouweraeds. Voor wie: voor docenten Dans. Wat: een workshop waarin je repertoire aanleert en gaat toepassen. Wanneer: vrijdag 22 november. Tijd: van 9.00 uur tot 15.00 uur (als je les moet geven kun je iets eerder weg). Waar: ECI Roermond (of andere locatie afhankelijk van inschrijvingen.) Aantal deelnemers: minimaal 8, maximaal 24 personen. Toelichting: Joost gaat met de docenten aan de slag met repertoire. Later op de dag worden, op basis van het aangeleerde materiaal, dingen uitgeprobeerd op de vloer. Docent: Joost Vrouenraets. Joost Vrouenraets studeerde dans aan de Hogeschool voor Kunsten en aan de Ecole-Atelier Rudra Béjart. Hij richtte in 2005 samen met danspartner Maïté Guérin, Gotra Ballet (www.gotra.eu). Gotra heeft 5 avondvullende producties gemaakt. In 2008 werd hij beloond met de prijs van de Nederlandse Dansdagen voor jong aanstormend choreografisch talent. Hij choreografeert nog steeds veel en wordt regelmatig uitgenodigd als gastdocent door verschillende professionele dansopleidingen in het binnenland (Tilburg Fontys Dansacademie, Hoge School voor Kunsten Amsterdam) en het buitenland (Southern Methodit University Dallas). 19 Animatiefilm. Voor wie: voor docenten 2D en 3D en theater (voor kinderen en volwassenen), die in hun les met animatiefilm willen werken als documentatiemiddel of als doel op zich zelf. Wat: een cursus van 2 ochtenden waarin je de techniek leert en er zelf mee aan de slag gaat. Wanneer: donderdag (ik mail je voor de periode, moet nog even alles naast elkaar zetten en beetje over het jaar verdelen). Tijd: van 9.00 uur tot 12.30 uur. Waar: ECI Roermond of Kumulus Maastricht (ligt aan inschrijvingen). Aantal deelnemers: minimaal 4, maximaal 8 personen. Toelichting: door het maken van een serie foto’s van schuivende voorwerpen, onderdelen van een tekening, stappen in een schilderij of personen kan met een eenvoudig programma een filmpje worden gemaakt dat ook nog eens heel gemakkelijk op internet (YouTube) gezet kan worden. De techniek hiervoor is vrij toegankelijk en eenvoudig geworden. In deze cursus leer je een aantal artistieke mogelijkheden van animatiefilm kennen. In de eerste bijeenkomst doorloop je het hele proces een keer: foto’s maken, inladen in een computer, verwerken in een programma inclusief het toevoegen van muziek en het publiceren op internet. Voor de 2e bijeenkomst maak je zelf een artistieke keuze voor je eigen filmpje en pas je de kennis nog een keer onder begeleiding toe. 12

Beide keren neem je zelf een fototoestel, telefoon of iPad mee waarmee je foto’s kunt maken en (als je die hebt) de laptop waarmee je thuis ook werkt. Docent: Andrea Budé. Andrea Budé volgde de Academie voor Beeldende Kunsten in Maastricht, de BIK Opleiding en de Lerarenopleiding in Diepenbeek. Momenteel doceert ze op academies in België. Ze heeft een aantal jaren gewerkt in Kumulus als docent kinderatelier en animatiefilm. 19 Schilderen en Photoshop. Voor wie: voor docenten die m.b.v. Photoshop schilderijen willen bewerken. Wat: een workshop van 3 uur. Wanneer: Vrijdag 14 en 28 februari. Tijd: van 9.00 uur tot 12.00 uur. Waar: ECI Roermond en/of Kumulus Maastricht. Aantal deelnemers: minimaal 4, maximaal 6 personen. Toelichting: digitale technieken kunnen het ontwerpproces in het schilderen ondersteunen. Photoshop biedt mogelijkheden aan schilderdocenten en hun cursisten. Zo kun je bijvoorbeeld tijdens het proces een foto maken van een schilderij en deze foto aanpassen in Photoshop. Wil je een deel bijvoorbeeld lichter of donkerder? Probeer het uit en beslis dan pas of je dit in verf wilt gaan uitvoeren. In deze workshop neem je foto’s mee van schilderijen en ga je deze foto’s zelf bewerken in Photoshop. Je leert de techniek kennen en toepassen. Docent: Marie van Vollenhoven. Marie van Vollenhoven is kunstenaar en docent en werkt zelf veel met digitale middelen. 20 De 3D-printer: 3D-printen (zie ook 21: De 3D-printer: Lasersnijden) Voor wie: voor docenten Beeldend die kennis willen maken met de mogelijkheden van een 3D-printer. Wat: twee (losse) ochtenden waarin je een techniek leert toepassen (3Dprinten en/of Lasersnijden). Wanneer: donderdagochtend 28 november: 3D-printen. (Donderdagochtend 13 maart: Lasersnijden. Hiervoor kan apart ingeschreven worden.) Tijd: van 9.00 uur tot 13.00 uur. Waar: FabLab Maastricht, eventueel FabLab Roermond. Toelichting: nieuws over de 3D-printer komen we inmiddels dagelijks tegen, variërend van geprinte pistolen tot geprint vlees en van gescande kaakonderdelen tot geprinte huizen. Ook FabLabs, de broedplaatsen waar deze ontwikkelingen plaatsvinden, breiden uit in Zuid- en Noord-Limburg. Kumulus Maastricht heeft bijvoorbeeld nu het FabLab in huis en in Roermond is net een FabLab gevestigd in het Cuypershuis. 13

Reliëfs of sieraden laseren, keramieken potjes en plastic of stalen objecten printen, het kan inmiddels allemaal. Het SKL organiseert twee basiscursussen in het FabLab waar gewerkt kan worden met deze techniek van de toekomst. Tijdens deze bijeenkomsten raak je op de hoogte van ontwikkelingen, probeer je een techniek uit en word je geïnspireerd om na te denken over een link met jouw lespraktijk. Donderdag 28 november, 3D-printen. Aan de orde komen: een ontwerp maken, geschikte materialen, ontwerp omzetten naar 3D, een eigen print maken. Docent: FabLab Maastricht. 21 De 3D-printer –Lasersnijden Voor wie: voor docenten Beeldend die kennis willen maken met de mogelijkheden van een 3D-Printer. Wat: een ochtend waarin je een techniek leert toepassen: lasersnijden. Wanneer: donderdag 13 maart. Tijd: van 9.00 uur tot 13.00 uur. Waar: FabLab Maastricht, eventueel FabLab Roermond. Toelichting: Zie ook 20. Aan de orde in de workshop Lasersnijden komen: een ontwerp maken in een daarvoor geschikt programma, de apparatuur instellen, een ontwerp snijden. (Met of zonder reliëf.) Docent: FabLab Maastricht.

14