04 Ruud Gullit
‘Pffff man, ik werd een geldwolf genoemd, er werden bananen op het veld gegooid.’
geboren: amsterdam, 1 september 1962 beroep: president bidbook 2018-2022
68
RONDOM TAN
Ruud Gullit
69
Beste Ruud,
bij elkaar. Door jou te zien presteren, werden kansarmen gestimuleerd om ook actief op zoek te gaan naar een baan of om in
De straten waren doodstil, het stadion kolkte. Niet zo vreemd
ieder geval hun opleiding af te maken. Anders gezegd: jij was een
natuurlijk als twee van de beste voetballers ter wereld het in een
bron van vreugde en straalde een energie uit die mensen tot in
rechtstreeks duel met elkaar uitvechten met de Scudetto, de Ita-
hun kern aansprak. Je had simpelweg charisma.
liaanse titel, als inzet. Maradona, de wereldkampioen van 1986 nam het op die zonnige zondag met zijn Napoli op tegen Milan en
Als speler won je alles, op de wereldtitel met Oranje na. Als aan-
vooral tegen jou, Il Tulipo Nero. Jij won! Niet alleen de wedstrijd,
voerder van het Nederlandse elftal nam je als eerste de enige
maar dat seizoen ook de titel en vooral de prestigestrijd. Al ben
internationale prijs van Oranje ooit in ontvangst: de Europese titel
jij daar niet echt van.
in 1988. Als ‘el Presidente’ zet je je met hart en ziel in om het
In die tijd, mei 1988, was ik derdejaars rechtenstudent en woonde ik
wereldkampioenschap voetbal van 2018 of 2022 naar Nederland
nog samen met mijn moeder in de Bijlmer. Door je vertrek naar de
te halen, op de achtergrond gesteund door Johan Cruijff, Guus
Italiaanse grootmacht volgde ik de Serie A, de Italiaanse voetbal-
Hiddink en Marco van Basten. De snor en het rastakapsel behoren
competitie, op de voet. Iedere week weer schotelde Emile Schel-
definitief tot de verleden tijd. Bij Eredivisie Live bekijken en ana-
vis van het nieuwe NOS-programma ‘Ciao Italia’ ons de prachtige
lyseren we tegenwoordig regelmatig samen wedstrijden. Het is
beelden voor van je rood-zwarte voetbalavontuur. Eerst samen
prachtig om te zien hoe snel en treffend je wedstrijdsituaties weet
met Van Basten en later ook nog met Rijkaard. Op maandag kocht
te benoemen.
ik de ‘Gazetta dello Sport’ en worstelde me met mijn steenkolenitaliaans door de letters van het roze sportdagblad heen.
Beste Ruud, je was mijn sportheld. En tegenwoordig zijn we col-
Je populariteit was in dat jaar op zijn hoogtepunt. Geen winkel
lega’s. Alleen al dat gegeven maakt onze relatie bijzonder. Mede
zonder echte Gullitpruik en geen televisieprogramma zonder
daarom wil ik graag met je praten voor mijn boek ‘Rondom Tan’
aandacht voor het voetbalsucces in Milaan. Ik zag een hoogleraar
waarin mannen die mij de afgelopen jaren hebben geïnspireerd,
in de talkshow van Sonja Barend. Hij sprak over het zogenaamde
geïntrigeerd of geïnteresseerd aan het woord komen. En dan heb
Gullit-effect. Het ging niet om een bal die op een bepaalde manier
ik het nog niet eens over Meerboys. Jouw eerste voetbalclub en
werd geraakt. Zijn opmerking had betrekking op het positieve
de club waar ik het langste zelf heb gevoetbald ...
effect van jouw prestaties op veel immigranten in Nederland. De
Ik hoor graag van je!
hoogleraar vertelde dat jij in je eentje, ook door je persoonlijkheid, meer invloed had op het zelfvertrouwen en zelfbewustzijn van veel immigranten dan honderd dossiers en integratierapporten
70
RONDOM TAN
Ruud Gullit
71
“Ik ben overal geweest, maar ik heb niks gezien.” De woorden
Gullit denkt even na. De intensiteit van zijn woorden verrassen
van Ruud Gullit klinken bijna weemoedig. Het is nog geen negen
me. Ik kan er nog steeds niet aan wennen om hier naast hem te zit-
in de ochtend. We zitten in een luidruchtige lobby van het Hil-
ten. Een slechte eigenschap voor een sportjournalist. Ik zou mijn
ton Hotel in Amsterdam. Ik had gedacht bij de open haard in
gesprekspartner op gepaste afstand moeten houden. Zo luiden
de bar te kunnen zitten, maar die opent pas een uur later. Gul-
de algemeen geldende journalistieke normen. Maar met Gullit
lit komt opgewekt de lobby binnenlopen. Overal geweest, maar
lukt dat niet. Daarvoor hebben we samen te vaak tv-uitzendingen
niks gezien. Opmerkelijk.
gemaakt, teveel gelachen en teveel gepraat met elkaar. Toch hoor ik hem zaken benoemen die ik hem niet eerder zo heb horen uit-
‘De zwarte tulp’ is gekleed in een sportieve golfoutfit. Na ons
spreken. Met de kennis van nu is natuurlijk alles gemakkelijker.
gesprek wacht een zogeheten ProAm-wedstrijd bij de KLM Open.
Ik vraag me af of de kennis van nu het verleden draaglijker had
Sinds de tweevoudig wereldvoetballer van het jaar gestopt is met
kunnen maken? Waarmee ik bedoel of Gullit intenser zou hebben
voetballen, heeft hij in golf een nieuwe sportieve uitdaging gevon-
genoten van al zijn successen en wat hij heeft bereikt als voetbal-
den. Hij doet het graag en hij kan het goed. Hij speelt tegen de
ler als hij ook toen met meer afstand naar zichzelf had kunnen
Engelse Tourpro Chris Wood, winnaar van de Rookie of the Year-
kijken? Successen waren er immers genoeg, zoals de landstitels
Award van 2009. Gullit is, als altijd, ontspannen en vertelt open-
met Feyenoord, PSV en AC Milan.
hartig over zijn leven en zijn voetballoopbaan.
“Tijdens mijn carrière was het heel moeilijk om te genieten. Je
“Ik zie mijn voetbalcarrière als een boek dat ik gelezen heb; een
geniet van momenten als je met je vak bezig bent, dat wel. Maar
film die ik gezien heb. Ik pluk er nog steeds de vruchten van. Maar
voor mijn gevoel is het allemaal gewoon gebeurd. Ik wilde altijd
ik ben me nu veel bewuster van mijn leven dan toen. Je werd ook
al voetballer worden, dat wist ik wel. Maar wat er allemaal zou
een beetje geleefd. Als profvoetballer leef je met restricties. Kijk
gebeuren en wat de consequenties zouden zijn, dat heb ik me
uit voor dit, doe dat en ga zo maar door. Tijdens mijn loopbaan
nooit kunnen voorstellen!”
kwam er eigenlijk veel te veel op me af. En je kunt risico’s nooit helemaal uitsluiten. Dat geeft ook niet want ik vind dat je in je
Beste speler van Nederland, beste speler van Europa en beste spe-
leven fouten moet durven maken. Die fouten vormen je en bepa-
ler van de wereld. Zowel individueel als met ‘zijn’ teams was Gul-
len in principe je karakter. Mensen wilden, zeker tijdens mijn
lit gezichtsbepalend voor het nationale en internationale voetbal.
voetbalcarrière, heel veel van me. Ik heb daarmee leren omgaan.
“Ik kan terugkijken op een fantastische carrière. Daar ben ik erg
Maar eerlijk gezegd geniet ik nu veel meer van het leven!”
blij om en ook heel erg trots op. Wat dat betreft ben ik natuurlijk een gelukkig man.”
72
RONDOM TAN
Ruud Gullit
73
De passage uit mijn brief waarin ik verwijs naar een uitzending
activist, hij heette Sam. En die vertelde mij: ‘Ruud, er zijn een
van tv-persoonlijkheid Sonja Barend doet Gullit opkijken. Het was
heleboel mensen die jou in de toekomst voor hun karretje probe-
nog ver voor het rapport waarin Paul Scheffer schreef over het
ren te spannen. Ze zullen je van de ene naar de andere manifes-
multiculturele drama. “Waarom denken we het ons te kunnen
tatie willen slepen. Maar het enige wat jij voor ons kunt doen, is
veroorloven generaties immigranten te zien mislukken en een
goed spelen. Laat je niet gebruiken.’ Dat heb ik altijd onthouden.
verondersteld reservoir aan talent onbenut te laten? En waaraan
Waarom Sam dat zei? Ik denk dat hij iets zag wat ik zelf niet door-
ontlenen we het vertrouwen dat alles wel op zijn pootjes terecht
had. Ik was alleen maar bezig met goed voetballen. Hij voorzag
zal komen? De maatschappelijke vrede wordt ernstig bedreigd,”
wèl wat mij kon overkomen.”
aldus Paul Scheffer in het NRC Handelsblad van 29 januari 2000. Maar ver voor dit doemdenken van Scheffer spreekt een hoogleraar
Zo kon de zestienjarige Gullit niet voorzien dat hij als speler van
in het programma van Sonja Barend over het Gullit-effect. Gullit
het eerste elftal van Haarlem in zijn eerste seizoen 1979-1980 zou
zou in zijn eentje meer bereiken met zijn prestaties op en naast
degraderen naar de Eerste Divisie. Maar het seizoen daarop pro-
het veld dan honderd rapporten over migranten en integratie bij
moveren de roodbroeken weer. Overigens onder aanvoering van
elkaar. Alleen al door wat hij laat zien: ‘Leading by example’. Deze
Gullit, die dat seizoen tot beste speler van de Eerste Divisie werd
hoogleraar geeft het voorbeeld van een werkloze immigrant die
gekozen. Terug in de Eredivisie wordt Haarlem vierde en de club
ondanks verschillende pogingen maar niet gemotiveerd raakt om
gaat Europees voetbal spelen. Bij het faillissement van Haarlem
zelfstandig en serieus werk te zoeken. Onderuit gezakt en luste-
in januari 2010 worden natuurlijk verhalen uit het verleden opge-
loos bespreekt de migrant zijn moeizame zoektocht. Totdat het
haald. Ik schiet echt regelmatig in de lach als ik lees over de beste
over voetbal gaat en meer in het bijzonder over Ruud Gullit. Die
voetballer ooit van Haarlem. Gullits naam wordt daarbij nooit
is op dat moment de wereldster van AC Milan en aanvoerder van
genoemd. Op de website De Roodbroek - ‘een digitaal monument
het Nederlands elftal. De migrant gaat rechtop zitten, zijn ogen
ter ere van de roemrijke voetbalgeschiedenis van HFC Haarlem’ -
krijgen iets levendigs en alle energie die uit zijn lichaam verdwe-
is het volgende te lezen:
nen leek is in één keer terug. Hij spreekt honderduit over Gullit.
“Kick Smit, wiens echte voornamen Johannes Chrishostomos
Uiteindelijk vindt de man een baan. Gullit zelf heeft dit effect op
waren, is de beste voetballer die Haarlem ooit heeft voortgebracht.
anderen niet door, maar het was er zeker.
De linksbenige halfspeler kon aanvallen, verdedigen, passeren,
“Ja, dat snap ik nu. Maar toen snapte ik er helemaal niks van.
koppen, verwoestend op doel schieten, scoren, was snel, had een
Waar hadden al die deskundigen het over? Ik wilde gewoon goed
enorme longinhoud en was in staat om een wedstrijd te ‘lezen’.”
voetballen. Maar ik kan me heel goed herinneren dat ik in Nederland bij een anti-apartheiddag was. Bij de VARA ontmoette ik een
74
RONDOM TAN
Ruud Gullit
75
Ik geloof best dat Smit (29 interlands, 26 doelpunten) ‘een feilloos
herinner uit die tijd is een radio-interview met Gullit. De verslag-
gevoel had voor positie’ en exact wist waar hij ‘het bruinen mon-
gever vraagt waarom Gullit toch voor Feyenoord heeft gekozen.
ster’ (de bijnaam van de leren voetbal) kon verwachten. Hulde voor
“Waarom ga je naar een club die géén Europees voetbal speelt, ter-
het feit dat Smit de grote architect is van het Haarlem dat op 17 juli
wijl Haarlem dat wél heeft afgedwongen?” Een vraag die bij mij als
1946 de enige landstitel uit de clubhistorie verovert. Maar dat is in
luisteraar totaal niet speelde op dat moment. Het was voor mij een
een tijd dat het Nederlands elftal in Huddersfield nog met 8-2 van
teken dat Gullit ambitieuzer was dan de verslaggever in kwestie.
Engeland verliest en in Parijs met 4-0 van Frankrijk. Via Haarlem verovert voetballer Ruud Gullit Europa en daarna de hele wereld.
1985 is voor mij ook een baanbrekend jaar. Ik begon aan mijn stu-
Na Haarlem vertrekt Gullit naar Feyenoord. Een grote club met
die rechten aan de Universiteit van Amsterdam. Bij het aanmel-
leermeesters als Willem van Hanegem en Johan Cruijff. De Amster-
dingsformulier moest ik drie universiteiten opgeven. Omdat ik
dammers Cruijff en Gullit kunnen het goed met elkaar vinden. De
geen enkel risico wilde lopen, besloot ik bij 1, 2 en 3 maar één
legendarische nummer 14 heeft een belangrijk advies voor Gullit.
universiteit op te geven: de Universiteit van Amsterdam. Vooral
“Johan had wel iets met mij. Hij voorspelde wat er met mij zou gaan
vanwege de ligging: midden in de stad. Rechtsgeleerdheid kies
gebeuren en hij bereidde me daar op voor. Cruijff gaf Ruud Geels
ik vooral vanwege mijn inschatting dat ik daarmee mezelf een
als voorbeeld. Hij vond dat een geweldig goede voetballer. Die kon
bepaalde onafhankelijke positie kan geven in de maatschappij:
volgens Johan overal spelen: bij PSV, Ajax of Feyenoord. Geels kon
voor het lezen van huurcontracten, het beoordelen van geschillen
overal naar toe gaan zonder dat één fan daar boos over zou zijn.
met verkopers of het aangaan van discussies met de politie bij ver-
‘Maar als jij straks van de ene club naar de andere gaat, wordt je
keerscontroles. Dan zou ik van niemand afhankelijk hoeven zijn.
bekogeld. Let maar op, dat zul je vanzelf merken.’ Cruijff was daar
Ik zou mijn eigen boontjes kunnen doppen. Gullit was voor mij
heel stellig in. Hij noemde zichzelf daarbij als voorbeeld en ver-
in die tijd een sportheld. Het voetballen kostte hem geen moeite.
telde me dat hij behoorlijk wat dreigbrieven kreeg toen hij van Ajax
Althans: zo leek het. Ik ging naar Rotterdam en Eindhoven; voor
naar Barcelona ging. Het publiek werd helemaal gek. Cruijff zei:
Gullit. Ik leerde mezelf Italiaans om de drie van Milaan - Gullit,
‘Dat ga jij ook meemaken’. We hebben daar toen zo’n 2,5 uur over
van Basten en Rijkaard - in het Italiaans te kunnen volgen. Eerst
zitten praten. ‘Het moment zou vanzelf komen’, zo zei hij. Nou, en
las ik de verhalen in de Nederlandse kranten, daarna probeerde ik
dat gebeurde ook. Van Haarlem naar Feyenoord ging redelijk rim-
het verhaal over dezelfde wedstrijd ook in ‘La Gazetta dello Sport’,
pelloos. Maar van Feyenoord naar PSV in 1985. Pffff, man, ik werd
de roze dagelijkse Italiaanse sportkrant, te ontcijferen. Vooral het
een geldwolf genoemd, er werden bananen op het veld gegooid. Ik
zelfvertrouwen waarmee Gullits prestaties gepaard gingen, sprak
was weet ik allemaal niet wat. Weet je dat niet meer?”
mij aan. Vrijwel nooit klagen bij de scheidsrechter, vrijwel nooit
Eerlijk gezegd weet ik dat inderdaad niet meer. Wat ik me nog wel
gele of rode kaarten, nooit een doodschop uitdelen ... Gulllit had
76
RONDOM TAN
Ruud Gullit
77
voor mij als student een vergelijkbare status als bokser Moham-
respecteren. Cruijff had als voetballer ook vaak conflicten. Altijd!
med Ali. Mijn moeder, zelf oud-voetbalster in Suriname, keek in
Dan was het van: daar heb je hém weer. Maar bij Johan ging het
die tijd ook graag naar hem. Misschien heeft dat mij mede beïn-
- net als bij mij - niet om het ruzie maken, Hij wilde er iets mee
vloed. Naarmate ik ouder werd, werd ik steeds meer een moe-
bereiken. Vaak ging het om het algemeen belang van de club of
derskindje. Waarschijnlijk omdat ik als jongste van ons gezin
van de spelers.”
het langst thuis bleef wonen. Ik had geen enkele behoefte om op
Zoals begin jaren zeventig toen Cruijff het niet eens was met de
één of ander smerige studentenflat te zitten met in de koelkast
hoogte van de wedstrijdpremies van het Nederlands elftal dat
je eigen potje pindakaas met een vlekkerige naamsticker erop.
zich had gekwalificeerd voor het WK van 1974. Onder leiding
Thuis in de Bijlmer was ik van alle gemakken voorzien. Mijn moe-
van Cruijff eisen de spelers betere contracten en hogere premies.
der kookte heerlijk en we hadden veel lol samen. Als ik de stad in
Tegenover een goede prestatie op het WK mag best een leuke belo-
ging, leende ik haar grijze Volkswagen Golf. We volgden samen de
ning staan. Bij de overgang van Feyenoord naar PSV blijken de
actualiteiten en spraken daar dan over. Ik moest van haar zo lang
woorden van de ‘verlosser’ overigens profetisch te zijn. “Toen ik
mogelijk blijven studeren.” Als je op je vijfentwintigste begint
van PSV naar Milaan ging, was er ook een hoop gedoe. En het
met werken, is het vroeg genoeg. Je hebt daarna nog veertig jaar
verhaal dat ik toen de publiciteit heb gebruikt om de transfer
om het goed te maken.” Daar moest ik altijd om lachen. Na een
de juiste kant op te duwen, klopt helemaal niet!” In 1987 kopte
hartaanval deed mijn moeder het rustiger aan, maar ze bleef als
Nieuwe Revu: “Ik word als een hoer gebruikt”. Gullit speelt dan bij
vrijwilligster altijd betrokken bij het vrouwenwerk in de Bijlmer.
PSV. Een rel is geboren en er ontstaat een machtstrijd tussen toen-
Mijn moeder drukte me op het hart om mijn eigen weg te kie-
malig PSV-trainer Hans Kraaij en de gedreadlockte Gullit, waarbij
zen en me niets aan te trekken van de mening van anderen. Ik
Gullit aan het langste eind trekt. Hij wordt met PSV landskampi-
trok me er dus ook niks van aan toen zij toch liever wilde dat ik
oen en vertrekt daarna naar AC Milan. De uitspraak in de Nieuwe
in de advocatuur ging werken. Ik koos mijn eigen weg. Daar kon
Revu zou welbewust zijn gedaan om een vertrek naar Milaan te
mijn moeder uiteindelijk om lachen. “Mi boy, je hebt goed naar
bespoedigen, zo ging het gerucht.
me geluisterd.” Ik mis haar nog iedere dag …
“Het ging helemaal niet om dat verhaal in Nieuwe Revu. Dat had niets te maken met het feit dat ik weg wilde bij PSV. Het inter-
De lessen van Cruijff vallen bij Gullit in vruchtbare aarde. Naar-
view ging over de wrijving tussen trainer Hans Kraaij en de groep.
mate zijn succes groeide, herkent hij beter wat Cruijff bedoelt.
Wat de precieze reden was, heb ik nooit willen zeggen. Dat heb
“Natuurlijk herken ik die situaties meteen! Mensen hebben een
ik altijd voor mezelf gehouden. Doe ik nu ook niet. Maar het had
mening over je. Ze beoordelen je: ze mogen je of ze mogen je niet.
niets te maken met mijn wens om te vertrekken bij PSV.” In LAF
Ik zeg altijd: je hoeft me niet leuk te vinden, maar je moet me wel
Magazine zei Gullit over deze affaire:
78
RONDOM TAN
Ruud Gullit
79
“(…) Ik had meer dan een vermoeden dat PSV een deal had met
ik daar toch meer de discussie met Dick Advocaat moeten aangaan.
Juventus en dat ik ‘part of the deal’ was. (...) Toen ik wist dat al die
Daar heb ik echt spijt van. Teruggaan naar Milan, na Sampdoria,
oudere vedetten, zoals Michel Platini, stopten, wilde ik niet meer
had ik ook niet moeten doen. Als je bij Milan jarenlang constant
naar Turijn. Ik zei dat ik zelf wel uitmaakte waar ik heen zou
een stempel krijgt dat je geen drie wedstrijden per week meer kan
gaan. Op dat moment wilde ik nog bij PSV blijven. Dat wisten Kees
spelen of het verwijt dat je knieën van glas zijn … op een gegeven
Ploegsma en Van Raay. Kort daarop ging ik toch weg. Niet naar
moment werd ik gek bij Milan. Het eerste jaar bij Milan voelde ik
Juve, maar naar Milan. De transfer kostte ongeveer 8 miljoen euro
me vrij. Ik deed mijn ding, scoorde negen doelpunten. We werden
(17 miljoen gulden). Een Europees record in die tijd.”
kampioen. Het tweede jaar waren we nog beter met Marco van Basten erbij. We wonnen de Champions League. Het derde en vierde
Gullit voelt zich op zijn gemak in ‘zijn’ stad Amsterdam. Hij
jaar werd het meer en meer een machine. Er kwamen buitenlan-
is er geboren en getogen. Maar hij heeft nooit voor Ajax gevoet-
ders bij en er werd steeds meer een rotatiesysteem gehanteerd
bald. Toch opmerkelijk dat hij nooit het shirt van zijn leermeester
waardoor ik minder speelde. Ik had nog wel plezier, maar het werd
Cruijff heeft gedragen. Ajax had wel interesse, maar de aandacht
minder. Het plezier zat in de overwinningen. Maar voetballen was
van Haarlemtrainer Barry Hughes was authentieker en warmer. De
werk geworden. Ik ging door mijn blessures ook anders voetballen.
Brit hield zich aan zijn woord. Precies een jaar na zijn eerste toena-
Op het veld kreeg ik daardoor steeds minder tijd, waardoor het ook
dering kwam hij weer terug bij de jonge Ruud. Zijn moeder zag dat
moeilijker werd om goed te voetballen. De druppel was de finale
het goed was. Hij mocht gaan voetballen bij Haarlem, als hij ook
van de Champions League in 1993. Ik mocht tijdens die finale tegen
maar voldoende tijd in zijn huiswerk zou stoppen. We zullen nooit
Olympique Marseille niet spelen. Ik zat op de tribune!”
weten hoe het zou zijn gelopen als hij bij Ajax was begonnen …
Gullit behoorde niet tot de drie toegestane buitenlanders in de
“Daar heb ik wel eens over nagedacht. Al mijn vrienden zaten bij
wedstrijdselectie. Die beslissing van coach Fabio Capello voelde
Ajax. Ik kende alle ins en outs. Ik heb er geen spijt van. Maar soms
voor hem als de ultieme vernedering. Milan verliest overigens die
denk ik wel eens: hoe was het dan gelopen? Ik neem beslissingen
wedstrijd.
op gevoel. Nu ik ouder ben, denk ik iets langer na over bepaalde zaken. Dan denk ik: dat had ik ook anders kunnen doen. Voorbeeld?
Maar Gullit verliest meer dan de wedstrijd alleen. Hij heeft het
Mijn vertrek bij Oranje in 1994, kort voor het WK in Amerika.”
gehad met Milan en vertrekt voor een nieuw avontuur naar Genua
Gullit ziet namelijk de speelstijl van bondscoach Dick Advocaat
om voor Sampdoria te voetballen.
niet zitten, vooral vanwege de te verwachte hitte in Amerika. Hij
“Ik was in een supervorm. Ik speelde drie keer per week, maakte
vertrekt plotseling uit het trainingskamp. De nationale en inter-
vijftien goals dat seizoen. Sampdoria was een bevrijding. Ik vond
nationale pers is verbaasd over dat resolute besluit. “Achteraf had
er mijn plezier in het spel terug. Ik had nog nooit zoveel goals
80
RONDOM TAN
Ruud Gullit
81
gemaakt als in de Serie A. En daarna ging ik terug naar Milaan.
de meest luxe trainingscomplexen ter wereld. Harlington had
Door mijn trots. Dat had ik nooit moeten doen! Het was stom, écht
dat allemaal niet. De massageruimtes waren niet meer dan aan
stom van me. Ik had ook niemand met wie ik dit soort zaken echt
elkaar gekoppelde containers. Toch was het de gelukkigste tijd
besprak. Privé had ik het ook heel moeilijk. Mijn ex-vrouw wilde
van mijn leven. Ik heb altijd nieuwe avonturen opgezocht. Juist
terug naar Milaan. Maar dat had ik gewoon niet moeten doen. Ik
als het onmogelijk lijkt, doe ik het. Niet om te bewijzen dat ik het
had bij Sampdoria moeten blijven. Dan was ik ook langer in Ita-
kan, maar ik hou van de uitdaging.”
lië gebleven.” Als speler heeft Gullit in Italië zijn grootste successen gekend.
Onder leiding van Gullit – als speler en trainer - wint Chelsea in
Twee keer Europacup I, twee keer de wereldbeker, twee keer de
1997 voor het eerst sinds 1970 een prijs. Als eerste buitenlandse
Europese supercup gewonnen. Maar Gullit was toe aan een andere
trainer van Chelsea pakt hij met zijn ploeg de prestigieuse FA Cup.
omgeving. Hij gaat naar Londen om bij Chelsea te voetballen. Dat
Maar Chelsea laat ook een litteken achter op zijn ziel. Gullit wordt
was toen een heel andere club dan onder de huidige eigenaar en
plotseling ontslagen. “Dat ontslag kwam als een donderslag bij hel-
miljardair Roman Abramovich.
dere hemel. Ik heb een maand apathisch lang voor me uit zitten
“Londen was echt mijn ‘happy place’! Ik weet nog heel goed dat ik
staren. We stonden tweede in de competitie, zaten nog in de FA
in het stadion was om het contract te tekenen. Daar stond ander-
cup, in de UEFA cup… ik snapte er niks van. Geen idee waarom ik
halve tribune. Achter de goal hing een een groot doek waarop
ben ontslagen, maar ik heb wel een vermoeden. Ik zag dat er steeds
poppetjes waren geschilderd, zodat het leek alsof er publiek zat.
meer spelers gecontracteerd werden. Chris Sutton bijvoorbeeld,
Toen dacht ik echt: wat ben ik aan het doen hier? Na de training
die voor 10 miljoen pond van de Blackburn Rovers werd gekocht.
stapte ik voor het eerst in mijn auto voor een rit naar de stad.
Ik wist niet wat ik daarmee aan moest. Ik vond dat raar. Ik dacht
Ik parkeerde bij Kingsroad en stapte uit. In Italië was ik altijd
uit die apathische toestand te komen door een klus bij Newcastle
gewend dat er dan horden mensen achter me aan liepen, terwijl
United aan te nemen. Maar dat was ook weer zo’n emotionele
ze heel hard ‘GOELIT! GOELIT! GOELIT!’ riepen. Ik liep heel schich-
beslissing. Ik wilde echt wat laten zien. Maar het was een totaal
tig de straat op. Maar na een kwartier merkte ik dat er helemaal
andere werkomgeving. Ik had het niet moeten doen. We haalden
niemand achter me aan liep. Niemand die mij om een handteke-
toch de finale van de FA Cup finale. We verloren die van Manches-
ning vroeg! Ik liet het los, ging rechtop lopen en ging rustig op
ter United. Na een half jaar had ik zoiets van: heb ik wel de beslis-
een terrasje mensen kijken. Ik was nog nooit zo gelukkig geweest!
sing genomen die ik had moeten nemen? Ik heb bij Newcastle zèlf
Bij de trainingsvelden van Chelsea, Harlington, waren de kleed-
gevraagd om te stoppen. Ik ben die club overigens wel dankbaar.
kamers allemaal kleine hokjes met van die schoolbanken en een
De mensen, de club en het publiek waren geweldig.”
haak voor je jas. Dat was het. Ik was Milanello gewend: een van
82
RONDOM TAN
Ruud Gullit
83
Met aanvoerder Alan Shearer krijgt trainer Gullit het in die tijd
was. We hadden gewonnen! Kwam het misschien niet uit dat we
wel aan de stok. Gullit wil, net als bij Chelsea, een meer conti-
gewonnen hadden? Vanaf toen klopte er gewoon iets niet! Hans
nentale voetbalstijl invoeren in plaats van het Britse ‘kick and
heeft een brief geschreven en zijn verontschuldigingen aangebo-
rush’. Shearer ziet dat niet zitten. Er ontstaat een machtsstrijd die
den voor dat interview. Maar die dag klopte er veel niet. Ik pro-
Gullit niet kon winnen van het clubicoon. “Shearer en ik zijn nu
beerde te voelen wat er binnen de club speelde. Dat is precies de
collega’s bij de tv-zender Al Jazeera. Je moet het ook zo zien: zijn
reden dat heel veel trainers mensen aannemen bij de club waar
maatje Kenny Dalglish was ontslagen. Dus Shearer was niet blij
ze aan de slag gaan. Doet Martin Jol ook. Dan heb je eigen mensen
met mijn komst. Ik wilde ook anders spelen. Niet dat hij het me
bij de club. Zo kom je te weten wat er achter je rug gebeurt. Van
expres moeilijk heeft gemaakt, maar het was voor beiden het ver-
Marwijk heeft het ook gedaan bij het Nederlands elftal. Mourinho
keerde moment. Bij Al Jazeera hebben we het uitgesproken. Zand
heeft zeven mensen meegenomen toen hij naar Real Madrid ging.
erover en niet meer erover zeiken. Dat zijn mannen onder elkaar.”
Ik heb dat niet gedaan. Gebrek aan ervaring. Maar je moet wel de macht hebben om het te kunnen doen. Je eigen mensen zijn je
Als speler had Gullit alles. De aanvoerder van de winnende EK-
ogen en je oren. Want een club is soms een slangenkuil. Als je niet
ploeg van 1988 wint ook bijna alles wat er te winnen valt. Hij
genoeg mensen hebt om dat te zien, kun je problemen krijgen.”
behoorde als speler tot de absolute top. Maar als trainer is daar (nog) geen sprake van. “Ja klopt, dat is veel minder. Ik wilde veel
Het trainersvak laat Gullit niet los. Door zijn werk als analist
meer als trainer. Ik dacht dat ik het bij Feyenoord had. Het ging
voor televisiezenders als Al Jazeera, Eredivisie Live, ESPN, SBS6 en
goed tot Den Bosch uit.” De Rotterdammers, die in een winning
Sky TV blijft Gullit nauw bij het voetbal betrokken. Mocht er een
mood waren, met acht competitie overwinningen op rij, verloren
interessante baan als trainer voorbij komen, kan hij gemakkelijk
in april 2005 onverwacht met maar liefst 4-1 van de hekkensluiter
instappen. Dat was de gedachte. Los nog van het feit dat Gullit
uit Den Bosch. De nederlaag levert binnen en buiten Rotterdam
het belangrijk vindt om - zoals hij dat zelf zegt - “met leuke men-
verbaasde gezichten op.
sen te werken.” Die leuke baan kwam voorbij. In 2007 gaat Gullit
Voor Gullit was er dat seizoen nog een dieptepunt. “Het ergste
als trainer aan de slag bij LA Galaxy in Amerika. Ook David Beck-
vond ik een bekerduel tegen AZ in Alkmaar. Voorzitter Jorien Van
ham staat dan onder contract bij de ploeg uit Californië. “LA was
den Herik kwam langs. Ik voelde dat er iets niet klopte, maar ik
top! Maar in de Verenigde Staten geldt een ‘salary-cap’. Dat bete-
wist niet wat. Toen merkte ik tijdens de wedstrijd dat er micro-
kent dat er een budget van maximal 2,2 miljoen dollar is voor
foons naast mijn stoel stonden. Bij de dug-out van AZ was dat niet.
spelers en trainer. Zesentwinting spelers en een trainer voor een
We wonnen. Toen ging Hans Kraaij jr. me na de wedstrijd vragen
budget van 2,2 miljoen dollar! Sommige spelers stonden voor
stellen over speler Pascal Bosschaardt, terwijl die er niet eens
maar 20.000 dollar per jaar op de loonlijst. Ik stond ook op die ‘2,2
84
RONDOM TAN
Ruud Gullit
85
miljoen dollar lijst’. De rest werd betaald door sponsors. In mijn
zelf ook heb gevoetbald. Waar met eerbied werd gesproken over de
contract stond een gegarandeerd bedrag. David Beckam had dat
prestaties van Ruudje Dil. “Mijn vader was meer een voetbalsup-
ook. Dat bedrag werd dus niet door de club betaald, maar door
porter dan een vader voor me. Ik had geen diepe gesprekken met
een sponsor. Maar wat als je geen sponsor kan vinden en je sala-
hem als kind. Het ging over het voetballen. ‘Je had meer dit kun-
ris wel is gegarandeerd? De club had voor mijn salaris Herbal Life
nen doen of dat.’ Dat soort gesprekken waren het. Net zoals je in
op het oog. Maar die zeiden terecht: ‘Wat moeten wij met een bill-
een café zit te praten over voetballen. De geboorte van mijn zoon
board met Ruud Gullit in Amerika? Niemand kent hem’. Herbal
was, toevallig of niet, uitgerekend op mijn vaders verjaardag. Hij
Life haakte af, maar ik had nog wel die garantie in mijn contract.
is uiteindelijk iets eerder geboren. Toen ik ouder werd, zag ik mijn
Dat salaris kon de club niet meer ophoesten. Toen heb ik eieren
vader bijna niet meer. Hij is weer teruggegaan naar Suriname. We
voor mijn geld gekozen en heb ik een deal gemaakt. Ik was er
hadden verschillende levens. Zijn dood was dan ook niet zo emoti-
doodziek van. Ik wilde er echt een paar jaar blijven. Maar ze kon-
oneel. Maar ik wilde wel mijn respect tonen. Aan de telefoon werd
den het geld niet bij elkaar krijgen. Toch wilde ik in aanvankelijk
mij duidelijk gemaakt dat ik als ‘buitenkind’ niet welkom was op
niet weg. Ze gingen vervelend doen, want ze wilden daar van me
de begrafenis. Ik ben met een tante toch naar Suriname gegaan.
af. In de VS is voetbal geen belangrijke sport. Werkelijk helemaal
Mijn vaders vrouw kende ik niet. Ik had haar nog nooit gezien. Zij
niemand praat over voetbal. Het is net of je niet bestaat.”
wist wel wie ik was. Wat wil je ook met de naam Gullit. Ik moest toestemming vragen om naar de ‘dede oso’ te gaan.”
Hadden de Amerikanen enig idee van Gullits onderscheiding
Een dede oso is in de Surinaams-Creoolse traditie een herdenkings-
in Zuid Afrika? In 1987, zijn beste jaar als voetballer, werd Gullit
ceremonie ter nagedachtenis van de overledene, die tevens de ach-
bekroond tot zowel Europees als wereldvoetballer van het jaar.
tergebleven familieleden kracht en troost biedt door gezamenlijk
De prijzen droeg hij op aan Nelson Mandela, die toen nog gevan-
te bidden, te eten en vooral te zingen. Met name kerkelijke liede-
gen zat op Robbeneiland. Gullit wordt in 1997 later door Mandela
ren die met name worden ingezet door de cultuurdragers binnen
benoemd tot ‘Commander of the Order op Good Hope’. Gullit ont-
de familie, meestal de oudere vrouwen. Zowel bij mijn broers als
vangt deze hoge onderscheiding vanwege zijn symbolische strijd
bij mijn moeder hebben we ‘ede oso’s’ gehouden.
tegen de apartheid. Ik heb altijd de overtuiging gehad dat hij als
Mede door die ervaring zou ik het ook bij mijn uitvaart willen.
kind van een Nederlandse moeder en een Surinaamse vader ook
Omdat ik gezien heb hoeveel steun ik er als achterblijver van heb
niet anders kon dan zich tegen apartheid uit te spreken. Als kind
gehad bij het verwerken van mijn verdriet. Vooral het zingen van
uit een buitenechtelijke relatie wordt Ruudje Dil opgevoed door
de liederen, terwijl ik vrijwel nooit naar de kerk ga, hebben mij
zijn moeder Ria. Zijn vader George neemt Ruudje mee naar het
geholpen. ‘So wan lobi mi no sabi’ (zo’n liefde ken ik niet) bijvoor-
voetballen. Zijn actieve carriere begint bij De Meerboys, waar ik
beeld. Ik kan nog steeds niet naar dit nummer luisteren zonder
86
RONDOM TAN
Ruud Gullit
87
te huilen. Die troost werd Gullit niet gegund. “Ik snapte de frustratie van mijn vaders vrouw en haar familie wel. Maar ik wilde mijn respect tonen en afscheid nemen van mijn vader. En ik wilde haar ook condoleren. Het was gek om zijn huis te zien. Aha, hier woonde je dus, dacht ik nog. In het mortuarium was het wel emotioneel. Daar lag hij dan… Oude boef, je was ook een echte Surinamer hè… (harde lach). Het gekke was dat ik ook half broers tegenkwam die ik nog nooit had gezien. Ze lijken niet op me. Als ik het goed heb, heb ik vijf half broers en -zusters. Zij kennen mij allemaal, maar ik hen niet. Bij de begrafenis zei iedereen tegen mij in het Surinaams ‘I jersi joe pa’; je lijkt op je vader! En ik zie het ook wel. Ik zie soms foto’s van hem en het klopt: ik lijk op hem.
‘Aan de telefoon werd mij duidelijk
Toen mijn vader overleed, kreeg ik de naam Gullit. Mijn familie
gemaakt dat ik ‘als buitenkind’ niet
van mijn vaders kant, wilde na zijn dood dat ik mijn vaders naam officieel zou krijgen. Ik heet nu officieel Gullit en niet meer Dil.
welkom was bij de begrafenis.’
Mijn moeder vond Dil toch al geen mooie voetbalnaam. Het rijmt te veel op bil ...
88
RONDOM TAN
Ruud Gullit
89
