RICHTSNOEREN VOOR HET GROENER MAKEN VAN OPENBARE AANBESTEDINGEN
DOOR GEBRUIKMAKING VAN
DE CRITERIA VAN DE EUROPESE MILIEUKEUR
NOVEMBER 2001
RICHTSNOEREN VOOR HET GROENER MAKEN VAN OPENBARE AANBESTEDINGEN DOOR GEBRUIKMAKING VAN DE CRITERIA VAN DE EUROPESE MILIEUKEUR
(November 2001) NB.: Deze nota is voornamelijk bedoeld voor de leden van het Bureau voor de milieukeur van de Europese Unie. De nota kan dienen voor informatie aan de verantwoordelijken voor openbare en particuliere aanbestedingen over de mogelijkheden om met behulp van de Europese milieukeur en de criteria daarvoor hun aanbestedingen groener te maken, en tegelijkertijd de Europese wetgeving op het gebied van openbare aanbestedingen na te leven. U bent verantwoordelijk voor aanbestedingen van de overheid of de particuliere sector? Ja.
U wilt uw aankopen groener maken? Ja.
De Europese milieukeur kan dit gemakkelijk maken. Hoe en waarom?
• U hoeft niet uit te zoeken wat een product groen maakt: • Dat is al volledig beoordeeld op Europees niveau. Bij het overleg over de criteria voor de milieukeur zijn de Europese Commissie, de lidstaten, de nationale instanties voor de milieukeur, de industrie, de consumenten, de verdelers, de milieubeweging en vele anderen betrokken. De uiteindelijke milieukeurcriteria voor elke productgroep worden vastgesteld bij besluit van de Commissie en bekendgemaakt in het Publicatieblad. Zij zijn bijgevolg openbaar, doorzichtig en niet discriminerend. (Ze kunnen rechtstreeks gedownload worden van de website van de milieukeur “http://europa.eu.int/ecolabel”. Ze zijn tevens verkrijgbaar bij elk van de bevoegde nationale instanties voor de Europese milieukeur – zie onderstaande informatie)
2
• De milieukeur van de EU is openbaar, doorzichtig en niet discriminerend: • De Europese milieukeur is geldig en identiek in de gehele Europese Unie en in de EER- landen (Noorwegen, IJsland, en Liechtenstein). • Producten uit derde landen kunnen ook de milieukeur krijgen op precies dezelfde voorwaarden als producten uit de EU. Er kan dus in geen enkel stadium sprake van zijn dat U plaatselijke of regionale producten op onrechtvaardige wijze bevoordeelt. De Europese milieukeur is volledig verenigbaar met de Interne Markt.
• Door een product in aanmerking te nemen dat de milieukeur van de EU heeft gekregen (of dat voldoet aan de criteria daarvoor), kunt u ervan verzekerd zijn dat u te maken hebt met een product dat groener is dan de meeste andere producten : • De criteria hebben een selectief karakter, zodat over het algemeen minder dan 30% van de producten op de markt in aanmerking komt.
• De eenvoudigste manier om tewerk te gaan: • U kunt de milieukeurcriteria voor het betrokken product rechtstreeks "knippen" en vervolgens "plakken" ("cut and paste") in de technische specificaties van de aanbestedingen. U kunt de milieukeurcriteria rechtstreeks downloaden van de milieukeur website http://europa.eu.int/ecolabel. • U moet ook duidelijk maken dat u als bewijs dat aan deze criteria wordt voldaan genoegen neemt met: • - hetzij een kopie van het contract op grond waarvan de onderneming de milieukeur mag aanbrengen op zijn producten, (NB. als het product reeds de milieukeur heeft, betekent dit dat het gecontroleerd is door een onafhankelijke instantie, en wel één van de in elke lidstaat gevestigde voor de milieukeur bevoegde instanties. U behoeft dus geen verdere controle uit te voeren). • - hetzij documentatie (testrapporten, verklaringen,…) waaruit blijkt dat het product voldoet aan alle criteria.. (In dat geval is het aan U om de verstrekte bewijzen te controleren). • NB : Om meer speelruimte te hebben (wanneer U b.v. geen aanbiedingen ontvangt die voldoen aan al uw milieueisen), raden wij U aan bij het opstellen van uw technische specificaties gebruik te maken van varianten. Variant 1 moet uw “minimale" technische specificaties bevatten (zonder milieueisen). Variant 2 moet de som zijn van variant 1 plus de milieukeur- criteria (d.w.z. de minimale plus de milieueisen). Indien U dan één of meer aanbiedingen ontvangt voor variant 2 3
(minimale plus milieueisen) kunt U daaruit de voordeligste kiezen. Indien u geen aanbiedingen ontvangt voor variant 2, hebt u nog altijd de mogelijkheid om de voordeligste aanbieding voor variant 1 (minimale specificaties) te kiezen. • Om nog meer speelruimte te hebben, wenst u misschien andere varianten die het midden houden tussen de varianten 1 en 2. Afhankelijk van uw restricties (die b.v. van budgettaire aard kunnen zijn), bent U aan het eind van de aanbestedingsprocedure vrij om de meest geschikte variant te kiezen, en van de aanbiedingen voor die variant moet u dan de voordeligste kiezen.
Voor welke categorieën producten zijn de milieukeurcriteria vastgesteld? Wasmachines, vaatwassers, koelkasten, verf en vernis voor binnenshuis, bodemverbeteraars, tissue papier, copying papier, wasmiddelen, gloeilampen, textielprodukten, schoeisel, matrassen, personal en portable computers, wasmiddelen voor vaatwasmachines, schoonmaakmiddelen voor harde oppervlakken en schoonmaakmiddelen voor sanitair en afwasmiddelen voor het afwassen met de hand. Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de criteria voor toeristische accommodatie, meubels, TV's, stofzuigers en harde vloerbedekking (alle details en criteria zijn verkrijgbaar via de milieukeur web-site http://europa.eu.int/ecolabel ).
Wat U niet kan doen: U kunt niet eisen dat een product de milieukeur heeft. U moet de producten die aan alle eisen daarvoor voldoen, maar die geen milieukeur hebben (die "gelijkwaardig" zijn ) gelijk behandelen, zolang de nodige bewijzen kunnen worden geleverd.
4
• Kan ik milieukeurcriteria opnemen in de criteria voor de gunning van de aanbesteding? • Ja, maar niet allemaal, alleen die criteria die U een direct economisch voordeel geven (d.w.z., over het algemeen - maar niet altijd- de criteria die betrekking hebben op het product zelf en niet op de productie). Het economisch voordeel moet toegeschreven worden aan het product of de dienstverlening in kwestie. • U kunt bijvoorbeeld criteria opnemen die verband houden met het energieverbruik van het product zolang het in gebruik is, of met de kosten voor de verwijdering van het product aan het eind van zijn levenscyclus. U mag in de gunningscriteria geen milieukeurcriterium opnemen dat bijvoorbeeld verwijst naar de emissies in lucht of water gedurende de productie. Dergelijke criteria kunnen evenwel in aanmerking worden genomen bij het bepalen van de technische specificaties (zie bovenstaande). • In het algemeen is het eenvoudiger en duidelijker om de milieukeurcriteria te gebruiken in de technische specificaties (zie bovenstaande), en daarbij gebruik te maken van varianten om de gewenste speelruimte te krijgen.
Waar kan ik meer informatie krijgen? Neem contact op met de bevoegde instantie voor de milieukeur in uw land (de web-site van de milieukeur is te vinden op het volgende adres : http://europa.eu.int/ecolabel ).
5
