RFID in de fashion industrie

RFID in de fashion industrie

Karlijn Wen Januari 2010, Amsterdam Fashion & Management Amsterdam Fashion Institute

Afstudeeronderzoek Karlijn Wen, Amsterdam Fashion Institute

RFID in de fashion industrie Wat is de markt bekendheid van RFID in de fashion industrie en wanneer is RFID lonend in te zetten?

Karlijn Wen, Amsterdam, januari 2010

Dhr. Jordaan en Dhr. Smit, Amsterdam Fashion Institute

Dit rapport bevat eigen werk met 12.868 woorden.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, geluidsband, elektronisch of op andere wijze, ook zonder voorafgaande toestemming van de auteur en vormgever. Copyright 2010 © Karlijn Wen

II


Voorwoord Dit rapport is geschreven naar aanleiding van het afstudeeronderzoek voor de HBO bachelor Fashion & Management, aan het Amsterdam Fashion Institute. Het rapport geeft het onderzoek, wat van 10 juni 2009 tot en met 20 januari 2010 liep, naar de technologie RFID in de fashion branche weer. Deze technologie is eerst uitgediept, waarna telefonisch onderzoek is gedaan naar de bekendheid van RFID en cases zijn bestudeerd. Omdat in het rapport gebruik wordt gemaakt van afkortingen, is een lijst met afkortingen te vinden na de inhoudsopgave. Mijn persoonlijke ontwikkelingen zijn door dit onderzoek gestimuleerd. Ik heb mijn bekwaamheid in het voeren van een telefonische enquête bevorderd en ingezien welke resultaten van belang zijn voor mijn onderzoek. Tevens heb ik veel geleerd over RFID en ik hoop via dit rapport deze kennis over te kunnen dragen aan meer bedrijven in de fashion industrie. Bij het samenstellen van dit rapport gaat mijn dank uit naar velen. In de eerste plaats mijn begeleidend docent, Dhr Jordaan, bedankt voor alle begeleiding, moeite en bereidheid mij te stimuleren om dit onderzoek tot een goed einde te brengen. Tevens wil ik dhr. Van Rooij bedanken voor zijn tijd en bereidheid mijn vragen over RFID te beantwoorden. Mijn dank gaat uit naar iedereen die heeft bijgedragen aan dit onderzoek. Ik wens u veel plezier met lezen en hoop een veelzijdig en duidelijk rapport te hebben gepubliceerd voor iedereen die wil leren hoe RFID werkt of wil weten wanneer RFID lonend te implementeren is.

Amsterdam, 21 januari 2010 Karlijn Wen

III


Samenvatting vooraf Om tot een gericht onderwerp voor het afstudeeronderzoek (AO) van Fashion & Management te komen, heb ik gesproken met dhr. Jordaan. Hij wees mij op de technologie van RFID. Implementatie van deze techniek geschied momenteel op zeer kleine schaal, ondanks de vele voordelen die te behalen zijn. Betreffende RFID ben ik opzoek gegaan naar een interessant onderzoeksgebied. Omdat het AO voor het behalen van de bachelor Fashion & Management fashion gerelateerd moet zijn aan fashion, heb ik andere industrieën en markten buiten beschouwing gelaten. Het onderzoek geeft inzicht in de bekendheid van RFID en de voorbeelden van implementatie, waarbij specifiek gekeken wordt wanneer de implementatie lonend is. De centrale vraag gedurende dit onderzoek is: Wat is de markt bekendheid van RFID in de fashion industrie en wanneer is RFID lonend in te zetten? Beschrijving van RFID Om duidelijk in beeld te krijgen wat RFID inhoudt is de deelvraag Wat is RFID? behandeld. RFID staat voor Radio Frequency IDentification. Deze technologie maakt gebruik van radio golven en zendt en detecteert hiermee data. De RF component wordt vooral gebruikt voor Electronic Article Surveillance (EAS). Voor de implementatie van RFID zijn verschillende toepassingen mogelijk. Deze worden onderverdeeld in vier doelstellingen; Beveiliging & Authenticiteit, Veiligheid, Comfort en Efficiëntie. Bij implementatie van RFID zijn vier componenten nodig: tags, readers, computers en software. Deze software wordt middelware genoemd omdat het de koppeling tussen de data van het RFID systeem met het ERP systeem maakt. De reikwijdte van RFID readers en tags varieert van 5 centimeter tot 5 meter. Tevens is zichtbaarheid voor het RFID systeem niet nodig. Voor het implementeren van RFID zijn standaarden ontwikkeld om eenvoudige koppelingen te maken tussen verschillende bedrijven. Het kostenplaatje van RFID varieert in complexiteit van het systeem en de grootte van implementatie. De terugverdientijd van een middelgrote RFID implementatie geschied binnen drie jaar. Omdat de privacy van consumenten in het geding kan komen met gebruik van RFID, wordt door de Europese Commissie aangeraden consumenten duidelijk te maken van het gebruik van RFID en de tags te deactiveren na verkoop. Supply Chain in de fashion industrie De tweede deelvraag; Welke Supply Chain strategieën zijn in de fashion industrie? Met de Supply Chain (SC) worden de bedrijfsprocessen vanaf het ontwerp tot en met de verkoop bedoeld. In de fashion industrie zijn vier factoren die de Supply Chain complex maken. Deze factoren zijn een korte levenscyclus van producten, het snel veranderen in trends, de lage voorspelbaarheid van koopgedrag en het hoge aantal impuls aankopen.

IV


De strategieën die gebruikt worden in de SC van zijn de push, gestuurd door ontwerpen en voorraad beheer, en pull strategie, gestuurd door informatie over verkopen. Door de verschuiving van trends wordt hedendaags steeds vaker gebruik gemaakt van de pull strategie. RFID zorgt voor accuraat en snel informatie vergaren in de Supply Chain, voornamelijk van belang bij een pull strategie. Telefonische enquête De telefonische enquête betrof de bekendheid van RFID in de fashion industrie. Hiermee wordt antwoord gegeven op de deelvraag; In hoeverre is de huidige fashion industrie bekend met RFID? Uit het veldonderzoek is kwantitatieve data vergaard en geanalyseerd. Gebleken is, dat de fashion industrie voor meer dan de helft bekend is met de techniek van RFID. Van het aandeel wat bekend is met RFID (69%) geeft 96% aan de kosten te hoog te vinden. Voordelen die gezien worden zijn: beter voorraad beheer (volgens 44%) en real time data (volgens 52%). Door de uitkomst van het onderzoek, waarbij 69% bekend is met RFID, valt te concluderen dat meer bedrijven kennis van RFID in huis hebben dan vooraf werd gedacht. Tevens denk 55% binnen 5 jaar gebruik te gaan maken van RFID. Ondanks dit hoge percentage, is nog veel te doen om de implementatie van RFID grootschalig uit te breiden. Zo zijn verschillede criteria voor de RFID techniek aan het licht gekomen voordat bedrijven daadwerkelijk tot implementatie over gaan. Belangrijkste punt is dat de deactivatie van tags op een goedkope en efficiënte manier geschiedt. Bovendien benadrukken de bedrijven dat een 100% implementatie, zowel bij de producent als in de rest van de Supply Chain, essentieel is voor het optimale resultaat. Case studies De deelvraag betreffende de voorbeelden van implementatie van RFID luidt als volgt: Welke voorbeelden van implementatie van RFID zijn in de fashion branche? Bij deze case studies is gebruik gemaakt van kwalitatieve data waarbij diepgang in de implementaties van RFID wordt gegeven. Door het bestuderen van drie case studies is duidelijk geworden dat RFID in deze pilots een lonend effect heeft. De bestudeerde pilots van RFID richten zich voornamelijk op het verkoop kanaal en het einde van de SC (van distributie centrum tot verkoop punt). Deze studies hebben bewezen dat het consumenten gedag gemonitord kan worden waarmee meer marktkennis vergaard wordt. Tevens hebben deze pilots bewezen dat de voorraadbeheersing sterk verbeterd wordt. Implementaties door de hele SC keten zijn (nog) niet gedaan, hierdoor is dit terrein onontgonnen gebied. Van de gebruikte case studies zijn twee uitgevoerd in samenwerking met een universiteit, waardoor deze bronnen als betrouwbaar en valide worden gezien. De derde case studie is zelfstandig door het bedrijf. Dit maakt de resultaten van dit onderzoek minder goed te verifiëren. V


Conclusie en aanbevelingen Beantwoording van de centrale vraag: Wat is de markt bekendheid van RFID in de fashion industrie en wanneer is RFID lonend in te zetten? De conclusie is dat 69% van de fashion industrie bekend is met RFID en de technologie in de meeste gevallen lonend is. Aanbevelingen die hieruit volgen zijn: - RFID zo snel mogelijk te implementeren - Bij de implementatie goed te letten op de doelstellingen van RFID - Bij de implementatie van RFDI de gehele SC te gebruiken om een hoge efficiëntie te bereiken. - Zelf een middelware systeem te ontwikkelen - Niet te wachten tot de barcode is uitgefaseerd - Een bron ontwikkelen om de overige 31% van de fashion industrie bekend te maken met RFID - Het kostenplaatje van implementatie van RFID overzichtelijk te maken en te communiceren

VI


Inhoud Voorwoord Samenvatting Afkortingen 1. Inleiding 1.1 Inleiding in het onderzoek 1.2 De probleemanalyse 1.3 De centrale vraag 1.4 De doelstellingen 1.5 De afbakening en Beperkingen 1.6 De onderzoeksmethoden 1.6.1 Veldonderzoek 1.6.2 Bureauonderzoek 1.7 De verantwoording van hoofdstukken

1 1 1 1 2 2 2 2 2 3

2. Beschrijving van RFID 2.1 Inleiding in RFID 2.1.1 Verduidelijking applicaties 2.2 De historie 2.3 De techniek 2.3.1 De hardware 2.3.1.1 De tags 2.3.1.2 De readers 2.3.1.3 De computers 2.3.2 De software 2.3.3 De standaarden 2.4 De Barcode versus RFID 2.5 De kosten 2.6 De privacy 2.7 De samenvatting en conclusie

4 4 5 6 7 8 8 9 10 10 10 11 12 13 13

3. Supply Chain in de Fashion Industrie 3.1 Inleiding in Supply Chain 3.2 De complexiteit van de fashion industrie 3.3 De strategieën 3.3.1 De trends 3.3.2 De producenten 3.4 De rol van informatie 3.5 De rol van RFID 3.6 De Samenvatting en conclusie

15 15 16 16 17 17 18 18 18

VII


4. Telefonische enquête 4.1 Inleiding in het onderzoek 4.2 De hypothesen 4.3 De methodiek 4.3.1 De selectie van participanten 4.3.2 Het onderzoek 4.4 De resultaten 4.5 De samenvatting en conclusie

20 20 20 21 21 22 22 25

5. Case studies 5.1 Inleiding in case studies 5.2 Case 1; Lake Geneva Group 5.2.1 Korte samenvatting 5.2.2 De Supply Chain 5.2.3 De resultaten 5.3 Case 2; Gerry Weber 5.3.1 Korte samenvatting 5.3.2 De Supply Chain 5.3.3 De resultaten 5.4 Case 3; American Apparel 5.4.1 Korte samenvatting 5.4.2 De Supply Chain 5.4.3 De resultaten 5.5 De recente ontwikkelingen 5.6 De samenvatting en conclusie 5.6.1 Lake Geneva Group 5.6.2 Gerry Weber 5.6.3 American Apparel 5.6.4 De Conclusie

27 27 27 27 28 29 30 30 31 31 33 33 34 34 35 36 36 37 37 37

6. Conclusie & aanbevelingen 6.1 Inleiding 6.2 RFID en Supply Chain 6.2.1 Beschrijving RFID 6.2.2 Supply Chain 6.3 Resultaten telefonische enquête 6.4 Resultaten case studies 6.5 Wanner is RFID lonend in te zetten 6.6 Centrale vraag 6.7 Aanbevelingen 6.8 Toekomstig onderzoek

38 38 38 38 39 39 40 40 41 41 42

Bibliografie

VIII


Bijlagen 1. Interview Dhr. Van Rooij 2. Richtlijnen van de Europese Commissie 3. Exact logistiek beurs 4. Scenario telefonische enquête RFID 5. Resultaten telefonische enquête RFID

IX


Afkortingen In dit rapport wordt gebruik gemaakt van afkortingen. Om helderheid te scheppen over de betekenis volgt een lijst met gebruikte afkortingen: DC EAS EPC ERP HF ID IFF IC LF MAM NRL OSA POS RF RFID RO RW ROI SLA SKU SSR SC SCM SRM UHF UPC WORM-

X

Distributie Centrum Electronic Article Surveillance Electronic Product Code Enterprise Resource Planning High Frequency Identification Identification Friend-or-Foe Integrated Circuit Low Frequency Meerdere Antwoorden Mogelijk U.S. Naval Research Laboratory Optimal Shelf Avalability Point Of Sale Radio Frequency Radio Frequncy IDentification Read Only Read/Write Return On Investment Service Level Agreement Stock Keeping Unit Strategic Supplier Relationships Supply Chain Supply Chain Management Supplier Relationship Management Ultra High Frequency Universele Product Code Write Once/Read Many

1. Inleiding In dit hoofdstuk wordt een inleiding gegeven over het onderzoek. Als eerste wordt de inleiding in het onderzoek beschreven, hierna het onderwerp, de centrale vraag en de deelvragen. Vervolgens worden de doelstellingen, afbakening en beperkingen, de onderzoeksmethode en tot slot de verantwoording van de hoofdstukken en werkwijze behandelt. 1.1 Inleiding in het onderzoek De aanleiding voor dit onderzoek is mijn stage bij CAPESTORM, in ZuidAfrika, geweest. Tijdens deze stage is mijn interesse voor de structurering van informatiestromen aangewakkerd. Mijn intentie was, bij terugkomst in Nederland, voor en met dit bedrijf onderzoek te doen voor een centraal logistiek besturingssysteem. Het gebrek aan goede communicatie heeft mij parten gespeeld en komt voort uit de Zuid-Afrikaanse mentaliteit. Alles gaat daar op z’n gemak en met reageren op e-mail wordt lang gewacht. Om mijn scriptie vorm te geven heb ik contact opgenomen met Supply Chain Management (SCM) docent Henny Jordaan. Hij vertelde mij over de laatste ontwikkeling op logistiek gebied met de nieuwe technologie RFID. Deze technologische mogelijkheden passen binnen mij interesse van de structurering van de informatiestromen. Aangezien het contact met ZuidAfrika niet soepel verliep, heb ik gekozen om RFID verder te gaan onderzoeken en het onderzoek naar een besturingssysteem voor het stagebedrijf niet meer voort te zetten. 1.2 Probleemanalyse RFID staat voor Radio Frequence Identification. Deze vorm van tags is de laatste jaren bezig aan een opmars. In de agrologistiek (de voedselketen) worden deze tags frequent gebruikt. Het systeem zorgt voor een enorme ontwikkeling in de Supply Chain (SC). Data is ‘real time’ aanwezig en dit zorgt voor o.a.: beter zicht op bulk inhoud in productie/verzending, sneller controleerbaar woordoor betere doorgang bij de douane, makkelijkere en betere voorraad beheersing en hiermee kosten besparing. Helaas hebben weinig Fashion bedrijven nog kennis van de RFID technologie. Met RFID zouden ook zij kosten en tijd kunnen besparen. Omdat de fashion industrie weinig bezig is met deze technologie is zij (nog) niet ontdekt als potentiële markt door de producenten van RFID. Deze producenten tonen nu steeds meer interesse in de fashion industrie, maar hebben nog geen handvat om deze te bereiken. 1.3 Centrale vraag Om de ontwikkeling van RFID binnen de fashion branche in kaart te brengen en mogelijk te stimuleren is de volgende probleemstelling ontwikkeld: Wat is de markt bekendheid van RFID in de fashion industrie en wanneer is RFID lonend in te zetten?

1


Deelvragen om deze centrale vraag te beantwoorden zijn: - Wat is RFID? - Welke Supply Chain strategieën zijn in de fashion industrie? - In hoeverre is de huidige fashion industrie bekend met RFID? - Welke voorbeelden van implementatie van RFID zijn in de fashion industrie? 1.4 Doelstellingen Doelstelling van dit rapport is het informeren van zowel studenten, producenten van RFID als geïnteresseerde fashion bedrijven naar de implementatie van RFID in de fashion industrie. 1.5 Afbakening en Beperkingen Omdat dit rapport over fashion gerelateerde bedrijven gaat, worden alleen de kernwaarden van de fashion industrie weergegeven. Andere markten of industrieën worden buiten beschouwing gelaten. Tevens is door het tijdslimiet en grootte van deze afstudeer opdracht gekozen voor een beperkte selectie case studies. 1.6 Onderzoeksmethoden Voor dit rapport is gebruik gemaakt van zowel veld- als bureauonderzoek. Het veldonderzoek is gedaan in de vorm van een telefonische enquête, waarbij kwantificeerbare data is geanalyseerd, en een interview, waarbij kwalitatieve data is vergaard. Het bureau onderzoek is gedaan door literatuur onderzoek (kwalitatieve data) en bestudering van drie cases. Bij deze laatste is diepgaand (kwalitatief) onderzoek verricht. 1.6.1 Veldonderzoek Op 17 juni 2009 begon het veldonderzoek naar RFID. Op deze dag was de Exact logistiek beurs, te Nijkerk. Op deze beurs werd de mogelijkheid aangegrepen te praten en informatie te vergaren met experts van zowel producenten van RFID, als producenten van ERP systemen en gebruikers van RFID systemen. Het vervolg in veldonderzoek, de telefonische enquête, heeft gedurende twee weken plaatsgevonden. Bij dit onderzoek zijn 52 bedrijven telefonisch gecontacteerd. Om een generaliseerbaar onderzoek uit te voeren, is een selectie gemaakt van representatieve potentieel participerende bedrijven. Het laatste veldonderzoek is een telefonisch interview, op 13 januari 2010, met dhr. Van Rooij werkzaam als technisch bedrijfskundige bij de firma Nedap. 1.6.2 Bureauonderzoek Het bureauonderzoek naar RFID begon op 9 juni 2009. Hierbij zijn verschillende bronnen op internet geraadpleegd. Andere literatuur

2


betreffende RFID en de Supply Chain zijn in de daarop volgende maanden geraadpleegd. Behalve literatuur zijn verschillende case studies onderzocht. Om een relevante selectie case studies te gebruiken, is gekeken naar pilots of implementaties die voldoende diepte boden voor verdere analyses. 1.7 De verantwoording hoofdstukken In dit onderdeel wordt duidelijkheid geschept over de hoofdstuk indeling. Om een helder rapport te maken, is gekozen voor een opbouwende structuur. Als eerste is een lijst met afkortingen samen gesteld, om het lezen te vergemakkelijken. Daaropvolgend komen de volgende hoofdstukken aan bod: 1. Inleiding in het rapport 2. Beschrijving van RFID 3. Supply Chain in de fashion industrie 4. Telefonische enquête 5. Case studies 6. Conclusie en aanbevelingen Aan het eind van elk hoofdstuk is een samenvatting gemaakt met daarbij de beantwoording van de deelvragen.

3


2. Beschrijving van RFID RFID staat voor Radio Frequency Identification. Deze technologie maakt gebruik van radiogolven om data te detecteren. Om een compleet inzicht in RFID te geven worden in dit hoofdstuk de volgende aspecten beschreven: inleiding in RFID, de historie, de techniek (hardware en software), barcode versus RFID, de kosten en de privacy. Het hoofdstuk wordt af gesloten met een korte samenvatting, welke het antwoord geeft op de deelvraag; Wat is RFID? 2.1 Inleiding in RFID RFID is een technologie die gebruik maakt van radiogolven, ook wel elektrische en magnetische trillingen genoemd. Deze golven staan vooral bekend als “de radio frequentie” maar hebben veel meer natuurkundige effecten. Geluid en licht zijn de hoofdeffecten, waar muziek, temperatuur en kleur onderdelen van zijn. Zonder deze trillingen zou niets te horen en te zien zijn. RFID maakt gebruik van deze trillingen en verstuurd hiermee draadloos gegevens van verzender naar ontvanger. Hierbij staat de Radio voor de trilling, Frequency voor de herhaling van die trilling (hoe vaak komt de trilling voor per seconde) en IDentification voor de verzonden data. De RFID tag kan op verschillende Stock Keeping Units (SKU) gebruikt worden. Voor zowel containers, pallets als dozen bestaan grotere RFID tags. Op productniveau worden de kleinere tags gebruikt. De applicaties van RFID zijn volgens Bhuptani en Moradpour (2005) onder te brengen in vier doelstellingen; Beveiliging & Authenticiteit, Veiligheid, Comfort en Proces Efficiency. Sinds de jaren 90 van de 20e eeuw zijn veel nieuwe toepassingen van RFID in gebruik genomen. De applicaties van RFID zijn als volgt op te delen in de vier doelstellingen:

Applicatie Elektronic Article Surveillance (EAS) Document originaliteit Elektronisch toegang Individuen volgen Betaalen voordeelkaarten

4

Doelstelling Beveiliging & Veiligheid Authenticiteit

D D D

Comfort

Proces Efficiency

D

D D D

D D


Applicatie

Doelstelling Beveiliging & Veiligheid Authenticiteit

D

Groepen volgen Producten traceren Integreren in Supply Chain Omgeving factoren

D

Comfort

D

Proces Efficiency

D D D

D

2.1.1 Verduidelijking Applicaties Elektronic Article Surveillance (EAS) is een van de meest gebruikte applicaties van het RF component. Door producten te taggen wordt het risico op diefstal in de winkel verminderd. Tevens zorgt deze toepassing voor comfort, de plaatsing van EAS tags wordt in de productie gedaan in plaats van in de winkel. Document originaliteit is een nieuw begrip als toepassing van RFID. De bedoeling is dat papier of andere producten een RFID tag krijgen waarmee bewezen wordt dat het document echt origineel is. Voorbeelden van implementatie zijn paspoorten en identificatie pasjes. Deze applicatie is voor de toekomst van de fashion industrie zeer interessant om zo ontwerpen te patenteren. De verdere verdieping over de mogelijkheid van document originaliteit en intellectueel eigendom in fashion beschrijft Marilke Rietman in haar afstudeerscriptie. Elektronische toegang is een veel voorkomend concept. Vaak is de RFID tag verwerkt in een sleutel, pas of ander voor de hand liggend product. Via de tag kunnen bepaalde toegangen geaccepteerd of geweigerd worden. Bovendien wordt de veiligheid hoger doordat de beveiliging en authenticiteit gewaarborgd wordt. Individueel volgen biedt de mogelijkheid personen binnen een gesloten omgeving te volgen. Deze applicatie zorgt voor een verhoogde veiligheid en efficiëntie. Alhoewel het zonder toestemming volgen van individuen privacy schending is, kan deze applicatie in bepaalde gevallen gebruikt worden. Bijvoorbeeld: kleine kinderen krijgen in attractieparken een armband met een RFID tag zodat als ze weg lopen, de medewerkers van het park de kinderen kunnen traceren. Tevens heeft de Europese commissie op 13 mei 2009 een aanbeveling gepresenteerd dat, mits duidelijk aangegeven, producten voorzien mogen worden van RFID tags (zie 2.6 De Privacy). De betaalen voordeelkaarten zijn al jaren in gebruik en hierom niet meer weg te denken uit de maatschappij. Door het gebruik van deze voordeelkaarten worden gegevens verkregen waarmee specifieke producten met elkaar in verband worden gebracht. Hierop speelt een marketingafdeling in. Voorbeelden hiervan zijn de Albert Heijn en de Bijenkorf. Met behulp van RFID kunnen deze gegevens makkelijker worden verzameld. Comfort is bij

5


deze applicatie van toepassing omdat de consument geen hinder ondervind en eventueel kan profiteren van (prijs) voordelen. Bovendien kan de efficiëntie van het marketingproces worden gemeten. Bij het volgen van groepen wordt een RFID tag in een (betaal-)kaart geplaatst om, als het ware pre-paid, toegang te hebben tot bepaalde privileges. Deze applicatie wordt vooral gebruikt bij producten waar geen toezicht op gehouden wordt. Denk hierbij aan Ski gebieden, sport stadia’s en muziek festivals. Door gebruik van deze toepassing wordt de veiligheid verhoogd (duidelijk is hoeveel mensen zich begeven op een terrein), het comfort verbeterd (mensen hoeven geen betalingsbewijs te tonen) en de efficiëntie wordt verhoogd (de doorstroom van mensen gaat sneller). Het traceren van producten is samen met EAS een van de grootse applicaties van RFID. Producten worden getraceerd om kosten te verminderen en sneller en meer accuraat een duidelijk overzicht van de voorraad te krijgen. Overeenkomstig worden de beveiliging en authenticiteit verbeterd en de efficiëntie verhoogd. In de toekomst zal RFID gebruikt worden in Supply Chain ter verhoging van de efficiëntie. Wanneer RFID in de hele keten doorgevoerd is kan een financieel voordeel behaald worden (zie 2.5 de Kosten). De applicatie waarbij gebruik wordt gemaakt van de omgeving factoren is interessant. Deze tags kunnen zien welke temperaturen het product heeft gehad en of met producten iets ongeoorloofds heeft plaatsgevonden. De specifieke temperatuur tags zijn voor de voedsel industrie van belang. Tevens kan gezien worden wat er met producten gebeurd waardoor de veiligheid verhoogd wordt. 2.2 De Historie In de 80’er jaren van de 19e eeuw werd steeds meer bekend over elektromagnetische energie. In 1905 toonde Albert Einstein aan dat de natuurkundige theorie die Maxwell in 1865 schreef, juist was. Deze natuurkundige theorie hield in dat elektrische signalen zich via elektromagnetische velden verplaatsen. In 1897 vond Guglielmo Marconi, met behulp van elektromagnetische energie, de radio uit. De Radio Frequence Identification techniek heeft, het woord radio zegt het al, zijn oorsprong te danken aan deze uitvinding. In de jaren na de ontdekking van radiogolven werd er door het U.S. Naval Research Laboratory (NRL) onderzoek gedaan naar het onderscheiden van vriend en vijand door middel van deze radiogolven. In 1937 kwam dit onderzoek tot een systeem, het Identification Friend-or-Foe (IFF). Na de ontwikkeling van IFF bleven de onderzoeken naar RFID voortgaan. Door de hoge kosten van de onderzoeken waren deze voornamelijk bestemd voor de marine en het leger. Enkele particuliere grootmachten hielpen mee aan de ontwikkelingen om zo commerciële voorspong te krijgen. In het eind van de WOII en het begin van de jaren 50 van de 20e eeuw werd IFF in gebruik genomen om het internationaal vliegverkeer te coderen.

6


In de late jaren 60 gingen bedrijven, zoals Sensormatic en Checkpoint Systems, systemen maken voor de commerciële ontwikkeling van RFID. Uit deze ontwerpen volgde het Electronic Article Surveilance (EAS) systeem. Met de EAS kunnen producten, met gebruik van een 1-bit tag, getagd worden om diefstal te voorkomen. Deze eerste versies van de RFID tags zijn passieve tags. Dat wil zeggen dat er geen batterijen gebruikt worden en alleen een reactie opreedt als zij bij een reader in de buurt komen (backscatter, zie 2.3.1.1). Gedurende het begin van de jaren 90 worden de 1-bit RFID tags frequent gebruikt. De eerste implementatie is de E-ZPass tags welke in auto’s in Noorwegen en Frankrijk werden ondergebracht. Hiermee werd de snelle doorgang bij tolwegen gestimuleerd en de kosten voor het gebruik van de tolwegen geregisterd. Verder worden in de laatste jaren van de 20e eeuw veel nieuwe applicaties voor de RFID tags ontworpen. Zo worden onder andere elektronische toegangskaarten ontwikkeld, antiautodiefstal systemen gemaakt, huisdieren en vee getagd. In het begin van 2000 zijn veel nieuwe technologische ontwikkelingen van RFID naar buiten gekomen. Door de lage frequentie (LF) die de tags hadden was de reikwijdte ongeveer tien centimeter. Deze afstand is vergroot tot wel vijf meter, bovendien zijn sommige tags herschrijfbaar geworden (zie 2.3.1.1) en hebben ze een snellere verbinding gekregen. Deze ontwikkelingen zijn door EPC global, een non-profit organisatie die door de industrie opgezet is, vastgelegd in de Electronic Product Code (EPC). De internationale ontwikkelingen voor RFID worden geregistreerd bij de EPC, om internationale implementatie en voorschriften voor gebruik van RFID te registreren en standaardiseren. 2.3 De Techniek De reden om RFID te gebruiken is het draadloos detecteren van producten en productgegevens. Bij de implementatie kan het RFID systeem complex gemaakt worden of juist simpel gehouden. De gegevens staan, vergelijkbaar met een barcode (zie 2.4 Barcode versus RFID), in verbinding met het product. De handreaders of readers gemonteerd in een ruimte, traceren (via RF) de tag en halen de data (ID) op. Vanaf de readers worden deze gegevens verstuurd naar de middelware die het vervolgens doorstuurt naar het Enterprise Resource Planning (ERP/software) systeem. Middelware is een stuk software dat gebruikt wordt om ruwe gegevens om te zetten naar bruikbare informatie voor ERP systemen. Voor de bruikbaarheid van RFID zijn hardware, software en standaarden benodigd. In figuur 1 wordt een weergave gedaan van de techniek van RFID.

7


Figuur 1; Werkwijze van een RFID-systeem, Tag-Antenne-Reader ( M. Bhuptani en S. Moradpour (2005, p. 37). RFID Field Guide; Deploying Radio Frequency Identification Systems. New York: Pearson Education.

2.3.1 De Hardware Voor de techniek van RFID zijn op hoofdlijnen drie componenten hardware nodig; tags, readers en computers. Omdat deze onderdelen verschillende varianten hebben worden ze apart beschreven. De kosten van hardware staan beschreven in paragraaf 2.4 De kosten. 2.3.1.1 De Tags De tags van de RFID technologie bestaan uit twee onderdelen; een chip en een antenne. Variaties in chip design, type chip, geheugen op de chip, grootte van de antenne en antenne design zorgen voor specifieke mogelijkheden en doeleinden van de tags. De simpelste chip is de 1-bit chip, hij kan elektronische toegang of EAS bevatten. Andere, meer complexere, chips worden samengesteld uit drie eigenschappen; het ontwerp, het type en het geheugen. Hier volgt een samenstelling van de eigenschappen om duidelijkheid te krijgen in de tags: Het Ontwerp - Het Integrated Circuit (IC), is de meest voorkomende tag en heeft een IC chip waarop simpele handelingen worden geregistreerd (zie figuur 2). - Zonder chip, heeft een langere reikwijdte en een hogere nauwkeurigheid dan de IC, heeft echter niet de mogelijkheid extra of nieuwe gegevens toe te voegen.

Figuur 2; RFID tag met IC (M. Bhuptani en S. Moradpour (2005, p. 39). RFID Field Guide; Deploying Radio Frequency Identification Systems. New York: Pearson Education.

8


Het type - Passief, dit type heeft geen batterijen waardoor reikwijdte en nauwkeurigheid laag zijn, daarentegen is deze tag de goedkoopste. Worden geactiveerd door de readers waarna ze via de energie van de readers data terugzenden (backscatter). - Actief, deze actieve tag heeft batterijen, de grootste reikwijdte en nauwkeurigheid maar is daardoor de duurste. Deze tags sturen zelf data naar de readers. - Semi- actief, deze tag heeft alleen batterijen nodig wanneer hij voorzien is van IC, anders niet. Hij heeft een betere reikwijdte en nauwkeurigheid dan de passieve tag, maar is goedkoper van de actieve tag. Het geheugen - Read Only (RO), deze tag is alleen te lezen en is beschreven bij de productie. Voordeel hiervan is dat hij fraude ongevoelig is. - Write Once/Read Many, (WORM), dit type geheugen waarbij eenmalig te schrijven is en vaak te lezen, is geavanceerder dan de RO omdat deze data na de productie wordt geschreven. Wederom is de data ongevoelig voor fraude. - Read/Write (RW), de herschrijfbaar/vaak te lezen tags zijn het meest flexibel, maar daarmee ook het meest fraude gevoelig. De antennes die bij RFID tags gebruikt worden, variëren van grootte en daarom van reikwijdte (zie figuur 3). De regel is dat een grotere antenne zorgt voor een beter bereik maar hiermee ook de totale omvang van de RFID tag vergroot. Het bereik kan opgevangen worden door de reikwijdte van de reader (besproken in het volgende onderdeel) te vergroten.

Figure 3; RFID Antennes (M. Bhuptani en S.

Figure 4; Een vaste Reader (M. Bhuptani

Moradpour (2005, p. 48). RFID Field Guide; Deploying Radio Frequency Identification Systems. New York: Pearson Education.

en S. Moradpour (2005, p. 48). RFID Field Guide; Deploying Radio Frequency Identification Systems. New York: Pearson Education.

2.3.1.2 De Readers De readers van de RFID technologie bestaan uit een antenne en een reader die de data ontvangt en door middel van een connectie met een netwerk (draadloos of met een kabel) doorstuurt naar de middelware. De afstand

9


waarmee tags gelezen kunnen worden is afhankelijk van de frequentie en de daarbij horende grootte van de antennes. Verschillende reikwijdte zijn: - Low Frequency (LF), minder dan 135 KHz waarbij een afstand van maximaal 10 centimeter bereikt kan worden. - High Frequency (HF), gebruikt 13,56 MHz. Hiermee wordt een afstand van 10 tot 100 centimeter overbrugt wordt. - Ultra High Frequency (UHF), beslaat de afstand van 1 meter tot 5 meter en gebruikt 433 MHz of 860 tot 930 MHz. De strategische richting waarop een reader afgesteld is geeft de plek van de producten aan. Om op meerdere plaatsten tags af te kunnen lezen, worden meer antennes aan een reader gekoppeld (zie figuur 4). Om de koppeling met meerdere antennes te kunnen maken, moet een reader beschikken over meerdere uitgangen. De hoeveelheid uitgangen varieert, volgens Dhr Van Rooij, van één tot vier uitgangen. Phuptani en Moradpour stellen dat, zowel de antenne van de readers als de antenne van de tags, mogelijkheden hebben tot storingen van de omgeving. Een deel van de deze storingen ontstaan door: - Vloeistoffen, de radiogolven kunnen hier niet doorheen - Metalen, idem als bij vloeistoffen - Hoge luchtvochtigheid, zorgt voor kortere reikwijdte - Extreme temperaturen, zowel zeer koude als zeer warme temperaturen - Motoren of machines, beiden zorgen voor storingen in trillingen - Draadloze apparatuur, mobiele telefoons, handcomputers, draadloze computers, netwerken en draadloze telefoons, deze kunnen de frequentie waarop de RFID chips communiceren verstoren. - Het scannen van meerdere tags tegelijk, waarbij tags dubbel geïdentificeerd worden. De software moet deze tag collision ondervangen. 2.3.1.3 De computers Om alle vergaarde data van de RFID chips te kunnen verwerken wordt gebruik gemaakt van computers. Deze computers zijn dezelfde als de die gebruikt worden bij de Supply Chain van het bedrijf. 2.3.2 De Software De software die gepaard gaat met de technologie van RFID stroomt voort uit de software, of het ERP systeem, wat een bedrijf gebruikt. Veel van deze systemen hebben een applicatie waarbij barcodes gebruikt worden. Omdat RFID meer data vergaart dan barcodes moet deze data eerst gefilterd en gebundeld worden. De ERP systemen hebben daar echter geen toepassingen voor en daarom moet een nieuw stuk software toegevoegd worden. De middelware kan: door het bedrijf zelf, door een klein softwarebedrijf of door het huidige softwarebedrijf geproduceerd worden. De complexiteit van het middelware systeem is afhankelijk van het ERP systeem en de gewenste mogelijkheden. Voor de prijzen van de ontwikkeling van middelware wordt u verwezen naar paragraaf 2.4 De Kosten.

10


2.3.3 De Standaarden Om de implementatie van RFID internationaal goed te laten verlopen zijn er standaarden ontwikkeld door EPCglobal. In europa waarborgt EPCeurope deze RFID standaarden. Deze standaarden zorgen ervoor dat alleen bepaalde frequenties (zie 2.3.1.2) gebruikt worden, de kracht van de trillingen niet hoger is dan 0,5 Watt en alle nieuwe ontwikkelingen en implementaties uitvoerig getest worden. Deze standaarden zijn van belang zodat alle systemen dezelfde kernwaardes hebben en met elkaar kunnen communiceren. Denk hierbij aan standaarden betreffende telefonie; De simkaart. Doordat deze dezelfde structuur hebben kunnen zij gebruikt worden in verschillende mobiele telefoons. Bovendien hebben de internationale EPCglobal standaarden als resultaat dat de hardware kosten naar beneden gaan, door veel onderzoeken komen de beste applicaties naar boven en wordt geïnvesteerd. De software toepassingen worden uitgebreid omdat steeds meer groepen RFID gaan gebruiken. Als laatste zorgen de ontwikkeling in RFID voor een uitbreiding in het RFID systeem. 2.4 De Barcode versus RFID Om een overzicht te geven van de verschillen tussen de barcode en RFID is het volgende schema opgesteld: Onderwerp Barcode RFID Soort code Informatie niveau

Universele Product Code (UPC) Individueel scannen

Kosten van stickers/tags1 Implementatie

Lage productie kosten, ongeveer €0,05 Gestandaardiseerde implementatie Fysieke zichtbaarheid Zichtbaarheid noodzakelijk Reikwijdte 5-10 centimeter van scanner Gevoeligheid Hoge kwetsbaarheid RO, WORM of RW

Eenmalig informatie schrijven (RO)

Elektronische Product Code (EPC) Zowel op productniveau als op bulk niveau te lezen Hogere productie kosten, ongeveer €0,12 Nieuwe implementatie Zichtbaarheid niet noodzakelijk Tot 5 meter van reader Tot op zekere hoogte onkwetsbaar Eenmalig bij producten informatie schrijven, eenmalig zelf schrijven of herschrijfbaar (RO, WORM, RW)

1

Omdat de kosten van een gehele implementatie niet exact weer te geven zijn, zijn hier enkel de kosten een sticker of tag weer gegeven. 11


Onderwerp

Barcode

RFID

Beschikbaarheid informatie Efficiëntie van informatie vergaren

Afhankelijk van scanning

Real-time mogelijkheden

Handmatig en sporadisch informatie verzameling

Automatisch en continue informatie verzameling

Tijdsduur verkrijgen Tijd consumerend van informatie Verkrijgbaarheid ERP ERP systemen zijn systeem makkelijk te verkrijgen

Snel vergaren van informatie ERP systemen middelware moeten ontwikkeld worden Zoals zichtbaar in het bovenstaande schema heeft RFID verschillende voordelen ten opzichte van de barcode. 2.5 De kosten Voor de implementatie van RFID in de detailhandel wordt merendeels de Passieve IC, UHF tags gebruikt (zie 1.3.1.1). De kosten voor deze tags liggen, volgens dhr. De Rooij (zie bijlage 1), ongeveer op €0,12 per stuk, bij een afname van 1 miljoen stuks. Handreaders variëren in kosten tussen de €1200,en €3500,- per stuk. Dit prijsverschil zit in de geavanceerdheid van de reader. Sommige handreaders kunnen zelf data verwerken en doorsturen naar het ERP systeem. De vaste readers, te zien op figuur 4, kosten rond de €1200,-. Naast de hardware zijn met de implementatie van RFID software producten nodig. Om de data van de readers te kunnen filteren en bundelen is een middelware programma nodig. De kosten van deze programma’s zijn afhankelijk van het bestaande ERP systeem, de hoeveelheid data die het moet convergeren en de complexiteit van de data. Om het middelware programma te ontwikkelen zullen eerst de belangrijkste criteria van het systeem belicht moeten worden. Deze criteria kunnen de volgende zijn: - Per product of per bulk informatie lezen - Het aantal aangesloten readers - Het aantal getagde producten Middelware programma’s die kant en klaar gekocht worden zullen relatief duurder zijn dan wanneer ze ontwikkeld worden door de IT afdeling van het bedrijf zelf of een klein software bedrijf. Aangenomen wordt gezien de inspanning dat een gemiddeld middelware systeem €25.000,- kost om geproduceerd en ingesteld te hebben. Een kanttekening bij de kosten van RFID is dat deze relatief zijn. Wanneer een groot bedrijf overgaat tot implementatie van RFID, zijn de kosten hoger door de benodigde hoeveelheid tags en readers. Bhuptanie en Moradpour (2005, p 124-126) berekenen een Return On Investment (ROI) bij implementatie van RFID door de gehele SC een maximum van 36 maanden (3 jaar) heeft. Deze ROI wordt gekenmerkt door een omzet groei van minimale 5% waardoor de investering binnen drie jaar is terug verdiend. Tevens geeft Dhr van Rooij aan dat grotere bedrijven een ROI hebben van maximaal drie

12


jaar, echter is een ROI van 1,5 mogelijk. Kleine bedrijven daarentegen, zullen een minder gunstig ROI hebben. Dit wordt verklaard omdat die zij minder producten verkopen en waardoor de kosten voor implementatie van RFID per product omhoog gaan. Exacte kosten van de implementatie van RFID kunnen niet gegeven worden, deze hangen van verscheidene factoren af en zijn per situatie verschillend. 2.6 De Privacy De privacy kwestie rondom RFID is vaak in de media, zie bibliografie. Veel consumenten zijn tegen het gebruik van de tags en zijn bang voor privacyschending. Op 13 mei 2009 heeft de Europese Commissie richtlijnen voorgeschreven (zie bijlage 2) voor het gebruik van RFID in combinatie met consumenten. De vier richtlijnen hiervoor houden in dat: I. De consumenten geïnformeerd moet zijn over het gebruik van RFID tags. Het gebruik moet duidelijk zichtbaar zijn door een sticker of een kaartje op het product. II. De tag gedeactiveerd moet worden bij verkoop tenzij de consument toestemming geeft om de tag geactiveerd te houden. III. Het voor de consument mogelijk is om de tag zelf te deactiveren of te verwijderen. Kanttekening hierbij is dat het RFID systeem in deze situatie niet als EAS kan fungeren. IV. Een identificatie- en RFID-kenniscentrum moet worden opgezet die via een marketing campagne de consumenten informeert over RFID en de privacy te waarborgt. Wanneer deze richtlijnen gehanteerd worden, zal de consument zijn privacy gewaarborgd blijven bij het gebruik van RFID tags. 2.7 De Samenvatting en conclusie Het antwoord op de deelvraag, Wat is RFID? luidt: RFID staat voor Radio Frequence IDentification. Deze technologie is het zenden van data door radio golven. Tevens bestaat het sinds de tweede wereldoorlog en is vanaf de jaren ‘70 steeds meer terrein aan het winnen. RF wordt voornamelijk gebruikt voor EAS. In combinatie met ID zijn er verschillende mogelijkheden tot implementatie. De vier doeleinden voor implementatie van RFID zijn: I. Beveiliging & Authenticiteit II. Veiligheid III. Comfort IV. Efficiëntie Een RFID systeem bestaat, betreffende hardware, uit: tags, readers en computers. Wat betreft de software bestaat het uit een ERP systeem en middelware systeem. De reikwijdte van het systeem varieert van 5 centimeter tot 5 meter, waarbij zichtbaarheid van de tags niet nodig is. Tevens zijn er standaarden ontwikkeld om een basis te bieden voor de implementatie van RFID en deze (internationale) implementatie te stimuleren. Voor de retail industrie worden voornamelijk passieve, IC en UHF tags gebruikt. Voordelen

13


hiervan zijn de reikwijdte en de lage kosten. Kosten voor de RFID componenten zijn: €0,12 per tag, €1200,- tot €3500,- per vaste of handreaders en ongeveer €25.000,- voor het middelware systeem. Deze laatste kostenpost is afhankelijk van het huidige ERP systeem van het implementerende bedrijf en de gewenste criteria voor het middelware systeem. Een gemiddelde ROI van anderhalf jaar wordt gehanteerd voor middel- tot grote fashion bedrijven. Voor de waarborging van privacy moet: geïnformeerd worden over gebruik van RFID, gekeken worden naar de wensen van de desbetreffende consument en eventueel deactivatie en een identificatie en RFID kenniscentrum opgezet worden.

14


3. Supply Chain in de fashion industrie De Supply Chain is de bedrijfsprocessen van het concept tot verkoop van het eindproduct. Om een duidelijk overzicht te geven van de Supply Chain in de fashion industrie, is dit hoofdstuk opgedeeld in: inleiding in Supply Chain, de complexiteit van de Fashion industrie, de strategieën, de rol van informatie en de rol van RFID. Om het hoofdstuk af te sluiten wordt een samenvatting gegeven met antwoord op de deelvraag; Welke Supply Chain strategieën zijn in de fashion industrie? 3.1 Inleiding in Supply Chain Het doel van Supply Chain Management (SCM) is het optimaliseren van bedrijfsprocessen en daarmee ook de omzet. Deze processen aaneengeschakeld is de Supply Chain (SC). Een algemene SC van de Fashion Industrie wordt in figuur 6 weergegeven. De Supply Chain begint over het algemeen met de ontwikkeling van een concept. Het concept is de vertaling van de trends door de ontwerpers. Deze trends worden op twee verschillende manieren ontdekt. De eerste en meest traditionele manier is door de ontwerper of het ontwerpteam zelf. Dit gebeurd door inspiratiereizen en persoonlijke voorkeuren van de ontwerper(s). De tweede manier is gebaseerd op accurate verkoopcijfers en klantenonderzoek. De basis van het verschil in trends ontdekken staat beschreven in 3.3 De strategieën. Aan de hand van het concept wordt een productenreeks gemaakt, in de fashion industrie heet dit de collectie. Voordat de collectie geproduceerd wordt, worden samples gemaakt om de maatvoering, stofgebruik en ontwerp overeen te laten komen met het originele ontwerp. Voor de productie van de collectie wordt gezocht naar producenten, al dan niet in het buitenland.

Figuur 6; De Supply Chain in de Fashion Industrie

(Leeman, J. (2007, p 65). Supply Chain Management;

Integrale ketenaansturing. Amsterdam: Pearson Education.)

15


Vervolgens worden de producten verzonden naar een Distributie Centrum (DC) waar de voorraad gecontroleerd wordt en opgeslagen. Vanuit het DC gaan de goederen naar het Point Of Sale (POS). Wanneer gebruik gemaakt wordt van een verkoop gestuurd (zie 3.3 De Strategieën) SC systeem, worden de verkoopcijfers een basis voor de voorspelling over het volgende seizoen. Wanneer een voorraad gestuurd SC systeem gehanteerd wordt, worden de producten gemaakt naar inschatting van het ontwerpteam. 3.2 De complexiteit van de fashion industrie Supply Chain Management wordt in verschillende industrieën en markten gebruikt. De fashion industrie is daarbij een van de complexere. Deze complexiteit heeft volgens Christopher, Lowson en Peck (2004) de volgende oorzaken: - Korte levenscyclus; de producten zijn vaak gebonden aan een tijdlimiet, een periode waarin zij modieus zijn, dit kan variëren van maanden tot zelfs weken. - Snel veranderend; de vraag naar producten is bijna nooit stabiel of lineair, deze vraag kan variëren door bijvoorbeeld: weesomstandigheden, films of popsterren. - Lage voorspelbaarheid; door de moeilijkheid en het niet accuraat kunnen voorspellen welke producten gevraagd gaan worden. - Impuls aankopen; veel producten worden aangeschaft in een impuls. Daarbij is aanbod van groot belang. 3.3 De Strategieën Om de verschillende strategieën voor het beheersen van de Supply Chain weer te geven, wordt een onderscheid gemaakt in Push en Pull -strategieën. De Push strategie is het proces waarbij de producten op de markt gezet worden, zonder onderzoek te doen naar consumentbehoefte. De producent pusht als het ware de producten naar de consument, waarbij het product wel of niet in de smaak valt. Bovendien krijgen retailers de gehele collectie eenmalig aangeleverd, waarbij uitgegaan wordt van de voorspelling voor het seizoen en de productgroep. De pull strategie gaat uit van de consument. De ontwikkeling in trends wordt waargenomen door de ontwerpers en daarbij ontstaat een nieuw concept. Dat concept wordt vertaald in producten en deze worden kleinschalig geproduceerd, waarna de kleine collectie naar de retailers gaat. Vervolgens worden de verkoopcijfers achterhaald om de goedlopende goederen uit te lichten en verder te ontwikkelen en te produceren. Concluderend is de push strategie voorraad gestuurd en de pullstrategie verkoop gestuurd. Door gebruik van Supply Chain Management kan op verschillende strategische niveaus richtingen gekozen worden.

16


3.3.1 De Trends In het onderzoek van Huele en Huigen (2008), waarin de verbeteringen in de fashion Supply Chain zijn onderzocht, identificeren zij zeven trends in de fashion industrie. Deze trends zijn: I. De veranderlijke consumenten behoefte; de loyaliteit van de klant is verandert, internationale producten zijn makkelijk bereikbaar en meer collecties zijn gewenst. II. De verschuiving in de fashion keten; voorwaarts en achterwaarts integreren in de keten en samenwerking met alle spelers, hierdoor wordt optimalisatie van de keten behaald. III. Internationalisatie; door globalisering is het (voor de grote ketens) makkelijker om internationaal uit te breiden. IV. Van Push naar Pull strategie; door de verandering in consumentbehoefte wordt via verkoopcijfers gestuurd. Hiermee ontstaan kleinere collecties. V. Niet verkopende goederen retour; de niet verkopende producten moeten op tijd uit de winkel gehaald worden om plaats te maken voor nieuwe producten. Deze niet te verkopen goederen worden later aangeboden in een grote opruiming of een outlet. VI. Ontwerpproces beter beheersen; door een ERP systeem te integreren in het ontwerpproces wordt de doorlooptijd verkort. VII. Time to Market wordt verkort; verbetering van de omzet door snellere en felxibele doorlooptijd waarmee constant nieuwe (kleine) collecties aangeleverd worden. Bij deze laatste trend zijn, volgens Christother, Lowson en Peck (2004), twee aspecten toe te voegen om het succes van de Supply Chain weer te geven. VIII. Time to serve, de levertijd na het plaatsen van een order wordt verkort. IX. Time to react, de snelheid waarmee wordt ingesprongen op de snel veranderende consumentenbehoefte. 3.3.2 De producenten De verschillende strategieën hebben een groot belang in de samenwerking met de producten. Daarom wordt in deze alinea het Supplier Relationship Management (SRM), beschreven door Leeman (2007, p 95-115), nader bestudeerd. Het eerste doel van SRM is het ontwikkelen van Strategic Supplier Relationships (SSR). Dit is de verbintenis die voor korte of lange termijn wordt aangegaan met de producent. Op basis van deze relatie worden Service Level Agreements (SLA) geformuleerd waaraan de prestatie van de producenten gemeten worden. Een voorbeeld hiervan is de leverbetrouwbaarheid; zijn producten vaak op tijd of juist te laat geleverd? En wanneer te laat, is dat dan de fout van de producent of is het buiten zijn macht? Het tweede doel van SRM is het ontwikkelen van een gemeenschappelijk ERP systeem. Dit systeem wordt intern gebruikt bij het

17


moederbedrijf, waarbij gezorgd wordt voor een goede en accurate informatiestroom. Door dit ERP systeem te implementeren bij de producent worden informatiestromen gedeeld en de samenwerking bevorderd. Tegenwoordig zijn, volgens Jeroen van Hierbrink (consultant bij Exact), ERP systemen waarbij het ontwerpproces gekoppeld wordt aan producenten. Het voordeel hierbij is dat deze systemen documenten automatisch vertalen in de gewenste input voor de producent. Hierdoor verminderd de tijd tussen het ontwerpen en het produceren van samples. Het derde en laatste doel van SRM is het controleren en het volgen van de productie bij de producent. Door aanpassingen te doen in het productieproces worden de SLA’s geoptimaliseerd. Hierdoor kan de verkoop verbeterd worden, het voornaamste streven van beide bedrijven. 3.4 De Rol van informatie De producten van de fashion industrie hebben een snelle doorlooptijd. Omdat bij de push strategie informatie van een minder belang is, wordt in deze paragraaf gekeken naar de pull (verkoop gestuurde) strategie. Door de snelle doorlooptijd is het van belang om de juiste informatie te hebben om op tijd in te spelen op de laatste trends. Aan de hand van informatie die bij verschillende bedrijfsprocessen wordt verzameld, gefilterd en geïnterpreteerd, wordt een nieuw collectieplan gerealiseerd. De snelheid en accuraatheid van de informatie is bepalend voor het succes van dit collectieplan. Afhankelijk van dit succes wordt een verhoogde omzet gerealiseerd bij het volgende seizoen. Tevens kan, door de snelheid en accuraatheid van informatie, de samenwerking met de producenten en daarmee het productieproces verbeterd worden wat leidt tot hogere verkoop cijfers. 3.5 De Rol van RFID RFID kan een rol spelen in bij het accuraat en snel verzamelen van informatie binnen de fashion Supply Chain. Door het gebruik van RFID zijn productgegevens snel en real-time aanwezig. Hierdoor worden de verkoop voorspellingen nauw verweven met de feitelijke verkopen. Verder realiseert RFID een verbetering in de samenwerking tussen producenten en moederbedrijven en een verkorting in de doorlooptijd binnen de keten, waardoor de collecties sneller aangepast kunnen worden aan de trends. Tevens verbeterd RFID de leverbetrouwbaarheid van de keten door verbeterde controle binnen de keten. Als laatste verhoogt RFID de flexibiliteit in de keten door de accurate informatie. 3.6 De samenvatting en conclusie In deze alinea wordt het antwoord op de deelvraag, Welke Supply Chain strategieën zijn in de fashion industrie?, gegeven. Het doel van Supply Chain Management (SCM) is het optimaliseren van bedrijfsprocessen en daarmee ook de omzet. Deze processen aaneengeschakeld is de Supply Chain (SC). De complexiteit van de SC van de

18


fashion industrie heeft als oorzaak: de korte levenscyclus, het snel veranderen, de lage voorspelbaarheid en de hoge impuls aankopen. De strategieën van fashion bedrijven zijn onder te verdelen in de Push en Pull strategieën. De Push strategie kenmerkt zich door de voorraad gestuurde opbouw. Informatie is hier van minder belang. De Pull strategie richt zich op de verkoop informatie. Derhalve is snelle en accurate informatie van belang. Door gebruik te maken van de Pull worden kleinere collecties gerealiseerd en is sneller ingespeeld op de markt, wat resulteert in meer verkopen. Door inzicht in de trends van de fashion industrie wordt duidelijk dat een verschuiving plaats vindt van Push naar Pull strategie. RFID kan belangrijk zijn in een verkoopgestuurde strategie. Fundamenteel is het sneller en accuraat vergaren van informatie.

19


4. Telefonische enquête In dit hoofdstuk komt het veldonderzoek naar de bekendheid van RFID in de Nederlandse fashion industrie naar voren. Als eerste wordt een inleiding gegeven. Daarna volgen de hypothesen. Vervolgens komt de methodiek aan bod, worden de resultaten weergegeven en tot slot dit hoofdstuk samengevat en een conclusie getrokken. In de samenvatting en conclusie wordt antwoord gegeven op de deelvraag die centraal staat in dit hoofdstuk; In hoeverre is de huidige fashion industrie bekend met RFID? 4.1 Inleiding in het onderzoek In de voorgaande hoofdstukken zijn RFID en de Supply Chain in de fashion industrie beschreven. Om deze te koppelen aan het veldonderzoek, de telefonische enquête, worden de belangrijkste punten uit de voorgaande hoofdstukken beschreven. - Door middel van RFID wordt informatie opgeslagen op een tag, al dan niet herschrijfbaar - De informatie wordt door middel van RFID accuraat en snel vergaard - Meerdere applicaties zijn te vangen in één tag, onder andere EAS en EPC - Supply Chain is de bedrijfsprocessen van concept ontwerp tot verkoop van eindproduct - Door trends in de fashion industrie wordt tegenwoordig meer gekozen voor Pull strategie - Een verkorting van de doorlooptijd en meer flexibiliteit is gewenst, waardoor sneller ingespeeld wordt op trends Omdat RFID beoogde voordelen heeft, is het merkwaardig dat de implementatie in de fashion SC langzaam en moeizaam gaat. Reden om te onderzoeken in welke mate deze industrie bekend is met RFID en wat volgens de fashion industrie de beoogde voor- en nadelen van implementatie zijn. 4.2 De hypothesen Voordat het onderzoek is uitgevoerd, zijn de volgende hypothesen opgesteld: I. Minder dan een kwart van de fashion industrie is bekend met RFID II. Voornaamste redenen voor het niet implementeren zijn de verwachte hoge kosten III. De verwachte voordelen zijn de beschikbaarheid van real time informatie en betere voorraad beheersing De eerste hypothese stelt dat meer dan driekwart van de participanten (nog) niet bekend is met de RFID technologie. Deze stelling komt voort uit het ontbreken van grootschalige implementaties in de fashion industrie. Tevens wordt de technologie niet gepusht door invoering in andere markten en industrieën en staan pilots en implementaties, door gevolg van de economische crisis, in de koelkast.

20


Hypothese twee betoogd dat RFID niet geïmplementeerd is door de verwachte hoge kosten. Uitgangspunten hiervoor zijn de economische crisis, de tevredenheid met het huidige systeem (de barcodes) en de onwetendheid van de fashion industrie over de werkelijke kosten van RFID. Uit interviews (bijlage 1 en 3) is gebleken dat de producenten van RFID proberen op te boksen tegen het vooroordeel dat de implementatie van RFID gepaard gaat met grote investeringen. De derde en laatste hypothese stelt dat de werknemers uit de fashion industrie, die wel bekend zijn met RFID, real time informatie en voorraad beheersing als belangrijkste toepassingen voor de implementatie van RFID zien. Fundament voor deze veronderstelling is de mogelijkheden die RFID biedt. Deze voordelen liggen voornamelijk in de toepassingen betreffende informatie verstrekking. 4.3 De methodiek Het veldonderzoek naar de bekendheid van RFID in de fashion industrie is gebaseerd op empirisch onderzoek. Voor de structuur van dit onderzoek is gebruik gemaakt van Verschuren en Doordewaard (2000). Volgens hen is empirisch onderzoek het onderzoeken van een fenomeen waar geen of weinig literatuur over is geschreven. Door een brede participanten groep te kiezen en kwantitatieve data te vergaren, worden de resultaten van het onderzoek generaliseerbaar. Om de drie onderzoek hypothesen te toetsen is gekozen voor een combinatie van kwantitatieve en kwalitatieve data analyses. Deze mix zorgt dat de resultaten breed gedragen worden en dat voldoende diepgang bereikt wordt. Het kwantitatieve deel van het onderzoek is voltrokken middels een telefonische enquête waarbij de antwoorden onderverdeeld zijn in verschillen categorieën. Het kwalitatieve onderdeel is gevormd door een dieptegang interview met Dhr Van Rooij en uitlatingen van de respondenten van de telefonische enquête. Door het gebruik van deze mix is het onderzoek in een relatief kort tijdsbestek uitgevoerd met voldoende response. Dit was een van de vereiste voor de uitvoerbaarheid van het onderzoek. 4.3.1 De selectie van participanten Voor de selectie van participanten is gekeken naar Nederlandse fashion bedrijven, met minimaal 50 verkooppunten. Reden voor deze selectie is dat RFID implementatie in de fashion industrie relatief nieuw is en kleinere bedrijven daar (nog) niet mee bezig zijn. Wanneer de implementatie van RFID in een verder stadium is, zal deze ingebruikname waarschijnlijk een platform bieden voor de kleinere fashion bedrijven om op mee te liften. Of deze laatste aanname klopt, moet de toekomst uitwijzen. De selectie van participanten is gebaseerd op de lijst van deelnemers in het onderzoek van Hampsink, Jordaan en Spijkerman (2008) naar logistieke verbetering in de fashion industrie. Buiten deze selectie zijn twee andere bronnen gebruikt voor het vergaren van een complete lijst met mogelijke participanten. De eerste bron is de lijst van winkelketens in de kleding,

21


modeartikelen en textiel, afkomstig uit WieWatWaar (2009). De tweede bron is het resultaat van het onderzoek van Elsevier Research naar de beste winkelketens van 2009. Deze lijsten zijn gecombineerd waarna de organisaties getoetst zijn aan de volgende criteria: - In Nederland gevestigd - Meer dan 50 verkooppunten - Hoofdzakelijk in de fashion industrie Alle fashion bedrijven die voldeden aan de criteria zijn gebruikt als mogelijke kandidaat. Om de privacy van de deelnemers te waarborgen, is geen lijst van participanten toegevoegd aan dit onderzoek. 4.3.2 Het onderzoek Gedurende twee weken zijn 52 bedrijven telefonisch gecontacteerd om inzicht te krijgen in de bekendheid van RFID. Het scenario van deze telefonische enquête is terug te vinden in bijlage 4. De redenen dat gekozen is voor een telefonische enquête zijn: de individuen verschaffen een grote vorm van diverse informatie, de response is relatief snel en wordt gekenmerkt door hoge response cijfers, Verschuren en Doorewaard (2007, p. 118). Om de data gedurende dit onderzoek correct te archiveren is gebruik gemaakt van een vragenlijst waar zowel open als gesloten vragen genoteerd zijn. Waarbij bij de open vragen meerder antwoorden (MA) mogelijk waren. De reden hiervoor is dat bepaalde percepties, betreffende RFID implementatie, op deze wijze nauwkeurig weergegeven worden. Andere vragen zijn gesloten omdat een eenvoudig “ja” of “nee” antwoord voldoet en een eenvoudige vergelijking mogelijk maakt. De resultaten uit het onderzoek zijn om privacy redenen niet te herleiden naar de bronnen. 4.4 De resultaten Gedurende het afnemen van de telefonische enquête zijn 52 bedrijven gecontacteerd. Binnen deze groep waren 8 bedrijven niet bereikbaar, konden 6 participanten geen medewerking verlenen door strategische belangen en hadden 2 deelnemers geen tijd. Van de 52 bedrijven hebben 36 actief geparticipeerd. Dit is een response van 69%. Dit hoge response cijfer zorgt ervoor dat de resultaten generaliseerbaar zijn. Voor de gehele resultaten van het onderzoek wordt u verwezen naar bijlage 5. In het begin van de telefonische enquête leek het alsof veel bedrijven niet bekend zijn met RFID. Dit leidde tot het vermoeden dat de fashion industrie niet bezig is met de RFID technologie, laat staan de implementatie. Gaandeweg het onderzoek bleek dit vermoeden niet juist te zijn, zie figuur 7. Van de 36 participanten zijn 25 bekend met RFID, dit is een percentage van 69%. Op de vraag via welk medium de kennis over RFID vergaard is, werd verschillend gereageerd (zie figuur 8). Voornamelijk beurzen (40%), vakliteratuur (68%) en pilots (32%) van onder andere Gerry Weber en de boekhandel Selexyz zorgden voor deze kennis.

22


Figuur 7; Resultaten van vraag 2 van de telefonische enquête


Het onderzoek wijst uit dat de belangrijkste nadelen, bij de implantatie van RFID, volgens de fashion industrie liggen in het kosten aspect, 24 van de 25 participanten gaf dit aan (96%, zie figuur 9). Volgens de bedrijven functioneert de barcode goed en is overstappan naar RFID een grote financiële stap. De kosten zijn volgens hen per product te duur en zorgen voor een lagere omzet, in een moeilijke economische tijd. “Onze kleding heeft een lage kostprijs en daarvoor is een RFID systeem simpelweg te duur’, aldus een ondervraagde.

23



Bij de vraag welke voordelen het belangrijkste zijn bij de implementatie van RFID geven veel participanten een beter voorraadbeheer (11 van de 25, 44%) en real time data (13 van de 25, 52%). Eventuele andere voordelen worden weinig opgemerkt en niet als leidend gezien voor de implementatie van RFID.


Aangezien slechts 3 van de 36 actief participanten bezig zijn met een proef of implementatie van RFID, zijn deze resultaten buiten beschouwing gelaten omdat deze niet generaliseerbaar zijn. De laatste en afsluitende vraag wordt, tegen verwachting in, beantwoord met een nipte “ja” (12 van de 22, 55%). Ondanks de weinig huidige implementaties zien bedrijven de voordelen van RFID in de toekomst in. Kanttekeningen bij de implementatie is, dat de volgende criteria behaald zijn:

24


Deactivatie moet mogelijk zijn, “geen tags die door een wasbeurt automatisch activeren” - Het systeem moet 100% betrouwbaar zijn, de readers moeten accuraat informatie verzamelen en eventuele tag collision ondervangen - De prijs van de implementatie moet zakken tot het niveau van de barcode - Iedereen in de Supply Chain moet gewillig zijn om mee te werken Een ondervraagde zegt hierover: “Als Albert Heijn RFID in voert, dan zijn wij ook over de streep getrokken.” -


4.5 De samenvatting en conclusie In deze samenvatting wordt het antwoord op de derde deelvraag van dit rapport, In hoeverre is de huidige fashion industrie bekend met RFID?, gegeven. Het antwoord op deze vraag wordt ondervangen door drie hypothesen, welke zijn opgesteld in paragraaf 4.2 de hypothesen. Deze hypothesen zijn: I. Minder dan een kwart van de fashion industrie is bekend met RFID II. Voornaamste redenen voor het niet implementeren zijn de verwachte hoge kosten III. De verwachte voordelen zijn de beschikbaarheid van real time informatie en betere voorraad beheersing De eerste hypothese wordt niet ondersteund. Uit het onderzoek blijkt dat de helft van de grotere fashion bedrijven bekend is met RFID. De tweede hypothese wordt wel bekrachtigd. Door de onwetendheid van de fashion industrie met implementatie van RFID geven zij aan dat de kosten het grootste opstakel zijn. Daarbij speelt de tevredenheid met het huidige systeem (de barcode) een doorslaggevende rol. De derde en laatste hypothese wordt ondersteund. Door kleinschalige pilots op beurzen en vakliteratuur worden de beschikbaarheid van real time informatie en een betere voorraadbeheersing als voornaamste voordelen gezien. Hieruit volgt het antwoord op de deelvraag, In hoeverre is de huidige fashion industrie bekend met RFID?. De fashion industrie is voor meer dan de helft bekend met RFID. Deze kennis is voornamelijk opgedaan uit 25


vakliteratuur, beurzen en pilots bij andere bedrijven. Het belangrijkste nadeel, volgens de ondervraagden, van RFID implementatie is de kosten en het voordeel is de real time informatie. Omdat de economische situatie van de fashion bedrijven momenteel geen grote investering toelaat en omdat (volgens respondenten) met RFID de kosten per product te hoog worden, zijn bedrijven (nog) niet bezig met implementatie. De enkeling die wel bezig zijn met implementatie doen dit uit EAS perspectief of zijn bezig met een proef. Ondanks het ontbreken van grootscheepse ingebruikname van RFID zijn bijna alle fashion bedrijven geïnteresseerd in het toepassen en implementeren van RFID binnen 5 jaar.

26


5. Case studies Om tot een evenwichtig antwoord te komen op de centrale vraag wordt niet alleen empirisch onderzoek, maar worden ook case studies gedaan. Beantwoording van deze central vraag gebeurd middels deelvragen, waarbij in dit hoofdstuk de volgende centraal staat. Welke voorbeelden van implementatie van RFID zijn in de fashion industrie? In dit onderdeel wordt eerst een inleiding gegeven in het uitvoeren van een case studie. Hierna worden drie case studies besproken, de recentste ontwikkelingen en als laatste een samenvatting en conclusie. 5.1 Inleiding in de case studies Een case studie is een bureauonderzoek wat zich meer richt op diepgang (kwaliteit) dan op breedte (kwantiteit). Door een diepgaand onderzoek te verrichten wordt inzicht gegeven in bepaalde implementatie processen of pilots van RFID die zich in de praktijk voltrekken. Case studies zijn bij dit onderzoek van toepassing om de deelvraag te beantwoorden. Aangezien zo naar de aspecten waar de deelvraag zich op richt beantwoord kunnen worden. Deze specifieke aspecten van de deelvraag zijn voorbeelden van implementatie van RFID. Door bestudering en analyse van de drie case studies naar implementatie van RFID wordt inzicht verkregen in het implementatie proces en de voor en nadelen van RFID. Voor de selectie van case studies is gekeken naar pilots die voldoende diepte boden om voor verder analyse te kunnen gebruiken. Kanttekening hierbij is dat de bronnen voor deze case studies wellicht gekleurd zijn. Inzicht in data was niet mogelijk, alleen de resultaten zijn beschikbaar. Desondanks zijn de eerste twee case studies uitgevoerd door hoogleraren en hun universiteiten, waardoor zij voldoende betrouwbaar en valide zijn. De derde case studie is door het bedrijf zelf uitgevoerd waardoor betrouwbaarheid en validiteit niet gewaarborgd is. Desalniettemin wordt deze wel gebruikt om een beeld te geven van de implementatie. De eerste case studie heeft voornamelijk betrekking op consumenten gedragingen, waar de andere twee mogelijkheden voor de SC hebben onderzocht. 5.2 Case 1; Lake geneva Groupe 5.2.1 Korte samenvatting De Lake Geneva Groupe is een consultancy bedrijf die, in het voorjaar van 2009, een pilot met RFID heeft gedaan bij Vögele. De bedrijfsformatie Vögele heeft 800 winkels. Deze pilot is uitgevoerd onder leiding van de managing director van de Lake Geneva Group, Francine Dombach. Het belangrijkste doel van de pilot met RFID was het in kaart brengen van consumenten gedrag binnen een winkel. Deze pilot heeft gedurende 17 dagen plaats gevonden in 1 winkel en in het magazijn van deze winkel. Bij de pilot zijn 550 interviews bij consumenten afgenomen (zowel voor als na het bezoek), zijn 474 consumenten routes gevolgd (door middel van een badge met RFID tag), 468 producten verkocht en zijn meer dan 800.000 gegevens getraceerd.

27


Bij dit onderzoek heeft de Lake Geneva Group gebruik gemaakt van 6 readers, een netwerk en 1 laptop. Overigens was alle kleding in de winkel voorzien van een RFID tag. Voor het onderzoek in de paskamers heeft de Lake Geneva Groupe gebruik gemaakt van 4 readers (elk met 2 antennes) en de tags achter de badges voor consumenten. De deelonderwerpen die ondervangen zijn in de pilot, zijn zichtbaar in figuur 12 , in het omcirkelde gedeelte.

Figuur 12; Deelonderwerpen Lake Geneva Groupe

Deze deelonderwerpen over het verkoop proces in winkels zijn opgedeeld in verschillende aspecten: - Consumenten routes - Snelheid (afstand/tijd) en snelheid verschillen van een consument - Dichtheid: tijd gespendeerd op een specifieke locatie of pad - Hoeveel/welke producten worden mee de paskamers ingenomen - Hoelang blijft een paskamer bezet - Koopt de passende consument de gepaste producten - Welke producten worden gekocht zonder te passen - Tijd en lengte van het winkel bezoek - Hoeveelheid geld gespendeerd per klant Figuur 12; Pilot Lake Geneva Group

- Hoeveelheid geld gespendeerd per minuut en per meter - Relatie verkoop medewerker en verkochte producten 5.2.2 Supply Chain Omdat het onderzoek uitgevoerd is in een winkel en niet in de hele Supply Chain is deze pilot minder relevant voor implementatie in de SC. Echter, in dit geval is veelzijdig gebruik gemaakt van RFID met als doeleinde meer informatie te genereren voor marketing en merchandising.

28


5.2.3 Resultaten De combinatie van interviews en het gebruik van RFID heeft geleid tot de volgende resultaten: - Hoe meer tijd een consument spendeert in een winkel, des te hoger verkoop - 50% van de consumenten komen om te kopen, de andere 50% om te kijken - Vrouwen spenderen meer tijd, lopen langer en kijken bijna 2x meer dan mannen - Maar 40% van de consumenten hebben contact met een verkoper - Consumenten die in contact komen met een verkopen, kopen 80% meer producten - 30% van de consumenten bezoekt de paskamers - 40% van de bezoekers van paskamers koopt producten - 25% van de verkochte producten zijn gepast - 50% van de consumenten heeft zijn bezoek gepland - 60% van de kopers heeft zijn bezoek gepland - consumenten met een gepland bezoek kopen 50% meer producten - Mannen plannen hun aankopen vaker dan vrouwen - 30% van de consumenten kopen producenten - mannen spenderen 33% meer geld dan vrouwen, slechts 15% van de consumenten zijn mannelijk Informatie over de routes van consumenten is verstrekt in verschillende afbeeldingen. Figuur 13 is hier een voorbeeld van.

Figuur 13; Lake Geneva Groupe visualisatie van snelheid en dichtheid van consumentenbezoeken

29


5.3 Case 2; Gerry weber 5.3.1 Korte samenvatting Gerry Weber is een internationaal retail bedrijf met meer dan 300 eigen winkels en meer dan 1.400 andere verkooppunten. Om vooruitstrevend te blijven heeft de directie in 2007 besloten te beginnen met een RFID pilot. Deze pilot is uitgevoerd in samenwerking met de technische universiteit van Berlijn. Op 20 september 2007 is de herenafdeling van de winkel in Essen, Duitsland, met 2.000 vierkante meter en 30.000 producten begonnen aan deze pilot. De herenafdeling werd ondervonden aan deze proef omdat dit de enige afdeling is waar een gehele collectie op één winkel etage bevindt. Het algehele doel achter deze pilot was het transparant maken van de goederenstroom. Deelvragen daarvoor waren: - Welke producten worden gepast? - Welke producten worden gekocht? - Lopen bepaalde rekken beter, wat kan verbeterd worden aan de presentatie en positionering? - Welke rekken worden niet bekeken? - Hoelang duurt het voordat producten vanuit de voorraad op de winkelvloer zijn? - Hoelang zijn producten aanwezig op de winkelvloer? Aan hardware is voor deze pilot gebruikt: - meer dan 30.000 RO UHF (zie 2.3.1.1 De tags) RFID tags - 60 vaste readers (met totaal meer dan 100 antennes (zie 2.3.1.2 De readers)) - 4 intelligente paskamers (met touch scherm) - 2 intelligente planken - 3 intelligente tafels - 1 intelligente spiegel (zonder touch scherm) - verschillende handreaders. De vaste readers bevonden zich bij de in- en uitgangen, bij de paskamers, bij de kassa’s en in het magazijn. Voor de implementatie van RFID systemen in het meubilair zijn de meubelstukken naar de leverancier van RFID hardware gegaan, waar deze geïntegreerd zijn. Om de consument kenbaar te maken dat gebruik wordt gemaakt van RFID, zijn grote borden (met de uitleg van RFID erop) getoond waarnaast folders lagen. Omdat voor aanvang met de pilot niet zeker was in welke mate RFID betrouwbaar is betreffende het afrekenen van producten, waren de barcodes (nog) niet verwijderd van de producten. Tevens bleek dit een mooie manier om de accuraatheid van RFID te testen. Om de verkopen soepel te laten verlopen, is een software systeem ontwikkeld welke de cash verkopen en RFID informatie verwerkt. Tot slot werden de tags bij de caissière uitgeschakeld na een verkoop en eventueel verwijderd. Na de eerste pilot is in 2008 een tweede pilot geweest. Deze tweede test

30


aangaande RFID implementatie was op eenzelfde manier als de eerste. De enkele verschillen zijn de gebruikte tags (RO en WORM), de schaal van implementatie (nu vanaf de DC in de Supply Chain) en het gebruik van EAS in de RFID tags. 5.3.2 Supply Chain Omdat de eerste pilot op winkelniveau gedaan is, is de implementatie van minder impact op de SC. Desalniettemin is voor de marketing afdeling deze informatie erg interessant. Door middel van RFID kunnen zij een product positionering en presentatie plan maken. De tweede pilot, doorgevoerd vanaf het distributie centrum, gaf meer perspectief voor de Supply Chain. Deze pilot geeft weer wat de verbeteringen zijn ten opzichte van winkelvoorraad beheer en accurate leveringen van het distributie centrum. 5.3.3 Resultaten De resultaten van de eerste en de tweede pilot van Gerry Weber naar implementatie van RFID zijn positief. Een gemiddelde accuraatheid van informatie is gemeten van 99%. Volgens Ralph Tröger, de IT manager van Gerry Weber: “De concurrentie is welkom om ons systeem te bekijken en ervan te leren. Wij willen dat alle bedrijven EPCglobal standaarden gaan gebruiken zodat we allemaal voordeel kunnen halen van lagere kosten van de RFID technologie.” Voordelen van het RFID systeem worden door het verkooppersoneel gezien als het snel en makkelijk updaten van informatie. Het real time zien of en waar een product aanwezig is. Buiten de verwachtingen om zijn geen vragen van consumenten gesteld over de RFID tags. Om een duidelijk overzicht te geven van de voordelen en nadelen volgens Weber volgt een schema: Positieve ontwikkeling

Negatieve ontwikkeling

Kwaliteit van orders omhoog

Extra handeling door grote tags

Accurate Point of Sale informatie

Hardware moet verbeterd worden

Sneller informatieproces

Psychologische aspect van RFID

Consument heeft RFID Niet volledig overnemen van RFID geaccepteerd systeem, geen totale implementatie Elektronisch Artikel Surveillance RFID werkt even nauwkeurig, of nauwkeuriger als barcode

Na de twee pilots heeft Gerry Weber bekend gemaakt dat verder uitrollen van de RFID technologie niet uitgesloten is. Voordeel van de pilots is de vergaarde kennis. Zo weten de producenten van RFID tags dat een WORM

31


tag minder geschikt is voor de retail. Verklaring hiervoor is dat deze tags helemaal gewist worden en bij het herschrijven van de tags het oude EPC nummer opnieuw moet worden opgeslagen. Gerry Weber heeft op 2 december 2009 naar buiten gebracht dat zij een grootscheepse implementatie van RFID op gaan zetten. Voor deze implementatie worden nieuwe tags gebruikt. Deze tags zijn wasbaar tot 60oc, eventueel worden deze verwijderd bij het POS en anders zijn de tags na drie wasbeurten onbruikbaar. Overigens implementeert Gerry Weber RFID als EAS systeem. Voordelen hiervan zijn dat dieven niet precies weten waar tag zit en dat personeel geen tijd kwijt is aan het bevestigen van aparte EAS tags. Een ander voordeel is de tijdsbesparing van winkelpersoneel, het inventariseren gaat veel sneller. Ook logistieke kosten zijn minder, aangezien geen aparte EAS tags meer nodig zijn. Voor de toekomst verwacht Gerry Weber veel van de RFID technologie. Zo zijn zij bezig met de producent van hardware om een intelligente spiegel te bouwen die bij bepaalde producten combinaties met andere producten maakt.

32


5.4 Case 3; American Apparel 5.4.1 Korte samenvatting American Apparel is een retail keten afkomstig uit Los Angeles, Amerika. De collectie bestaat uit basic ontwerpen van hoge kwaliteit. Van de producten hangt 1 stuk per kleur en maat in de winkel. Belangrijk voor American Apparel is dat de consument alles in de winkel kan vinden. Het merk heeft wereldwijd ruim 300 winkels. In 2007 is de omzet met 62% gestegen. In oktober 2007 is de eerste winkel in New York met RFID tags en readers van start gegaan. De gemiddelde winkel van American Apparel heeft 30.000 tot 40.000 producten op de winkelvloer. De hoofdreden om deze pilot te beginnen was het verlies op de voorraad. Door een ongeorganiseerde voorraad in de winkels werd 10% van de voorraad afgeschreven omdat het niet op de winkelvloer belande, maar in het magazijn bleef liggen. Bedoeling van de Pilot was dit probleem te ondervangen en producten zo snel mogelijk de winkelvloer op te krijgen. Om deze oplossing in te voeren werden twee doelstellingen ontwikkeld. De eerste doelstelling houdt in dat 100% van producten in de winkel aanwezig zijn. Om dit te bereiken moesten de winkelvloer en het magazijn apart gescand worden. De tweede doeltelling houdt in dat de magazijn of winkelmedewerker real time data heeft voor het bevoorraden van de winkel. Dit moet slechts enkele minuten schelen met de verkoop van producten. Gedurende de pilot heeft American Apparel gebruik gemaakt van: een netwerk ter verbinding van de computers in de winkel, ruim 40.000 tags, 4 vaste readers en twee handreaders. Om consumenten op het gebruik van RFID tags te wijzen zijn borden in de winkel geplaatst. Het traject van de producten wordt in figuur 14 weergegeven. Het eerste contact tussen tags en reader was bij binnenkomst van producten in het magazijn van de winkel, dit punt wordt het ontvang station genoemd.

Figuur 14; De goederen en informatiestroom van American Apparel, met implementatie van RFID (Avery & Dennison (2009). An RFID solutions case studie. )

33


Vervolgens werden de producten geplaatst in het magazijn. Wanneer producten aangevuld moeten worden op de winkelvloer, krijgt de magazijn of verkoopmedewerker een melding via een van de computers. Daarna haalt deze de producten uit het magazijn, waar de tweede interactie met readers plaatsvindt. Dit punt heet het fill station, waar de producten gelezen worden en gecontroleerd wordt of de juiste producten meegenomen worden. Na het fill station gaan de producten naar de winkelvloer, maar voordat dit gebeurd is leest bij de ingang van de winkel (vanaf het magazijn) een derde reader. Dit station heet het confirmatie punt, waar bevestigd wordt of de juiste producten de winkelvloer op gaan. Het laatste punt waar de tags gelezen worden is het Point Of Sale. Door de producten als verkocht aan te duiden wordt het hele traject opnieuw gestart en komen de producten snel op de winkelvloer. 5.4.2 Supply Chain Omdat bij de pilot van American Apparel RFID niet doorgevoerd is in de gehele SC, wordt hier niet gesproken van een algehele implementatie. De vergaarde informatie tijdens deze test dient enkel voor de voorraadbeheersing in de winkel magazijnen en voor extra leveringen van het centrale distributie centrum. 5.4.3 Resultaten De pilot gehouden door American Apparel betreffende RFID implementatie heeft tot de volgende resultaten geleidt: - de omzet is gestegen met 14,3% - 20% besparing op personeelskosten in de winkel - 99% transparantie in de voorraadÆ 15% minder voorraad nodig - 99% transparantie in beschikbaarheidÆ 30% minder zoeken naar producten - Sneller afrekenen - 2 medewerkers checken in 2 uur de winkelvoorraadÆ voor RFID was dit 4 medewerkers gedurende 8 uur - de klanttevredenheid is omhoog gegaan - ROI binnen 4 maanden - De tags worden verwijderd voor hergebruik - Producten zijn na verkoop gemiddeld binnen 30 seconden vervangen Omdat veel bedrijven kanttekeningen zetten bij de 14,3% stijging van omzet bij American Apparel is het volgende schema, figuur 15 gebruikt door Mark Roberti om deze kritiek te weerleggen. In zijn artikel Are RFID’s benefits to apparel retailers real or hype? beschrijft Roberti de gevolgen van implementatie van RFID. Hij richt zich hierbij voornamelijk op een hogere omzet door betere winkelvoorraad. Volgens Roberti: “RFID geeft retailers de mogelijkheid een betere voorraadbeheersing te hanteren, waardoor managers kunnen zien welke producten snel verkocht worden en binnen een snelle tijd Out Of Stock (OOS) gaan.” Deze kennis kan leiden tot een nieuwe levering en de verkoopcijfers verhogen.

34


Scenario 1: Sales of a sweater with a list price of $100 without RFID Units Sold 40 20 20 10 10 100

Selling Price $100 $70 $60 $50 $40

Unit Cost $40 $40 $40 $40 $40

Renenue $4.000 $1.400 $1.200 $500 $400 $7.500

Cost $1.600 $800 $800 $400 $400 $4.000

Profit $2.400 $600 $400 $100 $0 $3.500

Scenario 2: Sales of a sweater with a list price of $100with improved execution through RFID Units Sold 45 24 21 6 4 100

Selling price $100 $70 $60 $50 $40

Unit Cost $40 $40 $40 $40 $40

Revenue $4.500 $1.680 $1.260 $300 $160 $7.900

Cost $1.800 $960 $840 $240 $160 $4.000

Figuur 15; Vergelijking van productverkoop met en zonder RFID

Profit $2.700 $270 $420 $60 $0 $3.900

(RFID Journal (2009). Are RFID’s

benefits to apparel retailers real or a hype?)

5.5 De recente ontwikkelingen De intelligente paskamers zijn in ontwikkeling. Een intelligente paskamer houdt in dat readers de producten lezen en deze weergegeven worden op een touch screen. Dit scherm geeft niet alleen de producten aan, maar ook de aanwezigheid van andere maten of kleuren in de winkel, zie figuur 16. Tevens kan bij de paskamers gebruik worden gemaakt van intelligente spiegels, zie figuur 17. Deze geven zowel de matenreeks als de kleurenreeks aan maar daarbij ook aanbevelingen, gedaan door de ontwerper(s) of aan de hand van verkoopcijfers, van andere producten. Volgens dhr Van Rooij (bijlage 1), zou deze ontwikkeling in de toekomst verder kunnen gaan met bijvoorbeeld de koppeling met klantenkaarten (met toestemming van de

Figuur 16; Een intelligente RFID paskamer (RFID Journal (2009). Metro Group’s Galeria Kaufhof launches UHF item level pilot.)

Figuur 17; Een intelligente RFID spiegel (RFID Journal (2009). Metro Group’s Galeria Kaufhof launches UHF item level pilot.)

35


consument) en voorkeuren van desbetreffende consument. Nadeel van deze applicatie zijn de kosten verbonden met het in kaart brengen van alle producten. Omdat de collecties in de fashion industrie snel veranderen zouden de kosten hiervoor hoog op kunnen lopen. Kanttekening hierbij is dat wanneer de collectie breed gedistribueerd wordt binnen verschillende verkooppunten (met RFID) deze kosten naar beneden gaan. Omdat vooralsnog geen onderzoek is gedaan naar de consumenten opinie betreffende het gebruik van RFID is dit een opening naar vervolg onderzoek. Een ontwikkeling die in het beginstadium is, tags gemaakt van polymeren, wordt veel van verwacht. Doordat de tags geen chips bevatten wordt de informatie opgeslagen op een onderdeel van het plastic. Nadeel hiervan is dat (tot nu toe) deze tags Read Only zijn en zij informatie van een grootte van acht karakters op kunnen slaan. Ter vergelijking: de passieve tags die momenteel veel in gebruik zijn, hebben 28 karakters. Door deze restricties is de tag momenteel alleen te gebruiken bij EAS en niet als informatiebron. Tevens zijn voor Gerry Weber nieuwe tags ontwikkeld, deze zijn wasbaar tot 60oc, eventueel te verwijderen bij het POS en anders verliest de tag na drie wasbeurten zijn bruikbaarheid. Wel wordt verwacht dat in de komende vijf jaar ontwikkelingen gedaan worden naar deze twee soorten tags. Middelware is een snel ontwikkelend onderdeel van de RFID technologie. Deze ontwikkelingen worden voornamelijk gedaan door kleinere softwarebedrijven. Reden hiervoor is dat de grote software of ERP bedrijven weinig belang hebben bij de ontwikkeling van middelware. De huidige ERP systemen zijn namelijk niet berekend op de toestroom van veel informatie door middel van RFID. Dit zou betekenen dat zij een ommezwaai moeten maken en veel investeren in de ontwikkeling van een nieuw ERP systeem in combinatie met middelware en RFID tags en readers. Verwacht wordt dat in de toekomst readers ontwikkeld worden die zelf software bevatten zodat middelware niet meer nodig is. Hierdoor zijn lagere investeringen nodig voor het ontwikkelen van een specifieke middelware systemen. 5.6 De samenvatting en conclusie Deze alinea geeft een samenvatting van de drie case studies. Eerst worden de voornaamste resultaten uit de case studies benoemd, waarna een antwoord wordt gegeven op de deelvraag; Welke voorbeelden van implementatie van RFID zijn in de fashion industrie? 5.6.1 Lake Geneva Group De resultaten van de Lake Geneva Group wijzen uit dat RFID veel informatie kan verschaffen over consumenten gedrag. Belangrijke ontdekkingen zijn dat wanneer een consument langer in een winkel verblijft, hij meer zal kopen. Tevens heeft deze pilot aangetoond dat interactie met verkopers leidt tot meer verkopen.

36


5.6.2 Gerry Weber De focus van pilot van Gerry Weber lag bij het snel en accuraat vergaren van informatie. Aantekening hierbij is dat RFID net zo of nauwkeuriger is dan het systeem van de barcode. Een interessante ontdekking is het gebruik van RO of WORM tags. De pilot wees uit dat de WORM tags niet geschikt zijn voor gebruik in retail, door het constant opnieuw moeten beschrijven van de identificatie. 5.6.3 American Apparel De voornaamste resultaten van de pilot van American Apparel zijn terug te leiden naar de voorraad beheersing. Een snelle en accurate voorraad beheersing heeft geresulteerd in 14,3% omzet verhoging. Door verschillende CEO’s wordt dit cijfer gewantrouwd. Volgens hen heeft de slechte voorraad situatie voor het begin van de pilot invloed gehad. Echter bij de pilot van Gerry Weber is bewezen dat implementatie leidt tot een optimalisatie van de voorraad beheersing. Een markt conforme omzet groei van minmaal 5% zou, bij een implementatie van RFID, het geval zijn. Een ander resultaat van de pilot van American Apparel is de besparing in de inzet van het personeel. Deze besparing leidt tot 20% minder personeels kosten. Bovendien is het personeel minder lang bezig met de voorraadbeheersing, maar met het helpen van de klanten. Het laatste en zeer belangrijke punt van de pilot van American Apparel is de ROI van 4 maanden. Dit toont aan dat de investering zichzelf snel terug verdient. 5.6.4 De conclusie Bij het bestuderen van de verschillende case studies is duidelijk geworden dat de voorbeelden van implementatie zich vooral richten op het verkoopkanaal en het einde van de SC. Voor de gehele Supply Chain zijn deze studies gericht op verkoopkanaal minder van belang, echter wel interessant. De implementaties bij de in dit hoofdstuk beschreven case studies zijn gunstig voor de omzet. Deze omzet verhoging is gerealiseerd door betere kennis van de markt, accuraat en snel informatie verschaffing en een betere voorraadbeheersing.

37


6. Conclusie & aanbevelingen Dit hoofdstuk is de afsluiting van het onderzoek naar de bekendheid van RFID in de fashion industrie en beschrijft wanneer deze techniek lonend is in te zetten. Als eerste wordt een inleiding in het onderzoek gegeven, waarna de hoofdstukken RFID en Supply Chain, telefonische enquête en case studies samengevat worden. Tevens wordt in deze samenvattingen antwoord gegeven op de deelvragen. Vervolgens wordt een conclusie getrokken aangaande de centrale vraag en aanbevelingen voor vervolg. 6.1 Inleiding Voor dit onderzoek is gebruik gemaakt van een centrale vraag. Deze vraag luidt: “Wat is de markt bekendheid van RFID in de fashion industrie en wanneer is RFID lonend in te zetten?” De deelvragen om tot een beantwoording van de centrale vraag te komen zijn: - Wat is RFID? - Welke Supply Chain strategieën zijn in de fashion industrie? - In hoeverre is de huidige fashion industrie bekend met RFID? - Welke voorbeelden van implementatie van RFID zijn in de fashion industrie? Om tot een evenwichtige conclusie te komen is een telefonische enquête afgenomen en zijn drie cases bestudeerd. 6.2 RFID en Supply Chain Voor het beantwoorden van de deelvragen, Wat is RFID? En Welke Supply Chain strategieën zijn in de fashion industrie?, is een korte beschrijving van hoofdstuk 2, Beschrijving van RFID, en van hoofdstuk 3, Supply Chain in de fashion industrie, nodig. 6.2.1 Beschrijving van RFID RFID is een technologie die het mogelijk maakt producten op korte (5 cm) tot middelmatige (5 meter) afstand te identificeren zonder deze fysiek in handen te hebben of zichtbaar te zijn. De technologie van Radio Frequence IDentification (RFID) verzend data via radio golven. Voor de implementatie van RFID zijn vier doelstellingen opgesteld. Deze zijn: beveiliging & authenticiteit, veiligheid, comfort en efficiëntie. Een RFID systeem bestaat uit tags, readers, computers, middelware en een ERP systeem. Kosten voor implementatie van RFID zijn afhankelijk van de grootte van implementatie en de criteria van data verzameling. Aangenomen wordt dat de ROI van middelen grote fashion bedrijven binnen anderhalf jaar geschiedt. Om de privacy van consumenten te waarborgen wordt door de Europese Commissie geadviseerd de tags te deactiveren na POS en een RFID kenniscentrum op te zetten.

38


6.2.2 Supply Chain in de fashion industrie In de Supply Chain van de fashion industrie zijn veel complexe aspecten aanwezig. Deze aspecten zorgen voor een korte levenscyclus, het snel veranderen in trends, de lage voorspelbaarheid van koopgedrag en het hoge aantal impuls aankopen. Door gebruik te maken van de Push strategie worden verkopen vanuit de voorraad gestuurd en door de Pull strategie worden de verkopen vanuit de vraag gestuurd. Door de huidige trendontwikkelingen in de fashion industrie wordt duidelijk dat de strategie van een push naar een pull aan het verschuiven is. RFID kan door o.a. betere voorraad beheersing en meer informatie over consumentengedrag zorgen voor een efficiëntere pull strategie. 6.3 Resultaten telefonische enquête Na de telefonische enquête wordt antwoord gegeven op de deelvraag; In hoeverre is de huidige fashion industrie bekend met RFID? Het antwoord op deze vraag is opgedeeld in drie hypothesen. De eerste stelt dat minder dan een kwart van de fashion industrie bekend is met RFID. Deze hypothese is verworpen door de resultaten van de telefonische enquête, welke uitwijzen dat meer dan de helft van grotere fashion bedrijven wel bekend is met RFID. De tweede hypothese gaat uit van de nadelen die implementatie van RFID, volgens de ondervraagden, zou hebben. Deze stelt dat het voornaamste nadeel de kosten zouden zijn. Deze hypothese wordt ondersteund door de resultaten waarin de onwetendheid van de fashion industrie met het implementeren van RFID naar boven komt. Tevens functioneert het huidige systeem (de barcode) goed, volgens de fashion industrie, en is RFID een techniek die de gehele SC gaat veranderen waardoor dit een tijd zal duren en geld gaat kosten. De derde en laatste hypothese, die stelt dat de voordelen, volgens de ondervraagden, liggen bij de real time informatiebeschikbaarheid en betere voorraadbeheersing, wordt bekrachtigd. De resultaten wijzen uit dat de fashion industrie als voordelen van RFID implementatie een betere informatiestroom en betere voorraadbeheersing ziet. Met de toetsing van de drie hypothesen is tot de deelvraag beantwoord. Het antwoord op de deelvraag in hoeverre de huidige fashion industrie bekend is met RFID luidt: - 69% van de Nederlandse fashion industrie is bekend met RFID - de fashion industrie denkt dat het voornaamste nadeel van RFID de kosten van implementatie is - de fashion industrie denkt dat de voornaamste voordelen van RFID een betere voorraad beheersing en een real time informatie stroom zijn

39


6.4 Resultaten case studies De deelvraag betreffende de voorbeelden van implementatie van RFID luidt als volgt: Welke voorbeelden van implementatie van RFID zijn in de fashion branche? De kern van deze vraag wordt beantwoord met de volgende alinea’s. De implementaties of pilots van RFID zijn alle gunstig voor de omzet van fashion bedrijven. Waar de eerste case studie (Lake Geneva Group) zich richt op consumentengedragingen om zo tot de juiste marktkennis te vergaren, richten de tweede en derde case studie (Gerry Weber en American Apparel) zich op gedeeltes van de Supply Chain. Naast deze voorbeelden bestaan nog andere voorbeelden van implementaties van RFID. Deze hebben echter onvoldoende objectieve en diepgaande informatie zodat deze niet geschikt zijn voor verdere analyse. De voorbeelden van RFID implementatie richten zich op consumentengedragingen en gedeeltes van de Supply Chain. Er zijn nog geen geschikte voorbeelden van implementatie binnen de gehele Supply Chain van één bedrijf. 6.5 Wanneer is RFID lonend in te zetten Door de case studies en bureaustudie is aangetoond dat implementatie van RFID lonend is in te zetten. De tags, readers en middelware zijn op een prijsniveau waarmee de ROI binnen drie jaar geschied. Zowel Supply Chain als consumenten gedrag is door RFID beter te monitoren. De belangrijkste kosten voordelen zijn: - Minder personeelskosten voor controle van voorraad en zending - Verlaging derving (diefstal) door gebruik van EAS - Snellere douane afhandeling en daardoor minder voorraad kosten De belangrijkste omzetvoordelen zijn: - Betere voorraad beheersing door het beter in kunnen spelen op de verkopen - Beter en sneller trends voorspellen door accurate en real time informatie voorziening - Minder afgeprijsde artikelen aan het einde va het zeisoen door beter in te spelen op de markt Deze voordelen zijn allen van toepassing op de pull strategie, waarbij verkoop gestuurd wordt. Ook bij de push strategie, waarbij voorraad gestuurd wordt, zijn de kosten voordelen van toepassing. Bij de push strategie zijn de omzet voordelen niet van toepassing, aangezien deze alleen te behalen zijn wanneer de omzet/ trend informatie van belang is binnen de Supply Chain. Hierbij wordt geconcludeerd dat RFID in de meeste gevallen lonend is in te zetten. Kanttekening hierbij is dat de strategie duidelijk is, waarbij doelstellingen voor het RFID systeem helder zijn.

40


6.6 Centrale vraag Uit de beantwoording van de deelvragen volgt het antwoord op de centrale vraag; Wat is de markt bekendheid van RFID in de fashion industrie en wanneer is RFID lonend in te zetten? - RFID is in 69% van de Nederlandse fashion industrie bekend - RFID is in de meeste gevallen lonend in te zetten 6.7 Aanbevelingen In dit onderdeel worden aanbevelingen voor zowel productenten van RFID als geïnteresseerde bedrijven gedaan. De aanbevelingen zijn als volgt: -

-

-

-

-

-

Aangezien RFID in het overgrote deel een positief resultaat op de omzet en winst heeft, is het lonend RFID zo snel mogelijk in te zetten. Tevens wordt, bij veelvoudige implementatie, RFID meer gemeengoed en daardoor goedkoper. Bij de implementatie van RFID moet een duidelijke strategie geformuleerd woorden betreffende de gewenste aspecten van RFID. Bij het in gebruik hebben van RFID, waarbij veel informatie verzameld wordt en geïnterpreteerd kan worden, dient de ontwerp, productie en logistiek zo in gevuld te worden dat zij met deze informatie de omzet kunnen verhogen. Voor de ontwikkeling van een middelware systeem om RFID optimaal te gebruiken, wordt aangeraden zelf of door een kleine partij de middelware te ontwikkelen. Een ERP product heeft geen baat bij deze ontwikkeling en is over het algemeen duurder. Niet te wachten tot de barcode is uitgefaseerd, maar RFID daarnaast gelijktijdig in te zetten, totdat de barcode is uitgefaseerd. Reden hiervoor is dat zo snel mogelijk geprofiteerd kan worden van de voordelen van de nieuwste technologie (RFID), zonder 100% afhankelijk te zijn van een gehele keten implementatie Voor de 31% van de Nederlands fashion industrie die niet bekend is met RFID, moet een geschikte bron gevonden worden om hun te bereiken. De 69% die wel bekend is met RFID is geïnformeerd op beurzen en door vakliteratuur. Het is van groot belang succesvolle SC pilots en implementaties uit te voeren en hieraan bekendheid te geven. De laatste maar wellicht belangrijkste aanbeveling is het overzichtelijk maken van de kosten van RFID. De meeste bedrijven wachten met implementatie door de verwachte hoge kosten. Door gebruik te maken van een RFID kennis en informatie centrum kan een marketing campagne gestart worden en de kennis van bedrijven verbeterd worden, waarna de vooroordelen van hoge kosten bij implementatie verdwijnen.

41


6.8 Toekomstig onderzoek Uit dit rapport blijk dat enkele dingen in combinatie met implementatie van RFID nog niet helder zijn. Het is raadzaam deze punten verder te onderzoeken. Deze punten van potentieel nader onderzoek zijn: - Onderzoek naar privacy waarborging in combinatie met RFID. Alhoewel de Europese Commissie richtlijnen heeft opgesteld, is nog onbekend in welke mate deze effectief zijn. - Dit rapport heeft RFID bestudeerd van het gezichtpunt van Supply Chain Management. Wensen en voordelen van de consument betreffende RFID zijn hier niet onderzocht. Aanbevolen wordt deze te onderzoeken. - Aangezien nog geen gehele SC keten voorzien is van RFID, is het interessant dit te onderzoeken op het moment dat binnen een gehele SC keten RFID geïmplementeerd is.

42


Bibliografie Boeken - M. Bhuptani en S. Moradpour (2005). RFID field guide; Deploying Radio Frequency Identification Systems. New York: Pearson Education. - Leeman, J.(2007) Supply chain management; Integrale ketenaansturing. Amsterdam: Pearson Education. - Armstrong, G., Kotler, P., J. Saunders en V. Wong (2002). Priciples of Marketing. Harlow: Pearson Education Limited. - P. Verschuren en H. Doorewaard (2000). Het ontwerpen van een onderzoek. Utrecht : Lemma BV. - Gerritsen, S. (2006). Schrijfgids voor economen. Bussum: uitgeverij Coutinho. Artikelen - Schrijver onbekend (2009). Winkelketens; kleding, modeartikelen en textiel. WieWatWaar; in de detail handel, 142-156. - Contact, nummer 8, 2006, ‘B.V. Textielfabrieken H. van Puijenbroek: een uniek traditioneel bedrijf met een moderne eigentijdse visie’. - Agrologistiekmagazine, 2009, impuls voor economie, milieu en werkgelegenheid’, p.38-41. - Martin Althoff (2009). RFID-chips in 25 miljoen kledingstukken. - G.C. Shis (2009). Charmant smbool van kille efficientie. De Volkskrant, 7 september. - Schrijver onbekend (2009). Chips bespieden ons. NRC Handelsblad, 12 augustus. - Schrijver onbekend (2009). Chips in pasjes kan apparatemen doen uitvallen. NRC Handelsblad, 25 juni 2008. - Schrijver onbekend (2009). ‘Rechte op stilte van de chips’ lastig biij digitale streepjescode. NRC Handelsblad, 10 augustus 2009. Internet - Logistiek (2008). Opvallende conclusie uit onderzoek naar fashion supply chain (http://www.logistiek.nl/supply-chain/supply-chainmanagement/nid7111-opvallende-conclusie-uit-onderzoek-naar-fashionsupply-chain.html), 29 mei 2009 - Qurius (2008). Onderzoek: Fashion worstelt met overzicht in supply chain (http://www.qurius.com/nlNL/Microsites/Groothandel/downloads/D ocuments/Publicatie%20%20Fashion%20worstelt%20met%20overzicht%2 0in%20supply%20chain.pdf), 29 mei 2009. - AMFI lectoraat (2003). Demand chain management: understanding the interface between design and marketing (http://www.amfi.hva.nl/lectoraat/index.htm), 9 juni 2009 - Retailing (2003). Prof.dr. Andreas Stockert (http://www.retailing.nl/whats-going-on-in-retailing/sprekers/prof-drandreas-stockert), 9 juni 2009. - RFID platform Nederland (2008). Wat is RFID?

43


-

-

-

-

-

-

(http://www.rfidnederland.nl/index.php?link=RFID), 9 juni 2009. Nieuwsberichten; Vuurvaste RFID tag (http://www.rfidnederland.nl/index.php?link=Nieuws/nieuwsberichten .php&actie=view&id=193), 9 juni 2009. Nieuwsberichten; Aanbeveling van de Europese Commissie over RFID en privacy (http://www.rfidnederland.nl/index.php?link=Nieuws/nieuwsberichten .php&actie=view&id=197), 9 juni 2009. RFID Journal (2009). Get started (http://www.rfidjournal.com/article/gettingstarted), 9 juni 2009. RFID Journal (2009). Charles Vogele Group finds RFID helps it stay competitive (http://www.rfidjournal.com/article/view/4836), 17 december 2009. RFID Journal (2009). Metro Group’s Galeria Kaufhof launches UHF Item level pilot. (http://www.rfidjournal.com/article/articleview/3624/1/1/), 17 december 2009. RFID Journal (2009). Gerry Weber sews in RFID’s benefits. (http://www.rfidjournal.com/article/view/7252), 17 decemeber 2009. RFID Journal (2009). American Apparel makes a blod fashion statement with RFID. (http://www.rfidjournal.com/article/articleview/4018/), 17 december 2009. Avery & Dennison (2009). An RFID solutions case studie. (http://www.ibmd.averydennison.com/solutions/american-apparelrfid.asp), 17 december 2009 RFID Journal (2009). Are RFID’s Benefits to Apparel retailers Real or Hype? (http://www.rfidjournal.com/article/view/5112), 17 december 2009. Yourtechtv (2009). IBM commercial. (http://www.yourtechtv.com/viewVideo.php?video_id=204&title=RFID _IBM_Commercial), 17 december 2009.

Interviews - Dhr. Van Rooij, werkzaam als technische bedrijfkundige bij Nedap, te Groenlo, 13 januari 2009 (telefonische enquete). - Dhr. Hietbrink , werkzaam bij Exact als consultant, te Nijkerk, 17 juni 2009. Scripties - Marzouk, S. (2009), Criminaliteit in de Fashion Retail. - Jegassar, A. (2009), Internationale versus nationale modemerken; onderzoek naar voorkeur van Nederlandse jongeren. - Bahn, Y. (2009), How to stay 2stepzahead - Bindels, A. (2009), Luxe merken en de krediercrisis - Pankras, F. (2009), Made in Amsterdam

44


Bijlagen Bijlage 1; Interview Dhr. Van Rooij Bijlage 2; Richtlijnen van de Europese Commissie Bijlage 3; Exact logistiek beurs Bijlage 4; Scenario telefonische enquête RFID Bijlage 5; Resultaten telefonische enquête RFID

45


Bijlage 1; Interview met Dhr. Van Rooij. Op 13 januari 2010 heb ik Wim van Rooij telefonisch geïnterviewd. Hij werkt als technisch bedrijfkundige bij Nedap, software leverancier te Groenlo. Zij richten zich op het ontwikkelen en leveren van innovatieve en duurzame software oplossingen. Deze oplossingen liggen voornamelijk op het gebied van security, elektronische besturingen, automatisering, beheer en informatiesysteem voor organisaties. Tevens hebben zij in België, Duitsland, Engeland, Frankrijk en Spanje dochter ondernemingen. Het telefonische interview heeft van 9 uur tot en met half 12 geduurd. Om antwoord te krijgen op de vraag hoeveel de implementatie van RFID kost, heeft dhr. Van Rooij het volgende verteld. Wat zijn de kosten van RFID? Tegenwoordig is het zo dat modebedrijven als Zara binnen 3 weken een nieuwe collectie in de winkel hebben. Hierdoor kan er sneller ingespeeld worden op de markt en minder voorraad behouden worden. Sinds de jaren 70 houdt Nedap zich bezig met de ontwikkeling en implementatie van RFID. De bekendste implementaties van RFID zijn bij auto’s en vee. De ROI van RFID is afhankelijk van veel verschillende variabelen. Deze kunnen de volgende zijn: - Wat wil je met het systeem bereiken - Hoe moet het systeem er uit gaan zien - Welke hardware en software is er nodig - Wat is de werkwijze nu (zonder gebruik van RFID) - Organisatorische aspecten - Het opleiden van personeel Behalve deze voorbeelden zijn er nog talloze andere variabelen te noemen. Omdat deze variabelen sterke invloed hebben op de ROI is er geen eenduidige lijn voor te schrijven voor de ROI bij een implementatie van RFID. Uit verschillende cases is bekend dat deze gemiddeld anderhalf jaar is waarbij 2 jaar ook mogelijk is. Onderzoeken hebben labels zonder chips opgeleverd. Deze zijn gemaakt van polymeren, door middel van een plastic die voorgeprogrammeerd wordt. Echte implementaties zijn nog niet gebeurd, wel hebben pilots op hele kleine schaal plaatsgevonden en is het onderzoek nog in volle gang. Deze chips hebben momenteel een maximum van 8 karakters. Daardoor zijn zij nog niet als logistiek middel te gebruiken, maar wel als toegang applicatie. Actieve tags hebben, door de aanwezigheid van een batterij, een verre reikwijdte en een hoge frequentie. Een voorbeeld hiervan is de implementatie van, de internationale parkeer organisatie, Qpark. Zij verschaffen abonnementen waarbij tags ter grootte van ongeveer 10 cm bij 5 cm horen. Deze tags zijn ongeveer 10 euro en kunnen door een reader vanaf 10 m gelezen worden.

46


Veel gebruikte RFID tags voor de retail zijn de passive UHF tags welke ongeveer €0,12 kosten (bij afname van 1 miljoen). De readers hebben meerdere uitgangen en ingangen. Deze uit en ingangen zijn nodig om veel leesgebieden te bereiken. De hoeveelheid uit en ingangen varieert van 1-4 ingangen en 1-4 uitgangen. Kwalitatief goede vaste readers kosten ongeveer €1200. Kwalitatief goede hand readers zijn verkrijgbaar vanaf vanaf €3500 waarbij “alle toeters en bellen die je nodig zou kunnen hebben” aanwezig zijn. Zowel de vaste als handreaders zijn goedkoper op de Aziatische markt te verkrijgen, helaas zijn deze van mindere kwaliteit. Zo zijn in Korea hand reader te verkrijgen van €1200. Middelware/ERP software is te verkrijgen per licentie. Dit betekend dat voor het software product betaald wordt per gebruiker. De definitie van de complexheid van de verbinding is de prijs van middelware systeem. Toonaangevende ERP producenten gaan nu ook hun systemen aanpassen om met RFID om te kunnen gaan. Deze ontwikkelingen zijn niet op artikelniveau maar itemniveau. De reden hiervoor is dat te veel data wordt vergaard door het RFID systeem en de huidige ERP systemen dit niet kunnen verwerken. “De producenten van ERP systemen zijn op zoek naar een gulden midden weg.” De kosten van de middelware hebben twee aspecten. De licentie/software kosten en de kosten voor het instellen van de middelware. Het zelfstandig bouwen van middelware is ook mogelijk, dit zou mogelijk kunnen zijn met “een week of twee zelf programmeren”. Bij het zelfstandig bouwen van de middelware hoeft geen kwaliteitsverschil op te treden. Voorbeeld van een implementatie: een distributie centrum met 30 deuren, 2 vaste readers, 1 of 2 readers met antennes. Welke readers of antennes wil de klant gebruiken? Het programma voor middelware moet specifiek voor de klant worden geproduceerd. Belangrijk hiervoor zijn: welk generatie ERP systeem wordt er gebruikt, wat wil de klant bereiken? Wat wil de klant weten? Nadelen van huidige ERP systemen zijn dat zij de RFID data van bijvoorbeeld 50 producten niet wachter elkaar kunnen plakken als 1 bulk. Deze data kan wel apart worden opgeslagen. Voor de gehele implementatie van RFID in de keten moet het volgende schema gevolgd worden: Testen van RFIDÆ techneuten aan het werk met ERP systeem, wensen klantÆ proefinstallaties of pilots van RFID implementatieÆ resultaten testen waarna besloten wordt in te voerenÆ invoeren RFID in winkels, winkelmagazijn, distributie centrum en eventueel in een eigen supply chainÆ invoeren van RFID bij de kleine retailers. Bekend is dat de RFID tags gestoord kunnen worden door omgevingsfactoren. Wat klopt hiervan? De tags kunnen niet gestoord worden door andere frequenties. Wel kunnen vloeistoffen, metalen en dergelijke problemen met de reikwijdte veroorzaken. Ook is het zo dat de readers tags meerdere malen scannen, maar de software ondervangt dit om fouten is data te voorkomen.

47


Wat denkt u van de privacy kwesties betreffende RFID? Om de privacy te waarborgen moet een raamwerkvoor betreffende privacy bij de implementatie van RFID ontwikkeld worden. Bijvoorbeeld wanneer een artikel verkocht is wordt de RFID onbruikbaar gemaakt. Of wanneer een consument het product niet afrekent, gaat de zoemer af, ook bij een volgend bezoek met de gestolen kleding. Tevens detecteert het RFID systeem vrieszakken die de winkel in komen, zodat beveiligers die tassen dragers in de gaten kunnen houden of zelf de tassen in bewaring kunnen nemen. Ook kan er gezien worden welke producten er gestolen worden/zijn, zodat het voorraadbeheer geen last heeft van deze ontbrekende producten. Wat verwacht u van de toekomst van RFID? De ontwikkelingen bij RFID hebben 12 jaar over de internationale richtlijnen gedaan, wat dat betreft ligt de toekomt van internationale implementaties nog open. De data die door middelware wordt vergaard, wordt volgens van Rooi in de toekomst via de mobiele telefoon beschikbaar. Tevens wordt een reader ontwikkeld die zelf software bezit, waardoor een middelware systeem niet nodig is. De manuren in software ontwikkeling gaan dan drastisch naar beneden. Tevens zijn intelligente spiegels ontwikkeld welke in de toekomst aanbevelingen doen aan de hand van verkoop cijfers of ontwerpers’ suggesties. Een andere mogelijkheid is dat de intelligente spiegels aanbevelingen doen met toestemming van de consument in combinatie van met de klantenkaart en de voorkeuren geregistreerd op deze kaart. De moeilijkheid van deze toepassing is dat niet duidelijk is of consumenten hier behoefte aan hebben. In toekomst verwacht Wim eventueel klantenkaarten in combinatie met RFID tags. Dit kan ervoor zorgen dat de readers de kaart lezen en daarmee het winkelpad getraceerd wordt. Bovendien is bij het volgen van de consument de toestemming van de klant vereist.

48


Bijlage 2; De richtlijnen van de Europese Commissie COMMISSION OF THE EUROPEAN COMMUNITIES Brussels, 12.5.2009 C(2009) 3200 final COMMISSION RECOMMENDATION of 12.5.2009 on the implementation of privacy and data protection principles in applications supported by radio-frequency identification {SEC(2009) 585} {SEC(2009) 586}

COMMISSION RECOMMENDATION of 12.5.2009 on the implementation of privacy and data protection principles in applications supported by radio-frequency identification THE COMMISSION OF THE EUROPEAN COMMUNITIES, Having regard to the Treaty establishing the European Community, and in particular Article 211 thereof, After consulting the European Data Protection Supervisor, Whereas: (1) Radio frequency identification (RFID) marks a new development in the Information Society where objects equipped with micro electronics that can process data automatically will increasingly become an integral part of every day life. (2) RFID is progressively becoming more common, and hence a part of individuals’ lives in a variety of domains such as logistics2, healthcare, public transport, the retail trade, in particular for improved product safety and faster product recalls, entertainment, work, road toll management, luggage management, and travel documents. (3) RFID technology has the potential to become a new motor for growth and jobs and thus make a powerful contribution to the Lisbon Strategy, as it holds great promise in economic terms, where it can bring about new business opportunities, cost reduction and increased efficiency, in particular in tackling counterfeiting and in managing e-waste, hazardous materials, and the recycling of products at their end of life. 2

COM(2007)607 final

49


Bijlage 2; De richtlijnen van de Europese Commissie (4) RFID technology enables the processing of data, including personal data, over short distances without physical contact or visible interaction between the reader or writer and the tag, such that this interaction can happen without the individual concerned being aware of it. (5) RFID applications hold the potential to process data relating to an identified or identifiable natural person, a natural person being identified directly or indirectly. They can process personal data stored on the tag such as a person's name, birth date or address or biometric data or data connecting a specific RFID item number to personal data stored elsewhere in the system. Furthermore, the potential exists for this technology to be used to monitor individuals through their possession of one or more items that contain an RFID item number. (6) Because of its potential to be both ubiquitous and practically invisible, particular attention to privacy and data protection issues is required in the deployment of RFID. Consequently, privacy and information security features should be built into RFID applications before their widespread use (principle of ‘security and privacy-bydesign’). (7) RFID will only be able to deliver its numerous economic and societal benefits if effective measures are in place to safeguard personal data protection, privacy and the associated ethical principles that are central to the debate on public acceptance of RFID. (8) Member States and stakeholders should, especially in this initial phase of RFID implementation, make further efforts to ensure that RFID applications are monitored and the rights and freedoms of individuals are respected. (9) The Commission Communication of 15 March 2007 ‘Radio Frequency Identification (RFID) in Europe: Steps towards a policy framework’3 announced that clarification and guidance would be provided on the data protection and privacy aspects of RFID applications through one or more Commission Recommendations. (10) The rights and obligations concerning the protection of personal data and the free movement of such data, as provided for by Directive 95/46/EC of the European Parliament and of the Council of 24 October 1995 on the protection of individuals with regard to the processing of personal data and on the free movement of such data4 and Directive 2002/58/EC of the European Parliament and of the Council of 12 July 2002 on privacy and electronic communications5 are fully applicable to the use of RFID applications that process personal data. (11) The principles laid down in Directive 1999/5/EC of the European Parliament and of the Council of 9 March 1999 on radio equipment and telecommunications terminal equipment and the mutual recognition of their conformity6 should be applied in the development of RFID applications. 3 4 5 6

COM(2007)96 final

OJ L 281, 23.11.95, pp.31-50. OJ L 201, 31.7.2002, pp. 37-47. OJ L 91, 7.4.1999, pp. 10-28

50


Bijlage 2; De richtlijnen van de Europese Commissie (12) The Opinion of the European Data Protection Supervisor7 provides guidance as to how to handle products that contain tags which are provided to individuals and calls for privacy and security impact assessments to identify and develop ‘best available techniques’ to safeguard the privacy and security of RFID systems. (13) RFID application operators should take all reasonable steps to ensure that data does not relate to an identified or identifiable natural person through any means likely to be used by either the RFID application operator or any other person, unless such data is processed in compliance with the applicable principles and legal rules on data protection. (14) The Commission Communication of 2 May 2007 on ‘Promoting Data Protection by Privacy Enhancing Technologies (PETs)’8 sets out clear actions to achieve the goal of minimising the processing of personal data and using anonymous or pseudonymous data wherever possible by supporting the development of PETs and their use by data controllers and individuals. (15) The Commission Communication of 31 May 2006 ‘A Strategy for a Secure Information Society — Dialogue, partnership and empowerment’9 acknowledges that diversity, openness, interoperability, usability and competition are key drivers for a secure Information Society, highlights the role of Member States and public administrations in improving awareness and in promoting good security practices, and invites private-sector stakeholders to take initiatives to work towards affordable security certification schemes for products, processes and services addressing EUspecific needs, in particular with respect to privacy. (16) The Council Resolution of 22 March 200710 on a strategy for a secure information society in Europe invites Member States to give due attention to the need to prevent and fight new and existing security threats to electronic communications networks. (17) A framework developed at Community level for conducting privacy and data protection impact assessments will ensure that the provisions of this Recommendation are followed coherently across Member States. The development of such framework should build on existing practices and experiences gained in Member States, in third countries and in the work conducted by the European Network and Information Security Agency (ENISA)11. (18) The Commission will ensure the development of guidelines at Community level on information security management for RFID applications, building on existing practices and experiences gained in Member States and third countries. Member States should contribute to that process and encourage private entities and public authorities to participate. 7 8

OJ C 101, 23.4.2008, pp 1-12.

COM(2007)228 final COM(2006)251 final 10 OJ C 68, 24.3.2007, pp. 1–4. 11 Art. 2(1) of OJ L 77, 13.3.2004, pp. 1–11. 9

51


Bijlage 2; De richtlijnen van de Europese Commissie (19) An assessment of the privacy and data protection impacts carried by the operator prior to the implementation of an RFID application will provide the information required for appropriate protective measures. Such measures will need to be monitored and reviewed throughout the lifetime of the RFID application. (20) In the retail trade sector, an assessment of the privacy and data protection impacts of products containing tags which are sold to consumers should provide the necessary information to determine whether there is a likely threat to privacy or the protection of personal data. (21) The use of international standards, such as those developed by the International Organisation for Standardisation (ISO), codes of conduct and best practices which are compliant with the EU regulatory framework can help to manage information security and privacy measures throughout the whole RFID-enabled business process. (22) RFID applications with implications for the general public, such as electronic ticketing in public transport, require appropriate protective measures. RFID applications that affect individuals by processing, for example, biometric identification data or healthrelated data, are especially critical with regard to information security and privacy and therefore require specific attention. (23) Society as a whole needs to be aware of the obligations and rights that are applicable in relation to the use of RFID applications. The parties that deploy the technology therefore have a responsibility to provide individuals with information on the use of these applications. (24) Raising awareness among the public and small and medium-sized enterprises (SMEs) about the features and capabilities of RFID will help allow this technology to fulfil its economic promise while at the same time mitigating the risks of it being used to the detriment of the public interest, thus enhancing its acceptability. (25) The Commission will contribute to the implementation of this Recommendation directly and indirectly by facilitating dialogue and cooperation among stakeholders, in particular through the Competitiveness and Innovation framework Programme (CIP) established by Decision No 1639/2006/EC of the European Parliament and of the Council of 24 October 200612 and Seventh Framework Research Programme (FP7) established by Decision No 1982/2006/EC of the European Parliament and of the Council of 18 December 200613. (26) Research and development on low-cost privacy-enhancing technologies and information security technologies is essential at Community level to promote a wider take-up of these technologies under acceptable conditions. (27) This Recommendation respects the fundamental rights and observes the principles recognised in particular by the Charter of Fundamental Rights of the European Union. In particular, this Recommendation seeks to ensure full respect for private and family life and the protection of personal data. 12 13

OJ L 310, 9.11.2006, pp. 15–40. OJ L 412, 30.12.2006, pp. 1–43

52


Bijlage 2; De richtlijnen van de Europese Commissie HEREBY RECOMMENDS: Scope 1. This Recommendation provides guidance to Member States on the design and operation of RFID applications in a lawful, ethical and socially and politically acceptable way, respecting the right to privacy and ensuring protection of personal data. 2. This Recommendation provides guidance on measures to be taken for the deployment of RFID applications to ensure that national legislation implementing Directives 95/46/EC, 99/5/EC and 2002/58/EC is, where applicable, respected when such applications are deployed. Definitions 3. For the purposes of this Recommendation the definitions set out in Directive 95/46/EC should apply. The following definitions should also apply: (a)‘radio frequency identification’ (RFID) means the use of electromagnetic radiating waves or reactive field coupling in the radio frequency portion of the spectrum to communicate to or from a tag through a variety of modulation and encoding schemes to uniquely read the identity of a radio frequency tag or other data stored on it; (b)‘RFID tag’ or ‘tag’ means either a RFID device having the ability to produce a radio signal or a RFID device which re-couples, backscatters or reflects (depending on the type of device) and modulates a carrier signal received from a reader or writer; (c)‘RFID reader or writer’ or ‘reader’ means a fixed or mobile data capture and identification device using a radio frequency electromagnetic wave or reactive field coupling to stimulate and effect a modulated data response from a tag or group of tags; (d)‘RFID application’ or ‘application’ means an application that processes data through the use of tags and readers, and which is supported by a back-end system and a networked communication infrastructure; (e)‘RFID application operator’ or ‘operator’ means the natural or legal person, public authority, agency, or any other body, which, alone or jointly with others, determines the purposes and means of operating an application, including controllers of personal data using an RFID application; (f)‘information security’ means preservation of the confidentiality, integrity and availability of information; (g)‘monitoring’ means any activity carried out for the purpose of detecting, observing, copying or recording the location, movement, activities or state of an individual. Privacy and data protection impact assessments 4. Member States should ensure that industry, in collaboration with relevant civil society stakeholders, develops a framework for privacy and data protection impact assessments. This framework should be submitted for

53


Bijlage 2; De richtlijnen van de Europese Commissie endorsement to the Article 29 Data Protection Working Party within 12 months from the publication of this Recommendation in the Official Journal of the European Union. 5. Member States should ensure that operators, notwithstanding their other obligations pursuant to Directive 95/46/EC: (a) conduct an assessment of the implications of the application implementation for the protection of personal data and privacy, including whether the application could be used to monitor an individual. The level of detail of the assessment should be appropriate to the privacy risks possibly associated with the application; (b) take appropriate technical and organisational measures to ensure the protection of personal data and privacy; (c) designate a person or group of persons responsible for reviewing the assessments and the continued appropriateness of the technical and organisational measures to ensure the protection of personal data and privacy; (d) make available the assessment to the competent authority at least six weeks before the deployment of the application; (e) once the framework for privacy and data protection impact assessments as set out in point 4 is available, implement the above provisions in accordance with it. Information security 6. Member States should support the Commission in identifying those applications that might raise information security threats with implications for the general public. For such applications, Member States should ensure that operators, together with national competent authorities and civil society organisations, develop new schemes, or apply existing schemes, such as certification or operator self-assessment, in order to demonstrate that an appropriate level of information security and protection of privacy is established in relation to the assessed risks. Information and transparency on RFID use 7. Without prejudice to the obligations of data controllers, in accordance with Directives 95/46/EC and 2002/58/EC, Member States should ensure that operators develop and publish a concise, accurate and easy to understand information policy for each of their applications. The policy should at least include: (a) the identity and address of the operators, (b) the purpose of the application, (c) what data are to be processed by the application, in particular if personal data will be processed, and whether the location of tags will be monitored, (d) a summary of the privacy and data protection impact assessment, (e) the likely privacy risks, if any, relating to the use of tags in the application and the measures that individuals can take to mitigate these risks. 54


Bijlage 2; De richtlijnen van de Europese Commissie 8. Member States should ensure that operators take steps to inform individuals of the presence of readers on the basis of a common European sign, developed by European Standardisation Organisations, with the support of concerned stakeholders. The sign should include the identity of the operator and a point of contact for individuals to obtain the information policy for the application. RFID applications used in the retail trade 9. On the basis of a common European sign, developed by European Standardisation Organisations, with the support of concerned stakeholders, operators should inform individuals of the presence of tags that are placed on or embedded in products. 10. When conducting the privacy and data protection impact assessment as referred to in points 4 and 5, the operator of an application should specifically determine whether tags placed on or embedded in products sold to consumers through retailers who are not operators of that application represent a likely threat to privacy or the protection of personal data. 11. Retailers should deactivate or remove at the point of sale tags used in their application unless consumers, after being informed of the policy referred to in point 7, give their consent to keep tags operational. Deactivation of the tags should be understood as any process that stops those interactions of a tag with its environment which do not require the active involvement of the consumer. Deactivation or removal of tags by the retailer should be done immediately and free-of-charge for the consumer. Consumers should be able to verify that the deactivation or removal is effective. 12. Point 11 should not apply if the privacy and data protection impact assessment concludes that tags that are used in a retail application and would remain operational after the point of sale do not represent a likely threat to privacy or the protection of personal data. Nevertheless, retailers should make available free-of-charge an easy means to, immediately or at a later stage, deactivate or remove these tags. 13. Deactivation or removal of tags should not entail any reduction or termination of the legal obligations of the retailer or manufacturer towards the consumer. 14. Points 11 and 12 should apply only to retailers that are operators. Awareness raising actions 15. Members States, in collaboration with industry, the Commission and other stakeholders, should take appropriate measures to inform and raise awareness among public authorities and companies, in particular SMEs, of the potential benefits and risks associated with the use of RFID technology. Specific attention should be given to information security and privacy aspects. 16. Member States, in collaboration with industry, civil society associations, the Commission and other relevant stakeholders, should identify and provide examples of good practice in the implementation of RFID applications to inform and raise awareness among the general public. They should also take appropriate measures, such as large-scale pilot projects, to increase public awareness of RFID technology, its benefits, risks and implications of use, as a 55


Bijlage 2; De richtlijnen van de Europese Commissie prerequisite for wider take-up of this technology. Research and Development 17. Member States should cooperate with industry, relevant civil society stakeholders and the Commission to stimulate and support the introduction of the ‘security and privacy by design’ principle at an early stage in the development of RFID applications. Follow-up 18. Member States should take all necessary measures to bring this Recommendation to the attention of all stakeholders which are involved in the design and operation of RFID applications within the Community. 19. Member States should inform the Commission at the latest 24 months following the publication of this Recommendation in the Official Journal of the European Union of action taken in response to this Recommendation. 20. Within three years from the publication of this Recommendation in the Official Journal of the European Union, the Commission will provide a report on the implementation of this Recommendation, its effectiveness and its impact on operators and consumers, in particular as regards the measures recommended in points 9 to 14.

Addressees 21. This Recommendation is addressed to the Member States. Done at Brussels, 12.5.2009. For the Commission Viviane REDING Member of the Commission

56


Bijlage 3; Exact logistiek beurs Nieuwsbrief van Exact:

Exact Logistiek Event 2009 zeer positief onthaald Het Exact Logistiek Event was in navolging van afgelopen jaren wederom een groot succes en trok ruim 300 bezoekers! Het event vond plaats op woensdag 17 juni in Hart van Holland te Nijkerk en werd enthousiast ontvangen door bezoekers, standhouders en medewerkers. De dag werd geopend door Piet van Vugt, gevolgd door WMS specialist Jeroen van den Berg. Gedurende de dag konden bezoekers diverse parallelsessies & trainingen bijwonen welke werden verzorgd door medewerkers van Exact Easy Access, Exact Software en partners. Nieuw dit jaar was de workshop Pick-IT, bezoekers konden onder leiding van ervaren Pick-IT specialisten zelf een orderpick proces doorlopen. Ondanks de eerste keer dat deze workshop werd gegeven op het Logistiek Event, moest er een extra sessie worden ingelast vanwege de grote drukte. Ook nieuw dit jaar was het referentenplein, waar zes referent klanten van Exact Easy Access vertegenwoordigd waren. Bezoekers kregen de kans om met hen in gesprek gaan over de diverse mogelijkheden & ervaringen rondom de oplossingen van Exact. In de pauzes en tijdens de lunch waren bezoekers in de gelegenheid de informatiemarkt te bezoeken, waar veel partners een stand hadden. Interview op de beurs: Gedurende deze beurs heb ik veel geleerd over RFID. Niet alleen de toepassingen, maar ook de specifieke kennis en implementaties van de ERP systemen van Exact. Zo heeft dhr. Hietbrink van Exact mij uitgelegd hoe hun systeem werkt. Door middel van een gedeeld netwerk, tussen alle bedrijfsprocessen van de supply chain van 1 bedrijf, wordt informatie verspreidt. Via dit netwerk kunnen de verschillende partijen inzicht krijgen in de collectie, verkoopcijfers etc. Teven kan door de directie besloten worden wie welke informatie kan zien. Zo kan een producent niet zien bij welke andere producten nog meer geproduceerd wordt. Een ander groot voordeel van het Exact systeem is dat ontwerp documenten voor de product automatisch vertaald worden. Een ontwerpafdeling kan direct veranderingen toepassen en een producent krijgt deze informatie direct door. Deze ERP oplossing kan een goede stimulans zijn voor de pull stratgie.

57


Bijlage 4; Scenario telefonische enquête RFID Goede morgen/middag, U spreekt met karlijn Wen, ik ben student aan Amsterdam Fashion Institute. (Ik heb uw nummer verkregen van mijn begeleider, dhr. Jordaan docent aan het AMFI) Voor mijn afstudeerscriptie ben ik bezig met een zeer korte telefonische enquête betreffende RFID. Zou ik hiervoor een paar minuten van uw tijd mogen? Indien ze nu niet willen meewerken vragen of ik iemand anders mag bellen of op een later moment. Ten eerste wil ik u verzekeren dat de antwoorden anoniem verwerkt zullen worden. Zo meteen zal ik u een paar vragen stellen, als u hier kort en bondig antwoord op wilt geven. 1)

Bent u bekend met RFID? Ja Æ door naar vraag 2. Nee Æ uitleg over RFID

RFID staat voor Radio Frequence Identification. Deze technologie maakt gebruik van radio golven en wordt reeds toegepast in de auto beveiliging, toegangspassen, klantenkaarten enzovoorts. Voor de fashion industrie houdt het in dat er tags ontwikkeld zijn die de barcode vervangen. Vooral in de food industrie worden deze chips steeds vaker gebruikt. De tags kunnen op producten geplakt worden, op de verpakking, of zelfs verweven in labels. Deze vorm van taging heeft echter meer voordelen dan de barcode. Zo zijn niet alleen de product informatie (de productie plaats, artikel nummer, prijs, etc) opgeslagen, ook het traceren van producten en de preventie van diefstal (vooral als ze verweven zijn met de labels) zijn grote voordelen. Het systeem waarbij RFID centraal staat, zorgt voor een enorme ontwikkeling in de supply chain. Data is ‘real time’ aanwezig en dit zorgt voor o.a.: beter zicht op bulk inhoud in productie of verzending, snellere doorgang bij de douane, makkelijkere en betere voorraad beheersing en dus kosten besparing. Tevens wordt er momenteel onderzoeken gedaan naar de auteursrechtelijke bescherming van fashion designs d.m.v. RFID. Heeft u nog vragen? Dan wil ik u hartelijk bedanken voor uw medewerking en rest mij nog te vragen of u geïnformeerd wil worden over de uitkomst van dit onderzoek? Nogmaals bedankt voor uw deelname en ik wens u een prettige dag verder. 2)

Waar kent u RFID van?

3)

Wat zijn volgens u de belangrijkste nadelen van implementatie van RFID?

4)

Wat zijn volgens u de belangrijkste voordelen van implementatie van RFID?

5)

Bent u binnen uw bedrijf bezig met het implementeren van RFID? Ja Æ naar vraag 6. Nee Æ naar vraag 8.

6)

Gaat het om een proef of daadwerkelijke implementatie?

58


7)

Sinds wanneer bent u bezig met de proef/implementatie? En wanneer denkt u het af te ronden?

8)

(alleen te beantwoorden na het antwoord Nee bij vraag 5) Verwacht u in de toekomst de stap naar RFID te maken?

Dan wil ik u hartelijk bedanken voor uw medewerking en rest mij nog te vragen of u geïnformeerd wil worden over de uitkomst van dit onderzoek? Nogmaals bedankt voor uw deelname en ik wens u een prettige dag verder.

59


Bijlage 5; Resultaten telefonische enquête RFID Vraag 1) Wilt u medewerking verlenen aan dit onderzoek? A Niet bereikbaar B Nee, willen strategische belangen niet vrijgeven C Nee, hebben geen tijd D Ja Totaal

8 15% 6 12% 2 4% 36 69% 52 100%

Vraag 2) Bent u bekend met RFID? A Nee - einde enquete B Ja C Buitenlandse moederonderneming beslist alles Totaal

8 22% 25 69% 3 8% 36 100%

Vraag 3) Waar kent u RFID van? Meerder antwoorden (MA) mogelijk A Beurzen 10 40% B Vakliteratuur 17 68% C Pilots bijv. Selexys of Gerry weber 8 32% D Pilot vorige werknemer 1 4% E Implementatie bij eigen bedrijf 3 12% Totaal 25 100% Vraag 4) Wat is het belangrijkste nadeel om RFID te implementeren?MA A Kosten 24 96% B Tags/ systeem zijn nog niet proof 6 24% C Privacy/deactivatie 4 16% D Economische crisis 14 56% E Implementatie in gehele bedrijfsketen 11 44% F Zijn een inkoop coorperatie, merkproducenten leveren aan retail 2 8% G Geen standaarden in RFID 2 8% Totaal 25 100% Vraag 5) Wat is het belangrijkste voordeel bij implementatie van RFID? MA A EAS 6 24% B Voorraad beheer 11 44% C Makkelijker produceren, verre oosten 4 16% D Real time data 13 52% E Track & trace 2 8% F Personeelskosten in de winkel gaan naar beneden 2 8% Totaal 25 100%

Vraag 6) Bent u bezig met de implementatie van RFID? A Ja 60

3

12%


B

Nee -einde enquete Totaal

Vraag 7) Gaat het om een proef of daadwerkelijke implementatie? En sinds wanneer? Wanneer is het afgerond? A proef begonnen in Q2 2008, geindigd in Q2 2009 B implementatie begonnen in Q1 2009 Totaal 8) Verwacht u in de toekomst, +- 5 jaar, RFID te gaan gebruiken? A Ja B

Nee Totaal

22 88% 25 100%

2 67% 1 33% 3 100%

12

55%

10 45% 22 100%

61

RFID in de fashion industrie

Recommend Documents