Vierhonderd extra kamers aan Bornsesteeg
‘The US backed out again’
De mooiste proefschriften van 2010
Idealis en universiteit gaan samen woningnood onder studenten te lijf | p.7 |
Pier Vellinga on the Cancun treaty. | p.11 |
Jury roemt fantasierijke vernieuwingen promovendi | p.14 |
RESOURCE Voor studenten en medewerkers van Wageningen UR
nr. 9 – 16 december 2010 – 5e jaargang
Enquête Wageningse studenten
Wie heeft er nog idealen? 5,5 op de idealistische meetlat Klimaat belangrijker dan mensenrechten
2 >>
liefdewerk
>> LEO + KERSTSTUK Leo Slingerland, onderzoeksassistent PPO Bomen-bollen in Lisse
‘Eenvoudig en strak, zonder toeters en bellen’ Op het uitje na is het de populairste personeelsavond bij PPO in Lisse: kerststukjes maken. Aan de hand van Leo Slingerland, een meester op dit gebied. Met groen uit eigen kweek. Wel zestig verschillende soorten, schat Slingerland. Maar let op: eenvoud is de kracht. ‘Eén glimmend balletje kan nog net. En een kaarsje natuurlijk. De mensen staan altijd weer verbaasd dat je met zo weinig materiaal zo’n uitstraling creëert.’ RK / Foto: Guy Ackermans
‘CLEAN LINES AND NOT TOO MANY TRAPPINGS’ Apart from an outing, the most popular staff activity at PPO in Lisse is making Christmas decorations under the guidance of Leo Slingerland, research assistant at the trees & bulbs research institute. He is a master of the art. He uses greenery from the institute’s own nursery, about sixty different kinds apparently. But the trick is to keep it simple, says Leo. ‘One shiny bauble is just about acceptable. And a candle of course. People are always amazed at the effect you can create with so little material.’
RESOURCE — 16 december 2010
ILLUSTRATIE COVER: MIESJEL VAN GERWEN
>>INHOUD nr. 9 – 5e jaargang
>> 8
>>
VICI-BEURS Econoom Erwin Bulte: ‘Ontwikkelingsprojecten zijn nooit eerder als experiment opgezet.’
NIEUWSQUIZ 2010 Waarom gingen studenten ook al weer naakt fietsen? En wie won de insecten-snackverkiezing?
2 Liefdewerk kerststuk EN VERDER 4 Nieuws & opinie 8 Wetenschap 11 Post 12 Nieuwsquiz 14 Coverprijs 16 Beeld tamme zwijnen 18 Het pacifisme voorbij 24 Student 29 Puzzel 30 Go/no go 31 Advertenties 32 Typical Dutch multifunctional farms
12
24
DE BAVIAANSKLOOF Bedreigd natuurgebied in Zuid-Afrika is grootleverancier van Wageningse stageplekken.
EEN VIJF-EN-EEN-HALF Valt dat even tegen. Op een schaal van 1 tot 10 geeft de Wageningse student zich een 5,5 als het om idealisme gaat. Geen materialistische hork, maar duidelijk ook geen wereldverbeteraar. Het Delftse universiteitsblad heeft dezelfde enquête afgenomen en daaruit blijkt: wij zijn net zo zakelijk als die techneuten. Dat is toch wel eens anders geweest. Dertig jaar geleden ging de Wageningse Studenten Organisatie de straat op om haar sympathie te betuigen met de onderdrukte mijnwerkers in Spanje. Nu demonstreren studenten nauwelijks. En als ze, zoals vorige week, massaal de straat op gaan, is voor eigen belangen. Zien we hier de uitwassen van het individualisme? Of heeft het naïeve idealisme plaatsgemaakt voor een nuchterder aanpak? Iets om over na te denken tijdens de kerst. Fijne dagen! Gaby van Caulil PS: Resource is er voorlopig alleen online, het volgende blad verschijnt op 13 januari.
IDEALISM SCORE: 5.5
The full story? resource.wur.nl/en
>>
Disappointing, says Gaby. Wageningen students are only marginally idealistic and no more so than the technicians of Delft. What happened to the good old days when
Wageningen students took to the streets in solidarity with the oppressed miners in Spain? Now they rarely demonstrate – and if they do it’s to defend their own interests. Is this the era of individ-
ualism at work, or just a useful dose of pragmatism? Food for thought over Christmas. Have a good one! P.S. Resource is online only until 13 January.
16 december 2010 — RESOURCE
4 >> nieuws
BOTSING TUSSEN DIRECTIE EN MEDEZEGGENSCHAP VHL ð 'LUHFWLHHQPHGH]HJJHQVFKDS 9+/QDDUPHGLDWRU ð 5DDGYDQ%HVWXXUè6QHOXLWGH LPSDVVHNRPHQé
De directie en de medezeggenschapsraad van Van Hall Larenstein gaan onder leiding van een mediator proberen hun gehavende relatie te herstellen. Dat is de uitkomst van een gesprek dat de twee partijen op vrijdag 10 december voerden met bestuursvoorzitter van Aalt Dijkhuizen. Eerder die week had de directie van VHL de medezeggenschapsraad laten weten het vaste overleg voorlopig op te schorten. De directie had zich onder meer gestoord aan de formuleringen in enkele
brieven van de medezeggenschapsraad over de concernheffing en over de plannen om in Wageningen een opleiding diermanagement te beginnen. De medezeggenschapsraad Larenstein reageerde ontsteld op het directiebesluit. Voorzitter Dennis de Jager liet Resource weten dat de directie ‘geen feeling heeft met de hogeschool.’ GOEDE WIL Na het gesprek met Dijkhuizen zijn beide partijen echter weer dichter bij elkaar gekomen, zo meldt Hans Bezuijen, voorzitter van de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad. ‘Om onze goede wil te tonen, hebben we ingestemd met de wens van de directie om gesprekken te voeren met een
,1'(&$5$9$1%,-0,19,-)%LMJHEUHNDDQHHQ NDPHUELYDNNHUHQRSFDPSLQJ'H:LHOHUEDDQQRJ WLHQWDOOHQVWXGHQWHQLQHHQFDUDYDQæRRNELMYLMI JUDGHQYRUVW(HQYDQKHQLV6HOPD=HEHVORRWSDV
mediator’, verduidelijkt Bezuijen. Hij benadrukt wel het belang van de inhoudelijke vraagstukken die er liggen. Bovendien vindt hij dat
è-HNDQLQGHZDQGHOJDQJHQ PDNNHOLMNLHWVURHSHQ PDDURSKHWPRPHQWGDWMH RYHUOHJZLOWEOLMYHQYRHUHQ JHOGHQHUDQGHUHUHJHOVé de reguliere vergaderingen gewoon door zouden kunnen gaan. ‘De medezeggenschapsraad vindt het onverantwoord en onnodig om het overleg op te schorten. Er lopen ook twee reorganisaties.’ EENSGEZINDHEID Van een verschil van inzicht tussen de medezeggenschapsraad in Velp en Wageningen en die in Leeuwar-
WZHHZHNHQYRRUKHWEHJLQYDQKHWFROOHJHMDDULQ :DJHQLQJHQWHJDDQVWXGHUHQ'DDUGRRUKHHIW]H ZHLQLJLQVFKULMIWLMGRSJHERXZGELM,GHDOLV6HOPD YHUZDFKWQRJWRWPDDUWRSGHFDPSLQJWHPRHWHQ
MEDIATION AT VHL The management and the participational council at VHL have agreed to work with a mediator to resolve the conflict that led the management to break off talks.
EOLMYHQ5HVRXUFHPDDNWHHHQYLGHRYDQHHQQDFKWMHORJHUHQELM6HOPD+HWŊOPSMHVWDDWRSUHVRXUFH wur.nl. 10IRWRéVVWLOOXLWŊOPSMH
visit to students surviving freezing temperatures on a Wageningen campsite. That put the chill back into ‘chilling out’. The film can be seen at resource.wur.nl.
COMMON ROOM The full story? resource.wur.nl/en
RESOURCE — 16 december 2010
COLD COMFORT Resource journalists filmed their
den is volgens Bezuijen geen sprake. ‘Er is een grote mate van eensgezindheid.’ Wel neemt Bezuijen afstand van de kritiek van De Jager. Bezuijen: ‘We moeten nu voorzichtig opereren. Een individuele medewerker kan in de wandelgangen makkelijk iets roepen, maar op het moment dat je overleg wilt blijven voeren, gelden er andere regels.’ De raad van bestuur laat weten blij te zijn dat de medezeggenschapsraad afstand neemt van de scherpe kritiek die is geuit. ‘We moeten in januari zo snel mogelijk aan de slag om uit de impasse te komen. Er staat veel te gebeuren en we moeten met volle kracht vooruit’, aldus woordvoerAB der Simon Vink.
Marten Scheffer’s dream of a common room where academics can
generate ideas is to come true: in the west wing on campus. The ‘lounge’ will also be used to display Wageningen’s wares to business partners. Sounds good, says Scheffer, but he hopes it won’t be too glitzy. Battered sofas and a cosy fire were what he had in mind. Oxbridge on the Rhine.
nieuws << 5
NIEUWE LOUNGERUIMTE OP DE CAMPUS ð 6FKHʼnHUVèV\PSRVLRQéZRUGW èXLWKDQJERUGYRRUGHFDPSXVé ð 3OHNYRRURQYHUZDFKWHLGHHQ
De campus krijgt een nieuwe academische ontmoetingsplek, in hetzelfde gebouw als het Restaurant van de Toekomst. Het project komt voort uit een idee dat ecoloog
Marten Scheffer opperde tijdens de diesviering eerder dit jaar. Volgens hem heeft de universiteit een informele plek nodig waar academici op onverwachte ideeën kunnen komen, een ‘symposion’. Die plek gaat er nu komen, zij het aangekleed met enkele ‘nuttige’ ruimtes zoals een vergaderzaal en een debatzaal. Maar ook Scheffers loungeruimte, met onder meer
banken en kleine cabines, staat ingetekend. ‘Het wordt een ontmoetingsruimte voor wetenschappers, bedrijfsleven én overheid’, vertelt Ab Groen, die betrokken is bij de uitwerking. ‘Een uithangbord voor de campus en Food Valley waarmee we aan de markt laten zien wat we in huis hebben.’ Scheffer is enthousiast. ‘Als be-
drijfsleven en overheid mee willen doen, is dat winst. Alleen moet dat niet leiden tot een strakke inrichting met glas en design-meubelen. Als de ondernemers en ambtenaren ook op een hangmatje bij een houtvuur of op meubels van de kringloopwinkel willen zitten, dan lijkt me dat prima.’ De oplevering is gepland op *Y& 1 januari 2012.
NRUW >> LISA SCHWARZIN
%HVWHGRFHQWLVVWXGHQW De Duitse Lisa Schwarzin is door studenten verkozen tot beste docent in 2011. Schwarzin studeert nog, Leisure Tourism and Environment. Daarnaast verzorgde ze samen met Arjen Wals het vak Applied Environmental Education and Communication en kreeg de hoogste beoordeling. Haar onderwijsbonus bedraagt twintigduizend euro. Ze ontwikkelt momenteel een minor op basis van een nieuwe leermethode, transformative teaching geheten. In totaal deelt de Raad van Bestuur een miljoen euro aan onderwijsbonussen uit. Ook de 25 best beoordeelde vakken krijgen een extraatje. De leerstoelgroep Landdyna-
miek krijgt hier de hoogste gratificatie: 76 duizend euro voor drie vakken. AS
>>KEUZEGIDS
:DJHQLQJHQZ««URS Voor het zesde jaar op rij komt Wageningen Universiteit als beste uit de bus bij de Keuzegids voor wo-bacheloropleidingen. De universiteit krijgt 69 van de 100 punten, op de voet gevolgd door Maastricht met 66 punten. Onderaan de ranglijst staat de Vrije Universiteit met 55 punten. Per opleiding weegt de gids onder meer contacturen, groepsgrootte en studentoordelen over de inhoud, docenten en voorzieningen. HOP/AB
>>OPERATION CLEAN DESK
*HHQèQLHXZZHUNHQéYRRUEHVWXXU Het Bestuurscentrum gaat na de verhuizing naar Atlas voorlopig nog niet Nieuw Werken. Het gebouw is er op dit moment nog niet geschikt voor. Maar daarmee is Het Nieuwe Werken (HNW) nog niet van de baan. Het Facilitair Bedrijf gaat kijken wat er moet gebeuren om HNW wel mogelijk te maken. In verband met de krappe ruimte in Atlas worden aspecten van HNW wel doorgevoerd. Meest in het oog springend is de clean desk policy. Schone bureaus moet het mogelijk maken om werkplekken flexibel te gebruiken. RK
LEFT-WING HOBBY 2010 was the international year of biodiversity, but we do not have much to show for it, says Joop Schaminee. He lines up a few sobering facts on biodiversity, such as the near extinction of the wild tiger. Meanwhile the Dutch government is ditching the ‘left-wing hobby’ of nature conservation. So Joop is sceptical about the European targets set for 2020.
LQEULHI BEST TEACHER >> according to a Wageningen student poll, is Lisa Schwarzin, herself still a student. WAGENINGEN TOP >> in the Dutch Bachelor’s degree guide for 6th time in a row. CLEAN DESK POLICY >> starts when WUR head office moves to Atlas.
SCHAMINÉE << %LRGLYHUVLWHLW De klimaattop van Kopenhagen, nu precies een jaar geleden, is uitgelopen op een faliekante mislukking. Dat is volop uitgemeten in de pers en bij een breed publiek bekend. Aan een ander groot falen is veel minder ruchtbaarheid gegeven: Focus 2010. Het doel was de dramatische achteruitgang van de biodiversiteit een halt toe te roepen. Het jaar 2010 was daarom internationaal uitgeroepen tot het jaar van de biodiversiteit. Het jaar van de biodiversiteit. Het had een jubeljaar moeten worden, maar als we de feiten op een rij zetten, valt er weinig te jubelen. De berichten zijn allemaal even somber. De voorbije 25 jaar nam het aantal soorten in de wereld met meer dan 15 procent af, terwijl het aantal bedreigde planten en dieren met zeker 50 procent toenam. Dat in de periode 20072008 in de Braziliaanse Amazone ‘nog maar’ 1,3 miljoen hectare bos is gekapt, wordt als een succes gezien. Als geen maatregelen worden genomen, zal binnen 12 jaar de tijger in het wild zijn uitgestorven. Ik heb het hier niet over een bruingestippelde mineervlinder, maar over de tijger. Die staat in het rijtje van ijsbeer, olifant en nijlpaard. Het draagvlak voor natuur in eigen land is dit jaar eerder kleiner geworden dan toegenomen. Samen met cultuur is natuur als een linkse hobby weggezet. En voor hobby’s is in deze tijd van bezuinigen geen geld. De focus voor het behalen van de biodiversiteitsdoelen is verlegd naar 2020 met Nagoya als ijkpunt. Door de Europese Unie zijn nieuwe strategieen bedacht om de waardevolle natuur op aarde te beschermen. Countdown 2020: ik houd mijn hart vast. -RRS6FKDPLQ«H
16 december 2010 — RESOURCE
6 >> nieuws
ð 1LHXZFRQWUDFWJDUDQGHHUWZLQGHQHUJLH ð 'HHOVWURRPPRJHOLMNYDQHLJHQPROHQV
Als het vuurwerk losbarst, klokslag twaalf uur op oudjaarsavond, schakelt Wageningen UR over op groene stroom. Daar zien of merken we overigens niks van, legt energie-inkoper Harry Kester uit. De lampen branden niet feller, de computers werken niet sneller. Goedkoper is het ook al niet: per kilowattuur wordt de stroom zelfs een paar procent duurder. Maar het is wel groene stroom. Met de overstap zet Wageningen UR een reuzenstap op weg naar een duurzamer bedrijfsvoering. Op dit moment komt de stroom nog van Essent. Maar met ingang van 1 januari neemt E. ON Benelux het stokje over. Dit bedrijf won de aanbesteding die eerder dit jaar plaatsvond. E. ON Benelux levert volgens Kester ‘gegarandeerd’ windenergie. EIGEN STROOM Van alle mogelijke vormen van duurzame energie is volgens Kester bewust gekozen voor wind. ‘Daarmee leggen we een relatie tussen de ener-
gie die we kopen en die we zelf maken.’ Kester doelt op de drie windmolenparken van Wageningen UR in Lelystad waarvan hij de beheerder is. Het toeval wil dat Wageningen UR vrijwel evenveel stroom verbruikt als de 26 eigen windmolens in Lelystad opwekken: 70 miljoen kWh per jaar, bij een goed windjaar. In principe kan de instelling zich dus zelf bedruipen. Maar zo werkt het niet, legt Kester uit: ‘Dan moet je een kabel leggen en beheren tussen Wageningen en Lelystad, maar dat is veel te duur.’ Fysiek is er geen verschil tussen grijze en groene stroom. Het verschil is administratief. E.ON Benelux garandeert volgens Kester dat de stroom die Wageningen UR gebruikt als windenergie wordt ingekocht. Dat gebeurt via zogeheten Garanties van Oorsprong. Dat vermindert het aandeel grijze stroom dat wordt opgewekt en dus de uitstoot van CO2. Of E.ON Benelux windenergie inkoopt van de molens in Lelystad is volgens Kester niet bekend. Tussen aanbieder en consument zit een ingewikkelde tussenhandel. Desondanks is het niet uitgesloten dat een deel van de fysiek gebruikte stroom in Wageningen afkomstig is van de eigen windmolens. RK
FOTO: GUY ACKERMANS
WAGENINGEN UR GAAT VOOR DE WIND
:DJHQLQJHQ85SURGXFHHUWHQHUJLHLQ/HO\VWDG
MEDEWERKERS ZOEKEN MET FACEBOOK ð 1LHXZHZHUYLQJ,PDUHVULFKW ]LFKRSVRFLDOHQHWZHUNHQ
Personeelsadvertenties in kranten zijn uit. Welke jongere heeft immers nog een abonnement op een krant, vraagt Imares-woordvoerder Hans Bothe zich hardop af. ‘Jongeren hebben weinig affiniteit met kranten. Ze halen het nieuws van internet.’ En dus gooit Imares het, op zoek naar achttien nieuwe me-
dewerkers, over een andere boeg. Het personeel vist actief in de eigen sociale netwerken naar nieuwe collega’s. Op LinkedIn dus, Facebook, twitter, Youtube of in welk netwerk dan ook waar de ruim 220 Imares-mensen actief zijn. MODELMEDEWERKERS De nieuwe wervingscampagne is afgelopen week van start gegaan. Baanzoekers worden via de berichtjes in de ‘social media’ opmerkzaam gemaakt op de baanmogelijkheden
... AND A GREEN NEW YEAR
The full story? resource.wur.nl/en
RESOURCE — 16 december 2010
bij Imares. Geïnteresseerde kandidaten worden naar een nieuwe webpagina (www.werkenbijimares. nl) gesluisd, waar drie ‘model’-medewerkers vertellen over Imares en het werken bij de organisatie. Het zijn hoogleraar toxicologie Tinka Murk en de onderzoekers Sander Glorius en Lorna Teal. Voor meer beeld over het werk bij Imares kan worden doorgelinkt naar de speciale Youtube-pagina (www.youtube. com/wageningenimares) waar zo’n veertig filmpjes staan.
Nieuw in de werving is ook het gebruik van profielen. Imares adverteert geen vastomlijnde banen, maar zoekt mensen die aan een bepaald profiel voldoen. ‘De profielen beschrijven het type werk dat we doen en het soort medewerker dit daar qua karakter, kennis en ambitie bij past.’ Bothe verwacht veel van de nieuwe werving, die maar een fractie kost van traditionele personeelsadvertenties. De eerste week heeft al 85 sollicitaties opgeleverd. RK
-2%ɺ+817,1*"75<)$&(%22.
profile of the kind of person wanted. The method is cheap, and has brought in 85 applications in one week.
As the fireworks welcome the new Advertising jobs in newspapers is year, Wageningen UR goes over on to its way out, says Imares green wind energy, to be supplied spokesman Hans Bothe. The way to by E.ON Benelux. As it happens,go now is Facebook and other soWageningen UR’s own 26 wind turcial media. This is how Imares is bines produce about the amountrecruiting, of with links to a website energy it uses itself. It may evenand Youtube page. Also new: use some of its own power. there’s no job description but a
CAUGHT ON CAMERA Forest and Nature Management students Christoph Janzing and Stefan Sand hit the headlines
nieuws << 7
‘WE HOORDEN EEN KNOR’
Hoe zijn jullie in de media terechtgekomen? ‘Nadat we ons filmpje op YouTube hadden gezet schreef de boswachter een persbericht. Eerst gebeurde er niks, maar anderhalve week later stonden we opeens op NOS headlines. Daarna volgden het AD, de Gelderlander en via het ANP een heleboel andere media. De Telegraaf belde ook, maar die verslaggever wilde per se horen dat de zwijntjes door een fietstunnel onder de A12 waren gelopen. Volgens mij hebben we die krant niet gehaald.’ Missie geslaagd? ‘Nou, eigenlijk wilden we naar Turkije om een Perzisch luipaard te filmen. Die zijn ontzettend zeldzaam, dus het is een megaproject. Maar daarvoor moeten we eerst ervaring opdoen met cameravallen. Dit was eigenlijk alleen maar een oefening. NM
ILLUSTRATIE: KITO
:LH"Christoph Janzing :DW"Vijfdejaars student Bos- en Natuurbeheer :DDURP"Haalde NOS Headlines toen hij samen met studiegenoot Stefan Sand en een geheime camera aantoonde dat er weer wilde zwijnen voorkomen op de Utrechtse Heuvelrug.
Hoe hebben jullie de zwijnen gevonden? ‘Tijdens een verkenningstocht zagen we een zwarte schim de bramen in schieten en we hoorden een knor. Toen zijn we gericht gaan zoeken naar zwijnensporen zoals haar en etensresten. Daar hebben we de camera in de buurt geplaatst. Een week later stonden er twee zwijnen op.’
with their footage of wild boar, caught by setting up camera traps in the forest. This was just a trial run: their aim is to film the rare Persian leopard in Turkey.
pus. The student council welcomes the plans and hopes the town council will play ball.
BUILDING PLANS
Minister Maxime Verhagen: ‘Wageningen UR:...our own Harvard for agriculture and horticulture...’
QUOTE Wageningen university and Idealis are hatching plans to build 400 new student rooms on the Bornsesteeg near the cam-
02*(/,-..$0(56 OP DE CAMPUS
ð 8QLYHUVLWHLWYHUNRRSWJURQGDDQ%RUQVHVWHHJ ð ,GHDOLVZLOHUYLHUKRQGHUGVWXGHQWHQNDPHUVERXZHQ Idealis en de Wageningse universiteit zien mogelijkheden om op langere termijn de woningnood onder studenten te lenigen. En wel aan de Bornsesteeg, tussen de Nijenoord Allee en de campus. ‘Links en rechts van de Bornsesteeg liggen twee zeer kansrijke locaties’, zegt Hans van Medenbach, de directeur van Idealis. ‘We zouden daar woonruimte voor 350 tot 400 studenten kunnen realiseren.’ De universiteit bevestigt dat er ‘constructieve gesprekken’worden gevoerd met Idealis. Volgens woordvoerder Simon Vink is de medewerking van de gemeente doorslaggevend. ‘Het is cruciaal of de gemeente woningbouw voor studenten in de buurt van de campus toe wil staan’, verklaart Vink. De gemeente wil de woonbehoefte in Wageningen echter eerst grondig onderzoeken, reageert de Wageningse wethouder wonen, Michiel Uitdehaag. ‘Dat proces vergt helaas tijd, terwijl het probleem urgent is.’ Pessimistisch is de wethouder niet. ‘De komende jaren krijgen specifieke groepen als ouderen en studenten bijzondere aandacht. De druk op huisvesting van gezinnen is inmiddels afgenomen.’ De Studentenraad juicht de plannen toe. ‘Het belangrijkste is dat er huisvesting komt voor de groeiende instroom, zowel op de korte als op de lange termijn’, zegt Martijn Kuller, die namens VeSte in de Studentenraad zit. ‘We zijn blij met alle initiatieven en hopen dat de gemeente die omarmt. Tot nu toe bleven de universiteit, de gemeente en Idealis naar elkaar wijzen. Daar worden studenten de dupe van.’ AB
GEZEGD ‘Kijk naar Wageningen University & Research centre, ons eigen Harvard op land- en tuinbouwgebied, waarin we wereldleiders zijn’ Minister Maxime Verhagen maakt goede sier met Wageningen (Innovation Lecture, Ridderzaal Den Haag, 7 december)
16 december 2010 — RESOURCE
8 >> wetenschap
EXPERIMENTEREN IN AFRIKA Ontwikkelingseconoom Erwin Bulte haalde afgelopen week een Vici-subsidie van NWO binnen. Hij krijgt 1,5 miljoen euro om uit te zoeken welke landbouwprojecten in Afrika werken en waarom. ‘Zonder lering houdt de hulp een keer op.’ We besteden miljarden euro’s aan ontwikkelingsprojecten, zonder dat we weten of dat geld goed is besteed. We weten onvoldoende welke projecten slagen (en welke niet) en wat daar de oorzaken van zijn. Het wordt tijd dat we dat ontwikkelingsgeld effectief gaan uitgeven.
Spreekt hier het nieuwe kabinet-Rutte? Spreekt hier de Wereldbank? Of Erwin Bulte, winnaar van een Vici-subsidie van NWO? Alledrie antwoorden zijn goed. ‘We hebben de tijdgeest mee’, zegt Bulte. ‘Ook ontwikkelingsorganisaties benaderen ons al met de vraag of we kunnen uitzoeken wat de impact is van hun ontwikkelingsprojecten. Je moet een verhaal hebben naar de mensen die de hulp betalen. Laten zien: kijk dit heeft het opgeleverd. Zonder verhaal en lering trekken uit eerdere projecten houdt het een keer op. Bovendien is het moeilijk te accepteren dat veel geld wordt uitgegeven op een manier die weinig effect sorteert.’ Bij de economische ontwikkeling in Afrika speelt de landbouw een cruciale rol, meent Bulte. De
FOTO: GUY ACKERMANS
‘Zonder vertrouwen blijf je als samenleving hangen op een vlooienmarktniveau – gelijk oversteken’
Erwin Bulte: ‘Je moet een verhaal hebben naar de mensen die de hulp betalen.’
econoom gaat de komende jaren uitzoeken wat de invloed van instituties op agrarische ontwikkeling is. Instituties? ‘Instituties zijn de regels die mensen in staat stellen om goede investeringen te doen. Het is een breed concept, het zijn de rules of
WHICH AID WORKS?
The full story? resource.wur.nl/en
RESOURCE — 16 december 2010
This is the question Wageningen development economist Edwin Bulte and his team of researchers will be tackling with the 1.5m euro Vici grant he has won. ‘You have to have a story for the people who are paying for the aid’, says Bulte. ‘Without learning, aid will dry up’.
the game. Zo is het juridisch kader belangrijk. Als het land dat ik bewerk niet van mij is en volgend jaar kan worden opgeëist, dan is het lastig investeren. Dan wil ik een snelle winst maken. Als ik een boertje in de binnenlanden ben, is kunstmest al snel te duur. Door een verbond met andere boeren, waarmee ik samen de aankoop re-
gel, komt kunstmest wel in beeld. Of leidt juist samenwerking met afnemers in de keten tot investeringen en ontwikkeling? Hierover bestaan veel verschillende theorieen. Ik wil weten welke regels belangrijk zijn bij de landbouwontwikkeling en dan de link leggen naar ontwikkelingsprojecten en overheidsbeleid.’
His team will focus on agriculture, which Bulte sees as the key to economic development in Africa. They will work with development organizations such as CARE in countries recovering from civil war, to find out what kinds of agricultural projects have a real impact. Projects will be set up as experi-
ments, with villages randomly allocated to groups receiving aid – or not. Bulte is also interested in the role of trust and institutions in getting economies beyond the ‘fleamarket’ level of barter.
wetenschap << 9
HIGH POTENTIAL Bulte kwam in 2007 als high potential over uit Tilburg. Hij werd hoogleraar Ontwikkelingseconomie en had een Vidi-subsidie op zak. Daarmee onderzocht hij de ‘grondstoffenvloek’: ontwikkelingslanden hebben vanwege burgeroorlog en corruptie meer nadeel dan voordeel van delfstoffen in hun land. Hij begon zijn onderzoek als adept van deze vloek. Vijf jaar later en vijftien artikelen verder is hij een criticus geworden. Hij schreef er over in Science. Vorig jaar werd zijn voorstel voor een Vici nog afgewezen. Dit jaar werd zijn voorstel als excellent beoordeeld. ‘Ik heb er drie weken fulltime aan gewerkt. Het voorstel had nu meer focus en samenhang.’
Hoe kom je daar achter? ‘Onder andere via experimenteel onderzoek. In Liberia gaan we een project doen met de hulporganisatie CARE in 130 dorpen. In de helft van de dorpen doet CARE een interventie, in de andere helft doen we niets. Normaal wacht de hulporganisatie welke dorpen willen meedoen. Wij wijzen de dorpen per loting aan – het moet juist ad random in de proefopzet. Een interventie houdt in dat CARE bijvoorbeeld boerencoöperaties organiseert, zodat er schaalvoordelen ontstaan en de boerenmacht ten opzichte van de handelaar en leveranciers groter wordt. Wij kijken dan of zo’n interventie werkt.’ Ontwikkelingshulp is toch wel vaker onderzocht? ‘Jawel, maar ontwikkelingsprojecten zijn nooit systematisch als experiment opgezet. Dat heb je nodig om rigoureus te kunnen evalueren. Toeval bepaalt bij ons of een dorp meedoet. Dat geeft een veel betrouwbaarder beeld van het gemiddelde succes dan dat een ontwikkelingsorganisatie zijn eigen plan maakt en dorpen zich vrijwillig kunnen aanmelden.’ Meet je ontwikkeling af aan het inkomen of aan het gedrag? ‘We meten de impact via vragenlijstjes,
HAPPY FAMILY? Well at least nobody stormed out and they parted on good terms. Are we talking about a family gathering? No, the Cancún climate summit. It even ended in a treaty, Prof. Pier Vellinga points out, as well as a new fund to help with adaptation in developing countries and technology transfer. Pity the US still won’t put its money where
maar ook via spelletjes om echt geld. In Burundi doen we een proef om het onderlinge vertrouwen van dorpelingen te meten – vertrouwen is een hele belangrijke voorwaarde voor economische ontwikkeling. We geven mensen een envelop met geld. Die mogen ze houden, maar ze mogen het geld ook (deels) weggeven aan andere mensen in het dorp. Wij doen dat voor ze, ze weten niet wie het geld krijgen. Bij weggeven verdrievoudigen we het bedrag. De ander heeft dan, eveneens anoniem, de mogelijkheid om een deel van dat geld terug te geven. Mensen moeten dan nagaan: als ik geld weggeef, krijg ik dan een deel terug van dorpsgenoten?’ Wat levert zo’n spel op? ‘Als markten zich ontwikkelen en mensen commerciëler denken, dan neemt het vertrouwen toe. Eerst zie je vooral vertrouwen in de eigen familie, daarna ontstaat vertrouwen in vreemden. Dat is belangrijk als je bijvoorbeeld iets wilt kopen op krediet. Zonder vertrouwen blijf je als samenleving hangen op een vlooienmarktniveau – gelijk oversteken. Wij onderzoeken welke factoren het onderling vertrouwen verklaren, en eventueel dus bijdragen aan effectievere hulp.’ Met vijf onderzoekers de ontwikkelingshulp verbeteren; is dat niet te ambitieus? ‘In ons eentje maken we niets klaar. We stemmen dit onderzoek af met het onderzoek van het International Food Policy Research Institute (IFPRI) naar instituties en landbouwontwikkeling. Dat project is vele malen groter. Wij focussen ons op Afrikaanse landen die een burgeroorlog achter de rug hebben. Dat zijn er trouwens best veel. Ook haken we aan bij lopende projecten van hulporganisaties, onder andere van de Wereldbank. Ik heb straks vier promovendi in Afrika die de ontwikkeling op dorpsniveau onderzoeken. En dan zoek ik een postdoc die de relatie tussen landbouwontwikkeling en instituties op macroniveau gaat analyseren, en samen met mij de verbanden tussen de micro-studies onderzoekt. Dat moet leiden tot bredere uitspraken over welke interventies in landbouwontwikkeling het inkomen van de boer verhogen.’ Albert Sikkema
its mouth is and agree to cut its CO2 emissions. There’s plenty of work to be done at the next summit to translate the treaty into action. But it’s a start. And the UN family is still on speaking terms.
VISIE << Cancún: richtingenstrijd bedwongen De klimaatconferentie in Cancún is afgesloten met een akkoord, maar zonder harde afspraken van de verschillende landen over het beperken van de uitstoot van CO2. Heeft de conferentie toch nut gehad? Prof. Pier Vellinga, voorzitter van het nationaal onderzoeksprogramma Kennis voor Klimaat: ‘Het goede nieuws is dat het spook van Kopenhagen is bedwongen. Het is gelukt om de zaak bij elkaar te houden, alle landen hebben het akkoord getekend. Na het mislukken van de conferentie vorig jaar in Kopenhagen dreigde het hele VN-proces uit elkaar te spatten door onenigheid over de vraag of het Kyotoprotocol moet worden voortgezet of dat er een nieuw model moet komen, waarin ook grote ontwikkelingslanden gaan meebetalen. Die richtingenstrijd is bedwongen, Japan en Rusland hebben hun verzet tegen verlenging van het Kyotoprotocol opgegeven. Verder is er een organisatie opgezet om een klimaatfonds van 100 miljard dollar van de rijke landen te beheren. Dat geld is voor beter beheer van bossen en aanpassing aan klimaatverandering in ontwikkelingslanden, en voor overdracht van technologie. Maar de zogenaamde emissiekloof blijft bestaan: Iedereen wil de opwarming van de aarde beperken tot twee graden Celsius, maar verschillende landen zijn nog niet bereid zich vast te leggen op de reductie van hun eigen CO2 uitstoot. De VS liet het weer afweten. Het is de bedoeling dat volgend jaar tijdens de klimaatconferentie in Durban wel concrete afspraken worden gemaakt, maar het is de vraag of de VS dan wel iets wil toezeggen. Misschien dat Europa en China dan samen afspraken maken, zonder de VS. Intussen investeerden bedrijven en overheden vorig jaar meer in duurzame energie dan in conventionele energie. Er worden dus wel vorderingen gemaakt, maar niet op het niveau van de VN. Dat is heel jammer, want uit onderzoek blijkt dat als je het tegengaan van klimaatverandering internationaal coördineert, het goedkoper is. Bijvoorbeeld omdat de emissiehandel grootschaliger wordt als ook de VS meedoet. Toch is dat geen reden om niet door te gaan met het internationale spoor. Want uiteindelijk heb je de VN nodig om de voortgang vast te leggen in regels die JT voor iedereen gelden.’
16 december 2010 — RESOURCE
10 >> wetenschap
EERSTE PUBLICATIEPRIJS VOOR WORMENSTUDIE
KOEIEN FOKKEN MET MINDER UIERONTSTEKING ð :DJHQLQJVHRQGHU]RHNHU identificeert antistoffen tegen uierontsteking.
Wormen stimuleren de emissie van lachgas (N2O) in de atmosfeer. Dat effect is al geruime tijd bekend. Maar hoe ze het precies voor elkaar krijgen was tot nu toe niet duidelijk. Wormen produceren zelf namelijk geen lachgas. Masterstudent (Soil Science) Lucas Nebert heeft dat raadsel overtuigend opgelost. Hij kreeg er vorige week de eerste Publicatieprijs voor uitgereikt. Virtueel tenminste; Nebert is al weer terug naar de VS, waar hij vandaan komt. Maar diens begeleider Jan Willems van Groenigen licht het belang van Neberts werk graag toe. STAP VERDER Nebert bekeek wat er gebeurde met plantenresten van maïs in bodems met verschillende soorten wormen. Daarbij maakte hij gebruik van plantenresten gelabeld met 15N, een isotoop van stikstof. Op basis van de verdeling van dit isotoop in de bodem, het vrijkomende lachgas, de wormen zelf en het microbiële bodemleven trok hij zijn conclusies. En die zijn duidelijk: wormen zetten micro-organismen ertoe aan om meer lachgas te produceren. Nebert toonde een verhoogde activiteit aan van denitrificerende enzymen die nitraat en nitriet omzetten in lachgas en stikstofgas.
The full story? resource.wur.nl/en
FOTO: ISIGHT
ð 0\VWHULHX]HUROYDQZRUPHQ bij lachgasemissie ontrafeld. ð :LQQDDUSXEOLFDWLHSULMV ‘slimme en gedreven jongen’.
Wormen veranderen plaatselijk de bodemstructuur
Dit effect van wormen op de microbiële activiteit is nu onomstreden aangetoond, legt Van Groenigen uit. ‘En dat brengt ons een stap verder in het ophelderen van de mechanismen die ten grondslag liggen aan de uitstoot van lachgas door de bodem.’ Het lachgaseffect van wormen komt volgens Van Groenigen door stoffen in het slijmspoor van wormen. Die stoffen beïnvloeden de enzymproductie van bacteriën. Daarnaast is er ook een bodemfysisch effect.
Prijswinnaar Lucas Nebert
Wormen veranderen plaatselijk de bodemstructuur en wormgangen kunnen fungeren als kleine ‘schoorsteentjes’ die de uitwisseling van gassen met de omgeving makkelijker maken. TERECHTE WINNAAR De Publicatieprijs van het Wagenings Universiteits Fonds wordt dit jaar voor het eerst toegekend. De prijs is bedoeld voor een student die afstudeert op een artikel of op een scriptie die is gebaseerd op een artikel. Het werkstuk van Nebert is ingediend bij het tijdschrift Applied and Environmental Microbiology. Volgens Van Groenigen is Nebert een terechte winnaar. ‘Hij is een hele slimme en gedreven jongen. De microbiële analyse heeft hij grotendeels zelf ingebracht in ons lab. Daarnaast schrijft hij goed en heeft hij een erg volwassen houding ten aanzien van wetenschap. Hij is een uitzonderlijk goede student.’ RK
PRIZE FOR WORM STUDY
HEALTHIER COWS
The first Wageningen publication prize has gone to American MSc student of Soil Science Lucas Nerbert. And rightly so, says his supervisor Jan Willems van Groenigen. Nebert showed how worms stimulate microbes to produce laughing gas.
Wageningen PhD scholar Tosca Ploegaert has identified the immune proteins that protect cows from mastitis, so breeders can now target resistance more precisely. Ploegart’s research will be followed up but not by her – she’s off to Utrecht to train to be a vet.
De hoeveelheid antistoffen in de melk van een koe is deels erfelijk bepaald. Nu bekend is welke immuuneiwitten de koe bescherming geven tegen uierontsteking, kan er gerichter op worden gefokt. Dat blijkt uit onderzoek van de Wageningse promovenda Tosca Ploegaert. Ze ging bij tweeduizend Holstein-Friesian koeien na hoeveel verschillende antistoffen in de melk zaten. Vervolgens onderzocht ze of die variatie erfelijk bepaald is en welke van deze immuuneiwitten de kans op uierontsteking verlagen. Uit melkanalyses bleek dat met name één type antistof, het subtype IgG1, de kans op uierontsteking kan verlagen. Wel is het verband tussen de hoeveelheid antistoffen en de kans op mastitis duidelijker bij oudere koeien dan bij jonge koeien. Ploegaert stelde ook vast dat de hoeveelheid van verschillende antistoffen in de melk bij de koeien deels genetisch bepaald is. Haar onderzoeksuitkomsten bieden dus aanknopingspunten om gerichter koeien te fokken die beter bestand zijn tegen mastitis. Ploegaert deed haar onderzoek in opdracht van het Uiergezondheidscentrum Nederland (dat mastitis wil terugdringen), LTO Noord en de fokkerijorganisatie CRV. Als gevolg van haar onderzoeksuitkomsten zijn die al een vervolgproject begonnen: Weerbaar Vee. Dit project kijkt vooral naar de invloed van managementfactoren op de weerstand van koeien, via het meten van antistoffen in bloed en melk. AS MEER WETENSCHAP op resource.wur.nl, waaronder artikelen over een nieuwe test voor verboden hormonen in vlees, over veevoer dat de methaanproductie door schapen vermindert, en een commentaar op de Amerikaanse arseenbacterie.
RESOURCE — 16 december 2010
post << 11 POST
colofon
INTIMIDATIE Reactie op het artikel ‘Je kunt toch ergens anders gaan werken’ over intimidatie op de werkvloer van Wageningen University. Vrij recent heb ik stevige kritiek geuit op het gedrag en het functioneren van mijn leidinggevenden, omdat zij weigerden om op constructieve wijze overleg te voeren, om een gerezen probleem gezamenlijk op te lossen. Dat conflict is hoog opgelopen en heeft uiteindelijk geleid tot een dienstopdracht van de naast-hogere leidinggevende. Vervolgens heb ik mijn beweegredenen in twee indringende gesprekken moeten toelichten. Mij werd te verstaan geven, dat ik diende te stoppen met mijn kritiek op de leiding, omdat ik anders ‘buiten de groep geplaatst’ zou worden. Redelijk intimiderend lijkt mij. Helaas voor het management ben ik echter niet bijzonder gevoelig voor dat soort intimidatie. Integendeel, het maakt mij juist
ILLUSTRATIE: ESTHER BROUWER
OOK EEN MENING? Mail je reactie naar
[email protected]. strijdvaardiger. Binnen onze afdeling hebben zich nog andere vormen van intimidatie voorgedaan, zoals spreekverbod opleggen, dienstopdrachten geven en medewerkers op non-actief zetten. Ik ben het met mw. Wagenaar eens, dat die gemeten 20 procent intimiderend gedrag mogelijk slechts het ‘topje van de ijsberg’ is. Dat gegeven lijkt mij haaks staan op de wens van de raad van bestuur, om tot de beste werkgevers van Nederland te willen behoren. Bram (naam bij redactie bekend)
TIP OF THE ICEBERG An anonymous ‘Bram’ describes how he felt bullied by management and agrees with the view expressed in Resource 8 that the intimidation that is reported in Wageningen UR is probably the tip of the iceberg. Full letters? resource.wur.nl/en
re:actie OOK EEN MENING? Ga naar resource.wur.nl.
KOP In zijn column stelde Joop Schaminée voor olifanten uit te zetten in de Oostvaardersplassen. Rob de Boer vindt: ‘Kan me helemaal vinden in je stuk. Het belangrijkste punt is dat we de verantwoordelijkheid hebben van het beheer. dat betekend inderdaad of leefgebied vergroten of de populatie verkleinen (door verplaatsten of afschieten). Bijvoeren verplaatst het probleem naar de toekomst en is geen echte oplossing, creperen ontloop je de beheersverantwoordelijkheid. Zolang het relatief kleine leefgebieden blijven kun je je niet verschuilen achter “natuurlijk evenwicht” er ontstaat pas een evenwicht als het gebied zeer groot wordt en er een complete voedselketen is. Zelfs in Kruger is het probleem nog zeer actueel. Olifanten migreren niet meer.’ De petitie tegen de kabinetsplannen leverde online een discussie op over de noodzaak van protesten: Wageningse Studenten Organisatie: ‘Binnen vijf dagen meer dan 38.000 handtekeningen! Heb jij hem al getekend?’ Marlies: ‘Al bijna 70.000! :D Wat een waardeloze kabinetsplannen ook zeg… Tekent allen!’ Beppie: ‘Typisch Nederland; denken een handtekeningetje te zetten en de boel daarmee op te lossen. De dictators in Den Haag lachen je gewoon uit!’ Suzanna: ‘Wij (studenten) moeten met zijn allen naar
Den Haag gaan om daar te protesteren! Ipv zo’n lullig handtekeningen actie! Fransen en de Engelsen hebben tenminste ballen!! Nederlanders blijven altijd dom en rustig zitten afwachten in de hoop dat het toch niet zal gebeuren! Wij moeten keihard protesteren tegen dit achterlijke kabinet! Wij zijn immers de toekomst en niet die oude lullen die 10 jaar lang hebben gestudeerd!’ Sebastiaan: ‘Wat een oud-links geluid. Protesteren is zo hip niet meer. Het actief engagement dat je met protesteren toont is iets dat tegenwoordig in oude of meer linkse groepen nog gebruikelijk is. Het is veel makkelijker om je geëngageerd te tonen door je naam op een site in te vullen of op weg naar je werk een krabbel te zetten. Such is life in dze holland, maar je mag ook wel emigreren.’ Pannekoek verwijst naar een artikel van de Delftse hoogleraar Jacco Hoekstra: ‘Hij vertelt waarom de langstudeerder niet eens geld kost voor de maatschappij.’ Rob de Boer: ‘Ben het eens met Sebastiaan, een iets genuanceerde (academische) reactie mag wel Suzanna/Beppie. Ik maak me ook grote zorgen over de plannen van het door ons democratisch gekozen kabinet (daar is niets achterlijks aan, laat staan dictatoriaal.) Heb de petitie niet meteen getekend maar na me lichtelijk verdiept te hebben in de plannen wel. Gaat dit ten koste van het actieve verenigingsleven dat mij zo dierbaar is?’
Resource is het magazine en de website voor studenten en medewerkers van Wageningen UR. Resource magazine verschijnt tweewekelijks op donderdag. Abonnement Een abonnement op het magazine kost €58 (buitenland €131,50) per academisch jaar. Opzeggen een maand voor het eind van de lopende abonnementsperiode (1 augustus). Redactieadres Akkermaalsbos 12, 6708 WB Wageningen. Postbus 409, 6700 AK Wageningen Gebouw 116 (bode 31). T 0317 484020. Secretariaat: Thea Kuijpers,
[email protected]. T 0317 484020 Website: resource.wur.nl. ISSN 1389-7756 Redactie ðGUV*DE\YDQ&DXOLOKRRIGUHGDFWHXU
[email protected], T 0317 482997 ð5RE*RRVVHQVHLQGUHGDFWHXU
[email protected], T 0317 485320 ðLU1LFROHWWH0HHUVWDGWZHEUHGDFWHXU
[email protected], 0317 488190 ð$OH[DQGUD%UDQGHUKRUVWVWXGHQWHQ onderwijs, VHL), T 0317 481725,
[email protected] ðLU5RHORI.OHLVHFRORJLHVRFLDOHZHWHQ schappen, economie)
[email protected], T 0317 481723 ð$OEHUW6LNNHPDSODQWGLHURUJDQLVDWLH
[email protected], T 0317 481724 ðGULU+DQV:RONHUVYRHGLQJYLVVHULM
[email protected], T 0317 485251 Vormgeving ð+DQV:HJJHQKDQVZHJJHQ#ZXUQO T 0317 485272; basisvormgeving magazine: Nies & Partners bno Nijmegen Freelance auteurs Kees van der Ark, Karin Flapper, Stijn van Gils, Alice van Ginkel, Teuntje de Glee, Simone Herrewijn, ir. Yvonne de Hilster, Vita Hommersen, Christoph Janzing, Marleen Klingenberg, Sander de Kraker, Ilse Markensteijn, Karin de Mik, Suzanne Overbeek, ir. Rik Nijland, Tom Rijntjes, Marlot Roelofs, ir. Astrid Smit, Agnes Tol, ir. Joris Tielens, Hoger Onderwijs Persbureau Vertaling Clare McGregor, Keen-Mun Poon, Clare Wilkinson Foto’s Guy Ackermans, Bart de Gouw, Sjoerd Sijsma, Hoge Noorden, Nationale Beeldbank Illustraties Esther Brouwer, Sebastiaan Donders, Miesjel van Gerwen, Guido de Groot, Karel Hulsteijn, Yvonne Kroese, Annemarie Roos, Henk van Ruitenbeek Advertenties Extern, Bureau van Vliet, T 023-5714745,
[email protected] Intern (gereduceerd tarief), Hans Weggen, T 0317-485272,
[email protected] Uitgever Viola Peulen, Corporate communicatie Wageningen UR Resource wordt gedrukt op papier uit verantwoord beheerde bossen.
16 december 2010 — RESOURCE
12 >> achtergrond 2010 was een roerig nieuwsjaar. Resource blikt terug aan de hand van twintig quizvragen. Over Oedipus, Oeneus en krekelkluifjes. En welke fout beging hoogleraar Frans Kok ook alweer? tekst: Roelof Kleis, illustraties: Kito
Nieuwsquiz 2010 1 Prinses Maha Chakri Sirindhorn bezocht dit jaar de campus. Van welk land is zij de kroonprinses? a Thailand 3 b Taiwan 3 c Sri Lanka 3 2 We hebben een lipdub! Op welk nummer werd collectief geplaybackt? a I want to break free (Queen) 3 b Love is in the air (Justin Bieber) 3 c TikTok (Kesha) 3 3 Hoeveel verdiende bestuursvoorzitter Aalt Dijkhuizen vorig jaar meer dan de Balkenendenorm? a Ongeveer een halve ton 3 b Ongeveer een ton 3 c Ongeveer twee ton 3 4 Waar zijn de internationale studenten in Wageningen volgens de studentenbarometer het meest tevreden over? a 3 De catering b De academische sfeer 3 c De kwaliteit van het onderwijs 3
5 Wageningen Universiteit gebruikte vorig jaar 16.788 proefdieren. Welk dier was het vaakst de klos? a Kip 3 b Vis 3 c Rat 3 6 Welke nieuwe opleiding ging in september van start? a Master Leisure, Tourism & Environment 3 b Bachelor Toerisme aan de universiteit 3 c Major Pet management bij VHL Leeuwarden 3 7 Wat had Joris Driepinter volgens Wagenings onderzoek? a Een lage bloeddruk 3 b Een oedipuscomplex 3 c Ongelijk 3 8 Dit jaar werd voor het eerst de Insecten-snackverkiezing gehouden. Welke snack won? a Bug-nugget 3 b Meelwormenmuesli 3 c Krekelkluifje 3 9 ..…….: dikke jongetjes zijn vaker de klos, kopte Resource. Welk woord ontbreekt? a Pesten 3 b Verenpikken 3 c Staartbijten 3
RESOURCE — 127 6 augustus december2009 2010
achtergrond << 13
14 Huurder bij Idealis kreeg vier dagen kamer-arrest. Waarom? a Vanwege een hardnekkige luizenplaag 3 b Vanwege bedwantsen 3 c Vanwege een betalingsachterstand 3 15 Onder ons. Welke vereniging bestaat echt?
a BSG (Brabants Studenten Gilde) 3 b Wageningsk Studinte Selskip foar Fryske Birne 3 c LaarY 3 16 Koude fusie, volgens Resource. Wat?
a de inhuizing van Isric bij ESG 3 b het huwelijk tussen Van Hall en Larenstein 3 c het aanblijven van Aalt Dijkhuizen 3 17 Wie kreeg er dit jaar geen spreekverbod?
a Opleidingsdirecteur Hans Hardus van VHL Leeuwar3 den
10 Welk advies van hoogleraar voeding Frans Kok schoot de Gezondheidsraad in het verkeerde keelgat? a De optimale alcoholconsumptie is twee glazen per dag 3 b Een goede kok die drinkt een slok 3 c Matig drinken past in een gezonde levensstijl 3 11 De nieuwe busroute over de campus kruist de drukke fietsroute Bornsesteeg. Wat moet ongelukken voorkomen? a Klaarovers 3 b Slagbomen 3 c Knipperlichten 3 12 Welke prijs won ‘Wageningen’ dit jaar niet? a Academische Jaarprijs 3 b Groot Wagenings Dictee 3 c Aanmoedigingsprijs Akzo Nobel, 3
13 En we noemen hem… Oeneus. Wie of wat? a De nieuwe 3 studievereniging van VHL Velp b De nieuwe 3 boot van roeiclub Argo c De Paal van 3 Bernhard
b Resource 3 c De leden van Ceres 3 18 Wie mag zich sinds dit jaar officieel grootmeester noemen? a Pim Meurs (derde op EK dammen) 3 b Andre van Lammeren (Teacher of the Year) 3 c V ictoria Naipal (vertegen3 woordigde Suriname op Schaakolympiade) 19 Naakt op de fiets van Wageningen naar Arnhem. Je hebt natuurlijk niet opgelet waartegen zij protesteerden. a 3 de bezuinigingen op de studiefinanciering b de kamernood onder bui3 tenlandse studenten c de milieuvervuiling 3 20 VHL Velp bindt met een sticker de strijd aan tegen taalfouten. Wat staat er op die sticker? a 3 Taalalarm! Geen oordeel over te vellen: eerst taal bijstellen b Dit kan niet door de taalbeugel 3 c Dit is onder de taalmaat 3 MEEDOEN Stuur je antwoorden voor 1 januari naar
[email protected]. De inzender die de meeste vragen goed heeft – zonodig wordt er geloot – wint een dinerbon van 100 euro voor restaurant O Mundo in Wageningen of een vergelijkbaar restaurant elders in Nederland.
HOW RESOURCEFUL ARE YOU? So how well have you read Resource this year? You are aware, of course, that all the news and features are available in full in English online. Do you remember why the Health Council was peeved with professor Frans Kok? Or what the naked cyclists were protesting about? Which princess came to Wageningen this year? And which insect snack was voted most delicious? Go to the website and try the full quizz! Send your answer to resource@wur. nl before 1 January. The winner (picked by lottery if it is a draw) gets a voucher worth 100 euros to spend at O Mundo in Wageningen – or another cordon bleu restaurant. The full story? resource.wur.nl/en
16 december 2010 — RESOURCE
14 >> achtergrond
Coverprijs 2010
Uiterlijk telt De Coverprijs 2010 gaat de grens over. De in België wonende Saskia van Cruchten is winnaar van deze onderscheiding waarmee Resource jaarlijks het fraaist vormgegeven proefschrift beloont. tekst: Roelof Kleis
D
e winnares reageert verrast op de telefonische gelukwensen. De in Sittard geboren Van Cruchten promoveerde in april dit jaar en vloog daarna uit. Ze werkt nu bij ReGenesys, een klein en nog jong biopharmaceutisch bedrijf in het Belgische Leuven. Toch komt de bekroning van haar coverontwerp niet helemaal als een verrassing. Het ontwerp was bedoeld om op te vallen. ‘Vandaar die rode kleur’, verklaart Van Cruchten. ‘Dat is niet alleen mijn lievelingskleur, het valt ook op tussen andere proefschriften. Ik zat eens bij een professor en die zocht een boekje in zijn kast. Hij kon het niet vinden. Toen dacht ik: dat moet met mijn proefschrift anders.’ Van Cruchten wist al vrij snel wat er op de cover zou komen. ‘Het onderzoek gaat over cafestol, een stof dat voorkomt in koffie. Maar zomaar een kopje koffie op de om-
RESOURCE — 16 december 2010
slag is te simpel. Vanaf mijn eerste artikel was het mij duidelijk dat het iets moest worden met muizen en mensen.’ Van Cruchten focuste op het dubbele karakter van cafestol. ‘De stof heeft goede en kwade effecten. Die tegenstelling zit in de gezichten die verschillende kanten opkijken. Het beeld heeft dus een duidelijke relatie met de inhoud.’ GEFRÖBEL De jury had het overigens niet makkelijk. De Wageningse proefschriften laten een bont palet aan omslagen zien. Divers in stijl en aanpak. Omslagen met een eenvoudige, onbewerkte foto-uit-het-veld zie je steeds minder. Sommigen slaan zelf aan het ontwerpen, anderen nemen meer of minder getalenteerde familie, vrienden of kennissen in de arm. En er zijn er ook die een professioneel ontwerper inhuren.
achtergrond << 15
Juryrapport Coverprijs Proefschriften 2010 Wageningen University De jury heeft van de proefschriften uit 2010 de omslag beoordeeld op creativiteit, aantrekkelijkheid en het verband met de inhoud. De covers die de jury voor ogen kreeg waren in het algemeen aantrekkelijk vormgegeven. Toch springt er een aantal proefschriften uit. Deze worden hieronder vermeld. De jury heeft de cover van het proefschrift van Saskia van Cruchten Cafestol: A multi-faced compound. Kinetics and metabolic effects of cafestol in mice uitgeroepen tot beste cover van 2010. Het proefschrift is monochromatisch rood met daarop in zwart en wit een dampend kopje koffie. De dampen vervormen tot donkere gedaanten die parallellen oproepen met de geest die uit de fles is. Twee geesten kijken er naar links, één naar rechts. Het koffiekopje is voorzien van een afbeelding van een muis en een koffieboon. Op de achterzijde van de omslag zijn in vergrote vorm twee van de drie zwarte gezichten afgebeeld. Haar onderzoek handelt over de verschillende gezichten die een bestanddeel van ongefilterde koffie, cafestol, kan hebben als het gaat om de gezondheid. Eerder was al aangetoond
dat het cholesterolgehalte daardoor kan stijgen en zo de kans op hart- en vaatziekten vergroot. Maar cafestol heeft ook een andere gedaante en zou een gezondheidsbeschermend effect kunnen hebben, zo blijkt uit haar onderzoek met muizen. De jury looft de eenvoud van het coverdesign met de primaire kleurstelling, heldere tekening en typografie die een letterlijke en metaforische relatie met het cafestol-onderzoek in het proefschrift onderhouden. Cafestol kun je maar beter mijden, zolang we daarvan het fijne niet weten. EERVOLLE VERMELDINGEN De jury vond ook een drietal proefschriften met sterke covers die een eervolle vermelding verdienen. Francisco Rossier-Miranda: Colloidalscale self assembly of microcapsules for food (links) Tot in de puntjes verzorgde cover. Een scherpe elektronenmicroscopische opname, die van een spot-vernis is voorzien (en daardoor glanst). De achterzijde toont een cluster van microcapsules met merkwaardig rode en blauwe randjes in het beeld. Een bijpassend 3D-brilletjes doet wonderen!
Al dat gefröbel levert ook vernieuwingen op. Zo pionierden Esther Schnettler en Francisco Rossier-Miranda met sterk uitvergrote 3D-foto’s op hun omslag. Met bijgeleverd brilletje levert dat dieptewerking op. Tânia Vasconcelos Fernandes introduceerde een omslag met een uitschuifbaar deel; ongeveer zoals je in kinderboeken nogal eens ziet. Annette Kliphuis legde een poster achterin haar proefschrift met daarop een ingewikkeld schema van de meta-
Walter Brand: Increasing hesperetin bioavailability by modulating intestinal metabolism and transport (links) Een geopend koffertje in een tunnel met een monteur die liggend op de grond sleutelt aan de wand. De aanschouwer zal eerst verbaasd zijn. De foto, opgenomen in het opgeschaalde menselijk lichaam Corpus in Oegstgeest, verbeeldt de manier waarop het transport in de darmwand van het stofje hesperetine kan worden verhoogd. Gertrude Zeinstra: Encouraging vegetable intake in children. The role of parental strategies, cognitive development and properties of food (onder)
De omslagfoto in primaire en complementaire kleuren geeft een miniatuurlandschapje met pompoen, broccoli en peultjes. Tegen de pompoen staat een ‘plintenladdertje’. De onmiskenbare boodschap: Ouders die de groenteconsumptie bij hun kinderen willen stimuleren doen er goed aan daarbij de belevingswereld van hun kroost te betrekken. Jac Niessen, wetenschapsvoorlichter, Jenny van Driel, vormgeefster, Ernst Bos, onderzoeker LEI en kunstenaar
bole omzettingen in algen. Voor kenners: de citroenzuurcyclus, maar dan erger. Van Cruchten hield het een stuk eenvoudiger. Maar ze erkent dat ze er veel aandacht aan heeft besteed. ‘Ik heb het allemaal met zorg uitgekozen. Je schrijft maar een keer in je leven een proefschrift. Dan moet het ook zo mooi mogelijk zijn. Ik heb er ook veel reacties op gekregen. Veel mensen vinden het leuk. Ik vind het zelf ook aardig om uit te leggen wat er achter zit.’
COVERED IN GLORY The Resource Cover Prize for a Wageningen thesis cover went south this year, to Saskia van Cruchten in Belgium. She was delighted but not altogether surprised: a lot of thought went into her bright red cover. The colour was decided when she watched a professor search in vain for a book: she would make sure her thesis stood out in a bookcase. As for the illustration, a coffee cup with a mouse on it may have been an obvious choice for a thesis about testing cafestol, a substance in unfiltered coffee, on mice. But her image is more subtle than that: rising in the steam are genie-like figures facing in different directions: the ‘good’ and the ‘evil’ faces of cafestol, in terms of health effects. So the thesis scored high on all points: attractiveness, creativity and reflection of content. It was no easy task for the jury though: there were several original covers, including one with 3D photos on the cover and the appropriate glasses tucked inside, one that was a bit like a children’s flap book, and one with a poster inside the back cover. The full story? resource.wur.nl/en
16 december 2010 — RESOURCE
16 >> beeld
ZWIJNENSTAL Wilde zwijnen rukken steeds verder op. Nu ook al in Wageningen? Ja en nee. Ja, de foto is gemaakt in Wageningen. Nee, helemaal wild zijn ze niet meer. Promovendus Lennart Suselbeek (Resource Ecology Group/ Forest Ecology and Forest Management) gebruikt de dieren voor zijn onderzoek naar het zoekgedrag van RK / foto Sjoerd Sijsma wilde zwijnen naar eikels.
ROOTING FOR ACORNS Wild boar are spreading through the forests of the Netherlands. Have they reached Wageningen yet? Yes and no. The photo was taken in Wageningen, but these boar are not really wild any more. PhD researcher Lennart Suselbeek (Resource Ecology Group/Forest Ecology and Forest Management) is using them in behavioural research on the way wild boar root for acorns.
RESOURCE — 16 december 2010
beeld << 17
16 december 2010 — RESOURCE
18 >> achtergrond
Het PACIFISME voorbij 100
90
Nederlandse studenten maken zich vooral druk over klimaat
80
70
60
50
53 47 44
40
39 35
34
30
23
20
39
38
26
24
20
10
Nederlandse studenten internationale studenten
0 %
Tegengaan klimaatverandering
Verbeteren mensenrechten
Verhogen dierenwelzijn
Verbeteren positie studenten Idealen
RESOURCE — 127 6 augustus december2009 2010
Meer eerlijke wereldhandel
Verminderen mondiale conflicten
achtergrond << 19
Zijn Wageningse studenten wel zo idealistisch als soms wordt gedacht? In een enquête van Resource over idealisme geven ze zichzelf een magere voldoende. ‘Als ik meer middelen en meer tijd had, zou ik meer doen.’ Opvallend is dat de buitenlandse studenten op de campus beter scoren. tekst: Kees van de Ark, Gaby van Caulil, Rob Goossens, Suzanne Overbeek, Tom Rijntjes / Illustratie: Ton Meijer
P
luizen, hippies, wereldverbeteraars: veelzeggende namen passeren de revue wanneer het over studenten in Wageningen gaat. Misschien mag je dat ook wel verwachten. Een universiteit die natuur en klimaat als belangrijke kennisgebieden in huis heeft, kan niet anders dan idealistische studenten herbergen. Toch? Maar is dat eigenlijk wel zo en geldt dat dan ook voor iederéén? Wij wilden het graag weten en de enige manier om erachter te komen is om het de studenten zelf te vragen. Een enquête dus. Hoe ging dat in zijn werk? Op de verschillende locaties van Wageningen UR verspreidden we tijdens de lunchpauze enquêteformulieren die even later weer werden opgehaald. Dat leverde een stevige respons op: 310 studenten, waarvan 70 van de hogeschool en 240 van de universiteit. In de tweede fase ging een vertaalde versie van de enquête naar internationale studenten in het Forum. Dat leverde nog eens 70 reacties op. Die gingen overigens niet mee op de grote hoop maar telden mee als aparte categorie, om met de Nederlandse studenten te kunnen vergelijken. Maar daarover later meer. HAKKEN OVER DE SLOOT Allereerst, hoe zien studenten zichzelf? In de enquête moesten ze zichzelf een punt geven, op een schaal van 1 tot 10. Waarbij 1 staat voor ‘materialistisch, gericht op ei-
‘Een opvallend resultaat uit de enquête is dat de buitenlandse studenten aanzienlijk idealistischer zijn dan Nederlandse’ gen welzijn’, en 10 staat voor de ‘hemelbestormer die volledig gericht is op het hogere doel’. Op die schaal waren de Wageningse studenten net, maar dan ook echt nét, met de hakken over de sloot: een 5,5. De krapst mogelijke vol-
‘De wereld kan goed wat meer idealisten gebruiken!’ Kim van Groningen, HappyJMA Wageningen (‘organises very happy local activities and small friendly environmental actions’) ‘Ik schrik wel een beetje van dat lage cijfer, slechts een 5,5. Ik had verwacht dat studenten in Wageningen toch ergens tussen de zeven en acht zouden scoren. Mezelf zou ik nog wel een hoger cijfer dan dat geven. Ik weet niet hoe dit zich verhoudt tot vroeger, al wordt er wel vaak gezegd dat Wageningse studenten vroeger idealistischer waren dan nu. Ik vind het wel jammer, want de wereld kan heel goed
wat meer idealisten gebruiken! De cijfers over het kopen van biologisch en Fair Trade kunnen op twee manieren worden uitgelegd. Natuurlijk is het duidelijk dat studenten over het algemeen niet heel veel voelen voor het kopen van Fair Trade of biologische producten, maar aan de andere kant geeft ruim 60 procent aan het er niet totaal mee oneens te zijn. Ik heb het idee dat dit een hoger percentage is dan het landelijk gemiddelde en ben er dus niet ontevreden over, al mag het wat mij betreft natuurlijk altijd hoger.’ KvdA
doende dus, of een onvoldoende natuurlijk voor wie niet zoveel met idealen op heeft. Tussen jongens en meisjes blijkt er geen verschil. Tussen hogeschool en universiteit wel. De studenten van Van Hall Larenstein scoren met een 5,7 wel iets hoger dan hun collega’s van de universiteit, een uitkomst die sommigen zal verrassen. De verschillen tussen de opleidingen zijn groter. Van vier universitaire opleidingen waren er voldoende respondenten om een onderbouwd gemiddelde
16 december 2010 — RESOURCE
20 >> achtergrond ‘Animal welfare sometimes seems ridiculous’ Percy Cicilia, voorzitter van de internationale studentenvereniging ISOW ‘Some international students are from countries where human rights are violated, I think that is why they have a sharp eye for the importance of human rights. Terrible things are happening for example in Ecuador, Venezuela, South Africa and Vietnam. Students from those and other countries deal with problems like human rights during their childhood and throughout their life. Those problems are a reality to
10
9
them, they stand close to them. They want to fight for it, make a difference. Animal Welfare sometimes seems ridiculous. When we look at how extremely well animals are generally treated within the Netherlands it is messed up to know that some groups of people are treated worse than a cat. I think people are more important than animals. Of course, animals can be pretty and they can be part of the family. But why does nobody care about the Romanian people for instance? I think that international students in general care more
about people. Animals come second. The university is a place to gather knowledge, not a political navigation system. During classes, there is an overload of information on everything that is wrong in Africa, but scandals in Europe or in the USA are never discussed . Wageningen specializes in life sciences, agriculture, farmers, food and every course has to be sustainable or green. International students notice that and sometimes this environmental aspect is just too much.’ SO
te kunnen berekenen. Biologie en Dierwetenschappen zaten met respectievelijk 5,7 en 5,2 redelijk dicht bij de instellingsscore. De studenten van Voeding & gezondheid laten een uitschieter naar beneden zien: 4,8. Maar de grootste idealisten vinden we bij Internationale Ontwikkelingsstudies. Score: 7,6.
Hoe idealistisch vinden studenten zichzelf, op een schaal van 1 tot 10?
8
7,6
7
6
5
5,7
5,5
5,2 4,8
4
schaal van 1 tot 10
3
2
1
0
Studenten gemiddeld
Biologie Vier grote opleidingen:
RESOURCE — 16 december 2010
Internationale Ontwikkelingstudies
Voeding & gezondheid
Dierwetenschappen
IDEALEN METTERDAAD Zo’n cijfer zegt uiteraard niet alles. Belangrijker is de vraag welke rol het idealisme van studenten speelt in hun dagelijks leven. Een zestal stellingen moest daar inzicht in geven, variërend van ‘ik geef regelmatig aan een goed doel’, tot ‘ik wil mijn carrière in dienst stellen van een ideele organisatie’. De respondenten konden kiezen uit vijf mogelijkheden uit het spectrum ‘helemaal mee eens’ tot ‘helemaal niet mee eens’. Voor wie de Wageningse studenten ziet als bevlogen hemelbestormers moet de uitkomst een tikje teleurstellend zijn. Bij vijf van de zes vragen bevindt het zwaartepunt van de respondenten zich duidelijk aan de kant ‘niet mee eens’, de ideaalarme zijde van het spectrum. Zo doneert de meerderheid geen geld aan een goed doel, koopt in de winkel geen biologische en Fair Trade producten en is al helemaal niet te porren voor vrijwilligerswerk bij een ideële organisatie. Ook voor studentenvakbond WSO is er slecht nieuws, want slechts tien procent doet mee aan acties voor een ideëel doel. Maar dat zijn hele praktische punten, die direct geld of tijd kosten. Als het gaat om de keuze van de opleiding laat de student zich van een meer idealistische kant zien, en op de stelling ‘mijn carrière wil ik in dienst stellen van een ideële organisatie’ scoort de Wageningse student behoorlijk goed: een op de drie kan dat ronduit beamen, nog eens een derde antwoordt neutraal.
achtergrond << 21
‘Met peace, love and understanding kom je niet ver meer’ Peter Oosterveer, socioloog bij de leerstoelgroep Milieubeleid ‘Idealisme is een term uit de jaren zestig. Toen had het een positieve lading, nu staat het voor velen gelijk aan naïviteit. Mensen zijn praktischer geworden. Er is wel idealisme, maar dat is gericht op concrete thema’s, zoals klimaatverandering. Die ontwikkeling heeft zo zijn voor- en zijn nadelen. Vroeger waren mensen minder flexibel, meer dogmatisch en gesloten,
Dat kan tot twee mogelijke conclusies leiden. Een optimistische: studenten zijn idealistisch als het om de belangrijke zaken van het leven gaat (opleiding, carrière). Of een cynische: studenten noemen zich idealistisch op punten die hen op korte termijn geen tijd of geld kosten. Ons onderzoekje geeft daarin geen helderheid. Zeker is wel dat pragmatische overwegingen een rol spelen. Zo schreef een van de respondenten verontschuldigend: ‘Als ik meer middelen en meer tijd had zou ik meer doen’. Dat klinkt lief. Maar voor de idealisten is dat natuurlijk een dooddoener. Want wanneer heb je ooit tijd en geld genoeg? KLIMAAT! Voor welke idealen loopt de Wageningse student anno 2010 warm? Nummer een: het tegengaan van klimaatverandering. Liefst 53 procent van de Nederlandse studenten (universiteit en hogeschool) aan Wageningen UR heeft dit in zijn of haar top drie staan. Daarna volgt er even niets en dan komen er drie thema’s dicht bij elkaar: verbeteren
‘Het pacifisme tiert niet bepaald welig in Wageningen’ mensenrechten , eerlijke wereldhandel en verhogen dierenwelzijn. Het pacifisme tiert niet bepaald welig in Wageningen. Terwijl hun ouders in de jaren tachtig nog meeliepen in de megademonstraties tegen kernwapens, blijkt ‘het verminderen van oorlog/mondiale conflicten’ voor de hedendaagse student juist een van de minst populaire idealen. Het enige wat nog lager scoort is ‘het verbeteren van de positie van studenten’. Op dit laatste punt kan de studenten in elk geval geen eigenbelang verweten worden. Wat uiter-
dat is nu niet meer zo. Aan de andere kant zullen mensen zich niet snel committeren voor de langere termijn. Ze willen kansen openhouden. Dat wil overigens niet zeggen dat studenten materialistisch zijn geworden, ze zijn gewoon wat pragmatischer dan vroeger. Modern activisme zie je terug in de inrichting van het dagelijks leven. Dat is minder mondig en minder zichtbaar, maar daarom niet minder betrokken. Door de hogere
studiedruk is het studentenbestaan korter. Studenten hebben minder tijd en zijn daardoor minder geneigd om op te komen voor zaken die hun directe blikveld overstijgen. Modern idealisme heeft zijn naïviteit verloren, is gerichter en neemt minder tijd in beslag. Met peace, love and understanding kom je niet ver meer. TR
aard goed nieuws is voor staatssecretaris Halbe Zijlstra en zijn plannen om studenten de financiële duimschroeven aan te draaien. Achter deze gemiddelden gaan overigens wel een paar interessante verschillen schuil. Zo scoren vrouwen beter op klimaatverandering, mensenrechten en dierenwelzijn, terwijl mannen meer affiniteit hebben met een eerlijke wereldhandel. Opvallend is dat mensenrechten bij de studenten van Van Hall Larenstein erg slecht scoren. Dit thema, dat onder meer over politieke gevangenen en kinderarbeid gaat, doet het hier met 23 procent zelfs slechter dan de ‘positie van de studenten’ (29 procent). ‘IMPROVING CHINA’ Met bijna 1500 studenten uit zo’n honderd verschillende landen heeft Wageningen een van de meest internationale universiteiten van Nederland. Een opvallend resultaat uit de enquête is dat de buitenlandse studenten aanzienlijk idealistischer zijn dan Nederlandse. Hun score op de schaal van tien is een 6,4. Bijna een vol punt hoger dus dan hun Nederlandse collega’s. En dat is niet het enige verschil. Buitenlandse studenten voelen zich bij andere thema’s betrokken dan de Nederlandse. Mensenrechten wordt door hen het vaakst genoemd. Het klimaatkomt bij de buitenlandse studenten op de tweede plaats. Ook hoog op de lijst staat het ‘verminderen van oorlog/mondiale conflicten’, een ideaal dat bij de Nederlandse studenten nauwelijks de handen op elkaar weet te krijgen. Dierenrechten daarentegen scoren bij de buitenlandse studenten ronduit slecht. Mensenrechten en mondiale conflicten zijn bij de buitenlandse studenten dus aanzienlijk populairder dan bij de Nederlandse. Wat daarbij waarschijnlijk een rol speelt is dat veel buitenlandse studenten uit geografische gebie-
Ook Delft en Zwolle scoren dikke vijf Op verzoek van Resource hebben de bladen van de TU in Delft en hogeschool Windesheim in Zwolle dezelfde enquête uitgevoerd, onder respectievelijk 256 en 503 studenten. De resultaten zijn opvallend vergelijkbaar. De techneuten uit Delft geven zichzelf een 5,3 voor wereldverbetering, Wageningers een 5,5, en Zwolse studenten vinden zich net wat dromeriger: een 5,6. Grotere verschillen zijn er tussen het type idealen dat studenten nastreven. Klimaatverandering is de grootste zorg in Delft (door 55 procent genoemd) en Wageningen (53 procent), veel meer dan in Zwolle (30 procent). Langs de IJssel maken studenten zich vooral druk over mensenrechten (54 procent. Van de drie steden springt Wageningen eruit als het gaat om eerlijke wereldhandel (38 procent). Zwolle onderscheidt zich door het grote belang aan de positie van studenten (38 procent). In de Prinsenstad ten slotte speelt vooral het verminderen van mondiale conflicten (40 procent).
16 december 2010 — RESOURCE
22 >> achtergrond ‘Jongerejaars zijn idealistischer omdat ze naïever zijn’ Jillis Herweijer, student Management, Economic en Consumer Studies. Onder de naam JH bekend als opinieleider op de resource. wur.nl. ‘Als je rechts beschouwt als verantwoordelijk zijn voor je eigen daden en het beste uit jezelf halen, dan ben ik rechts ja. Ik geef mezelf een 2,5 voor idealisme. Wageningen is behoorlijk links en ik denk dat dat ook zo blijft. Bij scholierenverkiezingen wint de PvdA altijd. Later vindt die verschuiving naar rechts plaats. Ik kan me soms wel ergeren aan mensen met moeilijke
helemaal eens
oneens
eens
helemaal oneens
dreadlocks. Nou ja, ze moeten het zelf weten, maar ik zou daar niet snel vrienden mee worden. Jongerejaars zijn idealistischer omdat ze nog wat naïever zijn en hun wereldbeeld minder compleet is dan oudere studenten. Volgens mij neemt het idealisme af naarmate je ouder wordt en verder komt in je studie. Ik vind het wel een goede zaak dat er in Wageningen veel aandacht wordt besteed aan thema’s als biobrandstof en hoge voedselkwaliteit. In die zin ben ik wel idealistisch. Ik probeer sociaal te blijven, dus geen afval dumpen of onnodig ener-
gie verspillen. Verder doe ik wat me uitkomt. Het is heel goed dat moderne kennis over duurzaamheid wordt toegepast, maar wel uit praktisch oogpunt. Ik plaats er mijn vraagtekens bij dat 53 procent zegt klimaatverandering belangrijk te vinden terwijl het helemaal niet zeker is dat er klimaatverandering plaatsvindt. Laat staan dat de mens daar een hand in heeft. Ik stoor me eraan dat er in de colleges zoveel aannames worden gedaan daarover. Je ziet de mening van de docenten te duidelijk terug in wat ze doceren.’ TR
neutraal
%
0
20
Ik doe regelmatig mee met acties of demonstraties waarmee een ideëel doel wordt nagestreefd
2 8
Ik doe regelmatig vrijwilligerswerk voor een ideële organisatie
9
Wannneer ik boodschappen doe koop ik bewust biologische en Fair Trade producten
5
Mijn opleiding heb ik gekozen omdat ik daarmee het meest voor de wereld kan doen
11
Ik doneer regelmatig geld aan een goed doel
14
Mijn carrière wil ik in dienst stellen van een ideële organisatie
7
RESOURCE — 16 december 2010
10
5
40
28
11
14
25
25
100
50
26
21
17
80
52
15
17
60
40
22
16
30
29
27
25
21
17
achtergrond << 23
‘Demonstreren is ouderwets’ Karmijn van den Berg, voorzitter Wageningse Studenten Organisatie (WSO) ‘Studenten komen nog steeds voor hun idealen op, maar dat doen ze wel op een andere manier dan vroeger. Ze hebben er minder tijd en geld voor over om hun idealen na te streven. Een online petitie zoals minimaalnominaal.nl werkt bijvoorbeeld wel. Maar demonstreren is ouderwets. Studentenorganisaties moeten nieuwe manieren vinden om actie te voeren. In de jaren ‘70 en ‘80 organiseerde de WSO vaak
protesten. Tegen de apartheid bijvoorbeeld of uit solidariteit met mijnwerkers in Spanje. In de jaren ‘80 werd elk jaar wel weer een of ander universiteitsgebouw bezet door groepen van honderden studenten. Tegenwoordig is dat veel minder vanzelfsprekend. Vorig jaar kwamen er maar zestig Wageningse studenten naar een demonstratie tegen bezuinigingen op het hoger onderwijs. Maar op 11 december trok onze demonstratie in het centrum van Wageningen toch weer meer dan zeshonderd studenten. Blijkbaar zijn ze wel te mobiliseren als het
den komen waar democratie en politieke stabiliteit veel minder vanzelfsprekend zijn dan in Nederland. Dat wordt ook duidelijk uit de commentaren die de respondenten toevoegden bij deze vraag. Een van hen gaf kort maar krachtig als ideaal: ‘improving China’. Een ander schreef ‘better basic education’, een ideaal dat we in de Nederlandse lijst niet tegenkwamen. De buitenlanders die hier naartoe komen voelen zich duidelijk betrokken bij de problemen die ze in de wereld signaleren. Dat blijkt ook uit de antwoorden op de stelling ‘ik heb mijn opleiding gekozen omdat ik daarmee het
‘Strong idealisms are the basis for wars and tyrannies’ meest voor de wereld kan doen’. Van de Nederlandse studenten is 28 procent het daar geheel of gedeeltelijk mee eens. Bij de buitenlandse studenten geldt dat voor maar liefst 57 procent. MINDER IDEALISTISCH DAN OUDERS Kunnen we uit al deze cijfers ook een trend destilleren? Een 5,5 betekent dat de studenten met de hakken over de sloot zijn. Maar zijn ze daarom ook minder idealistisch
ANY IDEALISTS LEFT? er echt toe doet. Als je bijvoorbeeld Suriname en Nederland vergelijkt is het onderwijs hier toch wel redelijk goed geregeld, ik kan wel begrijpen dat de bevolking andere idealen zoals klimaatverandering, die verder achtergesteld zijn, belangrijker vindt. Landelijk gezien zijn Wageningen, Nijmegen en Groningen wel de drie steden die een meer idealistisch perspectief op de wereld hebben, qua natuur en milieu.’ SO
dan bijvoorbeeld hun voorgangers in de jaren zeventig, toen universiteiten een bolwerk waren van wereldverbeteraars? Of zijn ze gewoon wat pragmatischer geworden? Zelf denken studenten dit: 37 procent is het eens met de stelling dat studenten minder idealistisch zijn dan dertig jaar geleden. 23 procent vindt dat onzin en 37 procent weet het domweg niet. De meerderheid vindt dus dat hun ouders toch een tikkeltje meer hemelbestormend waren dan zijzelf. Maar het is geen overweldigende meerderheid. ‘Studenten zijn tegenwoordig op een andere manier idealistisch’, merkt een van de respondenten nuchter op. Zonder daaraan toe te voegen of dat een goede of een slechte zaak is. Een van de buitenlandse studenten stelt het nog wat scherper ‘Strong idealisms are the basis for wars and tyrannies’. Moet dit alles nu ook nog invloed hebben op het beleid van Wageningen UR? Dat valt mee. Hoewel ze minder idealistisch zijn dan soms wordt gedacht, vinden studenten niet dat het onderwijsprogramma van Wageningen UR teveel gericht is op ideële thema’s. Slechts 11 procent kan zich vinden in die gedachte. Opmerkelijk genoeg ergeren buitenlandse studenten zich vaker aan het idealisme in het Wageningse onderwijsprogramma (29 procent). Dat komt mogelijk omdat zij hun favoriete thema’s daar onvoldoende in terug zien. Wil Wageningen echt een internationaal karakter krijgen, dan zal het dus ook haar idealen naar een mondiaal niveau moeten bijstellen.
Did student idealism die out at the end of the 1980s? Well it certainly ain’t what it used to be, is the answer Resource got straight from the horse’s mouth. There was a good response to the questionnaires we handed out among Wageningen University and VHL students. The Dutch respondents gave themselves an average score of 5.5 for idealism on a scale from one (barefaced materialist) to ten (saintly do-gooder). Foreign students averaged 6.4 and more of them chose their degree subject because it could help them make the world a better place – 57 percent, compared to 28 percent of Dutch students. The big issues for foreign students were human rights and ending global conflict, while climate change and animal rights raised stronger feelings among Dutch students. Students of International Development seemed the most idealistic, while students of Nutrition and Health seemed a lot less so. Idealism did not seem to impinge much on students’ daily lives: few reported buying organic or fair trade products, giving to charity, doing voluntary work or joining campaigns. But students seemed happy with the idealism enshrined in Wageningen’s curriculum, and most of the reservations about this were expressed by foreign students. Maybe Wageningen UR needs to include its ideals in its internationalization drive. The full story? resource.wur.nl/en
16 december 2010 — RESOURCE
24 >> student
Hier wordt naar je geluisterd De Baviaanskloof in Zuid-Afrika is grootleverancier van stageplekken voor Wageningen UR. Studenten van de Universiteit en Van Hall Larenstein helpen het door erosie aangetaste natuurgebied te herstellen. ‘Hier wordt echt wat met je onderzoek gedaan.’ tekst: Alexandra Branderhorst / foto’s: Wageningen UR
D
e bavianen, waar de kloof en de rivier naar zijn genoemd, zijn volop aanwezig. ‘Wanneer je gaat hiken in de bergen, hoor je ze schreeuwen als je hun territorium betreedt’, vertelt Martijn Zijlemans, student Tropische bosbouw bij VHL. ‘Bavianen maken een heleboel lawaai, net zo hard als een balkende ezel. Maar dan wel een rare schorre ezel.’ De Baviaanskloof ligt niet zo ver van de kust in de punt van ZuidAfrika, tussen Kaapstad en Port Elizabeth. Het uitgestrekte natuurgebied geldt officieel als Werelderfgoed, maar wordt ernstig bedreigd door erosie en droogte. ‘Zonde, want van de acht biotopen die Zuid-Afrika heeft, komen er zeven voor in de Baviaanskloof. Als we het tij niet keren, is er over vijftig jaar vrijwel niks meer van over’, aldus Martijn.
VOETBALVELD MET SPEKBOMEN Een half jaar lang liep Martijn stage bij Presence, een project om het gebied weer gezond te maken. Pre-
Het voetbalteam van de learning village.
sence helpt boeren met het zoeken naar alternatieven voor veehouderij, toerisme en natuurbeheer. Martijn richtte zich vooral op de rol van spekbomen, een plant die het antwoord kan zijn op veel problemen in Baviaanskloof. ‘Als je een tak in de grond steekt, begint hij te groeien. De plant heeft geen water nodig en groeit eigenlijk overal. De vetplantachtige blaadjes vangen veel CO2 uit de lucht’, legt Martijn uit. Martijn richtte een fonds op voor de aanplant van spekbomen
Een geërodeerd deel van de Baviaanskloof.
RESOURCE — 16 december 2010
en bekeek hoe je investeerders voor kooldioxideopslag kunt aantrekken. Zo ontstond met het WK Voetbal in Zuid-Afrika het idee om terreinen ter grootte van een voetbalveld met spekboompjes aan te bieden als CO2-compensatie. Onder meer het Nederlandse elftal droeg bij aan de aanwas van spekbomen in de Baviaanskloof. ÉÉN GROTE FAMILIE Dieter van den Broeck is een van de grondleggers van Presence. Als student van Wageningen Universi-
ty liep hij stage in Zuid-Afrika en bouwde er een netwerk op. Na zijn afstuderen in 2005 hoorde hij bij toeval over de Baviaanskloof. Voor restauratie van het ernstig bedreigde gebied waren geld, onderzoek en mensen nodig. Samen met vier andere oud-Wageningers richtte hij daarom drie jaar geleden Presence op. Zelf noemt hij het een ‘leernetwerk’. Zo’n veertig studenten, het merendeel afkomstig van Wageningen University of Van Hall Larenstein liepen er al stage of deden er hun afstudeeronderzoek. Veel van hen komen via de Wageningse stichting Otherwise binnen. Presence heeft een eigen nederzetting bij de Kougadam die ze hun learning village noemen. In de huisjes van de arbeiders die de dam bouwden, wonen nu teamleden en studenten. VHL-student Martijn schetst het beeld van één grote familie. ‘Het dichtsbijzijnde dorp ligt 35 kilometer verderop, dus je bent op elkaar aangewezen. We ontspannen ons met af en toe een grote braai of een potje voetballen en in het weekend trek je soms samen de bergen in.’ VIERKANTE BOEREN Wat Martijn bijzonder vond was dat iedereen hem, als student, serieus nam. ‘In Ecuador, waar ik ook stage heb gelopen, kreeg ik te horen: wat weet jij er nu van? Maar in de Baviaanskloof weten de boeren door de goede terugkoppeling van-
CREDIT FOTOGRAAF
student << 25
WU-studente Marjan Sommeijer doet regensimulaties met field assistant Noel.
uit Presence dat er echt iets met het onderzoek wordt gedaan.’ Ook de urgentie helpt volgens hem. ‘De boeren beseffen dat het zo niet langer kan. Bij een vergadering zit dan zo’n vierkante man van bijna twee meter breed met de tranen in zijn ogen. Ze zien hun traditionele manier van bestaan veranderen.’ Bij die ontwikkelingen spelen de studenten een belangrijke rol, volgens coördinator Dieter. ‘Studenten zijn deel van de grotere puzzel. Vanaf het moment dat je onderzoek doet en vragen stelt in het gebied, heb je een major impact. De boeren zijn heel positief over ons project,
mede doordat de studenten hun resultaten presenteren.’ Voor studenten is het ook bevredigend om mee te bouwen aan een project met een duidelijk en haalbaar doel. Dieter weet uit zijn eigen studententijd dat het ook anders kan gaan. ‘Nadat je je thesis hebt ingeleverd, gebeurt er vaak niks mee. Dat is heel frustrerend.’ HOKKEN MET DE STAGEBEGELEIDER Hoe klein het onderzoek soms ook is, de resultaten kunnen heel belangrijk zijn. Dat ondervond ook Marjan Sommeijer, die onlangs de bachelor Internationaal Land- en
Waterbeheer afrondde. De studente onderzocht het effect van teruggeplante spekbomen op de waterbalans. Met een regensimulator, een bak waaruit druppels water komen, mat ze de mate van infiltratie in de bodem. ‘Wat bleek? Bij grote bomen kan de bodem wel tot tachtig procent meer vocht vasthouden dan een kale bodem.’ Dat is een belangrijk gegeven in een gebied waar veel Zuid-Afrikanen voor hun drinkwater afhankelijk zijn van de Baviaanskloof. Marjan: ‘Toen ik in Zuid-Afrika was, was water op rantsoen vanwege het tekort. Met deze cijfers in de hand is het makkelijker om de boeren te overtuigen.’ Het allerleukste vond Marjan het om zelf onderzoek te doen, van voorstel en opzet tot uitvoering. Het bevestigde haar in haar keuze voor de masterstudie Hydrologie. Maar ook het project sprak haar aan. ‘De begeleiding was heel goed. Het maffe was wel dat ik bij mijn begeleider in huis woonde. Alles was dus erg makkelijk bespreekbaar. Soms hoor je van mensen die hun begeleider nog geen half uur per week zien. Nou, dat was hier dus totaal anders.’
IMPACT AT BABOON GORGE The Baviaanskloof (Baboon gorge) in the Eastern Cape region of South Africa has proven a great place for students to do internships. Among them Martijn Zijlemans (VHL, Tropical Forestry), who set up a reforestation programme in which World Cup football teams planted areas the size of football fields with ‘spekbomen’ (also known as elephants’ food) to compensate for their CO2 emissions. In all about forty students, most of them from Wageningen university and VHL and some via the Otherwise foundation, have worked in Baviaanskloof for the learning network Presence, co-founded by Wageningen graduate Dieter van den Broeck. The network’s aim is to stop erosion and desertification in the gorge, a crucial world heritage nature reserve. The interns have enjoyed the team spirit at Baviaanskloof and above all, the fact that something is done with their research. ‘You have major impact’, says Martijn. The full story? resource.wur.nl/en
Veldwerk onderweg. VHL-student Martijn Zijlemans staat links.
16 december 2010 — RESOURCE
26 >> student PUUR
OERVOEDSEL
Waaaauw. Twee keer vier weken lang elke dag verplicht 70 gram pure chocola eten. En daar word je nog voor betaald ook. De nieuwe Choc-studie van AFSG lijkt voor chocofielen te mooi om waar te zijn. En inderdaad, dat is het. De proef is alleen bedoeld voor dikke 45-plussers. Vette pech.
In Wageningen hebben we er al een hele week aan gewijd, in China hebben ze deze week echt oervoedsel gevonden. Archeologen vonden een 2400 jaar oude koperen ketel met soep. Tenminste, dat denken ze. De afgesloten ketel bevat botten en groene vloeistof. Waarschijnlijk door geoxideerd koper. Het goede nieuws: er is ook een kruik met wijn gevonden. Dat hoort dus ook in een gezond oerdieet.
Zingende vrouwen STIJN << Aalt Soms bekruipt me het idee dat ik over Aalt Dijkhuizen moet schrijven. ‘Iets doen aan dat belachelijk hoge salaris.’ Ik voel me ongemakkelijk bij die gedachte. Het is niet dat ik de illusie heb ook maar iets aan zijn honorarium te kunnen doen, maar toch, ik voel enige verantwoordelijkheid. Desalniettemin heb ik het onderwerp nooit aan de kaak gesteld. Ik geloof namelijk niet dat de grote leider van Wageningen UR leeft onder ons studenten. Ik hoor nauwelijks gesprekken over Dijkhuizen en nog nooit ben ik de man met zijn indringende blik en iets te groot colbertje tegengekomen als bureaubladachtergrond. Of, laat ik het anders zeggen: onze Aalt heeft slechts 21 Facebookvrienden. Daarbij zijn Aalt en ik ook lotgenoten. Vorige week was op resource.wur.nl zo mogelijk zelfs meer commotie over mijn salaris dan de drie ton van onze grote baas. Ergens heb ik ook veel respect voor deze indringende saneerder. Geef toe: nog nooit hadden we zo veel studenten; nog nooit stonden we zo hoog op internationale ranglijsten en, het lijkt onmogelijk, maar zelfs dit kabinet vindt ons belangrijk. Zijn salaris kan daarbij cruciaal geweest zijn. Want, als de baas zoveel verdient, dan kan hij in elk geval geen linkse hobby’s meer hebben. Nee, in het diepste geheim ben ik fan van Aalt. We kennen elkaar trouwens ook. Nou, ja ik heb hem één keer mogen interviewen. Oh, wat een machtige verschijning: betrokken, duidelijk, direct, en zelf ook van Wageningse komaf. Ik vind hem geweldig. Waar ik bij andere directeuren mijn best moet doen om een krachtige uitspraak los te peuteren, doet Aalt er vrijwillig een schepje bovenop. Over Landgoed Larenstein wees hij me op de verantwoordelijkheid van alumni. ‘In Amerika was er al lang een rijke afgestudeerde opgestaan om dat landgoed van jullie te redden.’ Ik geef hem gelijk. Nu we als Wageningen UR een moeilijk jaar, met kille bezuinigingen tegemoet treden, moeten we gewoon onze afgestudeerden aanspreken. Stijn van Mmm, een rijke alumnus. Weet jij nog iemand Aalt? Gils
RESOURCE — 16 december 2010
Het studentenkoor in Wageningen telt ruim 50 leden. Een evenaring van het ledental tijdens de hoogtijdagen in de jaren ’90. Maar nu is er een nieuw probleem: een vrouwenoverschot. Aan de vooravond van de kerstconcerten van de WSKOV (Wageningse studenten Koor- en orkestvereniging) vertelt koorcommissaris Lisette Feijen over het luxe-probleem. Mogen vrouwen nog wel lid worden? ‘Er worden al grappen gemaakt dat je alleen lid mag worden als je ook een man meeneemt, maar dat is niet serieus. De vrouwen staan drie rijen dik, en daar achter staat één rij mannen. We denken na over audities of een wachtlijstsysteem.’ Vanaf januari een vrouwenkoor beginnen? ‘Nee hoor. Na deze concerten gaan De WSKOV geeft twee concerten: 17 december in de Aula en 18 in de Grote Kerk in Wageningen. Beide om 20.00 uur. Studenten betalen 3 euro entree. www.wskov.wur.nl
een paar dames weg. In elk geval kunnen er nog best een paar vrouwen bij.’ Waar komen al die leden opeens vandaan? ‘We hebben ontzettend veel internationale studenten, omdat we alles in het Engels doen. Zij hebben vaker al ervaring met een schoolkoor. Vooral mensen uit Duitsland en Azië.’ Is zingen in een koor niet een beetje suf? ‘Absoluut niet, het is hartstikke leuk en gezellig. Ik heb geen idee waarom mensen dat denken. Iedereen houdt wel van zingen, maar het liefst doen ze dat onder de douche. Wij zingen elke week in een groep. Ik vind het leuk dat iedereen zichzelf is, een individu. Je hebt hier niet van die popi-jopies.’ Zingen jullie altijd Top 40 of kerstliedjes? ‘Ons genre is altijd klassieke muziek, en dat is veel diverser dan mensen denken. Nu zingen we highlights uit de Messiah. Het Halleluja kent iedereen, ook al denk je NM, foto GA van niet.’
student << 27 GEIT AALT
Wageningse geitenwollensokkers, opgelet! Dit is de kans om terug te slaan. Verras je omgeving (en jezelf) met de Teva Stiletto. New Yorkse designers stelden de klassieke outdoor sandaal bloot aan een make-over. Het resultaat kost 330 euro per paar (www.nwehighmart.com). Voor onder de kerstboom. En die bijbehorende sokken, die liggen vast nog wel ergens.
Should Stijn write about the notorious Dijkhuizen salary? Student don’t seem too bothered about it and besides, Stijn is in the same boat these days, with snide remarks on Resource.wur.nl about what he is paid for his columns. And you have to hand it to Aalt: he speaks his mind. He told Stijn that VHL had better find a rich alumnus to keep the Larenstein estate going. Any suggestions, Aalt?
CHRISTMAS CONCERT The Wageningen student choir is thriving, with 50 members. Just a pity there are not more men. An international bunch, they have a lot of fun, sing a varied repertoire... and they are giving two concerts this weekend. Only 3 euros for students: www.wskov.wur.nl
BIG TURNOUT GROTE OPKOMST BIJ WAGENINGS STUDENTENPROTEST. Met meer dan zeshonderd deelnemers vond op vrijdag 10 december de grootste Wageningse protestmanifestatie sinds jaren plaats. Op de Markt protesteerden studenten tegen de kabinetsplannen. Ze werden getrakteerd op warme chocolademelk en op toespraken van onder meer hoogleraar Pim Brascamp, burgemeester Geert van Rumund (‘Dit doet onze stad geen goed’), en verschillende studenten- en jongerenorganisaties. Ook in Amsterdam, Utrecht en Nijmegen gingen studenNM, foto GA ten de straat op. Op de Dam protesteerden zo’n vierduizend studenten.
Studenten krijgen een jaar extra uitloop De felbekritiseerde langstudeerdersregeling wordt minder streng. Toch kondigen studentenorganisaties een nieuw protest aan, op 21 januari. De demonstraties op vrijdag 10 december leken meteen succes te hebben. De ministerraad besloot die dag namelijk dat studenten straks zowel in de bachelor- als in de masterfase één jaar mogen uitlopen, zonder dat zij een hoger collegegeld hoeven te betalen. Studenten die een bachelor- en een masteropleiding volgen, krij-
gen dus in totaal twee jaar extra tijd om te studeren tegen het normale collegegeld. Het extra uitloopjaar is bedoeld als handreiking aan studenten die bijvoorbeeld extra vakken volgen, een zwaardere (bèta)studie doen of een bestuursfunctie vervullen. Studenten met een functiebeperking die recht hebben op een extra jaar studiebeurs, krijgen er ook een uitloopjaar bij. Zij mogen dus maximaal drie jaar uitlopen. Het kabinet spreekt van ‘een handreiking’, maar de studenten gaan door met de strijd tegen de
kabinetsplannen. Studenten mogen hun uitloopjaren namelijk niet vrij besteden, benadrukt Guy Hendricks van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO). Er is één jaar extra voor de bachelor en één jaar voor de master. Een student die bij zijn bachelor meer dan een jaar uitloopt, gaat gewoon meer collegegeld betalen. Het ISO, de landelijke Studenten Vakbond (LSVb) en de Landelijke Kamer van Verenigingen organiseren op 21 januari – de verjaardag van staatssecretaris Zijlstra – een landelijke demonstratie. HOP
More than 600 students turned out on 10 Dec. for Wageningen’s biggest demo in years, against the government’s higher education plans. There were stirring speeches and warming hot chocolate.
EXTENSION FOR STUDENTS After all the protest, the Dutch government has modified its plans to penalize students who take a long time over their degrees. An extra year at normal fees for a Master’s degree has been added to the extra year allowed for a Bachelor’s. A gesture to those who want to do extra courses, a heavy programme, or extra-curricular work. The full story? resource.wur.nl/en
16 december 2010 — RESOURCE
28 >> student ONBEVLEKT Tijd voor kitscherige kerstlichtjes. Studenten uit Utrecht hebben met een lichtsnoer een enorme piemel op hun gevel gemaakt. Speciaal voor de kerstdagen. Grappig. Wel echt leuk zijn de reacties van buurtbewoners. ‘Nu nog een grote vagina’, ‘leuker dan een kerstboom’. En: ‘Zonder penis was er ook geen Jezus geweest, hè?’ Maar dát is natuurlijk niet waar.
>> HET ECHTE WERK
GOLDEN OPPORTUNITY
‘ALLES IS ER VAN GOUD’ Wie? Matthijs Lorsheijd, vierdejaars Tuin- en landschapsinrichting Wat? Inrichting van tien parken Waar? Saoedi-Arabië Waarom? Onderzoeken hoe een ander land met techniek, materiaal en beplanting omgaat ‘Stage lopen in Saoedi-Arabië was niet mijn eerste keuze. Eigenlijk wilde ik naar Dubai, maar door de economische crisis is daar geen geld meer voor grote projecten. Via een vriendin kwam ik vervolgens terecht bij een Nederlands bedrijf in Saoedi-Arabië. Het belangrijkste project waaraan ik heb meegewerkt bestond uit het ontwerpen en voorbereiden van tien stadsparken. Door mijn enthousiasme en ervaring werd ik zelfs projectleider. Dat sloeg natuurlijk nergens op en zou in Nederland ook nooit kunnen. Maar het is wel tekenend voor de situatie daar: als je iets wilt dan kun je het vrijwel direct uitvoeren. Er is geld genoeg en ze vertrouwen je volledig. Ik werkte zes dagen per week en op mijn vrije dag had ik vaak niet veel te doen. Alcohol is streng verboden, je kunt er zelfs de doodstraf voor krijgen. Win-
RESOURCE — 16 december 2010
kelcentra zijn in de weekenden alleen toegankelijk voor gezinnen, om te voorkomen dat mannen en vrouwen er met elkaar in contact komen. Ik heb ook gezien dat gastarbeiders werden geweigerd, terwijl blanken er zowat heilig zijn. Dan word je toch geconfronteerd met de keiharde cultuur van Saoedi-Arabië. Om visumtechnische redenen ging ik met mijn baas een keer in de maand naar Bahrein. Daar is het fantastisch, met witte stranden en veel cocktails. Die weekenden maakten veel goed. Mijn baas had contacten in belangrijke kringen, hij is bijvoorbeeld door de broer van de koning naar Saoedi-Arabië gehaald. Een keer werden we uitgenodigd voor een gesprek met een minister in het Diplomatic Quarter. Bij aankomst stonden er tanks voor de deur en mensen met geweren. Je werd compleet gecheckt. Eenmaal binnen kwam je in een heel andere wereld, alles is er van goud en er is zo veel luxe. Een groot verschil met de rest van Saoedi-Arabië. De grote steden lijken het meest op New York, maar daarbuiten zie je het Arabische landschap zoals je het van tv kent.’ Marleen Klingenberg
Saudi Arabia was not Matthijs Lorsheid’s first choice of internship venue, but it turned out to be very interesting in its own way. Not many students of Garden and Landscape Design get to be project leader of a big urban park design project as Matthijs did. The sky’s the limit where money is concerned, and westerners are trusted and treated well – better than the migrant labourers. Another striking contrast was that between the gilded palaces of the diplomatic quarter and the rest of Saudi Arabia. With drinking banned and social life strictly controlled, there wasn’t much to do on Matthijs’s one day off a week. But monthly trips to Bahrain with its beaches and cocktails made up for that. The full story? resource.wur.nl/en
service << 29
Wageningen UR zoekt: Projectcontroller Wageningen UR, Wageningen; vacaturenummer: AFSG-F&C-0002
PhD Design of Sustainable Frying Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: AFSG-FPE-0002
Medisch Onderzoekassistent Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: AFSG-HNE-0019
Veterinair epidemioloog / modelbouw Central Veterinary Institute, Lelystad; vac.nummer: ASG-CVI-ONDZ-0008
Veterinair epidemioloog / risico analist Central Veterinary Institute, Lelystad; vac.nummer: ASG-CVI-ONDZ-0016
Hokjesdenken Mestoverschot was het gezochte woord in de vorige hokjes. ‘Maar wat is 1 horizontaal?’, mailde Gosse Schraa terecht. De omschrijving was: Slingerlands eigen woord voor het maximaal factureren van projecten. Het antwoord: billability. Het stond in de ruwe versie van het artikel over Alterra, maar de term heeft de eindredactie niet overleefd. Desondanks kwamen toch tot de juiste oplossing: Andrea Bor en Hella van Asperen, Willem Menkveld, Anita’s Angels, Leerstoelgroep Nematologie, Renée en Susan van der Salm, Sexy Chickies, DB Thymos 10/11, Marije Oostindjer, Aad van der Ast, Herman Slink, Thea van Hummel en Marijke Kuipers, Marinanne van der Gaag, Eef Velthorst, Alex van Eldik, Hanneke Pompe en Gosse Schraa, Cees Niemeijer, Ditje van der Vossen, Ellen Slegers, Chantal Althuizen en Auke Greijdanus, Evert-Jan Bakker, Willem de Visser, en Henri v/d Boomen, Guido Ubaghs, Jacob-Jan Boonzaayer, Teus van Laar en Jack Razenberg.
Horizontaal 1 Prima ziekenhuisruimte 3 Die van Saskia van Cruchten was de mooiste 8 Katja en Birgit, Venus en Serena 13 Ca. 15 Betaalt het bier niet contant 16 Vanaf volgend jaar de energiebron van Wageningen UR 17 Die beurs gaat naar Erwin Bulte 19 Legerloon 21 Rivier die regelmatig geleegd wordt 22 Daar studeert men in Limburg 23 Daar studeert men op afstand 25 Burger 31 Thé __, The Scene 32 De lucht betreffend 33 Post 34 Irritant uitvloeisel 36 Samenvatting van het nieuws 38 Haalt zuurstof uit water 41 Houdbare dieren 43 Wordt gedraaid door tuig 45 Staan op huizen 46 Populairste ideaal van internationale studenten
Verticaal 1 Volmaken 2 Populairste ideaal van Nederlandse studenten 4 Uit bed 5 Mensen over de vloer 6 Componeerde het Windows-opstartmuziekje 7 4, 5, 7 of 8 8 Wat Janzing en Sand filmden, probeert Suselbeek te temmen 9 Fruitgewas 10 Boosaardig 11 Werkte nauw samen met de Gestapo 12 Waren Grieg, Hamsun en Munch 14 Rapperstitel 18 Hoofdsponsor van Oranje 20 Alternatief voor deze 21 Vanaf 24 Hun heerschappij eindigde in 1917 26 Hoogstongezond mens 27 Lucas __, winnaar van de Publicatieprijs 28 Belang 29 Meest kerkelijke gemeente van Nederland 30 Utrechtse prikkel 35 Zong Rich Girl met Gwen Stefani 37 Daarmee wordt een handicap vastgesteld 39 Beperkte content 40 __ Somebody, hit van Laura Jansen 42 Boomnoot 44 Troostmerk
Post-doc position – Nutrient requirements in pigs as affected by health status Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: ASG-DW-ANU-0001
Technician in Molecular Biology/ Molecular Physiology Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: ASG-DW-HAP-0000
Post Doctoral Position in Molecular (Animal) Physiology Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: ASG-DW-HAP-0001
Postdoc position for interdisciplinairy landscape assesments on biodiversity and ecosystem services Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: ESG CB-0044
ESA PhD student Ecospace Indonesie Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: ESG CWK-0089
ESA PhD student Ecospace Nederland Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: ESG CWK-0090
ESA PhD student Ecospace Noorwegen Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: ESG CWK-0091
ESA LCA Onderzoeker Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: ESG CWK-0092
Docent Milieusysteemanalyse Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: ESG CWK-0093
Postdoc Biochar: the effects on soil biota and plant-soil interactions using ecological and molecular techniques Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: ESG ECO-0050
Coördinator BHV / Brandveiligheid Wageningen UR, Wageningen; vacaturenummer: FB-0001-7
Grootboekadministrateur Wageningen UR, Wageningen; vacaturenummer: FB-0002-5
18 jobs in Applied Marine Research & Advice Imares, Den Helder, IJmuiden, Yerseke; vacaturenummer: IMA-0000-3
Assistent kwantitatieve analyse plantaardige productiesystemen Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: PSG-PPS-0002
Assistent Professor in the field of Behavioral and Experimental Economics (Tenure Track) SSG, Wageningen; vacaturenummer: SSG-ECH-0003
Postdoc reseacher Agricultural Knowledge System in Transition Wageningen UR, Wageningen; vacaturenummer: SSG-COM-0007
Coördinator Adviseur Subsidies en Contracten LEI, Den Haag; vacaturenummer: SSG-LEI-LO-0000
Adviseur Subsidies en Contracten LEI, Den Haag; vacaturenummer: SSG-LEI-LO-0001
Senior Projectleider Regionale Ontwikkeling LEI, Den Haag; vacaturenummer: SSG-LEI-RER-0001
Mail de groene hokjes uiterlijk komende woensdag naar
[email protected]. De oplossing komt donderdag op resource.wur.nl.
16 december 2010 — RESOURCE
30 >> service in memoriam JURGEN HERMAN Afgelopen maandag bereikte ons het bericht dat Jurgen Herman is overleden. Het is voor ons, vrijwilligers en werknemers van Filmhuis Movie W, moeilijk te bevatten dat we nooit meer samen met Jurgen een voorstelling zullen verzorgen. We zullen zijn vriendelijke en gemoedelijke aanwezigheid missen, en leven mee met zijn familie en vrienden. Jurgen wordt komende dinsdag begraven in Wevelgem. Namens Movie W, Adri Bolt en Dolf van der Plas
agenda vrijdag 17 december
METAL IN WAGENINGEN, TERUG VAN WEGGEWEEST! Popcultuur Wageningen presenteert Geldersche Metal Legering. Onder de noemer Geldersche Metal Legering treden 3 bands uit Gelderland op. Drie verschillende stijlen binnen de metal worden gesmeed tot een ijzersterk geheel: Portall (gespeeld op Kabaal am Gemaal) een vierkoppige metalband. Met hun death metal gaan ze deze eerste Legering onveilig maken. Mondvolland mengt folk muziek uit de Lage Landen met black metal op hun eigen manier. Hun teksten zijn gebaseerd op Gelderse verhalen. Ze hebben het podium gedeeld met grote namen als Heidevolk, Grimm
en Kampfar. The Sin Committee speelt progressive metal, geïnspireerd door grote namen als Opeth, Mastodon en Textures. 21.30 UUR, CAFÉ DE OVERKANT, BEVRIJDINGSSTR. 38 WAGENINGEN, WWW.POPCULTUURWAGENINGEN.NL
Vrijdag 24 december
LOCOLOCO KERSTSHOW! EXTRAVAGANZA! Een avondvullend kerstcircus, extravagant en extraordinaire! Met de LocoLoco Discoshow, Tony Banks, Dominee Bob en Baco Pirelli. Je wordt als een flipperbal heen en weer geschoten tussen disco, new wave en rock en verrassende feestplaatjes, vette partypoepers van nu en dansplaten van de jaren ’90. Tussen de muziek door presenteren de heren in hoog tempo nutteloze maar vermakelijke interactieve spelletjes, waaronder de inmiddels wereldberoemde ‘Sambaballen wedstrijd’ en ‘The allround dancing championships’. Deze mannen zijn al jaren de ongekroonde koningen van het onbezonnen dansfeest dankzij optredens op de Zwarte Cross, Pinkpop, Lowlands, Paaspop en Oerol. 21.00 UUR, LUXOR LIVE, WILLEMSPLEIN 11, ARNHEM. TICKETS € 13,50. WWW.LUXORLIVE.NL WWW.LOCOLOCO.NL
BRUILOFTEN, FEESTEN, BORRELS, BARBECUES, ZAKENLUNCHES, PROMOTIES, ETC. Ook voor party- en cateringvolle Sfeer nce! service (bekend om hoge ambia r ras) kwaliteit en verscheidenheid) (ook te Dennis en Carla Klos Costerweg 5, 6702 AA Wageningen, telefoon 0317-425949
eind december
HEEL STIL IN FORUM
>> NO GO
Noeste arbeid is goed voor een mens, maar soms moet je even uitrusten. Bij voorkeur in de kerstvakantie, want de Forumbieb en de kantine gaan dicht. De Bibliotheek is dicht van 25 dec t/m 2 jan, de Student Sevicedesk en de WURshop van van 24 dec tm 2 jan, de kantine van 23 dec tm 2 jan. Sportcentrum de Bongerd blijft deels open, en is alleen gesloten van 16.00 uur op 24 dec tm 26 dec, van 30 dec t/m 2 jan.
woensdags
FIT VOOR DE SNEEUW
Ga je skiën dit jaar? Dan heb je nog een kleine kans om voor die tijd fit te worden. Op de Bongerd is er de nieuwe cursus SneeuwFitten. Nee, je hoeft nergens sneeuw in te stoppen. Je staat in een zaal en maakt typische skibewegingen. Iets met ritme en herhalingen. Kun je in elk geval fit de après-ski in. ELKE WOENSDAG TOT EIND FEBRUARI, 12.30-13.30 UUR, BONGERD
Op 6 december jl. ontvingen vijf studenten de WUF-KLV Scriptieprijzen. Ze kregen naast een prijsbedrag van € 500, een juryrapport met oorkonde en de miniatuur van het beeld dat voor het Forum staat: ‘De Wageningse Boom’. Op de foto voorste rij van links naar rechts: Ingrid Lubbers (neemt namens Lucas Nebert de prijs in ontvangst), Wouter Bac, Ekaterina Grekova, Martine Burger en Maartje Bakker. Op de achterste rij de juryleden: Gerard Fleer (voorzitter), Janine Quist, Linus vd Plas en Reinder Feddes. Lees meer over de prijs op www.wuf.wur.nl en over prijswinnaar Lucas Nebert op pag. 10
Resource, voor studenten en medewerkers van Wageningen UR, zoekt een
REDACTEUR De redacteur is verantwoordelijk voor de aandachtsgebieden studenten, onderwijs en hogeschool Van Hall Larenstein. De redacteur bouwt een netwerk op, stuurt (student-)verslaggevers en fotografen aan en schrijft verhalen in alle journalistieke genres. Je beheerst het journalistieke vak. Je bent communicatief, stressbestendig en in staat om een netwerk op te bouwen. Je beschikt over een vlotte pen en een nieuwsgierige blik op de wereld. Je hebt affiniteit met studenten, hoger onderwijs en het domein van Wageningen UR.
ZIE WAGENINGENCAMPUS.WUR.NL EN WWW.USB.WUR.NL
Meer informatie op www.werkenbij.wur.nl/NL
RESOURCE — 16 december 2010
>> GO
service << 31
Forum Irregular Opening Hours during Christmas Holidays 2010 The Building 10 am - 5 pm
The Library
Student Desk
10 am - 5 pm
WURshop
Restaurant
Grand Café
Language Services
Sunday
19 December
closed
closed
closed
closed
closed
Monday
20 December
8 am - 11 pm
8 am - 10 pm
9 am - 4 pm
9 am - 4 pm
11.30 am - 1.30 pm
8 am - 3 pm
closed
Tuesday
21 December
8 am - 11 pm
8 am - 10 pm
9 am - 4 pm
9 am - 4 pm
11.30 am - 1.30 pm
8 am - 3 pm
closed
Wednesday
22 December
8 am - 11 pm
8 am - 10 pm
9 am - 4 pm
9 am - 4 pm
11.30 am - 1.30 pm
8 am - 3 pm
closed
Thursday
23 December
8 am - 11 pm
8 am - 10 pm
9 am - 4 pm
9 am - 4 pm
closed
8 am - 3 pm
closed
Friday
24 December
8 am - 8 pm
8 am - 6 pm
closed
closed
closed
closed
closed
Saturday
25 December
closed
closed
closed
closed
closed
closed
closed
Sunday
26 December
closed
closed
closed
closed
closed
closed
closed
Monday
27 December
8 am - 8 pm
closed
closed
closed
closed
12 am - 1.30 pm
closed
Tuesday
28 December
8 am - 8 pm
closed
closed
closed
closed
12 am - 1.30 pm
closed
Wednesday
29 December
8 am - 8 pm
closed
closed
closed
closed
12 am - 1.30 pm
closed
Thursday Friday Saturday Sunday
30 December 31 December 1 January 2 January
8 am - 8 pm 8 am - 6 pm closed 10 am - 5 pm
closed closed closed closed
closed closed closed closed
closed closed closed closed
closed closed closed closed
12 am - 1.30 pm closed closed closed
closed closed closed closed
During working hours, the building is open to the public. After working hours, entrance is only possible with a WUR card.
BOOKS NAL NOTE PROFESSIO RICES SPECIAL P
E X C L U S I V E LY F O R S T U D E N T S A N D
Ben jij een High Potential?
EMPLOYEES OF WAGENINGEN UR
Kies dan de kortste weg naar de top!
www.dekortstewegnaardetop.nl BestGraduates wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topwerkgevers
BestGraduates Law wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topkantoren
BestGraduates is een activiteit van
onderdeel van de
16 december 2010 — RESOURCE
ILLUSTRATIE: HENK VAN RUITENBEEK
>>TYPICAL DUTCH
Multifunctional farms If your children do not know anything about farming or related matters, you can bring them to a farm to learn these things from farmers directly. If you want to buy fresh organic food, you can go to a trustworthy farm to buy it. If partially disabled people cannot find a meaningful way to realize their potential, they can also find a farm where they can do some voluntary work. These are general facts about Dutch farms I picked up from three visits last year.
In the suburbs of big cities in China, there are some recreational farms for urban people’s relaxation and entertainment during weekends or holidays. Enjoying natural food and a less polluted environment are the main aims of people who go there. These farms are more like tourist attractions and they are always near to places of historical interest and scenic beauty. Compared with Chinese farms, Dutch farms have more functions. They have meaningful functions like providing teaching or training for students, supplying organic food for local residents or city dwellers, and offering workplaces for partially disabled people who still want to perform certain tasks. The latter type of farm, which is called a ‘care farm’ in the Netherlands, is the most special and meaningful type, in my opinion. It provides equal opportunities for people to exhibit their value. Moreover, some multifunctional farms also pay attention to nature management, which makes a positive contribution to our environment. Xiangdan Meng, PhD Rural feminization, Rural Sociology Group, Wageningen University
Do you have a nice anecdote about your experience of going Dutch? Send it in! Describe an encounter with Dutch culture in detail and comment on it briefly. 300 words max. Send it to
[email protected] and earn fifty euro and Dutch candy.
MULTIFUNCTIONEEL B0EREN Boerderijen in Nederland hebben veel verschillende functies, vindt Xiangdan Meng. Kinderen kunnen erheen om te leren van de boer zelf. En je kunt er verse biologische producten kopen. Maar vooral de zorgboerderijen zijn waardevol. Mindervaliden kunnen er zich op hun eigen manier ontplooien. In de buitenwijken van grote steden in China zijn ook grote boerderijen. Dat zijn toeristische attracties waar stedelingen kunnen ontspannen en eten, meestal in de buurt van historische plekken of mooie uitzichtpunten.