REISINFORMATIEDIENSTEN Met pre- en on-trip reisinformatiediensten kunnen reizigers slimmer, gemakkelijker en eenvoudiger reizen. Ze ontvangen reisinformatie op maat, op hun PC, via een app op hun smartphone of via hun navigatiesysteem. Op basis van deze persoonlijke reisinformatie kiezen ze ervoor om al dan niet te gaan reizen en zo ja, hoe (met de auto of het openbaar vervoer), via welke route en wanneer.
BETERE PUBLIEKE DATA
VERANDERING REISGEDRAG
REISINFORMATIE OP MAAT
SLIMMER REIZEN
BETERE DOORSTROMING
www.beterbenutten.nl/its
AFNAME REISTIJDVERTRAGING
REISINFORMATIEDIENSTEN
Momenteel beschikt zo’n 10% van de kentekenhouders over een dienst, die onderweg actuele informatie biedt en zo slimmer reizen mogelijk maakt. De adviezen zijn gebaseerd op actuele data uit verschillende bronnen, waaronder OV-bedrijven, de Nationale Databank Wegverkeersgegevens (NDW), Verkeerscentrales, Rijkswaterstaat, gemeenten, de RDW, de marktplaats mobiliteitsdata en leveranciers van verkeersdata.
Aanpak
Doelen Om vertragingen terug te brengen en de doorstroming te verbeteren, wil het programma Beter Benutten een bewuster mobiliteitsgedrag bij reizigers stimuleren. Beschikbaarheid van actuele informatiediensten om reizigers te ondersteunen in hun keuzes, is daarbij essentieel. Om deze diensten te realiseren en zowel de kwaliteit als volledigheid van bestaande diensten verder te kunnen verbeteren, werkt het thema ‘Reisinformatiediensten’ aan de volgende doelen:
• Hiaten in de data-informatieketen in kaart brengen en deze in gezamenlijkheid met overheid en markt aanpakken. Een goede data informatieketen is immers een voorwaarde voor betrouwbare informatiediensten. • Bevorderen dat private reisinformatiediensten (door)ontwikkeld worden en leiden tot bewuster mobiliteitsgedrag en zo de reistijdvertraging echt doen afnemen.
1,2 miljoen gebruikers van gebruiksvriendelijke, hoogwaardige informatiediensten
81% van de Nederlanders bezit een smartphone
beïnvloeding
140.000 autoritten
Om deze doelen te realiseren, moeten informatiediensten aantrekkelijk zijn voor gebruikers. Te denken valt aan aspecten als gebruiksgemak en -veiligheid, werking in tenminste heel Nederland, juiste, volledige en betrouwbare informatie en afstemming op de persoonlijke situatie en voorkeuren van de gebruiker. Een zorgvuldige invulling van deze aspecten is essentieel. Om te voorkomen dat beschikbare informatiediensten geheel afhankelijk zijn van overheidsfinanciering, wordt vanuit Beter Benutten slechts een beperkte financiële impuls gegeven en nadrukkelijk aangestuurd op zowel het beschikbaar stellen als ook het daadwerkelijk gebruiken van kwalitatief goede (volledige, actuele, betrouwbare) publieke data door overheden en op het bevorderen van een solide verdienmodel voor serviceproviders.
Dit moet leiden tot een nieuwe generatie informatiediensten, die maximaal aansluit bij de behoeften van diverse gebruikersgroepen. Daarbij moeten omwille van hun verkeerskundig effect belangrijke onderdelen in een informatiedienst worden opgenomen, zonder dat serviceproviders daarvoor teveel concessies moeten doen aan hun eigen expertise en plannen. Serviceproviders worden daarom bij een nieuwe uitvraag in de gelegenheid gesteld om een eigen optimale keuze te maken uit informatie-items die de uitvragende overheden hebben samengesteld: • Multimodale reisinformatie; • Human Machine Interface, gebruiksvriendelijkheid en bedieningsgemak; mogelijkheid om informatie af te stemmen op persoonlijke voorkeuren; • Gebruik van data uit de Data Top 8, zoals evenementen, wegwerkzaamheden, verkeersmanagement, incidenten en parkeren; • Uitbreiding van de dienst met andere onderdelen, zoals rijtaakondersteuning en informatie over bezienswaardigheden en attracties in een gemeente.
REISINFORMATIEDIENSTEN
Stimuleren ontwikkeling en gebruik van informatiediensten De financiële vergoeding voor serviceproviders hangt af van de informatieitems die zij uit de shortlist meenemen in de ontwikkeling van informatiediensten. Naast de verplichte eisen (bijvoorbeeld ten aanzien van het aantal gebruikers en gebruiksvriendelijkheid) is er ruimte voor eigen keuzes. Daarnaast krijgen marktpartijen de ruimte om zich op specifieke doelgroepen te richten met maatwerkoplossingen. Als serviceproviders uit een door overheden gewenste set functionaliteiten keuzes maken, versterken de doelstellingen van overheid en marktpartijen elkaar.
Wat levert het op? Binnen het programma Beter Benutten is gebleken dat reisinformatiediensten een effectief middel zijn om het gedrag van reizigers te beïnvloeden. Zo’n 20% van de gebruikers is bereid op basis van een reisadvies zijn reisgedrag te veranderen tijdens drukke perioden op de weg. Verder blijkt dat een succesvolle informatiedienst in minimaal de helft van de reizen wordt geraadpleegd. Een gemiddelde gebruiker reist zo’n 30 keer per maand (15 dagen heen en terug) met de auto tijdens drukke perioden (ochtend- en avondspits en tijdens evenementen). Dit betekent dat met 1,2 miljoen gebruikers van gebruiksvriendelijke, hoogwaardige informatiediensten zo’n 140.000 (auto)ritten per dag kunnen worden beïnvloed.
Navigatie is de meest gebruikte toepassing na het raadplegen van sociale netwerken
56 % mobiel internetgebruik
35 %
Reisinformatie in cijfers • In het eerste kwartaal van 2015 bezat 8 van de 10 Nederlanders een smartphone (81%). Momenteel bezit zo’n 54% van de ouderen (65-80 jaar) een smartphone. Het aantal smartphones in de leeftijdscategorie van 12 tot 30 jaar blijft vrijwel gelijk. Dit is met een dekkingsgraad van ruim 95% al zeer hoog. • Het gebruik van de navigatiemogelijkheden op een smartphone neemt toe. • Meer dan 70% van de gebruikers van een smartphone hebben 2G/3G- of 4G-dekking. • In de ‘Global Mobile Consumer Survey 2014 The Pulse of the Mobile Nation (the Dutch Perspective)’ van Deloitte werd onder meer onderzoek gedaan naar het gebruik van navigatie op de smartphone. Op het moment van onderzoek gaf zo’n 27% van de ondervraagden aan dat ze in de daaraan voorafgaande 7 dagen navigatie op de smartphone hadden gebruikt. Navigatie is de meest gebruikte toepassing na het raadplegen van sociale netwerken. • Met mobiel internetgebruik komt Nederland met een aandeel van 56% ruim boven het EU-gemiddelde van 35% uit.
REISINFORMATIEDIENSTEN
Planning Vanuit het thema ‘Reisinformatiediensten’ worden tot eind 2015 de actuele ITS-marktontwikkelingen gemonitord om te kunnen beoordelen of én in hoeverre uitvraag naar een nieuwe generatie informatiediensten noodzakelijk is. Mocht dit inderdaad zo zijn, dan dagen we marktpartijen uit om de gesignaleerde behoefte in te vullen. Dit gebeurt in afstemming met de projectactiviteiten, planning en resultaten in het kader van de thema’s C-ITS, IMMA en Data. Naar verwachting kan dit dan vanaf het tweede kwartaal van 2016 leiden tot vernieuwende informatiediensten.
Budget Voor een mogelijke marktuitvraag naar een nieuwe generatie informatiediensten ( informatiesuites ) is zo’n 3.500.000 euro gereserveerd. Het grootste deel daarvan is bedoeld voor de uitvraagprocedure en de resultaatsafhankelijke beloningen van de te selecteren serviceproviders.
Contactpersoon Frank Eggen, Provincie Gelderland, projectleider Regio Arnhem-Nijmegen, namens alle twaalf deelnemende regio’s:
20%
‘Alle data, ook uit C-ITS en connected rijden, moet op een goede manier bij de gebruiker terechtkomen’ Informatiediensten potentie omdoor dé drager te zijn van alle andere van de fileshebben wordendeveroorzaakt ongelukken intelligente toepassingen en mogen dus niet ontbreken in het vervolgprogramma, vindt Frank Eggen van de regio Arnhem-Nijmegen. “Alle informatie (data), ook uit C-ITS en connected rijden, moet op een goede manier bij de gebruiker terechtkomen. Daar heb je onder andere betrouwbare en gebruiksvriendelijke diensten voor nodig. Er zijn al allerlei diensten ontwikkeld. De komende periode willen we onderzoeken hoe deze en andere diensten gebruikt en gewaardeerd worden en hoe we deze nog beter bij klantbehoeften kunnen laten aansluiten.”
bezit smartphone van 65-80 jaar
van 12-30 jaar
54 %
95 %
2G/3G- of 4G-dekking.
> 70 %
REISINFORMATIEDIENSTEN
www.beterbenutten.nl/its
