RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP LANDELIJK ONDERWIJS AAN VARENDE KLEUTERS
School Plaats BRIN-nummer Onderzoeksnummer
: : : :
Landelijk Onderwijs aan Varende Kleuters Rotterdam 27MK 113152
Datum schoolbezoek Datum vaststelling rapport
: 28 mei 2009 : 22 juli 2009.
INHOUDSOPGAVE 1 ONDERZOEK................................................................................................ 5 2 BEVINDINGEN ............................................................................................. 7 3 CONCLUSIE............................................................................................... 11 BIJLAGE ........................................................................................................ 13
Rapport Onderzoek in het kader van het vierjaarlijkse bezoek, Landelijk Onderwijs aan Varende Kleuters, 28-5-2009
3
1 ONDERZOEK
Op 28 mei 2009 heeft de inspectie Landelijk Onderwijs aan Varende Kleuters bezocht in het kader van het vierjaarlijks bezoek. Tijdens dit onderzoek heeft de inspectie de kwaliteit van het onderwijs beoordeeld aan de hand van een aantal indicatoren. In het kader van haar verplichting om scholen voor primair onderwijs ten minste eenmaal per vier jaar te bezoeken, beoordeelt de inspectie scholen met een beperkte, vaste set van indicatoren, waarmee zij conform de Wet op het Onderwijstoezicht (WOT) kan beoordelen of de school op belangrijke onderdelen onderwijs van voldoende kwaliteit biedt. Deze indicatoren hebben in ieder geval betrekking op de kwaliteitszorg, de zorg en begeleiding, de resultaten, de ontwikkeling van leerlingen en enkele aspecten betreffende de naleving van de wet- en regelgeving, waaronder de onderwijstijd. De bevindingen uit dit onderzoek worden gebruikt bij de eerstvolgende risicoanalyse. Deze analyse gaat vooraf aan de beslissing of het toezichtarrangement van de school eventueel aangepast dient te worden. De inspectie heeft op een aantal basisscholen naast het vierjaarlijkse onderzoek ook een thematisch onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit van het onderwijs in schrijven van teksten (stellen). Het beleid van de overheid is er op dit moment op gericht om het niveau van de basisvaardigheden taal en rekenen te verbeteren. In dat kader voert de inspectie op scholen onderzoek uit naar (aspecten van) het onderwijs in deze basisvaardigheden. In het 2009 is dit onderzoek voor taal gericht op de kwaliteit van het onderwijs in het schrijven van teksten. Tijdens het themaonderzoek heeft de inspectie op de school het vakgebied schrijven van teksten onderzocht. Hiervoor heeft de inspectie gebruik gemaakt van een waarderingskader met indicatoren en criteria. Het doel is om op landelijk niveau een beeld te geven van de kwaliteit van het onderwijs in het schrijven van teksten. Omdat het hier uitsluitend het onderwijs aan kleuters betreft is vooral aandacht besteed aan de voorbereiding op het schrijven van teksten en aan de ontluikende geletterdheid. De bevindingen van het onderzoek op de school worden in dit rapport alleen op hoofdlijnen weergegeven. In hoofdstuk 2 van dit rapport vermeldt de inspectie in algemene zin de sterke en minder sterke kanten van het onderwijs aan de varende kleuters LOVK. Bij de aangeduide verbeterpunten is tevens een onderbouwing van deze constatering opgenomen. Dit hoofdstuk beschrijft tevens kort de belangrijkste bevindingen van het themaonderzoek schrijven. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie.
Rapport Onderzoek in het kader van het vierjaarlijkse bezoek, Landelijk Onderwijs aan Varende Kleuters, 28-5-2009
5
Onderzoeksmethode vierjaarlijks bezoek Deze rapportage is gebaseerd op: • De indicatoren uit het bestaande waarderingskader primair onderwijs van de inspectie. • Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. • Schoolbezoek, waarbij • schooldocumenten en handelingsplannen zijn bestudeerd; • gesprekken met de directie en de intern begeleider(s)/zorgcoördinator(en) zijn gevoerd. Onderzoeksmethode themaonderzoek schrijven Het themaonderzoek schrijven bestond uit de volgende activiteiten: • Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. • Schoolbezoek, waarbij • in een kleuterklas de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van een les 'schrijven' ; • schooldocumenten zijn bestudeerd; • gesprekken met de directie, de leraar, de mentor en de regiocoördinator zijn gevoerd.
Rapport Onderzoek in het kader van het vierjaarlijkse bezoek, Landelijk Onderwijs aan Varende Kleuters, 28-5-2009
6
2 BEVINDINGEN
2.1
Vierjaarlijks bezoek
In de bijlage van dit rapport treft u een overzicht van de bij dit onderzoek betrokken indicatoren aan, en de bevindingen van de inspectie daarover. Uit dit overzicht valt op te maken dat het Landelijk Onderwijs aan Varende Kleuters van uitstekende kwaliteit is. Het betreft hier met name de onderdelen kwaliteitszorg en zorg en begeleiding, maar ook de opbrengsten liggen tenminste op het niveau dat verwacht mag worden. Rekening houdend met de bijzondere omstandigheden waarbinnen het onderwijs aan varende kleuters gerealiseerd wordt, kan zelfs van opbrengsten boven het te verwachten niveau worden gesproken. Toelichting Kwaliteitszorg De wijze waarop de Stichting Landelijk Onderwijs aan Varende Kleuters LOVK, werkt aan verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs en aan de borging van bereikte resultaten verdient een compliment. Dit niet in de laatste plaats door de grote mate van transparantie die wordt nagestreefd. Het jaarverslag, waarin de LOVK zich verantwoord omtrent het kwaliteitsbeleid, wordt breed verspreid. Het geeft de lezer inzage in de uitgangspunten, grondslag en missie van de LOVK, vertaald in ambitieuze doelstellingen. In het strategisch beleidsplan worden deze doelstellingen uitgewerkt tot concrete en meetbare verbeteractiviteiten voor de volgende periode. Voor de input wordt mede gebruik gemaakt van de gegevens van extern onderzoek. Dit draagt in grote mate bij aan de objectiviteit. Hoewel uit de externe audit naar voren komt dat kwantitatieve gegevens (te) veel aandacht zouden krijgen is de inspectie van mening dat met name het betrekken van de opbrengstgegevens van leerlingen bij het nemen van beleidsbeslissingen van groot belang is. Het stelt de school in staat beredeneerde afwegingen te maken. De uitkomsten van het COOL 5 -18 onderzoek is daarvan een goed voorbeeld. Het laat zien dat de varende kleuters in 2007 - 2008 tenminste even goed presteren als hun leeftijdgenootjes aan de wal, terwijl ze gemiddeld 2 maanden jonger zijn en het opleidingsniveau van de ouders gemiddeld lager ligt.
Rapport Onderzoek in het kader van het vierjaarlijkse bezoek, Landelijk Onderwijs aan Varende Kleuters, 28-5-2009
7
Zorg en begeleiding Binnen het Landelijk Onderwijs aan Varende Kleuters is een uniek systeem van zorg en begeleiding ontwikkeld, gebaseerd op het feit dat het grootste deel van het onderwijs door de ouders aan boord van het schip gegeven dient te worden. De mentoren en de regiocoördinatoren zorgen ervoor dat de contacten met de ouders zo optimaal mogelijk verlopen en besteden veel tijd en aandacht aan het 'op maat' aanbieden van adviezen en ondersteuning bij het werken met de onderwijsleerpakketten Stappen Langs het Water. Dit 'op maat' begeleiden van ouders en kinderen richt zich in beginsel op alle kinderen; Voor kinderen met specifieke onderwijsbehoeften is er vervolgens een goed functionerend netwerk aan externe deskundigheid waarvan gebruik kan worden gemaakt. Het Ministerie stelt vooralsnog voor de LOVK geen middelen beschikbaar om te participeren in een samenwerkingsverband Weer Samen Naar School, WSNS. De onderzoeken die men door WSNS laat uitvoeren moeten derhalve uit eigen middelen worden bekostigd. Opbrengsten De school verantwoordt zich over de resultaten van haar onderwijs zowel gedurende de kleuterperiode als bij de afsluiting daarvan op basis van een aantal methode onafhankelijke toetsen uit het leerlingen volgsysteem. Zowel in 2007 als in 2008 liggen de resultaten aan het einde van de kleuterperiode voor Taal voor Kleuters, Ordenen en Leesvoorwaarden ruim boven het gemiddelde. Het percentage kleuters dat zonder problemen doorstroomt naar groep 3 van de reguliere basisschool is gestegen van 85,5 procent in 2007 naar 95,4 procent in 2008. De LOVK volgt sinds enkele jaren ook de resultaten van haar leerlingen in groep 3. Hieruit blijkt dat de meeste leerlingen goed zijn toegerust op de overstap. Een belangrijk deel van hen behaalt ook in groep 3 bovengemiddelde resultaten. Het percentage verwijzingen naar het speciaal basisonderwijs is over de afgelopen drie jaar erg laag. Het betreft jaarlijks niet meer dan 1, soms 2 leerlingen. Door de vrijwel permanente individuele benadering, de afstemming van de lespakketten en de begeleiding van ouders en kinderen door de mentoren, wordt passend onderwijs in optimale vorm geboden. De digitale ondersteuning via School@home , nu nog in de experimentele fase, maakt zelfs dagelijkse feed back en aanpassing mogelijk. De inspectie is daarom van mening dat het werken met ontwikkelingsperspectieven van de LOVK niet gevraagd kan worden. Het bepalen van een na te streven einddoel zou voorbarig zijn op deze zeer jonge leeftijd en geen recht doen aan het vaak sprongsgewijze ontwikkelingsverloop dat kinderen in de kleuterperiode laten zien.
Rapport Onderzoek in het kader van het vierjaarlijkse bezoek, Landelijk Onderwijs aan Varende Kleuters, 28-5-2009
8
2.2 Themaonderzoek schrijven Bij het themaonderzoek zijn verschillende kwaliteitsaspecten van het onderwijs in het schrijven van teksten onderzocht, namelijk het leerstofaanbod, de tijd, het didactisch handelen, de afstemming op verschillen tussen leerlingen en de kwaliteitszorg. De LOVK heeft recent veel aandacht besteed aan de ontluikende geletterdheid. Er zijn studiedagen georganiseerd; er is materiaal voor aan boord ontwikkeld, zoals bijvoorbeeld de letterpakketjes en er zijn organisatiebrede afspraken gemaakt over het aanbod, de activiteiten, de materialen en de inrichting van het lokaal. De leerlijnen en tussendoelen alsmede de doelen uit het Gouds Ontwikkelings Volgsysteem voor Kleuters zijn daarbij richtinggevend geweest. Op de locatie Maasbracht was men al eerder gestart. In de bijgewoonde les is dat goed merkbaar. Er is veel aandacht besteed aan een voorbereide (talige) omgeving, met boeken, een ABC muur, gelabelde hoeken en objecten, de tekeningen van de leerlingen zijn voorzien van kleine verhaaltjes. Kinderen tonen zich al zeer vaardig in het 'afmaken' van een verhaal. In complete zinnen bedenken ze met elkaar een goede afronding. De zinnen worden door de leerkracht opgeschreven en opnieuw voorgelezen. Alle aspecten van het beoogde ontwikkelingsdoel komen aan bod en de leerlingen krijgen veel tijd om de vaardigheden te oefenen,
Rapport Onderzoek in het kader van het vierjaarlijkse bezoek, Landelijk Onderwijs aan Varende Kleuters, 28-5-2009
9
3 CONCLUSIE
De inspectie concludeert dat de kwaliteit van het onderwijs aan de Varende Kleuters op de onderzochte onderdelen uitstekend op orde is. In het onderzoek is gebleken dat het onderwijs op die gebieden geen tekortkomingen kent. Deze conclusie zal worden betrokken bij de eerstvolgende jaarlijkse risicoanalyse die voorafgaat aan de beslissing of het toezichtarrangement eventueel aangepast dient te worden.
Rapport Onderzoek in het kader van het vierjaarlijkse bezoek, Landelijk Onderwijs aan Varende Kleuters, 28-5-2009
11
BIJLAGE Overzicht indicatoren en bevindingen In de bevindingen wordt tot uitdrukking gebracht of de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1 draagt niet of nauwelijks bij; 2 draagt onvoldoende bij; 3 draagt voldoende bij; 4 draagt in hoge mate bij; 5. geen waardering. Dit oordeel wordt alleen toegekend indien de school zich niet kan verantwoorden met behulp van betrouwbare en valide opbrengstgegevens of, bij 13.2, geen leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften heeft. Het kwaliteitsprofiel van Landelijk Onderwijs aan Varende Kleuters Kwaliteitszorg
1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs.
Zorg en begeleiding, inclusief toetsinstrumenten 10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 11.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens, bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 11.3 De school voert de zorg planmatig uit. 11.4 De school gaat de effecten van de zorg na.
1
Landelijk Onderwijs aan Varende Kleuters, 28-5-2009
3
4 l l l l l l
1
Opbrengsten: resultaten van leerlingen en hun voortgang in de ontwikkeling 1 2 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 13.2 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden.
Rapport Onderzoek in het kader van het vierjaarlijkse bezoek,
2
2
3
4
l l l l
3
4
5
l
l l
13
Wet- en regelgeving W1 De school heeft de vastgestelde schoolgids aan de inspectie toegestuurd. W2 De school heeft het vastgestelde schoolplan aan de inspectie toegestuurd. W3 Het bestuur heeft het vastgestelde zorgplan aan de inspectie toegestuurd. W4 De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten.
Rapport Onderzoek in het kader van het vierjaarlijkse bezoek, Landelijk Onderwijs aan Varende Kleuters, 28-5-2009
ja
nee
l l l l
14