Projectplan realisatie sporthal Tubbergen

Projectplan realisatie sporthal Tubbergen

30 september 2014

Projectplan realisatie sporthal Tubbergen

30 september 2014 2.3.1

Opdrachtgever:

(definitief)

SSRT

Auteur:

Arjen Jansen, Procap adviseurs en projectmanagers

Versie:

2.3.1 (definitief)

Goedgekeurd door: Harry Oosterhof, S S R T

Inhoud 1

Inleiding 1.1 Introductie 1.2 Het initiatief: e e n n i e u w e sporthal 1.3 Doel e nfunctie projectplan

3 3 3 4

2

Functie van de sporthal 2.1 Activiteiten 2.2 Specifieke doelgroepen 2.3 Combinatie zwembad-sporthal 2.4 Inhoudelijke samenwerking

5 5 5 6 6

3

Huisvesting en locatie 3.1 Huidige situatie 3.2 Gewenste situatie 3.3 P r o g r a m m a v a n Eisen 3.4 Gebouwconcept 3.5 Energiebesparing en duurzaamheid 3.6 Ontwerp 3.7 Locatie 3.8 Overgang v a n oude naar n i e u w e locatie 3.9 Draagvlak

7 7 7 9 9 9 11 12 12 14

4

Planologische haalbaarheid 4.1 Vigerend bestemmingsplan 4.2 Overeenkomsten met gemeente Tubbergen 4.3 Akkoord grondeigenaar

15 15 15 15

5

Financiële haalbaarheid 5.1 Investeringsbegroting e ndekking 5.2 Dekkingsplan investering 5.3 Financiële i n v e s t e r i n g s p l a n n i n g 5.4 Exploitatieraming

16 16 17 17 18

6

E i g e n d o m , exploitatie en beheer 6.1 Eigendom 6.2 Exploitatie en beheer

20 20 20

Projectplan realisatie sporthal Tubbergen 1/29

7

Planning 7.1 Best case scenario 7.2 Planning van het project 7.3 Mijlpalen en afhankelijkheden

22 22 22 23

8

Communicatie 8.1 Inleiding 8.2 Gebruikers 8.3 Omwonenden 8.4 Inwoners 8.5 Gemeente Tubbergen 8.6 Overzicht communicatiemomenten

24 24 24 25 25 26

Organisatie 9.1 Projectorganisatie 9.2 Aanbesteden

27 27 28

9

© 2012, Procap adviseurs en projectmanagers.

2

Niets uit dit werk mag worden verveelvoudigd

op welke andere wijze dan ook, daaronder mede begrepen gehele of gedeeltelijke voorafgaande

schriftelijke

toestemming

van Procap adviseurs en

bewerking

projectmanagers.


en/of openbaar gemaakt van het werk, zonder

4

worden

1

Inleiding

1.1 Introductie Stichting Sport en Recreatie T u b b e r g e n ( S S R T ) isopgericht in 1 9 9 5 en exploiteert het o v e r d e k t e z w e m b a d D e V l a s k o e l e n de B u r g e m e e s t e r V e r d e g a a l sporthal in T u b b e r g e n . S S R T heeft als doel o m d einwoners v a n de g e m e e n t e T u b b e r g e n t evoorzien v a n faciliteiten en activiteiten o p het gebied v a n z w e m m e n , sporten en bewegen. S S R T streeft deze maatschappelijk doelstelling onder m e e r na door: Het organiseren, programmeren en presenteren van sporten andere bewegingsvormen in de a c c o m m o d a t i e s e n het e x p l o i t e r e n v a n h o r e c a - a c c o m m o d a t i e s in z w e m b a d 'de V l a s k o e l ' en sporthal 'De Burgemeester Verdegaalhal'; Het beheer v a n eventueel inde t o e k o m s t nog t erealiseren sportaccommodaties; S a m e n w e r k i n g m e t alle daarvoor i na a n m e r k i n g k o m e n d e instellingen en d e r d e n ; Het sluiten van exploitatie- en h u u r o v e r e e n k o m s t e n ; A l hetgeen t everrichten dat door taken en verantwoordelijkheden tot de verwezenlijking van het doel v a n de stichting nodig, nuttig en/of dienstbaar iso fkan zijn. 1.2 Het initiatief: een n i e u w e sporthal S S R T heeft het initiatief o m e e n n i e u w e 4 - d e l i g e sporthal in T u b b e r g e n t e realiseren e n t e exploiteren. D e nieuwe sporthal isbedoeld voor het bewegingsonderwijs en sportverenigingen. D e s p o r t h a l v e r v a n g t d e h u i d i g e V e r d e g a a l h a l , d i e o o k d o o r S S R T geëxploiteerd w o r d t . D e Verdegaalhal issterk v e r o u d e r d en het i nstand h o u d e n v a n deze hal vergt een forse investering. T e g e l i j k e r t i j d v o l d o e t d e h a l n i e t m e e r a a n d e a r b o - e i s e n . H i e r d o o r is C a n i s i u s g e n o o d z a a k t o m h e t b e w e g i n g s o n d e r w i j s elders t e o r g a n i s e r e n . D a a r n a a s t is e r bij d e s p o r t v e r e n i g i n g e n i n T u b b e r g e n en de andere dorpen inde gemeente behoefte aan meer zaalruimte. D e huidige Verdegaalhal bestaat uit 3 zaaldelen en biedt o n v o l d o e n d e capaciteit. I n 2 0 1 3 is d ehaalbaarheid v a n een n i e u w e sporthal m e t 5 zaaldelen, een z o g e n a a m d e 5 / 3 hal onderzocht. Dit bleek financieel niet haalbaar. O m die reden iseen n i e u w plan g e m a a k t dat uit gaat v a n een 4 / 3 sporthal. E e n 4 / 3 hal geeft voldoende ruimte voor het bewegingsonderwijs en de wedstrijdsport. D e ruimtebehoefte voor sporttrainingen isgroter en kan niet geheel worden ingepast ineen 4 / 3 hal. D e nieuwe sporthal kan alle zaalsporten bedienen en heeft d a a r m e e een waardevolle functie v o o r de gehele g e m e e n t e Tubbergen. d e

d e

d e

d e

S S R T heeft de ambitie de meest d u u r z a m e sporthal van Nederland t eexploiteren. Hierbij wil S S R T gebruik m a k e n van innovatieve technieken. Dit betekent dat S S R T investeert induurzaamheid o m op die m a n i e r de kwaliteit e n l e v e n s v a t b a a r h e i d v a n d eexploitatie zoveel m o g e l i j k te w a a r b o r g e n .


1.3 Doel en functie projectplan De g e m e e n t e T u b b e r g e n ziet een grote maatschappelijke w a a r d e i nd erealisatie v a n d e n i e u w e sporthal en wil het initiatief v a n S S R T o n d e r s t e u n e n . Dit projectplan dient v o o r e e n a a n v r a a g v a n een eenmalige investeringssubsidie ter hoogte van € 2.550.000,-. Aan d eeenmalige investeringssubsidie stelt de g e m e e n t e enkele v o o r w a a r d e n . De belangrijkste is de haalbaarheid van de sporthal. O m d a t Canisius met ingang van het schooljaar 2 0 1 4 / 2 0 1 5 hun scholieren elders bewegingsonderwijs geeft, ise reen directe noodzaak ontstaan o m vaart t e m a k e n m e t de nieuwe hal. S S R T heeft d a a r o m van de g e m e e n t e Tubbergen tot 1 oktober 2 0 1 4 gekregen o m d ehaalbaarheid v a n d en i e u w e sporthal a a n t et o n e n . Dit projectplan voorziet daarin. D e a n d e r e v o o r w a a r d e n v a n d e g e m e e n t e h e b b e n b e t r e k k i n g o p d e k w a l i t e i t e n financiële draagkracht v a n d eexploitatie v a n d en i e u w e sporthal. De v o o r w a a r d e n die de g e m e e n t e a a n d e nieuwe sporthal stelt, zijn: De sporthal wordt gebouwd conform eisen N O C & N S F en KVLO (bewegingsonderwijs) Sporthal isgeschikt voor de gehele g e m e e n t e Sporthal isgeschikt voor mensen met een beperking Een sluitende exploitatiebegroting Een sluitende investeringsbegroting S S R T heeft het project zodanig v o r m g e g e v e n dat aan bovenstaande voorwaarden wordt voldaan (zie ook volgende hoofdstukken). Dit projectplan beschrijft v e r d e r de functie e n t o e g e v o e g d e w a a r d e v a n d en i e u w e sporthal als o o k de uitgangspunten en w e r k w i j z e v a n d euitvoering. De basis hiervoor is het definitief concept o n t w e r p v a n d esporthal d.d. 4 s e p t e m b e r 2 0 1 4 . H e t projectplan gaat o o k i no pd e afspraken tussen g e m e e n t e en SSRT. Die afspraken hebben betrekking o peigendom, beheer, exploitatie e n o p d e v e r d e l i n g v a n v e r a n t w o o r d e l i j k h e d e n e n financiële r i s i c o ' s .


2

Functie v a n de sporthal

2.1 Activiteiten D e functie v a n d esporthal is primair o m het bewegingsonderwijs v o o r het basis- en voortgezet onderwijs en het gebruik door zaalsportverenigingen t efaciliteren. Overdag isd e sporthal hoofdzakelijk i ngebruik door het onderwijs. I n d ea v o n d e n en in de w e e k e n d e n w o r d t het gebruik bepaald door trainingen en wedstrijden v a n de zaalsporten. O m het sporten aantrekkelijk t e m a k e n v o o r sporters en bezoekers is e reen horecavoorziening in d en i e u w e sporthal beoogd. D a a r n a a s t is het voor verenigingen mogelijk o m t evergaderen, instructies/presentaties t egeven e n evenementen t eorganiseren voor de inwoners van d egemeente Tubbergen. De -

volgende hoofdactiviteiten vinden ind enieuwe sporthal plaats: Bewegingsonderwijs voortgezet onderwijs Bewegingsonderwijs basisonderwijs Volleybal Basketbal Handbal Zaalvoetbal Badminton Reguliere gymnastiek en ouderengymnastiek Revalidatieprogramma's (sterke combinatie met z w e m m e n ) Gehandicaptensport (met n a m e rolstoelbasketbal)

D e sporthal w o r d t zodanig o n t w o r p e n en g e b o u w d dat alle b o v e n g e n o e m d e sporten o phet hoogste niveau inNederland beoefend kunnen w o r d e n conform d edaarvoor geldende N O C & N S F - e i s e n . 2.2 Specifieke doelgroepen Mensen met een beperking Naast d ereguliere zaalsportverenigingen wordt d enieuwe sporthal ook geschikt g e m a a k t voor d e g e h a n d i c a p t e n s p o r t . O p dit m o m e n t s p o r t o n d e r a n d e r e d e r o l s t o e l b a s k e t b a l v e r e n i g i n g i n d e verouderde Verdegaalhal. D e n i e u w e locatie w o r d t o o k v o o r deze groep gebruikers geschikt gemaakt. Hierdoor worden meer mensen met een beperking geactiveerd o m t e sporten. Ouderen D e positie v a n d escholen en de zaalsportverenigingen is stevig. D e scholen hechten belang aan sporten en d e verenigingen hebben t e m a k e n m e t (tot nog toe) stabiele ledenaantallen. D e demografische ontwikkeling maakt echter wel dat d eledenaantallen ind ekomende decennia gaan a f n e m e n . Dit betekent dat e rgeleidelijk een groter percentage van d ehuidige (aan)vraag g e h o n o r e e r d zal k u n n e n w o r d e n . O m d a t d ebezetting overdag nog r u i m t e biedt, richt d eS S R T zich


specifiek o pouderen. S a m e n m e t d eStichting Welzijn T u b b e r g e n , gezondheidszorgpartners en d e buurtsportcoaches wordt gekeken naar een passend activiteitenprogramma. Obesitas en overgewicht Uit wetenschappelijk o n d e r z o e k blijkt dat Nederlanders steeds dikker w o r d e n . Obesitas w o r d t zelfs al g e z i e n als e e n n i e u w e w e l v a a r t s z i e k t e i n N e d e r l a n d . D e S S R T w i l h e t a c t i v i t e i t e n p r o g r a m m a hierop richten. De buurtsportcoaches gaan d e k o m e n d e j a r e n actief aan d eslag o m i n w o n e r s v a n d e g e m e e n t e T u b b e r g e n t e s t i m u l e r e n i n e e n actieve e n g e z o n d e levensstijl. D a a r b i j richten zij h u n activiteiten ineerste instantie o pkinderen, kinderen m e t een beperking, jongeren en senioren. S a m e n z o r g e n zij v o o r e e n l a a g d r e m p e l i g b e w e e g a a n b o d i n d ew i j k , r o n d o m s c h o l e n , b i j sportverenigingen en dergelijke. B o v e n d i e n m a k e n z e onderdeel uit v a n het C o n v e n a n t Gezond Gewicht ( C G G ) : een uniek samenwerkingsverband v a n 2 6partijen afkomstig v a n (Rijks- en lokale) o v e r h e d e n , het bedrijfsleven e n maatschappelijke organisaties. Zij z e t t e n zich g e z a m e n l i j k i n o m de stijgende trend van overgewicht en obesitas o m t ebuigen ineen daling. 2.3 Combinatie z w e m b a d - s p o r t h a l De combinatie v a n d esporthal m e t het z w e m b a d De Vlaskoel m a a k t een integraal s p o r t c e n t r u m mogelijk. Sportverenigingen k u n n e n eenvoudig het z w e m b a d gebruiken en d ecombinatie tussen z w e m m e n en zaalsport vergroot het sportieve en recreatieve aanbod voor de inwoners van d e g e m e e n t e Tubbergen. Er ontstaat dus een brede ( s l e c h t w e e r ) a c c o m m o d a t i e , w a t v o o r S S R T betere exploitatiemogelijkheden oplevert ten opzichte van een stand alone zwembad en een stand alone sporthal. 2.4 Inhoudelijke s a m e n w e r k i n g Alle r u i m t e n w o r d e n gezamenlijk gebruikt door de verschillende verenigingen: d esportzaal, d e k l e e d k a m e r s , de k a n t i n e / h o r e c a . O m dit i n g o e d e b a n e n t e leiden e n d eg e b r u i k s m o g e l i j k h e d e n t e optimaliseren, issamenwerking tussen d egebruikers belangrijk. S S R T organiseert minimaal e e n m a a l per jaar een gebruikersoverleg waarin het gebruiksrooster wordt vastgesteld, beheerafspraken worden g e m a a k t en gezamenlijke activiteiten en e v e n e m e n t e n worden afgestemd. Daarnaast overleggen d egebruikers onderling over sporttechnische zaken zoals ledenwerving, kennismakings- en trainingsprogramma's voor de jeugd en beweging voor ouderen. Hierbij is d es a m e n w e r k i n g tussen d escholen en de verenigingen v a n vitaal belang: via d e scholen k o m e n kinderen i n a a n r a k i n g m e t verschillende sporten. S S R T stelt zich als exploitant v a n d e n i e u w e sporthal o pals k a t a l y s a t o r v a n activiteiten die door scholen en v e r e n i g i n g e n w o r d e n g e o r g a n i s e e r d o m d e j e u g d geïnteresseerd t e m a k e n e n t e h o u d e n v o o r s p o r t / b e w e g i n g . M e t n a m e de b u u r t s p o r t c o a c h e s z e t t e n zich i n o m deze doelstellingen t e bewerkstelligen.


3

Huisvesting en locatie

3.1 Huidige situatie D e huidige huisvesting inde Verdegaalhal voldoet niet meer. D e sporthal voldoet niet aan d e wettelijke eisen o p het gebied van Arbo en geluid. D a a r n a a s t isd ezaalcapaciteit v a n 3 zaaldelen o n t o e r e i k e n d v o o r de trainingen v a n d e zaalsportverenigingen. T o t slot isd e hal i n v e r o u d e r d e technische staat. Dit houdt in dat e rv o o r de eigenaar v a n het g e b o u w , d eg e m e e n t e T u b b e r g e n , b o u w k u n d i g e en installatietechnische investeringen in het verschiet liggen en daarnaast zijn d e lasten in het dagelijks/regulier onderhoud en d eenergielasten onaanvaardbaar hoog geworden v o o r S S R T als e x p l o i t a n t . D e t e c h n i s c h e s t a a t v a n d e V e r d e g a a l h a l is d a a r m e e e e n risico v o o r d e exploitatie o plange t e r m i j n . V e r n i e u w i n g is noodzakelijk o m d egebruikskwaliteit e n levensvatbaarheid van d ezaalsport inTubbergen t e waarborgen. 3.2 G e w e n s t e situatie De g e w e n s t e situatie isdat d e s p o r t h a l : uit m i n i m a a l 4 z a a l d e l e n bestaat c o n f o r m ten m i n s t e d ea f m e t i n g e n en verblijfscondities van N O C & N S F ten bate van d e zaalsportverenigingen; voldoet aan d ewettelijke- en gebruikseisen van het bewegingsonderwijs ( K V L O - n o r m e n ) ; een duurzame technische levensduur heeft in het belang van een toekomstbestendige exploitatie door S S R T zonder gemeentelijke exploitatiebijdrage. 1

B o v e n g e n o e m d e doelen zijn niet haalbaar door middel van renovatie van d e huidige sporthal. E e n renovatie biedt misschien wel soelaas o p korte t e r m i j n , m a a r o m d eo n d e r h o u d s - en energielasten op een structureel beheersbaar niveau t e h o u d e n is e e n grootschalige renovatie nodig. Dit is verhoudingsgewijs zeer kostbaar en het v o o r n a a m s t e probleem wordt hiermee niet opgelost, namelijk het tekort aan zaalruimte inde Verdegaalhal. Een nieuwe sporthal naast het z w e m b a d D e Vlaskoel isd a a r o m d emeest effectieve manier o m een d u u r z a a m en financieel gezond sportgebruik mogelijk t e m a k e n . Naast n i e u w b o u w versterkt d e nieuwe ligging d egebruiksmogelijkheden en d e exploitatie van d esporthal o plange t e r m i j n . De locatie naast het z w e m b a d en d e veldsporten m a k e n d esporthal aantrekkelijk voor gecombineerd gebruik / arrangementen. Ook d e uitstekende parkeervoorzieningen en d e nabijheid v a n z o r g - en onderwijsinstellingen dragen hieraan bij. D e l i g g i n g v a n d e n i e u w e s p o r t h a l i n e e n c l u s t e r v a n m a a t s c h a p p e l i j k e v o o r z i e n i n g e n e n potentiële gebruikers wordt goed zichtbaar aan d ehand van onderstaande plattagrond.

O m groei v a n verenigingen t efaciliteren zijn eigenlijk 5 zaaldelen nodig. De demografische ontwikkeling laat z i e n d a t groei o p l a n g e t e r m i j n o n w a a r s c h i j n l i j k is. D a a r n a a s t k a n e v e n t u e e l d o o r m i d d e l v a n h e t gebruikersoverleg e n een gedifferentieerde tarifering d ebezettingsgraad per zaaldeel nog w o r d e n verhoogd (afvlakking gebruik in piekuren en t o e n a m e gebruik in daluren), w a a r m e e d etotaal benodigde capaciteit v a n 4 z a a l d e l e n o o k i n d et o e k o m s t t o e r e i k e n d m o e t k u n n e n zijn. V o o r de exploitatie is dit de m e e s t d u u r z a m e k e u z e . 1


Situatieschets: ligging n i e u w e sporthal in d e kern T u b b e r g e n

1

Bomen

5

Locatie nieuwe sporthal

Bebouwing

6

Parkeerruimte z w e m b a d & sporthal

Voetbalkantme & Weedruimten T V C 2 8

1 b K nderopvarvgorganisatie de Kinderkroon 3

Tenniscomplex Acehof

Hocfdveld voetbalclub T V C 2 8

verpleeghuis het Meolenbelt

Trainingsvelden voetbalclub T V C 2 8

Zorgcentrum de Eeshof

Scholengemeenschap St. Canisius


3.3 Programma van Eisen Op basis v a n d eg e w e n s t e situatie is d e benodigde capaciteit en kwaliteit gedefinieerd in e e n P r o g r a m m a v a n Eisen. Dit p r o g r a m m a bestaat uit e e n functioneel/ruimtelijk, technisch e n financieel gedeelte. S a m e n v a t t e n d o m v a t het P r o g r a m m a v a n Eisen van d enieuwe sporthal: Sporthal m e t 4 zaaldelen v a n 2 8 x 1 6 m e t e r , verdeeld o v e r een hal v a n 4 8 x 2 8 m e t e r m e t 3 zaaldelen e neen afzonderlijke zaal v a n 2 8 x 1 6 m e t e r ( 1 zaaldeel) Inclusief voorzieningen (kleedkamers, horeca, berging, tribune etc.): 3314 m 2 bvo C o n f o r m functionele en technische eisen N O C & N S F (zaalsport, eredivisie niveau), K V L O (bewegingsonderwijs) e nhet BREEAM-label 'very good' (duurzaamheid) 3.4 Gebouwconcept Naast het P r o g r a m m a v a n Eisen heeft S S R T een gebouwconcept opgesteld o m richting t e geven aan d ewijze waarop d enieuwe sporthal gebouwd m o e t worden. De belangrijkste k e n m e r k e n zijn: 1. Duurzaamheid: een uiterst compact gebouwontwerp en gebruik van duurzame materialen e n technieken die d egebruikslasten zoveel mogelijk beperken e nd esporthal tot d e m e e s t duurzame sporthal van Nederland m a k e n ; 2. I n n o v a t i e : t o e p a s s e n v a n n i e u w e t e c h n i e k e n e n m a t e r i a l e n e ndit zichtbaar m a k e n i n het gebouw via een soort showcase (hierdoor wordt innovatie en duurzaamheid betaalbaar en w o r d e n gebruikers e n bezoekers zich b e w u s t v a n het belang e r v a n ) ; 3. Compactheid: korte looplijnen, geen overtollige ruimtes, daar waar het kan gezamenlijk gebruik v a n r u i m t e n (aantal k l e e d k a m e r s is beperkt g e h o u d e n , d ee n t r e e is gecombineerd m e t d eentree v a n het z w e m b a d , d ealgemene toiletten v a n het z w e m b a d worden daardoor o o k benut, w a a r d o o r het totale aantal benodigde m 2 lager is g e w o r d e n ) ; 4. T o e g a n k e l i j k h e i d , zowel buiten als binnen het g e b o u w : v o o r o u d e r e n e n m e n s e n m e t e e n beperking die graag willen sporten o fhet s p o r t c e n t r u m willen b e z o e k e n ; 5. F l e x i b i l i t e i t : z a a l d e l e n f l e x i b e l k u n n e n g e b r u i k e n o m efficiënt r u i m t e g e b r u i k t e b e v o r d e r e n ; 6. H o o g w a a r d i g b i n n e n / g e b r u i k e r s k l i m a a t : m e n s e n m o e t e n zich prettig v o e l e n i n het g e b o u w (binnenklimaat, inrichting), het m o e t d e typisch T w e n t s e gezelligheid uitstralen (gastvrij, sfeer, kleurstelling). 2

3.5 Energiebesparing en duurzaamheid S S R T vindt d u u r z a a m en energiebewust b o u w e n een belangrijke opgave, niet alleen omwille v a n het milieu m a a r ook o m d eexploitatie beheersbaar t e houden. Het investeren in duurzaamheid e n d a a r m e e besparen o penergiegebruik en onderhoudslasten m a k e n d eexploitatie van d e nieuwe sporthal financieel sterker. V o o r S S R T isd u u r z a a m e nenergiebewust b o u w e n dan o o k d e belangrijkste c o m p o n e n t v a n het gebouwconcept. I n deze paragraaf isd efilosofie v a n b o u w e n (en ontwerpen) toegelicht.

2

D ehal i nT u b b e r g e n isd eeerste sporthal m e t e e n B R E E A M - l a b e l .


Trias energetica Trias Energetica iseen ontwerpfilosofie o m t e k o m e n tot een energiezuinig en duurzaam ontwerp. D e basis ligt i n h e t r e d u c e r e n v a n d e e n e r g i e v r a a g d o o r o n n o d i g g e b r u i k v a n e n e r g i e t e g e n t e gaan. E e n grote reductie van d eenergievraag ist e bewerkstelligen door het gebouw slim e n c o m p a c t v o r m t eg e v e n . D o o r het dak- en geveloppervlak zo klein mogelijk t e h o u d e n is het transmissieverlies (overdracht van w a r m t e / koude aan d eomgeving) beperkt. D o o r het geringe transmissieverlies ishet gebouw instaat o m haar gewenste w a r m t e dan wel haar koude t e behouden. D e koeling of v e r w a r m i n g zal hierdoor minder v a a k o f m e t een lagere capaciteit aangesproken w o r d e n , w a a r d o o r het energieverbruik zal dalen. H e t dak- en g e v e l o p p e r v l a k v a n het huidige o n t w e r p is door deze filosofie t e r u g g e b r a c h t m e t circa 1.800 m 2 t e n opzichte v a n een traditioneel o n t w e r p dat uit 4 zaaldelen bestaat. D o o r het t e r u g b r e n g e n v a n het b e n o d i g d e d a k - e n g e v e l o p p e r v l a k zal v o o r de realisatie v a n het b o u w p r o j e c t minder bouwmateriaal benodigd zijn, waardoor de aanschafprijs, kosten voor het verwerken van d e materialen en d ehoeveelheid afval dalen. Hergebruik van materialen Bij h e t o n t w e r p is u i t g e g a a n v a n d e principes v a n h e t ' N i e u w e B o u w e n ' . D e z e a r c h i t e c t u u r k e n m e r k t zich door rechte lijnen, g e o m e t r i s c h e e n abstracte v o r m e n , lichte constructies, functionaliteit en geprefabriceerde bouw. Als het gebouw n a een lang en sportief verlopen leven gesloopt m o e t w o r d e n , kan dat zonder sloophamer. H e t g e b o u w kan uit elkaar w o r d e n gehaald z o a l s h e t g e m o n t e e r d is. H i e r d o o r k u n n e n d e b o u w m a t e r i a l e n o p t i m a a l h e r g e b r u i k t w o r d e n . Duurzaam materiaalgebruik Door de toepassing van m o d e r n e , d u u r z a m e en o n d e r h o u d s a r m e materialen worden d e onderhoudskosten tot een m i n i m u m beperkt. CO2 neutraal ontwerp De energievraag wordt ingevuld volgens het principe van Trias Energetica, waarbij het reduceren v a n d eenergievraag en het d u u r z a a m o p w e k k e n e r v a n d ebelangrijkste pijlers v o r m e n . D e gasaansluiting zal a c h t e r w e g e blijven, w a a r d o o r de sporthal alleen elektriciteit v e r b r u i k t . D a a r w a a r restvraag ontstaat, w o r d t louter groene s t r o o m ingekocht. Op deze m a n i e r is d esporthal C O 2 n e u t r a a l e n w o r d t circa 1 3 5 . 0 0 0 k g C O 2 b e s p a a r d . I n v e s t e r i n g e n w o r d e n o n d e r a n d e r e g e d a a n in: zonnepanelen, ondergrondse w a r m t e - en koude opslag, LED-verlichting en warmtepompen. BREEAM certificering De nieuwe sporthal krijgt de score 'very good' conform d ebeoordelingsmethodiek v a n BREEAM-NL. BREEAM is het belangrijkste en meest gebruikte duurzaamheidkeurmerk voor gebouwen ter wereld. De nieuwe sporthal wordt - m e t d einformatie van vandaag - d eeerste sporthal in Nederland met een BREEAM-label 'very good'.

Projectplan realisatie sporthal Tubbergen 10/ 29

Bewustwording De bewustwording over het belang van duurzaamheid en energiebesparing isbepalend voor d e manier waarop toekomstige generaties met onze planeet omgaan. O m bezoekers en kinderen in het bijzonder t e laten zien hoe een d u u r z a a m gebouw functioneert, wordt ind enieuwe sporthal e e n p e r m a n e n t i n f o r m a t i e p a n e e l o f m i n i - e x p o s i t i e g e p l a a t s t . D a a r n a a s t is S S R T v a n p l a n o m o p v e r z o e k rondleidingen t e g e v e n a a n g r o e p e n die m e e r o v e r d u u r z a a m b o u w e n willen w e t e n . 3.6 Ontwerp H e t P r o g r a m m a v a n Eisen en het gebouwconcept zijn vertaald ineen o n t w e r p . De hoofdopzet v a n het Definitief Concept O n t w e r p d.d. 4 s e p t e m b e r 2 0 1 4 is i n bijlage 1 o p g e n o m e n . Het r u i m t e l i j k e p r o g r a m m a v a n het o n t w e r p is in o n d e r s t a a n d e afbeelding w e e r g e g e v e n . Het integrale o n t w e r p v a n d e n i e u w e s p o r t h a l i s o p v e r z o e k o p v r a a g b a a r bij S S R T .

Afbeelding: ruimtelijke opzet nieuwe sporthal Tubbergen (twee niveaus)

E5 cilfilti riïcilci

E2

Projectplan realisatie sporthal Tubbergen 1 1 / 29

3.7 Locatie De nieuwe sporthal verrijst naast het z w e m b a d De Vlaskoel aan d erand van d e kern Tubbergen. Dit is een centrale plek nabij d esportvelden, d escholen e n het d o r p s c e n t r u m . De locatie sluit d a a r m e e goed aan o phet huidige gebruik van d edirecte omgeving. Een goede ruimtelijke inpassing Er is u i t g e g a a n v a n e e n b r e d e , gebiedsgerichte b e n a d e r i n g w a a r b i j expliciet g e k e k e n is n a a r e e n ruimtelijk v e r a n t w o o r d e inpassing o pd elocatie. Hierdoor is g e k o z e n v o o r een ongebruikelijke v o r m v a n r u i m t e g e b r u i k : h a l f v e r d i e p t b o u w e n . E e n z a a l d e e l ligt v e r z o n k e n i n d eg r o n d ( o n g e v e e r 3 , 5 0 m e t e r o n d e r h e t m a a i v e l d ) , w a a r d o o r de t o t a l e h o o g t e v a n d e hal u i t k o m t o pcirca 1 2 m e t e r . E r ontstaat geen negatief effect o pd eruimtelijke kwaliteit en e r is geen extra b o u w g r o n d nodig. Inrichting van de locatie S S R T isals initiatiefnemer v e r a n t w o o r d e l i j k v o o r de inrichting v a n d en i e u w e locatie. I n het 4 k w a r t a a l v a n 2 0 1 4 wil S S R T h i e r v o o r e e n inrichtingsplan o p s t e l l e n , dit i n s a m e n s p r a a k m e t d e g e m e e n t e . Het inrichtingsplan heeft tot doel een goede bereikbaarheid t e w a a r b o r g e n , d e overlast voor o m w o n e n d e n t ebeperken en een aantrekkelijk verblijfsklimaat voor gebruikers t e realiseren. Het inrichtingsplan bevat: 127 parkeerplaatsen voor auto's o peigen terrein parkeerplaatsen voor mindervaliden (auto's) parkeerplaatsen voor fietsers en scooters Aanplant van heesters en bloemen t.b.v. een adequate ruimtelijke inpassing Aanleg v a n meubilair (zitbankjes) t.b.v. een a a n g e n a a m verblijfsklimaat Realisatie van een representatieve entree (ook goed toegankelijk voor mindervaliden) e

Ruimte voor eventuele uitbreiding Het terrein v a n d en i e u w e sporthal is inclusief het terrein v a n het huidige z w e m b a d De Vlaskoel r u i m 1 1 . 0 0 0 m 2 groot. D e footprint v a n het g e b o u w is 1 6 7 0 m 2 . O p d e kavel blijft r u i m t e o v e r v o o r e v e n t u e l e uitbreidingen i n de t o e k o m s t . Dit gebied bevindt zich a a n d eachterzijde v a n d e locatie en w o r d t vooralsnog niet ingericht. Het aanleggen v a n een trapveld o fbeachveld is een g r o t e w e n s v a n d e g e b r u i k e r s . M o c h t h i e r v o o r financiële d e k k i n g g e v o n d e n w o r d e n , d a n k a n d i t dus achter de nieuwe sporthal gerealiseerd worden. O m deze w e n s in de t o e k o m s t mogelijk t e m a k e n , is e r hiervoor r u i m t e gereserveerd in het o n t w e r p v a n het terrein. De afbeelding o p d e volgende pagina laat zien hoe het terrein isopgedeeld in hoofdfuncties. 3.8 Overgang van oude naar nieuwe locatie Na d erealisatie v a n d en i e u w e sporthal w o r d e n d eactiviteiten in de Verdegaalhal gestaakt. D e g e m e e n t e T u b b e r g e n isverantwoordelijk v o o r de sloop en d eherontwikkeling v a n d e oude locatie. Gezien d ekrappe planning v a n d en i e u w b o u w (zie hoofdstuk 8) stelt S S R T v o o r o m d e


verantwoordelijkheid over de locatie tot en m e t 1 mei 2 0 1 6 bijS S R T te h o u d e n . Per 1 mei 2 0 1 6 draagt S S R T de oude sporthal leeg e nbezemvrij o paan d eg e m e e n t e Tubbergen. Hiervoor o r g a n i s e e r t S S R T e e n v o o r o p n a m e e n e e n e i n d o p n a m e , w a a r b i j o o k d e g e m e e n t e a a n w e z i g is.D e overdracht vindt plaats via een proces verbaal van oplevering. S S R T stelt deze op. Mocht d e d a t u m v a n o v e r d r a c h t w o r d e n v e r t r a a g d , d a n c o m m u n i c e e r t S S R T dit tijdig a a n d e g e m e e n t e . U i t g a n g s p u n t isdat d eV e r d e g a a l h a l beschikbaar blijft v o o r d egebruikers tot het m o m e n t dat d e n i e u w e sporthal i n gebruik kan w o r d e n g e n o m e n . Dit b e t e k e n t dat als d e planning opschuift, d e overdracht v a n d eoude hal aan d eg e m e e n t e o o k opschuift. Afbeelding: hoofdopzet v a n het terrein

Terrein oweng 4 l'L' 11J

Terrein oveng 3

erre n ov-j'is ^

ei R IV-J 'hare rg M . I s ; o " r c . _

erre r ïg :s. 1 c o n 2

ci.

rrc.1 1:7: n -

e - e i r . e r :='•:! • ; ; r -. opent-^I 1 ci. MZI- ne r r e i v e h a i - n g :.i.v ':rll' I i _

ZW-ÏH:;..^

Sporllaan


S S R T h e r g e b r u i k t g r a a g o n d e r d e l e n v a n d e i n v e n t a r i s i n h e t o u d e c o m p l e x , d a a r w a a r h e t z i n v o l is. De b o u w e n d e partijen zijn in staat int eschatten welke onderdelen o fmaterialen hergebruikt k u n n e n w o r d e n . S S R T v e r s t r e k t e e n 'lijst hergebruik' a a n d eg e m e e n t e T u b b e r g e n . Een nieuw gebouw betekent ook een nieuwe situatie voor de gebruikers. De mogelijkheden in het g e b o u w zijn anders en e rzijn nieuwe v o o r w a a r d e n v a n het gebruik. Dit schept nieuwe kansen maar ook nieuwe verantwoordelijkheden. SSRT organiseert daarom een ingebruikname-overleg e n een gebruiksinstructie voor de gebruikers. Het eerste gaat ino pd esamenwerking in het beheer en het tweede gaat ino phoe het gebouw gebruikt kan en moet worden. 3.9 Draagvlak Gebruikers Het draagvlak onder de gebruikers is goed. De m e e s t e gebruikers hadden e v e n w e l liever gezien dat e reen 5-delige sporthal zou zijn g e k o m e n e n w a r e n aanvankelijk teleurgesteld over d e wijziging naar een 4-delige accommodatie. Deze teleurstelling heeft nu grotendeels plaats g e m a a k t v o o r e e n realistisch besef dat het huidige plan e e n g o e d alternatief is, w e l k e o o k gaat leiden t o t daadwerkelijke bouw. D e g e b r u i k e r s zijn via e e n d a a r t o e o p g e r i c h t e k l a n k b o r d g r o e p b e t r o k k e n bij d e t o t s t a n d k o m i n g v a n het ruimtelijk/functioneel P r o g r a m m a van Eisen en het Definitief Ontwerp. Met n a m e o phet vlak van d esporttechnische inventaris, d einrichting, ruimtelijke indeling, t o e g a n g , veiligheid en d e berging is waardevolle input g e k o m e n . Canisius is een gebruiker m e t een specifieke positie. Zij hebben uit o n v r e d e over het huidige kwaliteitsniveau v a n d eaccommodatie de Verdegaalhal verlaten en geven het bewegingsonderwijs nu o pverschillende andere locaties. Canisius staat achter het o n t w e r p v a n d en i e u w e sporthal. Tegelijkertijd m a a k t m e n zich zorgen o v e r het tijdpad. H u n sterke w e n s is o m d e n i e u w e sporthal zo snel mogelijk in gebruik t e n e m e n . Omgeving locatie De buren van d enieuwe sporthal zijn divers. De voetbalvereniging en d e tennisvereniging juichen de komst van d esporthal toe (samenwerking, slechtweervoorziening). De o m w o n e n d e n e n omliggende bedrijven zijn reeds g e r u i m e tijd o pd ehoogte dat o pdeze locatie een sporthal g e b o u w d zal g a a n w o r d e n . T e n opzichte v a n het v o r i g e e n g o e d g e k e u r d e plan uit 2 0 1 1 is d i t ontwerp een verbetering, o m d a t het ontwerp compacter isen de vrije afstand tussen d e Sportlaan en het g e b o u w g r o t e r w o r d t . Het aanzicht zal hierdoor v e r b e t e r e n .


4

Planologische haalbaarheid

4.1 Vigerend b e s t e m m i n g s p l a n De huidige b e s t e m m i n g v a n d elocatie v a n d enieuwe sporthal heeft d eb e s t e m m i n g sport. D e sporthal en d ebijbehorende voorzieningen ind ebuitenruimte passen binnen d e gebruiksvoorschriften van d ebestemming, echter met uitzondering van het bouwvlak en d e b o u w h o o g t e . Het g e b o u w w o r d t circa 1 1 , 6 0 m e t e r h o o g , d a a r w a a r h e t b e s t e m m i n g s p l a n e e n hoogte van 1 0meter toestaat met een afwijkingsbevoegdheid van 1 0 % ( 1 1 meter). Het nieuwe gebouw wordt dus beperkt hoger dan het bestemmingsplan mogelijk m a a k t en dat geldt o o k voor het b o u w v l a k . D e overschrijding h i e r v a n b e p e r k t zich t o t e e n m a a t v a n 3 0c m a a n d e zuidwestelijke hoek v a n het bouwvlak. O m d erealisatie v a n d esporthal planologisch mogelijk t e m a k e n isderhalve een WABO-projectbesluit noodzakelijk. S S R T dient hiertoe een omgevingsvergunningaanvraag in met goede ruimtelijke onderbouwing van deze aanvraag, teneinde t e motiveren w a a r o m d eafwijking van het bestemmingsplan gepaard gaat m e t een goede ruimtelijke ordening. Conform d ehuidige planning dient S S R T begin december 2 0 1 4 d e aanvraag voor een omgevingsvergunning in. Naast d eomgevingsvergunning iseen kapvergunning benodigd. I nd ezuidoostelijke hoek van het terrein moeten 5 eikenbomen wijken o m daarmee ruimte t ebieden aan d einpassing van het g e b o u w o pd e locatie. 4.2 O v e r e e n k o m s t e n met gemeente Tubbergen De g e m e e n t e T u b b e r g e n stelt als bevoegd gezag en als eigenaar v a n d eo p e n b a r e r u i m t e v o o r w a a r d e n aan d euitvoering v a n het bouwplan. S S R T sluit m e t d eg e m e e n t e de volgende overeenkomstenaf: L e g e s v e r k l a r i n g : S S R T bekostigt d e leges v a n alle a a n t ev r a g e n v e r g u n n i n g e n ; Exploitatieovereenkomst m.b.t. d eruimtelijke inrichting; P l a n s c h a d e o v e r e e n k o m s t : S S R T bekostigt e v e n t u e l e planschade als gevolg v a n het planologisch toestaan van d enieuwe sporthal. 4.3 Akkoord grondeigenaar De eigenaar v a n d egrond v a n d en i e u w e sporthal isd eg e m e e n t e T u b b e r g e n . De g e m e e n t e ondersteunt het initiatief o m o pd elocatie naast het z w e m b a d een n i e u w e sporthal t e realiseren. I n dit kader is het r e l e v a n t t e b e n o e m e n dat het n a a s t g e l e g e n bedrijf T e r B e e k e e n s t r o o k g r o n d dat onderdeel uit m a a k t v a n d e locatie v a n d en i e u w e sporthal, in gebruik heeft. De g e m e e n t e wil d i t gebruik f o r m a l i s e r e n , m i t s dit zich g o e d v e r h o u d t m e t het n i e u w b o u w p l a n v a n d esporthal (inclusief het gehele parkeerplan/inrichting buitenruimte).


5

Financiële haalbaarheid

5.1

I n v e s t e r i n g s b e g r o t i n g en dekking

S S R T isalsinitiatiefnemer verantwoordelijk voor zowel d eexploitatie alsd einvestering van d e n i e u w e sporthal. D i t betekent d a t S S R T alle mogelijke kosten v a n d einvestering draagt. Hierna is op hoofdlijnen d einvesteringsbegroting opgenomen met daarna een

dekkingsplan.

Tabel 1 : Investeringsbegroting Kostenpost

Bedrag e x BTW

Voorbereidingskosten fase 1 ( t / m mei 2 0 1 4 )

€ 109.230,65,-

Voorbereidingskosten fase 2 (juni - sept. 2 0 1 4 )

€ 125.000,-

Leges oude plan ( 6 0 % v a n € 3 7 . 9 1 9 , 7 5 )

€ 22.751,85,-

Leges nieuwe/huidige

€ 35.000,-

plan

Aansluiting riolering door

gemeente

€ 6.000,-

Planschade (nieuwe planschade, red.)

€

Bouwrijp

€ 0,-

maken

Bouwvoorbereiding- e nuitvoering inclusief inventaris en terreinbestrating 3

sporttechnische

Zonnepanelen Aanpassingen hoofdentree Aansluiting

€

15.000

2.949.657,25

€ 165.000,zwembad

€ 85.000,-

NUTS-voorzieningen

€ 8000,-

Aanleg extra 6 5 parkeerplaatsen

€ 97.500,-

Beplanting

€ 20.000,-

Hekwerk voorzijde

€ 0,-

Bouwbegeleiding / organiseren Opstellen inrichtingsplan

aanbestedingen

€ 40.000,-

buitenruimte

€ 10.000,-

C o n t r a c t m a n a g e m e n t / verificatie

€ 10.000,-

Procesmanagement omgeving e n gemeente

€ 10.000,-

Notariskosten en kadastrale kosten

€ 5000,-

eigendom

Subtotaal

€

O n v o o r z i e n / risico's buiten d e b o u w ( 5 % v a n subtotaal)

€ 185.657,-

Totaal

€ 3.898.797,-

3

3.713.140,-

D e posten die hier niet i n zitten, zijn: bouwrijp m a k e n , leges/vergunningen, NUTS-aansluitingen, h e k w e r k , beplanting, zonnepanelen e n d eaanpassingen a a n d e hoofdentree v a n het zwembad.

Projectplan realisatie sporthal

16/ 29

Tubbergen

5.2 Dekkingsplan investering Uitgangspunt voor de dekking isdat de B T W over d einvesteringen kan worden terugontvangen van d ebelastingdienst. Definitieve bevestiging v a n d i tuitgangspunt m o e t nog volgen. Z e l f w e r k z a a m h e i d v a n u i t d egebruikers is e e n belangrijke dekkingsbron. Niet alle w e r k z a a m h e d e n kunnen door zelfwerkzaamheid worden ingevuld, afhankelijk v a n d eeisen ten aanzien v a n d e kwaliteit / v a k m a n s c h a p en d ecompetenties v a n d e m e n s e n die het w e r k uitvoeren. Op basis v a n de gesprekken m e t d egebruikers, heeft S S R T d e volgende posten a a n g e m e r k t t.b.v. dekking door zelfwerkzaamheid: Beplanting Schilderwerk aantal binnenruimten L e v e r e n v a n inventaris / hergebruik oude locatie Straatwerk buitenterrein (match eisen gemeente?) N B : SSRT en Schroder Vastgoed overleggen met deklankbordgroep hierover en komen in september met een uitgewerkt voorstel. De totale dekking door zelfwerkzaamheid is€ 50.000,-. Tabel 2 : Dekkingsplan (concept, S S R T is hier druk m e e bezig)

Dekkingsbron

Bedrag ex BTW

Dekking gemeente inzake voorbereidingskosten

€

250.000,-

Eenmalige subsidie g e m e e n t e Tubbergen

€ 2.550.000,-

Subsidie

€

65.000,-

Zelfwerkzaamheid

€

50.000,-

Subtotaal

€

2.915.000,-

Bancaire lening S S R T tegen 4 , 5 %

€

200.000,-

€

785.000,-

Overige dekking (subsidie energiebesparing innovatiegelden, etc.)

provincie,

Totaal

€ 3.900.000,-

5.3 Financiële investeringsplanning Het project wordt in 2 0 1 4 en 2 0 1 5 uitgevoerd. De onderhoudstermijn loopt door tot en m e t 2016. Dat betekent dat d euitgaven als onderdeel v a n d einvestering g e d a a n w o r d e n in 3 kalenderjaren.


5.4 Exploitatieraming S S R T heeft een exploitatieraming gemaakt voor een periode van 1 0jaar (bijlage 2). D e hoofdopzet v a n deze raming isi ntabel 3 o p g e n o m e n , waarbij een horizon v a n 5 jaren is gepresenteerd. Tabel 3 :exploitatieraming

SSRT

Exploitatie prognose

Jaar 1

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

Jaar 5

Voortgezet Onderwijs

€

33.315

€

33.315

€

32.982

€

32.652

€

32.326

Primair Onderwijs

€

37.653

€

37.653

€

37.277

€

36.904

€

36.535

Sportverenigingen

€

60.541

€

61.449

€

62.371

€

63.307

€

64.256

Weekendverhuur e n overig

€

16.382

€

16.627

€

16.877

€

17.130

€

17.387

Verhuuromzet incl. btw

€ 147.891

€

149.045

€

149.507

€ 149.993

€

150.504

Horeaomzet

€ 100.000

€

102.000

€

104.040

€ 106.121

€

108.243

Recl a m e - i n k o m s t e n

€

€

6.000

€

8.000

€

€

8.400

Netto omzet

€ 251.891

€ 257.045

€ 261.547

€ 264.314

€ 267.147

€

€

€

€

4.000

41.000

Inkoop restaurant nieuwe sporthal

€

Marge

€ 210.891

Bijdrage gemeente tubbergen

€

Totale dekking

€ 210.891

€ 215.225

€ 218.890

€ 220.804

€ 222.767

Personeelskosten

€

€

€

€

€

-

80.000

41.820

€ 215.225 €

-

80.000

42.656

8.200

€ 218.890 €

-

80.000

43.510

€ 220.804 €

-

80.000

44.380

€ 222.767 €

-

80.000

Afschrijvingen Gas

€

Elektra

€

18.000

€

18.270

€

18.544

€

18.822

€

19.104

Water

€

2.000

€

2.020

€

2.040

€

2.060

€

2.081

Onderhoudscontracten

€

8.000

€

8.100

€

8.200

€

8.300

€

8.400

Groot

€

35.000

€

35.400

€

35.800

€

36.200

€

36.600

K l ei n o n d e r h o u d

€

3.000

€

3.030

€

3.060

€

3.091

€

3.122

onderhoud

-

€

-

€

-

€

-

€

-

Kosten inventaris

€

10.000

€

10.200

€

10.404

€

10.612

€

10.824

Verzekeri ngen

€

17.776

€

17.954

€

18.313

€

18.679

€

19.053

Belasti ngen

€

10.325

€

10.358

€

10.391

€

10.424

€

10.457

O v e r i ge k o s t e n

€

14.000

€

14.210

€

14.423

€

14.639

€

14.859

15.000

€

10.000

€

5.000

€

5.075

€

5.151

Onvoorzien

€

Totaal kosten

€ 213.101

€ 209.542

€ 206.176

€ 207.903

€ 209.652

Rente

€

9.000

€

8.800

€

8.600

€

8.400

€

8.100

Exploitatieresultaat

€

-11.210

€

-3.117

€

4.115

€

4.501

€

5.016

Projectplan realisatie sporthal 18/ 29

Tubbergen

U i t de e x p l o i t a t i e r a m i n g v a n S S R T blijkt d a t e e n g e z o n d e e n d u u r z a m e e x p l o i t a t i e g o e d m o g e l i j k is. Hieraan zijn de volgende condities v e r b o n d e n : Behoud van subsidie van de g e m e e n t e ter compensatie v a n de erfpachtcanon, waarbij geldt dat de subsidie de hoogte van de erfpachtcanon gedurende 4 0 jaar volledig afdekt; S S R T heeft geen verplichting o m af te schrijven op de gemeentelijke investeringssubsidie ter hoogte van € 2.550.000,-; G e t e k e n d e o v e r e e n k o m s t v a n C a n i s i u s o v e r h e t g e b r u i k in de n i e u w e s p o r t h a l ; Basisonderwijs zekerheid over gebruik nieuwe sporthal. D e e x p l o i t a t i e r a m i n g is o p g e b o u w d a a n d e h a n d v a n a c t u e l e k o s t e n e n d a a r v o o r g e b r u i k e l i j k e kengetallen. De energielasten en o n d e r h o u d s l a s t e n zijn relatief laag als gevolg v a n de investering in e e n d u u r z a a m g e b o u w . D e b e l a n g r i j k s t e i n k o m s t e n w o r d e n g e v o r m d d o o r h u u r v a n g e b r u i k e r s . H e t b e w e g i n g s o n d e r w i j s is e e n v a s t e g e b r u i k e r m e t v a s t e p r i j s a f s p r a k e n . M e t v e r e n i g i n g e n z i j n i n t e n t i e o v e r e e n k o m s t e n afgesloten. Deze zijn onderdeel v a n de jaarlijkse cyclus v a n gebruiksovereenkomsten tussen SSRT en verenigingen. D e t a r i e v e n g a a n m e t 4 % o m h o o g t e n o p z i c h t e v a n d e s t a n d a a r d i n d e x e r i n g . D a t is l e g i t i e m , a a n g e z i e n d e k w a l i t e i t v a n d e n i e u w e a c c o m m o d a t i e v e e l h o g e r is. D e n i e u w e t a r i e v e n g a a n in p e r 1 - 7 - 2 0 1 6 . D e v e r h o g i n g v a n d e t a r i e v e n is o n d e r v o o r b e h o u d v a n i n s t e m m i n g d o o r d e B S O (Binnensport Accommodaties Overleg).


6

Eigendom, exploitatie en beheer

6.1 Eigendom Grond: erfpacht De g e m e e n t e T u b b e r g e n is e i g e n a a r v a n d eg r o n d e n zal d eg r o n d i n g e b r u i k g e v e n a a n S S R T middels erfpacht. De hoogte v a n d eerfpachtcanon w o r d t bepaald o pbasis v a n d e huidige g e m e e n t e l i j k e b o e k w a a r d e v a n d egrond. De o m v a n g v a n deze b o e k w a a r d e is nog niet bekend. Tegelijkertijd ontvangt S S R T 1 0 0 % subsidie voor deze erfpachtcanon. Onder aan de 'streep' wordt er dus niets betaald. O m d enieuwe eigendomsverhoudingen mogelijk t e m a k e n , m o e t een 'akte uitgifte erfpacht' w o r d e n opgesteld en door partijen w o r d e n getekend. Met n a m e d e v o o r w a a r d e n zijn v a n belang: w e l k e r e c h t e n h e e f t d e u i t g e v e r v a n d e e r f p a c h t i.c. d e g e m e e n t e ? M a g d e g e m e e n t e d e g r o n d v e r k o p e n ? M a g S S R T a n d e r e c . q . commerciële a c t i v i t e i t e n o n t p l o o i e n ? E e n n o t a r i s m o e t d e a k t e d a a r o m opstellen. De notaris zorgt ervoor dat het eigendom kadastraal wordt vastgelegd. Gebouw: recht van opstal S S R T vestigt e e n recht v a n opstal, w e l k e door de g e m e e n t e T u b b e r g e n als eigenaar v a n d e grond wordt goedgekeurd. Het recht v a n opstal wordt gevestigd ins a m e n h a n g m e t d euitgifte v a n erfpacht. Een notaris m o e t hiervoor een a k t e o p m a k e n die door zowel S S R T en d e g e m e e n t e worden getekend . 4

Overdrachtsbelasting Er is g e e n o v e r d r a c h t s b e l a s t i n g v a n t o e p a s s i n g . D a n m o e t e r w e l b i jlevering v a n d eg r o n d (in erfpacht) een onherroepelijke o m g e v i n g s - en b o u w v e r g u n n i n g zijn v o o r de sporthal. Dan is e r n a m e l i j k sprake v a n b o u w g r o n d en is e romzetbelasting verschuldigd die S S R T kan v e r r e k e n e n . 6.2 Exploitatie en beheer Rechtsvorm SSRT SSRT heeft d erechtsvorm van een Stichting en heeft momenteel 1 Directeur-bestuurder, d e heer Harry Oosterhof. S S R T heeft c o n f o r m zijn s t a t u t e n een Raad v a n C o m m i s s a r i s s e n (RvC), bestaande uit m i n i m a a l 5 leden. De RvC isverantwoordelijk voor het toezicht en heeft d ebevoegdheid bestuurders van S S R T te b e n o e m e n en t e ontslaan. 5

4

5

I n overleg m e t de g e m e e n t e i s besloten d e herijking v a n d eeigendomsverhoudingen v a n het z w e m b a d D e Vlaskoel hierbij niet t e betrekken. D e S t a t u t e n e n h e t U i t t r e k s e l bij d e k a m e r v a n k o o p h a n d e l z i j n d e s g e w e n s t o p v r a a g b a a r .


Tot -

d ecommissarissen zijn b e n o e m d : De heer E d m o n d van der Arend ( voorzitter) De heer Eco Gerritsen (vice-voorzitter) M e v r o u w José K e u p i n k - R i k h o f ( l i d ) De heer Laurens Kreuwel (lid) De heer Frans Lansink (lid)

De RvC-leden zijn benaderd o pbasis v a n materiedeskundigheid en affiniteit. O m een zo breed m o g e l i j k d r a a g v l a k t e creëren i s g e t r a c h t v e r t e g e n w o o r d i g e r s t e z o e k e n u i t v e r s c h i l l e n d e k e r n e n e n vanuit verschillende achtergronden. Uitvoering van beheer en exploitatie De Directeur-bestuurder stuurt het t e a m aan dat v o o r S S R T zijn t a k e n uitvoert. E e n v a n deze taken betreft het exploiteren en beheren van d enieuwe sporthal. S S R T werkt hierin s a m e n m e t d e g e b r u i k e r s e n f u n g e e r t v a n u i t d e r o l a l s e x p l o i t a n t a l s coördinator v a n h e t f a c i l i t a i r b e h e e r , h e t gebruiksbeheer en het onderhoud. S S R T regelt dus de volledige bedrijfsvoering van het gebouw. Het t e a m van S S R T heeft aantoonbare ervaring met de uitoefening van deze taak, aangezien S S R T t h a n s o o k s p o r t a c c o m m o d a t i e s beheert en exploiteert. Hierna is het profiel v a n het t e a m beschreven. Het t e a m ( z w e m b a d en sporthal) bestaat uit 1 7 m e d e w e r k e r s ( 1 0 , 5 F T E ) en 1 5 oproepkrachten. S S R T iseen flexibele organisatie en anticipeert m e t het personeelsbeleid o pd e seizoensinvloeden. D a a r n a a s t i s e r e e n m e d e w e r k e r m e t e e n W I W - u i t k e r i n g i n d i e n s t bij S S R T ( 1 F T E ) , is e r e e n m e d e w e r k e r v a n d eg e m e e n t e bij S S R T g e d e t a c h e e r d e n w e r k t e r o o k e e n m e d e w e r k e r die e e n W a j o n g - u i t k e r i n g h e e f t bij S S R T . T e v e n s h e e f t S S R T allerlei v r i j w i l l i g e r s a a n zich g e b o n d e n . S S R T vult zijn maatschappelijke functie dus concreet invia het personeelsbeleid en staat midden in d e samenleving. I n d enieuwe sporthal n e e m t S S R T de W I W - e r in dienst.

Projectplan realisatie sporthal Tubbergen 2 1 / 29

7

Planning

7.1 Best c a s e s c e n a r i o De planning is dat d en i e u w e sporthal vlak v o o r d e Kerst v a n 2 0 1 5 w o r d t opgeleverd e n o p 2 3 d e c e m b e r 2 0 1 5 i n gebruik w o r d t g e n o m e n . Dit is e e n a m b i t i e u z e doelstelling die alleen gehaald w o r d t als alle schakels i n d e planning n a u w g e z e t o pe l k a a r a a n s l u i t e n e ne r g e e n e n k e l risico optreedt tijdens d evoorbereidende en uitvoerende fases. K o r t o m , het best case scenario. Het real case scenario is dat e r m e e r tijd nodig is o m de v e r g u n n i n g t e v e r l e n e n , d ebouwplaats v o o r t e bereiden, delen v a n d e b o u w a a n t e besteden e nd esporthal i nt e richten e ngebruiksklaar t e m a k e n . De planning v a n het real case scenario gaat uit v a n i n g e b r u i k n a m e o p 1 mei 2 0 1 6 . 6

D e t o e l i c h t i n g o p d e p l a n n i n g i n d e v o l g e n d e p a r a g r a f e n i s geënt o p h e t b e s t c a s e s c e n a r i o . 7.2 Planning van het project De planning v a n het project bestaat uit 4 hoofdbestanddelen die o pelkaar ingrijpen: 1. Juridische en planologische r a n d v o o r w a a r d e n a. E i g e n d o m g r o n d e n g e b o u w b. P l a n o l o g i e / v e r g u n n i n g e n c. A f s p r a k e n m e t g e b r u i k e r s d. V e r z e k e r i n g e n 2. De b o u w a. V o o r b e r e i d i n g v a n d e b o u w ( p l a a t s ) b. Aanbestedingen c. U i t v o e r i n g v a n d e b o u w d. Oplevering v a n d e b o u w 3. Inrichting b u i t e n t e r r e i n a. B e s t e k e n t e k e n i n g b. Aanbesteding c. Uitvoering d. Oplevering 4. Verhuizing en ingebruikname a. A c h t e r l a t e n v a n o u d e locatie b. V e r h u i z i n g g e b r u i k e r s e n m a t e r i a l e n c. O r g a n i s a t i e S S R T v o o r b e r e i d e n o p n i e u w e b e d r i j f s v o e r i n g i n n i e u w e s p o r t h a l d. G e b r u i k e r s inlichten o v e r w e r k w i j z e i n n i e u w e opzet e. O p e n i n g / O p e n dag

6

De actuele deterministische planning i s o p g e n o m e n i n bijlage 3 en deze planning anticipeert o p d e omstandigheid dat het project 1 0 0 % financieel gedekt i s


De 1. 2. 3. 4. 5.

planning gaat uit v a n 4 belangrijke fases m e t bijbehorende m i j l p a l e n : Voorbereidingsfase: mijlpaal = onvoorwaardelijk verleende omgevingsvergunning Uitvoeringsfase: mijlpaal = getekend proces verbaal van oplevering Ingebruiknamefase: mijlpaal = openstelling voor gebruikers conform gebruikseisen Buiteninrichting fase: mijlpaal = getekend proces verbaal van oplevering Nazorgfase: mijnpaal = getekend proces verbaal einde onderhoudstermijn

T a b e l 4 : fasering best case scenario

Fase

Gereed

Omgevingsvergunning Verleende

aanvraag

1 december

omgevingsvergunning

2014

1 maart 2015

Start bouw

23 maart 2015

Oplevering van d e bouw

7 december

Ingebruikname van het gebouw

23 december

Oplevering terreininrichting

1 mei 2016

Nazorg / einde onderhoudstermijn

7 december

2015 2015

2016

7.3 Mijlpalen en afhankelijkheden Het project kent een kritisch pad m e t afhankelijkheden die bepalen o f de doelstelling v a n d e planning gehaald wordt. Uitgangspunt hiervoor isdat de omgevingsvergunningaanvraag rechtmatig en volledig isaangevraagd. De belangrijkste afhankelijkheden zijn: 1. Zekerheid over financiering isnodig o m v o o r 1 m a a r t 2 0 1 5 een vergunning t e k u n n e n verlenen; 2. Verlening onherroepelijke o m g e v i n g s v e r g u n n i n g v o o r 1 m a a r t 2 0 1 5 is nodig v o o r start b o u w . B o v e n g e n o e m d e a f h a n k e l i j k h e d e n h o u d e n i ndat als d eb e n o e m d e d a t u m niet gehaald w o r d t , d e ingebruikname v a n de sporthal voor de Kerst v a n 2 0 1 5 o o k niet gehaald wordt. Het zijn dus afhankelijkheden m e t o n o m k e e r b a r e gevolgen voor de doelstelling v a n d e planning.


8

Communicatie

8.1 Inleiding S S R T hecht zeer aan c o m m u n i c a t i e m e t d es h a r e - en stakeholders v a n het project. Dit is belangrijk v o o r een succesvolle exploitatie v a n d ehal en d ewijze w a a r o p het project w o r d t e r v a r e n . I n d e volgende paragrafen isper doelgroep beschreven hoe S S R T de communicatie gaat oppakken. 8.2 Gebruikers H e t P r o g r a m m a v a n Eisen en het Definitief O n t w e r p istot stand g e k o m e n m e t behulp v a n input v a n gebruikers. T i j d e n s d e realisatie v a n het project blijft S S R T m e t d egebruikers i n gesprek. De doelstellingen van d ecommunicatie zijn: 1. I n f o r m e r e n over voortgang v a n project. 2. I n f o r m e r e n o v e r w e r k w i j z e e n u i t g a n g s p u n t e n v a n d e n i e u w e b e h e e r s i t u a t i e ( w a t is ieders rol e n w i e doet w a t ? W a t w o r d t v a n alle partijen v e r w a c h t ? 3. M o n i t o r i n g v a n uitvoering v a n het P r o g r a m m a v a n E i s e n e n z o r g e n dat g e b r u i k e r s het eindresultaat acceptabel achten. 4. Zorgen dat d ezelfwerkzaamheid wordt georganiseerd. Hiervoor worden d e volgende platforms gebruikt: Ad 1: Mailings Ad 2: Plenaire gebruikersbijeenkomsten Ad 3 ,4 : Klankbordgroepgebruikers Leden van d e klankbordgroep: Basketbal (Jolly Jumpers) Handbal (gezamenlijk) Volleybal (gezamenlijk) Voetbal (TVC'28) Canisius Basis onderwijs (gezamenlijk)

Chris Laarmen Ewald Waaijer Leon Bekhuis René O o s t e r l a k e n Jorik K a m p Loes Ritzen

8.3 Omwonenden O m w o n e n d e n en omliggende bedrijven/verenigingen krijgen t e m a k e n met een verandering in hun leef/werkomgeving. De doelstellingen van d ecommunicatie m e t deze doelgroep zijn: 1. I n f o r m e r e n over inhoud en voortgang v a n project 2. R u i m t e bieden v o o r uiten v a n suggesties e n zorgen 3. O v e r l a s t v a n d eb o u w c.q. u i t v o e r i n g s p e r i o d e t o t e e n m i n i m u m b e p e r k e n


Hiervoor worden d e volgende middelen gebruikt: Ad 1: Mailings Ad 2 : Plenaire informatieavond (ontwerp gebouw, terreinplan, planning) A d 3 : Opzichter als a a n s p r e e k p u n t tijdens d eb o u w e n e e n m e l d p u n t v o o r klachten/overlast 8.4 Inwoners De nieuwe sporthal iseen waardevolle voorziening voor de omgeving van Tubbergen. Het imago e n de levensvatbaarheid v a n d esporthal iserbij gebaat als d ei n w o n e r s v a n d eg e m e e n t e deze waarde begrijpen en erkennen. Zeker ook inrelatie tot d ebenodigde investering en d e bezuinigingen g e m e e n t e breed ( W a a r o m is dit nodig? W a a r o m is dit het beste plan? W a a r o m kost het 'zoveel' geld?). T o t slot zijn i n w o n e r s potentiele gebruikers. Het e n t h o u s i a s m e r e n e r v a n is een primaire taak van d egebruikers, maar de bouw en d eopening van d enieuwe sporthal bieden specifieke m o g e l i j k h e d e n o m dit e n t h o u s i a s m e a a n t e w a k k e r e n . De doelstellingen van d ecommunicatie m e t d einwoners zijn: 1. I n f o r m e r e n over d e maatschappelijke w a a r d e v a n het project 2. I n f o r m e r e n o v e r de v o o r t g a n g v a n het project 3.

Enthousiasmeren over deelnemen aan sporten ind enieuwe sporthal o fhet bezoeken ervan

Hiervoor worden d e volgende middelen

gebruikt:

Ad 1:

Interview m e t directeur S S R T in lokale en regionale krant, presentatie S S R T aan d e Raadscommissie o p2 1 oktober 2014 Ad 2 : Persberichten voor lokale en regionale media, rondleiding geven tijdens d e bouw Ad 3: S a m e n met gebruikers een openingsfeest en een sportevenement organiseren 8.5 G e m e e n t e Tubbergen De g e m e e n t e T u b b e r g e n iseen belangrijke speler i n het project. De g e m e e n t e T u b b e r g e n is financier, grondeigenaar, vergunningverlener en (in algemene zin) stimulator van sporten e n b e w e g e n . De g e m e e n t e stelt als financier e n v e r g u n n i n g v e r l e n e r eisen a a n het project. S S R T heeft de verantwoordelijkheid o m deze eisen t e implementeren inhet project en dat aan d e gemeente inzichtelijk t e m a k e n . Dit vereist een stevige communicatie m e t d e g e m e e n t e . De doelstellingen v a n d ec o m m u n i c a t i e m e t d eg e m e e n t e zijn: 1. Z o r g e n dat het project d ebenodigde vergunningen ontvangt; 2. Inzichtelijk m a k e n dat d eeisen/prestaties die t e n grondslag liggen a a n d e investeringssubsidie v a n d e g e m e e n t e , i n h e t p r o j e c t w o r d e n geïmplementeerd ( v o o r t g a n g ) ; 3. Z o r g e n dat d e b e l a n g e n v a n S S R T e n g e m e e n t e i n e v e n w i c h t i g e m a t e w o r d e n v e r a n k e r d i n d e akte v a n uitgifte erfpacht en d ea k t e t.b.v. het recht v a n opstal.


O m d a t e rd e r m a t e veel o n d e r w e r p e n zijn die S S R T en d eg e m e e n t e m e t elkaar m o e t e n overleggen, is e e n s t r u c t u r e e l , b i l a t e r a a l o v e r l e g o r g a a n h e t m e e s t e f f e c t i e v e c o m m u n i c a t i e m i d d e l . H e t o v e r l e g m e t d eg e m e e n t e zal m i n i m a a l 1 xper m a a n d plaatsvinden. In dit o v e r l e g o r g a a n n e m e n z i t t i n g : Harry Oosterhof, verantwoordelijke en aanspreekpunt namens SSRT Bernard Knuif, projectleider en aanspreekpunt n a m e n s d eg e m e e n t e Tubbergen -

Op afroep: deskundigen/adviseurs, afhankelijk van d e agenda

Indien noodzakelijk vindt overleg plaats m e t d ew e t h o u d e r sport. 8.6

Overzicht c o m m u n i c a t i e m o m e n t e n

De c o m m u n i c a t i e m e t d e verschillende doelgroepen is intabel 5 s a m e n g e v a t . Daarbij is o o k aangegeven o pwelke m o m e n t e n gecommuniceerd wordt. Tabel 5 : communicatie planning (concept, afhankelijk van definitieve planning)

Moment

Bijeenkomst

Onderwerp

Eind oktober 2 0 1 4

Interview in lokale e nregionale krant Presentatie aan raadscommissie samenleving e n bestuur

Maatschappelijke waarde project toelichten en d ehaalbaarheid ervan

Begin november 2014

Informatieavond omwonenden

Presenteren ontwerp e n bouwfase Communicatie tijdens realisatie

Maart 2015

Informatieavond omwonenden, gebruikers

Presenteren inrichting buitenterrein

Mei

Plenaire gebruikersavond

Bespreken beheer in nieuwe situatie Gebruiksrooster vaststellen

September 2015

Sportevenement

Inwoners enthousiasmeren over sport

Oktober 2015

Rondleiding o m w o n e n d e n over de b o u w

Vertrouwen en draagvlak kweken

December 2015


Gebruikersinstructie mogelijkheden gebruik, o p e n e n en sluiten (incl. sluitsysteem), veiligheid, parkeren ( a u t o ' s e n f i e t s e n ) , sportcafé, e t c .

Q1

2016

O p e n i n g s f e e s t (als alles buiten k l a a r is)

Mensen enthousiasmeren over sport

Q3

2016


Een half jaar open: hoe gaat het? w a t gaat goed en wat kan beter?

2015

D e k l a n k b o r d g r o e p k o m t e l k e 2 m a a n d e n bij e l k a a r i n d e p e r i o d e t u s s e n a u g u s t u s 2 0 1 4 e n j u n i 2016. De laatste vergadering staat in het teken van evaluatie en nazorg.


9

Organisatie

9.1 Projectorganisatie S S R T heeft een projectorganisatie ingericht o m het ontwerp- e nbouwproces in goede banen t e leiden en t e sturen o prealisatie van d egewenste kwaliteit v a n d enieuwe sporthal. D e projectorganisatie bestaat uit een stuurgroep e neen p r o j e c t t e a m . De stuurgroep ziet erop t o e dat de sporthal wordt gebouwd conform d evastgestelde kwaliteitseisen ( P r o g r a m m a van Eisen e n Definitief O n t w e r p ) , planning e nbudget. De projectmanager van d ebouw rapporteert schriftelijk aan d estuurgroep over d evoortgang van d ebouw en (indien aan d eorde) over bijzonderheden, afwijkingen e n kansen. N a a s t d e b e w a k i n g v a n d ev o o r t g a n g e nd e projectdoelstellingen heeft d es t u u r g r o e p d et a a k o m toe t e zien o p e e n a d e q u a t e c o m m u n i c a t i e m e t d everschillende doelgroepen v a n het project e n d e organisatie van d ezelfwerkzaamheid door gebruikers. De Directeur van S S R T isvoorzitter van d e s t u u r g r o e p . Hij stelt d e a g e n d a s a m e n e n zorgt e r v o o r dat e r kundig v e r s l a g w o r d t gelegd. De leden van d estuurgroep zijn: Harry Oosterhof, directeur/bestuurder SSRT, voorzitter Edmond van der Arend, voorzitter RvC van d e S S R T Eco G e r r i t s e n , vice-voorzitter R v C v a n d e S S R T J o r i s K o o i k e r , c o n t r o l l e r ( p r o j e c t a d m i n i s t r a t i e e n financiële v e r a n t w o o r d i n g ) Leon Bekhuis, bouwkundige/tactisch inkoper vastgoed - bouwkundige expertise/inkoop e n aanbesteding O n d e r d e stuurgroep functioneert e e n p r o j e c t t e a m . Het p r o j e c t t e a m is v e r a n t w o o r d e l i j k v o o r d e uitvoering van het project in al zijn facetten e nin het bijzonder d ea f s t e m m i n g tussen d e verschillende onderdelen van het project. De belangrijkste zijn: Uitvoering van d ebouw van het gebouw Inrichting buitenterrein Aanbestedingen Vergunningen Financiën, f i s c a l i t e i t Communicatie, afspraken met gemeente Planning Koppeling sporthal aan zwembad Voorbereiding aan ingebruikname Beheersing v a n contracten e nafgesproken kwaliteitseisen


O m d eorganisatiekosten v a n het project t e b e h e e r s e n , is e r v o o r g e k o z e n het p r o j e c t t e a m 'lean' s a m e n t e stellen m e t louter personen die een toereikend m a n d a a t hebben o m keuzes t e m a k e n n a m e n s d e o r g a n i s a t i e die zij v e r t e g e n w o o r d i g e n . H e t p r o j e c t t e a m v e r g a d e r t elke m a a n d . 9.2 Aanbesteden S S R T isd eopdrachtgever van het ontwerpen e nbouwen van d e nieuwe sporthal. De bouw wordt aanbesteed in minimaal 1 0kavels, zoals bijvoorbeeld grondwerk, straatwerk, installaties, verlichting, w e r k t u i g b o u w k u n d i g e nelektrotechniek. M e t deze m e t h o d e wil S S R T m a x i m a a l inkoopvoordeel behalen e nd egestelde maatschappelijke ambities tegen z ooptimaal mogelijke kosten verwezenlijken. S S R T heeft verder d eambitie o m lokale en regionale bedrijven een gerede kans t egeven deel t e n e m e n aan het project. H i e r v o o r wil S S R T de volgende strategie h a n t e r e n : Lokale aannemers uitnodigen o m een aanbieding t edoen; kunnen z e dat niet, dan: Regionale aannemers uitnodigen o m een aanbieding t edoen; kunnen z e dat niet, dan: Landelijke aannemers uitnodigen o m een aanbieding t e doen. D a a r n a a s t gaat S S R T o n d e r z o e k e n i n h o e v e r r e het mogelijk is m e n s e n m e t e e n afstand tot d e arbeidsmarkt kansen t e geven, een plek t e bieden aan leerling werkplaatsen e nook vrijwilligers van d e huidige e n toekomstige gebruikers int eschakelen (zelfwerkzaamheid). O p deze manier w o r d t het project o pe e n maatschappelijk d u u r z a m e m a n i e r uitgevoerd (social return o n investment).


Bijlagen Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3

Hoofdopzet ontwerp nieuwe sporthal Exploitatieraming SSRT Deterministische planning

Projectplan realisatie sporthal 29/ 29

Tubbergen

Projectplan realisatie sporthal Tubbergen

Recommend Documents