praktische kennis van het werkgebied een zinvolle bijdrage te kunnen leveren aan de doelstellingen van de Stichting

Inhoud Vooraf – Nieuw bestuursleden Katja Janssen en Corine van Donkersgoed Onderzoek Kiezen vrouwen voor de veilige weg? Lanterfanten op het werk: workshop WOMEN-INC Reïntegratieregisseur Studiemiddag ‘Voorwaarden succesvolle reïntegratie hoger opgeleide vrouwen’ Een dynamisch en ontspannen leven. Cursus FNV Vrouwenbond Morgen wordt het beter. Conferentie Arboservicepunt Visitatiecommissie Emancipatie Ministerie van SoZaWe Vrouwen en arbeid: feit en fictie. Inleiding Juniorkamer Zo doet ze dat! Werkende moeders aan het woord Colofon

Vooraf - Nieuwe bestuursleden – Katja Janssen en Corine van Donkersgoed

Mijn naam is Corine van Donkersgoed en ik stel me graag voor als nieuw bestuurslid van stichting WAHO. Ik hou me in verschillende banen nu zo'n 10 jaar bezig met de combinatie van mens en arbeid. Na mijn studie Cultuur & Letteren aan de Katholieke Universiteit Brabant heb ik eerst een jaar werkgelegenheidsprojecten uitgevoerd bij RBO Consult in Tilburg. Vervolgens heb ik 6 jaar als adviseur gewerkt bij een PSW in Den Bosch. Dit is een organisatie, die projecten ontwikkelt en uitvoert om kwetsbare doelgroepen op de arbeidsmarkt te krijgen èn te houden. De afgelopen 5 jaar is mijn focus steeds meer gericht op vrouw en arbeid. Mijn overtuiging is dat hoger opgeleide vrouwen van mijn generatie - ik ben 37 jaar - zich met bepaalde carrière verwachtingen en aannames op de arbeidsmarkt begeven. En dat vrouwen om diverse redenen een hoog afbreuk risico hebben. Dit leidt vaak tot uitval of keuze voor een positie onder het opleidingsniveau. Ook de volgende generaties zie ik in hetzelfde proces stappen met vergelijkbare consequenties. Het proces van emancipatie op de arbeidsmarkt gaat heel langzaam. Er is dus nog veel winst te behalen en daar zet ik me voor in. Samen met een partner voer ik sinds 2003 projecten uit voor verschillende opdrachtgevers. Al deze projecten hebben te maken met vrouwen, arbeidsmarkt, diversiteit en/of reïntegratie op de arbeidsmarkt. Door mijn contacten in deze projecten met vrouwen in de WAO heb ik kennis gemaakt met de stichting WAHO. De missie en noodzaak van deze stichting onderschrijf ik helemaal en toen er bestuursleden werden gezocht, heb ik me dan ook meteen gemeld. Rest mij nog te vertellen dat ik getrouwd ben, twee kinderen heb van 6 en 4 jaar en dat ook ìk persoonlijk teleurstellingen heb ondervonden in mijn loopbaan. Nooit heb ik kunnen voorzien dat mijn ambitie in combinatie met mijn moedergevoelens me in zo'n spagaat zouden krijgen. Gelukkig heb ik op tijd mijn koers kunnen wijzigen, waardoor ik langdurige uitval heb kunnen voorkomen. Graag wil ik zoveel mogelijk inzetten voor preventie van uitval en instroom in de WAO. Door goede begeleiding en informatie in een vroeg stadium kan veel leed bespaard worden. Mijn naam is Katja Janssen, 30 jaar, samenwonend in Utrecht. Ik heb maatschappelijk werk gestudeerd aangevuld met een post-hbo management opleiding. Vervolgens ben ik gaan werken bij ABN-AMRO maar kwam er snel achter dat dit niet mijn werkveld was. Via een uitzendbureau kwam ik bij Prevend arbo services terecht en hier ben ik voor het eerst in aanraking gekomen met verzuimende/arbeidsongeschikte mensen. Na een aantal jaar en een opleiding casemanagement ben ik naar Randstad gegaan waar ik momenteel als verzuimregisseur aan de slag ben. Vanuit mijn vorige en huidige baan is een interesse ontstaan voor alles wat met arbeidsongeschiktheid en verzuim te maken heeft. Hoe ontstaat verzuim welke zaken spelen er een rol in en met name hoe kun je ervan leren en het voorkomen of beperken voor de toekomst. Via mijn huidige werk kwam ik in contact met 1 van de bestuursleden van stichting WAHO en ik was meteen geïnteresseerd in de activiteiten en het gebied waar zij zich mee bezig hielden. Na een gesprek met Petra Verdonk en een vergadering te hebben bijgewoond was het snel besloten. Echt wat voor mij!! Ik hoop vanuit mijn

praktische kennis van het werkgebied een zinvolle bijdrage te kunnen leveren aan de doelstellingen van de Stichting.

Onderzoek: Kiezen vrouwen voor de veilige weg?

Mensen die tijdens hun opleiding en werk veel uitdagingen ervaren hebben een succesvoller carrière. Uitdagingen in werk zijn bijvoorbeeld situaties waarin niet-dagelijkse problemen opgelost moeten worden, obstakels moeten worden overwonnen of risicovolle beslissingen moeten worden genomen. Recentelijk is gesuggereerd dat vrouwen minder uitdaging ervaren tijdens het werk dan mannen en dat ze dientengevolge minder doorgroeimogelijkheden hebben. Zoeken vrouwen deze uitdagende ervaringen minder op dan mannen? Irene de Pater onderzocht de verschillen tussen mannen en vrouwen in voorkeuren, keuzen, verdeling en uitvoer van taken, en of deze kunnen bijdragen aan de verklaring van het sekseverschil in carrièresucces. De Pater, die op 8 november jl. op dit onderwerp promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam, concludeert dat mannen en vrouwen uitdagende taken even leuk vinden. Toch kiezen vrouwen minder snel uitdagende taken wanneer deze daadwerkelijk uitgevoerd moeten worden. De gevonden sekseverschillen in risicovermijdend gedrag lijken dit te kunnen verklaren. Vrouwen richten zich bij hun taakkeuze meer op het voorkómen van mislukking; mannen kiezen juist taken waarmee ze kunnen laten zien wat ze kunnen. Deze sekseverschillen treden al op bij studenten. Echter, uitdaging leidt niet alleen tot de ontwikkeling van competenties, maar ook tot meer zelfvertrouwen en een grotere interesse in nieuwe uitdagingen. Hierdoor kan een klein sekseverschil aan het begin van de carrière uiteindelijk resulteren in grote sekseverschillen in latere fasen van de carrière. Mw. I.E. de Pater / Arbeids- en organisatiepsychologie. Proefschrift: Doing Things Right or Doing the Right Thing. A New Perspective on the Gender Gap in Career Success. http://home.medewerker.uva.nl/i.e.depater

Lanterfanten op het Werk: workshop WOMEN-INC In het weekend van 24 en 25 september jl. werd in Amsterdam het grote vrouwenfestival WOMENINC georganiseerd voor ‘vrouwen met lef’. In een workshop op zondag 25 september, gehouden door Mireille van Heuckelum en Petra Verdonk, werden met 6 deelnemers ideeën uitgewisseld over de vraag hoe jonge hoger opgeleide vrouwen wat meer de kantjes eraf zouden kunnen lopen. Recent onderzoek in opdracht van Stichting WAHO, uitgevoerd door Anneke de Vries van de Universiteit Maastricht, wees namelijk uit dat de hoge uitval bij hoger opgeleide vrouwen onder andere te maken heeft met faalangst of met een te hoog ambitieniveau – en soms allebei tegelijk. Hard werken geeft een verslavende kick en levert veel waardering op. Bovendien wordt de angst om te falen door een altijd hoge prestatie te leveren onder de duim gehouden. De erkenning dat er ook een ‘rem’ nodig is, is belangrijk om uitval door ziekte te voorkomen. Na een korte inleiding vertelde Mireille van Heuckelum, zelf enkele jaren geleden burnout geraakt, in het kort haar verhaal. Vervolgens werden de volgende vragen aan de deelnemers gesteld: Hoe had Mireille de kantjes er wat meer af kunnen lopen? En wat doe jij of zou je kúnnen doen om je wat minder uit te sloven op je werk zonder dat het werk of je imago daar ernstig onder lijdt? Hieronder tien tips van de deelnemers: TIPS 1. Niet zeggen wat je níet goed kunt! 2. Laat wel zien wat je wél kunt: presenteer je expertise 3. Netwerken! Is niet alleen goed voor je werk, maar ook goed voor jóu 4. Plan je werk ruim in de tijd 5. Let goed op wanneer het werk verdeeld wordt over de collega’s… 6. Stoot taken af die je al langere tijd hebt gedaan 7. Geef zaken de tijd. Sommige problemen lossen zichzelf op. 8. Forward emails met verzoeken naar je collega’s en zet je afwezigheidsassistent aan 9. Je taken thuis niet noemen – jij hebt ‘afspraken buiten de deur…’ 10. Creëer steun voor je keuzes bij je sociale omgeving (partner, vrienden, familie)

Heb je ook goede (of betere) tips om te lanterfanten op het werk? Laat het ons weten en mail naar [email protected]!

Reïntegratieregisseur

De reïntegratieregisseur: Heldere handleiding voor het gebruik van IRO en PRB Wil je een Individuele Reïntegratie Overeenkomst (IRO) aanvragen of gebruik maken van een Persoons Gebonden Budget (PRB)?In de nieuwe handleiding De reïntegratieregisseur staan de vier regelingen IRO en PRB helder uitgelegd. Er wordt ingegaan op de volgende vragen: (1) wie kan me adviseren bij het maken van een keuze tussen eigen budget of het reguliere traject?, (2) hoe kies ik een reïntegratiebedrijf?, (3) hoe maak ik een plaatsingsplan?, en (4) welke knelpunten kunnen optreden in het traject en hoe los ik dit op? Mogelijke gevolgen voor je uitkering worden belicht en tot slot staan beschreven hoe een eigen budget kan worden gebruikt bij het starten van een eigen bedrijf. Je vindt informatie over handige websites en telefoonnummers van relevante organisaties. De handleiding is te bestellen door € 7,50 over te maken op giro 113 14 51 t.n.v. POG, Brabants centrum voor gehandicaptenbeleid in Tilburg o.v.v. ‘De reïntegratieregisseur” en het verzendadres.

Studiemiddag ‘Voorwaarden succesvolle reïntegratie hoger opgeleide vrouwen’ Het ziekteverzuim onder hoger opgeleide vrouwen is relatief hoog. Dat geldt ook voor de kans om arbeidsongeschikt te raken. Op 9 juni vond een studiemiddag plaats, georganiseerd door het Platform Vrouwen en Arbeidsongeschiktheid (Stichting WAHO, FNV Vrouwenbond, ELOVÉ) in samenwerking met Medwerk regio Arnhem - Nijmegen - Doetinchem. Aan de bijeenkomst namen deskundigen deel met een uiteenlopende achtergrond, zoals ervaringsdeskundigen, arboprofessionals, psychologen en coaches, personeelsfunctionarissen, reïntegratieconsulenten en onderzoekers. Het programma bestond uit twee korte inleidingen. Anneke de Vries besteedde aandacht aan het onderwerp ‘Schipperen tussen werk-eisen en privé-wensen: reïntegratie van jonge hoger opgeleide vrouwen’. Dit onderzoek vond plaats bij de Universiteit Maastricht onder begeleiding van dr. Angélique de Rijk (afdeling Beleid, Economie en Management van de Zorg) in opdracht van Stichting WAHO. Nathalie Donders, die op 1 december jl. promoveerde aan de faculteit der Medische Wetenschappen van het UMC St Radboud, sprak over ‘Dubbele belasting bij medewerkers van een universiteit’. Daarna is onder leiding van Tineke van der Kraan (FNV Vrouwenbond), Monique van Beukering (bedrijfsarts KEMA) en Angélique de Rijk (Universiteit Maastricht) in subgroepen gediscussieerd over preventie, ziekteverzuim, en reïntegratie. Een verslag van de studiemiddag kunt u hier downloaden [download pdf.bestand]

Een dynamisch en ontspannen leven. Cursus FNV Vrouwenbond

Voor vrouwen tot 40 jaar die zoeken naar een gezond evenwicht in de balans tussen werk en privé, tussen ‘goed zorgen voor jezelf’ en ‘zorgen voor de ander’ organiseert het netwerk jonge vrouwen van de FNV Vrouwenbond de cursus: EEN DYNAMISCH EN ONTSPANNEN LEVEN. Heb je het druk, ben je constant aan het regelen en lopen de stresssituaties op? Herken je dit? Ik moet zoveel, waar haal ik de tijd vandaan om goed voor mezelf te zorgen? Ik heb zoveel verantwoordelijkheidsgevoel en ben ambitieus, soms voel ik me daardoor uit balans. Wat doe ik daar aan? Geef ik eigenlijk wel duidelijk aan wat ik wil en waar mijn grenzen liggen? Hoe krijg ik weer wat meer energie en waar lekt mijn energie weg? Wat wil ik zelf eigenlijk? Dan is deze cursus misschien iets voor jou, om samen met andere vrouwen te proberen op deze en

andere vragen een antwoord te vinden. Plaats en tijd: Amersfoort (vlakbij station) op 4 donderdagavonden van half acht tot tien uur. Op 26 januari, 16 februari, 9 en 30 maart 2006. Kosten: € 75,- voor leden van FNV Vrouwenbond en € 100,- voor niet-leden voor de gehele cursus. Opgave: FNV Vrouwenbond, Postbus 8576, 1005 AN Amsterdam, t 020-5816398 e [email protected]

‘Morgen wordt het beter…’ Conferentie Arboservicepunt Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek op 14 juni 2004 te Utrecht In 2000 sloten de Nederlandse universiteiten, hogescholen en onderzoeksinstellingen een arboconvenant waarin afspraken werden gemaakt over de werkdruk, verzuim en reïntegratie. Onder leiding van Pieter Hilhorst, publicist bij de Volkskrant, gingen leidinggevenden, bestuurders, P&O-ers en arbomedewerkers uit het hoger onderwijs op 14 juni tijdens de conferentie met elkaar om tafel om ervaringen en ideeën uit te wisselen. Willem de Ridder, spiegeloog, hield het publiek voor dat iedere verandering begint bij jezelf. Stichting WAHO was aanwezig als ‘inspirator’ bij een van de vele rondetafelgesprekken in het middagprogramma. Aan de hand van de vraag ‘Welke verschillen tussen mannen en vrouwen nemen jullie waar als het gaat om arbeid en verzuim?’ werd met vijf mannelijke medewerkers van verschillende hogescholen gediscussieerd over parttime en fulltime werk, de combinatie arbeid en zorg, specifieke valkuilen voor mannen en vrouwen, en traditionele rolpatronen thuis en op het werk. Na de rondetafelgesprekken gingen de deelnemers aan de conferentie uiteen in drie groepen, waar aan de hand van een casus werd gediscussieerd over knelpunten en oplossingen. Ook passeerden verschillen tussen vrouwen en mannen met betrekking tot ziekteverzuim en reïntegratie de revue. Om 17.00 uur werd de dag afgesloten met een borrel.

Visitatiecommissie Emancipatie Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid De Visitatiecommissie Emancipatie, ingesteld door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, ging in de zomer van 2005 alle departementen langs om te beoordelen in hoeverre in het overheidsbeleid rekening wordt gehouden met verschillen tussen mannen en vrouwen. Op 15 juni 2005 organiseerde de visitatiecommissie een workshop waarin de gender/emancipatie-aspecten van verschillende beleidsdossiers van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid werden besproken. Naast enkele beleidsmedewerkers van het ministerie namen onder andere aan de discussie deel Boukje Cuelenaere (onderzoeksbureau Astri), Arthie Schimmel (voormalig TK-lid D66), Carien Evenhuis (zelfstandig adviseur, Emancipatie Online). Ook Petra Verdonk was namens Stichting WAHO uitgenodigd feedback te geven op het wetsvoorstel Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA), de Individuele Reïntegratie-overeenkomst (IRO)-regeling, en de Arboconvenanten. Aan bod kwamen thema’s zoals de bij vrouwen nog altijd slechtere combinatie tussen gezondheidsklachten en arbeidsomstandigheden dan bij mannen, de gebrekkige informatie over de IRO en de moeizame weg voordat cliënten eindelijk van start kunnen gaan, maar ook de positieve effecten van de arboconvenanten zoals een herintrederscontract in de taxibranche. Meer mannen dan vrouwen met een arbeidshandicap maken gebruik van de IRO. Als advies aan de minister is onder andere voorgesteld om specifiek beleid te voeren om de positie van vrouwen op de arbeidsmarkt te verbeteren, werkgevers een bonus te geven als ze vrouwen met een arbeidshandicap aannemen, of een experiment met de IRO te starten waar cliënten zelf het budget in handen krijgen. Het maken van afspraken per sector om de arbeidsomstandigheden te verbeteren is een goede strategie en moet vooral doorgezet worden, volgens de deelnemers aan de

workshop.

Vrouwen en arbeid: feit en fictie

Op 19 mei 2005 hield Petra Verdonk, voorzitter Stichting WAHO, een inleiding voor de Juniorkamer in Helmond over het thema ‘emancipatie’, een ouderwets aandoend thema dat volgens Verdonk nog springlevend is. De Juniorkamer is een netwerk voor persoonlijke ontwikkeling van jonge, meest hoger opgeleide mensen tot 40 jaar. De leden van de Juniorkamer hebben belangstelling voor zakelijke netwerken, persoonlijke en internationale contacten, en daarnaast willen de leden zich inzetten voor positieve veranderingen in de maatschappij. Met de ongeveer 15 deelnemers, mannen en vrouwen, werd na de inleiding verder gediscussieerd. Download hier het verslag van de bijeenkomst [download Word-document]

Zo doet ze dat! Werkende moeders aan het woord

Nicolien Brzesowsky (oprichtster Stichting WAHO) en Irene Geerts (auteur Uit de WAO) publiceerden in november het boek Zo doet ze dat! Werkende moeders aan het woord. Hoewel negentig procent van de Nederlandse vrouwen blijft werken na de geboorte van het eerste kind, valt de combinatie van werk en privé in de praktijk vaak tegen. Problemen met kinderopvang, onbuigzame werkgevers en de onderhuids nog altijd bestaande opvatting dat een moeder bij haar kinderen hoort, maken het vrouwen soms zo lastig. In Zo doet ze dat! vertellen vrouwen over de oplossingen die zij zelf hebben gevonden, en ze geven elkaar tips en adviezen om de combinatie werk en kinderen soepeler te laten verlopen. Zo doet ze dat! is een vlot geschreven, zeer toegankelijk boek. Thema’s zoals ‘In gesprek met je partner’, ‘Stressbeheersing thuis’, of ‘En nu tijd voor jezelf’ passeren de revue, waarbij veelvuldig gebruik wordt gemaakt van citaten uit de interviews. Ieder onderwerp eindigt met enkele tips: Investeer in de communicatie met je partner. Wees zelf heel duidelijk over je valkuilen en spreek elkaar erop aan als je je niet aan de afspraken houdt (p 45), of Krijg je hulp aangeboden, accepteer die dan ook! Vat het niet op als kritiek, maar doe er je voordeel mee (p 103). In de inleiding wordt geconstateerd dat het overheidsbeleid onvoldoende aansluit bij de leefwereld van ouders, en dat moeders nog veelal aan het kortste eind trekken. Adviezen richting politiek en beleid worden echter niet gegeven. Dat is meteen het aardige maar ook het manco van dit boek: de nadruk ligt op wat vrouwen zelf kunnen doen. Vrouwen, vooruit met de geit! Als men in Den Haag nou maar niet denkt dat het probleem daarmee is opgelost… Zo doet ze dat! Werkende moeders aan het woord Prijs € 15,90 ISBN: 9049999859 192 pagina’s

Colofon

Deze nieuwsbrief is een uitgave van Stichting WAHO. Overname van artikelen is toegestaan na toestemming van het bestuur. Aan deze nieuwsbrief werkten mee: Karlijn van Basten Batenburg, Mireille van Heuckelum, Mary van Mourik, Katja Janssen, Corine van Donkersgoed, Petra Verdonk. Aan- of afmelden voor deze nieuwsbrief, klik hier.