PEDAGOGISCH WERKPLAN KDV/PA DE DUIZENDPOOT
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
INHOUDSOPGAVE
1. Voorwoord 2. Praktische informatie 3. Doorgaande ontwikkelingslijn 0-13 4. Visie op kind en ontwikkeling bij Kanteel 5. Pedagogische doelen 6. Hoe geven wij vorm aan deze doelen? 7. Wat maakt ons hiervoor zo geschikt? 8. Volgen en observeren 9. Ouders 10. Bijlagen
2
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
1.
September 2015
Voorwoord
Beste ouder(s) en/of verzorger(s), Wij willen u graag middels dit pedagogisch werkplan een indruk geven hoe wij werken binnen ons kinderdagverblijf en peuterarrangement, zodat u met vertrouwen uw kind bij ons brengt. Dit pedagogisch werkplan is afgestemd op het pedagogisch beleidsplan van Kanteel. Kindcentrum de Duizendpoot is een warme en sfeervolle locatie. Wij zien het als onze verantwoordelijkheid kinderen een veilige en vertrouwde omgeving te bieden. Een omgeving waarin uw kind onbezorgd kind kan en mag zijn, onbevangen en nieuwsgierig. We stemmen veelvuldig af met ouders wat de behoefte van het kind, maar ook wat de behoefte van de ouder is. Een goed contact tussen ouder en pedagogisch medewerkster vormt dan ook de basis van ons werk. Wanneer een kind zich veilig voelt, kan het zich gaan ontwikkelen. Onze werkwijze, maar ook de inrichting van ons kindcentrum, is er op gericht kinderen te stimuleren in hun ontwikkeling. Ze kunnen en mogen op ontdekking uit gaan. Kindcentrum de Duizendpoot is een plaats waar kinderen elkaar ontmoeten, met elkaar spelen, eten en slapen, waar ze leren rekening met elkaar houden, van elkaar leren, en allerlei ervaringen op doen. Een goed positief pedagogisch klimaat is “open”. Het biedt kinderen de veiligheid en vrijheid te ontdekken en te experimenteren maar biedt ook rust. Er is een sfeer waarin kinderen en volwassenen vanuit wederzijds respect met elkaar omgaan. De pedagogisch medewerksters van de Duizendpoot staan daar garant voor. Zij zorgen voor een omgeving waarin iedereen zich welkom voelt en er mag zijn. In dit werkplan kunt u lezen op welke manier wij bovenstaande uitgangspunten realiseren. U krijgt hierdoor inzicht in onze manier van werken waardoor u een beeld krijgt van wat u en uw kind kunnen verwachten. Hebt u vragen, ideeën of wensen, bespreek het met ons. Vanuit het besef dat het belangrijk is voor u om te weten dat uw kind bij ons in goede handen is, zullen wij steeds samen met u de beste zorg voor uw kind garanderen.
Team kinderdagverblijf/peuterarrangement Kakelbont & peuterarrangement Pardoes
3
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
2.
September 2015
Praktische informatie
Adresgegevens Kanteel Kinderopvang Postbus 334 5240 AH Rosmalen T: 073-8507850 M:
[email protected] www.kanteel.nl Relatiebeheer T: 073-8519999 M:
[email protected]
KC de Duizenpoot Het Wielsem 1 5231 BV ’s-Hertogenbosch T: 073-6445422 Kakelbont 06-40191597 PA Pardoes M:
[email protected]
Locatiemanager Cindy van Dijk T: 06-36549626 M:
[email protected]
Noodnummer: 010-2403729
Stamgroep Zo noemen we de groep waar uw kind in geplaatst wordt. Aan deze groep is vaste groepsleiding gekoppeld. Door de overheid is vastgesteld wat de maximale bezetting van kinderen op een groep mag zijn in combinatie met het aantal pedagogisch medewerkers. Daar wijken wij ook niet van af en dat kan soms tot gevolg hebben dat het niet mogelijk is om een extra dagdeel af te nemen omdat er dan teveel kinderen in de groep zitten ten opzichte van het aantal pedagogisch medewerkers. Wij bieden binnen het kinderdagverblijf (hierna te noemen KDV) en peuterarrangement (hierna te noemen PA) 57 kindplaatsen aan. Deze kindplaatsen zijn als volgt verdeeld: PA Pardoes bestaat uit drie verschillende groepen, te noemen: Pardoes 1: PA 2,5 – 4 jaar (maximale capaciteit 16 kinderen) Maandagochtend: 08.30 – 12.00 Woensdagochtend: 08.30 – 12.00 Donderdagmiddag: 13.00 – 15.00 Pardoes 2: PA 2,5 – 4 jaar (maximale capaciteit 16 kinderen) Maandagmiddag: 13.00 – 15.00 Dinsdagochtend: 08.30 – 12.00 Donderdagochtend: 08.30 – 12.00 Pardoes 8: Aanbod doelgroep kinderen vanaf 3 jaar. Dit is een samengestelde groep uit Pardoes 1 en Pardoes 2. Vrijdagochtend: 08.30 – 12.00 4
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
KDV/PA Kakelbont bestaat uit 4 verschillende groepen, te noemen: Kakelbont 3: PA 2,5 – 4 jaar (maximale capaciteit 8 kinderen) Maandagochtend: 08.30 – 12.00 Woensdagochtend: 08.30 – 12.00 Donderdagmiddag: 13.00 – 15.00 Kakelbont 4: PA 2,5 – 4 jaar en dreumesgroep 1,5 – 2,3 jaar op dinsdag- en donderdagochtend (maximale capaciteit 7 kinderen) Maandagmiddag: 13.00 – 15.00 Dinsdagochtend: 08.30 – 12.00 Donderdagochtend: 08.30 – 12.00 Kakelbont 8: Aanbod doelgroep kinderen vanaf 3 jaar. Dit is een samengestelde groep uit Kakelbont 3 en Kakelbont 4. Vrijdagochtend: 08.30 – 12.00 KDV Kakelbont: KDV 1,5 – 4 jaar (maximale capaciteit 5 kinderen) Maandag: 08.30 – 15.30 Dinsdag: 08.30 – 15.30 Woensdag: 08.30 – 12.00 Donderdag: 08.30 – 15.30 Vrijdag; 08.30 – 12.00 Kinderen die geplaatst zijn op KDV Kakelbont worden op locatie samen gevoegd met groep 3 en 4 van het Peuterarrangement, afhankelijk van de dagdelen waarop ze komen. Als kinderen vier jaar zijn en naar school gaan, zijn ze buiten de schooltijden van harte welkom op onze buitenschoolse opvang (BSO). BSO sluit tijdens schoolweken aan op de tijden van de basisschool en tijdens vakantieweken zijn wij geopend vanaf 07.30 – 18.30 uur. Let op: De inschrijving voor BSO kan vanaf de leeftijd van 2 jaar via de afdeling planning van Kanteel Kinderopvang. Uw kind stroomt dus niet automatisch door vanuit het kinderdagverblijf naar de BSO. U dient uw kind daarvoor in te schrijven met daarbij de gewenste dagen van de opvang.
Brengen en halen Binnen KDV/PA Kakelbont en PA Pardoes hanteren we breng- en haaltijden. Gedurende deze tijden is er ruimte om informatie uit te wisselen met, en vragen te stellen aan, de pedagogisch medewerker. Breng- en haaltijden KDV: Brengen ochtend: 08.30 – 09.00 Ophalen ochtend/brengen middag: 12.30 – 13.00 Ophalen: 15.00 – 15.30
5
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
Breng- en haaltijden PA: Brengen ochtend: 08.30 – 08.45 Ophalen Ochtend 12.00 Brengen middag: 13.00 – 13.15 Ophalen middag: 15.00 Ieder dagdeel wordt gestart met een kwartier spelinloop. Tijdens dit kwartier kan de ouder rustig met zijn/haar kind spelen. Spelinloop heeft tot doel om het ouder-kind contact, overdracht én het ouder-ouder contact te stimuleren. Wij vinden het fijn als alle kinderen voor 9 uur binnen zijn. We beginnen dan met de groepsexploratie (kring in een kleine groep). Dit is voor kinderen ook een herkenning in het dagritme en ritueel. Als u uw kind komt brengen tussen de middag, nemen wij uw kind op de gang van u over om de rust op de groep te bewaren. De momenten van brengen en ophalen worden gebruikt voor een korte overdracht van informatie tussen ouder en pedagogisch medewerkers. Mocht u meer tijd nodig hebben om dieper in te gaan op zorgvragen, problemen e.d. kunt u altijd een afspraak maken met de pedagogisch medewerker. De kinderen die gebruik maken van het peuterarrangement worden aan het einde van de ochtend en de middag buiten de stamgroep door hun ouder(s) opgehaald, waarbij de overdracht plaatsvindt. Op deze manier blijft de rust op de groep dagopvang behouden en blijft de emotionele veiligheid van de kinderen gewaarborgd.
Ruilen van dagen We zijn blij u te kunnen melden dat dagen ruilen mogelijk is onder bepaalde voorwaarden. Deze voorwaarden zijn:
De aanvraag van ruilen moet in overleg gaan met de pedagogisch medewerker van desbetreffende groep waarop het kind geplaatst is. De ruildag moet van te voren zijn aangevraagd (voordat de eerste ruildag in gaat) bij de pedagogisch medewerker van de groep De ruildag kan alleen worden toegekend indien de groepsgrootte het toelaat. Ruilen mag 10 werkdagen vóór en 30 werkdagen na de ruildag. Als een opvangdag op een feestdag valt is ruilen van deze dag niet mogelijk.
Afnemen van extra (incidentele) dagen. (geldt alleen voor KDV) Het is mogelijk om extra dagdelen af te nemen. Als de groep waar uw kind geplaatst is plaats heeft, wordt het in zijn eigen groep geplaatst. Als er voor een langere periode uitbreiding van het aantal dagdelen gewenst is en dit niet realiseerbaar is op de stamgroep van het kind, kan het kind met schriftelijke toestemming van de ouders en voor een vooraf bepaalde periode in een tweede stamgroep opgevangen worden.
Vierogenprincipe Wij werken op al onze KDV en PA locaties volgens het vierogen principe. Dit houdt in dat gedurende de dag er altijd een pedagogisch medewerker mee kan kijken of mee kan luisteren met de pedagogisch medewerker die voor een korte periode alleen met een groep kinderen is.
6
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
Daar waar een pedagogisch medewerker alleen is vanwege het aantal kinderen, moet er altijd een volwassene in het gebouw aanwezig zijn die mee kan kijken of luisteren. Op de locaties waar geen andere voorzieningen in het gebouw aanwezig zijn dan KDV/PA moeten altijd 2 personen aanwezig zijn.
Achterwacht Binnen het kindcentrum werken we met een groot team professionals. Dagelijks zijn er van half acht ‘s- ochtends tot half zeven ’s avonds meerdere mensen in het pand aanwezig. Op deze manier is het niet nodig om afspraken te maken over de achterwachtfunctie.
Ziekte Kinderen komen in het kindcentrum vaak voor het eerst in aanraking met één of meerdere (infectie)ziekten. Aangezien de samenstelling van de groep per dag wisselt, keren deze ziekten voortdurend terug in het kindcentrum. Wij bieden kinderen een vertrouwde, veilige en hygiënische omgeving in het kindcentrum. Om dit te kunnen waarborgen nemen wij dagelijks preventieve maatregelen in samenwerking met de GGD. Op de locatie is een GGD-map aanwezig waarin diverse protocollen zijn uitgewerkt. Alleen in samenwerking met ouders kunnen wij deze veiligheid en hygiëne realiseren. Daarom verwachten wij van ouders:
Informatie over de conditie van het kind. Dat indien het kind ziek is of een temperatuur van 38ºc of meer heeft, het kind thuis blijft. Dat zij een noodnummer opgeven dat te allen tijde bereikbaar is.
Als het kind ziek wordt tijdens het verblijf in het kindcentrum, wordt de ouder gebeld om te overleggen wat we het beste voor het kind vinden. In goed overleg besluiten we of het kind opgehaald moet worden. Ook kan het zijn dat het kind nog prima op te vangen is binnen het dagverblijf. Het is belangrijk dat wij handelen vanuit het welbevinden van uw kind. Uw kind dient zich prettig te voelen en veilig. Het kan ook voorkomen dat uw kind geen koorts heeft maar dat wij het toch ziek vinden en contact met u gaan opnemen om met elkaar te overleggen. Belangrijk: Wij zijn niet bevoegd om uw kind paracetamol toe te dienen. Ook vragen wij u om uw kind niet onder invloed van paracetamol naar het kindcentrum te brengen. Op dat moment kunnen wij namelijk niet goed inschatten hoe het werkelijk met uw kind gaat.
7
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
3.
September 2015
Doorgaande ontwikkelingslijn 0-13
De visie van Kanteel Kinderopvang is om in 2017 dé partner van onderwijs en ouders te zijn waarbij de ontwikkeling en het welbevinden van kinderen centraal staat. Het kinderdagverblijf en peuterarrangement zijn gevestigd in den Brede Bossche School de Hambaken. Samen met basisschool de Duizendpoot vormen we Kindcentrum de Duizendpoot. Dit betekent dat wij op meerdere gebieden een intensieve samenwerking voeren. Daarnaast is er binnen de Brede Bossche School een samenwerkingsverband met Divers (welzijnsorganisatie), afdeling Sport en Stichting de Muzerij in de vorm van Klup Up. Kindcentrum de Duizendpoot (0 – 13) De samenwerking met de basisschool wordt aangestuurd vanuit de regiegroep. Daarin zit de basisschooldirecteur, de manager van het kindcentrum en de interne begeleiders van de basisschool. Daarnaast wordt er binnen het dagverblijf, peuterarrangement en de basisschool met hetzelfde inhoudelijke VVE-programma gewerkt: Piramide. Om deze samenwerking op de werkvloer goed te laten verlopen vinden er jaarlijks overleggen plaats tussen de onderbouwleerkrachten, pedagogisch medewerksters van het kinderdagverblijf en van het peuterarrangement. Het doel daarvan is het ontwikkelen van optimale ontwikkelingskansen voor de kinderen, maar ook het bieden van opvoedingsondersteuning op maat. Zo wordt voorkomen dat er breukvlakken ontstaan in de ontwikkeling van het kind.
VVE: Voor- en Vroegschoolse Educatie Sinds het schooljaar 2007 – 2008 wordt er binnen het kindcentrum gewerkt met het VVEprogramma Piramide. Deze thematische methode richt zich op alle ontwikkelingsgebieden: naast de taal- en verstandelijke ontwikkeling wordt ruimschoots aandacht besteed aan de emotionele en motorische ontwikkeling van uw kind. Piramide werkt met thema’s, zoals herfst, Sinterklaas, verkeer. Elk thema duurt ongeveer 4 weken. In de eerste week zorgen we ervoor dat de groepsruimte en de speelhoeken samen met de kinderen zijn ingericht volgens het thema. Er is een ontdekhoek waarin spullen liggen die met het thema te maken hebben. Hier mogen de kinderen zelf mee spelen. Daarnaast worden de speelhoek en de verkleedkist aangepast en selecteren we puzzels. We zingen ook liedjes die de kinderen aan tafel kunnen kiezen. Een thema is opgebouwd uit 4 fasen; oriënteren demonstreren, verbreden en verdiepen. Gedurende het thema worden de onderwerpen, nieuwe woorden en begrippen vaak herhaald. Door vaak te herhalen kunnen de kinderen deze woorden en begrippen eigen maken. Per thema is er een ouderbrief beschikbaar. Deze krijgt u mee naar huis en hangt ook op de deur van de groepen. Op dit overzicht staan ook de begrippen van het thema en vaak de tekst van een liedje of versje.
8
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
Regelmatig zullen we ouders vragen om bijvoorbeeld materialen te verzamelen met hun kind. De kinderen worden rond de derde en vierde verjaardag spelenderwijs getoetst. Het toetsen dient als richtlijn om te bekijken welke begrippen nog aandacht behoeven in de groep. Om de 6 maanden worden er observatieformulieren (zo doe ik) ingevuld betreffende het welbevinden van uw kind. Dagritmekaarten zijn kaarten met herkenbare afbeeldingen van vaste momenten op de dag. De kaarten hangen op de muur zodat het kind zelf kan zien welk moment van de dag het is. Na dit moment kan de kaart omgedraaid worden of op een andere plaats worden opgehangen. We bieden de kinderen nieuwe begrippen aan door middel van een groepsexploratie. Dit kan aan tafel of in een kringetje. Een dergelijke exploratie kan een gesprekje zijn, een boek lezen, iets laten zien wat met het thema te maken heeft, liedjes of versjes aanleren. Tutoring is een onderdeel van Piramide. Kinderen die een steuntje in de rug kunnen gebruiken worden dan in een klein groepje voorbereid op het thema. Soms worden er spelletjes gedaan met een klein groepje kinderen. Het is bedoeld voor kinderen die wat extra’s kunnen gebruiken maar ook voor kinderen die juist wat verder zijn in de ontwikkeling. Dit alles gebeurt op een speelse manier.
VVE Thuis peuterarrangement De eerste jaren zijn heel belangrijk voor de ontwikkeling van uw kind. Ouders spelen hierbij een grote rol. De manier waarop u speelt en praat met uw kind heeft veel invloed op zijn ontwikkeling. Uw kind kan spelenderwijs heel veel van u leren. VVE Thuis helpt u daarbij. VVE Thuis is een programma voor ouders van de kinderen van het peuterarrangement. U krijgt activiteiten aangeboden die u thuis met uw kind kunt doen. De activiteiten sluiten aan bij het thema waar we mee bezig zijn, bijvoorbeeld herfst. U gaat dan thuis ook activiteiten doen die met de herfst te maken hebben. Zo leert uw kind nog meer. En u leert hoe u uw kind kunt ondersteunen en stimuleren. De activiteiten staan in het themaboekje. Voor ieder thema is er een ander themaboekje. Hierin leest u welke activiteiten u kunt doen en hoe u dat het beste kunt doen. In het themaboekje zitten ook werkbladen, zoals puzzels, praatplaten, en memorie. U hebt hiervoor materialen nodig, zoals een schaar, lijm, keurpotloden en vouwblaadjes. U krijgt een spelbord en bij sommige thema’s een voorleesboekje. VVE Thuis hoeft u niet alleen te doen. Bij meerdere thema’s wordt een ouderbijeenkomst gehouden. U krijgt dan uitleg over de activiteiten en algemene informatie. Soms worden er koffieochtenden georganiseerd, b.v. met Kerstmis of bij de introductie van een nieuw thema op de VVE locaties. De ontmoetingsfunctie is het belangrijkste doel van zo’n ochtend. Ontmoeting tussen ouders onderling en tussen ouders en medewerkers verhogen de betrokkenheid. Soms gebruiken we deze ochtend ook om belangrijke informatie over het peuterarrangement te bespreken.
9
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
Boekstart BoekStart is een programma dat het lezen met heel jonge kinderen wil bevorderen én ouders met jonge kinderen wil laten genieten van boeken. BoekStart gaat uit van de gedachte dat kinderen die al op jonge leeftijd in aanraking komen met boeken een voorsprong (op school) ontwikkelen waar ze hun hele leven voordeel van hebben. Samen een boekje kijken, plaatjes aanwijzen en benoemen, versjes leren, verhaaltjes vertellen en ernaar luisteren, versterkt bovendien de band tussen ouder en kind. Alle kinderen van het kindcentrum krijgen een gratis bibliotheekpasje en een BoekStart-tas. De bibliotheekpasjes blijven bij de SchoolBiEB (in het pand op de eerste verdieping en worden niet mee naar huis gegeven). Het pasje werkt alleen in de schoolBIEB van de Duizendpoot. Ouders kunnen ook zelfstandig met hun kind, tijdens openingstijden van de schoolBIEB, dit pasje aan de medewerkers van de BIEB vragen om boeken of spelmaterialen te lenen. De kinderen van het peuterarrangement brengen, onder begeleiding van de pedagogisch medewerksters of een vrijwilligster van de BIEB, een bezoek aan de SchoolBiEB op maandag en dinsdag van 8.30 tot 10.00 of bij aanvang van elk nieuw thema. Ze mogen dan een boekje uitzoeken en er wordt voorgelezen. Dit boekje gaat in de BoekStart-tas en mag mee naar huis genomen worden. De Boekstart-tassen worden bij de ingang van iedere groep in een krat verzameld. Op de groepen staan groene kikkers en een boekenrek gevuld met boekjes en deze worden elk thema gewisseld. Op KDV/PA staat een prachtige voorleesstoel die vaak wordt gebruikt.
Zorgteam Indien er zorgen rondom uw kind ontstaan wordt dit altijd met de ouders besproken. Het kan zijn dat we u vragen of we uw kind mogen laten observeren. Dat kan door een interne of externe observator gebeuren. De uitkomst hiervan bespreken we altijd met de ouders. Het zorgteam is een voorziening in de gemeente ‘s-Hertogenbosch waar kinderen aangemeld kunnen worden voor zorgen rondom gezondheid, ontwikkeling en opvoeding. Het zorgteam kan een advies uitbrengen aan het kindcentrum en de ouders van het kind. Voordat een kind wordt aangemeld bij het zorgteam wordt er altijd eerst toestemming gevraagd aan de ouders. De wijkverpleegkundige (Vivent) is onze contactpersoon vanuit het zorgteam.
10
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
4.
September 2015
Visie op kind en ontwikkeling bij Kanteel
Binnen Kindcentrum de Duizendpoot staan wij open voor alle verschillende kinderen en ouders. Verschillen zijn er in cultuur, godsdienst, persoonlijke leefomstandigheden, karakter etc. Wij staan open voor ieders leefwereld en respecteren iedereen in zijn of haar eigenheid. Opvoeding in ons kindcentrum zien wij als het begeleiden van het kind in zijn ontwikkeling, waarbij respect voor zichzelf en de ander heel belangrijk is. Kinderen hebben een natuurlijke drang om zich te ontwikkelen en te leren. De week start en de groep is ingericht rondom een thema . Op een tafel liggen kerstballen, takken en andere materialen. Kirsten komt binnen, ziet het meteen en gaat op onderzoek uit. Vanuit een positieve manier begeleiden wij de kinderen in hun ontwikkeling van sociale vaardigheden, kennis en de wereld om hen heen. We stimuleren de kinderen om zelfstandig te zijn, zichzelf te mogen zijn en houden tegelijk het groepsproces in de gaten. Om zich te kunnen ontwikkelen heeft een kind allereerst een (emotioneel) veilige omgeving nodig. Zich veilig voelen is voor kinderen echt een basisbehoefte. Wij zijn ons ervan bewust dat wij hierin een sleutelrol vervullen. Daarom zorgen wij er voor dat uw kind een vaste structuur in de dag heeft. Een gestructureerd programma biedt herkenning en dus veiligheid. Daarnaast is het belangrijk dat wij oog hebben voor de behoeften van uw kind en dat wij daar adequaat op reageren. Wij zorgen ervoor dat het speelgoed veilig is (voor elke leeftijd geschikt speelgoed) en op een veilige plek staat. De inrichting van de groepsruimte is zodanig, dat de kinderen vooral zelf op ontdekking kunnen gaan en niet steeds afgeremd moeten worden, omdat de spelsituatie onveilig kan worden. Verder is het belangrijk dat wij het contact tussen de kinderen in goede banen leiden door bijvoorbeeld bij conflicten op tijd in te grijpen en ze zelf te leren deze op te lossen. Een gezonde emotionele ontwikkeling bij kinderen zorgt voor een gevoel van zelfvertrouwen en zelfstandigheid. Op die manier kunnen kinderen spelenderwijs vaardigheden aanleren. Dit geldt onder meer voor het leren van de taal, de motorische ontwikkeling en cognitieve vaardigheden. Aandacht voor datgene dat de kinderen bezig houdt en daarop inspelen is dan belangrijk. Bijvoorbeeld met verhalen vertellen en de kinderen daar actief bij betrekken, zodat ze hun eigen verhaal/beleving kunnen verwerken. Op die manier vinden wij aansluiting met de belevingswereld van elk kind.
11
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
5.
September 2015
Pedagogische doelen
Binnen KDV/PA Kakelbont en PA Pardoes sturen wij de ontwikkeling van kinderen op verschillende vlakken. Voor elk aspect van de ontwikkeling hebben we daarom een doel opgesteld. Ik mag er zijn. Al bij binnenkomst geven wij kinderen het gevoel dat ze welkom zijn. Goedemorgen Pieter, wat fijn dat je er weer bent vandaag! Het kind voelt dat het er mag zijn en voelt zich vrij om te gaan spelen en te ontdekken. De pedagogisch medewerker zorgt voor een veilige basis en creëert een sfeer van vertrouwen. Er is alle ruimte voor de eigenheid van het kind. Waar en met wie speel ik graag, wat lust ik, wat vind ik fijn en wat ik kan ik al? Het kind leert door vallen en opstaan te vertrouwen op zichzelf. Uitproberen van nieuwe dingen en daarvan genieten zorgt ervoor dat hun eigenwaarde groeit. We doen het samen Het ontwikkelen van sociale vaardigheden ontstaat bij het in contact komen met anderen. Aanvankelijk speelt de pedagogisch medewerker een belangrijke rol in dit proces. Vervolgens gaat het kind zich richten op de andere kinderen in de groep. Dit begint met imiteren van spel en gedrag. Tijdens het spelen leert het kind rekening te houden met gevoelens en behoeftes van andere kinderen. De pedagogisch medewerker ondersteunt het kind waar nodig en houdt hierbij rekening met de leeftijd en ontwikkelingsfase waar het kind in zit. Op je beurt wachten, luisteren naar elkaar en samen spelen, samen delen zijn vaardigheden die dagelijks worden geoefend. Wij geven kinderen de mogelijkheid te ontdekken wat het betekent als je samen iets doet. Samen aan tafel zitten tijdens het eten en drinken is hiervan een goed voorbeeld. Nadat alle kinderen een boterham op hun bord hebben en “smakelijk eten” zeggen, beginnen ze gezamenlijk te eten. Ze ruimen samen het speelgoed op en wij laten de oudere kinderen de jongeren daarbij helpen. Ik kan het zelf Hoe jong kinderen ook zijn ze hebben allemaal de drang om dingen zelf te leren en te kunnen doen. “Ikke zelf doen” is een herkenbare kreet. Dat is het moment dat de pedagogisch medewerker een stapje terug doet en het kind het ook daadwerkelijk laat proberen. Complimentjes geven zorgt dat een kind trots is op zichzelf en daardoor voelt het zich gestimuleerd om het nog eens te doen. We geven kinderen allereerst de tijd en de ruimte om dingen zelf te doen en om zelf duidelijk aan te geven wat ze willen. We streven naar een uitgebreid aanbod van activiteiten en mogelijkheden, uiteraard aangepast aan de leeftijd van de kinderen. We gaan ervan uit dat kinderen veel zelf kunnen en vanuit deze positieve benadering voelt het kind de ruimte om dingen uit te proberen. Voorbeeld: Maartje gaat naar het toilet en ziet dat haar vriendinnetje al zelf haar knoop los kan maken, ijverig probeert Maartje ook haar knoop los te maken. “Ik kan het zelf” zegt Maartje tegen de pedagogisch medewerker.
12
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
Ik voel, denk en ontdek Kinderen zijn altijd aan het ontdekken. Ze willen hun sociale- en gevoelswereld ontdekken en snappen. Hun wereld wordt daardoor groter. Ze ervaren allerlei emoties, zoals verdriet, blijheid en boosheid. We respecteren deze gevoelens, helpen de kinderen om zich steeds beter te uiten en leren ze het gevoel te benoemen. Ook leren we kinderen aandacht te hebben voor de gevoelens van een ander. Door het benoemen van de dingen die gaan gebeuren leren kinderen steeds meer woorden voor de vertrouwde dingen in hun omgeving. De zintuigen worden op het dagverblijf op allerlei manieren gestimuleerd. Voelen van het zand in de zandbak, kijken in het prentenboek, luisteren naar een liedje, ruiken aan de bloemetjes en het proeven van fruit. Zo is een dag op Kakelbont/Pardoes een eindeloze ontdekkingstocht. Ik kan het zelf zeggen Kinderen zijn al direct bezig met taal en communicatie. Dit start met oogcontact, geluidjes maken, geven van non-verbale signalen. De pedagogisch medewerker is alert op al deze signalen waarmee een kind iets duidelijk wil maken. Door het reageren op een signaal van een kind zal het kind zich begrepen, geaccepteerd en veilig voelen. Wanneer een kind ouder wordt gaat het zich steeds meer via taal uiten. De pedagogisch medewerker stimuleert deze ontwikkeling door steeds te benoemen wat er gebeurt. “ We zijn klaar met spelen en gaan samen de tafel dekken”. Zo leert het kind steeds meer woorden en kan het zich steeds beter uiten. Op alle groepen worden veel taalactiviteiten aangeboden zoals het kringgesprek, liedjes zingen, boekjes voorlezen en elkaar verhalen vertellen. Vanuit Piramide wordt er per thema gewerkt met een begrippenlijst. Kinderen maken spelenderwijs kennis met deze begrippen op een manier die past bij de leeftijd van het kind. Ik ben een lief, goed kind Kinderen willen graag een onderdeel zijn van de groep en verlangen naar goedkeuring. Ze leren rituelen en leren gehoorzamen. Dit draagt bij aan het vormen van waarden en normen. Zo leert een kind als hij boos is niet te schoppen maar te zeggen dat hij iets niet leuk vindt. Voor een kind is het belangrijk te weten waar de grenzen liggen. Grenzen zijn een middel om een kind veiligheid, duidelijkheid en daarmee rust te bieden. Het kind leert die grenzen kennen door duidelijk en consequent optreden van de pedagogisch medewerker. Jonge peuters weten al snel wat wel en niet mag, maar kunnen zich alleen aan regels houden als de pedagogisch medewerker er bij is. Elk kind wordt daarin aangesproken op zijn eigen niveau. Langzamerhand groeit de peuter naar een fase waarin het de regels ook zonder de aanwezigheid van de pedagogisch medewerker naleeft. Op het kinderdagverblijf prefereren we een positieve benadering van het kind: we prijzen liever gewenst gedrag dan dat we ongewenst gedrag corrigeren. Door kinderen aan te spreken op hun gedrag, leren zij de consequenties van dat gedrag kennen. Een kind mag ongewenst gedrag vertonen. Een pedagogisch medewerker zal op een positieve manier het kind corrigeren. Corrigeren kan op verschillende manieren: door het kind af te leiden; door uit te leggen waarom bepaald gedrag niet goed wordt gevonden of door een andere oplossing te bieden. Het kind wordt steeds aangemoedigd om daar zelf een stapje in te zetten. 13
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
In eerste instantie kijken we op kinderen hun onderlinge conflicten zelf kunnen oplossen. Een ander pijn doen of dingen stuk maken keuren wij nooit goed. Soms is een kind niet gevoelig voor opmerkingen of afspraken met de pedagogisch medewerker en blijft het doorgaan met het ongewenst gedrag. Om een kind te laten merken dat de grens echt bereikt is, wordt het kind gecorrigeerd op een manier die in zijn belevingswereld past, en op een wijze die zijn zelfvertrouwen niet ondermijnt. Het kan bijvoorbeeld enkele minuten op een stoeltje worden gezet en een klein stukje van de andere kinderen worden weggeschoven. Zo wordt het kind even buiten het groepsgebeuren geplaatst om tot zichzelf te komen en we leggen uit waarom iets niet mag. Vervolgens sluiten we het moment positief af. We vinden het belangrijk dat elk conflict tussen een pedagogisch medewerker en een kind of tussen kinderen onderling altijd weer wordt goedgemaakt. De pedagogisch medewerkers maken te allen tijde duidelijk dat zij het gedrag en niet het kind zelf afkeuren.
14
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
6.
September 2015
Hoe geven wij vorm aan deze doelen?
Kennismaken met het kinderdagverblijf Uw eerste kennismaking met kindcentrum de Duizendpoot vindt plaats met de manager of de assistent manager. In het kennismakingsgesprek wordt verteld over de organisatie rondom de opvang, het kindcentrum, de pedagogische uitgangspunten, de oudercontacten en worden eventuele algemene vragen beantwoordt. Daarna heeft u een intakegesprek met de pedagogisch medewerkster van de groep en maakt u kennis met de kinderen van de groep. In dit gesprek worden alle praktische dingen besproken en zullen we het hebben over uw kind en wat u van ons verwacht. Ook nemen we de tijd om al uw vragen te beantwoorden. De andere kinderen in de groep worden voorbereid op de komst van een nieuw kind. Het nieuwe kind krijgt een eigen mandje en kapstokje en de gegevens voor de administratie zijn in orde. Er wordt een plaatje op de deur gehangen om het kind te verwelkomen en in de groep wordt er extra aandacht besteed aan het nieuwe kindje. Uw kind zal zeker de eerste tijd heel veel nieuwe indrukken op doen tijdens zijn/haar dag op Kindcentrum de Duizendpoot; dit is vaak merkbaar bij de nieuwe kinderen. Zij hebben tijd nodig om hun draai te vinden. Ze worden stapje voor stapje vertrouwd gemaakt met het dagritme, de regels en gewoonten van de groep. U kunt altijd bellen om te vragen hoe het met uw kind gaat. Als er een aanleiding toe is, belt de pedagogisch medewerkster u. Belangrijk is dat er een basis van wederzijds vertrouwen groeit, hierbij is eerlijkheid altijd belangrijk. Ook als een kind het moeilijk heeft zullen we dit open met u bespreken.
Kennismaken met het peuterarrangement Als uw kind geplaatst is bij het peuterarrangement dan wordt u door de pedagogisch medewerkster van het peuterarrangement uitgenodigd voor een intakegesprek. In dit gesprek wordt uitgelegd hoe de werkwijze op het kindcentrum en specifiek bij het peuterarrangement is. Ook praktische dingen worden besproken en we praten over uw kind en wat u van ons verwacht. Uw kind zal zeker de eerste tijd heel veel nieuwe indrukken opdoen. Dit is vaak merkbaar bij de nieuwe kinderen, zij hebben tijd nodig om hun draai te vinden in de groep. U kunt altijd bellen om te vragen hoe het met uw kind gaat. Als er een aanleiding toe is, belt de pedagogisch medewerkster van het peuterarrangement u. Belangrijk is dat er een basis van wederzijds vertrouwen groeit, hierbij is eerlijkheid altijd belangrijk. Ook als een kind het moeilijk heeft, zullen we dit open met u bespreken. In het kennismakingsgesprek wordt de basis gelegd voor de verdere contacten. In dit gesprek worden de algemene huisregels besproken en er worden afspraken gemaakt over het kennismaken op de groep.
Wennen Voor kinderen en voor hun ouders is het belangrijk om te wennen in de groep waarin het kind geplaatst is. Wennen kan alleen plaatsvinden nadat het contract is getekend en dit kan max. 2 x boventallig op de stamgroep, voor de duur van maximaal 1 dagdeel per keer (extern wenbeleid). Er moet ook tijdens het wennen voldaan zijn aan de PKR op groepsniveau.
15
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
U kunt dit afspreken met de pedagogisch medewerksters op de groep. Hebt u specifieke wensen ten aanzien van deze wenmomenten dan adviseren wij u om dit in het kennismakingsgesprek met de pedagogisch medewerkster te bespreken. Als uw kind doorstroomt naar een andere groep binnen Kindcentrum de Duizendpoot, is er ook een moment waarop het kind alvast mag kennismaken op de groep waarop het geplaatst gaat worden. Dit gebeurt gewoon op de dagen dat uw kind bij ons is en de pedagogisch medewerksters begeleiden dit wenproces. Dit wordt uiteraard met u besproken. Omdat het kind altijd weer terug kan keren naar de eigen stamgroep mag het voor korte periode om te wennen boventallig op een andere groep aanwezig zijn. Veel kinderen stromen binnen de locatie door van de kinderdagopvang naar de buitenschoolse opvang. Ook dan is er sprake van intern wenbeleid. Dan gebeurt dit gewoon tijdens de dagen dat uw kind bij ons is en de pedagogisch medewerksters begeleiden dit wenproces. Dit wordt uiteraard met u, als ouder, besproken. Als kinderen nieuw bij de BSO instromen, gelden weer dezelfde regels als bij het extern wenbeleid. Uw kind is welkom om te komen wennen vanaf het moment dat het contract is getekend. In het kennismakingsgesprek wordt een en ander met u als ouder besproken en worden hier afspraken over gemaakt.
Wegbrengen en afscheid nemen op het kinderdagverblijf Uw kind wegbrengen is een belangrijk moment van de dag. De pedagogisch medewerkster zal altijd uw kind en u persoonlijk ontvangen en proberen tijd te nemen voor een kort persoonlijk gesprek, zodat er een korte overdracht kan plaats vinden. Ons uitgangspunt is dat ieder kind (en ouder) zich welkom en gezien voelt. Afscheid nemen kan een lastig moment zijn voor uw kind. Kinderen voelen zich prettig bij een afscheidsritueel. U kent uw kind en u ontdekt dit ritueel samen. Zo kunt u samen een puzzel maken, een boekje lezen, zwaaien of een kus geven. Zodra u weg wilt, neemt de pedagogisch medewerkster samen met uw kind afscheid van u. Uw kind kan bij het afscheid boos of verdrietig zijn, wat het voor u als ouder moeilijk maakt om weg te gaan. De ervaring leert dat dit bij de kinderen meestal snel over is. De pedagogisch medewerkster kan samen met het kind de dagritmekaarten bekijken. Voor het kind een gevoel van veiligheid en geborgenheid. Ouders mogen altijd bellen naar de groep om te vragen hoe het met hun kind gaat. Belangrijk is dat er een basis van wederzijds vertrouwen ontstaat. Eerlijkheid en openheid zijn hierin onze uitgangspunten. Ook als een kind het moeilijk heeft, zullen wij dit open met u bespreken.
Ophalen op het kinderdagverblijf Als het kind opgehaald wordt moet de ouder zich realiseren dat het kind op dat moment in zijn spel verdiept kan zijn en dus gefrustreerd kan raken als het daar abrupt uit wordt weggehaald. Het is daarom fijn als u de tijd kunt nemen om uw kind rustig op te halen. Op het moment dat de ouder bij het kind is, dragen wij de verantwoordelijkheid weer aan u over. De momenten van halen en brengen worden gebruikt voor een korte overdracht van informatie tussen ouder en pedagogisch medewerkster. Er wordt op dat moment alleen actuele informatie over het verblijf op de groep uitgewisseld. Om dieper in te gaan op vragen of zorgen e.d. kan altijd een aparte afspraak gemaakt worden.
16
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
Mocht iemand anders uw kind komen ophalen en wij zijn hiervan niet op de hoogte, dan nemen wij eerst contact met u op voordat wij uw kind meegeven.
Wegbrengen en afscheid nemen bij het peuterarrangement Het peuterarrangement start iedere ochtend met een kwartier spelinloop Er is dan tijd voor een spelletje, puzzeltje of lekker spelen met uw kind in de speelhoeken. Uw kind voelt zich daardoor op zijn gemak, waardoor het afscheid nemen vaak gemakkelijker verloopt. Graag horen wij tijdens het brengen van uw kind of er bijzonderheden zijn zodat we hier rekening mee kunnen houden. Wilt u, indien uw kind ziek is of om een andere reden niet kan komen ons dit laten weten.
Ophalen bij het peuterarrangement De kinderen sluiten de ochtend of middag gezamenlijk af. Tussen 11.55 en 12.00 uur en tussen 14.55 en 15.00 uur kunnen de kinderen opgehaald worden. Mocht iemand anders uw kind komen ophalen en wij zijn hiervan niet op de hoogte, dan nemen wij eerst contact met u op voordat wij uw kind meegeven.
Eten en drinken op het kinderdagverblijf Eten en drinken zijn bij uitstek een plezierig en sociaal gebeuren. Zij zijn een belangrijk onderdeel van een dag op het kinderdagverblijf. Peuters eten aan tafel en hebben samen plezier. Ze kunnen steeds zelfstandiger eten en drinken. Ze leren rekening te houden met elkaar en gesprekjes te voeren aan tafel. We proberen op een positieve, stimulerende manier met eten en drinken om te gaan. We stimuleren de kinderen om te helpen met het dekken van de tafel, zelf hun beleg te kiezen en zelf hun brood te smeren. We dwingen de kinderen niet tot eten. Het samen zijn en zelf doen zijn belangrijke waarden die we kinderen willen meegeven met de eet- en drinkmomenten. Het kinderdagverblijf werkt met een vast aanbod van zo veel mogelijk suikervrije voedingsmiddelen zoals fruit, melk, diksap, yoghurt, bruin brood met hartig beleg, stroop, honing, crackers en rijstwafels. Als welkome afwisseling krijgen de kinderen wel eens iets anders zoals een tosti.
Speciale voeding Als een kind een dieet moet volgen of de ouder stelt bepaalde voedingseisen, dan proberen wij daar rekening mee te houden. Speciale producten kunnen door ons aangeschaft worden als zij te bestellen zijn via onze leverancier, de prijs van de normale voeding niet te boven gaan en lang genoeg houdbaar zijn. Zo niet, dan brengt de ouder de voeding zelf mee. Ook als uw kind vanuit uw culturele achtergrond geen varkensvlees of rundvlees mag eten houden wij daar rekening mee. Bijvoorbeeld halal vleeswaren. Tevens willen wij u er op attent maken dat wij ervan uitgaan dat uw kind gegeten heeft wanneer het ’s morgens wordt gebracht. Het bereiden van voeding doen we aan de hand van het protocol voeding dat voor elk kinderdagverblijf van Kanteel geldt.
17
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
Eten en drinken bij het peuterarrangement Tijdens de ochtend wordt er door de kinderen samen fruit gegeten en iets gedronken. Wij bieden dit aan. Tijdens de middag wordt er alleen iets gedronken.
Verschonen en zindelijk worden op het kinderdagverblijf Kinderen worden op vaste momenten, en wanneer dit nodig is, verschoond. De luiers worden door het kinderdagverblijf geleverd. Zindelijk worden gebeurt op het kinderdagverblijf meestal vanzelf. Kinderen raken vaak al snel vertrouwd met naar de wc of op het potje gaan. Jongere kinderen zien oudere groepsgenoten naar de wc gaan en bovendien is de toiletruimte in dezelfde ruimte als de verschoonruimte. Spelenderwijs toont het kind er meer belangstelling voor en wanneer het serieuze vormen krijgt, bespreken we dit met ouders. Ook hangen er in de toiletruimte plaskaarten waar de kinderen een sticker op mogen plakken wanneer ze op het toilet gepoept of geplast hebben. Op deze manier stimuleren we de kinderen en proberen we het toiletbezoek leuk te maken. Wij vinden het belangrijk dat het kind zich vrijuit kan bewegen tijdens het spel. De kleding kan wel eens vuil worden tijdens activiteiten dus houd u hier rekening mee. Het is raadzaam een set reservekleren achter te laten in de groep, met name tijdens het zindelijk worden. Tijdens de wintermaanden is het prettig als het kind een pyjama en sloffen meeneemt. En tijdens de zomermaanden zijn zwemkleding en waterschoenen handig.
Verschonen en zindelijk worden bij het peuterarrangement Kinderen worden, wanneer dit nodig is, verschoond, de luiers moeten van thuis meegebracht worden. Kinderen raken bij het peuterarrangement vaak al snel vertrouwd met naar de wc gaan. Jongere kinderen zien oudere groepsgenoten naar de wc gaan en bovendien is de toiletruimte in dezelfde ruimte als de verschoonruimte. Spelenderwijs toont het kind er meer belangstelling voor en wanneer het serieus vorm krijgt, bespreken we dit met ouders. Wij vinden het belangrijk dat het kind zich vrijuit kan bewegen tijdens het spel. De kleding kan wel eens vuil worden tijdens activiteiten dus houd u hier rekening mee. Het is raadzaam een set reservekleren achter te laten in de groep, met name tijdens het zindelijk worden.
Slapen (geldt alleen voor KDV) Met samen spelen, ontdekken en rennen verbruikt een kind heel wat energie. Naast de rustige momenten die de pedagogisch medewerkster tussendoor inbouwt (zoals bijv. een boekje voorlezen, samen aan tafel iets doen), is slapen voor een kind een belangrijk moment om bij te tanken. De jongste kinderen gaan slapen wanneer we signaleren dat het kind moe is. Ieder kind heeft een eigen bedje zodat het slapen bij ons vertrouwd wordt. De peuters gaan rond 12:30 uur slapen. Kinderen mogen gaan slapen in hun eigen pyjama of slaapzak, hun speen en vertrouwde knuffels gaan mee. Voor de kinderen moet het slapen gaan gebeuren in een ontspannen en veilige sfeer. Daarbij zijn rituelen belangrijk, bijvoorbeeld met de pyjama aan nog 5 minuten spelen of een boekje lezen. Samen omkleden om naar bed te gaan, even fijn ingestopt worden door de vertrouwde pedagogisch medewerkster. Natuurlijk mag het kind eerder slapen als het moe is. Indien nodig helpen we kinderen bij het in slaap komen, bijvoorbeeld door in de slaapkamer te zitten of een verhaaltje te lezen. 18
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
Kinderen tot minstens 2 jaar slapen onder een katoenen deken of in een slaapzak. Pas als het kind 2 jaar geweest is krijgt het een dekbedje. Deze maatregel houdt verband met het protocol veilig slapen. Soms komt van de ouder het verzoek om het slapen af te bouwen, omdat het kind anders 's avonds niet goed inslaapt. Dit doen we in overleg met de ouder en als het kind het in onze ogen daadwerkelijk aankan. Ook komt het voor dat we in overleg met de ouders het 's middags naar bed gaan proberen af te bouwen omdat het kind op korte termijn naar de basisschool gaat. Als een kind niet meer slaapt, wordt tussen de middag een rustige activiteit georganiseerd, zoals rusten op de bank in de groep, luisteren naar rustige muziek of een rustige activiteit aan tafel. KDV Kakelbont heeft de beschikking over één slaapkamer. De bedjes worden elke week verschoond tenzij de bedjes eerder vies zijn natuurlijk. De slaapkamer wordt dagelijks goed geventileerd.
Overgangsmomenten Bij Kindcentrum de Duizendpoot bestaat het dagritme uit verschillende activiteiten zoals leer-, speelen verzorgmomenten. Spelen, ontdekken, eten, drinken, handen wassen, opruimen. Spontaan spel wordt afgewisseld met activiteiten die de pedagogisch medewerksters aanbieden. Binnen spelen wordt afgewisseld met buiten spelen. De overgangsmomenten zijn dan belangrijke leermomenten. Het is voor kinderen soms moeilijk om met het spel te stoppen en op te gaan ruimen om aan tafel te gaan. We proberen deze overgangsmomenten zo positief mogelijk te houden door:
Voorspelbare herhaling, rituelen en liedjes. Structuur. Kinderen een actieve rol geven. Tijdig aankondigen en uitleggen. Positief en actief taalgebruik. ‘Geduldige’ pedagogisch medewerksters. Voorbereiden omgeving; opruimen en speelklaar maken. Goede samenwerking tussen collega’s.
Peuters herkennen al een dagritme. We stimuleren de kinderen te helpen bij het dekken van de tafel, drinken inschenken, opruimen. We vertellen welke activiteit we gaan doen en wat ze kunnen verwachten. Hierbij maken we gebruik van de dagritmekaarten die op de groep hangen en de verschillende liedjes voordat we een nieuwe activiteit beginnen. De groep is zo ingedeeld dat het speelgoed een vaste duidelijke plek heeft en de kinderen hier zelf bij kunnen. Wij vinden de inrichting van onze groepen een belangrijk onderdeel van onze werkwijze. Zo zult u zien dat de groepen regelmatig worden aangekleed met uitdagende materialen om zo kinderen een rijke omgeving aan te bieden. Naast het verblijf in de groep maken de kinderen gebruik van gymzaal. Ook gaan we wel eens wandelen met de kinderen.
19
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
Bewegen en zintuiglijk ervaren Een kind brengt een groot deel van de dag door met spelen en bewegen. Spelen is voor kinderen een levensbehoefte. Door middel van spelen ontdekken kinderen de omgeving, materialen, dingen en mensen en leren zij hoe zij daar zelf in staan, wat zij zelf wel en niet kunnen. Spel staat in dienst van de gehele ontwikkeling, biedt mogelijkheden tot imitatie, het uiten van emoties en het verwerken van bepaalde gebeurtenissen. Een kind leert en ontwikkelt zich spelenderwijs. Het is daarom ook van belang dat een kind de mogelijkheid krijgt om vrij te spelen, met het speelgoed waarvoor het op dat moment kiest. Het kind kan in zijn spel zijn eigen betekenis aan dingen geven. Zo wordt een opbergkist een auto; en door een hoed op te zetten ben je opeens een prins. Het kinderdagverblijf / PA heeft dagelijks periodes van vrij spel. Tijdens een fantasiespel krijgt een pedagogisch medewerkster een kopje koffie van Kees. De pedagogisch medewerkster stimuleert het spel door te vragen of er al melk in zit. Kees haast zich om ook nog melk en suiker te halen. Welke activiteit er aangeboden wordt, hangt o.a. af van het thema waaraan op dat moment gewerkt wordt binnen het VVE programma, van de samenstelling van de groep, en van wat de kinderen op dat moment willen. Op ons kindcentrum wordt ook aandacht geschonken aan spelen waarbij (zelf-) expressie een belangrijke rol speelt. De mogelijkheden om met kinderen te spelen is zo groot dat het onmogelijk is om alle vormen van spel te benoemen. Ook bij de allerjongsten wordt aandacht besteed aan activiteiten. Dan gaat het vooral om zintuiglijke en motorische activiteiten. We nemen de allerkleinsten geregeld op schoot om samen een boekje te lezen of een liedje te zingen. Ook wordt er samen op de grond geoefend met rollen en kruipen. Buiten spelen is, als het weer het toelaat, een steeds terugkerende activiteit. We vinden buiten spelen van groot belang omdat kinderen daar de ruimte hebben om te rennen, te fietsen, te klauteren en zelf te kiezen om alleen of met andere kinderen te spelen. De kinderen van het kinderdagverblijf/PA worden als de mogelijkheid zich voordoet ook wel eens meegenomen om te wandelen, aan de hand of in de buggy. U dient hier als ouder een toestemmingsformulier voor in te vullen.
Samen leven Het samen leven vinden wij op het kinderdagverblijf en peuterarrangement erg belangrijk. Samen met school hebben wij 5 maal per jaar de miniviering. Dit betekent dat we nauw met elkaar samenwerken. Alle kinderen maken deel uit van dit grote geheel door de gezamenlijke activiteiten maar ook door spontane ontmoetingen. Op het moment dat de kinderen 4 jaar worden , mogen ze een aantal ochtenden gaan oefenen. Op het kinderdagverblijf en peuterarrangement krijgen de kinderen de mogelijkheid te ontdekken wat het betekent als je samen iets doet. Samen aan tafel zitten tijdens het eten en drinken is hiervan een goed voorbeeld. Ze ruimen samen het speelgoed op en wij laten de oudere kinderen de jongeren daarbij helpen. Het is belangrijk dat ze leren om rekening met elkaar te houden: wachten op je beurt, luisteren als een ander kind/medewerkster iets vertelt en er niet doorheen praten. Wij maken kinderen er ook op attent dat niet iedereen hetzelfde hoeft te zijn, zodat bijvoorbeeld een rustig kind, dat liever de kat uit de boom kijkt, niet direct op dezelfde manier in een spel mee hoeft te doen als een actief kind.
20
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
We wijzen kinderen erop wat het betekent wanneer een ander kind verdriet heeft, omdat zij bijvoorbeeld haar vader of moeder mist en daarom even moet huilen. De groep is voor de kinderen in ieder geval een ideale situatie om de ander (kinderen en medewerksters) te kunnen imiteren; een belangrijke voorwaarde om zich sociaal te kunnen ontwikkelen.
Samen spelen Peuters op de groep spelen samen met elkaar door elkaar te imiteren, elkaar te troosten, samen te zingen en te dansen, spelletjes te spelen aan tafel, rollen en fantasiespellen te spelen en samen de tafel te helpen dekken. Maar ze kunnen ook aan parallelspel doen, ze spelen in elkaars nabijheid maar ieder kind doet zijn of haar eigen ding. Als ze met de treinen spelen, is de een bezig met rails en de ander met een trein en aanhangwagentje. Af en toe kijken de kinderen naar elkaar, soms pakken of geven ze iets aan elkaar. Veel kinderen hebben op deze leeftijd een enorme fantasie. Ze "zijn" ineens Bob de Bouwer of praten tegen onzichtbare vriendjes en kunnen helemaal opgaan in hun fantasiespelletjes en het magische denken.
Taal en communicatie Taal is erg belangrijk om de wereld om ons heen beter te begrijpen. Zelfs wanneer kinderen de taal nog niet of nauwelijks begrijpen of spreken is taal erg belangrijk. Door met kinderen te praten leren zij de taal kennen en ervaren. Kinderen communiceren verbaal en non-verbaal. Door goed te kijken kan de pedagogisch medewerkster goed inspelen op de behoeften van het kind. Je kunt wel zeggen dat de pedagogisch medewerkster twee talen spreekt. Zij is continue bezig met het stimuleren van taal door kinderen uit te dagen te communiceren. Vaste activiteiten om de taalvaardigheid te stimuleren zijn het voorlezen, het samen lezen van boekjes, zingen op vaste momenten van de dag, het kletsen met de kinderen en het benoemen van de dingen die kinderen zien en beleven. Het benoemen van onze handelingen bij het verschonen, aan- en uitkleden, brood smeren enz. is van groot belang in de taalstimulering. Taal wordt naarmate ze ouder worden ook steeds belangrijker in het overleg en in het samenspel. Kijk ik kan het zelf zeggen, kijk ik mag er zijn. In Piramide worden veel woorden aangeboden. Het zijn woorden die samenhangen met het thema (bijvoorbeeld de trui, de schoen, de broek, de jurk in het thema Kleding). Bij baby's gebruik je de woorden die dicht bij zijn/haar dagelijkse bezigheden staan. Door woorden rondom een bepaald onderwerp of thema in samenhang aan te bieden kun je werken aan de woordenschatontwikkeling bij dreumesen en peuters. Daarnaast zijn er ook woorden die in de specifieke activiteiten door de thema's heen betekenis krijgen (bijvoorbeeld de voorzetsels op, in, achter, er overheen, er onderdoor of de werkwoorden voelen, spelen, zitten). Om woorden te verduidelijken kun je ze uitbeelden, laten ervaren of visueel maken. Dit is vooral belangrijk voor de anderstalige kinderen.
21
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
Natuur en fysieke omgeving De natuur heeft een enorme aantrekkingskracht op ieder kind. Al zitten we met ons kindcentrum niet echt in een bosrijke omgeving, we vinden het wel belangrijk kinderen kennis te laten maken met de natuur. Peuters gebruiken hun zintuigen volop, ze zijn gericht bezig met oorzaak en gevolg en experimenteren met hun ontdekkingen. De pedagogisch medewerkster verwoordt de ervaringen van de kinderen. Ze benoemt bijvoorbeeld de kleuren, de lichaamsdelen en de diertjes en plantjes die gezien worden en praat over de verschillende seizoenen die daarbij horen. Met de vondsten uit de natuur (hoe klein soms ook) kunnen we mooie dingen maken. Een schilderij van gedroogde herfstblaadjes of een weg van steentjes en kastanjes. Ook gebruiken we samen met de kinderen alledaagse voorwerpen zoals een bezem en een schep. Bij mooi weer geeft ook de sproeier in de warme zomermaanden uren speelplezier. We kijken waar de belangstelling is bij kinderen. Heeft het gestormd, dan proberen we buiten met een plastic zak de wind te vangen. Ligt er sneeuw dan nemen we deze mee naar binnen om te kijken hoe dit smelt. Is het herfst en ligt de grond vol mooie herfstbladeren dan is het natuurlijk super leuk om al die mooie bladeren hoog in de wolken te gooien en te kijken hoe die omlaag dwarrelen.
Ordenen, meten en rekenen Spelenderwijs zijn kinderen bezig met ordenen, meten en rekenen. Kinderen kijken naar speciale kenmerken van voorwerpen zoals kleur, grootte, smaak. Ze kijken naar aantal: veel, weinig maar ook telwoorden; een, twee, drie. De ruimte: boven, onder, naast. De tijd: eten, aankleden, even spelen. Terwijl we bezig zijn met de alledaagse dingen zijn er voortdurend kansen waarbij kinderen kunnen rekenen, meten of ordenen. Tussen alle schoenen zoek je je eigen paar, bij het buiten spelen kijken we wie er boven op de glijbaan zit en wie er al beneden is. Ben je groter dan of even groot als je medegroepsgenootje? We maken puzzels en zingen liedjes over getallen. Als we gaan drinken tellen we hoeveel bekers we nodig hebben en kijken naar de kleuren van de bekers. Pedagogisch medewerksters zullen door middel van de ritmekaarten de dagindeling met de kinderen bekijken: Wat gaan we doen na het fruit eten? Door het ordenen, vergelijken en meten wordt de wereld voor kinderen overzichtelijker. Ze doen dit met concrete voorwerpen die ze hebben in hun spel. Een puzzel laat je aandacht hebben voor kleur, vormen. En als het niet past hoe los ik dit dan op?
Geluid, muziek, dans en beweging Op het kindcentrum zijn we veel bezig met muziek, dans en bewegen op muziek. Muziek vormt een herkenning, dit begint al bij de baby’s. Als de kinderen gaan opruimen wordt steeds hetzelfde liedje gezongen. Zingen zorgt er vaak voor dat voor de kinderen de rituelen herkenbaar worden. We maken bij het zingen gebaren. (Bijvoorbeeld bij het liedje: Dit zijn mijn wangetjes en dit is mijn kin). Ook wordt er gebruik gemaakt van een liedjesmap. Kinderen kunnen hieruit een liedje kiezen wat ze graag willen zingen. Ze herkennen de liedjes aan de bijpassende plaatjes. We voegen regelmatig nieuwe liedjes toe die te maken hebben met een thema. Op de ouderbrief die bij elk VVE thema hoort staat naast de begrippen van het thema ook vaak de tekst van een liedje zodat ouders het samen met hun kind kunnen zingen. We zingen de liedjes soms heel zachtjes en soms juist heel hard. We maken er gebaren en dansjes bij. Ook doen we samen spelletjes zoals een stoelendans, als de muziek stopt moet je snel gaan zitten. Regelmatig maken we gebruik van de speelzaal waar volop kunnen bewegen d.m.v. achter een bal aan te rennen, te hoelahoepen met de hoepels of te bewegen als een blaadje in de harde en zachte wind. 22
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
Beeldende expressie Wij vinden dat kinderen moeten kunnen experimenteren met materialen en gereedschappen. Wij bieden ze verschillende materialen, verf, papier, plak, klei, zand en water etc. waaruit de kinderen zelf kunnen kiezen. Ze kunnen iets maken of doen en ervaren wat je met de materialen kunt en hoe ze voelen. Samen een kunstwerk maken of iets maken wat je zelf hebt bedacht. Het stimuleert het zelfvertrouwen door ze hun gang te laten gaan en de fantasie de vrije loop te laten. Samen werken door samen te kleuren, kleien of bouwen, materialen leren kennen en ontdekken. Vertel eens wat een mooie tekening je hebt gemaakt? Creatief bezig zijn vinden we erg belangrijk. Ons uitgangspunt is dat kinderen geen product op tafel hoeven zetten.
Verjaardag vieren en feesten Een verjaardag is op Kindcentrum de Duizendpoot een bijzondere activiteit! Je mag op de feeststoel, krijgt een eigen feestmuts en krijgt een cadeautje, vandaag ben ik speciaal! Terugkerende rituelen die sfeer geven aan de groep en voor de kinderen belangrijk zijn als herkenning. Zelf of samen met mama en/of papa mag je een traktatie uitdelen. Wanneer een kind 4 jaar wordt nemen we afscheid. Net als op een verjaardagsfeestje mag je op de bijzondere stoel en krijg je een eigen feestmuts. Samen met mama en/of papa mag je trakteren. Na het 4e verjaardagsfeestje zingen en zwaaien we je uit met ons eigen afscheidslied. We vragen de ouders geen snoep te trakteren. Binnen alle kindercentra van Kanteel Kinderopvang hanteren we de regel dat kinderen zo min mogelijk traktaties krijgen met toegevoegde suikers, een suikervrij beleid. Als papa of mama jarig is maken wij samen met uw kind een cadeau en pakken we dat in. Verder besteden we aandacht aan Sinterklaas, Kerstmis, het Suikerfeest, Carnaval en Pasen, het jaarlijks terugkerende Zomerfeest met iedere keer een ander thema en de ‘opa en oma dag’. Ook besteden we aandacht aan seizoensgebonden activiteiten zoals dierendag of kermis. We spelen in op de directe belevingswereld van het kind.
Uitstapjes (specifiek voor PA) Bij het peuterarrangement wordt een enkele keer een uitstapje georganiseerd, zoals een bezoek aan de kinderboerderij, het bos of jaarafsluiting. Tijdens een uitstapje staat het samen plezier beleven voorop. Wij gaan er van uit dat tijdens een uitstapje elk kind door de eigen ouder begeleidt wordt.
Seksualiteit en intimiteit Het is belangrijk dat kinderen zich lekker voelen in hun lijf. Hierbij is het van belang in te kunnen schatten op welke leeftijd een kind behoefte heeft aan bepaalde intimiteiten zoals knuffelen, op schoot zitten. Hierbij is acceptatie en respect voor elk kind erg belangrijk. Wij vinden het van groot belang dat kinderen leren wat vriendschap en liefde is. Dit proberen wij kinderen te leren door kinderen de ruimte te geven om zelf hun grenzen aan te geven, kinderen te laten ervaren wat respect geven en nemen is, kinderen leren dingen samen te doen en anderen laten helpen.
23
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
Wij willen kinderen op een natuurlijke manier leren omgaan met seksueel gedrag. Door het bespreekbaar te maken, willen we bepaalde grenzen aangeven. Als kinderen van 0-4 jaar hun geslachtsorganen betasten is dit niet direct aanstootgevend voor anderen en in een gepaste situatie vinden wij dit geen probleem. Kinderen in deze leeftijdsfase hebben hier nog geen enkele bedoeling bij en is het volkomen onschuldig gedrag. Maar ook zijn er grenzen: wij vinden het niet gepast als kinderen bij elkaar aan de geslachtorganen komen. Dit gedrag zullen we bespreekbaar maken en uitleggen dat het niet kan waar alle kinderen bij zijn. Dit doen we op een manier dat een kind er geen vervelend gevoel aan overhoudt. Kinderen mogen doktertje spelen maar ze moeten de kleren aanhouden. Wij laten kinderen niet bloot lopen om hygiënische reden maar zeker omdat het buitenterrein aan de openbare weg ligt. Wij vragen dus altijd aan de ouders om in de zomer, zwemkleding of zwemluiers mee te nemen.
24
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
7.
September 2015
Wat maakt ons hiervoor zo geschikt?
De spil van het hele reilen en zeilen van het kinderdagverblijf en peuterarrangement zijn de pedagogisch medewerksters. Zij zijn diegene die iedere dag weer zorgen voor de sfeer, de uitdaging, de veiligheid, de structuur kortom de pedagogische kwaliteit op locatie. Het team is van groot belang voor kinderen en ouders; alle teamleden moeten in staat zijn om kinderen (en ouders) op de juiste momenten te ondersteunen, informatie te geven, bij te sturen of juist ruimte te geven. Bij Kindcentrum de Duizendpoot sluiten wij graag aan bij de opvoeding van de ouders, maar we hebben binnen Kindcentrum de Duizendpoot ook onze eigen pedagogische visie en aanpak. Wij zijn er voor alle kinderen en respecteren ieder kind in zijn eigenheid. In overleg met ouders proberen wij binnen onze mogelijkheden te voldoen aan ieders persoonlijke wensen. Met onze regels en gewoonten en die van ouders is wederzijds begrip en waardering van groot belang. Voor een optimale ontwikkeling hebben kinderen opvoeders nodig die zich inleven in de belevingswereld van het kind en dit meenemen in hun omgang met kinderen. Om deze optimale ontwikkeling te bereiken beschikken de pedagogische medewerksters van Kindcentrum de Duizendpoot over verschillende interactievaardigheden.
Sensitieve responsiviteit of emotionele steun Dit betekent dat de pedagogisch medewerksters gevoelig zijn voor wat een kind bezig houdt. Ze nemen de signalen van het kind waar en reageren daarop. Ze houden rekening met het kind, helpen waar nodig is en er wordt op een duidelijke manier gepraat met het kind. Het kind voelt zich daardoor gehoord en gezien en dat is belangrijk voor de relatie tussen het kind en de pedagogische medewerkster. Persoonlijk contact is voor kinderen, pedagogisch medewerksters en ouders zeer belangrijk. Alle kinderen krijgen veel positieve aandacht van de pedagogische medewerksters.
Respect voor autonomie Autonomie is het vermogen om zelf dingen te doen. De pedagogische medewerksters spelen in op de signalen waar een kind behoefte aan heeft, daardoor voelt een kind zich begrepen en dat geeft vertrouwen. Peuters kunnen al enige tijd zelfstandig bezig zijn. Op Kindcentrum de Duizendpoot hebben we respect voor de autonomie van alle kinderen, hoe klein ze nog mogen zijn. Dit doen we door in te spelen op wat het kind aangeeft en het kind de mogelijkheid te geven zelfstandig keuzes te maken en oplossingen te zoeken. Daarnaast begeleiden we de kinderen in hun ontwikkeling om op hun eigen tempo en behoefte om het zelf te leren doen.
Structuren en grenzen stellen Jonge kinderen hebben duidelijke grenzen nodig voor wat mag en niet mag. De pedagogisch medewerkster stelt regels en grenzen en structureert het kind. We geven positieve gedragsaanwijzingen en leren de kinderen wat ze moeten doen door rituelen en door zelf het goede voorbeeld te geven. Kinderen leren rituelen door veel herhaling en vaste ritmes te bieden. Kinderen herkennen rituelen en regels wat bijdraagt aan het gevoel van veiligheid en het welzijn binnen het kindcentrum. In iedere groep zijn eigen rituelen en regels die passen bij de leeftijdsgroep maar er zijn ook rituelen en regels die algemeen van aard zijn. Zo weet een kind al snel wat in de groep belangrijk is en wat je in de speellokaal allemaal mag. Deze veiligheid geeft kinderen het vermogen om zichzelf verder te ontwikkelen en te leren. 25
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
Praten en uitleggen Taal is vanaf het allereerste begin een belangrijke manier om met elkaar te kunnen communiceren. Baby’s reageren al op stemgeluiden en al snel gaan kinderen begrijpen wat er bedoeld wordt. Door taal leren kinderen de wereld te begrijpen. Jonge kinderen communiceren met gebaren, gezichtsuitdrukkingen en geluid. Ze wijzen, kijken boos, blij of verdrietig, laten iets zien, doen iets voor en nodigen uit om te imiteren. De pedagogisch medewerksters spelen daarop in en ze gebruiken taal op verschillende manieren. Ze benoemen wat er gebeurt, ze maken de buitenwereld en de gevoelswereld voor de kinderen begrijpelijk door veel te praten, uit te leggen en vooral door te luisteren. We bereiden de kinderen voor op afwijkende situaties, leggen deze uit en verwoorden gevoelens en gedachten van de kinderen.
Begeleiden van interacties tussen de kinderen Het allerleukste op Kindcentrum de Duizendpoot is voor een kind vaak het samenzijn met de andere kinderen. De pedagogisch medewerkster helpt kinderen positieve, vertrouwde relaties met elkaar op te bouwen, door sociaal gedrag te ondersteunen en conflicten uit te praten. Ze stimuleren de verbondenheid in de groep en wij gevoel door rituelen en positieve aandacht voor alle kinderen. We stimuleren vriendschap tussen de kinderen en plezier in samen spelen. Door samen te zingen, spelletjes of andere activiteiten te doen ervaren kinderen een gevoel van verbondenheid. We benaderen de kinderen positief en laten ze merken dat ze een eigen plekje in hun groep hebben. De pedagogisch medewerksters zorgen ervoor dat de kinderen zich veilig en vertrouwd voelen op ons Kindcentrum.
Ontwikkelingsstimulering De pedagogisch medewerksters zijn de hele dag bezig de ontwikkeling van kinderen te stimuleren. Tijdens het verzorgen en activiteiten zien zij kansen om het kind te stimuleren en uit te dagen, een stapje verder te gaan. Daarbij hebben we de eigenheid van ieder kind voorop staan. Respect voor ieders talent, karakter, temperament, voorkeuren, ontwikkelingsniveau en culturele achtergrond. Ieder kind wordt op zijn manier uitgedaagd. Dit is niet altijd even gemakkelijk voor pedagogisch medewerksters. Wij gebruiken ieders deskundigheid dan ook om vragen over de ontwikkeling van het kind aan elkaar te stellen en aan de ouders. De pedagogisch medewerksters stimuleren het kind door in te spelen op spontane gebeurtenissen, bewust uitdagingen te creëren en de ruimte en dagindeling af te stemmen op het kind.
Scholing en begeleiding van pedagogisch medewerker Alle pedagogisch medewerksters op Kindcentrum de Duizendpoot zijn volgens de norm die Kanteel Kinderopvang hanteert gediplomeerd. Zij volgen jaarlijks cursussen om de kwaliteit van de zorg voor uw kind te optimaliseren. Zij zijn niet alleen geschoold op het gebied van de kinderopvang maar ook gecertificeerd voor (kinder)EHBO en BHV. Daarnaast zijn onze vaste pedagogisch medewerksters allemaal gecertificeerd voor VVE. Het kwaliteitssysteem binnen Kanteel Kinderopvang is een doorlopend systeem waarvan ieder pedagogisch medewerkster op de hoogte is.
26
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
Samenwerking in de Brede Bossche School Hambaken In de praktijk hebben we regelmatig contact en gezamenlijke activiteiten met het kinderdagverblijf, peuterarrangement en basisschool de Duizendpoot. Het VVE programma is helemaal op elkaar afgestemd, dus we werken in dezelfde periode aan hetzelfde thema in het kinderdagverblijf, peuterspeelzaal en groep 1 en 2. Daarbij hebben we, zeker voor de oudste kinderen, dagelijks activiteiten, regelmatig samen met de kinderen van de peuterspeelzaal. In de centrale hal van de brede school vinden ook activiteiten plaats voor kinderen en ouders in samenwerking met de peuterspeelzaal en de basisschool, zoals de miniviering.
Vrijwilligers binnen Kindcentrum Kakelbont Binnen kindcentrum de Duizendpoot werken wij in principe alleen met gediplomeerd personeel. Bij speciale gelegenheden maken wij ook gebruik van vrijwilligers van de brede school. Dit betekent dat we soms hulp krijgen van een oma, opa, tante etc, om bijvoorbeeld voor te lezen. Het jaarlijkse voorleesontbijt wordt altijd door een “special guest” gedaan. Op kindcentrum Duizendpoot kunnen ook stagiaires aanwezig zijn. Zij springen soms bij, indien nodig, maar staan nooit alleen zonder gediplomeerde pedagogisch medewerker op de groep.
27
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
8.
September 2015
Volgen en observeren
De pedagogisch medewerksters observeren dagelijks de kinderen en de groep. Dit geeft inzicht . Bij het observeren van de individuele ontwikkeling en welbevinden van de kinderen wordt gebruik gemaakt van observatie-instrumenten. Afhankelijk van de locatie is er een verschillend observatieinstrument. Voor KDV/PA Kakelbont en PA Pardoes geldt dat wij met het kind volgsysteem van de CED groep werken. Dit bestaat uit 3 onderdelen: Zo doe ik, Zo praat ik, Zo beweeg ik. Elk kind krijgt zijn eigen 3 observatieboekjes. Om de 5 tot 6 maanden wordt er per kind geobserveerd en een vragenlijst ingevuld door de pedagogisch medewerksters. Hierdoor kunnen we de ontwikkeling van uw kind volgen. Aan de hand van het kind volgsysteem worden de oudergesprekken gevoerd. Daarnaast worden de resultaten besproken in het groepsoverleg van pedagogisch medewerksters en locatiemanager. Aan de hand hiervan wordt de werkwijze op de groep besproken en waar nodig aangepast. Als pedagogisch medewerksters vermoeden dat er iets aan de hand is, observeren zij eerst gericht het kind om vervolgens het probleem met de ouders en de locatiemanager te bespreken. Er wordt bij de ouders afgetast of ze de problemen herkennen. Als het probleem blijft bestaan, wordt tijdens het groepsoverleg een plan van aanpak opgesteld. In samenwerking met ouders en eventuele andere instanties kan het kinderdagverblijf of peuterarrangement meewerken aan een oplossing van het probleem. Zij zijn echter beperkt in de mogelijkheid tot speciale behandeling van of ondersteuning aan individuele kinderen. Het stappenplan basiszorg op KDV (bijlage) is de werkinstructie voor medewerksters in het geval zij problemen signaleren bij een kind. Dit stappenplan wordt in de gemeente ’s-Hertogenbosch breed gehanteerd. Bij vermoeden van mishandeling of misbruik geldt een ander plan van aanpak. Wanneer er een vermoeden van kindermishandeling of seksueel misbruik is, hanteren we binnen Kanteel het stappenplan meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling KDV (bijlage). Ook dit stappenplan is onderdeel van de sluitende zorgstructuur ‘s-Hertogenbosch. Alle communicatie en handelingen met betrekking tot de bovengenoemde stappenplannen, moeten door de betrokken pedagogisch medewerksters schriftelijk dan wel digitaal worden vastgelegd zodat te allen tijde inzichtelijk is welke stappen er zijn ondernomen in het traject. Wanneer een gespreksverslag is gemaakt, dienen ouders dit te tekenen voor gezien. Ouders hebben recht op inzage in het dossier van hun kind.
SNEL In de gemeente ‘s-Hertogenbosch wordt bij alle kinderen in de kinderopvang of het peuterarrangement op de leeftijd van 2,8 jaar de SNEL 30-33 maanden toets afgenomen. Hierover wordt u als uw kind deze leeftijd bereikt nader geïnformeerd door de locatie. U moet toestemming geven om uw kind hieraan deel te laten nemen.
28
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
Het doel van deze test is om zo snel mogelijk in te kunnen springen als uw kind kans loopt om een taalachterstand te ontwikkelen. We werken hierbij nauw samen met de jeugdverpleegkundige.
Overdracht formulier Als uw kind vanuit kinderopvang of peuterarrangement doorstroomt naar een bijbehorende basisschool, vindt er een overdracht plaats met de leerkracht van de basisschool. In het overdracht formulier staat de ontwikkeling van het kind omschreven. De leerkracht is op deze manier op de hoogte van de vaardigheden. Ook weet hij/zij wie het kind heeft begeleid op het kinderdagverblijf en kan er eventueel een terugkoppeling plaatsvinden. Voordat wij dit formulier aan de basisschool geven, krijgt u het uiteraard eerst zelf te lezen. Gaat uw kind naar een andere basisschool, dan sturen wij het overdrachtsformulier, met uw toestemming, op naar de basisschool waar uw kind naar toe gaat. Indien gewenst kan er aan de leerkracht nog een mondelinge toelichting gegeven worden. Om bovenstaand observatieproces te ondersteunen wordt binnen Kanteel ook gebruik gemaakt van VIB (video interactiebegeleiding). Het doel van de VIB is om de pedagogische kwaliteit te garanderen en optimaliseren. De VIB-er filmt de pedagogisch medewerksters tijdens hun dagelijks werk en samen wordt er terug gekeken naar de beelden. Er wordt vooral gekeken hoe je als pedagogisch medewerkster de positieve interactie momenten verder uit kunt bouwen.
29
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
9.
September 2015
Ouders
Als ouder vertrouwt u het aller-dierbaarste, uw kind, toe aan ons kindcentrum. Wanneer uw kind een aantal dagdelen in de week naar ons kindcentrum gaat, deelt u als ouders een stukje opvoeding met ons. Het ontwikkelen van een vertrouwensrelatie met de kinderen en hun ouders is de belangrijkste voorwaarde om de samenwerking te laten slagen. De pedagogisch medewerksters doen hun best om deze vertrouwensband zo snel mogelijk op te bouwen. Dit doen we bijvoorbeeld door tijdens het intakegesprek de tijd te nemen voor alle vragen en twijfels van ouders en begrip te tonen voor de vragen en onzekerheden. Hoe kunnen we samen met u het beste de zorg voor uw kind afstemmen? Ouders geven informatie over hun kind dat van belang is voor de pedagogische medewerksters. We vinden het erg belangrijk om inzicht te krijgen in de verschillen en overeenstemming tussen de opvoeding thuis en in het kindcentrum. Daarnaast bespreken wij onder meer het dagelijkse ritme van de groep: eet- en slaapgewoonten, hygiëne, dagindeling, speelgewoonten, omgang en afspraken met de kinderen.
Overdracht Als u uw kind komt brengen informeren wij hoe het met uw kind gaat. Heeft “zij” goed geslapen, is de verkoudheid over? Was het feest van oma leuk? Bij het ophalen wordt de dag besproken. “Ze heeft fijn samen met Mila met het winkeltje gespeeld”. “Jonathan heeft weinig gegeten, maar hij heeft vanmiddag heerlijk geslapen”. In de contacten met u als ouders is er sprake van tweerichtingsverkeer. Als een kind veel huilt en moeilijk te troosten is vragen wij u om advies. Hoe doen jullie dat thuis? Wat werkt en wat niet? Zo kan het ook zijn dat u als ouder advies kunt vragen aan ons.
Het schriftje op het kinderverblijf Elk kind krijgt een schriftje. Het schriftje is een heen- en weer schriftje van informatieoverdracht tussen u als ouder en de pedagogisch medewerkster. U kunt daarin lezen hoe een dag van uw kind verlopen is. Wij hebben het streven eens per week in het schrift van uw kind te schrijven. Zelf kunt u hier dingen in schrijven die voor de groepsleiding handig zijn om te weten zoals gebeurtenissen die indruk hebben gemaakt op het kind of veranderingen in eet- en slaapgewoonten. Tijdens de hele periode die uw kind op Kindcentrum de Duizendpoot verblijft, verzamelen wij tekeningen, foto’s en plakwerkjes van uw kind en dit krijgt u als een mooi boekwerk cadeau bij het afscheid.
Oudergesprekken Binnen het kinderdagverblijf en peuterarrangement vinden geregeld gesprekken plaats tijdens het brengen en halen. Voor meer diepgaande contacten is er een mogelijkheid elkaar uitgebreider te spreken. Rondom de verjaardag van uw kind nodigen wij u uit voor een gesprek. Er is dan tijd om rustig met elkaar te praten over de ontwikkeling en het welbevinden van uw kind zonder andere ouders of kinderen in de buurt. Indien de pedagogisch medewerksters zich zorgen maken over een kind is er soms eerder of vaker behoefte aan een gesprek. Mocht u behoefte hebben aan een gesprek tussendoor, dan kunt u ook altijd hiervoor een afspraak maken.
30
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
Soms kan het belangrijk zijn om deskundigen van buiten in te schakelen, maar dit doen wij alleen indien u hiermee instemt. Pedagogisch medewerksters en ouders kunnen altijd het initiatief nemen voor extra oudergesprekken. De gesprekken worden teruggekoppeld naar teamgenoten en de manager tijdens het groepsoverleg. Bij problemen is de manager eventueel aanwezig bij de gesprekken met de ouders. Ook kunt u altijd direct contact met de manager opnemen.
Ouderavond Jaarlijks organiseren wij een ouderavond. Tijdens deze ouderavonden komen pedagogische onderwerpen aan de orde. Soms nodigen we een spreker uit en een andere keer geven we uitleg over het hoe en waarom van onze werkwijze en is er ruimte en gelegenheid om met elkaar van gedachten te wisselen. Graag verwelkomen wij u ook op ons jaarlijks Zomerfeest, tijdens de carnavalsviering, en kerst- of Nieuwjaarsborrel. We vinden het ook erg gezellig als u met ons op de groep de verjaardag van uw kind komt vieren.
Oudercommissie Ouders kunnen in de organisatie van het kinderdagverblijf, peuterarrangement en buitenschoolse opvang hun stem laten horen via de oudercommissie. De oudercommissie is een belangenorgaan van ouders en adviseert het kindcentrum en Kanteel. Verder heeft de oudercommissie zich ten doel gesteld de betrokkenheid van de ouders bij het kindcentrum te stimuleren. De doelstelling, taken en bevoegdheden van de oudercommissie zijn vastgelegd in een reglement. De oudercommissie komt geregeld bijeen, in elk geval minimaal 6 keer per jaar. Op termijn gaan we de mogelijkheden onderzoeken voor een gezamenlijke oudercommissie met de basisschool.
De centrale cliëntenraad De centrale cliëntenraad van Kanteel Kinderopvang vertegenwoordigt de verschillende ouderraden van de kindercentra van Kanteel. Kanteel Kinderopvang is verplicht om over bepaalde onderwerpen de centrale cliëntenraad te informeren en zijn advies te vragen.
31
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
10. Bijlagen Beleidsafspraken Het gaat te ver om hier uitgebreid de verschillende beleidsgebieden aan bod te laten komen. Daarvoor verwijzen we naar de betreffende beleidstukken. Toch willen we hier de zaken die belangrijk zijn voor het pedagogisch beleid in het kort toelichten. Meer informatie over protocollen en werkafspraken vindt u aan de binnenkant van de omslagmap die u bij het kennismakingsgesprek heeft ontvangen. Als u vragen heeft over onze werkwijze kunt u altijd contact opnemen met de clustermanager of assistent-manager.
Klachtenregeling Kanteel Kinderopvang beschikt over een klachtenprocedure. Indien een ouder of medewerker een klacht heeft, dient Kanteel Kinderopvang te handelen volgens deze procedure. Het spreekt voor zich dat, bij een klacht, onze voorkeur er naar uitgaat om in goed onderling overleg (met groepsleiding, assistent-manager en/of clustermanager), samen tot een oplossing te komen. Om nog beter aan te sluiten bij de wensen van onze klant is er ook een registratie van de klantgeluiden. Dit is wat er door de pedagogisch medewerkers gehoord en gezien wordt op de groep en zowel de negatieve als de positieve geluiden worden verzameld om ons beleid te verbeteren. De klachtenregeling ligt ter inzage op alle vestigingen van Kanteel Kinderopvang. Hierbij willen wij u ook wijzen op het bestaan van onze klantenkaarten waarmee u hetzij positieve, hetzij negatieve ervaringen en/of suggesties met ons kunt delen. Mocht dit niet voldoende zijn of wilt u uw klacht door een extern bureau laten behandelen dan kunt u zich wenden tot de externe Stichting Klachtencommissie Kinderopvang: 0900-0400034 of
[email protected]
Hygiëne en veiligheid in het kindcentrum Veiligheid Jaarlijks wordt een risico-inventarisatie gedaan aan de hand van wettelijke vragenlijsten. Het daaruit volgende actieplan wordt in stappen uitgevoerd binnen het kindercentrum en er worden eventuele verbeteracties op het gebied van veiligheid uitgevoerd. Het is belangrijk dat de ruimtes waarin kinderen verblijven, en het materiaal zowel binnen als buiten, veilig zijn. Deze moeten dus aan bepaalde voorwaarden voldoen:
Kinderen moeten niet zomaar naar buiten kunnen lopen. Een kind moet zichzelf niet kunnen opsluiten. Vingers moeten niet tussen de deur kunnen komen. Spelmateriaal mag geen gevaar opleveren voor jonge kinderen. Elektriciteit moet veilig afgedekt zijn (geen losse draden, gebruik stopcontactbeveiligers enz.) Het kindercentrum moet voldoen aan de verordening van de gemeente. De GGD inspecteert jaarlijks elke vestiging en geeft richtlijnen op het gebied van veiligheid, hygiëne en pedagogische kwaliteit. Er is altijd voldoende toezicht op de kinderen. Was- en schoonmaakmiddelen staan buiten het bereik van kinderen. Buitenspeelgoed wordt jaarlijks gecontroleerd.
32
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
Het buitenspeelterrein is veilig ingericht en het materiaal wordt periodiek gecontroleerd. We hebben voldoende toezicht op het terrein. De inrichting van de ruimtes proberen we zo veilig mogelijk te houden. In principe mogen kinderen alles zelf pakken, behalve materiaal dat gevaarlijk is in gebruik.
Natuurlijk gebeurt er wel eens wat, een valpartij, een schaafwond. Op iedere groep is een EHBO-doos aanwezig en er is altijd iemand aanwezig die een EHBO en/of BHV-diploma heeft. De clustermanager ziet erop toe dat deze kennis op peil blijft. Mocht er zich een wat ernstiger ongeluk voordoen, dan nemen wij contact op met de huisarts of iemand van ons team gaat met het kind naar het ziekenhuis. Natuurlijk stellen we de ouders zo snel mogelijk op de hoogte. Bij brand of andere calamiteiten bestaat er een noodgevallenplan. Dit hangt op het mededelingenbord en iedere pedagogisch medewerker is hiervan op de hoogte. Minstens 2x per jaar oefenen we met het hele team en de kinderen dit calamiteitenplan. Op de locatie is een brandblusser en branddeken aanwezig die jaarlijks gecontroleerd worden, evenals ontruimingsbedjes. De BHV-er is op de hoogte van de gebruiksaanwijzing. Voor een gezonde ontwikkeling van een kind is het van belang verstandig om te gaan met hygiëne en veiligheid. Om ziektes en allergieën bij kinderen te voorkomen, is het schoonhouden van leefactiviteiten- en buitenruimtes van belang. Op het gebied van gezondheid, veiligheid en hygiëne worden de richtlijnen van de GGD van de gemeente gevolgd.
Hygiëne en verzorging Het schoonhouden is een zaak die alle medewerkers van het kindercentra aangaat: de pedagogisch medewerkers, de huishoudelijk medewerkster (en voor sommige kindercentra een schoonmaakbedrijf) hebben hierin allen een eigen taak. Zo dragen de pedagogisch medewerkers zorg voor hun eigen groep en het materiaal daarin, de huishoudelijk medewerkster is met name verantwoordelijk voor de hygiëne buiten de groepen. Bij de inrichting van de ruimtes is al rekening gehouden met hygiëne: marmoleum op de vloeren zodat deze goed en makkelijk te reinigen zijn (hoewel we beseffen dat tapijt meer "warmte" biedt). Op het kindercentrum zijn afspraken gemaakt wat betreft de volgende hygiëneaspecten:
kleding handhygiëne haardracht omgaan met wondjes schoonmaken van speelgoed bereiding van voeding schoonhouden van de toiletten schoonhouden van de groepsruimten
Voor een optimale hygiëne is het gebruik van schoonmaakmiddelen onvermijdelijk. Op het kindercentrum probeert men middelen te gebruiken die zo min mogelijk schade opleveren voor mens en milieu. Het aantal middelen wordt tot een minimum beperkt om vergissingen tegen te gaan; de schoonmaakmiddelen zijn opgeborgen in een afgesloten kast.
33
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
34
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
35
Pedagogisch werkplan KDV/PA de Duizendpoot
September 2015
36