Opleiding niveau Brandweerman
Hoofdstuk 3 Arbeidsveiligheid Kapt. Jean-Paul Heyens
Inleiding en duiding • Beschrijving van het Vakgebied “Welzijn” - Welzijn en welzijnswetgeving sinds 4 augustus 1996 - Kaderwet - Duidelijke definitie en aflijning van het vakgebied - 7 verschillende deelgebieden ( invalshoeken, domeinen ) - Terug te vinden in : de Codex Titel 1 hoofdstuk II afdeling II artikel 4
7 domeinen van Welzijn • De arbeidsveiligheid • De bescherming van de gezondheid van de werknemer op het werk • De psycho-sociale belasting veroorzaakt door het werk (pesten, ongewenst gedrag, stress, werkdruk enz.) • De ergonomie • De arbeidshygiëne • De verfraaiing van de arbeidsplaatsen • De maatregelen inzake leefmilieu wat betreft hun invloed op de 6 voorgaande punten
Hiërarchie van preventie • We mogen niet zo maar wat aan preventie doen • Wetgever stelt bijzondere eisen en geeft richtlijnen • Zo moet men bv.: – De risico’s wegnemen aan de bron – Wat gevaarlijk is vervangen door wat niet of minder gevaarlijk is – Voorrang geven aan materiële maatregelen tegenover elke andere maatregel – Enz. • Men noemt dit de hiërarchie van preventie en deze is terug te vinden in de welzijnswet • Onze preventiemaatregelen dienen hierop afgestemd te zijn
Historiek en overzicht • • • • • • • • • •
Wet 10 juni 1952 A.R.A.B. beginjaren ’50 A.R.E.I. Europese Richtlijnen Welzijnswet Codex over het Welzijn op het werk Koninklijke Besluiten Ministeriële Besluiten Ministeriële Omzendbrieven Normen
Werkgever • Nogal wat verplichtingen • Hieronder een greep uit de verplichtingen van de werkgever – Dynamisch Risicobeheerssingssysteem opstellen en evalueren – Risicoanalyses opmaken – Globaal preventieplan opstellen – Jaaractieplan opstellen – Overleg plegen
Werkgever (vervolg) – Informatie en vorming verstrekken – Maatregelen nemen bij noodsituaties – Noodplan opstellen – Maatregelen nemen in geval van arbeidsongeval – Preventiemaatregelen opstellen – Brandvoorkoming – Enz. enz..
Werkgever (vervolg) • Om het kort samen te vatten: Het is de verplichting van de werkgever om het kader, het klimaat de mogelijkheden te scheppen waarin er binnen de brandweerdienst op een veilige manier kan gewerkt worden.
De werknemer • Een aantal rechten: – – – – –
Opleiding Informatie en voorlichting Instructies Beschermende maatregelen Collectieve en persoonlijke beschermingsmiddelen – Machines en materiaal in goede staat conform wet – Enz.
De werknemer • Ook een aantal plichten: – De verplichting om te zorgen voor eigen veiligheid en die van zijn/haar collega’s door: • Op de juiste wijze gebruik te maken van machines, toestellen, gereedschappen, gevaarlijke stoffen, vervoersmiddelen en andere • Op de juiste wijze gebruik maken van de ter beschikking gestelde PBM’s • De specifieke veiligheidsvoorzieningen van machines, installaties en gebouwen niet uitschakelen of wijzigen
De werknemer (vervolg) • Plichten (vervolg) – De werkgever en de IDPBW onmiddellijk op de hoogte brengen van iedere werksituatie die gevaarlijk is – Bijstand verlenen aan de werkgever en de IDPB • Om hun toe te laten en in staat te stellen hun taken uit te voeren inzake welzijn • Om hun toe te laten er voor te zorgen dat de werkomstandigheden veilig zijn en geen risico’s opleveren
De leden van de Hiërarchische Lijn • Alle leidinggevenden • Specifieke groep, specifieke wetgeving (Art 13 van het KB beleid) • Wie maakt er deel uit van de Hiërarchische lijn bij de brandweer
?
De preventieadviseur • De specialist, de deskundige op het vlak van welzijnswetgeving • Geeft advies aan werkgever en werknemers • 3 niveau’s – Niv 1 (hoogste niveau) – Niv 2 – Basisniveau (of niv 3)
Nog meer betrokken partijen • • • •
De verzekering De externe dienst voor preventie en bescherming De externe dient voor technische controle De inspecteurs van de FOD WASO ( Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid Arbeid en Sociaal Overleg) • De Arbeidsgeneesheer • De leden van het Comité voor PBW • Enz…
De toepassing op de brandweer
• De werkgever het lokale bestuur , het College van Burgemeester en Schepenen • De werknemer iedereen binnen de dienst • De leden van de Hiërarchische lijn iedereen binnen de dienst die een “graad” heeft , dus alle “stars en stripes”, van korporaal tot kolonel
Begrippen • Gevaar • Risico
Gevaar • Iets dat “intrinsiek” gevaarlijk is met andere woorden: het gevaar in zich heeft – Een tijger of ander roofdier dat de mens kan schade berokkenen – Een stralingsbron – Een diepe put waarin men kan vallen – Een vuurwapen – ….
Risico • De kans dat het gevaar zich manifesteert ( dus dat het ook reëel wordt), vermeerderd met de ernst van de gevolgen als het zich manifesteert) • Opgelet !!!!!! Er is enkel sprake van een risico wanneer er ook BLOOTSTELLING is aan het gevaar !!!!
Risicoanalyse • Wetgeving voorziet een dynamisch risicobeheersingssysteem, een verplichting voor de werkgever • Verplichting: – – – – –
Gevaren opsporen Risico’s evalueren Maatregelen risico’s voorkomen of verminderen Restrisico’s evalueren Enz.
Risicoanalyse • De risicoanalyse maakt deel uit van het Dynamisch Risico Beheersingssysteem • Doorlichting • Soms zeer gedetailleerd, soms meer globaal (hangt af van de doelstelling) • 3 peilers – Wat ga ik doen – Wat kan er mislopen – Hoe kan ik voorkomen dat het mis gaat ?
Gevaren bij interventies •
Gevaren door rook: – – – – –
•
Warm Ondoorzichtig Mobiel Ontstekingsgevaar Toxisch of verstikkend
Explosiegevaar – Zware gassen en dampen – Gasflessen of drukvaten
• • • •
Instortingsgevaar Elektrocutiegevaar Gevaarlijke stoffen Gevaar van radioactiviteit
(COMIX) (C haude) (O paque) (M obile) (I nflammable) (To X ique)
