Meer dan fietsen in Zuid-Holland 20 fietsroutes, 75 fietscafés, 22 TOP’s én tips onderweg.
Ontdek al fietsend de mooiste plekjes in de regio
Gratis
Exclusief verkrijgbaar via fietscafés en VVV’s
Inleiding Zuid-Holland is ongelofelijk veelzijdig en met ruim 3.000 kilometer aan fietsknooppuntennetwerk zijn er fantastische mogelijkheden om te fietsen. Uitgestrekte polders en plassen, duinen en strand, een verscheidenheid aan recreatiegebieden en karakteristieke steden en dorpjes: u vindt ze verspreid over de hele provincie. Een route is pas echt compleet als u onderweg ontdekkingen doet en tussenstops kan maken. Stap eens binnen bij één van de 75 Zuid-Hollandse fietscafés als u toe bent aan een verkoelend drankje of een lekkere lunch. Start uw route bij één van de 22 Toeristische Overstappunten (TOP’s) in Zuid-Holland of bij een OV-station.
Wij hebben alvast 20 mooie routes voor u samengesteld, waarin heel wat te beleven valt. In deze brochure vindt u ze alle 20. De routes zijn ingedeeld in vier regio’s: Den Haag en Bollenstreek, regio Rotterdam en Midden-Delfland, Zuid-Hollandse Eilanden en het Groene Hart.
Overzichtskaart met fietsroutes, TOP's en fietscafés Op deze handige overzichtskaart vindt u alle fietscafés in Zuid-Holland, de 20 fietsroutes en TOP’s. De fietscafés vindt u terug op de routekaartjes en bij elke route is een lijst met deze fietscafés opgenomen die aan of in de buurt van de route liggen. Op pagina 7 staan alle TOP’s in Zuid-Holland op een rij.
Bordje weg onderweg? Als er langs de weg routebordjes ontbreken, laat het ons weten op www.bordjeweg.nl
De Zuid-Hollandse natuur- en recreatiegebieden lenen zich uitstekend voor een mooie fietstocht. We geven daarom graag tips en informatie over de mooiste fietsroutes om ook straks uw eigen route te fietsen in een van de prachtige gebieden van Zuid-Holland. Kijk op www.recreatiezuidholland.nl
Natuurlijk zijn er nog veel meer mogelijkheden om in Zuid-Holland te fietsen. Op de website www.zuid-holland.com en www.recreatiezuidholland.nl vindt u allerhande praktische informatie. De website www.fietseninzuidholland.nl laat de mooiste routes zien. Hier vindt u ook een handige routeplanner.
Leeswijzer Op de volgende pagina’s vindt u per regio informatie, fietsroutes en een overzicht van de fietscafés en TOP’s. Naast een markering op de kaart vindt u ook informatie over extra voorzieningen. route TOP fietscafé
2
3
Fiets van Fietscafé naar Fietscafé Van theetuin tot Grandcafé, van hotel tot camping. Stap af en laad op bij één van de 75 Zuid-Hollandse fietscafés. Deze horecagelegenheden zijn extra fietsvriendelijk. Fietsers kunnen hier gratis gebruik maken van een aantal faciliteiten. Verspreid over de verschillende recreatiegebieden in de provincie en in de buurt van de mooiste fietsroutes vindt u deze fietscafés.
Elektrisch fietsen Met een elektrische fiets lijkt het alsof u altijd de wind in de rug hebt. Handig als het eens stevig waait of als u door een polder fietst. Om zeker te weten dat u tijdens uw tocht ook de laatste kilometers kan profiteren van trapondersteuning is het belangrijk om tussentijds uw accu op te laden, zowel binnen als buiten.
Een fietscafé... ... is herkenbaar voor de fietser door het speciaal ontworpen gevelbord ... is maximaal één kilometer van het fietsroutenetwerk verwijderd ... is in het fietsseizoen vijf dagen per week geopend vanaf 11.00 uur ... heeft een sanitaire ruimte met mogelijkheid tot opfrissen en heeft een toiletruimte die toegankelijk is voor fietsers die geen gebruik maken van de horecafaciliteiten ... biedt een gratis watervulpunt voor bidons ... biedt gratis de mogelijkheid voor het opladen van de accu’s van elektrische fietsen ... beschikt over een EHBO-uitrusting ... beschikt over een fietsreparatieset inclusief fietspomp ... is verkooppunt van fietskaarten ... biedt toeristische informatie en een overzicht van de nabijgelegen fietsreparatiepunten
In alle Zuid-Hollandse fietscafés is het mogelijk om uw elektrische fiets van nieuwe energie te voorzien. Het enige wat u hoeft te doen is zorgen dat u uw eigen lader bij u hebt en u kunt gratis gebruik maken van het oplaadpunt.
De actuele openingstijden van ieder Fietscafe staan vermeld op de genoemde website.
Met symbooltjes staan de extra voorzieningen aangegeven: Rolstoeltoegankelijk en de mogelijkheid g rolstoel 68 of scootmobiel om uw elektrische op te laden
ION g
MeT heT FieTsknOOPPunTensysTeeM kunT u zelF uw FieTsrOuTe saMensTellen. U fietst van knooppunt naar knooppunt. Elk knooppunt heeft een eigen nummer en door deze knooppunten te combineren, stelt u uw eigen (bewegwijzerde) route samen, met de door u gewenste afstand. Er zijn inmiddels fietsknooppunten in de gehele provincie. U kunt uw route maken aan de hand van kaartmateriaal, die u onder andere bij de fietscafés kunt aanschaffen. Er zijn ook digitale fietsknooppuntenplanners beschikbaar. Hierin zijn alle knooppunten opgenomen en zo is het dus mogelijk om een route te plannen door geheel Zuid-Holland. U kunt dit doen op www.fietseninzuidholland.nl of www.fietsersbond.nl/fietsrouteplanner/zuidholland/
68 Fietsverhuur
g Overnachtingadres 68 Nabij Toeristisch Overstap Punt. Een 'knooppunt' waar diverse bewegwijzerde fiets- en wandelroutes samen komen.
Fietsers Welkom! Het Landelijk Fietsplatfrom introduceert een landelijk keurmerk
40 66
67 Het fietscafé is gelegen nabij dit knooppunt of tussen deze knooppunten.
‘Genieten doe je
in Zuid-Holla
nd’
voor fietsvriendelijke horecabedrijven: Fietsers Welkom! De Zuid-Hollandse Fietscafés voldoen aan de criteria van dit keurmerk en mogen dit label dan ook voeren. Zie www.allefietserswelkom.nl
4
5
Alle TOP’s op een rij
Fietsen vanaf een
1. 2.
In dit boekje hebben wij de 20 mooiste fietsroutes samengevat. 10 van deze routes starten bij een TOP. Wat is een TOP? TOP staat voor Toeristisch Overstappunt: een knooppunt waar diverse bewegwijzerde fiets- en wandelroutes samen komen. Een TOP is goed bereikbaar per auto, beschikt over voldoende parkeergelegenheid en er is horeca in de buurt. Hiermee is een TOP het perfecte startpunt voor iedereen die van wandelen of fietsen houdt. Hoe herken ik een TOP? Een TOP is van afstand goed te herkennen aan de ruim 5 meter hoge groene stalen grashalm. De route naar een TOP is bewegwijzerd met bruine autoborden. Wat kan ik er doen? Bij een TOP zijn informatiepanelen aanwezig met een kaart van de omgeving. Hierop staan de fietsen wandelroutes die vanaf de TOP starten en informatie over bezienswaardigheden. Kies de route uit die u het meeste aanspreekt en u kunt direct op pad.
3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
10. 11. 12.
Meer over de TOP's op www.toproutenetwerk.nl.
13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 6
TOP Loetbos
TOP Sassenheim, Warmonderweg Kom tot rust aan het waterrijke plassengebied, met de kleurige bollenvelden binnen handbereik. TOP Roelofarendsveen, Noorderhemweg Bezoek de markante molens in het Hollandse Plassengebied en neem het pontje naar Kaageiland. TOP Rijnsaterwoude, Woudsedijk-Zuid, Woubrugge Van uitzichten op het Braassemermeer tot het weidse landschap met typische lintbebouwing. TOP Nieuwkoop, Nieuwveenseweg Genieten van de Nieuwkoopse Plassen en het schilderachtige riviertje de Meije. TOP Zoetermeer – Bentwoud, Burgemeester Middelberglaan Beleef in het Bentwoud nieuwe natuur en proef van streekproducten in het Land van Wijk en Wouden. TOP Wateringen, Dorpskade Tussen de kassen door fietsen of uitwaaien aan de Westlandse kust. TOP Delft - Ackerdijkse Bos, Overslagpad Spot vogels in het Ackerdijkse Bos en neem een kijkje in de beeldentuin van het WAD. TOP Rottemeren, Merenweg, Bleiswijk Ontdek het veelzijdige recreatiegebied De Rottemeren aan het eeuwenoude riviertje de Rotte. TOP Maasland, Kortebuurt Te voet door het oer-Hollands polderlandschap en het waterrijke agrarisch cultuurlandschap van Midden-Delfland. TOP Vlaardingen, Watersportweg Ervaar de groene Broekpolder of het oer-Hollandse veengebied de Vlietlanden. TOP Brielle, Thoelaverweg Wandel over de historische stadswallen of fiets langs het Brielse meer. TOP Haastrecht, Concordiaplein Van historische stadjes en oud veenweidegebied tot het kronkelende riviertje de Vlist. TOP Loetbos, Loet, Lekkerkerk Bijzondere flora ontdekken langs het riviertje de Loet en fietsen langs weilanden omgeven door water. TOP Reeuwijkse Hout, Reeuwijkse Houtwal Vanaf 1-11-2012. Geniet van de mooie natuur langs de plassen. TOP Schoonhoven, Buiten de Veerpoort Slenter door de sfeervolle Zilverstad of geniet op de fiets van de nabijgelegen Krimpenerwaard. TOP Nieuwpoort, Het Hoofd Vanuit de kleinste vestingstad van Nederland ooievaars spotten in het weidse landschap. TOP Ameide, Lekdijk Op ontdekkingstocht door groene weiden, natuurgebieden en typische dijkdorpen aan de Lek. TOP Alblasserdam, Haven Zuid Fiets langs karakteristieke dijkbebouwing en bewonder de molens van Werelderfgoed Kinderdijk. TOP Oud-Alblas, Oosteinde Bewonder de vele molens in het Alblasserwaardse polderschap. TOP Hollandse Biesbosch, Baanhoekweg, Dordrecht Het grootste zoetwatergetijdegebied van Europa doorkruisen via ruige paadjes. TOP Hoornaar, Dirk IV Plein Wandelen of fietsen te midden van prachtig natuurschoon langs de riviertjes de Linge en Giessen. TOP Gorinchem, Buiten de Waterpoort Op pad in de vestingstad of naar de Biesbosch en de forten van de Hollandse Waterlinie. 7
Regio den haag en bollenstreken Royale stranden & kleurrijk achterland
In Den Haag kunt u genieten van een breed cultuuraanbod. Van een smaakvolle en historische binnenstad tot het uitgestrekte strand. Buiten de grenzen van Den Haag ontdekt u de duinen en de Bollenstreek. Hier vindt de Nederlandse bollenteelt plaats, herkenbaar door de vele bollenvelden. Geniet van het groen en de ruimte, maar ook van de historische elementen en gezellige stads- en dorpscentra.
RecreËren in zuid-holland In Zuid-Holland zijn er op verschillende plekken recreatiegebieden, zogenaamde Provinciale Recreatiegebieden. In de omgeving Bollenstreek vindt u bijvoorbeeld Vlietland, Leidschendammerhout, Kagerzoom, Oosterduinse meer en Klinkenbergseplas. Deze gebieden liggen in de meeste gevallen dicht bij het grootstedelijke gebied. Kijk voor het complete overzicht op www.recreatiezuidholland.nl Eén ding hebben bijna alle gebieden gemeen: water, fietsen en wandelen. Water om in te zwemmen of te duiken, maar ook om te vissen of watersport te beoefenen. De fietsroutes laten u genieten van de weidse en eeuwenoude polderlandschappen. 8
9
Lengte 60,4 km
rOndJe Vis & duinen
Startpunt
NS Den Haag Centraal of NS De Vink
Fietsverhuur a NS Den Haag CS - OV fiets
63 62 96 97 K a g e rplassen
93
lokale lekkernijen Haring, kabeljauw, tong en nog veel meer bij de Visafslag Scheveningen b Verse vis bij Kantine Visafslag Visafslagweg 1, Den Haag. c Verse vis bij Simonis aan de Haven Visafslagweg 20, Den Haag
89
E
87 99 41
Va l k e n b u r g s e Meer
79
R
D
Z
E
N
O
O
53
40
90
39
d
b
f 84
c e
88
Vlietland
83
32
23
26 25
Zoetermeerseplas
56
29 30
a
22
3
21 20
NS Den Haag CS 30
29
26
25
22
21
20
3
23
24
38
39
40
41
97
32
56
83
84
88
90
53
79
99
87
89
93
96
62
Kom oog in oog met haaien, roggen, zeesterren, zeeschildpadden en nog veel meer dieren. Neem een duik zonder nat te worden en loop in de onder watertunnel.
e Muzee Scheveningen Neptunusstraat 92, Den Haag
Hier komt u alles te weten over het leven van, op en in de zee. Natuur en cultuur, samengebracht onder één dak. Ontdek hoe men leefde aan boord van een bomschuit en daal af in de ijskoude duisternis van de diepe zee.
f Natuurgebied Meijendel Bezoekerscentrum Dunea Meijendelseweg 40, Wassenaar
38
24
natuur & cultuur d Sea Life Scheveningen Strandweg 13, Den Haag
63
NS de Vink
Verken vanuit hier de duinen. Start in het bezoekerscentrum Meijendel. Hier vindt u informatie over het natuurgebied Meijendel, de functies van het duin, de planten, de dieren en de waterwinning. Ook natuurpaden en boeiende routebeschrijvingen zijn in het centrum verkrijgbaar. En een duintuin met een deel van de flora van Meijendel. Nergens in Nederland vindt u zoveel nachtegalen als in Meijendel.
Deze fietsroute neemt u mee langs de kust, langs visserij- en jachthavens en door de duinen. Leer alles over het leven in zee en eet een lekker visje. Waai lekker uit in de duinen en het groene achterland. U fietst door het prachtige natuur- en recreatiegebied Meijendel en de Wassenaarse slag.
10
11
Lengte 51,7 km
buiTenPlaaTsen en bOerderiJen 86
a
Fietsverhuur a NS Leiden – OV fiets
85
1
69
53
lokale lekkernijen -boerderijen Boeren Leidse Kaas, Leidse Kletskoppen, Hutspot (Leidens Ontzet) b Kaasboerderij De Vierhuizen Geerweg 5, Zoeterwoude www.kaasboerderijvierhuizen.nl
70
73
i
90
91 92
50
b
h 94
g
83
f
c Geitenboerderij ’t Geertje, Geerweg 7, Zoeterwoude www.hetgeertje.nl
d 27
81
79
Wilde Weide kaas
82
c
Winkel open ma t/m za 10.00-17.30 uur zo 11.00-17.00. Restaurant ma t/m za 10.0017.00 uur zo 11.00-17.00.
28 29
80 24
d Boerderij Rustdam, Zuidbuurtseweg 34, Zoeterwoude www.rustdam.nl
30
23 45 44
e
42 41
Workshops kaasmaken.
46 1
NS Leiden 86 CS
85
69
53
90
70 91
73 92
50 94
82
83 81
27 79
Startpunt NS Leiden Centraal
28 80
29 24
30 23
42 45
41 44
natuur & cultuur e Hofstede Meerzigt, Zonnenberg 10, Zoetermeer www.hofstedemeerzigt.nl
Restaurant Hofstede Meerzigt is gelegen midden in het prachtige Hollandse polderlandschap aan de rand van Zoetermeer. De boerderij bestaat sinds 1640 en in 1677 werd de Hofstede aangebouwd.
f Rozenrust Veurnsestraatweg 104, Leidschendam www.villa-rozenrust.nl
Park en villa met restaurant. Rozenrust is een klein park, iets meer dan 2 ha, in Leidschendam en ooit aangelegd door Zocher.
g Vogelplas Starrevaart
is bij vogelaars zeer geliefd.
h Recreatiegebied Vlietland
is een aangename verrassing. Door zandwinning zijn plassen ontstaan, waar watersporters, visser en gezinnen dankbaar gebruik van maken.
i Buitenplaats Berbice, Leidseweg 221, Voorschoten www.buitenplaatseninnederland.nl
1
De buitenplaats werd in 1674 gesticht door Jan Poelaert. Het heette toen Allemansgeest. Het park is toegankelijk voor begunstigers van de Stichting Het Zuid-Hollands Landschap.
46
De historische landgoederen en boederijen in Zuid-Holland zijn van grote betekenis voor de omgeving. Ze vormen met hun rustige en statige karakter groene oases in het stedelijk gebied. Ze zijn indertijd ontworpen als buitenplaats en maken zo deel uit van het culturele erfgoed.
Fietscafés 86 85 1 Hortus Botanicus Rapenburg 73, Leiden T 071 - 527 51 44 www.hortusleiden.nl 12
13
Lengte 54 km
geheiMen Van de bOllensTreek
natuur & cultuur a Kaageiland
E
E
1
R
D
Z
Midden in de Kagerplassen ligt het schilderachtige Kaageiland, met vele terrasjes aan het water.
O
O
g
b Praetorium Agrippinae
Onder het centrum van Valkenburg liggen zes of zeven oude Romeinse forten verborgen. In het Castellumplein zijn de contouren van het fort Praetorium Agrippinae met donkergrijze tegels gemarkeerd in het straatwerk. De bronzen doppen geven de loop van de Limes aan.
N
32 33
f
24
22
34
66
h 25
56
8
51
67
a
9
63
d
e
68
K a g e rplassen
96
c Torenmuseum Oud-Valkenburg Castellumplein 1a, Valkenburg
28
Museum Oud Valkenburg toont een permanente tentoonstelling over het Romeinse erfgoed. Open: za 10.00-12.00 uur.
97 76 93
40
39
77
c 89
b
75
d Lugdunum Brittenburg
81
78
87 99
51
25
8
9
56
68
67
Startpunt TOP Sassenheim
28 66
40 34
39
81 24
78 33
76 32
77 22
75 63
99 97
87 96
89 93
TOP Sassenheim
Verzonken in de golven bij Katwijk ligt één van de best bewaarde geheimen van de Bollenstreek: de resten van de oude Romeinse nederzetting Lugdunum. Vanaf 1520 tot in de 17e eeuw kwamen restanten af en toe boven water of uit het zand tevoorschijn. De precieze locatie is echter nog altijd niet bekend.
f Museum Noordwijk Jan Kroonplein 4, Noordwijk
Museum over de geschiedenis van Noordwijk. Open: apr. t/m sep. di t/m za 11.00-17.00 uur, zo 14.00-17.00 uur.
g Atlantikwallmuseum Bosweg, Noordwijk
Een museum gevestigd in een voormalige munitiebunker. Open: begin mei t/m half aug. zo 10.00-17.00 uur.
lokale lekkernijen h Koffie- en Theedrinkerij Noordwijk Buiten Leeweg 14, Noordwijk
Omringd door de bollenvelden geniet u in deze voormalige kwekerij van een drankje met een heerlijk stuk zelfgebakken taart. Open: apr. t/m okt.: ma t/m vr 10.0016.00 uur.
e Katwijks Museum Voorstraat 46, Katwijk Ontdek de geheimen van de Bollenstreek. Deze fietsroute neemt u mee door het molenrijke plassengebied bij Leiden en laat u kennis maken met de Romeinse geschiedenis van de streek. U fietst door de duingebieden bij Katwijk en Noordwijk en langs de (in het voorjaar) kleurrijke bollenvelden.
In het Katwijks Museum vindt u alles over de geschiedenis van Katwijk. Open: di t/m za van 10.00-17.00 uur.
Fietscafés 1 Recreatie Watersport Noordwijkerhout Boekhorsterweg 18, Noordwijkerhout T 0252 -374 065 14
47 80
15
Van haagse hOPJes TOT gOudse sTrOOPwaFels
Lengte 50 km
Fietsverhuur a NS Den Haag Centraal – OV fiets b NS Gouda – OV fiets
Vlietland
c 28
30
Startpunt
NS Den Haag Centraal of NS Gouda
a d
lokale lekkernijen c Haags Jantje
Zoetermeerseplas
Een overheerlijke met noten praline gevulde melkchocolade met de afbeelding van het Haagse Jantje.
44 68
45
De Haagsche Kakkâh gehèm recept van Hansefrans
43
61 50
e
51
2
1
8
3 4
2
3
96 12
5 83
24
14
18 13
12
b
25
13
11
98
12
Een zeer bijzonder en uiterst smaakvol plat krentenbrood.
28 42
Haagsche Bolussen
f
Een overheerlijke suiker-kaneel specialiteit.
95
25
6 12
e Delfts Gruyt bier Grand café De Sjees Markt 5 - Delft Delfts Kuyte bier, Delfts Luyks bier, Delfts Mueselare bier, Delfts Dubbel Gerste bier.
www.bierhistoriedelft.nl
www.de-sjees.nl
f Stroopwafels & Banketbakkerij Tearoom Van Den berg, Lange Groenendaal 32, www.vd-berg.nl.
Echte Goudse van Vliet stroopwafels met meer dan honderd jaar vakmanschap gebakken. Open: ma t/m vr 8.00-17.30 uur za 8.00-17.00 uur.
Haagsche Ooievaartjes
Zevenhuizerplas
De ooievaar waar de Hagenaar trots op is volgens oud recept.
Haagsche Likorette
Gebotteld volgens een authentiek familierecept uit de allerfijnste natuurlijke grondstoffen.
NS Den Haag 30 CS
28
44
68
45
61
50
51
2
3
4
5
6
12
83
25
NS 42 Gouda
43
28
12
25
8
13
12
11
96
95
98
18
13
14
12
Deze fietsroute voert u van de Haagse residentie via Delft naar Gouda of andersom. Onderweg kunt u talrijke lokale lekkernijen nuttigen die Zuid-Holland te bieden heeft. Gelukkig verbrandt u met deze fietsroute 950 kilocalorieën.
24
d Haags bakkie, Hans en Frans Theresiastraat 131, Den Haag www.bakkerijhessing.nl www.haagsbakkie.nl.
Aantal lokale specialiteiten van Den Haag Open: ma t/m vr 7.30-17.30 za 7.30-17.00 uur.
Fietscafés 2 52 1 Kobus Kuch Beestenmarkt 3, Delft T 015 - 212 42 80 www.kobuskuch.nl
2 3 3 Westcord Hotel Delft g Olof Palmestraat 2, Delft T 015 - 888 90 10 www.westcordhotels.nl
2 Café Restaurant Het Gulden ABC 51 Markt 34, Delft T 015 - 212 31 68 www.hetguldenabc.nl 16
17
regio rotterdam en midden-delfland Van wereldstad naar riante achtertuin
Rotterdam, World Port World City, is een dynamische wereldstad met een onstuimig kloppend hart. Een stad in beweging met een imposante skyline. Naast het drukke en mooie havengebied van Rotterdam vindt u aan de ene zijde het Rottemerengebied en aan de andere zijde het poldergebied Midden-Delfland. Rottemeren is een veelzijdig recreatiegebied aan het eeuwenoude riviertje de Rotte, waaraan Rotterdam haar naam heeft ontleend. In het gebied vindt u jachthavens, restaurantjes en outdoor sportmogelijkheden. De Rottemeren is bij uitstek een gebied voor actieve recreatie. Aan de andere zijde ingeklemd tussen Delft, Vlaardingen, Schiedam en de kassen van het Westland ligt één van de oudste poldergebieden die Zuid-Holland kent: Midden-Delfland met oer-Hollandse dorpjes afgewisseld door uitgestrekte weilanden met grazende koeien, rustige natuurgebieden en veelzijdige recreatiegebieden, waar u prima kunt kanoën. Beide gebieden zijn voor bezoekers een verrassende ontdekking: naast alle drukte ook stilte naast de stad. Van Rotterdam fietst u ook zo naar Dordrecht, waar u naast de mooie binnenstad ook de Biesbosch kunt ontdekken.
TIP
Het water maakt uw fietstocht nog leuker door de vele voetveren en vaarverbindingen. Op www.voetveren.nl vindt u alle vaarverbindingen voor de fietser in Zuid-Holland. 18
19
iMPOsanTe haVens Van rOTTerdaM Ca
la
n
d
ka
n
aa
l
28
Startpunt
NS Maassluis of Metro Spijkenisse Centrum Fietsverhuur a NS Maassluis - OV fiets b NS Vlaardingen Centrum OV fiets
a
40
Brielse Meer
Lengte 46 km
Ni
eu
29 30
w
e
W
at
er
w
42 eg
3
c 76 d
75
2
6
77
e 1
9
b N
w ie u
aa e M
lokale lekkernijen c Vlaardingse ijzerkoekjes Bakker/lunchroom De Hoogstraat, Hoogstraat 158, Vlaardingen d Schelvispekel Distilleerderij van Toor Maassluissedijk 32, Vlaardingen www.schelvispekel.nl
s
35 6
5
Hartelkanaal
39 43
4
44
5 78
B
f
er n
15
23
is se
natuur & cultuur e Jenevermuseum, Lange Haven 74-76, Schiedam T 010 246 96 76
19 Oude
M aa s
4 7
Sp
(vanaf 9 kunt op en neer naar Schiedam)
ui
f Recreatiegebied de Bernisse
NS Maassluis
Gevormd door het riviertje de Bernisse en omliggende meertjes, kommen en plassen, bosschages, drassige natuurgebieden en weilanden. Vlakbij 44
metro Spijkenisse Centrum
40
42
75
76
77
9
6
5
4
23
28
29
30
35
39
43
44
78
15
19
Deze fietsroute neemt u mee langs de havens van Rotterdam. Indrukwekkende scheepvaart, bedrijvigheid van goederenoverslag en industrie. En ook Vlaardingen en Schiedam waar de jenever nog altijd wordt gedestilleerd. Onderweg passeert u mooie dorpjes als Geervliet, Heenvliet, Zwartewaal en Brielle.
Fietscafés
15 10 59 5 Carlton Oasis hotel 1 Café de Amstelbron Broersvest 13, Schiedam Curieweg 1, Spijkenisse T 015 - 473 18 45 www.grandcafedeamstelbron.nl T 0181 - 752 576 www.carlton.nl/oasis 75 2 Deltahotel Vlaardingen Maasboulevard 15, Vlaardingen T 010 - 434 54 77 www.deltahotel.nl
42 3 Restaurant 't Oeverbos Maassluissedijk 201-203, Vlaardingen T 010 - 435 85 69 www.restaurantoeverbos.nl 4
20
76
M.Point Life Style Center Gaddijk 43, Spijkenisse T 0181 - 642 888 www.mpoint.nl
6 Piet van Marion's Geuzenpaleis Buitengronden 3, Brielle T 0181 - 663 060 www.pvm.nl 7
De Pannekoekenbakker Zuidland Stompaardsedijk 2, Zuidland T 0181 - 452 805 www.pannekoekenbakker-zuidland.nl
78 g
30 35
81 84 g
13 20 21
Lengte 47 km
E
bOeren in heT wesTland
Startpunt NS Hoek van Holland of TOP Wateringen Fietsverhuur a Vakantiepark Vlugtenburg aan Zee, 't Louwtje 10 's-Gravenzande T 0174 - 412 420 www.vlugtenburg.nl b Cor de Bruin fiets en fitness, Molenstraat 246, Monster, T 0174 - 242 374 www.veelfietsen.nl
Z
E
5 4
R
D
6
b
9
8
43
7
N
O
O
c
2
47
d 1
10
a
h
48
natuur & cultuur c Zandmotor langs de kust bij Ter Heide, een innovatieve manier van kustbescherming en kustonderhoud. d Tuindersbedrijf Sonnehoeck
26
g2
e
f
17
19
16
15
24
54
55
27
18 N
Ca
NS Hoek van Holland 19
la
nd
ie
uw
ka
na
e
at
er
w
Historische druivenkwekerij
32
23 W
Holle watering 26, Kwintsheul www.sonnehoeck.nl e Heilige Geesthofje, Naaldwijk
eg
al
Prachtig hofje gesticht in 1496, vlak achter de kerk.
TOP Wateringen 10
9
6
8
4
2
7
5
43
47
48
18
23
24
17
16
15
27
32
55
54
26
Deze fietsroute neemt u mee door het Westland, u maakt kennis met de tuinbouwsector en de kuststrook. In de zomer trekt u een bakje verse aardbeien uit de enige echte Westlandse aardbeien-automaat. Bij Ter Heide kunt u de zandmotor in werking zien. Die vormt daar nieuw strand en duin, dat ons tegen zeespiegelstijging beschermt en extra ruimte voor natuur en recreatie biedt.
lokale lekkernijen f Westlandse aardbeien-automaat, Maasdijk 73a, 's-Gravenzande g Woudse Plak, ’t Woudt 15, Schipluiden h Westlandse Willie, Marktplein 26, ‘s-Gravenzande Koffielekkernij van Eetcafé De Witte
Fietscafés 1 Eetcafé De Bonte Haas Dorpskade 79, Wateringen T 0174 - 292 377 www.bontehaas.com
22
48
2 Koffiehuis de Hooiberg ’t Woudt 15, Schipluiden T 015 - 380 93 67 www.dehooiberg.nu
54 26
23
Lengte 27 km
waTerriJk VlieTlanden
Startpunt TOP Maasland of TOP Vlaardingen natuur & cultuur a Wijnboerderij Zuidbuurt 40, Vlaardingen
d 56 60
61
2
63
e
Geniet op zondag van een glas rode of witte Delflandwijn en neem een kijkje in de wijngaard. Open: apr. t/m okt. zo 13.00-18.00 uur.
b Natuurgebied Broekpolder
Planten en dieren voelen zich thuis in dit stuk ruige, weelderige natuur.
62
c Fluisterboot naar natuurgebied Vlietlanden
68
4 Vlietlanden
Oer-Hollands veengebied. Fluisterboot: Kaarten en informatie bij Sportcomplex de Polderpoort (Watersportweg 11, Vlaardingen).
67
66 Foppenplas
39
b
1
74
Ni
eu
Krabbeplas w
e
W
at
er
w
a
eg
d Op Hodenpijl Rijksstraatweg 20-22, Schipluiden
72
Bourgondische buitenplaats met biologisch restaurant Open: di t/m zo 10.00-19.30 uur.
c
e Pontje de ‘De Trekschuit’ – Schouwkade/Vlaardingskade
3
41
Zelfbedieningspont (1 apr. t/m 31 okt.).
TOP Vlaardingen TOP Maasland 39
41 66
74
72 62
67 60
68 56
63 61
Deze route laat u kennismaken met de groene omgeving van MiddenDelfland. U fietst hier door uitgestrekte groengebieden en u komt langs de Vlietlanden en Foppenplas. In de zomer ziet u hier vele zeilbootjes. Een kano of waterfiets huren kan ook.
24
Fietscafés 1 Pannenkoekboerderij 't Sonnetje Korte Buurt 15, Maasland T 010 - 591 11 49 www.sonnetje.nl
39 41
3 Paviljoen De Krabbeplas 41 Surfpad 50, Vlaardingen T 010 - 234 07 55 www.paviljoendekrabbeplas.nl
74
2 Eten & Drinken bij Het Schielicht Kandelaarweg 123, Rotterdam T 010 - 470 27 17 www.hetschielicht.nl
65 70
62 67 4 Uitspanning Vlietzicht Vlaardingsekade 60-61, Schipluiden T 015 - 380 88 86 www.vlietzicht.com
25
Lengte 42 km
acTieF rOTTeMeren Zoetermeerseplas
b
97
a
96
2
3
12 11
13
c
26
d 10 11
1
24 Zevenhuizerplas
93 92 9
87
3
4
91
5
natuur & cultuur a Zonnepont ’t Verlaat
c Eendragtspolder
b Molenviergang Zevenhuizen
d Kunst- en ambachtcentrum Artihove
De unieke molenviergang in de Tweemanspolder, ten noorden van Zevenhuizen, is de enige nog werkende molenviergang ter wereld. De molens zijn vanaf het molenpad te bewonderen. Er zijn geen bezoekmogelijkheden. De molens draaien tweemaal per maand, op zaterdag.
95
94
TOP Rottemeren of NS Rotterdam Noord
U kunt de fietsroute inkorten door een oversteek te maken met Zonnepont ’t Verlaat, een leuke afwisseling van uw fietstocht. Opstappen kan bij de Bleiswijkse Verlaat bij 96 , vervolgens kunt u de route vanaf 11 vervolgen. Vaartijden: apr. en okt. za t/m zo 11.00– 8.00. Mei t/m sep.: dagelijks 11.00–18.00 uur.
6
15
Startpunt
De Eendragtspolder is een bijzonder buitengebied dankzij de duurzame combinatie van waterberging, recreatie en de internationale roeibaan Willem-Alexander Baan. Vanaf voorjaar 2013 kunt u er genieten van rust en ruimte, diverse buitensporten en struinen door de (natte) natuur. Artihove is gevestigd aan de Hoeksekade aan de rand van het Hoge Bergse Bos. Hier vindt u een beeldentuin die elke dag geopend is.
89 88
RotterdamNoord
TOP Rotte- 95 meren
96
97
15
6
11
12
13
26
24
3
94
93
9
10
11
87
88
89
9
92
91
NS Rotterdam Noord
Het eeuwenoude riviertje de Rotte vormt de ruggengraat van het recreatiegebied Rottemeren. Door inklinking en vervening van het gebied liggen de Rotte en de Rottemeren een stuk hoger dan de omliggende polders. U vindt hier vele jachthaventjes, restaurants en beeldende kunst. Onderweg komt u leuke plekjes tegen om even uit te rusten met uitzicht over de Rotte.
26
Fietscafés 1 Outdoor Valley Hoeksekade 141, Bergschenhoek T 010 - 522 13 80
10
9 g
www.outdoorvalley.eu
2 Restaurant Meerenbos Rottedijk 13a, Bleiswijk T 010 - 521 76 76 www.restaurantmeerenbos.nl 3 Bar Restaurant 't Zeeltje Kooilaan 3, Bleiswijk T 010 - 521 28 12 www.hetzeeltje.nl
96 95
4 Lake 7 Strandweg 23, Zevenhuizen T 010 - 420 11 15 www.lake7.nl
92 91
10 5 Restaurant Bergsche Plas Rottebanddreef 50, Bergschenhoek T 010 - 521 49 63 www.bergscheplas.nl
11
95 96
27
VerzeT in rOTTerdaM en dOrdrechT
N ie uw
Startpunt
NS Rotterdam Centraal of NS Dordrecht
Fietsverhuur a NS Rotterdam Centraal - OV Fiets en fietsverhuur.
75
a 1 f e b
Lengte 40,5 km
natuur & cultuur b OorlogsVerzetsMuseum Rotterdam, (metrostation) Coolhaven 375, Rotterdam, www.ovmrotterdam.nl
70 60
In de permanente expositie wordt de periode ’40-’45 in Rotterdam op chronologische wijze verteld. Open: di t/m vr 10.00-17.00 zo: 12.00-17.00 gesloten: ma & za.
61
e M aa s
Lek
d
c Museum 1940-1945, Nieuwe Haven 27-28, Dordrecht, www.museum19401945.nl
49 48
39
40
Het verzet in en om Dordrecht van 1940 tot 1945 Open: zo 13.00 t/m 17.00 uur, di,wo,vr, za 10.00 t/m 17.00 uur Gesloten: ma & vr.
No or d
34 31
3
30
d Zuiderpark en Zuidelijk Randpark Hier kunt u lekker ontspannen in het groen.
92
Sp ui
O ud e
M aa s
Benede nMerwe de
17 94
c
90
2 91
87
lokale lekkernijen e Rotterdammetjes, worstjes, te vinden bij de slager in Rotterdam f Kapsalon, snackbars omgeving Rotterdam. g Hazelnootgebak, Brokking, Krispijnseweg 49, Dordrecht www.hazelnootgebak.nl
49 88 48
g
NS Rotterdam CS 75
70
60
61
48
49
39
40
34
31
87
88
49
48
90
91
94
17
92
30
NS Dordrecht
De fietsroute neemt u mee van de gebombardeerde en weer opgebouwde wereldhavenstad Rotterdam naar Dordrecht, een gebied waar het krioelde van illegale activiteiten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Deze afwisselende route voert langs voor- en naoorlogse bouwstijlen, door parken en groene buitengebieden.
28
Sinds 1898 is banketbakkerij Brokking bezig met bakken van heerlijke banketbakkersspecialiteiten.
Fietscafés 1 Grandcafé Engels Stationsplein 45, Rotterdam T 010 - 411 95 50 www.engels.nl
75
2 Hotel Ara Veerweg 10, Zwijndrecht T 078 - 623 17 80 www.hotelara.nl
91
1 3 Abel Grandcafé Restaurant Albrandswaardsedijk 196, Poortugaal T 010 - 501 15 00 www.abel-restaurant.nl
3 g
g
29
regiO zuid-hOllandse eilanden
Veelzijdig waterrijk gebied, ontdek het zelf!
De Zuid-Hollandse eilanden bestaan uit Voorne-Putten-Rozenburg en Goeree-Overflakkee en liggen in een van de meest dynamische gebieden van Nederland. Ingeklemd tussen wereldhaven Rotterdam enerzijds en de Zeeuwse eilanden anderzijds zijn de natuur en cultuur nauw verweven met de vooruitgang en het moderne leven. Voorne-Putten-Rozenburg heeft veel uiteenlopende landschapskenmerken: zandstranden, bos, duin, rivieren, wateren, zee, polder, scheepvaart en nog veel meer. De activiteiten die u in deze omgeving kunt doen zijn uiteenlopend. Ook de rijke historie laat zich zien in plaatsen als Geervliet, Heenvliet, Brielle en Hellevoetsluis. Goeree-Overflakkee is rustig en authentiek. Het eiland wordt omgeven door het water van de Noordzee, het Grevelingenmeer, het Haringvliet en de Krammer-Volkerak. Binnen hun omarming strekken de polders zich als een lappendeken uit. In het landschap ontvouwt zich de geschiedenis van het eiland, dat stukje bij beetje op het water is veroverd. Aan de Grevelingendam en de Brouwersdam kan actief worden gerecreëerd. De Hoeksche Waard is een eiland van rust en ruimte. Langgerekte akkers, hoge rijk beboomde dijken met karakteristieke dijkbebouwing en oude kreken bepalen binnendijks het landschap. Buitendijks langs de rivieren vormen slikken, gorzen, grienden en uitgestrekte watervlakten het landschap.
Vaar naar de OVerkanT en genieT Van TiengeMeTen! Tiengemeten is een eiland in het Haringvliet en wandelgebied bij uitstek, maar fietsen kan ook. Uw fiets mag gratis mee op de pont. Op het eiland vindt u er het bezoekerscentrum van Natuurmonumenten en een nieuw ruig natuurspeelterrein. Meer weten? Kijk op www.natuurmonumenten.nl/tiengemeten 30
31
Lengte 46 km
Van VOOrne en PuTTen 8
Ca na
al
Fietsverhuur a VVV Brielle Turfkade 18, Brielle, T 0181 472 662
N
ka
na
al
er
w eg
26
a2
3
13
nd
14
25
Noordzee
la
at
9
1
53
5
lka
W
52
rte
e
51
Ha
uw
10
4
ie
Oostvoornse Meer
Slufter
27
natuur & cultuur Alle musea in Hellevoetsluis op www.museumplatform.nl
1 Brielse Meer
13
29 30
35 36
7 14
38
15
Fietscafés Ha
37
rt
el
ka
na
al
6 20
11
Haringvliet
TOP Brielle 25
26
27
53
52
29 51
30 1
2 Brasserie Hotel de Nymph Voorstraat 45, Brielle T 0181 - 415 230 www.hotelbrielle.nl
48
3
36 3
87
37 13
38 14
46 15
48 20
86 21
87
24
22
23
De grens tussen Voorne en Putten vormt het riviertje de Bernisse. De dorpjes Geervliet, Abbenbroek, Oudenhoorn en Zuidland liggen allen aan de Bernisse en op Putten. U komt door de vestingstadjes Brielle en Hellevoetsluis en de badplaatsen Rockanje en Oostvoorne. Het westen van Voorne wordt in beslag genomen door een belangrijk natuurgebied met duinvalleien en een rijk vogelleven. Het is het oudste deel van het eiland en het heeft vroeger één geheel gevormd met Goeree. Het huidige Voorne heette toen Oostvoorne, een naam die voortleeft in die van het dorp Oostvoorne, het oudste op het eiland. Hier resideerden de heren van Voorne, in een burcht op een kunstmatige heuvel. Na 1200 werd de rest van Voorne-Putten ingedijkt. In 1371 werd Voorne voorgoed een deel van het gewest Holland. Meer informatie op www.zuid-hollandse-eilanden.nl 32
g
g
86
12 23 24
35
27 29
1 Camping De Krabbeplaat Oude Veerdam 4, Brielle T 0181 - 412 363 www.krabbeplaat.nl
31 30
46
21 22
Startpunt TOP Brielle
3 Camping ’t Weergors / 23 22 Restaurant ’t Karrewiel Zuiddijk 2, Hellevoetsluis g T 0181 - 312 430 www.restaurantkarrewiel.nl / www.weergors.nl 53 26 4 Paviljoen De Kogeloven Brielse Maas 1, Oostvoorne (Brielse Maas) T 0181 - 482 191 www.dekogeloven.com 52 53 5 Eetcafé de Zon Kamplaan 4-6, Oostvoorne T 0181 - 482 318 www.eetcafe-de-zon.nl
8 Café-restaurant Borabora 52 53 Gorslaan 25, Oostvoorne T 0181 - 483 244 www.borabora-oostvoorne.nl 9 ’t Wapen van Marion Zeeweg 60, Oostvoorne T 0181 - 489 399 www.wapenvanmarion.nl
7 Badhotel Rockanje & Brasserie Lodgers Tweede Slag 1, Rockanje T 0181 - 401 755 www.badhotel.nl
13 14 g
51 g
10
Restaurant Aan Zee Oostvoorne Strandweg 1, Oostvoorne T 0181 - 820 990 www.aanzeeoostvoorne.nl
1
11
Camping en lunchroom de Quack Parkweg 2, Hellevoetsluis T 0181 - 312 646 www.dequack.nl
22 18
Stars Oostzanddijk 6, Hellevoetsluis T 0181 - 316 836 www.stars.nl
23 24
12
51
g
g
13
Paviljoen Breezze 31 Veckhoekse Sluisweg 2, Vierpolders, T 0181 - 416 951 www.breezze.me
14
Gasterij de Bollaarshoeve Bollaarsdijk 1A, Oostvoorne T 0181 – 745 200 www.gasterijdebollaarshoeve.nl
15 20
6 Restaurant De Houten Paardjes Rondeweiweg 20, Rockanje T 0181 - 402 354 www.dehoutenpaardjes.nl
1
30
53 25
33
zOuT en zOeT gOeree-OVerFlakkee
4 7
3
a
52
b
62
55
8 6 57 2
5
d
60 66
58
11
g
72
Grevelingen
73
76
71
10
e
52
51
55
63
62
64
65
73
59
60
66
72
71
78
77
76
Deze fietsroute neemt u mee langs strand, zee, Hollandse wetlands en polder. Natuurgebieden Grevelingen (zout) en Haringvliet (zoet) zijn voormalige zeearmen die in het kader van de Deltawerken in 1971 van de zee zijn afgesloten. Op slikken en platen zijn nieuwe natuurgebieden ontstaan, waar veel vogels te zien zijn. Eilandexcursies op Stampersplaat en de Veermansplaat, huifkarexcursies op Slikken van Flakkee: er zijn allerlei mogelijkheden om dit gebied te verkennen. Ook voor watersporters heeft dit gebied veel te bieden. 34
f Tramrit RTM over de Brouwersdam vanaf Ouddorp Bezoek de voormalige tramremise G.C. Schellingerweg 2, Ouddorp
Maak een wandeling langs de nieuwe bunkerroute tussen 52 en 51 . Vanaf oktober 2012 wordt hier ook het belevingsbos geopend.
g Sas van Dirksland sluis uit 1791 73
Fietscafés
77
78
Ouddorp Haven 58
Natuurgebied met heckrunderen en fjordenpaarden. In de zomermaanden excursies met een ervaren natuurgids. Reserveringen en informatie bij VVV Ouddorp aan Zee (zie achterflap)
natuur & cultuur c Natuur- en recreatiegebied de Grevelingen, zie www.grevelingen.nl
1
f 9
Haringvliet
c
51
d Natuurgebied en vogelreservaat de Scheelhoek aan het Haringvliet e Slikken van Flakkee
Op vrijdagochtend is de visafslag open voor publiek.
64
65
59
Startpunt Ouddorp Haven
Fietsverhuur a Fietsverhuur de Bever, Dijkstelweg 12, Ouddorp lokale lekkernijen b Zaligheden van de plaatselijke vloot: Stellendamse garnalen
Noordzee 63
Lengte 62 km
1 Café-Restaurant-Cafetaria 65 't Wapen van Stellendam Voorstraat 2, Stellendam T 0187 - 491 376 www.wapenvanstellendam.nl
54 51 7 Strandtent Iloon Groenedijk 34 (Duinpad 3e Blok) Ouddorp aan Zee T 0187 - 682 725 www.strandtentiloon.nl
57 2 Plaza 't Hoekje Stationsweg 1, Ouddorp T 0187 - 681 577 www.cafetariathoekje.nl
8 Café Goeree Noordzijde Haven 1, Goedereede T 0187 - 491 327
55 3 Springert' cafetaria - eetcafé Oude Nieuwlandseweg 43B, Ouddorp T 0187 - 687 387 www.springert.nl g
51 84 9 Brasserie 'Petit Paris' Kabbelaarsbank 1, Ouddorp (Brouwersdam) T 0111 - 672 882 www.brasseriepetitparis.nl
54
55 54 4 Strandpaviljoen Paal 10 Westerduinpad 1, Ouddorp T 0 0187 - 681 429 www.strandpaviljoenpaal10.nl 64 5 Habraken Vis Meester Snijderweg 5, Stellendam T 0111 - 481 839 www.habrakenvis.nl
62
6 Hotel-Café-Restaurant 'Akershoek' 57 Boompjes 1, Ouddorp T 0187 - 681 437 www.hotelakershoek.nl
53
10
11
Center Parcs Port Zélande Port Zélande 2 Ouddorp (Brouwersdam) T 0111 - 674 000 www.dagjeportzelande.nl
61 59
51 84 g
51
Zeil- & Surfcentrum Brouwersdam 84 Ossenhoek 1, Ouddorp (Brouwersdam) T 0111 - 671 480 www.brouwersdam.nl 35
bOVen waTer in de hOeksche waard s aa
e n b e d i jk
te
6 15 14
g 13
1
lokale lekkernijen b Hoeksche chips en andere streekproducten verkrijgbaar in Numansdorp.
24
12
a
8 17
f
Hit
se
rts
ch
28 e G a
Startpunt Numansdorp
Fietsverhuur a Jive events Jan v/d Heydenstraat 1, Zuid-Beijerland www.jive-events.nl
M
Binn
Lengte 42 km
29
t
b
9
Haringvliet
e
d
c
26
h
10
27
i
natuur & cultuur c ’t Schippershuis, Molendijk 2, Numansdorp www.restaurantschippershuis.nl
In het Schippershuis wordt in 1953 voor tijdelijk opvang gezorgd voor mensen die gered zijn of hun huis moesten verlaten.
d Nationaal Landschap Centrum Hoeksche Waard, Veerweg 1C, Numansdorp T 0186-653 512 e Tussendoor even naar het strand bij de Haringvlietbrug om uit te rusten of te zwemmen (tussen 10 en 9 ) f Met de pont naar het eiland Tiengemeten met bezoekerscentrum en 4,5 ha speelnatuur, T 0900-3242526 (tussen 8 en 7 bij Nieuwedijk)
g Klaaswaal
Hollands Diep
Vele Numansdorpers werden opgevangen in het droog gebleven Klaaswaal.
h Schuringsedijk Numansdorp 10
9 26
8
17 27
6 29
15 28
14 24
De Schuringsedijk breekt op twee plaatsen aan het oostelijke einde. Numanspolder begint vol te lopen en tegen half negen bereikt het water Numansdorp.
12 13
i Oosterse Bekade Gorzen In 1953 trof de grootste watersnoodramp sinds mensenheugenis in Nederland de Zuid-Hollandse eilanden, Zeeland en delen van Noord-Brabant. In de Hoeksche Waard kwamen daarbij 139 mensen om het leven. De zwaarst getroffen gemeente was Numansdorp, waar 56 mensenlevens vielen te betreuren. Zelfs vandaag de dag zijn de littekens van de ramp nog zichtbaar en voelbaar in het gebied. Wie naar de dijken langs het Hollandsch Diep kijkt, hoeft weinig moeite te doen om de herstelde plekken te onderscheiden. Op de Korte en Lange Boomweg zijn de arbeiderswoningen die weggevaagd werden nooit herbouwd; er was ook bijna niemand die nog aan die kant van de Schuringsedijk wilde wonen. 36
Een nieuw natuur- en recreatiegebied.
Zie ook www.deltanatuur.nl 10
26
Fietscafés 1 Nora's Theetuin 7 8 Oslostraat 2,Goudswaard (Nieuwendijk) T 0186 - 662 631 www.norastheetuin.nl 37
VerbOrgen schaTTen rOnd heT hellegaT
6
e G at
e 85 84
Hit
5
se
rts
ch
e G a
t
9 10 86
Fort Buitensluis
Haringvliet
89
96
c
96 95
88
Hollands Diep
f
97
4 92 3
2 1
a
98
Hellegat
b 23
d
Fort Prins Frederik
29
Fort De Hel
Fort Sabina
93
Krammer
Volkerak
Numansdorp 10
23
29
96
97
98
93
92
9
96
97
86
85
84
89
88
Deze avontuurlijke fietsroute neemt u mee langs voormalige forten en vestingwerken en over het water van het Hollands Diep & Haringvliet en langs de oevers van het Volkerak. In de zomer kunt u met het pontje oversteken van Numansdorp naar Willemstad en komt u langs Fort Buitensluis om zo de vesting van Willemstad in te varen. Bij de Volkeraksluizen is een uitkijktoren, vanwaar u de langsvarende beroepsvaart kunt bekijken. U passeert ook het natuurgebied Hellegatsplaten, het strand bij Hellegat (de Banaan) en oude havenplaatsen als Ooltgensplaat en Oude Tonge. 38
Startpunt Numansdorp
Fietsverhuur a Flakkee-elektrotours Slikdijk 19, Ooltgensplaat T. 06 - 573 347 24 www.flakkee-elektrotours.eu
Haringvliet
V u il
Lengte 84 km of 55 km
natuur & cultuur b Volkeraksluizen: spot hier de beroepsvaart c Hellegatsplaten: vogels kijken vanuit een uitkijktoren d Bezoek Fort Frederik in Ooltgensplaat, onderdeel van de Stelling van het Volkerak Hollands Diep uit de 19e eeuw www.fortprinsfrederik.nl e Stad aan ’t Haringvliet, grasgorzen en zomers het pontje naar Tiengemeten f Ventjagersplaat: vogels kijken vanuit de kijkhut
Fietscafés
1 Restaurant Het Oude Raadhuis 98 97 Kaai 2, Ooltgensplaat T 0187 - 785 057 www.hetouderaadhuis.eu
4 Pollies IJssalon en Lunchroom Molendijk 87, Oude-Tonge T 0187 - 641 147 www.pollies.nl
98 97 2 Proeverij 13 Voorstraat 13, Ooltgensplaat T 06 - 232 213 71 www.proeverij13.nl
5 Theehuis AANDEHAVEN 1 Haven 1, Stad a/h Haringvliet T 0187 - 795 042 www.aandehaven1.nl
92 3 Hotel Restaurant Lely Kaai 16, Oude-Tonge T 0187 - 645 909 www.hotellely.nl
g
91
92 98
85
6 Pannenkoekhuis & lunchroom 't Majoortje Kaai 1, Middelharnis 75 76 T 0187 - 487 165 www.hetmajoortje.nl 39
regio groene hart Mooi in alle seizoenen!
Het Groene Hart, een uniek en afwisselend groen gebied midden in de Randstad. Vanuit hartje Utrecht, Den Haag, Rotterdam en Amsterdam bent u in 15 minuten fietsen al midden in het groen. Mensenhanden vormden het landschap door veen te ontginnen en moerassen droog te leggen. Nu is het een divers gebied geschikt voor uiteenlopende activiteiten, u kunt er heerlijk fietsen, varen en wandelen, maar bezoek ook eens één van de oud-Hollandse stadjes en dorpen zoals kaasstad Gouda en zilverstad Schoonhoven. Holland kent diverse plassengebieden zoals de Nieuwkoopse en Reeuwijkse Plassen in het Groene Hart. Reeuwijkse Plassen en omgeving is een zeer veelzijdig waterrijk gebied. Het gebied bestaat onder meer uit bos- en weidegebied en grote waterpartijen. Wat ooit een polder was is uitgegroeid tot een natuurgebied met een grote verscheidenheid aan flora en fauna.
PLASSENGEBIED
Knoop routes aan elkaar en ontdek de natuurschonen. Onderweg zijn legio overnachtingsmogelijkheden.
VERTEL ONS UW FIETSERVARING Uw ervaringen en anekdotes helpen ons en ondernemers enorm om het fietsen in Zuid-Holland nog aantrekkelijker te maken! In elk fietscafé ligt een map, waarin u uw fietservaringen met ons en andere fietsers kunt delen. U kunt ook twitteren: Laat het ons weten op @HeerlijkBuiten Voeg aan uw foto's de tag #Meerdanfietsen toe. 40
Bloemenboerderij De Sfeerstal
41
Lengte 36 km
MOlens en Meer
21
K a g e rplassen
28
e
k
19
29
Groenten en fruit vers van het land.
f
d Landwinkel Castelijn Pastoor van de Plaatstraat 40, Rijpwetering
33
38
h
41
j
i
46
45
44
Wipmolen (1913/1967), bemaling van de Vlietpolder.
Goudse boerenkaas, boeren Leidse kaas, boter, zuivel en frisdrank van wei
2
81
47
g Vlietmolen Vlietkade 1, Hoogmade
c Kaasmakerij Kwakernaat Hofdijklaan 23, Oude Ade
Braassemermeer
d
g
Grondzeiler (1707/1883/1965), bemaling van de Grote Heilige Geestpolder.
b Kaasboerderij van Leeuwen Doespolderkade 1, Hoogmade
34
c
cultuur & Molens f Geestmolen Heiligegeestweg 6, Rijnsaterwoude
Verkoop van kaas.
40 39
TOP Roelofarendsveen of TOP Rijnsaterwoude
lokale lekkernijen a Boerderij van Rijn Kruisweg 10, Woubrugge
1
lm
Startpunt
a
Ambachtelijk polderijs.
Wipmolen (1893), bemaling van de polders Achthoven en Does.
j Doeshofmolen Ruigekade, Leiderdorp
Kaas en zuivelproducten.
11
12
Poldermolen (1830), bemaling van de Huis ter Doespolder.
k Vrouw Vennemolen Leidseweg 3, Oude Ade
TOP Rijnsaterwoude TOP Roelofarends- 21 veen
Wipmolen (ca. 1630) , bemaling van de Doespolder.
i Achthovense Molen Ruigekade 1, Leiderdorp
e Kaasboerderij Bisschops Poeldijk 5, Rijpwetering
b
h Doesmolen Doespolderkade 3, Hoogmade
19
34
33
44
45
46
47
12
29
28
40
39
81
38
41
11
Wipmolen (1835), bemaling van de Vrouw Vennepolder.
l Lijkermolen no. 2 Poeldijk 1, Rijpwetering. In 2011: Molenuitkijkpunt Grondzeiler (1780), bemaling van de Veender- en Lijkerpolder.
Ontdek de molens van het Hollandse polder- en plassengebied en proef onderweg van de lekkerste streekproducten rond het Braassemermeer. Neem een kijkje bij de Kagerplassen en geniet van al het water.
m Lijkermolen no. 1 Poeldijk 8, Rijpwetering
Grondzeiler (1780), bemaling van de Veenderen Lijkerpolder.
Fietscafés 29 1 't Veen eten & drinken Langeweg 16, Roelofarendsveen T 071 - 331 45 85 www.t-veen.nl 42
21
34 2 De Dyck Woudsedijk-Zuid 43, Woubrugge T 0172 - 500 590 www.dedyck.nl
33
43
Lengte 40 km
langs de MeiJe
lokale lekkernijen a Theehuis de Noordhoek Hogedijk 1, Noorden
Kr o
85
m m
2
e
Langeraarse Plassen
M
Zonnig theehuis, waar koffie, thee en zelfgemaakte taarten worden geserveerd door mensen met een verstandelijke beperking. Naast het theehuis vindt u hier ook een kaarsenmakerij en een curiosawinkel. Theehuis open: ma t/m vr 9.30-16.30 uur, za t/m zo 10.30-16.30 uur.
ijd re ch
98
97
t
84
c
79
99
1
a
82 83
e
50
80
Nieuwkoopse Plassen
g
b De Meijetuin en Theesalon Meije 211, Zegveld
24
Kunst en cakes. Open: 8 mei t/m 18 sep. Zo 11.00-18.00 uur.
d
52
Startpunt TOP Nieuwkoop
c Landwinkel Jan Nieuwenhuizen Nieuwveenseweg 102, Zevenhoven
57
b
56
65
Verse en eerlijke producten uit de streek. Open: ma, di, do, vr 9.00-18.00 uur, za 8.00-16.00 uur.
53 60
natuur & cultuur d Bezoekerscentrum Natuurmonumenten Nieuwkoopse Plassen, Dorpsstraat 116, Nieuwkoop e Westveense Molen, Westveensekade, Woerdense Verlaat Wipmolen (1676), bemaling van de polder Westveen.
f Watertoren de Meije Meije 190, De Meije
Watertoren ‘Piet Potlood’, gebouwd in 1931-1932.
g Molen Morgenster Noordeinde 96, Aarlanderveen
Stellingmolen (1870) de Morgenster heeft dienst gedaan als korenmolen.
Zuideinderplas
55
TOP Nieuw- 83 koop
79 84
82 85
24
80 98
f
65 97
57 99
60 50
55 56
53 52
Deze fietsroute neemt u mee door de polders, langs de kronkelende Meije en de prachtige Nieuwkoopse plassen.
Fietscafés 1 Café de Klinker Simon van Capelweg 11, Noorden T 0172 - 408 131 44
80
2 De Sfeerstal theetuin & theehuis Hogendijk 5, Nieuwveen T 0172 - 538 642 www.sfeerstal.nl Theetuin en bloemenpluktuin. Theetuin open: ma t/m zo 9.00-18.00 uur.
87 98 g
45
Lengte 36 km
rOndOM de reeuwiJkse Plassen 94
3
19
f
20
1 e
g
36
49
a 42 41
37
47
14
40 Hol
landse IJssel
35
b
34
d Reeuwijkse Plassen
12
NS Gouda TOP Haas- 12 drecht
34 34
35 14
40 37
41
42 36
46 32
47 90
48 33
49 94
20 19
De Reeuwijkse Plassen liggen midden in het Groene Hart. Hier ontdekt u de natuur maar u fietst ook langs cultuurhistorische iconen. Wilt u een indruk van het oorspronkelijke veenweidelandschap? Dan is de heemtuin een must. Deze schitterende tuin is aangelegd door vrijwilligers. U treft hier de karakteristieke landschapselementen zoals knotwilgen, hooilanden met rietorchis, grienden en waterpartijen met rietoevers. In de kruidentuin staan geneeskrachtige kruiden, keukenkruiden en verfkruiden. 46
In De Steinsetuin kunt u zelf uw boeket bloemen plukken. Met een trekpontje vaart u van de moestuin naar de theetuin, waar u onder het genot van een kop koffie met huisgemaakte taart kunt genieten van het uitzicht. Open: vanaf 11 mei 2012 vr t/m za 11.00-16.30 uur, in 2012 gesloten 22 jul. t/m 12 aug.
Deze kerk is met haar 123 meter de langste kerk van Nederland en heeft een grote collectie gebrandschilderde ramen. Open: 1 mrt. tot 1 nov. ma t/m za 9.00 -17.00 uur, 1 nov tot 1 mrt ma t/m za 10.00-16.00 uur.
46
c
g Pluk- en Theetuin De Steinsetuin Steinsedijk 45, Haastrecht
c St. Janskerk Achter de Kerk 16, Gouda
48
e
Het verdedigingswerk Fort Wierickerschans is gebouwd in 1673 en maakte deel uit van de Oude Hollandse Waterlinie.
In Museum Bisdom van Vliet kunt u een kijkje nemen in het huis van de oude regentenfamilie Bisdom van Vliet, met authentieke interieurs van rond 1900. Open: 15 apr. tot 15 okt. di t/m vr 10.0016.00 uur, za t/m zo 14.00-17.00 uur.
Go uw
d Reeuwijkse Plassen
f Fort Wierickerschans Zuidzijde 132, Nieuwerbrug
natuur & cultuur b Museum Bisdom van Vliet Hoogstraat 166, Haastrecht
32
2
TOP Haastrecht of NS Gouda
Fietsverhuur a NS Gouda - OV fiets
90 33
Startpunt
De Reeuwijkse plassen zijn ontstaan door turfwinning en zijn van elkaar gescheiden door smalle weggetjes. Het is een verrassend gebied met prachtige vogels en planten en uitzicht op de bootjes en surfers.
e Heemtuin Goudse Hout Kale Jonkerpad, www.heemtuingoudsehout.nl
Fietscafés
20 49
1 Restaurant Paviljoen 't Reeuwijkse Hout Reeuwijkse Houtwal 4, Reeuwijk T 0182 - 396 355 www.reeuwijksehout.nl 2 Restaurant 't Wapen van Reeuwijk Notaris d'Aumerielaan 17, Reeuwijk T 0182 - 392 364 www.wapenvanreeuwijk.nl
45
3 Eetgelegenheid Kobalt Kerkstraat 39, ingang Nutspassage, Bodegraven T 0172 – 612 476 www.eetgelegenheidkobalt.nl
94 55
46
47
Lengte 65 km
Malen en POMPen a
Fietsverhuur a Fietspoint Oldenburger, uitgang noordzijde station Gouda, Burgemeester Jamesplein 1 b NS Dordrecht - OV Fiets
42 41 40
d
9
10
11 16
e
14
2
12
lokale lekkernijen c Bakkerij Stam sinds 1926, Klipperstraat 12a, Nieuw-Lekkerland www.bakkerij-stam.nl
18 20 25 68
1h
N ie u
Le
67
we M
aa
s
62
k
In 2011 ontvingen zij een prijs voor 2e beste bakker van Zuid-Holland, open ma, woe, do 8.30-12.30 en 13.00-17.30 uur, di 8.30-12.30 uur, vr 8.30-17.30, za 8.30-16.00, zo gesloten.
5
4
c
7
N o
8
o rd
f
Startpunt NS Gouda of NS Dordrecht
12
Ma
as
99 98 87 86 88
NS Gouda 42
41
NS 88 Dordrecht
86
40 87
9 98
10 99
b
79
i
g
77 78
B o ve M er w n ed e
Bened enmerwe de
e Gemaal Verdoold Kattendijk Gouderak
Rijksmonument uit 1880.
f Gemaal Polder Abbekesdoel 93a, Bleskensgraaf
Werkende poldergemaal uit 1883. Open mei t/m okt: elke 2e zaterdag van de maand 10.00-17.00 uur.
g Nationaal baggermuseum Molendijk 204, www.baggermuseum.nl
h Loetbos, Loet, Lekkerkerk,
11
16 79
14 78
12 77
18 11
20 12
25 8
68
67
62
7
5
4
Nederland en water zijn nauw met elkaar verbonden. We vormen een waterrijke natie, waarbij een flink deel van het land op of onder de zeespiegel ligt. Water is van oudsher zowel onze vriend als onze vijand geweest. Onze vriend, omdat de ligging van Nederland aan zee altijd een bron van handel en dus van welvaart is geweest. Een vijand, omdat diezelfde zee soms ineens een flink stuk van het land terugnam. Onze dijken, polders, de Deltawerken en het IJsselmeer zijn getuigen van onze verbondenheid met het water. Zie ook de route Molentocht Alblasserwaard. 48
Is gebouwd rond 1800 en bevindt zich in de IJsseldijk tussen de Hollandsche IJssel en de Stolwijkse Vaart.
Maak kennis met het baggeren uit het verleden en heden. Open di t/m vr 14.0017.00 uur zat 11.00-17.00 uur Gesloten zo t/m ma.
11 Oude
natuur & cultuur d Stolwijkerssluis te Gouda
Routerijk polderbos in het veenweidegebied. Ontdek het met de fiets, kano of lopend.
i Villa Augustus Oranjelaan 7, Dordrecht T 078 6393111 www.villa-augustus.nl
De voormalige watertoren is nu hotel. Restaurant met lekker eten uit eigen moestuin.
Fietscafés 1 Restaurant 'De Loet' Kerkweg 279, Lekkerkerk T 0180 - 661 559 www.deloet.nl
68
11 2 Café de Vlist Fransekade 8, Vlist T 0182 - 380 256 www.cafedevlist.nl 49
Lengte 40 km
23
MOlenrOuTe alblasserwaard
Startpunt TOP Alblasserdam of TOP Oud-Alblas
lokale lekkernijen a Theetuin de Winde Achterland 4, Groot Ammers
Geniet van een kopje thee met zelfgemaakte appeltaart en laat het landelijke uitzicht op u inwerken. Open: als de gastvrouw thuis is.
67 Le
d3 d4 d5 68
6
k
d2
N ie M uw aa e s
14
b IJssalon Middelbroeck Damseweg, Ottoland (Vuilendam)
a
In de IJssalon Middelbroeck in Ottoland kunt u heerlijk ambachtelijk boerenijs kopen. Open: 1 apr. t/m 20 sep. ma t/m za 10.0021.00 uur.
5
3 2
4
c d1
13
N
12
o o rd
18
1
1
8
d12
d8
9
d9 d10
b
d6 d7
d11
Ben ede nm erw
1
2 18
De 19 molens van Kinderdijk symboliseren de wijze waarop Nederland met water omgaat. Hier ontdekt u hoe het gebied al sinds de Middeleeuwen droog wordt gehouden. De Museummolen en Informatiecentrum het Wisboomgemaal brengen het watermanagement in beeld. Museummolen (Nederwaard 5, Kinderdijk): eind mrt. t/m eind okt. ma t/m zo 9.3017.30 uur. Nov t/m mrt za t/m zo 11.00-16.00 uur. Wisboomgemaal (Overwaard 3, Kinderdijk): 17 mrt. t/m 1 nov. ma t/m zo 9.00-17.00 uur, nov t/m 16 mrt za t/m zo 11.00-16.00 uur.
d Molens
aas
TOP Alblasserdam
natuur & cultuur c Molens Werelderfgoed Kinderdijk
3
4 9
5 8
6 12
67 13
Bove M e rw n ede
ede
68 14
Onderweg komt u nog vele andere molens tegen: 1. Molenromp De Regt 7. Hofwegense molen 2. Molen De Liefde 8. Molen De Vriendschap 3. Gelkenes Molen 9. Wingerdse Molen 4. De Achtkante Molen 10. Molen De Hoop 5. Achterlandse Molen 11. De Peilmolen 6. Kerkmolen 12. Kooijwijkse Molen
TOP Oud-Alblas
Deze fietsroute neemt u mee langs de vele molens, groene weiden, polders en typische dijkdorpen van de Alblasserwaard. Onderweg maakt u kennis met de wijze waarop Nederland omgaat met water, bijvoorbeeld bij de indrukwekkende molens van Werelderfgoed Kinderdijk.
Fietscafés
1
1 De Portier - Tourist info Alblasserdam g Zuiderstek 1, Alblasserdam T 078 - 693 21 14 www.touristinfo-alblasserdam.nl 50
51
41
23
40
Lengte 36 km
landeliJk winkelen
L
ek
65
e
71
c
13
Ambachtelijk boerenijs.
1
74 73
18
76
2
Ontdek de Alblasserwaard. Het streekcentrum heeft o.a. een bijenstal en een boerenspeeltuin.
d Kaasboerderij Hooikaas Damseweg 37, Ottoland
72
b
Ambachtelijk gerookte vis.
g Streekcentrum Ooievaarsdorp Het Liesvelt Wilgenweg 3, Groot-Ammers
c IJssalon Middelbroeck, Ottoland
68
d
f Viswinkel bij de Molen Molenkade 3, Groot Ammers
Boerenkaas en diverse zuivelproducten van eigen boerderij.
70
14
Geniet van een kopje thee met zelfgemaakte appeltaart. Landelijk uitzicht inbegrepen.
b Kaas- en Zuivelboerderij Kuiper Heideweg 2, Giessenburg
g f
e Theetuin de Winde Achterland 4, Groot Ammers
Historisch en sfeervol inpandig winkelstraatje met bijzondere winkeltjes.
h 67
TOP Hoornaar of TOP Nieuwpoort
lokale lekkernijen a De Graanbuurt Doetseweg 43, Giessenburg
3
66
Startpunt
h Landwinkel Pek Lekdijk 48, Langerak
Winkel met diverse soorten kaas en ambachtelijk producten.
i
Op het terras rust u uit tussen de fruitbomen. Proef de verse vruchtensappen en bezoek de winkel, met fruit van eigen bodem en diverse ambachtelijke producten.
a i Bove
n Me rw
ede
Bene denmerw ede
TOP Hoornaar 72
74 71
73 70
76
13 65
14 66
Heemtuin Hanneshoeve
Met o.a. boomgaard, ravot- en dierweide, zie fietscafé 2.
68 67
TOP Nieuwpoort
Fietsen langs landelijke winkels in de Alblasserwaard. Vul uw fietstas met een stukje kaas, ambachtelijk gerookte vis, een pondje kersen en rust onderweg uit onder het genot van een boerenijsje of een stuk zelfgemaakte appeltaart.
52
Fietscafés 13 1 Schaapskooi Ottoland A89, Ottoland T 0184 - 642 293 www.schaapskooiottoland.nl
2 HannesHeerlijkHeid Slingelandseweg 17b, Giessenburg T 0184 - 659 011 www.hannesheerlijkheid.nl
76 g
74 72
3 In 't Wapen van Ameide Benedendamsestraat 23, Ameide T 0183 - 601 308 www.wapenvanameide.nl
64 63
g
53
Lengte 38 km
nieuwe hOllandse waTerlinie
Fietsverhuur a NS Gorinchem - OV fiets
47
e
46
33 55
48
d
34
Dit museum vertelt de geschiedenis van de stad en heeft een verzameling schilderijen uit de Gouden Eeuw. Open: di t/m za 10.0017.00 uur, zo 13.00-17.00 uur. Van apr. t/m sep op zo vanaf 11.00 uur.
54
37
natuur & cultuur b Vestingwallen Gorinchem
c Gorcums Museum Grote Markt 17, Gorinchem
Ling e
56
TOP Gorinchem of NS Gorinchem
Gorinchem maakte als vestingstad onderdeel uit van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Dit is nog terug te zien in de gerestaureerde 17e eeuwse vestingwallen en de Caponnière. Deze bomvrije bunker diende ter verdediging van de Grote Merwedesluis en is nu ingericht als wijnmuseum en proeflokaal.
59
57
Startpunt
36
39
d Fort Asperen Langendijk 60, Acquoy (Gelderland) 53
a Bove n Me rw eb de TOP Gorinchem 50
Fort Asperen maakte samen met de bijzondere sluizen in de Linge deel uit van De Nieuwe Hollandse Waterlinie, die zich uitstrekte vanaf het IJsselmeer tot aan de Biesbosch. Open: di t/m zo vanaf 10.00 uur.
c
50
Waal
NS Gorinchem 53
39
37
36
33
34
57
48
53
39
54
55
56
59
47
46
Deze fietsroute neemt u mee langs de Linge en het Merwedekanaal, twee van Hollands belangrijkste historische vaarwegen. Ook ontdekt u een deel van de Hollandse Waterlinie, de oude verdedigingslijn die in vroeger tijden onder water werd gezet om Holland te beschermen tegen de vijand.
54
e De Diefdijk
In de 18e eeuw werd de Diefdijk onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Als u goed tussen de kruiden- en bloemrijke bermen kijkt, ziet u de militaire schuilplaatsen nog liggen. Ook ziet u kleine meertjes die Wielen worden genoemd. Ze zijn ontstaan bij een doorbraak van de Diefdijk.
55
Toeristen Informatie Punt (TIP)
VVV Zuid-Holland-Zuid
Hippolytusbuurt 4, Delft www.delft.nl
Spuiboulevard 99, Dordrecht www.vvvzhz.nl
Toeristisch Informatiepunt
VVV Gorinchem
Markt 35, Gouda www.welkomingouda.nl
Grote Markt 17, Gorinchem www.vvvzhz.nl
VVV Rotterdam
VVV Brielle
Coolsingel 195-197, Rotterdam www.rotterdam.info
Turfkade 18, Brielle www.zuid-hollandse-eilanden.nl
Visitor Centre Leiden (VVV)
VVV/ANWB Middelharnis
Stationsweg 41, Leiden www.vvvleiden.nl
Vingerling 3, Middelharnis www.zuid-hollandse-eilanden.nl
VVV Schiedam
VVV Den Haag
Buitenhavenweg 9, Schiedam www.ontdekschiedam.nu
Spui 68, Den Haag www.denhaag.com
VVV/ANWB Vlaardingen
VVV Ouddorp aan Zee
Westhavenkade 39, Vlaardingen www.verrassendvlaardingen.nl
Bosweg 2, Ouddorp www.vvvouddorpaanzee.nl
Kijk voor de overige VVV adressen in Zuid-Holland op www.zuid-holland.com Colofon Uitgave: G.Z-H in opdracht van Provincie Zuid-Holland met een bijdrage van ZHBT en Provinciale Recreatiegebieden Fotografie en tekst: G.Z-H, ZHBT Ontwerp en productie: 10uur communicatie & creatie, Zierikzee en Promotie Zeeland Delta Cartografie: Anyway Productions, Hansweert Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming vermenigvuldigd, gekopieerd of op welke andere wijze openbaar gemaakt worden. De uitgever is niet verantwoordelijk voor eventuele onjuistheden of onvolledigheden. G.Z-H Postbus 341 3100 AH Schiedam www.gzh.nl/reactieformulier www.recreatiezuidholland.nl
Zuid-Hollands bureau voor Toerisme Postbus 3267 2601 DG Delft
[email protected] www.fietseninzuidholland.nl www.toproutenetwerk.nl Meer dan fietsen in Zuid-Holland 2012-07
Oplage 25.000 stuks. Gratis – waarde € 9,95. Op = op.
