Onderzoeksprojecten ( van 840)

www.researchportal.be - 10 Jan 2016 00:34:38

Onderzoeksprojecten (500 - 840 van 840) Zoekfilter: Classificaties: Informatica, systeemtheorie

Een vergelijking van de verklarende kracht van drie theoretische perspectieven in de organisatorische adoptie van kennisintensieve informatietechnologie-innovaties Universiteit Antwerpen Abstract: In dit onderzoeksproject bestuderen we de organisatorische adoptie van kennisintensieve informatietechnologie-innovaties door Vlaamse organisaties. Deze innovaties zijn moeilijk te adopteren omdat hieraan kennisbarrières zijn verbonden. Om een beter begrip te verkrijgen van het innovatiegedrag van organisaties met betrekking tot de adoptie van dit type innovaties, wordt de adoptie bestudeerd vanuit drie verschillende theoretische perspectieven. Organisaties: • Beleidsinformatica

Onderzoekers: • Kris Ven

Database Summarizatie Universiteit Antwerpen Abstract: In dit onderzoek beogen we de ontwikkeling van verschillende technieken om databanken samen te vatten, gebruik makende van de patronen die in de databank voorkomen. Aan de hand van state of the art data mining technieken trachten we kleine verzamelingen patronen te vinden die de data zo goed mogelijk karakteriseert. Organisaties: • Ontwikkeling database systemen (ADReM)

Onderzoekers: • Bart Goethals • Michael Mampaey

Economisch geïnspireerde resource beheersystemen voor grids Universiteit Antwerpen Abstract: Het gebruik van economische principes voor het beheer van resources in grids kan de efficiëntie van grid systemen gevoelig verhogen. In dit project nemen we een aantal barrières weg voor de integratie van marktgebaseerd resource management in grids door de introductie van geavanceerde taak-, resource- en waarderingsmodellen, en door de ontwikkeling van ondersteunende tools voor het biedingsproces. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)

Onderzoekers: • Kurt Vanmechelen

Grootschalige discrete-event simulatie van gedistribueerde systemen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project heeft als doelstelling om grootschalige simulaties van gedistribueerde systemen met GES en SimGrid mogelijk te maken. We onderscheiden hierbij drie wetenschappelijke doelstellingen: 1) Reductie van het geheugengebruik en van de sequentiële uitvoeringstijd van simulaties. 2) Uitvoering van de simulatie op een gedistribueerde architectuur. 3) Realisatie van een schaalbare interoperatie tussen GES en SimGrid. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)

Onderzoekers: • Jan Broeckhove

Impactanalyse van softwareonderhoud aan de hand van software traceability. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IWT. UA levert aan IWT de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Antwerp Systems and software Modelling (AnSyMo)

Onderzoekers: • Serge Demeyer • Ahmed Lamkanfi

Francqui Intercommunautair mandaat Hadrien Mélot Universiteit Gent Abstract: Het hoofddoel van dit project is het een nauwe samenwerking tussen de werkomgevingenGraphedron en Grinvin mogelijk te maken. Zo moet b.v. de vermoedens generator van Graphedron ook vanuit Grinvin gebruikt kunnen worden.Bovendien moet een databank van grafen ontwikkeld en online ook voor andere gebruikers ter beschikking gesteld worden. Organisaties: • Vakgroep Toegepaste wiskunde en informatica

Onderzoekers: • Gunnar Brinkmann

Multicriteria-exploratie van de compileroptimalisatieruimte Universiteit Gent Abstract: Hedendaagse compilers zijn complex gezien het groot aantal geïmplementeerde optimalisaties en hun complexe interacties, die bovendien een verschillende en soms tegenovergestelde impact hebben op prestatie, vermogen- en energieverbruik, geheugenverbruik, enz. In het kader van dit onderzoeksproject wensen we te onderzoeken hoe compilers ingesteld kunnen worden teneinde meerdere kostfuncties te simultaan te optimaliseren, in tegenstelling tot eerder werk dat gebruik maakt van heuristieken en unicriteria-optimalisatie. In het kader van dit onderzoek bestuderen we zowel statische als dynamische compilers (virtuele machines).

Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen

Onderzoekers: • Bjorn De Sutter • Lieven Eeckhout

Theorie en Implementatie van Kennisbank-systemen voor FO(.) Universiteit Hasselt Abstract: Een Kennisbank Systeem (KBS) is een software systeem dat een declaratieve Kennisbank (KB) beheert en diverse taken ermee oplost door toepassing van diverse vormen van inferentie. Het doel van dit project is om een KBS te bestuderen voor een rijke uitbreiding FO(.) van eerste orde logica (FO). In het verleden ontwikkelden we de eindig-model-generator IDP voor uitbreidingen van FO met inductieve definities, aggregaten en arithmetiek. Nu stellen we voor om FO(.) verder uit te breiden met coinductie en met modale operatoren om een NP-orakel te simuleren. Dit werk vereist een semantische en expressiviteits-analyse van deze taalconstructies. Op het niveau van de implementatie willen we IDP uitbreiden voor de nieuwe taalconstructies en ook andere vormen van inferentie bestuderen zoals deductie in de context van beslisbare fragmenten, approximatief redeneren, model-revisie en debugging. Elke vorm van inferentie vereist studie van de complexiteit en de ontwikkeling van algoritmes, implementatie en toepassingen. Organisaties: • Databases en Theoretische Informatica

Onderzoekers: • Jan VAN DEN BUSSCHE • Frank NEVEN

Simultaneous Interaction Spaces Universiteit Hasselt Abstract: De zogenaamde verdwijnende computer dicteert dat een computer systeem versmelt met de natuurlijke omgeving van de gebruiker. De gebruiker interageert met het computer systeem via zijn omgeving, waardoor het gebruik van het systeem transparant is voor de gebruiker zelf en de omgeving intelligent lijkt. Ondanks dat deze visie algemeen aanvaard is, zijn er nog heel wat uitdagingen om deze visie in werkelijkheid om te zetten. We onderzoeken hoe intelligente omgevingen die uitvoering van complexe taken ondersteunen opgezet en verbonden kunnen worden. Dit gebeurt vanuit twee standpunten: enerzijds vanuit dat van eindgebruikers die controle wensen over de omgeving, verantwoording verwachten van bepaalde acties van de omgeving en nood hebben aan vlotte, rijke informatietoegang tijdens uitvoering van hun taken. Het andere standpunt is dat van software ontwikkelaars die applicaties bouwen voor meerdere simultane gebruikers (een typisch aspect in dit soort omgevingen), waarbij deze applicaties moeten kunnen omgaan met de hoge graad van dynamiek in de omgeving en onzekerheid m.b.t. activiteiten van eindgebruikers. Om dit onderzoek tot een goed einde te brengen, besteden we de nodige aandacht aan de ondersteunende infrastructuur (hardware, software en netwerk), interactietechnieken en protocollen. We zullen nieuwe tools bouwen die de eindgebruiker toelaten hun interactie met de omgeving zelf vorm te geven, en ontwikkelaars toelaten interfaces voor deze intelligente omgevingen te bouwen. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media

Onderzoekers: • Karin CONINX • Wim LAMOTTE • Kris LUYTEN

SUPERCT: Speeded Up Processing and Reconstruction of Tomograms Universiteit Hasselt Abstract: Dit project is gericht op het versnellen van reconstructie en verwerking van tomografische beelden, waarbij iteratief gebruik wordt gemaakt van voorwaartse en terugprojecties. Dergelijke operaties zijn gelukkig erg geschikt voor parallellisatie. Tegenwoordig kan hardware, die oorsprokelijk bedoeld was voor computationeel veeleisende 3D games, effectief gebruikt worden voor andere taken. Graphical Processing Units (GPUs), bijvoorbeeld, werden speciaal ontwikkeld voor een hoog parallellisme en zijn uitermate geschikt voor iteratieve reconstructie en verwerking. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media

Onderzoekers: • Philippe BEKAERT

SAFE-IS: Software Abstracties voor Event)Intensieve Systemen Vrije Universiteit Brussel Abstract: DOELSTELLINGEN EN VERWACHTTE RESULTATEN In het domein van gedistribueerde systemen worden programmeertalen en middleware al te vaak aanzien als concurrerende methoden voor het oplossen van gelijkaardige problemen. SAFE-IS veronderstelt dat een eenzijdige aanpak op basis van slechts één van deze methoden ontoerijkend is voor het oplossen van de bovenvermelde problemen. Enerzijds wordt het bijzonder moeilijk om de vluchtigheid en schaalgrootte van de geproduceerde informatie te vatten in middleware bovenop een klassiek thread-gebaseerd computationeel model. Anderzijds stellen we dat de eigenschappen van de onderliggende technologie te divers zijn om deze te abstraheren in een voorgedefiniëerde programmeertaal. SAFE-IS gaat daarom uit van een geïntegreerde aanpak waarin een innovatieve, zgn. "open" programmeertaal ingebed wordt in een reeds bestaande programmeertaal, dewelke uitgebreid wordt met een middleware-laag. Zowel de open programmeertaal als de middleware worden ondersteund door de nodige implementatie-technologie. Onderstaande figuur illustreert onze methodologie: L1 wordt een nieuwe programmeertaal specifiek ontworpen voor het omgaan met grote aantallen events in een vluchtige netwerkomgeving. L2 is een klassiek platform (bvb. Java) waarin zowel de implementatietechnologie van L1 als een nieuwe middlewareabstractielaag zullen geïmplementeerd worden. Het feit dat zowel L1 als de middleware bovenop L2 worden gebouwd laat toe om L1 in te bedden in L2 (zulke inbedding wordt ook wel "taalsymbiose" genoemd). Dit laat toe dat entiteiten in de taal L1 kunnen communiceren met de middleware geschreven in taal L2. Deze opstelling brengt ons bij de drie objectieven van SAFE-IS. Het is ons doel: * een reeks linguïstische abstracties te ontwerpen welke toelaten om grote vluchtige "wolken" van events voor te stellen en te manipuleren op een atomaire manier. We veronderstellen dat er operatoren kunnen worden gedefinieerd die op de wolk als geheel inwerken, gelijkaardig aan operatoren in arrayprogrammeertalen. Redeneren in termen van zulke "wolken" laat toe abstractie te maken over de continue veranderingen die optreden in deze verzamelingen omwille van de mobiliteit van Things. * een middleware-laag te bouwen die een grootschalig aantal events kan routeren, verzamelen en afleveren en dit in de context van mobiele Things met variërende semantische en spatio-temporele eigenschappen. De integratie tussen hoog-niveau taal en middleware wordt verzekerd door deze hoogniveau taal in te bedden in de implementatietaal van de middleware. * implementatietechnologie te ontwikkelen om zowel programmeertaal als middleware te ondersteunen. Ten eerste is er nood aan technologie die de software causaal verbindt

met de fysieke wereld van verschijnende, verdwijnende en opnieuw verschijnende Things. Ten tweede willen we samengestelde events voorstellen aan de hand van automaten om wolken van events te kunnen omzetten naar reguliere verzamelingen zodat deze op een klassieke wijze kunnen verwerkt worden door sequentiële applicaties. ONDERZOEKSVRAGEN De drie bovenvermelde doelstellingen werpen elk een aantal cruciale vragen op: In de programmeertaal-abstractielaag: * Welke abstracties zijn geschikt voor het voorstellen en manipuleren van grote vluchtige wolken van Things en events? Bijvoorbeeld, hoe kan een applicatie die de gebruiker assisteert bij het winkelen alle producten voorstellen die geëtaleerd staan op nabije rekken? De programmeur zou hierbij niet moeten redeneren in termen van het individueel verschijnen en verdwijnen van Things. * Welke operatoren kunnen toegepast worden op zulke wolken? Hierbij kunnen we inspiratie vinden in array- en stream-gebaseerde programmeertalen waar programma's op arrays/streams in hun geheel werken eerder dan op hun individuele elementen. De uitdaging ligt hem in het verzoenen van deze traditionele operatoren met de vluchtigheid van de wolken waar zij nu op moeten opereren. In de middlewareabstractielaag: * Asynchroon communicerende Things vereisen een gedistribueerde event-coördinatieinfrastructuur die events kan routeren, filteren en afleveren. De vraag is hoe deze Things-events op een declaratieve manier geannoteerd kunnen worden met context-informatie zodanig dat ze op een correcte manier geïnterpreteerd kunnen worden door de applicaties die hen verwerken. * De event-coördinatieinfrastructuur moet events afleveren over vluchtige, wegvallende netwerkverbindingen. Hoe kan event-resolutie in zulke zelf-organiserende ad hoc netwerken ondersteund worden zodanig dat opstoppingen voor zgn. "time-critical" eventstromen vermeden kunnen worden? In de implementatielaag: * Complexiteit kan worden beheerst dankzij compositie en abstractie. In event-gebaseerde systemen wordt dit gerealiseerd door het definiëren en benoemen van samengestelde events. Het blijft echter een open vraag hoe het detecteren van samengestelde events dient te gebeuren in een context waarin events op een enorme schaal worden geproduceerd, en dit door Things die (tijdelijk) kunnen verdwijnen. * Hoe kunnen we technieken gebaseerd op automaten -- die reageren op elementaire events en een samengesteld event afvuren in hun eind-toestand -- laten schalen naar de schaalgrootte en vluchtigheid die het Internet of Things karakteriseren? Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • WOLFGANG DE MEUTER

Innovative Information Systems Vrije Universiteit Brussel Abstract: De activiteiten van WISE concentreren zich op innovatieve informatiesystemen, zoals innovatieve web applicaties, cross-mediaoplossingen en multimodal interactiesystemen, en op engineering methoden en instrumenten voor het effectief en snel realiseren van dit soort innovatieve toepassingen. Er is een sterke nadruk op conceptuele modellering en ontwerp, semantiek, redeneren over modellen, adaptatie en personalisatie, lokalisatie en globalisering, toegankelijkheid en bruikbaarheid in het algemeen. Belangrijke technologieën die worden gebruikt in dit verband zijn Semantic Web technologieën, Web 2.0-technologieën, ontologieën, grafische en visuele talen en design patterns. Belangrijke toepassingsgebieden zijn web-toepassingen, virtual reality, games en serious games en e-learning. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • OLGA DE TROYER

Lerende controle voor productie machines Vrije Universiteit Brussel Abstract: Productiemachines bestaan steeds meer uit sterk interagerende subsystemen die elk verantwoordelijk zijn voor een subtaak. Het afzonderlijk afstellen van elk van deze subsyste:menen leidt tot een suboptimaal globaal gedrag. Het objectief van dit SBO project is om globale leerstrategie uit te werken die een optimale coördinatie tussen de subsystemen kan garanderen. We beogen zowel een modelgebaseerde als een modelvrije aanpak welke op een aantal benchmarks uilenborden geëvalueerd. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • ANN NOWE

Vaag Answer Set Programmeren 2.0. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In een lopend FWO-onderzoeksproject ontwikkelen we vaag answer set programmeren (FASP; fuzzy answer set programming) om op een declaratieve manier te kunnen redeneren over expertkennis in domeinen waar gradaties een belangrijke rol spelen. Het voorgestelde project heeft als doel om de toepasbaarheid van dit formalisme uit te breiden naar contexten waar kennis op alternatieve manieren bekomen wordt. In de eerste plaats zullen we ons hierbij toespitsen op kennis die gehaald wordt uit metadata van web 2.0 systemen. Hierdoor moeten een aantal aannames rond vaag answer set programmeren opnieuw bekeken worden, zoals de minimaliteitsvoorwaarde van xpunten in de de nitie van answer sets. Bovendien speelt ook onzekerheid een veel belangrijkere rol, aangezien de betrouwbaarheid van de ge extraheerde informatie zal vari eren naargelang de gebruikte bron en techniek. Ten slotte moet extra aandacht geschonken worden aan uiterst e ci ente algoritmen, gezien de schaal van het web. Om dit te realiseren, argumenteren we dat een evolutie in de FASP-methodologie noodzakelijk is, die vergelijkbaar is met de evolutie van de idee van een semantisch web (de focus van het lopend onderzoeksproject over FASP) naar het web 2.0. Vandaar ook de titel van het voorgestelde project: fuzzy answer set programming 2.0. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • DIRK VERMEIR

Gemeenschapsherinneringen voor duurzaam stedelijk wonen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Wij stellen een bepaalde benadering voor door welke computerwetenschap steun kan krijgen aan de technologische kant van duurzame ontwikkeling, die tegelijkertijd bijdraagt aan de bewustmaking van mensen ten aanzien voor de handliggende problemen Organisaties: • Artificiele Intelligentie • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • LUC STEELS • Ellie D'HONDT

Expliciet beheer van platform variabiliteit (Type 3) (Onderzoeksmandaat Dhr. Dennis Wagelaar) Vrije Universiteit Brussel Abstract: In het onderzoek is het concept van expliciete platformmodellen voorgesteld, waarbij - obv een centrale platform-ontologie - zowel de platformafhankelijkheden van de platformspecifieke elementen werden beschreven, alsook de concrete aangeboden platformen waarop de

ontwikkelde software dient te draaien. De doelstellingen van dit onderzoeksvoorstel zijn om het onderzoek rond platformmodellen en platformafhankelijkheidsbeheer, zoals dat aangevangen is in het doctoraatsonderzoek, verder te zetten op een grotere schaal en over een breder spectrum van platformsoorten. De specifieke doelstellingen zijn: - Industriële validatie - Uitdrukkingskracht van platformmodellen - Automatisch beheer van platformmodellen - Technologie voor modeltransformatie Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • VIVIANE JONCKERS

Language games voor het taalonderwijs. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De kennis van vreemde talen is noodzakelijk om te functioneren in de geglobaliseerde wereld waarin we leven. Om een competentie te verwerven die aanleunt bij moedertaalsprekers, moet de taalleerder vaak lerenhoe dezelfde taalstrategie (bijvoorbeeld het uitdrukken van positie/plaats) op een andere manier geconceptualiseerd wordt. Zo zeggen Nederlandstaligen 'de melk zit in de fles', terwijl Franstaligen geen positiewerkwoord zoals 'zitten' gebruiken maar in plaats daarvan de neutrale variant 'être' (zijn). De gemengde achtergrond van leerlingen in het Vlaamse onderwijs, zorgt er soms voor dat leerlingen met een taalachterstand ook buiten de taallessen achterop blijven. In dit onderzoek willen we software ontwikkelen waarmee een robot samen met een taalleerder een language game (taalspel) speelt op basis van een model dat opgebouwd werd van de taalleerder. De artificiële agent beheerst het taalsysteem dat de leering wil aanleren (bijvoorbeeld de Engelse werkwoordstijden) en presenteert hem geleidelijk aan moeilijkere oefeningen. De leerling zal ook op zijn fouten gewezen worden en gaat zich door de frequente mondelinge communicatie zelfzekerder voelen in de doeltaal. De technologie die gedurende de voorbije tien jaar ontwikkeld werd in het AI labo aan de VUB is op dit moment zodanig ver gevorderd dat de systemen (Fluid Construction Grammar (De Beule), Internal Recruitment Language (Van den Broeck)) klaar zijn om gebruikt te worden in meer toegepast onderzoek. De basismethode van dit onderzoek blijft het language game paradigma. Eens dat een specifiek taalsysteem gekozen is (bv. modaliteit in het Frans) en getest op artificiële agents zal deze basismethodologie uitgebreid worden naar een situatie waarin één van de agents humaan is. Organisaties: • Artificiele Intelligentie • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • Katrien BEULS • LUC STEELS

EvoSym: (ERA-Net Complexity-Net) Oorsprong en evolutie van biologische symbool systemen. (Emergence and Evolution of Biological Symbol Systems). Vrije Universiteit Brussel Abstract: EvoSym is a collaborative European research project supported under the Complexity-NET 2009 pilot funding call, Interdisciplinary Challenges for Complexity Science. Complexity-NET is the European Network for the Coordination of Complexity Research and Training Activities. The project applies methods and techniques of complexity science to understand the emergence and evolution of biological "symbol systems" (also called "biosemiotic systems"), such as genetic coding (DNA-protein), RNA editing, cell signalling, etc. It also investigates potential technological applications in distributed agent-based software and robotics. It aims two anser two key questions: (1) How do complex representational and communicative coding systems emerge, self-organise and evolve, from micro to macro levels, in the natural biosphere? and (2) How can this biological understanding be applied to the artificial evolution of complex coding systems in computational and/or robotic systems? The project is further structured into three major work packages: WP1 builds on previous work in modelling prebiotic molecular evolution in spatially extended individual-based systems. It specifically considers whether or how "RNA coding" could evolve in such an environment (Lead partner: Bioinformatics Group, Universiteit Utrecht). WP2 is a complementary investigation of the origin and evolution of evolvable coding and translation in purely computational systems specifically "coreworlds" (e.g., tierra , nanopond etc.) and "artificial chemistries", which can model evolving software agents in networked computer systems (Lead partner: Artificial Life Lab, Rince Institute.) WP3 bridges between the other two workpackages, to apply principles of language evolution in collective robotic systems to the emergence of complex (i.e., compositional and grammatical) languages in models of chemical communication among biological cells. (Lead partner: Artificial Intelligence Laboratory, Vrije Universiteit Brussel.) Organisaties:

• Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • LUC STEELS

Het Minen van Grafen en Netwerken: een Theorie-gebaseerde benadering. KU Leuven Abstract: Het data mining onderzoeksdomein bestudeert het niet-triviale extraheren van interessante informatie uit data. Het gerelateerde onderzoeksdomein machine learning bestudeert hoe uit data te leren om de performatie te verbeteren. Traditionele benaderingen veronderstellen dat data kan voorgesteld worden met een enkele tabel van onafhankelijke rijen. Echter. data in praktische toepassingen (bv. biologie, scheikunde, het internet, sociale networken, robotica, ...) is vaak zeer complex en kan niet voorgesteld worden in dergelijk eenvoudig formaat zonder informatieverlies. Er werden daarom in de voorbije jaren meer expressieve formalismen onderzocht. Recent is er een groeiende consensus dat het gebruik van grafen in veel gevallen een goede middenweg is tussen expressiviteit en efficientie. Hoewel de principes van traditionele data mining en learning technieken in zekere mate kunnen overgenomenworden in graph mining, is er nood aan een theoretisch raamwerk voor dit nieuwe onderzoeksdomein.Dit Organisaties: • Afdeling Informatica

Onderzoekers: • Jan Ramon

Storting doctoraatsbegeleiding van Abdellah Benname Vrije Universiteit Brussel Abstract: Niet van toepassing Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • WOLFGANG DE MEUTER • THEO D'HONDT

Consumer insights in het gebruik van sociale media door Belgische jongeren Hogeschool Gent Abstract: Sociale media zijn een nieuwe, aanvullende vorm van marketingcommunicatiemedia. De sociale media zoals Web 2.0 sites, blogs op internet, iDTV, mobiele communicatie, advergaming,...zijn internetgerelateerde tools die het een consument niet alleen mogelijk maken om zelf op zoek te gaan naar informatie omtrent een product/dienst maar ook om zelf contact te realiseren met de bedrijven/adverteerders. Daarenboven stellen deze nieuwe media de consument ook in staat om eigen informatie, percepties en opinies te verspreiden onder medeconsumenten. De consument wordt, in vergelijking met het klassieke advertising model waarin hij een passieve rol speelde (zender adverteerder, ontvanger consument), een actieve speler in een nieuw model: hij stuurt de merkboodschap bijvoorbeeld aan via 'user generated content' (verwijst naar media inhoud die geproduceerd wordt door de eindgebruiker) of via 'Word of Mouse' (een evolutie van 'word of mouth' naar 'word of Mouse', waarbij de verspreiding van de boodschap niet meer face-to-face gebeurt maar via een digitale intermediair). Hij kan via de virale (digitale) weg duizenden andere consumenten benaderen met positieve of negatieve boodschappen. De adverteerder zal zijn sturende rol moeten bijschaven en zich in de communicatie, uitgedaagd door de consument, anders moeten gedragen, rekening houdend met de gewijzigde communicatiemogelijkheden- van de consument. Zowel vanuit de academische als vanuit de bedrijfswereld is er echter nood aan diepgaande inzichten in waarom en wanneer de consument als actieve ontwikkelaar of verspreider van commerciële boodschappen gaat optreden. Vroeger onderzoek wees reeds uit wat het socio-demografisch profiel is van internetgebruikers, hoe consumenten hun tijd verdelen over media (Ferris, 2007) en wat bijvoorbeeld de motieven zijn van consumenten om gebruik te maken van het internet (Rodgers & Sheldon, 1999). Consumenten gaan via internet informatie zoeken, communiceren, ontspannen en shoppen. De dieperliggende kennis van waarom de gebruiker/consument al dan niet gebruik maakt van sociale media en dus participeert in de commerciële boodschap ontbreekt nog. (Johnson, Bruner & Kumar, 2008). De doelstelling van dit project is het beantwoorden van volgende onderzoeksvragen : 1. wat zijn de motivaties van Belgische jongeren (16-34 jarigen) om actief commerciële boodschappen aan te sturen in sociale media, en 2. in welke mate modereren deze motivaties het effect van merkkenmerken (zoals merkpersoonlijkheid) en boodschapelementen (zoals het type creatieve appeal dat gebruikt wordt) op het al dan niet vertonen van dit actieve aansturingsgedrag van Belgische jongeren. In de verschillende onderzoeksfasen zal de motivatie van de jonge consument op kwalitatieve en kwantitatieve manier bestudeerd en bevraagd worden. Het einddoel bestaat erin een gefundeerd advies te kunnen formuleren aangaande de meest aangewezen manier om de interactieve consument van morgen efficiënt te benaderen en te bereiken. Het PWO-project “Consumer insights in het gebruik van sociale media door Belgische jongeren” heeft twee centrale vragen. o De eerste centrale vraag is ‘Wat zijn de motivaties van Belgische jongeren (16-34 jarigen) om actief commerciële boodschappen aan te sturen in sociale media?’. o De tweede centrale vraag is ‘In welke mate beïnvloeden merkkenmerken (zoals merkpersoonlijkheid) en boodschapelementen (zoals het type creatieve appeal) het aansturinggedrag van Belgische jongeren en is deze relatie afhankelijk van de oorspronkelijke motivatie?’ Om deze centrale vragen te kunnen beantwoorden is een antwoord nodig op de volgende onderzoeksvragen: o Welke sociale media worden door Belgische jongeren gebruikt om actief commerciële boodschappen aan te sturen? (OV1) o Wat zijn de motivaties van Belgische jongeren om gebruik te maken van sociale media om informatie met betrekking tot producten of diensten te creëren of te verspreiden? (OV2) o Link tussen het waarom en soort product of dienst en soort informatie / boodschap en wijze van actief gebruik? (OV3) De eerste fase van het onderzoeksproject was een oriënterende, afbakenende en conceptuele fase. De literatuurstudie heeft zich geconcentreerd op de eerste twee onderzoeksvragen. De tweede fase van het project – kwalitatief onderzoek bij de consument – liet toe om de verworven informatie uit de eerste fase af te toetsen, te verfijnen en uit te zuiveren. De kwalitatieve onderzoeksfase probeerde vooral een antwoord te formuleren op de eerste twee onderzoeksvragen. De tweede onderzoeksvraag, de motivaties, kwam uitgebreid aan bod. Door de motivaties te onderzoeken, werd een beter beeld verkregen van wat de gebruikers drijft om het gedrag te stellen waar dit onderzoeksdomein zich op richt. In de gesprekken is ook gepolst naar relevante elementen met betrekking tot de derde

onderzoeksvraag. Naast een indicatie van de motivaties die bij de meeste respondenten aanwezig waren, kwam het kwalitatief onderzoek tot drie conclusies: 1.Bepaalde motivaties kunnen onvoldoende teruggekoppeld worden naar de beschikbare theorieën. We vonden vijf nieuwe motivaties die (voorlopig) niet te herleiden zijn naar de reeds gedocumenteerde motivaties: profilering, google traffic, reciprociteit of bijdragen tot de community, drang naar content, problemen signaleren aan bedrijven en tenslotte provoceren en choqueren. 2.Bepaalde motivaties komen heel vaak samen voor, of juist niet. 3.Er zijn verschillende variaties binnen éénzelfde motivatie, we kunnen ons nu een meer genuanceerd beeld vormen van iedere bestaande motivatie. Een voorbeeld hiervan is de motivatie ‘product involvement’ waar ook sprake is van ‘brand involvement’. De derde fase is een kwantitatieve onderzoeksfase en is opgebouwd uit drie luiken: een inhoudsanalyse, een enquête en een experiment. Deze derde fase moet ook een afdoende antwoord geven op de derde onderzoeksvraag. Als resultaat van de derde fase verwachten we kwantitatieve gegevens om de motivaties bij jongeren te onderbouwen en de boodschapelementen van commerciële boodschappen te linken aan de mogelijke motivaties. Het einddoel bestaat erin een gefundeerd advies te kunnen formuleren aangaande de meest aangewezen manier om de interactieve consument van morgen efficiënt te benaderen en te bereiken. Organisaties: • Departement Bedrijfsmanagement Mercator • Departement Handelswetenschappen en Bestuurskunde • Vakgroep Marketing • Vakgroep Marketing

Onderzoekers: • Claire Maréchal • Iris Vermeir • Brigitte Neetens • Linda Engels

Nieuwe regressietechnieken op basis van zwerm intelligentie Hogeschool Gent Abstract: Abstract nog niet beschikbaar Organisaties: • Departement Handelswetenschappen en Bestuurskunde • Vakgroep Beleidsinformatie

Onderzoekers: • Bart Minnaert • Manu De Backer

Optimaal ontwerp van repetitieve en iteratief lerende regelaars voor systemen met onzekere parameters. KU Leuven Abstract: Repetitieve regelaars zijn terugkoppelregelaars die de onderdrukking van periodische storigen verbeteren door gebruik te maken van het foutsignaal uit de vorige perioden. Iteratief lerende controle is een verwante open-lus controlestrategie waarin de performantie van een systeem dat eenzelfde taak herhaaldelijk moet uitvoeren, verbeterd wordt door gebruik te maken van het foutsignaal uit de vorige iteraties.Het post-doctoraal onderzoek heeft als doel het ontwikkelen van een algemene methodologie voor het optimaal ontwerp van repetitieve en iteratief lerende regelaars, waarin een optimale afweging gerealiseerd wordt tussen (i) periodische performantie: verbeterde performantie voor de periodische storingen/herhaalde referentiesignalen; (ii) niet-periodische performantie: verbeterde periodische performantie impliceert een versterking van nietperiodische/niet-weerkerende storingen; (iii) duur van het overgangsverschijnsel. In de ontwerpmethodologie wordt tevens rekening gehouden met param Organisaties: • Afdeling PMA

Onderzoekers: • Joris De Schutter • Jan Swevers • Goele Pipeleers

A contextual data quality analysis for credit risk management in financial institutions. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG LIRIS Leuven

Onderzoekers: • Wilfried Lemahieu • Helen Tadesse Moges

Protocols voor draadloze multimedia sensornetwerken. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project heeft als doel het opstellen van principes voor algoritmen en protocols gerelateerd met medium access controle, routering en resource allocatie in draadloze multimedia sensornetwerken die toelaten QoS provisionering te ondersteunen, rekening houdend met de karakteristieken van multimedia stromen en van draadloze sensornetwerken. Deze mechanismen zijn gedistribueerd, schaalbaar en passen zich aan aan de dynamiek van het netwerk. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)

Onderzoekers: • Christian Blondia • Daniel van den Akker

Refactoren in talen met ondersteuning voor multi-dimensional separation of concerns. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project heeft als doel refactoring te bestuderen voor talen met ondersteuning voor "multi-dimensional separation of concerns" (MDSoC), waaronder aspectgeoriënteerde en contextgeoriënteerde talen. MDSoC talen bieden krachtige constructies om software op een betere manier op te delen in verschillende concerns, waardoor het makkelijker wordt om software te ontwikkelen en te onderhouden. Organisaties: • Antwerp Systems and software Modelling (AnSyMo)

Onderzoekers: • Dirk Janssens • Tim Molderez

Analyse van high-throughput data door middel van support vector machines en kernel-gebaseerde technieken: feature selectie en adaptieve modelbouw. Universiteit Antwerpen Abstract: In vele real-life toepassingen is informatie afkomstig van metingen onmisbaar om de kwaliteit van eindproducten te garanderen en controle uit te oefenen op het productieproces. Deze metingen zijn veelal afkomstig van online hardware analysers (bijvoorbeeld thermometers, stroommeters . . . ). Er zijn echter vele karakteristieken die men niet met online apparatuur kan verkrijgen en waarvoor tijdrovende en/of computationeel intensieve analyse noodzakelijk is. Voor die karakteristieken worden vaak modellen gehanteerd om de resultaten van de analyse te voorspellen vanuit de proces variabelen. De analyse wordt nadien gebruikt als bevestiging van het gekozen model. Modellen worden soms ook gebruikt om online hardware analysers te voorspellen, deze laatste zijn immers onderhevig aan corrosie of kunnen gaan afwijken van de optimale configuratie. In dit project willen we een aantal onderzoeksproblemen bestuderen die optreden bij de constructie van modellen met behulp van Support Vector Machines. Onze interesse in het bouwen van modellen met SVMs heeft verschillende redenen. - Het is algemeen geweten dat SVMs hoog dimensionale data aankunnen zonder te lijden aan de "curse of dimensionality". - Het inpluggen van kernels laat toe niet-lineaire modellen op te stellen. - SVMs kunnen ongevoelig gemaakt worden voor ruis en outliers. - Ten slotte, de bekwaamheid van SVMs om "abnormale" data punten te identificeren, maakt ze nuttig in detectie van outliers en anomalieën. De problemen die we in dit project willen onderzoeken zijn de volgende. I. Feature selectie en integratie van domeinkennis Het doel is te onderzoeken of we gelijkaardige resultaten kunnen boeken bij Support Vector Regressie (SVR) en hoe goed deze technieken zich laten vertalen naar single-class problemen. II. Adaptieve modelbouw Technieken die het mogelijk maken de inferentie sensor aan te passen in alle mogelijke gevallen van novelty detectie, en voornamelijk wanneer het wiskundige model deels moet worden heropgebouwd, staan nog steeds in de kinderschoenen en vormen het tweede luik van het onderzoek. Organisaties: • Ontwikkeling database systemen (ADReM)

Onderzoekers: • Bart Goethals • Koen Smets

Theoretische fundamenten van het vinden van significanten patronen in data mining. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Ontwikkeling database systemen (ADReM)

Onderzoekers: • Bart Goethals • Nikolaj Tatti

Broncoderichtlijnen voor kritische ingebedde systemen (KriCode). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IWT. UA levert aan IWT de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Antwerp Systems and software Modelling (AnSyMo)

Onderzoekers: • Serge Demeyer

Color Imaging & Multidimensional Image processing in medical applications (CIMI). Universiteit Antwerpen Abstract: Medische beeldvorming wordt steeds complexer. Jammer genoeg maakt de medische sector vandaag nog absoluut geen optimaal gebruik van kleur- en multidimensionele informatie. Dit onderzoeksproject beoogt om deze situatie te verbeteren. In de techologie werkpaketten zullen we generische platform technologie ontwikkelen om kleur- en multidimensionele data beter te verwerken en te visualiseren. De basistechnologie die zal ontwikkeld worden in dit project omvat de volledige beeldverwerkings ketting, gaande van toestellen voor het maken van medische beelden, over het verwerken van de data, visualisatie van de beelden en finaal de klinische validatie en standaarden. De basistechnologie die hierboven werd beschreven zal worden toegepast voor enkele specifieke klinische problemen. Organisaties: • Visielab

Onderzoekers: • Paul Scheunders • Jan Sijbers

Treinapplicaties over een geavanceerd communicatienetwerk (TRACK). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IBBT. UA levert aan IBBT de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)

Onderzoekers: • Christian Blondia

Prestatie-introspectie in meerdradige microprocessors Universiteit Gent Abstract: Hedendaagse processors voeren vaak meerdere softwaredraden simultaan uit teneinde de hardwareresources beter te benutten. Dit kan echter leiden tot niet-betrouwbare prestatie: draden die simultaan uitvoeren beïnvloeden mekaar op een niet te voorspellen manier. Dit project onderzoekt technieken om de vooruitgang per draad te schatten en die schattingen te gebruiken in de systeemsoftware en de hardware teneinde betrouwbare prestatie te bekomen per draad alsook betere systeemprestatie. Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen

Onderzoekers: • Lieven Eeckhout

Heterogene Datacenters Universiteit Gent Abstract: Eén van de grote uitdagingen in een hedendaags datacenter is het vermogenverbruik, die repercussies heeft op de installatiekost en de operationele kost. De bedoeling van dit project is de opportuniteit te onderzoeken van heterogene datacenters, of datacenters die bestaan uit verschillende types servers. De twee fundamentele vragen die hierbij beantwoord moeten worden betreffen enerzijds het architecturaal ontwerp van het heterogeen datacenter en anderzijds het toewijzen van applicaties aan de meest energie-efficiënte servers in het datacenter. Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen


Structuurgenreatie met toepassingen in de scheikunde, de wiskunde en het onderwijs. Universiteit Gent Abstract: In het kader van dit project worden verschillende generatiealgoritmen ontwikkeld, geïmplementeerd en toegepast voor structuren die met name interessant zijn in de scheikunde en de wiskunde. Bovendien wordt het softwarepakket Grinvin uitgebreid en worden de toepassingen ervan in het universitair en middelbaar onderwijs verder gezet. Organisaties: • Vakgroep Toegepaste wiskunde en informatica

Onderzoekers: • Kris Coolsaet • Gunnar Brinkmann

Heterogene datacenters. Universiteit Gent Abstract: Eén van de grote uitdagingen in een hedendaags datacenter is het vermogengebruik. In dit project wensen we een nieuw concept te ontwikkelen en te evalueren die hieraan een oplossing biedt, namelijk een heterogeen datacenter. De basisidee van een heterogeen datacenter is dat er verschillende types servers zijn in het datacenter, waarbij de applicatie wordt toegewezen aan de meest efficiënte server. Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen


Gegevensmodellen en Theoretische informatica, in een interdisciplinaire context Universiteit Hasselt Abstract: Onze huidige informatiemaatschappij draait meer dan ooit om data; data management blijft dan ook een belangrijk gebied binnen de Informatica. We zien een steeds toenemende verscheidenheid aan gegevenstypes, gaande van het Web, over patronen en meetkundige gegevens, tot DNA sequenties. De ontsluiting van al deze types gegevens vraagt dan ook een interdisciplinaire aanpak van het hedendaags onderzoek in databasesystemen. Deze interdisciplinariteit toont zich in toepassingen zoals text en image retrieval, web mining,geometric queries, spatio-temporal data mining, en bioinformatica-algoritmen. We stellen een domeinspecifieke aanpak voor. We analyseren de diverse nieuwe noden aan databeheer zorgvuldig en ontwerpen gepaste gegevensmodellen die naast elkaar kunnen opereren. Dit vereist een diversificatie van de bestaande theorie van databasesystemen, een thema dat een speerpunt vormt voor de onderzoeksgroep Theoretische Informatica van de UHasselt. We concretiseren ons project aan de hand van drie lopende onderzoekslijnen. Op het gebied van spatial querying onderzoeken we flexibele faciliteiten voor het ondervragen van GIS systemen. Op het gebied van data mining onderzoeken we de de gezamenlijke ontsluiting van data en patronen ontgonnen uit deze data. Tenslotte onderzoeken we gegevensmodellen voor de toepasbaarheid van DNA computing voor databeheer. Organisaties: • Databases en Theoretische Informatica

Onderzoekers: • Jan VAN DEN BUSSCHE

"Programming Language Engineering" Vrije Universiteit Brussel Abstract: Bijkomende middelen voor: Softwaretechnologie voor Aanpasbare Gedistrubueerde Middleware (STADiUM) Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • THEO D'HONDT

Semantic Information Systems Technology and Applications Vrije Universiteit Brussel Abstract: Matching Ontology-based Process-Oriented Learning: Het doel van Prolix is om het process van leren aan te passen aan business-processen om ervoor te zorgen dat organisaties sneller de

competenties van hun werknemers kunnen aanpassen aan veranderende businessrequirements. Om dit doel te bereiken, ontwikkelt Prolix een open, geïntegreerde referentie architectuur voor het proces van leren en informatie-uitwisseling. STARLab's bijdrage hier is de semantische interoperabiliteit bij de uitwisseling van process-en informatiemodellen. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • ROBERT MEERSMAN

Dynamische optimalisatie van componentontplooiing voor autonome gedistribueerde systemen Hogeschool Gent Abstract: Abstract nog niet beschikbaar Organisaties: • Departement Toegepaste Ingenieurswetenschappen • Vakgroep Informatica

Onderzoekers: • Veerle Ongenae • Tim De Pauw

Symbiotische Netwerken. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IWT. UA levert aan IWT de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)


Vastleggen van de formele stratigrafie van de lagen onderkend in boringen - Databank Ondergrond Vlaanderen (DOV) Universiteit Gent Abstract: Invullen van de stratigrafische interpretatie van geotechnische gegevens in de geolosche databank van de Vlaamse Gemeenschap (DOV) Organisaties: • Vakgroep Geologie en bodemkunde

Onderzoekers: • Patric Jacobs

Mobility, Data Mining and Privacy Universiteit Hasselt Abstract: Met de opkomst en de grotere verspreiding van toestellen die met GPS (of andere systemen die toelaten de locatie te bepalen) zijn uitgerust, kan het mobiliteitsgedrag van individuele personen geregistreerd en opgeslaan worden in een datawarehouse voor online- of historische analyse. We noemen zulke gegevens "mobility data". Het minen van mobility data is een onderzoeksgebied dat erop gericht is kennis te ontdekken in deze gegevens. Dit gebied, dat de laatste jaren opgang gemaakt heeft, levert zowel veel nuttige toepassingen als risico's. De risico's komen voort uit het feit dat mobility data vooral over mensen handelt: waar ze geweest zijn, wanneer, hoe dikwijls, en met wie. Daarom is privacy een grote bezorgdheid die in rekening gebracht moet worden vooraleer nuttige kennis uit mobility data geoogst kan worden. Het MODAP project is erop gericht een interdisciplinair onderzoeksgebied te stimuleren dat een aantal disciplines zoals data mining, geografie, visualisatie en kennisrepresentatie combineert. Het project wil deze disciplines op het gebied van mobiliteit samenbrengen, rekening houdend met privacy, wat het sociale aspect van dit project is. De hoge impact van MODAP komt voornamelijk voort uit twee gerelateerde facetten, namelijk het mobiliteitsgedrag van mensen en de daarmee verbonden privacy-implicaties. Privacy wordt vaak geassocieerd met de negatieve impact van technologie. Het volstaat te denken aan de recente schandalen, zoals het vrijgeven van gegevens door AOL in de US, die veel media-aandacht kregen. MODAP stelt zich tot doel deze negatieve impact in een positieve om te buigen door aan te tonen dat privacy-technologie geïntegreerd kan worden in mobility data mining, wat een grote uitdaging is. Het doel van MODAP op zich is tevens risicovol vermits niemand juist weet welke soorten privacygevaren bestaan wat betreft mobility data en hoe dit type data met gegevens uit andere bronnen gelinked kan worden. Organisaties: • Databases en Theoretische Informatica

Onderzoekers: • Bart KUIJPERS

LeCoPro Learning Control for Production Machines Vrije Universiteit Brussel Abstract: Geen NL abstract Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica • Elektriciteit

Onderzoekers: • JOANNES SCHOUKENS • ANN NOWE

Wetenschappelijke opdracht over Mining Software Repositories aan de Universiteit van Zurich. Universiteit Antwerpen Abstract: Wetenschappelijke opdracht over Mining Software Repositories aan de Universiteit van Zurich. Organisaties: • Antwerp Systems and software Modelling (AnSyMo)


KMO-Innovatieproject: COMDRIVE RFP: Communnity Driven Personal RFP Platforms Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het project beoogt een volledig geautomatiseerd, flexibel, uitbreidbaar en aanpasbaar RFP prototype te ontwikkelen dat (community of gemeenschap) gebruikers of groepen van gebruikers toelaat om hun intentie kenbaar te maken en requests voor proposals uit te sturen naar een dynamisch leveranciersnetwerk. Om interoperabiliteitsredenen en om het systeem snel te kunnen aanpassen voor een breed productengamma zal het prototype worden onderbouwd door semantische technologie en zal het waar mogelijk voldoen aan internationale standaarden. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Methoden en instrumenten ter ondersteuning van het gebruik, de calibratie en de validatie van verkeerssimulatiemodellen Universiteit Hasselt Abstract: Een COST actie is een netwerk dat samenkomt rond nationaal gefinancierde projecten in een domein dat behandeld wordt door minstens 5 COST landen. Het voornaamste doel van deze Actie is de ontwikkeling, implementatie en promotie van het gebruik van methoden en procedures ter ondersteuning van het gebruik van verkeerssimulatiemodellen, meer specifiek rond de thema's modelcalibratie en -validatie. Tot op de dag van vandaag focuste het merendeel van de middelen en inspanningen in het domein van verkeerssimulatie op modelontwikkeling, wat geleid heeft tot vele simulatiemodellen die beschikbaar zijn op de markt. Deze modellen worden uitgebreid gebruikt in applicaties die een grote potentiële impact hebben op de veiligheid, capaciteit en milieu-efficiëntie van het wegsysteem. Echter, de betrouwbaarheid van de resultaten en conclusies die getrokken worden uit simulatiestudies, evenals de draagwijdte van mogelijke applicaties waarvoor deze hulpmiddelen betrouwbaar kunnen gebruikt worden, zijn twijfelachtig: dezelfde simulatiestudie, uitgevoerd door verschillende mensen, zelfs bij gebruik van hetzelfde hulpmiddel, geeft waarschijnlijk verschillende resultaten. Bijgevolg, de betrouwbaarheid van de resultaten is bijna volledig afhankelijk van de bekwaamheid van de modelgebruikers en hun intuïtie. Meer nog, de toenemende complexiteit van modellen maakt dat het zelfs voor experten een moeilijke taak wordt om een correct gebruik te garanderen. Hiervoor zijn zeer specifieke calibratie- en validatiemethodologieën nodig. Om die redenen is de belangrijkste doelstelling van deze Actie de ontwikkeling, implementatie en promotie van methodes en procedures ter ondersteuning van het gebruik van verkeerssimulaties, meer specifiek rond de thema's calibratie en validatie. Om hiertoe te komen wordt het delen en uitwisselen van beschikbare datasets ook een belangrijke taak van de Actie. Organisaties: • Beleidsinformatica • Verplaatsingsgedrag • Data-analyse en Modellering • Instituut voor Mobiliteit

Onderzoekers: • Tom BELLEMANS

Geavanceerde beveiligingscontrole binnen samengestelde webapplicaties. KU Leuven Abstract: Aangezien het Web een prominente plaats in onze maatschappij en in onzedagelijkse levens opgeëist heeft, is de beveiliging ervan nog belangrijker dan tevoren, adequaat geïllustreerd door de vele media-aandacht voorernstige veiligheidsincidenten op het Internet. De laatste jaren is hetzwaartepunt van het Web verschoven naar de client-zijde, waar de browser een volwaardig applicatieplatform voor dynamische en complexe Webapplicaties geworden is. Helaas betekent de stijgende belangrijkheid van de uitvoeringscontext aan de client-zijde ook dat de focus van de aanvallerszich verlegt naar aanvallen vanuit de browser, vaak met nefaste gevolgen voor de volledige omgeving aan de client-zijde. Een natuurlijk gevolg is dan ook dat de tegenmaatregelen en de beleidsregels mee evolueren, uitstekend geïllustreerd door enerzijds de autonome beveiligingsoplossingen aan de client-zijde, en anderzijds de recent geïntroduceerde server-gestuurde beleidsregels, afgedwongen door de browser. In dit proefschri Organisaties: • Afdeling Informatica

Onderzoekers: • Wouter Joosen • Lieven Desmet • Philippe De Ryck

Foundations of XML - Safe Processing of Dynamic Data over the Internet Universiteit Hasselt Abstract: Het web heeft fundamenteel nieuwe uitdagingen gebracht betreffende datamanagement. De belangrijkste kenmerken die webgegevens onderscheiden van de traditionele database-toepassingen zijn de structuur ervan - meestal beschreven door mark-up talen, zoals XML - en het dynamische karakter. Het FOX onderzoeksprogramma zal deze uitdagingen in detail bestuderen en manieren onderzoeken om ze te beheersen. Te dien einde is FOX gericht op een paradigmaverschuiving in de modellering van internetgegevens. Het zal de fundamenten van dynamische en data-georiënteerde functies van het Web voorzien en komen tot nieuwe efficiënte algoritmen voor het organiseren, transformeren en opvragen van de webinhoud. Enkele van deze toekomstige inzichten zullen naar verwachting een aanzienlijk effect hebben op de volgende generatie van XML en web standaarden. Organisaties: • Databases en Theoretische Informatica

Onderzoekers: • Frank NEVEN

Onderzoeksgroep Alliantie VUB-UGent:logic Engineering - LOGE Vrije Universiteit Brussel Abstract: Declaratieve systemen / meerwaardige logica / quantitatieve redeneersystemen / praktische toepassingen Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Ontwikkeling en capaciteitsopbouw van de ISIS gebaseerde "Library Automation Software": Implementatie-initiatieven (DOCBIBLAS II).

Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project heeft als doel een implementatie-phase toe te voegen aan het DOCBIBLAS I project waarin een bibliotheek-automatisering gebaseerd op UNESCO's CDS/ISIS technologie werd ontwikkeld. De software is beschikbaar en trainingsmaterialen getest in een workshop, terwijl een brede ISIS FOSS-community (wereldwijde groep van ISIS-gebruikers) nood heeft aan ondersteuning. Het project wil in de eerste plaats die ondersteuning ontwikkelen voor VLIR/UOS partner-bibliotheken. Organisaties: • Onderzoeksgroep Boek, Bibliotheek en Informatie • Informatie, Emancipatie & Ontwikkeling

Onderzoekers: • Egbert De Smet

PARTNERPROGRAMME (fase 1-JAAR 3) : Institutionele Universitaire samenwerkingsprogr. (IUS). LUIK KENYA (University of MOI) : Prof. B. MANDERICK : Universitaire ontwikkelingssamenwerking tss VUB en andere Ontwikkelingslanden (20072012) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Geen NL abstract Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • Bernard MANDERICK

Bilaterale samenwerking in het kader van gezamenlijke doctoraatsprojecten_Bench fee i.h.k. van Joint PhD VUBUniversidad Central 'Marta Abreu' de Las Villas, Rodriguez Abed Abdel Vrije Universiteit Brussel Abstract: Continue Actieve studie automatisme Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Opstartkrediet ZAP Faculteit Wetenschappen Vrije Universiteit Brussel Abstract: In de laatste jaren is er heel wat onderzoek verricht in het domein van persoonlijk informatiebeheer, maar de focus lag hierbij steeds op specifieke soorten van digitale informatie. In dit onderzoeksproject gaan we onderzoek doen naar het beheer, de manipulatie en creatie van informatie in zogenoemde crossmediale informatieruimten. In dergelijke omgevingen kan men de informatie niet alleen classificeren en associëren over verschillende digitale bronnen heen, maar ook integreren met fysieke bronnen zoals papieren documenten. Een belangrijke doelstelling van het project is het opzetten van een lab voor crossmediale informatieruimten en architecturen om zodoende nieuwe vormen te kunnen bestuderen van multichannel en multimodal crossmediale informatiesystemen en de interactie van gebruikers met dergelijke systemen. Het lab zal een belangrijke meerwaarde zijn voor het uitvoeren van toekomstige onderzoeksprojecten en kan ook gebruikt worden in het onderwijs. Een fundamentele onderzoeksvraag dat binnen het project aanbod zal komen is hoe men het best de informatie kan representeren zodat het op een efficiënte en via verschillende invoermodaliteiten kan benaderd worden en tevens via verschillende uitvoerkanalen kan gepubliceerd worden. Om deze vraag te beantwoorden zullen we verder bouwen op ons bestaand werk over meta modellen voor crossmediaal informatiebeheer en hypermedia systemen en deze uitbreiden met concepten voor zowel persoonlijk als collaboratief beheer. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • Beat SIGNER

ITEA 08005 DIY-SE: Doe-Het-Zelf Omgevingsbewuste Belevingen Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het Doe-Het-Zelf Omgevingsbewuste Belevingen project (DiYSE) heeft tot doel om alledaagse mensen in staat te stellen om op een gemakkelijke wijze toepassingen te creëren, op te zetten en te controlen in hun omgevingsbewust leefomgevingen en in de publieke Internet-ofThings ruimte. Op die manier is het mogelijk om omgevingsbewuste diensten en 'slimme' objecten in te schakelen voor zeer gepersonaliseerde, sociale, interactieve en natuurlijke ervaringen thuis en in de stad. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica • Communicatiewetenschappen

Onderzoekers: • ROBERT MEERSMAN • Jos PIERSON • WOLFGANG DE MEUTER • An JACOBS

WETEN: Western-Eastern Teacher Education Network Universiteit Hasselt Abstract: Dit project is gewijd aan de ontwikkeling van een netwerk van universitaire docenten in de Europese instellingen voor hoger onderwijs om samen te werken aan het uitwisselen van expertise over doeltreffend leren en onderwijzen aan universiteiten. Dit netwerk voor onderwijskundige vernieuwing in het hoger onderwijs is gericht op het samenbrengen van deskundigen uit de westerse universiteiten uit Europa, om goede praktijken, materialen en nieuwe lesmethoden met leerkrachten uit Oost HEI te delen. Er is behoefte aan een verandering van de focus, namelijk van leraargerichte methoden naar studentgericht leren, de focus richt zich op pedagogische kwesties waarmee de Oostelijke universiteiten worden geconfronteerd bij de uitvoering van ICT in het onderwijs. Het belangrijkste doelgebied is de onderwijs-en opleidingsbehoeften van de academische HEI gemeenschap. Organisaties: • Beleidsinformatica • Data-analyse en Modellering

Onderzoekers: • Joanna SCHREURS

RECAP: Reservoir Computing voor Auditieve Patroonherkenning.

Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van dit project is om fundamenteel onderzoek te doen naar de mogelijkheden en problemen rond de toepassing van RC op moeilijke auditieve patroonherkenningstoepassingen, zoals het herkennen van spatiale omgevingen via meerkanaals actieve of passieve sonarsignalen en continue spraakherkenning met achtergrondruis. Organisaties: • Engineering Management

Onderzoekers: • Herbert Peremans

Saneren van databases. Universiteit Antwerpen Abstract: Het project beoogt de ontwikkeling van nieuwe databasetechnieken ter ondersteuning van sanering van data, metadata en datatransformaties. Saneren in deze context duidt op het identificeren en corrigeren van onvolledigheden, inconsistenties, onnauwkeurigheden en fouten. Organisaties: • Ontwikkeling database systemen (ADReM)

Onderzoekers: • Jan Paredaens

Sinusoidale analyse gebaseerd op audio-partituur alignering. Universiteit Antwerpen Abstract: Sinusoïdale analyse is een belangrijke techniek voor audio-analyse. Wanneer men polyfone audio probeert te analyseren, heeft men echter vaak te maken met overlappende harmonische componenten afkomstig van de verschillende noten. De resulterende systeemmatrix is dan onoplosbaar. Door het gebruik van bijkomende informatie, in de eerste plaats afkomstig van de partituur, kunnen we echter een veel betere initialisatie van het model bekomen, en tegelijk het juiste aantal parameters bepalen. Dit moet alvast resulteren in een accuratere en robuustere analyseresultaten. Het eerste deel van dit project is geconcentreerd rondom de wiskundige en technische beperkingen en zal onder andere het ontwikkelen van de nodige software bevatten. In een tweede deel ligt de nadruk op toepassingen, meer specifiek op source separation en individuele nootbewerking in een polyfone context. Organisaties: • Visielab

Onderzoekers: • Paul Scheunders • Joachim Ganseman

Kwaliteitsmetrieken voor de objectieve beoordeling van de invloed van IP-gebaseerde netwerken op video- en audiokwaliteit Universiteit Gent Abstract: Netwerkstoornissen (pakketverlies) hebben in het geval van digitale video een invloed hebben op de visuele kwaliteit van het ontvangen signaal. Tijdens dit doctoraatsonderzoek wordt de relatie tussen deze netwerkstoornissen en de waargenomen beeldkwaliteit onderzocht. Het is de bedoeling om een kwaliteitsmetriek op te stellen die, op basis van netwerk monitoring, in staat is om de visuele kwaliteit te voorspellen. Organisaties: • Vakgroep Informatietechnologie

Onderzoekers: • Piet Demeester

Titel: Integratie van de semantiek van events, processen en taken overheen requirements engineering lagen Universiteit Gent Abstract: In dit project wordt een enterprise-architectuur methode ontwikkeld voor kleine en middelgrote ondernemingen. Deze methode, CHOOSE, bestaat uit een eenvoudige modelleertaal, richtlijnen om deze te gebruiken en een verzameling van softwareapplicaties om CHOOSE modellen te ontwikkelen en te beheren. Organisaties: • Vakgroep Beleidsinformatica en Operationeel beheer

Onderzoekers: • Geert Poels

Saneren van databases. Universiteit Hasselt Abstract: Het project beoogt de ontwikkeling van nieuwe databasetechnieken ter ondersteuning van sanering van data, metadata en datatransformaties. Saneren in deze context duidt op het identificeren en corrigeren van onvolledigheden, inconsistenties, onnauwkeurigheden en fouten. Organisaties: • Databases en Theoretische Informatica

Onderzoekers: • Frank NEVEN

Multi-camera Computationele Video Architecturen Universiteit Hasselt Abstract: Computationele video en visie systemen laten nieuwe toepassingen toe die de mogelijkheden van digitale TV, IPTV en traditonele camera systemen aanzienlijk overstijgen. EDM is gekend voor zijn baanbrekend onderzoek op software systemen voor computationele video en multicamera 3D sytemen. De uitvoering van video algorithmen is uiterst rekenintensief. Dit wordt o.a. bepaald door de beeld-resolutie (kwadratisch afhankelijk van de beelddimensies), het aantal beelden per seconde, de kleurennauwkeurigheid, het aantal cameras enz.. De gebruikte beeldverwerkingsalgorithmen, gestoeld op complexe wiskunde, hebben natuurlijk nog een belangrijkere impact. Zelfs met krachtige PCs is men beperkt in de mogelijkheden en verwerkingskwaliteit die men wil bekomen, zeker wanneer men real-time verwerking beoogt. Het onderliggende nieuw onderzoeksinitiatief beoogt de ontwikkeling van nieuwe toepassingsgerichte computationele video hardware/software architecturen. Hierdoor zullen nieuwe video- en visie-algorithmen en systemen gerealizeerd kunnen worden die voorheen niet mogelijk waren. De toepassingen voor dit onderzoek zijn velerlei: 3D televisie, virtuele camerasystemen, hoge kwaliteits/snelheids robot-visie en visuele inspectiesystemen , visuele verkeersmonitoring en management systemen. In de automotive sector zullen intelligente cameras steeds meer ingang vinden o.a. voor rijvakherkenning, tunnel detectie, passagier monitoring, hazard detectie op de weg enz.

Bij al deze toepassingen zullen real-time toepassingsgerichte computationele hardware/software visie systemen belangrijke voordelen evenals nieuwe mogelijkheden bieden. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media


QoS ondersteuning in heterogene draadloze sensornetwerken met behulp van gedistributeerde 'reinforcement learning' technieken. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het hoofddoel van dit project is de ontwikkeling van een adaptieve QoS netwerkarchitectuur voor draadloze sensornetwerken die een waarachtig multi agent systeem gebaseerd Reinforcement Learning algoritme incorporeert. Dit MAS-RL algoritme zal op gedistribueerde wijze intelligente beslissingen nemen omtrent de optimale werkingsmode voor iedere knoop, rekening houdend met de verschillende belangen en beperkingen. Om dit doel te bereiken, voorzien we 4 hoofdtaken, elk met eigen subdoelen: Taak 1: het ontwikkelen van een endogeen multi agent RL algoritme dat concepten ontleent van 'Mechanism Design' (mechanisme-ontwerp). Taak 2: de ontwikkeling van een adaptieve modulaire QoS architectuur voor heterogene draadloze sensornetwerken die geschikt is voor zeer verscheidene applicaties en bijhorende QoS vereisten. Taak 3: de ontwikkeling van een realistische simulatieomgeving voor de optimalisatie van de QoS architectuur en het MAS-RL algoritme. Taak 4: de experimentele validatie van de ontwikkelde oplossingen in een levensechte omgeving in een levensecht scenario Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica • Elektronica en Informatica

Onderzoekers: • ANN NOWE • KRIS STEENHAUT

Reflectieve Ondersteuning voor herconfiguratie van Context-afhankelijke Softwareaanpassingen(RECOCO). Vrije Universiteit Brussel Abstract: Doelstelling Het ondersteunen van dynamische aanpasbaarheid van software in specifieke uitvoeringscontexten (b.v. in specifieke uitvoeringssporen, sessies of collaboraties tussen meerdere objecten) wordt steeds belangrijker voor hedendaagse gedistribueerde toepassingen. Context-georiënteerd programmeren (COP) [12] biedt taalconstructies voor het uitvoeren van dergelijke context-afhankelijke aanpassingen. Het is echter belangrijk dat tijdens deze context-afhankelijke aanpassingen de globale toestandsconsistentie [6] van het softwaresysteem ten alle tijde bewaard wordt. Alhoewel, context-afhankelijke aanpassingen inherent atomisch zijn wat betreft toevoegingen van programmacode[5], bestaat er geen automatisch mechanisme om de toestand van softwareprogramma's consistent te houden. Bijgevolg, moet de softwareontwikkelaar, zonder enige methode of richtlijn, hiervoor complexe applicatie-specifieke logica aan de programma's toevoegen. Dit project heeft twee aan elkaar verbonden doelstellingen: (i) de beschrijving van de fundamenten van COP zodat men systematisch kan redeneren over de consistentie van een een gedistribueerd systeem tijdens contextafhankelijke aanpassingen, en (ii) op basis van dit fundament, de creatie van een reflectieve architectuur voor COP talen zodat consistentieconflicten op een gemakkelijke wijze opgelost kunnen worden door de softwareontwikkelaar. Organisaties: • Software Language Lab • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • YVES VANDRIESSCHE • PASCAL COSTANZA • THEO D'HONDT

Virtuele machines voor veelkernarchitecturen: Ontkoppeling van Abstracte en Concrete gelijktijdigheidsmodellen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: We stellen vandaag vast dat om de performantie van microprocessoren te kunnen blijven opdrijven constructeurs overstappen van het opschroeven van de klokfrequentie naar het toevoegen van meerdere kernen per chip. Dit betekent dat deze performantiewinst gekoppeld is aan de ondersteuning binnen alle software, tot de eindgebruikerssoftware toe, van gelijktijdigheid ("concurrency"). Tot op heden is veruit het meest gebruikte programmeermodel voor gelijktijdigheid gebaseerd op draden ("threads") welke op hun beurt gebruik maken van gedeeld geheugen ("shared memory"). De programmeercomplexiteit neemt daarbij echter combinatorisch toe met het aantal draden en gedeelde middelen ("shared resources"). Daarom is dit model slechts in beperkte mate geschikt voor de programmering van veelkernsystemen ("many-core systems"). Het gebruik van meer gedisciplineerde gelijktijdigheidsmodellen die expliciete gedeelde toestand ("shared state") vermijden is de haast enige mogelijke optie om op schaalbare wijze te kunnen omgaan met de inherente complexiteit van gelijktijdige software voor veelkernprocessoren. Een bijkomend probleem is echter dat de concrete veelkernhardware waarop deze modellen afgebeeld moeten worden een grote verscheidenheid vertonen. Er zijn namelijk tal van ontwerpen mogelijk voor het structureren van de kernen en het geheugen, het toepassen van caching, het organiseren van de communicatie tussen de kernen, enz. Het is dus nodig om abstractie te maken van de grote verscheidenheid aan veelkernarchitecturen. Virtuele machines ("VM") kunnen hierbij helpen, net zoals ze succesvol waren bij het abstraheren van de verschillen tussen platformen bij de klassieke hardware met ÈÈn enkele kern. De abstracties die de instructiesets van bestaande VMs voorzien voor veelzijdigheid zijn echter erg beperkt en ze bieden geen afdoende steun voor taalontwerpers. Alvorens een VM de brug kan maken tussen verschillende gelijktijdigheidsmodellen en verschillende veelkernarchitecturen, moeten de gelijktijdigheidsmodellen eerst ontkoppeld worden van de veelkernarchitecturen door middel van een aangepaste instructieset. Het doel van dit project is het ontwikkelen van een methodologie die taalontwerpers toelaat hun abstracte gelijktijdigheidsmodellen af te beelden op een instructieset met expliciete ondersteuning voor gedisciplineerde gelijktijdigheid en die virtuele machine-ontwerpers toelaat deze instructieset af te beelden op huidige en toekomstige veelkernarchitecturen. De instructieset moet geschikte abstracties aanbieden om de verwezenlijking van een breed aanbod van gelijktijdigheidsmodellen mogelijk te maken, zodat het kan gebruikt worden voor taalontwerp. Daarom zal ze ontworpen worden op basis van een stapsgewijze analyse van de actueel belangrijkste gelijktijdigheidsmodellen zoals daar zijn: actoren ("actors"), transactioneel softwaregeheugen ("transactional software memory") en gedeelde geheugenmodellen met vergrendeling ("locking"). Daarnaast is de afbeelding op een concreet gelijktijdigheidsmodel zoals aangeboden door een specifieke hardware architectuur ook belangrijk. Het eenvoudigste model, maar nog steeds het belangrijkste, is intra-kern communicatie. Dit is het standaard geval voor ÈÈnkernprocessoren zonder hardware gelijktijdigheidsondersteuning. De volgende stap is een gedeeld-geheugenmodel. Dit wordt reeds toegepast in de huidige multikernsystemen en zou ook gebruikt kunnen worden voor beperkte groeperingen van kernen op veelkernsystemen. Voor echte veelkernsystemen is een soort inter-kern ringnetwerk zonder gedeeld geheugen, zoals voorgesteld wordt voor Intel's Larrabee, een heel representatief concreet gelijktijdigheidsmodel. We moeten ten minste deze drie modellen beschouwen om een voldoende representatieve iteratiereeks van afbeeldingen van de instructieset op veelkernarchitecturen te kunnen maken. De resultaten van dit onderzoek zullen ons in staat stellen de abstracte en concrete gelijktijdigheidsmodellen te ontkoppelen door middel van een instructieset met ondersteuning voor gedisciplineerde

gelijktijdigheid. Dit onderzoek zal uitgevoerd worden aan het Lab voor Programmeerkunde (PROG) van de Vrije Universiteit Brussel. Dit lab beschikt over diepgaande expertise in twee domeinen (gelijktijdigheidsmodellen en virtuele machines) van dit onderzoek. De gebruikte methodologie is daarbij grotendeels gebaseerd op de constructie van artefacten: voorgestelde oplossingen worden uitgewerkt met behulp van "proof-of-concept" verwezenlijkingen. Voor het derde domein rond veelkernarchitecturen zal het IMEC optreden als partner en zal inzicht geven in de industriÎle vereisten en technologische kennis over veelkernarchitecturen. Het IMEC zal ook daar waar zinvol hardware beschikbaar stellen voor experimenten. Er zullen frequente IMEC-PROG workshops georganiseerd worden om deze samenwerking te bevorderen. Tenslotte zal expertise rond VMs aanwezig op het HPI te Potsdam in Duitsland aangeboord worden via het co-promotorschap van Michael Haupt voor dit onderzoek. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Orchestratie in nomadische netwerkapplicaties. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Orchestratie in nomadische netwerkapplicaties. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


SAFE-IS: Software Abstracties voor event-Intensieve Systemen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: DOELSTELLINGEN EN VERWACHTTE RESULTATEN In het domein van gedistribueerde systemen worden programmeertalen en middleware al te vaak aanzien als concurrerende methoden voor het oplossen van gelijkaardige problemen. SAFE-IS veronderstelt dat een eenzijdige aanpak op basis van slechts één van deze methoden ontoerijkend is voor het oplossen van de bovenvermelde problemen. Enerzijds wordt het bijzonder moeilijk om de vluchtigheid en schaalgrootte van de geproduceerde informatie te vatten in middleware bovenop een klassiek thread-gebaseerd computationeel model. Anderzijds stellen we dat de eigenschappen van de onderliggende technologie te divers zijn om deze te abstraheren in een voorgedefiniëerde programmeertaal. SAFE-IS gaat daarom uit van een geïntegreerde aanpak waarin een innovatieve, zgn. "open" programmeertaal ingebed wordt in een reeds bestaande programmeertaal, dewelke uitgebreid wordt met een middleware-laag. Zowel de open programmeertaal als de middleware worden ondersteund door de nodige implementatie-technologie. Onderstaande figuur illustreert onze methodologie: L1 wordt een nieuwe programmeertaal specifiek ontworpen voor het omgaan met grote aantallen events in een vluchtige netwerkomgeving. L2 is een klassiek platform (bvb. Java) waarin zowel de implementatietechnologie van L1 als een nieuwe middlewareabstractielaag zullen geïmplementeerd worden. Het feit dat zowel L1 als de middleware bovenop L2 worden gebouwd laat toe om L1 in te bedden in L2 (zulke inbedding wordt ook wel "taalsymbiose" genoemd). Dit laat toe dat entiteiten in de taal L1 kunnen communiceren met de middleware geschreven in taal L2. Deze opstelling brengt ons bij de drie objectieven van SAFE-IS. Het is ons doel: * een reeks linguïstische abstracties te ontwerpen welke toelaten om grote vluchtige "wolken" van events voor te stellen en te manipuleren op een atomaire manier. We veronderstellen dat er operatoren kunnen worden gedefinieerd die op de wolk als geheel inwerken, gelijkaardig aan operatoren in arrayprogrammeertalen. Redeneren in termen van zulke "wolken" laat toe abstractie te maken over de continue veranderingen die optreden in deze verzamelingen omwille van de mobiliteit van Things. * een middleware-laag te bouwen die een grootschalig aantal events kan routeren, verzamelen en afleveren en dit in de context van mobiele Things met variërende semantische en spatio-temporele eigenschappen. De integratie tussen hoog-niveau taal en middleware wordt verzekerd door deze hoogniveau taal in te bedden in de implementatietaal van de middleware. * implementatietechnologie te ontwikkelen om zowel programmeertaal als middleware te ondersteunen. Ten eerste is er nood aan technologie die de software causaal verbindt met de fysieke wereld van verschijnende, verdwijnende en opnieuw verschijnende Things. Ten tweede willen we samengestelde events voorstellen aan de hand van automaten om wolken van events te kunnen omzetten naar reguliere verzamelingen zodat deze op een klassieke wijze kunnen verwerkt worden door sequentiële applicaties. ONDERZOEKSVRAGEN De drie bovenvermelde doelstellingen werpen elk een aantal cruciale vragen op: In de programmeertaal-abstractielaag: * Welke abstracties zijn geschikt voor het voorstellen en manipuleren van grote vluchtige wolken van Things en events? Bijvoorbeeld, hoe kan een applicatie die de gebruiker assisteert bij het winkelen alle producten voorstellen die geëtaleerd staan op nabije rekken? De programmeur zou hierbij niet moeten redeneren in termen van het individueel verschijnen en verdwijnen van Things. * Welke operatoren kunnen toegepast worden op zulke wolken? Hierbij kunnen we inspiratie vinden in array- en stream-gebaseerde programmeertalen waar programma's op arrays/streams in hun geheel werken eerder dan op hun individuele elementen. De uitdaging ligt hem in het verzoenen van deze traditionele operatoren met de vluchtigheid van de wolken waar zij nu op moeten opereren. In de middlewareabstractielaag: * Asynchroon communicerende Things vereisen een gedistribueerde event-coördinatieinfrastructuur die events kan routeren, filteren en afleveren. De vraag is hoe deze Things-events op een declaratieve manier geannoteerd kunnen worden met context-informatie zodanig dat ze op een correcte manier geïnterpreteerd kunnen worden door de applicaties die hen verwerken. * De event-coördinatieinfrastructuur moet events afleveren over vluchtige, wegvallende netwerkverbindingen. Hoe kan event-resolutie in zulke zelf-organiserende ad hoc netwerken ondersteund worden zodanig dat opstoppingen voor zgn. "time-critical" eventstromen vermeden kunnen worden? In de implementatielaag: * Complexiteit kan worden beheerst dankzij compositie en abstractie. In event-gebaseerde systemen wordt dit gerealiseerd door het definiëren en benoemen van samengestelde events. Het blijft echter een open vraag hoe het detecteren van samengestelde events dient te gebeuren in een context waarin events op een enorme schaal worden geproduceerd, en dit door Things die (tijdelijk) kunnen verdwijnen. * Hoe kunnen we technieken gebaseerd op automaten -- die reageren op elementaire events en een samengesteld event afvuren in hun eind-toestand -- laten schalen naar de schaalgrootte en vluchtigheid die het Internet of Things karakteriseren? Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • WOLFGANG DE MEUTER

VERLENGING: Wetenschappelijke onderzoeksgemeenschap (WOG) : Machine learning technieken voor datamining en hun toepassingen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: VERLENGING: Wetenschappelijke onderzoeksgemeenschap (WOG) : Machine learning technieken voor datamining en hun toepassingen. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


3D Virtuele Realiteit leermateriaal: adaptief maken en adaptief afleveren.

Vrije Universiteit Brussel Abstract: Leeromgevingen zijn meer effectief indien ze aangepast worden aan de behoeften en voorkennis van de gebruiker. Bepaalde onderwerpen zijn gemakkelijker te leren wanneer ze op een gepaste wijze gevisualiseerd worden en er interactie mogelijk is. Virtuele realiteit (VR) laat toe om leermateriaal in 3D te visualiseren en objecten kunnen zoals in de realiteit gemanipuleerd worden. Het gebruik van VR is o.a. belangrijk voor domeinen waar de fysieke realiteit niet beschikbaar is, of te gevaarlijk is, of te duur. Echter, de bestaande technieken voor de adaptatie van klassiek leermateriaal zijn niet bruikbaar voor VR leermateriaal en leeromgevingen. In dit project zullen technieken ontwikkeld worden om bestaand VR leermateriaal adaptief te maken en op een dynamische manier adaptief te presenteren aan de gebruiker, d.w.z. zodanig dat de VR leeromgeving zich dynamisch aanpast aan het gedrag van de gebruiker. Organisaties: • Web en Information System Engineering • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • FREDERIC KLEINERMANN • OLGA DE TROYER

Geavanceerde ICT oplossingen voor cryptografie, authenticatie en veilige communicatie: ondersteuning van software engineering d.m.v. quantum technologie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Door een aanhoudende groei van netwerken zoals het internet en het toenemende aantal personal computers bij gezinnen, zijn informatie en communicatie technologieën alom vertegenwoordigd in onze huidige maatschappij. Anderzijds zijn kwantumtechnologieën, die minder gekend zijn bij het grote publiek, op dit ogenblik een andere wetenschappelijke en technologische revolutie aan het inleiden, voornamelijk op het gebied van telecommunicatie. Met ons huidige projectvoorstel, dat op de grens ligt tussen deze twee disciplines, beogen we deze beloftevolle kwantumtechnologieën aan te wenden in de context van cryptografische toepassingen. Kwantumcryptografie, zoals dit concept genoemd wordt, is de laatste tien jaar wereldwijd in verschillende universiteiten en onderzoekscentra onderzocht en is nu een commerciële realiteit aan het worden. Verscheidene spin-off bedrijven ter wereld verkopen nu al kwantumcryptografische producten. (id-Quantique, MagiQ Technologies). Het doel van het huidige voorstel in het ICT Impulse Program is verdere ontwikkelingen te verwezenlijken in deze nieuwe kwantumtechnologie. Daarenboven willen we de expertise van kwantumcryptografie in de Brusselse regio vergroten in een waaier van theoretische concepten tot valorisatie en identificatie van potentiele industriële partners. Dit vereist uiteraard een brede know-how, gaande van cryptografie, kwantuminformatie en computerwetenschappen op fundamenteel niveau, tot het onderzoek naar potentiële toepassingen voor deze nieuwe technologieën en in het algemeen de valorisatie van resultaten van het onderzoek. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Distributed collaboration using Multi-Agent System Architectures. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Multi-agent systemen (MAS) vormen een zeer actueel onderzoeksdomein, dat het modelleren en ontwerpen van collaboratieve systemen bestudeert. Een MAS structureert een software systeem als een aantal autonome entiteiten (agenten) die gesitueerd zijn in een gemeenschappelijke omgeving. Agenten hebben enkel beperkte toegang tot deze omgeving, die zowel een fysische als een software omgeving kan zijn. De agenten interageren met elkaar, rechtstreeks of via de omgeving, om zodoende een gemeenschappelijke systeemdoelstelling te realiseren. De probleemstelling van hoe collaboratie kan gegarandeerd worden in een systeem dat niet centraal wordt gestuurd, vormt aldus de kern van MASonderzoek. Verder zijn flexibiliteit, openheid, robuustheid en schaalbaarheid, typische eigenschappen die verwacht worden van een MAS gebaseerde architectuur. DiCoMas stelt als eerste objectief, het ontwikkelen van een Vlaams kennisplatform met betrekking tot dit domein. Een tweede objectief is het realiseren van een herbruikbare software architectuur voor gedistribueerde samenwerkende applicaties. Om deze objectieven te realiseren zal middleware ontwikkeld worden die de nodige abstracties en modellen incorporeert, en zullen relevante leer- en optimalisatietechnieken worden bestudeerd. Hierbij zijn aspecten zoals: beveiliging en openheid van groot belang, eerder dan het uitwerken van een ontologie, of issues rond netwerk communicatie of standaardisatie. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


STADiUM : Software Technology for Adaptable Distributed Middleware. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Hedendaagse gedistribueerde softwaresystemen zijn uiterst heterogeen, dynamisch en op grote schaal verspreid geworden; zij omvatten onder meer backend servers, standaard PCs, diverse mobiele en alomtegenwoordige apparaten, plus diverse netwerkinfrastructuren, zoals mobiele ad hoc en draadloze sensornetwerken. Het project STADiUM, dat door IWT wordt gefinancieerd, spitst zich toe op deze complexe context en onderzoekt een volgende generatie management platform dat aan diverse operationele voorwaarden en beschikbare systeemmiddelen aanpasbaar is. Het platform zal op een middlewarearchitectuur worden gebaseerd die aanpassing toelaat, een reeks herbruikbare service frameworks op apparaat niveau zowel als distributieniveau, en een familie van configuratietalen. Organisaties: • Software Language Lab • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • STIJN TIMBERMONT • COEN DE ROOVER • THEO D'HONDT

BCCM ERP project (Entreprise resource planning) eerste fase Universiteit Gent Abstract: Implementatie van een gecentraliseerd Enterprise Resource Planning (ERP) systeem om bestaande IT platformen binnen de verschillende sites van het BCCM consortium met elkaar te koppelen, wat moet resulteren in een beter beheer van bestaande IT-middelen, verbeterde communicatie en interoperabiliteit. Specifieke taken die moeten verwezenlijkt worden in deze eerste fase zijn het samenstellen van een overzicht van de BCCM organisatie (met nadruk op IT-vereisten) en een onderzoeksronde naar bestaande ERP oplossingen.

Organisaties: • Vakgroep Toegepaste wiskunde en informatica

Onderzoekers: • Peter Dawyndt

De ontwikkeling en realisatie van een multitouch interface Universiteit Hasselt Abstract: Z33 wil een digitale multitouch interface ontwikkelen, vormgeven en realiseren die op een vernieuwende manier bezoekers in de tentoonstellingsruimtes informeert en begeleidt. Voor de realisatie van dit project wordt beroep gedaan op 2 partners, met name EDM en de KHLim, afdeling Media en Design. Z33 levert content aan. EDM zal instaan voor het functioneel ontwerp en bouw van de multitouchtafel, het technologisch onderzoek en de ontwikkeling van het softwareplatform dat zal toelaten om media-rijke genetwerkte toepassingen te ontwikkelen die van de multitouchfunctionaliteit gebruik maken. EDM zal eveneens een aantal 'proof of concept'-toepassingen bovenop dit platform ontwikkelen die toelaten om de functionaliteit te demonstreren en de correcte werking te valoriseren. KHLim, MDA zal de multitouchtafel vormelijk ontwerpen en de nodige toepassingen ontwikkelen voor Z33 op basis van het softwareplatform dat EDM ontwikkelt. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media

Onderzoekers: • Philippe BEKAERT • Johannes TAELMAN

Innovatieve concepten via multidisciplinaire aanpak Universiteit Hasselt Abstract: Door samen te werken met verschillende actoren uit een bepaalde sector, wil EDM nieuwe concepten ontwikkelen op het terrein van innovatie met ICT middelen, met bijzondere aandacht voor humane aspecten en eindgebruikers. Via dit project beoogt EDM om naar de sector toe adviezen te formuleren, relevante informatie beschikbaar te stellen, relevantie en bruikbaarheid van nieuwe technologieën uit te testen, haalbaarheid van geïntegreerde concepten uit te schrijven. Als concrete case is er gekozen voor innovatieve serviceflats. De bedoeling is, rekening houdend met de doelgroep, nieuwe concepten te introduceren zodat een aangenamere en veiligere leefomgeving met aandacht voor welzijn, kwaliteit van leven, preventie, comfort en gebruiksgemak ontstaat. Met een touchscreen interface worden digitale diensten aangeboden aan mensen op ouderdom. Communicatie, informatie, bestellingen, domotica, multimedia, enz. kunnen allemaal op een zeer eenvoudige en intuitieve manier worden gebruikt Organisaties: • Gedragswetenschappen - Gezondheidszorg • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media

Onderzoekers: • Eddy FLERACKERS • Neree CLAES

Economisch en netwerkbewust grid bronbeheer. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van dit project is het ontwerpen van algoritmen en protocollen voor grid resource beheer die toelaten om netwerk en computationele resources te co-alloceren op basis van een marktwerking. Enerzijds zal co-allocatie van computationele en netwerk resources het resource management systeem in staat stellen om effici¿ntere scheduling beslissingen te nemen. Anderzijds zal het gebruik van een marktmechanisme leiden tot meer openheid en flexibiliteit voor gebruikers, een duurzame grid infrastructuur en tot maximalisatie van de waarde die deze infrastructuur levert aan zijn gebruikers. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)

Onderzoekers: • Jan Broeckhove • Wim Depoorter

Virtuele Private Ad Hoc Netwerken: ontwikkeling en evaluatie van autonome en zelf-*(zelf-configurerende, zelf-lerende, zeldaanpassende) technieken en uitbereiding naar sensornetwerken Universiteit Gent Abstract: Het doel van dit postdoctoraal onderzoek om het onderzoek rond virtuele private ad hoc netwerken (VPAN's); gestart tijdens het doctoraat, verder ui te bereiden enerzijds op het vlak van autonome en zelf-configurerende, zelf-lerende en zelf-aanpassende (zelf-*) technieken om VPAN's op te zetten, te beheren en te onderhouden, anderzijds op het vlak van de integratie van sensornetwerken in het VPAN concept. Organisaties: • Vakgroep Informatietechnologie

Onderzoekers: • Ingrid Moerman

Analytische prestatiemodellering voor chip-multiprocessors Universiteit Gent Abstract: Bij het onderzoeken en ontwerpen van chip-multiprocessors (CMP's) wordt vooral simulatie gebruikt, wat zeer tijdrovend is en weinig inzicht biedt. Het doel van dit project is een analytisch prestatiemodel voor CMP's te ontwikkelen dat met behulp van wiskundige formules snel de prestaties van een CMP kan schatten en meer inzicht biedt in wat de belangrijkste oorzaken van prestatieverlies zijn. Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen


Foutrobuuste schaalbare videocodering Universiteit Gent Abstract: Het doel van dit onderzoek is om te komen tot een optimaal gebruik van foutrobuustheids- en foutverbergingstechnieken in de context van schaalbare videocodering. Er zal een model opgebouwd worden dat de karakteristieken van de visuele data correleert met codeerparameters. Dit moet uiteindelijk leiden tot een optimale schaalbare video-encoder met betrekking tot codeerefficiëntie, flexibiliteit en foutrobuustheid.

Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen

Onderzoekers: • Rik Van de Walle

AIM architectuur informatie modellering Universiteit Gent Abstract: In dit onderzoek wordt onderzocht of de werkwijze in het architectuurontwerp en het schijnbaar tekort aan geïntegreerde wisselwerking met gerelateerde AEC disciplines, verbeterd kan worden met beschikbare ICT-technologie. Op basis van de resultaten wordt een nieuw, geïntegreerd framework voorgesteld dat verder bouwt op deze bestaande technologieën en, onder de vorm van een virtuele ontwerpomgeving, nieuwe toepassingen tracht mogelijk te maken. Organisaties: • Vakgroep Architectuur en stedenbouw

Onderzoekers: • Ronald De Meyer

Competitive Advantage for Process-intensive industries by SCheduling with Heuristic-EnhanceD simulation & optimisation Hogeschool Gent Abstract: CAP-SCHED is one of the European projects within the KP7-framework. A competitive weapon for companies in process-intensive industries such as the chemical industry, is effective mastery of supply chain management from raw material to end product so as to improve efficiency, effectiveness, & profitability. However, in flow scheduling, the human operator can be overwhelmed by the complexity of the problem. CAP-SCHED involves developing a new intelligent scheduling system for companies in continuous/semi-continuous process industries. The innovative solution uses a multi-agent framework to combine 2 existing approaches which, individually, are inadequate to improve scheduling. However, combining both approaches offers significant improvements to implement more profitable solutions to scheduling problems, with better account taken of constraints. The 2 approaches are: 1. Simulation through trial & error: · The scheduler instructs the system to calculate all material flows in terms of quantity & quality from up- to down-stream throughout the plant; · If infeasibility occurs (e.g. capacity limitation…) then the planner readjusts parameters in trial & error mode to reach a feasible solution, and 2. Algorithmic constraint solving: · The problem is represented as a mathematical model & the system attempts a solution, helped by heuristic guesses so as to guide the search algorithm via domain knowledge. The new idea is to allow full interaction with the system via a Graphical User Interface as if running in simulation mode, & to translate instructions, when the value of an operating parameter (or the starting date of an event…) is fixed, in terms of constraints imposed in the mathematical model. Thus, the person responsible for scheduling can choose to fix variable values, and to let the system find those left free so as to reach a feasible solution. Overall, the solution will drastically reduce the need for multiple planning/scheduling loops so as to achieve a consistently optimised solution with improved profitability. Organisaties: • Departement Bedrijfsinformatie • Vakgroep Informatica/Wiskunde

Onderzoekers: • Wim De Bruyn

Vastleggen van de formele stratigrafie van de lagen onderkend in boringen - Databank Ondergrond Vlaanderen Universiteit Gent Abstract: Invullen van de stratigrafische interpretatie van geotechnische gegevens in de geologische databank van de Vlaamse Gemeenschap (Databank Ondergrond Vlaanderen, DOV). Organisaties: • Vakgroep Geologie en bodemkunde


Consumer Open Innovation and Open Manufacturing Interaction for Individial Garments - Open Garments Universiteit Hasselt Abstract: De algemene doelstelling van Open Garments is het Manufacturing Service Provider (MSP) Business Model die individuele kledingstukken mogelijk maakt. Dit model zal een nieuwe manier van ontwerpen, productie en verkoop toestaan van door consumenten ontworpen en samengestelde kleding, gebaseerd op het aanbod van geïndividualiseerde diensten en producten aan klanten en partners. Dit zal leiden tot nieuwe product ontwerpen, tot een veel hogere tevredenheid van de klant, en tot een verbetering van de stabiliteit en het concurrentievermogen van KMO's. Wanneer de Europese textiel-en kledingindustrie dit toepast, zal ze in staat om binnen de 72 uur individuele kledingstukken te creëren met een zeer hoge mate van maatwerk op het gebied van pasvorm, mode en functie en met een vergelijkbare prijs. Het is de bedoeling om de consument aan te stellen als ontwerper, producent en detailhandelaar voor individuele kledingstukken, door de creativiteit en de bereidheid van de consument door middel van web-gebaseerde virtuele gemeenschappen van individuen te gebruiken, door de aanvaarding en de integratie van (voornamelijk) bestaande digitale technologieën voor ontwerp en productie van individuele kledingstukken in het kader van open innovatie en (een nieuw concept van) Open Manufacturing, en het uitwerken van een nieuw MSP-concept voor KMOs met een passend bedrijfsmodel en -instrumenten, die de Open Innovatie gemeenschap en de Open Manufacturing netwerk coördineert, ondersteunt en beheert Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media

Onderzoekers: • Frank VAN REETH

Samenwerkingsovereenkomst voor indiening en uitvoering van het INTERREG IVA-project 'Revalidatierobotica II' binnen het Operationeel Programma INTERREG IVA Grensregio Vlaanderen-Nederland. Universiteit Hasselt Abstract: De gezamenlijke uitvoering van het project waarop deze samenwerkingsovereenkomst betrekking heeft: 'Revalidatie Robotica II'. Dit project vertrekt vanuit de resultaten van recent afgerond pilootproject in het kader van het INTERREG IIAA-programma voor de Euregio Benelux Middengebied (# 4-BMG-II-1=84). Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media

Onderzoekers: • Karin CONINX

RITCHIE: een kenniscentrum voor mobiele ICT toepassingen binnen de erfgoed- en cultuurtoeristische sector. Universiteit Hasselt Abstract: De UHasselt, Het Provinciaal Gallo-Romeins Museum en de Provincie Limburg werken samen aan het EFRO-project 'RITCHIE'. RITCHIE wil een open demonstratie- en kenniscentrum voor mobiele ICT-toepassingen uitbouwen voor de erfgoedsector en het cultuurtoerisme. Via dit kenniscentrum worden potentiële aanbieders geïnformeerd over de diverse aspecten die van belang zijn voor een mobiele ICT-toepassing voor de ontsluiting van erfgoed. Mobiliteit, sociale interactie, personalisatie en lokalisatie vormen de krachtlijnen in dit kennisdomein. Het project vloeit voort uit het onderzoeksproject Archie (mei 2005 - augustus 2008). Uit contacten met de ruime erfgoed- en cultuurtoeristische sector, naar aanleiding van het Archieproject (R-0981), blijkt de nood aan advies over inzet en bruikbaarheid van mobiele ICT-toepassingen en een goede afstemming van dergelijke technologieën op de doelomgeving. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media

Onderzoekers: • Karin CONINX • Kris LUYTEN

Next Generation ITS (NextGenITS). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit projectvoorstel vormt een weerspiegeling van de intentie van een aantal van de meest prominente spelers in de Belgische ICT-sector om met onderzoekinstituten en overheden samen te werken om een aantal ITS diensten (ITS: lntelligente TransportSystemen) te ontwikkelen en te demonstreren. De verschillende toepassingen zullen op Europese normen worden gebaseerd om interoperabiliteit tussen verschillende marktdeelnemers en over geografische grenzen te verzekeren. Verder zal specifiek onderzoek worden gedaan met het oog op integratie van de verschillende toepassingen op een generisch multi-applicatieplatform. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)


Onderzoeksmandaat Andy KELLENS : Geavanceerde ondersteuning voor ontwerpregulariteiten Vrije Universiteit Brussel Abstract: In dit onderzoeksproject verdiepen we het onderzoek omtrent het model van intensional views en constraints. We verdiepen geavanceerde querytaalmechanismen die gebaseerd zijn op fuzzy logic, template querying, annotaties en temporele logica. Verder bouwen we de IntensiVE tool suite verder uit met geavanceerde visualisatietechnieken en ondersteuning voor het ontginnen van regulariteiten en het corrigeren van inconsistenties in de broncode. Door middel van een samenwerking met inno.com voorzien we een industriële valorisatie van de onderzoeksresultaten. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


20-20 3D Media: Spatial Sound and Vision Universiteit Hasselt Abstract: Film en bioscoop zijn de drijvende kracht voor de entertainment-industrie geweest, ze bepalen de kwaliteitnormen, ze verstrekken de meest meeslepende ervaring, en ze inspireren de distributieketens van andere media (tv-uitzendingen, kabel en satelliet kanalen, DVD, video, games et cetera) . De creatie van een volledige "3-D competente' keten zal naar verwachting een vergelijkbaar pad volgen. De media-industrie weet dat het publiek verbazen nog steeds de weg naar een groot publiek en financieel succes is. 2020 3D Media stelt voor om meeslepende entertainment ervaringen, gebaseerd op technologieën voor het vastleggen, de productie, de netwerkdistributie en de weergave van geluid en afbeelding in drie dimensies, te onderzoeken, ontwikkelen en demonstreren. 2020 3D Media wil extra dimensies aan Digital Cinema toevoegen en nieuwe vormen van stereoscopische en netwerkomvattende media voor thuis en in openbare ruimten creëren. Het doel is om technologieën ter ondersteuning van de verwerving, het coderen, het bewerken, de netwerkdistributie, de stereoscopische weergave en meeslepende audiovisuele inhoud te onderzoeken en te ontwikkelen; om van hieruit nieuwe vormen van meeslepende entertainment ervaringen in de woning of de openbare ruimtes te voorzien. De gebruikers van de daaruit voortvloeiende technologieën zullen de media-industrieën zijn in de film, TV en "nieuwe media" sectoren, om programmamateriaal voor het algemene publiek te maken. Het belangrijkste is het creëren van technologieën voor het maken en presenteren van "surround video" als een uitvoerbaar systeem, gebaseerd op erkende normen. Dit vereist innovaties en nieuwe kennis op gebied van: - technologieën en formats voor het vastleggen en coderen van 3D geluid en beeld, inclusief nieuwe hoge-resolutie camera's - Technologieën en methoden voor de 3-D postproductie van beeld en geluid - Technologieën voor de distributie en weergave van de ruimtelijke media - De creatieve toepassing van ruimtelijke mediatechnologieën. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media


Virtual Reality / Real Virtually Universiteit Hasselt Abstract: Dit project richt zich op de noodzaak van technologische O & O door het theater bedrijf CREW, een pionier op het gebied van technologische theater, en dit ter voorbereiding van komende optredens' O_Rex ',' E.U.X. 'en' Porcile '. Meer specifiek zal het project zich richten op de ontwikkeling van drie wide-area positie en oriëntatie tracking-systemen voor gebruik op het podium, die in een korte tijd makkelijk op te zetten zijn door theater technici, die voldoende betrouwbaar zijn voor live performance, en op hetzelfde moment ook betaalbaar en schaalbaar zijn tot tientallen doelen. Tijdens de laatste maanden van het project zal een goedkope interactie hardware en software worden ontwikkeld, zodat publiek van een tien- tot honderdtal personen gezamenlijk kunnen interageren tijdens een performance. De artistieke concepten die onderzocht worden, hebben betrekking op de interactie van meerdere toeschouwers uitgerust met positie-en oriëntatieTracked hoofdset display en een 3D kijkgat display verbonden met positie en oriëntatie tracked laptops tijdens genetwerkte omni-directionele voorstellingen; en hebben betrekking op de onderlinge interactie van de toestellen met het publiek. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media


Photography beyond the still image (Photography and Kinetography) Universiteit Hasselt Abstract: Dit project zal zich richten op het ontwerpen van een digitale camera met ontvangst- en displaysysteem. De ontvangsteenheid moet voldoende robuust en licht zijn opdat hij kan gedragen worden door een danser. Draadloze communicatie laat toe dat het displaysysteem de vastgelegde beelden in real time projecteert en dit gedurende de voorstelling. Andere toepassingen vereisen tevens een mobiele set-up maar zijn in de eerste plaats gericht op hard-disk opnames en off-line verwerking. Het technologisch onderzoek en de ontwikkeling zal worden uitgevoerd door een junior onderzoeker bij het Expertise Centrum voor Digitale Media in Diepenbeek, onder leiding van Philippe Bekaert. Bij het uitgaan van een grote software-basis voor multi-camera video-applicaties op EDM, kunnen de resultaten in een relatief korte periode verkregen worden. EDM's belangen in dit onderzoek liggen in andere mogelijke toepassingen van de line scan carneras op het gebied van stereoscopische en 3D-vastlegging en beeld gebaseerd weergave. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media

Onderzoekers: • Eddy FLERACKERS

Spatiale uitbreiding voor classificatie van multispectrale beelden. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van dit project is om nieuwe statistische modellen voor spatiale classificatietechnieken te ontwikkelen voor multispectrale en hyperspectrale aardobservatiegegevens waarbij spectrale, polarimetrische en spatiale informatie gelijktijdig worden behandeld. De methodologie is gebaseerd op de volgende pijlers: 1. het gebruik van multiresolutietechnieken; 2. het gebruik van Bayesiaanse principes, 3. het gebruiken en het ontwikkelen van nieuwe meerwaardige Markov Random Veld-modellen Organisaties: • Visielab

Onderzoekers: • Paul Scheunders

Een Cross-Layer Raamwerk voor Heterogene Draadloze Sensor Netwerken (CLAWS). Universiteit Antwerpen Abstract: Het hoofddoel van het project is het bestuderen van de belangrijkste uitdagingen bij het maken van een cross-layer WSN framework dat optimaal gebruik maakt van modulariteit en cross-layer interacties tussen de verschillende bouwblokken van dit framework om heterogeniteit, schaalbaarheid, energie-efficientie, QoS en mobiliteit te ondersteunen. Voor de verschillende modules binnen het cross-layer framework hebben we volgende onderzoeksdoelen. -Het ontwikkelen en analyseren van generische, resource en QoS bewuste modulaire Medium Access Control (MAC) protocollen en schaalbare modulaire netwerk oplossingen voor intra-en inter-WSN communicaties (het samenvoegen van WSNs). -Het analyseren van zwaktes in de veiligheid van WSNs door een tegenstander model, om de netwerk en middleware oplossingen te evalueren in termen van veiligheid en om deze oplossingen aan te passen om ze resistenter te maken tegen bekende en nieuwe soorten veilighiedsaanvallen. -Het ontwikkelen van coördinatie mechanismes en middleware ondersteuning die gebaseerd is op multi-agent technologieën. De services die zullen geïntegreerd worden in de multi-agent systemen zijn onder andere synchronisatie, localisatie en data aggregatie. -Het ontwikkelen van adequate gateway functionaliteit die nodig is voor de communicatie van WSNs met IP-gebaseerde netwerken. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)


DB-QueriDO: onderzoek naar het gebruik van database-technieken bij het opslaan en opvragen van gedistribueerde Semantic Web data. Universiteit Antwerpen Abstract: De specifieke onderzoeksvragen die het project wil beantwoorden zijn: 1. Hoe kunnen we effeciënte reasoning-ondersteuning bieden bij distributie? 2. Wat si een efficiënte manier om ontologie-gebaseerde data te modulariseren en distribueren? Organisaties: • Ontwikkeling database systemen (ADReM)


Het transformeren van Human Interface Designs via Model-driven Engineering. Universiteit Antwerpen Abstract: Binnen dit onderzoek staan drie onderzoeksvragen centraal: -Formele Semantiek. Wat is de best mogelijke manier om de semantiek van een taal voor taakmodellen (zoals ConcurTaskTrees) formeel vast te leggen?

-Correctheid. Kunnen we, gebaseerd op een formele semantiek, de correctheid van transformaties van taakmodellen aantonen? -Kwaliteitseigenschappen. Kunnen we nuttige kwaliteitseigenschappen over deze transformaties aantonen? Organisaties: • Antwerp Systems and software Modelling (AnSyMo)

Onderzoekers: • Dirk Janssens • Serge Demeyer

Optimized MP-SoC Middleware for Event-driven Applications. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IWT. UA levert aan IWT de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Antwerp Systems and software Modelling (AnSyMo)


Database summerisatie. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit onderzoek beogen we de ontwikkeling van verschillende technieken om databanken samen te vatten, gebruik makende van de patronen die in de databank voorkomen. Aan de hand van state of the art data mining technieken trachten we kleine verzamelingen patronen te vinden die de data zo goed mogelijk karakteriseert. Organisaties: • Ontwikkeling database systemen (ADReM)

Onderzoekers: • Jan Paredaens • Michael Mampaey

Onderzoek naar optimalisaties van Brain Computer Interfaces (BCI) voor neuro-revalidatie Universiteit Gent Abstract: Brain Computer Interfaces kunnen mensen met een neurologische aandoening helpen om communicatie en controle tot op een zekere hoogte te herstellen. De huidige systemen kampen echter met de heersende variabiliteit in de EEG-signalen tussen personen. Door gebruik te maken van ICA, uitgebreid met spatiale informatie van de elektroden, kan een robuuste BCI gerealiseerd worden. Naast de technische realisatie wordt ook gekeken naar de invloed die het gebruik van BCI uitoefent op veranderende hersenpatronen door plasticiteit. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Patrick Santens

Wachtlijnsystemen met energie-efficiënte bediening Universiteit Gent Abstract: Dit project beoogt de studie van mechanismen voor de energie-efficiënte bediening van klanten in een wachtlijnsysteem. Met name is het de bedoeling passende stochastische modellen, adequate wiskundige technieken en efficiënte numerieke procedures te ontwikkelen voor de prestatie-analyse van wachtlijnsystemen met exhaustieve bediening en twee mechanismen voor het hervatten van de bediening: een sleep-modemechanisme of het gebruik van een bedieningsdrempel. Organisaties: • Vakgroep Telecommunicatie en informatieverwerking

Onderzoekers: • Sabine Wittevrongel

Gebruik van een GIS voor het onderzoeken van een tweedimensionele conceptuele temporele ruimte Universiteit Gent Abstract: Aangezien het triangulaire temporele concept volwaardig gebruik maakt van een tweedimensionale ruimte, levert dit mogelijkheden op met betrekking tot visualisatie en analyse aan de hand vna GISystemen. In dit project wordt getracht deze tweedimensionale conceptruimte voor te stellen via GISystemen, zodanig dat bestaande gesofisticeerde technieken kunnen worden aangewend voor de analyse van tweedimensionale nietruimtelijke gegevens. Organisaties: • Vakgroep Geografie

Onderzoekers: • Martin Valcke • Philippe De Maeyer • Nico Van de Weghe

Efficiënt microprocessontwerp mbv machine learning Universiteit Gent Abstract: Het doel van dit onderzoeksproject is de exploratie van de ontwerpruimte van een microprocessor drastisch in te korten. Daarbij zullen machine learning technieken gebruikt worden om automatische wijze prestatiemodellen op te bouwen. Deze prestatiemodellen zullen het zoeken optimalisatieproces versnellen. Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen

Onderzoekers: • Koenraad De Bosschere • Lieven Eeckhout

Euro-NF: Anticipatie van het netwerk van de toekomst - van theorie tot ontwerp Universiteit Gent Abstract: Euro-NF is een uitbreiding van de succesvolle netwerken Euro-NGI/FGI. Aldus zal Euro-NF doorgaan met de ontwikkeling van een vooraanstaand excellentiecentrum op het vlak van het ontwerp van toekomstige telecommunicatienetwerken, dat fungeert als een collectieve denktank, een belangrijke ondersteuning biedt voor de Europese gemeenschap en tot een Europees leiderschap in dit gebied kan leiden.

Organisaties: • Vakgroep Telecommunicatie en informatieverwerking


FWO-project: CoLaSUE: Contextbewuste basisinfrastructuur voor locale diensten in grootschalige Ubicomp omgevingen Universiteit Hasselt Abstract: Deze projectaanvraag past in het onderzoeksdomein van ubiquitous computing: fysische entiteiten (mensen, plaatsen, zaken) kunnen samenwerken om diensten te bieden aan dichtbij gelegen gebruikers; een dienst is dan enkel toegankelijk in de nabijheid van deze entiteit. Dit project behandelt de uitdaging van het ontwikkelen van toekomstgrichte grootschalige ubiquitous omgevingen die een hele regio kunnen omspannen. Speciale aandacht gaat naar het beschrijven, de verspreiding, de selectie van diensten en methoden die de toegankelijkheid verhogen. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media

Onderzoekers: • Karin CONINX • Kris LUYTEN

Parallellisatie van Multi-View Videoalgoritmen voor het Intelligent Supercalculeren op Hybride Multiprocessoromgevingen. Universiteit Hasselt Abstract: Het huidige dossier is een IWT-specialisatiebeurs voor de heer S. Rogmans (UHasselt / EDM). De beurs werd toegekend voor de periode van 01.01.2008 tot 31.12.2010. Het onderzoek betreft de parallellisatie van Multi-View Videoalgoritmen voor het Intelligent Supercalculeren op Hybride Multiprocessoromgevingen. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media


Geautomatiseerde Multi-Screen Projectie. Universiteit Hasselt Abstract: Het concreet onderwerp van dit project betreft het geautomatiseerd opzetten van een multi-projectie systeem. In dit project trachten we een naadloze panoramische projectie van videobeelden te construeren met meerdere projectoren. Met behulp van het onderzoekscentrum EDM zal de nadruk gelegd worden op automatisatie. Het project bevat 2 belangrijke delen : Enerzijds beoogt het een oplossing te bieden aan hoge definitie video multi-projectie eisen met lage resolutie projectoren. Omdat er vertrokken wordt van een gecontroleerde opstelling zal dit probleem enkel door R&D International, zonder hulp van EDM, gerealiseerd worden. In de tweede situatie waarbij er multi-projectie tot stand moet worden gebracht in een algemenere opstelling wordt de hulp en expertise van EDM ingeschakeld. Hiervoor stelt EDM het gebruik van camera feedback voor om het geheel te automatiseren. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media

Onderzoekers: • Eddy FLERACKERS • Philippe BEKAERT

3D video gebaseerde navigatiehulp voor blinden. Universiteit Hasselt Abstract: Dit onderzoek heeft tot doel nieuwe navigatiehulpmiddelen te ontwikkelen voor blinden, teneinde hun mobiliteit en onafhankelijkheid, en daarmee de kwaliteit van hun bestaan, te verhogen. De hulpmiddelen die we willen ontwikkelen zijn gebaseerd op het principe van de sensoriële substitutie. Dit wil zeggen dat karakteristieken voor een zintuig gesimuleerd kunnen worden door stimuli aan een ander zintuig. Meer bepaald is het mogelijk bepaalde waarneming, die normaal geassocieerd is aan zicht (defect bij blinden), toe te laten door de presentatie van gepaste auditieve en tactiele stimuli. De reden hiervoor is dat delen van de hersenschors die normaal zienden de verwerking van visuele stimuli verzorgen, bij blinden overgenomen worden door de verwerking van auditieve en tactiele input. Voorbeelden van dergelijke visuele sensoriële substitutie gebaseerde hulpmiddelen voor blinden zijnde vOICe, een helm voorzien van camera en hoofdtelefoon die de camerabeelden naar een geluidsignaal vertaalt, en systemen die camerabeelden vertalen naar patronen op een dynamisch brailledisplay dat de blinde op voorhoofd of arm draagt. Concreet willen we dergelijke navigatiehulpmiddelen ontwikkelen die gebaseerd zijn op 3D video. 3D video is video uitgebreid met diepteinformatie. In het recente verleden heeft EDM in het kader van BOF, EU, en IBBT projecten uitgebreid onderzoek verricht naar 3D video voor ondermeer computeranimatie, digitale film postproductie en videofonie. 3D video opname en verwerking is mogelijk in reële tijd, met diepteinformatie van voldoende hoge kwaliteit om toe te passen voor visuele sensoriële substitutie. De objectieven van het onderzoek zijn : - transformaties te vinden van beeld-met-diepte naar combinatie van geluid en tactiele stimuli - het versnellen en robuuster maken van de 3D video opname- en verwerkingsalgoritmen - Ontwikkeling van een prototype draagbaar navigatiesysteem gebaseerd op voorgaande. - verifiëren van de toepasbaarheid van augmented reality technieken. De onderzoeksresultaten zullen gevalideerd worden adhv bruikbaarheidsmetingen met blinden, steunend op de expertise inzake bruikbaarheidsmetingen in het mens-machine interactie onderzoek aan het EDM. Er wordt samenwerking gezocht met experten op gebied van neurowetenschappen, waarnemingspsychologie en de ontwikkeling van electronische systemen om dit onderzoek tot een goed resultaat te brengen. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media


The Human-Interface Multicamera Acquisition for Story-telling & QUalitatively Enhanced Reality in Ambient 3D Environments Universiteit Hasselt Abstract: Hi-Masquerade beoogt het demonstreren van een real-time , authentieke/immersieve, op afstand en zo natuurlijk mogelijke menselijke interactieve ervaring, met technologie gelijkaardig aan wat wordt gebruikt door Tom Cruise in de Hollywood kaskraker "Minority Report" (2002), d.w.z. gebruik makend van een multi-touch 2D scherm en 3D gesture recognition, maar met een aantal niet zo mineure verbeteringen: - we vereisen niet dat de gebruiker handschoenen draagt - we richten ons op de manipulatie van 3D gegevens naast 2D gegevens - we hebben de intentie om reële en virtuele wereld gegevens te integreren in de te manipuleren scènes - we willen de participanten niet verplichten om continu recht te staan en met hun armen in de lucht te zwaaien om interacties te ondersteunen - we richten ons op een collaboratieve opstelling - we richten ons op de realisatie van proof-of-concept demonstraties (i.p.v. alles te 'faken' zoals in de film werd gedaan) Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media


Teleclassing: An Immersive Classroom Experience for Tele-education Universiteit Hasselt Abstract: Recent werden verschillende telepresence-oplossingen(Cisco, HP,...) op de markt gebracht, gericht naar bedrijfsomgevingen. Doel van deze oplossingen is om mensen verspreid over verschillende Telepresence-lokalen met elkaar te laten vergaderen, en hen daarbij een vergaderervaring te bezorgen die zeer dicht ligt bij een echte persoon-tot-persoon vergadering (face-to-face). In dit project zal onderzocht worden hoe het telepresence-concept kan uitgebreid worden naar de veel complexere omgevingen van auditoria en klaslokalen. In deze ruimtelijk veel complexere en grotere omgeving dient de hele video- en audio-setup onderzocht te worden om het gevoel van een echte les- en klaservaring te simuleren. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media


Mutable: The Multi-Media Multi-Touch Table Universiteit Hasselt Abstract: In ons dagelijks leven gebruiken we onze volledige hand om te communiceren. Het grijpen van dingen, het draaien van de bladzijde van een boek, het plakken van een post-it op ons computerscherm, ... Wanneer we overschakelen op de traditionele computer komt hier echter verandering in en zijn we in onze communicatie beperkt tot een enkel punt, zij het op afstand met behulp van een muis of via direct contact met behulp van een touch screen. Hoewel we gewend zijn aan deze manier van werken, het breekt met onze omgang in de echte wereld en geeft ons slechts een tiende van de macht konden we gebruiken. Dit project is gericht op het creëren van een nieuwe software architectuur voor multitouch interactie. Het gaat hierbij om het creëren van nieuwe bouwstenen die ontwikkelaars, ontwerpers, kunstenaars, eindgebruikers, ... nodig hebben bij het creëren van nieuwe aangepaste toepassingen die gebruik maken van multitouch technologie. De sleutel van succesvolle toepassingen is de geschiktheid van de nodige interactietechnieken die natuurlijke interactie mogelijk maken. De realisatie van deze interactietechnieken, in combinatie met de ondersteuning voor hoogwaardige visualisatie van multimedia-informatie, is een van de belangrijkste doelen van dit project. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media

Onderzoekers: • Eddy FLERACKERS • Karin CONINX • Frank VAN REETH • Kris LUYTEN • Philippe BEKAERT

Uitmeten, Reconstrueren, Bekijken, Animeren en Navigeren van stedelijke omgevingen Universiteit Hasselt Abstract: Domeinen die het gebruik van 3D data voor stedelijke omgevingen nodig hebben, staan momenteel onder grote druk om zowel de efficiëntie als de kwaliteit van de onderliggende opnamemethodes te verbeteren. Soms ligt de nadruk op 3D metingen (planning, onderhoud van infrastructuur,...), soms meer op de creatie van realistisch ogende omgevingen (film, toerisme, navigatie,...) en meer recentelijk ook in toenemende mate op interacties met de omgevingen (computerspelen, locatie gebaseerde diensten,...). Het onderzoek binnen URBAN beoogt enkele van de meest urgente probleemgebieden in de verschillende domeinen aan te pakken. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media


Aspect-georiënteerde technieken voor contextafhankelijke Web applicaties. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het onderzoek richt zich op aspect-georienteerde technieken voor het ondersteunen van adaptatie in Web Applicaties. Het onderzoek zal zich vooral focussen op aspect-georienteerde technieken ter ondersteuning van context-afhankelijkheid: Web Applicaties die, afhankelijk van de gebruiker en zijn context (gebruikte toestel, tijd, plaats, etc), anders materialiseren. Verbeterde en overal beschikbare draadloze netwerken en de enorme evolutie in kleine draagbare toestellen maken deze problematiek op dit moment bijzonder relevant. De keuze voor aspect-orientatie is gemotiveerd door het feit dat adaptatie typische cross-cutting is: het komt niet voor op één bepaalde plaats in de Web applicatie, maar wel op verschillende plaatsen doorheen de gehele applicatie. Aspect-orientatie is een techniek die, in de context van (regulier) programmeren, specifiek ontworpen is om dit probleem aan te pakken. Het wordt hier echter in een andere context (nl. Web applicaties) en met een ander doel (nl. adaptatie voor context-afhankelijkheid) toegepast.

Organisaties: • Web en Information System Engineering • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • Sven CASTELEYN • OLGA DE TROYER

DB-QueriDO: onderzoek naar het gebruik van database-technieken bij het opslaan en opvragen van gedistribueerde Semantic Web data. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project bestudeert distributie bij het bevragen van ontologie-gebaseerde data opgeslagen in een gedistribueerde collectie van Semantic Web-systemen. Als de data niet is opgeslagen in een enkele repository maar wordt aangeboden via een netwerk van verbonden repositories, komen we immers een stap dichter bij een echt Web-achtig platform voor het delen van informatie. Uiteraard moeten querying en retrieval van data uit dat netwerk het aspect van distributie in acht nemen zonder de voordelen van de formele basis voor het omgaan met ontologie-gebaseerde informatie te verliezen. De notie van distributie is eerder al bestudeerd in het veld van de relationele databases. Echter, een aantal karakteristieken van Semantic Web query-systemen maken het hergebruik van die resultaten allesbehalve triviaal. Organisaties: • Web en Information System Engineering


TAS3 : trusted architecture for securely shared services. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het TAS³ project beoogt het bekomen van een Europese impact op diensten gebaseerd op persoonlijke informatie dat gebruikt kan worden in een verscheidenheid van zakelijke processen. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Engineering support for advanced software applications in mobile computer networks. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Er zijn momenteel drie hardware fenomenen die ervoor zorgen dat we in de nabije toekomst radicaal anders zullen omgaan met computers. Ten eerste is er de opkomst van omnipresente rekenkracht, in deze visie zijn mensen omringt door computationele rekenkracht verwerkt in alledaagse objecten zoals een polshorloge. Ten tweede is er de miniaturisering van de hardware die ervoor zorgt dat computers, mobiele gsm toestellen en pda's verwerkt kunnen worden in één draagbaar apparaat. Tenslotte is er de opkomst van draadloze communicatie die ervoor zorgt dat we al deze toestellen met elkaar in verbinding kunnen stellen. Deze drie hardware fenomenen zullen er samen voor zorgen dat we in de nabije toekomst omringt zijn door kleine computationele apparaatjes verbonden in een draadloos netwerk. Dit netwerk van draadloze apparaten zal aangewend kunnen worden om de interactie met andere mensen en toestellen in de omgeving radicaal te veranderen. Technisch gesproken zullen deze apparaten zich verbinden in een zogenaamd spontaan draadloos netwerk dat geen vaste infrastructuur vereist. Helaas missen de software engineering technieken en programmeer taal abstracties die kunnen omgaan met de specifieke problemen die voorkomen bij de implementatie van applicaties voor spontane netwerken. Dit onderzoek project is gebouwd op twee pilaren: Ten eerste spits het zich toe op het zoeken naar eenvoudige programmeer abstracties die het toelaten de programmeur om te laten gaan met de complexiteiten die inherent zijn aan de ontwikkeling van applicaties voor spontaan gevormde netwerken. Ten tweede zal het project gevalideerd worden door een experiment dat wordt uitgevoerd over de hele stad Brussel. Het doel van dit experiment is de toepasbaarheid van onze programmeer abstracties te toestellen door de implementatie van innovatieve mobiele applicaties voor spontaan gevormde netwerken. Het resultaat van dit onderzoek project zal bestaan uit een technologisch raamwerk samen met een aantal experimentele applicaties die illustreren hoe technologie de mobiliteit van inwoners in een metropool zoals Brussel kunnen verbeteren. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Abstractietechnieken voor gedistribueerde massieve event-systemen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Probleemstelling: Omdat computerhardware steeds goedkoper, kleiner en energiezuiniger wordt, en bovendien meer en meer in staat is tot draadloze communicatie, zien we dat in ons dagelijkse leven computationele kracht stilaan overal beschikbaar wordt. Deze observatie heeft geleid tot het onderzoeksveld van pervasive computing, waar mobiele toestallen op dynamische, naadloze manier met elkaar communiceren en coördineren om gebruikers bij te staan in hun dagelijkse taken. De bestaande programmeerabstracties die voor deze situatie ontworpen zijn kunnen echter niet overweg wanneer draadloze netwerken de vorm aannemen van massieve, dynamische wolken van volatiele informatie. Dit is een reëel toekomstbeeld als we kijken naar de miniaturisatie en steeds goedkoper wordende massaproductie van hardware, zoals bijvoorbeeld RFID tags. Bestaande technieken gaan uit van een beperkt aantal opsombare communicatiepartners waarover kan geïtereerd worden en reflecteren dus niet de grote dynamiek van het mobiele netwerk. Zo zijn er de bestaande object-georiënteerde technologieën, maar die tasten expliciet de omgeving af naar potentiële communicatiepartners. Interactie met het netwerk moet dus op een event-gedreven manier gebeuren. Maar bestaande event-gedreven systemen plaatsen events in een wachtrij en bovendien is een volledige applicatie in event-gedreven stijl schrijven onrealistisch door de complexiteit die event-gedreven architecturen met zich meebrengen. Het probleem dat we aankaarten bestaat er dus in dat er geen event-gedreven techniek bestaat die met massieve hoeveelheden gegenereerde events om kan en die bovendien verzoenbaar is met de klassiek geprogrammeerde (bvb. object-georiënteerde) binnenkant van een mobiele applicatie. Doelstelling: We gaan onderzoek verrichten naar programmeertaalabstracties (en hun implementatie op soms heel elementaire hardware zoals sensornetwerken) die applicatieprogrammeurs moeten toelaten om de massief gegenereerde events conceptueel te kunnen beheren en te kunnen koppelen aan "gewone" sequentieel geschreven applicatieprogrammatuur die op "normale" computers draait. Omdat de wolk van informatie rond een mobiel toestel zo massief kan zijn en zo dynamisch is, is ze niet op te delen in de individuele componenten. Het is dus ondoenbaar om deze wolk in een klassieke datastructuur te bevatten, zoals een vector, event queue..., omdat een dergelijke datastructuur slechts een momentopname is van de toenmalige toestand in het netwerk. Daarom moet er een geschikte abstractie worden gevonden om de dynamische informatiewolk voor te stellen, en dient er een manier gevonden om operaties te specifiëren op deze abstracte poel van data.

Omdat we de aanwezige data als een ondeelbaar geheel gaan moeten modelleren, gaat elke operatie op de gehele datawolk gedefinieerd zijn. Het resultaat van een operatie zal dus opnieuw een massieve poel van informatie zijn. Het Ambient-georiënteerd programmeerparadigma is een programmeerparadigma specifiek gericht op draadloze, mobiele netwerken en pervasive computing. Dit paradigma bevat al ondersteuning en abstractietechnieken voor asynchrone communicatie in mobiele netwerken, wat een eventgedreven architectuur impliceert. We gaan trachten om dit paradigma uit te breiden met abstracties die toelaten om te gaan met een massief aantal events en met massaal aanwezige maar computationeel beperkte netwerkentiteiten, zoals RFID tags. Deze uitbreiding gaan we trachten zo consistent mogelijk met het originele object-georiënteerde model te unificeren. We gaan op deze manier trachten een brug te bouwen tussen de gedistribueerde, inherent event-gedreven 'buitenwereld' van een Ambient Intelligente applicatie en de lokale object-georiënteerde 'binnenwereld' van die applicatie. Het onderzoek zal gebeuren op het Laboratorium voor Programmeerkunde (PROG) van de Vrije Universiteit Brussel. Op dit labo is er al ruime ervaring aanwezig op het gebied van Ambient Intelligence, event-gedreven systemen en software en language engineering in het algemeen. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Van specifieke sturing naar generiek stuurplatform (VOLGES). Universiteit Antwerpen Abstract: Van specifieke sturing naar generiek stuurplatform (VOLGES). Organisaties: • Antwerp Systems and software Modelling (AnSyMo)


Verbeterde virtuele private ad-hoc netwerken Hogeschool Gent Abstract: Abstract nog niet beschikbaar Organisaties: • Departement Toegepaste Ingenieurswetenschappen • Vakgroep Informatica

Onderzoekers: • Peter Dedecker • Joris Moreau

Performantieanalyse en ontwerp van routeringsprotocols voor car-to-car en car-to-infrastructure communicatie. Universiteit Antwerpen Abstract: Performantieanalyse en ontwerp van routeringsprotocols voor car-to-car en car-to-infrastructure communicatie. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)

Onderzoekers: • Christian Blondia • Erwin Van de Velde

Analyse van high-throughput data door middel van support vector machines en kernel-gebaseerde technieken: feature selectie en adaptieve modelbouw. Universiteit Antwerpen Abstract: In vele real-life toepassingen is informatie afkomstig van metingen onmisbaar om de kwaliteit van eindproducten te garanderen en controle uit te oefenen op het productieproces. Deze metingen zijn veelal afkomstig van online hardware analysers (bijvoorbeeld thermometers, stroommeters . . . ). Er zijn echter vele karakteristieken die men niet met online apparatuur kan verkrijgen en waarvoor tijdrovende en/of computationeel intensieve analyse noodzakelijk is. Voor die karakteristieken worden vaak modellen gehanteerd om de resultaten van de analyse te voorspellen vanuit de proces variabelen. De analyse wordt nadien gebruikt als bevestiging van het gekozen model. Modellen worden soms ook gebruikt om online hardware analysers te voorspellen, deze laatste zijn immers onderhevig aan corrosie of kunnen gaan afwijken van de optimale configuratie. In dit project willen we een aantal onderzoeksproblemen bestuderen die optreden bij de constructie van modellen met behulp van Support Vector Machines. Onze interesse in het bouwen van modellen met SVMs heeft verschillende redenen. - Het is algemeen geweten dat SVMs hoog dimensionale data aankunnen zonder te lijden aan de "curse of dimensionality". - Het inpluggen van kernels laat toe niet-lineaire modellen op te stellen. - SVMs kunnen ongevoelig gemaakt worden voor ruis en outliers. - Ten slotte, de bekwaamheid van SVMs om "abnormale" data punten te identificeren, maakt ze nuttig in detectie van outliers en anomalieën. De problemen die we in dit project willen onderzoeken zijn de volgende. I. Feature selectie en integratie van domeinkennis Het doel is te onderzoeken of we gelijkaardige resultaten kunnen boeken bij Support Vector Regressie (SVR) en hoe goed deze technieken zich laten vertalen naar single-class problemen. II. Adaptieve modelbouw Technieken die het mogelijk maken de inferentie sensor aan te passen in alle mogelijke gevallen van novelty detectie, en voornamelijk wanneer het wiskundige model deels moet worden heropgebouwd, staan nog steeds in de kinderschoenen en vormen het tweede luik van het onderzoek. Organisaties: • Ontwikkeling database systemen (ADReM) • Emerging computational techniques (ECT)

Onderzoekers: • Brigitte Verdonk • Bart Goethals • Koen Smets

Economic and network aware grid resource management. Universiteit Antwerpen Abstract: Het invoeren van economische overwegingen in Grid computing, Grid Economics, heeft twee onderscheiden facetten: enerzijds het gebruik van economisch geïnspireerde principes om effectieve vormen van resourcebeheer uit te werken, en anderzijds het aanbieden van

resources en services als economische activiteit mogelijk te maken. Het feit dat een substantieel aantal Grid applicaties zeer data intensief is, heeft aanleiding gegeven tot het bestuderen en het voorstellen van scheduling algoritmen die rekening houden met de effecten van het transport van deze data, het zogenaamd network aware scheduling. Een dergelijke aanpak kan de efficiëntie van zowel de computationele als netwerk resources verhogen en tegelijkertijd de responstijd van jobs verlagen. In dit project richten trachten we Grid Economics en network aware scheduling te combineren. Het objectief is het ontwerpen van algoritmen en protocollen die toelaten om netwerken computationele resources te co-alloceren bij Grid resource beheer gebaseerd op een marktwerking. Inzake co-allocatie is er al substantieel werk verricht. Er wordt ook op beperkte schaal onderzoek gedaan naar het gebruik van markt-mechanismen bij de allocatie van netwerkpaden. De combinatie van een marktwerking en co-allocatie van netwerk en computationele resources is echter nog niet onderzocht. Deze combinatie leidt tot nieuwe mogelijkheden in het uitwerken van allocaties en schedules. Ze creëert een meer relevante formulering van het waardeoordeel van de gebruiker over de allocatie. Daarom zal economic and network aware scheduling een unieke bijdrage leveren aan het domein van Grid Economics. Het project past tevens in de huidige activiteiten van de CoMP groep die al onderzoek doet naar verscheidene marktmechanismen en hun toepasbaarheid bij economic scheduling van computationele resources in Grids. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)

Onderzoekers: • Jan Broeckhove • Wim Depoorter

Foutrobuustheid en -verberging in schaalbare videocodering Universiteit Gent Abstract: Transmissiefouten hebben een grote impact op de visuele kwaliteit van digitaal gecodeerde video, hetgeen een steeds belangrijker aspect wordt door het toenemend gebruik van foutgevoelige netwerken (bv. draadloze netwerken). De doelstelling van dit onderzoek is om te komen tot een optimaal gebruik van foutrobuustheids- en foutverbergingstechnieken in de context van schaalbare videocodering (SVC) op basis van vorig werk in de context van H.264/AVC. Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen


Grofkorrelig meerdradige uitvoering in many-core processors door automatische compilatie met een helpende hand van de programmeur Universiteit Gent Abstract: Dit project doet onderzoek naar en ontwerpt een programmeertool om de programmeur te helpen bij de identificatie van coderegio?s die gebaat kunnen zijn bij draadgebaseerd parallellisme. Het project zal ook nieuwe automatische parallellisatietechnieken ontwikkelen voor algemene toepassingen. Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen

Onderzoekers: • Koenraad De Bosschere

Een verkennende studie van kenmerkselectietechnieken voor clustering Universiteit Gent Abstract: Kernmerkselectie is een belangrijk aspect van data mining, dat steeds meer aan belang wint door het vrijkomen van grote en hoogdimensionele dataverzamelingen. In dit onderzoek zullen we nagaan in hoeverre de huidige taxonomie van kenmerkselectietechnieken voor classificatie overgedragen kan worden naar het gerelateerde probleem van clustering. Organisaties: • Vakgroep Plantenbiotechnologie en Genetica

Onderzoekers: • Yves Van de Peer

Het gebruik en de constructie van similariteitsmaten voor audiofragmenten Universiteit Gent Abstract: Het doel van dit project is onderzoeken of de vaagverzamelingenleer kan helpen bij het gebruik en de constructie van similariteitsmaten voor audiofragmenten. Een belangrijk onderdeel hiervan is het zoeken naar manieren om audiofragmenten te identificeren met vaagverzamelingen, zodanig dat bestaande of nieuwe vaagsimilariteitsmaten kunnen gebruikt worden voor het bepalen van de graduele gelijkenis tussen twee fragmenten. Organisaties: • Vakgroep Toegepaste wiskunde en informatica

Onderzoekers: • Etienne Kerre

Implementatie van een Kwalitatieve Trajectcalculus (QTC) in een Geografisch Informatiesysteem voor het voorstellen, analyseren, bevragen en simuleren van gegevens over bewegende objecten Universiteit Gent Abstract: Het project beoogt de uitwerking van een GIS tool die op een adequate manier tijdruimtelijke gegevens kan voorstellen en bevragen. Het theoretisch uitgangspunt voor het onderzoek is de Kwalitatieve Trajectcalculus (QTC) en haar afgeleiden. Het onderzoek omvat vijf fases: een voorbereidende, verkennende studie (1), de fundamentele implementatie (2), de implementatie s.s. (3), uitwerken van case studies (4) en verwerking van de resultaten tot een doctoraat (5). Organisaties: • Vakgroep Geografie

Onderzoekers: • Nico Van de Weghe

Ontwikkeling en validatie van methodes die de complexiteit voor gebruikers en aanbieders reduceren aan de hand van personalisatiealgoritmes, het gebruik van sociale netwerken en gebruikerscontexten Universiteit Gent

Abstract: Door het enorme aanbod van audiovisueel materiaal op het internet en via TV-uitzendingen, is er nood aan nieuwe instrumenten die gebruikers assisteren bij hun keuze. Dit onderzoek behandeld personalisatiesystemen die audiovisueel materiaal aanbevelen op basis van het gebruikersprofiel. Extra deminesies om aanbevelingen te verfijnen zijn: het tijdstip van de dag, locatie, activiteit van de gebruiker, populariteit van het audiovisueel materiaal, ? Organisaties: • Vakgroep Informatietechnologie

Onderzoekers: • Luc Martens

Databankondersteuning voor het berekenen van graafsimilariteit in biologische netwerken. Universiteit Hasselt Abstract: Bioinformaticaonderzoek is geëvolueerd van het genoom naar het proteoom (van genen naar proteïnen) en meer recentelijk ook naar het interactoom (interactie tussen proteïnen). Proteïnen zijn essentiële onderdelen van organismes en verrichten belangrijke taken in elk proces binnen een cel. Interacties tussen deze proteïnen kunnen we modelleren als een graaf of een netwerk. Andere voorbeelden van biologische netwerken zijn pathways die vanuit het standpunt van de theoretische informatica kunnen beschouwd worden als automaten verantwoordelijk voor specifieke metabolische processen. Meer en meer biologische netwerken worden verzameld in online databanken (bijvoorbeeld DIP, KEGG, WikiPathways en BioCyc). De zoekmogelijkheden in deze databanken zijn echter beperkt tot het zoeken op sleutelwoorden in metadata-velden of het opzoeken van lineaire netwerken. In het bijzonder is er geen enkele functionaliteit voorzien voor het zoeken naar netwerken gelijkaardig aan een gegeven netwerk. De belangrijkste reden voor deze beperkingen is dat de onderzochte similariteitsmaten voor biologische netwerken niet schalen naar grote verzamelingen. In de wetenschappelijke literatuur zijn bijna uitsluitend similariteitsmaten in termen van graafalignering onderzocht, wat een topologiebewarende similariteitsmaat is gebaseerd op homeomorfismen. Homeomorfismen zijn topologiebewarend in de zin dat toevoegingen en verwijderingen van knopen enkel langs paden toegelaten zijn. Er worden in de literatuur twee types van graafalignering bestudeerd. Lokale alignering zoekt naar voorkomens met een hoge similariteit van een gegeven kleine graaf in een gegeven grote graaf terwijl globale alignering, zoals de naam al doet vermoeden, de globale similariteit tussen twee grafen berekent. Aangezien beide problemen NP-hard zijn heeft men zich voor lokale alignering vooral toegespitst op het vinden van klassen grafen waarvoor alignering in polynomiale tijd kan en op probabilistische algoritmen die niet noodzakelijk altijd het optimale resultaat geven. Onderzoek naar globale graafalignering is nog jong en meestal beperkt tot het uitbreiden van lokale aligneringen. In dit onderzoeksproject willen we een ruimere klasse van similariteitsmaten onderzoeken dan enkel deze gebaseerd op graafalignering, en deze classificeren volgens precisie (biologische relevantie) en schaalbaarheid naar grote verzamelingen van netwerken. Organisaties: • Databases en Theoretische Informatica

Onderzoekers: • Dries VAN DYCK • Frank NEVEN

Vastleggen van de formele stratigrafie van de lagen onderkend in boringen - Databank ondergrond Vlaanderen Universiteit Gent Abstract: Invullen van de stratigrafische interpretatie van geotechnische gegevens in de geologische databank van de Vlaamse Gemeenschap (Databank Ondergrond Vlaanderen, DOV). Organisaties: • Vakgroep Geologie en bodemkunde


Bilateraal project Katarzyna Andrzejuk Universiteit Hasselt Abstract: De Onderzoeksraad heeft op 10.05.2007 de aanvraag tot bilaterale samenwerking met de Univ. Warschau, Polen goedgekeurd. Het betreft het gezamenlijk doctoraat van Katarzyna Andrzejuk. De promotor van dit doctoraat is prof. Koen Vanhoof (Universiteit Hasselt) en prof. Surma (Univ. Warschau). Organisaties: • Beleidsinformatica • Data-analyse en Modellering

Onderzoekers: • Koenraad VANHOOF

Convention ICT-IP-06 "CRYPTASC" : Advanced ICT Solutions to CRYPTography, Authentification, and Secure Communication: software engineering assisted by quantum technology. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Door een aanhoudende groei van netwerken zoals het internet en het toenemende aantal personal computers bij gezinnen, zijn informatie en communicatie technologieën alom vertegenwoordigd in onze huidige maatschappij. Anderzijds zijn kwantumtechnologieën, die minder gekend zijn bij het grote publiek, op dit ogenblik een andere wetenschappelijke en technologische revolutie aan het inleiden, voornamelijk op het gebied van telecommunicatie. Met ons huidige projectvoorstel, dat op de grens ligt tussen deze twee disciplines, beogen we deze beloftevolle kwantumtechnologieën aan te wenden in de context van cryptografische toepassingen. Kwantumcryptografie, zoals dit concept genoemd wordt, is de laatste tien jaar wereldwijd in verschillende universiteiten en onderzoekscentra onderzocht en is nu een commerciële realiteit aan het worden. Verscheidene spin-off bedrijven ter wereld verkopen nu al kwantumcryptografische producten. (id-Quantique, MagiQ Technologies). Het doel van het huidige voorstel in het ICT Impulse Program is verdere ontwikkelingen te verwezenlijken in deze nieuwe kwantumtechnologie. Daarenboven willen we de expertise van kwantumcryptografie in de Brusselse regio vergroten in een waaier van theoretische concepten tot valorisatie en identificatie van potentiele industriële partners. Dit vereist uiteraard een brede know-how, gaande van cryptografie, kwantuminformatie en computerwetenschappen op fundamenteel niveau, tot het onderzoek naar potentiële toepassingen voor deze nieuwe technologieën en in het algemeen de valorisatie van resultaten van het onderzoek. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica • Toegepaste Natuurkunde en Fotonica

Onderzoekers: • IRINA VERETENNICOFF • THEO D'HONDT

Variabililty in Software-Intensive product development. (VARIBRU)

Vrije Universiteit Brussel Abstract: In de voorbije decenia is het beheren van software variabiliteit een grote hinderpaal in het ontwikkelen, onderhouden en evolueren van software-intensieve produkten. Het VariBru project pakt het strategisch belangrijk probleem van variabiliteit voor software-intensieve produkt ontwikkelaars en voor ICT consultancy bedrijven. Software-intensieve producten zijn producten die ofwel helemaal ofwel voor een belangrijk deel uit software bestaan. Massa customizatie en klantgerichtheid zetten bedrijven ertoe aan om meer variabiiiteit in hun software product te ondersteunen. Veel bedrijven kunnen de hoge mate aan product diversiteit niet efficient aanbieden. Om sucessvol variabiliteit te kunnen introduceren in software intensieve produkten moeten de ontwikkelaars drie perspecitieven beheersen en met elkaar in balans brengen: de technologie, de ontwikkeling en integratie ervan, en de context van het product. Dit project onderzoekt de uitdagingen van de individuele invalshoeken en hun onderlinge relaties. Enkel het beheersen van de perspectieven en hun verbanden is eigenlijk niet voldoende. We onderzoeken verder hoe de meest optimale aanpak gekozen kan worden gegeven een situatie, en hoe we de risicos van een gekozen aanpak kunnen opvolgen controleren en minimaliseren. Organisaties: • Laboratorium voor Systeem en Software Engineering • Web en Information System Engineering • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • VIVIANE JONCKERS • Lamia EL GARBIED (ABO ZAID) • FREDERIC KLEINERMANN • OLGA DE TROYER • THEO D'HONDT

"INSILICO - The in silico Wet Lab. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Veel experimenten die gen expressie waarden bestuderen hoeven slechts éénmaal uitgevoerd te worden en kunnen dan bewaard worden in een database. Deze database is enkel zinvol in combinatie met een uitgebreid gamma aan data mining technieken. We stellen voor om specifieke kennis te ontwikkelen voor deze ontwerpen, die dan de basis kan vormen voor een spin-off die diensten zal verlenen aan de drug en biotech industrie. Het is een gekend probleem dat computationele technieken uit de ingenieurswereld zelden doordringen tot de doorsnee bioloog in het lab. Eén van de belangrijkste factoren is het gebrek aan een duidelijke toepassing die de relevantie en betrouwbaarheid van de techniek kan demonstreren. Wij zullen onze kennis gebruiken om twee zulke toepassingen te ontwikkelen. In een eerste studie wordt onderzocht of een groep van genen gerelateerd kan worden aan de agressiviteit van kanker. Intensief gebruik van ICT tools zal nodig zijn om voordeel te halen uit de reeds bestaande, publiek beschikbare, data. In een tweede studie wordt onderzocht of een groep van genen geassocieerd kan worden aan de gevoeligheid van straling-geïnduceerde kanker. Deze studie zal van nul af aan worden opgestart, gebruikmakend van eerdere resultaten. Organisaties: • Computationele Modelering Lab • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • Frederic ROUSSEAU • ANN NOWE

Een logica voor grafen: ontwikkeling van een theorie voor representatie, inferentie en leren Universiteit Hasselt Abstract: Data mining betreft het analyseren van verzamelingen gegevens met het oog op het ontdekken van wetmatigheden in die gegevens die voorheen onbekend waren en interessant edof nuttig kunnen zijn (Frawley et al., 1992). De meeste bestaande ("klassieke") data mining methoden gaan ervan uit dat gegevenselementen in een standaard formaat voorgesfeM worden (een vaste verzameling attributen wordt gebruikt om elk element te beschrijven) en dat de verschillende elementen onafhankelijk van elkaar zijn. In veel toepassingsdomeinen zijn deze aannames echter niet rdstiseh, en kunnen de klassieke data mining methoden dus niet gebruikt worden (zie bv. Jensen en Neville, 2003). Om die reden gebeurt er onderzoek naar zogenaamde "relationele data mining"; di behelst de ontwikkeling van methoden die expliciet rekening houden met de inteme structuur van gegevenselementen en de relaties ertussen. Er bestaan meerdere soorten benaderingen tot relationeel leren; Dzeroski en Lavrac (2001) geven een excellent overzicht. Die benaderingen worden bestudeerd onder noemers als "inductive logic programming", "statistical relational learning", "multi-relational data mining", "graph mining", ... De gemene deler van al die benaderingen is dat ze gesiiuctureerde of "relationele" informatie kunnen vewerken. Ze verschillen voornamelijk met betrekking tot de manier van voorstebn van die informatie: dit kan eerste orde predikatenlogica zijn, graafstructuren, relationele databanken, ... Hierdoor hebben ze elk hun eigen sterke en zwakke punten. Voor di project zijn voorat inductief logisch programmeren (ILP) en graph mining (GM) van belang. We bespreken ze hier in iets meer detail, wijzen op hun voor- en nadelen, en zullen vervolgens uitleggen hoe we de sterke punten van beide zullen combineren door het ontwikkelen van een logica voor grafen. Inductief logisch programmeren (Muggleton en De Raedt, 1994) maakt gebruik van eerste orde predikatenlogica om zowel de gegeven kennis (die feitelijke gegevens maar ook regels en definities kan bevatten) als de afgeleide kennis (de gevonden wetmatigheden) voor te stellen. Het is gebaseerd op logische theorielSn over het afleiden van algemene uit specifiekere kennis. Onder alle benaderingen tot relationele data mining is ILP de meest expressieve, maar precies hierdoor is het ook de minst efficiente. In (i.pg.vr.a plohg micain)i.n Tgy (pWiscahseh ipor eonb lMemoteond ad,i e2 0in0 g3r) awpohr dmeinn ingeg % ee vsecnhso, uewnd v waaokrd oeonk, Arejns u0l.taa.t ehne, tm onettd beekhkuelpn vvaann fgreraqfueenn vtoeo rgesteld subgrafen, classificatie van grafen, classificatie van bogen of knopen in een graaf. De voorgestelde oplossingsmethoden kunnen bv. inferentie van grafengrammatica's zijn (Jonyer et al., 2003), kemelgebaseerde methoden (Gartner, 2003), meihoden gebaseerd op matrixalgebra (bv. Saerens et al., 2004), etc. Gewoonlijk worden hierbij relatief eenvoudige soorten grafen beschouwd: grafen waarbij de knopen en bogen weinig of geen informatie dragen (in het beste geval een eenvoudig label"). De wetmatigheden waamaar gezocht wordt uiten zich voomamelijk in de structuur van de graaf als geheel, minder in de eigenschappen van specifieke bogen of knopen. In dit opzicht is graph mining erg complementair aan ILP, dat minder op die structuur focust en meer op eigenschappen van knopen en bogen in de graaf, en op het affeiden van die eigenschappen met behulp van achtergrondkennis. Het ligt dus voor de hand dat een beter formalisme voor relationele data mining bekomen kan worden door de voordelen van 1LP en graph mining te combineren. Dat laatste is de doelstelling van dit project. Meer bepaald zal in dit project een

"logica vow grafen" ontwikkeld worden. Deze logica zal gebruikt kunnen worden om (a) data mining problemen te definigren (of nog, te omschrijven welk soort wetmatigheden men zoekt; die omschrijving neemt men een "inductive query"), en @) de gegevens en resultaten van het data mining probleem te fomuleren. Concrete objectieven zijn: (1) ontwikkeling van een logica voor grafen en een concrete taal hiervoor; (2) onfwikkeling van efficient6 inferentiemechanismen voor die taal; (3) ontwikkeling van data mining algoritmen voor dit raamwerk; (4) empirische evaluatie van deze aanpak Organisaties: • Databases en Theoretische Informatica

Onderzoekers: • Jan VAN DEN BUSSCHE

PARTNERPROGRAMME (fase 1-JAAR 2) : Institutionele Universitaire samenwerkingsprogr. (IUS). LUIK KENYA (University of MOI) : Prof. B. MANDERICK : Universitaire ontwikkelingssamenwerking tss VUB en andere Ontwikkelingslanden (20072012) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Geen NL abstract Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Interactieve objectherkenning in digitale video Universiteit Gent Abstract: Uitbreiding iDTV architectuur ter ondersteuning van een interactieve applicatie voor logoherkenning en informatieverstrekking (in het kader van product placement). Recognitie op basis van nieuw algoritme dat sementatie & beeldherkenning doet van object in de videostroom, waarbij het object via aanwijzer wordt geselecteerd. Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen


Advanced multimedia alignment and structured summarization - AMASS++ Universiteit Hasselt Abstract: De voornaamste doelstellingen van het AMASS++ project zijn: - het aligneren van equivalente content over documenten, media en talen heen; - het genereren van gestructureerde cross-mediale en cross-linguale samenvattingen. Als testcast wordt er gebruik gemaakt van nieuwsarchieven van Vlaamse en Engelstalige broadcoasters, echter de generische methoden die AMASS++ ontwikkelt, zullen bruikbaar zijn in talrijke applicaties van uiteenlopende domeinen zoals het biomedische, forensische, juridische en het culturele domein, in e-learning, corss-media advertising, e-business, .... Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media

Onderzoekers: • Eddy FLERACKERS • Karin CONINX • Kris LUYTEN

Erfgoed 2.0 Universiteit Hasselt Abstract: Het Erfgoed 2.0-project wil onderzoek verrichten naar een sociale interactieve locationbased erfgoedbeleving via mobiele toestellen binnen een netwerk van erfgoedsites. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media


TELEON Universiteit Hasselt Abstract: De huidige hype omtrent sociale software en online communities duidt op veranderingen in de maatschappij en een zoektocht naar methodes om beter de noden van de werkelijke maatschappij te ondersteunen met deze nieuwe technologieën. In een steeds globalere wereld stijgt de nood aan lokalisatie. Deze nieuwe gemeenschappen zijn een van de belangrijkste pijlers van de web 2.0 beweging, de nieuwe generatie van het internet. TV en radio (in hun informatieve taak) zijn belangrijke thema's in dagdagelijkse communicatie tussen mensen . Ze hebben een belangrijke sociale functie. Deze kan uitgebreid en gekanaliseerd worden in een virtuele gemeenschap waar gelijkgestemde radioluisteraars en televisiekijkers elkaar kunnen ontmoeten, communiceren, debatteren en deelnemen in gemeenschappelijke activiteiten. De publieke omroep heeft een maatschappelijke rol in het creëren, ontwikkelen en beheren van zulke virtuele gemeenschappen. Dit project onderzoekt hoe een driedimensionale (3D) wereld editor het gemakkelijk maakt om 3D werelden te ontwerpen die gebruikers een omgeving aanbieden om gemeenschappen te vormen en op een speelse manier te interageren met multimedia inhoud in de context van een online 3D verhaal. Om dit te bereiken gaan we de projectuitdagingen met en multidisciplinaire aanpak te lijf door technisch onderzoek met content- en gebruikersgedreven methodes te combineren. Verkennen van huidige 3D werelden vraagt veel handigheid van de gebruiker. Op dit onderwerp is weinig gebruikersonderzoek terug te vinden. Sterker, "likeability", "playability" en "sociability" zijn belangrijke nieuwe concepten die onderzoek verdienen. Dit project zal innovatieve onderzoeksmethoden aanwenden bij de aanvang van de ontwikkeling van 3D werelden om ervoor te zorgen dat deze concepten meengenomen worden. De projectpartners willen een nieuwe gebruiksvriendelijke en flexibele applicatie ontwikkelen die hun toelaat om verhalen te vertellen in virtuele 3D werelden. De gebruiker moet in staat gesteld worden om gemakkelijk een verhaallijn te creëren die voldoet aan ruwe, abstracte vereisten van het

verhaal. Het resultaat moet echter wel flexibel genoeg zijn zodat een programmeur het script kan aanpassen. Door zo een technologie te ontwikkelen kunnen we de nadelen van de huidige softwaresystemen voor verhalen in interactieve omgevingen elimineren. Vanuit een technisch standpunt, plannen we onderzoek omtrent onderwerpen in de context van de netwerk architectuur. Die moet het uitrollen van virtuele interactieve communities ondersteunen van grote groepen van gebruikers gebaseerd op de bestaande netwerkinfrastructuur. We onderzoeken de invloed van schaalbaarheid op deze componenten bij zeer grote groepen van gebruikers, op gebied van beheersbaarheid, synchronisatie van status en het wegwerken van "single points of failure". Het proces van dynamische en transparant opdelen van de virtuele wereld in subcommunities is een belangrijk onderzoektopic. Verder onderzoeken we de verscheidene aspecten van communicatie in virtuele interactieve gemeenschappen met de nadruk op nieuwe types van interactie. Dit omhelst het toepassen van audio en videocommunicatie doorheen de 3D wereld, onderwerpen in verband met omroep en conferentiesystemen ende adaptatie van netwerkstromen afhankelijk van de beschikbare bandbreedte. Voor het creëren van verhalen in de digitale 3D wereld is inzicht in zowel de mogelijkheden van de technologie als in de unieke aspecten van online verhalen vertellen nodig. Deze nieuwe inzichten zullen op een organische manier opgebouwd worden door een wisselwerking tussen technologie en content. Een "best-effort" format zal bedacht worden gebaseerd op elementen uit bestaande technologie. Deze zal getoetst worden in een workshop met de voorlopers op gebied van 3D verhalen en technologie die bereid zijn om te pionieren, andere vakgebieden te verkennen en te innoveren. Hieruit halen we dan een eerste set van richtlijnen die de ontwikkeling van de innovatieve software kan beïnvloeden. Uit de gerijpte inzichten en ervaringen zal een cursus worden ontwikkeld die bedoeld is voor een publiek van klassiek geschoolde mediamakers. Deze cursus kan verrijkt worden met "hands-on" sessies gebaseerd op de eerste versie van de technologie onderzocht in dit project. Ter validering van de projectresultaten worden een aantal "proof of concept" demonstratoren gebouwd. De demonstratoren zullen bestaan uit : een 3D wereld editor met inbegrip van scène ontwerp; simulaties van schaalbare "backend" infrastructuur, community communicatie en interactie faciliteiten, met inbegrip van representaties van profielen en avatars, en demonstraties van "matchmaking" en communicatie programma's; navigatie in de 3D wereld; en een workshop en cursus in online 3D verhalen. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media

Onderzoekers: • Eddy FLERACKERS • Frank VAN REETH • Wim LAMOTTE • Peter QUAX

ASPECTLAB-BIS Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het AspectLab-bis project is een vervolg van het AspectLab project. AspectLab richt zich op de ontwikkeling van complexe, verdeelde softwaresystemen die gebruik maken van aspect-georiënteerde methodes in software ontwikkeling, talen en technieken. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • VIVIANE JONCKERS • THEO D'HONDT

COMPLEXDIS (ComplexDis) : Unravelling complex diseases with complexity theory : from networks to the bedside. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Vaak voorkomende ziektes zoals allergieën, obesitas en kanker zijn complex. Elk van deze ziektes ontstaat door veranderende interacties tussen verschillende genen. Deze aanpassingen verschillen soms tussen verschillende individuen maar ze hebben wel dezelfde ziekte als resultaat. Het doel van ComplexDis is om deze proteïnen te identificeren door gebruik te maken van technologie, computer wetenschappen en biologie. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Computationele intelligentie voor informatie-ontsluiting in current research information systems Hogeschool Gent Abstract: Abstract nog niet beschikbaar Organisaties: • Departement Toegepaste Ingenieurswetenschappen • Vakgroep Informatica

Onderzoekers: • Helga Naessens • German Hurtado Martin

Operational Model Order Reduction for Nanoscale IC Electronics (O-MOORE-NICE!). Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel vanhet project is om vernieuwende model-orde-reductie (MOR) technieken te bestuderen voor de ontwikkeling en simulatie Integrated Circuits (IC). Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)

Onderzoekers: • Tom Dhaene

Stochastische modellering van optische buffers en schakelsystemen gebaseerd op Fibre Delay Lines. Universiteit Antwerpen Abstract: Het opstellen van adequate stochastische modellen en bijhorende analysetechnieken om bet gedrag en de prestaties van optische buffers en schakelsystemen (opgebouwd uit FDL's) te kunnen voorspellen, vormt de primordiale doelstelling van dit onderzoeksproject. Met name zal dit project zich toeleggen op het (verder) ontwikkelen van wiskundige technieken die toelaten op snelle en efficiënte wijze uit de vooropgestelde modellen de belangrijkste performantiematen te berekenen. Typische voorbeelden van dergelijke performantiematen zijn de gemiddelde

vertragingstijden die pakketten oplopen, de spreiding hierop, de kans dat een pakket verloren gaat, enz. Deze grootheden kenmerken ook de uiteindelijke kwaliteit ('Quality of service" of QoS) die een gebruiker van het netwerk ervaart. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)

Onderzoekers: • Christian Blondia • Benny Van Houdt

Gravital: parsing en problem-solving van natuurlijke taal als motor voor het genereren van visuele communicatie en kunst. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project wordt de toepassing van natuurlijke taal verwerking en redeneren onderzocht als instrument bij het genereren van grafische ontwerpen en kunst. In de context van de NodeBox software zal de MBSP shallow parser aangepast worden aan het domein van visuele communicatie en zal hij geïntegreerd worden in de NodeBox toepassing. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)

Onderzoekers: • Walter Daelemans

Fundamental Issues in Software Engineering: Modelling, Verification and Evolution of Software. (MoVES) Universiteit Antwerpen Abstract: Software intensieve systemen behoren tot de meest complexe objecten ooit gebouwd. Tijdens de ontwikkeling van dergelijke systemen is het gebruik van rigoureuze modellen en analyse methodes essentieel om te garanderen dat deze software aan zijn behoeftes voldoet en de gevraagde eigenschappen bezit (vb., veiligheid, robuustheid, betrouwbaarheid, consistentie). Tegelijkertijd, moeten deze systemen zich constant aanpassen aan veranderende behoeftes en technologie. Ze moeten met andere woorden evolueren doorheen de tijd zonder daarom hun essentiële eigenschappen te verliezen. Dit project verbindt de leidende Belgische onderzoeksgroepen in Software Engineering, met erkende expertise in model-driven engineering (MDE), software evolutie, formele modellen en verificatie (FMV) en aspectgerichte software ontwikkeling (AOSD). Het project heeft tot doel de state-of-the art in elk van die domeinen vooruit te helpen. Op lange termijn moet het netwerk bestaande samenwerkingen versterken and nieuwe samenwerkingen mogelijk maken om ons onderzoek op Europese schaal te verspreiden. Organisaties: • Antwerp Systems and software Modelling (AnSyMo)

Onderzoekers: • Jan Paredaens • Dirk Janssens • Serge Demeyer

Vrijwaring van privacy in vijandige en gecompliceerde ubiquitous computing omgevingen. Universiteit Antwerpen Abstract: In het PACE (privacy awareness for complicated environments) project ontwikkelen we een systeem dat feedback verschaft over privacygevoelige gebeurtenissen (zoals RFID scans). Dit systeem bestaat uit sensoren, een privacy ontologie, een reasoning server en een feedback component. De steigende nood aan feedback over en registratie van privacy-gevoelige gebeurtenissen is een direct gevolg van de alomtegenwoordigheid en de verborgen natuur van hedendaagse sensoren. Door deze evolutie wordt het voor de consument veel moeilijker om controle te bewaren over persoonlijke informatie. Organisaties: • Beleidsinformatica

Onderzoekers: • Carlos De Backer

Ondersteuning instandhouding wetenschappelijke apparatuur. Universiteit Antwerpen Abstract: Ondersteuning instandhouding wetenschappelijke apparatuur. Organisaties: • Computationele wiskunde

Onderzoekers: • Annie Cuyt

Belgisch fundamenteel onderzoeksnetwerk voor cryptologie en veiligheid van informatie Universiteit Gent Abstract: Dit project omvat 5 belgische en 2 europese (T.U. Hamburg-Harburg en T.U.Graz) partners, en bestudeert een grote variëteit aan problemen uit de cryptologie. Wij bestuderen wiskundige problemen uit de cryptologie, cryptografische algoritmes en protocols, watermerken, en beveiligde software en hardware. Daarnaast besteden wij ook aandacht aan drie specifieke toepassingen van cryptologie. Organisaties: • Vakgroep Wiskunde

Onderzoekers: • Leo Storme

Beveiligingscomponenten voor betrouwbare computersystemen Universiteit Gent Abstract: De doelstelling van dit onderzoeksproject is het bestuderen en creëren van beveiligingscomponenten om generieke beveiligingsfunctionaliteit te kunnen aanbieden in processors. We stellen voor om beveiligingscomponenten aan te bieden die parallel met de bestaande processor opereren, maar er tegelijk ook innig mee gekoppeld zijn. Samen met de hardware componenten zullen we ook een aantal beveiligingstranformaties ontwerpen die ofwel gebruik zullen maken van de nieuw te ontwikkelen beveiligde componenten, of hun eigen bestaanrecht zullen hebben. Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen

Onderzoekers:

• Koenraad De Bosschere

TELEX: het combineren van akoestische voorbeelden en lexicale modellering Universiteit Gent Abstract: Een 'bottom-up' fonetische HMM herkenner zal gecombineerd worden met een 'long-span' voorbeeldgebaseerde herkenner, teneinde een betere performantie te kunnen halen dan met een traditionele HMM herkenner. Vernieuwend is de manier waarop fonetische transcripties die aanwezig zijn in de foneemgrafen van trainingsdata zullen worden aangewend om alternatieve uitspraken van woorden en uitdrukkingen aan te leren en in het lexicon op te nemen. Daarenboven worden in de voorbeeldgebaseerde herkenner enkel die templates geactiveerd die ook voorkomen in een van die uitspraakvarianten. Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen

Onderzoekers: • Jean Martens

Stochastische modellering van optische buffers en schakelsystemen gebaseerd op Fibre Delay Lines Universiteit Gent Abstract: De bedoeling van het voorgestelde project bestaat erin analytische of semi-analytische oplossingstechnieken te ontwikkelen voor adequate stochastische modellen van optische buffers en schakelsystemen, die moeten toelaten snel en efficiënt de belangrijkste performatniematen, zoals de gemiddelde vertragingstijden die pakketten oplopen, de spreiding hierop, de kans dat een pakket verloren gaat, enz. te berekenen. Organisaties: • Vakgroep Telecommunicatie en informatieverwerking

Onderzoekers: • Herwig Bruneel • Sabine Wittevrongel

Synchronisatie in scalairbare virtuele omgevingen die simulatie-gebaseerde interactiviteit ondersteunen Universiteit Hasselt Abstract: Het betreft een intern contract van de UHasselt met BOF-middelen voor nieuwe initiatieven voor de periode van 2007-2010. Bevoordeelde is het EDM. Het project betreft de synchronisatie in scalairbare virtuele omgevingen die simulatie-gebaseerde interactiviteit ondersteunen. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media

Onderzoekers: • Eddy FLERACKERS • Karin CONINX • Wim LAMOTTE • Chris RAYMAEKERS

Transparante ICT platformen voor eCare Universiteit Hasselt Abstract: Ondersteuning van het thuiszorgproces d.m.v. ICT De doelgroep van het TranseCare project bestaat uit mensen met een chronische en/of degeneratieve aandoening ten gevolge van leeftijd. Een grondige analyse van de noden van de doelgroep en de mogelijke evolutie van de behoeften is nodig om de opstap te maken naar reële 'independent living' systemen. Het onderzoek en de ontwikkeling van ICT-systemen ter ondersteuning van het zorgproces voor deze doelgroep worden bekeken in dit project. ICT-technologie in de thuisomgeving Het project onderzoekt het aanwenden van nieuwe technologieën ter ondersteuning van de dagelijkse activiteiten binnen de thuisomgeving. Speciale aandacht wordt besteed aan de mobiliteit van de patiënt/gebruiker. Concepten van 'personal networks' (zelfconfigurerende en zelforganiserende netwerken van heterogene persoonlijke devices) worden uitgewerkt ten behoeve van de patiënt. Een lage-drempel meldcentrale met interactieve videomogelijkheden naar een vertrouwenspunt bevordert het veiligheidsgevoel. Infotainment (zowel informatie als ergotherapeutische spelconcepten) stimuleert de patiënt en eventuele mantelzorgers om zoveel mogelijk actief betrokken te zijn in het zorgproces. Vanuit de technische contradictie tussen open architectuur, betaalbare oplossingen en hoge betrouwbaarheidseisen voor noodoproep en omgevingsbewaking zal een realistische configuratie voor de thuiszorg bestudeerd en uitgewerkt worden. Het technologische onderzoek wordt binnen deze context steeds onderbouwd met uitvoerig gebruikersonderzoek en analyse van de gebruikersnoden. Data-uitwisseling tussen de betrokken actoren Het ter beschikking stellen en uitwisselen van informatie tussen alle bevoegde gebruikers op een eenvoudige, transparante manier, kan de organisatie van de thuiszorg sterk optimaliseren. Onderzoek naar schaalbare software-systemen, die sterk beveiligde maar ook gebruiksvriendelijke gegevensdoorstroming garanderen, zijn daarbij van essentieel belang. Er wordt binnen dit project verder onderzoek verricht naar architecturen die compatibel zijn met nieuwe tendensen en open standaarden op dit vlak. Twee uit te werken concrete use cases beogen niet alleen de uitwisseling vanmedische gegevens, maar van een volledige set gegevens representatief voor de thuiszorg. Toegangsbeveiliging en 'Single Sign-On' onderbouwen de applicatielaag van de software architectuur. Domeinanalyse, waardeketen en legale context Een 'domeinkaart' van het betrokken institutionele veld wordt gemaakt zodat kan gekeken worden naar zowel het adoptiepotentieel als naar de mogelijke impact op de totale waardeketen van de thuiszorg. Legale studies onderbouwen het uitgewerkte platform zodat de huidige en op handen zijnde wetgeving gerespecteerd kan worden. Een geïntegreerde veldtest op het einde van het project zal de haalbaarheid van dergelijke platformen en de gebruikersperspectieven te evalueren. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media

Onderzoekers: • Eddy FLERACKERS • Wim LAMOTTE

"Advanced Disaster Architecture" met mobiliteitsoptimalisatie Universiteit Hasselt Abstract: Dit contract betreft een overeenkomst in het kader van een IBBT GBO-project vanuit het onderzoeksinstituut EDM. Het betreft een project met topic "Advanced Disaster Architecture met mobiliteitsoptimalisatie". Partners binnen het project zijn o.a. IBBT, Cisco Systems, Fire Protection Consultants Interactive, abiware, Telindus, ASTRID, UA, UGent, KULeuven, ... Het project zal verlopen volgens de bepalingen zoals gesteld in voorliggende overeenkomst. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media


Collaboratieve Community Media Universiteit Hasselt Abstract: Het betreft een samenwerkingsovereenkomst in het kader van IBBT-project met meerdere partners: IBBT, AnaXis, Concentra Media, i.Know, Dep. Cultuur, Jeugd, Sport en Media, UGent, KULeuven en UHasselt/EDM. COCOMEDIA openen diverse mogelijkheden voor een efficiëntere inzet van de redactionele resources.Binnen dit project is het de doelstelling te onderzoeken welke veranderingen er noodzakelijk zijn op het niveau van de redactie, opdat de beschikbare mogelijkheden ook efficiënt benut zouden worden. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media

Onderzoekers: • Frank VAN REETH • Benny DAEMS

IOF-mandaat Jan Van Den Bergh Universiteit Hasselt Abstract: IOF-mandaten zijn mandaten van onbepaalde duur voor postdoctorale onderzoekers die een structurele ondersteuning bieden bij de valorisatie van de onderzoeksresultaten van een onderzoeksinstituut of groep. De functie van een IOF-mandaat is ingebed in de structuur van een onderzoeksinstituut of groep en kan afhankelijk van de noden van het aanvragende instituut of groep, variëren tussen het profiel van een business developer tot een medewerker wiens research expertise onontbeerlijk is om dienstverlening naar bedrijven te faciliteren. Bij de aanvraag en evaluatie van een dergelijk mandaat, wordt aangegeven in welke zin de mandaathouder impact heeft op de valorisatieoutput van het instituut, te zien in functie van het faciliteren van dienstverlening en samenwerking met bedrijven, of bij het oprichten van een spin-off. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media

Onderzoekers: • Karin CONINX • Jan VAN DEN BERGH

Multi-agent Reinforcement Learning in Large State Spaces. Vrije Universiteit Brussel Abstract: I) Probleemstelling en doelstellingen Multi-agent systemen (MAS) zijn een recent paradigma waarmee een brede waaier van complexe problemen kan opgelost worden. MAS zijn en collectie van autonome agenten die onafhankelijk van elkaar handelen en die beschikken over lokale informatie en (eventueel beperkte) communicatiemogelijkheden. Tot op heden worden voornamelijk propositionele technieken gebruikt om de omgeving, waarin de agenten actief zijn, voor te stellen. Dit is echter in grote werelden met veel toestanden geen geschikte aanpak. In dit project stellen wij voor om het huidige MAS-framework te versterken door singleagent technieken, aan te passen naar omgevingen waarin meerdere agenten actief zijn. Deze single-agent technieken zijn gebaseerd op gefactoriseerde voorstellingen van de omgeving (i.e. beslissingsbomen, relaties, Bayesiaanse netwerken) en op macro-acties.

II) Methodiek Voor de uitbreiding van de huidige technieken zal gesteund worden op technieken uit het single-agent framework, die ontwikkeld zijn met het oog op grote toestandsruimtes. Ten eerste zullen we de bestaande technieken evalueren in een MAS setting waarbij de agenten geen weet hebben van elkaars aanwezigheid (Independent Learners). Vervolgens wensen we deze technieken aan te passen naar systemen waarin de agenten wel degelijk op de hoogte zijn van de aanwezigheid van andere agenten. Hierbinnen gaan we nog onderscheid maken op basis van de mogelijkheid tot communicatie, de aanwezigheid van een leraar, enz. We gaan ook een onderscheid maken tussen systemen waarin agenten hetzelfde doel, of tegenstrijdige doelen hebben. Ten slotte willen we de werking van deze technieken demonstreren in een case study van een realistisch, practisch probleem. Organisaties: • Computationele Modelering Lab


Modulaire Virtuele Machines voor Ambient Intelligence. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Miniaturisatie van computers en de opkomst van draadloze netwerken maken het mogelijk computationele technologie te integreren in alledaagse gebruiksvoorwerpen. Dit heeft geleid tot een visie waarin computationele technologie alomtegenwoordig is in onze omgeving. Men spreekt van Ambient Intelligence (of AmI). In tegenstelling tot het ontwikkelen van software voor desktop applicaties, kan men de hardwarebeperkingen van AmI toestellen vaak niet zomaar wegabstraheren in een alomvattend platform zoals een besturingssysteem of een klassieke virtuele machine. Dit omwille van beperkingen in rekenkracht en geheugen en omwille van de draadloze verbinding die kan uitvallen door interferentie of door de mobiliteit van gebruikers.

In de voorbije decennia is veel vooruitgang geboekt bij het ontwikkelen van concepten en technologieën die de verschillen tussen platformen weggeabstraheren. De belangrijkste stap hierin is de introductie van de virtuele machine. Dit is echter problematisch wanneer men de stap naar virtuele machines ook op de hierboven beschreven hardware wil gaan ontplooien. Het probleem is dat virtuele machines als doel hebben de hardware te verbergen maar dat deze hardware zodanig divers is dat een virtuele machine noodzakelijkerwijs de unie van alle soorten hardware moet omvatten. Het probleem is dat dit resulteert in te grote monolitische virtuele machines die bovendien overbodige diensten aanbieden die toch niet op de concrete hardware waarop ze wordt ontplooid voorhanden is. Het doel bestaat erin te onderzoeken hoe virtuele machines voor AmI op maat gebouwd kunnen worden die inzetbaar zijn op diverse geïntegreerde systemen. De visie van het voorstel bestaat erin zulke virtuele machines samen te stellen uit herbruikbare virtuele machine componenten. We spreken daarom van modulaire virtuele machines. Een zeer belangrijk onderdeel van het onderzoek is het bepalen van de verschillende modules waaruit een virtuele machine is opgebouwd. Men kan zich bijvoorbeeld inbeelden dat sommige rekenintensieve modules (zoals bvb. reflectie) niet in rekening zullen gebracht worden indien men een virtuele machine voor een actieve RIFD tag wil gaan samenstellen. Het conceptueel uit mekaar rafelen van de modules waaruit AmI virtuele machines zullen worden opgebouwd is dus zeker één van de doelstellingen. Een tweede doel is het onderzoeken hoe deze conceptueel onafhankelijke modules daadwerkelijk modulair geïmplementeerd kunnen worden en samengeplugged kunnen worden. Hiervoor denken we aan het gebruik van aspect-georiëenteerde technieken en assemblagebandtechnologie zoals technieken uit generatief programmeren. De combinatie van deze technieken zal ons toelaten af te stappen van de huidige monolitische virtuele machines die te groot en te rijk aan features zijn om praktisch ingezet te kunnen worden op geïntegreerde systemen. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Temporeel logisch programmeren als basis voor een declaratieve aspecttaal voor event-driven programmeren. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In het implementeren van grafische user interfaces, gedistribueerde applicaties, web services etc gebruikt men het event-driven paradigma. Daarin doet zich ook het welbekende probleem van 'crosscutting concerns' voor, waardoor de implementatie van een zelfde functionaliteit verspreid geraakt over verschillende afhandelingsprocedures van events. Bovendien hangen die crosscutting concerns af van temporele relaties tussen events, zowel verleden als toekomstige events. Aspect-gericht programmeren biedt misschien wel al oplossingen voor het modulariseren van crosscutting concerns, maar eigenlijk zijn geen van de bestaande aspecttalen of implementatietechnieken helemaal geschikt voor het event-driven paradigma. Net omdat zij geen voldoende ondersteuning bieden voor het uitdrukken van zulke temporele relaties. Het doel van dit project is eerder gepresenteerd werk rond temporele logica voor aspecttalen uit te breiden om temporele relaties tussen events in het event-driven paradigma uit te drukken. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Toepassingen, behoeften, modellen voor breedband in cultuur - werkpakket 2: breedbandbehoeften in de culturele sector Universiteit Gent Abstract: Het invateriseren van de behoeften van instellingen uit de culturele sector met betrekking tot ICT en breedbandtoepassingen. Het onderzoek bevat een grootschalige survey bij een brede waaier van culturele instellingen die varieert van musea tot jeugdorganisaties, ergoederenigingen, bibliotheken, ? Organisaties: • Vakgroep Communicatiewetenschappen

Onderzoekers: • Eric Van Heesvelde

Design and Engineering of the Future Generation Internet. Towards convergent multi-service networks (EURO-FGI). Universiteit Antwerpen Abstract: Design and Engineering of the Future Generation Internet. Towards convergent multi-service networks (EURO-FGI). Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)


Euro-FGI: Ontwerp van het Future Generation Internet voor multiservice netwerken Universiteit Gent Abstract: De bedoeling van het netwerk Euro-FGI is het ontwikkelen en in stand houden van een vooraanstaand excellentiecentrum op het vlak van het ontwerp vna het Future Generation Internet (FGI), dat fungeert als een collectieve denktank, een belangrijke ondersteuning biedt voor de Europese industrie en tot een Europees leiderschap op in dit domein kan leiden. Organisaties: • Vakgroep Telecommunicatie en informatieverwerking

Onderzoekers: • Herwig Bruneel • Bart Dhoedt • Sabine Wittevrongel

Verbetering van Warhol User Interface 'Usability' Universiteit Hasselt Abstract: Het voorliggende contract betreft een onderzoekscontract in het kader van een IWT-contract tussen het EDM en Punch Graphix N.V.. Het heeft betrekking op de periode van 01.12.2006 tot 31.03.2009. Het beoogt de verbetering van de Warhol user interface. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media

Onderzoekers:

• Eddy FLERACKERS • Karin CONINX • Jan VAN DEN BERGH

Opstelling van technisch verslag betreffende de werking van de diverse diensten aangeboden door Google INC. in context van de rechtszaak Copiepresse SCRL tegen Google Inc. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Opstelling van technisch verslag betreffende de werking van de diverse diensten aangeboden door Google INC. in context van de rechtszaak Copiepresse SCRL tegen Google Inc. Organisaties: • Informatica en Telecommunicatie

Onderzoekers: • JACQUES TIBERGHIEN

Het verder ontwikkelen van de databank 'Klachten' Universiteit Gent Abstract: Het project beoogt de verdere ontwikkeling en uittesten van de databank 'klachten' voor het instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen. Deze databank heeft tot doel de behandeling van klachten en de rapportering ervan aan de overheden, te ondersteunen. De databank wordt opgebouwd in beide landstalen en moet een hulpmiddel zijn voor de registratie, conservatie en verwerking van klachten rond directe of indirecte discriminatie op basis van het geslacht -hierbij inbegrepen transseksualiteit-, pesterijen (als die verband houden met het geslacht van het slachtoffer) en ongewenst seksueel gedrag, welke onder de bevoegdheid van het instituut vallen. Organisaties: • Vakgroep Gewasbescherming

Onderzoekers: • Maryse Demoor • Guy De Tré

Het verder ontwikkelen van de Databank Klachten Universiteit Gent Abstract: Het project beoogt de finalisering van een databank voor het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen. Deze databank heeft tot doel de behandeling van klachten en de rapportering ervan aan de overheden, te ondersteunen. De databank werd opgebouwd in beide landstalen en moet een hulpmiddel zijn voor de registratie, conservatie en verwerking van klachten rond directe of indirecte discriminatie op basis van het geslacht en wordt in deze fase getest. Organisaties: • Vakgroep Engels


"Separation of Concerns" bij Hoog-Niveau Softwaremodellen. Universiteit Antwerpen Abstract: De doelstelling van dit project is het uitwerken van weaving technieken op modelniveau, vertrekkende van het werk over modeltransformaties binnen MDA. Organisaties: • Antwerp Systems and software Modelling (AnSyMo)

Onderzoekers: • Dirk Janssens • Serge Demeyer • Hans Schippers

Analyse van high-throughput data door middel van support vector machines en kernel-gebaseerde technieken: feature selectie en adaptieve modelbouw. Universiteit Antwerpen Abstract: In vele real-life toepassingen is informatie afkomstig van metingen onmisbaar om de kwaliteit van eindproducten te garanderen en controle uit te oefenen op het productieproces. Deze metingen zijn veelal afkomstig van online hardware analysers (bijvoorbeeld thermometers, stroommeters . . . ). Er zijn echter vele karakteristieken die men niet met online apparatuur kan verkrijgen en waarvoor tijdrovende en/of computationeel intensieve analyse noodzakelijk is. Voor die karakteristieken worden vaak modellen gehanteerd om de resultaten van de analyse te voorspellen vanuit de proces variabelen. De analyse wordt nadien gebruikt als bevestiging van het gekozen model. Modellen worden soms ook gebruikt om online hardware analysers te voorspellen, deze laatste zijn immers onderhevig aan corrosie of kunnen gaan afwijken van de optimale configuratie. In dit project willen we een aantal onderzoeksproblemen bestuderen die optreden bij de constructie van modellen met behulp van Support Vector Machines. Onze interesse in het bouwen van modellen met SVMs heeft verschillende redenen. ¿ Het is algemeen geweten dat SVMs hoog dimensionale data aankunnen zonder te lijden aan de "curse of dimensionality". ¿ Het inpluggen van kernels laat toe niet-lineaire modellen op te stellen. ¿ SVMs kunnen ongevoelig gemaakt worden voor ruis en outliers. ¿ Ten slotte, de bekwaamheid van SVMs om "abnormale" data punten te identificeren, maakt ze nuttig in detectie van outliers en anomalie"en. De problemen die we in dit project willen onderzoeken zijn de volgende. I. Feature selectie en integratie van domeinkennis Het doel is te onderzoeken of we gelijkaardige resultaten kunnen boeken bij Support Vector Regressie (SVR) en hoe goed deze technieken zich laten vertalen naar single-class problemen. II. Adaptieve modelbouw

Technieken die het mogelijk maken de inferentie sensor aan te passen in alle mogelijke gevallen van novelty detectie, en voornamelijk wanneer het wiskundige model deels moet worden heropgebouwd, staan nog steeds in de kinderschoenen en vormen het tweede luik van het onderzoek. Organisaties: • Emerging computational techniques (ECT)

Onderzoekers: • Brigitte Verdonk • Koen Smets

Normalisatie voor Xquery-optimalisatie. Universiteit Antwerpen Abstract: Normalisatie voor Xquery-optimalisatie. Organisaties: • Ontwikkeling database systemen (ADReM)

Onderzoekers: • Jan Paredaens • Arend Jan Hendrik Hidders

Het gebruik en de constructie van similariteitsmaten voor audiofragmenten Universiteit Gent Abstract: Het doel van dit project is het introduceren van een collectie van gesofisticeerde similariteitsmaten voor het vergelijken van audiofragmenten. Daartoe zullen we op zoek gaan naar manieren om dergelijke framenten te identificeren met vaagverzamelingen, zodanig dat bestaande of nieuwe vaagsimilariteitsmaten kunnen gebruikt worden voor het bepalen van de graduele gelijkenis tussen twee fragmenten. Organisaties: • Vakgroep Toegepaste wiskunde en informatica

Onderzoekers: • Etienne Kerre

Discrete-tijd-wachtlijnmodellen met sessiegebaseerde aankomststromen Universiteit Gent Abstract: Het project heeft tot doel de studie aan te vatten van een nieuwe (generische) klasse van wachtlijnmodellen, waarvan verwacht wordt dat zij beter dan bestaande modellen in staat zullen zijn de prestaties te voorspellen van b.v. webservers, celgebaseerde mobiele netwerken en gelaagde telecommunicatieprotocollen. Het betreft hier met name een klasse van discrete-tijd-wachtlijnmodellen met sessiegebaseerde aankomststromen, waarbij de pakketten die aankomen in een buffer van een communicatienetwerk afkomstig zijn van meerdere gebruikers die elk slechts gedurende een eindige periode (of sessie) actief zijn. Het innovatieve van het project is dat de structuur van de sessies expliciet in de modellering van de trafiekstromen wordt opgenomen. Organisaties: • Vakgroep Telecommunicatie en informatieverwerking

Onderzoekers: • Herwig Bruneel

Genetische algoritmes voor de niet-parametrische inversie van gravitationele lenzen Universiteit Hasselt Abstract: Dit contract betreft een overbruggingsbeurs binnen het onderzoeksinstituut EDM voor de periode 01.10.2006 tot 30.09.2007. Dit project zal uitgevoerd worden door Jori Liesenborgs rond het topic "Genetische algoritmes voor de niet-parametrische inversie van gravitationele lenzen". Het project zal verlopen onder de bepalingen zoals gesteld in voorliggend contract. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media

Onderzoekers: • Eddy FLERACKERS • Philippe BEKAERT

Messiaen weerspiegeld, ontwikkeling van een metamodel voor muzikale analyse. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Belangrijk voor een goede muziekuitvoering is een grondig inzicht in hoe de compositie die je wil spelen 'in elkaar steekt'. Echter, sinds het begin van de 20e eeuw ontwikkelen componisten hoe langer hoe meer hun eigen muzikale taal, vaak zelfs verschillend van compositie tot compositie, zodat je uiteindelijk over haast evenveel modellen moet gaan beschikken als er composities zijn. Vandaar dat we op zoek willen gaan naar een bruikbaar metamodel voor muzikale analyse. Dit 'universele' analysemodel zou - als een soort instapmodel - moeten toelaten een willekeurige compositie te benaderen zónder voorkennis van hoe het gemaakt is. Aan de hand van een aantal (te ontwikkelen) onderzoekscriteria zou dit model dan meteen in staat moeten zijn aan te wijzen met welk van de bestaande analysemodellen de compositie in kwestie het best verder wordt uitgediept. Hiervoor willen we gebruik maken van de nieuwste inzichten in zo uiteenlopende disciplines als linguïstiek, wiskunde en artificiële intelligentie. Om zo een dieper inzicht te verwerven in het wezen van de muziek als kunstvorm. Organisaties: • Adaptieve Systemen Groep • Computationele Modelering Lab

Onderzoekers: • Bernard MANDERICK • RUBEN HILLEWAERE

Databank Ondergrond Vlaanderen Universiteit Gent Abstract: Invullen van de stratigrafische interpretatie van geotechnische gegevens in de geologische databank van de Vlaamse Gemeenschap (Databank Ondergrond Vlaanderen ? DOV) Organisaties: • Vakgroep Geologie en bodemkunde


Research overeenkomst tussen UGent en Actuate Corporation Universiteit Gent Abstract: Het project omvat het in kaart brengen van het intellectueel eigendom van iText, een JAVA-PDF library (oorspronkelijk aan UGent ontwikkeld door Bruno Lowagie), met het oog op integratie in het product Eclipse/BIRT dat door Actuate ontwikkeld wordt alsook onderzoek en ontwikkeling van nieuwe functionaliteit voor dit Business Intelligence en Reporting Tool (met de focus op, maar niet beperkt tot PDF). Organisaties: • Vakgroep Toegepaste wiskunde en informatica • Directie Onderzoeksaangelegendheden

Onderzoekers: • Kris Coolsaet • Danny Schellemans

CalcUA als centrale rekenfaciliteit: ondersteuning kernfaciliteiten. Universiteit Antwerpen Abstract: Sinds 2005 beschikt de Universiteit Antwerpen met CalcUA over een van de krachtigste Belgische academische computers. Deze investering moet, op gebied van onderhoud en ondersteuning, naar de toekomst toe veilig gesteld worden, niet in het minst om de wetenschappelijke resultaten die op CalcUA gebaseerd zijn. CalcUA ondersteunt bovendien 2 excellentiecentra binnen de instelling: NANO and NEURO. Voltijdse ondersteuning voor CalcUA wordt door dit project mede mogelijk gemaakt: naar gebruikers toe en bij het formuleren van aanvraagdossiers voor computationele multidisciplinaire onderzoeksprojecten. Organisaties: • Computationele wiskunde


ICT Infrastructure project under the 2007 IUC annual programme (Vietnam) Universiteit Gent Abstract: In dit project wordt de basisinfrastructuur van Can Tho University in Can Tho (Vietnam) opgewaardeerd. Het project is zuiver technologiegericht. Organisaties: • Vakgroep Onderwijskunde

Onderzoekers: • Martin Valcke

Nieuwe stochastische modellen voor het evalueren van telecomsystemen. Universiteit Antwerpen Abstract: De hoofdbetrachting van dit project bestaat erin om tal van nieuwe wachtlijnmodellen op te stellen en efficiënte computationele procedures te ontwikkelen om de geassocieerde performantiematen ervan te bepalen. Toepassingen van deze modellen situeren zich binnen de telecomwereld, met name in kabel (DOCSIS) access netwerken, optische schakelaars/buffers, het backbone Internet, etc. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)

Onderzoekers: • Benny Van Houdt

Efficiënte analytische modellen voor prestatie-analyse van het Internet Universiteit Gent Abstract: Dit project beoogt een bijdrage te leveren tot de ontwikkeling van adequate modellen en bijhorende analytische oplossingstechnieken die toelaten snel en accuraat het gedrag te voorspellen van TCP en de kwaliteit van bediening in het Internet. Dergelijke modellen zijn belangrijke middelen voor netwerkoperatoren om hun netwerken beter te ontwerpen en dimensioneren. Organisaties: • Vakgroep Telecommunicatie en informatieverwerking


Update faciliteiten voor virtuele XML views. Universiteit Antwerpen Abstract: In de context van Content Management Systemen is het integreren van verschillende soorten data een belangrijk probleem. Men wenst immers verschillende soorten gegevens op een uniforme manier te ondervragen. We gaan in dit onderzoek nader in op het integreren van relationele databases en XML. Dit doen we door XML views voor relationele databases te introduceren, welke niet enkel kunnen ondervraagd worden, maar ook aangepast. Deze aanpassingen of updates kunnen echter niet steeds zonder problemen uitgevoerd worden op de respectievelijke tabellen van de relationele databases. We zullen daarom onderzoeken wanneer dit wel en wanneer dit niet mogelijk is en zullen daarnaast ook trachten het relationele schema om te zetten naar een schema voor de XML view. Organisaties: • Ontwikkeling database systemen (ADReM)

Onderzoekers: • Jan Paredaens • Roel Vercammen

Richtlijnen ter verbetering van het testproces tijdens software onderhoud. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van dit project is het opstellen van een efficient proces voor het onderhouden van software tests, waarbij gedetecteerde problemen in de test code aan de hand van testonderhoudspatronen worden opgelost. Het primaire scenario dat we daarbij voor ogen houden is een selectieve verbetering van de test code als onderhoudsstap alvorens een change request te implementeren. Organisaties: • Antwerp Systems and software Modelling (AnSyMo)

Onderzoekers: • Serge Demeyer • Bart Van Rompaey

SB Filip Hellebaut - Hink-stapsprongsimulatie Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek is gericht op de simulatie van chip-multiprocessors. Het opzet is om een techniek te vinden die het mogelijk maak tom veel sneller tot een nauwkeurig resultaat te komen. Om dit te realiseren wordt gezocht naar een methode om te beslissen welke stukken van de dynamisch uitgevoerde code gedetailleerd gesimuleerd worden en welke enkel functioneel. Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen


Cartografie implementatie van de resultaten van het project "SGIR" en het geassocieerd project "DB Toponymie" Universiteit Gent Abstract: SGIR, de naadloze geografische objecten databank van het Nationaal Geografisch Instituut NGI, en de DB Toponymie, de toponymische databank van het NGI, zijn thans twee afzonderlijke databanken. Om te kunnen overgaan tot een geautomatiseerde plaatsnaamplaatsing op de kaarten van het NGI is het noodzakelijk een concept uit te werken enerzijds van koppeling tussen beide databanken en anderzijds van methodes en technieken die de plaatsnaamplaatsing beheerd. Voor dit laatste is het nodig de plaatsingsregels te definiëren rekening houdend met objecttype, objecthiërarchie, semiologie, ? Organisaties: • Vakgroep Geografie

Onderzoekers: • Philippe De Maeyer

Databank 'Klachten en gender' Universiteit Gent Abstract: Het project beoogt de ontwikkeling van een databank voor het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen mannen. Deze databank heeft tot doel de behandeling van klachten en de rapportering ervan aan de onverheden, te ondersteunen. De databank wordt opgebouwd in beide landstalen en moet een hulpmiddel zijn voor de registratie, conservatie en verwerking van klachten rond directe of indirecte discriminatie op basis van het geslacht -hierbij inbegrepen transseksualiteit-, pesterijen (als die verband houden met het geslacht van het slachtoffer) en ongewenst seksueel gedrag, welke onder de bevoegdheid van het instituut vallen. Organisaties: • Vakgroep Telecommunicatie en informatieverwerking


Dimensioneren van draadloze toegangsnetwerken voor residentiële telecommunicatiediensten Universiteit Gent Abstract: In dit project zullen een aantal nieuwe problemen bestudeerd worden bij het dimensioneren van draadloze toegangsnetwerken voor een rijke mix van telecommunicatiediensten. De studie zal gebruik maken van een combinatie van vereenvoudigde analytische modellen met simulatietechnieken. Meer bepaald zal enerzijds aandacht besteed worden aan de impact van het pakketverlies tgv een tijdelijke slechte toegangslink op de prestatie van de informatiestromen en anderzijds aan het probleem van kanaaloverhandiging in geval van een mobiele gebruiker. Organisaties: • Vakgroep Telecommunicatie en informatieverwerking

Onderzoekers: • Herwig Bruneel • Sabine Wittevrongel

Ontwikkeling van een geïntegreerde tool ter ondersteuning van de diëtistenpraktijk Hogeschool Gent Abstract: Dit onderzoeksproject situeert zich in het domein van de relatie voeding en gezondheid. De wetenschappelijke kennis over deze relatie neemt op dit ogenblik in zeer snel tempo toe.Het onderzoek heeft als finaliteit de positie van de diëtist(e)/voedingsdeskundige in zijn/haar hoedanigheid van verstrekker van voedingsadvies en voedingsvoorschriften op maat van de individuele patiënt of cliënt, uit te breiden en te verstevigen. Het is de bedoeling dit te realiseren via de ontwikkeling van een geïntegreerd instrument dat alle relevante dimensies van een goede dieetkundige praktijk op een gebruiksvriendelijke manier verenigt, dat aangepast is aan de huidige stand van de wetenschappelijke kennis en bovendien de noodzakelijke flexibiliteit vertoont ten aanzien van een snel veranderend en uitbreidend dieetkundig arsenaal. Het globale doel van het project is de ontwikkeling en evaluatie van een conceptueel kader voor een optimale geïntegreerde voedingsbegeleiding en dieetkundige behandeling van de patiënt/cliënt, conform de meest recente op voldoende evidentie gebaseerde wetenschappelijke inzichten en rekening houdende met alle relevante randgegevens van de patiënt/cliënt die nodig zijn voor een holistische benadering van de specifieke voorliggende gezondheidsproblematiek. Een bijkomende doelstelling is de uitvoering van een functionele analyse ter voorbereiding op de ontwikkeling van een software pakket dat de verschillende dimensies van een dergelijk conceptueel kader op een eenvoudige en gebruiksvriendelijke wijze kan integreren en ter beschikking kan stellen als een interactief medium van de diëtist(e)/voedingsdeskundige in zijn/haar dagelijkse praktijkomgeving en voor de studenten gedurende de opleiding. Organisaties: • Departement Toegepaste Ingenieurswetenschappen • Departement Gezondheidszorg Vesalius • Vakgroep Informatica • Vakgroep Voeding en Diëtetiek

Onderzoekers: • Stefaan De Henauw • Veerle Ongenae • Willem De Keyzer • Mia Verschraegen • Nele Callewaert

Ontwerp en prestatie-analyse van routeringsalgoritmen in ad hoc netwerken. Universiteit Antwerpen Abstract: Verschillende bestaande routeringsalgoritmen zullen vergeleken worden met bijzondere aandacht voor througput, schaalbaarheid en de snelheid van het opzetten van connecties. Dit zal vooral gebeuren met het oog op de toepassing van ad hoc netwerken bij rampscenarios. Naast

het vergelijken van bestaande routeringsalgoritmen zal ook gezocht worden naar nieuwe routeringsalgoritmen die niet enkel de throughput, schaalbaarheid en snelheid van connectiesetup verbeteren, maar die ook een zekere quality of service voor bijvoorbeeld videostreams kunnen garanderen. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)


OSLU: Optimizing Satellite Link Usage. Universiteit Antwerpen Abstract: OSLU: Optimizing Satellite Link Usage. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)


Ontwikkelen en implementatie van vage tijdruimtelijke modellen in een geografisch informatie systeem Universiteit Gent Abstract: Dit project probeert modellen op te stellen om vage ruimtelijke gegevens in een GIS voor te stellen en te bevragen. Posities kunnen immers niet steeds exact bepaald worden. Een bijkomend probleem duikt op wanneer posities veranderen doorheen de tijd. Dit project focust op het opstellen van modellen voor vage ruimtelijke verplaatsingen in een GIS. Organisaties: • Vakgroep Geografie

Onderzoekers: • Philippe De Maeyer

Werkingsmiddelen FWO-aspirant Raf Hens Universiteit Gent Abstract: In deze studie wordt de toepasbaarheid van reflectieve middleware voor de garantie van dienstenkwaliteitsniveau's (QoS) in ad-hoc netwerken onderzocht. Deze middleware moet de ontwikkeling van context-aware applicaties bevorderen, omdat ze de applicaties zo veel mogelijk probeert te vrijwaren van niet-functionele QoS-code. Organisaties: • Vakgroep Informatietechnologie

Onderzoekers: • Frank Gielen

Geavanceerde multiresolutietechnieken voor segmentatie en codering van videosequenties Universiteit Gent Abstract: Het voorgesteld onderzoek heeft als doel het ontwikkelen van nieuwe geavanceerde multiresolutietechnieken voor het segmenteren en coderen van de inhoud van videosequenties. De bedoeling is een videosequentie te ontbinden in lagen van over elkaar bewegende (niettransparante) video-objecten en deze objectlagen efficiënt te coderen. We beperken ons tot niet-transparante objecten die in verschillende lagen boven elkaar bewegen. Organisaties: • Vakgroep Telecommunicatie en informatieverwerking

Onderzoekers: • Wilfried Philips

Context-oriented programming (Type 3) : (Onderzoeker Pascal COSTANZA) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Tijdens het afgelopen decennium is het in een groeiend aantal software scenario's duidelijk geworden dat de buigzaamheid van software ernstig te kort schiet. Steeds vaker merken we de noodzaak op om code te schrijven waarvan de betekenis niet volledig door zijn constituenten alleen wordt bepaald, maar gedeeltelijk van de context afhangt waarin de software wordt gebruikt. Het doel van dit project is een begrip te ontwikkelen en te vestigen van context-georiënteerde programmering die verder gaat dan traditionele programmeringsparadigma's. Er is nood aan een hoge graad van adaptivitiy en/of aanpassingsvermogen, en er is reeds een traditie van onderzoek binnen verscheidene computerwetenschap gebieden die gedeeltelijk deze begrippen behandelen. Nochtans concentreert dit voorstel zich niet op aan het vakgebied verbonden oplossingen, maar eerder op de ontwikkeling van een programmeringsparadigma en ondersteunende programmeertaalconcepten en technieken voor algemeen gebruik die de onderhoudbaarheid, de robuustheid en de herbruikbaarheid van software verbeteren die in hoogst dynamische milieu's moeten passen. Op deze wijze, zullen wij een brede waaier van onderzoeksgebieden de middelen verstrekken om zich op het gewenste gedrag te concentreren en context-afhankelijke begrippen correct uit te drukken op een beknopte en geschikte manier, zonder te worden afgeleid door ongeschikte taalconcepten. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


International workshop on principles of software evolution. Universiteit Antwerpen Abstract: International workshop on principles of software evolution. Organisaties: • Antwerp Systems and software Modelling (AnSyMo)


Software evolution, refactoring of operational & usable systems (ITEA SERIOUS) Universiteit Antwerpen Abstract: De zogenaamde "Embedded" systemen worden de laatste jaren steeds complexer, meer divers en stelselmatig uitgebreid met nieuwe functionaliteit. Ten gevolge daarvan is de software constant aan het evolueren: binnen Alcatel Bell geld een gemiddelde van 10.000 lijnen code die per week veranderen. Jammer genoeg heeft een dergelijk veranderingsritme een nefast effect op het oorspronkelijk goed ontworpen en goed

gedocumenteerd systeem en veranderd het onherroepelijk in een nachtmerrie voor degene die het geheel moeten onderhouden. De software engineers bij Alcatel Bell, gebruiken gecertificeerde ontwikkelprocessen die overeenstemmen met CMM niveau 3. Desalniettemin is het duidelijk dat hun ontwikkelprocessen niet goed omkunnen met de lange termijn evolutie van hun software. Vaak veroorzaken geplande uitbreidingen aan de functionaliteit onverwachte fouten, ontwerp anomalieën en inconsistente documentatie. Daarom wil het SERIOUS project processen, methodes, metrieken en werktuigen ontwikkelen die de kwaliteit van software tijdens zijn evolutie, minstens bewaren en zo het kan verbeteren. In Belgie zijn de project partners Alcatel Bell (http://www.alcatel.be/) en de Universiteit Antwerpen. Maar dit lokaal consortium doet mee in een groter ITEA consortium met andere bedrijven in Europa zoals Philips en Nokia. Organisaties: • Antwerp Systems and software Modelling (AnSyMo)


Adaptieve robotten voor flexibele productiesystemen (ARFLEX). Universiteit Antwerpen Abstract: Adaptieve robotten voor flexibele productiesystemen (ARFLEX). Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)

Onderzoekers: • Vincenzo De Florio

Vastleggen van de formele stratigrafie van de lagen onderkend in diepsonderingen - Databank ondergrond Vlaanderen Universiteit Gent Abstract: Invullen van de stratigrafische interpretatie van geotechnische gegevens in de geologische databank van de Vlaamse Gemeenschap (Databank Ondergrond Vlaanderen, DOV) Organisaties: • Vakgroep Geologie en bodemkunde


Multi-view Architecture Description for Distributed Systems (Multi-view architectuur beschrijving voor gedistribueerde systemen) KU Leuven Abstract: Het succes van het internet en de digitalisering van onze samenleving zorgen voor een explosieve groei van de computernetwerken rondom ons. Deze netwerken dringen door tot in gebouwen, in auto's, en zelfs tot in onze broekzak. Meer en meer worden deze netwerken aangewend voor de uitwisseling van digitale media (foto's, video's, televisie, radio, etc.) en nieuwe vormen van communicatie en interactie (sociale netwerken). De systemen die deze uitwisseling van informatie mogelijk maken, noemen we gedistribueerde systemen. Een gedistribueerd systeem is met andere woorden een software applicatie die op grote schaal gebruik maakt vanhet computernetwerk. De ontwikkeling van deze software is complex en vereist daarom een systematisch aanpak die we software architectuur noemen.In dit werk kijken we naar het onderdeel van software architectuur dat te maken heeft met het documenteren van de structuur van de software. In een eerste luik van dit werk stellen we vast dat de huidige architectuurbeschr Organisaties: • Afdeling Informatica

Onderzoekers: • Wouter Joosen • Steven Op de beeck

Workshop on Object-Oriented reengineering. Universiteit Antwerpen Abstract: Workshop on Object-Oriented reengineering. Organisaties: • Antwerp Systems and software Modelling (AnSyMo)


Bilaterale samenwerking in het kader van gezamenlijke doctoraatsprojecten_Bench fee i.h.k. van Joint PhD VUB-INSA Rouen (Frankrijk)_Stijn Meganck. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Joint Phd overeenkomst voor Stijn Meganck Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Beheren en plannen van computationele resources. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project willen we het gebruik van economische principes en mechanismen als basis voor het toekennen van resources onderzoeken. Het doel is het realiseren van een op een economisch model gebaseerde resource manager en job scheduler. Dit geeft aan metacomputing een economische dimensie die het oplossen van computationele problemen, door het huren van resources zoals rekenkracht en opslagruimte van ondergebruikte computers, mogelijk maakt. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)

Onderzoekers: • Gunther Stuer

DITO: Onderzoek naar de mogelijkheden en knelpunten van het gebruik van identity management en het concept digitale kluis inzake e-government. Universiteit Antwerpen

Abstract: DITO: Onderzoek naar de mogelijkheden en knelpunten van het gebruik van identity management en het concept digitale kluis inzake egovernment. Organisaties: • Media & ICT/Interpersoonlijke relaties in Organisaties & Samenleving (MIOS)

Onderzoekers: • Michel Walrave

CIck. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van het CIcK-project is het architecturaal stappenplan uit te stippelen om Vlaanderen tegen 2010 te voorzien van een volgende generatie wereldklasse breedbandinfrastructuur, vertrekkende van de huidige wereldklasse breedband kabelinfrastructuur, gebaseerd op open publieke normen, gebruik makende van nieuwe convergenties van breedband technologieën en die nieuwe gebruikersgedreven convergente breedbanddiensten mogelijk maken. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)


Opsporen van singulariteiten in oppervlakken en vormen. Universiteit Antwerpen Abstract: Zowel bij geometrisch ontwerp, computergestuurde productie als zogenaamde reverse engineering, spelen vloeiende lijnen in kurven, oppervlakken en vormen een centrale rol. Men wenst in de geometrische komponenten geen ongedefinieerde regio's of onverantwoorde stijle pieken. In de onthalende onderzoeksgroep is sinds een aantal jaar een techniek, die bekend is om singulariteiten in functies van één enkele veranderlijke op te sporen, veralgemeend naar functies van meerdere veranderlijken. De techniek is dus nu bruikbaar voor oppervlakken en vormen in de ruimte. Een aantal open problemen moet echter nog opgelost worden om de techniek in de praktijk bruikbaar te maken. Organisaties: • Computationele wiskunde

Onderzoekers: • Annie Cuyt • Wen-Shin Lee

Analytische modellering van superscalaire out-of-order microarchitecturen Universiteit Gent Abstract: In dit project wensen we meer nauwkeurige analytische modellen uit te werken van hedendaagse superscalaire out-of-order microarchitecturen. Daarvoor wordt samengewerkt met Prof. James E. Smith van de University of Wisconsin-Madison. Tijdens zijn verblijf van 1 maand zullen we de expertise van Prof. Smith ivm analytische modellering combineren met de expertise in Gent ivm statistische modellering combineren met de expertise in Gent ivm statistische simulatie om zo tot een beter analytische modellering te komen. Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen

Onderzoekers: • Koenraad De Bosschere • Lieven Eeckhout

Architecturen en compilers voor ingebedde systemen. Universiteit Antwerpen Abstract: De bedoeling van de wetenschappelijke onderzoeksgemeenschap is het samenbrengen van diverse Vlaamse onderzoeksgroepen in de computerarchitectuur en compilers in een interdisciplinaire groep, en om met die groep (i) in Vlaanderen jaarlijks een paar kwaliteitsvolle internationale evenementen met eminente sprekers te organiseren, (ii) de bestaande samenwerking op postdoctoraal niveau tussen de verschillende onderzoeksteams te versterken door het organiseren van een jaarlijks onderzoekssymposium met de leden van het netwerk. Dit moet zorgen voor een internationalisering van het Vlaamse architectuur- en compileronderzoek en een betere bekendmaking van de resultaten van het onderzoek naar de industrie toe. Finaal moet dit leiden tot een betere valorisering van de onderzoeksresultaten, een rationalisering van de onderzoeksinspanningen in dit vakdomein, en een sterkere positie als partner in internationale onderzoeksprogramma's. Deze onderzoeksgemeenschap zit ook ingebed in een analoog Europees netwerk HiPEAC. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)

Onderzoekers: • Jan Broeckhove

GeoBIPS. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van dit project is het specifiëren, het ontwerpen en het bouwen van een demonstrator van een systeem dat statische en dynamische informatie verzamelt, verwerkt en verdeelt in combinatie met een geografisch informatie systeem (GIS), gebruik makend van draadloze breedband technologie toegepast op een crisis interventie systeem dat een real-time overzicht geeft van het rampgebied, zoals bijvoorbeeld een brand. Vertrekkend van een GIS, zal in dit project onderzocht worden hoe extra informatie-lagen met statische en dynamische informatie kunnen worden toegevoegd. Dit zal in een open omgeving gebeuren om de meest brede toepassingsmogelijkheden toe te laten. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)


Formele ondersteuning voor transformatie van software modellen.

Universiteit Antwerpen Abstract: Formele ondersteuning voor transformatie van software modellen. Organisaties: • Antwerp Systems and software Modelling (AnSyMo)


Betrouwbare en energie-efficiënte netwerkprotocollen voor Body Area Netwerken (BAN's). Universiteit Antwerpen Abstract: De recente ontwikkelingen van intelligente sensoren, zoals o.a. (bio)medische sensoren, in combinatie met de gestage evolutie in draadloze netwerken, i.h.b. ad-hoc netwerken, openen talrijke mogelijkheden voor een nieuw type netwerken, nl. body area netwerken of BAN's. Een BAN is een netwerk waarbij verschillende mobiele, compacte devices die vastgehecht zijn aan het lichaam, met elkaar kunnen communiceren via een draadloos netwerk. Doorgaans communiceren de verschillende devices met de gebruiker via een centraal intelligent device (bv. een PDA). Bij de devices onderscheidt men sensoren en actuatoren. Sensoren zullen instaan voor het opmeten van bepaalde parameters. Een aantal voorbeelden van sensoren zijn: uitwendige medische sensoren (monitoring van hartslag, bloeddruk en lichaamstemperatuur, opnemen van een langdurige ECG, opmeten van de belasting van de spieren bij sportmensen, ...), inwendige of ge.jmplanteerde medische sensoren (meten van hersenactiviteit voor epilepsiepatienten, meten van glucose in het bloed voor suikerpatienten, endoscopie waarbij de sensor ingebouwd is in een pil, retina prothese voor blinden bestaande uit een matrix van microsensoren waarin elektrische signal en worden omgezet in neurologische signalen en zodoende het normale gedrag van de retina i.f.v. lichtinval nabootsen, ...), microfoon, koptelefoon, digitale bril met de functionaliteit van een PC-scherm, etc. Daarnaast heeft men ook actuatoren, die zullen handelen in functie van de opgemeten parameters in de sensoren of door interactie met de gebruiker. Mogelijke actuatoren zijn: een doseerapparaat voor toedienen van insuline aan suikerpatienten wanneer het suikergehalte in het bloed te hoog is, intraveneus toedienen van medicatie bij vaststelling van een verhoogde hersenactiviteit om aldus een epilepsie-aanval te voorkomen, regeling van het beeld van de digitale bril, en zo meer. Dankzij een BAN, zal het in de toekomst mogelijk zijn om patienten continu te monitoren en de nodige medicatie toe te dienen, niet aileen in een ziekenhuisomgeving, maar ook in zijn thuisomgeving of tijdens verplaatsingen. Patienten zullen niet langer meer gekluisterd zijn aan hun bed, maar zullen vrij kunnen bewegen. Bejaarden zullen langer in hun eigen vertrouwde huis kunnen wonen en hierdoor kunnen dure opnames in bejaardentehuizen uitgesteld of zelfs vermeden worden. Zo zullen bijvoorbeeld trainingsschema's van sportlui zullen veel efficienter kunnen bijgestuurd worden. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)


Volledige en heuristische methodes voor het garanderen van privacy in data mining. Universiteit Antwerpen Abstract: Data Mining heeft tot doel uit grote hoeveelheden gegevens nuttige informatie zoals trends en patronen te destilleren. Vaak bevatten de data waarop data mining technieken worden toegepast confidentiële persoonlijke gegevens. Het is daarom belangrijk om na te gaan in welke mate het toepassen van data mining technieken de privacy schendt. In dit project willen we methodes ontwikkelen om in te schatten in welke mate een bepaalde data mining operatie de privacy van de gegevens schendt. Omdat volledige methodes waarschijnlijk heel hoge complexiteit hebben, zal er ook aandacht besteed worden aan benaderende, heuristische methodes. Organisaties: • Ontwikkeling database systemen (ADReM)

Onderzoekers: • Toon Calders

Aspect lab Universiteit Gent Abstract: Het SBO project AspectLab beoogt de ontwikkeling van complexe gedistribueerde software-applicaties via methodes, talen en technieken uit de wereld van aspect, georiënteerde software-ontwikkeling (AOSD). Dit behelst een samenwerkingsverband tussen de huidige speleers, teneinde generisch odnerzoek in dit domein aan te zwengelen. Bovendien wil men de meerwaarde van AOSD aantonen voor de Vlaamse softwareindustrie, door middel van een reeks representatieve toepassingen. Organisaties: • Vakgroep Informatietechnologie

Onderzoekers: • Paul Lagasse

Burst Geschakelde optische netwerken voor Massief Schaalbare Consumer Grids Universiteit Gent Abstract: Consumer grids laten gebruikers toe om (delen van) hun applicaties op systemen in het netwerk uit te voeren. In dit project zullen daartoe anycast routeringsalgorithms ontwikkeld worden, tegelijk met protocols voor verspreiding en aggregatie van statusinformatie. Een tweede belangrijke topic is de dimensionering van dergelijke gridnetwerken. De belangrijkste paramters zijn schaalbaarheid, betrouwbaarheid, en de efficientie van gebruik van infrastructuur. Organisaties: • Vakgroep Informatietechnologie

Onderzoekers: • Bart Dhoedt • Piet Demeester

Intelligente dynamische brokering van webservices gebaseerd op prestatiemodellen Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek behelst de optimalisatie van service composities (waarbij gekozen kan worden uit een reeks semantisch equivalente alternatieven), en dit ter optimalisatie van de prestaties. Om deze keuze intelligent te kunnen maken, worden prestatiemodellen van elk van de samenstellende delen opgesteld en at runtime bijgewerkt. Organisaties: • Vakgroep Informatietechnologie

Onderzoekers: • Bart Dhoedt

Betrouwbare en energie-efficiënte netwerkprotocollen voor Body Area Netwerken (BAN's) Universiteit Gent Abstract: Een body Area Netwerk (BAN) is een netwerk waarbij verschillende mobiele, compacte devices die vastgehecht zijn aan het lichaam, met elkaar kunnen communiceren via een draadloos netwerk. Het doel van dit project is om betrouwbare en energie-efficiënte netwerkprotocollen te ontwikkelen voor BAN's, waarbij gesteund zal worden op cross-layer optimalisatietechnieken. Organisaties: • Vakgroep Informatietechnologie

Onderzoekers: • Luc Martens • Ingrid Moerman

Schaalbare algoritmen voor de acquisitie, weergave, compressie en herbelichting van 3D video-objecten. Universiteit Hasselt Abstract: Het voorgestelde onderzoek situeert zich in het gebied van de video gebaseerde 3D-object modellering en visualisatie (3D-VBR). De kernidee van 3D-VBR bestaat er in een ree el object of tafereel gelijktijdig te filmen vanuit meerdere standpunten, met gesynchroniseerde videocameras. 3D-VBR zal dan toelaten om tijdens de opname, of achteraf, het tafereel te bekijken vanuit nieuwe standpunten. 3D-VBR zal editeeroperaties voorzien die men gewend is toe te passen op klassieke, 3D geometrie- gebaseerde objectvoorstellingen. 3D-VBR zal het ook mogelijk maken om achteraf de belichting aan te passen in opgenomen taferelen. Dit is nodig voor diverse toepassingen, waarvan enkele verderop in deze tekst worden vermeld. We zullen ons toespitsen op de volgende punten: - Acquisitie: we willen een opstelling realiseren waarin een tafereel wordt opgenomen met een groot aantal (vijftig) goedkope digitale video cameras in plaats van enkele high-end exem- plaren. Een groot aantal cameras is nodig om een voldoende hoge 3D-ruimtelijke resolutie te bekomen, een dichtere bemonstering van richtingen omheen ieder oppervlak, een betere dekking van oppervlakken in een tafereel (minder verborgen delen), en een groter bereik van lichtintensiteiten. De cameras zullen aangestuurd worden door een cluster van standaard PCs, teneinde een systeem te bekomen dat in de toekomst relatief pijnloos uitgebreid of vernieuwd kan worden. Speciale aandacht wordt besteed aan het opvangen van eventuele falingen van cameras, computers of andere apparatuur in zon opstelling; - Visualisatie: we zullen gedistribueerde algoritmen ontwikkelen voor de visualisatie vanuit nieuwe standpunten van een door talrijke cameras opgenomen tafereel. Deze visualisatie dient zo te zijn dat de opname aan de werkelijke snelheid weergegeven wordt, en dit ongeacht of de opname onmiddellijk gevisualiseerd wordt, of achteraf. We zullen hierbij vertrekken van een recent gepubliceerd algoritme dat geen expliciete 3D geometriereconstructie vereist, en dat geschikt is voor implementatie op wijd beschikbare, maar krachtige, programmeerbare grafische acceleratoren. Door betere oplossingen te zoeken voor bepaalde cruciale deeltaken, zullen we dat algoritme ook fundamenteel verbeteren; - Compressie: e e n enkele camera van het type dat we voor ogen hebben genereert ongeveer 24 megabytes aan ruwe data per seconde. Vijftig dergelijke cameras genereren ca. 1,2 gigabyte aan ruwe gegevens per seconde. Om de opslag op harde schijf, en de transmissie over de volgende generatie breedbandnetwerken mogelijk te maken, zijn krachtige compressie-algoritmen nodig. Deze compressie mag geen artefacten introduceren die verdere verwerking zouden ver- hinderen, en moet in ree le tijd kunnen gebeuren. Zoniet zijn opnames van langere duur of live toepassingen niet mogelijk. Dergelijke compressie-algoritmen bestaan nog niet op dit moment. Om ze te ontwikkelen, zullen we verder bouwen op recent voorgestelde technieken die gebruik maken van tweede-generatie wavelets (lifting schema), in combinatie met voorspelling van en compensatie voor de beweging van objecten in de tijd, alsook de verschillende standpunten van waaruit het tafereel wordt opgenomen; - Herbelichting: we zullen het mogelijk maken om de lichtweerkaatsingseigenschappen van bewegende objecten en taferelen te meten. De kleur van een punt op het oppervlak van een bewegend object kan weliswaar wijzigen naargelang zijn relatieve positie en orie ntatie ten opzichte van lichtbronnen en waarnemingspunt, maar de BRDF (Bi-directionale Reflectie Distributie Functie) blijft dezelfde. BRDFs zijn functies die lichtweerkaatsingseigenschappen beschrijven voor gebruik in computer graphics. Onze opnames met talrijke cameras leveren dan e e n grote spatio-temporele databank van BRDF monsters op, die met elkaar gerelateerd zullen worden door de beweging van de objecten en het verschillende standpunt van de cameras in rekening te brengen, op gelijkaardige wijze als gedaan bij compressie. Eenmaal de BRDFs bepaald zijn, laten deze toe om de belichting bij opname weg te werken, en het tafereel te visualiseren onder gewijzigde belichting. Onze motivatie om werk in dit gebied aan te vatten is twee erlij. Enerzijds zijn deze themas strategisch belangrijk voor de verdere uitbouw ander onderzoek, op gebied van nieuwe technieken voor computeranimatie, op gebied van gedistribueerde virtuele omgevingen en op gebied van mensmachine interactie. Anderzijds willen we, voortbouwend op het hier voorgestelde onderzoek, in de toekomst een aantal prototypes van toepassingen realiseren, namelijk een immersieve omgeving voor tele- samenwerking in groep (bvb. een tele-klaslokaal, wat in de tUL context nuttig kan zijn), en een studio voor TV-kwaliteits 3D-video. Zon 3D-video studio zal toelaten om camera-pad planning en belichtingscorrecties in post-productie uit te voeren, wat met huidige opname-technieken nog niet mogelijk is. Anderzijds is 3D-video op zich een bijzonder krachtig immersief medium, dat gebruikt zal worden in onderzoek naar nieuwe vormen van theater en film, in opvolging van de succesvolle theaterproductie Crash van Eric Joris en Peter Verhelst (Toneelhuis Antwerpen, juni 2004), waarvoor het EDM een ad-hoc omnidirectioneel videosysteem ontworpen en ge mplemeneerd heeft. De indus- triele context voor de latere commercialisatie van dergelijke toepassingen is in Vlaanderen aanwezig en verschillende van onze partners hebben reeds interesse laten blijken in deze technologie. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media


Representatie van kennis en behandeling van databankproblemen van tijdruimtelijke gevens: een calculus benadering voor de voorstelling van kennis over trajecten. Universiteit Hasselt Abstract: In dit project wordt de expertise van zowel geografen (UGent) als informatici (LUC) gecombineerd om de aspecten van tijdruimtelijke fenomenen te bestuderen in de vakgebieden reasoning en data management. De centrale probleemstelling is: 'Hoe kan een beweging adequaat in een kwalitatieve calculus worden beschreven waarbij zowel de representatie van gegevens en kennis, als het bevragen van de gegevens worden ondersteund?' Organisaties: • Databases en Theoretische Informatica

Onderzoekers: • Bart KUIJPERS

Studie van het concept context in relatie tot gedistribueerd toepassingen met mogelijks gedistibueerde user interfaces in een Ambient Intelligence situatie. Universiteit Hasselt Abstract: Het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek Vlaanderen kent onderzoeksgroep EDM (Universiteit Hasselt) (promotor prof. dr. Y. Berbers) een project toe voor de periode van 01.01.2005 tot 31.12.2008.

Dit project levert een bijdrage aan het onderzoek rond context in een Ambient Intelligence (AmI) omgeving. In een dergelijke omgeving kunnen zowel de applicatielogica ("back-end") als de user interface ("front end") gedistribueerd en context-afhankelijk zijn. Dit project beoogt inzicht te verwerven in diverse aspecten van de context (hier bedoeld als de verzameling van alle gegevens die de context bepalen), die op zijn beurt centraal of gedistribueerd in de AmI omgeving aanwezig kan zijn. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media


Automatische alignatie van vertaaleenheden onder het zinsniveau Hogeschool Gent Abstract: Het onderwerp van dit doctoraatsonderzoek is het automatisch aligneren van vertaaleenheden onder het zinsniveau. Het onderzoek situeert zich binnen het domein van de (ver)taaltechnologie, en is van direct nut voor de verdere ontwikkeling van bestaande vertaalhulpmiddelen, zoals vertaalgeheugens, terminologie-extractie en automatische vertaling. Organisaties: • Departement Vertaalkunde • Vakgroep Taaltechnologie • Vakgroep Engels

Onderzoekers: • Joost Buysschaert • Lieve Macken

CHAMP: Cross-layer planning of home access networks for multiple play. Universiteit Antwerpen Abstract: CHAMP: Cross-layer planning of home access networks for multiple play. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)


Intelligent communicatieplatform voor multimodaal transport Universiteit Gent Abstract: Dit project wil de samenwerking tussen verschillende partijen in het multimobaal vervoer verbeteren. Daarom zal een software communicatieplatform ontwikkeld worden dat de verschillende spelers in de sector bij elkaar brengt. Agententechnologie zal gebruikt worden voor de implementatie van het platform. Deze agenten treden op uit naam van een specifieke speler in de transportsector. Organisaties: • Vakgroep Geografie

Onderzoekers: • Frank Witlox

Semi-supervised leertechnieken voor Informatie Extractie. Universiteit Antwerpen Abstract: Informatie Extractie (IE) heeft als doel het extraheren van relevante data uit een verzameling meer of minder gestructureerde documenten. Huidige systemen werden steeds ontwikkeld op basis van geannoteerde data die echter duur en moeilijk te verkrijgen zijn. Daarom wil dit project IE systemen ontwikkelen door middel van semi-supervised leertechnieken, waarbij gebruik wordt gemaakt van grote verzamelingen nietgeannoteerde gegevens, die gemakkelijk te verkrijgen zijn. Organisaties: • Ontwikkeling database systemen (ADReM)


Semi-supervised leertechnieken voor Informatie Extractie. Universiteit Antwerpen Abstract: Informatie Extractie (IE) heeft als doel het extraheren van relevante data uit een verzameling meer of minder gestructureerde documenten. Huidige systemen werden steeds ontwikkeld op basis van geannoteerde data die echter duur en moeilijk te verkrijgen zijn. Daarom wil dit project IE systemen ontwikkelen door middel van semi-supervised leertechnieken, waarbij gebruik wordt gemaakt van grote verzamelingen nietgeannoteerde gegevens, die gemakkelijk te verkrijgen zijn. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)

Onderzoekers: • Walter Daelemans

"Separation of Concerns" bij Hoog-Niveau Softwaremodellen. Universiteit Antwerpen Abstract: "Separation of Concerns" bij Hoog-Niveau Softwaremodellen. Organisaties: • Antwerp Systems and software Modelling (AnSyMo)

Onderzoekers: • Dirk Janssens • Serge Demeyer • Hans Schippers

Nieuwe analytische technieken in Performantie Modelering van Telecommunicatie Systemen. Universiteit Antwerpen Abstract: 'Het hoofddoel van dit project bestaat er in om tal van nieuwe wachtrijmodellen op te stellen en efficiënte computationele methodes te ontwikkelen die toelaten de belangrijkste performantiematen ervan af te leiden (bv. de wachttijdverdeling of het maximaal aantal gebruikers dat een resource kan delen zonder bepaalde afspraken tussen de eindgebruiker en de netwerkuitbater te verbreken). De keuze van de te beschouwen

modellen wordt gedreven door de huidige vraag vanuit de telecomwereld. Voor een eerder beperkt aantal van deze systemen zijn er reeds een aantal resultaten gerealiseerd tijdens het huidige FWO postdoctoraal mandaat. De nadruk van dat project lag echter meer op het toepassen van bestaande wachtrijmodellen in breedband access netwerken, terwijl het ontwikkelen van nieuwe modellen van eerder ondergeschikt belang was. We kunnen dus stellen dat de scope van deze aanvraag wat ruimer is dan het voorgaande. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)

Onderzoekers: • Christian Blondia • Benny Van Houdt

Ontwerp en prestatie-analyse van routeringsalgoritmen in ad hoc netwerken. Universiteit Antwerpen Abstract: Verschillende bestaande routeringsalgoritmen zullen vergeleken worden met bijzondere aandacht voor througput, schaalbaarheid en de snelheid van het opzetten van connecties. Dit zal vooral gebeuren met het oog op de toepassing van ad hoc netwerken bij rampscenarios. Naast het vergelijken van bestaande routeringsalgoritmen zal ook gezocht worden naar nieuwe routeringsalgoritmen die niet enkel de throughput, schaalbaarheid en snelheid van connectiesetup verbeteren, maar die ook een zekere quality of service voor bijvoorbeeld videostreams kunnen garanderen. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)


Efficiënt architecturaal ontwerp van microprocessors Universiteit Gent Abstract: Het ontwerp van microprocessors is zeer tijdrovend, door de grote ontwerpruimte en de beperkte snelheid van de nodige simulaties. In dit onderzoek proberen we dit ontwerpsproces te versnellen (i) door snelle zoekmethodes en (ii) door de simulatietijd te beperken. Voor dit laatste bestaan reeds enkele methodes (bv. Sampling, statistische simulatie) maar deze verliezen allen nauwkeurigheid. Er zal onderzocht worden hoe deze gebruikt kunnen worden in het optimalisatieproces, en aangepast kunnen worden om beter te presteren. Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen


OpenComRTOS: formeel systeemontwerp toegepast op een bedrijfssysteem voor ware tijd Universiteit Gent Abstract: De hoofdlijnen staan vermeld in de volledige titel: "OpenComRTOS: een formeel ontworpen en gevalideerd schaalbaar bedrijfssysteem voor ware tijd gebaseerd op een samenhangende en unificerende methodiek voor systeemontwerp". Nadere toelichting: in het eigenlijke RTOS concept staat communicatie centraal. In de te ontwikkelen ontwerpmethodiek wordt bruikbaarheid voor andere toepassingen in de industrie nagestreefd. Organisaties: • Vakgroep Informatietechnologie

Onderzoekers: • Raymond Boute

Geavanceerde draadloze controlenetwerken Universiteit Gent Abstract: Controletoepassingen worden gedefinieerd als toepassingen waar toestellen moeten gestuurd worden en de status uitgelezen. Om de installatiekosten te drukken, geeft men de voorkeur aan draadloze oplossingen voor controletoepassingen. Binnen dit project worden een aantal netwerkalgoritmen ontwikkeld voor zelforganisatie, zelfheling en multi-hop routering in draadloze controlenetwerken. Organisaties: • Vakgroep Informatietechnologie

Onderzoekers: • Ingrid Moerman • Piet Demeester

Wetenschappelijk advies omtrent het IWT-project "Ebusiness in de farmaceutische zorg : ontwikkeling van een webtoegankelijk dienstenmodel door re-engineering en integratie van de backoffice". Universiteit Antwerpen Abstract: Wetenschappelijk advies omtrent het IWT-project "Ebusiness in de farmaceutische zorg : ontwikkeling van een webtoegankelijk dienstenmodel door re-engineering en integratie van de backoffice". Organisaties: • Antwerp Systems and software Modelling (AnSyMo)


Geometrische aspecten bij industriële visie-applicaties. Universiteit Antwerpen Abstract: Bij industriële visieopstellingen beschikt men soms over een sequentie van beelden. Men kan dan o.a. volgende vragen stellen: -welke calibratie is nodig om correcte metingen te kunnen doorvoeren in afbeeldingen. -op welke locatie liggen corresponderende punten/lijnstukken/regio's -wat was de ogenblikkelijke en relatieve camerabeweging -kan men een ruimteobject 3D-reconstrueren (op sommige transformaties na) In de literatuur vindt men theoretische antwoorden op deze vragen, weliswaar geformuleerd met behulp van geavanceerde meetkunde en algebra. We wensen deze theorieën te vertalen in bevattelijke en tijdsefficiënte algoritmes, toepasbaar in een concrete industriële omgeving. Organisaties: • Visielab

Onderzoekers:

• Dirk Van Dyck • Herbert Peremans

Adaptieve identificatie van compacte schaalbare rationale modellen voor complexe lineaire dynamische systemen. Universiteit Antwerpen Abstract: Adaptieve identificatie van compacte schaalbare rationale modellen voor complexe lineaire dynamische systemen. Organisaties: • Computationele wiskunde

Onderzoekers: • Brigitte Verdonk • Annie Cuyt

Update- en query-talen voor semigestructureerde data. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project worden talen beschouwd voor het manipuleren en bevragen van semigestructureerde data zoals bijvoorbeeld XML data. Deze talen worden onderzocht op hun theoretische en praktische eigenschappen zoals hun expressieve kracht en geschiktheid voor query optimalizatie. Als een database server van semigestructureerde data dergelijke talen efficient wil ondersteunen dan zullen daarvoor speciale technieken op het gebied van locking en indexeringsstructuren. Daarom wordt ook onderzocht in hoeverre hiervoor oude technieken aangepast kunnen worden. Organisaties: • Ontwikkeling database systemen (ADReM)


Studie van de databses voor Bioinformatica. Universiteit Antwerpen Abstract: Grote sommen geld worden geinvesteerd om informatie te bekomen over genomen, genen, proteinen en andere moleculaire eigenschappen van verschillende organismes. Men hoopt dat het zinvol zal blijken om te beschrijven hoe cellen werken, om zo de filogenetische relaties tussen verschillende species uit te leggen en nieuwe geneesmiddelen en therapien te ontwikkelen om momenteel ongeneeslijke ziekten te kunnen genezen. Deze belangrijke gegevens worden opgeslagen in databases die volgens geen enkel algemeen aanvaard ontwerpprinciepe zijn opgebouwd, die geen standaard ondervragingsmechanisme hebben en die vooral geen interface voor interoperatability hebben. Het probleem is dat er geen algemeen aanvaarde ontwerpen ondervragingstools voor databases in de bioinformatica bestaan. Daarenboven laten databases meestal niet toe alle informatie die ze bevatten te ondervragen. Een voorbeeld hiervan is de COG database (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/COG/). COG's zijn 'Clusters of Ortologous Genes', waar elk van deze clusters een verzameling van rijtjes van homologe proteine is van momenteel 73 verschillende orgamismes. Voor elk van de 3300 COG's wordt een filogenetische boom geconstrueerd, gebaseerd op vergelijkingsanalyses van de proteine in de cluster. Deze bomen bevatten een enorme hoeveelheid informatie die opgeslagen zit in een database. Eigenaardig genoeg bevat de database van de COG's geen mechnisme dat toelaat vragen te stellen over de informatie over de bomen in de database, zoals: 'zoek alle paartjes van organismen, waarvan de proteines dezelfde ouder hebben in tenminste twee bomen waar ze tenminste drie takken van elkaar verwijderd zijn.'. Het spreekt vanzelf dat de familie van COG-bomen de stastus moeten hebben van materialized views, die vaak voorkomt in traditionele databases, om zo de gebruiker toe te laten op een eenvoudige manier er vragen over te stellen. Daarom is een mechanisme hoogst nodig om alle informatie die bekend is in de moleculaire biologie beschikbaar te maken op een zo eenvoudig mogelijke manier. Organisaties: • Ontwikkeling database systemen (ADReM)


Update faciliteiten voor XML views van relationele databases. Universiteit Antwerpen Abstract: In de context van Content Management Systemen is het integreren van verschillende soorten data een belangrijk probleem. Men wenst immers verschillende soorten gegevens op een uniforme manier te ondervragen. We gaan in dit onderzoek nader in op het integreren van relationele databases en XML. Dit doen we door XML views voor relationele databases te introduceren, welke niet enkel kunnen ondervraagd worden, maar ook aangepast. Deze aanpassingen of updates kunnen echter niet steeds zonder problemen uitgevoerd worden op de respectievelijke tabellen van de relationele databases. We zullen daarom onderzoeken wanneer dit wel en wanneer dit niet mogelijk is en zullen daarnaast ook trachten het relationele schema om te zetten naar een schema voor de XML view. Organisaties: • Ontwikkeling database systemen (ADReM)

Onderzoekers: • Jan Paredaens • Roel Vercammen

Adaptieve identificatie van compacte schaalbare rationale modellen voor complexe lineaire dynamische systemen. Universiteit Antwerpen Abstract: Bij de ontwikkeling van complexe fysische systemen worden vaak computer-gebaseerde simulaties gebruikt om het aantal dure prototypes te beperken. Niettegenstaande de gestage groei in berekeningssnelheid van computers, kan echter ook de duur en kost van complexe hoge-precisie simulaties (zoals EM simulaties) aanzienlijk oplopen, vooral tijdens optimalisatie en sensitiviteitsanalyse, aangezien een enkele simulatie verschillende minuten (of zelfs uren) in beslag kan nemen. Het doel van het project bestaat erin om schaalbare modellen te bouwen voor hoogfrequente systemen, op basis van een minimaal aantal simulatieresultaten. Hiertoe dienen zowel de breedband frequentierepons als de geometrische afuankelijkheid van de schakeling bemonsterd te worden. Het project bestaat uit 3 delen: -opbouw van de frequentierepons vaN een systeem, voor verschillende (discrete ) geometrieen -condenseren van deze modellen tot een (globaa1) stabiel meta-model -experimetele realisatie van enkele geometrieen en experimentele validering van het bekomen meta-model In het kader van dit project zullen adaptieve technieken voor systeemidentificatie en meta-modellering ontwikkeld worden, in een en meer dimensies. Meta-modellen zijn zeer efficiente surrogaatbenaderingen van complexe tijdrovende computersimulaties. Een meta-model is een compact "model van een model" en het kan gebruikt worden voor ontwerp-optimalisatie en voor visualisatie van de ontwerpruimte. Het laat de ontwerper toe real-time evaluaties te maken van het ontwerp. Voor het opstellen van deze modellen, zullen simulatieresultaten met zorg geselecteerd worden en zal hun aantal zo sterk mogelijk beperkt worden. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)


Analyse en segmentatie van multispectrale beelden met toepassing op aardobservatie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project bestudeert de analyse en segmentatie van multispectrale beelden met toepassing op aardobservatie. In het bijzonder komen aan bod: ontwikkelen van multispectrale versies van laagniveau operatoren, multispectrale randdetectie, multispectrale textuurkarakterisatie, validatie in aardobservatietoepassingen. Organisaties: • Visielab

Onderzoekers: • Paul Scheunders

Onderbouwing van nieuwe ontwikkelingen in database-systemen. Universiteit Antwerpen Abstract: Onderbouwing van nieuwe ontwikkelingen in database-systemen. Organisaties: • Ontwikkeling database systemen (ADReM)


Watermerken van software Universiteit Gent Abstract: Het onderzoeken, ontwikkelen en valideren van programmatransformaties die een watermerk (of vingerafdruk) toevoegen aan een bestaande applicatie, zodat dit (of deze) betrouwbaar kan teruggevonden worden, zelfs nadat het uitvoerbaar bestand aan allerhande transformaties werd onderworpen. Het watermerk of de vingerafdruk moet bovendien verborgen zijn, voldoende informatie bevatten, de prestatie van het programma niet al te nadelig beïnvloeden en een wiskundige eigenschap bezitten waarvan kan aangetoond worden dat zijn aanwezigheid het gevolg is van opzettelijke acties. Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen


Geautomatiseerde hulpmiddelen voor calculationeel redeneren Universiteit Gent Abstract: Bij calculationele logica worden redeneerstappen door relationele operatoren aan elkaar geschakeld in een algebraïsche stijl. Momenteel bestaan hiervoor geen geautomatiseerde hulpmiddelen. Het is de bedoeling van dit project inzicht te verschaffen in de manier waarop calculationeel redeneren ondersteund kan worden door computerhulpmiddelen en eveneens een praktisch bruikbaar initieel systeem te realiseren. Organisaties: • Vakgroep Informatietechnologie


Modellering en prestatie-analyse van ARQ-retransmissieprotocollen Universiteit Gent Abstract: Dit project beoogt een bijdrage te leveren tot de ontwikkeling van accurate stochastische modellen en bijhorende analysetechnieken voor de performantiestudie van diverse ARQ-retransmissieprotocollen (ARQ = Automatic Repeat reQuest), en met name de bepaling van de "throughput" en het wachtlijngedrag van de buffers aan zender- en ontvangerzijde. Tevens zullen nieuwe protocollen worden ontworpen met het oog op het verbeteren van de performatie. Organisaties: • Vakgroep Telecommunicatie en informatieverwerking


Ontwerp en validatie van gevorderde systeemidentificatietechnieken in het domein van de operationele modale analyse. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Tijdens de voorbije jaren werd in de onderzoeksgroep "Trillingen en Akoestiek" van de vakgroep Werktuigkunde (WERK) veel aandacht besteed aan het ontwikkelen van aangepaste systeenidentificatietechnieken voor het experimenteel modelleren van het dynamisch trillingsgedrag van mechanische structuren in labo-omstandigheden. Met dit project wenst men deze technieken te veralgemenen naar de 'operationele' modale analyse. Bij operationele modale analyse wordt het dynamisch gedrag van een systeem bepaald aan de hand van responsmetingen opgenomen tijdens bedrijfsomstandigheden. In-situ testen kunnen aanzienlijk verschillen van labotesten. De randvoorwaarden en belastingscondities zijn meestal verschillend waardoor bv. bestaande niet-lineaire effecten gelineariseerd worden rond verschillende werkingspunten. Bovendien wordt tijdens operationele testen de invloed van de omgeving beter in beschouwing genomen (voorbelasting, aëro-elastische interacties,...) . Verder biedt de operationele modale analyse nieuwe mogelijkheden zoals in-situ "model-based" diagnose en schadedetectie in structuren en machines. Dit verklaartde grote belangstelling die er bestaat naar identificatietechnieken die in staat zijn valabele modellen te extraheren rechtstreeks uit operationele modellen. Vervolgens wenst men deze technieken te valideren en hun toepasbaarheid na te gaan in twee representatieve vakgebieden van de operationele modale analyse, nl.: 1) Schadedetectie doeleinden: Het in-situ karakteriseren van composietmaterialen aan de hand van contactloze operationele responsmetingen (in samenwerking met de dienst MEMC; 2) Modellering (en controle) doeleinden: Het modelleren van het sproeisysteem van een tractor via operationele responsmetingen (in samenwerking met de KUL/PMA). Organisaties: • Mechanica van Materialen en Constructies • Werktuigkunde

Onderzoekers: • HUGO SOL • MARC VAN OVERMEIRE • PATRICK GUILLAUME

Opsporing en verhindering van vervalsing.

Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project stelt zich tot doel innovatieve technologiën te bestuderen voor de bescherming van commerciële producten tegen vervalsingen. Twee types van producten zullen worden bestudeerd in dit project: textielvezels en textielproducten aan de ene zijde en goederen gemaakt van thermoplastics of een thermoplastisch substraat bevattende aan de andere zijde. De bescherming zal gerealiseerd worden door de rechtstreekse inbedding van identificatieinformatie op het materiaaloppervlak door gebruik van micro- en nanocoatingtechnologiën. The ingebedde idenficatoren zijn de sleutels naar databases die de traceerbaarheid van de producten vanaf de producent tot de uiteindelijke klanten mogelijk maken. Het signaalverwerkingsgedeelte van het project, waarop ETRO zich zal richten, bestudeert de vormgeving van het signaal met betrekking tot de operatieomstandigheden en de geheimhouding. Dit laatste is belangrijk omdat de informatie geencodeerd via een coating, geheim moet zijn om authenticatie toe te laten. De belangrijkste uitdagingen met betrekking tot watermerken zijn het gebruik van de redundantie (spread spectrum, foutcorrectiecodes, herhaling op dezelfde vezel en op verschilldende vezels) als een functie van de bandbreedte en de vereiste robuustheid (t.g.v. bijv. onregelmatigheden tijdens de coating of wijzigingen van de dikte gedurende de levensduur van het textiel). Organisaties: • Elektronica en Informatica

Onderzoekers: • ADRIAN MUNTEANU • Dan Costin CERNEA • ALEXANDRU SALOMIE IOAN • PETER SCHELKENS • JAN CORNELIS • RUDI DEKLERCK

Dynamisch onderhoud van kritieke applicaties door middel van een reflectief raamwerk. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Software evolueert constant. Dit stelt bijzondere vereisten voor systemen die permanent actief moeten zijn. Denk maar aan de automatische betalingssystemen van Banksys of aan de online verkoopsdienst van Amazon. Het probleem is hier dat 'evolutie' en 'draaiende systemen' vaak niet verenigbaar zijn. In de eerste plaats gaan we onderzoeken hoe de architectuur van een systeem kan helpen om dit probleem op te lossen. Laat het duidelijk zijn dat het eenvoudiger is een systeem met gescheiden bekommernissen te onderhouden aangezien dat we dan elke bekommernis apart kunnen laten evolueren. Ook zullen we een reflectief raamwerk ontwikkelen dat ons in staat moet stellen om systemen te laten evolueren zonder dat we ze moeten stopetten om zo een oplossing te bieden voor het gestelde probleem. In de tweede plaats moeten we er ook in slagen bekommernissen te gaan detecteren in bestaande systemen die niet ontwikkeld werden met gescheiden bekommernissen, aangezien deze vrij groot in aantal zijn. Nadat de bekommernissen gedetecteerd werden zullen we ze afscheiden om zo tot een systeem met gescheiden bekommernissen te bekomen. Dat systeem kunnen we dan ook dynamisch laten evolueren. Organisaties: • Laboratorium voor Programmeerkunde

Onderzoekers: • TOM TOURWE • PETER EBRAERT • THEO D'HONDT

Schaalbare wavelet video codering met controleerbare tijdsvertraging. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Huidige standaardtechnieken voor videocompressie gebaseerd op de discrete cosinus transformatie (DCT) (MPEG 1-2-4, H.26-x) missen een natuurlijke ondersteuning voor eenvoudige bit-rate controle en voor resolutie en kwaliteitsschaalbaarheid. Verschillende wavelet-gebaseerde compressietechnieken werden voorgesteld om deze problemen aan te pakken, doch In-Band Motion Compensated Temporal Filtering (IBMCTF) is de enige waveletgebaseerde technologie die state-of-the-art performantie koppelt aan volledige schaalbaarheid. Hierbij wordt bewegingsgecompenseerde temporele filtering toegepast in het wavelet-domein met behulp van de overcomplete wavelet-representatie. Een belangrijk nadeel van deze oplossing is echter de hoge aritmetische- en geheugencomplexiteit van IBMCTF. Dit heeft samen met de specfieke architectuur van deze codec tot gevolg dat de realisatie van een kwalitatieve low-delay operatiemode, typisch vereist voor toepassingen zoals bijvoorbeeld videoconferentie, een bijkomend probleem oplevert. De doelstelling van dit onderzoek is de realisatie van een parameteriseerbare algoritmische architectuurspecificatie voor een IBMCTF codec die zowel schaalbaar is in kwaliteit, resolutie en beeldfrequentie én die bovendien schaalbaar is in complexiteit. Organisaties: • Elektronica en Informatica

Onderzoekers: • ADRIAN MUNTEANU • Tom CLERCKX • PETER SCHELKENS • JAN CORNELIS

Afkorting: Multiweb Multilingual Websites: architectuur en lokalisatie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Meertalige websites blijken goed in de markt te liggen. Bedrijven zien meer en meer in dat de prijs die ze betalen voor het vertalen van hun websites minimaal is in vergelijking met de winst die dit hen oplevert. Het WWW heeft een internationaal publiek en een bedrijf dat ook in het buitenland wil verkopen, moet ervoor zorgen dat z'n website in de taal van het land en met inachtneming van alle cultureel specifieke aspecten ter beschikking is. Onderzoek heeft immers uitgewezen dat klanten de voorkeur geven aan websites in hun eigen taal. Bovendien is gebleken dat ideeën of voorbeelden die voor een bepaalde cultuur werken, dit niet doen voor een andere cultuur. In website design wordt het aspect internationalisatie meestal over het hoofd gezien. Vaak is de druk om een website on-line te hebben zo groot dat het internationaliseren van de website ofwel niet beschouwd wordt, ofwel uitgesteld wordt. Vaak wordt het probleem ook ten onrechte herleid tot een vertaal probleem. In dit project willen we de onderzoeksactiviteiten op het gebied van software lokalisatie en op het gebied van website design combineren. We zijn van mening dat een samenwerking tussen onderzoekers uit de lokalisatie onderzoeksgemeenschap (die voornamelijk bestaat uit taalkundigen, of computerlinguïsten) en onderzoekers uit de web design onderzoeksgemeenschap (voornamelijk informatici) het probleem van lokalisatie en internationalisatie van websites (en software in het algemeen) ten goede zal komen en zal leiden tot nieuwe inzichten en technieken in beide vakgebieden. Organisaties: • Web en Information System Engineering

Onderzoekers:

• OLGA DE TROYER

EURONGI: Ontwerp van het Next Generation Internet voor multiservice netwerken Universiteit Gent Abstract: De bedoeling van het EURONGI netwerk is het creëren en in stand houden van een vooraanstaand excellentiecentrum op het vlak van het ontwerp van het Next Generation Internet, dat fungeert als een collectieve denktank, een belangrijke ondersteuning biedt voor de Europese telecommunicatie-industrie en tot een Europees leiderschap in dit domein kan leiden. Organisaties: • Vakgroep Telecommunicatie en informatieverwerking

Onderzoekers: • Herwig Bruneel • Bart Dhoedt • Sabine Wittevrongel

Multimedia networking Universiteit Gent Abstract: Studie van web-services platformen voor de ondersteuning van multimedia content distributie. Ontwikkeling van beveiligde applicaties. Onderzoek naar de prestatie van softwareplatformen. Multimedia networking. Organisaties: • Vakgroep Fysica en Sterrenkunde


Automatische bemonstering en metamodellering van lineaire dynamische systemen. Universiteit Antwerpen Abstract: Het hoofddoel van dit project bestaat erin om een volledig automatische modellerings- en identificatie-techniek te ontwikkelen om metamodellen te bouwen vaor lineaire systemen, op basis van een beperkt aantal simulatieresultaten (of data-monsters). Metamodellen zijn efficiente surrogaatbenaderingen van complexe computersimulaties. Een metamodel kan gebruikt worden voor optimalisatie en vaor visualisatie van de ontwerpruimte. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)


Database ondersteuning voor interactieve data mining. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project heeft als doel de mogelijkheden voor een overkoepelend systeem voor data mining, een zogenaamde data mining database, te onderzoeken. Het ontwerp van een database systeem voor data mining brengt vele fundamentele vragen met zich mee. Hoe representeren we de data? Op welke manier integreren we de verschillende algoritmes in een bevragingstaal? Hoe kunnen we de bevragingen optimaliseren? Een theoretische en fundamentele benadering van deze vragen staat in dit project centraal. Organisaties: • Ontwikkeling database systemen (ADReM)

Onderzoekers: • Toon Calders • Jan Paredaens

Geautomatiseerde hulpmiddelen voor calculationeel redeneren Universiteit Gent Abstract: Bij calculationele logica worden redeneerstappen door relationele operatoren aan elkaar geschakeld in een algebraïsche stijl. Momenteel bestaan hiervoor geen geautomatiseerde hulpmiddelen. Het is de bedoeling van dit project inzicht te verschaffen in de manier waarop calculationeel redeneren ondersteund kan worden door computerhulpmiddelen en eveneens een praktisch bruikbaar initieel systeem te realiseren. Organisaties: • Vakgroep Informatietechnologie


Numerieke algoritmen en interactieve software voor dynamische systemen Universiteit Gent Abstract: Dynamische systemen worden vaak gebruikt voor het modelleren van verschijnselen in de natuur en wetenschap. Voor de studie van deze modellen ontwikkelen wij numerieke methoden en stellen ze ter beschikking gesteld in aangepaste software, namelijk het Matlab software pakket MatCont. Onze bijzondere aandacht gaat uit naar modellen uit de neurowetenschap en dit bepaalt gedeeltelijk ook de keuze van de algoritmen die wij ontwikkelen waarbij een bijzondere nadruk ligt op de berekening van periodieke en homoclinische banen en het modelleren van neurale systemen. Organisaties: • Vakgroep Toegepaste wiskunde en informatica

Onderzoekers: • Willy Govaerts

Fasedetectie en haar toepassingen in de computerarchitectuur Universiteit Gent Abstract: De uitvoering van een computerprogramma bestaat typisch uit een aantal fasen, waarbij elke fase zijn eigen gedrag vertoont. De bedoeling van dit werk is het bestuderen van bestaande en het ontwikkelen van nieuwe fasedetectietechnieken. Deze fasedetectietechnieken zullen vervolgens uitegebuit worden voor allerlei toepassingen, zoals prestatiemodellering, compiler optimalisaties en hardware optimalisaties. Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen


Softwarewatermerking Universiteit Gent Abstract: Digitale producten zijn moeilijk te beveiligen tegen kopiëren. Digitale watermerken trachten ervoor te zorgen dat men de oorsprong van een illegale kopie kan achterhalen. Dit project poogt nieuwe digitale watermerken voor software te ontwerpen, gebaseerd op Diablo, een omgeving die toelaat om complete programma's te transformeren Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen


Geautomatiseerde hulpmiddelen voor calculationeel redeneren Universiteit Gent Abstract: Bij calculationale logica worden redeneerstappen door relationele operatoren aan elkaar geschakeld in een algebraïsche stijl. Momenteel bestaan hiervoor geen geautomatiseerde hulpmiddelen. Het is de bedoeling van dit project inzicht te verschaffen in de manier waaro calculationeel rederener ondersteund kan worden door computerhulpmiddelen en eveneens een praktisch bruikbaar initieel systeem te realiseren. Organisaties: • Vakgroep Informatietechnologie


Digitalisatie van het Etnomusicologisch klankarchief van het KMMA Universiteit Gent Abstract: Het vertrekpunt van het DEKKMMA-project is de conservatie van het unieke klankarchief van het Koninklijk Museum voor Midden Afrika te Tervuren. Alle geluidsopnames (50.000) worden verantwoord gedigitaliseerd evenals alle bijhorende contextuele informatie. Zowel op niveau van de leek als de specialist zal het archief toegankelijker worden door internettoegang en de ontwikkeling van databankfaciliteiten. Vernieuwend is ook het aspect van flexibele bevraging van en audio-mining onderzoek op niet-Europese muziek. Organisaties: • Vakgroep Telecommunicatie en informatieverwerking

Onderzoekers: • Rita De Caluwe • Marc Leman

Softwarewatermerking Universiteit Gent Abstract: Het onderzoeken, ontwikkelen en valideren van programmatransformaties die een watermerk (of vingerafdruk) toevoegen aan een bestaande applicatie, zodat dit (of deze) betrouwbaar kan teruggevonden worden, zelfs nadat het uitvoerbaar bestand aan allerhande transformaties werd onderworpen. Het watermerk of de vingerafdruk moet bovendien verborgen zijn, voldoende informatie bevatten, de prestatie van het programma niet al te nadelig beïnvloeden en een wiskundige eigenschap bezitten waarvan kan aangetoond worden dat zijn aanwezigheid het gevolg is van opzettelijke acties. Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen


VR-DeMo : Virtual reality : conceptual descriptions and models for the realization of virtual environments. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het voorgestelde onderzoek beoogt het ontwikkelen van een set van generieke concepten en technieken voor het conceptueel modelleren en het realiseren van virtuele omgevingen. Het uiteindelijke doel is het vereenvoudigen en het verkorten van het ontwikkelingsproces van virtuele omgevingen door middel van conceptuele specificaties. Organisaties: • Web en Information System Engineering

Onderzoekers: • FREDERIC KLEINERMANN • BRAM PELLENS • OLGA DE TROYER • Wesley BILLE

End-to-End QoS in een IP-gebaseerd Mobiel Netwerk. Universiteit Antwerpen Abstract: Het project 'End-to-End QoS in an IP based Mobile Network' bestudeert een volgende generatie mobiele netwerken waarbij gebruik gemaakt wordt van het IP protocol als laag 3 protocol. Er worden nieuwe protocols en procedures ontwikkeld en geanalyzeerd die end-to-end QoS moeten ondersteunen in een omgeving van heterogene access netwerken voor gebruikers met een hoge graad van mobiliteit. Deze doelstelling worden zullen worden gerealizeerd in de volgende onderdelen: -Protocols voor QoS ondersteuning en schema's voor mobiliteitsmanagement -Impact van de topologie van het toegangsnetwerk (bedraad en draadloos) op schema's voor mobiliteitsmanagement -Testbed en experimenten Organisaties: • Prestatieanalyse en telecommunicatiesystemen (PATS) • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)


Ontwikkeling van een platform voor gedistribueerde rekenintensieve toepassingen. Universiteit Antwerpen Abstract: Onderzoek naar de ontwikkeling van een gedistribueerd platform om rekenintensieve toepassingen op een veelheid aan beschikbare computers uit te voeren, wordt beoogd. Als primaire toepassing wordt het computationeel oplossen van quantummechanische veeldeeltjesproblemen beschouwd. Er zal onderzocht worden welk distributieparadigma geschikt is voor dit soort toepassingen, en pilootberekeningen voor drie-cluster nucleaire spectroscopische grootheden zullen worden uitgevoerd. Organisaties:

• TOEGEPASTE INFORMATICA EN COMPUTATIONEEL ONDERZOEK • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)

Onderzoekers: • Frans Arickx

Ontwerp van een formeel model voor het JRM-protocol. Universiteit Antwerpen Abstract: Een communicatieprotocol kan op verschillende manieren beschreven worden. De meest preciese methode is een formeel model, zoals bijvoorbeeld een eindige-toestands-automaat. Het voordeel van een formeel model is dat men hiermee de volledigheid en de correctheid van het voorgestelde protocol kan aantonen. Doe! van dit project is, dmv een tijdsgestuurde eindige-toestands-automaat, een formeel model te ontwikkelen voor het JRM (Java Reliable Multicast) protocol. Organisaties: • TOEGEPASTE INFORMATICA EN COMPUTATIONEEL ONDERZOEK • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)

Onderzoekers: • Gunther Stuer • Tom Dhaene

End-to-End QoS in een IP-gebaseerd Mobiel Netwerk Universiteit Gent Abstract: Het project "End-to-End QoS in an IP based Mobile Network" bestudeert een volgende generatie mobiele netwerken waarbij gebruik gemaakt wordt van het IP-protocol als laag-3 protocol. Er worden nieuwe protocollen en procedures ontwikkeld en geanalyzeerd die end-to-end QoS moeten ondersteunen in een omgeving van heterogene accessnetwerken voor gebruikers met een hoge graad van mobiliteit. Deze doelstellingen zullen gerealiseerd worden in de volgende onderdelen: Protocollen voor QoS-ondersteuning en schema's voor mobiliteitsmanagement Impact van de topologie van het toegangsnetwerk (bedraad en draadloos) op schema's voor mobiliteitsmanagement testbed en experimenten Organisaties: • Vakgroep Informatietechnologie


Regulatie van bacteriële auxine biosynthese. Universiteit Antwerpen Abstract: Auxinen, en meer specifiek indool-3-azijnzuur, worden aangemaakt in planten, schimmels en bacteria. Enkel voor planten is de fysiologische rol en de signaaltransductiecascade intens bestudeerd. De regulatie van de auxinebiosynthese is echter weinig begrepen. Het voorgestelde project beoogt de regulatie van IAA-biosynthese in Azospirillum brasilense te ontrafelen. Hiertoe worden experimenten op 3 niveaus uitgvoerd: (1) regulatie van ipdC genexpressie, (2) biochemische studie van het gezuiverde IPyA-decarboxylase en (3) kwantitatieve analyse van IAA metabolieten en mRNA's, overeenkomend het het IPyA-decarboxylase en regulatoreiwitten betrokken bij de ipdC expressie,onder strikt gecontrolleerde omgevingsomstandigheden. Organisaties: • Plantenbiochemie • Plantengroei en -ontwikkeling

Onderzoekers: • Els Prinsen

Een formele basis voor "software refactoring". Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van het project bestaat erin een formele basis voor software refactoring te leggen door de ontwikkeling van een geschikt formeel model. We mikken op een 'lichtgewicht' model dat zowel de studie van de fundamentele eigenschappen van refactoring moet mogelijk maken als het ontwerp van 'tools' om het refactoring proces te ondersteunen. Meer bepaald zal het potentieel van grafherschrijfsystemen als basis voor zo een model geëxploreerd worden. Dit moet leiden tot, bv., methoden voor de detectie van conflicten tussen refactorings, en voor de optimalisering van refactoring processen. Verder zal er een antwoord worden gezocht op de belangrijke vraag of een gegeven verzameling van refactorings toelaatbaar is in de zin dat het gedrag van het programma bewaard blijft. Deze vraag komt in het formeel model overeen met de vraag om eigenschappen te karakteriseren die bewaard worden door een verzameling van herschrijfregels. Andere belangrijke aspecten die aan bod zullen komen zijn enerzijds de complexiteit van refactorings, die bestudeerd kan worden in termen van het aantal herschrijfregels dat moet toegepast worden, eventueel gecombineerd met de grootte van de grafen die erbij betrokken zijn, en anderzijds het probleem van de consistentie tussen verschillende niveaus van abstractie, waar men kan denken aan de toepassing van hiërarchische grafen. Organisaties: • Concurrente en reactieve systemen (concurrency) • Antwerp Systems and software Modelling (AnSyMo)


Ontwikkeling van ad-hoc software en hardware voor personen met een verstandelijke handicap. Universiteit Antwerpen Abstract: Internationaal worden er grote inspanningen geleverd om verstandelijke gehandicapten toegang te bieden tot de moderne technologieën. Sinds 1990 werken de drie betrokken centra samen wat betreft het ad hoc ontwikkelen en aanpassen van software en hardware voor deze doelgroep. Dit veldwerk dient op een wetenschappelijke wijze ondersteund te worden. Enerzijds zal een database worden opgebouwd in verb and met de beschikbare producten en anderzijds zullen via de bestaande expertise belangrijke hiaten in het aanbod worden opgevuld. Organisaties: • Ontwikkeling database systemen (ADREM) • Ontwikkeling database systemen (ADReM)


Semi-supervised leertechnieken voor Informatie Extractie. Universiteit Antwerpen Abstract: Informatie Extractie (IE) heeft als doel het extraheren van relevante data uit een verzameling meer of minder gestructureerde documenten. Huidige systemen werden steeds ontwikkeld op basis van geannoteerde data die echter duur en moeilijk te verkrijgen zijn. Daarom wil

dit project IE systemen ontwikkelen door middel van semi-supervised leertechnieken, waarbij gebruik wordt gemaakt van grote verzamelingen nietgeannoteerde gegevens, die gemakkelijk te verkrijgen zijn. Organisaties: • Linguistiek • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)

Onderzoekers: • Erik Tjong-Kim-Sang • Jan Paredaens • Walter Daelemans

Mobiele multimedia communicatiesystemen en netwerken. Universiteit Antwerpen Abstract: De ontwikkeling van mobiele communicatiesystemen en -netwerken die multimediadiensten ondersteunen, vormt een van de meest fundamentele uitdagingen voor de verdere uitbouw van onze kennismaatschappij. Algemene trends die bierbij zicbtbaar worden, zijn : bet stijgende belang van multimediadiensten, de (meer dan) explosieve groei van mobiele telefonie, bet nog steeds stijgende belang van het Internet Protocol als integrerende netwerktechnologie, de ontwikkeling en stijgend gebruik van draadloze accesstechnologieen en een stijgende diversiteit inzake terminals. Interessant om bierbij aan te stippen is dat de evolutie naar draadloze netwerken, de verscbeidenheid in terminals en diensten, en de vereiste voor QoS en mobiliteit resulteren in een noodzaak tot afstemming tussen diensten en kenmerken van de fysiscbe laag (uiteraard in combinatie met de netwerken en systemen ertussen). Het IAP/PAI consortium vormt een bundeling van vereiste expertise op verscbillende niveaus voor de ontwikkeling van nieuwe geavanceerde, mobiele communicatiesystemen voor multimediale diensten. Daarom is bet project volgens een natuurlijke top-down aanpak gestructureerd, van toepassingen tot aspecten van de fysiscbe laag. De interactie tussen de verschillende expertisedomeinen vormt een stevige basis voor bet succes van bet project. De structuur van bet project is als volgt : WPl : Applicaties WP2 : Netwerkontwerp WP3 : Modellering van verkeer en prestatie-analyse WP4 : Modulatie, Kaneelcodering en Propagatie De voornaamste doelstellingen van bet project kunnen als volgt samengevat worden : .De ontwikkeling van een software-architectuur voor het gebruik van dynamiscbe metadata voor ondersteuning van mobiele multimediatoepassingen. .De ontwikkeling van sterk scbaalbare, object-gebaseerde coderingstechnieken voor video. .De ontwikkeling van nieuwe terminalconcepten, waarbij bet formaat gebruikt voor datatransport tussen multimediabron en een mobiele terminal in rekening wordt gebracbt. .Het ontwerp en evaluatie van nieuwe protocollen, die naadloze band-off toelaten en QoS- ondersteuning geven tussen bron en bestemming, en dit voor mobiele terminals en diensten in zowel bomogene als beterogene netwerkomgevingen (met inbegrip van ondersteuning voor multicast en bet gebruik van actieve netwerken). .Het onderzoek naar generieke wachtlijnmodellen die toelaten de blokkeringskans voor verbindingen en handover te modelleren in een draadloze omgeving. Het ontwikkelen van een generiek stochastiscb model voor de evaluatie van oplossingen op de netwerklaag voor macro- en micromobiliteit. .Het ontwikkelen van een volgende generatie vad-boc netwerken die QoS ondersteunen en daarnaast bet gebruik van snel bewegende beterogene terminals toelaten via actieve netwerk technologie. .Het modelleren van web-acbtige toepassingen en bet ontwikkelen van trafiekmodellen, met inbegrip van karakteristieken verbonden met mobiliteit. .Het onderzoeken van de prestaties van gescbikte foutcorrigerende en retransmissietechnieken (ARQ protocollen) in een mobiele en draadloze context (met inbegrip van verbeteringen van TCP). .Het ontwikkelen van ontvangeralgoritmen (synchronisatie, equalisatie en detectie) voor geavanceerde modulatie- en tranmsissietechnieken. .Het onderzoeken van bet gebruik van meerdere zenden ontvangstantennes en zogenaamde "intelligente antennes" ("smart antennas") om capaciteit en prestaties te verbeteren. Het toepassen van gecombineerde ruimte-tijd codering voor dergelijke systemen met meervoudige in- en uitgangen. .Het ontwikkelen van iteratieve (turbo) processing voor de detectie van meerdere gebruikers, de onderdrukking van interferentie, bet scbatten van parameters en foutcorrectie. Het ontwerpen van geavanceerde, compacte antennes en bet ontwikkelen van propagatiemodellen voor draadloze communicatie met boge bandbreedte en over korte afstand. Organisaties: • Prestatieanalyse en telecommunicatiesystemen (PATS) • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)


Verstrooiïngs- en reactieberekeningen aan lichte kernen binnen gekoppelde veelcluster modellen. Universiteit Antwerpen Abstract: Verstrooiïngs- en reactieberekeningen aan lichte kernen binnen gekoppelde veelcluster modellen. Organisaties: • TOEGEPASTE INFORMATICA EN COMPUTATIONEEL ONDERZOEK • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)

Onderzoekers: • Frans Arickx • Jan Broeckhove

Herconfigureerbare ingebedde systemen voor Gebruik in Schaalbare Multimediale Omgevingen Universiteit Gent Abstract: Het project omvat volgende thema's: - het toevoegen van schaalbaarheid aan toepassingen en multimediale gegevens - het configureerbaar maken van de onderliggende hardware van de terminal - de ontwikkeling van een onderhandelingsprotocol om de middleware-laag toe te laten de beste configuratie van zowel de toepassingen als de hardware te bepalen Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen


Herconfigureerbare Ingebedde Systemen voor Gebruik in Schaalbare Multimediale Omgevingen Universiteit Gent Abstract: Het project omvat volgende thema's: - Het toevoegen van schaalbaarheid aan toepassingen en multimediale gegevens - Het configureerbaar maken van de onderliggende hardware van de terminal - De ontwikkeling van een middleware-laag tussen het hardwareplatform

en de multimediale toepassingen - De ontwikkeling van een onderhandelingsprotocol om de middleware-laag tot te laten de beste configuratie van zowel de toepassingen als de hardware te bepalen Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen

Onderzoekers: • Jean Van Campenhout • Rik Van de Walle

Het opzetten en het beheer van metadatagebaseerde multimediasystemen gebruikmakend van actieve netwerken. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het is in eerste instantie de bedoeling fundamenteel onderzoek te verrichten dat zal uitmonden in een nieuw platform voor de ontwikkeling van metadata-gestuurde multimediatoepassingen die gebruikmaken van actieve netwerken. Een geschikt formaat voor het gebruik van metadata zal gedefinieerd worden. Daarnaast zal nagegaan worden in hoeverre principes van objectoriëntatie kunnen aangewend worden voor het opzetten en het beheer van multimediatoepassingen die gebruikmaken van metadata. Daartoe zullen o.a. interfaces gedefinieerd worden die een beschrijving zullen vormen van de functionaliteit van de gebruikte multimedia-objecten. Er zal tevens aandacht besteed worden aan de synchronisatie tussen de data en de corresponderende metadata en er zal een datastructuur ontwikkeld worden die zal toelaten deze metadata te verwerken/beheren. Voor wat betreft het voorgestelde onderzoek in verband met actieve netwerken is het de bedoeling het fundamenteel voordeel van het gebruik van actieve netwerken voor multimediatoepassingen zowel theoretisch als experimenteel aan te tonen. Tenslotte zal onderzoek verricht worden naar de efficiënte codering vanmultimediale data, en meer specifiek van videomateriaal, én hoe deze codering optimaal het onderliggende netwerk kan ondersteunen. Zoals hierboven reeds werd aangegeven vormt de globale aanpak (gezamenlijke en op elkaar afgestemde optimalisatie van de data(de)codering en het beheer van het gebruikte netwerk) een fundamenteel aspect van dit project. Vandaar de voorgestelde samenwerking tussen de onderzoeksgroepen van de promotors Cornelis, Dewitte en Schelkens (vakgroep Elektronica en informatieverwerking, ETRO-VUB; vakbied: compressie multimediale gegevens), Van de Walle (vakgroep Elektronica en informatiesystemen, ELIS-RUG; vakgebied: multimediasystemen en toepassingen) en Demeester, Dhoedt en Pickavet (vakgroep Informatietechnologie, INTEC-RUG; vakgebied: breedbandnetwerken). Teneinde de geformuleerde doelstellingen te kunnen realiseren zullen een aantal specifieke aspecten onderzocht worden. Organisaties: • Elektronica en Informatica

Onderzoekers: • ADRIAN MUNTEANU • IOANNIS ANDREOPOULOS • JOERI BARBARIEN • STEVEN DEWITTE • PETER SCHELKENS • Fabio VERDICCHIO • JAN CORNELIS

Herconfigureerbare hardware voor ingebedde systemen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De hoofddoelstelling van dit project is het opzetten van fundamenteel onderzoek naar de mogelijkheden van herconfigureerbaarheid en schaalbaarheid van zowel multimediale applicaties en gegevensinhoud als van de onderliggende hardware in de terminals. Dit fundamenteel onderzoek moet uiteindelijk leiden tot het voorstellen van een optimaal herconfigureerbaar hardwareplatform (ingebed systeem) waarop multimediale applicaties (bv. videopresentaties) kunnen draaien die zelf aanpasbaar zijn. Voor de specificatie van de herconfigureerbare hardware zullen we een studie doen van de prestatie-eisen, die aan de hardware gesteld worden door multimediale (vooral: video-ondersteunde) applicaties. We zullen nagaan in welke mate de hardware herconfigureerbaar moet gemaakt worden en tenslotte zullen de voordelen van de graad van herconfigureerbaarheid afgewogen worden tegenover de mogelijke vermindering van de globale prestaties (snelheid, vermogen, enz.). We zullen tevens aandacht schenken aan de interface met de andere delen van een klassiek ingebed systeem, in het bijzonder met een aanwezige processor. Naast de uitvoering van sommige (delen van) applicaties in software, zal deze processor ook moeten instaan voor de taakverdeling tussen hardware en software en voor de herconfiguratie van de FPGA. Om maximaal gebruik te kunnen maken van het herconfigureerbare hardwareplatform, zullen wij schaalbare videocodecs (DCT- en waveletgebaseerd) onderzoeken en een onderhandelingsprotocol definiëren tussen de corresponderende videoservers en de terminals waarop videos getoond worden t.a.v. eindgebruikers. Daartoe zal de beschouwde videocodering geparametriseerd worden, teneinde finaal schaalbaarheid te garanderen Organisaties: • Elektronica en Informatica

Onderzoekers: • ADRIAN MUNTEANU • JOERI BARBARIEN • Tom CLERCKX • PETER SCHELKENS • Fabio VERDICCHIO • JAN CORNELIS

Reconfigurable embedded systems for use in scalble multimedia systems (RESUME) Vrije Universiteit Brussel Abstract: De hoofddoelstelling van dit project is het demonstreren van de haalbaarheid en de voordelen van het gebruik van herconfigureerbare hardware om een schaalbare dienstverleningskwaliteit te leveren aan multimediale draagbare apparaten. Alhoewel dit project focusseert op een demonstrator voor schaalbare videotoepassingen, is het onze bedoeling om een belangrijke bijdrage te leveren tot het generisch onderzoek in de verschillende domeinen die in dit project aan bod komen: (1) schaalbare videotoepassingen, (2) herconfigureerbare hardware, (3) ontwerp van ingebedde systemen, (4) Hardware/software co-ontwerp en ontwikkeling van de middleware-laag en (5) gegevensbeschrijving en onderhandelingsprotocollen. Zoals hierboven reeds werd aangegeven vormt de globale aanpak een fundamenteel aspect van dit project. We benadrukken dan ook de relaties tussen de vijf onderzoeksthemas die meespelen wanneer herconfigureerbare multimediale toepassingen en architecturen worden ontworpen en beheerd. Vandaar de voorgestelde samenwerking tussen de onderzoeksgroepen RUG/PARIS (Parallelle Informatiesystemen), RUG/MML (multimediasystemen en toepassingen), VUB/IRIS (compressietechnologie) en IMEC/DESICS (ontwerptechnologie voor geïntegreerde informatieen communicatiesystemen). Teneinde de geformuleerde doelstellingen te kunnen realiseren zullen een aantal specifieke aspecten onderzocht worden. Deze worden hieronder kort beschreven. Organisaties:

• Elektronica en Informatica

Onderzoekers: • ADRIAN MUNTEANU • JOERI BARBARIEN • Tom CLERCKX • PETER SCHELKENS • Fabio VERDICCHIO • JAN CORNELIS

Algoritmische- en implementatieaspecten van wavelet-gebaseerde video codering Vrije Universiteit Brussel Abstract: Tengevolge van de heterogeniteit van het Internet dat tevens lijdt aan verzadiging, hetgeen onvermijdelijk pakketverlies en delay jitter tot gevolg heeft, en de variëteit aan eindgebruikerterminals, wordt video streaming over het Internet als de uitdaging beschouwd. Niettegenstaande het feit dat grotere toegangsbandbreedtes, snellere backbone connecties en de adoptie op grote schaal van multicast-technologie, een aantal van de flessenhalzen zal verwijderen, zal de diversiteit van het Internet blijven eisen dat videotoepassingen een brede waaier van bandbreedtes ondersteunen. Vele technieken, en in het bijzonder ruisonderdrukkende codeertechnieken en gelaagde codering, zijn veelbelovende stappen om dit doel te bereiken. Dit onderzoeksvoorstel zal zich echter niet richten naar de huidige state-of-the-art in videocodering (bijv. ITU's H.263+ en ISO/IEC's MPEG-4), maar focusseren op technologieën die naar verwachting ingebed zullen zijn in de volgende generatie van videocodecs. Het stelt zich tot doel een wavelet-gebaseerd videocodeerschema te ontwikkelen dat de huidige state-of-the-art in schaalbare videocodeertechnologie verslaat. Daarom zullen meerdere realisatiemogelijkheden onderzocht worden op hun compressie/distorsie-prestaties, de realiseerbaarheid van de typische vereiste functionaliteit (zoals kwaliteit-, resolutie- en temporele schaalbaarheid) en finaal hun implementatiecomplexiteit (alsook complexiteitsschaalbaarheid). Organisaties: • Elektronica en Informatica

Onderzoekers: • ADRIAN MUNTEANU • IOANNIS ANDREOPOULOS • JOERI BARBARIEN • Tom CLERCKX • Ion GAVRILESCU • PETER SCHELKENS • Fabio VERDICCHIO • JAN CORNELIS

Syntactische en Semantische Integratie van Visuale Modelleringstechnieken. (SegraVis) Universiteit Antwerpen Abstract: Zowel in software engineering als in meer klassieke ingenieurs-disciplines heeft het gebruik van visuele notaties, bv. voor documentatie of voor communicatie met eindgebruikers, een lange traditie. Gedreven door de toenemende complexiteit van de problemen zijn die notaties steeds verder uitgewerkt, en zijn zij geevolueerd tot visuele modelleringstechnieken, ondersteund door gespecialiseerde programma's. Twee van de meest succesvolle klassen van visuele modelleringstechnieken vormen de focus van het project: enerzijds UML, en anderzijds technieken gebaseerd op grafen en netten. Een algemeen paradigma voor de klassificatie en integratie ervan is nodig, dat moet helpen om semantische variaties expliciet te maken en dat moet toelaten 'tools' te genereren vanuit de formele taaldefinities. Het doel van het project bestaat erin zo een paradigma te ontwikkelen, de toepasbaarheid ervan te demonstreren, en visuele modelleringstechnieken te verbeteren voor specifieke toepassingsgebieden. Organisaties: • Concurrente en reactieve systemen (concurrency) • Antwerp Systems and software Modelling (AnSyMo)


Reconstructie van Software Evolutie Processen. Universiteit Antwerpen Abstract: Vandaag de dag wordt verandering gezien als de enige constante factor in de ontwikkeling van software systemen, een gedachte die wordt ondersteund door moderne software ontwikkelings processen zoals eXtreme programming. Succesvolle software systemen zijn dus deze die zich weten aan te passen aan de steeds wijzigende verwachtingen van hun gebruiksomgeving wat vergelijkbaar is met Darwin's survival of the fittest principe. Het probleem is echter dat weinig geweten is over hoe software systemen nu evolueren doorheen de tijd. Wij willen reconstrueren hoe verschillende systemen geëvolueerd zijn door het vergelijken van verschillende versies van de broncode van een software systeem en de verschillen te analyseren. Organisaties: • Software Engineering • Antwerp Systems and software Modelling (AnSyMo)

Onderzoekers: • Serge Demeyer • Filip Van Rysselberghe

Algoritmen voor het zoeken van bijzondere deelstructuren in combinatorische objecten Universiteit Gent Abstract: We bestuderen zoeken generatie-algoritmen voor deelverzamelingen met speciale eigenschappen van combinatorische objecten, zoals die optreden in grafentheorie en eindige meetkunde. Gelet op de inherente symmetrieën van het probleem (automorfismen, equivalenties, unieke labeling) zoeken we naar specifieke zoektechnieken en snoeiheuristieken die de standaard backtracking algoritmen aanvullen. Organisaties: • Vakgroep Toegepaste wiskunde en informatica

Onderzoekers: • Hendrik Van Maldeghem • Veerle Fack

Generisch basisonderzoek ARRIBA Universiteit Gent Abstract: Dit project streeft naar het aanbieden van meer gesofisticeerde methoden en hulpmiddelen ter ondersteuning van de integratie van disparate software entiteiten die niet noodzakelijkerwijs voor coëxistentie ontworpen zijn. Courante uitdagingen op ICT-gebied, waarmee een representatieve groep van kleine en grote Belgische ondernemingen dagdagelijks geconfronteerd wordt, vormen de aanleiding. Deze firma?s zetten informatietechnologie in voor de uitvoering van hun kritische activiteiten. Organisaties: • Vakgroep Informatietechnologie

Onderzoekers: • Paul Lagasse

Financiele-fraudepreventiegeorienteerde informatiebronnen steunend op ontologietechnologie (FF POIROT) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het project beoogtom voor verschillende talen (Nederlands, Italiaans, Frans en Engels) een computerbeheerd gemeenschappelijke kennisbron (= formeel beschreven combinatie van concepten en de onderlinge betekenisvolle relaties) op te stellen voor het financieel-forensisch domein. Deze kennisbron (=ontologie), of delen ervan, kunnen eventueel commercieel uitgebaat worden als een onderdeel van een Web Service. De ontologie kan een XML database of een RDF Schema instantie zijn. Organisaties: • Onderzoek naar Software Technologie en Toepassingen


Adaptieve bemonstering en multidimensionale modellering van lineaire tijdsinvariante dynamische systemen. Universiteit Antwerpen Abstract: Het onderzoeksproject beoogt het efficient adaptief bemonsteren en het modelleren van complexe lineaire tijdsinvariante dynamische systemen te onderzoeken. Het doel is om nauwkeurige bruikbare meerdimensionele modellen te bekomen voor zeer complexe en rekenintensieve problemen, zoals bijvoorbeeld voor de rigoureuze elektromagnetische karakterisatie van elektronische structuren. Alzo wordt het beste van twee werelden gecombineerd: eenvoud en flexibiliteit van rationale/multinomiale modellen, en accuraatheid van de achterliggende fysische (differentiaal-) vergelijkingen. Organisaties: • TOEGEPASTE INFORMATICA EN COMPUTATIONEEL ONDERZOEK • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)


Stochastische Modellen voor Multimedia Verkeer met Toepassingen op MPEG Stromen. Universiteit Antwerpen Abstract: Het onderzoek richt zich op het ontwikkelen van stochastische modellen voor telecommunicatiesystemen. In het bijzonder worden stochastische modellen ontwikkeld voor multimedia stromen in het Internet; bv. MPEG2 en MPEG4. Deze modellen moeten de belangrijke karakteristieken van de stromen bevatten (bv. periodiek karakter, correlatie), en terzelfdertijd voldoende eenvoudig zijn om gebruikt te worden in verdere analytische studies. Deze modellen worden vervolgens toegepast om algoritmes voor de toewijzing van bandbreedte en buffers te evalueren en te vergelijken. Organisaties: • Prestatieanalyse en telecommunicatiesystemen (PATS) • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)

Onderzoekers: • Christian Blondia • Tom Hofkens

Wachtlijnmodellen met variabele bedieningscapaciteit. Universiteit Antwerpen Abstract: In het voorgestelde project zullen wachtlijnmodellen met variabele bedieningscapaciteit bestudeerd worden, met de nadruk op fundamentele, conceptuele, generische aspecten. Dergelijke modellen vinden hun toepassing in het domein van de telecommunicatie, met name voor de prestatie-analyse van de buffers die in heel wat netwerkelementen gebruikt worden voor de tijdelijke opslag van informatie-eenheden Organisaties: • Prestatieanalyse en telecommunicatiesystemen (PATS) • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)


Optische Netwerk- en Knooparchitecturen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project bestudeert een volgende generatie transportnetwerken waarbij extensief gebruik gemaakt wordt van optische technieken. De verschillende opties gaande van circuitgeschakelde optische netwerken (kortere termijn oplossing) tot pakketgeschakelde optische netwerken (langere termijn oplossing) zullen worden bestudeerd. Daarnaast zal er heel veel aandacht uitgaan naar de integratie met IP (Internet Protocol) gebaseerde netwerken. In de toekomst zal het Internet immers nog meer de integrerende netwerktechnologie worden waarbij spraak, data en video zullen geïntegreerd worden. Het voorgestelde onderzoek zal zowel resulteren in wetenschappelijke resultaten (b.v. routeringsalgoritmes, bufferstrategieën, planningsalgoritmes) als in technologische resultaten (b.v. concrete evaluatie van peer versus overlay model, technologische evolutie, strategische planningsregels alsook multilaagprotectiestrategie). Organisaties: • Prestatieanalyse en telecommunicatiesystemen (PATS) • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)


Onderzoeksnetwerk omtrent Software Evolutie (RELEASE). Universiteit Antwerpen Abstract: De studie van software evolutie is vandaag de dag essentieel geworden om te verzekeren dat kritische informatica-systemen betrouwbaar functioneren doorheen hun levenscyclus. Dit netwerk creert daarvoor een multi-disciplinair raamwerk nodig om het onderzoek terzake op pan-

europese schaal te organiseren en stimuleren. Meer precies zal het netwerk (a) pogen een algemene theorie omtrent software evolutie te formuleren (gelijkaardig aan de theorieen die andere wetenschappelijke disciplines ondersteunen); (b) benchmarks ontwikklene om de validiteit van wetenschappelijke experimenten te verbeteren. Dit netwerk bouwt voort op een bestaand kleinschalig netwerk rond software evolutie gesponsord door het FWO. Organisaties: • Software Engineering • Antwerp Systems and software Modelling (AnSyMo)


Ingebedde systemen voor multimediale toepassingen: naar een efficiënte ontwerpmethodologie Universiteit Gent Abstract: Dit project bestudeert goedgedefinieerde interfaces voor de immplementatie van multimediale toepassingen. Het scheidt het ontwerp van software en hardware van de zoektocht naar waretijdsprestaties. Het project bevat de volgende vijf werkpakketten: (i) Formele specificatie van functionele en niet-functionele vereisten, (ii) definitie van een negotiatieprotocol, (iii) Architectuurkarakterisatie, (iv) Doelonafhankelijke codegeneratie en -optimalisatie en (v) doelafhankelijke compilatie en configuratie. Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen

Onderzoekers: • Albert Hoogewijs • Jean Van Campenhout • Erik D'Hollander • Koenraad De Bosschere • Rik Van de Walle • Dirk Stroobandt

ONTOBASIS Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderzoek naar theorievorming, constructie, diensten en toepassingen van ontologien. Hun rol in databanken, web semantiek en computationele linguistiek. Organisaties: • Onderzoek naar Software Technologie en Toepassingen • Web en Information System Engineering • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • ROBERT MEERSMAN • RAUL ROMERO • Peter SPYNS • OLGA DE TROYER

Virtuele realiteit voor het web: een verkennende studie Vrije Universiteit Brussel Abstract: De onderzoeksgroep WISE heeft zich in het verleden (met succes) geconcentreerd op de methodologische aspecten rond het ontwerpen van websites en webtoepassingen. Omdat het domein van klassieke websites en webtoepassingen meer en meer verschuift naar de rand van de commerciele competitie, wilt WISE zijn onderzoeksdomein terug vooruitschuiven naar het precompetitieve stadium: het Virtuele Realiteit Web. Virtuele realiteit zal in de toekomst een steeds belangrijker rol spelen. Door de snelle evolutie van de web technologie, de steeds krachtigere hardware en de toenemende bandbreedte voor Internetgebruikers behoren virtuele web omgevingen tot de mogelijkheden. Virtuele web omgevingen zijn websites gebaseerde op Virtuele Realiteit waarin de bezoeker zich kan rond bewegen. De gebruiker krijgt het gevoel dat de objecten in de virtuele wereld, ruimtelijk en fysiek aanwezig zijn. De gebruiker kan de objecten dan ook als dusdanig manipuleren (vb. opnemen, ronddraaien, verplaatsen). Het doel van dit onderzoeksproject is in eerste instantie de nodige expertise in het domein van Virtuele Realiteit voor het Web uit te bouwen, gebruik makend van de centrale competentie van het labo op het gebied van web design methodologie. Het resultaat van deze fase zal ons toelaten mee te dingen naar externe financiering voor de verder zetting van dit onderzoek. Concreet willen we ons in het onderzoek naar Virtuele Realiteit voor het Web in de eerste plaats richten op twee aspecten: 1. Ontwerpmethoden en de bruikbaarheid (usability) van virtuele werelden; 2. Nieuwe theorieën en technieken om de grens van virtuele omgevingstechnologie te verleggen. Organisaties: • Web en Information System Engineering


SCOP : Semantische connectie van ontologieën aan patiëntgegevens (kaderend in EUREKA-project : veilige on-line zorg). Vrije Universiteit Brussel Abstract: In een globaal communicatiesysteem bestaan tal van databanken en -bronnen met elk een eigen datastructuur en -presentatie. Deze verscheidenheid aan databronnen bemoeilijkt de integreerbaarheid van de informatie die ze bevatten alsook een uniforme weergave ervan. Daardoor wordt de communicatie van medische informatie in het systeem belemmerd. Een echte, diepgaande oplossing ligt in de semantische koppeling (op betekenisniveau) van de databanken aan een ontologie of formele beschrijving van een domein, in dit geval het medische domein in een ziekenhuis. Organisaties: • Onderzoek naar Software Technologie en Toepassingen


Geïntegreerd kennisbeheer gebaseerd op meertalige kennispatroonontsluiting Hogeschool Gent Abstract: De doelstelling in dit project is een KMO-gerichte kennisbeheermethode uit te werken, gebaseerd op een automatische methode om kennis uit elektronische documenten te halen. Dit laatste zal gerealiseerd worden via een kennispatroon-"editor" waarmee zowel Engels- als Franstalige kennispatronen kunnen worden opgesteld: de voorkeur voor deze talen werd vastgelegd in overleg met de KMO’s van de gebruikerscommissie. Deze kennispatronen zullen in een generiek databankformaat worden opgeslagen teneinde ze automatisch te kunnen aanwenden voor taalspecifieke en bedrijfsspecifieke kennisontsluiting van elektronische documenten.

Tijdens het project zal de kennispatrooneditor uitgebouwd en getest worden met causale kennispatronen die door het Departement Vertaalkunde van de Mercator Hogeschool zullen opgesteld worden voor de Franse en de Engelse taal. Causaliteit is een proceseigenschap die alle betrokken KMO’s van de gebruikerscommissie als voldoende relevant beschouwen: de vertaling naar de respectievelijke KMO-gebonden aspecten is gepland via de project-technologievertaling waarbij het belang van nieuwe verantwoordelijkheden zal verduidelijkt worden die betrekking hebben op specifieke kennisbeheertaken. Organisaties: • Departement Vertaalkunde • Vakgroep Frans

Onderzoekers: • Rita Godyns

Onderwijsvernieuwingsproject (OVP) 2001 : Informatie verschaffen en begeleiden van onderwijs door middel van low tech-ICT. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Doel van dit project is om de uitbouw van een nieuwe vorm van begeleidingsonderwijs te ondersteunen door middel van: 1. Een web-site met duidelijke en volledige informatie voor de student die aan het begin van de cursus precies weet wat tegen wanneer zal moeten gedaan, resp. gekend zijn. Dit impliceert bvb. een gedetailleerde inhoudsopgave met precieze verwijzingen naar boeken, notas, artikels, software, etc. De web-site is bedoeld voor frequent gebruik, alle materiaal dat relevant is voor de cursus, alle praktische schikkingen, deadlines voor taken etc. staan er op vermeld. 2. Het uitbreiden van de huidige functionaliteit van Elvas zodat een beter gerichte communicatie tussen docent en studenten mogelijk wordt Organisaties: • Laboratorium voor Systeem en Software Engineering • Web en Information System Engineering • Medische Sociologie

Onderzoekers: • VIVIANE JONCKERS • FREDDY LOUCKX • MARCUS LEYS • OLGA DE TROYER

CoDiNet : Content distribution networks. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project bestudeert de archtecturale en protocol-gerelateerde aspekten van content delivery technologieën, alsook de problemen die verband houden met de prestaties en de planning van CDNs. Wat betreft deze studies zal veel aandacht besteed worden aan audio en video diensten, die beschouwd worden als de drijvende kracht achter Content Distrution Networks. Organisaties: • Prestatieanalyse en telecommunicatiesystemen (PATS) • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)


Nieuwe robuuste methoden voor het analyseren van meerdimensionale gegevens. Universiteit Antwerpen Abstract: Meerdimensionale gegevens bevatten vaak ongewone waarnemingen, bijvoorbeeld door het optreden van meet- en typfouten. De analyse van deze gegevens a.h.v. klassieke methoden levert dan vaak onnauwkeurige schattingen van het werkelijke model. In dit project willen we daarom robuuste tegenhangers construeren voor klassieke analysetechnieken zoals discriminantanalyse, PCA, PCR en PLS. Bijzondere aandacht wordt besteed aan de analyse van grote data sets, die veel objecten en/of variabelen bevatten. Organisaties: • Statistiek en gegevensanalyse • Robuuste en toegepaste statistiek

Onderzoekers: • Mia Hubert

Computationele methoden voor de prestatie-analyse en simulatie van complexe technische systemen. Universiteit Antwerpen Abstract: Vertrekkend van gemeten data (zoals verkeer in het Internet) zal met behulp van robuuste statistische methoden, dwz. technieken die betrouwbare resultaten opleveren ook wanneer afwijkingen in de input data optreden, een probabilistisch model voor het te bestuderen systeem opgesteld worden. Uit de specifieke architectuur en structuur van het systeem kan men vaak interessante eigenschappen van de te bepalen prestatiemaat vooraf aantonen, zoals monotoniciteit t.o.v. van een bepaalde systeemparameter, asymptotisch gedrag, etc. Deze eigenschappen zijn nuttig en bruikbaar bij het bepalen van de gewenste prestatiemaat, maar vaak onvoldoende. Robuuste, efficiente en accurate benaderingen van de exacte oplossing zijn absoluut noodzakelijk. Machtreeksen en aanverwante benaderingen vormen een mogelijke aanpak van dit probleem. Gezien het feit dat vele performantie-functies singulariteiten hebben is een van de voor de hand liggende alternatieven het benaderen van de machtreeksinformatie met behulp van Padé benaderingen Organisaties: • Prestatieanalyse en telecommunicatiesystemen (PATS) • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)

Onderzoekers: • Annie Cuyt • Christian Blondia • Peter Rousseeuw

Fundamenten van software-evolutie. Universiteit Antwerpen Abstract: Fundamenten van software-evolutie. Organisaties: • Software Engineering • Antwerp Systems and software Modelling (AnSyMo)


Statistische en numerieke technieken voor modelleren en optimiseren van computer- en communicatietechnieken. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project analyseert de prestaties van geavanceerde technologische systemen zoals communicatie- netwerken (m.i.v. het Internet), computersystemen en gedistribueerde multiprocessorsystemen, met de bedoeling hun ontwerp en dimensies te optimaliseren. Deze analyse maakt gebruik van probabilistische modellen, waarvan de parameters bepaald dienen te worden door statistische schattingen op basis van metingen van het werkelijke dataverkeer. De berekening van de prestatie- functies en het ontwerp van optimale netwerken leiden allebei tot complexe computationele problemen, die zullen aangepakt worden via simulatie en met behulp van nieuwe numerieke technieken zoals multivariate rationale benaderingen. Uiteraard zijn er vele interacties tussen deze aspecten, die een intensieve samenwerking tussen de drie onderzoeksgroepen vereisen. Organisaties: • Computeraritmetiek en numerieke technieken (CANT) • Computationele wiskunde

Onderzoekers: • Annie Cuyt • Christian Blondia • Peter Rousseeuw

Ontwerpmethodologie en technieken voor het bouwen van een Knowledge Management omgeving. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het betreft toegepast onderzoek in verband met methodologieën en technieken die gebruikt kunnen worden bij het meer toegankelijk maken van alle vormen van kennis die in een bedrijfsomgeving aanwezig zijn. Hte onderzoek betreft in het bijzonder de methodologieën die kunnen gebruikt worden bij het ontwerpen en implemnteren van een knowledge portal. er moet hierbij een knowledge architecture ontworpen worden
Onderzoekers: • EDUARD VANDIJCK

Leren in multi-agent systemen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het onderwerp van dit project is het bestuderen van leren in multi-agent systemen. Het is uitermate moeilijk om op het moment van design op een correcte en complete manier de acties en interacties van alle agents vast te leggen. Dit zou immers impliceren dat men op voorhand weet wat er allemaal verwacht zal worden van de agents, welke agents beschikbaar zullen zijn, enz. Vandaar dat het in de meeste situaties aangewezen is om agents van een leercomponent te voorzien om zelfstandig een optimaal gedrag en interactiepatroon te ontwikkelen en om toe te laten zich aan te passen aan veranderende omstandigheden. de gekende leeralgoritmen uit het domein van de artificiele intelligentie kunnen echter niet zomaar toegepast worden in multi-agent systemen om verschillende redenen: de omgeving is niet-stationair en/of er is geen centrale controle en/of de agents die de besliddingen moeten nemen beschikken niet over een volledig beeld van hun omgeving, en/of de informatie die ze krijgen van de anderen is vertraagd en onvolledig. In eerste instantie zal nagegaan worden hoe reinforcement learnng kan aangepast worden om ook aangewend te kunnen worden in multi agent systemen. Een belangrijk pluspunt van reinforcement learning is dat deze a priori geen model van de omgeving verondersteld en dus ook kan gebruikt worden wanneer agents over een zeer beperkte domeinkennis beschikken. In tweede instantie zal het domein van learning automata bestudeerd worden als kandidaat voor de autonome coördinatie van agent acties. Verder zal ook de evolutionaire speltheorie onderzocht worden als mogelijke benadering. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Wetenschappelijke onderzoeksgemeenschap 'Beeldverwerkingssystemen'. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project betreft een hernieuwing van de FWO Onderzoeksgemeenschap Beeldverwerkingssystemen 1996-2000 (ref. WO.008.96N). De huidige doelstellingen zijn: het verhogen van de kwaliteit van het onderzoek rond beeldverwerkingssystemen aan de Vlaamse onderzoeksinstellingen door het samenbrengen van de expertise die bij de verschillende leden van de onderzoeksgemeenschap aanwezig is; het verbreden van de buitenlandse contacten; het zoeken van technisch-wetenschappelijke uitdagingen waarvan het onderzoekskader de individuele laboratoria overstijgt; Een eerste middel voor de realisatie van deze objectieven is de voortzetting van de activiteiten die tot nog toe succesvol zijn gebleken: het creëren van informatiekanalen: - via het Internet; - door de aankondiging van de voornaamste gebeurtenissen ook te laten plaatsvinden via elektronische berichten; - door het ter beschikking stellen van gedrukte informatie (bijvoorbeeld onder brochurevorm); de organisatie van wetenschappelijk-technische bijeenkomsten waarop specialisten worden uitgenodigd een uiteenzetting te geven over een specifiek onderwerp in de beeldverwerking en waar ruimte is voor discussie tussen de aanwezigen; Daarnaast zal meer aandacht uitgaan naar bilaterale initiatieven van uitwisseling van onderzoekers. Ook zullen de banden nauwer aangehaald worden met groepen en organisaties die nuttig kunnen blijken voor de werking van onze onderzoeksgemeenschap. Een nieuwe activiteit welke wordt overwogen bestaat erin op belangrijke en niet-gespecialiseerde bijeenkomsten in het beeldverwerkingsdomein een vertegenwoordiger van de onderzoeksgemeenschap af te vaardigen. Organisaties: • Elektronica en Informatica

Onderzoekers: • EDGARD NYSSEN • JAN CORNELIS

Raising the Level of Abstraction in Behavioral Modeling, Programming Patterns and Transformations (Verhogen van het niveau van abstractie in het modelleren van gedrag, programmeerpatronen en transformaties) KU Leuven Abstract: Sinds het prille begin van software ontwikkeling, was er een niet te stoppen vraag naar hogere productiviteit, betere kwaliteit en complexere software systemen. Als het probleem, dat door het software systeem opgelost moet worden, een hoge complexiteit heeft, dan zal het oplossen onvermijdelijk ook complex zijn. Deze inherente complexiteit wordt vaak aangeduid als essenti ̈ele complexiteit. De manier waarop software ontwikkeld wordt, veroorzaakt echter ook complexiteit. Betere software ontwikkelingsprocessen en betere technieken om software te bouwen, bijvoorbeeld programmeertalen, verminderen deze complexiteit. Lagere expressiviteit en minder abstractie introduceren onnodige en vermijdbare uitdagingen wat vaak aangeduid wordt als accidenti ̈ele complexiteit.Het doel van dit werk is bij te dragen tot een reductie van accidenti ̈ele complexiteit bij het bouwen van software systemen. Verbeteringen op drie verschillende plaatsen in het ontwikkelingsproces worden Organisaties: • Afdeling Informatica

Onderzoekers: • Eric Steegmans • Geert Delanote

Kennisgebaseerde technieken ter ondersteuning van hergebruik in verticale markten. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het doel van dit onderzoeksproject is het ontwikkelen van technieken die een instantiatieprocede voor raamwerken ondersteunen, steunend op een bidirectionele, actieve link tussen domeinmodel en delta-analyses enerzijds en raamwerk en raamwerkinstantiaties anderzijds. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Ontwerp en validatie van gevorderde systeemidentificatietechnieken in het domein van de operationele modale analyse. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In de klassieke experimentele modale analyse worden de metingen op de structuur onder test uitgevoerd in een labo en beschikt men zowel over de ingangssignalen (aangelegde krachten) als over de uitgangssignaln ( opmeten verplaatsingen van de structuur in meerdere punten). Echter, in vele werktuigkundige en bouwkundige problemen is het heel moeilijk of zelfs onmogelijk om de structuur extern te exciteren en/of de inwerkend krachten te meten. denk bijvoorbeeld aan offshore platforms die geëxciteerd wordt door zeegolven, of aan bruggen/gebouwen die door verker/de wind geëxiteerd worden. De operationele modale analyse biedt nieuwe mogelijkheden zoals in situ- "model-based" diagnose en schadedetectie in structuren en machines. De doelstellingen van het project zijn: - De ontwikkeling van een globale en robuutse strategie voor de analyse van multivariabele responssignalen gebaseerd op een "Maximum Likelihood" systeemidentificatie-aanpak. - De evaluatie van de methodologie op pracktische meetproblemen: 1) het in situ karakteriseren van compositiematerialen (voor schadedetectie doeleinden). 2) het modelleren van b.v. het proeisysteem van een tractor via operationele responsmetingen (voor controle doeleinden). Organisaties: • Mechanica van Materialen en Constructies • Werktuigkunde


Factoriseren van domeinkennis in objectgeoriënteerde softwareontwikkeling. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De huidige manier van object-georiënteerde softwareontwikellingen zorgt ervoor dat de domeinkennis en de implementatiestrategie van een softwaretoepassing met elkaar verwerven zijn. Het doel van dit onderzoeksproject is het factoriseren van domeinkennis uit de implemetnatiestrategie van een softwaretoepassing. Om dit te verwezelijken wordt inspiratie gehaald uit aspect-georiënteerde programmeren. Een originele bijdrage wordt geleverd door domeinkennis als een aspect te beschouwen. Verdere doelstellinge zin het vinden van algemene mechanismen om domeinkennis als een aspect te ondersteunen, klassen van softwaretoepassingen te vinden die baat hebben bij deze bijdrage, en voldoende grote case-studies uit te werken om dit te testen. Organisaties: • Laboratorium voor Systeem en Software Engineering


Ontwerp en validatie van gevorderde systeemidentificatietechnieken in het domein van de operationele modale analyse. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In de klassieke experimentele modale analyse worden de metingen op de structuur onder test uitgevoerd in een labo en beschikt men zowel over de ingangssignalen (aangelegde krachten) als over de uitgangssignaln ( opmeten verplaatsingen van de structuur in meerdere punten). Echter, in vele werktuigkundige en bouwkundige problemen is het heel moeilijk of zelfs onmogelijk om de structuur extern te exciteren en/of de inwerkend krachten te meten. denk bijvoorbeeld aan offshore platforms die geëxciteerd wordt door zeegolven, of aan bruggen/gebouwen die door verker/de wind geëxiteerd worden. De operationele modale analyse biedt nieuwe mogelijkheden zoals in situ- "model-based" diagnose en schadedetectie in structuren en machines. De doelstellingen van het project zijn: - De ontwikkeling van een globale en robuutse strategie voor de analyse van multivariabele responssignalen gebaseerd op een "Maximum Likelihood" systeemidentificatie-aanpak. - De evaluatie van de methodologie op pracktische meetproblemen: 1) het in situ karakteriseren van compositiematerialen (voor schadedetectie doeleinden). 2) het modelleren van b.v. het proeisysteem van een tractor via operationele responsmetingen (voor controle doeleinden). Organisaties: • Mechanica van Materialen en Constructies • Werktuigkunde


Niet-Klassieke Contextualiteit in cognitie. Een studie van het denkproces en kennisverwerving in een gelaagde structuur model van de werkelijkheid.

Vrije Universiteit Brussel Abstract: Binnen het gecontextualiseerde denkproces - het cognitief individu in de fysisch-biologische en beperkt sociaal geïmplementeerde ondervraagopstelling - onderzoekt men de formalisering van het proces van kennisverwerving over het cognitief individu. In deze processen identificeert men intrinsieke en reduciebele contextualiteit; de formalisering in deze is de centrale doelstelling van het onderzoek. intrinsieke contextualiteit van het onderzoek cognitief individu in het complex van de experimentele processen wijst op hun niet-lineaire eigenschap in de causatie. In het proces van een interpersoonlijke vraagstelling is er een enherente beïnvloeding van de ondervrager opde ondervraagde die het resultaat op een complexe eit-lineaire manier beïnvloedt. Deze intrinsieke contextualiteitswerking kan onderzocht worden aan de hand van concepten van modellen voor contextuele 'verborgen' metingen. de algemeenheid va deze aanpak van contextualisatie kan nieuwe inzichten brengen in de complexiteit van dit type cognitieve processen en kan, door de verdere uitwerking van de theorievorming ervan, aanpassingen van de oorspronkelijke modellen zelf bewerkstellingen. de reductie van de intrinsiek contextualiteit ten gevolge van de waarnemer door de invoering van een meetprocedure vanuit de hogere emergente laag is meestal uitgesloten door de invoering van een nieuwe intrinsieke contextualiteit door het 'downward causation' effect. Indien deze regressie ad infintium van superveniënte waarnemerslagen de contextuele fluctaties niet kan elimineren, dan bekomt men een probabiliteitsstructuur die niet-klassiek is, maar wel kan beschreven
Onderzoekers: • Diederik AERTS

Onderzoek naar ontwerpmethoden voor internet gebasseerde virtuele omgevingen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Internet toepassingen (web sites) worden steeds belangrijker. Niet alleen in het bedrijfsleven, maar ook in het onderwijs en de culturele sector is er grote belangstelling voor het medium. Door de snelle evolutie van de web technologie zijn de mogelijkheden voor web toepassingen enorm toegenomen. Zo behoren bijvoorbeeld 'virtuele omgevingen' tot de nieuwe mogelijkheden. Dit zijn dynamische, interactieve, multi-mediale web sites waarin de bezoeker zich kan rond bewegen. Voorbeelden zijn een virtueel museum, een virtuele bibliotheek of een virtuele winkel. Hoewel de technologie voorhanden is en er steeds meer tools ontwikkeld worden om het multi-mediaal werken beter toegankelijk te maken, ook voor een breed publiek, ontbreekt het ons aan ontwerpmethoden die moeten toelaten om bruikbare en onderhoudbare web sites te ontwikkelen. In dit onderzoeksproject willen we een methode ontwikkelen voor het ontwerpen van internet gebaseerde 'virtuele omgevingen'. Als praktische casus zal het Virtueel Wetenschapsmuseum project van de VUB (uitgevoerd in het kader van Brussel 2000) gebruikt worden. Reeds bestaande ervaring en kennis over het ontwerpen van web sites zal gebruikt worden om het Virtueel Wetenschapmuseum te ontwikkelen. De resultaten hiervan zullen dan aangewend worden in het onderzoek om een methode voor het ontwerpen van virtuele omgevingen te ontwikkelen. Organisaties: • Web en Information System Engineering


SEESCOA : software techniek voor ingebed systemen die een georiënteerd component gebruiken. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het project SEESCOA was een inter-universitair project gefinanceerd door de Vlaamse overheid. De vooropzet was het ontwikkelen van software-engineering principes die rekening houden met de beperkingen van embedded systems. Organisaties: • Laboratorium voor Systeem en Software Engineering • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • VIVIANE JONCKERS • THEO D'HONDT

Wetenschappelijke ondersteunigsprogramma voor de verspreiding van de Telecommunicatie/Deel C- Forum voor het gebruik van telecommunicatie - IRISweb-project : Interactive Regional Information Self-awareness through webculture. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De term 'digitale bibliotheek' heeft een verscheidenheid aan mogelijke betekenissen, van een gedigitaliseerde collectie, die men ook in een traditionele bibliotheek kan vinden, tot de verzameling van alle digitale informatie samen met de diensten die informatie nuttig maken voor gebruikers. Digitale bibliotheken ondersteunen de mediatie tussen gebruikers en de informatiebronnen om de interactie te verrijken, en om waarde toe te voegen tijdens het informatietransferproces. De zoeken bladerdiensten zijn natuurlijk de hoofdfuncties van een digitale bibliotheek daar deze de gebruikers helpen bij het gemakkelijk terugvinden en het toegang krijgen tot de relevante informatie die aan hun noden beantwoordt. Organisaties: • Onderzoek naar Software Technologie en Toepassingen


Active Vision on Mobile Platforms. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het hoofddoel van dit project is een automomous mobiele robot te ontwikkelen, daarbij zouden voor de navigatie stereo faciliteiten gebruikt worden in een gestructureerde of niet gestructureerde binnenomgeving en voor de ontwikkeling van een model van de voorgestelde scène. De robot zijn onboard camera's zouden ons moeten in staat stellen om alles op afstand mee te volgen. Het zenden van de door de robot verkregen gegevens (3D scène map,data,enz.) gebeurt via een draadloos netwerk. Drie hoofddoelstellingen en hoofdontwikkelingen zullen worden gecombineerd: bouw-robots, robot-vision voor scène-analyse en modellering en draadloze communicatie. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica • Elektronica en Informatica

Onderzoekers: • HICHEM SAHLI • ANDREAS BIRK

Roboguard : de mobiele virtuele bescherming. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het doel van dit onderzoek is om een demonstratiemodel van RoboGuard te ontwikkelen. Deze robot heeft camera's en sensoren die ervoor zorgen dat er vanop afstand een controle kan uitgevoerd worden. Dit zal uitgebracht worden door Periphere, een SME die reeds berschikt over een volledig online beveiligingssysteem. Het project heeft als doel om een betaalbare technologie te ontwikkelen, die de overlast vaak veroorzaakt door vals alarm zal verminderen. Naar de alarmcentrales zullen de camerabeelden worden doorgestuurd, hierdoor kunnen ze op een juiste manier reageren. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Technische bijstand tijdens procedure van gunning van overheidsopdracht "Telematica en telecommunicatie" Vrije Universiteit Brussel Abstract: Advies leveren bij het kiezen en implementeren van een nieuwe telecommunicatie infrastructuur voor het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Organisaties: • Informatica en Telecommunicatie

Onderzoekers: • JACQUES TIBERGHIEN

Onderzoek over de compliance checking in objectgeoriënteerde systemen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het opstellen van een mechanisme voor conformiteitscontrole om de consistentie van gewijzigde (of nieuw toegevoegde) softwarecomponenten te controleren t.o.v. bestaande componenten in een softwaresysteem (zoawel in eenzelfde fase van de softwarelevenscyclus, als over verschillende fasen van de levenscyclus heen). Hierbij zal onderzocht worden in hoeverre het haalbaar is een dergelijk mechanisme te incoporeren in een software-ontwikkelingsmethodologie, in casu "Systems CRAFT/OO" welke door de opdrachtgever ontwikkeld werd. Anderzijds werd door het Lboratorium voor programmeerkunde van de opdrachthouder een dergelijk conformiteitscontrolemechanisme onder de naam van "reuse contracts" ontwikkeld. De projectstrategie berust dan ook op de integratie van "reuse contracts"in "Systeem CRAFT/OO in samenwerking met de opdrachthouder. Het theoretisch onderzoek zal gevalideerd worden door een systeematische toepassing van de opeenvolgende resultaten op één specifieke testcase. Om ook de algemene toepasbaarheid van de resultaten te garanderen zullen de theoretische resultaten als controle ook toegepast worden op enkele kleinere testcase. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Intelligente agenten : acties, plannen, "games", d.m.v. logica Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het voorgestelde onderzoek behandelt de theorie van acties en evolutie gericht naar toepassingen zoals de theorie van planning en beslissingsondersteuning, dit alles in het kader van (niet-klassieke) logica. Hoewel er reeds verschillende logische theorieën over acties en verandering zijn voorgesteld, blijkt het verband met planning pas recent te worden bestudeerd. Aan de uitbreiding tot beslissingsondersteuning, wat kan leiden tot een logische versie/uitbreiding van (fragmenten van ) zgn. "game theory", werd bij mijn weten nog niet gewerkt. Een aantal preliminaire experimebnten wijzen naar een veelbelovend onderzoeksgebied. Het doel van het project is dan de ontwikkeling van zulke uitgebreide logische theorie die zowel plan generatie als verificatie ondersteunt. Tevens zal de theorie (strategische) optimalisatie (semantisch) formaliseren in een context waar meerdere agenten actief zijn. Tenslotte zal de theorie geïmplementeerd worden als een logische programmeertaal. Een voor de hand liggende practische toepassing is het thans actuele onderwerp van "software agenten", maar ook beslissings-ondersteunende systemen. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Evolvable hardware Vrije Universiteit Brussel Abstract: The project concerns the use of evolvable hardware for real-word and real-time applications. Since a couple of years, new technologies have been developed that make reconfigurable hardware devices possible, i.e. devices of which the archetecture and as a result its functionality can be changed extremely fast while the device is still functionning.Since their reintroduction in the mid-eighties adaptation or learning techniques such as neural networks, genetic algorithms became very important and have been applied succesfuly in many areas such as computer science, engineering, economics, artificial life. One major drawback of these techniques is that the adaptations have to proceed offline insteadof online because the underlying adaptation algorithms are currently too slow. Oggline means that the adaptive system is trained in a test environment which is a simplification of the real environment and it can use as much time as needed to adapt to that environment. Later on, the system is then put in the real environment. A much better and realistic situation is an adaptive system which adapts in real-time to the real environment, i.e. online adaptation. The combination of reconfigurable hardware devices with the existing adaptation techniques offers new perspectives for online adaptation and in this project we want to explore this combination further. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Identificatie van complexe mechanische systemen met een hoge orde en een hoge ruimteljke resolutie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het modelleren van mechanische systemen in het middenfrequentgebied resulteert in een reeks problemen. traditionele methodes voor modale analyse zijn hier niet langer bruikbaar. FE (eindige elementen) modellen zijn bij deze hogere frequenties niet meer nauwkeurig terwijl voor SEA (statische energie analyse) dit frequentiegebied te laag is. In het middenfrequentiegebied neemt de modale densiteit toe en worden de trillingspatronen complexer. Dit houdt in dat zowel de frequentie als de ruimtelijke resolutie van de metingen moet toenemen om alle trillingsmodes van de structuur te kunnen identificeren. M.a.w., de hoeveelheid data die verwerkt moet worden kan heel groot worden. De doelstellingen van het huidige project situeert zich op niveau van de experimentele fase en de verwerkingsfase: - Experimentele fase: ontwerp van optimale excitatiesignalen voor het niet-parametrisch en het parametrisch identificeren van complexe mechanische structuren in het middenfrequentgebeid. -

verwerkingsfase: Ontwerp van gevorderde niet-parametrische en parametrische identificatietechnieken voor het modelleren van complexe systemen (m.a.w., technieken die een groot aantal metingen en hoge modelordes aankunnen). Organisaties: • Werktuigkunde

Onderzoekers: • PATRICK GUILLAUME

Autonome systemen Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het hoofddoel van het project is de technlogische en conceptionele aspecten van het recent naar buiten tredende veld van autonome systemen te beschrijven, i.e., op het netwerk aangesloten toestellen met lichamelijke ingangen en zelfstandige mogelijkheden. Deze type van toestellen gaan van intelligente mobiele robots tot op het netwerk aangesloten huishoudmachines. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


HYPERMUSEUM - Een Europees cultureel netwerk Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het project zal publieke overheden helpen om burgers een bredere toegang te verschaffen tot locale, regionale en nationale cultuurhistorische informatie dankzij de toepassing van de telematica. Het project zal demonstrators bouwen in vijf landen. Een hypermuseum dienstencentrum zal opgezet worden, dat de kern wordt om informatie te verzamelen en te analyzeren omtrent culturele informatie. In het bijzonder, informatie over kunstwerken in musea zal behandeld worden, en over culturele attracties aanwezig in Europa. Het project is geinspireerd op het G7 Museum and Cultural Heritage initiatief. Vele partners in het consortium hebben de Memorandum of Understanding ondertekend. Organisaties: • Onderzoek naar Software Technologie en Toepassingen


Advanced internet access Vrije Universiteit Brussel Abstract: In dit project gaan we een component georienteerde methodologie ontwikkelen voor het maken van diensten. Belangrijk is de verschillende abstractie niveaus om een brede waarier van gebruikers aan te spreken, gaande van software ingenieurs tot eindgebruikers. Op een laag niveau worden er herbruikbare componenten gemaakt die zowel UML, SDL als Java bevatten van dezelfde functionaliteit. Deze componenten worden samengesteld en ingepakt in een gebruikers-component, waarbij andere aspecten toegevoegd worden: gebruikers interface, documentatie en voorkeursinstellingen. Op een hoger niveau worden deze gebruikerscomponenten visueel samengesteld in een raamwerk en verder ingesteld. We zullen verder onderzoeken hoe de huidige commerciële applicaties kunnen aangeast worden om deze methodologie te ondersteunen. De methodlogie zal gevalideerd worden door enkele echte diensten te ontwikkelen. Organisaties: • Laboratorium voor Systeem en Software Engineering


Integratie van nieuwe gegevensbankmodellen en -technieken. Universiteit Antwerpen Abstract: Een recente ontwikkeling in het gegevensbank onderzoek, namelijk het verschuiven van de aandacht voor 'general~purpose' modellen naar 'special-purpose' of meer semantische modellen, heeft het bestaan aan het licht gebracht van een aantal concepten die gemeenschappelijk zijn aan deze nieuwe modellen. Dit project heeft als doel een algemeen en theoretisch kader te scheppen voor verder onderzoek in moderne gegevensbank toepassingen, door recente bevindingen in drie van zulke toepassingen (geometrische en tekst-gebaseerde gegevensbanken en OLAP-systemen) te integreren. Organisaties: • Ontwikkeling database systemen (ADREM) • Ontwikkeling database systemen (ADReM)

Onderzoekers: • Marc L H K Gyssens • Jan Paredaens

Specificatie van het gedrag van herbruikbare objectgerichte systemen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het gedrag van een objectgericht systeem wordt over het algemeen beschreven aan de hand van de interactie tussen de verschillende componenten (objecten) waaruit het systeem is opgebouwd. Een objectgericht systeem kan men bijgevolg gemakkelijk uitbreiden door nieuwe componenten toe te voegen en hun interactie met bestaande componenten te beschrijven. Dit wordt algemeen beschouwd als het grote voorbeeld van objectgericht programmeren. Wanneer men echter een bestaand systeem wil hergebruiken in een nieuwe situatie, is het noodzakelijk bepaalde componenten te vervangen door nieuwe versies. Vanwege het delicate en subtiele interactiepatroon tussen de verschillende componenten treden hierbij dikwijls conflicten met bestaande componenten op, waarvan de oorzaak niet altijd even eenvoudig te achterhalen is (laat staan op te lossen). De zogenaamde "reuse contracts" methodologie laat toe automatisch conflicten die optreden tijdens hergebruik te detecteren. Door reuse contracts te formaliseren en hun expressiviteit te vergroten wil ik komen tot een krachtig model dat kan dienen als formeel specificatiemechanisme voor herbruikbare objectgerichte systemen. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Gecoördineerd basisonderzoek over geavanceerde software-methoden en architecturen voor multimediasystemen Vrije Universiteit Brussel Abstract: In deze aanvraag wordt een "matching fund" gevraagd voor een inetruniversitair F.W.O. project waar slechts een deel van de gevraagde middelen bekomen werd. Het project situeert zich in het gebied van distributed computing, toegepast op multimedia systemen. Meer bepaald heeft het tot doel om met alle Vlaamse Universiteiten die in dit gebied actief zijn, i.e. reeds expertise hebben , tesamen de problemen te onderzoeken die zich voordoen bij het ontwerpen, optimizeren, implementeren en beheren van gedristribueerde multimediale systemen. Het gaat hier zowel om

software- als om hardware problemen. De V.U.brussel doet mee in 3 van de 4 worckpackages van het globale project. In het deel over een "Ontwikkelingsomgeving op basis van Multi-Agent Modellen" worden belangrijke software aspecten (en problemen) van gedistribueerde software systemen (en databanken) onder de loep genomen. Hierin zal vooral de eenheid PROG een bijdrage leveren. In de delen over "Automatische Parallellisatie" en "Prestatieanalyse" zal vooral de eenheid INFO participeren. Omdat de aangavraagde middelen slechts gedeeltelijk werden toegekend is het nagenoeg onmogelijk om deze drie deeltaken te volbrengen met slechts 1 persoon. Om onze rol in dit project te kunnen vervullen en ook onze expertise in de deelgebieden waar onze reputatie erkend wordt verder te kunnen uitbreiden wordt 1 akademisch medewerker (met bijhorende wertking en uitrusting gevraagd). Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica • Informatica en Telecommunicatie

Onderzoekers: • THEO D'HONDT • ERIK DIRKX

Classificatie en optimalisatie van systeemidentificatietechnieken voor modale analyse toepassingen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De doelstellingen van het project : 1) De ontwikkeling van een globale en robuuste strategie voor de analyse van multivariabele responssignalen gebasserd op een "Maximum Likelihood" systeemidentificatie-aanpak (niet-parametrische verwerking, parametrische schattingen van de modale parameters, kwantificatie van de modelfouten, automatisatie van de procedure). 2) De evaluatie van de methodologie op praktische meetproblemen in het domein van de operationele modale analyse, nl. a) het in situ karateriseren van composietmaterialen adhv contactloze operationele responsmetingen (voor schadedetectie doeleinden). b) het modelleren van bv het sproeisysteem van een tractor via operationele responsmetingen (voor controle doeleinden). Organisaties: • Werktuigkunde

Onderzoekers: • MARC VAN OVERMEIRE

Catalogus van het Belgische Internet Landschap, Programma : Informatie Maatschappij Nieuwe Diensten op BELNET Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het doel van dit project is het bouwen van een Internet-site die een catalogus is van Belgische Internet sites en organisaties aanwezig op het Belgische Internet. Deze site moet toelaten dat een Internet gebruiker op een eenvoudige wijze naar een door hem gewenste site kan gaan. De gebruiker zal naar een site kunnen gaan door gebruik te maken van : Een geografische overzichtskaart van BelgiÎ die gebaseerd is op een satellietbeeld. Een zoeksysteem dat toelaat op sleutelwoorden te zoeken. Deze site zou de meeste bezochte site van BelgiÎ moeten worden, het zou het startpunt moeten zijn van iedere buitenlander die het Belgische Internet-landschap wenst te verkennen, het moet ook het referentiepunt worden voor de Belgische Internet-gebruiker op zoek naar een Belgische site. Zowel onderzoekers als residentiÎle gebruikers hebben baat bij een "up-to-date" index van Belgische sites. Opdat dit systeem steeds "up-to-date" zou blijven met een minimum aan exploitatiekosten, wordt er een automatisch registratiemechanisme voorzien. Organisaties: • Informatica en Telecommunicatie

Onderzoekers: • MARNIX GOOSSENS

Origins of Language and Meaning Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het onderzoek is toegespitst op verschillende belangrijke problemen met betrekking tot intelligentie en cognitie, in het bijzonder over de oorsprong van taal en betekenis: we zoeken een theorie die kan verklaren hoe fysieke intermediairen op autonome wijze nieuwe concepten kunnen ontwikkelen en een taal om deze concepten te communiceren. Deze concepten moeten gebaseerd zijn op de fysieke interactie van de intermediair met de wereld en de sociale interactie met andere groepsleden. Eens de concepten in een taal kunnen 'uitgedrukt' worden, kunnen ze de basis vormen van een geheugen en redeneringsprocessen. De taal moet alle karakteristieken van een natuurlijke taal bezitten evenals een constante evolutie. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


ESPRIT - project : COMRIS : Co-Habited mixed reality informations spaces Vrije Universiteit Brussel Abstract: The COMRIS project aims to develop, demonstrate and experimentally evaluate a scalable approach to integrating the Inhabited Information Spaces schema with a concept of software agents. The COMRIS vision of co-habited mixed-reality information spaces emphasizes the co-habitation of software and human agents in a pair of closely coupled spaces, a virtual and a real one. However, this project does not pursue the perceptual integration of real and virtual space into an augmented reality. Instead the coupling aims at focusing the large potential for useful social interactions in each of the spaces, so that they become more manageable, goal-directed and effective. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Organisatie congres ECOOP '98 Vrije Universiteit Brussel Abstract: PROG organiseerde de European Conference on Object-Oriented Programming in 1998. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Ontwerp van parallelle programmatuur in een object-georienteerd software engineering raamwerk met performantieoptimalisatie door het afstemmen van granulariteit Vrije Universiteit Brussel

Abstract: In dit onderzoek wensen we we enkele cruciale aspecten inzake ontwikkeling van parallelle programmatuur in een modern software engineering perspectief te plaatsen. De efficiëntie van een parallelle toepassing wordt bepaald door de overeenstemming tussen granulariteit van het probleem (informeel : verhouding van de reken- tot de communicatievereisten) en de granulariteit van het parallel doelplatform (informeel : verhouding van de rekensnelheid tot de effectieve communicatiesnelheid). Door na te gaan hoe granulariteit kan worden aangepast in diverse problemen en voor verscheidene doelen, zullen we algemene software engineeringtechnieken ontwikkelen, dewelke zullen leiden tot een methodische benedering van het ontwikkelen van efficiënte, adapteerbare en overdraagbare parallelle programma's. Ter evaluatie zullen we onze strategie toetsen aan diverse aspecten van gedistribueerd renderen, die voordeel zouden kunnen halen uit onze nieuwe aanpak. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica • Informatica en Telecommunicatie

Onderzoekers: • THEO D'HONDT • ERIK DIRKX

Data mining and soft logic Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit onderzoek handelt over de toepassing van evolutionaire berekeningen en vage technieken voor gegevens exploitatie. Het doel hiervan is het zichtbaar maken van informatie die verborgen zit in bestaande grote, verdeelde en incompatibele databanken. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • Bernard MANDERICK • ANN NOWE

Gecoordineerd basisonderzoek over geavanceerde softwaremethoden en architecturen voor multimediasystemen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Veel moderne computertoepassingen bevatten multi-mediaaspecten. Alhoewelde ontwikkeling hiervan momenteel op een ad hoc manier gebeurt, is er fundamenteel onderzoek nodig ter ondersteuning van systeembouwers. Dit project omvat de studie een de evaluatie van methoden en technieken om op een gestructureerde manier complexe multimediasystemen te ontwerpen en te ontwikkelen zodat zij aan vooraf gestelde kwaliteitseisen voldoen. Het globale project is een gecoordineerde actie van gevestigde onderzoeksgroepen aan 5 universiteiten.Er worden 4 thema's behandeld waarbij minstens 2 universiteiten aan elk thema deelnemen;Thema 1 : Modelering en manipulatie van multi-media dataHet ondervragen en onderhouden van multimediale databanken vraagt nieuwe datamodellen evenals hypermediesystemen en formele technieken.Thema 2 : Automatische parallellisering voor parallelle en gedistribueerde platformen. Dit zal gebeuren op basis van een quantitatieve beschrijving van de doelarchitectuur.Thema 3 : Prestatieanalyse op basis van analytische modelisatie en simulatieThema 4 : Ontwikkelingsomgevingen. Organisaties: • Informatica en Telecommunicatie

Onderzoekers: • ERIK DIRKX

Micro-optisch bouwstenen voor intra-chip interconnecties. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Met dit project willen wij op de VUB een unieke monolithische, generische, chip-compatiebele micro-optische technologie tot stand brengen, waarvan het basisprincipe berust op de bestraling van Polymethylmethacrylaat (PMMA) met laag energetische protonen. Meer in het bijzonder zullen wij de fysische fenomenen die aan de grondslag liggen van deze optische technologie bestuderen en optimal~seren. We zullen verhelpen aan de kinderziekten van onze eerste generatie micro-optische componenten en de nauwkeurigheid van hun aanmaak verhogen zodat zij practisch aangewend kunnen worden in optische datacommunicatiemodules. We zullen de grenzen van de toepasbaarheid van deze monolithische refractieve technologie verder verleggen door de aangemaakte micro-optische modules te implementeren in de optische informatieverwerkende demonstratoren die in onze laboratoria worden gebouwd. Organisaties: • Toegepaste Natuurkunde en Fotonica

Onderzoekers: • HUGO THIENPONT • IRINA VERETENNICOFF

Catalogus van het Belgische Internet Landschap. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het doel van dit project is het bouwen van een Internet-site die een catalogus is van Belgische Internet sites en organisaties aanwezig op het Belgische Internet. Deze site moet toelaten dat een Internet gebruiker op een eenvoudige wijze naar een door hem gewenste site kan gaan. De gebruiker zal naar een site kunnen gaan door gebruik te maken van : Een geografische overzichtskaart van BelgiÎ die gebaseerd is op een satellietbeeld. Een zoeksysteem dat toelaat op sleutelwoorden te zoeken. Deze site zou de meeste bezochte site van BelgiÎ moeten worden, het zou het startpunt moeten zijn van iedere buitenlander die het Belgische Internet-landschap wenst te verkennen, het moet ook het referentiepunt worden voor de Belgische Internet-gebruiker op zoek naar een Belgische site. Zowel onderzoekers als residentiÎle gebruikers hebben baat bij een "up-to-date" index van Belgische sites. Opdat dit systeem steeds "up-to-date" zou blijven met een minimum aan exploitatiekosten, wordt er een automatisch registratiemechanisme voorzien. Organisaties: • Informatica en Telecommunicatie


Computernetwerken Vrije Universiteit Brussel Abstract: Informatica Organisaties: • Informatica en Telecommunicatie


Emergent Functionalities in Vision-Based Systems

Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onze onderzoeksdoelstelling representeerd één van de centrale vragen in het AI onderzoek: hoe kunnen nieuwe complexiteit en nieuwe functionaliteit ontstaan als het gedrag van autonome agenten? Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Geologische Databank - Databeheer 1996. Universiteit Gent Abstract: Omzetting van digitale geologische gegevens naar een standaard datamodel, en begeleiden van andere verwerkingscentra voor de toepassing hiervan. Organisaties: • Vakgroep Geologie en bodemkunde


Software engineering methodologieen en generische werktuigen voor domeinspecifieke objectgerichte frameworks. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Project in samenwerking met MediaGeniX mbt hte ontwikkelen van framework development tools. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


In het Europese ESPRIT project 'Web voor Scholen' (WfS), wordt de toepasbaarheid van internettechnologie voor secundaire scholen onderzocht. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het WfSproject poogt een substantiele bijdrage te leveren tot de creatie van de Informatiemaatschappij door een gemeenschap op te bouwen van leraars in Europa die in staat zijn om (dankzij hun vaardigheden en infrastructuur) bij te dragen aan de creatie van electronisch lesmateriaal. In een groot experiment (150 Europese middelbare scholen werden voorzien van toegang tot het Internet) werd een centrale infrastructuur ontworpen, opgebouwd en onderhouden door STAR Lab. Deze infrastructuur liet de deelnemende scholen toe om on-line lespaketten (er was een vrije keuwe van onderwerpen) samen te stellen en ze ter beschikking te stellen van de andere deelnemers. Organisaties: • Onderzoek naar Software Technologie en Toepassingen


Declaratieve methoden in de informatica. KU Leuven Abstract: Ontwikkeling van declaratieve methoden voor de ondersteuning van de realisatie van betrouwbare software systemen. Het werk is gebaseerd op technieken uit de domeinen van databases, functioneel-, logisch- en constraint programmeren. Organisaties: • Afdeling Informatica

Onderzoekers: • Maurice Bruynooghe

Geavanceerde numerieke methoden voor wiskundige modellering. Universiteit Antwerpen Abstract: Het uit veertien partners bestaande wetenschappelijke netwerk stelt volgende doelstelling voorop : het ontwikkelen van geavanceerde numerieke methoden met focus op tijdsintegratie van differentiaal vergelijkingen en numerieke lineaire algebra. Het bestuderen van de interactie van deze methode in toepassingen zoals vloeistof dynamica, beeldreconstructie enz. Organisaties: • Computeraritmetiek en numerieke technieken (CANT) • Computationele wiskunde


Declaratieve methoden in de informatica. Universiteit Antwerpen Abstract: Om tegemoet te komen aan de nood om steeds grotere en complexere software systemen te bouwen is er een groeiende vraag naar declaratieve methoden, die abstractie maken van onnodige details en zich toespitsen op de functionaliteit van de systemen. De onderzoeksgemeenschap heeft als doel de ontwikkeling van declaratieve methoden te bevorderen, in het bijzonder deze die voortspruiten uit onderzoek in gegevensbanken en functioneel en logisch programmeren. Organisaties: • Ontwikkeling database systemen (ADREM) • Ontwikkeling database systemen (ADReM)


Een declaratieve benadering van software-agenten toegepast op interactieve hyperdocumenten. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het doel van het voorgestekle project is Het ontwerpen van een declaratief model dat voldoende krachtig is om zowel zelfstandige "software agents" als de interacties tussen zulke agents te heschrijven. Er wordt verwacht dat dit kan verwezenlijkt worden door get)ruik te maken van technieken uit niet-klassieke logica en logisch programmeren. Het toepassen en uitbreiden van het bovenstaande model naar het domein van hyperdocumenten. In dit geval zijn de betrokken agenten (de knopen in) het hyperdokument en een (al dan niet menselijke) gebruiker. Het nut van deze toepassing is dat het mogelijk wordt om op intuitieve wijze raadplegingen en opzoeken van gegevens in een hyperdocument te beschrijven; waarbij de beschrijving van het document rijker k;m zijn dan met de traditionele methoden. Een en ander zal getest worden in een concrete

implementatie bovenop bestaande (bv. html) systemen. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Wetenschappelijke onderzoeksgemeenschap "Beeldverwerkingssystemen". Vrije Universiteit Brussel Abstract: De FWO Wetenschappelijke Onderzoeksgemeenschap Beeldverwerkingssystemen is een netwerk dat gesponsord wordt door het FWO en dat de belangrijkste Vlaamse instituten omvat die werkzaam zijn in het domein van beeldverwerking: KUL, VUB, UA, IMEC, UG, LUC. DOELSTELLINGEN : - Informatie uitwisselen tussen vier onderzoeksdomeinen (beeldverwerking, elektronisch/optisch systeemontwerp, computerarchitecturen, communicatie) en verschillende applikatiedomeinen (documentenbehandeling, compressie en analyse van satellietbeelden, medische beeldverwerking, HDTV, videotelefonie, telepublishing, telesurveillance, medische telediagnose en teleconsulting, industriële visuele inspectie, robotvisie, beeldgeneratie). De uitwisseling van informatie zal het onderzoek in deze disciplines stimuleren en richting geven. Het opsporen en propageren van nieuwe ideeën is een prioriteit die de groepen zal toelaten om interdisciplinair onderzoek te definiëren; - Door het samenvoegen van de expertise in zake ontwerp van algoritmen, systeemimplementatie en door computers ondersteunde ontwerpomgevingen, worden een reeks vernieuwende perspectieven geboden: een aantal theoretisch veelbelovende beeldverwerkingsconcepten worden dichter bij de toepassingen gebracht - o.a. op segmentatie gebaseerde beeldcompressie, subband coding, beeldcompressie en -restauratie gebaseerd op neurale netwerken, multiresolutie beeldcompressie, beeldinterpolatie en beeldinterpretatie. Wegens hun complexiteit en het ontbreken van aangepaste systeemarchitekturen kunnen deze concepten vaak zelfs niet op afdoende wijze uitgetest worden, laat staan in de praktijk gebruikt worden. Het ontwerp van gepaste architekturen kan niet onafhankelijk van de applicatie gebeuren, vandaar de aanwezigheid van ploegen (i) die werken op ontwerpomgevingen, (ii) die gespecialiseerd zijn in systeemontwerp en (iii) die beeldverwerking toepassen in verschillende applicatiedomeinen. Organisaties: • Elektronica en Informatica

Onderzoekers: • EDGARD NYSSEN • JAN CORNELIS

Ontwerp en control van brede frequentieband voor multimedia toepassingen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderzoek naar ontwerp, ontwikkeling en controle van broadband netwerken voor multimedia applicaties Organisaties: • Laboratorium voor Systeem en Software Engineering


Networked Multimedia Services. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Televerkoop, telewerken en edutainment worden geïntroduceerd in de telecom netwerken. Maar wat niet wordt onderzocht is de impact die deze zaken zullen hebben op de architectuur van deze netwerken. Het doel va dit onderzoeksproject is om een inzicht te bieden in de noden van de gerbuiker en een coherente kijk op de technologische vereisten. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Een 'Artificial Life' benadering voor het ontstaan van mentale complexiteit in autonome agenten. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het centrale doel van het onderzoek is om te begrijpen hoe mentale complexiteit kan ontstaan in autonome agenten. Autonome agenten ("autonomous agents") zijn systemen met sensoren, actuatoren, eigen energiebronnen, en de capaciteit om beslissingen te treffen en ze uit te voeren. Begrijpen hoe mentale complexiteit ontstaat in autonome agenten is relevant voor biologie en psychologie omdat nieuwgeboren organismen telkens opnieuw mentale capaciteiten blijken op te bouwen in een natuurlijk groeiproces. Het is ook relevant voor het bouwen van een nieuwe generatie autonome robots die niet langer voorgeprogrammeerd zijn, maar zich aanpassen aan omgevingen die gedeeltelijk onbekend zijn voor de ontwerper of gedeeltelijk onvoorspelbaar. De nadruk zal liggen op pre-rationele, subsymbolische intelligentie voor autonome agenten. De nadruk van het project ligt op fysische agenten, d.w.z. fysische systemen die een kontakt hebben met de wereld via sensoren en actuatoren. Prerationele of subsymbolische intelligentie regelt mee voortbeweging, onderhouden van basiscondities voor overleven (zoals voldoende energie), niet-verbale communicatie, gemotiveerd gedrag, en sociale cooperatie. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica


Onderzoeksprojecten ( van 840)

Recommend Documents