ONDERWIJS
Kleuterparticipatie
Gemeente
Korte inhoud
Mechelen
De kleuterschool wint alsmaar aan belang als fundament voor het latere schoolsucces. Het project 3...2…1...Kleuterparticipatie zet in op de bevordering van deelname aan het kleuteronderwijs, vooral dan van kinderen van wie de onderwijskansen van jongsaf onder druk staan. Het project bevat twee bundels (Start en Ringeling) en helpt scholen om kleuterparticipatie concreet te verwezenlijken op verschillende niveaus: aanwezigheid op school, op tijd in de klas, ouderbetrokkenheid en taalsensibilisering. Het project werd ontwikkeld binnen de schoot van het Lokaal Overlegplatform (LOP) Mechelen en de Sint-Pietersschool in Mechelen is er al een aantal jaren succesvol mee aan de slag.
Mol-Balen-Dessel
Vrijwilligers en stagestudenten begeleiden normaal begaafde kinderen uit het eerste leerjaar uit kwetsbare gezinnen. Het project is een samenwerkingsverband tussen de Rotary Club Mol, enkele sleutelfiguren uit de Opvoedingsondersteuning en CLB’s uit de regio Mol. De focus ligt daarbij op gezinnen die de verstandelijke of financiële middelen niet hebben om hun kind structureel te ondersteunen bij het begin van hun schoolcarrière.
1
Huiswerkbegeleiding
2
Basiseducatie/ Open School: project gezinsleren
In onze maatschappij is informatie en het kunnen gebruik maken van verschillende informatiebronnen van essentieel belang om zich op de eerste plaats ten volle te kunnen ontplooien en zelfstandig te functioneren, mee te kunnen met nieuwe evoluties in de samenleving en last but not least om verdere vormingen en (beroeps-)opleidingen te kunnen volgen. Mensen die problemen hebben met basisvaardigheden (zoals lezen, schrijven, rekenen, computervaardigheden, ...), en dus toegang tot allerlei informatiekanalen missen, hebben het veel moeilijker om hun kennis continu bij te schaven. Ze geraken geïsoleerd en vallen uit de boot. Het aanbod van Basiseducatie is een instrument in de strijd tegen de groeiende kenniskloof en digitale kloof in de samenleving. Bij Basiseducatie kunnen volwassenen met een beperkte of onafgewerkte schoolloopbaan hun basisvaardigheden opfrissen en versterken. Wanneer volwassenen in hun dagelijkse leven, in hun werksituatie of tijdens het volgen van een (beroeps)opleiding moeite ondervinden op vlak van taal, rekenen, computer of maatschappijoriëntatie, kan het opleidingsaanbod van Basiseducatie hen kansen bieden. De kerntaak van de Centra voor Basiseducatie is het terugdringen van de laaggeletterdheid en laaggecijferdheid in Vlaanderen.
Moeder-Taal
Moeder-Taal is een nieuw project voor laaggeletterde, anderstalige jonge moeders. De moeders komen samen met hun baby’s en peuters naar de les. Ze krijgen ondersteuning bij de verzorging en de opvoeding van hun kindjes. Samen met de moeders en de kinderen worden activiteiten georganiseerd die de (taal-)ontwikkeling stimuleren en het voorschoolse leren van de kinderen bevorderen. Terwijl de kinderen samen leren spelen met leeftijdsgenootjes en leren wennen aan een opvangsituatie, krijgen de moeders lessen alfabetisering en Nederlands in een aparte ruimte. Dit project is een samenwerking van het Centrum voor Basiseducatie Kempen met een aantal sociale partners uit Geel: het Geboorte-Informatiecentrum, Kind en Gezin, de Dienst Diversiteit, de Dienst Samenlevingsopbouw en het Huis van de Dialoog ’t Origineel.
3
4
Geel
Babbelkousje
Mol
Babbelkousje wil de Nederlandse taal zoveel mogelijk stimuleren bij jonge kinderen uit de derde kleuterklas en het eerste leerjaar. Met dit project richt de organisatie zich tot drie verschillende doelgroepen; de kinderen zelf waarbij medewerkers de Nederlandse taal willen stimuleren; de ouders van de kinderen waarvan de organisatie de betrokkenheid in zowel de school als in de samenleving willen verhogen; en tot slot de basisscholen via vormingen, de aankoop van taalstimulerend materiaal en samenwerking met professionele organisaties. Babbelkousje biedt een combinatie aan van zowel taalontwikkeling, ontwikkeling van sociaal-emotionele vaardigheden, talentontwikkeling en een versterking van het sociale netwerk op een geïntegreerde manier.
Turnhout
Onderwijscheques zijn een product van de dienst Gelijke Kansen van de Stad Turnhout om ouders van kinderen in het basisonderwijs, die het financieel moeilijk hebben, te helpen bij het betalen van hun schoolrekening. Deze cheque heeft als doel de schoolrekening te verminderen, het totaal aantal openstaande schoolrekeningen te verlagen en het communicatieproces tussen ouders en de school op gang te zetten. Dit product is opgenomen in het bestuursakkoord onder de doelstelling Gelijke Onderwijskansen stimuleren.
5
Onderwijscheques
6
VRIJE TIJD
Gemeente
Korte inhoud De Vlaamse Dienst Speelpleinwerking wil speelinitiatieven helpen om op lokaal vlak een kwalitatief vrijetijdsaanbod voor kinderen te creëren. Het belang van het kind is daarbij het uitgangspunt. Om deze doelstelling te realiseren, biedt VDS iedereen die actief is in het lokale speelpleinwerk een brede dienstverlening aan. Ook op het vlak van kansarmoede worden de lokale besturen en speelpleinen ondersteund.
De Vlaamse dienst speelpleinwerking en lokale kinderarmoede 7 GOMOR-Vrijetijdspas
Lier
8
Competentiegericht Jeugdwerk Antwerpen van Jes vzw stadlabo
JES vzw ontwikkelt vernieuwende initiatieven die jonge mensen kansen willen bieden binnen de verschillende domeinen van onze samenleving. JES vzw hanteert een ruimere definitie dan gebruikelijk in het klassieke jeugdwerk, waarbinnen niet enkel ruimte is voor vrije tijd, maar ook voor opleiding, onderwijs en tewerkstelling en dit vanuit een geïntegreerde en competentiegerichte aanpak. Als organisatie die kansen wil creëren voor jongeren, is het inzetten op EVC (elders verworven competenties) een logische keuze. Zeker gezien een belangrijk aandeel van de jongeren uit de doelgroep om uiteenlopende redenen de schoolbanken te vroeg en zonder diploma verlaten, vaak moeilijker toegang hebben tot de arbeidsmarkt, weinig participeren aan het regulier vrijetijdsaanbod en weinig tot niet aanwezig zijn in de bestaande inspraakorganen én daardoor heel wat kansen mislopen.
Street Action
Street Action is een buurtsportproject met extra aandacht voor maatschappelijk kwetsbare jongeren, wijkgebonden, voor en door jongeren. Sport & spel worden gebruikt om jongeren structuur en houvast te bieden, wakkeren hun competitiegeest aan en zorgen ervoor dat ze zich beter in hun vel voelen. Jongeren die hiervoor interesse hebben, kunnen een plaatselijke animatoropleiding volgen.
9
10
GOMOR is een kortingkaart van de stad Lier om haar inwoners met een beperkt inkomen aan te sporen en toe te laten meer te participeren aan sport, cultuur en vrije tijdsbesteding in het algemeen.
Boom
KWETSBARE ZWANGERSCHAPPEN & OPVOEDING
Gemeente
Peuterspeelpunten
Turnhout
Peuterspeelpunten zijn laagdrempelige ontmoetingsplaatsen voor peuters en (groot)ouders met als doel kansen aan te rijken op het vlak van taalstimulatie, de uitbouw van een sociaal netwerk en bruggen te leggen naar onderwijs en werk.
Herenthout
Loket Kids & co is in de gemeente Herenthout hét aanspreekpunt voor alles wat met kinderopvang en opvoeding te maken heeft en is één van de zes loketten binnen het Herenthuis (het concept van het Sociaal Huis is hier doorgetrokken naar het hele lokale bestuur, gemeente én OCMW). Buitenschoolse opvang, opvoedingsondersteuning en peuterspeelpunten gaan hier hand in hand. Het project werd deels opgestart op eigen initiatief vanuit het OCMW en deels vanuit de Intergemeentelijke Samenwerking van de OCMW’s van de Middenkempen (ISOM).
Antwerpen
Uit de literatuur én uit de praktijk blijkt dat zwangere vrouwen in (kans)armoede vaak veel te laat in de zwangerschapszorg terecht komen met alle negatieve gevolgen vandien voor zichzelf én hun baby. Ook in de eerste, zware periode na de bevalling vinden ze maar moeilijk hun weg naar adequate begeleiding en hulp. Om hieraan tegemoet te komen, is de werking van De Kraamvogel gebaseerd op drie peilers. Op de eerste plaats is dat netwerking om de expertise rond de perinatale periode te koppelen aan de expertise van andere organisaties rond armoede, op de tweede plaats voorziet De Kraamvogel in opleiding rond perinatale zorg aan hulpverleners die in hun werk regelmatig met kansarme zwangeren worden geconfronteerd en tot slot werkt ze outreachend naar de vrouwen zelf in hun eigen omgeving.
Korte inhoud
11
Loket Kids & Co: een plaats voor ouder en kind
12
De Kraamvogel
13
Kind en Gezin
Antwerpen
In de preventieve zorg werkt Kind en Gezin, naast verpleegkundigen, al jaren met ervaringsdeskundige gezinsondersteuners in Antwerpen en Mechelen. Vanuit hun eigen levenservaring en opleiding ondersteunen zij de meest kwetsbare gezinnen. Kind en Gezin wil in de toekomst de gezinsondersteuners ook in de rest van de provincie inzetten. Twee ervaren gezinsondersteuners komen vertellen over hun werk en praktijkervaring.
Turnhout
Elk kind moet zich kunnen ontplooien tot een volwassene die er in de maatschappij effectief kan bijhoren en meetelt. Ouders zijn hiervoor mee verantwoordelijk en moeten hierbij geholpen, begeleid en ondersteund worden waar nodig zodat de cirkel van generatiearmoede kan worden doorbroken. Gezinsbegeleiding Het Spoor engageert zich om die allesbehalve makkelijke maar noodzakelijke taak op zich te nemen.
14
Gezinsbegeleiding Het Spoor
15
FINANCIËLE EN MATERIËLE HULP
Ruilwinkel Boempetat!
Gemeente
Boom
Boempetat! is een ruilwinkel, ontmoetingsplaats en activiteitencentrum in één. In de ruilwinkel kunnen spulletjes voor kinderen tussen 0 en 3 jaar worden geruild zoals meubeltjes, kleding, bedlinnen, speelgoed,…. en betalen klanten met een eigen munteenheid. Achteraan de winkel is een koffie- en speelhoek, waar ouders en andere opvoeders een tas koffie of thee kunnen drinken en ervaringen uitwisselen terwijl de kinderen samen spelen. Regelmatig worden er allerlei nuttige en praktische activiteiten (workshops, babymassages, voorleesmomenten,…) georganiseerd in samenwerking met de partnerorganisaties.
Heist-op-den-Berg
De Sociale Kruidenier biedt kwaliteitsvoeding en basisproducten aan aan al wie het financieel moeilijk heeft. Met de recente opstart van deze dienst in Heist-op-den-Berg (januari 2013), wil de gemeente een kwaliteitsvol en vooral waardig alternatief bieden voor deze vorm van noodhulp. De kwaliteit en de verscheidenheid van de aangeboden producten helpen om het gevoel van eigenwaarde van kansarme klanten te herstellen. De Sociale kruidenier werkt vraaggericht, door haar aanbod af te stemmen op de vragen en noden van mensen in armoede. De Sociale Kruidenier heeft behalve het winkel- en belevingsgedeelte een belangrijke sociale functie als ontmoetingsplaats en fungeert tegelijkertijd als een belangrijke werkgever van sociaal tewerkgestelden.
Westerlo
In Onzen Hof leren sociaal kwetsbaren samen ecologisch tuinieren onder begeleiding van de Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren (Velt). Wekelijks komen sociaalkwetsbare mensen (zowel allochtone als autochtone mensen) samen, onder begeleiding van ‘De Dreef’ en een professionele moestuinbegeleider van Velt om biogroenten te leren telen. De oogst wordt verdeeld onder de doelgroep en vervolgens verwerkt in de wekelijkse kookgroep van ‘De Dreef’. Onzen Hof is een tuin waar mensen samen tuinieren. In de tuin van 'De Dreef' ontmoeten sociaal-kwetsbaren en vrijwilligers elkaar. Ze hebben sociaal contact, leren elkaars leefwereld beter kennen en versterken elkaar.
16
Sociale kruidenier
17
"Onzen Hof"
18
Korte inhoud
Budgetplanner, een maand lang op verkenning in je portemonnee
19
Brasschaat
Kruip een ganse dag in de huid van ‘een kansarme’ in Brasschaat en ervaar zelf wat hun moeilijkheden zijn. Daarbij maakt iedereen gebruik van de tweedehandsboetiek voor een 'nieuwe' outfit, krijgt iedereen een specifieke rol /taak voor die dag zoals een warme en gezonde maaltijd aankopen en bereiden met een zeer beperkt budget/ ga je zonder diploma op zoek naar een geschikte job/ vraag je een leefloon aan bij het OCMW, ...), ga je samen met enkele OCMW-cliënten in dialoog en aan tafel voor de ‘goedkope’ maaltijd (en ook afwas ) en is er na afloop ruimte voor vragen en uitwisseling/bespreking van de opgedane indrukken en ervaringen.
TOEGANKELIJKE DIENSTVERLENING
Gemeente
Integraal armoedebeleid HeistHeist-op-den-Berg op-den-Berg
In Heist-op-den-Berg is er binnen de verschillende levensdomeinen van kinderen aandacht voor de armoedeproblematiek. Het OCMW werkt er samen met verschillende partners om kinderarmoede te bestrijden. In dit praktijkvoorbeeld legt een medewerker van het OCMW uit hoe er samen met scholen, (jeugd)verenigingen, de welzijnsschakel, speelpleinwerking, gemeentelijke diensten, … aan kinderarmoede wordt gewerkt binnen de gemeente en dit heel specifiek over thema’s en onderwerpen zoals cultuur, opvoedingsondersteuning, voedselbedeling, vrijetijdskaart, speelkoffers, de vorming van maatschappelijk werkers, ….
Samenwerking welzijnsschakel & OCMW
Beerse
In Beerse werkt de welzijnsschakel nauw samen met het OCMW aan een gezamenlijke doelstelling: het versterken van de persoon in armoede. Concreet gebeurt dat door hem nauwer in contact te brengen met beide diensten teneinde te zorgen voor de versterking van het sociaal weefsel, sterker de link te leggen met ondersteunende diensten en tegelijkertijd de drempels naar diensten en de rechten van mensen in armoede te verkleinen.
Antwerpen
Hoe kan je ervoor zorgen dat je acties op een duurzame wijze armoede bestrijden? TAO Armoede werkt met opgeleide ervaringsdeskundigen in armoede en sociale uitsluiting. Zij hebben gedurende 4 jaar een opleiding gevolgd om hun armoedegeschiedenis en beleving professioneel te kunnen inzetten in alle sectoren en levensdomeinen. Zij kunnen bijv. aangeven wat de impact van maatregelen kan zijn voor mensen in armoede en wat wel en niet werkt in een hulp- en dienstverleningscontext. Samen met de reeds aanwezige deskundigheden kan dit zorgen voor een efficiënter armoedebeleid en een aanbod dat meer op maat van mensen in armoede is afgestemd. Aan de hand van een concreet voorbeeld laten we u kennismaken met de brede en diverse mogelijkheden van het inzetten van deze aanvullende deskundigheid.
20
21
TAO Armoede: Duurzame armoedebestrijding op maat.
22
Korte inhoud
Menswaardig leven in Vlaanderen. Welke rol voor lokale besturen?
23
Centrum voor Budgetbegeleiding
De realisatie van de individuele en structurele voorwaarden met het oog op een menswaardig leven maakt de kern uit van ieder armoedebestrijdingsbeleid. Lokale overheden die het dichtst bij de mensen zelf staan moeten bijsturen waar nodig. In de periode 2009-2011 begeleidden onderzoekers van Cebud de opstart en uitvoering van het lokaal armoedebestrijdingsbeleid in de gemeente Balen. Het OCMW van Balen mocht hiervoor in 2011 de federale armoedeprijs in ontvangst nemen. Geïllustreerd met vele voorbeelden uit de Balense praktijk, worden in deze workshop handvaten gegeven voor het opzetten en uitvoeren van een integraal en participatief lokaal armoedebestrijdingsbeleid.
