Jaaroverzicht 2008 Resultaten op financieel, maatschappelijk en milieugebied
Jaaroverzicht 2008
© 2009 Koninklijke Philips Electronics N.V. Ale rechten voorbehouden.
omdat gezondheid en welzijn voor mensen belangrijk zijn
www.philips.com/annualreport2008
9922 130 09145
PHICC004_FAR08_00_Cover_NL.indd 1
20-02-2009 14:09:47
2008 Welkom bij het Philips Jaaroverzicht
Om blijk te geven van onze inzet voor eenvoud in onze externe verslaggeving, past Philips
... wij laten ons leiden door hun wensen
vanaf 2009 alleen nog de IFRS (International Financial Reporting Standards) toe, waarmee we onze financiële verslaglegging ontdoen van een hele laag aan complexiteit. Daarnaast zal bij publicaties de nadruk steeds meer komen te liggen op het internet en minder op gedrukte publicaties, waarbij we onze website verder zullen verbeteren op basis van de inbreng van eindgebruikers. Daardoor kunnen we de interactie voor bezoekers aantrekkelijker, dynamischer en informatiever maken en sparen we tegelijk het milieu.
Philips streeft ernaar de kwaliteit van leven van mensen te verbeteren met tijdige innovaties die hun gezondheid en welzijn bevorderen. We willen mensen helpen een gezond en waardevol leven te leiden.
Als u een bericht wilt ontvangen wanneer de Annual Report 2009-website – die zowel onze financiële resultaten beslaat als onze resultaten op maatschappelijk en milieugebied – beschikbaar is, stuur dan een e-mail naar
[email protected]. U kunt ons dan tevens laten weten of u nog behoefte hebt aan een gedrukt exemplaar van ons Annual Report 2009.
Bij onze aandacht voor gezondheid en welzijn kijken we verder dan het individu, waaruit onze betrokkenheid blijkt met de duurzaamheid van onze samenleving en ons leefmilieu.
Dit jaaroverzicht Met het oog op vereenvoudiging van onze externe jaarlijkse rapportage om beter tegemoet te komen aan de behoeften van onze belanghebbenden, brengen wij met dit Jaaroverzicht 2008 verslag uit van onze resultaten op financieel én maatschappelijk én milieugebied in één uitgave. Wij geven hiermee aan dat wij duurzaamheid niet als bijkomstigheid beschouwen, maar dat deze is ingebed in de structuur van onze activiteiten.
www.philips.com/annualreport2008
PHICC004_FAR08_00_Cover_NL.indd 2
We vinden onze resultaten belangrijk We blijven ons sterk richten op financiële resultaten en duurzaamheid.
Blijf op de hoogte! Ga naar News of Feeds voor het laatste nieuws over Philips.
Meer weten over Philips? Op onze Investor Relations-site vindt u meer informatie over de meest recente ontwikkelingen omtrent uw investering. Interesse in een baan bij Philips? Kijk op onze Carrière-site.
20-02-2009 14:09:52
We vinden de wensen en behoeften van onze klanten belangrijk We integreren technologie en design in mensgerichte oplossingen die zijn gebaseerd op gedegen inzicht in de wensen en behoeften van eindgebruikers en onze merkbelofte van “sense and simplicity”.
We vinden mondiale problemen belangrijk We dragen aan oplossingen bij door mogelijkheden te creëren voor een efficiënt energiegebruik en door gezondheidszorg beschikbaar en betaalbaar te maken. Zo bieden mondiale problemen zakelijke kansen.
We vinden onze mensen, het milieu en onze partners belangrijk Verbetering van de kwaliteit van leven van mensen binnen en buiten onze onderneming, alsmede de kwaliteit van ons leefmilieu, is van essentieel belang om onze ambities voor duurzame groei te kunnen realiseren.
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 3
2/20/09 3:13:42 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten
Dit Jaaroverzicht 2008 is een beknopte weergave van de jaarresultaten van Koninklijke Philips Electronics N.V. • Het op 23 februari 2009 gepubliceerde Annual Report 2008 is het officiële jaarverslag van Koninklijke Philips Electronics N.V. Dit bevat de volledige financiële informatie met betrekking tot het boekjaar 2008. • De beknopte financiële informatie in dit Jaaroverzicht 2008 is een verkorte weergave van de jaarrekening van Philips. • De geconsolideerde jaarrekening van Philips is opgesteld in overeenstemming met in de Verenigde Staten van Amerika algemeen geldende waarderingsgrondslagen (US GAAP). • Op de gegevens in dit Jaaroverzicht 2008 is geen accountscontrole toegepast.
Belangrijke gegevens Overzicht van de belangrijkste resultaten over 2008
Voorwoord van de president Gerard Kleisterlee blikt vooruit naar uitdagingen en kansen in de toekomst
Onze groepsresultaten www.philips.com/annualreport2008 Het Annual Report 2008 is – in dynamische interactieve vorm – online verkrijgbaar op het bovenstaande adres.
Analyse van onze resultaten over 2008 ― op financieel, maatschappelijk en milieugebied
Belangrijke financiële gegevens zijn verkrijgbaar als Exceldownloads. Het Annual Report 2008 kan ook in zijn geheel of per hoofdstuk worden gedownload in PDF-formaat.
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 4
2/20/09 3:13:45 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
6 Belangrijke gegevens 8 Voorwoord van de president
Inhoud Toekomstverwachtingen Dit document bevat bepaalde toekomstverwachtingen betreffende de financiële stand van zaken, de resultaten van de activiteiten van Philips en bepaalde plannen en doelstellingen van Philips met betrekking daartoe, met name de toekomstparagraaf in ‘De gang van zaken van de Philips-groep’ in dit Jaaroverzicht. Het ligt in de aard van dergelijke toekomstverwachtingen dat zij risico’s en onzekerheden met zich meebrengen omdat zij betrekking hebben op toekomstige gebeurtenissen en omstandigheden; de werkelijke resultaten en gebeurtenissen in de toekomst kunnen door een aantal factoren hiervan wezenlijk afwijken. De lezer wordt verwezen naar het hoofdstuk ‘Risk management’ van het Annual Report 2008 voor een nadere toelichting over factoren waardoor toekomstverwachtingen zouden kunnen afwijken van voornoemde toekomstverwachtingen. Het gebruik van niet-US GAAP-informatie In de presentatie en bespreking van de financiële positie, de bedrijfsresultaten en kasstromen van de Philips-groep heeft het management bepaalde financiële indicatoren gebruikt die afwijken van US GAAP, bijvoorbeeld vergelijkbare groei, resultaat vóór rentelasten, winstbelasting en afschrijving immateriële vaste activa, nettobedrijfskapitaal, netto rentedragende schulden (liquide middelen) en kasstroom vóór financieringsactiviteiten. Deze financiële niet-US GAAP-indicatoren moeten niet los gezien worden als alternatief voor vergelijkbare US GAAP-indicatoren, maar in samenhang daarmee. In het hoofdstuk ‘Reconciliation of non-US GAAP-information’ van het Annual Report 2008 wordt de aansluiting beschreven tussen de niet-US GAAP-indicatoren en de meest vergelijkbare indicatoren volgens US GAAP-grondslagen. Informatie op basis van actuele waarde Bij de bepaling van de financiële positie van de Philips-groep worden overeenkomstig de van toepassing zijnde grondslagen actuele waarden gehanteerd om verschillende posten te waarderen. Deze actuele waarden zijn gebaseerd op marktprijzen, indien beschikbaar, die afkomstig zijn van als betrouwbaar geldende bronnen. De lezer wordt erop gewezen dat deze waarden in de loop van de tijd kunnen veranderen en slechts gelden op de balansdatum. De lezer wordt verwezen naar de inleiding van ‘Management discussion and analysis’ van het hoofdstuk ‘Our group performance’ van het Annual Report 2008 voor nadere toelichting betreffende toekomstverwachtingen, niet-US GAAP-informatie en informatie op basis van actuele waarde, alsmede o.a. marktaandeelgegevens van derden. Het Annual Report 2008 is online beschikbaar op www.philips.com/annualreport2008. De kerncijfers zijn ook als Excel-downloads beschikbaar. Het verslag kan in zijn geheel en per hoofdstuk in PDF worden gedownload.
14 Wie we zijn 18 Wat we belangrijk vinden 18 22 26 30 34
Gezondheidszorg ― de wereldwijde uitdaging Consumenten helpen te genieten van een gezonde levensstijl Energiezuinigheid ― pure noodzaak Kansen benutten in opkomende markten Onze mensen, het milieu en onze partners
42 Onze groepsresultaten 42 56 59 59
Verslag van de activiteiten van de Philips-groep Duurzaamheid Uitkeringsvoorstel Vooruitzichten
60 Ons management 64 Bezoldiging van de raad van bestuur 67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep 68 70 72 74 75
Geconsolideerde winst- en verliesrekening Geconsolideerde balans Geconsolideerd kasstroomoverzicht Geconsolideerd overzicht eigen vermogen Overzicht sectoren en belangrijke landen
78 Informatie voor beleggers
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 5
2/20/09 3:13:47 PM
8 Voorwoord van de president
6 Belangrijke gegevens
14 Wie we zijn
42 Onze groepsresultaten
18 Wat we belangrijk vinden
Vergelijkbare omzetgroei per marktcluster 2) in % Philips-groep 20
Belangrijke gegevens
opkomende markten
gevestigde markten
19,9
16 11,7
12 8
10,2
8,0 4,2
4
6,4 6,5 6,3
4,5
4,9
3,8
2,8
1,8
0 (4)
(2,7) (5,5)
(8)
Financiële tabel alle bedragen in miljoenen euro’s, tenzij anders vermeld 20061) Omzet
20071)
2004
26.682
26.793
26.385
1.383 5,2
2.054 7,7
931 3,5
EBIT in % van de omzet
1.198 4,5
1.841 6,9
317 1,2
28
2.613
(225)
Resultaat betreffende nietgeconsolideerde deelnemingen
(157)
Resultaat uit doorlopende activiteiten
899
Resultaat uit beëindigde activiteiten
4.482
763 4.593
19 (178)
(433)
(8)
Nettoresultaat per gewoon aandeel in euro’s - basis - verwaterd
5.381
4.160
(186)
4,58 4,55
3,83 3,79
(0,19) (0,19)
Nettobedrijfskapitaal2)
8.473
10.529
14.867
821
773
21.642
16.243
(10):110 (32):132
3:97
Vrije kasstroom2)
(358)
Eigen vermogen
22.963
Ratio netto rentedragende schulden : groepsvermogen2) Werknemers per 31 december
3)
121.732 123.801 121.398
errekend vanwege immateriële aanpassingen op de eliminatie van H intercompany-winsten op voorraden in de sector Healthcare 2) Voor de aansluiting met de meest vergelijkbare US GAAP-indicatoren zie hoofdstuk ‘Reconciliation of non-US GAAP information’ van het Annual Report 2008 3) Inclusief beëindigde activiteiten 6.640 per 31 december 2006 en 5.703 per 31 december 2007 4) Omvat West-Europa, Noord- Amerika, Japan, Korea, Israël, Australië en Nieuw-Zeeland 5) Omvat Asia Pacific (exclusief Japan, Korea, Australië en Nieuw-Zeeland), Latijns-Amerika, Midden- en Oost-Europa, het Midden-Oosten en Afrika 1)
Eigen vermogen en EBITA per gewoon aandeel2) in euro’s
20,75 1,17
2004 10
20 15
11,57 1,43
13,85 1,31
2008
5
17,60 0,93
2005
4,7
2006
2007
9,2
7,8 8,2 3,7
5,6
4,9
2008
8,3
6,5
5,1
3,8
6,0 4,0
2,6
0 (5) (8,5)
(10)
Consumer Lifestyle
Healthcare
Lighting
Omzet per sector in gevestigde markten4) in miljarden euro’s Healthcare
20 15
18,1
Consumer Lifestyle
2,0 3,1
18,0 1,5 3,2
8,2
8,3
4,8
2004
Lighting
I&EB
18,9
18,8
18,3
3,6
3,9
4,8
1,2
0,6
8,7
8,9
5,0
5,4
5,4
2005
2006
2007
0,3 6,8
10 5
6,4
0 2008
Omzet per sector in opkomende markten 5) in miljarden euro’s Healthcare
6 4
Consumer Lifestyle
Lighting
I&EB
7,8 0,5 1,9
8,0
8,1
2,2
2,4
4,2
4,4
4,5
4,3
0,7
0,9
1,0
1,1
1,3
2004
2005
2006
2007
2008
8
20,32 1,87
2007
Vergelijkbare omzetgroei per sector 2) in %
eigen vermogen per gewoon aandeel - basis EBITA per gewoon aandeel - verwaterd 25
2006
2008
EBITA2) in % van de omzet
Financiële baten en lasten
2005
6,4 0,6 1,4
7,4 0,6 1,7
0,1
0,2
3,7
10 2
5 0
0 20041)
6
20051)
20061)
20071)
2008
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 6
2/20/09 3:13:51 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
Netto resultaat in miljoenen euro’s in waarde
in % van de omzet
5.381 20,2
6.000
4.000 3.000
2.861 11,2
2.835 11,6
Net Promoter Score % kernactiviteiten met binnen hun sector een topscore op vergelijkbare basis 60
4.160 15,5
5.000
78 Informatie voor beleggers
51
55
vrije kasstroom
45
12%
30
2.000 1.000
15
0
(0,7) (186)
(1.000) 20041)
20051)
20061)
20071)
0 2007
2008
EBIT
EBITA in % van de omzet
70 2.500 2.000
7,5 1.836
1.500
1.731
2008
Employee Engagement Index % positief
EBIT en EBITA 2) in miljoenen euro’s EBITA
7,7 2.054
6,5 1.643
5,2 1.383
1.549
64
69
60 50
1.841
40 3,5 931
1.198
1.000
€773 miljoen vergelijkbare omzetgroei voor Healthcare in opkomende markten
€0,70 voorstel uitkering per aandeel aan aandeelhouders in 2009
30 20
500
317
0
20041)
20051)
20061)
20071)
10 0 2007
2008
2008
De uitkomst was 59% in 2005 en 61% in 2006
Omzet uit Groene Producten in % van de totale omzet
Operationele kasstromen in miljoenen euro’s vrije kasstroom2) netto kapitaalinvesteringen operationele kasstroom vrije kasstroom in % van de omzet 2.000
1.000
3,2 779 1.392
2,5 648
3,1 821
2,9 773
1.519
1.495
1.147
(613)
(499)
(252) (688)
(698)
(722)
2007
2008
(1,3) (358)
(1.000) 2004
2005
netto rentedragende schulden (liquide middelen)
groepsvermogen
23,0
21,7
16,7
14,9
15
16,3
0
ratio:
0,5
0,3 (0,7)
(5) (10)
2007
2008
2,5 2,1
2,1
2007
2008
2,0 1,5
10 5
5
Operationele CO2-emissies in miljoenen tonnen CO2-equivalenten
in miljarden euro’s 25
10
0
2006
Netto rentedragende schulden (liquide middelen) t.o.v. groepsvermogen 2)
20
20
23 20
15 330
0
25
(2,0)
1,0 0,5
(5,2)
2004 0.7
2005
2006
2007
2008
2 : 98
(4) : 104
(10) : 110
(32) : 132
3 : 97
0
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 7
7
2/20/09 3:13:55 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
Voorwoord van de president Aan alle belanghebbenden 2008 was niet bepaald het jaar van vooruitgang zoals u en ik ons dat voor Philips twaalf maanden geleden hadden voorgesteld. De omvorming van onze onderneming in de afgelopen jaren heeft absoluut een evenwichtige, sterkere en veerkrachtigere groep van activiteiten op het terrein van gezondheid en welzijn opgeleverd, die in 2008 hun positie op de markt verder wisten te verbeteren. De versnelling van de economische neergang in de loop van het jaar, met name in het vierde kwartaal, eiste echter in toenemende mate zijn tol bij verschillende van onze activiteiten die gevoelig zijn voor vroeg-cyclische effecten, vooral bij activiteiten die direct of indirect onder invloed staan van de consumentenmarkt. Hierdoor waren wij genoodzaakt ingrijpende maatregelen te nemen. Desondanks is er vooruitgang geboekt op verschillende fronten. Met de succesvolle integratie van de twee grootste overnames in de geschiedenis van Philips – Respironics en Genlyte – wordt meer dan 50% van onze omzet gegenereerd door activiteiten met leidende posities in de wereld, tegenover minder dan 40% in 2007. Daarnaast blijft een constante 31% van onze omzet komen uit opkomende markten. Dat alles wordt ondersteund door een sterk merk dat alleen al in 2008 met 8% in waarde is gestegen, en door een personeelsbestand dat qua betrokkenheid op een peil is gekomen dat nagenoeg overeenkomt met de norm voor de allerbeste bedrijven. Resultaten De toegenomen sterkte en veerkracht van onze activiteitenportfolio was met name duidelijk zichtbaar bij Healthcare, dat in een zeer lastig economisch klimaat uitstekende resultaten behaalde – een hogere vergelijkbare omzet en een verbetering van de onderliggende EBITA – en op weg is onze grootste sector te worden.
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten
De sterke neergang in de laatste maanden van 2008 was van negatieve invloed op de omzet van de groep, met name bij Consumer Lifestyle en onze OEM-activiteiten binnen Lighting, wat deels gecompenseerd werd door een verdere gezonde groei bij Healthcare, hetgeen over het geheel genomen tot een gematigde omzetdaling van 2,7% heeft geleid. De EBITA was lager dan in 2007, voornamelijk ten gevolge van een door een lagere omzet veroorzaakte daling van het resultaat bij Consumer Lifestyle en Lighting, alsmede van de kosten van een asbestgerelateerde schikking. Ook hebben wij de herstructurerings- en veranderingsprogramma’s in onze sectoren Healthcare, Consumer Lifestyle en Lighting uitgebreid en versneld, wat tevens de EBITA nadelig heeft beïnvloed. Deze programma’s liggen op schema om vanaf de tweede helft van 2009 kostenbesparingen van circa EUR 400 miljoen op jaarbasis op te leveren. We hebben ook snel actie ondernomen om onze maatregelen voor kasstroombeheer, met inbegrip van een stringent bedrijfskapitaalbeheer, uit te breiden. Hierdoor konden wij het jaar afsluiten met een solide balans, ondersteund door een sterke kasstroom uit operationele activiteiten van bijna EUR 1,5 miljard. Voorts hebben wij de verantwoorde verkoop van onze financiële deelnemingen die niet tot onze kernactiviteiten behoren, voortgezet door ons resterende belang in TSMC af te stoten en ons belang in LG Display verder te verkleinen. De economische malaise heeft de marktwaarde van onze resterende financiële deelnemingen nadelig beïnvloed, waardoor wij een bedrag van EUR 1,4 miljard op de waarde van onze huidige financiële deelnemingen hebben moeten afschrijven. De weg naar de toekomst We blijven volledig vasthouden aan onze primaire financiële doelstelling van verdubbeling van de EBITA per aandeel, en zullen onze plannen dienaangaande voorzetten. De snelle en ernstige verslechtering van het economisch klimaat houdt echter in dat wij niet langer verwachten dit doel al in 2010 te kunnen verwezenlijken.
We blijven volledig vasthouden aan onze primaire financiële doelstelling – verdubbeling van de EBITA per aandeel Voor de gevestigde markten in West-Europa en de VS – en de meeste opkomende markten – voorzien wij zeer moeilijke omstandigheden voor heel 2009.
69%
Employee Engagement Index
8
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 8
2/20/09 3:14:01 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
“We vinden de wensen en behoeften van mensen belangrijk. We willen mensen helpen hun kwaliteit van leven te verbeteren door ons te richten op hun gezondheid en welzijn. Dit houdt automatisch in helpen een duurzame samenleving op te bouwen.” Gerard Kleisterlee, president
+8% brand value merkwaarde
We vinden onze mensen, het milieu en onze partners belangrijk
55%
van onze activiteiten heeft een Net Promotor Score op vergelijkbare basis die tot de hoogste in hun sector behoort
Mondiale problemen bieden ons zakelijke kansen
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 9
2/20/09 3:14:04 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
Dividend en opbrengst per gewoon aandeel in euro’s
Philips’ merkwaarde1) in miljarden USD 9 7,7
8
8,3
■ dividend per aandeel ■ opbrengst in %2)
0,8 0,60 2,1
6,7
7
0,6
5,9
6 5
42 Onze groepsresultaten
18 Wat we belangrijk vinden
4,4
0,4
4
0,40 2,1
0,70 2,4
0,70 5,1
2008
20091)
0,44 1,7
3 0,2
2 1
0
0 2004 1)
2005
2006
2007
2005
2008
Volgens Interbrand
1)
2)
Desondanks ben ik er volledig van overtuigd dat de totale kracht van onze activiteitenportfolio, in combinatie met onze sterke balans en ons stringente kosten- en kasstroombeheer, ons in staat zullen stellen de huidige turbulente situatie goed te doorstaan en de economische opleving zodra deze zich aandient, optimaal te benutten. Uitkering aan aandeelhouders Het lopende, in december 2007 aangekondigde aandeleninkoopprogramma voor een bedrag van EUR 5 miljard is voor EUR 3,3 miljard voltooid. Met het oog op de risico’s en kansen die zich voordoen als gevolg van de economische neergang en de turbulente situatie op de financiële markten, zijn wij echter tot de conclusie gekomen dat het onder de gegeven omstandigheden het verstandigst was het aandeleninkoopprogramma tot nader order stop te zetten om onze financiële flexibiliteit te behouden. Net als bij veel met ons vergelijkbare ondernemingen volgde de koers van ons aandeel de neerwaartse trend van de markt in 2008. Hoe teleurstellend dit ook is, ik blijf ervan overtuigd dat wanneer de economie weer aantrekt, de koers van ons aandeel een stijging te zien zal geven die de intrinsieke kwaliteit van onze Health & Well-being portfolio weerspiegelt. Op onze algemene vergadering van aandeelhouders in maart 2008 hebben wij voor het vierde jaar op rij het dividend verhoogd. Op de komende algemene vergadering van aandeelhouders zullen wij voorstellen EUR 0,70 per gewoon aandeel uit te keren, een bedrag dat gelijk is aan het dividend van verleden jaar, hetgeen voor de aandeelhouders resulteert in een hogere opbrengst (per 31 december 2008) van 5,1%.
10
2006
2007
Behoudens goedkeuring van uitkering door de algemene vergadering van aandeelhouders 2009 Dividendopbrengst in % per 31 december voorgaande jaar
Hoe presteerden we ten opzichte van onze managementagenda 2008? Ik wil u nu graag informeren over hoe onze resultaten zich verhouden tot de doelstellingen die wij verleden jaar hebben gesteld. Recente overnames integreren en benutten om het verwachte rendement op geïnvesteerd vermogen te realiseren De twee belangrijkste integratieprocessen betroffen Respironics in onze Healthcare-sector en Genlyte bij Lighting. Beide hebben, zoals verwacht, positief bijgedragen aan de omzet en winst. De overname van de toonaangevende NoordAmerikaanse fabrikant van verlichtingsarmaturen Genlyte bezorgt ons niet alleen een leidende positie op de Amerikaanse markt voor professionele verlichtingstoepassingen, maar maakt ons bovendien tot de enige speler met een echt wereldwijd platform voor zijn verlichtingstoepassingen en -oplossingen.
... positieve bijdrage van geïntegreerde acquisities ... De overname van Respironics – een toonaangevende, in de VS gevestigde wereldwijde aanbieder van innovatieve oplossingen voor de behandeling van ademhalings- en slaapstoornissen in het ziekenhuis en thuis – maakt deel uit van onze strategie om in de snel groeiende markt voor medische thuiszorgoplossingen een wereldwijd leidende positie te veroveren. In december hebben wij deze positie verder geconsolideerd met de overname van de inhalatietherapie-activiteiten van het Italiaanse Medel SpA. De ziekenhuisactiviteiten van Respironics vormen nu een onderdeel van ons geïntegreerde aanbod van Clinical Care Solutions, en we zijn volop bezig met het creëren van een geïntegreerde benadering voor de behandeling van slaapstoornissen waarbij onze Lifestyle-sector betrokken is.
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 10
2/20/09 3:14:06 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
Actie ondernemen om de onbevredigende EBITA-marges bij Connected Displays structureel op te lossen In Noord-Amerika hebben wij een minimaal 5 jaar durende licentieovereenkomst gesloten met de Japanse Funai Electric Company, op basis waarvan Funai verantwoordelijk wordt voor alle consumententelevisieactiviteiten onder de merknaam Philips in de Verenigde Staten en Canada. Tegen het einde van het jaar werd deze overeenkomst uitgebreid met de categorieën audio-video in de VS en de categorieën TV en audio-video in Mexico.
... ingrijpende maatregelen voor verbetering van de winstgevendheid ... Over de hele wereld hebben wij onze portfolio verder gereduceerd, bijvoorbeeld in Australië, Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika, en we hebben aangekondigd ons terug te trekken uit plasma-televisieactiviteiten. Ook hebben wij een intentieverklaring ondertekend betreffende onze activiteiten op het gebied van pc-monitoren, waarbij wij met TPV Technology een licentieovereenkomst sloten voor de wereldwijde distributie en marketing van IT Display-producten. Gezien de turbulente economische situatie van het moment zullen wij blijven bezien of er in 2009 meer maatregelen noodzakelijk zijn. Nu beschikken wij over een solide televisieactiviteit – met leidende posities in geselecteerde geografische markten – die gebaseerd is op innovatie en marge in plaats van volume. De productiviteit als motor voor margeverbetering verder verhogen Onze vooruitgang op dit punt was beperkt aangezien onze efficiëntieverbeteringsprogramma’s deels teniet werden gedaan door lagere resultaten in onze operationele sectoren als gevolg van de economische neergang. De programma’s voor herstructurering en verandering in onze sectoren zullen onze positie versterken, waarbij productiviteit echter voor het management een essentieel punt van aandacht blijft. Investeringen in opkomende markten vergroten om de groei te versnellen tot meer dan 2x BBP In 2008 hebben wij onze investeringen in talent, marketing en R&D in opkomende markten verder uitgebreid. Daarnaast hebben we een aantal overnames gedaan in Brazilië, China en India om onze positie in de gezondheidszorg in opkomende markten te versterken.
... omzetgroei van 12% en 8% in opkomende markten bij respectievelijk Healthcare en Lighting ... Met uitzondering van Television, waar de prioriteit ligt bij marges in plaats van volume, bedroeg onze
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
omzetgroei in opkomende markten 6%, ongeveer in lijn met de meest recente schattingen van een groei van 2x de groei van het BBP wereldwijd. Ik ben vooral blij met de manier waarop onze sectoren Healthcare en Lighting de economische neergang hebben doorstaan, met in opkomende markten een vergelijkbare omzetgroei op jaarbasis van respectievelijk 12% en 8%. Innovatie nog scherper richten op het ondersteunen van Philips’ groeiambities In 2008 bedroeg de omzet van innovatieve producten – d.w.z. producten die in het afgelopen jaar (voor B2C-producten) of in de afgelopen drie jaar (voor B2B-producten) zijn geïntroduceerd – 58% van de totale omzet, opnieuw twee procentpunten hoger en meer dan een verdubbeling ten opzichte van 2003. Het door ons beoogde omzetniveau in nieuwe producten is hiermee echter nog niet bereikt.
23%
van de omzet werd behaald met Groene Producten
58%
van de omzet werd behaald met innovatieve producten die in de afgelopen 3 jaar werden geïntroduceerd
In moeilijke economische tijden als deze is innovatie belangrijker dan ooit om de concurrentie voor te blijven. In 2009 zullen wij dan ook – ondanks onze intensieve aandacht voor kasstroombeheer – het niveau van onze uitgaven voor R&D en marketing in stand houden en tegelijkertijd onze inspanningen intensiveren om de snelheid en productiviteit van onze innovatie te verhogen. Duurzaamheid blijft een cruciale stimulerende factor voor innovatie. De omzet van Groene Producten ging omhoog naar 23% van de totale omzet, tegenover 20% in 2007, en vertegenwoordigt een belangrijk, groeiend deel van onze verkopen. Onze investeringen in Groene Innovaties bedroeg in 2008 ruim EUR 280 miljoen, en liggen daarmee op schema voor een tot 2012 in totaal te investeren bedrag van EUR 1 miljard. Blijven werken aan het kweken en in stand houden van een cultuur waarin alles in het teken staat van optimale gebruikerservaring voor de klant Het waarborgen van gunstige ervaringen van klanten is absoluut van cruciaal belang om onze ambities te kunnen verwezenlijken. De Net Promoter Score (NPS) is onze enige maatstaf voor gebruikerservaring. NPS meet het antwoord op één simpele vraag: “Hoe waarschijnlijk is het dat u dit bedrijf/product zou aanbevelen aan een vriend of collega?” In vergelijking met 2007 wisten wij het aantal activiteiten waarvoor wij een toppositie in NPS behaalden, te verhogen met 4% op vergelijkbare basis. In de loop van 2008 hebben wij bovendien onze NPS-metingen uitgebreid naar al onze strategische gebieden, en momenteel behaalt 47% van onze kernactiviteiten een score waarmee we in de industrie een leidende positie innemen. Hierbij vallen met name onze sterke resultaten in opkomende markten op, zoals in Brazilië, Rusland, India en China. Er is ons nog steeds alles aan gelegen onze NPS-target Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 11
11
2/20/09 3:14:06 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
voor 2010 te realiseren, en wij zullen dan ook blijven werken aan een verdere verbetering van de ervaringen van onze klanten en strategische maatregelen blijven nemen om onze leidende NPS-posities te behouden. In de jaarlijkse top 100 van wereldwijde merken die wordt samengesteld door Interbrand, hebben wij tevens een groei van 8% van onze totale merkwaarde gerealiseerd – de vijfde toename op rij. In 2004, toen wij met onze “sense and simplicity”-merkcampagne zijn begonnen, bedroeg Philips’ totale merkwaarde USD 4,4 miljard. Deze is gestaag omhooggegaan naar een totale waarde van USD 8,3 miljard in 2008. Deze constante verbetering laat duidelijk zien dat onze merkbelofte van “sense and simplicity”, die is gebaseerd op diepgaande, gevalideerde inzichten in de wensen en behoeften van klanten en eindgebruikers, bij klanten blijft hangen. De betrokkenheid van onze medewerkers op het peil brengen van de allerbeste bedrijven Het doet mij veel plezier te kunnen zeggen dat wij aanzienlijke vooruitgang hebben geboekt op het gebied van betrokkenheid van medewerkers – onze maatstaf voor progressie bij acties om de relatie met onze medewerkers te verbeteren.
... aanzienlijke vooruitgang in betrokkenheid van medewerkers ... De resultaten van onze enquête in 2008 overtroffen onze verwachtingen. Onze totale Philips-score ging van 64% naar 69% gunstig – twee procentpunten boven onze target voor het jaar, en nadert het niveau van de hoogste norm. Ook onze People Leadership Index, die meet in hoeverre onze leidinggevenden bij hun medewerkers effectief betrokkenheid kunnen genereren, steeg met vijf procentpunten tot een score van 69%.
‛omdat gezondheid en welzijn voor mensen belangrijk zijn’ De wensen en behoeften van mensen blijven het uitgangspunt voor alles wat we doen. Door trends in de samenleving te volgen en een diepgaand inzicht te verkrijgen in de problemen waarmee mensen in hun dagelijks leven te maken hebben, zijn wij in staat mogelijkheden te onderkennen en innovatieve oplossingen te ontwikkelen die gemakkelijk toegankelijk zijn en voorzien in de wensen en behoeften van mensen. Philips moet blijven staan voor “sense and simplicity”. Dat is wat onze klanten zouden moeten ervaren, elke dag opnieuw, wanneer zij met ons van doen hebben.
12
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten
Wij moeten nu meer dan ooit onze inspanningen verdubbelen om onze klanten en markten volledig te begrijpen, zodat wij nieuwe kansen, zodra die zich voordoen, kunnen onderkennen en met durf – en succes – de concurrentie op dit punt aan kunnen gaan.
... Philips verder ontwikkelen als hét toonaangevende merk op het gebied van gezondheid en welzijn ... Wij streven ernaar Philips verder te ontwikkelen als hét toonaangevende merk op het gebied van gezondheid en welzijn. Gezondheid en welzijn is een thema dat over de hele wereld steeds belangrijker wordt voor de samenleving, een thema ook dat een belangrijke groeifactor wordt wanneer de turbulente financiële en economische situatie weer tot rust gekomen is. Het is ook het bindmiddel tussen onze activiteiten binnen Healthcare, Consumer Lifestyle en Lighting. Onze Healthcare-sector is een fantastisch voorbeeld van de wijze waarop wij bouwen aan op groei gerichte activiteiten met sterke, toonaangevende posities in zowel klinische gezondheidszorg als medische thuiszorg, alsmede aan een sterkere aanwezigheid in opkomende markten. In Consumer Lifestyle richten wij onze activiteiten op innovatieve lifestyle-oplossingen voor persoonlijk welzijn. Wij blijven voortbouwen op bestaande marktleiderposities op basis van differentiatie en winstgevendheid in plaats van schaalgrootte. Daarnaast zullen wij nieuwe deelmarkten betreden waar we hogere marges kunnen realiseren, en waar we ons met name richten op zaken als gezond leven, persoonlijke verzorging en wonen. Bij Lighting hebben wij met een marketingbenadering op segmentbasis toonaangevende posities verworven op snelgroeiende terreinen zoals LED’s en energiezuinige verlichting. Het is nu onze taak ons wereldmarktleiderschap te versterken door de overgang naar toepassingsgerichte oplossingen te stimuleren om toekomstige groei te genereren. Onze sterke positie op het gebied van intellectueel eigendom in de totale waardeketen van LED-verlichting – en de hierdoor geboden licentiemogelijkheden – zal dit leiderschap nog verder versterken.
... duurzaamheid blijven inbedden in al onze activiteiten ... Ook zullen wij duurzaamheid blijven inbedden in al onze activiteiten. De overgang naar dit geïntegreerde financiële, sociale en milieujaaroverzicht is een duidelijk voorbeeld van deze totaalbenadering.
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 12
2/20/09 3:14:06 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
Deze moeilijke periode goed doorstaan Wij zijn ervan overtuigd dat de strategische keuzes die wij hebben gemaakt, de juiste zijn. Onze doelen zijn ambitieus en vormen met de verslechtering van het macro-economische klimaat een nog grotere uitdaging. Deze lastige tijden vragen echter hoogstens om een verandering van tactiek, niet van strategie.
Managementagenda 2009
Onze managementagenda 2009 is er dan ook helemaal op gericht deze periode van economische neergang goed door te komen. De drie thema’s – Resultaten verbeteren, Verandering versnellen en Strategie uitvoeren – weerspiegelen de huidige realiteit, waarbij wij primair de aandacht richten op kasstroom- en kostenbeheersing, terwijl wij kansen blijven benutten om onze marktpositie te versterken. Het nastreven van deze doelen – met een sterker besef van urgentie – zal de gezondheid, groei en winstgevendheid van onze onderneming op de lange termijn waarborgen. Wij hebben de strategie, de portfolio, de financiële kracht en het talent om hierin te slagen.
• Risico’s en kansen op evenwichtige wijze
Ter afsluiting
78 Informatie voor beleggers
Resultaten verbeteren • Zorgen voor een stringent kasstroombeheer • Kostenstructuur proactief afstemmen op marktomstandigheden en productiviteit verhogen beheersen om onze marktposities te versterken Verandering versnellen • Klanten en markten centraal stellen en daarmee de Net Promoter Score verbeteren • Betrokkenheid van medewerkers verder verbeteren tot de hoogste norm en ‘Leading to Win’ programma uitvoeren • Programma’s voor transformatie van de sectoren versnellen
Graag wil ik onze medewerkers, waaronder de vele nieuwe medewerkers van onze acquisities, bedanken voor hun harde werk in de afgelopen twaalf maanden. Steeds weer hebben zij de veerkracht en inzet getoond om uitdagingen het hoofd te bieden. En ik weet dat ik kan rekenen op hun niet-aflatende toewijding en inzet in het zicht van deze meest recente hindernis.
Strategie uitvoeren
Ook wil ik graag onze andere belanghebbenden bedanken, met name onze klanten, voor hun loyaliteit en het vertrouwen dat zij ons in 2008 hebben geschonken.
en overnames
• De Philips-merknaam verder ontwikkelen in het Health & Well-being domein • Doorgaan met herallocatie van middelen ten behoeve van groeikansen en opkomende markten, met inbegrip van selectieve fusies • Omzet ontleend aan leidende marktposities verhogen
En last but not least wil ik, ook namens mijn collega’s in de raad van bestuur, onze aandeelhouders bedanken voor hun voortdurende steun in deze moeilijke tijden. Wij blijven ons volledig inzetten voor verhoging van de waarde van de onderneming.
Gerard Kleisterlee President
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 13
13
2/20/09 3:14:08 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten
Onze onderneming Onze onderneming is in 1891 in Eindhoven gestart door Anton en Gerard Philips om gloeilampen
Onze missie
en andere elektrische producten te maken.
Wij verbeteren de kwaliteit van leven
Van het begin af aan hebben onze innovaties het
van mensen door tijdige introductie van
leven van mensen eenvoudiger, prettiger en
zinvolle innovaties.
productiever gemaakt. Op basis van diepgaand inzicht in de werkelijke behoeften van mensen en door onze belofte van eenvoud waar te maken, bieden wij onze klanten – zowel consumenten als professionals op het gebied van gezondheidszorg en verlichting – geavanceerde en gebruiksvriendelijke oplossingen die beantwoorden aan hun wensen. Wij zien geweldige kansen in zowel gevestigde als opkomende markten, en maken gebruik van onze kennis op het gebied van marketing, design en technologie om voordeel te halen uit enkele belangrijke economische, sociale en demografische trends, zoals de toenemende behoefte aan betere en goedkopere gezondheidszorg, consumenten die mondig en goed geïnformeerd zijn, de opkomst van nieuwe markten en de behoefte aan energiezuinige oplossingen. Tevens streven wij overal waar wij actief zijn ernaar, de economische voorspoed, de kwaliteit van het milieu en sociale gelijkheid te verbeteren.
Onze visie In een wereld waarin complexiteit zozeer toeneemt dat elk aspect van ons dagelijks leven erdoor wordt beïnvloed, zullen wij vooroplopen bij het bieden van oplossingen die zijn geënt op “sense and simplicity”.
Onze merkbelofte We stellen mensen in staat te profiteren van innovatie door onze belofte van “sense and simplicity” waar te maken. Deze merkbelofte geeft in essentie ons streven weer oplossingen te bieden die geavanceerd en gebruiksvriendelijk zijn, en zijn ontworpen op basis van de wensen en behoeften van al onze eindgebruikers.
Onze organisatie Onze organisatie heeft haar hoofdkantoor in Amsterdam • Healthcare • Consumer Lifestyle • Lighting
14
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 14
2/20/09 3:14:12 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
Onze strategie Onze strategie is erop gericht groei te bevorderen door Philips hét toonaangevende merk te maken op het gebied van gezondheidszorg en welzijn. Onze strategie positioneert Philips bovendien als een marktgestuurde, mensgerichte onderneming met een structuur die is afgestemd op de wensen en behoeften van de klanten, en zich er tevens voor inzet een hogere aandeelhouderswaarde te creëren.
Onze manier van werken 1
Vision 2010 Op 4 december 2008 bevestigden wij door te gaan met de uitvoering van onze Vision 2010-strategie. Gezien de voortgaande economische neergang en de daarmee verband houdende geringere vraag in belangrijke markten, wordt echter niet verwacht dat de in Vision 2010 geformuleerde financiële doelstellingen al vóór het eind van 2010 kunnen worden gerealiseerd, zoals oorspronkelijk gepland. We blijven volledig vasthouden aan onze strategie en zullen de markt informeren over de verwezenlijking van onze financiële doelstellingen zodra een beter zicht op de economische situatie is verkregen.
We zijn een onderneming die mensen centraal stelt en haar organisatie afstemt op klanten en markten
2 We investeren in een sterke merknaam en maken onze merkbelofte “sense and simplicity” consequent waar in onze acties, producten en diensten
3 We bieden innovatie door te investeren in diepgaand inzicht in de behoeften van eindgebruikers, technologie, design en superieure leveranciersnetwerken
4 We ontwikkelen leiderschap, talent en betrokkenheid bij onze medewerkers en richten ons naar de norm voor de allerbeste bedrijven
5 We investeren in snelgroeiende en winstgevende activiteiten en opkomende regio’s om leidende marktposities te verwerven
6 We zetten ons in voor duurzaamheid en streven ernaar een zinvolle bijdrage te leveren op het gebied van efficiënt energiegebruik
7
Onze ambities Onze financiële doelstellingen • Verdubbeling van de EBITA per gewoon aandeel ten opzichte van het niveau in 2007 • EBITA-marge voor de groep van 10-11% EBITA-targets voor de sectoren: Healthcare 15-17% Consumer Lifestyle 8-10% Lighting 12-14% • Vergelijkbare omzetgroei met 6% gemiddeld per jaar • Rendement op geïnvesteerd vermogen van 12-13% Onze EcoVision4-doelstellingen over de periode 2007 - 2012 • Verdubbeling van de verkoop van Groene Producten tot 30% van de totale omzet • Verdubbeling van de investering in Groene Innovaties tot EUR 1 miljard cumulatief • Verbetering van het energierendement van onze activiteiten met 25% en verlaging van de CO2-uitstoot met 25%
Wij richten ons op best-in-class operationele bedrijfsvoering en kwaliteit, waardoor wij strategische investeringen kunnen doen in onze activiteiten
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 15
15
2/20/09 3:14:13 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
42 Onze groepsresultaten
18 Wat we belangrijk vinden
Onze waarden 66%
Onze waarden, de vier D’s, zijn een soort kompas. Ze vormen voor ons een richtlijn bij onze dagelijkse
mannen
bezigheden en herinneren ons aan de houding die
121.000
we moeten aannemen ten opzichte van ons werk, onze klanten en onze collega’s.
multinationaal personeelsbestand
Delight customers We anticiperen op en overtreffen de verwachtingen van de klant
10%
Deliver great results We leggen de lat voortdurend hoger
vrouwelijke leidinggevenden
Develop people We halen het beste uit onszelf en de ander naar boven Depend on each other We leveren meer waarde door als One Philips samen te werken
Marktleiderschap We zijn wereldwijd nummer één op het gebied van:
medische thuiszorg patiëntbewakingssystemen
lampen
scheerapparaten
automatische externe defibrillators cardiale echografie
verlichtingselektronica
professionele verlichtingsarmaturen
cardiovasculaire röntgenapparaten 16
autoverlichting
haartrimmers voor mannen
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 16
2/20/09 3:14:13 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
Feiten en cijfers 34% vrouwen
100
landen met verkoopen servicepunten
Employees Manufacturing sites
Onze medewerkers
78 Informatie voor beleggers
Onze geografische spreiding
155
productievestigingen
Research Laboratories Medewerkers
Productievestigingen Onderzoekslaboratoria
7
onderzoekslaboratoria verspreid over Europa, Noord-Amerika en Azië
3
incubators
55.000
Onze innovatie
Gedurende meer dan 115 jaar heeft Philips octrooien verkregen voor een aantal uitvindingen op belangrijke strategische gebieden, zoals medische beeldvorming, slaapapneu, beademing, huishoudelijke apparaten, cardiale CT-scanning, LED-verlichting, autoverlichting, medische thuiszorg, patiëntbewaking, persoonlijke verzorging, en beeld en geluid.
2.600
octrooirechten
33.000 49.000
gedeponeerde handelsmerken
designrechten
domeinnamen
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 17
17
2/20/09 3:14:16 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten
Gezondheidszorg – de wereldwijde uitdaging Gezondheidszorg is een van de meest dringende problemen van deze tijd. De wereldbevolking vergrijst en er zijn steeds meer mensen met chronische ziekten. Hierdoor blijven de kosten stijgen en blijft de vraag naar geavanceerde gezondheidszorg toenemen, met name in ontwikkelingslanden. Bij Philips zien we deze problemen als kansen. Wij richten ons op de behoeften van patiënten en hun zorgaanbieders in de hele zorgcyclus, waar die zorg zich ook voordoet. En wij passen onze inzichten en innovatie toe om de zorgkwaliteit te verbeteren en de kosten terug te dringen. Voor sommige patiënten betekent dit een snellere, nauwkeurigere diagnose en meer comfort en tevredenheid, voor andere betekent het hun eerste kennismaking met gezondheidszorg. Voor zorgaanbieders betekent het een verbeterde patiëntenzorg en meer tijd om zich te concentreren op de behandeling van ziekten.
‘‘ Wij streven ernaar de medische zorg voor mensen te vereenvoudigen en te verbeteren’’ “Onze mensgerichte aanpak leidt tot belangrijke innovaties, enerzijds om de gezondheidszorg te vereenvoudigen, anderzijds om eraan bij te dragen dat mensen de best mogelijke zorg krijgen. Dit betekent onder meer nieuwe manieren om patiënten in staat te stellen hun eigen gezondheid onder controle te houden, zodat zij onafhankelijker zijn en langer thuis kunnen blijven wonen.” Steve Rusckowski, CEO Philips Healthcare
18
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 18
2/20/09 3:14:23 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
9 miljard
De wereldbevolking zal waarschijnlijk in 2050 dit aantal overschrijden
Wij versterken onze positie in opkomende markten
veillance Sur
Sc
en t
€ 8 biljoen
ree n
ing
n
Manage
me nt
o nti ve
atm Tre
In 2050 zijn er waarschijnlijk twee miljard mensen van 60 jaar of ouder
Pre
Diagnosis
Onze oplossingen bestrijken de hele zorgcyclus, van het ziekenhuis tot thuis
De wereldwijde kosten voor gezondheidszorg zullen bij de voorziene groei van de wereldbevolking tot dit niveau toenemen Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 19
19
2/20/09 3:14:27 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten
Economische gevolgen van slaapstoornissen in de VS bedragen
$100 miljard
Gezond slapen, gezond leven De 19e-eeuwse filosoof Ralph Waldo Emerson besefte al hoe belangrijk een goede nachtrust was, toen hij schreef, “Gezondheid is mijn eerste inspiratiebron en slaap is voor gezondheid een voorwaarde”. De moderne medische wetenschap toont aan dat hij gelijk heeft. Wetenschappelijk onderzoek in de afgelopen jaren heeft aangetoond dat mensen die lijden aan het Obstructieve Slaap Apneu Syndroom (OSAS) – een stoornis die wordt gekenmerkt door herhaalde onderbreking van de ademhaling tijdens de slaap – mogelijk een verhoogd risico lopen op hoge bloeddruk, hartaandoeningen en hartaanval, beroerte, diabetes en voor met vermoeidheid samenhangende ongevallen met de auto of op het werk.
“Ik was depressief, dus sprak ik daarover met mijn huisarts.” Het verhaal van een vrouw Denise, een 55-jarige voormalige bankemployee uit de Verenigde Staten, had nog nooit gehoord van OSAS. Wat ze wel wist, was dat haar harde snurken ervoor had gezorgd dat haar echtgenoot, met wie ze al 35 jaar is getrouwd, in de logeerkamer was gaan slapen. Luid snurken kan een signaal zijn van slaapapneu, wat levensbedreigend kan zijn. “Ik was depressief, dus sprak ik daarover met mijn huisarts,” vertelt ze. “Hij schreef antidepressiva
voor, maar die hielpen helemaal niet.” Toen stelden de artsen een nachtelijk slaaponderzoek voor. De resultaten waren alarmerend. “Ze vertelden me dat ik in mijn slaap 46 keer per uur was gestopt met ademhalen!” Dit veroorzaakte een laag zuurstofniveau in het bloed, wat inhield dat haar hart harder moest werken, en Denise had overdag veel last van slaap. Slaaptherapie Dat werd allemaal anders toen Denise tijdens het slapen de CPAP (Continuous Positive Airway Pressure)-therapie van Philips Respironics ging gebruiken. De CPAP-machine en het gezichtsmasker verhogen de luchtdruk in Denise’s keel, zodat haar luchtweg niet inzakt als ze inademt. De producten van Philips Respironics zijn zo ontworpen dat zij eenvoudig zijn in het gebruik en dat er op natuurlijke en eenvoudige wijze mee kan worden geleefd. Zo krijgt Denise de essentiële behandeling die ze nodig heeft en kunnen zij en haar man Russ allebei weer van een goede nachtrust genieten. Home Healthcare De schatting is dat er alleen al in de Verenigde Staten 18-20 miljoen mensen lijden aan matige tot ernstige OSAS, waarvan slechts 15-20% is gediagnosticeerd. Onze overname van Respironics is een belangrijke stap in de versterking van onze Home Healthcareactiviteiten en bezorgt ons een toonaangevende positie in de snelgroeiende gebieden van slaapcontrole, beademingszorg en niet-invasieve beademing.
Links: OSAS Rechts: normale ademhaling
20
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 20
2/20/09 3:14:30 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
>450 producten en diensten aangeboden in meer dan 100 landen
Ontwikkeld voor opkomende markten
Veelzijdige, betaalbare oplossingen
Onze serie nieuwe draagbare, compacte patiëntenmonitors biedt een betrouwbaar en betaalbaar middel om patiënten te observeren en te verzorgen. De nieuwe Philips SureSigns VM3 is geïntroduceerd in India en is de eerste Philips patiëntenmonitor die speciaal is ontwikkeld voor opkomende markten.
In 2008 introduceerde Philips de laatste aanwinsten binnen zijn HD-familie van ultrasoundproducten, de Philips HD7 en de Philips HD15.
Snel veranderende medische dienstverlening Met een groeiend inkomen per hoofd van de bevolking en nieuwe manieren van leven, is de medische dienstverlening in India snel aan het veranderen. Om te voldoen aan de toenemende vraag naar kwaliteitszorg kon men in stedelijke gebieden nieuwe, moderne ziekenhuizen en bijbehorende nevenfaciliteiten zien ontstaan, terwijl anderen in toenemende mate op zoek zijn naar zorg in kleinere particuliere ziekenhuizen en klinieken. Dit heeft de vraag naar medische apparatuur in verschillende segmenten, inclusief patiëntenmonitors, doen toenemen. Onze doelstelling is om door middel van ons gevarieerde assortiment van patiëntenbewakingsapparatuur in 2010 een marktaandeel van 40% te bezitten. Toegang tot beter betaalbare apparatuur Patiëntenmonitors in het hogere segment zijn niet haalbaar voor veel kleine tot middelgrote klinieken, waardoor artsen en verpleegkundigen genoodzaakt zijn alleen te kiezen voor behandelingen op basis van zichtbare symptomen. Soms betekent dit dat zij moeten wachten totdat de toestand van een patiënt slechter wordt alvorens van behandeling te kunnen veranderen. Met toegang tot betaalbare patiëntenbewakingsapparatuur kunnen ziekenhuisartsen vitale functies van een patiënt bewaken en op basis van betere informatie tijdige beslissingen nemen over de te bieden zorg.
De HD7 werd in maart in Europa geïntroduceerd tijdens het European Congress of Radiology (ECR) in Wenen. Deze nieuwe machine maakt gebruik van een aantal functies en mogelijkheden van de Philips-systemen in het hoogste segment, maar dan ondergebracht in een betaalbare, mobiele unit die bij uitstek geschikt is voor een grote verscheidenheid aan klinische situaties.
“Een medische praktijk, kliniek of klein ziekenhuis hoeft nu niet meer een enorme investering te doen om te beschikken over hetzelfde soort essentiële mogelijkheden, krachtige functies en HD-beeldvorming die normaal gesproken alleen te vinden zijn in duurdere echosystemen.” Anne LeGrand, senior vice president, Ultrasound van Philips Healthcare
Het ergonomische, gebruiksvriendelijke systeem is ontwikkeld op basis van de wensen en behoeften van ziekenhuisartsen en voldoet aan de eisen van een intensief gebruik in een grote verscheidenheid van klinische toepassingen. Voortreffelijke beeldvorming en patiëntendoorstroming in een betaalbaar systeem Het Philips-echosysteem HD15 is een nieuw platform dat is ontworpen om een geavanceerd niveau van beeldhelderheid en een brede ondersteuning van toepassingen te bieden voor alledaags gebruik in kleine ziekenhuizen, klinieken en particuliere praktijken. Het systeem kan door sommige gebruikers als primair systeem worden gebruikt, met name in opkomende markten op plaatsen waar behoefte is aan een systeem met veel mogelijkheden, maar waar niet alle functies van een ultrasoundoplossing uit het hogere segment nodig zijn. . Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 21
21
2/20/09 3:14:48 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten
Consumenten helpen te genieten van een gezonde levensstijl “De vormgeving van onze producten en diensten weerspiegelt het feit dat de keuzes van de consument in toenemende mate worden gestuurd door emotionele en sociale factoren, en veel minder door alleen maar functionaliteit.” Andrea Ragnetti, CEO Philips Consumer Lifestyle
Streven naar persoonlijk welzijn is een universele trend – we willen ons allemaal zo goed mogelijk voelen, er op ons best uitzien en een gezond en evenwichtig leven leiden. Deze trend vertegenwoordigt ook een aanzienlijk en snel groeiend segment van de totale wereldwijde consumentenbestedingen. Onze sector Consumer Lifestyle illustreert Philips’ ontwikkeling van een technologiebedrijf naar een onderneming die de kwaliteit van het leven verbetert door zich te richten op de gezondheid en het welzijn van mensen. Op basis van consumentenonderzoek en geleid door onze merkbelofte van “sense and simplicity” bieden wij consumenten lifestyle-ervaringen die aangenaam zijn en in een behoefte voorzien.
‘‘ Wij richten ons op consumentenervaringen ’’ 22
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 22
2/20/09 3:14:52 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
18 onderscheidingen op CES 2008 in Las Vegas
>1.000.000
Wij richten ons op behoeften van consumenten ten aanzien van gezond leven, persoonlijke verzorging en wonen
sapcentrifuges verkocht
>50
designprijzen in 2008 Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 23
23
2/20/09 3:14:55 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
Klaarwakker – op natuurlijke wijze Slaap kan een positieve rol spelen in de manier van leven van consumenten en in het bijzonder bij het verhogen van het welzijn. “We kennen allemaal het belang van een goede nachtrust, maar ook de ‘feel good’ factor van natuurlijk wakker worden, je uitgerust en fris voelen,” zegt Ena Voute, hoofd van de categorie Beauty & Vita-Light binnen Consumer Lifestyle. “Dit hebben we als uitgangspunt genomen voor de ontwikkeling van de Philips Wake-up Light, die is ontworpen om het lichaam rustig te doen ontwaken zoals de natuur het heeft bedoeld – met licht.”
De meeste mensen weten wel dat een goede nachtrust goed voor ons is, maar we weten inmiddels nog veel meer over de voordelen van het slaappatroon zoals de natuur dat heeft bedoeld. Een half uur voor de gewenste wektijd begint de Wake-up Light licht te verspreiden van een zeer lage intensiteit en vult de kamer in de daaropvolgende 30 minuten geleidelijk met steeds meer licht, net als de opgaande zon. Een keur aan omgevingsgeluiden – zoals kwetterende vogeltjes – kan aan de beleving bijdragen, maar ook de meer conventionele prikkels om wakker te worden, zoals het bekende alarm of de radio. “De meeste mensen zullen het ermee eens zijn dat abrupt wakker worden – vooral in de winter, als het buiten koud en donker is – niet echt een prettige manier van opstaan is,” merkt Ena op. “We weten dat licht de zintuigen stimuleert, het lichaam van energie voorziet en helpt ons minder lusteloos te voelen. De Wake-up Light bereidt het lichaam behoedzaam voor op wakker worden. Het gevolg is dat je je niet alleen uitgerust en fris voelt, maar ook alerter.”
24
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten
Gebaseerd op feiten Philips’ eigen inzichten werden ondersteund door wetenschappelijk onderzoek, dat meer aan het licht heeft gebracht over de ‘natuurlijke’ klok in ons allen. “Onze voorouders sliepen al naar gelang van de aanwezigheid van daglicht,” legt Ena uit. “De komst van kunstlicht bracht daar verandering in, want vanaf dat moment hadden de mensen zelf de controle over de opkomst en de ondergang van de zon. Onderzoek heeft echter directe verbanden aan het licht gebracht tussen slaapcycli en andere fysiologische factoren, zoals onze stofwisseling, bloeddruk, ons hart- en vaatstelsel en het vrijkomen van stresshormonen.” Alvorens de Wake-up Light op de markt te brengen heeft Philips een uitgebreid proces toegepast waarin werd onderzocht of de consument in de filosofie achter het product zou geloven. Consumententests hadden extreem positieve feedback tot gevolg. “Ik heb meer energie en sta op zonder enige stress,” schreef een consument.
“Mijn vriend en ik hebben gemerkt dat, sinds we de Wake-up Light hebben, we de hele dag meer energie bezitten. We presteren meer en hebben het gevoel dat ons dagritme soepeler verloopt.” Na het succes van de Wake-up Light van de eerste generatie introduceerde Philips in 2008 een nieuw model. “Negen van de tien klanten die ons eerste model kochten, zeiden dat ze zo veel prettiger wakker werden dan met een traditionele wekker in een klok, radio of mobiele telefoon,” aldus Christophe Melle, Consumer Marketing Director voor Vita-Light. “ Deze resultaten waren zeer bemoedigend en gaven ons bovendien veel positieve ervaringen van eindgebruikers om uit te putten bij de ontwikkeling van ons tweede-generatiemodel.”
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 24
2/20/09 3:15:11 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
#1
elektrische tandenborstel geadviseerd door tandartsen – Philips Sonicare
SimplicityLabs – een virtueel lab voor mensgerichte innovatie In augustus 2008 heeft Philips Research zijn nieuwe online researchomgeving gepresenteerd – SimplicityLabs. Deze virtuele omgeving stelt mensen in de hele wereld in staat te experimenteren met nieuwe productconcepten op basis van software in de comfortabele omgeving van hun eigen huis. SimplicityLabs is een verlengstuk van Philips’ consumentgerichte research en stelt Philips Research in staat om in een zeer vroeg stadium in het innovatieproces gebruik te maken van feedback van eindgebruikers en de levensvatbaarheid van nieuwe concepten op een snelle, efficiënte en voordelige wijze te bevestigen.
“Nieuw aan SimplicityLabs is dat mensen op elk moment en overal kunnen meedoen aan de experimenten. Wij verwachten dat dit de acceptatiesnelheid zal bevorderen en voor snellere en betere feedback van consumenten zal zorgen in de eerste ontwikkelingsfasen van een productconcept.” Deze feedback is zowel expliciet (mensen vullen een vragenlijst in over het concept) als impliciet (het systeem registreert hoe mensen daadwerkelijk reageren op het model of prototype). “Als we deze gegevens eenmaal hebben verzameld en geïnterpreteerd, kunnen we alle verbeteringen doorvoeren die noodzakelijk zijn om van het online productconcept een echt, consumentgericht product te maken dat, naar wij verwachten, de mensen zal bevallen,” aldus Fred Boekhorst, senior vice-president Philips Research en program manager Lifestyle.
Eén miljoen al en de teller loopt nog Ons bewuste besluit om van de behoeften van mensen het uitgangspunt te maken van alles wat wij doen, vindt duidelijk respons bij de consument. Dit blijkt onder meer uit het feit dat wij – ondersteund door ons Healthy living-initiatief – in 2008 onze miljoenste sapcentrifuge hebben verkocht. Aan dit product ligt het fundamentele inzicht ten grondslag dat ouders over de hele wereld willen dat hun kinderen alle voeding binnenkrijgen die goed voor hen is. Vervolgens hebben wij onze ontwikkelings- en ontwerpkwaliteiten toegepast om een innovatieve oplossing te creëren die aan deze universele wens voldoet. Heerlijk gezond Er is niets heerlijker en gezonder dan verst geperst sap – het is een van de hoofdbestanddelen van een gezond ontbijt en een uitstekende manier om te genieten van de overheerlijke smaak van groenten en fruit. Het drinken van sap reinigt, spoelt, alkaliseert en revitaliseert bovendien het lichaam. Maar het maken van sap is vaak een smeerboel en erg inefficiënt – en in plaats van een ideale manier om je aanbevolen dagelijkse hoeveelheid essentiële vitaminen en mineralen binnen te krijgen, kan het zo een heel vervelend klusje worden. De Philips-sapcentrifuge brengt hier voor altijd verandering in. Met zijn krachtige motor verandert dit innovatieve apparaat elke soort fruit of groente – in stukken of heel – in een oogwenk in sap, zonder pitjes of ongewenste pulp.
De volgende stap in ‘customer experience’ onderzoek Evenals in het ExperienceLab van Philips Research wordt in de SimplicityLabs de consument midden in het innovatieproces geplaatst. “Wij verwachten dat SimplicityLabs op de langere termijn een aanzienlijke bijdrage zullen leveren aan het sturen van ons innovatieproces en zullen waarborgen dat producten in ons assortiment zijn gebaseerd op bestaande, wijdverbreide behoeften van consumenten,” aldus Boekhorst. Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 25
25
2/20/09 3:15:18 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten
“Ons doel is te worden erkend als de echte koploper in innovatie, zowel voor conventionele als voor LED-verlichting. En om mensen over de hele wereld bewust te maken van de besparingen die zij kunnen bereiken door om te schakelen
19%
van het wereldwijde energieverbruik is voor verlichting
naar nieuwe, energiezuinigere oplossingen die ook nog licht van een betere kwaliteit leveren.” Rudy Provoost, CEO Philips Lighting
Onze verlichtingsoplossingen op basis van LED’s – voor straten, in huis, in de horeca, in winkels, in kantoren en voor stadsverfraaiing – creëren een sfeer die het leven aangenamer maakt, en in alle gevallen op een energiezuinige manier.
26
46 miljoen
energiezuinige lampen gratis verspreid door British Gas onder 11 miljoen huishoudens in het Verenigd Koninkrijk
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 26
2/20/09 3:15:22 PM
s
ns
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
Energiezuinigheid – pure noodzaak De wereldwijde klimaatverandering en de stijgende energiekosten zijn grote problemen waar mensen zich echt zorgen om maken. Bij Philips hebben wij in een vroeg stadium op het energieprobleem ingespeeld door het te zien als zakelijke kans waarvan de samenleving uiteindelijk voordeel zou kunnen hebben. Met verlichting bijvoorbeeld, die wereldwijd 19% van alle verbruikte elektriciteit voor haar rekening neemt, kunnen we veel bereiken. Als wereldmarktleider streven wij ernaar te voldoen aan de verlichtingsbehoeften van mensen door energiezuinige en duurzame oplossingen en toepassingen op basis van nieuwe en innovatieve technologieën, zoals LED-verlichting, te bevorderen en te leveren.
40%
energiebesparing is haalbaar bij de huidige apparatuur – met een betere kwaliteit licht
‘‘ Het is een eenvoudige omschakeling... met voordelen alom ’’ Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 27
27
2/20/09 3:15:26 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten
>3.5 miljoen
mensen deden via onze website de belofte over te gaan op energiezuinige verlichting
Samenwerking voor duurzaamheid
Duurzame energieoplossingen voor Afrika
In 2008 hebben Philips en het in het Verenigd Koninkrijk gevestigde Gazeley Ltd een samenwerkingsovereenkomst aangekondigd waarbij zij hun krachten zullen bundelen om de meest duurzame magazijnvoorzieningen te realiseren door toepassing van moderne energiezuinige verlichtingsoplossingen.
In 2008 hebben Philips en de Nederlandse overheid een publiek/private samenwerkingsovereenkomst ondertekend, welke de ontwikkeling beoogt van een nieuwe generatie duurzame verlichtingsoplossingen – op basis van zonne-energie – voor Sub-Sahara Afrika.
Gazeley is een wereldwijde leverancier van duurzame logistieke ruimten. Het bedrijf streeft ernaar milieufaciliteiten te bieden als onderdeel van zijn standaardspecificatie, zonder extra kosten voor de klant.
“…onze samenwerking met Philips zal ons in staat stellen onze mondiale ecologische voetafdruk aanzienlijk te verminderen …” Aanzienlijke voordelen Door de energiezuinige verlichtingsoplossingen van Philips toe te passen bij al zijn bedrijfsactiviteiten, zal Gazeley een afname van zijn energieverbruik en CO2-uitstoot tot wel 45% en niet minder dan 83% aan afvalvermindering kunnen realiseren. Dit zal ook kostenvoordelen opleveren voor eigenaren/huurders – dankzij een lagere energienota en minder behoefte aan onderhoud – terwijl de superieure lichtkwaliteit voor de werknemers een plezierige werkomgeving oplevert. Voetafdruk kleiner, kosten lager Bij de ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst merkte Jonathan Fenton-Jones, Global Procurement & Sustainability Director voor Gazeley, het volgende op: “Deze samenwerking betekent een grote stap voorwaarts in onze strategie om geavanceerde duurzaamheidsnormen te bieden aan onze klanten over de hele wereld. De samenwerking met een erkende partner als Philips, toch een onderneming die vooroploopt waar het gaat om iets te doen aan de bescherming van het milieu, is een belangrijke ontwikkeling voor Gazeley en zal ons in staat stellen onze ecologische voetafdruk in de wereld aanzienlijk te verkleinen, terwijl klanten juist te maken krijgen met toegenomen besparingen op de operationele kosten.”
28
Dit project is getiteld ‘Sustainable Energy Solutions for Africa’ (SESA) en is gekoppeld aan de millenniumontwikkelingsdoelstellingen van de VN. Het project stelt zich ten doel tien miljoen mensen in Sub-Sahara Afrika vóór 2015 te voorzien van betaalbare, geschikte en duurzame energieoplossingen voor verlichting, koken en waterzuivering. Een betere toekomst Tegenwoordig leven naar schatting 500 miljoen Afrikanen zonder elektriciteit. Voor deze mensen betekent de nacht ofwel duisternis of het flikkerende licht van een kaars of petroleumlamp. Maar slechts een enkeling kan zich de benodigde petroleum veroorloven. Het gevolg is dat het leven voor honderden miljoenen mensen na zonsondergang simpelweg tot stilstand komt. Verlichtingsoplossingen zoals onze Solar Uday op zonne-energie werkende lantaarn en de Multi LEDzaklantaarn met ingebouwde dynamo vormen daar echt een verschil tussen dag en nacht. De Solar Uday bijvoorbeeld is goedkoper in gebruik dan een petroleumlamp en geeft veel meer licht van een betere kwaliteit. Bovendien is de lamp veiliger, want er is geen brandgevaar, en beter voor de gezondheid, want er is geen rook. Het heeft economische en sociale voordelen als je in de avonduren activiteiten kunt ondernemen. En deze producten bieden ook een milieuvoordeel, want ze gebruiken een duurzame natuurlijke grondstof – zonlicht of menskracht – om elektriciteit te genereren.
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 28
2/20/09 3:15:42 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
1 van de 4 lampen wereldwijd is een Philips lamp
Het National Theatre verlichten – spectaculaire gevolgen Philips en het National Theatre in Londen hebben er nu zo’n twintig maanden opzitten van een vijf jaar lopend samenwerkingsprogramma, waarin het verlichtingssysteem van het historische bouwwerk moet worden vervangen door een systeem met een modern, dynamisch en energiezuinig ontwerp.
…Londenaren en bezoekers de mogelijkheid blijven bieden theater van wereldklasse te zien en tegelijkertijd de CO2-voetafdruk te verkleinen… Londenaren en toeristen konden al een spectaculaire verbetering waarnemen aan de buitenkant van het iconische gebouw aan de oever van de Thames. Onze LED-verlichtingsoplossing levert een eindeloos kleurenpalet waarmee het gebouw kan worden verlicht, waardoor een spectaculaire en uitnodigende sfeer wordt gecreëerd. Nieuwe, kleinere armaturen dragen bij aan de instandhouding van de bouwkundige integriteit van dit belangrijke monument. Prettig voor het oog, prettig voor het milieu Naast de directe visuele verbeteringen zal de verlichtingstechnologie van Philips bij voltooiing een vermindering van 70% opleveren in de energie die nodig is om de iconische ‘flytowers’ van het gebouw te verlichten, wat voor het National Theatre uiteindelijk een jaarlijkse besparing van zo’n 100.000 Britse pond betekent! Na de eerste fase die zich op de buitenkant richtte, kwam de nadruk te liggen op het interieur en de backstage gedeelten van het theater. De voor het publiek toegankelijke ruimten van auditorium en foyer zijn inmiddels uitgerust met efficiëntere armaturen die minder energie verbruiken. Hier reduceert het National Theatre naar eigen zeggen zijn elektriciteitsverbruik voor verlichting met ruim 130.000 kWh per jaar!
Soortgelijke armaturen zijn geïnstalleerd in de enorme gangen, werkplaatsen en repetitieruimten. Ken Livingstone, burgemeester van Londen op het moment van aankondiging van de samenwerking, zei hierover: “De klimaatverandering aanpakken betekent niet dat we moeten stoppen met genieten, maar betekent wel dat elke sector van het Londense openbare leven moet gaan nadenken over zijn invloed op de opwarming van de aarde. Het werk dat het National Theatre en Philips doen is een perfect voorbeeld van het soort leiderschap dat we in heel Londen nodig hebben, om Londenaren en bezoekers de mogelijkheid te kunnen blijven bieden theater van wereldklasse te zien en tegelijkertijd de CO2-voetafdruk te verkleinen.” Langdurige bijdrage De samenwerking tussen Philips en het National Theatre is zeker geen eenmalige actie. Zodra Philips nieuwe verlichtingstechnologie introduceert, zullen er verbeteringen worden geïnstalleerd om nog grotere energiebesparingen te realiseren en voor iedereen die in contact komt met één van Londens meest herkenbare gebouwen, de sfeer verder te verbeteren.
“Dankzij deze samenwerking zullen wij meer geld kunnen besteden aan het op de planken brengen van stukken en voorstellingen en minder aan elektriciteit en onderhoud. Het is een investering die alleen al om economische redenen gerechtvaardigd is, maar het is voor culturele organisaties moeilijk om het geld bij elkaar te krijgen. Dankzij deze samenwerking kunnen wij dat wel. Wij zijn ontzettend dankbaar voor Philips’ vooruitziende aanpak.” Nick Starr, Executive Director, National Theatre
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 29
29
2/20/09 3:15:45 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten
27%
van het wereldwijde BBP in 2008 gegenereerd in opkomende markten
#1 in dvd- en mp3/mp4-spelers in Latijns-Amerika
Wij voeren momenteel onze investeringen in opkomende markten op om de groei te versnellen
20% geschat detailmarktaandeel in India met het intelligente waterzuiveringsapparaat
31%
van de omzet gerealiseerd in opkomende markten
30
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 30
2/20/09 3:15:48 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
Kansen benutten in opkomende markten “Door middel van onze technologie, knowhow, producten en diensten benutten wij groeikansen door duurzame oplossingen te bieden voor de problemen en behoeften van mensen in opkomende markten.” Gottfried Dutiné, lid van de raad van bestuur
Binnen de opkomende markten is er een snel groeiende middenklasse, maar bevindt zich ook de overgrote meerderheid van de wereldbevolking die van minder dan 2 dollar per dag moet leven. Voor beide groepen geldt dat slimme producten en oplossingen die op hun behoeften zijn afgestemd, hun leven werkelijk kunnen verbeteren. Wij kunnen bogen op een langjarige aanwezigheid, een sterk merkbewustzijn en een groot personeelsbestand in de opkomende economieën. Samen met onze toenemende investeringen resulteert dit voor ons in de inzichten die nodig zijn voor de productie van geschikte en relevante oplossingen. We hebben innovatieve technologieën en methoden ontwikkeld voor de aanpak van bepaalde problemen op het gebied van gezondheidszorg en verlichting, bijvoorbeeld onze SureSignspatiëntenmonitors en de op zonne-energie werkende Uday-lantaarns. En wij leveren marktspecifieke consumentenproducten in reactie op unieke behoeften van klanten. De serie rijstkokers voor de Aziatische markt, het waterzuiveringsapparaat voor India en de Maté-ketel in landen als Brazilië en Argentinië zijn hiervan voorbeelden.
‘‘ De mogelijkheden zijn enorm ’’ Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 31
31
2/20/09 3:15:50 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten
€ 1,6 miljard geïnvesteerd in R&D in 2008
Verbetering van de luchtkwaliteit in huis Terwijl de effecten van de luchtverontreiniging buiten goed gedocumenteerd zijn, is er tot nu toe relatief weinig aandacht besteed aan de kwaliteit van de lucht in huis. Door de Wereldgezondheidsorganisatie in 2007 gepubliceerde cijfers claimen dat in een aantal landen – waaronder enkele opkomende economieën – verontreinigde lucht in huis verantwoordelijk is voor in totaal 1,2 miljoen doden per jaar. De WGO heeft ook vastgesteld dat er meer kinderen dan volwassenen worden getroffen door acute aandoeningen aan de luchtwegen als gevolg van verontreiniging van de lucht in huis. Deze alarmerende cijfers hebben een belangrijke rol gespeeld bij de totstandkoming van Philips’ nieuwe categorie Water & Air. “Meer dan 70% van de consumenten heeft het gevoel dat de luchtkwaliteit gevolgen heeft voor hun gezondheid op de lange termijn,” zegt Sridhar Kumaraswamy, hoofd van de categorie Water & Air. “Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat ongeveer de helft van de huishoudens niet tevreden is met de luchtkwaliteit in hun huis. We hebben ervoor gekozen ons assortiment Clean Air Systems volgens een zeer marktspecifieke benadering te gaan leveren, op basis van verschillende prioriteiten voor elke markt.” Europese luchtkwaliteit in gevaar Uit door Philips gedaan onderzoek blijkt dat Europeanen zich de meeste zorgen maken over de hoeveelheid stof, en met name over allergenen in de lucht in huis. “55% zegt een probleem met de luchtkwaliteit te hebben, terwijl slechts in 5% van de Europese huishoudens een luchtreiniger aanwezig is,” aldus Sridhar. Europa’s groeiende stedelijke bevolking – in 2050 zal twee derde van de Europeanen in steden wonen – wordt in toenemende mate blootgesteld aan
32
een hele reeks verontreinigende stoffen, van schadelijke gassen, virussen en bacteriën tot fijnstof, pollen en keukenafvalstoffen. Het ontwerp en de bouw van moderne huizen zijn ook minder effectief in het verwijderen van verontreinigingen in huis.
“Met meer mensen in de steden dan ooit, in zowel de westerse wereld als in opkomende economieën, is er een grotere bezorgdheid ontstaan over de gevolgen die het leven in de stad heeft voor de gezondheid en het welzijn.” Opkomende markten en hun milieuproblematiek In opkomende markten zoals China is de situatie enigszins anders: “Mensen die in de Chinese steden leven, worden geconfronteerd met dezelfde problemen op het gebied van luchtverontreiniging in huis als elders, zoals stof, uitstoot van chemicaliën, pollen, tabaksrook, bacteriën en virussen,” geeft Sridhar aan. “Maar de sterk groeiende economie brengt ook nog extra milieuproblemen met zich mee ten gevolge van bijvoorbeeld bouwprojecten en de groei van het aantal auto’s.” In China neemt het bewustzijn van de luchtkwaliteit in huis toe en de interesse in het kopen van een luchtreiniger is groot (ca. 85% van de huishoudens). In China richt Philips zich met zijn Clean Air Systems op de gezondheid in het gezin. “In een grote stad als Shanghai,” merkt Sridhar op, “inhaleren mensen elke keer als ze inademen misschien wel 50 miljoen deeltjes of meer. En omdat kinderen nog meer lucht ademen dan volwassenen – tot wel twee keer zo veel – zullen zij nog meer in de lucht aanwezige verontreinigingen inhaleren. Dus elke keer dat een kind ademhaalt, in huis of buiten, kan van invloed zijn op zijn of haar groei of ontwikkeling.”
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 32
2/20/09 3:15:52 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
Zorgen voor een duurzame medische infrastructuur
Gezonde mensen, gezond leven, gezond milieu
2008 betekende de voltooiing van de installatiefase van een programma van zes jaar om de medische infrastructuur van de Republiek Zambia te moderniseren. Het project is onderdeel van het ORET-initiatief voor internationale ontwikkeling van de Nederlandse overheid en heeft voor grote verbeteringen gezorgd in 71 ziekenhuizen over het hele land. Het project omvatte ook de opleiding van meer dan 200 lokale ziekenhuismedewerkers, waarmee duurzame kennis is gerealiseerd en een betere toekomst voor de levering van gezondheidszorg in het land is gewaarborgd.
Tijdens de Philips Simplicity Event 2008, die werd gehouden op het Rode Plein in Moskou, heeft Philips een reeks innovatieve concepten onthuld die zich richten op de behoefte van mensen om gezond te zijn en om er een gezonde levenswijze op na te houden, zonder dat dit ten koste gaat van een duurzaam milieu.
Het project van EUR 25 miljoen omvatte de installatie en het onderhoud van diagnostische beeldvormingsapparatuur, waaronder mobiele röntgensystemen, fluoroscopie, echoapparaten, operatiekamers en systemen voor tandheelkundige behandeling. Het project is gefinancierd door de Nederlandse en de Zambiaanse overheid, waarbij elk voor 50% aan de projectkosten heeft bijgedragen. Samenwerken met partners Met de algehele verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het project hebben wij samengewerkt met onderwijsaanbieder Fontys om lokaal radiologen, laboratoriumtechnici, verpleegkundigen, verloskundigen en ander medisch personeel op te leiden. Om chirurgische en tandheelkundige oplossingen voor het project te kunnen leveren hebben wij samengewerkt met Simed, een aanbieder van kant-en-klare medische oplossingen. Wij blijven het onderhoud verzorgen van de door ons geïnstalleerde apparatuur en samen met Fontys hebben wij een train-the-trainerprogramma opgezet om ervoor te zorgen dat de voordelen van het project ook in de komende jaren gerealiseerd zullen blijven worden.
78 Informatie voor beleggers
De tijdens deze vierde editie van de Event gepresenteerde concepten richtten zich op een verantwoord huishoudelijk gebruik van hulpbronnen, de toepassing van hernieuwbare energie en een verantwoord verbruik van consumptiegoederen. Voortdurende ‘co-creation’ De designconcepten op basis van simplicity zijn niet bedoeld voor introductie op de markt in de vorm zoals die te zien was tijdens de Event. Zij bestaan daarentegen als onderdeel van onze strategie van innovatieverrijking en om de dialoog te bevorderen, om mensen in staat te stellen onze ideeën te ervaren, reacties uit te lokken en om ‘de temperatuur van het water te voelen’ voor potentiële producten.
“De Simplicity Event geeft een helder beeld van de positieve effecten die Philips kan hebben op het leven van mensen – op hun gezondheid, omgeving, veiligheid en gevoel van welzijn.” Geert van Kuyck, chief marketing officer
Alle zijn technologisch realiseerbaar binnen een tijdsbestek van drie tot vijf jaar en zijn ontwikkeld om te voldoen aan de wensen en behoeften van mens en maatschappij.
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 33
33
2/20/09 3:16:02 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten
Onze mensen, het milieu, onze partners “ Wij werken aan verbetering van de gezondheid en het welzijn van de mensen binnen en buiten onze onderneming, maar ook van de kwaliteit van de wereld waarin wij leven.” Gerard Kleisterlee, president
We doen dit zowel door wat we doen – de producten en diensten die we op de markt brengen – als door de manier waarop we werken: met medewerkers die betrokken zijn; door onze maatschappelijke investeringen in samenlevingen te richten op onderwijs in energiezuinigheid en gezonde levenswijzen; door de invloed van onze producten en processen op het milieu te verminderen en door te streven naar duurzaamheid in onze hele toevoerketen. Wij ontwikkelen de talenten van onze mensen en stimuleren hen het beste uit zichzelf te halen, zowel op het werk als in hun privéleven. Met een serie meetbare doelen verhogen we de inkomsten uit Groene Producten, investeren we meer in Groene Innovaties en verbeteren we de energiezuinigheid van onze bedrijfsactiviteiten. Groene productontwikkeling en innovatie betekent ook vermindering van de chemische inhoud van onze producten en een ontwerp dat effectiever is voor inzameling en recycling.
‘‘ Het draait om ons en het milieu ’’ 34
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 34
2/20/09 3:16:06 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
30%
van de totale omzet in 2012 van Groene Producten
Wij geloven in dialoog met alle belanghebbenden in de waardeketen
Wij zijn van mening dat wij onze mensen een bevredigende en stimulerende werkomgeving moeten bieden
€ 1 miljard Onze Groene Producten maken het eenvoudig om verantwoorde keuzes te maken
cumulatieve investering in Groene Innovaties tot 2012, twee keer zo veel als in 2007
25%
toename in energiezuinigheid van onze activiteiten in 2012 vergeleken met 2007
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 35
35
2/20/09 3:16:09 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten
121.000 Philips-medewerkers zetten zich in voor een beter leven voor alle mensen door tijdige innovatie
Instaan voor succes Betrokken mensen met een winnaarsmentaliteit zijn essentieel als wij onze groeiambities willen realiseren. Ons doel is onze onderneming verder te ontwikkelen door producten te creëren die het leven beter maken. Tegelijkertijd zijn wij van mening dat wij het leven van onze eigen mensen kunnen verbeteren door een bevredigende en stimulerende werkomgeving te creëren.
Wij zijn van mening dat het bij betrokkenheid gaat om het creëren van een veelomvattende werkomgeving met een hoog energiegehalte. Mensen kracht geven Wij streven ernaar onze mensen in staat te stellen te groeien, hun kracht te geven om creatief te zijn in een cultuur van vertrouwen. Daarom blijven wij ons concentreren op het stimuleren van betrokkenheid en het werken aan talentontwikkeling. Bij Philips zijn wij van mening dat het bij betrokkenheid gaat om het creëren van een veelomvattende werkomgeving met een hoog energiegehalte; waar alle medewerkers zich op één lijn bevinden en worden gestimuleerd om bij te dragen aan het succes van onze onderneming. Betrokken personeel betekent concurrentievoordeel – onze mensen zijn in hoge mate gemotiveerd om zich elke dag volledig in te zetten.
Ons proces van betrokkenheid Betrokkenheid kan worden gestimuleerd, maar kan niet worden opgelegd. Het is een lange weg om er te komen en – zoals voor elke reis – hebben we voor het bereiken van onze bestemming een kaart nodig. Ons betrokkenheidsproces is precies dat – een basis voor een routekaart die ons in staat stelt te controleren waar we zijn en waar we naar toe gaan. Op onze weg naar betrokkenheid meten we regelmatig waar we ons bevinden. Door middel van de Engagement Survey verzoeken wij onze medewerkers ons vertrouwelijk een reactie te geven op 44 vragen. Hierdoor kunnen wij voortdurend streven naar nog hogere niveaus van tevredenheid en loyaliteit onder medewerkers en van reclame voor en trots op de onderneming. Actie ondernemen De resultaten worden binnen de hele organisatie verspreid en teams worden gestimuleerd om bij elkaar te komen en over de resultaten te discussiëren in ‘Deep Dive’-sessies. Sterke en zwakke punten worden besproken in een open en eerlijke dialoog; de hoofdoorzaken van eventuele problemen die uit de enquête naar voren zijn gekomen, worden aangepakt en corrigerende maatregelen worden genomen. Actie kan worden ondernomen op verschillende niveaus – onderneming, sector, land, functie, businessgroep, team en zelfs op het niveau van de individuele manager.
Verantwoorde herstructurering In 2008 hebben we te maken gekregen met een onvoorziene en ongekende terugval van de wereldeconomie. Helaas is het hierdoor noodzakelijk geworden om in de gehele Philips-organisatie arbeidsplaatsen te schrappen. In dit verband hanteren we één stelregel: eerst informeren we en overleggen we met ondernemingsraden en werknemers, voordat we publieke mededelingen doen betreffende specifieke programma's en details in individuele gevallen. Als mensgerichte organisatie doen we al het mogelijke om getroffen medewerkers zo verantwoord en respectvol mogelijk te ondersteunen. Hiertoe behoort onder meer het zoeken naar ander werk binnen het bedrijf voor collega’s die met ontslag te maken krijgen, het voorzien in sociale plannen (indien van toepassing), het organiseren van werk-naar-werk-trajecten en het aanwijzen van ontslagbegeleiders. Deze maatregelen kunnen afhankelijk zijn van de lokale arbeidsvoorwaarden en regels.
36
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 36
2/20/09 3:16:12 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
15%
vrouwelijke leidinggevenden in 2012
Initiatieven voor diversiteit en inclusiviteit ontwikkelen zich Wij erkennen en waarderen de grote verscheidenheid aan mensen die voor ons werken. Elk individu is uniek, met zijn of haar eigen achtergrond, cultuur, kenmerken, vaardigheden en ambities. Onze klanten zijn al even uniek en dankzij onze diversiteit kunnen wij hen beter begrijpen en aan hun behoeften voldoen. We hebben ons doel voor 2008 bereikt: bijna 10% van de leidinggevenden in heel de onderneming is vrouw. Daarmee is het cijfer van 5% in 2005 verdubbeld. Vervolgens willen wij dat dit percentage nog verder toeneemt tot 15% in 2012. Voorts willen we meer getalenteerde lokale mensen hebben op belangrijke posities in onze groeimarkten. Vrouwelijke klanten begrijpen Sinds de oprichting in 2004 heeft ons netwerk voor vrouwen – WINergy – zich gericht op ondersteuning en mentorschap. Het bereik van WINergy nam in 2008 toe toen het netwerk stappen ondernam om zich te ontwikkelen tot een interne adviesgroep die in contact wil komen met vrouwelijke klanten. Vrouwen die onze sectoren en verschillende functiegebieden vertegenwoordigen, hebben workshops bijgewoond in Nederland en de Verenigde Staten om meer te leren over onze eindgebruikers. Marketingmensen kunnen nu in contact treden met WINergy-leden voor hulp bij het verkrijgen van consumenteninzichten tijdens het proces van productontwikkeling. GLBT We hebben gewerkt met een GLBT-focusgroep (gay, lesbisch, biseksueel en transgender) om te beslissen of we een netwerk moesten oprichten en zo ja, wat voor activiteiten we zouden moeten ontwikkelen namens en aangestuurd door onze GLBT-gemeenschap. Vervolgens hebben we Philips Pride opgericht, ons netwerk voor homo’s en lesbiennes.
Philips General Business Principles Philips heeft General Business Principles (GBP) gedefinieerd om integriteit en transparantie in onze activiteiten en tegenover onze stakeholders te waarborgen. Ons werk aan bedrijfsethiek is dynamisch en bestaat onder meer uit voortdurende communicatie en actualisering van onze GBP-richtlijnen. Bewustzijn verhogen Wij zijn een communicatieprogramma gestart om onze medewerkers bewuster te maken van de GBP en het belang ervan, alsmede van de mate waarin zij professionele integriteit ondersteunen. Het programma richt zich op alle medewerkers en is opgebouwd uit modules die sector- en regioleiders in staat stellen de boodschap over te brengen, en geeft zo blijk van betrokkenheid bij managers op lokaal niveau. Het communicatiepakket beschikt over een aantal tools – van eenvoudige e-mails en drukwerk tot online berichtgeving, waaronder video’s op intranet.
Ons werk aan bedrijfsethiek is dynamisch. Een grondig actualiseringsproces Onze actualisering medio 2008 van de GBP-richtlijnen is gebaseerd op vele factoren. Er wordt rekening gehouden met de ervaring die is opgedaan met de voorgaande GBP-richtlijnen, met trends in wetgeving en maatschappij en met ontwikkelingen in belangrijke gedragscodes zoals de Electronics Industry Code of Conduct. Ook opgenomen zijn vragen van belangrijke klanten en bedrijfsethische problemen waarvan de ervaring leert dat ze nader dienen te worden uitgewerkt in concrete richtlijnen om adequate naleving te waarborgen.
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 37
37
2/20/09 3:16:27 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
Onze ecologische voetafdruk verkleinen Wij werken voortdurend aan de verbetering van de milieuprestaties van onze producten tijdens hun hele levensduur door te investeren in EcoDesign, ‘groene’ technologieën en maatregelen om onze ecologische voetafdruk verder te verkleinen. Wij doen deze investeringen omdat wij er het belang van inzien om rekening te houden met, zoals architect en designer William McDonough het uitdrukt, “alle kinderen, alle soorten, voor altijd”. Wij zijn van mening dat onze producten niet alleen steeds milieuvriendelijker worden, maar ook steeds bruikbaarder en aantrekkelijker voor onze klanten. Het probleem van de opwarming van de aarde De klimaatverandering wordt wereldwijd erkend als een van de ernstigste door de mens veroorzaakte bedreigingen van onze beschaving. Momenteel is het echter zo dat, zoals de schrijver George Monbiot het verwoordt, het gevaar niet zozeer is dat klimaatverandering op een gegeven moment geen onderwerp van gesprek meer zal zijn, maar veeleer dat we alleen maar blijven praten.
38
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten
Betrokkenheid en actie is vereist vanuit alle delen van de samenleving, waaronder autoriteiten, het bedrijfsleven en de consument. De G8-leiders hebben in juli 2008 in Tokio toegezegd “dat zij een maatschappij zonder kooldioxide willen” en dat ze die willen bereiken door de wereldwijde uitstoot in 2050 met 50% te verminderen. Bij Philips zijn wij ervan overtuigd dat wij kunnen bijdragen aan de noodzakelijke overgang naar een wereld met weinig kooldioxide, niet alleen met milieuvriendelijke producten, diensten en technologieën, maar ook door actief de dialoog aan te gaan met alle stakeholders, inclusief onze klanten en leveranciers. Met de start van ons nieuwste EcoVision-programma in 2007 hebben wij ons dan ook verplicht de CO2-uitstoot te verminderen met een sterke nadruk op energiezuinige producten, groene innovatie en een energiezuinige bedrijfsvoering.
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 38
2/20/09 3:16:40 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
Energy efficiency
Packaging
EcoVision4 Groene Producten We gebruiken het Philips Green-logo om een toenemend aantal Groene Producten aan te duiden, en het onze klanten en eindgebruikers zo gemakkelijk te maken verantwoorde keuzes te doen.
Met een groeiende bezorgdheid over de gevolgen van CO2-uitstoot voor het klimaat, blijven wij ervoor zorgen dat onze producten een superieure energiezuinigheid bieden. We blijven er ook alles aan doen om onze volle aandacht te geven aan alle relevante ecologische en maatschappelijke dimensies, waaronder begrepen de chemische samenstelling van producten en betrouwbare en effectieve inzameling & recycling. In 1994 liepen wij voorop bij de ontwikkeling van procedures voor milieubewust productdesign, wat we nu EcoDesign noemen. Ter ondersteuning van dit proces introduceerden wij in 1998 onze Green Focal Areas (geheel rechts getoond). Thans vertegenwoordigen Groene Producten een aanzienlijk deel van onze inkomsten in alle markten die wij bedienen. Groene Innovaties Duurzaamheid wordt bij Philips erkend als een strategische stuwende factor voor innovatie. Met ons streven naar Groene Innovaties kijken wij naar vandaag en morgen, wat we simpelweg kunnen classificeren als nu (roadmapontwikkeling), binnenkort (raakvlakken, die ook buiten de reikwijdte van onze huidige portefeuille kunnen vallen) en later (totaal nieuwe innovaties). Onze researchportefeuille wordt regelmatig beschouwd vanuit een oogpunt van duurzaamheid, om te waarborgen dat wij bij het voldoen aan onze EcoVision-verplichtingen op het juiste spoor zitten.
Energiezuinige bedrijfsvoering Efficiënt omspringen met energie in de bedrijfsvoering is niet alleen essentieel om onze uitstoot van broeikasgassen, waaronder CO2, terug te dringen, het bevordert ook de algehele efficiëntie en besparingen.
Hazardous substances
Weight
In deze context hebben wij een aantal strategische initiatieven bepaald die worden aangestuurd door speciale teams om de energiezuinigheid van onze bedrijfsvoering verder uit te breiden en onze uitstoot van broeikasgassen, waaronder CO2, terug te dringen. Alle initiatieven worden gesponsord door een hogere leidinggevende en de voortgang wordt nauwkeurig bewaakt.
Recycling and disposal
Voorbeelden zijn systematische energiescans in onze productielocaties over de hele wereld, Green IT, Green Logistics, Green Facility Management en Green Supply Chain. Terwijl sommige van deze initiatieven mogelijk in de eerste plaats financiële gevolgen hebben, willen andere onze medewerkers beïnvloeden om eenvoudige veranderingen door te voeren die grote gevolgen hebben, terwijl weer andere beide bieden, zoals de voorbeelden hieronder.
Lifetime reliability
Wij hebben een aantal strategische initiatieven bepaald om de energiezuinigheid van onze bedrijfsvoering verder uit te breiden en onze uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Ons Green IT-initiatief richt zich op ons gebruik van computers en bijbehorende randapparatuur, alsmede op IT-infrastructuur. Onderdelen van het project voorzien medewerkers van ‘groene’ computertips, stellen hen in staat hun ideeën naar voren te brengen en stimuleren hen bewustzijn op energiegebied te kweken. De resultaten van Green IT-powerscans worden wekelijks gepubliceerd en illustreren het afnemende percentage pc’s dat ’s nachts in elke regio online is. Om het aantal zakenreizen terug te dringen, hebben wij een nieuw systeem voor videoconferencing geïntroduceerd, dat beschikbaar is via het intranet. Het is even gemakkelijk als fysiek vergaderen en is bedoeld voor het houden van virtuele teamvergaderingen over de hele wereld. Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 39
39
2/20/09 3:16:46 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten
Closing the loop TRANSLATION
Collection and recycling
Productzorg In het volle besef dat onze invloed op de milieuprestaties van onze producten niet eindigt op het moment van verkoop, zetten wij ons in voor een voortdurende verbetering van hun milieueffecten gedurende de hele levensduur. Wij zijn van mening dat dit onze producten ook echt beter maakt en toegevoegde waarde creëert voor mensen, het milieu en de onderneming. Cradle to Cradle Onze ingenieurs, marketingspecialisten en designers laten zich inspireren door het ‘cradle to cradle’ concept. Dit model stimuleert een mentaliteitsverschuiving van ‘minder slecht zijn’ naar ‘gunstig zijn’ voor het milieu. Het creëert een visie op een wereld die is gebaseerd op hernieuwbare energie, vol materialen die voortdurend worden gerecycled en waarbij veiligheid en gezondheid centraal staan bij de toepassing. Voor Philips betekent de verdergaande verkenning van ‘cradle to cradle’ de zoektocht naar innovatieve producten, processen en diensten die efficiënt omspringen met materialen en energie. Acht projectteams van Consumer Lifestyle hebben haalbaarheidsstudies uitgevoerd en er vinden momenteel pilots plaats. Wij hebben de Circle of Life vertoond op onze Simplicity Day Event in Moskou. Dit concept voor het leveren van verantwoorde goederen nodigt mensen uit tot ‘co creation’ en tot het maken van keuzes op basis van de totale bestaanscyclus van een product, waaronder de fasen vóór aankoop en na verwijdering als afval.
Wij streven ernaar onze inzamelings- en recyclinginitiatieven te controleren om op dit gebied voortdurend vooruitgang te boeken. Inzameling en recycling De maatschappij verwacht in toenemende mate dat bedrijven actie ondernemen voor producten die aan het einde van hun levensduur zijn gekomen. In gebieden waar regelgeving is, zoals Europa en de Verenigde Staten, wordt ervan uitgegaan dat bedrijven zich in
40
toenemende mate inspannen om de aantallen ingezamelde afgedankte apparaten op te voeren. Soortgelijke verwachtingen beginnen zichtbaar te worden in landen waar wetgeving nog in ontwikkeling is. Hiertoe willen wij: • de nadelige gevolgen van onze producten voor het milieu door middel van EcoDesign tot een minimum beperken middels onder meer design-for-recycling • de ontwikkeling van wetgeving ondersteunen om een evenwichtige markt tot stand te brengen, waarbij ook de inzameling en recycling van oude producten, waarvan het merk niet meer op de markt is, tot de mogelijkheden behoort • de uitbreiding van inzamelings- en recyclingdiensten stimuleren, bijvoorbeeld door in 2008 in India en Brazilië vrijwillige activiteiten te starten • de ontwikkeling van milieuvriendelijke recyclingsystemen en -technologieën stimuleren met voldoende schaalvoordelen • de voorlichting aan consumenten op het gebied van inzameling en recycling ondersteunen en helder en consistent communiceren met alle belanghebbenden. Chemische samenstelling van producten De Europese REACH-wetgeving houdt zich bezig met de registratie, beoordeling, goedkeuring en beperking van chemische stoffen. Gesteund door het preventiebeginsel heeft REACH tot doel de bescherming van de volksgezondheid en het milieu verder te verbeteren door middel van een betere en vroegere identificatie van bepaalde chemische stoffen. Om naleving en een ononderbroken toeleveringsstroom te waarborgen, hebben wij onze leveranciers van chemicaliën gevraagd de aan ons geleverde chemische stoffen vooraf te registreren. Het beperkte aantal chemicaliën dat wij zelf produceren, is vooraf geregistreerd bij het Europees Agentschap voor Chemische Stoffen (ECHA). Bovendien hebben wij aan onze leveranciers van componenten of gerede producten om informatie gevraagd over relevante chemicaliën.
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 40
2/20/09 3:16:47 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
Duurzaamheid bij leveranciers Wij zijn van mening dat het bereiken van een duurzaam leveranciersbestand een kwestie is van zorg voor de veiligheid en de gezondheid van werknemers en voor het milieu. Als lid van de Electronic Industry Citizenship Coalition (EICC) onderschrijven wij het doel van die organisatie de omstandigheden in de toevoerketen voor elektronica te verbeteren. Onze aanpak Het Philips Supplier Sustainability Program is gebaseerd op vijf pijlers. Wij stellen duidelijk onze eisen, werken aan begrip en instemming en bewaken leveranciers die een risicofactor vormen, door middel van audits, waarvan bijna 60% momenteel wordt uitgevoerd door gespecialiseerde externe audit-organisaties. We werken samen met leveranciers om vraagstukken snel op te lossen en belanghebbenden in de keten te betrekken. Om te bepalen waar we onze inspanningen op richten, hebben wij een aanpak ontwikkeld op basis van een risicoprofiel gerelateerd aan bestedingen, land van productie, ondernemingsrisico en soort leveranciersrelatie. In 2008 bestond de integratie van nieuw overgenomen bedrijven onder meer uit de training van hun voor supply management verantwoordelijke personeel en vervolgens uit de toetsing van hun leveranciersbestand op duurzaamheidsrisico. Waar een risico is vastgesteld houden wij bewustzijnstrainingen met leveranciers ter voorbereiding op audits door derden. Problemen snel oplossen is een belangrijk onderdeel van onze aanpak. Binnen een maand na een audit worden plannen voor corrigerende maatregelen overeengekomen. Een van onze duurzaamheidsfunctionarissen zorgt voor maandelijkse follow-up en verlegt het probleem indien nodig naar de verantwoordelijke inkoopmanager, om ervoor te zorgen dat zero-tolerance problemen binnen drie maanden worden opgelost. Zo zijn alle zero-tolerance problemen van 2007 en die van de eerste drie kwartalen van 2008 opgelost.
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
In drie jaar auditervaring hebben wij een lijst van onderwerpen ontwikkeld die bij onze leveranciers moeten worden aangekaart. Voortdurende conformiteitsaudits laten zien dat een meerjarige aanpak van training en auditing essentieel is om duurzaamheid tot een integrerend deel van de toevoerketen te maken. Duurzame, niet-productgerelateerde inkopen en leveranties Als onderdeel van onze voortdurende inspanningen om onze invloed op het milieu tot een minimum te beperken en om onze EcoVision4-doelen te halen, hebben onze commodityteams een aantal projecten onder handen. Bij deze projecten gaat het onder meer om het hierboven genoemde Green Supply Chaininitiatief en om de voortzetting van duurzame inkoop bij marketing en verkoop. Werken met stakeholders Wij streven naar een constructieve dialoog en de mogelijkheid te participeren in specifieke projecten met alle relevante stakeholders in de keten. Veel van dit werk wordt gedaan via de EICC en in bilaterale vergaderingen met beleggers en NGO’s. Een voorbeeld hiervan is een project in Dongguan, China, dat zich richt op werktijden, wat het meest voorkomende arbeidsomstandighedenprobleem is dat bij audits wordt geconstateerd. Wij zijn van mening dat samenwerking met de EICC en lokale overheden de enige manier is om op het gebied van duurzaamheid echt iets te veranderen. Philips is ook een actief lid van andere EICCwerkgroepen voor het oplossen van specifieke problemen op industrieniveau, waaronder het Global e-Sustainability Initiative voor de gezondheid en het welzijn van mensen die in de mijnindustrie werken.
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 41
41
2/20/09 3:16:52 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten De gang van zaken van de Philips-groep
Vrije kasstroom
2007
€ 821 miljoen
2008
€ 773 miljoen
“2008 was een zeer moeilijk jaar, met name de tweede helft, met een macro-economische neergang op een schaal zoals dat tientallen jaren niet meer is voorgekomen. Desondanks is onze omzet over het gehele jaar slechts licht gedaald, met een stabiel omzetniveau van 31% in opkomende markten, terwijl we voor veel van onze activiteiten leidende posities op de wereldmarkt innemen. We hebben 2008 afgesloten met een sterke balans, ondersteund door een sterke operationele kasstroom, en blijven in het komende jaar volledig vasthouden aan een behoedzaam en effectief kasstroombeheer.” Pierre-Jean Sivignon, chief financial officer 42
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 42
2/20/09 3:16:55 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
De gang van zaken van de Philips-groep Managementsamenvatting Het jaar 2008… • 2008 had te lijden onder de ernstigste wereldwijde economische crisis sinds jaren. Voor Philips heeft dit geleid tot een daling van de vergelijkbare omzet met 3% en een lager resultaat. We hebben hierop gereageerd door de herstructureringsprogramma’s voor alle sectoren proactief uit te breiden en te versnellen en onze focus op kosten en kasstroombeheer te intensiveren. • Desondanks was 2008 op strategisch gebied een jaar van vooruitgang. De omvorming van ons portfolio werd voortgezet door overname van bedrijven met sterke groeicijfers en marges, zoals Respironics en Genlyte, voor EUR 5,3 miljard. Daarnaast zijn onrendabele activiteiten, zoals Television in Noord-Amerika, en niet-kernactiviteiten, zoals Set-Top Boxes en PC Monitors, afgestoten. • De omzet van Healthcare steeg met 6% op vergelijkbare basis, waaraan alle activiteiten hebben bijgedragen. Lighting realiseerde een vergelijkbare omzetstijging van 3%, die te danken was aan energiezuinige verlichtingsoplossingen. De vergelijkbare omzet van Consumer Lifestyle daalde ten opzichte van 2007 met 8%, vooral door de ernstige economische neergang op de consumentenmarkten in de tweede helft van 2008. • Opkomende markten vormden een belangrijk aandachtspunt en zorgden in 2008 voor een vergelijkbare groei van 4%, waaraan Healthcare en Lighting bijdroegen met respectievelijk 12% en 8%. Daarnaast hebben we vijf strategische overnames door Healthcare aangekondigd en/of afgerond in China, Brazilië en India. • De EBIT omvatte EUR 1,1 miljard aan lasten in verband met herstructurerings- en aanpassingsprogramma’s in alle sectoren (EUR 520 miljoen), een asbestgerelateerde schikking (EUR 239 miljoen), een goodwill-impairment zonder kasstroomeffect voor Lumileds (EUR 232 miljoen) en overnamegerelateerde lasten, hoofdzakelijk bij Healthcare en Lighting (EUR 146 miljoen), die ten dele werden gecompenseerd door baten van EUR 164 miljoen op de verkoop van bedrijfsonderdelen en vastgoed.
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
Belangrijke gegevens in miljoenen euro’s tenzij anders vermeld 20061)
20071)
2008
Omzet
26.682
26.793
26.385
EBITA2)
1.383
2.054
931
5,2
7,7
3,5
1.198
1.841
317
4,5
6,9
28
2.613
in % van de omzet EBIT in % van de omzet Financiële baten en lasten
1,2 (225)
Belasting over het resultaat
(166)
(619)
(286)
Resultaat betreffende nietgeconsolideerde deelnemingen
(157)
763
19
Aandeel van derden Resultaat uit doorlopende activiteiten
(4) 899
(5) 4.593
(3) (178)
Resultaat uit beëindigde activiteiten
4.482
Nettoresultaat
5.381
4.160
(186)
Per gewoon aandeel - basis
4,58
3,83
(0,19)
Per gewoon aandeel verwaterd
4,55
3,79
(0,19)
8.473
10.529
(2.472)
5.449
Nettobedrijfskapitaal2) Kasstroom vóór financieringsactiviteiten Personeel (FTE’s) waarvan beëindigde activiteiten
(433)
121.732 123.801 6.640
5.703
(8)
14.867 (1.606) 121.398 −
Herrekend vanwege immateriële aanpassingen op de eliminatie van intercompany-winsten op voorraden. 2) Voor de aansluiting met de meest vergelijkbare US GAAP-indicatoren zie ‘Reconciliation of non US-GAAP information’ van het Annual Report 2008.
1)
• Ondanks de mindere resultaten hebben we door stringent werkkapitaalbeheer kunnen zorgen voor sterke kasstromen uit operationele activiteiten van EUR 1.495 miljoen. Daarnaast hebben we in maart onze schulden structureel geherfinancierd – nog vóór het inzakken van de financiële markten – zodat we nu over een sterke balans en een degelijke liquiditeitspositie beschikken, waarmee we beter zijn toegerust voor de turbulente economische situatie. • We hebben onze deelneming in LG Display verminderd en ons resterende belang in TSMC verkocht, hetgeen een kasstroom van EUR 2,5 miljard en een bate van bijna EUR 1,2 miljard heeft opgeleverd. In verband met de economische terugval hebben we op het merendeel van onze overige financiële deelnemingen een waardeaanpassing zonder kasstroomeffect van EUR 1,4 miljard genomen. • Het in 2007 aangekondigde aandeleninkoopprogramma ter waarde van EUR 5 miljard is inmiddels voor EUR 3,3 miljard voltooid. Het programma is in januari 2009 tot nader order stopgezet. Bovendien is EUR 720 miljoen teruggegeven aan aandeelhouders in de vorm van onze jaarlijkse dividenduitkering.
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 43
43
2/20/09 3:16:58 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
Omzet
Samenstelling omzetgroei 2008 versus 2007 in % vergelijkbare groei Healthcare Consumer Lifestyle Lighting
consolidatie- nominale valutagroei effecten wijzigingen
5,6
(4,5)
(8,5) 2,6
14,1
15,2
(2,7)
(5,2)
(16,4)
(3,8)
17,8
16,6
(9,6)
(37,1)
I&EB
(26,6)
(0,9)
GM&S
(24,2)
(0,5)
−
(24,7)
(2,7)
(3,3)
4,5
(1,5)
Philips-groep
Omzet, EBIT en EBITA 2008 in miljoenen euro’s tenzij anders vermeld
Healthcare Consumer Lifestyle Lighting I&EB GM&S Philips-groep
omzet
EBIT
%
EBITA1)
%
7.649
638
8,3
863
11,3
11.145
265
2,4
281
2,5
7.106
165
2,3
538
7,6
337
(226)
(67,1)
(226)
(67,1)
148
(525)
26.385
−
317
(525)
−
1,2
931
3,5
%
EBITA1)
%
Omzet, EBIT en EBITA 20072) in miljoenen euro’s tenzij anders vermeld
Healthcare Consumer Lifestyle Lighting I&EB GM&S Philips-groep
omzet
EBIT2)
6.638
713
10,7
862
13,0
13.330
832
6,2
848
6,4
6.093
675
11,1
722
11,9
(82)
(15,3)
(81)
(15,1)
535 197 26.793
(297) 1.841
− 6,9
(297) 2.054
− 7,7
Voor de aansluiting met de meest vergelijkbare US GAAP-indicatoren zie ‘Reconciliation of non-US GAAP information’ van het Annual Report 2008. 2) Herrekend vanwege immateriële aanpassingen op de eliminatie van intercompany-winsten op voorraden. 1)
42 Onze groepsresultaten De gang van zaken van de Philips-groep
itgedrukt in procenten was de omzetgroei in 2008, U vergeleken met 2007, samengesteld zoals uiteengezet in de tabel links. De omzet van de groep bedroeg in totaal EUR 26.385 miljoen in 2008, een daling van 2% vergeleken met 2007. Gecorrigeerd voor ongunstige valuta-effecten van 3% en een positief netto-effect van portfoliowijzigingen, hoofdzakelijk als gevolg van de overname van Genlyte en Respironics, lag de vergelijkbare omzet 3% lager dan in 2007. Exclusief het bedrijfsonderdeel Television – dat zich richt op marge in plaats van schaalgrootte – was de vergelijkbare omzet van de groep in overeenstemming met 2007. De afname van de vergelijkbare omzet was hoofdzakelijk het gevolg van de ernstige economische terugval, met name op de consumentenmarkten. De gevolgen hiervan deden zich vooral gelden bij Consumer Lifestyle, waar een daling van de vergelijkbare omzet werd gemeld van 8%. Bij Television was de omzetdaling met 12% nog sterker; ook bij Audio & Video Multimedia en Peripherals & Accessories lag de omzet lager. Deze daling werd deels goedgemaakt door de 6% groei van de vergelijkbare omzet bij Healthcare, waar door alle bedrijfsonderdelen, met name Customer Services, Clinical Care Systems en Healthcare Informatics and Patient Monitoring, in opkomende markten meer omzet is gerealiseerd. Daarnaast is bij Lighting de vergelijkbare omzet met 3% toegenomen, vooral als gevolg van de sterke groei op het gebied van energiezuinige verlichtingsoplossingen. Deze groei werd echter deels tenietgedaan door de lagere omzet in de markten voor consumentenverlichting en OEM’s in de auto-industrie.
Bedrijfsresultaat In 2008 bedroeg Philips’ brutomarge EUR 8.495 miljoen, of 32,2% van de omzet, ten opzichte van EUR 9.223 miljoen, of 34,4% van de omzet, in 2007. Gecorrigeerd voor de last van de asbestgerelateerde schikking van EUR 239 miljoen in 2008 daalde de brutomarge van 34,4% van de omzet naar 33,1%. Het merendeel van deze daling was het gevolg van de EUR 275 miljoen aan lasten voor herstructurering en afwaardering van activa, toe te schrijven aan de meeste sectoren.
44
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 44
2/20/09 3:16:58 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
De verkoopkosten stegen van EUR 4.980 miljoen in 2007 naar EUR 5.501 miljoen in 2008, hoofdzakelijk als gevolg van extra overnamegerelateerde verkoopkosten bij Healthcare en Lighting, evenals EUR 154 miljoen aan herstructureringslasten voor alle sectoren. Deze stijgingen werden deels gecompenseerd door lagere verkoopkosten bij Group Management & Services. Als percentage van de omzet stegen de verkoopkosten van 18,6% in 2007 maar 20,8% in 2008, vooral als gevolg van voornoemde herstructureringslasten en het effect van de lagere omzet bij Consumer Lifestyle. Algemene en administratieve kosten bedroegen EUR 1.016 miljoen, een toename van EUR 97 miljoen in vergelijking met 2007, hoofdzakelijk als gevolg van EUR 51 miljoen aan herstructureringslasten, met name bij Lighting en Consumer Lifestyle, en hogere kosten bij Consumer Lifestyle. Als percentage van de omzet stegen de algemene en administratieve kosten van 3,4% in 2007 naar 3,9% in 2008, voornamelijk als gevolg van de lagere omzet bij Consumer Lifestyle en hogere herstructureringslasten in de meeste sectoren. De kosten voor onderzoek en ontwikkeling zijn licht gedaald, van EUR 1.629 miljoen in 2007 naar EUR 1.622 miljoen in 2008, doordat EUR 40 miljoen aan herstructureringslasten en hogere uitgaven bij Lighting en Healthcare werden gecompenseerd door lagere uitgaven bij Consumer Lifestyle. Met 6,1% van de omzet waren de uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling in 2008 in overeenstemming met 2007. Het overzicht op de vorige pagina toont de omzet, EBIT en EBITA volgens de sectorindeling van 2008. Vergeleken met 2007 daalde de EBIT in 2008 met EUR 1.524 miljoen naar EUR 317 miljoen, oftewel 1,2% van de omzet. De EBIT omvatte een goodwillimpairment zonder kasstroomeffect voor Lumileds van EUR 232 miljoen en een afschrijving van EUR 15 miljoen aan verworven onderzoeks- en ontwikkelingskosten. De EBIT en EBITA werden beide negatief beïnvloed door de EUR 520 miljoen aan herstructureringslasten en EUR 131 miljoen aan overnamegerelateerde lasten, alsmede de last van EUR 239 voor een asbestgerelateerde schikking. In 2007 was sprake van EUR 37 miljoen aan herstructureringslasten en EUR 41 miljoen aan overnamegerelateerde lasten. Gecorrigeerd voor voornoemde lasten daalde de EBITA in 2008 van 8,0% van de omzet naar 6,9%, wat hoofdzakelijk te wijten is aan de lagere omzet bij Consumer Lifestyle en lagere licentie-inkomsten bij Innovation & Emerging Businesses.
Breng het natuurlijk ritme van licht naar uw kantoor Philips DayWave is de eerste op LED’s gebaseerde verlichtingsarmatuur voor functionele kantoorverlichting. Deze sierlijke gebogen armatuur, die is uitgerust met koel- en warmwitte LED’s en een innovatief optisch systeem, is speciaal ontworpen om een meer natuurlijke, inspirerende omgeving te creëren waarin het personeel zich prettiger voelt en beter presteert. Subtiele variaties en verschillen in intensiteit en kleur van het licht creëren een effect dat meer in overeenstemming is met het natuurlijk dagritme van mensen, wat bijdraagt aan hun gevoel van welbevinden.
De EBITA van Healthcare van EUR 863 miljoen was in overeenstemming met 2007 en omvatte EUR 69 miljoen aan herstructureringslasten en EUR 90 miljoen aan overnamegerelateerde kosten, die ten dele werden gecompenseerd door een bate van EUR 45 miljoen uit de verkoop van Philips Speech Recognition Services. De overnamegerelateerde lasten bedroegen in 2007 EUR 11 miljoen. Als percentage van de omzet daalde de EBITA van 13,0% in 2007 naar 11,3% in 2008. Gecorrigeerd voor de bovengenoemde posten bedroeg de EBITA echter 12,8% van de omzet, wat grotendeels in overeenstemming is met 2007. De EBITA van Consumer Lifestyle daalde van EUR 848 miljoen in 2007 naar EUR 281 miljoen in 2008, met name als gevolg van een lager omzetgerelateerd resultaat in alle bedrijfsonderdelen, behalve Health & Wellness en Domestic Appliances, de verslechterende marges bij Television en herstructureringslasten van EUR 195 miljoen. De EBITA van de sector in 2008 omvatte een bate van EUR 63 miljoen uit de verkoop van de activiteit Set-Top Boxes.
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 45
45
2/20/09 3:17:02 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
Lasten voor herstructurering en impairment in miljoenen euro’s 2006
2007
2008
Healthcare
14
1
68
Consumer Lifestyle
25
8
171
Lighting
Herstructurering:
43
24
132
I&EB
−
1
18
GM&S
−
4
17
Vrijvallen van extra voorzieningen
(5)
(5)
(2)
Totaal herstructurering
77
33
404
Healthcare
−
−
1
Consumer Lifestyle
−
−
24
Afwaardering van activa:
Lighting
5
4
91
I&EB
−
−
−
GM&S
−
−
−
5
4
116
−
−
234
−
−
234
82
37
754
Totaal afwaardering van activa Goodwill-impairment: Lighting Totaal goodwill-impairment Totaal herstructurering en impairment
De EBITA bij Lighting daalde van EUR 722 miljoen, oftewel 11,9% van de omzet, in 2007 naar EUR 538 miljoen, oftewel 7,6% van de omzet, in 2008. Extra baten uit overnames werden tenietgedaan door EUR 221 miljoen aan herstructureringslasten, EUR 41 miljoen aan overnamegerelateerde lasten en de margedruk op gevestigde markten. De herstructureringsen overnamegerelateerde lasten bedroegen in 2007 EUR 55 miljoen. Het EBITA-verlies bij Innovation & Emerging Businesses bedroeg EUR 226 miljoen, tegenover een verlies van EUR 81 miljoen in 2007. De daling was hoofdzakelijk het gevolg van de EUR 81 miljoen lagere licentieinkomsten, EUR 18 miljoen aan herstructureringslasten bij Assembléon, een verlies van EUR 13 miljoen op de verkoop van het bedrijfsonderdeel High Tech Plastics – Optics en hogere investeringen in de incubatoractiviteiten voor Healthcare en Lighting & Cleantech.
46
42 Onze groepsresultaten De gang van zaken van de Philips-groep
De EBITA van Group Management and Services daalde in 2008 met EUR 228 miljoen, waardoor het verlies uitkwam op EUR 525 miljoen. Dit was hoofdzakelijk te wijten aan een last van EUR 239 miljoen voor een asbestgerelateerde schikking. Gecorrigeerd voor deze schikking zijn de kosten van Group Management and Services ten opzichte van vorige jaren gedaald door lagere uitgaven voor de merkcampagne. Zie het hoofdstuk ‘Our sector performance’ op pagina 70 van het Annual Report 2008 voor meer informatie over de sectorresultaten.
Pensioenen De periodieke nettopensioenkosten van toegezegde pensioenregelingen bedroegen in 2008 EUR 10 miljoen, tegenover EUR 27 miljoen in 2007. De uitgaven voor toegezegde bijdrageregelingen bedroegen EUR 96 miljoen, EUR 12 miljoen meer dan in 2007, voornamelijk als gevolg van acquisities en een geleidelijke verschuiving van toegezegde pensioenregelingen naar toegezegde bijdrageregelingen.
Lasten voor herstructurering en impairment De EBIT omvatte in 2008 in totaal EUR 520 miljoen aan nettolasten voor herstructurering en gerelateerde afwaardering van activa. Naast de jaarlijkse goodwillimpairment toetsen voor Philips in verband met de economische omstandigheden, werden in de tweede helft van het jaar op een trigger gebaseerde impairmenttoetsen uitgevoerd die resulteerden in goodwill-impairmentlasten van EUR 234 miljoen, met name voor Lumileds. De belangrijkste herstructureringsprojecten in 2008 waren gerelateerd aan Lighting, Consumer Lifestyle en Healthcare. Herstructureringsprojecten bij Lighting – gericht op het verder verhogen van organisatorische effectiviteit en het verlagen van de vaste kostenbasis – waren hoofdzakelijk gericht op Lamps (voornamelijk Noord-Amerika en Polen), Professional Luminaires (voornamelijk Duitsland), Special Lighting Applications (voornamelijk Nederland en België), Automotive (voornamelijk Korea en Duitsland) en Lighting Electronics (voornamelijk Nederland).
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 46
2/20/09 3:17:02 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
De herstructureringsprojecten van Consumer Lifestyle waren gericht op de integratie van de voormalige bedrijfsonderdelen Domestic Appliances en Consumer Electronics, het vertrek van Television uit Noord-Amerika, herstructurering van de Televisionfabriek in Juarez (Mexico) en herstructureringslasten voor aanpassing van de industriële capaciteit in Europa. Herstructurerings-projecten bij Healthcare – gericht op verlaging van de operationele kosten en vereenvoudiging van de organisatie – vonden plaats op een groot aantal locaties, waaronder Hamburg (Duitsland), Helsinki (Finland) en Andover (USA). Overige herstructureringsprojecten omvatten de herstructurering van Assembléon binnen Innovation & Emerging Businesses en kleinere projecten bij Group & Management Services. De belangrijkste herstructureringsprojecten in 2007 hadden betrekking op de sector Lighting en hadden voornamelijk betrekking op de beëindiging van de activiteit LCD-achtergrondverlichting op basis van fluorescentietechniek, en een aantal projecten bij Lamps. Voor meer informatie wordt verwezen naar noot 4 van de jaarrekening conform US GAAP in het Annual Report 2008.
Financiële baten en lasten De financiële baten en lasten zijn gespecificeerd in de tabel rechts. De nettorentelasten in 2008 waren EUR 63 miljoen hoger dan in 2007, voornamelijk als gevolg van de lagere gemiddelde kaspositie van de groep, die echter ten dele werd gecompenseerd door lagere rentekosten op derivaten in verband met de hedging van Philips’ financieringsposities in vreemde valuta.
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
Financiële baten en lasten in miljoenen euro’s 2006 Rentelasten (netto)
(189)
Verkoop effecten
−
2007 (43) 2.549 (36)
2008 (106) 1.197
Waardeaanpassingen op effecten
(77)
(1.296)
Overige
294
143
(20)
28
2.613
(225)
2006
2007
2008
Bate uit de verkoop van aandelen TSMC
−
2.528
1.082
Bate uit verkoop van aandelen LG Display
−
−
83
Bate uit verkoop van aandelen D&M
−
−
16
Bate uit de verkoop van aandelen Nuance
−
31
−
Verlies uit verkoop van aandelen JDS Uniphase
−
(10)
−
Overige
−
−
16
−
2.549
1.197
2006
2007
2008
NXP
−
−
(599)
LG Display
−
−
(596)
(77)
−
(71)
Pace Micro Technology
−
−
(30)
JDS Uniphase
−
(36)
−
(77)
(36)
Verkoop effecten in miljoenen euro’s
Waardeaanpassingen op effecten in miljoenen euro’s
TPO Display
(1.296)
In 2008 werd een totale bate van EUR 1.197 miljoen geboekt die betrekking had op de verkoop van deelnemingen, voornamelijk in TSMC, LG Display en D&M Holdings. Daarnaast is van TSMC een dividend in contanten ontvangen van EUR 23 miljoen. Deze baten werden echter ruimschoots tenietgedaan door EUR 1.296 miljoen aan waardeaanpassingen zonder kasstroomeffect, met name voor NXP en LG Display, en een verlies van EUR 37 miljoen in verband met de herwaardering van de van TPV Technology ontvangen converteerbare obligatie.
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 47
47
2/20/09 3:17:02 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
Resultaat betreffende nietgeconsolideerde deelnemingen
Resultaat betreffende niet-geconsolideerde deelnemingen in miljoenen euro’s 2006 Philips’ aandeel in het resultaat
2007
2008 81
(180 )
271
Resultaat betreffende de verkoop van aandelen
79
514
Baten uit kapitaalverwatering
14
−
12
(70 )
(22)
(72)
(157 )
763
19
Lasten voor impairment en voor garanties
42 Onze groepsresultaten De gang van zaken van de Philips-groep
Het resultaat van niet-geconsolideerde deelnemingen daalde in 2008 met EUR 744 miljoen naar EUR 19 miljoen.
(2)
In 2007 was sprake van een bate van in totaal EUR 2.549 miljoen uit de verkoop van aandelen TSMC, Nuance, en JDS Uniphase, evenals een dividend in contanten van TSMC van EUR 128 miljoen en een bate van EUR 12 miljoen in verband met de herwaardering van de van TPV Technology ontvangen converteerbare obligatie, die deels teniet werden gedaan door een herwaardering van JDS Uniphase met EUR 36 miljoen.
Belasting over het resultaat De belasting over het resultaat bedroeg EUR 286 miljoen, tegenover EUR 619 miljoen in 2007. De belastingdruk in 2008 kwam echter overeen met een effectieve belastingdruk van 311% over het resultaat vóór belasting, tegenover 14% in 2007. De effectieve belastingdruk werd in 2008 echter beïnvloed door niet-aftrekbare impairments en waardeaanpassingen, de verhoging van voorzieningen op actieve belastinglatenties, hogere voorzieningen voor onzekere belastingposities en buitenlandse dividendbelastingen waarvoor geen compensatie kon worden gerealiseerd. Deze werden echter deels gecompenseerd door niet-belastbare baten uit de verkoop van effecten.
Philips’ aandeel in het nettoresultaat betreffende niet-geconsolideerde deelnemingen daalde van EUR 271 miljoen in 2007 naar EUR 81 miljoen in 2008, waarbij EUR 66 miljoen uit het resultaat van LG Display is inbegrepen. Dit resultaat werd ten dele tenietgedaan door een waardeaanpassing zonder kasstroomeffect van EUR 59 miljoen op de kapitaaldeelneming in TPV Technology. Vanwege de vermindering van zowel Philips’ deelneming als het aantal Philips-bestuursleden in 2008 heeft Philips geen significante invloed meer. LG Display is dan ook opgenomen als een effect dat beschikbaar is voor verkoop en niet als niet-geconsolideerde deelneming. In 2007 was de EUR 514 miljoen aan opbrengst uit de verkoop van aandelen hoofdzakelijk het gevolg van de niet-belastbare bate van EUR 508 miljoen uit de verkoop van een 13%-belang in LG Display. De opbrengsten uit de verkoop van deelnemingen in 2008 is opgenomen onder Financiële baten en lasten.
Aandeel van derden Het aandeel van derden in maatschappijen binnen de winst van de groep verminderde het resultaat met EUR 3 miljoen in 2008, tegenover EUR 5 miljoen in 2007.
Verwacht wordt dat in 2009 de effectieve belastingdruk op het resultaat, exclusief van belasting vrijgestelde posten, circa 30% zal zijn. Voor meer informatie wordt verwezen naar noot 6 in de jaarrekening conform US GAAP in het Annual Report 2008.
48
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 48
2/20/09 3:17:03 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
Beëindigde activiteiten Philips verantwoordt de resultaten van Semiconductors en MedQuist apart als beëindigde activiteiten. De betreffende resultaten, inclusief de transactiebaten en -verliezen, zijn dan ook apart in de jaarrekening vermeld als resultaat uit beëindigde activiteiten. Het verlies uit beëindigde activiteiten van EUR 8 miljoen in 2008 was voornamelijk toe te schrijven aan de finale resultaten met betrekking tot MedQuist, dat in 2008 is verkocht aan CBAY Inc. In 2007 bedroeg het verlies uit beëindigde activiteiten EUR 433 miljoen, dat voornamelijk toe te schrijven was aan een impairment-last van EUR 360 miljoen voor MedQuist, met inachtneming van een bedrag van EUR 325 miljoen betreffende cumulatieve valutaomrekeningsverschillen, die voorheen vanaf de datum van overname in 2000 geaccumuleerd waren onder het eigen vermogen. Daarnaast werd een verlies van EUR 43 miljoen geboekt dat betrekking had op de verkoop in 2006 van een meerderheidsbelang in de divisie Semiconductors, voornamelijk in verband met het afkopen van pensioenverplichtingen.
Nettoresultaat Het resultaat uit doorlopende activiteiten daalde van EUR 4.593 miljoen in 2007 naar een verlies van EUR 178 miljoen in 2008. De daling was te wijten aan de lagere EBIT in 2008 en lagere resultaten in financiële baten en lasten. Het nettoresultaat van de groep, met inbegrip van beëindigde activiteiten, kwam in 2008 uit op een verlies van EUR 186 miljoen, oftewel EUR 0,19 per gewoon aandeel, tegenover een winst van EUR 4.160 miljoen, oftewel EUR 3,83 per gewoon aandeel, in 2007.
Acquisities en desinvesteringen Ook in 2008 heeft Philips haar activiteiten op het gebied van gezondheid en welzijn uitgebreid door te investeren in bedrijven met een sterke groei en hoge marges, die op hun respectievelijke terreinen toonaangevend zijn. Met het oog hierop heeft Philips in de loop van het jaar tien strategische overnames gedaan, of het voornemen hiertoe aangekondigd, en niet-kernactiviteiten of niet-rendabele activiteiten afgestoten. Dit heeft het aandeel van marktleidende activiteiten aan de totale omzet verder vergroot en de omzet in opkomende markten verhoogd.
Er kan meer worden gedaan Aan radiologen en cardiologen wordt vrijwel elke dag gevraagd meer te doen in minder tijd om te voldoen aan hogere verwachtingen ten aanzien van een breder scala van patiënten en aandoeningen. Philips zorgt voor de hoognodige eenvoud in dit complexe proces. De meest recente innovatie in computertomografie, de Philips Brilliance iCT, biedt een indrukwekkende combinatie van snelheid, kracht en toepassingsmogelijkheden voor een betere beeldkwaliteit, en is tevens uitgerust met de nieuwste technologie voor vermindering van de stralingsdosis. Het apparaat kan gedetailleerde en scherpe 3D beelden maken van een volledig orgaan, waaronder het hart of de hersenen.
Acquisities Binnen Healthcare zijn negen gerenommeerde bedrijven overgenomen. In februari heeft Philips VISICU overgenomen, een fabrikant van klinische IT-systemen waarmee personeel op IC-afdelingen patiënten actief kan bewaken vanaf andere locaties. In maart is Respironics overgenomen, de grootste overname van Philips ooit. Respironics is internationaal toonaangevend in de behandeling van obstructief slaapapneu (OSA) en de overname heeft in belangrijke mate bijgedragen aan een solide basis voor Home Healthcare Solutions. Later in 2008 zijn bovendien TOMCAT en Medel SpA overgenomen, die aanvullingen vormen op respectievelijk onze Healthcare IT- en Home Healthcare Solutionsactiviteiten. Daarnaast zijn er nog vijf strategische overnames in opkomende markten geweest en/of aangekondigd: Dixtal Biomédica e Tecnologia in Brazilië en Shenzhen Goldway in China. In India werd Alpha X-Ray Technologies overgenomen en is de overname van Meditronics aangekondigd. In verband met de overname van Medel heeft Philips ook een strategisch belangrijke productiefaciliteit voor vernevelingscompressorsystemen in het Chinese Guangdong overgenomen.
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 49
49
2/20/09 3:17:11 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten De gang van zaken van de Philips-groep
Binnen Lighting heeft Philips de overname van de Noord-Amerikaanse armaturenfabrikant Genlyte afgerond, een toonaangevend bedrijf op de NoordAmerikaanse markt voor bouwarmaturen. Dit alles heeft Philips’ positie als internationale leider in verlichting, met raakpunten in de gehele internationale waardeketen, verstevigd.
Energie besparen met stijl Onze nieuwe reeks van slanke, stijlvolle waterkokers is ontworpen om u te helpen uw energieverbruik te verminderen door niet meer water te koken dan u werkelijk nodig hebt. Van de niveau-indicators is duidelijk af te lezen wanneer de waterkoker net genoeg water bevat voor een of twee kopjes, waardoor u tot 66% kunt besparen op het energieverbruik van het apparaat (wanneer u telkens 250 ml kookt in plaats van 1 liter).
In 2008 bedroegen de integratie- en overnamegerelateerde waarderingslasten in totaal EUR 146 miljoen, waarvan EUR 131 miljoen effect had op de EBITA. Binnen de operationele sectoren bedroegen de lasten voor Healthcare in totaal EUR 95 miljoen, waarvan EUR 90 miljoen effect had op de EBITA, en was bij Lighting sprake van EUR 51 miljoen aan lasten, waarvan EUR 41 miljoen effect had op de EBITA. In 2007 hebben overnames geleid tot integratie- en overnamegerelateerde lasten van in totaal EUR 54 miljoen, waarvan EUR 41 miljoen effect had op de EBITA, met name bij Lighting en Healthcare. Desinvesteringen Philips heeft in 2008 ook diverse niet-kernactiviteiten verkocht, dan wel het besluit hiertoe genomen. Tot deze desinvesteringen behoren de verkoop van de activiteiten Set-Top Boxes en Connectivity Solutions, de merklicentieovereenkomst betreffende de televisie-, audio- en video-onderdelen in NoordAmerika, de verkoop van Philips Speech Recognition Services (PSRS), de desinvestering van High Tech Plastic – Optics, de verkoop van Philips’ belang van circa 70% in MedQuist en een merklicentieovereenkomst, die naar verwachting in de eerste helft van 2009 zal worden gesloten, betreffende de activiteiten PCmonitors en digitale bebording. In 2008 bedroegen de nettobaten uit de verkoop van deelnemingen in totaal EUR 106 miljoen. In 2007 waren er geen significante netto-opbrengsten uit de verkoop van deelnemingen.
Resultaten per marktcluster Philips houdt toezicht op zijn resultaten volgens een geografische indeling op basis van de volgende markclusters: • Belangrijke opkomende markten, waaronder China, India en Latijns-Amerika • Overige opkomende markten, onder andere in Midden- en Oost-Europa, Rusland, Oekraïne en Midden-Azië, het Midden-Oosten en Afrika, Turkije en het ASEAN-gebied • Gevestigde markten, waaronder West-Europa, Noord- Amerika, Japan, Korea, Israël, Australië en Nieuw-Zeeland. 50
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 50
2/20/09 3:17:13 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
In 2008 daalde de vergelijkbare omzet met 3%, doordat groei in belangrijke opkomende markten en de relatieve stabiele omzet in andere opkomende markten ruimschoots teniet werden gedaan door de daling in gevestigde markten, wat voornamelijk te wijten was aan de economische terugval in de tweede helft van 2008 in Europa en Noord-Amerika. In algemene zin groeiden de opkomende markten op vergelijkbare basis met 4% en waren ze goed voor 31% van de totale omzet in 2008, een lichte toename ten opzicht van 2007. In belangrijke opkomende markten was sprake van eencijferige omzetgroei, wat vooral kwam door tweecijferige groei in India (hoofdzakelijk Healthcare en Lighting) en Latijns-Amerika (hoofdzakelijk Healthcare en Consumer Lifestyle) en door eencijferige groei in China. De vergelijkbare omzet in 2008 was in andere opkomende markten grotendeels in overeenstemming met 2007 doordat de solide groei bij Lighting en Healthcare gedeeltelijk teniet werd gedaan door een daling bij Consumer Lifestyle, met name Television.
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
Vergelijkbare omzetgroei per marktcluster in % belangrijke opkomende markten 15
9
6,3
6
7,6
7,2 2,8
2,7
3 0
(0,3)
(3) (6)
(5,5) 2006
2007
2008
Omzet per marktcluster in miljoenen euro’s
■ West-Europa ■ Noord-Amerika ■ overige gevestigde markten ■ belangrijke opkomende markten ■ overige opkomende markten
30.000
26.682
26.793
26.385
3.251
3.605
3.425
4.603
4.435
4.623
1.368
1.331
1.275
7.591
7.147 10.275
7.589
9.869
2006
2007
20.000
9.473
0 2008
EBITA per marktcluster1) in miljoenen euro’s 20062) West-Europa Noord-Amerika Overige gevestigde markten
De EBITA in belangrijke opkomende markten verbeterde ten opzichte van 2007 met EUR 7 miljoen. Dit werd echter ruimschoots tenietgedaan door een daling van EUR 965 miljoen in gevestigde markten, voornamelijk als gevolg van het lagere omzetgerelateerde resultaat en hogere herstructureringslasten van Consumer Lifestyle. Daarnaast is in Noord-Amerika een last voor een asbestgerelateerde schikking van EUR 239 geboekt. Andere opkomende markten kwamen EUR 165 miljoen lager uit dan in 2007, voornamelijk door het lagere omzetgerelateerde resultaat van Consumer Lifestyle.
overige opkomende markten gevestigde markten 13,7
12,6
12
10.000
De lagere vergelijkbare omzet in gevestigde markten was grotendeels het gevolg van de lagere omzet van Consumer Lifestyle in West-Europa, met name bij Television, die de groei bij Healthcare en Lighting ruimschoots tenietdeed. In Noord-Amerika was vooral bij Consumer Lifestyle en Lighting sprake van een lagere vergelijkbare omzet, die ten dele werd gecompenseerd door omzetgroei bij Healthcare, met name bij Imaging Systems, Healthcare Informatics en Patient Monitoring.
78 Informatie voor beleggers
Totaal gevestigde markten
20072)
2008
953
1.281
439
20
304
233
32
41
1.005
1.626
661
(11) 216
Belangrijke opkomende markten
125
209
Overige opkomende markten
253
219
54
1.383
2.054
931
20062)
20072)
EBIT per markcluster in miljoenen euro’s
West-Europa Noord-Amerika Overige gevestigde markten
944 (154)
1.215 160
2008 414 (288)
32
41
Totaal gevestigde markten
822
1.416
115
(11)
Belangrijke opkomende markten
123
206
209
Overige opkomende markten
253
219
1.198
1.841
(7) 317
Voor de aansluiting met de meest vergelijkbare US GAAP-indicatoren zie ‘Reconciliation of non-US GAAP information’ van het Annual Report 2008. 2) Herrekend vanwege immateriële aanpassingen op de eliminatie van intercompany-winsten op voorraden. 1)
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 51
51
2/20/09 3:17:14 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
Resultaten per functie
Uitgaven voor marketing in miljoenen euro’s
■ in waarde ■ in % van de omzet
1.200 811 3,3
829 3,3
2004
2005
900
994 3,7
865 3,3
949 3,6
600
300
0 2008
2007
2006
Uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling in miljoenen euro’s
■ in waarde ■ in % van de omzet
2.000 1.609 6,6
1.593 6,3
2004
2005
1.659 6,2
1.629 6,1
1.622 6,1
2006
2007
2008
1.500
1.000
500
0
Uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling per sector1)2) in miljoenen euro’s 2006
2007
2008
Healthcare
572
592
642
Consumer Lifestyle
553
492
407
Lighting
269
276
305
I&EB
265
269
268
1.659
1.629
1.622
Philips-groep
Inclusief de afschrijving van verworven onderzoeks- en ontwikkelingskosten van EUR 15 miljoen in 2008 (2007: EUR 13 miljoen, 2006: EUR 33 miljoen). 2) In de totale uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling zijn kosten begrepen voor extern contractonderzoek, die voor 3%, 5% en 3% ten laste komen van de uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling van de onderneming over respectievelijk 2006, 2007 en 2008 1)
42 Onze groepsresultaten De gang van zaken van de Philips-groep
Marketing Philips’ merkbelofte van “sense and simplicity” blijft het uitgangspunt voor innovatie en de klantbeleving op alle raakvlakken met de klant. De totale merkwaarde van Philips is daardoor in 2008 aanzienlijk gestegen. Volgens Interbrand bedraagt de geschatte waarde nu USD 8,3 miljard, een stijging van 8% ten opzichte van 2007. De meting van Interbrand bevestigt ook de belangrijke rol die het merk Philips nog altijd speelt bij de aankoopbeslissingen van consumenten. Dit is voor alle Philips-onderdelen het geval. De totale wereldwijde marketinguitgaven van Philips als percentage van de omzet bedroegen in 2008 3,6%, net iets onder het niveau van 2007, voornamelijk als gevolg van de geplande afbouw van de nu goeddeels voltooide wereldwijde merkcampagne. De investeringen in deze campagne daalden in 2008 met EUR 47 miljoen naar EUR 64 miljoen. Op geografische basis verplaatst Philips een belangrijk deel van zijn commerciële investeringen van gevestigde markten naar markten met hogere groeicijfers, waarbij tevens de focus en effectiviteit van deze investeringen wordt versterkt. Onderdeel van de marketingcampagne van 2008/9 is een omvangrijk reclame- en ‘thought leadership’programma rondom het thema gezondheid en welzijn bij mediapartijen van ‘A-niveau’, zoals CNN, CNBC, FT en The Economist Group. Het uiteindelijke doel is om eerste keus te worden voor beïnvloeders, professionals en consumenten, een merk dat het begrip “sense and simplicity” op het gebied van gezondheid en welzijn waarmaakt. Het ontwikkelen van oplossingen en producten die gebaseerd zijn op diepgaande inzichten in de daadwerkelijke wensen en behoeften van onze klanten en consumenten wordt voor Philips steeds meer een belangrijk concurrentievoordeel. Meer dan de helft van onze waardeproposities scoren hoger dan de sectorbenchmarks: meer dan 30% van onze producten behoort tot de bovenste 20% van hun categorie, waardoor wij erop vertrouwen dat onze oplossingen het op de markt zeer goed zullen doen. Onderzoek en ontwikkeling Het vermogen van onze R&D-teams om voor klanten innovatieve en nuttige producten en oplossingen te creëren, is een belangrijke factor in het concurrentievermogen van Philips. Door aanzienlijke investeringen in onderzoek en ontwikkeling heeft Philips een enorm bestand aan kennis en intellectueel eigendom opgebouwd. Het vroegtijdig betrekken van consumenten bij nieuwe
52
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 52
2/20/09 3:17:15 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
technologieën en bij product- en bedrijfsconcepten zorgt voor diepgaande inzichten in hun wensen en behoeften – de basis voor onze innovaties. Vanaf 2009 verplaatst Philips EUR 250 miljoen voor innovatie van gevestigde naar opkomende markten. Dit wordt gedaan om met onze R&D-investeringen meer winstgevende groei en nieuwe product- en marktontwikkeling te genereren. De verplaatsing van innovatie vindt plaats op voorstel van de nieuwe ‘Innovation Board’ van Philips, die wordt voorgezeten door onze Chief Executive Officer (CEO) en verder bestaat uit de Chief Technology, Strategy, Marketing en Design Officers (CTO, CSO, CMO en CDO). In 2008 bedroeg Philips’ investering in R&Dactiviteiten EUR 1.622 miljoen (6,1% van de omzet), ten opzichte van EUR 1.629 miljoen (6,1% van de omzet) in 2007. Hogere uitgaven bij Healthcare en Lighting werden volledig gecompenseerd door lagere uitgaven bij Consumer Lifestyle. Daarnaast zijn de investeringen in innovatieve technologieën, zoals energiezuinige oplossingen en LED-verlichting en op het gebied van gezondheid en welzijn, gestegen. Deze stijgingen werden gecompenseerd door lagere uitgaven voor gevestigde technologieën, zoals Lamps en Television. Bij Healthcare zijn de uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling in 2008 gestegen, voornamelijk als gevolg van de overname van Respironics. De uitgaven bij Lighting zijn ook hoger dan in 2007 door de overname van Genlyte en hogere investeringen in energiezuinige en LED-verlichtingsoplossingen. De lagere uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling bij Consumer Lifestyle zijn hoofdzakelijk het gevolg van lagere uitgaven voor gevestigde productcategorieën, zoals Television. Daarnaast lagen de uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling bij Innovation & Emerging Businesses gelijk met 2007, doordat de hogere investeringen in incubatoractiviteiten gecompenseerd werden door minder extern contractonderzoek.
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
LED-buitenverlichting die beantwoordt aan de wensen en behoeften van steden en hun inwoners UrbanLine is een veelzijdig, energiezuinig LEDstadsverlichtingssysteem dat een visueel comfortabel wit licht levert voor de verlichting van woonwijken. UrbanLine maakt dankzij zijn efficiënte LEDtechnologie en vernuftige straatverlichtingsoptieken in vergelijking met conventionele straatverlichtingsoplossingen energiebesparingen tot 50% mogelijk, en voorkomt lichtvervuiling. De LED’s zorgen door hun langere levensduur ook voor geringere onderhoudskosten. In juli 2008 werd Amsterdam de eerste grote stad waar UrbanLine werd geïnstalleerd – langs het pad naast het Stadhuis/Muziektheater.
Philips’ krachtige stroom innovatieve producten had in 2008 een positief effect op de omzetgroei. Van de omzet van de groep is 58% namelijk afkomstig van nieuw geïntroduceerde producten – producten die in het voorafgaande jaar (voor B2C-producten) of de voorafgaande drie jaar (voor B2B-producten) zijn geïntroduceerd. Vergeleken met vorig jaar is sprake van een verbetering van 2%, wat te danken is aan de bovengemiddelde bijdragen van Healthcare en Consumer Lifestyle. Philips wil dat de bijdrage van nieuwe producten aan de omzet boven 50% blijft en zal daarbij veel aandacht schenken aan de winstgevendheid van deze producten en de reallocatie van innovatieuitgaven naar het creëren van nieuwe activiteiten.
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 53
53
2/20/09 3:17:21 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
Supply Management heeft ook geholpen bij het beheersen van het inkooprisico door een proactieve benadering van belangrijke en exclusieve leveranciers. Daarnaast worden sectorspecifieke initiatieven ondersteund, zoals een tweevoudige inkoopstrategie voor LCD-panelen en elektronicaproductie in de sector Consumer Lifestyle.
Werknemers per sector 2008 in FTE’s ultimo I&EB 5.324
GM&S 6.011 Healthcare 35.551
Lighting 57.166
Consumer Lifestyle 17.346
Werknemers per sector in FTE’s ultimo 2006
2007
2008
Healthcare
27.223
29.191
35.551
Consumer Lifestyle
24.419
23.397
17.346
Lighting
47.739
54.323
57.166
8.832
5.888
5.324
6.879
5.299
6.011
I&EB GM&S
115.092 118.098 121.398 Beëindigde activiteiten
6.640
5.703
−
121.732 123.801 121.398
Supply Management De functie Supply Management is in het leven geroepen om waarde voor Philips te creëren door de grootte van de onderneming beter te benutten; er is nu dus één organisatie die belast is met het beheer van en de verantwoordelijkheid voor ons leveranciersbestand. Onze benadering van turbulente markten Gezien het turbulente internationale economische klimaat in 2008 was het essentieel om proactieve strategieën voor risicobeheer en -beheersing te hanteren om de continuïteit van leveranties en rendabele inkoopvoorwaarden te waarborgen. Tot de initiatieven behoorden een intensievere controle op de financiële stabiliteit van de voornaamste leveranciers en, waar nodig, vroegtijdige interventie in geval van problemen in verband met noodlijdende leveranciers.
54
42 Onze groepsresultaten De gang van zaken van de Philips-groep
Daarnaast hebben Supply Management-teams Philips behoed voor aanzienlijke schommelingen in grondstofprijzen in 2008, voornamelijk door het gebruik van termijncontracten. Ook was in 2008 sprake van vooruitgang ten aanzien van meer uitbesteding van bill-of-material (BOM): meer dan 50% van de BOM van Philips is nu uitbesteed, zij het aan een kleiner, maar meer gericht, aantal leveranciers. Ons leveranciersnetwerk Het Global Supplier Rating System (GSRS) is in 2008 verder geïmplementeerd, waardoor de prestaties van leveranciers gestructureerd worden gemeten en verbetermaatregelen nauwgezet worden bijgehouden. GSRS was in 2008 van toepassing op 85% van Philips’ totale uitgaven. De scores van belangrijke leveranciers zijn in 2008 met 9% verbeterd, wat heeft geresulteerd in een sterke algemene score van 78%. Philips heeft in 2008 de ontwikkeling van het strategische leveranciersnetwerk Partners for Growth voortgezet. Dit netwerk voorziet in overleg met de 30 belangrijkste leveranciers om gemeenschappelijke kansen in kaart te brengen en te benutten. Dit initiatief is gecombineerd met ons duurzaamheidsinitiatief voor leveranciers, dat verplichte controles waarborgt van alle leveranciers met uitgaven vanaf EUR 100.000 in risicogebieden. Dit omvat toezicht op alle duurzaamheidsaspecten in risicogebieden en zo nodig een sterk versneld oplossingstraject in geval van problemen ten aanzien van duurzaamheid.
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 54
2/20/09 3:17:22 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
Personeel Exclusief de beëindigde activiteiten (MedQuist in 2007) bedroeg het aantal personeelsleden van de Philips-groep eind 2008 121.398, tegenover 118.098 eind 2007. Circa 47% was werkzaam bij Lighting vanwege de nog altijd relatief sterke verticale integratie in deze sector. Circa 29% van het personeel was werkzaam bij Healthcare en circa 14% bij Consumer Lifestyle. De belangrijkste toename van het aantal medewerkers in 2008 hield verband met overnames, waardoor er 12.673 medewerkers bijkwamen. De belangrijkste overnamegerelateerde toenames waren bij Healthcare (vooral Respironics) en Lighting (Genlyte). Deze stijging werd deels opgeheven door de desinvesteringen bij Consumer Lifestyle, vooral van de Television-activiteiten in Noord-Amerika en de verkoop van Set-Top Boxes. Daarnaast hebben herstructurerings- en bedrijfsoptimalisatieprojecten geleid tot personeelsinkrimpingen in alle sectoren, vooral bij Consumer Lifestyle en Lighting. Ongeveer 58% van Philips’ personeelsbestand bevindt zich in gevestigde markten en 42% van de medewerkers is werkzaam in opkomende markten. In 2008 is het aantal medewerkers in gevestigde markten toegenomen, met name door de overname van Genlyte en Respironics. Deze toename werd deels tenietgedaan door herstructureringsprogramma’s in alle sectoren. Voor belangrijke opkomende markten was er een daling van het aantal medewerkers, doordat het aantal extra medewerkers vanuit de Healthcare-overnames in China, India en Brazilië teniet werd gedaan door de desinvestering van HTP Optics, de verkoop van de Television-fabriek in Juarez (Mexico) en een personeelsinkrimping door een lagere fabrieksproductie. Het lagere aantal medewerkers in andere opkomende markten had vooral te maken met lage productievolumes aan het eind van het jaar in Hongarije en de Poolse fabriek van Lamps en Lighting Electronics.
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
Gemiddelde omzet per medewerker 1) in duizenden euro’s 250 200
219
201
228
224
209
150 100 50 0 2004 1)
2005
2006
2007
2008
Jaaromzet gedeeld door het maandelijkse gemiddelde aantal FTE's
Werknemers per marktcluster in FTE’s ultimo 2006
2007
2008
West-Europa
39.722
40.244
37.452
Noord-Amerika
22.169
21.682
31.336
1.831
1.850
1.633
63.722
63.776
70.421
Overige gevestigde markten Totaal gevestigde markten Belangrijke opkomende markten
31.893
33.377
32.084
Overige opkomende markten
19.477
20.945
18.893
115.092 118.098 121.398 Beëindigde activiteiten
6.640
5.703
−
121.732 123.801 121.398
Mutatie in het aantal werknemers in FTE’s 2006 Stand aan het begin van het jaar
2007
2008
159.226 121.732 123.801
Consolidatiewijzigingen: - nieuwe consolidaties - deconsolidaties Vergelijkbare mutatie Stand aan het eind van het jaar
4.834
6.654
12.673
(44.085)
(3.535)
(1.571)
1.757
(1.050) (13.505)
121.732 123.801 121.398
waarvan: doorlopende activiteiten beëindigde activiteiten
115.092 118.098 121.398 6.640
5.703
−
De omzet per medewerker daalde van EUR 224.000 in 2007 naar EUR 209.000 in 2008, mede onder invloed van ongunstige valutabewegingen (3%) vergeleken met 2007. Gecorrigeerd voor de invloed van ongunstige valutabewegingen (3%) in 2008, daalde de omzet per medewerker met 4%, hoofdzakelijk bij Consumer Lifestyle door een scherpe omzetdaling in het tweede halfjaar, en ook bij Healthcare en Innovation & Emerging Businesses. De daling werd deels gecompenseerd door stijgingen bij Lighting en Group Management & Services. Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 55
55
2/20/09 3:17:23 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten Duurzaamheid
Duurzaamheid Managementsamenvatting We hebben in 2008 goede vooruitgang geboekt met betrekking tot onze duurzaamheidsagenda, waarbij we ons op de volgende punten hebben gericht: • implementatie van onze EcoVision-programma's doorzetten; • Consumer Lifestyle, waarbij gebruik is gemaakt van de ervaringen die bij onze sector Lighting zijn opgedaan; • onze aanvoerketen geheel in overeenstemming brengen met de EICC-norm (Electronic Industry Code of Conduct); • voortzetting van bewustwordingsinitiatieven onder medewerkers ten aanzien van energiezuinigheid en CO2-belasting. Er is tevens aandacht besteed aan het realiseren van doelen die voortkomen uit onze Key Performance Indicators (KPI’s), die jaarlijks worden vastgesteld om onze vooruitgang op duurzaamheidsgebied bij te houden. Tot deze KPI’s behoren doelen met betrekking tot ons EcoVision4-programma; diversiteit en integratie; betrokkenheid; gezondheid en veiligheid; prestaties van en communicatie met leveranciers.
EcoVision III
Laag energieverbruik Onze aandacht voor duurzaamheid heeft ertoe geleid dat al onze MRIsystemen nu worden voorzien van onze PowerSave-functie. Hiermee wordt niet alleen energie bespaard, maar de klant bespaart ook aanzienlijk op energiekosten ten opzichte van concurrenten. Door slim energiebeheer verbruiken onze MRI-systemen slechts stroom wanneer dit echt nodig is. Essentieel hiervoor is dat de juiste technologie voor vermogensversterking wordt gekozen. De productlijn Achieva 1.5T verbruikt 28% minder energie en zorgt voor een verbetering van de levenscyclusanalyse van ongeveer 10% ten opzichte van de vorige generatie.
56
Ons milieuactieprogramma EcoVision III is in 2006 van start gegaan en loopt tot en met 2009. EcoVision III beoogt verbeteringen ten aanzien van alle voor de productie geldende milieuparameters, ten opzichte van het uitgangsjaar 2005. EcoVision III omvat de factoren die bijdragen aan klimaatverandering (energie, PFK’s en andere broeikasgassen), water, afval en een aantal van de meest relevante gereguleerde en gevaarlijke stoffen. Voor negen van de dertien vastgestelde parameters zijn de verlagingsdoelen voor eind 2008 gerealiseerd of is zelfs een beter resultaat bereikt. Om de gestelde doelen voor de vier overige parameters te bereiken – één gereguleerde en drie gevaarlijke stoffen – zullen we ons in 2009 inspannen om verdere verlagingen te realiseren. In verband met bepaalde productieprocessen bestaat echter de mogelijkheid dat de gestelde doelen voor bepaalde parameters niet worden gehaald.
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 56
2/20/09 3:17:31 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
EcoVision4 Ons nieuwe milieuactieprogramma, EcoVision4, omvat de volgende doelen:
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
Omzet van Groene Producten in % van de totale omzet 25 20
• In 2012 moet 30% van de totale omzet voortkomen uit Groene Producten; in 2006 was dit aandeel 15%. • Onze investeringen in Groene Innovaties worden verdubbeld tot in totaal EUR 1 miljard. • De energiezuinigheid van onze activiteiten moet in 2012 met 25% zijn verbeterd en onze totale operationele CO2-emissies moet met 25% zijn verminderd, beide ten opzichte van het uitgangsjaar 2007. De resultaten voor elk doel worden op de volgende pagina’s toegelicht. Omzet uit Groene Producten De omzet uit Groene Producten is in 2008 met 12,5% toegenomen en maakt een significant deel uit van de totale opbrengsten. Als percentage van het groepstotaal steeg de omzet uit Groene Producten naar 22,6% ten opzichte van 19,8% in 2007. Als we de grote overnames in 2008 (Genlyte en Respironics) buiten beschouwing laten, is het percentage gestegen naar 24,9%. Consumer Lifestyle heeft het meest bijgedragen aan de totale stijging door in 2008 61 Groene Producten te introduceren. Ook bij de sector Lighting is verdere vooruitgang geboekt en is het aandeel Groene Producten uitgebreid.
78 Informatie voor beleggers
23 20
15 10 5 0 2007
2008
Omzet van Groene Producten per sector in miljoenen euro’s
Healthcare 1.527
Lighting 2.970
Consumer Lifestyle 1.478
Investeringen in Groene Innovaties in miljoenen euro’s Corporate Technologies 41
Healthcare 54
Over het algemeen hebben de verbeteringen vooral betrekking op energiezuinigheid. Groene Innovaties Philips heeft in 2008 circa EUR 282 miljoen geïnvesteerd in Groene Innovaties; dit bedrag is besteed aan onderzoek en ontwikkeling voor nieuwe generaties Groene Producten en baanbrekende Groene Technologieën.
Consumer Lifestyle 36
Lighting 151
Innovatieprojecten bij Healthcare hadden betrekking op alle groene aandachtsgebieden en zijn gericht op het verminderen van de milieueffecten tijdens de gebruiksduur van een product. Healthcare besteedt vooral veel aandacht aan het verlagen van het energieverbruik, het gewicht en de hoeveelheden gevaarlijke stoffen. De investeringen van Consumer Lifestyle in Groene Innovaties zijn gericht op de ontwikkeling van nieuwe Groene Producten, waarbij wordt gestreefd naar hogere energiezuinigheid en het realiseren van een gesloten materialenkringloop.
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 57
57
2/20/09 3:17:32 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten Uitkeringsvoorstel Vooruitzichten
Meer dan de helft van de totale uitgaven aan Groene Innovaties komt voor rekening van de sector Lighting. Er wordt vooral ingezet op het ontwikkelen van nieuwe energiezuinige verlichtingsoplossingen, waarbij de huidige Groene Producten worden verbeterd en ook gewerkt wordt aan technologische doorbraken, zoals LED-verlichting. Philips Research heeft bij Corporate Technologies circa EUR 41 miljoen geïnvesteerd, verdeeld over GroeneInnovatieprojecten met betrekking tot de internationale problematiek rondom water, lucht, afval en energie.
Onze operationele koolstofvoetafdruk verkleinen Onze vestiging in Roosendaal is de eerste Philipsvestiging in Nederland die uitsluitend groene energie uit hernieuwbare bronnen verbruikt. De lampen die in Roosendaal worden vervaardigd, zijn voornamelijk Groene Producten – energiezuinige oplossingen die de energiekosten en CO2-uitstoot verlagen. In 2008 is de vestiging gestart met een ‘adoptieprogramma’, waarbij alle basisscholen in Roosendaal gratis energiezuinige verlichting kregen. Daarmee daalde hun jaarlijkse energieverbruik met gemiddeld 18% en ging er 33 ton CO2 minder de atmosfeer in. Bij dit project waren meer dan 100 medewerkers, 26 scholen en ruim 9.500 lampen betrokken. Operationele koolstofvoetafdruk in kiloton CO2-equivalenten
■ distributie ■ zakenreizen ■ niet-industriële activiteiten ■ productie 2.500 2.127
2.147
940
962
1.000
260
242
266
244
500
661
699
2007
2008
2.000 1.500
0
Operationele CO2-efficiency in ton CO2-equivalenten per miljoen euro omzet 90 79.40
81.37
2007
2008
60
Operationele energiezuinigheid In absoluut opzicht zijn de totale CO2-emissies in 2008 met 2,1 miljoen ton CO2-equivalenten vrijwel gelijk gebleven, wat vooral te maken heeft met de grote overnames (Genlyte en Respironics). Zonder deze overnames zou er sprake zijn geweest van een daling van bijna 5%. CO2-emissies uit productie namen in absoluut opzicht toe met 2%, maar namen op vergelijkbare basis (zonder de overnames) af met 4%. Het percentage elektriciteit uit hernieuwbare bronnen is verdubbeld en daarnaast is de productie geoptimaliseerd. Omdat het totale oppervlak aan bedrijfsruimte is verkleind, zijn de CO2-emissies uit niet-industriële activiteiten (kantoren, magazijnen, etc.) in absoluut opzicht met 7% gedaald en op vergelijkbare basis met 15%. De CO2-emissies in verband met zakenreizen namen in absoluut opzicht af met 8% en op vergelijkbare basis met 11%. Dit heeft te maken met ons strenge beleid voor vliegreizen, het sterk bevorderen van videovergaderen en ons beleid voor groene leasewagens. De CO2-emissies in verband met distributie namen nominaal toe met 6% en op vergelijkbare basis met 1%. De helft van deze emissies is te wijten aan luchttransport, dat nominaal met 1% is toegenomen, maar op vergelijkbare basis met 2% is gedaald. Zeetransport is met 19% toegenomen. Hiervoor zijn diverse redenen, zoals een gerichte overstap van lucht- naar zeetransport, nieuwe overnames en transporten die binnen het vastgestelde toepassingsgebied komen te liggen. Het wegtransport is met 2% toegenomen, maar op vergelijkbare basis met 7% gedaald, onder meer door een verbeterde benutting van vrachtwagens.
30
0
58
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 58
2/20/09 3:17:43 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
Voorstel voor uitkering aan aandeelhouders Vooruitzichten Op grond van artikel 34 van de statuten van Koninklijke Philips Electronics N.V. zal eerst een dividend worden uitgekeerd op preferente aandelen ten laste van het nettoresultaat. Het resterende deel van het nettoresultaat zal, na reserveringen die zijn gedaan met goedkeuring van de raad van commissarissen, beschikbaar zijn voor uitkering aan houders van gewone aandelen, afhankelijk van goedkeuring na jaareinde van de algemene vergadering van aandeelhouders. Met ingang van 31 december 2008 bestaat het uitgegeven aandelenkapitaal uitsluitend uit gewone aandelen; er zijn geen preferente aandelen uitgegeven. Artikel 33 van de statuten van Koninklijke Philips Electronics N.V. geeft de raad van bestuur de bevoegdheid te bepalen welk deel van het nettoresultaat bij wijze van reserve dient te worden ingehouden, onder voorbehoud van goedkeuring door de raad van commissarissen. Op grond van artikel 35 van de statuten van Koninklijke Philips Electronics N.V. zal aan de algemene vergadering van aandeelhouders van 2009 worden voorgesteld een bedrag in contanten van EUR 0,70 per gewoon aandeel uit te keren ten laste van de winstreserve. Dit zal naar verwachting resulteren in een totale uitkering van EUR 646 miljoen. In 2008 werd een dividend van EUR 0,70 per gewoon aandeel betaald (EUR 720 miljoen) met betrekking tot het boekjaar 2007. Het restant van het nettoresultaat over het boekjaar 2007 is bij wijze van reserve ingehouden. De in dit Jaaroverzicht 2008 gepresenteerde balans maakt deel uit van de jaarrekening over het op 31 december 2008 geëindigde boekjaar, zoals opgenomen in het Annual Report 2008, en is vóór bestemming van de resultaten over het boekjaar 2008.
Onze resultaten in het 4e kwartaal bevestigen de verwachting die we begin december uitspraken dat de economische vooruitzichten voor de korte termijn verslechteren en dat 2009 waarschijnlijk een zeer lastig jaar zal worden. In de bouw- en automobielsector lijkt sprake te zijn van een langdurige vermindering van activiteit, en de meest recente cijfers voor het consumentenvertrouwen – ook in de meeste opkomende markten – laten weinig ruimte voor optimisme. Ofschoon Healthcare in mindere mate direct getroffen is door de economische neergang, zal de beperkte beschikbaarheid van financieringskapitaal in NoordAmerika naar verwachting nog geruime tijd voortduren. Vooruitlopend op deze ontwikkeling hebben we vorig jaar onze herstructureringsplannen proactief uitgebreid en onze maatregelen voor een stringent kasstroombeheer verscherpt om de (vaste) kosten verder te verlagen en ervoor te zorgen dat we het nieuwe jaar beginnen met een sterke balanspositie. In lijn met ons behoedzaam financieel beheer zullen wij ons aandeleninkoopprogramma tot nader order stoppen. In 2009 zullen wij onze activiteiten strak blijven managen, zowel ten opzichte van de markt als de concurrentie. We zijn ervan overtuigd dat deze stringente benadering van kosten en kasstroombeheer, samen met ons sterke merk en onze evenwichtige portfolio van toonaangevende activiteiten, ons in staat zal stellen de huidige economische problemen te doorstaan en zal resulteren in een nóg sterkere onderneming, die zijn doelstellingen kan verwezenlijken zodra de economische situatie zich heeft hersteld. Amsterdam, 23 februari 2009 Raad van bestuur
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 59
59
2/20/09 3:17:43 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten
Ons management Raad van bestuur De raad van bestuur opereert onder het voorzitterschap van de president/chief executive officer. De leden van de raad van bestuur hebben gezamenlijke bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Zij delen de verantwoordelijkheid voor het bestuur van Koninklijke Philips Electronics N.V. (de ‘vennootschap’), de ontwikkeling en uitvoering van haar strategie en beleid en de realisatie van haar doelstellingen en resultaten. Om praktische redenen werkt de raad van bestuur volgens een verdeling van verantwoordelijkheden overeenkomstig de functionele en commerciële activiteiten zoals die door de afzonderlijke leden worden gecontroleerd en beoordeeld. Overeenkomstig de doelstellingen van de vennootschap en het Nederlandse recht, richt de raad van bestuur zich naar het belang van de vennootschap en de met haar verbonden ondernemingen binnen de Philips-groep, daarbij rekening houdend met de belangen van de bij de vennootschap betrokkenen. De raad van bestuur legt aan de raad van commissarissen en de algemene vergadering van aandeelhouders rekening en verantwoording af over zijn taakuitoefening. Het reglement van de raad van bestuur staat vermeld op de website van de onderneming (www.philips.com/investor).
Gerard Kleisterlee 1946, Nederlander President/chief executive officer (CEO) en voorzitter van de raad van bestuur en de groepsraad President/CEO en voorzitter van de raad van bestuur sinds april 2001, lid van de raad van bestuur sinds april 2000 en lid van de groepsraad sinds januari 1999 Verantwoordelijk voor Communications, Internal Audit, Legal/Compliance/GBP, Human Resources Management, Technology Management
Corporate governance Een volledige beschrijving van de corporate governance structuur van de onderneming is te vinden in het hoofdstuk Corporate governance van het Annual Report 2008 en op de website van de onderneming
Pierre-Jean Sivignon 1956, Fransman Executive vice-president en chief financial officer (CFO) CFO en lid van de raad van bestuur en de groepsraad sinds juni 2005 Verantwoordelijk voor Control, Treasury, Fiscal, Mergers & Acquisitions, Investor Relations, Information Technology, Pensions, Real Estate, Corporate Investments, Supply Management, New Venture Integration
60
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 60
2/20/09 3:17:49 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
Gottfried Dutiné
Rudy Provoost
1952, Duitser
1959, Belg
Executive vice-president
Executive vice-president en chief executive officer van
Lid van de raad van bestuur sinds april 2002 en lid
Philips Lighting
van de groepsraad sinds februari 2002
Lid van de raad van bestuur sinds april 2006, lid van de
Verantwoordelijk voor Areas and Countries, Government
groepsraad sinds augustus 2003 en CEO van de sector
Relations, Strategic Initiatives, Emerging Markets
Lighting sinds april 2008
78 Informatie voor beleggers
Verantwoordelijk voor Lighting, Sales Leadership Board, Sustainability
Andrea Ragnetti
Steve Rusckowski
1960, Italiaan
1957, Amerikaan
Executive vice-president en chief executive officer van
Executive vice-president en chief executive officer
Philips Consumer Lifestyle
van Philips Healthcare
Lid van de raad van bestuur sinds april 2006 en lid van
Lid van de raad van bestuur sinds april 2007 en CEO
de groepsraad sinds januari 2003 en CEO van de sector
van de sector Healthcare sinds november 2006
Consumer Lifestyle sinds 2008
Verantwoordelijk voor Healthcare
Verantwoordelijk voor Consumer Lifestyle, Design
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 61
61
2/20/09 3:18:09 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten
Groepsraad De groepsraad bestaat uit de leden van de raad van bestuur en een aantal topfunctionarissen. Groepsraadsleden die geen lid van de raad van bestuur zijn, worden door de raad van commissarissen benoemd.
Rick Harwig
Hayko Kroese
1949, Nederlander
1955, Nederlander
Lid van de groepsraad en chief technology officer sinds april 2006 Verantwoordelijk voor Technology Management, Research, Applied Technologies, Incubators, Intellectual Property & Standards, Molecular Diagnostics, PIC Bangalore
Lid van de groepsraad sinds februari 2007; verantwoordelijk voor Human Resources Management sinds 2007 Verantwoordelijk voor Human Resources Management
Gerard Ruizendaal
Eric Coutinho
1958, Nederlander
1951, Nederlander
Lid van de groepsraad sinds februari 2007 en chief strategy officer sinds mei 2005 Verantwoordelijk voor Strategy & Alliances en Business Development
Lid van de groepsraad sinds februari 2007, secretaris van de raad van bestuur en chief legal officer sinds mei 2006 Verantwoordelijk voor Legal, Company Secretary, Company Manual, General Business Principles
Maarten de Vries 1962, Nederlander Lid van de groepsraad en chief information officer sinds september 2007 en global head of Purchasing sinds september 2008 Verantwoordelijk voor Information Technology, Purchasing
62
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 62
2/20/09 3:18:21 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
Raad van commissarissen De raad van commissarissen heeft tot taak toezicht te houden op en advies te geven over het beleid van het uitvoerend leidinggevend orgaan (de raad van bestuur) en de algemene gang van zaken binnen de onderneming. In de ondernemingsrechtelijke organisatiestructuur, waarbij overeenkomstig de Nederlandse wetgeving bestuurlijke en toezichthoudende organen gescheiden zijn, is de raad van commissarissen volledig onafhankelijk van de raad van bestuur. Het reglement van de raad van commissarissen staat op de website van de onderneming vermeld.
J-M. Hessels
Sir Richard Greenbury
Prof. K.A.L.M. van Miert
1942, Nederlander** ***
1936, Brit**
1942, Belg*
Voorzitter Lid van de raad van commissarissen sinds 1999; derde termijn loopt in 2011 af Voormalig CEO van Koninklijke Vendex KBB en momenteel voorzitter van de raad van commissarissen van NYSE Euronext Inc., lid van de raad van commissarissen van Heineken
Lid van de raad van commissarissen sinds 1998; derde termijn loopt in 2010 af Voormalig voorzitter en CEO van Marks & Spencer en voormalig directeur van Lloyds TSB, British Gas, ICI, Zeneca en Electronics Boutique Plc
Lid van de raad van commissarissen sinds 2000; derde termijn loopt in 2012 af Voormalig vice-president van de Europese Commissie en voormalig president van de Universiteit Nyenrode, lid van de raad van commissarissen van RWE, Agfa Gevaert, De Persgroep, Munich Re, Anglo American, Vivendi Universal, Sibelco en Solvay, en lid van de Advisory Board van Goldman Sachs, Uni-Credito en Eli Lilly
C.J.A. van Lede
J.M.Thompson
E. Kist
Wong Ngit Liong
1942, Nederlander**
1942, Canadees** ***
1944, Nederlander*
1941, Singaporaan
Lid van de raad van commissarissen sinds 2003; tweede termijn loopt in 2011 af Voormalig voorzitter van de raad van bestuur van Akzo Nobel en momenteel voorzitter van de raad van commissarissen van Heineken, lid van het bestuur van AirFrance/KLM, Sara Lee Corporation, Air Liquide, lid van de board of directors van INSEAD en Senior Advisor van JP Morgan Plc
Vice-voorzitter en secretaris Lid van de raad van commissarissen sinds 2003; tweede termijn loopt in 2011 af Voormalig vice-voorzitter van de board of directors van IBM, en directeur van Hertz en Robert Mondavi; momenteel voorzitter van de board of directors van Toronto Dominion Bank en director van Thomson Reuters Corporation
Lid van de raad van commissarissen sinds 2004; tweede termijn loopt in 2012 af Voormalig voorzitter van de Executive Board van de ING Groep en momenteel lid van de raad van commissarissen van De Nederlandsche Bank, DSM, Moody’s Investor Service en Stage Entertainment
Lid van de raad van commissarissen sinds 2005; eerste termijn loopt in 2009 af Voorzitter en CEO van Venture Groep, tevens bestuurslid van DBS Bank en DBS Group Holdings Ltd., voorzitter van de National University of Singapore Board of Trustees en lid van de Research Innovation and Enterprise Council
* Lid van het Audit Committee ** Lid van het Remuneration Committee *** Lid van het Corporate Governance and Nomination & Selection Committee
J.J. Schiro
H. von Prondzynski
1946, Amerikaan* ***
1949, Duitser*
Lid van de raad van commissarissen sinds 2005; eerste termijn loopt in 2009 af CEO van Zürich Financial Services en voorzitter van de Group Management Board. Hij bekleedt tevens commissariaten bij diverse al dan niet beursgenoteerde ondernemingen. Zo is hij onder meer voorzitter van het Audit Committee en lid van de raad van commissarissen van PepsiCo.
Lid van de raad van commissarissen sinds 2007; eerste termijn loopt in 2011 af Voormalig lid van het Corporate Executive Committee van de F. Hofmann-La Roche Groep en voormalig CEO van Roche Diagnostics, momenteel lid van de raad van commissarissen van Qiagen en Epigenomics, en voorzitter van BB Medtech AG
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 63
63
2/20/09 3:19:20 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
Bezoldiging van de raad van bestuur De bezoldiging van de afzonderlijke leden van de raad van bestuur wordt vastgesteld door de raad van commissarissen op voorstel van het remuneration committee van de raad van commissarissen. Het bezoldigingsbeleid dat van toepassing is op de raad van bestuur is goedgekeurd door de algemene vergadering van aandeelhouders van 2004, laatstelijk gewijzigd in 2008, en is gepubliceerd op de website van de onderneming. Het doel van het bezoldigingsbeleid voor leden van de raad van bestuur komt overeen met dat van Philipsexecutives binnen de Philips-groep: het verbeteren van de prestaties van de onderneming, het vergroten van de waarde van de Philips-groep, het motiveren en behouden van deze functionarissen, en, waar nodig, het aantrekken van andere hooggekwalificeerde leidinggevenden. Om de beloning van de leden van de raad van bestuur te relateren aan de resultaten van de onderneming, omvat het beloningspakket een aanzienlijk variabel deel in de vorm van een jaarlijkse bonus en een long-term incentive in de vorm van geblokkeerde aandelen en optierechten. Een volledige en gedetailleerde beschrijving van de samenstelling van de bezoldiging van de afzonderlijke leden van de raad van bestuur wordt opgenomen in het rapport van de raad van commissarissen en in andere delen van het Annual Report 2008. Basissalaris In 2008 zijn de basissalarissen verhoogd in overeenstemming met het beleid, met uitzondering van de president/CEO, voor wie het salaris is vastgesteld voor de duur van zijn arbeidscontract.
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten
Bonus Elk jaar kan een variabele bonus in contanten worden verdiend, die is gebaseerd op het behalen van vastgestelde en niet gemakkelijk te realiseren targets. De criteria voor de bonussen zijn voor 80% de financiële indicatoren van de onderneming (nettoresultaat, vergelijkbare omzetgroei en kasstroom) en voor 20% teamtargets op verantwoordelijksgebieden waarop toezicht wordt uitgeoefend door de (afzonderlijke) leden van de raad van bestuur. De uitkering van de bonussen in een bepaald jaar is gerelateerd aan de prestaties in het voorgaande financiële jaar ten opzichte van de overeengekomen targets. Hierdoor zijn de in 2009 uitgekeerde bonussen gerelateerd aan de salarisniveaus en prestaties in het jaar 2008. Bonusuitkering Op basis van de in dit jaaroverzicht en het Annual Report 2008 gepubliceerde resultaten over 2008, zullen de hieronder vermelde bonussen in april 2009 aan de leden van de raad van bestuur worden betaald. Uitkering in 20091) in euro's bonus
% van basissalaris (2008)
G.J. Kleisterlee
220.000
20,0%
P-J. Sivignon
105.000
15,0%
G.H.A. Dutiné
93.750
15,0%
R.S. Provoost
95.250
15,0%
A. Ragnetti
95.250
15,0%
221.470
34,9%
S.H Rusckowski 1)
Referentiedatum voor lidmaatschap raad van bestuur is 31 december 2008
Long-Term Incentive Plan Philips heeft een Long-Term Incentive Plan (LTIP) dat is goedgekeurd door de algemene vergadering van aandeelhouders. Dit plan bestaat uit een combinatie van optierechten en geblokkeerde aandelen. In 2006 heeft de algemene vergadering van aandeelhouders goedgekeurd dat maximaal 3,0% van de jaarlijks toe te wijzen geblokkeerde aandelen en aandelenopties toegekend mogen worden aan de leden van de raad van bestuur. Voor verdere toelichting op het LTIP zie noot 33 van de geconsolideerde jaarrekening in het Annual Report 2008.
64
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 64
2/20/09 3:19:21 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
Bezoldigingskosten In de onderstaande tabellen wordt een overzicht gegeven van de in het boekjaar door de onderneming gemaakte kosten met betrekking tot de bezoldiging van de raad van bestuur. Kosten met betrekking tot optierechten en geblokkeerde aandelen worden
78 Informatie voor beleggers
gedurende een aantal jaren door de onderneming gedragen. Hierdoor worden de onderstaande kosten in de kolommen optierechten en geblokkeerde aandelen gevormd door de accountingkosten van meerjarige toekenningen aan de leden van de raad van bestuur gedurende hun lidmaatschap.
Bezoldigingskosten raad van bestuur 20081) in euro's overige vergoedingen
basissalaris
behaalde bonus2)
optierechten
geblokkeerde aandelen
1.100.000
490.512
491.878
645.155
(314.893)3)
P-J. Sivignon
687.500
217.386
326.729
382.268
250.951
8.738
G.H.A. Dutiné
618.750
200.664
284.446
365.531
192.153
135.673
R.S. Provoost
620.000
247.607
265.791
343.011
192.003
26.406
A. Ragnetti
613.750
329.571
255.997
338.156
202.281
37.665
S.H. Rusckowski
620.000
103.1644)
177.629
307.685
235.852
66.356
pensioenkosten
overige vergoedingen
G.J. Kleisterlee
1) 2) 3) 4)
pensioenkosten
324.346
Referentiedatum voor lidmaatschap raad van bestuur is 31 december 2008 Uitgekeerde bonus is gerelateerd aan de prestaties in het afgelopen jaar Geen verdere pensioenopbouw na het bereiken van de leeftijd van 60 jaar in september 2006, wat heeft geleid tot negatieve kosten Met betrekking tot de periode 1 april - 31 december 2007
Bezoldigingskosten raad van bestuur 20071) in euro's basissalaris G.J. Kleisterlee
behaalde bonus2)
optierechten
geblokkeerde aandelen
1.087.500
1.186.618
467.467
612.844
(323.687)3)
P-J. Sivignon
637.500
508.550
284.166
373.969
243.940
25.218
G.H.A. Dutiné
587.500
513.691
284.033
354.526
192.549
140.116
R.S. Provoost
562.500
335.5514)
184.050
295.059
176.867
22.007
A. Ragnetti
531.250
354.8934)
174.256
284.860
178.611
37.031
S.H. Rusckowski5)
431.250
93.489
209.370
184.633
137.741
pensioenkosten
overige vergoedingen
1) 2) 3) 4) 5)
−
304.047
Referentiedatum voor lidmaatschap raad van bestuur is 31 december 2008 Uitgekeerde bonus is gerelateerd aan de prestaties in het afgelopen jaar Geen verdere pensioenopbouw na het bereiken van de leeftijd van 60 jaar in september 2006, wat heeft geleid tot negatieve kosten Met betrekking tot de periode 1 april - 31 december 2006 Alle genoemde bedragen hebben betrekking op de periode van lidmaatschap van de raad van bestuur (1 april – 31 december 2007); er wordt daarom geen bedrag genoemd onder behaalde bonus
Bezoldigingskosten raad van bestuur 20061) in euro's
G.J. Kleisterlee
basissalaris
behaalde bonus2)
optierechten
geblokkeerde aandelen
1.042.500
1.500.5603)
415.054
409.106
(52.145)4)
300.064
P-J. Sivignon
568.750
519.1913)5)
163.797
247.408
224.481
60.671
G.H.A. Dutiné
540.750
433.998
271.824
264.427
194.309
99.373
R.S. Provoost6)
393.750
−
73.319
124.835
138.802
34.632
A. Ragnetti
356.250
−
65.974
112.329
121.358
13.971
−
−
−
−
−
−
6)
S.H. Rusckowski7) 1) 2) 3) 4) 5) 6)
7)
Referentiedatum voor lidmaatschap raad van bestuur is 31 december 2008 Uitgekeerde bonus is gerelateerd aan de prestaties in het afgelopen jaar Inclusief een speciale betaling i.v.m. de verkoop van de divisie Semiconductors Geen verdere pensioenopbouw na het bereiken van de leeftijd van 60 jaar in september 2006, wat heeft geleid tot negatieve kosten Met betrekking tot de periode 15 juni - 31 december 2005 Alle genoemde bedragen hebben betrekking op de periode van lidmaatschap van de raad van bestuur (1 april – 31 december 2006); er wordt daarom geen bedrag genoemd onder Behaalde bonus Datum van benoeming als lid van de raad van bestuur 1 april 2007; er zijn daarom geen bedragen genoemd
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 65
65
2/20/09 3:19:21 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
42 Onze groepsresultaten
Vooruitzichten 2009 Gezien de huidige economische omstandigheden zullen de salarissen van de leden van de raad van bestuur in 2009 niet worden verhoogd en zal Philips een restrictief beleid voeren ten aanzien van salarisherziening voor alle medewerkers. Philips zal de algemene vergadering van aandeelhouders in 2009 voorstellen een nieuwe TSR multiplier-reeks in te voeren voor geblokkeerde aandelen. Bij goedkeuring zal de nieuwe multiplier worden toegepast met ingang van de toekenning in april 2009. De nieuwe multiplier-reeks heeft meer downside en meer upside dan voorheen: het minimum is “nul” (voorheen 0,8), en het maximum is 2 (voorheen 1,2). Aangezien de multiplier wordt gebruikt om de toekenningsaantallen te bepalen, betekent dit dat toekenningen nul kunnen zijn bij minimum, of het dubbele van het streefgetal bij maximum. Het verband tussen beloning en prestatie wordt zo nog verder versterkt. Voorgestelde TSR TSR-ranking
1
2
3
4
5
6
1,2
1,2
1,2
1,2
1
1
2
1,8
1,6
1,4
1,2
1
TSR-ranking
7
8
9
10
11
12
Multiplier (huidig)
1
1
0,8
0,8
0,8
0,8
Multiplier (voorgesteld)
1
0,8
0,6
0,4
0,2
0
Multiplier (huidig) Multiplier (voorgesteld)
Voorgestelde TSR
De huidige multiplier-reeks voor optierechten blijft gehandhaafd (variërend van 0,8 - 1,2). De voorgestelde wijzigingen in het LTIP kunnen plaatsvinden binnen de huidige pool van maximaal 17,5 miljoen aandelen. Het werkelijke aantal optierechten en geblokkeerde aandelen dat wordt toegekend in enig jaar, zal worden bepaald door de raad van commissarissen met inachtneming van de voorwaarden van het LTIP.
66
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 66
2/20/09 3:19:21 PM
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
60 Ons management
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
Beknopte financiële informatie van de Philips-groep Inleiding De volgende beknopte financiële informatie dient gelezen te worden in combinatie met het verslag over de gang van zaken van de Philips-groep dat elders in dit jaaroverzicht is opgenomen. Audit Op de gegevens in dit Jaaroverzicht 2008 is geen accountantscontrole toegepast. Grondslagen van de jaarrekening De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de in de Verenigde Staten van Amerika algemeen geldende waarderingsgrondslagen (US GAAP). GAAP-informatie Het begrip earnings before interest and tax, EBIT (resultaat vóór rentelasten en winstbelasting) heeft dezelfde inhoudelijke betekenis als income from operations, IFO (bedrijfsresultaat) en wordt gebruikt om de resultaten van de Philips-groep en zijn operationale sectoren te evalueren.
Herrekening en correcties Philips heeft de cijfers over voorgaande jaren herrekend vanwege immateriële aanpassingen op de eliminatie van intercompany-winsten op voorraden in de sector Healthcare. Philips heeft vastgesteld dat het voor de afzonderlijke voorgaande jaren niet om materiële correcties ging. De paragraaf ’Reclassifications and revisions’ in het hoofdstuk ’Significant accounting policies’ van het Annual Report 2008 biedt hier meer informatie over. Per 1 januari 2008 zijn de activiteiten van Philips ingedeeld op basis van sectoren, waarbij elke sector – Healthcare, Consumer Lifestyle en Lighting – verantwoordelijk is voor het management van de eigen activiteiten wereldwijd. De sector Healthcare omvat de voormalige divisie Medical Systems en Home Healthcare Solutions (voorheen Consumer Healthcare Solutions) – dat hiervoor onder Innovation & Emerging Businesses viel. De voormalige divisies Consumer Electronics en Domestic Appliances and Personal Care zijn geïntegreerd in de sector Consumer Lifestyle. Daarnaast zijn de kerncijfers van het segment Television, onderdeel van de sector Consumer Lifestyle, separaat opgenomen. Als gevolg hiervan zijn de cijfers over voorgaande jaren herrekend.
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 67
67
2/20/09 3:19:22 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
42 Onze groepsresultaten
18 Wat we belangrijk vinden
Geconsolideerde winst- en verliesrekening van de Philips-groep voor de op 31 december afgesloten boekjaren in miljoenen euro’s tenzij anders vermeld
2006
Omzet Kostprijs van de omzet
Brutomarge
Verkoopkosten Algemene beheerkosten Kosten van onderzoek en ontwikkeling Impairment van goodwill Overige bedrijfsopbrengsten en -lasten
Bedrijfsresultaat
Financiële baten en lasten
Resultaat vóór belasting
Belasting over het resultaat
Resultaat na belasting
Resultaat betreffende niet-geconsolideerde deelnemingen
Aandeel van derden
Resultaat uit doorlopende activiteiten
2007
2008
26.682
26.793
26.385
(18.435)
(17.570)
(17.890)
8.247
9.223
8.495
(4.655)
(4.980)
(5.501)
(969)
(919)
(1.016)
(1.659)
(1.629)
(1.622)
−
−
234
146
195
1.198
1.841
317
28
2.613
(225)
1.226
4.454
92
(166)
1.060
(157)
(4)
899
Beëindigde activiteiten
4.482
Nettoresultaat
5.381
(619)
3.835
(234)
(286)
(194)
763
19
(5)
4.593
(3)
(178)
(433)
4.160
(8)
(186)
De jaarrekening van de Philips-groep is opgesteld in overeenstemming met in de Verenigde Staten van Amerika algemeen geldende waarderingsgrondslagen (US GAAP), die in bepaalde opzichten afwijken van de grondslagen waarvan volgens de Nederlandse wetgeving moet worden voldaan (IFRS). Het nettoresultaat vastgesteld op basis van IFRS kwam uit op een verlies van EUR 91 miljoen in 2008, vergeleken met een winst van EUR 4.873 miljoen in 2007. Deze totaalbedragen leiden tot een verlies per gewoon aandeel van EUR 0,09 in 2008, vergeleken met een winst per aandeel van EUR 4,49 in 2007. Voor volledige informatie over IFRS wordt verwezen naar het Annual Report 2008. Bedragen van eerdere periodes zijn herrekend vanwege immateriële aanpassingen op de elimatie van intercompany-winsten op voorraden (zie Significant accounting policies, Reclassifications and revisions van het Annual Report 2008).
68
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 68
2/20/09 3:19:22 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep Geconsolideerde winst- en verliesrekening
78 Informatie voor beleggers
Winst per aandeel 2006
2007
2008
Gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen in het jaar (na aftrek van ingekochte eigen aandelen) – in duizenden
1.174.925
1.086.128
991.420
Gecorrigeerd gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen in het jaar (na aftrek van ingekochte eigen aandelen) – in duizenden
1.182.784
1.097.435
997.720
Winst per gewoon aandeel in euro’s - basis Resultaat uit doorlopende activiteiten
0,77
4,23
(0,18)
Resultaat uit beëindigde activiteiten
3,81
(0,40)
(0,01)
Nettoresultaat
4,58
3,83
(0,19)
Winst per gewoon aandeel in euro’s - verwaterd Resultaat uit doorlopende activiteiten
0,76
4,19
(0,18)1)
Resultaat uit beëindigde activiteiten
3,79
(0,40)
(0,01)1)
Nettoresultaat
4,55
3,79
(0,19)1)
Dividenduitkering per gewoon aandeel in euro’s
0,44
0,60
0,70
1)
In 2008 worden de bijkomende aandelen uit veronderstelde conversie niet meegerekend, aangezien dit een winstverhogend effect zou hebben.
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 69
69
2/20/09 3:19:22 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
42 Onze groepsresultaten
18 Wat we belangrijk vinden
Geconsolideerde balans van de Philips-groep per 31 december in miljoenen euro’s tenzij anders vermeld
Activa 2007
2008
8.769
3.620
Vlottende activa Liquide middelen
Vorderingen: - Debiteuren - netto - Vorderingen op niet-geconsolideerde deelnemingen - Overige vorderingen
4.209
3.813
26
24
435
452 4.670
4.289
169
−
Voorraden - netto
3.146
3.371
Overige vlottende activa
1.020
1.586
17.774
12.866
Investeringen in niet-geconsolideerde deelnemingen
1.886
284
Overige financiële activa
3.183
1.331
84
50
164
−
3.726
3.350
Vlottende activa beëindigde activiteiten
Totaal vlottende activa
Vaste activa
Langlopende vorderingen
Vaste activa beëindigde activiteiten
Overige vaste activa
Grond, gebouwen, machines en inventaris: - Aanschafwaarde - Af: cumulatieve afschrijving
7.874
8.043
(4.694)
(4.559) 3.180
3.484
Immateriële activa exclusief goodwill: - Aanschafwaarde - Af: cumulatieve afschrijving
Goodwill
Totaal vaste activa
3.244
5.486
(1.090)
(1.511) 2.154
3.975
4.135
7.701
18.512
20.175
36.286
33.041
Bedragen van eerdere periodes zijn herrekend vanwege immateriële aanpassingen op de elimatie van intercompany-winsten op voorraden (zie Significant accounting policies, Reclassifications and revisions van het Annual Report 2008).
70
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 70
2/20/09 3:19:23 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep Geconsolideerde balans
78 Informatie voor beleggers
Passiva 2007
2008
Kortlopende verplichtingen Crediteuren en verhandelbare schuldpapieren: - Handelscrediteuren - Crediteuren niet-geconsolideerde deelnemingen
3.083
2.880
289
112 3.372
Kortlopende verplichtingen beëindigde activiteiten
2.992
46
−
2.984
3.636
Voorzieningen op korte termijn
377
1.060
Overige kortlopende verplichtingen
509
523
Kortlopende rentedragende schulden
2.345
717
Totaal kortlopende verplichtingen
9.633
8.928
Langlopende rentedragende schulden
1.212
3.441
Voorzieningen op lange termijn
2.712
2.909
Langlopende verplichtingen en aandeel van derden in beëindigde activiteiten
111
−
Overige langlopende verplichtingen
934
1.474
4.969
7.824
42
46
Overlopende passiva
Langlopende verplichtingen
Totaal langlopende verplichtingen
Contractuele en voorwaardelijke verplichtingen
Aandeel van derden
Eigen vermogen Preferente aandelen, nominale waarde EUR 0,20 per aandeel - Maatschappelijk kapitaal: 2.000.000.000 aandelen (2007: 2.500.000.000 aandelen) - Geplaatst kapitaal: geen Gewone aandelen, nominale waarde EUR 0,20 per aandeel: - Maatschappelijk kapitaal: 2.000.000.000 aandelen (2007: 2.500.000.000 aandelen) - Geplaatst en volgestort kapitaal: 972.411.769 aandelen (2007: 1.142.826.763 aandelen) Agio
228
194
−
−
25.517
20.577
Totaal overig comprehensive income
(1.887)
(3.240)
Eigen aandelen, tegen verkrijgingsprijs 49.429.913 aandelen (2007: 77.933.509 aandelen)
(2.216)
(1.288)
Ingehouden winst
21.642
16.243
36.286
33.041
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 71
71
2/20/09 3:19:23 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
42 Onze groepsresultaten
18 Wat we belangrijk vinden
Geconsolideerd kasstroomoverzicht van de Philips-groep voor de op 31 december afgesloten boekjaren in miljoenen euro’s
2006
2007
2008
5.381
4.160
(186)
Kasstroom uit operationele activiteiten Nettoresultaat Resultaat uit beëindigde activiteiten
(4.482)
433
8
Aanpassing tot nettokasstroom uit operationele activiteiten: Afschrijvingen Impairment van goodwill, niet-geconsolideerde deelnemingen en voor verkoop beschikbare effecten Winst op verkoop van activa Resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen (na aftrek van impairment-last)
810
851
1.190
8
39
1.590
(289) 228
(3.159)
(1.369)
(249)
(91) 65
Dividend van niet-geconsolideerde deelnemingen
−
48
Aandeel van derden (na aftrek van betaald dividend)
3
5
(Toename) afname vorderingen en overige vlottende activa Afname (toename) voorraden
(1.354)
(439)
3 276
5
(378)
41
(Afname) toename crediteuren, overlopende passiva en overige verplichtingen
(20)
186
(165)
(Toename) langlopende vorderingen/overige activa
(55)
(143)
(331)
82
(68)
406
−
196
−
13
37
58
330
1.519
1.495
Toename (afname) voorzieningen Opbrengst uit de verkoop van verhandelbare effecten Overige aanpassingen Nettokasstroom verkregen uit operationele activiteiten
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Verwerving immateriële activa
(101)
(118)
(121)
Investeringen in grond, gebouwen, machines en inventaris
(694)
(661)
(771)
Opbrengst uit verkoop van grond, gebouwen, machines en inventaris Kasstroom uit derivaten
107
81
170
62
385
337
Verwerving van overige financiële vaste activa
(31)
Opbrengst uit overige financiële vaste activa
4
Verwerving van deelnemingen na aftrek van meegekochte liquide middelen Opbrengst uit verkoop deelnemingen Nettokasstroom (verkregen uit) gebruikt voor investeringsactiviteiten
(2.467) 318 (2.802)
(17)
−
4.105
2.576
(1.485)
(5.316)
1.640 3.930
24 (3.101)
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Toename (afname) van kortlopende schulden Aflossing kortlopend deel van langlopende schulden Opname van langlopende schulden Transacties in eigen aandelen
97
(158)
(543)
(152)
9
29
18 (1.726) 2.088
(2.755)
(1.448)
(3.257)
(523)
(639)
(698)
Nettokasstroom financieringsactiviteiten
(3.715)
(2.368)
(3.575)
Nettokasstroom (gebruikt voor) verkregen uit doorlopende activiteiten
(6.187)
3.081
(5.181)
Aan aandeelhouders betaald dividend
Kasstroom uit beëindigde activiteiten Nettokasstroom verkregen uit (gebruikt voor) operationele activiteiten Nettokasstroom verkregen uit investeringsactiviteiten Nettokasstroom verkregen uit (gebruikt voor) financieringsactiviteiten Nettokasstroom verkregen uit (gebruikt voor) beëindigde activiteiten Nettokasstroom verkregen uit (gebruikt voor) doorlopende en beëindigde activiteiten Effect van koerswijzigingen op liquide middelen
(153)
(49)
6.590
524
38
12
−
−
−
7.114 927 (197)
(115) 2.966 (112)
(37) (5.218) (39)
Liquide middelen begin van het jaar
5.293
6.023
8.877
Liquide middelen eind van het jaar
3.620
6.023
8.877
Af: liquide middelen eind van het jaar - beëindigde activiteiten
137
108
−
Liquide middelen eind van het jaar - doorlopende activiteiten
5.886
8.769
3.620
Bedragen van eerdere periodes zijn herrekend vanwege immateriële aanpassingen op de elimatie van intercompany-winsten op voorraden (zie Significant accounting policies, Reclassifications and revisions van het Annual Report 2008). Door meerdere oorzaken, maar voornamelijk door omrekeningsverschillen en consolidatiewijzigingen, komen bepaalde posten in het kasstroomoverzicht niet overeen met de mutaties in de desbetreffende balansrekeningen.
72
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 72
2/20/09 3:19:24 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep Geconsolideerde kasstroomoverzicht
78 Informatie voor beleggers
Aanvullende informatie bij het geconsolideerd kasstroomoverzicht 2006
2007
2008
Nettokasuitgaven in het jaar voor Pensioenen
1.144
449
379
Rente
211
49
123
Belasting over het resultaat
632
493
352
Winst op verkoop van activa Kasstroom uit verkoop van activa Boekwaarde van deze activa
429
5.826
2.770
(193)
(2.765)
(1.508)
Uitgestelde resultaten op sale-and lease-back-transacties
27
11
−
Resultaten zonder kasstroomeffect
26
87
107
289
3.159
1.369
188
−
148
6
−
−
26
38
9
Informatie m.b.t. investeringen en financiering zonder kasstroomeffect Activa verkregen in plaats van contanten bij de verkoop van deelnemingen: - Aandelen/aandelenopties/converteerbare obligaties - Vorderingen/leningen
Conversie van converteerbare personeelsobligaties
Transacties in eigen aandelen Verworven aandelen Uitgeoefende optierechten op aandelen
(2.899) 144
(1.609) 161
(3.298) 41
Door meerdere oorzaken, maar voornamelijk door omrekeningsverschillen en consolidatiewijzigingen, komen bepaalde posten in het kasstroomoverzicht niet overeen met de mutaties in de desbetreffende balansrekeningen.
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 73
73
2/20/09 3:19:24 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
42 Onze groepsresultaten
18 Wat we belangrijk vinden
Geconsolideerd overzicht mutaties in het eigen vermogen van de Philips-groep in miljoenen euro’s tenzij anders vermeld
totaal overig comprehensive income
Stand per 31 dec. 2005
aantal uitstaande aandelen in duizenden
gewone aandelen
1.201.358
263
82
−
−
−
1.201.358
263
82
Herrekening1) Herrekende stand per 31 dec. 2005
ingehouden agio winst
Nettoresultaat
21.710 (32) 21.678
omrekeningsverschillen (1.886) − (1.886)
ongerealiseerd resultaat op effecten aanvullende minimum beschikpensioenbaar voor verkoop verplichting (10) − (10)
totaal
−
(29)
−
−
−
(29)
(2.470)
298
72
4.455
(84)
(15)
(171)
(171)
(20)
270
270
4.554
9.935
− (545)
(2.470)
eigen aandelen tegen verkrij- totaal eigen gingsprijs vermogen
−
(2.919) − (2.919)
5.381
Mutaties lopend boekjaar
(72)
Herrubricering naar resultaat
388
Totaal comprehensive income, na belasting
5.381
12
4.389
(98) 4.291
Toepassing SFAS No. 158
214 331
Betaald dividend (35)
Inkoop eigen aandelen
−
37
(808)
(477)
(477)
4.367
(105.949)
Heruitgifte eigen aandelen
(2.899)
11.484
(204)
(153)
528
122 1.106.893
228
−
Nettoresultaat
16.634
(523)
(4.332)
Op aandelen gebaseerde beloning
(32)
4.455
(523)
Intrekking eigen aandelen
16.666
5.381 (304)
Belasting over mutaties lopend boekjaar
Stand per 31 dec. 2006
(545)
pensioenen (SFAS No. 158)
verandering in actuele waarde van kasstroomhedges
− (2.899) 171 122
22.051
(1.874)
4.281
−
(808)
8
1.607
223
19
(1.206)
(923)
4.160
Mutaties lopend boekjaar
22.963 4.160
(830)
(618)
(1.206)
Belasting over mutaties lopend boekjaar
(10)
(56)
(3)
(69)
(69)
Herrubricering naar resultaat
341
(2.615)
51
4
(2.219)
(2.219)
(499)
(3.233)
218
20
(3.494)
Totaal comprehensive income, na belasting
4.160
Betaald dividend Inkoop eigen aandelen
(659)
(53.141)
Heruitgifte eigen aandelen
(1.633)
11.141
(106)
Op aandelen gebaseerde beloning Belasting over op aandelen gebaseerde beloning Stand per 31 dec. 2007
666
(659)
1.064.893
228
(35)
340
104
2
2
−
25.517
(2.373)
1.048
(590)
28
(520)
(24)
(1.887)
(2.216)
(493)
5
Herrubricering naar resultaat
9
(582)
83
(1.075)
Totaal comprehensive income, na belasting
(186) (34)
(968)
(968)
184
18
207
207
31
(50)
(592)
(592)
(305)
(56)
(1.353)
(4.062)
Betaald dividend
(1.539) 4.096
(720) (3.298) (106)
Op aandelen gebaseerde beloning
− (720)
(146.453) 4.542
21.642 (186)
69
Belasting over mutaties lopend boekjaar
Heruitgifte eigen aandelen
−
(186)
Mutaties lopend boekjaar
Inkoop eigen aandelen
199
104
Nettoresultaat
Intrekking eigen aandelen
(1.633)
28
130
106
(3.298) 52 106
Belasting over op aandelen gebaseerde beloning Stand per 31 dec. 2008
922.982
194
− 1)
74
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 74
20.577
(2.290)
(27)
−
(895)
(28)
(3.240)
(1.288)
16.243
Bedragen van eerdere periodes zijn herrekend vanwege immateriële aanpassingen op de elimatie van intercompany-winsten op voorraden (zie Significant accounting policies, Reclassifications and revisions van het Annual Report 2008).
2/20/09 3:19:25 PM
60 Ons management
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep Geconsolideerde overzicht eigen vermogen
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
78 Informatie voor beleggers
Overzicht sectoren en belangrijke landen in miljoenen euro’s tenzij anders vermeld
Sectoren
omzet
kosten van onderzoek en ontwikkeling
bedrijfsresultaat
resultaat bedrijfsbetreffende resultaat nietin % van de geconsolideerde omzet deelnemingen
kasstroom vóór financieringsactiviteiten
2008 7.649
(642)
638
8,3
6
Consumer Lifestyle
Healthcare
11.145
(407)
265
2,4
−
waarvan Television
4.980
(51)
(413)
(8,3)
−
(489)
7.106
(305)
165
2,3
1
(1.139)
Innovation & Emerging Businesses
337
(268)
(226)
(67,1)
Group Management & Services
148
Lighting
26.385
−
(525)
(2)
(2.418) 253
(126)
−
14
1.824 (1.606)
(1.622)
317
1,2
19
2007 6.638
(592)
713
10,7
7
236
Consumer Lifestyle
Healthcare
13.330
(492)
832
6,2
2
772
waarvan Television
6.270
(119)
(68)
(1,1)
−
(41)
6.093
(276)
675
11,1
−
(648)
Innovation & Emerging Businesses
535
(269)
(82)
(15,3)
Group Management & Services
197
Lighting
26.793
−
(297)
(9)
(164)
−
763
5.253 5.449
(1.629)
1.841
6,9
763
2006 6.562
(572)
713
10,9
9
Consumer Lifestyle
Healthcare
13.108
(553)
683
5,2
3
(39)
waarvan Television
6.559
(114)
155
2,4
−
207
Lighting
5.466
(269)
577
10,6
(4)
451
Innovation & Emerging Businesses
1.379
(265)
(76)
(5,5)
Group Management & Services
167 26.682
− (1.659)
(699) 1.198
(1.003)
(12)
(49)
−
(153)
(1.832)
4,5
(157)
(2.472)
Per 1 januari 2008 zijn de activiteiten van Philips ingedeeld op basis van sectoren, waarbij elke sector – Healthcare, Consumer Lifestyle en Lighting – verantwoordelijk is voor het management van de eigen activiteiten wereldwijd. De sector Healthcare omvat de voormalige divisie Medical Systems en Home Healthcare Solutions (voorheen Consumer Healthcare Solutions) – dat hiervoor onder Innovation & Emerging Businesses viel. De voormalige divisies Consumer Electronics en Domestic Appliances and Personal Care zijn geïntegreerd in de sector Consumer Lifestyle. Daarnaast zijn de kerncijfers van het segment Television, onderdeel van de sector Consumer Lifestyle, separaat opgenomen. Als gevolg hiervan zijn de cijfers over voorgaande jaren herrekend. Bedragen van eerdere periodes zijn herrekend vanwege immateriële aanpassingen op de elimatie van intercompany-winsten op voorraden (zie Significant accounting policies, Reclassifications and revisions van het Annual Report 2008).
Ten behoeve van de verslaglegging worden de volgende sectoren onderscheiden: Healthcare, Consumer Lifestyle, Lighting, Innovative & Emerging Businesses (I&EB) en Group Management & Services (GMS). Deze sectoren worden als volgt kort omschreven: Healthcare: bestaat uit de volgende bedrijfsonderdelen – Imaging Systems, Clinical Care systems, Home Healthcare Solutions, Healthcare Informatics and Patient Monitoring, en Customer Services. Consumer Lifestyle: bestaat uit de volgende bedrijfsonderdelen – Television, Shaving & Beauty, Audio & Video Multimedia, Domestic Appliances, Peripherals & Accessories, Health & Wellness, en Licenses. Lighting: bestaat uit de volgende bedrijfsonderdelen – Lamps, Professional Luminaires, Consumer Luminaires, Lighting Electronics, Automotive, Special Lighting Applications, en Lumileds. I&EB: omvat diverse activiteiten en bedrijfsonderdelen die geen deel uitmaken van een specifieke sector. Deze sector bestaat uit Corporate Technologies (zoals Research, Intellectual Property & Standards, Molecular Healthcare, en de Healthcare, Lifestyle and Lighting & Cleantech Incubators, alsmede Applied Technologies), Corporate Investments, New Venture Integration en Overige. GM&S: hiertoe behoren de overheadkosten van het Corporate Center en de kosten van regionale en landelijke organisaties. Verder zijn inbegrepen de kosten van Philips’ mondiale merkcampagne, evenals kosten voor pensioenregelingen en overige vergoedingen na pensionering die niet rechtstreeks ten laste worden gebracht van de andere sectoren.
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 75
75
2/20/09 3:19:25 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
42 Onze groepsresultaten
18 Wat we belangrijk vinden
Sectoren
totale activa
nettobedrijfskapitaal
totale verplichtingen excl. schuld
duurzame activa
investeringen
afschrijving grond, gebouwen, machines en inventaris
2008 11.325
8.830
2.427
8.141
206
139
Consumer Lifestyle
Healthcare
3.521
728
2.791
1.113
174
170
waarvan Television
1.002
(245)
1.247
51
64
68
7.156
5.648
1.490
5.113
303
328
Lighting Innovation & Emerging Businesses
504
Group Management & Services
10.535
153 (492)
33.041
14.867
221
217
6
31
5.665
576
82
57
12.594
15.160
771
725
2007 Healthcare
6.779
4.802
1.909
4.025
166
91
Consumer Lifestyle
4.313
890
3.423
1.292
164
156
waarvan Television
1.303
(255)
1.558
68
58
53
5.133
3.886
1.238
3.307
249
217
Lighting Innovation & Emerging Businesses Group Management & Services
Beëindigde activiteiten
606
246
250
240
52
39
19.122
705
4.068
605
30
59
35.953
10.529
10.888
9.469
661
562
333
157
36.286
11.045
2006 Healthcare
6.695
4.699
1.935
4.126
83
77
Consumer Lifestyle
4.284
910
3.365
1.353
156
140
waarvan Television
1.306
(185)
1.491
68
40
43
3.719
2.527
1.185
2.244
343
205
Lighting Innovation & Emerging Businesses Group Management & Services
Beëindigde activiteiten
786
128
487
251
7
66
22.536
209
4.438
646
105
66
38.020
8.473
11.410
8.620
694
554
431
169
38.451
11.579
Per 1 januari 2008 zijn de activiteiten van Philips ingedeeld op basis van sectoren, waarbij elke sector – Healthcare, Consumer Lifestyle en Lighting – verantwoordelijk is voor het management van de eigen activiteiten wereldwijd. De sector Healthcare omvat de voormalige divisie Medical Systems en Home Healthcare Solutions (voorheen Consumer Healthcare Solutions) – dat hiervoor onder Innovation & Emerging Businesses viel. De voormalige divisies Consumer Electronics en Domestic Appliances and Personal Care zijn geïntegreerd in de sector Consumer Lifestyle. Daarnaast zijn de kerncijfers van het segment Television, onderdeel van de sector Consumer Lifestyle, separaat opgenomen. Als gevolg hiervan zijn de cijfers over voorgaande jaren herrekend. Bedragen van eerdere periodes zijn herrekend vanwege immateriële aanpassingen op de elimatie van intercompany-winsten op voorraden (zie Significant accounting policies, Reclassifications and revisions van het Annual Report 2008).
Goodwill toegerekend aan sectoren
boekwaarde per 1 januari
overnames
impairment
omrekeningsverschillen en overige wijzigingen
2.446
2.405
−
320
444
5
−
(66)
1.244
1.036
Innovation & Emerging Businesses
1
−
−
−
1
Group Management & Services
−
−
−
−
−
4.135
3.446
354
7.701
2.446
boekwaarde per 31 december
5.171
2008 Healthcare Consumer Lifestyle Lighting
(234)
(234)
100
383 2.146
2007 Healthcare
76
2.605
108
−
(267)
Consumer Lifestyle
481
7
−
(44)
444
Lighting
636
695
−
(87)
1.244
Innovation & Emerging Businesses
1
−
−
−
1
Group Management & Services
−
−
−
−
−
3.723
810
−
(398)
4.135
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 76
2/20/09 3:19:26 PM
60 Ons management
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep Overzicht sectoren en belangrijke zaken
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
78 Informatie voor beleggers
Belangrijke landen
omzet
totale activa
nettobedrijfskapitaal
duurzame activa
investeringen
afschrijving grond, gebouwen, machines en inventaris
1.012
9.564
3.699
1.271
157
152
9.293
2008 Nederland Verenigde Staten
7.027
14.310
10.905
192
162
Duitsland
2.048
970
(328)
282
50
53
Frankrijk
1.692
531
(81)
132
55
30
Verenigd Koninkrijk
1.016
731
415
526
13
9
China
1.754
1.319
(178)
236
60
47
Overige landen
11.836
5.616
2.047
1.808
244
272
26.385
33.041
14.867
15.160
771
725
Nederland
1.159
14.008
1.969
1.200
163
151
Verenigde Staten
6.725
8.068
6.709
5.172
118
103
Duitsland
2.014
1.364
(219)
305
50
46
Frankrijk
1.784
694
(131)
103
23
26
2007
Verenigd Koninkrijk
1.250
1.037
692
720
13
8
China
1.707
1.231
(516)
168
36
42
Overige landen
12.154
9.551
2.025
1.801
258
186
26.793
35.953
10.529
9.469
661
562
162
Beëindigde activiteiten
333 36.286
2006 Nederland
1.088
10.646
3.479
1.132
242
Verenigde Staten
7.153
7.820
4.394
5.162
211
98
Duitsland
1.985
1.170
296
57
51 32
(449)
Frankrijk
1.626
608
301
107
18
Verenigd Koninkrijk
1.186
1.194
717
792
4
6
China
1.740
1.115
(112)
176
31
42
Overige landen
Beëindigde activiteiten
11.904
15.467
143
955
131
163
26.682
38.020
8.473
8.620
694
554
431 38.451
Bedragen van eerdere periodes zijn herrekend vanwege immateriële aanpassingen op de elimatie van intercompany-winsten op voorraden (zie Significant accounting policies, Reclassifications and revisions van het Annual Report 2008).
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 77
77
2/20/09 3:19:27 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
Waarom investeren in Philips? Onze strategie We geloven dat de vraag naar gezondheidszorg (met name buiten het ziekenhuis), een gezonde leefwijze en energiezuinige, kwalitatief hoogwaardige verlichting met 6% per jaar zal toenemen en dubbelcijferige EBITA-marges zal genereren. Met het oog hierop hebben we onze portfolio aangepast en afgestemd op belangrijke activiteiten in deze markten. We hebben onze activiteitenportfolio op het gebied van halfgeleiders en elektronische componenten (inclusief deelnemingen) afgestoten en de helft van de opbrengst aangewend om ondernemingen over te nemen die onze leidende positie versterken, met Genlyte en Respironics als belangrijke voorbeelden voor 2008; de andere helft werd aangewend om onze schuld te verlagen en voor distributie aan aandeelhouders via inkoop van eigen aandelen. Op basis van onze merkbelofte van “sense and simplicity”, waarbij we door diepgaand inzicht in de wensen en behoeften van eindgebruikers gecombineerd met onze in het verleden opgebouwde rijke technologische kennis en expertise, creëren wij concurrentievoordeel door onze klanten en eindgebruikers zinvolle innovaties te bieden. Wij zullen zo van Philips, dat al een van de oudste en sterkste wereldmerken is, het voorkeursmerk op het gebied van gezondheid en welzijn maken.
78
42 Onze groepsresultaten
Belangrijke financiële doelstellingen Onze belangrijkste strategische financiële target om de EBITA per gewoon aandeel te verdubbelen, wordt ondersteund door een aantal specifieke financiële doelstellingen, zoals hieronder vermeld: • Behaal een gemiddelde jaarlijkse vergelijkbare omzetgroei van 6% • Verhoog de EBITA-marge voor de groep tot 10-11% van de omzet, waarvan - Healthcare 15-17% - Consumer Lifestyle 8-10% - Lighting 12-14% • Realiseer een rendement op geïnvesteerd vermogen van 12-13% Duurzaamheid Wij trachten voortdurend vooruitgang te boeken ten aanzien van de duurzaamheid van onze activiteiten. In welke mate de groei van onze activiteiten is gebaseerd op duurzaamheid, blijkt bijvoorbeeld duidelijk uit ons huidige EcoVision4-programma: EcoVision4-doelstellingen: voor de periode 2007 – 2012 • Verdubbeling van de verkoop van Groene Producten tot 30% van de totale omzet • Verdubbeling van onze investeringen in Groene Innovaties tot EUR 1 miljard cumulatief • Verbetering van ons operationele energierendement met 25% en vermindering van de CO2-uitstoot met 25%
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 78
2/20/09 3:19:28 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
Nettoresultaat in miljoenen euro’s nettoresultaat 6.000
Informatie voor beleggers Een jaar met veel uitdagingen Net als bij veel van met ons vergelijkbare ondernemingen is het geleidelijk verslechterende economische klimaat van nadelige invloed geweest op de koers van het Philips-aandeel en onze financiële resultaten over 2008, alsmede als gevolg daarvan op het realiseren van onze targets. Desalniettemin zijn we doorgegaan met de uitvoering van al onze belangrijke strategische doelstellingen, waaronder de vorming van onze Consumer Lifestyle-sector, maatregelen om de marges voor onze activiteit Televisie te verbeteren, de integratie van Genlyte en Respironics, een aanzienlijke stijging van de verkopen van energiezuinige verlichting, waaronder LED-oplossingen, en de inkoop van eigen aandelen voor een bedrag van EUR 3,3 miljard. Proactieve maatregelen die in de tweede helft van het jaar zijn genomen om het hoofd te bieden aan de verslechterende marktsituatie, en met name onze sterkere focus op kasstroom- en risicobeheer, hebben ertoe geleid dat we 2009 zijn begonnen met een gezonde balans en een lager break-even point.
5.000 4.000 3.000
2.861 2,28
2.835 2,21
2.000 1.000 0 (1.000)
20041)
20051)
20061)
20071)
(186) (0,19) 2008
EBIT en EBITA2) in miljoenen euro’s EBITA
EBIT
2.500 2.000
1,43 1.836
1.500
1.731
1,31 1.643
1.549
EBITA per aandeel in euro’s 1,87 2.054
1,17 1.383
1.841 0,93 931
1.198
1.000 500
317
0
20041)
20051)
20061)
20071)
2008
Operationele kasstroom in miljoenen euro’s vrije kasstroom2) netto kapitaalinvesteringen vrije kasstroom in % van de omzet operationele kasstroom 2.000
1.000
Nettoresultaat en winst per aandeel Het nettoresultaat voor de Philips-groep kwam uit op een verlies van EUR 186 miljoen, ofwel EUR 0,19 per gewoon aandeel, tegenover een winst van EUR 4.160 miljoen, ofwel EUR 3,79 per gewoon aandeel, in 2007.
nettoresultaat per aandeel in euro’s 5.381 4,55 4.160 3,79
3,2 779 1.392
2,5 648
1.519
1.495
330 (613)
(499)
(252) (688)
(698)
(444) (722)
2007
2008
(1,3) (358)
(1.000) 2004
2)
2,9 773
1.147
0
1)
3,1 821
2005
2006
Herrekend vanwege immateriële aanpassingen op de eliminatie van intercompany-winsten op voorraden Voor de aansluiting met de meest vergelijkbare US GAAP-indicatoren zie ‘Reconciliation of non US-GAAP information’ van het Annual Report 2008.
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 79
79
2/20/09 3:19:30 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
18 Wat we belangrijk vinden
Betaald dividend (winstuitkering over het afgelopen jaar) in euro’s rendement in % 1)
dividend per aandeel
0,8
0,6
0,4
2,1 0,60
2,4 5,1 0,70 0,70
1,7 2,1 0,9 1,1 2,2 1,6 0,40 0,44 0,9 0,36 0,36 0,36 0,36 1,7 0,30 0,25
0,2
0 ’99 1)
2)
’00
’01
’02
’03
’04
’05
’06
’07
’08
’092)
Definitie: Dividend uit winstuitkering over het afgelopen jaar, gedeeld door de koers van het aandeel aan het eind van het afgelopen jaar Behoudens goedkeuring algemene vergadering van aandeelhouders 2009
ex-dividend datum registratiedatum betaaldatum aandelen Amsterdam
30 maart 2009
1 april 2009 7 april 2009
aandelen New York
30 maart 2009
1 april 2009 7 april 2009
Marktkapitalisatie in miljarden euro’s marktkapitalisatie
Dividendbeleid We streven naar een duurzame groei van ons dividend. Philips’ huidige dividendbeleid is gebaseerd op een jaarlijks uitkeringspercentage van 40 tot 50% van het doorlopende nettoresultaat. Het doorlopende nettoresultaat, ofwel het nettoresultaat exclusief belangrijke eenmalige posten en beëindigde activiteiten, vormt de basis voor de berekening van de dividenduitkering over het jaar. Voor 2008 waren de belangrijkste posten die bij de bepaling van het nettoresultaat buiten beschouwing werden gelaten, de verkoop van aandelen LG Display en TSMC, waardedalingen zonder kasstroomeffect bij onze resterende financiële deelnemingen, herstructurering en het effect van asbest-gerelateerde verplichtingen. Voorgestelde uitkering Overeenkomstig zijn beleid te komen tot een duurzame groei van zijn dividend, zal Philips de algemene vergadering van aandeelhouders van 2009 voorstellen een bedrag van EUR 0,70 per gewoon aandeel uit te keren. Philips-aandelen worden met ingang van 30 maart 2009 ex-dividend op de beurs verhandeld.
waarvan beursgenoteerde ondernemingen
30
20
10
0 2004
42 Onze groepsresultaten
2005
2006
2007
2008
Overeenkomstig de beursvoorschriften wordt de uitkering gedaan aan diegenen die op 1 april 2009 gewone aandelen bezitten. De aan de algemene vergadering van aandeelhouders van 2009 voorgestelde uitkering is betaalbaar per 7 april 2009. De uitkering aan houders van in New York geregistreerde aandelen zal in USD plaatsvinden tegen de USD/EUR-koers zoals vastgesteld door de Europese Centrale Bank op 2 april 2009. De dividenduitkeringen over de afgelopen 10 jaar vindt u in de grafiek ’Betaald dividend’.
Informatie betreffende het Philips-aandeel Marktkapitalisatie De marktkapitalisatie van Philips aan het einde van 2008 bedroeg EUR 12,8 miljard. De hoogste slotkoers voor Philips-aandelen in 2008 was EUR 28,94 op 2 januari 2008, en de laagste EUR 12,09 op 5 december 2008, beide in Amsterdam. Structuur van het aandelenkapitaal In 2008 daalde het geplaatste aandelenkapitaal van Philips met 170 miljoen gewone aandelen tot een niveau van 972 miljoen Het aantal uitstaande aandelen (basis) daalde van 1.065 miljoen per eind december 2007 tot 923 miljoen aandelen ultimo 2008. Per 31 december 2008 bedroeg het aantal ingekochte aandelen 49,4 miljoen, waarvan er 47,6 miljoen door Philips werden aangehouden om langlopende bonus- en optieregelingen voor medewerkers af te dekken. De onderneming
80
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 80
2/20/09 3:19:31 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
kent geen persoon of groep die een belang van meer dan 5% in het aandelenkapitaal van Philips heeft.
Effect van aandeleninkoop op aantal aandelen in miljoenen aandelen
De in de tabellen vermelde aandeelhouder-portfolio gegevens zijn gebaseerd op een eind 2008 gehouden onderzoek, alsmede informatie verstrekt door diverse financiële partijen (custodians).
Uitgegeven aandelen
Aandeleninkoopprogramma’s ten behoeve van kapitaalvermindering In elk van de afgelopen vier jaren startte Philips aandeleninkoopprogramma’s, waardoor het aantal uitstaande aandelen in totaal met 28% verminderde van 1.282 miljoen tot 923 miljoen op 31 december 2008. Alle aandelen werden ingekocht ten behoeve van kapitaalvermindering. In de eerste helft van 2005 kocht Philips voor EUR 500 miljoen aan aandelen terug, en daarna tot eind februari 2006 voor een extra bedrag van EUR 1,5 miljard. Op 17 juli 2006 kondigde Philips nogmaals een aandeleninkoopprogramma voor EUR 1,5 miljard aan, dat op 3 augustus 2006 werd uitgebreid tot EUR 4,0 miljard. In 2006 voerde Philips dit programma uit tot een bedrag van EUR 2,4 miljard.
2004
2005
2006
2007
2008
1.316
1.316
1.143
1.143
972
35
115
36
78
49
1.282
1.201
1.107
1.065
923
Teruggekochte aandelen
–
72
102
26
146
Ingetrokken aandelen
–
–
173
–
170
Aangehouden aandelen Uitstaande aandelen
Aandeelhouders per regio (geraamd)1) in % Overig 2%
WestEuropa 64%
Aandeelhouders per stijl (geraamd) 1) in % Overig 10%
Philips was voornemens de terugkoop van de resterende EUR 1,6 miljard te laten plaatsvinden via een programma dat gebruikmaakt van een tweede noteringsregel op Euronext Amsterdam en op 22 januari 2007 van start ging. Via deze tweede noterings-regel werd in 2007 voor een bedrag van EUR 0,8 miljard aan aandelen ingekocht. In december 2007 werd door het Nederlandse parlement een wijziging op de Nederlandse belastingwetgeving aangenomen, die op 1 januari 2008 is ingegaan en waarmee het bedrag werd verhoogd dat ondernemingen mogen uitgeven voor het belastingvrij inkopen van eigen aandelen.
NoordAmerika 34%
Groei 32%
Retail 15%
Index 11% GARP 2) 11% 1) 2)
Value 21%
Splitsing op basis van geïndentificeerde aandelen GARP: groei tegen redelijke prijs
Philips maakte hierna bekend van plan te zijn voor een bedrag van EUR 5 miljard eigen aandelen terug te kopen. Als gevolg van dit nieuwe aandeleninkoopprogramma, waarin het deel van de tweede noteringsregel is begrepen dat nog niet geheel was voltooid, heeft Philips zijn tweede noteringsregel beëindigd. Aan het eind van 2008 was van de geplande aandeleninkoop voor EUR 5,0 miljard een bedrag van EUR 3,3 miljard, ofwel twee derde, voltooid. In verband met de economische situatie in 2008 maakten we op 26 januari 2009 bekend dat wij, in lijn met ons behoedzame financiële beheer, ons aandeleninkoopprogramma tot nader order zullen stopzetten.
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 81
81
2/20/09 3:19:32 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
42 Onze groepsresultaten
18 Wat we belangrijk vinden
Philips’ acquisities Afronding van belangrijke overnames aangekondigd in 2007 22 januari 2008
Genlyte
Professionele Creëren van een leidend verlichtingsbedrijf in Noord-Amerika verlichtingsarmaturen en kanaal voor adoptie van groene technologieën
20 februari 2008
VISICU
IT voor gezondheidszorg
Combineren van klinische IT met patiëntenmonitors om personeel effectievere klinische besluitondersteuning te bieden
10 maart 2008
Respironics
Thuiszorgsystemen
Een leidende positie verwerven op het gebied van gezondheidszorg thuis en strategisch platform creëren voor verdere groei
Overnames aangekondigd in 2008 26 maart 2008
TOMCATsystemen
IT voor gezondheidszorg
Uitbreiding van het gebruik van IT bij cardiologie-activiteiten om patiëntenonderzoeksresultaten en efficiency in het ziekenhuis te verbeteren
11 april 2008
Goldway
Patiëntbewaking
Aanwezigheid in China versterken en platform creëren voor uitbreiding naar andere opkomende markten
13 mei 2008
Dixtal
Patiëntbewaking
Aanwezigheid in opkomende markten verder versterken en aanwezigheid in producten van het lagere tot het middensegment uitbreiden
8 september 2008
Alpha X-ray
Cardiovasculaire röntgensystemen
Aanwezigheid in opkomende markten versterken en aanbod in het lagere segment aan portfolio toevoegen
21 november 2008
Meditronics
Algemene röntgensystemen
Uitbreiding van industriële en commerciële aanwezigheid in India
15 december 2008
Aerosol-therapie activiteit van Mede Thuiszorgsystemen
Home Healthcare
Opbouwen van industriële en commerciële aanwezigheid, versterking van aanwezigheid in opkomende markten
Op de Investor Relations website vindt u verdere details over lopende en voorgaande aandeleninkoopprogramma’s. In 2008 startte de onderneming de procedure voor de intrekking van Philips-aandelen die waren verkregen ingevolge het aandeleninkoopprogramma voor EUR 5,0 miljard. De intrekking is in verschillende tranches gerealiseerd. In 2008 bedroeg het aantal ingetrokken aandelen 170.414.994.
Risico management Het nemen van risico is inherent aan het ondernemerschap. Een gestructureerd risicobeheerproces stimuleert het management risico’s op een verantwoorde wijze te nemen. Philips heeft een structureel risicobeheerproces opgesteld dat verschillende risicocategorieën onderscheidt op strategisch, markttechnisch, operationeel, financieel en nalevingsniveau. Philips’ rating Philips’ bestaande langlopende schulden krijgt van Moody’s een A3 rating (met stabiele vooruitzichten) en van Standard & Poor’s een A- rating (met stabiele vooruitzichten). Ons beleid is gericht op financiële verhoudingsgetallen die in lijn zijn met een A3 / A-rating. Wij kunnen niet met zekerheid zeggen dat wij deze doelstelling zullen realiseren, en ratings kunnen op elk moment worden gewijzigd. Overzicht van kredietbeoordelingen
82
Lange termijn
Korte termijn
Vooruitzicht
Standard and Poor’s
A-
A-2
Stabiel
Moody’s
A3
P-2
Stabiel
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 82
2/20/09 3:19:33 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
Noteringen en koersverloop in relatie tot beursindices Aandelennoteringen:
Amsterdam, New-York
Tickercode:
EUR 972 miljoen
Marktkapitalisatie per ultimo 2008:
EUR 923 miljoen
Market capitalization at year-end 2008
EUR 12,8 miljard
Industriële classificatie MSCI: Kapitaalgoederen
20105010
ICB1): Consumentenelektronica
3743
Aangesloten bij beursindices: AEX, NYSE, DJSI, STOXX50, en andere 1)
Koersverloop in de afgelopen 5 jaar: Philips en AEX basis 100 = 2 januari 2004 slotkoers Philips Amsterdam AEX per maand verhandeld volume in PHIA, in miljoenen
PHIA, PHG
Aantal aandelen uitgeg. op 31 dec. 2008:
ICB-classificatie op basis van verkoopsplitsing in 2007
78 Informatie voor beleggers
250
375
200
300
150
225
100
150
50
75
0
0 Jan ‘04
Koersverloop in de afgelopen 5 jaar: Philips en Dow Jones basis 100 = 2 januari 2004
Koersverloop in de afgelopen 5 jaar: Philips en ongewogen TSR peer group index basis 100 = 2 januari 2004 slotkoers Philips Amsterdam
Dec ‘08
slotkoers Philips NY DJ per maand verhandeld volume in PHG, in miljoenen
TSR peer group 250
200
35 30
200
150
25
150
20
100
15
100 50
10
50
5
0
0 Jan ‘04
0 Jan ‘04
Dec ‘08
Dec ‘08
TSR peer group: 3M, Electrolux, Emerson, GE, Hitachi, Honeywell, Johnson & Johnson, Panasonic, Schneider, Siemens en Toshiba
Koersontwikkeling in Amsterdam, 2008 in euro’s PHIA – Amsterdam (EUR)
Jan
Feb
Mar
Apr
May
Jun
Jul
Aug
Sep
Oct
Nov
Dec
Hoog
28,94
26,97
26,24
25,24
25,31
25,00
22,36
23,33
22,94
19,68
16,02
14,19
Laag
24,18
25,73
23,63
23,11
23,93
21,61
19,42
20,95
18,48
12,71
12,47
12,09
Gemiddeld
26,49
26,33
24,94
24,88
24,59
23,38
21,18
22,39
20,92
15,35
13,79
13,48
12,1
7,0
7,7
7,9
5,2
5,9
7,7
4,6
7,9
12,8
7,9
6,1
Jul
Aug
Sep
Oct
Nov
Dec
Gemid. dag. volume in miljoenen aandelen
Koersontwikkeling in New York, 2008 in USD PHG – USD (New York)
Jan
Feb
Mar
Apr
May
Jun
Hoog
42,34
40,35
40,09
39,50
39,13
38,51
35,34
34,68
32,92
26,75
20,87
20,15
Laag
35,64
37,30
37,43
36,31
37,60
33,80
31,13
32,20
25,60
15,89
14,79
14,88
Gemiddeld
39,06
38,83
38,71
38,21
38,26
36,24
33,36
33,45
29,99
20,36
17,50
18,28
1,5
0,9
1,3
1,0
0,6
0,6
0,9
0,5
1,0
1,4
1,0
1,0
Gemid. dag. volume in miljoenen aandelen
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 83
83
2/20/09 3:19:35 PM
6 Belangrijke gegevens
8 Voorwoord van de president
14 Wie we zijn
42 Onze groepsresultaten
Dienstverlening aan aandeelhouders
Activiteiten van Investor Relations
Mededelingen Voor mededelingen met betrekking tot aandelenoverdracht en dividenden kan men zich wenden tot:
Philips treedt regelmatig in contact met beleggers via roadshows, persoonlijke gesprekken, groepsbijeenkomsten, conferenties met effectenmakelaars, en analistendagen. Deze ontmoetingen zijn bedoeld om de markt te informeren over de resultaten, strategie en genomen beslissingen, alsmede om reacties van onze aandeelhouders te vernemen. De onderneming onderhoudt tevens bilaterale contacten met beleggers. Deze contacten vinden plaats op initiatief van de onderneming of op initiatief van individuele beleggers. Bij deze contacten wordt de onderneming doorgaans vertegenwoordigd door zijn afdeling Investor Relations. In een beperkt aantal gevallen wordt de afdeling Investor Relations echter begeleid door een of meer leden van de raad van bestuur. De onderwerpen die bij de bilaterale contacten aan de orde komen, variëren van specifieke vragen tot meer uitgebreide discussies op grond van mededelingen die door de onderneming zijn gedaan, zoals jaarverslagen en kwartaalberichten. De onderneming houdt zich strikt aan de naleving van hierop van toepassing zijnde regels en voorschriften betreffende eerlijke en onpartijdige informatieverstrekking, en gelijke behandeling van aandeelhouders.
ABN AMRO Afdeling Issuing Institutions Kemelstede 2, 4817 ST Breda Telefoon: 076-5799482 Fax: 076-5799359
Communicatiekanaal Aandeelhouders Philips hecht veel waarde aan de relatie met zijn aandeelhouders. Zo speelden we een belangrijke rol bij de oprichting van het zogeheten Communicatiekanaal Aandeelhouders, een project waar Euronext Amsterdam, banken in Nederland en diverse grote Nederlandse bedrijven aan deelnemen om het contact tussen een deelnemende onderneming en haar aandeelhouders te vereenvoudigen. Philips gebruikt het Communicatiekanaal Aandeelhouders om de agenda voor de algemene vergadering van aandeelhouders van dit jaar te versturen. Ook het steminstructieformulier waarmee men op afstand zijn stem op deze vergadering kan uitbrengen, wordt langs deze weg verzonden. Voor de algemene vergadering van aandeelhouders op 27 maart 2009 geldt als registratiedatum 5 maart 2009. Diegenen die op 5 maart 2009 gewone aandelen Philips bezitten en als aandeelhouder geregistreerd zijn in een daartoe door de raad van bestuur aangewezen register, zullen gerechtigd zijn aan de algemene vergadering van aandeelhouders deel te nemen en daar hun stem uit te brengen.
84
18 Wat we belangrijk vinden
Verdere informatie over de activiteiten van Investor Relations vindt u in het hoofdstuk ‘Corporate governance of the Philips Group’, dat begint op pagina 254 van het Annual Report 2008. Rapportage door analisten Philips wordt door circa 35 analisten beoordeeld, die regelmatig rapporteren over onze onderneming. Voor meer informatie hierover verwijzen wij u naar onze website.
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 84
2/20/09 3:19:35 PM
60 Ons management
64 Bezoldiging van de raad van bestuur
Hoe u ons kunt bereiken Contact met Investor Relations Koninklijke Philips Electronics N.V. Breitner Center, HBT 11-8 Postbus 77900, 1070 MX Amsterdam Telefoon: 020-59 77221 Website: www.philips.com/investor E-mail:
[email protected]
67 Beknopte financiële informatie van de Philips-groep
78 Informatie voor beleggers
Financiële kalender Algemene vergadering van aandeelhouders Registratiedatum algemene vergadering van aandeelhouders Algemene vergadering van aandeelhouders
5 maart 2009 27 maart 2009
Kwartaalberichten 2009 Eerste kwartaalbericht 2009 Tweede kwartaalbericht 2009
14 april 2009 13 juli 2009
Stewart McCrone Senior vice-president – Investor Relations Telefoon: 020-59 77222
Derde kwartaalbericht 2009
Raymond Schras Manager – Investor Relations Telefoon: 020-59 77447
Analistendag 1
7 mei 20091)
Analistendag 2
24 september 20091)
Analistendag 3
16 december 20091)
Contactgegevens inzake duurzaamheid Philips Corporate Sustainability Office Gebouw VS-4C.226 Postbus 218 5600 MD Eindhoven Tel.: 040-27 83651 Fax: 040-2786161 Website: www.philips.com/sustainability E-mail:
[email protected]
Vierde kwartaalbericht 2009
12 oktober 2009 25 januari 20101)
Analistendagen van de sectoren 2009
2010 Publicatie jaarcijfers 2009 Publicatie Annual Report 2009 Algemene vergadering van aandeelhouders 1)
25 januari 20101) 22 february 20101) 25 maart 20101)
Deze data behoeven definitieve bevestiging
Philips Jaaroverzicht 2008
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 85
85
2/20/09 3:19:35 PM
PHICC004_FAR08_Book_NL_binnenwerk_v2.indb 86
2/20/09 3:19:35 PM
2008 Welkom bij het Philips Jaaroverzicht
Om blijk te geven van onze inzet voor eenvoud in onze externe verslaggeving, past Philips
... wij laten ons leiden door hun wensen
vanaf 2009 alleen nog de IFRS (International Financial Reporting Standards) toe, waarmee we onze financiële verslaglegging ontdoen van een hele laag aan complexiteit. Daarnaast zal bij publicaties de nadruk steeds meer komen te liggen op het internet en minder op gedrukte publicaties, waarbij we onze website verder zullen verbeteren op basis van de inbreng van eindgebruikers. Daardoor kunnen we de interactie voor bezoekers aantrekkelijker, dynamischer en informatiever maken en sparen we tegelijk het milieu.
Philips streeft ernaar de kwaliteit van leven van mensen te verbeteren met tijdige innovaties die hun gezondheid en welzijn bevorderen. We willen mensen helpen een gezond en waardevol leven te leiden.
Als u een bericht wilt ontvangen wanneer de Annual Report 2009-website – die zowel onze financiële resultaten beslaat als onze resultaten op maatschappelijk en milieugebied – beschikbaar is, stuur dan een e-mail naar
[email protected]. U kunt ons dan tevens laten weten of u nog behoefte hebt aan een gedrukt exemplaar van ons Annual Report 2009.
Bij onze aandacht voor gezondheid en welzijn kijken we verder dan het individu, waaruit onze betrokkenheid blijkt met de duurzaamheid van onze samenleving en ons leefmilieu.
Dit jaaroverzicht Met het oog op vereenvoudiging van onze externe jaarlijkse rapportage om beter tegemoet te komen aan de behoeften van onze belanghebbenden, brengen wij met dit Jaaroverzicht 2008 verslag uit van onze resultaten op financieel én maatschappelijk én milieugebied in één uitgave. Wij geven hiermee aan dat wij duurzaamheid niet als bijkomstigheid beschouwen, maar dat deze is ingebed in de structuur van onze activiteiten.
www.philips.com/annualreport2008
PHICC004_FAR08_00_Cover_NL.indd 2
We vinden onze resultaten belangrijk We blijven ons sterk richten op financiële resultaten en duurzaamheid.
Blijf op de hoogte! Ga naar News of Feeds voor het laatste nieuws over Philips.
Meer weten over Philips? Op onze Investor Relations-site vindt u meer informatie over de meest recente ontwikkelingen omtrent uw investering. Interesse in een baan bij Philips? Kijk op onze Carrière-site.
20-02-2009 14:09:52
Jaaroverzicht 2008 Resultaten op financieel, maatschappelijk en milieugebied
Jaaroverzicht 2008
© 2009 Koninklijke Philips Electronics N.V. Ale rechten voorbehouden.
omdat gezondheid en welzijn voor mensen belangrijk zijn
www.philips.com/annualreport2008
9922 130 09145
PHICC004_FAR08_00_Cover_NL.indd 1
20-02-2009 14:09:47