België - Belgique PB - PP BC31500
Aangesloten bij : BELGISCHE BOND VAN AQUARIUM EN TERRARIUMHOUDERS OOSTVLAAMSVERBOND VOOR AQUARIUM EN TERRARIUMHOUDERS
vzw BBAT OVAT
Vereniging voor :
AQUARIUM TERRARIUM en VIJVERLIEFHEBBER Afgiftekantoor : 9180 – MOERBEKE Verantwoordelijke uitgever : Daniël D’Haene
Jaargang 34 Nummer 10 / october Uitgiftedatum : 9.10.2015 Gratis informatieblad voor de leden Verschijnt maandelijks (niet in Juli)
Erkenningsnummer : P005567 Leemstraat, 94
9080 – Zaffelare
Geachte leden, Graag nodigt het bestuur onze leden uit voor de volgende clubactiviteiten :
Gesticht in 1976
Voordracht “ The Red Sea ” Door Peter Oranje 30 october 2015
Website
www.moerbeekseaquariumvereniging.be
Clublokaal om 20 uur Clublokaal
Weststraat, 13 9180-MOERBEKE Openingsuren : 19 tot 22 uur
Bar, bibliotheek en materiaaldienst open
Openingsdagen : tweede en laatste vrijdag van de maand ( zie ook de sluitingsdagen)
“The Red Sea” is een lezing waarin we in een avondvullende PowerPoint presentatie, bestaande uit meer dan 130 foto’s, de Rode Zee in al zijn mooie facetten zullen doornemen.
Voorzitter
Op deze avond zullen we uiteraard alle landen die grenzen aan de Rode Zee ook even bezoeken.
Willy Noens Wachtebekesteenweg, 2 9180 – MOERBEKE 09/346.96.56
Penningmeester
Luciën Acke Lijsterlaan,22 9060 - ZELZATE 09/344.76.71 E.mail luac @telenet.be Rek.Nr KBC 449-2769651-87 IBAN BE67.4492.7696.5187 BIC KREDBEBB
Verder zullen we aan de hand van een reisverslag meerdere zeer bekende wrakken, riffen en duiklocaties bezoeken waar we het leven in de Rode Zee in al zijn mooie glorie kunnen aanschouwen. Uiteraard is er ook op deze avond weer ruimte voor alle vragen en discussie.
Secretaris
André De Corte Heidestraat,57 9180 – MOERBEKE 09/346.70.66 E.Mail
[email protected]
Redactie
E.mail :
Daniël D’Haene Leemstraat,94 9080 - LOCHRISTI 09/355.88.19
[email protected]
Informatieblad - Moerbeekse Aquarium Vereniging
Jaargang 34 78
– Nummer 10
Onder voorbehoud aanpassingen zijn mogelijk
Jaarprogramma
30.01.2015 27.02.2015 27.03.2015 25.04.2015 31.05.2015 27.06.2015 28.06.2015 16.08.2015
Statutaire ledenvergadering - M.A.V + Nieuwjaarsreceptie + Jaaroverzicht 2014 Ledenvergadering - Filmavond : “Great Barrier Reef” - Deel 2 Voordracht - “Kweken met cichliden” door Romain Lysebettens Clubuitstap - Bezoek “Portaal van Vlaanderen” - Terneuzen Natuurwandeling - Pereboomsgat te Moerbeke met natuurgids Maatje Clubuitstap - Bezoek “Betta Topdag” Fietstocht - Op verkenning in de “Kreken van het Meetjesland” Clubuitstap - Bezoek Aqua Terra Fair te Sint Niklaas Juli – Augustus : geen ledenvergaderingen (wegens verlofperiode) 28.08.2015 Clubfeest - Beenhesp 25.09.2014 Ledenvergadering - Filmavond 26.09.2015 Clubuitstap - Deelname BBAT Congres te Leuven + Bezoek Nationale TT 30.10.2015 Voordracht - “The Red Sea” door Peter Oranje 27.11.2015 Voordracht - “De mooiste aquariumplanten” door Albert Sanderse 04.12.2015 Sint Niklaasfeest - Voor onze allerkleinsten
# Ledenvergadering – Voordracht “The Red Sea” door Peter Oranje Voor de tweede maal mogen we, als vereniging ,gastspreker Peter Oranje begroeten in ons clublokaal. De eerste maal was in oktober 2013 , bijna 2 jaar geleden. Toen bracht Peter de voordracht “Zeewater en zeewater”. Hopelijk mag het bestuur terug een mooie opkomst verwachten van onze leden voor de voordracht “The Red Sea”. Een prachtig gebied met mooie uitgerekte stranden, baaien en een prachtige onderwaterwereld.
# Deelname BBAT- Congres en bezoek Nationale Tentoonstelling In clubverband heeft onze vereniging deelgenomen aan het jaarlijkse BBAT-Congres, ditmaal ingericht door Siervis Leuven. Spijtig genoeg moesten om medische redenen, enkele leden op het laatste moment afzeggen . Na het zoeken naar een parking in de nabije buurt werden we goed ontvangen met een kopje koffie met koffiekoek in de salons Georges. De gebruikelijke “academische zittingen” verliepen vlot. Verwelkoming van de voorzitter BBAT, burgermeester Toback en de voorzitters van de buitenlandse verenigingen . Voordrachtgever Ronny Vannerom kwam met een beklijvende lezing over “Godeïden, de goden onder de levendbarenden.” Tijdens de tweede academische zitting werden enkele clubs en leden in de bloemetjes gezet. Onder meer : de “Ereprijs René Wouters” ging naar ons lid Romain, verkozen als beste “live-voordrachtgever” in 2014. Proficiat Romain !! .Ook onze vereniging kreeg een vermelding in de rubriek “Club van het jaar” met een mooie negentiende plaats op een totaal van 49 clubs. Club van het jaar werd Tanichtys Hasselt. Na een lekkere maaltijd werd er richting Kruidtuin gewandeld. Een tocht van ongeveer een halfuurtje via de binnenstad van Leuven. Een tachtigtal aquaria, terraria en paludaria waren er te bezichtigen in de Orangerie met natuurlijk ook een bezoekje aan de kruidtuin, de oudste botanische tuin in België. (1738). Enkele sfeerbeelden kunt u bekijken op de volgende bladzijde. Een geslaagde tentoonstelling en een proficiat aan de inrichters en deelnemers . Volgend jaar worden we verwelkomt door vereniging Exotica Roeselare. We kijken er al naar uit.
# BBAT nieuws De BBAT is fier om de derde uitgave te kunnen voorstellen van het handboekje :
”Een aquariumwereld beginnen – uw leidraad voor het zoetwateraquarium”. Te bestellen via onze club of website BBAT. ISBN nummer 90 803 925 1 0. Kostprijs is onveranderd. België 14 euro, Nederland 18 euro . Verzending inbegrepen. Informatieblad - Moerbeekse Aquarium Vereniging
Jaargang 34 79
– Nummer 10
Informatieblad - Moerbeekse Aquarium Vereniging
Jaargang 34 80
– Nummer 10
The Red Sea De Rode Zee is een langgerekte binnenzee gelegen tussen Azië en Afrika. De naam is afkomstig van de rode blauwwieren die af en toe in grote hoeveelheden in deze zee voorkomen waardoor het water een rode schijn kan hebben. Een andere lezing over de herkomst van de naam "Rode Zee" is dat de naam een verwijzing is naar de rode rotsen/bergen die aan de Golf van Akaba uit de zee oprijzen. De zee is nergens breder dan ongeveer 360 kilometer en loopt in het noorden uit in twee smalle baaien: de diepe Golf van Akaba en de westelijke, veel ondiepere Golf van Suez. In het zuiden mondt zij via de Bab el Mandeb uit in de Golf van Aden, een uitloper van de Indische Oceaan. De Rode Zee grenst in het noorden aan Israël en Jordanië, in het oosten aan Saoedi-Arabië en Jemen en in het westen aan Eritrea, Soedan en Egypte. Men denkt dat de Rode Zee een oceaan kan worden. De Rode Zee ligt op een plek waar Afrika en het Arabisch schiereiland tijdens de afgelopen 10 tot 20 miljoen jaar door drie platen zijn getrokken. Als deze beweging met ongeveer 1 cm per jaar doorgaat, zal de Rode Zee over 400 miljoen jaar net zo breed zijn als de Atlantische Oceaan nu. De Rode Zee is ontstaan als gevolg van de platentektoniek. De Arabische plaat divergeert van de Afrikaanse zodat er een MOR (Mid-oceanische rug) aan het ontstaan is (analoog aan de huidige Atlantische MOR). Deze breuk zet zich voort in de Afrikaanse rift met onder andere de Kilimanjaro en het Victoriameer. De Rode Zee is beroemd vanwege zijn prachtige en uitgestrekte koraalriffen, onder andere langs de kusten van Egypte en Soedan. Deze kustriffen behoren tot rijkste koraalriffen van de wereld. Omdat het water van de Rode Zee aan twee zijden door uitgestrekte woestijnen waarin weinig regen valt wordt begrensd, is het water er relatief warm en helder. De koraalriffen van het Noordelijk deel van de Rode Zee behoren tot de meeste noordelijk gelegen koraalriffen van de wereld. De Franse onderwateronderzoeker Cousteau hield hier zijn eerste expedities. Bekend was ook zijn onderwaterdorp op het rif Shab Rumi voor de kust van Soedan. De onderwaterwereld van de Rode Zee toont een grote overeenkomst met die van de aangrenzende Indische Oceaan. Enkele voorbeelden van het onderwaterleven zijn: steenkoralen, zachte koralen, maanstaartjuweelbaars, grijze rifhaai, oceanische witpunthaai, rode koraalbaars en anthias. Bepaalde koraalvissen zoals de keizersvis de rodezeedoktersvis, Heniochus intermedius (rodezeewimpelvis, zie afbeelding) en de tweebandanemoonvis treft men alleen in de Rode Zee (en Indische Oceaan) aan. Informatieblad - Moerbeekse Aquarium Vereniging
Jaargang 34 – Nummer 10 81
Noteer deze (club)activiteit(en) in uw agenda
Ze zijn zeker een bezoekje waard.
Informatieblad - Moerbeekse Aquarium Vereniging
Jaargang 34 82
– Nummer 10
Algenetende blennius
Zeewater Bob Fenner Vertaling : Gert Eggink
Er zijn maar liefst 159 soorten blennius die in principe algen eten, maar we zullen hier de drie soorten (uit twee geslachten) behandelen die bij de liefhebber bekend staan als 'grasmachines' of algenetende blennius. Slijmvissen van de geslachten Atrosalarias en Salarias, die voornamelijk in de beginfase worden aangeschaft om hinderlijke algen op te ruimen, verdienen dit predicaat, maar we moeten toch een paar kanttekeningen plaatsen. Ze moeten in een goed draaiende bak komen met voldoende eetbare algen en van voldoende volume (de meeste exemplaren gaan indirect dood van de honger omdat ze in te kleine bakken worden geplaatst). Ze mogen niet samen gehouden worden met al te agressieve dieren of soorten die dezelfde habitat wensen. Ze houden er niet van wanneer ze hun thuis moeten delen met andere algenetende soorten. Het geslacht Atrosalarias omvat slechts één soort: Atrosalarias fuscus (Ruppell 1838). De bruine zeilvinblennie is eigenlijk zwart en als jong dier knalgeel of grijsblauw. Is zeer gewild omdat hij draadalgen eet. Komt voor in de West-Indische Oceaan; van de Rode Zee tot Pakistan. Wordt ongeveer vier centimeter groot. Het geslacht Salarias of grasmaaierblennies. Zijn zeer geliefd door de aquarianen omdat ze veel algen eten. Bestaat uit zeven soorten, waarvan er twee in de handel zijn. Salarias ceramensis Bleeker 1852. De seramblennie, die voorkomt in het westelijk deel van de Stille Oceaan, bij Indonesië, de Filippijnen en Noord-Australië.Wordt zo'n 15 cm groot Salarias fasciatus (Bloch 1786), deze grasmaaierblennie is superpopulair bij de aquarianen. Komt voor in de Indo-Pacific: Afrika en in de Rode Zee tot Micronesië. Is met zijn maximale grootte van 13 cm iets kleiner dan de serramblennie. Keuze Zoals voor de meeste territoriale vissoorten geldt ook hier dat de slijmvissen het best klein worden gekocht en geplaatst worden in de buurt van de rotsen om de beste kans te bieden op het creëren van een leefbare (lees: rustige, stabiele) pikorde. Maar hoe klein is klein? Vijf centimeter voor Atrosalarias, vijf tot zeven cm voor de Salariassoorten. Bij meer tegelijk krijg je beslist ruzie ... Zorg ervoor dat je niet een te mager exemplaar koopt, dat te lang honger heeft gehad. Maar aan de andere kant, wees niet te bang om een net aangekomen exemplaar te kopen. Degenen die `mysterieus doodgaan' doen dat meestal in de eerste paar dagen na aankomst. Gescheurde vinnen betekent niet dat ze gedoemd zijn dood te gaan, blennies zijn immers snelle genezers. Maar laat dieren met troebele ogen, ontbrekende schubben, zweren op het lichaam liever zitten. Let goed op actief, onderzoekend gedrag, dat zijn kenmerken van een goed exemplaar. De juiste leefomgeving Bovengenoemde eisen zoals de leefomgeving, de afmeting en de rijpheid van je aquarium zijn van groot belang voor het succesvol houden van deze slijmvissen. Zelfs bij de kleinere Atrosalarias fuscus is een dunbevolkt aquarium van zo'n 300 liter met meer dan een paar kilo levend steen aan te bevelen ... Je zult al snel merken dat ze een flink deel van de rotsen en de bodem opeisen als hun territorium. Een volwassen Salarias (10-12 cm) wil graag een aquarium van zo'n 500 liter. …//… Informatieblad - Moerbeekse Aquarium Vereniging
Jaargang 34 – Nummer 10 83
…. //……
Algenetende blennius
Gezelschap Het zijn van nature territoriale vissen, die andere dieren van hun algenplekjes zullen verjagen, (zowel andere soorten als exemplaren van hun eigen soort!). Algenetende doktersvissen zoals Zebrasoma (gele dokter!), kleinere konijnvissen die algenetend door je bak trekken, kunnen het moeilijk krijgen in een aquarium waar al een Salarias in zit. Wil je ze samen houden, zet dan de blennie als laatste in je bak. Andere blennies worden meestal genegeerd of simpelweg verjaagd uit hun territorium, tenzij zij ook draadalgen eten ...
Voedsel Het zijn bij uitstek algenetende soorten, maar let op: niet alle algen. Het overgrote deel van hun dieet bestaat uit groene draadalgen, maar ook rode en bruine gaan er wel in. Ze eten echter niet alle typen: de bolletjesalgen (Valoniaceae) en de cyanophytes laten ze links liggen. Ook het meeste geprepareerde voedsel dat gebaseerd is op dierlijk materiaal negeren ze en als ze het al eten doen ze dat met zo weinig enthousiasme dat ze er niet van kunnen leven. Naarmate een aquariumsysteem ouder wordt, verschuift de samenstelling van zowel het micro- als macroleven. Dat betekent ook vaak het verlies van voedergewassen voor dergelijke grazers. Dat is het best te zien aan een geleidelijk magerder worden van onze algeneters, het eerst in de darmen, maar later ook in de spiermassa. Dergelijke veranderingen kunnen snel optreden en dat betekent dat we moeten gaan bijvoeren met zinkende pellets of korrels waar veel algen inzitten. Als alternatief kunnen we ook gedroogde macro-algen voeren: denk aan Nori of Kombu-vellen. Die worden na enige gewenning goed gegeten. De echte doorzetters die een zo natuurlijk mogelijk systeem nastreven, kunnen natuurlijk ook stukken levend steen in een permanent belichte sump laten bealgen en die dan omruilen met kale stenen uit de bak.
Ziektes: preventie en genezing Algenetende blennies zijn de belichaming van bedrijvigheid. Zij nemen alleen even rust wanneer ze overdag vanaf een vaste plek hun territorium overzien. Als een slijmvis al te rustig is, is dit meestal een signaal om uw waterkwaliteit eens goed te inspecteren. Ze zijn gevoelig voor de meeste bekende ziekten voor rifvissen en reageren goed op de normale behandelingen, hoewel ze wel gevoelig zijn voor de juiste concentraties van geneesmiddelen. Dus wees voorzichtig met dosering en controleer de concentraties. De meeste overdraagbare aandoeningen kunnen worden voorkomen door een quarantaineperiode van twee weken voorafgaand aan hun plaatsing in het centrale systeem.
Tenslotte Dus wat mij betreft zijn het komische, sterke maatjes voor je aquarium, zeker vergeleken met de slijmvissen van het geslacht Ophioblennius, die ware territorium-terroristen kunnen zijn, zoals Ophioblennius atlanticus en Ophioblennius steindachneri. Atrosalarias en Salarias slijmvissen kunnen worden gehouden in de gevestigde zeeaquaria van goede grootte, met draadvormige groene algen in overvloed (of aanvullende voeding) en zonder soorten met soortgelijke voedselstrategie.
Informatieblad - Moerbeekse Aquarium Vereniging
Jaargang 34 – Nummer 10 84
Zuurstof te kort Albert Sanderse Nee het is niet zo'n leuk zicht, maar het kom toch regelmatig voor. Ook in de natuur is het regelmatig waar te nemen. Zeker als de temperatuur gedurende meerdere dagen hoog is. Als er in de sloten en plassen een temperatuur wordt gemeten van 25 tot 27 graden Celsius dat dan in combinatie met een aantal dagen warm en drukkend en tevens windstil weer, dan heb je vaak het gedonder in de glazen. Als het dan maar niet in de glazen bak in uw huiskamer is.
Kunt u zich voorstellen dat zo iets in uw aquarium in uw huiskamer is gebeurt ???? Nee het is ook moeilijk voorstelbaar. Maar vaak zitten we op de grens van dat gebeuren. Ik zal u een paar gebeurtenissen in uw en vele andere aquaria vertellen. De temperatuur in het aquarium wordt tegenwoordig erg hoog gehouden. Temperaturen van 27 graden zijn helemaal niet meer zeldzaam. We moeten weten dat er een vaste natuurlijke regel is. Als de temperatuur in het aquariumwater hoog is dan is de aanwezigheid van zuurstof in dat aquariumwater laag. Wanneer we dan nog weten dat planten in de nacht zuurstof gebruiken om de opgenomen voedingselementen te verbranden, (dat heet DISSIMILATIE) dan begrijpen we misschien waarom in de morgen als we heel voorzichtig bij het aquarium komen en het licht nog niet aan is, heel veel vissen tegen de oppervlakte aan hangen. Dat komt omdat daar dan de meeste zuurstof aanwezig is. Ik heb het proces en het doel van dissimilatie even geprobeerd duidelijk te maken.
Informatieblad - Moerbeekse Aquarium Vereniging
Jaargang 34 – Nummer 10 85
…//…
Zuurstof te kort Het proces van Dissimilatie
Andere namen - afbraakstofwisseling - (langzame) verbranding. hiervoor zijn: Wat is het doel: - energie verkrijgen Wat is er nodig: - brandstof (opgenomen voedingselementen) en zuurstof Wat ontstaat er: -energie - koolstofdioxide - en suikers Wanneer gebeurt het: -in het licht en het meest in het donker Bij welke organismen: -bij alle organismen Bijzonderheden: -alle organismen hebben energie nodig. Je kan niet zeggen dat in dat bovenste plaatje van het NATUURLIJK aquarium geen planten staan. Toch zijn er vissen in gestorven aan zuurstof gebrek. Dat is ook duidelijk waarneembaar aan de verkleuring van de kieuwbogen. Nu terug naar het aquarium. In mijn aquarium heb ik oppervlakte beweging doormiddel van een luchtbelpomp en doormiddel van de uitstroming van de filterpomp. (zie voorbeeld). Hierdoor is de oppervlakte van het aquariumwater altijd in beweging en staat het continu in contact met de lucht die er boven staat en daarin bevind zich ± 20,94 % zuurstof en 0.03 % CO2. Door diffusie kan dit via de waterbeweging aan de oppervlakte opgenomen worden in het aquariumwater en het zuurstof probleem is verholpen. Het heeft nog een tweede voordeel, omdat licht dat boven het aquarium staat de eigenschap heeft dat de invalshoek gelijk is aan de uitvalshoek, wordt het licht naar alle kanten in de bak gestuurd en worden ook de moeilijk voor het licht bereikbare planten belicht. (zie voorbeeld) Ik zal het waarschijnlijk nooit voor elkaar krijgen hoor, maar ik hoop toch zo dat de mensen die een aquarium houden eens goed naar de natuur kijken, want daar valt toch veel uit te leren. En nu we in het bezit zijn van Internet kunnen we toch ook zien dat de temperaturen in de tropische wateren niet zo hoog zijn als dat men propageert. Ja er zijn natuurlijk wel uitzonderingen, maar voor het doorsnee aquarium is een temperatuur van 23 graden hoog genoeg. Het kost minder stroom, de planten en de vissen worden ouder en je kan met wat minder licht af. Als de temperaturen in de natuur erg hoog zijn, dan is er ook meer zon (licht). Maar denk er maar eens over na. Informatieblad - Moerbeekse Aquarium Vereniging
Jaargang 32 86
– Nummer 10