Natacha PERAT Alexandre DEVOLF Pascal BALLEUX

Van 24 tot 27 juli 2015 Beursterrein

LIBRAMONT

28 en 29 juli 2015 Demo Forest 2015 BERTRIX

e

2015 - 16 bosbouweditie

De Beurs van LIBRAMONT is een buitengewoon uitstalraam van de landelijke wereld en duurzaam beheer in het bos en op het veld en verschaft informatie over de uitdagingen betreffende het bos en zijn toekomst: thematentoonstelling, interactieve animaties, rondetafelconferenties, rondleidingen in het bos, allemaal middelen die worden ingezet om de boom, onze vriend beter te leren kennen... De 16e bosbouweditie van de beurs van LIBRAMONT staat in de steigers met als thema voor 2015, de duurzame economische en sociale toekomst van de bos-houtketen in Wallonië en de Grote Regio (Lotharingen, Groothertogdom Luxemburg, Rijnland-Palts en Wallonië). Welkom op Demo Forest 2015, het niet te missen bosbouwevenement in West-Europa!

Natacha PERAT

Alexandre DEVOLF

Afgevaardigd bestuurster

Hoofd DEMO FOREST

Pascal BALLEUX Voorzitter Bosbouwcommissie

Het bos draagt zorg voor ons... laten wij er ook zorg voor dragen! Welkom op de officiële website van de beurs:

www.foiredelibramont.be

e


info - programma's - plannen - video's - exposanten

Het Waalse bos is gevarieerd en wordt erg gewaardeerd door het grote publiek. Het biedt uitzonderlijke landschappen voor de landbouw-, toeristische en natuuractiviteiten. Het beslaat een oppervlakte van 554 000 ha en bedekt meer dan 30% van het Waalse grondgebied: 53% loofbomen en 47% naaldbomen, 52% privébossen en 48% openbare bossen. Het Waalse bos vervult steeds meer functies: het produceert niet enkel grondstoffen voor de industrie en de hout-energiesector, maar is ook een toevluchtsoord voor dieren en planten in moeilijkheden en een fijn plekje om te ontspannen en naar hartenlust te spelen. Dit kostbaar natuurlijk erfgoed produceert een hernieuwbare grondstof en biedt ecosysteemdiensten op het vlak van biodiversiteit en sociale en culturele ontwikkeling. Het Waalse bos verenigt meer dan 100.000 particuliere eigenaars en is voor meer dan 2400 bedrijven en 5500 zelfstandigen een bron van economische activiteit en werkgelegenheid, goed voor bijna 19.000 rechtstreekse jobs. Jaarlijks verwelkomt het bos ook bijna 100.000 scoutsleden.

Productieve en socio-recreatieve bossen  veiligheid, ergonomie, efficiëntie  aangepaste bosbouwwegen  evenwicht bos-wild  ontspanning, recreatie, ontdekkingen, landschappen, sport,...

Hout met uiteenlopende en vernieuwende toepassingen  constructiehout, papier, panelen, houtblokken,...  energiehout, loofhout in de bouw,...  bevordering van nabijheidsketens  zoeken van nieuwe afzetgebieden

BEURS VAN LIBRAMONT - 16e bosbouweditie 2015

- Thema's en programma + Demo Forest BERTRIX

1

Professionalisme

Sociaal en recreatief bos

Knowhow

Vernieuwende afzetmarkten

Het bos draagt zorg voor ons... Om haar acties en strategie op een duurzame manier te sturen, heeft de Europese Unie in 2011 een langetermijnstrategie vastgelegd: de kennis, de biodiversiteit, het duurzaam gebruik en de terrestrische en aquatische ecosysteemdiensten verbeteren om op een essentiële manier bij te dragen tot het menselijke welzijn en de economische welvaart. Van de terrestrische ecosystemen groepeert het bos erg uiteenlopende habitats met een complexe en dynamische combinatie van planten, dieren en micro-organismen. Dankzij deze biodiversiteit biedt het bos ons vier grote categorieën van diensten die van essentieel belang zijn voor onze gezondheid en ons welzijn en waarvan er sommige verhandelbare goederen opbrengen en andere dan weer gratis zijn: 



 

de ondersteunende diensten vormen de basis van de meeste andere diensten: de habitats (loofbossen, naaldbossen en gemengde bossen) en aanverwante milieus (vijvers, houtkanten, open plekken, biologisch waardevolle bomen,...) zijn leefruimten voor planten- en diersoorten, spelen een belangrijke rol in de water- en nutriëntencycli, beschermen het genetisch erfgoed en zorgen voor de fotosynthese; de bevoorradingsdiensten maken het mogelijk om verhandelbare goederen te verkrijgen: goederen zoals hout (timmerhout, industriehout, brandhout, gebruikshout,...), water (voor huishoudelijke, landbouw- en industriële toepassingen), bepaalde voedingsmiddelen (vlees, vis, fruit, antioxidanten,...), geneeskrachtige planten, decoratieve hulpbronnen (ambacht, binnenhuisinrichting,...); de regulerende diensten: namelijk de klimaatregeling (temperatuur, neerslag, wind), de luchtkwaliteit, de preventie van overstromingen en de aanvulling van de grondwaterlagen, waterzuivering, de recyclage van materialen en verontreinigende stoffen, het vangen van stof, de controle van de erosie, bestuiving,… en de culturele en sociale diensten die rechtstreekse en onrechtstreekse voordelen verschaffen: landschapseffecten, opportuniteiten voor het groene toerisme, ontspanning en sport; cognitieve ontwikkeling door middel van onderzoek en educatie; inspiraties voor de cultuur, de kunst en het design.

Bosbouw

Kwaliteitshout

Minimale kosten

Maximale inkomsten

...laten wij er ook zorg voor dragen! Door de toenemende verstedelijking van de levenswijze van onze samenlevingen gaan steeds meer mensen de natuur opzoeken. Het bos is vanuit dat oogpunt een erg gegeerde plaats: wandel-, fiets- en paardenroutes, sportparcours, pedagogische en natuurwandelingen, jacht,... Deze behoefte, die gepaard gaat met een sterke bewustwording van de noodzaak om de ecosystemen te beschermen, ligt aan de basis van de groeiende vraag naar ecosysteemgoederen en -diensten. Met het oog op de bevordering van een nog "duurzamer" beheer van de bosrijkdommen in het kader van de klimaatveranderingen, zijn "goede bospraktijken" ten zeerste aangeraden:   

het informeren en het responsabiliseren van het publiek en vooral jongeren over de ecosysteem- en culturele waarden van het bos en de troeven van goed bewerkt hout… de kwantitatieve productie van kwaliteitshout via een dynamische bosbouw, die in situ de biodiversiteit van het bos bevordert; de verjonging van oude bospopulaties waarbij de bodem en het beschikbare water integraal worden gerespecteerd; BEURS VAN LIBRAMONT - 16e bosbouweditie 2015


2

  

het gebruik van boomsoorten van een genetische herkomst die is aangepast aan een habitat van gestructureerde gemengde bossen om hoogwaardig timmerhout te produceren; de verbetering van het evenwicht bos/wild; de ontwikkeling van de vaardigheden van alle actoren van de bos-houtketen om in de eerste plaats de lokale markten te bevoorraden met alle producten.

Tal van deze "goede praktijken" getuigen van gezond verstand. Er zijn weinig middelen nodig om ze toe te passen en ze maken het mogelijk om aanzienlijke resultaten te boeken in termen van rentabiliteit. Daarnaast moet het gebruik van meer dynamische en efficiënte bosbouwtechnieken zeker worden aangemoedigd: bevordering van inheemse soorten, soorten met dun gebladerte, gemengde soorten, optimale dekking, specifieke en afzonderlijke werken op gepaste tijdstippen, selectief snoeien ten gunste van bomen van de toekomst,… Kennis, leren en vaardigheden staan hier centraal: zich informeren en zich opleiden; de gepaste bosbouwwerken (technieken, materiaal en seizoenen) kennen, voorzien, waarnemen, kiezen en toepassen.

De Waalse naaldhoutketen: minder middelen, meer noden! Sinds een twintigtal jaar daalt het aantal Waalse naaldbomen aanzienlijk. In de lange naoorlogse periode werden talrijke naaldbossen aangeplant in Wallonië. Sinds midden de jaren 1980 kennen deze aanplantingen een terugval. Hierdoor maken de naaldboomzagers zich zorgen dat er in de toekomst een tekort van deze soort zal zijn. Deze evolutie kan paradoxaal lijken, aangezien hout wordt voorgesteld als het materiaal dat het meest geschikt is om te beantwoorden aan de technische en milieu-uitdagingen van morgen, en het door het grote publiek erg goed wordt onthaald: de houtbouw is immers aan een opmars bezig en heeft grote volumes van gezaagd naaldhout nodig. De mensen die van plan zijn om nieuwe bomen te planten, kiezen dus best voor gemengde en harsachtige regeneraties!

De Waalse loofhoutketen: stijgende productie, verwerking in crisis! De Waalse loofbossen zijn in volle ontwikkeling, hebben tamelijk veel bomen op stam, zijn ondergeëxploiteerd en beschikken over een grote verscheidenheid aan soorten voor veelbelovende afzetmarkten. Ook al breiden de loofbossen zich uit, toch is het een slapend potentieel: de bijbehorende economie stagneert met een noodlijdende industrie en de overzeese export neemt aanzienlijk toe. Onze loofboompopulaties worden eveneens gekenmerkt door veroudering en een gebrek aan regeneratie. Om dit te verhelpen, moeten er innoverende bosbouwtechnieken worden ontwikkeld inzake regeneratie en exploitatie.

Het Waalse bos en hout heeft u nodig! De bos-houtketen moet veelbelovende lokale markten opnieuw motiveren, maar kan eveneens worden opgenomen in de mondialisering van de houthandel, om een optimale bevoorrading van de primaire en secundaire houtverwerkende circuits te garanderen op alle niveaus: van de meest nobele lokale valorisaties (meubilair, schrijnwerk, constructies) tot een meer industrieel gebruik (papiervervaardiging, vezelhout, kistenmakerij,...), energiehout in volle ontwikkeling (houtblokken, houtsnippers, pellets) met verantwoorde bevoorradingen (niet concurrerende PLUS werven), hakselhout,... BEURS VAN LIBRAMONT - 16e bosbouweditie 2015


3

Kennis, leren en vaardigheden staan hier centraal: zich informeren en zich opleiden; de gepaste bosbouwwerken (technieken, materiaal en seizoenen) kennen, voorzien, waarnemen, kiezen en toepassen. Door de toenemende verstedelijking van de levenswijze van onze samenlevingen gaan steeds meer mensen de natuur opzoeken. Deze behoefte, die gepaard gaat met een sterke bewustwording ban de noodzaak om de ecosystemen te beschermen, ligt aan de basis van de groeiende vraag naar ecosysteemgoederen en -diensten: wandel-, fiets- en paardenroutes, sportparcours, pedagogische en natuurwandelingen, jacht,... Naast de productie van hout en andere toepassingen die inkomsten opleveren, levert het bos ook niet-verhandelbare diensten die van onmisbaar belang zijn en ruimschoots bijdragen aan zijn intrinsieke waarde. Het bos is een geïntegreerd ecosysteem met grote natuurlijke cycli: watercyclus, koolstofcyclus, biochemische bodemcycli,... Het neemt niet enkel deel aan deze cycli en is er vaak een van de hoofdelementen van, maar de rol die het er speelt is ook erg belangrijk voor de menselijke activiteiten.



4

De bosbouweditie 2015: een aantrekkelijk, boeiend en uitgebreid programma!

Van 24 tot 27 juli 2015 op het beursterrein in LIBRAMONT: niet te missen afspraak deze zomer om de laatste nieuwigheden te ontdekken op het vlak van land-, tuin- en bosbouwmateriaal

28 en 29 juli 2015 DEMO FOREST in het bos van BERTRIX: 150 ha, een parcours van 5 km, 8 demonstratievitrines 2 kampioenschappen: houthakken, boomslepen met paarden 4 behendigheidswedstrijden: bomen vellen, mennen, uitslepen, laden van een houtoplegger

De rode draad van het bosbouwthema 2015 is opgebouwd rond vier pijlers:  de tentoonstelling in HAL 3 "Het bos en het hout ten dienste van ons! ": ludieke en didactische informatie staat centraal in deze prachtige ruimte in het teken van de "nieuwe technologieën";  de rondetafelconferenties in LIBRAMONT en BERTRIX snijden dan weer actuele thema's aan: uitwisselingsruimten waar holle frasen uit den boze zijn en waar de meest prangende kwesties worden aangekaart;  op maandag 27 juli 2015 gaat een grensoverschrijdend colloquium met deskundigen uit de Grote Regio dieper in op de actuele kwestie "Gekruiste blikken over de ecosysteemdiensten van de bossen van de Grote Regio: welke socio-economische en ecologische voordelen bieden ze voor onze samenleving?": rollen van de ecosysteemdiensten, bevoorradingsdiensten (verhandelbare goederen), regulerende diensten (bescherming van het water en de bodem), sociale en culturele diensten (groen toerisme, landschap);  op de site van DEMO FOREST BERTRIX 2015 bevinden zich 8 demonstratievitrines: de bezoekers kunnen er bevoorrechte momenten beleven vol ontdekkingen en in situ demonstraties te midden van het bos.

Tot slot zijn er ook twee nieuwigheden die voortaan bij elke bosbouweditie van de beurs op het programma zullen staan: om het zesdaagse evenement in te luiden, de voornaamste trends en evoluties van de keten met de tweejaarlijkse barometer van de bos-houtketen, en als afsluiter de vitrine INFO DEMOS waar de nieuwe (agro)bosbouwproducten of technieken van de toekomst in de kijker worden geplaatst:

Vrijdag 24 juli 2015 op het beursterrein in LIBRAMONT: Hal 3 Auditorium LEC4 om 15 uur

Woensdag 29 juli 2015 op DEMO FOREST in BERTRIX: MEETING POINT om 15 uur

PERSCONFERENTIE 2015

INFO DEMOS 2015

"De indrukken van de professionals van de bos-houtketen"

"Goede (agro)bosbouwpraktijken"



5

LIBRAMONT Beursterrein HAL 3 van 24 tot 27 juli De tentoonstelling van de bos-houtketen Het bos en het hout ten dienste van ons!

e


De bosbouwtentoonstelling 2015 in HAL 3 belicht onder meer 4 grote uitdagingen voor de bos-houtketen: meer resistente en gediversifieerde bossen tot stand brengen, meer en beter produceren tegen een lagere kostprijs, het lokale hout promoten en opwaarderen, nieuwe producten ontwikkelen in een kort circuit. Een podium met talrijke animaties (spelletjes, quiz, interviews, films, innovaties, mini-debatten,...) en de radiozender RTBF zetten de verschillende debatten live luister bij en diverse experts en getuigen komen hun kennis en knowhow delen. Ministeries en bevoegde besturen, onderzoeks- en opleidingsinstellingen, verenigingen en federaties, bedrijven en zelfstandigen tonen hun kennen en kunnen. De tentoonstelling wil de sector promoten: verbetering van de bosbouwproductie, algemene benutting van het hout, promotie van opleidingen en beroepen, streven naar een evenwicht tussen economie, ecologie en levenskwaliteit. En voor meer informatie en advies vindt u op het beursterrein (30 ha, 800 exposanten, 80.000 m 2 tentoonstellingsruimte) talrijke informatiestands, deskundigen, handleidingen, brochures, demonstraties,... en meer dan 700 exposanten: civieltechnische, gemeente- en bosbouwmachines; fokkerijmaterieel, gebouwen; meer dan 3.500 dieren, meststoffen, voedingsmiddelen, zaaigoed; gereedschap, smeermiddelen en banden; materiaal voor de ruitersport en voor paarden; onderwijs, instellingen; tuinbouw, klein bosbouwmaterieel; hernieuwbare energie, bedrijfsvoertuigen, 4x4; banken en verzekeringen; streekproducten…



6

Eregast De Grote Regio e


uitwisselingen, deskundigen, getuigenissen, gereedschap, handvesten,...

De Grote Regio is een belangrijk gebied voor de bevoorrading en verwerking van hout in Europa. Dit gebied dat wordt gevormd door Wallonië, Rijnland-Palts, Lotharingen en het Groothertogdom Luxemburg vormt een unieke ruimte: een onmisbaar bevoorradingsbekken met zijn 2.300.000 ha bossen (35%) en een belangrijk valorisatiegebied met meer dan 15.000 bedrijven die actief zijn in de houtverwerking. In Lotharingen beslaat het bos een oppervlakte van 869.000 ha. Met een bebossingspercentage van 49% is het departement van de Vogezen het meest bebost: de meest voorkomende naaldbomen zijn de den, de spar, de douglas, de grove den en de lork. Op de kalksteenplateaus, de vlakten en de kleiplateaus overheersen de loofboompopulaties (75%), waaronder voornamelijk de eik, de beuk en de haagbeuk. Het bos van Rijnland-Palts, waar voornamelijk naaldbomen groeien, strekt zich uit over 815.000 ha. Deze dichte natuurlijke rijkdom die voor 60% bestaat uit naaldbomen (voornamelijk sparren), is tamelijk homogeen en van hoge kwaliteit, en beantwoordt aan de industrienoden van de bouwmarkt. De openbare bosdiensten hebben een algemene territoriale bevoegdheid en komen zowel tussenbeide bij de privé-eigenaars als in de openbare domeinen. De Duitse politici zijn voorstander van houtbouw en houten materialen, ondersteunen hernieuwbare energiebronnen, de cogeneratie, de warmtenetwerken en de installatie van verwarmingsketels. Met zijn bossen (85.800 ha) en andere beboste oppervlakken (2.800 ha) heeft het Groothertogdom Luxemburg een bebossingsgraad van 35%: het openbaar bos vertegenwoordigt 45% van de totale beboste oppervlakte. In de Luxemburgse bossen treffen wij voornamelijk beuken aan op losse grond, eiken en eiken-beuken op zware grond, lidstengen op armere grond en in afwisselende hoeveelheden, andere loofbomen, zoals de es, de haagbeuk, de esdoorn, de els, de linde, de wilde kersenboom, de berk, de esp,... Over het algemeen zijn de grote hoogstammige loofbomen relatief oud (100 tot 160 jaar) en bevinden zich sinds een twintigtal jaar in de regeneratiefase. Saarland telt 92 700 ha bos, wat goed is voor een bebossingspercentage van 36%. Loofbomen komen er het meest voor (73%), met de beuk als onbetwiste koploper (30%). Het kappercentage van loof- en naaldbomen bedraagt respectievelijk 77% (het hoogste in de Grote Regio) en 67%. Daarnaast beschikt Saarland over 10% integrale bosreservaten, wat het hoogste percentage is van de vijf gebieden. 78% van de Belgische bossen bevinden zich in het Waals Gewest: 554.000 ha, wat neerkomt op 33% van het Waalse grondgebied en waarvan 52% in handen is van privé-eigenaars. De loofbomen (256.250 ha) vertegenwoordigen 53,4% van alle populaties. De naaldbomen die sinds ongeveer 25 jaar (24.000 ha) een neerwaartse tendens vertonen, beslaan vandaag een oppervlakte van 223.250 ha (46,6%). Alle openbare en private boseigenaars en -beheerders staan momenteel voor enkele grote uitdagingen: preventie ten opzichte van de klimaatveranderingen, ontwikkeling van hernieuwbare energiebronnen, behoud van de biodiversiteit, kwaliteit van het water, bescherming van de bodem, beter evenwicht bos-wild en de essentiële functie van de productie van kwaliteitshout op zo hoog mogelijk niveau garanderen. BEURS VAN LIBRAMONT - 16e bosbouweditie 2015


7

LIBRAMONT HAL 3 24, 25, 26 en 27 juli 2015 BERTRIX Demo Forest 28 en 29 juli 2015 Uitwisselingsfora in 2015 e


actualiteit, debatten, deskundigen, balansen, perspectieven

Tijdens de 4 dagen van de Beurs van Libramont nodigt de Bosbouwcommissie de actoren van de bos-houtketen, professoren en studenten, jongeren en het grote publiek uit om deel te nemen aan rondetafelconferenties, heuse informatie- en uitwisselingsmomenten over actuele thema's en prangende kwesties.  



In 2015 worden er verschillende uitwisselingsfora georganiseerd in HAL 3 op het beursterrein: persconferentie: toestand en evolutie van de bos-houtketen; agro&bos Business Club: risicopreventie en veiligheid in het bos(goedkeuring, individuele beschermingsuitrusting, risico's LYME en HANTAVIRUS …), agrobosbouw op de boerderij (context, systemen, goede praktijken, …) en economische valorisatie van hout (innovaties op het vlak van de intrinsieke kwaliteit en de toepassingen van hout) met wetenschappelijke experts uit de Grote Regio; grensoverschrijdend colloquium van de Grote Regio met Duitse, Franse, Luxemburgse en Belgische beheerders en deskundigen:

socio-economische en ecologische voordelen van de ecosysteemdiensten van de bossen voor onze samenleving. Gedurende de 2 dagen van DEMO FOREST in het bos van BERTRIX in de tent Meeting Point nodigt de Bosbouwcommissie de actoren van de BOS-HOUTketen uit om deel te nemen aan drie rondetafelconferenties, heuse informatie- en uitwisselingsmomenten over actuele thema's en prangende kwesties. Een overzicht van de aangekaarte thema's:  

dinsdag 28 juli: integratie van energiehout in de keten en initiatieven ten gunste van de houtafzetmarkten; woensdag 29 juli: gereedschap voor een duurzame en efficiëntere bosbouw en goede (agro)bosbouwpraktijken ten opzichte van de klimaatveranderingen en de socio-economische evoluties

LIBRAMONT Beursterrein HAL 3 auditorium LEC 1 vrijdag 24 juli 2015 – 14u00 Een beter inzicht in zijn bos om het beter te beheren en op te waarderen

Persconferentie

door

René COLLIN, Waals Minister van Landbouw, Natuur, Landelijkheid, Toerisme en Sportinfrastructuren NAMEN (B)

PANORABOIS 2014-2015: belangrijkste trends en evoluties van de HOUT-BOSketen door Eugène BAYS, hoofd strategie en prospectie Office économique wallon du bois (OEWB) - MARCHE-EN-FAMENNE (B)

De indrukken van de professionals van de HOUT/BOSketen: conjunctuur werkgelegenheid moeilijkheden strategieën evoluties investeringen

Publieke eigenaars en beheerders: richtsnoeren en hulpmiddelen voor het beheer van multifunctionele bossen door Didier MARCHAL, directeur a.i. Direction des Ressources forestières (DNF), Département Nature et Forêts, DGO3 - JAMBES (B)

Privé-eigenaars en -beheerders: prijzen van de bossen, houtmarkten en toekomstperspectieven door Frédéric PETIT, voorzitter Fédération des experts forestiers (FNEF), Bestuurder NTF - JAMBES (B)

Echo’s van de economische houtketen: positionering van de zware industrie in de houtketen door Eric MEURISSE, hoofd houtaankopen BURGO Ardennes - HARNONCOURT - VIRTON (B)

Animator:

Emmanuel DEFAYS Directeur Office économique Wallon du bois MARCHE-EN-FAMENNE(B)

Echo’s van de houtbouw: staat van de houtbouw in België en perspectieven door Hugues FRERE, directeur HOUT INFO BOIS (FERSIC), BRUSSEL (B)

Bosbouweditie 2015: "Het bos draagt zorg voor ons...laten we er ook zorg BEURS VAN LIBRAMONT - 16e bosbouweditie 2015


8

voor dragen! door

Pascal BALLEUX, voorzitter van de Bosbouwcommissie van de Landbouwbeurs van LIBRAMONT (B)

LIBRAMONT Beursterrein HAL 3 auditorium LEC 1 zaterdag 25 juli 2015 – 10u00 Juridisch kader en algemene verplichtingen: Bos Business Club Risico's en veiligheid in het bos? ziektes preventie ongevallen veiligheid Animator:

Frédéric GASTINI

verantwoordelijkheden en verplichtingen van de werkgevers, rechten en verantwoordelijkheden van de werknemers door Frédéric GASTINI, directeur Mission Wallonne des Secteurs Verts (PREVENTAGRI) - DOUR (B)

Veiligheid van de werven, de operatoren, derden en het materiaal tijdens het zagen: werkkleding, individuele beschermingsuitrusting, opleidingen door Pascal VANCEUNEBROECKE, opleider LE FOREM Centre de compétences Secteurs verts - ATH (B)

Teken en ziekte van Lyme: gevaarlijk? ziekteverwekker, overdracht, symptomen, aanbevelingen, behandelingen door Tinne LERNOUT, arts Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, dienst Epidemiologie, BRUSSEL (B)

Directeur PREVENTAGRI DOUR (B)

Regelmatig bezoek van bossen en risico's op besmetting met het Hantavirus ziekteverwekker, overdracht, symptomen, aanbevelingen, behandelingen door Paul COLSON, arts Service des Urgences, Clinique Sainte Elisabeth, NAMEN (B)

LIBRAMONT Beursterrein HAL 3 auditorium LEC 1 zaterdag 25 juli 2015 – 14u00

Agri Business Club

Bomen en hagen ten gunste van een duurzame landbouw: de boom binnen de hervorming van het GLB door Jean-Claude VAN SCHINGEN, ingenieur SPW, DGO3, Direction des surfaces agricoles Département des Aides - NAMEN (B)

Agrobosbouw op de boerderij: context GLB richtsnoeren goede praktijken opleiding

De boom op de boerderij: traditionele en vernieuwende modellen relevantie, types, functies en productie door Olivier BAUDRY, dr. bio-ingenieur, Expert Arbres en ville, en champ & en forêt - MONT-St-GUIBERT (B)

Agronomische voordelen van de agrobosbouw: hulpmiddelen betreffende de ruilverkaveling door Eric MEGANCK, ingenieur SPW, DGO3, Direction de l'Aménagement foncier rural - BERGEN(B)

Animator:

Bernard MAUS de ROLLEY Voorzitter Association pour l'Agroforesterie en Wallonie et à Bruxelles STREE MODAVE (B)

Goede agrobosbouwpraktijken op de boerderij: pistes, website docu, opleidingen AGROFE, vitrines door Pascal BALLEUX, directeur Centre de Développement Agroforestier de CHIMAY - CHIMAY (B)



9

LIBRAMONT HAL 3 Auditorium LEC 4 Maandag 27 juli 2015

grensoverschrijdend colloquium van de Grote Regio Gekruiste blikken over de ecosysteemdiensten van de bossen: e


welke socio-economische en ecologische voordelen bieden ze voor onze samenleving?

Na het succes van het grensoverschrijdend colloquium van 2013 dat in het teken stond van de agrobosbouw, gaat het grensoverschrijdend colloquium 2015 Grote Regio dieper in op de multifunctionele rollen van het bos. Bedankt bos en hout, groen goud van Wallonië en de Grote Regio! De ecosysteemdiensten die worden geleverd door de bossen, dragen bij tot het menselijke welzijn: zowel de verhandelbare en niet-verhandelbare goederen (bv.: hout, geneeskrachtige planten) als de regulerende (bv.: klimaatregeling, waterzuivering, bestuiving,...), ondersteunende (bv. koolstofopslag, habitats) of culturele diensten (bv. mooie landschappen, vrijetijdsbesteding, educatieve activiteiten,...). Hoe kunnen ze worden beoordeeld en is het mogelijk om ze in geld om te zetten? Welke goede bosbouwpraktijken moeten worden toegepast om ze in stand te houden of ze te verbeteren? Vragen die stuk voor stuk worden aangekaart door specialisten terzake en bosbeheerders uit de Grote Regio. De regionale actoren, de eigenaars, de beheerders, de ondernemers, de jongeren en het grote publiek moeten worden geïnformeerd over de uitdagingen die moeten worden aangegaan om een aangepaster ecosysteembeheer van de bossen te garanderen: inspelen op de socio-economische noden en tegemoet komen aan de milieudoelstellingen inzake het gebruik van de bosrijkdommen, het hout, de fauna en de flora. Van de ecosysteemdiensten zal de productiefunctie in de kijker worden geplaatst. De conclusies van de strategische studie van het programma INTERREG IV Grote Regio REGIOWOOD (2011) worden bevestigd: 

De sector van de primaire verwerking van loofhout: een strategische sector die aan het verdwijnen is, maar een tendens die wij kunnen omkeren... De vraag naar gezaagd loofhout neemt steeds meer af, door een gebrek aan afzetmogelijkheden. Dit valt te verklaren door het verdwijnen van de traditionele markten, waaronder de meubelhandel, de vervanging van massief hout door andere materialen (ramen van pvc, betonnen spoorbielzen) en door de almaar groeiende concurrentie van andere landen, zoals de Oostbloklanden, waar de kostprijs van de grondstoffen en de sociale lasten lager zijn. In de Grote Regio verdwijnen de zagerijen van loofhout één voor één. Daarnaast is de export van rondhout naar het buitenland (China, India,...) voor de verkoper de meest rendabele oplossing. Het is een winstderving in termen van verwerving van meerwaarde, die nadelig is voor de Grote Regio. Maar ook een vicieuze cirkel voor de lokale zagerijen die niet meer rendabel zijn: hun tekort aan financiële middelen legt de innovatie stil, waardoor er een gebrekkig concurrentievermogen op de markt ontstaat, dat leidt tot een lage rentabiliteit, enzovoort. De acties die worden aanbevolen door Regiowood, zijn in de eerste plaats gericht op het herstel van de actiecapaciteiten van deze sector. Via onderzoek en innovatie zullen nieuwe afzetmogelijkheden kunnen worden gecreëerd, vooral op de bouwmarkt.



De sector van de primaire verwerking van naaldhout: tegenover een bijzonder grote vraag, kroniek van een aangekondigd tekort... Deze sector die wordt gestimuleerd door de groeiende vraag van de bouw, wordt geconfronteerd met een groot probleem: het aanbod van hout is kleiner dan de vraag. Een fenomeen dat de komende 15 jaar niet zal veranderen, ondanks een verwachte toenemende beschikbaarheid van naaldbomen, voornamelijk van sparren. Op langere termijn, tegen 2026, bestaat het risico echter dat de vernieuwing van de naaldbomen niet meer kan worden gegarandeerd, als gevolg bijvoorbeeld van het bosmilieubeleid (Natura 2000) en de veronderstelde klimaatveranderingen. Het gebrek aan regeneratie van de natuurlijke rijkdom door de kleine eigenaars (een aantal ervan herplant niet na het kappen), onder meer door het verdwijnen van de bosbouwtraditie, zal deze tendens nog verder versterken. Voor de sector van de naaldhoutzagerijen, waar de bevoorrading over het algemeen lokaal blijft, zijn de beschikbaarheid van grondstoffen in de buurt en ze kunnen kopen twee hoofdbekommernissen. Het actieplan dat naar voor wordt gebracht door Regiowood, wil de problematiek omtrent de toegang tot de grondstof verzachten, door deze te beveiligen, nieuwe houtbronnen te ontwikkelen en de moderniseringsinspanningen voort te zetten die nodig zijn in deze erg concurrerende sector. BEURS VAN LIBRAMONT - 16e bosbouweditie 2015


10

Het ziet ernaar uit dat tijdens dit grensoverschrijdende colloquium erg interessante uitwisselingen zullen plaatsvinden, mede dankzij de terreinervaring van de gastsprekers.

LIBRAMONT Beursterrein HAL 3 auditorium LEC4

De economie en de sociale en ecologische functies van het bos op elkaar afstemmen

14u00

GRENSOVERSCHRIJDEND COLLOQUIUM Grote Regio

maandag 27 juli 2015 – 14u00 – 18u00

door René COLLIN, Waals Minister van Landbouw, Natuur, Landelijkheid, Toerisme en Sportinfrastructuren NAMEN (B)

14u10

Belang en evolutie van de door de bossen verleende ecosysteemdiensten

door Philippe BLEROT, inspecteur-generaal, Département de la Nature et des Forêts, DGO3, SPW - NAMEN (B)

Gekruiste blikken over de ecosysteemdiensten van de bossen: welke socio-economische en ecologische voordelen bieden ze voor de samenleving van de Grote Regio?

Animator:

Ondersteunende diensten: biodiversiteit - O2 - bodem - water – habitats … 14u30

indicatoren, valorisatie- en betalingspistes door Marc DUFRENE, professor - Unité Biodiversité et Paysage, ULG GEMBLOUX (B)

Bevoorradingsdiensten: hout - vezels - fauna - voedsel – planten ... Initiatieven om het hout in de Grote Regio te promoten en op te waarderen 15u00

"Terres de Hêtres": een nieuw Frans merk voor het hout door

Pascal Balleux Directeur vzw CDAF CHIMAY (B)

Ecosysteemdiensten van het bos: concepten en typologie, evaluatie en

15u20

Voorzitter Bosbouwcommissie vzw CTA LIBRAMONT (B)

Grensoverschrijdende opwaardering van kostbare loofbomen door Georg Josef WILHELM, Leitender Forstdirektor (Rhénanie-Palatinat) bosbouwer (Lotharingen) (F)

15u40

http://www.in scriptionlibramont.eu/ event/forets Inschrijving telefonisch:

+ 32 (0) 61 23 04 04 Inschrijving per fax:

(D)

en eigenaar-

De opportuniteit van een collectief merk in Wallonië door

Inschrijving voor het colloquium gratis en verplicht Formulier online invullen op:

Stéphanie RAUSCENT, directrice van Pays d'Epinal, GOLBEY (F)

Emmanuel DEFAYS, directeur, Office économique Wallon du bois- MARCHE-EN-FAMENNE (B) 16u00

VRAGEN-ANTWOORDEN

16u10

PAUZE EN UITWISSELINGEN

Regulerende diensten: lucht - erosie - wind - warmte - overstromingen – zuivering ... Het bosbeheer tegenover de klimaatveranderingen: hoe erop inspelen, zich aanpassen en handelen? 16u30

door Jean LEMAIRE, ingenieur, Institut pour le Développement Forestier, CNPPF - LYON (F) 17u00

Aanbevelingen voor bodembehoud en waterbescherming door Franck WOLTER, directeur, Administration de la nature et des forêts - LUXEMBURG (L)

Sociale diensten: werkgelegenheid - kunst - landschap - educatie - recreatie ... De toeristische opwaardering van de bosmassieven in Wallonië: de Ardense bossen 17u30

door Marie-Caroline HUBERT (A)

DETROZ, project manager, Ressources Naturelles Développement - ST-

+ 32 (0) 61 23 04 09 17u50 VRAGEN-ANTWOORDEN 18u15 Conclusies door Pascal BALLEUX, directeur vzw CDAF - CHIMAY (B) BEURS VAN LIBRAMONT - 16e bosbouweditie 2015 - Thema's en programma + Demo Forest BERTRIX

11

Openbare en private boseigenaars en -beheerders, bosdeskundigen, bostechnici; boomkwekerijen en aannemers van bosbouwwerken; ondernemingen van de primaire en secundaire houtverwerking en de houthandel; actoren van de energie-hout en hout-constructieketen; instellingen en partners die actief zijn op het vlak van onderzoek, ontwikkeling, begeleiding en vulgarisatie van de bos-houtketen; financieringsbedrijven en regionale besluitvormers; onderwijzers en studenten van de polen Bos en Hout: u bent dus ALLEMAAL uitgenodigd om deel te nemen aan dit evenement

hou maandag 27 juli 2015, van 14 tot 18u alvast vrij in uw agenda. BERTRIX DEMO FOREST 2015 8 DEMONSTRATIEVITRINES e

producten, materiaal, technieken, animaties,...


Het terrein DEMO FOREST 2015 in BETREX heeft tal van troeven: verstevigde en van een steenlaag voorziene wegen, een onthaalzone in het bos, verscheidene houtsoorten, populaties met wisselende structuren, opmerkelijke bomen, nieuwe houtloten, bronnen, poelen en vochtige bodems, diverse beplantingen en opnieuw te bebossen percelen, biologisch waardevolle sites,...

8 geanimeerde VITRINES… in situ en 4 wedstrijden Met de medewerking van een netwerk van partners, vakmensen en deskundigen uit elke sector stelt elke vitrine informatie- en documentatiestands voor, en vooral demonstraties die van uitleg worden voorzien door ervaren specialisten en operatoren.

Welkom op Demo Forest van de Beurs van Libramont, in het gemeentelijk bos van BERTRIX, op een steenworp van het dorpje JEHONVILLE. Het hoogtepunt van de tweejaarlijkse bostentoonstelling van de beurs van LIBRAMONT zijn de demonstraties in reële omstandigheden. Alles wordt in het werk gesteld om uw komst in goede banen te leiden en van deze twee dagen in het bos een aangenaam moment vol vruchtbare ontmoetingen te maken:  meer dan 150 exposanten: besturen en instellingen van de bos-houtketen, bosbeheer (kettingzaag, harvaster, haspel, ...), bosbouw (snoeimachine, pootmachine, ontginningsmaaier), boomkwekerij (stekken,...), transport en lossen, kleine bosbouwmaterieel, houtmateriaal (bouw, gebinte, afsluitingen,...), energiehout,...  meer dan 150 ha bos: twee ruime parkings van 20 ha die aan de talrijke bezoekers de mogelijkheid bieden om het demonstratieterrein sneller te bereiken, en meer dan 500 tentoongestelde machines en in reële werkomstandigheden;  8 demonstratievitrines: (1) BOSBEHEER (2) BOSBOUWWERKEN (3) BOSBOUW (4) OPLEIDING (5) FAUNA & JACHT (6) WATER en VISVANGST (7) HERNIEUWBARE ENERGIE TROEVEN

(8)

SOCIO-ECONOMISCHE

 3 conferenties-debatten et 1 terreinsessie INFO-DEMOS: (1) Integratie van het energiehout in de houtketen (2) Initiatieven ten gunste van de houtafzetmarkten

(3) Hulpmiddelen voor een duurzame en meer efficiënte bosbouw (4) INFO-DEMOS "Goede (agro)bosbouwpraktijken"

 2 kampioenschappen: (1) Europees kampioenschap houthakken (2) Nationaal kampioenschap boomslepen  3 wedstrijden: (1) John Deere Forest Experience: behendigheidstest op drager (2) wedstrijd houthakken voor studenten (3) wedstrijd grote publiek (toegangstickets natuurparken) Deelnemende sectoren boomkappen agrobosbouw besturen aanspannen energiehout jacht uitsleping hakselen jacht verwijdering van struikgewas

Het in 2015 uitgekozen terrein voor Demo Forest is gelegen in BERTRIX gemeentelijk bos in de buurt van JEHONVILLE (OP 20 KM VAN LIBRAMONT)

BERTRIX Demo Forest 2015  9u00 tot 18u00: doorlopende demonstraties



12

water onderwijs milieu houtbewerking klievers mechanische vermaling smeermiddelen gereedschap en toebehoren visserij klein en groot materieel bosplanten banden wildbescherming vakpers onderzoek & ontwikkeling kerstbomen mobiele zaag diensten bosbouw vervoer kettingzaag 4x4 bedrijfsvoertuigen boswegen

              

150 ha tentoonstellings- en demonstratieruimte +20% * 2 grote parkeerterreinen in de buurt: 25 ha +80% * 1 vijver meer dan 180 exposanten +20% * 35 000 verwachte bezoekers 4,2 km aangelegd circuit 20 ha herbeplantingsgebied 3 1 000 m te ontginnen hout 8 demonstratievitrines eregast: de boseigenaars van de Grote Regio 3 restaurants en 8 bars 3 rondetafelconferenties 1 Info-Demo "Goede praktijken" 2 kampioenschappen 3 wedstrijden * ten opzichte van de bosbouweditie 2013

Drie rondetafelconferenties in het bos in de tent Meeting Point

INFO-DEMOSESSIES "Goede (agro)bosbouwpraktijken " om af te sluiten!

DEMO FOREST BERTRIX Meeting point dinsdag 28 juli 2015 – 10u00 RONDETAFEL

1 Integratie van hout als energiebron in de houtketen: pellets houtblokken houtsnippers uitdagingen & perspectieven Animator:

Pierre MARTIN Facilitator Energiehout VALBIOM GEMBLOUX (B)

De ontwikkeling van de hout-energieketen en zijn integratie in de hele houtketen door

Pierre MARTIN, facilitator energiehout, particulieren & ondernemingen

VALBIOM – GEMBLOUX (B)

Hout als energiebron in de houtketen in cijfers door

Eugène BAYS, medewerker strategie en prospectie

Office Economique Wallon du Bois – MARCHE-EN-FAMENNE (B)

Op welke manier zijn pellets goed opgenomen in de houtketen? door

Bernard FRANÇOIS, bestuurder

Badger Pellets – VIRTON (B)

Houtsnippers: een nieuwe afzetmarkt voor laagwaardig hout door

Frédéric JANSSENS, bestuurder

COPO bvba – HELECINE (B)



13

DEMO FOREST BERTRIX Meeting point dinsdag 28 juli 2015 – 14u00 Afzetgebieden voor constructiehout van edele en kostbare loofbomen: RONDETAFEL

2 Initiatieven ten gunste van de houtafzetmarkten: lokale meerwaarden labelling korte circuits R&D - steun

huidige markten en lokale en internationale ontwikkelingsperspectieven door François DE MEERSMAN, secretaris-generaal Union Régionale des Entreprises du Bois (URBEB) - JAMBES (B)

Korte circuits en diversificatie, nieuw eldorado voor de houtketen? stimulering van de lokale ontwikkeling, valorisatie van de lokale knowhow, buitenlandse voorbeelden door Frédéric CASTAING, manager "Forêt-Bois" Ressources Naturelles Développement (RND ) - SAINT-HUBERT (B)

Kwaliteit, ontwikkeling en democratisering van houten woningen: innovaties, opleiding van de voorschrijvers, industrialisering van de processen door Marc Georges, coördinator Wallonië-Brussel Centre de Formation Bois (CFB) - BRUSSEL

(B)

Animator:

François DENEUFBOURG Hoofd economische ontwikkeling Office économique Wallon du bois MARCHE-EN-FAMENNE(B)

Steun aan bedrijven uit de houtverwerkende sector: modernisering van het gereedschap, onderhandse aanbestedingen, korte circuits in Wallonië door François DENEUFBOURG, hoofd economische ontwikkeling Office Economique Wallon du Bois (OEWB) - MARCHE EN FAMENNE (B)

DEMO FOREST BERTRIX Meeting point woensdag 29 juli 2015 – 10u00 Herziening van het ecologisch bestand van de soorten: als voorbeeld toelichting bij de fiche van de beuk door Hugues CLAESSENS. professor, Gembloux Agro-Bio Tech (ULg) - GEMBLOUX (B) en Quentin PONETTE. professeur, Earth and Life Institute (UCL) - LOUVAIN-LA-NEUVE RONDETAFEL

3 Hulpmiddelen voor een duurzame en efficiëntere bosbouw: nieuw ecologisch bestand omzendbrief Pro Silva plantgoed steun kleine privé-eigendom handvest PEFC 2013-2018 Animator:


(B)

Balans van de activiteiten van de 'Comptoir à Graines' van de voorbije 20 jaar: het economisch potentieel van het Waalse bos valoriseren en verbeteren door Alain SERVAIS, hoofd 'Comptoir à graines' Département de la Nature et des Forêts, SPW, DGO3 - MARCHE-EN-FAMENNE (B)

Omzendbrief DNF over de bosbouw van Pro Silva: maatregelen en aanbevelingen door Philippe BLEROT, inspecteur-generaal Département de la Nature et des forêts, SPW, DGO3 - JAMBES (B)

Steun aan het kleine privébos: de eigenaar helpen om zijn bosrijkdommen beter te kennen en te valoriseren door Vincent COLSON, bosbouwingenieur Responsable Cellule d’Appui à la Petite Forêt Privée (Office économique wallon du bois) MARCHE (B)

Certificatie 2013-2018, een nieuw charter voor duurzaam beheer in Wallonië: troeven, regels, eenvoudig beheerdocument, procedure, kosten door Isaline DE WILDE, bosbouwingenieur



14

Koninklijke Belgische Bosbouwmaatschappij, BRUSSEL (B)

DEMO FOREST BERTRIX Meeting point woensdag 29 juli 2015 – 15u00 15U00 Inleiding

INFO - DEMOS & PERSPUNT

in het Meeting point: contexten en perspectieven

Doordachte beheersing van de vegetatie met het oog op het welslagen van de regeneraties: beheermiddelen van de concurrerende vegetatie en grondbewerking door Léon WEEHRLEM, ingenieursassistent, hoofd technieken en opleiding Equipe Mission Gestion de la végétation en Forêt, INRA Lorraine - NANCY (F)

Diagnose en bosbouw van natuurlijke gemengde nieuwe loten: Goede (agro)bosbouwpraktijken: producten, materialen en methodes aangepast aan de klimaatveranderingen en socio-economische evoluties Animator:


doelstellingen soorten, aanverwanten en begeleiding, verbeteringsconcepten door Grégory TIMAL, projectingenieur Centre de Développement Agroforestier de CHIMAY - CHIMAY B)

Ontwikkeling van de agrobosbouw in Europa: gids voor goede agrobosbouwpraktijken: wat, waarom, hoe? door

Joel GAMBOA, TUBEX (F) en een vertegenwoordiger van EURAF(F)

Bevordering van inheemse fruitbomen in het bos: behoud en valorisatie van wilde appel- en perenbomen in het bos door Eric GOOSSE, hoofd project behoud inheemse fruitbomen vzw Centre de MICHAMPS UCL - BASTOGNE (B) 15u15 Demonstraties

met uitleg op het terrein: producten, materialen, technieken, methodes, uitwisselingen



15

DEMO FOREST 2015 Bos van BERTRIX 28 en 29 juli

Demonstratieterrein van 150 ha in Midden-Ardennen

Loof-, naald- en gemengde bomen

Natuurlijke regeneraties onder lidstengenbossen

Hoogstammige loofbomen op basis van beuk

Natte bodem en visvijver



16

DEMO FOREST 2015 Bos van BERTRIX 28 en 29 juli

Een afgebakend circuit van 4,2 km met 8 demonstratievitrines

Toegang en parking Zuid

Aanplantingen in verschillende stadia

Diversiteit aan habitats, fauna en flora



17

BERTRIX 2015

24, 25, 26 en 27 juli

28 en 29 juli

http://www.demoforest.be/nl

http://www.foiredelibramont.be/

Demo Forest Bertrix 2015: plan en praktische info



18

Natacha PERAT Alexandre DEVOLF Pascal BALLEUX

Recommend Documents