2 e kwartaal 2014 | n o 2 | jaargang 2
N E WS Kostenverlaging Eén van de basisdoelstellingen GMO
Hydrokoelen Betere prijs & houdbaarheid
Productshow
Het BelOrta assortiment in de etalage
2
| 2 e kwartaal 2014 | n o 2 | jaargang 2
EDITO Beste lezers,
In dit nummer
Voorwoord 2 Raad van bestuur Borgloon 3 Algemene vergadering 5 GMO 6 Milieucharter 7 Proefstation 8 Euro Pool System: nieuwe CEO 9 Open Bedrijvendag 9 Hydrokoeliing 10 Seizoen hardfruit: terugblik 12 Interpera 2014 14 Productshow 15 1000km Kom op tegen Kanker 15 Promotie paprika in Frankrijk 16 Bedrijfsfilm 16 Verplichting IPM 17 Appel en tomaat nummer 1 18 Bezoek Finse ambassade 19 Week van de Bio 19 CPMA Canada 20 European Vegetable Congress 21 Bezoek FIT Azië 22 Jongerenforum 22 Bezoek Vlaamse Administratie Landbouw 23 Week van Groenten en Fruit 23 Recept 24 BelOrta op social media 24
Dat de natuur onvoorspelbaar is, hebben we dit voorjaar nogmaals mogen ondervinden. Onze telers hebben als echte ondernemers en overlevers er door hun inzet weer het beste van gemaakt. Ze hebben met een vroeg seizoen toch uitzonderlijk goede producten geleverd aan hun veiling. De collectieve kracht die uitgaat van onze coöperatie mogen we niet laten verwateren als een afgedaan, ouderwets model. We moeten die kracht in de toekomst met een echte vechtersmentaliteit zien te behouden, met een juiste toekomstgerichte keuze voor de telers. De keuze die we gemaakt hebben met BelOrta, wat we nu zijn en waardoor we ons onderscheiden (bijvoorbeeld door ons groot aanbod van kwaliteitsvolle producten), zou ons een voordeel moeten opleveren in de markt. We moeten er rekening mee houden dat onze veiling geen omzetmachine op zich is, maar een verderzetting van het telersbedrijf in de coöperatie. Dit geeft een veel grotere bedrijfszekerheid en -sterkte voor de teler dan wanneer hij als individu de markt zou moeten betreden. Soms moeten we ook als veiling “nee” durven zeggen tegen zaken die niet passen in onze werkwijze. We moeten consequent onze strategie toepassen zonder onze telers én onze klanten-kopers uit het oog te verliezen. Onze telers zouden er beter van moeten worden, want zij zijn de verborgen kampioenen die niet vaak in de schijnwerpers lopen. Met hun dagelijkse inzet zorgen zij voor kwaliteitsvolle producten die vaak aan een te lage prijs in de markt worden gezet. Door hun vechters- en kampioenenmentaliteit, met de steun van en het geloof in hun coöperatie zullen zij meer overlevingskansen hebben dan de teler die hier niet in gelooft en die denkt het als individu te zullen waarmaken. Ik hoop alvast dat onze coöperatieleden in alle opzichten een mooie toekomst zullen beleven.
Leo Baestaens
BelOrta is één van de 10 officiële ambassadeurs van de ICA-Principes www.icakompas.be
2 e kwartaal 2014 | n o 2 | jaargang 2 | 3
KENNISMAKEN MET DE RAAD VAN BESTUUR Het nieuwe BelOrta draait op volle toeren. De leden van de raad van bestuur van de gefusioneerde coöperaties verstaan elkaar perfect en werken goed samen. Het is natuurlijk ook belangrijk dat de leden de bestuursleden, die collega-telers zijn, kennen. In vorig nummer hebben we reeds het nieuwe kernbestuur voorgesteld. Ditmaal zetten we de bestuursleden in de kijker, afkomstig van ex-Veiling Borgloon.
Guido Vanvinckenroye
teelt sinds 1983 appelen en peren in Tongeren. Van 1993 tot eind 2013 zetelde hij in de raad van bestuur van Veiling Borgloon en van 1996 tot eind 2013 was hij ondervoorzitter. Sinds 1 januari is hij lid van de raad van bestuur van de coöperatie BelOrta, van de productadviesgroepen (PAG) Hardfruit, van de Stuurgroep Fruit en het Frigocomité.
Willy Ketelslegers
is sinds 1989 zelfstandig tuinder en teelt appelen en peren in Borgloon. Van 1994 tot eind 2013 zetelde hij in de raad van bestuur van Veiling Borgloon en zat hij ook in het dagelijks bestuur. Vandaag is hij lid van de raad van bestuur van BelOrta en het Proefcentrum voor de Fruitteelt (PCFruit) en bestuurslid van de studiekring Guvelingen.
Emiel Roggen
is zelfstandig fruitteler in Wellen sinds 1976. Hij teelt aardbeien, appelen en peren. Van 1987 tot eind 2013 zetelde hij in de raad van bestuur van Veiling Borgloon en vanaf 2008 ook in het dagelijks bestuur hiervan. Sinds 1 januari 2014 zetelt hij in de raad van bestuur van de coöperatie BelOrta.
Patrick Groven
is fruitteler (appel en peer) in Kortessem sinds 1986. In 1998 werd hij lid van de raad van bestuur van de Veiling Borgloon en sinds 1 januari 2014 zetelt hij in de raad van bestuur van BelOrta. Patrick is tevens lid van de PAG Hardfruit en ook van de raad van bestuur van het Proefcentrum voor de Fruitteelt (PCFruit).
Philippe Hustin
teelt sinds 1988 appelen en peren in Glons en Eben-Emael (deelgemeente van Bassenge). Hij zetelde al 15 jaar in de raad van bestuur van Veiling Borgloon toen hij op 1 januari 2014 lid werd van die van BelOrta. Philippe is lid van de PAG Hardfruit en van de raad van bestuur van de GAWI (Groupement d’Arboriculteurs pratiquant en Wallonie les techniques Intégrées).
Bennie Clerinx
begon als tuinder in 1994. Sinds 2009 baat hij samen met zijn zoon Maikel in Grootloon-Borgloon een fruitbedrijf uit van 20 ha appelen, 16 ha peren en 1,5 ha aardbeien. Van 2010 tot eind 2013 zetelde hij in de raad van bestuur van Veiling Borgloon en sinds januari 2014 is hij lid van de raad van bestuur van de coöperatie BelOrta. Bennie is zowel lid van de PAG Hardfruit als van de PAG Zachtfruit.
Georges Leclerc
is fruitteler in Neufchateau-Dalhem waar hij sinds 2000 een bedrijf van 9 ha appelen en 5,5 ha peren uitbaat. Hij is medeoprichter van Fruitnet en lid van de raad van bestuur van GAWI Sinds 2003 was George lid van de raad van bestuur van Veiling Borgloon en sinds 1 januari zetelt hij in de raad van bestuur van BelOrta.
Guido Neven
teelt sinds 1995 aardbeien, appelen en peren in Bommershoven-Borgloon. Van 2011 tot eind 2013 zetelde hij in de raad van bestuur van Veiling Borgloon en sinds 1 januari is hij lid van de raad van bestuur van de coöperatie BelOrta. Guido is ook lid van de PAG Hardfruit en de PAG Aardbeien.
Louis Meyers
is tuinder sinds 1986 in Riemst waar hij aardbeien, braambes en rode bes teelt. In 2013 kwam Louis in de raad van bestuur van Veiling Borgloon en sinds 1 januari is hij lid van de raad van bestuur van de coöperatie BelOrta. Louis is lid van de PAG Aardbeien, zetelt in de raad van bestuur van het Proefcentrum voor de Fruitteelt (PCFruit), is lid van de Sectorvakgroep Groenten en ondervoorzitter van de Sectorvakgroep Groenten Limburg.
4
| 2 e kwartaal 2014 | n o 2 | jaargang 2
Dwars door Mechelen met BelOrta Wil je wat meer bewegen en wil je via Start to Run 5 km leren lopen? Of ben je reeds een geoefend loper? Loop dan GRATIS mee met de ploeg van BelOrta!
Op zondag 28 september 2014 wordt de achtste editie van de stadsloop Dwars door Mechelen gelopen. De start van de 5 km Start to Run én de 10 km is opnieuw in Sportpark De Nekker en de aankomst is in het bruisende Mechelse stadscentrum op de Grote Markt. Veiling BelOrta wil zoveel mogelijk telers, kopers en personeelsleden aan de start krijgen van Dwars door Mechelen.
Wat bieden wij de lopers?
• deelname aan de 5 km of 10 km Dwars door Mechelen • gratis functioneel Sport Fit T-shirt (dames- en herenmaten S tot XL) met logo van BelOrta
Hoe schrijft u in?
• stuur een mail naar
[email protected] om een inschrijvingsformulier aan te vragen of bel op 015-565 272. • u betaalt bij inschrijving een bedrag van €15, maar dit wordt u integraal terugbetaald door BelOrta na deelname aan Dwars door Mechelen.
2 e kwartaal 2014 | n o 2 | jaargang 2 | 5
Algemene vergadering Op donderdag 24 april 2014 vond de statutaire jaarvergadering van BelOrta plaats in de verkoopzaal te Sint-Katelijne-Waver. Na de verwelkoming van de vennoten door dhr. Leo Baestaens, voorzitter van BelOrta, diende een ‘dubbele agenda’ te worden afgewerkt. In een eerste luik van de vergadering kwamen volgende verplicht te behandelen agendapunten aan de orde: • het jaarverslag van de raad van bestuur van BelOrta door voorzitter Leo Baestaens; • het verslag over de werking van de Ondernemingsraad van BelOrta door directeur Chris De Pooter; • het jaarverslag van de raad van bestuur van Veiling Borgloon door voorzitter Pierre Vrancken; • het verslag over de werking van de Ondernemingsraad van Veiling Borgloon door directeur Jos Craemers; • de bespreking van de jaarrekeningen door dhr. Filip Lozie van PWC Bedrijfsrevisoren en dhr. Frank Embrechts van Foederer DFK Bedrijfsrevisoren, respectievelijk commissaris van BelOrta en Veiling Borgloon. Alle stemgerechtigde vennoten keurden de jaarrekeningen 2013 goed met de toekenning van 6% dividend en gaven kwijting aan de bestuurders en de commissarissen over 2013.
In het tweede luik van de algemene vergadering werd naar de toekomst gekeken met een voorstelling van het commerciële beleid door directeur Filip Fontaine en de presentatie van de begroting 2014 van BelOrta door directeur Chris De Pooter.
Bespreking van de jaarrekeningen
Afscheid van bestuurders Pierre Vrancken, Antoine Goffings en Leon Kortleven
Een bestuurder die de leeftijdsgrens van 65 jaar heeft bereikt, is volgens de statuten van BelOrta van rechtswege ontslagnemend op de eerstvolgende gewone algemene vergadering. Daarom werd op het einde van de algemene vergadering officieel afscheid genomen van dhr. Pierre Vrancken, ere-voorzitter Veiling Borgloon, dhr. Antoine Goffins en dhr. Leon Kortleven als bestuurders van BelOrta.
6
| 2 e kwartaal 2014 | n o 2 | jaargang 2
Kostenverlaging voor de tuinders blijft één van de basisdoelstellingen van GMO GMO had in 2013 overduidelijk een kostenverlagend effect, wetende dat het gemiddeld netto-commissieloon voor de BelOrta telers 2,14% bedroeg. In de loop van de maand mei ontvingen de telers een schrijven met het kostenverlagend effect van de GMO voor hun specifieke situatie. In 2014 wenst BelOrta op dit elan te blijven doorgaan door extra GMO-steun toe te kennen voor producentgerichte acties.
GMO: verhoogde GMO-steun voor producentgerichte acties in 2014
In de eerste editie 2014 van ons veilingmagazine werd een uitgebreid overzicht gegeven van alle producentgerichte acties die door de telers ingebracht kunnen worden. Tijdens de algemene vergadering van BelOrta dd. 24/4/2014 werd een nieuwe regeling inzake de producentgerichte acties 2014 voorgesteld. De telers, die in 2013 reeds deel uitmaakten van BelOrta, zullen extra GMOsteun kunnen ontvangen.
De steun op producentgerichte acties, die half december 2014 wordt uitgekeerd, zal afhangen van de verhouding tussen het totaalbedrag aan ingediende (en GMO subsidieerbare) facturen tegenover de omzet groenten/fruit 2012 (het referentiejaar ter bepaling van de GMO subsidies 2014). a) Tot 2% aan ingediende facturen (t.o.v. omzet 2012) krijgt de teler 50% steun op het totaalbedrag aan facturen. D.w.z. de integrale GMO steun gaat in dit geval rechtstreeks naar de teler. b) Indien minimum 3% aan facturen (t.o.v. omzet 2012) wordt ingediend, krijgt de teler 25% steun op het gedeelte van het factuurbedrag dat de 3% overschrijdt tot maximum het gedeelte van het factuurbedrag dat de 6% overschrijdt (d.w.z. tot maximum 25% x 3% x factuurwaarde). Vanaf werkingsjaar 2015 zullen ook de fruittelers van Borgloon hieraan kunnen deelnemen. In 2014 kunnen zij GMOsteun genieten voor de hagelverzekering, de GlobalGap-certificatiekosten en de registratievergoeding Extranet.
Oogstverzekering & GMO
Naar aanleiding van het noodweer tijdens het pinksterweekend wensen we nogmaals te wijzen op het feit dat de oogstverzekering ondersteund wordt door de GMO. De verzekering tegen gewassen- en/of bedrijfsschade, opgelopen door externe
weersomstandigheden (“wijziging van groei & klimaatfactoren” is niet subsidiabel), komt in aanmerking voor GMO-steun, mits de areaalenquête 2014 werd ingediend en vorig jaar minimum € 25.000 groenten en/of fruit werd geleverd. De GMO-steun bedraagt 50% van de betaalde premie in 2014 (met een maximum van 0,5% op de omzet groenten/fruit 2012). Voor specifieke vragen aangaande de oogstverzekering dient de verzekeringsagent of makelaar te worden gecontacteerd. In de maand september zullen de telers gesignaleerd worden om hun premie voor 2014 in GMO te laten inbrengen. Hierbij dienen de betreffende tuinders aan Belorta de toelating te geven om de individuele gegevens aangaande het gedeelte gewassenen/of bedrijfsschadeverzekering op te vragen aan de verzekeringsmaatschappij teneinde de gegevens te gebruiken in het kader van GMO.
Voor het overige wordt verwezen naar Extranet waar alle GMOdocumenten kunnen gedownload worden via Administratie/ GMO, tel. 015/565215 of
[email protected].
2 e kwartaal 2014 | n o 2 | jaargang 2 | 7
BelOrta behaalt met glans MVO charters BelOrta hecht veel belang aan duurzaam ondernemen en is daarom een geëngageerd deelnemer aan het MVO charter. De sites Sint-Katelijne-Waver en Zellik sluiten aan bij het MVO charter van VOKA Mechelen, site Borgloon neemt deel aan het charter van de Provincie Limburg. Voor alle deelnemende sites slaagden we met glans in de audit en mochten we de respectievelijke certificaten in ontvangst nemen.
Uitreiking site Borgloon
De uitreiking voor de certificaten SintKatelijne-Waver en Zellik vonden plaats in de Technopolis te Mechelen op 16 juni terwijl site Borgloon het diploma kreeg uitgereikt op 19 juni in de hoofdzetel van JBC te Hasselt.
Uitreiking site Sint-Katelijne-Waver en Zellik
8
| 2 e kwartaal 2014 | n o 2 | jaargang 2
Aandacht voor energie op het Proefstation: twee nieuwe projecten in het kader van Innovatief Aanbesteden en ook de warmtepomp is terug actief. De Vlaamse overheid gaf groen licht voor de financiering van twee projecten in het kader van de oproep innovatief aanbesteden. Met deze projecten wil de overheid actief technologie ontwikkelen rond energie in de glastuinbouw.
Project 1: Geavanceerde schermen en actief ontvochtigen met energierecuperatie door een dampwarmtepomp. Dit project wordt gecoördineerd door het Ilvo. Naast een aantal industriële partners is ook de WUR en het PSKW betrokken in het onderzoek. Project 2: Optimalisatie van de geventileerde kas. Het project wordt gecoördineerd door het PSKW met als partners het bedrijf Pijl en Maurice Kassenbouw.
Warmtepomp presteert goed
Dit demonstratieproject van het VEA loopt al verschillende jaren. De installatie van de warmtepomp op het PSKW is na een lange periode van technische storingen en stilstand nu verschillende maanden actief. De rendementen zijn veelbelovend. De COP (‘coefficient of performance’ = warmteopbrengst/opgenomen vermogen) neemt toe met de buitentemperatuur. Bij een stijgende temperatuur -5 tot 15°C stijgt de COP van 3.4 tot 5.7, afhankelijk van het regime. Bij een regime van 25%, wanneer enkel de warmte uit de rookgassen en de WKK-ruimte wordt geoogst, is de stijging van het rendement minder uitgesproken dan bij 100%, wanneer ook warmte uit de buitenlucht wordt geoogst (zie tabel). De COP varieert met de omstandigheden en om het globale rendement grondig te beoordelen moeten we minstens een jaar bij alle omstandigheden gedraaid hebben. De verwachting is dat de COP op jaarbasis boven 4 zal uitkomen waarmee verwachtingen ingelost worden. Het project Warmtepomp-WKK wordt uitgevoerd door het Proefstation en wordt gecofinancierd door de Vlaamse overheid (VEA en VLIF).
Tabel: rendementskenmerken van de WP bij verschillende regimes en buitencondities
Regime 25% Buitentemperatuur (°C)
100%
Opgenomen vermogen (kW)
Warmteproductie (kW)
COP
Opgenomen vermogen (kW)
Warmteproductie (kW)
COP
> -5 tot 0
36
123
3,4
108
481
4,5
> 0 tot 5
36
131
3,7
111
546
4,9
> 5 tot 10
37
143
3,9
114
618
5,4
> 10 tot 15
38
150
4,0
118
669
5,7
2 e kwartaal 2014 | n o 2 | jaargang 2 | 9
NIEUWE CEO EURO POOL SYSTEM Met ingang van 1 augustus 2014 is Gerjo Scheringa (47) benoemd als Chief Executive Officer van Euro Pool System International. Gerjo Scheringa volgt met ingang van die datum Folkert Mulder op, die deze positie ad interim sinds september 2013 heeft ingevuld. Gerjo Scheringa is sinds mei 2012 Managing Director van Zon Fruit & Vegetables, één van de indirecte aandeelhouders van Euro Pool System. Sinds 1 juni 2012 is hij tevens lid van de raad van commissarissen van Euro Pool System. Voordien was hij werkzaam in verschillende ondernemingen, waaronder in senior managementposities voor FrieslandCampina in Nederland, Afrika en het Midden-Oosten. Klaus Lutz, voorzitter van de Raad van Commissarissen van Euro Pool System, verklaart: “Vanwege Gerjo’s brede ervaring binnen de groente- en fruitsector, zijn ervaring als lid van de raad van commissarissen van Euro Pool System en zijn bewezen diensten binnen de FMCG-industrie, is besloten tot benoeming van Gerjo als CEO. Wij zijn blij met zijn komst en wensen hem en zijn team veel succes bij het realiseren van de verdere groei en ontwikkeling van Euro Pool System”. Bron: Euro Pool System B.V.
Open Bedrijvendag Op zondag 5 oktober 2014 wordt de gemeente Sint-KatelijneWaver voor het eerst gastheer op Open Bedrijvendag! Wat betekent dit? De ondernemingen in Sint-Katelijne-Waver zetten samen de deuren open, zetten samen leuke acties op poten, brengen samen duizenden bezoekers op de been en genieten samen van het succes dat een gemeenteactie op Open Bedrijvendag sowieso meebrengt. BelOrta kan uiteraard niet ontbreken tijdens deze dag. Alle geïnteresseerden zullen dus de mogelijkheid krijgen om een blik achter de schermen te werpen van de grootste coöperatieve groente- en fruitveiling van Europa. Behalve BelOrta nemen o.a. ook Euro Pool System en Univeg Belgium deel aan Open Bedrijvendag.
10
| 2 e kwartaal 2014 | n o 2 | jaargang 2
Betere prijs en houdbaarheid door hydrokoeling
Dit seizoen worden de kersen die via BelOrta (vestiging Borgloon) vermarkt worden voor het eerst gehydrokoeld door de veiling zelf. Ook investeerde de veiling in een elektronisch sorteersysteem voor de kersen. “Een grote investering die past in de toekomstvisie van de veiling”, legt Jos Craemers uit. Maar omdat het kersenseizoen relatief kort is, wordt er ook getest met andere producten. “We zien het kersenareaal hier in de omgeving groeien,” vertelt Jos Craemers. “Vooral de laaghangende, nieuwe variëteiten breiden uit. De investering in de hydrokoeling en de sorteermachine is dus een belangrijke toegevoegde waarde voor de streek. We promoten ook de overdekte kersenteelt zodat de kersen beter beschermd zijn tegen regen en hagel. Daarom moeten we ook de omkadering creëren om het product na oogst optimaal in de markt te zetten.”
Kersen, een impulsaankoop
Zowel de kersenconsumptie als de vruchten zelf worden beïnvloed door het weer. “Kersen zijn een impulsaankoop, met goed weer verkoop je meer kersen”, vervolgt Jos. “Maar het
warme weer heeft ook impact op de houdbaarheid. Door de hydrokoeling hebben we dus extra troeven in handen.” De koelmachine kan per uur zes ton kersen koelen. In de machine gaan de kersen letterlijk onder een koude douche van een halve graad. “De hydrokoeler gebruikt een speciaal systeem waardoor de kersen niet gebruskeerd worden door het water”, legt Jos uit. “Vervolgens gaan de kersen in afwachting van de sortering in een koelcel met ultrasone bevochtigingstoestellen. Later op de dag sorteren we de kersen gebundeld.”
Koelen, sorteren en vermarkten
Door de kersen te koelen, wordt de houdbaarheid verlengd, is er minder kans op rot en blijven de steeltjes langer groen waardoor de kersen een vers voorkomen behouden. Voor een optimaal resultaat moet het fruit wel zo snel mogelijk na de oogst gekoeld worden. “We hebben afspraken gemaakt met de telers dat de producten binnen twee uur na de oogst binnengebracht moeten worden. Vervolgens worden de kersen zo snel mogelijk gekoeld voor een optimaal resultaat.” In totaal investeerde BelOrta 500.000 euro
in de hydrokoeling en de sorteermachine, beiden in de vestiging in Borgloon. Door deze investering wordt het proces van teler naar klant verkort. “De kersen die op dag A binnenkomen, worden dezelfde dag gekoeld en gesorteerd. Daardoor kunnen de kersen de volgende morgen op de markt komen en meestal kan het fruit op de avond van dag A voorgeladen worden voor de handel. Dat betekent dat de kersen al op dag A ook richting groothandel, retail of export vertrekken.”
Betere prijs
De investering in de hydrokoeling werd extra aantrekkelijk doordat bleek dat de kersen die gehydrokoeld waren gemiddeld 50 eurocent meer opbrachten dan de kersen van eenzelfde kwaliteit en maat die niet op deze manier gekoeld werden.
2 e kwartaal 2014 | n o 2 | jaargang 2 | 11
BelOrta heeft een vaste prijsafspraak in verband met de sortering van 40 eurocent per kilo met de telers. “Dat is all inclusive, dus met de hydrokoeling en de elektrische sortering (excl. benodigdheden) en bij een gewoon aanbod. Als er bijvoorbeeld veel uitval is door slecht weer, wordt dat wel teruggekoppeld naar de teler.” Meerdere telers hebben zich ingeschreven bij de veiling, in totaal verwacht Jos Craemers dit seizoen zo’n 300 tot 400 ton kersen te verwerken.
Exportmarkten en asperges
Door de betere houdbaarheid komen ook buitenlandse markten, zoals de Russische markt, dichterbij. “We exporteerden altijd al naar Frankrijk en Groot-Brittannië, maar we hebben nu ook afspraken met bedrijven in Rusland.” Belangrijk is wel dat tijdens het proces de koude keten bewaakt wordt, onder andere door de verpakking. “We gebruikten een zak met een inhoud van vijf kilo die werd dichtgetwist en in een doos gelegd. De zak houdt het vocht en de temperatuur vast.” Dichter bij huis levert de veiling de kersen ook in punnets. De keerzijde van de medaille is dat het kersenseizoen relatief kort is, zes tot acht weken. Om te voorkomen dat de machine de rest van het jaar stil staat, zoekt BelOrta naar bredere toepassingsmogelijkheden. “We hebben een proef gedaan met asperges, dat is tot nu toe goed verlopen. We kijken nu naar de impact van de hydrokoeling op deze asperges en de gevolgen voor de houdbaarheid. Ik denk dat dit een belangrijke toevoeging kan zijn voor het volgende aspergeseizoen.” (RM)
| 2 e kwartaal 2014 | n o 2 | jaargang 2
12
HET SEIZOEN 2013-2014 HEBBEN WE, Het nieuwe plukmoment voor hardfruit komt eraan. We kijken dus graag even terug naar het afgelopen seizoen. Na opnieuw een strenge winter kwam de fruitwereld, wat betreft fenologie en insecten, zeer traag op gang in 2013. Begin juli konden we pas rekenen op een echte weersomslag. Voor veel insecten was dit redelijk laat, terwijl de schimmels hun werk reeds hadden gedaan. Door de winterkoude dreigden jonge bomen te sterven en konden lager gelegen percelen enkel rekenen op kopproductie. Dat was nog niet alles. Droogte, hagel en hitte waren extra uitdagingen, maar de producenten wisten deze grillen van de natuur behoorlijk in de hand te houden, een waar huzarenstuk. grafiek 2
Vorst, trage fenologie en late oogst
grafiek 1
Stock afbouw BelOrta seizoen 2013-2014 21854 20000
19966,95 16277,765
15000
13308,35
Evolutie van hardheid en suikergehalte tijdens aanvoer plukmoment 2013 (indicatie ideale plukmoment lange bewaring)
14 12 10 8 6
ideale plukvenster voor lange bewaring
4
Er werd tijdens de bewaring invloed verwacht van het donkere voorjaar en de warme zomer op de kwaliteit, maar dit vormde geen probleem. De peren waren actiever in ademhaling dan voorgaande jaren tijdens de inzetperiode, maar de cellen werden tijdig geruimd en van kwaliteitsproblemen was er weinig tot geen sprake. We kenden een erg kort afzetseizoen. We startten laat, gemiddeld genomen was november de eerste echte verkoopmaand. Ondanks de Russische perikelen op de groothandelsmarkten bleef onze afzet gestaag verdergaan. Sneller dan gemiddeld, maar volledig in de trend van de andere perenteelt in België.
9006,285
10000
grafiek 3
5376,975 5000
0
(leeg)
Lineair (Gemiddelde van Suiker Inzet)
7/10/2013
Lineair (Gemiddelde van Hardh Inzet)
1/10/2013
0
3/10/2013
2
2/10/2013
Gematigdheid blijkt een unicum in de fruitteelt. Enkel de winter van december 2012 tot maart 2013 valt te catalogeren onder gematigd als we de gemiddelde waardes bekijken. De maand maart kondigde zich aan met een lentegevoel, maar de tweede helft van maart onderging een Siberisch koude periode tussen 10 en 16 maart met een record van -15,4°C op 13 maart. De weersomstandigheden voor de peren tijdens de bloei waren goed. Helaas verliep de maatontwikkeling bij dit fruit stroef door de natte, koude periode gevolgd door een hete, droge periode tijdens de zomer. Dit resulteerde in een tegenvallende grootte van de peren. Wat de appels betreft, moeten we spreken over een combinatie van ongunstige bloeiomstandigheden en een lange bloeiperiode met alle gevolgen van dien: een heterogene en lage productie. Dit zorgde voor triploïde rassen in dikke vruchten. De bewaring was door de goede opvolging normaal te noemen. De ruiming was voor peren sterker dan het langjarig gemiddelde, maar volgde de Belgische trend. Peren met een gele tint waren een uitdaging in de verkoop waar we goed mee omgesprongen zijn.
2244
november 2010/11
december 2011/12
januari
2012/13
februari
gem '06-'13
maart
2013/14
april
Lineair (2012/13)
mei
juni
Lineair (gem '06/13)
Stock afbouw België seizoen 2013-2014
juli
Lineair (2013/14)
25000
Peren
Door het slechte, koude voorjaar stevenden we af op een laat jaar. Het plukvenster werd bepaald tussen 16 en 26 september. De regenval van de eerste dagen van het plukvenster zorgde voor de langverwachte vruchtgroei. Ongeveer 15% van de totale aanvoer voor bewaring viel buiten dit venster. Die latere aanvoer werd weliswaar, zoals het hoorde, tijdig afgezet. De kwaliteit van onze geoogste peren was goed: ze hadden een gemiddelde hardheid van 10,9 kg/cm², wat 0,3 kg/cm² lager lag dan het jaar voordien, maar nog steeds hoger dan het langjarig gemiddelde (10,68kg/cm²). Dit is verklaarbaar door de warme zomer. De diktemaat was echter een maat minder in vergelijking met andere jaren, zeker in het begin van het plukvenster. De maat nam toe naarmate de pluk vorderde. Een opmerkelijk detail waren onze bevindingen in suiker. Dit jaar steeg de waarde niet zoals andere jaren omwille van het verdunnende effect bij vruchtmaatgroei.
19966,95 209901
20000
166559
15000
121703
10000
73112 38135
5000 0
november 2010/11
december
2011/12
januari
2012/13
februari
maart
gem '06-'13
april
2013/14
11732 mei
Lineair ('06/13)
juni
juli
Lineair (2013/14)
Wat de prijzen betreft, gingen we goed van start, maar door de perikelen in Rusland zakte de prijs. Naar nieuwjaar toe herstelde dit. Aan het einde van het seizoen liep de prijs opnieuw in de juiste richting. In tegenstelling tot vorig jaar werd afgelopen jaar duidelijk dat dunnen geld kan opbrengen. Het zorgde voor een betere plukprestatie, minder slappe nekken in bewaring, betere sorteerprestatie en hogere prijzen (streefmaat 65).
2 e kwartaal 2014 | n o 2 | jaargang 2 | 13
DE NIEUWE OOGST CREËREN WE grafiek 4
Prijsverloop Conference A3++ maten 45-55-65-75 seizoen 2013-2014, periode januari tot juni. 1,2
1
0,8
0,6
0,4
0,2
0
2
3
4 2014-45
Appels
5
6
7
8
2014-55
9
10
11
12
2014-65
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
1
2014-75
Nadat alle peren van de bomen waren, startte het eerste plukmoment van appels bij Jonagold. De kleuring van de bicolore rassen was goed, maar ging niet snel. De aanvoer verliep vrij normaal ondanks de warmere nachten later op het jaar . De hardheden van Jonagold en Jonagored bij de oogst lagen in vergelijking met vorig jaar respectievelijk op 7,64 en 7,62 kg/cm², hoger dan het langjarig gemiddelde van 7,28 kg/cm². Golden daarentegen werd aangevoerd met een gemiddelde hogere hardheid van 7,91 kg/ cm² en lag daarmee 0,50kg/m² hoger dan het gemiddelde van vorig jaar. Dit is een mogelijke verklaring voor de blutsgevoeligheid. De Brix-waarden voor Jonagold en Jonagored lagen hoger dan het langjarig gemiddelde (14,08° Brix). De verklaring hiervoor is de mooie zomer met veel uren zon. In bewaring gedroegen de appels zich goed. Bij inslag zagen we dat de grootte beduidend meer was dan voorgaande jaren. De sortering zorgde voor een ander fenomeen: droge, harde appels tijdens de sortering die snel omsloegen naar een licht vettig aanvoelen. Dit is mogelijk te wijten aan de hoge aanwezigheid van kalium in de vruchten door het natte voorjaar. De prijsvorming was in het begin van het seizoen moeilijk, ondanks de aangekondigde productiereducties in Europa (voornamelijk Duitsland). De verklaring liet niet lang op zich wachten: de grote productie in Polen. Rond de feestdagen was er veel vraag naar appel, maar door het achterblijven van de sortering liepen we deze periode gedeeltelijk mis. De retailmarkt zal onze focusmarkt worden voor de appels en het is van groot belang dat we de juiste kwaliteiten kunnen uitspelen op de juiste momenten. De gemiddelde prijs voor het afgelopen seizoen over alle appelvariëteiten ligt op 0,426€/kg. Hiermee presteren we net iets beter dan het langjarig gemiddelde, maar het blijft een pover resultaat. De gespannen Europese appelmarkt gedurende het ganse afzetseizoen speelt hier sterk in mee.
Een blik vooruit
De eerste maanden van het nieuwe jaar zijn verstreken, met gelukkig weinig sprake van winterdagen. De bloei voor peren was goed. Een lenteweertje met veel bestuivende insecten in de boomgaarden en volle bloei rond 2 april. De zetting van Conference verliep moeizamer, dit was namelijk de bloeiperiode van appel. Het was fris en nat, geen goed bloeiweer voor de appel. We kregen dan ook een langgerekte bloei van appel wat de nodige heterogeniteit in vruchten met zich meebracht. Plots, midden april, wanneer de aangespeende peertjes mooi rechtop stonden, kwam er een winterprik opzetten: tot -3°C op enkele plaatsen, gelukkig voor een beperkte tijd. Op lager gelegen percelen noteerden we vruchten met lichte bruinverkleuring tot holle peertjes. De rui is bij schrijven bijna gedaan voor de peren, voor appel is deze nog volop bezig. Een bescheiden inschatting leert ons dat we een gemiddelde perenoogst mogen verwachten. Bij appel moeten we voorzichtig zijn, maar de eerste indruk vertelt ons dat het vitale hout mooie vruchten draagt. Hier en daar hebben we vorstschade op de vruchten. Tot op heden hebben we ook al plaatselijke hagelbuien gekend, nu maar hopen dat Moeder Natuur niet meer roet in het eten gooit. Dit jaar zullen we begin augustus het eerste hardfruit plukken. De consumenten kijken uit naar het eerste pitfruit en zij bepalen de prijs. Dus onze drijfveer voor de volgende maanden is de consument in de winkel beïnvloeden door met kwalitatieve producten herhalingsaankopen te stimuleren.
Interpera 2014 7th World pear congress Op 12 en 13 juni dit jaar vond het 7e internationaal congres voor onderzoekers, technici en handelaars in peren plaats in Santarém, Portugal. Deze editie was een co-organisatie tussen het AREFLH (Assemblée des Régions Européennes Fruitières Légumières et Horticoles, een bestuursorgaan dat o.a. de fruitteelt in de wereldhandel vertegenwoordigt, verdedigt en promoot), het COTNH (Centro Operativo e Tecnológico Hortofruticola Nacional, het operatief en technisch center voor binnenlandse tuinbouw) en het ANP (Associação Nacional de Produtores de Pêra Rocha, vergelijkbaar met ons V.B.T., maar dit verbond ontfermt zich enkel om peren). Interpera werd georganiseerd in Santarém vanwege de zeer populaire 51e editie van de landbouwbeurs Feira Nacional de Agricultura. Deze editie registreerde slechts 50 deelnemers, komende van de belangrijkste peerproductiezones uit Europa zijnde Italië, Spanje, Frankrijk en België. België, BelOrta in specifiek, mocht als wereldspeler op het gebied van peren zeker niet ontbreken op dit congres. Qua perenproductie binnen de EU moeten we enkel Italië en Spanje laten voorgaan. Op wereldniveau staan we nog net in de top 10.
Pera Rocha do OESTE
Grote producenten als China, Argentinië en Zuid-Afrika gaan ons nog vooraf. De eerste dag stelde elke Europese spreker zijn productieland en technische trends voor. Philippe Appeltans (secretaris van het V.B.T.) deed dit voor België. Bij Spanje viel op dat het areaal nectarines en perziken blijft stijgen terwijl het perenareaal afneemt. De Conference blijft ondanks zijn kortere vorm hier standhouden. In Frankrijk neemt het areaal peren zeer sterk af. Veel kleine, niet gespecialiseerde telers maken hier het areaal van 6 000 ha vol. In Italië hebben we vooral een toename van de Abate en Carmen ten koste van Conference. We waren aanwezig om te leren van de Rocha peer. Deze wordt namelijk enkel in Portugal gekweekt. Met 11.000 ha en daarvan 200.000 ton, de 5e grootste perenproducent in Europa. Het areaal is voor 99% Rocha peer en het productiegebied is gesitueerd net boven Lissabon, tussen de Atlantische kust en de rivier Taag. Het klimaat is er optimaal voor perenteelt.
Hun belangrijkste afzetgebieden zijn het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland en Brazilië. Elke coöperatie heeft zijn eigen vermarkting en afzetgebied, in totaal spreken we van 215 afzetmarkten. De maatverdeling heeft 65 mm als streefwaarde, maar is ook een uitdaging voor de telers. Dunnen is een must om de maat te halen. De tweede dag werden we rondgeleid door verschillende percelen en twee verpakkingscentra. Teelttechnisch is Rocha peer te vergelijken met Conference. Hun grote uitdagingen zijn water-, scald- en perenbladvlobestrijding. De ULO-bewaring zorgt voor een bewaring tot eind juni. In hun strijd tegen scald verloren ze DPA als middel, door een verbod in de Europese wetgeving. D.C.A.-bewaring wordt aanzien als een alternatief omdat Rocha peren bewaard kunnen worden bij lagere zuurstofwaarden, zonder gevaar op bruin en hol. Met Smart Fresh zijn er op dit moment geen goede resultaten geboekt.
2 e kwartaal 2014 | n o 2 | jaargang 2 | 15
Productshow Eburon
Tijdens de show werd ook het nieuwe logo van Eburon voorgesteld. “Eburon” met het kenmerkende hoofd van Ambiorix, leider van de Oude Belgen, staat voor gegarandeerde extra kwaliteit. Fruit dat het Eburon-label draagt, wordt namelijk op een duurzame manier geteeld volgens de strengste eisen. Het nieuwe logo houdt deze waarden in stand, die worden uitgedragen door middel van een jonge, frisse en aantrekkelijke lay-out. Ambiorix staat volop in the picture en zo wil BelOrta zich ook profileren: als jong, vooruitstrevend bedrijf waar kwaliteit geen loos begrip is. Met “Eburon” zal Veiling BelOrta zich nog nadrukkelijker profileren als dé veiling waar een volledige gamma inheems hard- en zachtfruit wordt aangeboden.
Op vrijdag 16 mei vond in de BelOrta verkoopszaal de productshow plaats. Jaar na jaar breidt het assortiment van BelOrta uit en na de verschillende fusies zijn we niet alleen gespecialiseerd in groenten, maar ook in kruiden en hard- en zachtfruit. Onze klanten (retail, groothandel en export) konden op die manier kennismaken met de nieuwigheden, specialiteiten en verpakkingen. Tijdens de presentaties was er ook ruimte voor degustaties en showcooking waar iedereen zichtbaar van genoot.
In de loop van 2014 zal ook een volledig nieuwe lijn verpakkingen voor hard- en zachtfruit geïntroduceerd worden. Dozen, dekvellen en punnets worden weldra in een nieuwe huisstijl aangeboden. Veiling BelOrta gelooft in de toekomst van dit fruit en met deze restyling benadrukt ze haar opzet om hierin een voortrekkersrol te blijven spelen.
1000 km fietsen voor het goede doel
De vijfde editie van de ‘1000 km van Kom op tegen Kanker’ was wederom een voltreffer van formaat. Onder een stralende lentezon reed er een recordaantal ploegen mee waardoor ook de opbrengst alle vorige records verpulverde.
Frank Deboosere, voorzitter van KOTK
De deelnemers fietsten samen zo’n 2.635.000 euro bij elkaar, een som die integraal zal besteed worden aan de strijd tegen kanker. Vier dagen lang fietsten teams 1000 km doorheen het Vlaamse landschap. Deze editie bracht 527 ploegen op de been, bijna 3000 deelnemers in totaal. Ook het BelOrta Cycling Team verscheen aan de start met 8 renners. Collega Benny Van Den Broeck (productadministratie Sint-Katelijne-Waver) nam solo deel en fietste op zijn eentje de 1000 km. Respect!
16
| 2 e kwartaal 2014 | n o 2 | jaargang 2
Promotie van paprika in Frankrijk
Op 3 juni werd de Flandria paprika op de groothandelsmarkt van Corbas (te Lyon) in de spotlights geplaatst. Deze promotie kaderde in de festiviteiten van het vijfjarig bestaan van deze vooraanstaande groothandelsmarkt. Tijdens de markt werden de klanten en bezoekers getrakteerd op een culinaire attentie en ontvingen ze informatie over ons ruim assortiment. Deze actie was een uitstekende gelegenheid om onze paprika in de kijker te zetten en de groothandelaars op deze markt te motiveren om voor een Belgisch topproduct te kiezen. Speciaal voor deze promotie werden er beachflags ter beschikking gesteld van de handelaar en konden ze via een wedstrijd een mooie en orignele bodywarmer in de wacht slepen. Deze promotie werd gefinancierd door de paprikatelers van BelOrta en Veiling Hoogstraten.
BEDRIJFSFILM
Enkele maanden geleden zijn we gestart met de realisatie van een bedrijfsfilm voor BelOrta. Deze film zal een duidelijk overzicht geven van onze kernactiviteiten en bedrijfsfilosofie, in beeld gebracht op een dynamische manier. Dit moet bovendien bijdragen aan een positief en uniek imago dat BelOrta uitdraagt als kwaliteitslabel, een begrip in de markt. Dat geeft vertrouwen aan de medewerkers én aan de klanten.
In de eerste plaats is deze film bedoeld voor (toekomstige) klanten, scholen, leveranciers, beursbezoekers en organisaties allerhande. Op een éénduidige, duidelijke en aantrekkelijke manier zullen ze zo op enkele minuten tijd de dynamiek achter het bedrijf, het innovatieve karakter en de know-how van onze telers ten volle kunnen ontdekken.
2 e kwartaal 2014 | n o 2 | jaargang 2 | 17
VOOROP LOPEN LOONT Geïntegreerde gewasbescherming (IPM) kadert in Europese wetgeving
Sinds 1 januari 2014 is geïntegreerde gewasbescherming of IPM (Integrated Pest Management), zoals voorgeschreven in de Europese wetgeving, zowel in Vlaanderen als in Wallonië geïmplementeerd. Dit is vrij gemakkelijk verlopen omdat wij, vooral wat glasgroenten en fruit betreft, in feite al voorop liepen inzake IPM met de sectorgids Vegaplan, Flandria, enz. Heel belangrijk was ook de aanpak. In plaats van van bovenaf de nieuwe wetgeving op te leggen, werd de tijd genomen om samen met alle belanghebbenden van de sector de nieuwe wetgeving in de bestaande systemen onder te brengen. Beleidsadviseur Annie Demeyere, van de afdeling duurzame landbouwontwikkeling, heeft dit overleg gecoördineerd en opgevolgd en we konden dan ook bij haar terecht om het een en ander te verduidelijken.
Overleg cruciaal
Tegen 1 januari 2014 moest de EU-richtlijn 2009/128 voor een duurzaam gebruik van pesticiden geïmplementeerd, kenbaar gemaakt en dus van kracht zijn. Op die datum moesten de lidstaten dus in een nationaal actieplan voor duurzaam gebruik van pesticiden (NAPAN) meedelen hoe zij de beginselen van de Europese richtlijn zouden integreren. Meteen moest het in een Besluit van de Vlaamse Regering worden gegoten. Die bevat dus de 8 beginselen van IPM (goede agrarische praktijk, waarschuwingen, schadedrempels, alternatieve bestrijdingsmiddelen, keuze gewasbeschermingsmiddelen, gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, anti-resistentiestrategie en resultaat van bestrijding) en de wetgeving schrijft ook voor dat de professionele gebruiker van gewasbeschermingsmiddelen zich moet registreren bij een controleorgaan. “Reeds in 2009 zijn we met de voorbereiding begonnen”, zegt Annie Demeyere. “Meteen werd geopteerd voor een aanpak van overleg met de sector en dat is goed verlopen. Samen met de beroepsorganisaties, de veilingen, de industrie en alle betrokkenen hebben we in verschillende werkgroepen per deelsector (akkerbouw, ruwvoeders, groenteteelt openlucht, beschermde teelt of glasgroenten, fruit en sierteelt) onderzocht wat mogelijk was om de integratie van de nieuwe wetgeving soepel te implementeren in de bestaande systemen (Vegaplan, GLOBALG.A.P., Flandria …),
Annie Demeyere: “We hebben geopteerd voor een aanpak van overleg met de sector en dat is goed verlopen.”
Wegvangen en monitoren van schadelijke insecten met lijmvallen in de glasteelten. zodanig dat het geen bijkomende inspanningen of kosten voor de teler met zich meebrengt.” Intussen lopen er ook demoprojecten, ondermeer voor witloof, groenteteelt openlucht en druiven. IPM in de fruitteelt bestaat immers al sinds de jaren 90 en de telers passen het al toe sinds 2000. Ook in de glastuinbouw wordt het al lang toegepast. Voor deze telers was er eigenlijk helemaal geen probleem. Vooral in de groenteteelt openlucht, de witloofteelt, de druiven- en ook de aardbeienteelt zijn er hier en daar nog problemen. “Voor mij kwam het er vooral op aan dat geen nieuw systeem werd opgelegd, maar dat we samen de elementen ervan zouden integreren op basis van de bestaande lastenboeken”, benadrukt Annie Demeyere. “Waar er keuze was in de checklists, bijvoorbeeld inzake biodiversiteit, haalden we er die maatregelen uit die al in de bestaande gidsen waren opgenomen.”
Gemakkelijk voor de teler
De meeste telers volgen reeds de Vegaplanstandaard, die dit jaar de duurzaamheidsaspecten integreerde in die standaard, dus ook ook de principes van IPM. “De Vegaplan-standaard sluit dus in feite IPM in”, zegt Demeyere. “Bovendien zijn de telers al geregistreerd bij een controleorgaan. Alles
Toepassing van verwarringstechniek in de fruitteelt. kan trouwens gecontroleerd worden in één audit. De erkende certificeringsorganismen zijn de bestaande, erkend door het voedselagentschap FAVV. De volgorde van de 8 beginselen van IPM is trouwens aangepast aan die van GLOBALG.A.P. In Wallonië is overigens een gelijkaardige procedure gevolgd en ook daar stelt zich geen probleem voor de telers gezien de geïntegreerde productie pitfruit (production intégrée de fruits à pépin) ook al van toepassing is. De Afdeling Duurzame Landbouw van het Vlaamse Departement Landbouw en Visserij heeft voor elke sector een praktijkgids IPM gepubliceerd. Die kan worden aangevraagd (016/66 61 25, lydia.christiaens@ lv.vlaanderen.be) of worden gedownload (www.vlaanderen.be/landbouw/praktijkgidsen)
IPM praktisch
Voor de telers van BelOrta hebben we een aantal nieuwe documenten gemaakt in het kader van IPM. Deze staan op extranet bij product – documenten - lastenboeken. Tijdens de controle van de Vegaplanstandaard (IKKB) zullen de IPM punten mee gecontroleerd worden.
18
| 2 e kwartaal 2014 | n o 2 | jaargang 2
Appel en tomaat opnieuw op nummer 1 Verse groenten en vers fruit blijven de norm wanneer men groenten en fruit aankoopt. Ruim drie kwart van de groente- en fruitaankopen voor thuisverbruik zijn vers. De tomaat en de wortel voeren een nek-aan-nekrace om de eerste plaats bij de groenten en de appel blijft de meest gegeten fruitsoort in ons land. Deze resultaten volgen uit een onderzoek van GfK Panel Services Belgium bij 5.000 Belgische gezinnen in opdracht van VLAM.
deren kiezen relatief meer voor appelen, bananen en kiwi’s. Peren, steenvruchten, citrusvruchten en klein fruit zijn dan vooral in trek bij de ouderen.
Tomaat en wortel spelen haasje-over
Wortel en tomaat zijn de meest aangekochte groenten in België en worden nagenoeg evenveel gekocht: 6,260 kg tomaten versus 6,230 kg wortelen. In de categorie sla op plaats vijf (2,630 kg) blijft kropsla de belangrijkste soort met 47% van het volume, maar ijsbergsla, rucola en gemengde sla winnen wel duidelijk terrein. Nieuw in de top 10 is de komkommer.
Appel blijft nummer 1, klein fruit in opmars
De appel blijft met een verbruik van 9,220 kg per inwoner de nummer één. De Jonagold blijft de belangrijkste appelvariëteit maar ziet zijn volumeaandeel binnen deze categorie wel dalen ten voordele van Gala, Jonagored en de ‘nieuwe’ appelsoorten zoals Pink Lady, Kanzi en Belgica.
Vers domineert in de groente- en fruitcategorie
Ruim driekwart van de groente- en fruitaankopen door de Belgische gezinnen bestaat uit verse groenten en vers fruit. De verwerkte producten (diepvries, blik en bokaal) zijn stabiel tot licht dalend. Vorig jaar kocht de gemiddelde Belg ruim 48,8 kg verse groenten en 40,5 kg vers fruit, ruim 89 kg in totaal. Het verbruik van vers fruit vertoont daarbij een licht dalende trend, voor verse groenten blijft het thuisverbruik stabiel.
De kleinere segmenten van braambessen, frambozen en blauwe bosbessen kenden de laatste 10 jaar een enorme opmars. In het middelgrote segment steeg vooral de ananas. Ook de banaan, aardbei, kiwi en de mandarijn kenden een serieuze winst. De grootste dalers zijn de pompelmoes, rabarber en perzik.
Hard discount de grote winnaar Voorkeuren evolueren
Groenten die op verschillende manieren toegepast kunnen worden, hebben duidelijk een streepje voor. Ook zien we een opmerkelijk verschil tussen jongere en oudere gezinnen. Lange romatomaten, kerstomaten, ijsbergsla en rucola zijn de grootste stijgers. De sterkhouders blijven de basisgroenten zoals prei, ajuin en wortel. De grootste klappen vallen in het kamp van de koolsoorten (witte, rode,
groene kool en bloemkool), hun volume is in tien jaar tijd gehalveerd. Komkommer, paprika’s en pepers scoren beter bij de jongere gezinnen. Ook kerstomaten en de nieuwe slasoorten doen het hier goed. Ouderen neigen op hun beurt meer naar selder, bonen, peulvruchten, witloof en witte asperges. Bij jonge alleenstaanden (-40 jaar) scoort exotisch fruit het best. Gezinnen met kin-
In de verdeling van de distributiekanalen vertoonde de hard discount een sterke groei in 2013, namelijk van 21,6 naar 22,7% marktaandeel. Ook de buurtsupermarkt kon groeien van 14,2 naar 14,6% marktaandeel. Deze twee kanalen winnen terrein ten nadele van vooral de openbare markt en Dis 1. Dis 1 bleef wel marktleider met een marktaandeel van 47,2%. Bron: VLAM
2 e kwartaal 2014 | n o 2 | jaargang 2 | 19
Finse ambassadeur op werkbezoek In het kader van VOKA Bar International bezocht de Finse ambassadeur Per-Mikael Engberg op 2 april BelOrta. De thuismarkt van Finland is vergelijkbaar met België, maar is vooral belangrijk als toegangspoort naar Rusland. In de voormiddag bezocht de ambassadeur samen met zijn staf de site in Sint-Katelijne-Waver en tijdens het avondprogramma werd met de zaakgelastigden van de ambassade verder van gedachten gewisseld. Dit bezoek kadert in een samenwerkingsproject tussen BelOrta en VOKA Mechelen om elke maand een ander potentieel exportland uit te nodigen en contacten te leggen. Ook met de ambassadeurs van Singapore en Maleisië en de ambassades van Brazilië en Ierland werden overlegmomenten georganiseerd.
Week van de Bio
De 2e week van juni staat met stip genoteerd bij iedereen die betrokken is bij de biologische handel, want dan is het steeds de ‘Week van de Bio’. Ook BelOrta heeft zich die week extra ingespannen om biologische groenten en fruit op een originele manier in de kijker te plaatsen. Zo heeft BelOrta zijn eerste bioboxen verhandeld via Bio-Planet. Het concept bestaat eruit om de consumenten een evenwichtig en gevarieerd groentepakket voor te schotelen, waarvan de inhoud wekelijks wijzigt. Het opent ook perspectieven om onze vergeten groenten nog meer in de kijker te zetten. Naast het opstarten van de biobox hebben ook enkele telers een openbedrijvendag gehouden. Frank Schelfhout heeft, via Delhaize, zijn tuinbouwbedrijf tentoongesteld aan geïnteresseerde bezoekers. Een initiatief dat een voltreffer bleek te zijn. Frank teelt hoofdzakelijk biologische bloemkolen en prei.
20
| 2 e kwartaal 2014 | n o 2 | jaargang 2
CPMA Convention & Trade Show voor de Canadese markt. De meeste verse groenten en vers fruit in Canadese winkels komen uit Canada zelf of uit de VS, maar de Belgische producten kunnen zeker hun plaats veroveren in deze markt. Indien er geen of onvoldoende binnenlandse productie is, kunnen onze producten de hiaten opvullen. Voor de Conference-peer is er nog veel potentieel: door de lange houdbaarheid is deze peer perfect voor export naar verre bestemmingen. Deze peer wordt momenteel nog niet toegelaten in Canada. Volgend jaar zal de CPMA Convention & Trade Show plaatsvinden in Montréal van 15 t.e.m. 17 april.
Bron: VLAM Van 2 t.e.m. 4 april vond de 89e editie van de CPMA Convention & Trade Show plaats. Vancouver was dit jaar de gaststad van de belangrijkste groente- en fruitvakbeurs in Canada. VLAM, het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing, had voor de 3e keer een stand op deze jaarlijkse beurs. Deze opvallende stand was ingekleed volgens het concept “Premium Quality, Perfect Taste”.
De beurs in cijfers
Deze editie lokte maar liefst 250 bedrijven naar het Vancouver Exhibition Centre om hun producten voor te stellen aan een internationaal publiek. De meeste exposanten waren afkomstig uit Canada of de Verenigde Staten, maar er was ook een opvallende Mexicaanse delegatie aanwezig. Meer dan 3.100 bezoekers hadden zich geregistreerd.
Druk programma
De organisatoren hadden een druk, maar interessant programma in elkaar gebokst met ondermeer een retailtour. De verse groenten en fruit in Canadese supermarkten zijn voornamelijk afkomstig uit Canada en de VS, maar er waren ook opvallend veel Mexicaanse producten. Er lag helaas geen Belgisch product in de (Canadese) winkelschappen. Naast de beurs waren er ook interessante lezingen, networkingevents en zelfs een looptocht met Freggie, de mascotte van de CPMA. Het
overkoepelende thema “Live Healthy, Eat Fresh!” was de rode draad doorheen het hele programma.
Belgische trekpleisters
Hoewel de Canadezen België vooral kennen voor het bier en de chocolade, was er op de beurs ook een grote interesse voor ons witloof, roodloof, asperges en snijbonen. Canadezen gebruiken witloof vooral in slaatjes dus ze waren onder de indruk van de andere gebruiksmogelijkheden van deze veelzijdige groente. Chic ‘O Red, het Belgische roodloof, trok veel nieuwsgierigen naar de VLAM-stand door zijn opvallende vorm. Onze traditionele witte asperges bleken ook een rariteit te zijn, Canadezen zijn meer vertrouwd met de groene variant.
Markt met potentieel
Witloof, prei, tomaten en paprika’s zijn momenteel onze belangrijkste exportproducten
2 e kwartaal 2014 | n o 2 | jaargang 2 | 21
Geslaagde eerste editie Vegetable Strategies Congress Het eerste groentecongres werd smakelijk geopend met Flandriaproducten en was een schot in de roos. Belangrijke thema’s zoals het aankoopgedrag van de Europese consument, trends, gebruik van sociale media en de interactie met de consument kwamen aan bod. De eindconclusie? Er komt volgend jaar zeker een tweede editie.
Op 4 en 5 juni 2014 werd in Brussel voor de eerste keer een groentecongres georganiseerd onder de titel ‘European Vegetable Strategies’. Dit was op initiatief van de uitgevers van de vaktijdschriften Fruchthandel (D), Fresh Produce Journal (UK) en Eurofruit (UK). De ‘get-together’ aan de vooravond van het congres kreeg de steun van VLAM en Flandria-kwaliteitsproducten, gesponsord door LAVA, en zorgden voor de toepasselijke ‘groentestemming’. Maar liefst 120 deelnemers uit diverse Europese landen reisden af naar Brussel om er te discussiëren over de belangrijkste thema’s in de groentesector. Ze werden verwelkomd door Chris White van Eurofruit en Kaasten Reh van Fruchthandel. Met voordrachten door specialisten over onder andere het aankoopgedrag in de belangrijkste Europese landen, de trends voor de toekomst, het gebruik van nieuwe media,… kregen de aanwezigen ruime achtergrondinfo. Ook retailers traden in dialoog over de mogelijkheden om consumenten te benaderen. De interactie met de consument, samenwerking in de keten en verhoging van de consumptie kwam vaak terug in presentaties en gesprekken. Voor België namen diverse vertegenwoordigers van de LAVAveilingen en -coöperatie deel aan dit groentecongres. Filip Fontaine, directeur BelOrta, sprak over de toekomst van het groenterek in de supermarkt en VTB-medewerkster Laurien Danckaerts weidde uit over duurzaamheid, meer bepaald over ‘Responsibly Fresh’.
Bron: VLAM
Groentecongres ‘European Vegetable Strategies’
22
| 2 e kwartaal 2014 | n o 2 | jaargang 2
FIT-vertegenwoordigers Azië maken kennis met BelOrta Op 19 juni kreeg BelOrta hoog bezoek van de vertegenwoordigers van Flanders Investment and Trade uit Azië. Zowat alle landen waren vertegenwoordigd : China, Zuid-Korea, Japan, Hong Kong, Singapore, Vietnam, India, Indonesië, Taiwan, Australië, Shanghai, Pakistan, Filipijnen en Thailand.
Flanders Investment and Trade uit Azië
Na het welkomstwoord van directeur De Pooter werd een bezoek gebracht aan de verkoopzaal. Daarna werden de FIT-vertegenwoordigers getrakteerd op een voorstelling van het bedrijf, de coöperatieve structuren, de aanpak inzake export naar verre bestemmingen en de commerciële actualiteiten door commercieel manager Jo Lambrecht. Door middel van een bedrijfsrondleiding lieten we de bezoekers met ons ruim aanbod van groenten en fruit kennismaken en werden ze ingelicht over de praktische, logistieke werkwijze (inclusief exportondersteuning van lange afstanden) en distributie. Het werd een intense kennismaking met onze vertegenwoordigers in het verre oosten en we zijn er van overtuigd dat we met dit initiatief een mooie aanzet naar verdere samenwerking en exploratie van de Aziatische markt hebben gegeven.
JONGERENFORUM
Een twintigtal zeer gemotiveerde jongeren, zelf actief als teler bij BelOrta of mede in het bedrijf, hebben een bezoek gebracht aan de afdelingen Sint-Katelijne-Waver en Borgloon. Ieder van hen kent de veiling wel, maar de concrete werking van het geheel was niet altijd geheel duidelijk. Plaats van afspraak was de site te Sint-Katelijne-Waver waar eerst een algemeen beeld werd geschetst van de nieuwe fusieveiling. Nadien werden de verschillende afdelingen bezocht, van verkoopzaal over aanvoer langs de kistenwasserij en de verpakkingsmaterialen. Na dit bezoek ging het richting Borgloon om de wereld van het harden zachtfruit te ontdekken : ULO-cellen, vermarkting, aanvoer en keuring van rode bessen en kersen. Tijdens deze dag werd op alle mogelijke vragen, de ene al wat makkelijker dan de andere, getracht een antwoord te vinden. De dag werd afgesloten met een lekker etentje te Borgloon.
2 e kwartaal 2014 | n o 2 | jaargang 2 | 23
De Week van Groenten en Fruit De eerste week van mei is traditiegetrouw ‘De Week van Groenten en Fruit’, hét aandachtsmoment voor wie houdt van verse groenten en fruit. Aubergine en blauwe bessen werd door de sector gekozen als groente en fruit van het jaar. Ook naar jaarlijkse gewoonte organiseerde de gemeente SintKatelijne-Waver opnieuw de ‘Week van de Groentestreek’. Tijdens het startevenement op zondag 4 mei kon je bij BelOrta terecht voor een beurs voor handelaars, ambachten, vrije tijd en toerisme in en rond Sint-Katelijne-Waver. Hier vertrokken ook verschillende fiets- en wandeltochten, uitgestippeld door wandelclub ‘De Kadodders’, die de deelnemers langs een of meerdere tuinbouwbedrijven leidden. BelOrta-telers Vertommen (aubergine, trostomaten en coeur de boeuftomaten) en De Weerdt (slasoorten) zetten de deuren van hun tuinbouwbedrijf open en in samenwerking met de Landelijke Gilden zorgen zij voor een hapje en een drankje.
Overleg met
Hoofdbestuur Vlaamse administratie Landbouw en Visserij Onder leiding van de Secretaris-Generaal van het departement Landbouw dhr. Jules Van Liefferinghe en de Administrateur-Generaal van het Agentschap Landbouw dhr. Noël Van Ginderachter, brachten de afdelingshoofden en de provinciale coördinatorendirecteurs op 31 maart 2014 een werkbezoek aan BelOrta. Dit overleg kaderde in het uitwisselen van de nieuwste informatie inzake structuren en werking van BelOrta. Aan de hand van een presentatie werd door de directie toelichting gegeven en werd er ruim de tijd genomen om toekomstgerichte aandachtspunten te bespreken. Tijdens de rondleiding kregen de eregasten ook een zicht op de dagelijkse praktijk en stand van zaken.
24
| 2 e kwartaal 2014 | n o 2 | jaargang 2
Gevulde auberginerolletjes Ingrediënten voor 4 personen
3 Flandria-aubergines
2 sneetjes oud wit brood 100 g amandelpoeder 1 dl melk 6 teentjes knoflook 150 g Manchego-kaas (Spaanse harde kaassoort) 1 dl milde olijfolie peper en zout
BEREIDING
• Verkruimel het brood en laat dit even zwellen in de melk. Knijp het uit en meng met het amandelpoeder en de geplette teentjes knoflook. • Verkruimel de kaas en voeg toe. • Snijd de aubergines in de lengte in plakken van zo’n 3 mm dik. Bestrijk met olie en gril ze 10 minuutjes in een hete oven. • Leg de plakjes even opzij op een rooster en laat afkoelen. • Verdeel de vulling over de aubergineplakken, rol ze strak op en maak vast met een tandenstoker. • Schik de rolletjes in een ovenschotel, besprenkel ze met olijfolie en zet nog 15 minuutjes in een hete oven (210°C).
BelOrta op social media
Wil je op de hoogte blijven van de laatste nieuwtjes? Like BelOrta op Facebook en volg ons op Twitter!
Tips
RE CE PT
• Flandria-aubergines bevatten slechts 16 kCal per 100 g. • Aubergines zijn beschikbaar in heel wat verschillende vormen en kleuren. • U hoeft een aubergine niet te schillen, de donkerpaarse schil kan net heel decoratief zijn. • In plakken gesneden kan een aubergine ook gebakken worden in de pan of op de barbecue. Extra idee: bestrooi de aubergineplakken met zout en laat een uurtje trekken. Spoel ze daarna goed af en dep ze droog. Laat ze aan elke zijde 3 minuten roosteren (of bak ze in olijfolie). • Bewaar aubergines op een koele (geen koude) en donkere plaats en dek ze af tegen uitdrogen. • Bewaar aubergines apart van tomaten. Tomaten geven tijdens hun rijping ethyleen vrij, een stof waar aubergines zeer gevoelig aan zijn. Hierdoor kunnen ze sneller bederven.
www.facebook.com/VeilingBelOrta www.twitter.com/VeilingBelOrta
Colofon
Aan dit nummer werkten mee: Chris De Pooter, Filip Fontaine, Jos Craemers, Jo Op de Beeck, Marc Cools, Rudy Luytens, Isabel De Blaiser, Dirk Verheyden, Erik Schrijvers, Hans De Meyer, Luc Peeters, Philiep Willems, Louis Vicca, Jan Van der Auwera, Gerda Baets, Jef Verhaeren, Mieke Thoelen en Kris Jans
Eindredactie: Jos Van Dessel Verantwoordelijke uitgever: Chris De Pooter Mechelsesteenweg , 120- 2860 Sint-Katelijne-Waver Overname zonder schriftelijke toestemming van de verantwoordelijke uitgever is niet toegestaan. BelOrta News wordt met aandacht voor vorm en inhoud samengesteld. Toch is de redactie niet verantwoordelijk voor eventueel onjuiste of onvolledige berichtgeving.