Middernachtsroep. Iran vs. Israël: het wordt kort dag. Zijn we op weg naar de Apocalyps?

Het internationale tijdschrift over bijbelse profetie

Middernachtsroep www.middernachtsroep.nl ■ Nr. 10.2013

Iran vs. Israël: het wordt kort dag Zijn we op weg naar de Apocalyps? Testus Receptus vs. Nestle-Aland

■ Volkorenbrood in plaats van wittebrood

Europa...

toren van Babel

:30 b erp inloop 19fel over dit onderw + boekentasmogelijkheid + gesprek

0 egin 20:0

spreker Dato Steenhuis leiding Teun van Ommen

Zuidhorn woensdag 6 november PKN Kerk, De Gast 58a

Beth-Shalom Israëlreis 2014 In de voetsporen van Jezus door het Heilige Land 12 - 21 september 2014 met Govert Roos aanmelding & informatie

Beth-Shalom-Reizen

Postbus 193 3940 AD Doorn 0343 477 288

[email protected] www.middernachtsroep.nl www.beth-shalom.co.il

Inhoud

Groetwoord

door Peter MalGo

BIjBelse BOOdschap 4 Iran vs. Israël - Het wordt kort dag eruIt gelIcht 12 Moslimextremisten verwoesten christelijke boekwinkels in Egypte 12 Zondenaflaat via Twitter 12 Vredesgesprekken of terreuropleiding? 12 Het bizarre ‘ritueel’ van radicale dierenbeschermers 13 Huwelijkseinde door de dood niet echt serieus bedoeld 13 Had Brandt Jom Kippoer oorlog kunnen verhinderen? 13 “Waarom ga je niet gewoon met mij mee naar huis?” In perspectIef 14 Textus Receptus vs. Nestle-Aland 17 Volkorenbrood in plaats van wittebrood 19 Hoe het Nieuwe Testament het Oude Testament gebruikt MIddernachtsrOep 20 “Deze herhaalde ontmoetingen bevestigen dat er een fundament is gelegd” BrIeven van lezers 21 Zuiver Zwitserland en onzuivere rockmuziek? 21 Is de duivel de vader van de antichrist? 21 Heel hartelijk dank 3 11 18 22 22

Groetwoord Eye-opener Spreuken Interview Vooruitblik/Colofon

Luister dagelijks naar de Bijbel. Met Live-boodschappen, radiobijbelschool, boeklezingen, voordrachten en muziek. Actueel, evangelisch en geloofsopbouwend

Via Internet en satelliet www.rnh.de Astra 1L Satellit 19.2° Ost 12604 Mhz Horizontale polarisatie Transponder 1.111 Symbol Rate 22000 FEC 5/6

Middernachtsroep Oktober 2013

“Op de achtergrond is het antisemitisme een vast onderdeel van de Iraanse staatsideologie” Geliefde vrienden, acht jaar lang was Mahmud Ahmadinejad president van Iran. In die tijd begon hij talrijke verbale aanvallen op Israël. Zijn ernstigste uitlatingen vonden hun hoogtepunt in de eis dat Israël van de landkaart moest verdwijnen en dat de Joden in zee gedreven moesten worden. De Joodse staat moest definitief geëlimineerd worden. Nu heeft Iran een nieuw staatshoofd. De als gematigd geldende Hassan Rohani wil het islamitische land uit de internationale isolement halen waar zijn voorganger Ahmadinejad het met zijn kernprogramma in heeft gemanoeuvreerd. Maar al twee dagen voor zijn ambtsaanvaarding deden er negatieve uitlatingen van Rohani over Israël de ronde, die later overigens gecorrigeerd werden. Ambtelijke media hadden hem geciteerd: “Het zionistische regime is al jaren een wond in het lichaam van de moslimwereld en moet verwijderd worden”. Wij kunnen niet beoordelen wat hij nu wel of niet heeft gezegd. Maar als hij zich zo uitgelaten heeft, zou dat betekenen dat de tegen Israel gerichte retoriek van zijn voorganger Ahmadinejad voortgezet wordt. Ondertussen blijft de relatie tussen Israël en Iran gespannen. Israëls premier Netanjahu waarschuwde naar aanleiding van de machtswisseling dat het doel van Teheran – de vernietiging van de Joodse staat – onveranderd blijft. “Iran mag dan een andere president hebben, de bedoelingen van het regime daar zijn niet veranderd”, zo zei hij. Iran probeert nog steeds, “nucleaire capaciteiten en wapens te ontwikkelen om Israël te vernietigen”. Er zijn 7000 nieuwe centrifuges voor het kernprogramma in bedrijf genomen. “Daaronder zijn 1000 centrifuges van de nieuwste generatie”, zei regeringsleider Netanjahu bij een bezoek aan de Negev woestijn in het zuiden van het land. “De Iraanse president probeert het Westen een nieuw gezicht voor te spiegelen, maar de voortgang in het kernprogramma gaat maar door.” In het licht van deze feiten stemt het tot nadenken dat Israël na een onderbreking van

drie jaar instemde met nieuwe vredesonderhandelingen, waarbij de tegenpartij meteen met het verwijt kwam dat deze onderhandelingen door de bouw van nieuwe woningen getorpedeerd werden. Inmiddels maken ook de westerse landen inclusief de VS zich dit verwijt eigen. De voortdurende militaire bewapening, de wapenleveranties van Iran aan de Palestijnen schijnen geen belemmering voor onderhandelingen te zijn. Het is nog geen jaar geleden dat Iraanse toppolitici zich openlijk uitlieten over militaire hulp aan Hamas om die tegen Israël in te zetten. Daar is tot op heden niets aan veranderd. Teheran wordt vooral verantwoordelijk gehouden voor de levering van raketten van het type Fajr-5, die een reikwijdte tot 75 kilometer hebben. Dergelijke projectielen zijn onlangs herhaaldelijk vanuit de Gazastrook op Tel Aviv afgevuurd. Zo lijkt de nieuwe machthebber van Iran aan de buitenkant een vreedzaam mens te zijn die bereid is te onderhandelen. Maar op de achtergrond is het antisemitisme een vast onderdeel van de Iraanse staatsideologie met als hoogtepunt dreigementen om de Joodse staat te vernietigen. Het drukt je terneer als je ziet dat Israël compromissen sluit, alleen maar – en bijna tot elke prijs – om vrede te bereiken. Zo zijn onder tranen van nabestaanden van Israëlische slachtoffers Palestijnse moordenaars uit Israëlische gevangenschap vrijgelaten. Tegelijkertijd vielen militante Palestijnen met raketten de grensstad Sderot aan. Het nieuwe imago dat Iran zich probeert aan te meten doet ons denken aan het beeld van de verscheurende wolf die in schaapskleren aan komt lopen. Onze Heer Jezus Zelf gebruikt dit beeld om ons voor verkeerde mensen te waarschuwen (Mat. 7:15). Als christenen en vrienden van Israël zijn we gevraagd om voor dit volk op de bres te staan en positie te kiezen. Maar voor alles heeft Israël ons gebed nodig. Moge God ons echter ook persoonlijk genade schenken om niet ten prooi te vallen aan zo’n ‘wolf in schaapsvel’. In hartelijke verbondenheid

3

BijBelse Boodschap

n a Ir

l ë a r s I . s v

Het wordt kort dag

Israël – Iran – Gog en Magog – Ezechiël “Het is 1938 en Iran is Duitsland. En Iran haast zich om zich met atoombommen te bewapenen. Laten we er geloof aan hechten en hen tegenhouden … dat is wat we moeten doen. Daarmee vergeleken is de rest bijzaak.“ BenjaMin netanjahu 4

“Stel je voor dat je morgenochtend opstaat en vaststelt dat Israëlische vliegtuigen die nacht een bomaanval op Iran gedaan hebben. In welke mate zou je wereld dan veranderen?” Gary Sick, cnn.cOM Middernachtsroep Oktober 2013

O

p 7 juni 1981 donderden israëlische jets over de iraakse woestijn en schokten de wereld toen ze een iraakse kernreactor onschadelijk maakten. Premier Menachem Begin had opdracht gegeven voor de missie met de codenaam Operatie Opera om de door de Fransen gebouwde kernreactor in Osirak, circa 30 kilometer ten zuiden van Bagdad, buiten gevecht te stellen. Bij deze preventieve uithaal vernietigden acht israëlische F-16 bommenwerpers de door uranium aangedreven reactor met een vermogen van 70 megawatt. Ze wierpen zestien bommen van 1000 kilo af, waarvan er veertien hun doel raakten. Zesentwintig jaar later, op 6 september 2007, vernietigden israëlische gevechtsvliegtuigen rond middernacht bij een riskante aanval onder de codenaam Operatie Fruitkwekerij een geheime kernreactor in de afgelegen Syrische woestijn op ongeveer 32 kilometer ten westen van Damascus. De wereld hoorde er pas weken later van. Met twee riskante preventieve aanvallen heeft israël tot dusver de nucleaire ambities van zijn vijanden tenietgedaan. israël heeft gezworen dat de derde aanval de iraanse kerninstallaties zal gelden als de wereld niet optreedt en iran zijn nucleaire doelstellingen niet opgeeft. Op 7 maart 2006 vroeg iemand de israëlische generaal Daniel halutz: “hoe ver zou israël gaan om het iraanse kernprogramma te stoppen?” rustig antwoordde hij: “2000 kilometer“. Precies zo ver ligt israël van iran. na wat hij in 2006 zei is er nog niets veranderd. integendeel, israël is tegenwoordig vastberadener dan ooit. israël zal alles doen om de nucleaire machinerie van iran tegen te houden. De iraanse centrifuges draaien. iran en israël liggen al op oorlogskoers. Open conflicten lijken onvermijdelijk. jeffrey Goldberg merkt op bloomberg.com op: “netanjahu bluft niet; het is slechts een kwestie van tijd dat hij een aanval op een half dozijn of meer iraanse kerninstallaties zal autoriseren”. israël gelooft dat het in staat is om voldoende schade te veroorzaken om het iraanse kernprogramma drie tot vijf jaar terug te werpen. De new york

Middernachtsroep Oktober 2013

times stelt zich een gerichte israëlische aanval met 100 vliegtuigen voor. Merk ook op wat D. B. Grady in een column in the Week zegt: “Geen enkel verstandig mens wil een eenzijdige israëlische aanval op iraanse kerninstallaties. Maar evenmin wil een weldenkend mens een nucleair iran. … als echter de geheime dienst op een aanstaande existentiële bedreiging voor israël wijst, kun je je makkelijk voorstellen dat F-151 gevechtsvliegtuigen bunkervernietigende GBu-28’s op iraanse kerninstallaties gaan gooien, van de kaspische Zee tot de Perzische Golf toe. en als dat gebeurt wordt de grote vraag wat er daarna gebeurt.” Dat is de vraag die iedereen stelt: Wat gaat er dan gebeuren? komt er dan een iraanse tegenaanval? en hoe zal die er uitzien? hoe agressief en verreikend zal die uitvallen? Wat zullen hezbollah en hamas doen? Zullen de Verenigde Staten in de controverse worden meegesleept? Zou het een grotere regionale oorlog kunnen uitlokken? Of zelfs de Derde Wereldoorlog? na het uitwerken van allerlei scenario’s in maart 2012 kwamen amerikaanse militairen tot de conclusie dat een israëlische aanval op iran “zeer waarschijnlijk tot een uitgebreide oorlog zal leiden, waarbij ook de Verenigde Staten betrokken zou kunnen zijn”, zoals Goldberg op bloomberg.com meent. iran heeft gedreigd met een aanval op amerikaanse bases als de Verenigde Staten meedoen met een aanval op iran. Men liet doorschemeren dat amerikaanse militaire bases in het Midden-Oosten “gemakkelijk aan te vallen“ zijn en minuten na een eventuele aanval verwoest kunnen worden. Mark Mazzetti en thom Shanker berichten voor The New York Times: “Generaal Mattis heeft tegen adviseurs gezegd dat een israëlische aanval waarschijnlijk serieuze consequenties voor de hele regio en de daar gestationeerde amerikaanse strijdkrachten zal hebben”. in het voorjaar van 2012 kwamen er berichten naar buiten over een geheime overeenkomst tussen azerbeidzjan in centraal azië en israël. Volgens deze 5

BijBelse Boodschap

lekken heeft de azerbeidzjaanse regering israël toegang gegeven tot acht luchtmachtbases die ongeveer 360 km ten noorden van iran liggen. Daar zou israël kunnen landen en zijn gevechtsvliegtuigen en bommenwerpers vlakbij hun doelen bijtanken. De wereld beschouwt dit als een verder teken dat israël en iran weer een stap dichter bij oorlog gekomen zijn en dat een gesimuleerd scenario de weg baant voor de realiteit. en als de dominostenen eenmaal zijn gaan vallen, is alles mogelijk. Duidelijk is echter wel dat de toorn en de wraakzucht van iran zich tegen israël zullen richten, dat men de ‘kleine satan’ noemt, maar ook tegen de Verenigde Staten, die men in 1979 de ‘grote satan’ noemde. Volgens de israëlische premier Benjamin netanjahu vormt het iraanse regime van de moellahs een “existentiële bedreiging” voor het joodse volk en hun vaderland. iraanse leiders blijven gif spuien tegen israël, wat hun kwade bedoelingen openlijk ontmaskert. irans hoogste leider ayatollah ali khamenei heeft van israël gezegd dat het een “kankergezwel is dat weggesneden dient te worden en ook weggesneden wordt”, zoals het jerusalem World news in februari 2011 berichtte. en meerdere iraanse overlopers hebben duidelijk gemaakt dat khamenei rechtstreeks bij het kernprogramma betrokken is. hij neemt de definitieve beslissingen. Wetenschappers die uit iran zijn gevlucht beoordelen de stand van de iraanse nucleaire productie verschillend, maar “allen beseffen duidelijk de ware bedoelingen van iran: de islamitische republiek ontwikkelt de bom waarmee ze op een dag israël kunnen aanvallen”, aldus de schrijvers yaakov katz en yoaz hendel in Israel vs. Iran: The Shadow War. Ondanks herhaalde moeizame diplomatieke bemoeienissen en een reeks sancties houdt iran koppig vast aan zijn recht op een kernprogramma, waarvan de hele wereld weet dat het geconcentreerd is op de ontwikkeling van de bom. Zoals ehud Barak opmerkte: “het gaat hier niet om abstracte concepten, maar om een echt probleem. Per slot van rekening zijn de iraniërs een volk waarvan de leiders zich het strategische doel 6

gesteld hebben israël van de landkaart weg te vagen.” Barak heeft herhaaldelijk gewaarschuwd dat de tijd “steeds korter wordt”. het lijkt wel alsof de tijd al om is. het wordt veel moeilijker, zo niet onmogelijk, om het israëlische succes bij de vernietiging van de kernreactoren in irak en Syrië te herhalen. iran is een land met een bevolking van ongeveer 80 miljoen mensen die een gebied ter grootte van 1,65 miljoen vierkante kilometer bewonen, en de nucleaire doelen in iran liggen zo’n 1500 km van israël verwijderd. Qua oppervlakte is iran het 18de land van de wereld en qua bevolkingsaantal het 17de. het kernprogramma van iran is niet op één plaats of in één installatie geconcentreerd. het is verdeeld over zeven plaatsen. irans kerninstallaties uitschakelen of hun ontwikkeling minstens enkele jaren terugwerpen is een beangstigende opgaaf. katz en hendel berichten in Israel vs. Iran: The Shadow War: “het complex in natanz bestaat uit twee grote hallen die allebei ongeveer 28.000 vierkante meter groot zijn en tweeënhalve tot zeven meter onder de grond liggen en met verschillende lagen beton en metaal zijn afgedekt. De muren van de beide hallen zijn naar schatting meer dan een halve meter dik.” in Fordo in de buurt van de heilige stad Qum produceert men tot 20% verrijkt uranium, dat “sneller en zonder al te veel moeite in splijtbaar materiaal voor springladingen veranderd kan worden”, aldus George jahn op timesargus.com. Deze verrijkingsgraad is voor industrieel gebruik niet nodig. De zwaar versterkte installatie in Fordo ligt ongeveer 90 meter onder een berg, wat betekent dat het moeilijk kan worden om daar aanzienlijke schade te veroorzaken. ehud Barak heeft verklaard dat de installatie “veilig is voor normale bommen”, zoals de jerusalem Post al op 28 december 2009 berichtte. Ondanks de beangstigende uitdagingen zal israël gedwongen zijn aan te vallen om zoveel mogelijk schade aan te richten, zolang er geen radicale veranderingen zijn. israëls mogelijkheden worden steeds meer tot twee opties beperkt: of ze vallen

aan en bombarderen de iraanse kerninstallaties, of ze worden zelf met de bom aangevallen. als iran niet onvoorzien (en nauwelijks voorstelbaar) terugkeert op zijn schreden, blijft israël slechts de optie van een aanval. Michael Oren, de israëlische ambassadeur in de Verenigde Staten, heeft het kort en bondig geformuleerd: “amerika, een groot land, heeft een groot venster; en het kijkt naar buiten en ziet het Midden-Oosten ver weg liggen. israël, een klein land met een heel klein venster, kijkt naar buiten en ziet iran in zijn achtertuin.” Zo ziet het er uit. een nucleair iran is voor israël geen optie. Zoals de israëlische minister van Defensie ehud Barak zei: “Op het moment dat iran een kernmacht wordt zullen andere landen in de regio zich daar eveneens toe gedwongen voelen. Saoedi-arabië heeft dat de amerikanen zo goed als meegedeeld, en je hoeft in dit verband maar aan turkije en egypte te denken, om nog maar niet te spreken van het gevaar dat kant en klaar materiaal in handen van terreurgroepen terecht komt.” Ook henry kissinger waarschuwt voor het bereiken van de nucleaire standaard door iran: “als we iran toestaan kernwapens te vervaardigen, laten we de geest uit de fles en bevindt de hele wereld zich in groot gevaar”. Stel je voor dat terreurorganisaties in het Midden-Oosten een kernwapen in handen krijgen, of slechts radioactief materiaal voor een ‘vuile bom’. een van kernwapens voorzien iran zal de meest militante splintergroeperingen binnen hezbollah en andere iraanse vertegenwoordigers tot meer agressie aanzetten en grotere risico’s doen lopen. al deze nieuwste ontwikkelingen in verband met israël en iran vormen voor de Verenigde staten, israël en andere westerse landen aanzienlijke economische, politieke en militaire uitdagingen. het heeft a l enorme d iplomat ieke moeite gekost . een eenvoudige oplossing is er niet. een confrontatie komt dreigend naderbij. Maar is het ook mogelijk dat de opkomst van iran en zijn houding ten opzichte van israël binnen een nog veel groter belangrijk kader valt? Bereiden de Middernachtsroep Oktober 2013

De stukjes van de profetische puzzel van Ezechiël schijnen bij elkaar te komen. Het lijkt wel alsof het eindtijdscenario gestalte gaat krijgen waar we bij staan.

gebeurtenissen die we vandaag de dag zien misschien de weg voor de vervulling van bijbelse profetie? alleen God weet dit zeker, maar veel tekenen wijzen toch wel in die richting. Zo alarmerend de huidige gebeurtenissen in het Midden-Oosten ook zijn, gezien de profetieën over de eindtijd in de Bijbel hoeven ze ons niet te verrassen. De bijbelse profetie in ezechiël 38 en 39, die ongeveer 2600 jaar geleden is opgeschreven, vertelt ons dat in de laatste dagen een groot aantal landen israël zal binnenmarcheren, terwijl israël in vrede in zijn eigen land woont. De aanvoerder van deze invasie is klaarblijkelijk rusland en een van zijn voornaamste bondgenoten in deze coalitie is volgens ezechiël 38:5 Perzië – het huidige iran. in de vorige eeuw is rusland tot een land van wereldwijde betekenis opgeklommen en in de laatste tien jaar heeft het enorme vorderingen geboekt. iran is tegenwoordig het grootste probleem van de wereld en is een verklaard antisemitisch land dat gezworen heeft “israël van de landkaart te vegen”. Met nadruk wil ik duidelijk maken dat ik niet geloof dat de huidige crisis in iran en het Midden-Oosten de directe vervulling van de een of andere bijbelse profetie is. Maar we zien er wel een op onheil wijzende ontwikkeling in, die wijst op wat de Bijbel profeteert. het is een belangrijke aanwijzing, die naar mijn mening ook op de vervulling van Middernachtsroep Oktober 2013

de grote profetie van ezechiël 38 en 39 wijst. in de gebeurtenissen in het Midden-Oosten zien we de bijbelse profetie dichterbij komen. israëls aanval op de iraanse kerninstallaties zal waarschijnlijk een heftige tegenreactie losmaken. het ene leidt tot het andere. niemand weet zeker wat er precies zal gebeuren en hoe het zal gebeuren, maar duidelijk is wel dat er iets gaat gebeuren. We weten ook dat sommige consequenties meteen zullen intreden, terwijl andere langzaamaan sudderen. eén ding is wel duidelijk: de iraanse president en de iraanse moellahs koesteren nu al een vreselijke haat tegen de Verenigde Staten en israël. Stel je voor hoe groter die nog wordt als israël hun kernprogramma lamlegt. elke militaire actie van de Verenigde Staten of israël (of van beide landen) tegen iran zou de wraakzuchtige vijandigheid in iran ongetwijfeld nog versterken. en dat zou op een later tijdstip tot de vervulling van de bijbelse profetie in ezechiël 38 en 39 kunnen leiden. Misschien beleven we wel dat het toneel voor deze ongelooflijke profetie wordt klaargezet! De stukjes van de profetische puzzel van ezechiël schijnen bij elkaar te komen. het lijkt wel

alsof het eindtijdscenario gestalte gaat krijgen waar we bij staan. De voorbereiding van het wereldtoneel op de komende gebeurtenissen van de eindtijd kunnen we ons aanschouwelijk voorstellen als een schouwburg waar men bezig is het toneel in scène te zetten. Stel dat een Shakespearekenner op een avond naar de schouwburg gaat zonder te weten welk meesterwerk van Shakespeare er uitgevoerd zal worden. Voordat het doek opengaat mag hij een blik achter de coulissen werpen. Op het toneel staat een burcht met verdedigingswerken vanwaar men over een bebost landschap kan kijken. hij weet meteen dat hij niet Othello gaat zien, dat in Venetië speelt, en al evenmin julius caesar, dat met een straatscène in rome begint. het wordt ook geen Macbeth, want dat stuk begint niet met een burcht, maar met heksen die zich rond hun ketel hebben geschaard. Dan merkt onze theatercriticus twee soldaten op met schilden en wapens van de koning van Denemarken. hij ziet nog twee acteurs die de kleding van een koning en een koningin dragen, en nog een acteur die een geest moet voorstellen. nu hoeft niemand onze criticus meer te verklappen 7

BijBelse Boodschap

wat hij gaat zien, want hij weet dat het hamlet wordt. Op soortgelijke wijze zit het volk van God tegenwoordig in het theater van de gebeurtenissen in deze wereld en wacht tot het doek van Gods apocalyptische drama opengaat. We weten niet wanneer het stuk begint, maar net als de theatercriticus weten we er wel veel meer van dan de meeste andere mensen. Veel mensen staren naar de toekomst als naar een reusachtig groot doek. De toekomst is voor hen verborgen, ze hebben geen idee van het plan van God. en ze kunnen ook niet achter de coulissen kijken, waar de eerste act wordt voorbereid. Maar wij als gelovigen kunnen wel achter de coulissen kijken. hoewel we niet weten wanneer het stuk begint, kennen we de inhoud ervan– de hoofdfiguren en de afzonderlijke gebeurtenissen – wel en kunnen we aanvoelen dat het begin niet meer lang op zich laat wachten, want we zien dat de spelers hun plaatsen op het grote wereldtoneel innemen. na bijna 2000 jaar lang in 70 landen verstrooid te zijn geweest leeft het joodse volk nu weer in zijn oorspronkelijke vaderland. Ze zijn daar omgeven door een zee van vijanden, zoals de Schrift heeft voorzegd. iran is zowel een dominerende militaire macht in het Midden-Oosten alsook de grootste stimulator van terreur ter wereld geworden. tegelijkertijd is de russische beer uit zijn winterslaap ontwaakt om zijn invloed te den gelden en het iraanse regime te steunen. De instabiele revoluties in de arabische wereld hebben voor een onzekere toekomst gezorgd. De wereldeconomie wankelt op het randje van een recessie of nog iets veel ergers. en in het Midden-Oosten roepen de mensen overal om vrede. Boven dit alles zweeft dreigende de oude profetie uit ezechiël 38 en 39, die voorspelt dat iran (het oude Perzië) in de eindtijd een sleutelrol zal spelen en zich zal aansluiten bij een landencoalitie die 8

israël zal aanvallen. Wat we nu zien wijst in de richting van de vervulling van deze grote profetie. ruim twintig jaar geleden merkte de profetiedeskundige john Walvoord op dat de eerste sleutel voor het aftellen naar armageddon is dat “het Midden-Oosten de grootste crisishaard van de wereld moet worden”. Dat dit gebeurd is, daar twijfelt niemandmeer aan. Dat stukje van de profetische puzzel ligt nu op zijn plek. De tijd waarin wij leven is bekend als het tijdperk van de Gemeente, waarin allen die in jezus christus geloven tot één lichaam zijn verbonden waarvan de heer jezus christus het hoofd is. terwijl wij ons in het laatste gedeelte van de periode van de Gemeente bevinden, is het joodse volk weer in zijn land bijeengebracht. het herstel van het volk israël in het Midden-Oosten was nodig om de gebeurtenissen van de eindtijd op gang te brengen, omdat bijna elke profetie over de eindtijd van het bestaan van een israëlische staat afhangt. Vanaf zijn wonderbaarlijke geboorte is israël met uitroeiing bedreigd, maar toch heeft het in een zee van vijanden overleefd. Op een dag, misschien wel heel spoedig, zal de wereld geschokt worden door een gebeurtenis die men de Opname van de Gemeente noemt: heel plotseling worden alle christenen van de aarde weggenomen (zie 1 thes. 4:13-18). Dit volgende gebeuren op Gods profetische kalender zal de belofte van christus aan Zijn discipelen vervullen: «…kom ik terug en zal u tot Mij nemen, opdat ook u zult zijn waar ik ben» (joh. 14:3). Dan staan de overleden christenen op en wordt elke levende gelovige plotseling opgenomen in de hemel, zonder eerst te sterven. Samen ontmoeten ze dan de heer in de lucht en gaan met hem naar de hemel om na minstens zeven jaar bij Zijn tweede komst met hem naar de aarde terug te keren (zie joh. 14:1-3; 1 kor. 15:50-58; 1 thes. 4:13-18.) het verdwijnen van miljoenen christenen zal de

problemen die de wereld tegenwoordig heeft nog verergeren en de boel in elk geval tijdelijk in een chaos storten. uit de chaos die de opname heeft veroorzaakt zal een groep van tien leiders, een G10 zoals we het zouden noemen, uit een herenigd of herleefd romeins rijk in europa opstaan. Deze groep van 10 wordt symbolisch voorgesteld door de tien horens in Daniël 7:7 en de soortgelijke beschrijving van de regering van de eindtijd in Openbaring 13:1. Deze coalitie of statenbond van de tien leiders en de landen die zij vertegenwoordigen is de herleving van het romeinse rijk en het begin van de laatste fase van het vierde dier uit Daniël 7. Dit machtsblok zal heel duidelijk europese landen omvatten en mogelijk ook landen in West-azië, noord-azië en afrika. De groep van tien leiders zal tien of meer landen en geografische gebieden van het oude romeinse rijk beheersen. De groep van 10 zal in aansluiting aan de Opname aan de macht komen, omdat de wereld iemand zoekt die voor stabiliteit en veiligheid kan zorgen. Dit wordt voorlopig veiliggesteld door een zevenjarig vredesverdrag met israël, waardoor er in het Midden-Oosten vrede komt. uit het grote aantal diplomaten, onderhandelaars en leiders in het Midden-Oosten zal een nieuwe internationale leider uit europa en de groep van 10 naar voren treden, die israël en zijn buurlanden een vredesverdrag zal opdringen. Deze man, die tenslotte de heerschappij over het herleefde romeinse rijk en de wereld zal overnemen, is bekend als de antichrist. Zijn internationale diplomatieke overwinning zal een tijd lang voor een valse vrede zorgen. het is een stap in de richting van ontwapening en het begin van een nieuw wereldwijd economisch systeem. Zonder een afgedwongen vrede zou de olievoorziening van het Westen bedreigd worden en het internationale terrorisme verder escaleren. en dat zou de westerse beschaving op de knieën brengen. De Middernachtsroep Oktober 2013

Turkije

Vanaf zijn wonderbaarlijke geboorte is Israël met uitroeiing bedreigd, maar toch heeft het in een zee van vijanden overleefd.

Syrië

Iran

Libanon Irak Israël Jordanië

ondertekening van het vredesverdrag zal de zeven jaar durende tijd van de Grote Verdrukking inluiden. De bijbelse profetie wijst er op dat israel niet door een oorlog wordt vernietigd. uiteindelijk wordt het gedwongen een vredesregeling te accepteren en wordt het door de laatste wereldheerser, de antichrist, bedrogen. terwijl israël onder het veiligheid garanderende verdrag met de antichrist in vrede leeft, zullen rusland en een groep islamitische bondgenoten, waaronder ook iran zich zal bevinden, een laatste greep naar de macht in het Midden-Oosten doen. hun legers worden tenslotte op bovennatuurlijke wijze in het land israël vernietigd (ez. 38-39). Op dit punt veranderen de machtsverhoudingen dan ten gunste van de sterke man. als satans man van het uur zal de antichrist zijn verbond met israël breken en proberen het joodse volk te vernietigen. in de tweede helft van de zevenjarige tijd van de verdrukking zal de antichrist in politiek, economisch en religieus opzicht de wereld beheersen. De hele wereld zal of voor hem buigen, of vervolging en dood ondergaan (Op. 13). net als de romeinse keizer zal hij zich tot god verheffen en de aanbidding van de wereld eisen. De tijd van de verdrukking zal uitmonden in een wereldoorlog van een nog nooit eerder vertoonde omvang. honderden miljoenen mensen zullen in israël bij een gigantische strijd om de wereldheerschappij betrokken zijn (Op. 14:19-20; 16:12-16; 19:19-21). het kleine land israël wordt het toneel van de grootste oorlog uit de geschiedenis. Deze oorlog is niet dezelfde als die van Gog en Magog, die in ezechiël 38-39 wordt beschreven. Die vindt ruim drieënhalf jaar eerder plaats. Geweldige legers uit de hele wereld zullen voor een laatste botsing israël binnenmarcheren. Gevangen in deze dodelijke strijd zullen miljoenen mensen in de grootste oorlog uit de geschiedenis Middernachtsroep Oktober 2013

Koeweit

Egypte Saoedi-Arabië

Jemen

omkomen. De Bijbel noemt dit conflict de oorlog of de slag van armageddon. het woord armageddon komt van het hebreeuwse woord har-mageddon (berg van Megiddo) een heeft betrekking op een kleine heuvel in het noorden van israël. Vandaar kan men het hele dal van Megiddo overzien, waar de troepen zich zullen verzamelen. Voordat de oorlog eindigt en de overwinnaar vaststaat, zal jezus christus in macht en heerlijkheid vanuit de hemel naar de aarde terugkeren. het wordt dan door miljoenen engelen en opgenomen christenen begeleid. Dit wordt in Openbaring 19:11-21 aanschouwelijk beschreven. als koning der koningen en heer der heren zal hij de wereld oorde-

len, de verzamelde legers vernietigen en Zijn eigen koninkrijk van vrede, welvaart en gerechtigheid op aarde vestigen, dat duizend jaar zal bestaan (Op. 20:1-6). God heeft er alles aan gedaan om ons mede te delen wat de toekomst in petto heeft. elk dertiende vers van het nieuwe testament heeft met de komst van christus te maken. in de 260 hoofdstukken van het nieuwe testament wordt de komst van onze heer meer dan 300 keer genoemd. Dat maakt wel duidelijk hoe belangrijk het is. hoewel wij deze waarheid absoluut vast moeten houden, is het eveneens belangrijk dat deze waarheid ons vasthoudt. Dat zij een uitwerking heeft op ons dagelijks leven. Dat ze ons motiveert tot een Godvrezend leven. 9

BijBelse Boodschap

elke belangrijke profetische plaats in het nieuwe testament bevat praktische toepassingen die er nauw mee verbonden zijn. De profetie is ons niet gegeven om onze fantasie op te peppen of om onze aandacht te trekken. Gods bedoeling met de profetie is onze instellingen en ons handelen meer in de richting van Zijn Woord en Zijn wezen te veranderen. De profetiedeskundige charles Dyer benadrukt deze bedoeling van bijbelse profetie in zijn boek World news and Bible Prophecy: “God heeft ons de profetie gegeven om ons hart te veranderen, niet om ons hoofd met kennis te vullen. hij heeft geen toekomstige gebeurtenissen voorzegd om onze nieuwsgierigheid te bevredigen. als God toekomstige gebeurtenissen bekendmaakt voegt hij aan Zijn profetieën altijd praktische toepassingen voor ons leven toe. Gods verklaringen over de toekomst bevatten concrete adviezen voor het hier en nu.” Volgens de Bijbel behoort de kennis over de toekomst veel levens veranderende gevolgen of uitwerkingen in ons hart te hebben. Door een juist verstaan van de bijbelse profetie motiveert het Woord van God ons om een heilig en rein leven te leiden. Petrus maakt dat heel duidelijk: “Maar de dag des heren zal komen als een dief in de nacht. Dan zullen de hemelen met gedruis voorbijgaan en de elementen brandend vergaan, en de aarde en de werken daarop zullen verbranden. als deze dingen dus allemaal vergaan, hoedanig behoort u dan te zijn in heilige levenswandel en in godsvrucht; u, die de komst van de dag van God verwacht en daarnaar verlangt, de dag waarop de hemelen, door vuur aangestoken, zullen vergaan en de elementen brandend zullen wegsmelten! Maar wij verwachten, overeenkomstig Zijn belofte, nieuwe hemelen en een nieuwe aarde, waar gerechtigheid woont. Daarom, geliefden, terwijl u deze dingen verwacht, beijver u om onbevlekt en smetteloos door hem bevonden te worden in vrede!” (2 Pet. 3:10-14). Ook Paulus moedigt de gelovigen aan: “…en leert ons … in deze tegenwoordige 10

wereld bezonnen, rechtvaardig en godvruchtig te leven, terwijl wij verwachten de zalige hoop en verschijning van de heerlijkheid van de grote God en onze Zaligmaker, jezus christus” (tit. 2:12-13). romeinen 13:11-14 koppelt profetie en een rein leven aan elkaar: “en dit, omdat wij het beslissende tijdstip kennen, namelijk dat de tijd reeds is aangebroken dat wij uit de slaap ontwaken. Want nu is de zaligheid dichter bij ons dan toen wij tot geloof kwamen. De nacht is ver gevorderd en de dag is nabij gekomen. Laten wij dus de werken van de duisternis afleggen en de wapens van het licht aandoen! Laten wij, als op klaarlichte dag, op een gepaste wijze wandelen, niet in zwelgpartijen, niet in dronkenschappen, niet in slaapkamers en losbandigheden, niet in ruzie en afgunst. Maar bekleed u met de here jezus christus, en verzorg het vlees niet om begeerten op te wekken!” tot slot nog een paar verzen uit 1 johannes 3:2-3, waar staat: “Geliefden, nu zijn wij kinderen van God, en het is nog niet geopenbaard wat wij zullen zijn. Maar wij weten dat, als hij geopenbaard zal worden, wij hem gelijk zullen zijn; want wij zullen hem zien zoals hij is. en ieder die deze hoop Op hem heeft, reinigt zich, zoals hij rein is.” Met het oog op de dingen waarvan we weten dat ze gaan komen, behoren we een leven te leiden dat God welgevallig is. Dat behoort tot uitdrukking te brengen dat we weten wat er met ons en met deze wereld gaat gebeuren. We behoren voor eeuwige dingen te leven in plaats van aardse genoegens na te jagen. het lot van deze wereld en van de mensen die christus niet hebben aangenomen behoort een grote stimulans voor ons te zijn om anderen over de blijde boodschap te vertellen. De apostel Paulus schreef zijn laatste geïnspireerde brief (2 timotheüs) in een gevangeniscel in rome. Deze was aan zijn medewerker timotheüs gericht. uit de brief blijkt dat Paulus weet had van de komende onrustige tijden en dat timotheüs in de verleiding kon komen om op te geven. De gebeurtenissen van de eindtijd vormen de achtergrond voor een van

zijn laatste oproepen aan timotheüs: “ik bezweer u, ten overstaan van God en de here jezus christus, die levenden en doden zal oordelen bij Zijn verschijning en in Zijn koninkrijk: predik het Woord. Volhard daarin, gelegen of ongelegen. Weerleg, bestraf, vermaan met alle geduld en onderricht! … Maar u, wees nuchter in alles. Lijd verdrukkingen. Doe het werk van een evangelist. Vervul uw dienstwerk ten volle“ (2 tim. 4:1-2.5). Paulus wist dat aan de horizon het gevaar naderbij kwam, maar hij keek ver voorbij de dreigende moeilijkheden naar de tijd van de komst van christus en het laatste oordeel. Met het oog op deze dag drong Paulus er bij timotheüs en dringt hij er bij ieder van ons op aan om de blijde boodschap als evangelist trouw te verkondigen. elke gelovige behoort alles te doen wat hij kan om zoveel mogelijk mensen de gelegenheid te bieden de blijde boodschap van vergeving en van het eeuwige leven door het geloof in christus te horen. We zijn gezanten van christus in een vreemd land. het is aan ons, het volk van God, om de blijde boodschap van redding door jezus christus te verbreiden. “Wij zijn dan gezanten namens christus, alsof God door ons smeekt. namens christus smeken wij: laat u met God verzoenen!” (2 kor. 5:20). Gods boodschap over toekomstige gebeurtenissen behoort niet alleen ons hoofd te vullen, maar ook ons hart te veranderen. Wat betekent het voor uw leven als de in het begin omschreven gebeurtenissen plaatsvinden (en dat zou best heel spoedig kunnen zijn)? het antwoord op deze vraag zal uw eeuwige lot bepalen. Mark hitchcOck

Ingekort uittreksel uit het eerste en laatste hoofdstuk van Iran & Israël. Wilt u meer weten over het conflict tussen Israël en Iran, over Ezechiëls profetieën, de toekomst van deze wereld en nog andere belangrijke toepassingen voor uw persoonlijke geloofsleven? Dan kunt u het pas verschenen boek bij onze uitgeverij bestellen. Middernachtsroep Oktober 2013

EyE-opEnEr

“Ons burgerschap is echter in de hemelen…” DOOr WiM MaLGO (1922-1992)

A

ls gelovigen moeten we altijd weer voor ogen houden dat het hemelse perspectief van aardse dingen en gebeurtenissen totaal anders is dan het perspectief van de wereld. We moeten leren de dingen die op ons afkomen (ook vanuit de onzichtbare wereld) vanuit het hemelse perspectief te zien! als we dat in het dagelijks leven niet doen, trekken we verkeerde conclusies en oordelen we verkeerd. Wat zijn er in deze eindtijd, waarin de aanvechtingen enorm toenemen, toch weinig gelovigen die geestelijk kunnen oordelen! Vaak ontstaat daaruit een innerlijke onenigheid. Zoveel mensen oordelen naar aardse, gevoelsmatige maatstaven en komen daardoor toe een verkeerde inschatting. Wat op aarde het voorwerp van Gods heiige toorn is, wordt vanuit het aardse perspectief goed en juist genoemd en als liefde en blijdschap beoordeeld. Veel dingen waar de mensen een heleboel moeite voor doen, waarvoor ze hard en veel werken, wijst de heer af en oordeelt ze streng. Dat blijkt uit Openbaring 18 en 19 (lees die beide hoofdstukken maar eens in alle rust door!). We kunnen als kinderen van God niet genoeg worstelen om de dingen, ook in ons persoonlijk leven, vanuit het goddelijk perspectief te zien. kunnen we dat eigenlijk wel, zolang we hier op aarde zijn? ja en nee. We zijn weliswaar op aarde, maar in de geest zijn we met jezus christus opgewekt en met hem gezet in de hemelse gewesten (ef. 2:6). Daarom kunnen we alles wat er op ons afkomt, ook het slechte en moeilijke, door het geloof vanuit het hemelse standpunt naar waarde schatten en beoordelen. Dat zegt ook de Brief aan de kolossenzen: “Bedenk de dingen die boven zijn en niet die op de aarde zijn” (kol. 3:2). als we dat echter niet doen, komen we nu al, ook als gelovigen, onder de wielen van de geest van de antichrist terecht. Dan wandelen we namelijk niet meer in de waarheid; dan zijn we op het terrein van de leugen en geloven we die. als we de zichtbare wereld indruk op ons laten maken en ons erdoor laten leiden, komt ons leven in de leugen terecht. en dan wordt ook ons gedrag leugenachtig. Maar als we in het geloof onze positie vasthouden, “met jezus christus opgewekt en met hem gezet in de hemelse gewesten”, dan wandelen we in de waarheid. David zei dat al profetisch met de woorden: “ik heb de weg van de waarheid gekozen” (Ps. 119:30). Voor ware kinderen van God geldt nu al wat Openbaring 12:12 zegt: “Daarom, verblijd u, hemelen, en u die daarin woont! Wee hun die de aarde en de zee bewonen, want de Middernachtsroep Oktober 2013

duivel is naar beneden gekomen, naar u toe, in grote woede, omdat hij weet dat hij nog maar weinig tijd heeft.” Want voor de geestelijk gezinde gelovigen is “het burgerschap in de hemelen” (Fil. 3:20) een tastbaar feit. alleen vanuit deze gezichtshoek kunnen we de waarheid herkennen en kan de waarheid ons vrij maken (joh. 8:32), vrij van alle dubbelzinnigheid en halfslachtigheid, vrij van neurosen, karakterverdraaiingen en drift, vrij van een verkeerde opvatting. als we namelijk alles vanuit een hemels standpunt bekijken, wordt uw en mijn hart verwijd. Dan kunnen we met 1 korinthe 15:57 jubelen: “Maar God zij dank, die ons de overwinning geeft door onze here jezus christus”. Wee echter de gelovigen die zich door aardse dingen, door hun dagelijkse zorgen, noden en moeilijkheden laten leiden. Wee hen, want ze komen in het krachtveld van satan! het

Kijken naar jezelf maakt je namelijk zwaarmoedig, maar kijken naar Jezus maakt je welgemoed! kijken naar jezelf maakt je namelijk zwaarmoedig, maar het kijken naar jezus maakt je welgemoed! Zoveel mensen op aarde geloven wel in de heer jezus, maar ze blijven niet in hun hemelse positie “met hem opgewekt en met hem gezet in de hemelse gewesten”. Ondanks hun geloof weegt hun ongeloof toch zwaarder. Dat is de nood! als er een verlangen in uw hart is, een diepe, grote, innige, oprechte en hartstochtelijke liefde voor de heer, maar u aan de andere kant nog moet zeggen dat u de eerste bruidsliefde verlaten hebt, wilt u dan niet doen wat hij zegt? “Bekeer u en doe de eerste werken” (Op. 2:5)? Zo ja, legt dan nu met gebogen knieën en met berouw alle onreinheid bij hem neer, zodat u in “fijn linnen” (dat zijn de rechtvaardige daden van de heiligen, Op. 19:8) gekleed en met hem in heerlijkheid openbaar kunt worden! Dan gaat het woord uit kolossenzen 3:4 ook in uw leven volkomen in vervulling: “Wanneer christus geopenbaard zal worden, die ons leven is, dan zult ook u met hem geopenbaard worden in heerlijkheid” (kol. 3:4). amen. 11

Eruit gElicht

Zondenaflaat via Twitter

Moslimextremisten verwoesten christelijke boekwinkels in Egypte

Van de zomer deed het bericht de ronde dat de Apostolische Penitentiarie van het Vaticaan tot een heel bijzondere aflaatmogelijkheid had besloten. Wie de Wereldjongerendag in Rio de Janeiro (Brazilië) via Twitter volgde, ontving een aflaat – een vroegtijdig ontslag uit het vermeende

vagevuur. Tot zover dit. De laatste tijd prijst men de katholieke kerk weliswaar overal met haar nieuwe paus, maar bijna niemand merkt dat er niets veranderd is. Hoe kun je mensen die de Wereldjongerendag volgen nu een aflaat geven? Hier haalt men de Middeleeuwen weer binnen. nol

D

e directeur van het Bijbelgenootschap van egypte meldde op 14 augustus jl. dat moslimextremisten twee goed geoutilleerde boekwinkels in assioet en Mina hadden platgebrand. Omdat de eigenaars al bang waren voor zo’n aanval, waren de winkels gesloten

Vredesgesprekken of terreuropleiding?

I

n juni meldde israel heute dat de amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken john kerry nieuwe vredesgesprekken met de Palestijnen eiste. het plan: beide kanten moeten de tweestatenoplossing accepteren, israël moet het recht van de Palestijnen op vrijheid erkennen, terwijl israëls veiligheids-

belangen gegarandeerd worden en de voornaamste nederzettingen moeten blijven. Maar hoe kunnen zulke onderhandelingen functioneren als je tegelijkertijd hoort dat er in een zomerkamp in de Gazastrook Palestijnse kinderen worden getraind in het ontvoeren van israëlische soldaten? mnr

Brandende evangelische kerk in Minia

gebleven. Zodoende kwam er niemand om het leven. Overal in het land registreerde men soortgelijke aanvallen op kerken en christelijke scholen. Overigens benadrukte directeur ramez atallah dat niet alleen christenen te lijden hadden, maar dat ook staatsinstellingen en particuliere eigendommen (vooral auto’s) van talrijke burgers het hadden moeten ontgelden. in zijn rondzendmail vroeg atallah om gebed voor de integratie van de Moslimbroeders in de maatschappij, de bescherming van christelijke eigendommen en de christenen zelf, dat ze een geest van vergeving en liefde zouden tonen aan degenen die als hun vijanden worden beschouwd. Ook de in egypte woonachtige nicht van onze Duits-egyptische medewerker elia Morise vroeg om gebed, omdat de Moslimbroeders in haar stad bijzonder agressief optraden. – Laten we in gebed aan onze broeders en zusters in egypte denken! mnr

12

Het bizarre ‘ritueel’ van radicale dierenbeschermers Radicale dierenbeschermers hebben een nieuwe mogelijkheid gevonden om de aandacht op zich te vestigen. Zo liet een groep in Praag zich met een gloeiende ijzerstaaf met daarop het getal 269 brandmerken. De openbare brandmerkbeweging ontstond in Tel Aviv, waar activisten voor dienrenrechten het nummer 269 kozen omdat dit het nummer van een kalf op een Israëlische farm was. Met het brandmerken hebben de activisten al in Italië, Argentinië en de VS de aandacht voor het lot van nuttige dieren getrokken, en nu dus ook in Tsjechië. Iemand heeft wel eens heel terecht gezegd: “Niet alles wat bijbels klinkt is ook bijbels”. Hetzelfde kunnen we op deze propaganda van de dierenbeschermers toepassen: “Niet alles wat er goed uitziet is ook goed”. De Bijbel maakt duidelijk: “De rechtvaardige kent het leven van

zijn vee, maar barmhartigheid van goddelozen is meedogenloos” (Spr. 12:10). Maar anderzijds waarschuwt hij ons ook voor het gevaar om het schepsel te vereren en te dienen “boven de Schepper die te prijzen is tot in eeuwigheid” (Rom. 1:25). Men heeft nog nooit gehoord dat mensen zich op een dergelijke manier voor vervolgde en gekwelde of hongerende medemensen hebben ingezet. In bovenstaand voorbeeld maken de dierenbeschermers zich met hun brandmerken zelf tot een dier, en dat terwijl de mens toch de kroon van de schepping behoort te zijn! Wie een juiste relatie met God heeft zal zijn dieren dienovereenkomstig goed en rechtvaardig behandelen. Maar wie de godsdienst opzij heeft gezet zoekt verkrampt naar alternatieven en houdt diensten voor dieren of andere dingen. nol

Middernachtsroep Oktober 2013

Had Brandt Jom Kippoer oorlog kunnen verhinderen? Een juni nieuwsbrief van israel heute bericht dat Israëls premier Golda Meir de toenmalige Duitse bondskanselier Willy Brandt had gevraagd om in het geheim gesprekken met Egypte te gaan voeren. Brandt bezocht in de zomer van 1973 als eerste Duitse bondskanselier Israël. Maar hij zou de Israëli’s niet vertrouwd hebben. Golda Meir had te kennen gegeven dat de Israëli’s bereid waren om zich uit de Sinaï terug te trekken. Brandt liet het na dit aan de Egyptische president Sadat mee te delen. Hij wilde zijn relatie met de Arabische wereld niet bederven. Als de Duitse kanselier het verzoek van Meir serieus had genomen, was het misschien niet tot de Jom Kippoer oorlog gekomen. mnr

Huwelijkseinde door de dood niet echt serieus bedoeld

E

en tijdje geleden had Spiegel Online ‘goed nieuws’: de evangelische kirche had vastgelegd dat de zinsnede “totdat de dood jullie scheidt” niet echt serieus bedoeld was. het blad komt met het gevoeglijke commentaar: “De zelfsecularisering van de protestanten is op weg naar een nieuw hoogtepunt”. hoe moet het dan nu bij de trouwceremonie door de voorganger gaan? “Beloof je in goede en slechte tijden je vrouw/je man lief te hebben, te achten en te eren, alle dagen van je leven totdat jullie gaan scheiden?” Wat moet daar voor goed nieuws aan zijn? kennelijk verliezen de woorden van jezus voor de kerk steeds meer aan betekenis. Op de vraag van de Farizeeën: “is het een man toegestaan zijn vrouw om allerlei redenen te verstoten?”, antwoordde de heer: “hebt u niet gelezen dat hij die de mens gemaakt heeft hen van het begin af manneMiddernachtsroep Oktober 2013

lijk en vrouwelijk gemaakt heeft, en gezegd heeft: Daarom zal een man zijn vader en moeder verlaten en zich aan zijn vrouw hechten, en die twee zullen tot één vlees zijn, zodat zij niet meer twee zijn, maar één vlees? Dus, wat God samengevoegd heeft, laat de mens dat niet scheiden! (…) Maar ik zeg u: Wie zijn vrouw verstoot anders dan om hoererij en met een ander trouwt, die pleegt overspel, en wie met de verstotene trouwt, pleegt ook overspel” (Mat. 19:3-9). Overigens wordt direct na deze woorden verteld dat er kinderen bij jezus gebracht werden en dat hij hen zegende. Deze volgorde in de tekst is vast en zeker door God gewild en geïnspireerd. Wijst het er niet op dat het vooral de kinderen zijn die bij de scheiding van de ouders uit hun gewone doen gebracht worden? Zij zijn de dupe. De kerk zou er goed aan doen hier meer op te wijzen. nol

“Waarom ga je niet gewoon met mij mee naar huis?” Misschien hebt u wel eens gehoord hoe een kind weergaf wat er met Henoch is gebeurd. God en Henoch gingen elke dag wandelen. Henoch genoot enorm van deze wandelingen. Samen legde ze hele afstanden af en ze praatten met elkaar als de beste vrienden. Op een dag waren ze zo ver gelopen dat God Zich naar Henoch omdraaide en vroeg: “Henoch, we zijn nu zo ver gelopen dat we dichter bij Mijn huis zijn dan bij het jouwe. Waarom kom je niet gewoon met Mij mee naar huis?” Henoch is een heel groot voorbeeld voor ons. Hij laat ons zien hoe belangrijk het is om ook in moeilijke omstandigheden met God te wandelen. En hij is ook een krachtig voorbeeld van hoe plotseling de Opname kan plaatsvinden. Het ene ogenblik was hij nog op aarde, het volgende ogenblik “was hij er niet meer”. Hij was “in een oogwenk” weg (1 Kor. 15:52).

Mark Hitchcock, Könnte die Entrückung heute stattfinden? (CMD), pag. 49. 13

In perspectIef

tIjdspIEgEl

InfOBOx

Het Comma Johanneum De op de Textus Receptus berustende Schlachter2000 vertaalt 1 Johannes 5:7-8 als volgt: “Want drie zijn er die getuigenis afleggen in de hemel: de Vader, het Woord en de Heilige Geest, en deze drie zijn één; en drie zijn er die getuigenis afleggen op de aarde: de Geest, het water en het bloed, en deze drie stemmen overeen”. Het cursieve gedeelte (het zogenaamde Comma Johanneum) komt in veel andere Bijbelvertalingen niet voor en geldt algemeen als een latere toevoeging; zelfs Maarten Luther heeft er in zijn oorspronkelijke Bijbelvertaling zo geen rekening mee gehouden (1545). Hij schrijft: “Denn drey sind die da zeugen auff Erden / Der Geist / vnd das Wasser / vnd das Blut / vnd die drey sind bey samen“. Erasmus van Rotterdam heeft het Comma pas in de derde editie van zijn Griekse Nieuwe Testament (de Textus Receptus) ingelast. Het debat over de authenticiteit van dit gedeelte is in zoverre delicaat dat het om een duidelijke bevestiging van de Drie-eenheid van God gaat. Maar omdat de Bijbel de Drie-eenheid ook op andere plaatsen duidelijk leert (vgl. Mat. 28:19; 2 Kor. 13:13; Gal. 4:6; Ef. 3:1417; Heb. 9:14; 1 Pet. 1:2; Op. 1:4-5), heeft een eventuele onechtheid van het Comma Johanneum geen invloed op de leer van het Nieuwe Testament. rem

14

Textus Receptus vs. Nestle-Aland Waar komen de verschillende tussen de verschillende Bijbelvertalingen vandaan? Welke vertaling is de juiste? Een behandeling van het debat over de enige ware tekst van de Bijbel.

E

r bestaat in Duitsland al enige tijd een kleine onenigheid tussen met name rudolf ebertshäuser en de Bibelbund over de ‘meest juiste’ tekstbron voor Bijbelvertalingen. het gaat hier niet om verdedigers van het geloof contra sektariërs. het is een ‘intern’ debat onder broeders die al veel voor het lichaam van christus hebben gedaan. niettemin is de vraag naar de bronnen geen bijzaak. het gaat hier wel over onze bindende autoriteit in geloofs- en levensvragen. Deze onenigheid over de Bijbel draait overigens niet zozeer om het Oude als wel om het nieuwe testament. Om precies te zijn, het gaat over de verzameling Oudgriekse teksten die als basis voor onze vertalingen van het nieuwe testament worden gebruikt. Zoals bekend schreven de apostelen en hun medewerkers geen Duits of nederlands, maar Oudgrieks. en de grote vraag luidt dan ook: Welke Oudgriekse teksten die vandaag de dag nog bestaan komen het meest overeen met wat de door de heilige Geest geïnspireerde auteurs van het nieuwe testament hebben opgeschreven? De geïnspireerde Oudgriekse ‘oerteksten’ van de Bijbelauteurs zijn tegenwoordig niet meer beschikbaar. We hebben wel een grote hoeveelheid Oudgriekse kopieën van de nieuwtestamentische boeken, maar daar stamt er niet één van

uit de eerste eeuw. en dat betekent dat we geen enkel Schriftgedeelte hebben waarvan de regels direct door de heilige Geest geïnspireerd zijn. eckhard Schnabel schrijft in zijn boek inspiration und Offenbarung: “hoewel de Schriften in het origineel onder de onfeilbare leiding van de heilige Geest zijn geschreven, mogen we niet concluderen dat er een voortdurend wonder is gedaan om ze bij het overschrijven te vrijwaren van fouten. integendeel, we weten dat handschriften van elkaar afwijken; en waar er verschillende lezingen zijn, kan er slechts één correct zijn.” Welke afschriften zijn nu de meest correcte? rudolf ebertshäuser pleit voor de textus receptus (Lat. voor ‘de overgeleverde tekst’) als de meest correcte verzameling teksten. Deze gaat terug op de zogenaamde «meerderheidstekst» of ook wel de «Byzantijnse tekst» uit de gebieden Griekenland en klein-azië, «het voornaamste werkterrein van de apostelen». rudolf ebertshäuser meent in zijn artikel ‘De betrouwbare tekst van het nieuwe testament’ dat de afschriften uit dit gebied vanwege de apostolische invloed bijzonder betrouwbaar waren. “naast de betrouwbare, door echte Godvrezende gelovigen gedragen lijn van de tekstoverleveringen” was er echter “al vroeg een andere lijn”, en wel “bijna Middernachtsroep Oktober 2013

uitsluitend in Opper-egypte, in de regio alexandrië”, waar “andere handschriften opkwamen die beduidende afwijkingen in de bewoordingen van het nt bevatten”. rudolf ebertshäuser schrijft: “terwijl de betrouwbare (later ‘Byzantijns’ genoemde) apostolische lijn van overlevering zich in Griekenland en klein-azië dus in de tweede en derde eeuw voortzette, omdat deze bij de gelovigen al vertrouwd was en door hen werd aangehouden (ondanks de dwaalleringen die ook daar postvatten), ontstonden er in de tweede en derde eeuw afwijkende handschriften in Opper-egypte– in een regio waar het christendom zoals bekend pas later opkwam en geen door de apostelen gestichte gemeente waren en al evenmin betrouwbare afschriften of oergeschriften ter controle, maar wel een zeer sterke invloed van gnostische dwaalleraars (o. a. Valentinus, Basilides en clemens van alexandrië).” in de loop van de vierde en vijfde eeuw zouden de alexandrijnse overleveringen aan invloed hebben verloren omdat in de rooms-katholieke kerk van het westen “bijna alleen nog Latijnse vertalingen” werden gebruikt, terwijl de Griekstalige kerk van het oosten “aan de overgeleverde tekst” vasthield, “waarmee de Grieks sprekende gelovigen sinds de tijden van de apostelen vertrouwd waren en die niemand, zelfs de dwaalleraars in dit gebied niet, durfde te wijzigen”. Deze Oudgriekse ‘meerderheidstekst’ (waarvan de oudst bewaarde afschriften uit de vierde eeuw stammen) heeft de katholieke theoloog erasmus van rotterdam (in 1516, een jaar voor het begin van de reformatie) later voor een Oudgrieks nieuw testament in boekvorm gebruikt. “Dat was de geboorte van de ‘textus receptus’, de door alle gelovigen erkende Griekse tekst van het nt, die ruim 350 jaar lang de grondtekst voor alle reformatorische Bijbels zou blijven.” Later is deze tekst weliswaar door de Franse geleerde robert estienne (ook wel Stafanus genoemd) “verder bewerkt en vervolmaakt”, terwijl erasmus zelf vijf edities van het Griekse nieuwe testament publiceerde. Maar “tussen al die edities”, aldus ebertshäuser, “bestonden Middernachtsroep Oktober 2013

slechts minutieus kleine verschillen”. Deze textus receptus werd de basis voor de Lutherbijbel, de oude Zürich Bijbel, de king james Bijbel, de italiaanse Diodati, de Spaanse reina Valera, de nederlandse Statenvertaling en de Franse Ostervald Bijbel. tot zover rudolf ebertshäuser, die dit Griekse nieuwe testament, dat gebaseerd is op “meer dan 90% van alle handschriften” van het nieuwe testament (‘meerderheidstekst’), als de ”door God bewaarde en betrouwbare overgeleverde tekst” beschouwt. De meeste moderne Bijbels hebben echter niet langer de textus receptus als uitgangspunt. Zij houden ook rekening met andere, oudere afschriften, die meestal later zijn gevonden en niet in de verzameling van de ‘meerderheidstekst’ zijn opgenomen. het cruciale punt is: afhankelijk van wie je het vraagt, wijken deze oudere handschriften inhoudelijk voor ongeveer 2 % (Schmitsdorf) tot 10 % (ebertshäuser) van de textus receptus af. Deze oudere kopieën zijn de zogenaamde alexandrijnse handschriften, die rudolf ebertshäuser als onbetrouwbaar afwijst. niettemin is er in de nieuwere Luther Bijbels, de vertaling van Menge en ook in de elberfelder Bijbels rekening mee gehouden. Van de moderne vertalingen houdt alleen de Schlachter2000 zich aan de textus receptus. Martin arhelger schrijft: «in de 18de en vooral in de 19de eeuw trok men de textus receptus steeds meer in twijfel. Men noemde dit tekstkritiek, niet te verwarren met Bijbelkritiek. Men begon steeds keer aan te nemen dat de textus receptus niet de oorspronkelijke versie van het nieuwe testament kon zijn. De onderzoekers kwamen tot het inzicht dat er voor een overtuigende versie van de grondtekst een intensief onderzoek van de nog voorhanden oude handschriften nodig was. Men begreep dat niet alleen het aantal, maar ook de leeftijd van de handschriften een belangrijk criterium voor hun correctheid was.» De vraag die zich opdringt is: was dit inzicht over de textus receptus juist of waren deze geleerden slechts beïnvloed door de “misleidende geest van de Verlichting”, zoals rudolf ebertshäuser

aangeeft? anders gezegd: stemt de textus receptus overeen met de oorspronkelijke versie of staan enkele oudere handschriften wellicht dichter bij het origineel, ook al stammen ze uit alexandrië en niet uit het ‘gebied van de meerderheidstekst’? joachim Schmitsdorf wijst er op dat de reformatoren deze oudere alexandrijnse handschriften nog niet eens ter beschikking hadden. “Die zijn grotendeels pas later, vooral in de 19de eeuw, ontdekt.” De tekstkritiek (dus de kritische vergelijking van de textus receptus met andere, oudere handschriften) is in elk geval gewettigd als je in de textus receptus tenminste één duidelijke fout kunt aanwijzen. en volgens Martin arhelger is dat het geval. als bewijs haalt hij Openbaring 22:19 aan. in de door erasmus samengestelde textus receptus staat hier “boek des levens” (vgl. Schlachter2000), terwijl “alle ter beschikking staande handschriften uit de tijd voor erasmus” hier “niet ‘boek des levens’, maar ‘boom des levens’ hebben staan” (vgl. elberfelder), aldus arhelger. Verder publiceerde de papyroloog roberts in 1935 het egyptische papyrusfragment P 52, dat men in de tijd rond 125 dateert. het gaat om een gedeelte van het evangelie van johannes, dat op het jaar 80 – 90 wordt gedateerd. het qua tijd zeer dichtbij het origineel geschreven afschrift P 52 heeft een woordgebruik “dat van de textus receptus afwijkt”. Daarom is het volgens Martin arhelger “toch uiterst onwaarschijnlijk geworden dat de textus receptus de oorspronkelijke lezing bevat”. “De vroegste getuige van de lezing van de textus receptus» is namelijk niet minder dan «200–250 jaar jonger en stamt uit de vierde eeuw na christus”. Zoals rudolf ebertshäuser zelf verklaart, bestonden er tussen de verschillende edities van de textus receptus “slechts minutieus kleine verschillen”. natuurlijk beschrijven tegenstanders van zijn opvatting deze verschillen als niet helemaal zo minutieus klein. Maar hoezeer de textus receptus ook is bewerkt en gecorrigeerd, duidelijk is wel dat de textus receptus (tr) niet bestaat. terecht vraagt joachim Schmitsdorf: “er zijn verschillende edities 15

In perspectIef

van de tr die in talrijke details van elkaar afwijken. Welke daarvan is nu de ‘ware oertekst’?“ Zelfs Maarten Luther zelf geloofde niet dat de hem ter beschikking staande textus receptus “foutloos overgeleverd was”, zoals Benedikt Peters in zijn lezing “Gedoe om de tekst van het nieuwe testament” toont. Luther sloeg bij de vertaling van Mattheüs 5:22 de woorden “zonder oorzaak” over en vertaalde ook 1 johannes 57”-8 niet volledig: hij liet het zogenaamde comma johanneum weg (zie infobox). De volgens Martin arhelger “met stip belangrijkste wetenschappelijke” tekstenverzameling van vandaag, die ook rekening houdt met oudere manuscripten, staat bekend als de nestle-aland. Deze Oudgriekse editie van de tekst van het nieuwe testament is volgens de zogenaamde tekstkritische methode samengesteld, waarvan de vertegenwoordigers “bij het zoeken naar de ‘oorspronkelijke tekst’ met een heel aantal criteria probeerden rekening te houden” (bijv. leeftijd, vermelding in van elkaar onafhankelijke handschriften). Ze gingen niet uit van de superioriteit van de meerderheidstekst of de textus receptus. Dit Griekse nieuwe testament (novum testamentum Graece) wordt verzorgd door het instituut voor nieuwtestamentisch tekstonderzoek van de Westfaalse Wilhelm universiteit in Münster. Omdat aan de samenstelling hiervan hoogstwaarschijnlijk ook ongelovige wetenschappers meedoen, trekken voorstanders van de textus receptus, zoals te begrijpen valt, de legitimiteit en het geestelijke gehalte van deze uitgave van het nt in twijfel. Onderzoekers komen hier zeer zeker ook tot subjectieve resultaten, maar Martin arhelger benadrukt dat “een omvangrijk voetnotenapparaat” in de nestle-aland “de lezer zelf bijvoorbeeld de mogelijkheid biedt” om te “beslissen aan welke lezing hij de voorkeur geeft”. Zo kan de kritische en taalkundige lezer, als hij een Novum Testamentum Graece van nestle-aland bezit, zelf nagaan waarom de wetenschappers aan een bepaalde lezing de voorkeur geven. Voor Bijbelvertalers is dit zeer nuttig. Zo komt het dat de Duitse elberfelder Bijbel 16

van 2003 (cSV hückeswagen) nominaal weliswaar op nestle-aland berust, maar op “intrinsieke, inhoudelijke gronden” op “circa 700 plaatsen” voor een andere lezing heeft gekozen. rudolf ebertshäuser heeft het in de vergelijking van de textus receptus met nestle-aland (na) over 300 belangrijke veranderingen in de tekst van het nieuwe testament. Zijn verwijt luidt: “toch zijn minstens 17 hele verzen, die in de textus receptus betuigd zijn, in moderne uitgaven op basis van de grondtekst en in de meeste erop volgende Bijbels weggelaten, op 185 plaatsen zijn belangrijke versdelen geschrapt en in 212 gevallen zijn namen en titels van God en de heer jezus christus, zoals ‘heer’, ‘jezus’, ‘christus’ of ‘God’ geschrapt. Daar komen dan nog eens ruim 280 tekstveranderingen bij die invloed hebben op de inhoud van wat de Bijbel zegt. Meer dan 2000 verschillen tussen de na tekst en de tr hebben invloed op de vertaling.” Dat lijkt nogal wat. rudolf ebertshäuser ziet een gnostische tendens, waardoor de nestle-aland een verkeerd beeld van de Godheid van jezus en Zijn menswording geeft. Benedikt Peters meent echter dat je in de meeste gevallen kunt zeggen dat de in gangbare vertalingen ontbrekende stukken “of al zijn genoemd in hetzelfde Bijbelboek, of nog genoemd worden, soms zelfs een vers eerder of later (bijv. in Mar. 9:44,46 of 1 joh. 4:2-3 of Op. 1:8,11). Soms ontbreken uitspraken die duidelijk en dikwijls genoeg in het nt worden geleerd, zodat (…) de kern van de nieuwtestamentische boodschap geenszins beïnvloed wordt.» Wie heeft er nu gelijk? Bevat de textus receptus enkele toevoegingen die niet in de originelen voorkwamen? Of vertoont de nestle-aland enkele weglatingen en wijzigingen ten opzichte van de originelen? We weten het niet. er bestaan geen onweerlegbare intrinsieke en uiterlijke bewijzen dat de textus receptus de enige “door God bewaarde en betrouwbare versie van de tekst” is. Maar er zijn ook geen rotsvaste bewijzen dat nestle-aland het met zijn lezing altijd bij het juiste eind heeft of dat oudere handschriften altijd de betere zijn (nestle-aland zelf geeft ook niet altijd de voorkeur aan het oud-

ste manuscript, zoals bijv. in rom. 5:1). en wat betekent dit nu allemaal voor ons, de “mensen uit de straat”? Wie kunnen we nog vertrouwen als er in deze controverse toch klaarblijkelijk geestelijke, verstandige en bijbelgetrouwe mannen lijnrecht tegenover elkaar staan? We mogen de heer echter danken dat er voor bijbeltrouwe christenen geen reden is om nerveus te worden. Zo is de deels op de nestle-aland berustende elberfelder vertaling van 2003 in titus 2:13 voor wat betreft de Godheid van jezus duidelijker dan de op de textus receptus berustende Schlachter2000 vertaling (in 1 joh. 5:20, waar het eveneens om de Godheid van jezus gaat, zijn ze echter allebei even duidelijk). en in johannes 1:14, waar het over de menswording van jezus gaat, zijn zowel de tr als de na even helder. en omdat in beide Griekse nieuwe testamenten (tr en na) de Godheid van jezus geen punt is, heeft ook 1 timotheüs 3:16 in allebei dezelfde betekenis (tr zegt: “God is geopenbaard in het vlees”, na zegt: “Hij is geopenbaard in het vlees”). noch de mogelijke weglatingen van de na, noch de mogelijke toevoegingen van de tr veranderen de bijbelse boodschap, zodat we door Godvrezende bijbelgeleerden samengestelde Bijbels als de elberfelder (na) of de Schlachter2000 (tr) in gelijke mate als Gods Woord kunnen accepteren. interessant is in dit verband hoe jezus christus en de apostelen met afwijkende afschriften omgingen. Onze heer Zelf las in de synagoge in nazareth (Luk. 4:16-19) voor uit een vertaling van jesaja “die de grondtekst niet helemaal volgde: aan de desbetreffende tekst was uit twee andere gedeelten van jesaja iets toegevoegd”, zo verklaart Benedikt Peters. niettemin erkende onze heer de “voorhanden targoem als Gods Woord, want hij bekrachtigde het met het commentaar: ‘heden is deze Schrift in uw oren in vervulling gegaan’ (Luk. 4:21)”. Bovendien gebruikten de apostelen “bij hun verkondiging en verdediging van het evangelie” telkens de Septuaginta (de Griekse vertaling van het Oude testament) als Gods Woord, die ten opzichte van de hebreeuwse Masoretische tekst dikwijls behoorlijk vrij vertaald en op verMiddernachtsroep Oktober 2013

scheidene plaatsen van toevoegingen was voorzien, aldus Benedikt Peters. Met andere woorden, onze heer, God Zelf, en Zijn apostelen waren niet zo pietluttig als veel christenen vandaag de dag, wanneer zij vertalingen als Gods Woord erkenden. Ze lieten verschillende lezingen voor wat ze waren. Zelfs als er in de na tekst ten opzichte van de tr in het ergste geval inderdaad een hele reeks woorden ontbreekt, wat volgens rudolf ebertshäuser zou overeenkomen met de omvang van de eerste en tweede Brief van Petrus, doet dit in de totale context geen afbreuk aan de uitspraken en de inhoud van het nieuwe testament. We moeten en willen de waarschuwing in Openbaring 22:1819 heel serieus nemen. Maar zoals we al gezien hebben, is na 2000 jaar niet in alle gevallen zonder enige twijfel vast te stellen welk handschrift nu aan het Woord heeft toegevoegd of van het Woord heeft afgedaan. in het debat textus receptus versus nestle-aland komen verschillende door de Geest van God geleide mannen tot verschillende resultaten (dat is menselijk, geen enkele christen is vandaag ‘geïnspireerd’ en ‘zonder fouten’). Maar aan welke Bijbel of lezing u persoonlijk ook de voorkeur geeft, of dat nu de elberfelder (na) of de Schlachter2000 (tr) is, in beide gevallen hebt u Gods Woord in handen. Vergissen is menselijk, en alleen al daarom kunnen we het niet genoeg waarderen dat de verschillen tussen de handschriften voor praktijk en leer nauwelijks uitwerkingen hebben en ook “zelden gedeelten betreffen die naar de mening van de critici vergissingen en fouten bevatten”, zoals eckhard Schnabel in Inspiration und Offenbarung verklaart. God mag dan slechts de ‘oerauteurs’ geïnspireerd hebben, in Zijn voorzienigheid heeft hij er wel over gewaakt dat menselijk falen bij het overschrijven en samenstellen van de nieuwtestamentische geschriften Zijn Woord tot op de dag van vandaag niet werkelijk heeft verdraaid. rené MaLGO Middernachtsroep Oktober 2013

BIjBEl

Volkorenbrood in plaats van wittebrood Zijn wij mensen die geestelijk vast voedsel kunnen verdragen, of hebben we nog lichte kost nodig? De Brief aan de Hebreeen maant ons om tot de volle wasdom over te gaan. Een toepassing op het christelijk gemeenteleven.

V

oor wat betreft het fysieke leven zegt men dat volkorenbrood aanzienlijk gezonder is dan wittebrood. Zolang een mens een klein kind is, nog niet goed kan kauwen en voedsel kan verteren, kan hij beter het zachtere wittebrood eten. Maar als hij ouder wordt, behoort hij steeds vaker ook volkorenbrood te nemen. hetzelfde geldt voor het geestelijk leven. “Over hem hebben wij veel dingen te zeggen, die moeilijk zijn om uit te leggen, omdat u traag geworden bent in het horen. Want hoewel u, gelet op de tijd, leraars zou moeten zijn, hebt u weer iemand nodig die u onderwijst in de grondbeginselen van de woorden van God. u bent geworden als mensen die melk nodig hebben en niet vast voedsel. ieder immers die van melk leeft, is onervaren in het woord van de gerechtigheid, want hij is een kind. Maar voor de volwassenen is er het vaste voedsel, voor hen die hun zintuigen door het gebruik ervan geoefend hebben om te kunnen onderscheiden tussen goed en kwaad. Laten wij daarom het eerste onderwijs met betrekking tot christus laten rusten,

en doorgaan tot de volmaaktheid, zonder opnieuw het fundament te leggen van bekering van dode werken en van geloof in God, van de leer van de dopen, van de handoplegging, van de opstanding van de doden en van het eeuwig oordeel” (heb. 5:11-6:2). De hebreeën boekten in de kennis en de geloofsgehoorzaamheid geen vooruitgang. integendeel, ze ontwikkelden zich zelfs terug, en in plaats van volwassen te worden degenereerden ze tot onmondige kinderen. hun gemeenteleven draaide nog altijd om de grondbeginselen en daarom ontwikkelden zij zich niet verder. De apostelen hadden hen, zo blijkt uit hebreeën 5:11, veel meer en veel diepere dingen over de heer jezus willen zeggen. en ze hadden dus toegankelijker moeten zijn voor geestelijke dingen die moeilijker te begrijpen zijn. Maar het was onmogelijk om hen dit bij te brengen, omdat zij er niet voor open stonden. Waren ze nog jong in het geloof geweest, dan had de schrijver daar rekening mee gehouden. Maar stond hun gebrek aan rijpheid gelijk aan een geestelijke catastrofe. Ze waren onderontwikkeld omdat ze genoegen 17

In PersPectIef Spreuken

De gemeentelijke samenkomst is niet in eerste instantie een plaats waar geëvangeliseerd wordt, maar allereerst een plaats waar God aanbeden wordt en waar de gelovigen onderwezen worden.

De allesbeslissende test van de liefde is of we gehoorzaam zijn aan de waarheid. De liefde is de dienares van de waarheid. Zij maakt het mogelijk de waarheid beter te verteren, maar we mogen nooit toelaten dat de waarheid opzij wordt geschoven. John C. Whitcomb

Als de mens niet voor God is geschapen, waarom kan hij dan alleen in God pas echt gelukkig zijn? Blaise Pascal

Als je een schip wilt bouwen, trommel dan geen mannen bij elkaar om hout te halen, instrumenten klaar te maken, taken te verdelen en het werk in te delen, maar breng die mannen het hartstochtelijke verlangen naar de eindeloze wijdte van de zee bij. Antoine de Saint-Exupéry

Zoals je pas ervaart of een natuurwet werkt of niet door hem uit te proberen, kun je ook God slechts ervaren door Hem in gebed te vragen Zich in het leven te tonen. Professor Thomas Schimmel

Het gaat niet om het succes, maar om de successie. Otto Riethmüller

18

namen met melk. als een mondige volwassene zich als een kind gedraagt, is dat tragisch, ja zelfs gewoon belachelijk. Van een volwassene wordt verwacht dat hij zich volwassen gedraagt en zich dienovereenkomstig ontwikkelt. tegenwoordig is die situatie niet wezenlijk anders. er zijn helaas onderontwikkelde gemeenten en christenen die niet ontvankelijk zijn voor vast voedsel. Zij kunnen niet onderscheiden en nemen een afwerende houding aan als ze zich ook eens met de diepere leringen van de heilige Schrift moeten bezighouden. Sta me toe een voorbeeld te geven. Misschien schrikt u ervan, maar het is wel waar: de gemeentelijke samenkomst is niet in eerste instantie een plaats waar geëvangeliseerd wordt, maar allereerst een plaats waar God aanbeden wordt en waar de gelovigen onderwezen worden. hoe beter een gemeente in de leer wordt onderwezen, des te beter zal de individuele christen het woord van de gerechtigheid ook verstaan. Door het onderwijs in de leer, in het vaste voedsel, motiveert men de leden en rust men hen toe om in hun dagelijks leven hun medemensen met het evangelie te bereiken. als een christen daarentegen slechts melk geniet, blijft hij onbeholpen. hij weet niet hoe hij het woord van christus op de juiste manier moet doorgeven, omdat hij nooit verder is gekomen dan de grondbeginselen (heb. 5:13). Wie echter volwassen is geworden, kan anderen bij de hand nemen en hen het evangelie uitleggen (heb. 5:14). hoewel het in hebreeën 5:11-6:2 niet over de kwestie evangelieverkondiging gaat, behoren evangelistische samenkomsten om bovenstaande redenen apart plaats te vinden. het beste argument daarvoor vinden we in de Bijbel. Zo gingen de apostelen naar de synagogen, naar openbare pleinen of naar mensen thuis om hen te evangeliseren (hand. 19:8-10). Maar zodra er een gemeente was ontstaan concentreerden zij al hun inspanningen op het onderwijs. Door

deze gemeenteleden kwamen dan weer andere mensen tot geloof (hand. 2:42; 11:26; 18:11; 20:31). als we willen dat andere mensen tot geloof in jezus christus komen, dienen we er belang aan te hechten dat de gemeente in de bijbelse waarheden wordt onderwezen en behoren we zelf ook dieper in het Woord door te dringen. in sommige gemeenten misbruikt men de samenkomsten om zondag na zondag buitenstaanders te bereiken. De gemeente doet haar best om ‘bezoekervriendelijk’ te zijn, terwijl de gemeenteleden zelf op een houtje moeten bijten. Dit is een fatale fout omdat het op de langere termijn minder oplevert dan het onderwijzen van de gemeente. Over het algemeen komen mensen eerder door individuele contacten met gelovigen tot bekering; en als dezen goed zijn onderwezen, kunnen ze des te meer uitrichten. Men zegt dat 2,5 miljard mensen ondanks voldoende voedingsmiddelen gebrek hebben aan levensbelangrijke voedingsstoffen. Deze mensen kunnen wel genoeg eten, maar zijn toch ondervoed. Ze lijden aan een ‘verborgen honger’ en dat maakt hen ziek. helaas geldt dit in geestelijk opzicht ook voor een heleboel mensen: ze eten genoeg, maar het belangrijkste om te leven missen ze, ze zijn geestelijk ondervoed. Ondanks geld, werk, gezondheid, gezin en hobby’s missen ze het allerbelangrijkste: jezus christus. Wie God niet in zich draagt, die ontbreekt het aan het geestelijke basisvoedsel. Zo iemand heeft een gebrek aan voedingsstoffen, waardoor hij innerlijk ziek wordt. Bovendien behoort een christen in staat te zijn om zelf een geestelijke maaltijd voor zich klaar te maken en zich niet altijd iets door anderen te laten ‘voorkoken’. iemand anders noemde het: zelf voedsel geven aan de duurzame relatie met God door zelf te bidden, zelf de Bijbel te bestuderen en zelfstandig na te denken. nOrBert Lieth Middernachtsroep Oktober 2013

BIjBEl

Hoe het Nieuwe Testament het Oude Testament gebruikt In de zin van het voorgaande artikel beginnen we hier met een serie ‘volkorenbrood’. In de komende nummers willen we onderzoeken hoe het Nieuwe Testament met het Oude Testament omgaat. Het is met het oog op ons verstaan van het profetische woord van belang dit te weten.

N

a het schrijven van mijn boek Has the Church Replaced Israel? heb ik de meeste studietijd besteed aan de vraag hoe de auteurs van het nieuwe testament met het Oude testament omgingen. hoe dieper ik hier in graaf, des te meer het me allemaal fascineert. hier enkele gegevens die het belang van dit onderwerp onderstrepen: – in het nieuwe testament staan 224 rechtstreekse citaten waarbij, zoals een nauwkeurige formule laat zien, de nieuwtestamentische auteur inderdaad de bedoeling had om het Oude testament te citeren. – in 352 verzen van het nieuwe testament wordt naar het Oude testament verwezen. Dat is 4,4% van het nieuwe testament. – elk 22ste à 23ste vers van het nieuwe testament is een citaat uit het Oude testament. – als je ook toespelingen meeneemt, kun je zeggen dat ruim 10% van het nieuwe testament uit citaten uit of directe toespelingen op het Oude testament bestaat (de gegevens komen van roger nicole, The New Testament Use of the Old Testament). De nieuwtestamentische omgang met het Oude testament is een van de belangrijkste onderwerpen van de Bijbelexegese. Walter kaiser stelt vast: “De relatie tussen het Ot en het nt is een van de meest urgente problemen, zo niet het allerbelangrijkste, in het bijbelonderzoek van deze eeuw”. ik geloof ook dat dit onderwerp een van de meest verwaarloosde onderwerpen van de hermeneutiek is (de methode Middernachtsroep Oktober 2013

van Schriftuitleg). als je vakboeken over hermeneutiek leest, wordt er maar weinig specifieks gezegd en geleerd over hoe je de omgang van de auteurs van het nieuwe testament met het Oude testament moet verstaan. ik heb in de loop van mijn academische carrière aan

Wanneer hebt u in uw gemeente voor het laatst een serieuze uiteenzetting gehoord over de vraag hoe de auteurs van het Nieuwe Testament het Oude Testament gebruikten? verschillende cursussen hermeneutiek deelgenomen, maar voor zover ik me kan herinneren heb ik over deze kwestie nooit gedetailleerd onderwijs ontvangen. in het verleden heb ik ook zelf diverse gemeenteseminars over Bijbeluitleg gegeven, maar om eerlijk te zijn, ik geloof dat ik op dit punt weinig zinvols heb aangeboden. Denkt u zelf eens na: wanneer hebt u in uw gemeente voor het laatst een serieuze uiteenzetting gehoord over de vraag hoe de auteurs van het nieuwe testament het Oude testament gebruikten? Misschien dat een enkeling zich dat kan herinneren, maar ik schat dat de meesten dat niet kunnen. Waarom is het nieuwtestamentische gebruik van het Oude testament dan een zo dikwijls verwaarloosd thema? hier zijn enkele mogelijke redenen:

ten eerste denk ik dat veel christenen zich niet bewust zijn hoe vaak het nieuwe testament het Oude gebruikt. Dikwijls hebben ze daar totaal geen kijk op. en ze beseffen ook niet dat de manier waarop het nieuwe testament met het Oude omgaat van groot belang is voor hun verstaan van het koninkrijk van God, het volk van God, de wet van God en de verbonden van de Schrift. ten tweede bestaan er over deze kwestie grote meningsverschillen onder christelijke leiders en geleerden. Dat kan er toe leiden dat we het gefrustreerd opgeven. Zo bestaan er aanzienlijke verschillen tussen verbondstheologen en dispensationalisten. en dat niet alleen, ook binnen deze kampen bestaan er weer verschillen. ten derde zijn de artikelen en de boeken die zich met dit onderwerp bezighouden nogal eens geschreven in vaktaal, soms verwarrend en over het algemeen moeilijk te begrijpen. Zelfs degenen die eigenlijk met goede argumenten komen, doen dit op een manier die moeilijk te begrijpen en na te gaan is. ten vierde gaat het hier over een gecompliceerd onderwerp zonder een koninklijke oplossing of een formule die al onze vragen beantwoordt. Voor wie de Bijbel wil onderzoeken is het belangrijk en de moeite waard om het nieuwtestamentische gebruik van het Oude testament te verstaan, maar dit is wel iets wat veel studie en bekwaamheid vereist. MichaeL j. VLach

In het volgende nummer leert u de zeven benaderingen kennen van de vraag hoe het Nieuwe Testament met het Oude omgaat. Eerst verschenen op theologicalstudies. org; Michael J. Vlach is hoogleraar theologie aan het Master’s Seminary in Sun Valley (Californië) en auteur van het boek Has the Church Replaced Israel? (Broadman & Holman). 19

Zendingswerk

Een vol huis in Parndorf

Israëlconferentie in Boedapest

“Deze herhaalde ontmoetingen bevestigen dat er een fundament is gelegd” Verslag van een reis naar Boedapest, Parndorf en Arad van 10 – 17 juli 2013. DOOr WaLter MOSiMann

I

n Markus 16:15 staat: “Ga heen in heel de wereld, predik het evangelie aan alle schepselen”. Dit is het zendingsbevel van onze heer jezus christus, waartoe Zendingswerk Middernachtsroep zich heeft verplicht. al een jaar of 60 zijn onze zendelingen in de hele wereld onderweg en verkondigen zij de boodschap van de wederkomst van de heer en heiland jezus christus. Van 10 – 17 juli 2013 hebben norbert Lieth en Malgo een van deze vele reizen naar Oostenrijk, hongarije en roemenië ondernomen. en ik mocht de beide broeders begeleiden. De eerste stop was in het Oostenrijkse Parndorf, waar norbert Lieth in hotel Pannonoia tower de boodschap doorgaf aan de hand van de vraag: “hoe actueel is de Bijbel?” Voor de beantwoording daarvan ging hij op 2 Petrus 1:19 in: “en wij hebben het profetische woord, dat vast en zeker is, en u doet er goed aan daarop acht te slaan als op een lamp die schijnt in een duistere plaats, totdat de dag aanbreekt en de morgenster opgaat in uw hart”. het was al de vijfde ontmoeting van vrienden van de Middernachtsroep in Parndorf. Deze herhaalde ontmoetingen bevestigen dat er een fundament is gelegd waar we op verder bouwen. Om dat mogelijk te maken heb je ter plaatse sleutelfiguren nodig. in Parndorf zijn hannes en helena reichetzeder zulke sleutelfiguren, en er is hen veel aan gelegen dat er verder gebouwd wordt. hannes vertelt me dat hij sinds zijn bekering een last op zijn hart heeft: “het 20

deed me veel pijn dat Oostenrijk op de kaart van de Middernachtsroep een witte vlek was. in Zwitserland en Duitsland had je talloze bijeenkomsten van de Middernachtsroep, in Oostenrijk niet één.” Bij de eerste bijeenkomst waren er hooguit 30 Oostenrijkers in de zaal aanwezig. Maar elk jaar werden het er meer, een jaar geleden ongeveer 70 en dit keer heeft hannes 123 bezoek(st)ers geteld. Zijn commentaar: “Gisteren ging mijn hart het hardst tekeer. een mooi teken dat er na veel stormlopen in gebed nu ook in Oostenrijk iets gebeurt.” het tweede station was hongarije. in Boedapest vond op 13 juli op het schip europa een israëlconferentie plaats. er waren duidelijk meer dan 400 personen aan boord. Bekende muziekgroepen uit hongarije hadden voor de muzikale omlijsting van het programma gezorgd. Ook ilan Mor, de israëlische ambassadeur in hongarije, was aanwezig en hield een toespraak. en er waren nog meer toespraken van andere persoonlijkheden. De boodschap van norbert Lieth had als thema ‘het verbond van God met israël’; hij ging uit van Galaten 3:15-17. ik citeer vers 16: “Welnu, zo zijn de beloften aan abraham en aan zijn nageslacht gedaan. hij zegt niet: aan de nageslachten, alsof er sprake zou zijn van vele; maar van één: en aan uw nageslacht, dat is christus.” christus is de vervulling van Gods verbond met israël! het was een israëlconferentie en er waren veel joden aanwezig. De boodschap over het verbond van God met israël was een boodschap

aan de joden, aan het volk israël. het was het belangrijkste en meest onvergetelijke deel van de hele conferentie. De speciaal uit roemenië overgekomen charis zangers en ook attila ronto met zijn gitaar waren met hun muzikale bijdragen een zegenrijke aanvulling op de boodschap. het derde station was roemenië. in arad vonden op zondag 14 juli 2013 twee diensten in de biserica Baptista Sega plaats. De boodschap ‘s ochtends om 10 uur had hetzelfde thema als die op het schip in Boedapest. De tweede boodschap, ‘s avonds om 18 uur, was gewijd aan het thema ‘Zwaartepunten uit het boek ezechiël met betrekking tot israël’. Deze hele reis heeft me opnieuw duidelijk gemaakt hoe belangrijk in onze dagen de verkondiging van het profetische woord met de nadruk op de wederkomst van jezus christus is. Maar mij is ook duidelijk geworden hoeveel werk er achter de coulissen verzet moet worden en ook verzet wordt om het zendingsbevel uit te kunnen voeren. Dan denk ik aan arad, waar de familie rudolf op een heel beperkte ruimte met een indrukwekkende eensgezindheid heel veel werk doet. ik denk aan Laszlo en elisabeth Dalnoki, die in Boedapest trouw hun dienst doen. ik denk aan jonathan Malgo, die alle campagnes moet coördineren en zich nogal eens voor moeilijke beslissingen ziet geplaatst. Of het nu op de kansel of achter de coulissen is, al deze trouwe medewerkers en medewerksters en hun gezinnen hebben onze gebedssteun nodig. en die willen we hen ook geven. Middernachtsroep Oktober 2013

Brieven van Lezers

Zuiver Zwitserland en onzuivere rockmuziek?

Is de duivel de vader van de antichrist?

J

D

ullie artikelen bouwen me altijd weer erg op. hartelijk dank daarvoor! toch zijn er twee dingen die ik nu even kwijt moet. De aanleiding ervoor is een artikel van jullie waarin jullie een «aanval» op het Zwitserse bankensysteem interpreteren als iets van de eindtijd. De eu is nogal eens dictatoriaal, daarin hebben jullie gelijk. alleen gaan jullie hier te ver. De Zwitserse banken en ook Zwitserland zelf hebben zich al heel vaak slecht gedragen. al in het verleden heeft het o zo neutrale Zwitserland vervolgde joden alleen opgenomen als ze genoeg geld hadden. anders liet men hen toch liever aan bepaalde kampen over. ik schrijf dit niet om Duitse schuld uit het verleden te relativeren, welnee, die staat immers buiten kijf. en ook tegenwoordig is het zo zuivere Zwitserland geen geld te vies, geen herkomst van het geld te smerig, of het nu de maffia is, andere criminele organisaties of ‘slechts’ belastingontduikers, maakt niet uit, als het maar genoeg is, dan neemt Zwitserland het graag aan en leeft het ervan. een tweede punt is jullie nu ook in boekvorm uitgegeven behoorlijk eenzijdige kritiek op de rockmuziek. Zeker, als ac/Dc over een ‘highway to hell’ zingt of de rolling Stones over ‘Sympathy for the devil’, dan hoeven we als christenen niet lang te discussiëren. Maar nog geen van al die christelijke organisaties die zulke boeken verspreiden heeft ooit nagedacht over bijvoorbeeld ‘he said love’ van Barclay james harvest. Dat is een samenvatting van de vier evangeliën. en ik zou ook niet weten wat er verkeerd moet zijn aan ‘crime of the century’ van Supertramp, waarin hij slechts klaagt over de verkrachting van deze wereld. en zo kan ik nog even doorgaan. Dat is ook allemaal rockmuziek! Peter PLatZ, GiLchinG

Middernachtsroep Oktober 2013

e laatste maanden heb ik het boek Das 1. Buch Mose, kap. 1-11 van a. Fruchtenbaum twee keer gelezen. Daarbij stuitte ik op pagina 123 onderaan op de volgende uitspraak: “…net als de Messias zal ook de antichrist geen natuurlijke menselijke vader hebben. hij wordt door satan verwekt. Daniël 9:26-27 wijst er op dat de door hem gebruikte vrouw een niet-jodin van romeinse oorsprong zal zijn.” De aangegeven verzen in Daniël 9:26-27 zeggen echter niets over deze bewering van Fruchtenbaum. ik heb in het hele boek Daniël geen enkel vers gevonden dat bovengenoemde uitspraak verklaart of bevestigt. Mijn vraag is dus: waar in de Bijbel staat een vers dat bij de bovengenoemde tekst in het boek past dan wel deze verklaart? ik zou u heel dankbaar zijn als u me dat uit kon leggen. Werner ciLiOx, BreiDenBach

Met de gedachte dat de antichrist de duivel zelf als vader heeft kunnen wij niet instemmen. Daarover hebben we ook een artikel van Tony Garland gepubliceerd in ons blad Middernachtsroep van maart 2013, getiteld ‘De herkomst van de antichrist’. Wij hebben veel waardering voor de heer Fruchtenbaum, maar hiervoor zien we in de Bijbel geen aanwijzingen. Ook vinden we het twijfelachtig dat de antichrist een niet-Jodin van Romeinse oorsprong zou zijn. Op basis van de profetie over de eindtijd in Zacharia 11:16 en de uitspraak van de Heer Jezus tegen de Joden: “Als een ander komt, in zijn eigen naam, die zult u aannemen” (Joh. 5:43), is het eerder heel waarschijnlijk dat de antichrist een Jood zal zijn. Het lijkt toch dubieus of de Joden wel een heiden als hun (anti-)Messias zullen aannemen. rem

Heel hartelijk dank

v

oor het waardevolle blad. De opmaak spreekt ons heel erg aan. Vooral de nieuwe kleuren. Goede artikelen. jezus en God worden genoemd. heel in het bijzonder de bijbelse profetie, zoiets vind je in geen ander blad. Ga zo door. Voor jullie allemaal Gods zegen en hulp voor elke nieuwe dag. heinZ en LOtte SuPP, unterGruPPenBach

Schrijf ons!

Uw mening, uw gedachten, uw ideeen, ze interesseren ons. Schrijf ons gerust, per post of per mail onder het kopje ‘Brieven van lezers’. Deze rubriek hebben we nog niet zo lang geleden ingevoerd. We behouden ons wel het recht voor brieven niet te publiceren of in te korten. Hoe korter uw lezersbrief is, des te groter de kans dat hij volledig gepubliceerd wordt. Als u ergens anders over denkt dan onze auteurs, laat het maar weten. Schrijf ons maar als u het met ons eens bent. En hebt u ergens een aanvulling op, stuur maar op. Hebt u kritiek, geef het maar door. En hebt u een loftuiting, dan horen we die ook graag. We zijn blij als u iets laat horen. Vergeet niet uw naam en woonplaats aan te geven. Persoonlijke vragen geven we zoals altijd aan onze pastorale medewerkers en bijbelleraars door; zij behandelen die vertrouwelijk. Zendingswerk Middernachtsroep ‘Brieven van lezers’ Postbus 193 3940 AD Doorn [email protected]

21

vooruItblIk / Colofon

IntervIew

Het volgende nummer verschijnt op 08.11.2013, met o.a. het thema *

«Continentverschuivingen vanuit bijbels oogpunt» *Wijzigingen voorbehouden Zendingswerk en uitgeverij Middernachtsroep www.middernachtsroep.nl STICHTER: Wim Malgo (1922-1992) BESTUUR: Nederland: Conno Malgo, Norbert Lieth, Jonathan Malgo, Henk Blok NEDERLAND: Middernachtsroep, Postbus 193, 3940 AD Doorn, tel.: 0343 477288, fax: 0343 477447, E-mail: [email protected] k.v.k. nr. 41166018 BTW nr. NL 0028 18 668 B01

samuel ziegler, tuinman, oudste in de gemeente Mitternachtsruf

ZWITSERLAND: Mitternachtsruf, Ringwiesenstrasse 12a, CH-8600 Dübendorf, tel.: 0041 44 952 14 14, www.mitternachtsruf.ch ORGAAN: De «Middernachtsroep» verschijnt maandelijks en wordt bovendien in het Duits, Engels, Frans, Hongaars Italiaans, Portugees, Roemeens, Spaans en Tsjechisch uitgegeven. REDACTIE: (Adres Zwitserland) E-mail: [email protected] LAYOUT: (Adres Zwitserland) E-mail: [email protected] ZIELZORGERLIJKE VRAGEN: (Adres Nederland) HOTEL BETH-SHALOM: P.O.Box 6208, Haifa-Carmel 31061, Israel, tel: (00972) 04 8373 480 fax: (00972) 04 8372 443, e-mail: [email protected], Leiding: Fredi en Beate Winkler BETALINGEN: giro 409200 t.n.v. Middernachtsroep Doorn, voor België: ING-bank 363-0507942-90 (in Brussel) t.n.v. Middernachtsroep Doorn DRUK: De Groot Drukkerij, Goudriaan ABONNEMENTSPRIJS JAARLIJKS: Nederland en België: Geen abonnementsprijs meer maar een vrije gift, Europa en Middellandse Zeelanden EUR 26,40 Buiten Europa en Suriname EUR 32,40. ADRESSEN VOOR DIVERSE TAKKEN: www.mitternachtsruf.ch/weltweit TESTAMENTAIRE BESCHIKKINGEN: (via een notaris) «Ik legateer vrij van rechten en kosten aan de Stichting: Zendingswerk Middernachtsroep statutair gevestigd te LEIDEN en geregistreerd onder nummer .41166018. bij de Kamer van Koophandel Rijnland, een bedrag van EUR …»

Gedachtig aan het feit, dat alle menselijke kennis slechts ten dele is (1 Cor. 13:9), geven de auteurs onder eigen verantwoording hun persoonlijke visie weer.

INItIAlEN VAN DE AutEurS IN DIt NummEr mnr = redactie Middernachtsroep; nol = Norbert Lieth; rem = René Malgo

22

“Ik vind de Bijbel als geheel spannend”

hoe bent u tot het geloof in de here jezus christus gekomen? Door mijn ouders. Wat zijn uw drie lievelingsboeken, afgezien van de Bijbel? Jedermann und die Versuchungen van Stephen Arterburn en Fred Stoeker; Schmuggler Gottes van Bruder Andrew; en over het algemeen levensverhalen van ware christenen. Welk Bijbelboek leest u het liefst en waarom? Ik vind de Bijbel als geheel spannend. Het Oude en Nieuwe Testament vullen elkaar perfect aan. voor welke historische persoon van het christendom hebt u de meeste waardering en waarom? Martin Luther. Hij heeft de Bijbel voor ons vertaald. Waar denkt u aan als u de belofte van jezus hoort: “ja, Ik kom spoedig”? God wil dat alle mensen geholpen worden en dat niemand verloren gaat. Waaraan denkt u bij het begrip apocalyps? Aan de eindtijd en het oordeel. als u iets in de wereld zou kunnen veranderen, wat zou u dan doen? Regeringen veranderen, zodat de geloofsvrijheid overal wordt toegepast. Middernachtsroep Oktober 2013

NIE

De Reizen van Paulus

UW

Volg Paulus op zijn spannende reis:

Iran en Israël in oorlog ...

Hoe verandert dit je wereld?

Iran heeft herhaaldelijk verklaard Israël te willen vernietigen. En zodra Iran een kernwapen heeft, is niet alleen het Midden-Oosten in gevaar, maar de hele wereld. Een oorlog tussen Iran en Israël heeft angstwekkende gevolgen: wereldwijde economische chaos, groeiende dreiging van de islam, torenhoge olieprijzen, en nog veel meer. In Iran & Israël worden de laatste ontwikkelingen in het conflict tussen Iran en Israël in een duidelijk Bijbels perspectief geplaatst. Profetiekenner Mark Hitchcock beantwoordt deze (en andere) vragen:

Hij wordt gevangengenomen en lijdt schipbreuk.

Maar als hij bidt genezen er mensen en gebeuren wonderen.

Mensen leren Jezus kennen. Twaalf boekjes met verhalen uit het leven van Paulus. Een avontuurlijk cadeau voor elk kind.

• Zijn we op weg naar Armageddon? • Wat kunnen we de komende tijd verwachten? • Komt er ooit vrede in het Midden-Oosten? • Welke rol speelt Amerika in de eindtijd? Bestelnr. 199110 • paperback • ISBN 978-90-6451-182-0 • € 14,95

Bestelnr. 199102 • karton • ISBN 978-90-3383-087-7 • € 4,95

DOORN

NORBERT LIETH

ZATERDAG, 16 NOVEMBER 2013 14:00 UUR HET BRANDPUNT POSTWEG 18

E H C S I T E F O R P

SPOREN IN HET LEVEN

VAN

DAVID

Op 23 april 2011, kregen de bezoekers van de Zionshalle een speciaal concert. De Nederlandse muziekgroep Last Minute was te gast en gaf aan de avond een bijzondere muzikale invulling. Het was een vrolijke avond met verfrissende muziek, waar het Bijbelvers: “Zing voor de Here een nieuw lied” centraal stond.

Artiest: Last Minute Bestelnr. 113222 • CD • € 12,00

Bezoek onze

Webshop

Israël 2014 De Israëlkalender 2014, de 13 foto’s tonen de prachtige natuur van Israël. De kalender vermeldt christelijke en Joodse feestdagen en heeft voor elke maand een passend bijbelvers. Het is een ware blikvanger! afmetingen: 42,0 bij 29,7 cm • ISBN 978-90-6603-165-4 • prijs € 10,00 bestelnummer 348140

De Psalmen in het Oude Testament bevatten immense schatten! Zij roemen de verhevenheid en de gerechtigheid van God en geven een overzicht van Gods heilsgeschiedenis vanaf de uitverkiezing van Israël tot en met het overblijfsel van Israël in de eindtijd. Auteur: Norbert Lieth Bestelnr. 197100 • gebonden • ISBN 978-90-6603-131-9 • € 12,00 n

efoo eltel Best 8 Onze 77 28 0343

-4

bes

Bezoek onze

Webshop

p.nl

tsroe

ch il: erna E-Ma lling@midd te