Makelaar op geitenwollen sokken

Stedenband Groningen - San Carlos Jaargang 14 - nummer 4 - december 2011

Bescheiden maar feestelijk Fiesta Nica pagina

Ooggetuigen­verslag vanaf de zijlijn

Frustraties en voldoening

9

pagina

14

pagina

16

Makelaar op geitenwollen sokken Dinsdagavond, 1 november: mensen komen de zaal van ForumImages binnen. Sommigen zijn oude bekenden, herkennen elkaar en praten bij. Anderen zijn relatief nieuw, maar vinden snel aansluiting. Dat is óók de stedenband. We voelen ons allemaal betrokken bij de relatie Groningen-San Carlos. Een mooi uitgangspunt voor deze debatavond. De centrale vraag is: hoe ziet u de relatie tussen Groningen en San Carlos in 2016? Het gaat ons dan niet om de verwachting, maar om de wens: hoe zou volgens u de relatie er uit moéten zien en hoe manisfesteert zich dat dan? Door: Muriël Duindam We interviewen burgemeester Rehwinkel. Hij is in het College de portefeuillehouder stedenbanden en in februari voor het eerst meegereisd naar onze zusterstad. Dat heeft toen behoorlijk indruk gemaakt. De burgemeester is positief over de toekomst van de Stedenband Groningen-San Carlos: ‘De band heeft zich ontwikkeld van ontwikkelingshulp naar ontwikkelingssamenwerking en in de nabije toekomt zie ik samenwerking onstaan op gelijkwaardige basis, dus zonder de ‘o’ van ontwikkeling. Het betrekken van het maatschappelijk middenveld in Groningen èn San Carlos speelt daar een belangrijke rol in’. Rehwinkel denkt dat niet alleen Groningen wat kan betekenen voor San Carlos, maar zeker ook andersom. Dat is volgens hem de weg die we de komende jaren moeten bewandelen; elkaar stimuleren, van elkaar leren. Daarin ziet hij ook een rol weggelegd voor de Gemeente.

‘Maar’, zegt hij, ‘het is natuurlijk niet het College, maar de ­gemeenteraad die het laatste woord heeft als het gaat om gemeentelijke internationale samenwerking’. Hij benadrukt dat we ons als Stedenband ­natuurlijk wel bewust moeten zijn van de keuzes die er de komende jaren gemaakt kunnen worden op basis van bezuigingsdoelstellingen. Na deze bespiegelingen is het tijd voor wat controverse: het panel spreekt. ‘De Stedenband vraagt aan het publiek wat haar visie voor de toekomst moet zijn. Heineken gaat toch ook niet om tafel met Albert Heijn om te vragen wat de visie van Heineken moet zijn! De Stedenband heeft geen visie nodig, maar een produkt waarmee ze de markt op kan.’ Aan het woord is Louis Polstra, Lector Arbeidsparticipatie bij de Hanzehogeschool. >> Lees verder op pagina 2 en 3

1

Van de redactie De dagen worden alweer korter en ook op het kantoor en

Enlace betekent niet alleen verbinding of liaison, maar is in

‘onze post in San Carlos’ is er de afgelopen tijd vaak het

de gebiedende wijs ook nog eens ‘verbind u!’; een oproep

gevoel geweest dat er te weinig uren in een werkdag zaten...

die wij graag doen aan de inwoners van zowel Groningen als

maar hoewel de hectiek behoorlijk was, kijken we terug op

San Carlos. Want alleen door samenwerking en het aangaan

een bijzonder jubileumjaar!

van nieuwe verbanden kunnen we de toekomst van de

Hoogtepunt van de viering lag in november. We organi­

­stedenbandrelatie veilig stellen.

seerden een debat over onze toekomst en Frank Torres en

In deze uitgave blikken we ook weer even terug op de beeld­

zijn ‘Banda’ schitterden op ons Fiesta Nica. Tegelijk leidden

geschiedenis van San Carlos in de rubriek ‘Uit het archief van

we samen met het Platform LGBT Groningen twee vertegen­

de Stedenband’. Een betrokken vrijwilligster stelt zich aan

woordigers van de diversiteitbeweging uit onze zusterstad

u voor, en u kunt lezen over allerhande wijzigingen in de

door Groningen. Leergierig en vol enthousiasme waren

samenstelling van bestuur en bureau.

zowel de Sancarlenen als de Groningers; een geslaagde uit­

Tot slot natuurlijk aandacht voor de afgelopen presidents­

wisseling was het gevolg. Over al deze thema’s kunt u lezen

verkiezingen in Nicaragua. Op 6 november mocht de huidige

in dit bulletin.

president Daniel Ortega (FSLN) de overwinning claimen. In

Zoals u wellicht al heeft gezien, heeft ons blad vanaf nu ­

januari 2012 zal hij opnieuw geïnaugureerd worden voor

ook een nieuwe naam. Suggesties hiervoor kregen we

een termijn van vijf jaar.

helaas niet binnen, maar na enig brainstormen op kantoor, kwamen we tot onze nieuwe naam, die ook al een tipje van

Rest ons nog u allen een geweldige feestmaand te wensen

de toekomstsluier oplicht; het verbinden van Groningers

en een heel mooie jaarwisseling. Tot in 2012!

en Sancarlenen en het verstevigen van onze liaisonfunctie tussen Groningen en San Carlos. ­

>> Vervolg pagina 1 Polstra vindt dat de discussie moet gaan om de produkten die je als stedenband wilt bieden. Varen we nog op het oude ­produkt solidariteit of richten we ons op social investment, op wederkerig­heid? Het is namelijk ook belangrijk dat Groningen iets in San Carlos kan halen. Wil de Stedenband makelaar zijn of iets anders? Als je die vragen kunt beantwoorden, kun je goede produkten ontwikkelen. Dan komt de visie vanzelf. Sharon Smit, liaison officer bij de Hanzehogeschool, is het met Polstra eens, maar voegt toe dat het ook gaat om hoe je dat produkt vervolgens in de markt zet. Haar stelling is: weg met de stedenband! ‘Ik bedoel daarmee niet: hef de boel maar op. Maar het gaat om de terminologie. Die is niet meer van deze tijd. Het woord ‘stedenband’ roept verkeerde associaties op, van geiten­ wollensokken en stoffigheid. Daarmee kom je niet ver in de huidige­samenleving.’ Daarnaast is het volgens Smit van belang aan te sluiten bij bijv. lokale ontwikkelingen. ‘Weg met thema­ namen als ‘gezondheidszorg’, kies voor healthy aging.’ Joost van Keulen, voorzitter van de gemeenteraadsfractie van de VVD, sluit hierbij aan: ‘Wat mijn voorgangers zeggen, is me uit het hart gegrepen’, zegt hij. ‘Makelaarschap, markten

2

aanboren,­wederkerigheid, dat is waar het om draait.’ ‘Maar’, voegt hij er aan toe, ‘van nóg groter belang is dat de Stedenband zich losweekt van de gemeente en op zoek gaat naar alternatieve financieringsbronnen.­Ontwikkelingssamenwerking hoort thuis in Den Haag of in Brussel, niet bij gemeenten.’ Hij verwacht dat er over circa tien jaar geen gemeentelijke bijdrage meer zal zijn voor de stedenband.

Henk Boldewijn van het Netwerk San Carlos, een verband van woningcorporaties, architecten en bouwers in de stad, benadrukt het belang van samenwerking, juist op gemeentelijk niveau. Hij merkt dat zelf in de projecten in San Carlos. ‘De lijnen zijn kort, het gaat om het verbinden van lokale mensen. Daar heeft de Gemeente dus juist een rol in. Belangrijk daarbij is dat we San Carlos helpen bij het ontwikkelen van eigen economische activiteiten’, zegt hij. Boldewijn is zelf minder optimistisch over de gelijkwaardigheid waarover Rehwinkel sprak. Dat ziet hij in de nabije toekomst nog niet gebeuren. Een belangrijk pluspunt van de stedenbandorganisatie, vindt hij, is dat er service en ondersteuning geboden wordt aan bedrijven. Er is kennis aanwezig en er kunnen dingen georganiseerd worden vanuit het bureau. Dat is ook gebeurd bij de projecten van het Netwerk. ‘Een bijkomend voordeel van de samenwerking via de Stedenband voor bedrijven in Groningen is de opbouw van een nieuw zakelijk netwerk’, zegt Boldewijn. De Stedenband zelf presenteert ook haar eerste ideeën over de nieuwe toekomst. Belangrijk daarin zijn: de Stedenband heeft eigen kennis en expertise, en heeft daarnaast toegang tot een goed netwerk in een groot aantal en zeer diverse werkvelden. Het is goed om dat ook ‘te verkopen’ aan bedrijven en organisaties die zouden willen participeren in een project. Zo koppel je MVOdoelstellingen van het bedrijf aan zakelijke voordelen, zoals Henk Boldewijn die al noemde: een nieuw zakelijk netwerk in je eigen omgeving. Daarnaast ziet de Stedenband mogelijkheden om de makelaarsof intermediairfunctie verder te ontwikkelen; breng initiatieven uit Groningen en San Carlos bij elkaar en probeer daarin de gelijkwaardigheid te stimuleren. Voor de Stedenband is het van belang dat het kantoor in Groningen blijft bestaan, mèt gemeente­ financiering; de kennis, expertise en ervaring die daar zijn opgebouwd zijn belangrijk voor de ontwikkeling van projecten en activiteiten. Tot slot zijn er ook bestuursleden die voordelen zien in een nieuwe naam. Ben ter Beek, zelf ooit vertegenwoordiger in Managua van de Stedenband Amsterdam, reageert op de presentatie. ‘De naam stedenband is goed. Dat moet je vooral zo houden. Het makelaarschap is een te technische invulling van de realiteit.’ Ben zegt zelf ervaren te hebben dat een stedenband ook vooral een motor­

functie heeft en die moet je behouden. ‘Activering in brede zin is erg belangrijk. De term ‘makelaar’ veronderstelt passiviteit’. Vervolgens constateert hij dat als je het bestaande netwerk goed inzet, je een heel eind komt. ‘Ik vond de Stedenband en haar werkwijze vroeger al inspirerend, en dat vind ik nog steeds’, sluit hij af. Een aantal mensen uit het publiek vallen hem bij. ‘Wat is er mis met de huidige werkwijze en de solidariteit?’, ‘Juist omdat er zich al 25 jaar mensen met hart en ziel voor de Stedenband inzetten,­­bestaan we nog’, zijn enkele reacties. ‘Die geitenwollen­ sokken moet je niet zomaar in het vuur gooien als je nog niets beters hebt’, besluit één van de aanwezigen. Tot slot wordt er uitgebreid gesproken over de vraag ‘wat kan Groningen halen in San Carlos?’ Volgens de panelleden is er veel te halen. Polstra wijst op de expertise die er in San Carlos is op het gebied van (de aanpak van) huiselijk geweld, ‘al verkoopt dat als produkt niet zo goed. Maar denk aan unieke mogellijkheden als de ontwikkeling van watersport, de combinatie water en energie,­ ontwikkeling van ecotoerisme en de aanpak van San Carlos versus de in Nederland gangbare lineaire aanpak van problemen. Maar er liggen ook kansen voor de landbouweconomie, daarin kun je elkaar hier en daar versterken.’ Smit voegt daaraan toe dat er in San Carlos veel ruimte is voor Groningse bedrijven om te ­experimenteren, te innoveren; ‘dat is echt een groot pluspunt.’ Ook Van Keulen ziet mogelijkheden voor bestuiving vanuit San Carlos, al is dat dan misschien op een ander niveau dan we gewend zijn in Groningen. Toch vindt hij dat die bestuiving niet vanuit de gemeente moet worden gefinancierd. Polstra zegt tot slot: ‘de gehele stedenband, inclusief het volledige netwerk is samen één bedrijf dat aan MVO doet. Dat bedrijf biedt produkten die ze vermarkten. Als je dat goed doet, zet je een duidelijke stap naar buiten toe en zullen markten zich ook aandienen.’ Het stedenbandbestuur en -bureau kijken met plezier terug op de avond. We zijn blij met de open discussie en de betrokkenheid. Maar de avond levert ons ook weer veel vragen op. Een aantal van de ‘geeltjes’ die de aanwezigen hebben ingevuld met daarop tips of suggesties, stemmen ook tot nadenken. Aan de slag nu maar! In klein comité zullen we het eerste concept voor de toekomst schrijven. Dat leggen we in januari voor aan een klankbordgroep van negen mensen. Samen maken we de toekomst!

Het publiek schuift op de stoelen. De opmerking over de naamsverandering roept bij verschillende mensen reactie op. ‘De term stedenband is juist een unique selling point’, zegt Marjo van Dijken, sinds kort voorzitter van de Stedenband GroningenMoermansk. Ook anderen vallen haar bij: de naam is helder, duidelijk, herkenbaar en staat juist ergens voor. Dat moet je niet zomaar weggooien. Anderen merken op dat het gek is om de gemeentelijke financiering ter discussie te stellen en vinden dat de vraag omgedraaid moet worden: waarom zou je als gemeente níet moeten investeren in ontwikkelingssamenwerking? Daarvoor is nog geen argument gehoord. >> Lees verder op pagina 3

3

wonen met karakter

Nieuws van Bestuur en Bureau Door: Susan Dulfer en Muriël Duindam

Ander goed nieuws is dat we de uitzending van Ineke

De datum 1 oktober was dit jaar niet alleen een gedenk­

de Groot naar San Carlos met een jaar hebben kunnen

waardige dag voor de Stedenbandorganisatie, maar ook

verlengen.­Daar zijn we blij mee! Haar aanwezigheid in ­

voor onze coördinator Muriël Duindam: zij vierde die dag

San Carlos maakt zowel daar als voor ons hier een duidelijk

haar 15-jarig jubileum bij de Stedenband. Vanaf hier nog­

verschil. Ineke: veel succes in je tweede jaar!

maals gefeliciteerd met deze mijlpaal! Inmiddels is ook Geneviève van Dijk in San Carlos gearri­

Leven in een kansrijke omgeving helpt mensen om mogelijkheden te benutten. Daarom zetten we ons in voor een woonomgeving die bewoners inspiratie en perspectieven biedt. In Groningen, maar ook in San Carlos. Bijvoorbeeld door garant te staan voor een lening voor een woningbouwproject. Omdat iedereen kansen verdient om mee te doen in de samenleving.

Ook op 14 oktober werd er bij de Stedenband feest gevierd,

veerd. Zij heeft eerder stage gelopen in het kader van haar

toen bestuurslid Geert de Jonge zijn vriendin Annebeth

sportopleiding. Ze gaat nu een jaar in San Carlos aan de slag

eeuwige trouw beloofde op een wat koude, maar prachtige

als vrijwillig sportcoördinator van de Stedenband. Daarnaast

dag. Geert en Annebeth: gefeliciteerd en veel geluk in de

zal ze optreden als begeleidster van nieuwe stagiairs van

toekomst!

ISOP, geeft ze vervolg aan de eerder door onze Stedenband opgezette sportprojecten en zal ze nieuwe sportactiviteiten

Sinds september hebben we een nieuwe medewerkster op

ontwikkelen op scholen. Zo zal zij bijv. een ‘4 Mijl van San

kantoor. Zij heet Desi Croes en zal zich deels bezighouden

Carlos’ gaan organiseren.

met ondersteunende bureauwerkzaamheden en deels met ondersteuning van Muriël in de ontwikkeling van activitei­ Gedempte Zuiderdiep 22 | Groningen 050 - 369 36 93 | [email protected] | www.lefier.nl

ten. Verderop in de ¡Enlace! stelt ze zich aan u voor. Desi, welkom bij ons team! Helaas hebben we op 25 november afscheid genomen van Jakob Bos als bestuurslid. Hij was sinds 2006 officieel betrok­ ken bij het wel en wee van de stichting. Hij stopt zijn werk­ zaamheden in verband met zijn gezondheid. Jakob heeft enige tijd de portefeuille personeel beheerd en werd daarna algemeen bestuurslid met in zijn portefeuille de gemeente­ contacten. Jakob, bedankt voor je inzet en je betrokkenheid! We hopen dat je wat meer van je rust kunt gaan genieten. We hebben gelukkig ook een nieuw bestuurslid te vieren: Rick Nijkamp, socioloog en werkzaam bij bureau Intraval, heeft besloten zich bij het bestuur aan te sluiten. Hij gaat zich onder andere bezighouden met het thema huiselijk geweld. Welkom Rick!

Jakob Bos (links) en Rick Nijkamp.

4

5

Even voorstellen… Desi Croes

Een vrijwilliger vertelt… Jantiene Cats

Mijn naam is Desi Croes en sinds september ben ik de nieuwe bureaumedewerkster bij de Stedenband Groningen - San Carlos. Ik ben op Aruba geboren en getogen en zo’n 5 jaar geleden naar Nederland verhuisd om International Business & Management te gaan studeren aan de Universiteit van Groningen. Inmiddels heb ik mijn studie afgerond, en ben ik werkervaring aan het opdoen hier bij de Stedenband.

Door: Jantiene Cats, vrijwilliger sinds maart 2010 Via via hoorde ik van de Stedenband Groningen-San Carlos en ik dacht meteen; ‘He, dat lijkt me interessant’. Zelf ben ik nooit in Nicaragua geweest. Wel ben ik naar buurland Costa Rica geweest om Spaans te leren. De cultuur en de taal maken het zo’n mooi werelddeel, waar ik zeker weer een keer naar terug wil keren. ­ Zelf ben ik net in september afgestudeerd aan de RUG, de studie ­Internationale Betrekkingen en Organisaties. Op dit moment loop ik stage bij de Provincie Drenthe en ben ik druk op zoek naar een leuke baan. Ik vind het werken bij de overheid zeker interessant, maar het internationale trekt natuurlijk ook. Een combinatie van beide zou perfect zijn.

Ik kwam in contact met de Stedenband via het Startership-­ programma. Mijn coach daar zag dat ik een beetje kennis van Spaans had, en vertelde me dat de Stedenband op zoek was naar een bureaumedewerker. Na een eerste gesprek was mijn interesse toegenomen. Het leek mij leuk om naast werkervaring op te doen, ook over een andere cultuur te leren. Dat is in de laatste twee maanden zeker gebeurd, en ik heb nu het gevoel dat ik al in Nicaragua ben geweest!

Bij de Stedenband maak ik dit jaar deel uit van de jubileum­ commissie. We hebben verschillende activiteiten georganiseerd die jullie vast niet ontgaan zijn. Ik hoop dat jullie allemaal ook van het concert van Frank Torres genoten hebben! Wat ik ­volgend jaar ga doen voor de Stedenband weet ik nog niet, maar ik wil zeker nog een tijd als vrijwilliger actief blijven.

Ooit zal ik terugkeren naar Aruba, maar voorlopig hoop ik in Nederland een baan te vinden. Ook wil ik nog vele reizen maken, waaronder een reis naar Nicaragua, en in het bijzonder naar San Carlos.

~ advertentie ~

Aankondigingen Stedenband en Social Media

Presentatieavond Moedersterfte

De Stedenband is nu helemaal toegetreden tot de digitale wereld. We hebben sinds kort een account bij Twitter (@Grunnsancarlos) en een groep bij LinkedIn (Stedenband Groningen-San Carlos). Ook hebben we een nieuwe Facebook (bedrijfs)pagina geopend. We konden ons oude persoonlijke profiel niet verwijderen, met het resultaat dat we nu twee facebookpagina’s hebben. De nieuwe en enige juiste pagina is te herkennen aan de profielfoto (van ons logo). Je kunt op deze bedrijfpagina geen vriend van de Stedenband worden, maar wel via de ‘like’-optie, volger/fan van de Stedenband worden. Dus meld je aan en steun ons ook via internet!

De thema-avond over moedersterfte die in eerste instantie voor dit najaar geprogrammeerd stond, is verschoven naar begin volgend jaar. Dit omdat één van de gynaecologen pas in januari terug komt uit San Carlos.

6

Workshop Schilderen In 2010 organiseerden we onze eerste schilderworkshop met Richard Peña en Bygocha d’Amalia, beiden schilders uit Nicaragua. Er bereikte ons dit jaar het verzoek om zoiets nog eens te organi­ seren. Uiteraard lijkt ons dat een leuk plan, hoewel de kosten deze keer wat hoger zullen liggen (ca €25), omdat we voor de komende periode geen subsidie zullen ontvangen voor de organisatie van de workshops. De nieuwe workshops zullen vermoedelijk in maart of april 2012 plaatsvinden. U kunt zich hiervoor nu al aanmelden. Dat verplicht u tot niets, maar we kunnen dan wel een inschatting maken van de interesse.

7

le bi Ju ti v ite

Bescheiden maar feestelijk Fiesta Nica

ac um

Expositie De Verbeelding van Nicaragua

ite n

Door: Susan Dulfer

Door: Eva Vrieze

Op 25 september vond in Forma Aktua Pinakotheek de feestelijke opening plaats van de expositie van zo’n vijftig doeken van kunstenaars Richard Peña Obando en Byron Gómez Chavarría (Bygocha d’Amalia) en stukken van edelsmid Marjanne Sorgdrager.

Op zaterdagavond 5 november werd ons jubileumjaar op feestelijke wijze gevierd; met een swingavond in Nicaraguaanse stijl.

De Nicaraguaanse kunstenaars zijn al heel lang nauw verbonden met onze Stedenband en wonen en werken al enkele jaren in Nederland. Samen zijn ze in 2010 en 2011 ook betrokken geweest bij andere projecten van de Stedenband zoals schilderworkshops en de restauratie van een muurschildering. Het was in meer dan één opzicht een mooie zondag. De zon scheen en de belangstelling voor de opening was groot. Ongeveer 50 mensen, oude bekenden van de Stedenband, vrienden en familie van de kunstenaars en relaties van Forma Aktua vonden zelfs vanuit Amsterdam hun weg naar de Galerie aan de Nieuwstad in Groningen. Paul M. Borggreve, huisdichter van Forma Aktua, opende de expositie met de voordracht van zijn gedichten die hij maakte bij het werk de kunstenaars. Onder het genot van een hapje en een drankje konden de bezoekers na de formele opening de kunstwerken bekijken en een praatje met de kunstenaars of met elkaar maken. Hoewel heel verschillend in stijl en technieken, hebben de werken van onze beide kunstenaars één ding gemeen: natuur speelt een grote rol en de kleuren van de doeken ­ zijn sprekend en warm.

Jan Wachtmeester van Spirit Communicatie Creatie ontwierp de folder en flyer, Plaza Danza stelde haar mooie ruimte gratis ter beschikking voor dit goede doel en Frank Torres trad met zijn band op voor een vriendenprijs. Tussen de optredens door draaide DJ Latin Wao! zijn dansmuziek. Frank Torres was niet de enige aanwezige Nicaraguaan; we hadden natuurlijk twee mannen uit onze partnerstad op bezoek in het kader van de uitwisseling van de LGBT: Jim Car en Venancio. Zij dansten mee en praatten bij met hun Groningse vrienden, waaronder burgemeester Peter Rehwinkel, die speciaal voor onze gasten het feest even bezocht. Ongeveer 40 mensen kwamen op het concert af. Onder de aanwezigen waren bekende, maar ook veel nieuwe gezichten. Er werd veel gedanst en de sfeer was zo goed dat de lage opkomst de pret niet kon drukken. Zonder de bijdragen van Plaza Danza (www.plazadanza.nl), Spirit Communicatie Creatie (www.sprt.nl) en Frank Torres (www.franktorresybanda.nl) was deze avond niet mogelijk geweest. Ontzettend bedankt daarvoor!

Meer werk zien van de kunstenaars? Kijk dan op: www.bygochart.jimdo.com www.arterichard.net

1. Van links naar rechts Paul Borggreve, Bygocha d’Amalia en Richard Peña. 2. Twee doeken van Bygocha d’Amalia. 3. Twee werken van Richard Peña.

8

9

Interview LGBT

Diversiteit uit San Carlos

Tijdens het werkbezoek in februari aan San Carlos had een deel van de delegatie een ontmoeting met vertegenwoordigers van een groep homoseksuelen, door hen zelf de groep Diversidad (diversiteit) genoemd. Het waren Jim Car Bustamante en Venancio Silva. Van 2 tot 8 november jl. brachten zij een tegenbezoek aan Groningen op uitnodiging van de gemeente Groningen en het Platform LGBT (Lesbian, Gay, Bisexual and Transsexual). Tijdens hun bezoek heb ik Jim Car en Venancio geïnterviewd. Door: Susan Dulfer Voor mij zitten twee totaal verschillende mannen met een gemeenschappelijk doel. Verschillend in veel opzichten. Jim Car (23) is open, praat graag, laat niet over zich lopen, krijgt voor ­elkaar wat hij wil, mensen sollen niet met hem. Ik denk dat je hem een mooie jongen zou kunnen noemen. Venancio (42) werd door de marechaussee op Schiphol als vrouw gezien en dat snap ik wel. Tamelijk klein, haar in een staartje, vrouwelijk in zijn bewegingen en spreken, wat ingetogen, ziet en hoort alles, maar zegt meestal niet veel. Het verschil in hoe ik beide heren beschrijf zegt iets over hoe ze overkomen. Jim Car hoor je bijna voor je hem ziet en daardoor springt zijn karakter eruit, Venancio zie je meer dan dat je hem hoort en daardoor komt eerst zijn uiterlijk naar voren. Beiden zijn voor het eerst zo ver buiten hun eigen land en vinden het hier berekoud. Het gemeenschappelijke doel: begrip kweken voor mensen met een niet heteroseksuele geaardheid. Venancio Venancio is geboren in San Carlos. Hij heeft voor onderwijzer gestudeerd en één jaar als zodanig gewerkt. Daarna is hij overgestapt naar boekhouding, waar hij al werkend bij een verzekeringsmaatschappij diploma’s voor heeft gehaald. Ook heeft hij op de financiële afdeling van de gemeente San Carlos gewerkt. Hij heeft les gegeven aan toekomstige boekhoudkundig medewerkers en secretaresses, ter voorbereiding van hun examens. ‘Ik ben er trots op dat ik hiermee jonge mensen een beter toekomstperspectief heb kunnen geven en een duidelijke bijdrage heb kunnen leveren aan de maatschappij waarin ik leef.’, zegt hij. Naast dit alles heeft Venancio een algemene opleiding in de schoonheidsbranche gevolgd. Hij werkt nu freelance als schoonheidsspecialist. Dat betekent dat hij ongeveer alles doet wat er op dat gebied kan, van haar knippen tot nagels verzorgen en algemene styling. Hiermee verdient hij net genoeg om te leven maar niet genoeg om vooruit te komen, omdat er veel concurrentie is. Toch wil hij dit blijven doen naast zijn werk voor de groep Diversiteit. Jim Car Jim Car komt uit Granada maar woont al vanaf zijn tweede in San Carlos. Hij studeert psychologie aan de Universiteit Paolo Freire. Hij werkt sinds kort als dansleraar bij de Fundación del Rio, waar hij ook betrokken is bij de algemene werkzaamheden van het

10

project Rayitos del Sol (aangepaste scholing voor straatventertjes). Hier wordt in direct contact met straatventers en hun ouders geprobeerd kinderen een opleiding te bieden. Via de contacten met leerlingen en ouders heeft hij kennis gemaakt met extreme armoede en is hij gaan inzien hoe veeleisend en m­aterialistisch hij zelf was. Hij vertelt: ‘ik herinner me dat ik voor school een schooltas nodig had en wou die in een bepaalde kleur. Mijn moeder ging op pad, maar de kleur bleek uitverkocht en ze kocht dezelfde tas in een andere kleur. Met die tas wilde ik niet naar school. Ik ben thuisgebleven totdat ik de tas in de juiste kleur had.’ Nu is Jim Car oprecht betrokken bij sociale problemen en probeert hij ook de allerarmsten met zijn werk te steunen. Hij leert tegelijkertijd waar hij wel en niet geaccepteerd wordt in zijn biseksualiteit. Hij constateert:’hoe armer de mensen zijn, hoe minder acceptatie er is’. Na zijn studie wil Jim Car een eigen praktijk beginnen. Hij wil vooral werken voor mensen met weinig middelen en dan op het gebied van sociale problematiek, jongeren, slachtoffers van (huiselijk) geweld en leden van de groep Diversiteit, die vaak door afwijzing en mishandeling aan depressies lijden. Bewustwording Beide mannen zijn al heel jong bewust geworden van hun seksuele geaardheid en zeggen eigenlijk nauwelijks last gehad te hebben van discriminatie en taboes op dat gebied. Zonder het hardop te zeggen is het vrijwel door alle familieleden geaccepteerd. De broer van Jim Car heeft het er het moeilijkst mee en beledigt hem soms uit. Jim Car snoert hem dan de mond door te wijzen op het feit dat de broer een zoontje heeft, en dat hij niet kan weten welke richting die uit zal gaan. Hij wijt het gedrag van zijn broer aan het feit dat hij vrijwel geen onderwijs heeft genoten. Jim Car zegt: ‘ik heb me nooit minder gevoeld dan anderen. Ik kreeg vaak een leidersrol toegewezen door leeftijdgenoten, omdat ik altijd zeg wat ik vind en wil en ik krijf dat meestal ook voor elkaar.’ Venancio vertelt:’Ik ben eigenlijk altijd al meer vrouwelijk dan mannelijk geweest.’ Hij kent Jim Car al vanaf dat die twee jaar is en zegt over hem: ‘… toen hij drie was zag je aan zijn manier van lopen (hij maakt daarbij een in mijn ogen stereotiepe ‘homo’- beweging) al dat hij homo was…’.

Jim Car (links) en Venancio.

Jim Car en Venancio met vertegenwoordigers van het Platform LGBT.

Dat beiden binnen het eigen gezin nauwelijks problemen hadden is wel uitzonderlijk. ‘Meestal’, zo vertelt Venancio, ‘komen homo­ seksuele mannen uit respect voor hun ouders niet uit de kast. Tegenwoordig zie je jongeren op straat wel hun geaardheid tonen, maar als daarover roddels bij de ouders terecht komen en vragen gesteld worden, dan wordt het glashard ontkent. Lesbiennes zijn moeilijker te herkennen omdat het ‘normaal’ is dat vrouwen gearmd met elkaar over straat gaan of met elkaar dansen. Er zijn dan ook nog geen vrouwen aangesloten bij de groep.’

deze (vooral vrouwen) geknipt en opgemaakt werden en stijl­ adviezen kregen. ‘Als je niet rijk bent maar wel de wil hebt om te helpen, moet je inventief zijn’, zeggen ze. ‘Zo hebben we ook een feest georganiseerd ten behoeve van zieke en arme kinderen. De ­entreeprijs was een stukje speelgoed. De opbrengst werd verdeeld­ in arme wijken en in het ziekenhuis.’ Via dit soort sociale projecten willen ze laten zien dat zij met hun groep niet buiten de maatschappij staan, betrokken willen zijn en begrip willen kweken. Diversiteit is niet alleen ‘de lol’ van de Miss Diversiteitverkiezing, maar betekent ook: een inhoudelijke bijdrage leveren aan de maatschappij waarin ze leven.

Biseksueel Jim Car kwam er eigenlijk pas op zijn 21e achter dat hij niet homo­seksueel, maar biseksueel is. Hij was samen met een vriend op stap. De vriend stelde een meisje aan hem voor met de woorden: ‘Met haar wil ik wel een kindje maken…’. Het meisje op haar beurt lachte de vriend uit en zei tegen Jim Car: ‘…een kindje met hem, nooit! Maar een kindje met jou, dat zie ik wel zitten!’ Dat kindje is er gekomen, Jim Car heeft een prachtige dochter, Tahiris, die inmiddels alweer één jaar is. Over de moeder van zijn dochtertje zegt hij: ‘Als er zoiets als de perfecte vrouw bestaat, dan is zij het.’ Hoewel ze na de geboorte van hun dochter niet aldoor samen geweest zijn, wonen ze nu samen in San Carlos. Zij ondersteunt Jim Car volledig en is trots op wat hij doet en op het feit dat hij zich niet door de maatschappij laat verslaan. Maatschappelijke betrokkenheid Venancio werd tot departementaal vertegenwoordiger diversiteit­ benoemd toen ruim een jaar geleden de nationale overheid besloot dat in elk departement een vertegenwoordiger zou ­moeten hebben. Hij stond in eerste instantie tamelijk alleen in zijn ­pogingen een groep te vormen. Toen Jim Car erbij kwam, met zijn leiderscapaciteiten, veranderde er veel. Er kwamen mensen bij, er werden evenementen georganiseerd en er werd tot op bushaltes voorlichting gegeven over SOA’s en diversiteit. Hoewel de groep niet politiek gekleurd is, krijgen ze wel steun van de sterk georganiseerde Sandinistische Jeugd. Ze kunnen gebruik maken van hun netwerk en krijgen de kans om in de stadskern maar ook in de buitengebieden te proberen contacten te leggen met lotgenoten, maar ook met andere kwetsbare groepen. Zo organiseerden ze bijvoorbeeld een middag voor ouderen, waarbij

Vol ideeën terug naar San Carlos Beiden lopen ze halverwege hun verblijf al met een hoofd vol ideeën en plannen voor de toekomst van ‘la Diversidad’ in San Carlos. Vooral het gesprek met het Meldpunt Discriminatie maakte veel indruk. ‘Zoiets moet er in San Carlos komen, al is het maar als praatpaal voor mensen die nergens anders terecht kunnen’, zeggen ze. Venancio en Jim Car hebben hier gezien hoe je een organisatie­ stevig neer kunt zetten, hoe dingen hier geregeld zijn. In ­Groningen is het begonnen met verschillende organisaties, die vervolgens een platform gevormd hebben. In San Carlos is het min of meer andersom en fungeert de huidige groep als een soort platform. Het is nu zaak om de verschillende groepen te bereiken en te zien of ze, naast werken in het belang van de eigen groep, in dit platform samen willen werken in de gemeenschappelijke ­prioriteiten van de hele groep Diversiteit. Pas als er meer mensen zijn kan er gedacht worden aan een echte organisatiestructuur. Dat is een ingewikkeld proces, legaliseren van een NGO kost soms jaren. Voorlopig zijn de doelen duidelijk. Meer mensen bereiken en betrekken en een ruimte waar ze elkaar kunnen ontmoeten en hun activiteiten kunnen plannen. We zullen ze op de voet volgen en u op de hoogte blijven houden van deze twee moedige mannen.

11

Uit het archief van de Stedenband

Al jaren sprak ik met Gerrit Zock over de mogelijkheid om onderzoek te doen naar huiselijk geweld in San Carlos. Nu was het dan eindelijk zover dat we een bezoek aan San Carlos konden brengen.

In ons archief zijn we dit keer op zoek gegaan naar de oudste foto’s die we konden vinden. Helaas bleken we geen foto’s uit ons prille begin (zo rond 1984) te hebben, maar ook 1992 klinkt al heel lang geleden. 1. Communicatie met San Carlos was in de begintijd heel moeilijk. Telefoniste van het telefoniebedrijf Telcor.

Onderzoeken huiselijk geweld en mondzorg in San Carlos

2 2. De hoofdstraat van San Carlos. 3. Kinderen op de Malecón.

3

1

~ advertentie ~

GO 0311315

[email protected] grafisch ontwerper

Woningcorporatie Nijestee verhuurt ruim 14.000 woningen, garages en bedrijfsruimten. Daarmee zijn wij de grootste verhuurder in de stad Groningen, met een bezit verspreid over vrijwel alle woonwijken. Nijestee denkt mee, is innovatief, verlegt grenzen en gaat graag uitdagingen aan. Wij spelen, in nauwe samenwerking met onze huurders, de gemeente en collega-corporaties, een grote rol in de wijkvernieuwing. Nijestee Naberpassage 3 . Groningen Postbus 447 . 9700 AK Groningen Telefoon (050) 853 35 33 . Fax (050) 853 38 00 Openingstijden Maandag t/m vrijdag 09.30 - 17.30 uur Telefonisch bereikbaar Maandag t/m vrijdag 08.00 - 17.00 uur

12

E-mail [email protected] www.nijestee.nl

u

www.helderenhelder.nl

Door: Bram Buunk, hoogleraar sociologie aan de RuG De bedoeling van mijn onderzoek is in kaart te brengen hoe vaak verschillende vormen van huiselijk geweld voorkomen, en wat de psychologische achtergronden­ daarvan zijn. Ik werd vergezeld door mijn vrouw Yvonne, psycholoog en mondhygiënist, die in meerdere ­ontwikkelingslanden betrokken is bij de preventieve mondzorg. Zij wilde nagaan hoe de mondzorg in San Carlos is georganiseerd. Wij namen vanuit San José in Costa Rica ’s morgens vroeg de bus naar Los Chiles. Na de benodigde stempels­ te hebben verkregen voor alle mogelijke soorten ­vergunningen, konden we een paar uur later aan boord gaan van de boot naar San Carlos; een mooie tocht door een tropisch landschap. De aankomst was een verrassing; we hadden toch min of meer een soort stad verwacht, maar dit was eerder een nederzetting met nog veel huizen die op palen in het water stonden. Ons bezoek was heel goed voorbereid door Ineke de Groot. Tijdens ons verblijf werden we op bijzonder sympa­thieke wijze begeleid door Delvin Miranda, een bescheiden­en betrokken politieman die zich vooral met de jeugd bezighoudt. Allereerst bezochten wij het ­Comisaría de la Mujer waar ons een uitstekend voorbereide, met statistieken onderbouwde uiteenzetting werd gegeven over het beleid ten aanzien van mishandelde vrouwen. Indrukwekkend was de professionele, multi­ disciplinaire opvang van vrouwen en kinderen die het slachtoffer zijn van huiselijk geweld. Maatschappelijk werksters, psychologen, artsen en politie lijken hier ­intensief met elkaar samen te werken. Vervolgens bezochten we Arete, een Duitse NGO, die zich, naast opvang van mishandelde vrouwen, ook bezighoudt met preventie; de betrokken psychologe en maatschappelijk werkster maakten een heel gemotiveerde indruk. Ik vond direct dat zij bij uitstek geschikt zouden zijn om het door mij beoogde onderzoek uit te voeren. In het kader van de mondzorg, bezochten we een ­tandartsenpraktijk, met een mannelijke en vrouwelijke tandarts, waar men ons uiterst vriendelijk te woord stond, en uitlegde hoe men te werk ging. Ook gingen we naar een tandtechnieker die in een eenvoudig ingerichte ruimte vooral protheses maakte. Duidelijk werd ons wel dat er in San Carlos nog heel veel te doen is aan preventie en bevorderen van mondgezondheid. ’s Middags hadden we een vergadering in het gemeente­ huis met een grote groep vrouwen, waarvan ons niet ­meteen even duidelijk was waarom ze daar waren. De

vergadering werd voorgezeten door de loco-burge­ meester,­maar nogal gedomineerd door de Defensora Pública (officier van justitie die zich bezighield met de vervolging van daders van huiselijk geweld), en die met kracht de noodzaak van een centrum voor jongeren naar voren bracht. Tja, daarvoor kwamen we niet. De vergadering verliep aanvankelijk nogal chaotisch tot ik expliciet mijn kaarten op tafel legde, en zei dat ik op dit moment niets anders kon en wilde dan een onderzoek doen. Daarvoor­wilde ik locale mensen inschakelen en betalen. Een dergelijk onderzoek uitgevoerd door de Rijksuniversiteit Groningen zou niet alleen informatie kunnen aandragen voor het preventiebeleid, maar ook de aanvragen voor subsidie en ondersteuning van hiermee verband houdende activiteiten kunnen ondersteunen. Het leek erop dat de vergadering hierdoor gerustgesteld en overtuigd was. Wat ons opviel is dat men telkens begon over hoe zorgwekkend men het vindt dat meisjes al op jonge leeftijd kinderen krijgen of uitgehuwelijkt worden. Dit probleem sluit nauw aan bij een thema dat we al in meerdere landen hebben onderzocht - de dominante rol van ouders bij de partnerkeuze - , en dat we ook graag hier diepgaander willen onderzoeken. De vroege zwangerschappen staan overigens niet op zichzelf; tienerzwangerschappen zie je overal eerder wanneer mensen in het algemeen vroeg kinderen krijgen. Wat me echter verraste was dat ook in Nicaragua dochters door hun vaders worden gebruikt om banden met andere mannen te smeden. Dit zien we ook in inheemse stammen in bijv. het Amazone­gebied, maar ik had niet gedacht dit ook in Nicaragua aan te treffen. ’s Avonds dineerden we in één van de restaurants aan het meer toen we enthousiast begroet werden door een man met een pet op. Aanvankelijk herkenden we hem niet, tot we erachter kwamen dat het de tandarts was die meer op had dan alleen een pet… Inmiddels ben ik het onderzoek aan het voorbereiden. Ineke zal ter plaatse de coördinatie doen en de uitvoering komt in handen van Arete. Ik ben er erg enthousiast over omdat het wetenschappelijk interessant en beleidsrelevant is, en een klein stukje werkgelegenheid schept. Want, dat is me wel duidelijk geworden, het grote probleem in San Carlos is uiteindelijk toch het gebrek aan werkgelegen­ heid. Wellicht dat de nieuwe weg daar iets in kan ­veranderen, al hoop ik wel dat de unieke, schitterende natuur rond San Carlos niet wordt aangetast. Al met al was het bezoek voor ons een bijzondere, en ­verrijkende ervaring.

13

Frustraties en voldoening Verslag van een coschap San Carlos Van half juni tot en met begin augustus verbleven Elies Fransen van de Putte en Irene Beune in San Carlos om als ‘tweede lichting’ studenten van het UMCG hun sociale coschappen te lopen. Door: Elies Fransen van de Putte Uit het dagboek van Elies: - 14 juli 2011: ‘Vandaag zijn we om half vijf opgestaan om vanuit Los Chiles de bus te nemen naar Guasimo, een klein afgelegen dorpje, waar de school tijdelijk werd omgebouwd tot huisartsenpost. De bus, eigenlijk een oude vrachtwagen met een soort houten kooi erop en wat banken erin gebouwd, reed tergend langzaam door alle kuilen in de modderweg en stopte op plaatsen waar je met de grootste fantasie niet kunt indenken dat er huizen staan. De passagiers waren, naast ons, de lokale boeren: stoere mannen en vrouwen met machetes [kapmes, red.] en rubberen laarzen met daarop sporen gegespt. We passeerden steeds minder houten krotten met blinkend witte was buiten en raakten voor mijn gevoel verwijderd van de bewoonde wereld. Terwijl ik nog de slaap uit mijn ogen wreef, hield de rest van de passagiers zich met iets totaal anders bezig; angstvallig werd met de nieuwste hightech mobieltjes naar het laatste restje bereik gezocht om te twitteren dat de eigenaar voorlopig niet bereikbaar zou zijn.’ Samen met Irene Beune heb ik acht weken mijn coschap sociale geneeskunde in Río San Juan mogen volgen. Iedere dag bracht weer een nieuwe verbazing en ik heb er veel geleerd. We hebben gewerkt in het ziekenhuis, in diverse gezondheidscentra en, mijn grote favoriet: we gingen mee met kleine medische expedities. In het ziekenhuis werkten we met name bij de gynaecologie, chirurgie en eerste hulp. In de gezondheidscentra verzorgden we eerstelijn-consulten, zwangerschapscontroles, anticonceptie­ voorlichting en consultatiebureauwerkzaamheden. Het werken met relatief weinig hulpmiddelen en een tekort aan medicijnen bleek een grotere uitdaging dan ik van tevoren had gedacht! Ik besefte me bijvoorbeeld hoe vaak ik in N ­ ederland,

14

alleen al voor het opzoeken van een dosering, het internet raadpleeg, hoe veel meer zekerheid het continue registeren van foetale hartactie tijdens een bevalling geeft, en hoe frustrerend het is wanneer het medicijn dat een patiënt hard nodig heeft net is opgemaakt aan patiënten die het eigenlijk niet nodig hadden. Maar hierdoor was de voldoening bij een gezond geboren kindje of het ontslag van een tevreden patiënt extra groot. De ferias, oftewel expedities, vormden voor mij het hoogtepunt van het coschap. We gingen per ambulance, te voet of met het openbaar vervoer naar afgelegen dorpjes om de zorg van gezondheidscentra aan te bieden. Vaak werd de lokale school omgebouwd tot gezondheidscentrum en volgde een heel spektakel met shows ter medische voorlichting en vermaak. Tijdens andere ­expedities liepen we de huizen in de gemeenschap af. Het werk gaf veel vol­doening, aangezien de slechte infrastructuur in Nicaragua­de gezondheidszorg voor een groot deel van de bevolking onbereikbaar maakt. Daarnaast bewezen de be­woners hierbij weer eens hoe gastvrij Nicaragua is: bij ieder ­bezoek werd ons een maaltijd aangeboden en bananen en avocado’s voor thuis meegegeven. Tijdens het coschap heb ik zowel in het ziekenhuis als in de gezondheidscentra een zeer prettige sfeer en begeleiding genoten. Ik kreeg veel vrijheid om zelfstandig te werken, maar kon ook ieder moment bij artsen terecht met vragen. Ineke zorgde voor een warm ontvangst, de introductie in het ziekenhuis en maakte ons wegwijs in San Carlos. Dr. Ruiz heeft ons als prinsessen rondgebracht naar alle gezondheidscentra en thuis bij mijn gastgezin werd ik zo vertroeteld en volgestopt, dat ik als verwend en tevreden tonnetje Nicaragua verliet. Queridos Ineke, Muriël, familia Salgado, Dr. Freddy Ruiz, ­ Dr. Delgadillo, Dr. Moreno y todos los doctores y enfermeras en Río San Juan, muchas gracias por un tiempo maravilloso.

Opinie



Presidentsverkiezingen 2011: verlies van de democratie, winst voor het volk?

Door: Susan Dulfer Al eerder is op deze pagina’s geschreven over de presidents­ verkiezingen in Nicaragua. Over de onwettigheid van de ­kandidatuur van Daniel Ortega, de pacten met de kerk en met Arnoldo Alemán, voormalig president die wegens fraude werd veroordeeld. Over presidentsvrouw Rosario Murillo die 50% van de macht van haar man in handen heeft en die inmiddels de jonge Sandinisten oproept tot een voortdurende revolutie, over de problemen bij het uitreiken van identiteitsbewijzen die nodig zijn om te stemmen…en ga zo maar door. De verkiezingen zijn voorbij, Ortega heeft met ruim 62% van de stemmen ‘gewonnen’. De resultaten waren voorspelbaar. De ­afgelopen weken zocht ik naar reacties en opinies. Hieronder een selectie van wat ik tegenkwam. Er is een verschil tussen Sandinistas (mensen die het gedachte­ goed van het Frente Sandinista aanhangen) en Orteguistas (mensen die Daniel Ortega blindelings als een held vereren). ­Sandinistas zeggen dat zij het weliswaar niet eens zijn met de manier waarop, maar dat het voor de bevolking wel goed is dat de Sandinistische Partij (FSLN) doorregeert, omdat er zoveel ten goede is veranderd de afgelopen jaren. Orteguistas vinden alleen maar ongenuanceerd dat het geweldig is dat Ortega gewonnen heeft. In de afgelopen jaren heb ik in vele persoonlijke gesprekken, ook met vertegenwoordigers van oppositiepartijen, slechts één keer openlijk kritiek op Ortega gehoord. Dat zegt iets over de aarzeling van mensen om de mening van de tegenpartij te ventileren. Er is veel kritiek, onder andere van de missie van de EU, die ter observatie aanwezig was. De voorlopige verklaring van deze missie heeft als kop: “Nicaragua stemt in relatieve kalmte na een verkiezingsproces wat getekend werd door gebrek aan neutra­li­

teit en transparantie”. Dat zet duidelijk de trend van de kritische­ inhoud. Ook velen die ooit naast Ortega streden zijn zeer kritisch. Zo zegt ex-guerrillastrijdster Dora María Téllez dat er op deze verkiezingsdag een einde is gekomen aan de democratie in Nicaragua. Er begint een nieuwe etappe, die van de dictatuur van haar voormalige strijdmakker Daniel Ortega. Maar, zo zegt zij, deze dictatuur zal niet lang duren. Er zijn concrete bewijzen dat ­mensen twee of drie keer gestemd hebben, er zijn resultaten vervalst, mensen hebben zonder identiteitsbewijs of op meerdere locaties gestemd. Vertegenwoordigers van drie andere partijen, zo lees ik elders, zijn in 9.000 van de bijna 13.000 stembureaus óf geweigerd óf voor het tellen de deur uit gewerkt. Daar heeft de FSLN dus zonder toezicht van anderen de stemmen geteld. Een paar jaar geleden zei een fervente Orteguista tegen me: ‘Wij hebben hem op die stoel gezet, we kunnen hem er ook weer afhalen…’. Vooralsnog is dat niet gebeurd. Toch zijn er veel Nicaraguanen kwaad over wat er de afgelopen tijd gebeurd is. Er zijn protesten, die uit elkaar geslagen worden door de politie onder leiding van Orteguistas. Daarbij zijn al (ten tijde van het schrijven van dit stuk) minstens 4 doden gevallen en tientallen burgers en 49 politiemensen gewond geraakt. Wat een stap in de richting van meer democratie, meer transparantie had kunnen zijn, is verworden­tot een strijd die vooral gaat om absolute macht. Ik houd mijn adem in. Dit is nog niet afgelopen. Geraadpleegde bronnen: http://nicalog.ssnm.nl, de website van Johan Biemans http://www.laprensa.com.ni http://www.moeue-nicaragua.eu http://www.elnuevodiario.com.ni http://www.facebook.com

~ advertentie ~ Wie echt goed Spaans wil leren spreken is hier aan het juiste adres. Docent Frank Torres is niet alleen native speaker, hij is ook docent Spaans aan de Rijksuniversiteit Groningen en was daarvoor docent aan de Universiteit van León, Nicaragua. Stage lopen? Cursus Spaans Groningen kan ook een stage in Nicaragua voor je organiseren. Je logeert bij een lokale familie. Zodra je in León aankomt, word je door iemand opgehaald en opgevangen. Hier eet en slaap je. Er is gewoon geen betere manier om het Spaans snel onder de knie te krijgen! Aan het einde van de periode krijg je een certificaat van de Universidad Nacional. Kijk voor meer informatie op: www.cursusspaansgroningen.nl of bel met: 0633775765.

15

Een impressie uit het leven in Nicaragua

Op deze prachtige eerste zondag van november gaat Nicaragua naar de stembus en ben ik bijna de hele dag onderweg met een groep Nederlanders. Ze zijn hier in het kader van een promotie­ reis voor Nicaragua als toeristische bestemming. We starten ­vandaag op het eiland Ometepe, gaan een uur met de veerboot, rijden van San Jorge in een uur of twee, drie naar Managua met ons eigen busje en dan gaan we per vliegtuig naar San Carlos. Daarna is het de bedoeling om in vier dagen helemaal naar San Juan de Nicaragua aan de Atlantische kust te reizen (en weer ­terug) per eigen motorbootje. Vanwege de verkiezingen was er geen enkele boot van de overheidsinstanties beschikbaar – de ­kiezers moeten van en naar huis worden vervoerd – maar we ­hebben via via een privébootje kunnen regelen. ‘s Ochtends om een uur of half zes maak ik met onze gids een wandeling door Moyogalpa op Ometepe en zien we de eerste mensen al in de rij staan bij een stemlokaal – vanaf half zeven kan er gestemd worden. Om kwart voor negen staan wij klaar op de kade om op de boot te stappen – maar er is geen boot te bekennen. Heel in de verte komt een stipje aanvaren: de boot is een uur later ‘ in verband met de verkiezingen’ ..?!? En dus moet onze chauffeur racen om ons op tijd bij het vliegveld af te leveren; gelukkig is het relatief rustig op de weg en halen we het. Naar San Carlos hebben we het vliegtuigje voor ons alleen. De groep checkt in bij het hotel en we komen groepjes opvallend­ vrolijke (lees: aangeschoten) mensen tegen – dit ondanks de ‘drooglegging’ rond de verkiezingen, die loopt van een dag voor tot en met een dag na de verkiezingen. Er mag geen drank

­ orden verkocht noch geserveerd, noch op straat worden w ­geconsumeerd, maar thuis mag wel gedronken worden, zo wordt beweerd. Maar deze voorschriften neemt men kennelijk met een korreltje zout, en dus krijgen we ‘achterom’ een koud biertje geserveerd in het hotel en koop ik in een winkeltje een voorraadje rum voor de groep – voor het geval dat. Ik krijg het mee in een anoniem zwart plastic zakje. Na het sluiten van de stemlokalen zijn er in San Carlos veel ­mensen op straat die de uitslagen afwachten. Er zijn geruchten over onlusten op het platteland en over een blokkade van de weg richting Managua. De voorzitter van CANTUR Río San Juan, Henry Sandino, die ons zou gaan vergezellen naar de Atlantische kust, moet het hierdoor laten afweten: hij moet meehelpen om de boel te sussen. We horen dat de sandinisten met overmacht ­hebben gewonnen en dat er veel klachten zijn van de oppositie over de gang van zaken tijdens de verkiezingen. Op maandagochtend 7 november zakken we de rivier af tot het dorpje El Castillo, ongeveer drie uur varen van San Carlos. Hier wordt ‘s avonds op straat gedanst op luide muziek om de ­overwinning te vieren en een aantal van ons doet vrolijk mee: muziek is muziek en dansen is dansen! Op dinsdagmiddag om een uur of vijf bereiken we na een lange reis over water eindelijk San Juan de Nicaragua en zien we op televisie dat de president, el comandante Daniel Ortega, voor het eerst sinds de verkiezingen in het openbaar spreekt. Al met al merken we al reizend vrij weinig van de verkiezingen; nu maar eens afwachten wat deze regering het land en het volk de komende jaren zal gaan brengen.

¡Enlace! is een uitgave van ­Stedenband Groningen-San Carlos Postbus 268, 9700 AG Groningen Bezoekadres Europaweg 8 T 050 3676169 F 050 3676161 E [email protected]

Hoofdredactie Muriël Duindam Opmaak Caro Helder Ontwerp Maaike de Laat Bijdragen Bram Buunk, Jantiene Cats, Desi Croes, Muriël Duindam, Susan Dulfer, Elies Fransen van de Putte, Ineke de Groot, Eva Vrieze

Door: Ineke de Groot

16

I www.groningensancarlos.nl Twitter @GrunnSanCarlos Linkedin-goep ­­Stedenband Groningen-San Carlos Like us on Facebook! Rekeningnummer 58095 Oplage 800 stuks

Fotografie Marijke den Arend, I­ rene Beune, Bram en Yvonne Buunk, Selvia de Cuba, Muriël Duindam, Jantiene Cats, Byron Gómez Chavarría, Richard Peña Obando